landschapskrant juni 2010 / regionaal landschap meetjesland vzw www.rlm.be
jaargang 2 / NR. 3
‘Er zit leven in de Bogaard’ Week van het Bos Nacht van de Duisternis Biodiversiteit
Beste lezer, Appeltjes zijn er niet alleen voor de dorst, ze kleden ons
Beste lezer,
landschap ook mooi aan. Bij een traditioneel boerenerf hoort de koe in de wei, de boer op de tractor en de bloeiende hoogstamfruitboom bij het woonhuis. En we weten allemaal dat van de bloesem in
de lente in de herfst confituur wordt gemaakt.
Om blozende appels te kunnen oogsten hebben we de natuur nodig: bijen en andere insec ten zorgen voor de
bestuiving en we hebben ook vogels, egels en vleermuizen nodig om ongewenste insecten op afstand te houden. Daarnaast zien we dat hoogstamfruitbomen een
goede leefomgeving zijn voor diverse fauna en flora.
Kortom, redenen te over om de hoogstamboomgaard of
bogaard eens van nabij te bekijken. Meer zelfs: in elke tuin is wel een plekje voor wat fruit. Dit najaar richt Regionaal Landschap Meetjesland vzw zijn pijlen op de bogaard. In dit nummer kom je alles te weten over de activiteiten die we in petto hebben. Maar ook in het kader van de Week van het Bos en de Nacht van de Duisternis staat één en ander te gebeuren. Veel plant- en plukgenot! Geert De Roo, Voorzitter Regionaal Landschap Meetjesland locatie regionaal landschap Meetjesland vzw marktstraat 65, 9990 Maldegem info@rlm.be, www.rlm.be, 050 70 00 42
Biodiversiteit
Mede van mispels is een heerlijk landschapsproduct! Ronald en Marion uit Oosteeklo geven een mooi voorbeeld van hoe een landbouwer elke dag kan werken aan biodiversiteit.
Hou je vast aan de takken van de bogaard!
De Oosteeklose koekoek is het paradepaardje van Ronald en Marion, die sinds 1985 een gemengd landbouwbedrijf runnen. Dit is geen paard of koekoek, maar een uit de kluiten gewassen nutraskip! Naast het kweken van parelhoenders, kalkoenen, konijnen en schapen, hebben ze ook een uitgebreide imkerij. Een hondertal fruitbomen; mispels, kersen, appelen, peren, pruimen, kweeperen, groeien er in de hoogstamboomgaard. De grote soortendiversiteit bezorgen hun bijen een uitstekende nectar- en stuifmeelbron. Particulieren kunnen bij hen alle mogelijke afgeleide producten van hun landbouwactiviteiten kopen. ‘Mede’ (wijn op basis van honing en fruit) is er een voorbeeld van. Behalve de hoogstamboomgaard en de knotwilgenrijen, is er aan kleine landschapselementen (KLEs)
Dames en heren, appelen en peren… 2 oktober is bogaardendag in Merendree
te Merendree (parking schuttersgilde Sint-Sebasiaan)
bestelformulier vind je alle soorten
Op 2 oktober staan boomgaarden en fruit centraal tijdens
Vruchtententoonstelling
aanbieden. Wens je een mooie
onze Bogaardendag. Je komt er alles te weten over de
Heb je thuis een oude appel- of perenboom, maar je
teelt van hoogstammige fruitbomen, over lokale variëteiten
weet niet om welke boom het gaat? Misschien vind je jouw
en gebruiken en over een boomgaard als biotoop.
appels of peren wel terug op de vruchtententoonstelling!
De gemeentelijke boomgaard in de Dopershoek in
Of je neemt enkele mooie vruchten mee en vraagt
Merendree (Nevele) wordt er de hele dag opengesteld
raad aan een deskundige van de Nationale
voor het publiek. Het gemeentebestuur Nevele,
boomgaardenstichting www.nbs.be (pomoloog
vzw Regionaal Landschap Meetjesland en verschillende
enkel ’s voormiddags aanwezig)
Neem contact met Houtlandse Tuinsappen (050/78 11 94, info@houtlandsetuinsappen.be), maak een afspraak en op 2 oktober. Bewaar de vruchten op een koele plaats
en breng ze op tot 2 oktober mee naar de Dopershoek
andere lokale organisaties slaan
een bloemenweide werd ingezaaid voor akkervogels en bijen. De poel en gracht moeten amfibieën aantrekken, terwijl het snoei- en hakhout schuilplaatsen zijn voor heel wat dieren. De kerkuil- en
Op 20 November kan je opnieuw
steenuilbak wachten nog op een uilenpaartje… Ronald bekijkt de rol van biodiversiteit in de
deelnemen aan onze plantactie.
Hou je vast aan de takken van de bolaat weten hoeveel kg appels je ongeveer zal meebrengen
geen gebrek. Een mooie jonge houtkant met bijvriendelijke soorten omzoomt de percelen, waar ook
Plantactie 2010
Wat moet je doen?
landbouw eerder filosofisch. Stof tot nadenken, dat alleszins.
