Gastcolumn - Stap Op n

Stap Op

drs. W.J.L Straathof

Wilma Straathof is sinds januari 2022 eindredacteur van Het Register A fgelopen coronawinter kwam bij ons thuis het gezelschapsspel Stap Op weer op tafel. Misschien kent u dit groengekleurde fietsspel uit de vorige eeuw. Winnaar is het team dat zo snel mogelijk de voorgeschreven kilometers aflegt. Onderweg kan je geluk hebben ofwel de juiste kaarten en tegenwerking van je tegenstander. Denk aan de kaart met tegenwind, de spoorweg die sluit of een lekke band, waardoor je tot stilstand komt. En daarna word je pas weer kilometervreter als je de Stap Op-kaart, waar het spel naar is vernoemd, op tafel legt. Waarom ik stilsta bij dit avondklokvertier? Bij de introductie van het STAP-Buget afgelopen maart, moest ik aan Stap Op denken.

Het STAP-Budget is een nieuwe subsidievergoeding voor scholing. STAP staat voor ‘Stimulering van de ArbeidsmarktPositie. Het houdt in dat individuen – onder allerlei voorwaarden vanzelf – een keer per jaar een vergoeding van maximaal € 1.000 per jaar kunnen ontvangen voor scholing. Een overweldigend succes meldde het UWV, die voor deze regeling verantwoordelijk is, jongstleden 3 maart. Want na anderhalve dag was het budget van de eerste tranche op. Zoals wel vaker voorkomt, is dit een subsidieregeling volgens het principe: ‘wie het eerst komt, wie het eerst maalt’. Wie deze eerste keer niet op tijd was ingelogd en voorafgaand hierin erin geslaagd een opleidingsplaats te reserveren en daarvan vervolgens het STAP-bewijs up te loaden, zat er naast. Maar krijgt dit jaar nog wel vijf keer een tweede kans. Net als de it-ers van het UWV. Misgrijpen is nooit leuk, maar in dit geval vooral niet omdat STAP is bedoeld om individuen meer regie te geven over hun eigen ontwikkeling en loopbaan. Wie voor deze eerste aanvraag 10 uur in de wachtrij stond – dat was de realiteit; ik heb het zelf ervaren en stond daar niet alleen – en daarna door kinderziekten toch niet de aanvraag kon doen, maar buiten spel werd gezet, zal zeker geen eigen regie hebben ervaren.

Ongetwijfeld zal het een volgende keer beter lopen, maar brengt deze regeling waarvoor zij in het leven is geroepen? Namelijk dat meer mensen hun kennis en vaardigheden actueel houden, een levenslang leren, en zorgen dat ze interessant blijven op de arbeidsmarkt. Iets wat voor een Register Belastingadviseur vanzelfsprekend is en bovendien verplicht door middel van PE-punten. Voor mensen die niet in staat zijn om een opleiding voor te financieren, is deze nieuwe regeling een uitkomst. Met wel met de nodige mitsen en maren. Het plafondbedrag is 1.000 euro en dat is gering voor een opleiding. Wie redt het daarmee? Ook zijn er de nodige digitale vaardigheden voor nodig om zo’n aanvraag te kunnen afronden. Mijn vermoeden is dat juist de groep mensen waarvoor een dergelijke regeling een stimulans is – die de rijksoverheid de kwetsbaren noemt – hier niet of moeilijk in slagen. En met de digitale files die er vooralsnog zijn, al helemaal niet. Behalve dat deze regeling kansen biedt, worden ook veel mensen uitgesloten. ‘Kan iemand mij uitleggen dat dit jaar slechts 160.000 mensen gebruik kunnen maken van STAP en de mogelijkheid van aftrek van studiekosten voor 9.7 miljoen mensen daarmee is afgeschaft. Is dit dan een Leven Lang Leren?’, klonk op twitter. Want het STAP-Budget vervangt de aftrek van studiekosten IB vanaf 2022. En dat is zeker geen stimulans voor een bijscholen.

De vraagt dringt zich op: waarom niet deze twee regelingen naast elkaar? STAP is natuurlijk goedbedoeld, maar is het een effectief middel om de groep kwetsbaren te stimuleren om te leren? Met alle drempels die erin zijn gebouwd, zullen kwetsbaren er niet of slechts zelden in slagen om de eindstreep te halen. Wat dit betreft voelt het als een spelletje Stap Op. Je hebt geluk nodig en vooraf weet al dat er de nodige blokkades (pestkaarten) gespeeld worden die het je moeilijk maken om je doel te bereiken. Als dat er te veel zijn en je hebt niet de Stap Op-kaart, dan bereik je nooit de eindstreep. Dan stap je af of uit. In ieder geval stap je dan niet op. <<<