Deze keer staat de hoogstamboomgaard in de kijker. Op het en variëteiten fruit die we dit jaar bloeiende haag rond de boomgaard, dan zijn onze haagpakketten misschien iets voor jou? Of heb je weinig plaats en wil je toch genieten van je eigen fruit, dan kan je in een hoekje in de tuin misschien enkele bessenstruiken aanplanten?
‘Is biodiversiteit belangrijk voor u ?’
Wat is er eigenlijk zo belangrijk aan die biodiversiteit?
Als landbouwer heeft de natuurlijke omgeving een grote invloed op mij, maar ik heb ook een
“Biodiversiteit is het geheel van alle
is dit zeker niet vanzelfsprekend.
Rondleidingen
verzorgen tal van activiteiten:
Wat leeft er allemaal in en rond de boomgaard?
Hoe zorgen bijen voor de bestuiving? Hoe werd het fruit
Mobiele fruitpers
vroeger gekweekt? Wat moet je doen tegen ziekten in
op volle toeren!
de boomgaard? Laat je rondleiden tijdens één van de
Dit najaar komt de mobiele fruitpers
verschillende wandelingen en wordt er ondergedompeld
(Houtlandse tuinsappen) opnieuw
in het boeiende verhaal van de boomgaard!
van de woongebieden waarin ze leven”.
hoe rijker het ecosysteem en hoe groter de
manier van denken. En het mag niet bij denken blijven, het gaat om veranderingen in de dagdagelijkse
informatie over het aanplanten en
kans op herstel. Soorten sterven uit, andere
realiteit. Met kleine veranderingen kan je ook al veel doen. Langetermijndenken is niet enkel goed voor
enkele interessante tips. Praktische
komen er bij. Maar de snelheid waarmee
de volgende generaties, maar doet ook deugd voor de medemens zelf, aangezien het helpt om de
informatie over het afhalen staan
ze nu uitsterven is ongezien. In Vlaanderen
op het bestelformulier vermeld.
zijn 7% van de vroeger waargenomen
sap geperst. Het wordt opgeslagen in speciale containers
Zonder biodiversiteit zouden een heleboel
(bag in box) van 5l en is 2 jaar houdbaar. Per container
levensnoodzakelijke producten onbeschikbaar worden: denk maar aan alle producten uit de landbouw, visserij en aqua-cultuur, onze bossen en houtproductie, twijgen, vezels, bestuivers (bijen, hommels, zweefvliegen) we uit de natuur 25% van de medicijnen en En ook het toerisme pikt een graantje mee.
zaterdag 4 december.
Het behoud van de soorten in het wild is even
Interesse? Schrijf je dan snel in.
belangrijk en noodzakelijk als het behoud van
Het aantal plaatsen is beperkt.
de diversiteit van land- en tuinbouwproducten.
De eerste jaren na het aanplanten
(tijdstip en locatie worden
Van alle levende soorten is er slechts een
moet de boom groeien en een
meegedeeld na inschrijving –
fractie die op het menu van de mens staat.
mooie vorm krijgen. Soms is het
inschrijven is gratis)
Een variatie aan teelten zorgt ook voor dat
nodig dat we hier en daar een tak
ralph.marechal@rlm.be
ze minder kwetsbaar zijn voor ziekten plagen.
ombuigen of wegsnoeien.
of 050 70 00 42 Wil je meer info over het belang van biodiversiteit? Surf dan naar www.natuurwetenschappen.be
landschapskrant / p. 2
dingen in perspectief te zien. Gezien het hoge stressniveau is dit geen overbodige luxe. ‘Hoe kan dat in de praktijk?’ In de eerste plaats moeten we de consumenten overtuigen voor deze ommezwaai, vooral in de portemonnee…maar het kan ook starten vanuit een vernieuwd aanbod van de producent zelf. Het promoten van onze eigen producten is dus heel belangrijk: geen Braziliaans kipfiletje, maar een goede Vlaamse kip, grootgebracht met onze eigen granen en gekweekt in een duurzame en biodiverse omgeving. Hier is een taak weggelegd voor gestructureerde initiatieven die producten van eigen bodem promoten. Zo kan de boer zich weer toeleggen op wat hij graag doet en waar hij goed in is: landbouwen! Maar, en hier zijn we weer bij het begin, het begint allemaal bij kennis en bewustwording.
en biologische bestrijding. Daarnaast halen garandeert biodiversiteit ons zuiver drinkwater.
weten op de cursus wintersnoei op
Hoe kan dit opgelost worden ?
Je vindt er ook belangrijke
Jouw appels worden er tot lang houdbaar gepasteuriseerd
Cursus wintersnoei
ondernemer blijft, en zijn eigen baas is. Als we kijken naar de wereldwijd toenemende concurrentie
biodiversiteit, dan springt men er automatisch anders mee om. Het vergt een ommezwaai in de
verdwijnen, 27% is bedreigd of kwetsbaar.
Hoe dit best gebeurt kom je te
landbouw zelf en in de natuur die haar omgeeft. Belangrijk in dit verhaal is dat de landbouwer een
soorten vind je op www.rlm.be.
houdt hij in Nevele halt!
de bijtjes blozen
belangrijk om landbouw niet te verengen tot koe+gras+maïs, maar te zorgen voor diversiteit in de
Het begint allemaal met kennis. Indien men meer inzicht heeft in ons landschap en het belang van
soorten verdwenen, 20% staat op het punt te
gaard fruit in de boom te dromen bomen om van
konijnen met tamme om nieuwe genen te introduceren. Vooral in grootschalige landbouw is het
Hoe groter de verscheidenheid in soorten,
naar het Meetjesland. Deze keer
betaal je € 5,50.
we op zoek gaan naar manieren om de natuur als bondgenoot te zien. Regelmatig kruisen we wilde
levensvormen op aarde, met inbegrip
Uitleg over alle aangeboden
die dag de handen in elkaar en
belangrijke invloed op de omgeving. Die natuur zie ik als een bondgenoot. Ook economisch moeten
Wat kan jij doen? noot natuur als bondge • Respecteer de planten hun plaats • Gun dieren en pier, e.a. k van energie, pa • Beperk verbrui is- en tuinafval • Composteer hu delijk • Shop natuurvrien natuur intrekt • Geniet als je de tuurvriendelijk • Verplaats je na aan. k beleidsmensen biologische omgeving en spree • Sensibiliseer je rminderen) van de ve d rem ge on or do ploiteren (en daar • Ongeregeld ex sten op, mijn werk en inkom liswaar op korte ter we ert lev it ite ers div it voor velen. nder levenskwalite mi jn mi ter re ge maar op lan
landschapskrant / p. 3
De boomgaard in het landschap
Hoogstamboomgaard: vol leven in een schitterend landschap!
2
Een hoogstamboomgaard heeft voor vele dieren en planten, maar ook voor de mens, een belangrijke waarde. In de bloesemtijd zijn het parels in het landschap. De aantrekkelijke leefomgeving kan versterkt worden door de aanwezigheid van andere kleine landschapselementen zoals houtkanten,
Tot een flink stuk in de twintigste eeuw had elke boerderij in het Meetjesland
Grote hoogstamboomgaarden
een eigen boomgaard. De kleine hoogstamboomgaard maakte, zoals
met appel- en perenbomen
knotbomenrijen en houtkanten, deel uit van het traditionele boerenlandschap.
kwamen in de negentiende
Een hoogstamboomgaard leverde zowel fruit op als gras voor het vee. De
en de eerste helft van de
fruitbomen stonden vlak bij de woning, op de huisweide. Om koeien of jongvee
twintigste eeuw ook voor.
op de weide te houden groeide er een meidoorn- of hulsthaag omheen.
Er werden, in tegenstelling
Het assortiment fruitbomen werd bepaald door de smaak van de bewoners,
tot de boerenboomgaard,
die er veel verschillende rassen in zetten. Vaak ging het om streekeigen
vaak maar een paar rassen
en zelfs plaatselijke soorten. Nu koop je de gewenste variëteit bij de kweker,
aangeplant. Het waren echte bedrijfsboomgaarden. De opbrengst, die
maar vroeger werden de gewenste rassen vaak door de eigenaar zelf op een
vaak op stam werd verkocht, werd verhandeld naar grote steden en zelfs
sterke, gezaaide onderstam geënt! De hoogstamvruchtbomen groeiden uit tot
tot in het buitenland geëxporteerd. Vooral peren, in die tijd een belangrijke
grote, sterke bomen die relatief weinig onderhoud nodig hebben. Kleinschalige
bron van zoetstof, waren in die tijd erg gegeerd. In Landegem, Waarschoot
fruitteelt was een nevenactiviteit en de opbrengst diende voor eigen gebruik.
en Sleidinge werden Kraaiperen, Keizerinnen en Kriekperen op grote schaal
Soms werd er een deel van de pacht mee betaald.
gekweekt en verhandeld.
heggen, takkenrillen of een poel. Een goed maai- of graasbeheer leidt, samen
Rond het midden van de twintigste eeuw verloor de hoogstamboomgaard
met het deskundig onderhoud van de fruitbomen tot het in stand houden van
haar belang voor de tuinbouw. Gewijzigd consumptiegedrag, intensivering
een waardevol natuur- en cultuurlandschap. Laten we onze Meetjeslandse
jaren ’60 kreeg men zelfs een premie om hoogstamfruitbomen te rooien!
en schaalvergroting hadden ook voor de fruitteelt grote gevolgen. In de Vandaag wordt ons fruit geïmporteerd of gekweekt in grote laagstam-
hoogstamboomgaarden koesteren en in ere herstellen!
boomgaarden. Daar wordt maar één ras gekweekt op moderne, kleine boomvormen die gemakkelijk te beheren zijn.
1 1
De laatste tijd neemt de belangstelling voor de hoogstamboomgaard terug toe. Liefhebbers planten opnieuw fruitbomen en hagen en dragen zo bij tot het behoud van dit unieke landschapselement. Het is een mooie
Vleermuizen
en onderhoudsarme fruitboom voor tuinen en erven. Ze zorgen voor het
Als nachtelijke insectenjager vindt de vleermuis
herstel van een gevarieerd, kleinschalig landschap. En ze leveren ook winst
3
hier in de bloesemtijd genoeg voedsel en vormen de
voor de natuur! Hoogstamboomgaarden vormen immers heel bijzondere
hoogstambomen goede oriëntatiepunten, die ze nodig
biotopen waar vele soorten dieren en planten samenleven. Ook de overheid
hebben om de weg te vinden. Boomholten in oude
levert inspanningen. Voor de aanplant en het behoud van hoogstammige
bomen herbergen dikwijls een zomerkolonie vleertjes.
fruitbomen kan je immers premies ontvangen.
Bij gebrek hieraan kan een vleermuiskast wel eens helpen.
2
4
Bijen
Heel wat hommels, solitaire bijtjes en vooral de honingbij zorgen voor bestuiving van de bloesems. Variatie in de boomsoorten zorgt voor een meer diverse nectarbron gedurende langere periode. Sluipwespen leggen
5
hun eitjes in andere insecten of rupsen en helpen zo plagen bestrijden, samen met de bladluisvretende lieveheersbeestjes en oorwormen, die daarnaast ook onschuldige en nuttige afvaleters zijn. Omgekeerde, met stro gevulde bloempotten zijn gegeerde schuilplaatsen voor oorwormen. Solitaire bijen leggen hun eitjes dikwijls in de hen aangeboden insectenhotelletjes.
3 4
Vogels
Bewoner bij uitstek van de hoogstamboomgaard is de steenuil (foto) Samen met de gekraagde roodstaart (foto), specht en koolmees, zijn het holenbroeders die dankbaar gebruik maken van de nestgelegenheid die oude fruitbomen hen bieden. Ze vinden er voedsel in overvloed: luizen, kevers, rupsen…waarvan alleen al een paartje koolmezen er 20.000 op kan om een nestje groot te brengen! De steenuil gebruikt de hoogstam ook als uitkijkpost over zijn territorium, vanwaar hij jaagt op muizen, regenwormen, mollen of een smakelijk kikkertje. Een steenuilennestkast helpt om een steenuilpaartje aan te trekken.
5
Vlinders
Verscheidenheid in de ondergroei verschaft heel wat waard- en nectarplanten voor vlinders zoals het
7
Egels
Takkenrillen van snoeihout zijn niet alleen leuke schuilplaatsen voor vele dieren, maar ook een voedselbron voor egels en spitsmuizen, beide insecteneters en niet vies van slakjes. De egel doet zich in het najaar ook tegoed aan het afgevallen fruit. Het slakje op de rotte appel is dan de kers op de taart! Natuurlijke opruimers…
8
Paddenstoelen
Bij goed graslandbeheer kan de boomgaard belangrijk zijn voor paddenstoelen van graslanden. Stervende fruitbomen laat je best staan, tenzij een ziekte in het spel is. Tonder- of reuzenzwammen (foto) geven de boom uiteindelijk terug aan de natuur.
9
8
Mossen
De blad- en korstmossenrijkdom (foto) op oude bomen en op de bodem is soms verrassend groot.
7
Zij vormen microklimaatjes voor heel wat bodemdiertjes.
bont zandoogje (foto), het landkaartje, oranjetipje,
9
sleedoornpage.
6 Ook een tapijt paardenbloemen (foto) onder de bloeiende fruitbomen kan erg mooi zijn! De aanwezigheid
6
van hagen, ruigtes en warme beschutte plekken, en ook van gevallen fruit, trekken de vlinders nog meer aan. Aanwezigheid van nachtvlinders is dan weer goed voor de vleermuizen…
landschapskrant / p. 4
landschapskrant / p. 5
Aan de slag ! Regionaal Landschap Meetjesland steunt je bij werken aan het landschap
Week van het Bos/ Nacht van de Duisternis
Inrichting: Het landschapsteam ook voor jou! Sedert enkele jaren vormen het aanplanten en herstellen van hoogstammige boomgaarden en het inrichten van (voormalige)boerderijen de belangrijkste activiteiten van het landschapsteam van vzw Regionaal Landschap Meetjesland. Speel je zelf al lang met het idee een hoogstamboomgaard aan te planten? Of staat de
Dwalen door het duistere bos
appelboom er verwaarloosd bij? Wens je een mooie houtkant op de perceelsrand? Neem contact met de landschapsanimator. Misschien kan het landschapsteam iets voor jou doen en kan je genieten van financiële
Start van week van het Bos 10 Oktober
Activiteit: Ontmoet in en rond de prachtige Drongengoedhoeve bezembinders, kleibewerkers, schapenhoeders en broodbakkers en test je eigen creativiteit door hen een handje mee te helpen. Een begeleide wandeling langs verschillende interactieve stops laat je kennis maken met de biodiversiteit in de omgeving. Kinderen kunnen hun eigen insectenhotel
Nacht van de Duisternis in het Drongengoedbos 16 Oktober
knutselen, zich laten verwonderen door de geurige De Week van het Bos (10 – 17 oktober) is voor jong en
kruidentuin en vertelster en deelnemen aan de
Tijdens de Nacht van de Duisternis nodigen we je uit op
overige randanimatie.
een zintuiglijke tocht door het Drongengoedbos. Heb je je ook al eens afgevraagd hoe het er ’s nachts aan toe
oud het uitgelezen moment om de schoonheid van de Vlaamse bossen van dichtbij te ontdekken. Dit jaar zoomt de Week van het
Trefpunt: 13:30u aan de Drongengoedhoeve te
gaat in het bos? In het donker ga je er immers niet in je
Knesselare
eentje rondhangen. Nochtans breekt op dat ogenblik het moment aan voor duizenden beestjes die enkel ’s
Bos in op de rijkdom aan planten en dieren
Organisatie: Agentschap voor Natuur en Bos (ANB),
nachts actief zijn. Waar mensen op dat moment domweg
die bossen herbergen:
Vereniging voor Bos in Vlaanderen (VBV),
tegen een boom opbotsen, hebben zij zich aangepast
met de slagzin ‘In
gemeentes Knesselare en Maldegem, Regionaal
en vinden blindelings de weg.
geuren en kleuren’
Landschap Meetjesland, bos-en natuurgidsen,
Kom met ons ronddwalen in het nachtelijke bos
zet de campagne het
Natuurpunt Maldegem-Knesselare &
en leer wat je vijf zintuigen je vertellen over het bos …
thema ‘Biodiversiteit’
Drongengoedhoeve vzw.
Je kan er kijken naar de sterren, luisteren naar
in de kijker. De
Meer info: www.weekvanhetbos.be
nachtgeluiden en leren wat voor lekkers het bos te bieden
Drongengoedhoeve
Contact: Meer (bio)diverse Week van het Bos
heeft. En ja, je zal het bos zelfs kunnen voelen en ruiken!
biedt het perfecte
activiteiten in het Meetjesland? Raadpleeg de online
kader voor een
activiteitendatabank (www.weekvanhetbos.be)!
Activiteit: Zintuiglijke wandeling door het bos met
kleurrijke namiddag
speelse informatie door verschillende gidsen en bekomen
in het bos!
met een drankje. Je kan kiezen tussen een wandeling van ongeveer 2 km. of een korte wandeling voor de kleintjes Trefpunt: Kruispunt Dwarsdreef en Urselseweg (500 m ten noorden van Jagershof)
Geheimen van uilenbraakballen In samenwerking met Natuurpunt Eeklo-KaprijkeEvergem organiseren we twee braakballenpluisavonden. Vrijdagavond 10 december 2010, 19u, Huysmanhoeve, Bus 1, Eeklo (beetje theorie en praktijk) Vrijdagavond 11 februari 2011, 19u, Huysmanhoeve, Bus 1, Eeklo (vooral praktijk)
Tijdstip: zaterdag 16 oktober, vertrek tussen 19-21 u. Prijs: gratis Contact: milieudienst@maldegem.be, tel. 050 72.86.13 en info@rlm.be, tel. 050 70 00 42 Deze activiteit is een samenwerking tussen de Gemeentebesturen van Maldegem, Aalter en Knesselare, Regionaal Landschap Meetjesland vzw, de Natuurpuntafdelingen van Maldegem-Knesselare en Aalter, en Natuurpunt en Partners Meetjesland.
ondersteuning voor de realisatie van jouw project! ralph.marechal@ rlm.be, 050 70 00 42
Dag van de trage weg Zaterdag 23 en zondag 24 oktober De Dag van de Trage Weg is een actieweekend waarbij burgers, verenigingen en besturen samenwerken om verwaarloosde en verdwenen trage wegen weer toegankelijk te maken. Deze wegen voor niet-gemotoriseerd verkeer bieden ongetwijfeld ook voor jou heel wat voordelen: je ontdekt er de natuur, ze zijn ideaal voor een fiets- of wandeltocht en ze vormen een verkeersveilig alternatief voor de drukke straten. Bovendien vertellen deze vaak eeuwenoude verbindingen iets over de lokale geschiedenis. Kortom: zorg dragen voor trage wegen is zorg dragen voor mens en natuur. Toch gingen in het verleden al heel wat trage wegen verloren en nog altijd brokkelt
We ontwikkelen herstelplannen in de deelgemeenten Assenede, Oosteeklo, Boekhoute, Bassevelde, Zomergem, Oostwinkel, Ronsele en Middelburg. In 2010 wordt ook nog een deelgemeente van Sint-Laureins aangepakt en Nevele, Knesselare en Eeklo zijn vragende partij om dit project ook bij hun te starten. De herstelplannen worden opgemaakt voor en door de lokale mensen. In elke deelgemeente werkt een groep enthousiaste vrijwilligers hard mee aan een brede bevraging van alle inwoners van de deelgemeente. Iedereen kan zijn mening over de trage wegen formuleren. Deze verschillende meningen worden samengebracht in een advies aan het gemeentebestuur. Het provinciebestuur van Oost-Vlaanderen (Dienst Mobiliteit) ondersteunt de opmaak van deze herstelplannen.
onrechtmatige inname. Op de Dag van de
Tijdens de dag van de trage weg zal het
trage weg keren we dit proces om. Want met
Regionaal Landschap Meetjesland vzw ism
een klein beetje moeite kunnen we heel wat
het gemeentebestuur van Assenede en de
van onze voet- en buurtwegen terug gebruiken.
vrijwilligers van het bewonersplatform Oosteeklo
Help mee wegen opnieuw toegankelijk te maken Belangrijk is de actie op het terrein. Op de Dag van de trage weg maken we samen het verschil. Mogelijke acties: een grondige snoei- of maaibeurt om het tracé vrij te maken, een sluikstort opruimen of een omgeploegde verplaatsen zodat de doorgang weer mogelijk wordt, is mogelijk.
Info: helene.quide@rlm.be of christinedebie@skynet.be
we aan trage wegen
Dag van de trage weg in het Meetjesland
wel graag op voorhand inschrijven. Meebrengen:
komen afleveren of breng ze mee op de avond zelf!
Ook in het Meetjesland werken
het netwerk af. Door verwaarlozing of door
Iedereen is welkom, jong en oud! Gratis deelname,
Wie braakballen vindt, mag ze nog steeds bij ons
Wil je je kennis over natuur verbreden en delen met anderen? Hoe begin je aan het uitwerken van een natuurwandeling? En waar kan je terecht om je gidstalenten uit te proberen en aan te scherpen? Op deze natuurgidsencursus natuurlijk! Tijdens de cursus natuurgids verwerf je inzicht in de natuur en hoe dit aan anderen door te geven. Gespecialiseerde kennis of vaardigheden komen niet aan bod, wel doe je een ruime algemene kennis op van natuur en milieu. Er wordt wel een minimale voorkennis verwacht; het volgen van de cursus natuur-in-zicht kan hierbij helpen. De cursus omvat een dertigtal bijeenkomsten waarvan zowat de helft excursies, gespreid over één
wegbedding inwandelen. Maar ook afsluitingen
oude tandenborstel en loupe (of vergrootglas).
Cursus natuurgids in Eeklo
trage weg nr. 22 openen. Deze weg die de Vlasgaardstraat (Oosteeklo) en Tereecken (Ertvelde) verbindt, ligt er nog, maar hij is volledig overwoekerd en niet meer toegankelijk. De weg zal worden vrijgekapt en zo opnieuw toegankelijk zijn. We kunnen jullie hulp hard gebruiken. Heb je zin om hier aan mee te werken? Contacteer viola.vanrossum@rlm.be (050 70 00 42). Meer info Meetjesland: viola.vanrossum@rlm.be, 050 70 00 42 Vlaanderen: www.tragewegen.be/ dagvandetrageweg, Vzw Trage Wegen, Kasteellaan 349 A, 9000 Gent, 09 331 59 22, hilde.beatse@tragewegen.be
jaar. Wie deelneemt en een gebiedsopdracht volbrengt kan bovendien het attest natuurgids behalen. Na deze cursus heb je voldoende algemene natuurkennis en vaardigheden om alleen of met een groep de natuur in te trekken. Een greep uit de inhoud van de cursus • Methodiek • Ecologie • Mens en natuur • Planten: theorie en veldtechniek • Dieren: theorie en veldtechniek • Fysisch milieu: theorie • Veldtechniek: watervogels,
vogelzang, waterdieren
• Excursies naar onder andere het krekengebied
Assenede, Maldegemveld, Kloosterbos
• Seizoenswandeling Het Leen • Koninklijk Belgisch Instituut
voor Natuurwetenschappen
• Planten op excursie • De kust
Praktisch Data: 18 september 2010 tot 18 juli 2011 op zaterdagvoormiddag (9.15-12.15u, behalve enkele praktijkexcursies). Locatie: ontmoetingscentrum van Natuurpunt en Partners Meetjesland, stationsgebouw, K. Astridplein 1, 9900 Eeklo (theorielessen) en verschillende natuurgebieden in de regio (excursies) Deelname: 220 euro (180 euro voor (brug) gepensioneerden, studenten, werkzoekenden, huisvrouwen en -mannen), inclusief handboek Inschrijven: via 03 226 02 91 of www.c-v-n.be + betalen op rekening 404-3076041-29 van CVN, met vermelding van je naam en ‘cursus Natuurgids Eeklo’. Betalen kan met opleidingscheques, te bezorgen aan het landelijk CVN-secretariaat, Appelmansstraat 12 bus 6, 2018 Antwerpen Contact Lokale cursusbegeleiding: Hugo Vermeren (09 374 08 90 ), Veerle Philips (0475 73 48 86 ), Cyrilla Gillis (09 357 44 51 ) en Carlos Pauwels (050 71 16 24 ) Provinciaal educatief medewerker CVN: Pieter Blondé, 055 33 54 49, pieter.blonde@c-v-n.be
landschapskrant / p. 6
landschapskrant / p. 7
Kalender Zondag 5 september Infomoment LIFE+ project Maldegemveld Natuurpunt Trefpunt: 9.30u Parking ANB, Drongengoedweg, 9910 Knesselare Info: deze activiteit geeft meer info over de werken die uitgevoerd worden i.h.k.v. de Europese bescherming die het Maldegemveld geniet: heideherstel, omvorming van monotone naaldbossen naar heide en natuurlijk bos, herstel en aanleg van poelen en vennen, exotenbeheer, aanleg van bijkomende wandelpaden en het plaatsen van infoborden Contact: Steven De Bruycker, 015 77 01 56, steven.debruycker@natuurpunt.be, 0473 85 53 35.
Zaterdag 2 oktober Bogaardendag te Nevele: Mobiele fruitpers, vruchtententoonstelling en tal van rondleidingen over de betekenis– en ecologisch beheer van de hoogstamboomgaard. Zie pagina 2. Zondag 3 oktober Infomoment LIFE+ project Maldegemveld Natuurpunt Trefpunt: 9.30u Parking ANB, Drongengoedweg, 9910 Knesselare Info: deze activiteit geeft meer info over de werken die uitgevoerd worden i.h.k.v. de Europese bescherming die het Maldegemveld geniet: heideherstel, omvorming van monotone naaldbossen naar heide en natuurlijk bos, herstel en aanleg van poelen en vennen, exotenbeheer, aanleg van bijkomende wandelpaden en het plaatsen van infoborden Contact: Steven De Bruycker, 015 77 01 56, steven.debruycker@natuurpunt.be, 0473 85 53 35.
Vrijdag 15 oktober Vogeltrektelling aan den Boombos in Adegem Natuurpunt Maldegem-Knesselare Trefpunt: 8u Boombosstraat in Adegem Contact: Steven De Bruycker, 0473 85 53 35, steven.debruycker@natuurpunt.be
Zaterdag 6 november Beheerdag in het Torrebos Natuurpunt Maldegem-Knesselare Trefpunt: 9.30u Den Ouden Stam, Aalterbaan 229 in Maldegem Contact: Dirk Develter, 050 71 91 82, fa302024@skynet.be
Zaterdag 16 oktober Nacht van de Duisternis Zie pagina 7
Zaterdag 20 november Dag van de Natuur: beheerdag in het Maldegemveld Natuurpunt Maldegem-Knesselare Trefpunt: 9u parking ANB langs de Drongengoedweg, 100 m van café-restaurant het Jagershof; gelieve de pijlen te volgen bij laattijdige aankomst Contact: Kurt De Kesel, 09 374 71 16, maldegemveld@telenet.be of Karel Tack, 09 377 69 39
kalender
Zaterdag 11 september Beheerdag in het Maldegemveld Natuurpunt Maldegem-Knesselare Trefpunt: 9u parking ANB langs de Drongengoedweg, 100 m van caférestaurant het Jagershof; gelieve de pijlen te volgen bij laattijdige aankomst Contact: Kurt De Kesel, 09 374 71 16, maldegemveld@telenet.be of Karel Tack, 09 377 69 39
Vrijdag 8 oktober Vogeltrektelling aan den Boombos in Adegem Natuurpunt Maldegem-Knesselare Trefpunt: 8u Boombosstraat in Adegem Contact: Steven De Bruycker, 0473 85 53 35, steven.debruycker@natuurpunt.be
Vrijdag 17 september Biobrood en koekjes bakken VELT Meetjesland Trefpunt: 19u Sint Fransiscusinstituut, Doornzeledries 55 in Evergem-Doornzele Info: deelname 12,50 euro; inschrijven t.e.m. 11/09 Lesgever: Leo Fierens (VELT) Contact: Antoinette Bauwens, 09 253 65 14, info.meetjesland@velt.be
Zaterdag 9 oktober Beheerdag in het Maldegemveld Natuurpunt Maldegem-Knesselare Trefpunt: 9u parking ANB langs de Drongengoedweg, 100 m van café-restaurant het Jagershof; gelieve de pijlen te volgen bij laattijdige aankomst Contact: Kurt De Kesel, 09 374 71 16, maldegemveld@telenet.be of Karel Tack, 09 377 69 39
Zondag 26 september Herfstwandeling Natuurpunt Meetjeslandse Kreken Trefpunt: 14u Café Passé in Assenede (kruising Holleken/Doornendijkstraatje) Contact: Solange Coppens, 0472 79 39 52, solcoppens@hotmail.com
Zondag 10 Oktober Start van Week van het Bos in het Drongengoedbos Zie pagina 6
Paddenstoelenwandeling in de Kwade Bossen Natuurpunt Waarschoot Contact: vandenbosschepaul@hotmail. com, 09 330 60 32
Donderdag 14 oktober Voordracht ‘Zonder is gezonder’ VELT Meetjesland i.s.m. gemeente Assenede en Minaraad Trefpunt: 20u Raadzaal gemeentehuis Assenede, Kasteelstraat 3 Info: niet alleen mens, dier en natuur zijn beter zonder bestrijdingsmiddelen: ook het bodemleven vaart er wel bij Lesgever: Marc Verhofstede Contact: Antoinette Bauwens, 09 253 65 14, info.meetjesland@velt.be
Vrijdag 22 oktober Vogeltrektelling aan den Boombos in Adegem Natuurpunt Maldegem-Knesselare Trefpunt: 8u Boombosstraat in Adegem Contact: Steven De Bruycker, 0473 85 53 35, steven.debruycker@natuurpunt.be
Dag van de Natuur: maaien drijftil Roeselarekreek Natuurpunt Meetjeslandse Kreken Trefpunt: 9.30u Kerk Sint-Jan-in-Eremo Contact: 0472 47 26 63, Bart.Vandevoorde@inbo.be,
Zondag 24 oktober Dag van de trage weg – Oosteeklo Regionaal Landschap Meetjesland, bewonersplatform Oosteeklo en gemeentebestuur Assenede. Openen van weg nr. 22 tussen de Vlasgaardstraat en Tereecken (Ertvelde) Wil je meehelpen? Contacteer viola.vanrossum@rlm.be of 050 70 00 42
Paddenstoelenwandeling in het Drongengoed Natuurpunt Maldegem-Knesselare Trefpunt: 14u parking ANB langs de Drongengoedweg, 100 m van caférestaurant het Jagershof; gelieve de pijlen te volgen bij laattijdige aankomst Contact: Etienne Vanaelst, 09 374 59 86, vanaelst@base.be
Vrijdag 29 oktober Vogeltrektelling aan den Boombos in Adegem Natuurpunt Maldegem-Knesselare Trefpunt: 8u Boombosstraat in Adegem Contact: Steven De Bruycker, 0473 85 53 35, steven.debruycker@natuurpunt.be Zondag 31 oktober Dag van de Trage Wegen: Trage Wegen zoektocht Natuurpunt Meetjeslandse Kreken Contact: bart.piers@tele2allin.be, 0479 41 59 32
Zondag 28 november Snoeinamiddag VELT Meetjesland Trefpunt: 13.30u bij Joshua De Vilder in Zomergem Info: volgens ecologische principes wordt getoond hoe we best snoeien; bij slecht weer is er theorie met Etienne Raemdonck (VELT); deelname niet-lid VELT: 3 euro Contact: Antoinette Bauwens, 09 253 65 14, info.meetjesland@velt.be
Zaterdag 11 december Beheerdag in het Maldegemveld Natuurpunt Maldegem-Knesselare Trefpunt: 9u parking ANB langs de Drongengoedweg, 100 m van café-restaurant het Jagershof; gelieve de pijlen te volgen bij laattijdige aankomst Contact: Kurt De Kesel, 09 374 71 16, maldegemveld@telenet.be of Karel Tack, 09 377 69 39 Zaterdag 18 december Beheerdag aan de Kanaalberm Natuurpunt Maldegem-Knesselare Trefpunt: 9u Kanaalbrug, kruispunt Hoekestraat en Zuidleie in Knesselare Contact: Etienne Vanaelst, 09 374 59 86, vanaelst@base.be
t: ren en Recehp ie van pe smoot de tuin frambozen uit
heerit kan je de handvol fru n ee t er niet ef en ho er je Met een mix Meer zelfs, . en ak m s kan je gerankje september lijkste fruitd rmarkt. In pe su ukken. pl de te frambozen eens voor na om peren en in in tu de woon koud water zen / 2 dl ijs
: bo Ingrediënten / 125 g fram rijpe peren ed go e, ot gr 2
Quiz nog in te voegen!
ar smaak
/ honing, na
huis eruit. . . Snij het klok ne of mix ze Werkwijze: snij ze in vier ukenmachi en ke n de re in pe n de ze • Schil de frambo el. kken peer en glad mengs • Leg de stu alles tot een er ro en j bi ater er . • Giet het w k met honing frambozen. eng op smaa r met extra ee rn ga • Proef en br en en az od fruit. gl ro in n te oothie andere soor • Giet de sm k lekker met oo is ie th • Deze smoo ies ud? in de diepvr oothie ijsko kele uurtjes en t Wil je je sm rs ee n mbozen da Leg de fra
Colofon Regionaal Landschap Meetjesland vzw is een organisatie die samenwerkt met en ondersteund wordt door Europa, de Vlaamse Overheid, de Provincie Oost-Vlaanderen, de tien aangesloten gemeenten, de Polderbesturen en verenigingen actief rond natuur en landschap, recreatie en toerisme, landbouw en jacht. RLM werkt aan een draagvlak voor natuur en landschap in het Meetjesland. Door informatie, sensibilisatie en realisatie van kleine projecten, leren we de inwoners waardering te hebben voor hun streek. Stapsgewijs en met respect voor alle partners. Onze vier pijlers: natuurbehoud en kleine landschapselementen, streekeigen karakter, natuurrecreatie, natuureducatie en –informatie. De landschapskrant wordt gratis verspreid op 53.400 exemplaren en is een uitgave van Regionaal Landschap Meetjesland vzw, Marktstraat 65, 9990 Maldegem www.rlm.be info@rlm.be 050 70 00 42 / Verantwoordelijke uitgever: Geert De Roo / Vormgeving: www.quatremains.be / Druk: Van Hoestenberghe N.V. Werkten aan dit nummer mee: Caroline Beele, Adelheid De Deyne, Tom Gorré, Ralph Maréchal, Bert Vermeire en Hélène Quidé. met de financiële steun van:
landschapskrant / p. 8