How do you survive
Berlijn •
25/06-27/06
Verantwoording Deze brochure werd geschreven in het kader van de opleiding Grafisch Vormgeven aan het Mediacollege Amsterdam in het leerjaar 2012/2013. Hierin komen alle facetten aan de orde die betrekking hebben op de reis naar Berlijn
Inhoud Berlijn, stad van cultuur 4 Berlijnse Muur 5 Holocaust Mahnmal 6 Brandenburger Tor 7 Plattegrond 8 Kurf端rstendamm 10 Fernsehturm 11 Geografie 12 Bevolking 12 Metrokaart 13 Duitse woordenlijst 14 De vormgever 15
Berlijn, stad van cultuur
Berlijn is een stad die continu verandert. Hierdoor is in de afgelopen jaren een jonge kunst-scene ontstaan die ver buiten Duitsland aantrekkingskracht uitoefent op andere kunstenaars. Berlijn is een nieuw centrum voor hedendaagse kunst geworden. Met de renovatie van het Hamburger Bahnhof tot Museum für Gegenwart, is een enorm industrieel gebouw verworden tot trefpunt van de moderne kunst. In Berlijn Mitte en in Prenzlauer Berg is gelijktijdig een jonge galerie-scene ontstaan die voor internationaal opzien baart. Tussen de Kupfergraben en de Spree ligt het wereldberoemde Museumsinsel waar archeologische vondsten te bewonderen zijn en kunst uit de 19e eeuw tentoongesteld wordt. Veel Berlijnse musea hebben hun collecties opgebouwd rondom thema’s uit de geschiedenis, kunst en wetenschap. Hierdoor vormt het een uniek museumlandschap. De cijfers zijn verbluffend: drie opera’s, meer dan 150 theaters, meer dan 175 musea en verzamelingen, circa 300 galerieën, meer dan 250 openbare bibliotheken, 130 bioscopen en talrijke andere culturele instellingen zijn er in Berlijn te vinden. Zo is het niet verrassend dat je dagelijks uit een programma van ongeveer 1500 culturele activiteiten en tentoonstellingen kunt kiezen, variërend van klassiek tot aan underground. Met een begroting van bijna 500 miljoen euro hoort Berlijn tot de internationale top van cultuur.
4
Berlijnse Muur De Berlijnse Muur (Duits: Berliner Mauer) was een barrière die gebouwd werd door de Duise Democratische Republiek (DDR, Oost-Duitsland), vanaf 13 augustus 1961. De Berlijnse Muur sneed West-Berlijn af van Oost-berlijn. Langs de grote betonnen muur waren wachttorens geplaatst. Deze wachttorens bakenden een groot gebied af, de zogenaamde ‘dood strip’. Dat bevatte ook anti-voertuig loopgraven en andere verdediginswerken. Het Sovjet-gedomineerde Oostblok beweerde dat de muur gebouwd werd om de bevolking te beschermen tegen samenzwering om de ‘wil van het volk’ tegen te gaan in het bouwen van een socalistische staat in Oost-Duitsland. In de praktijk diende de muur om massale emigratie en het ‘overlopen’ te voorkomen. De Berlijnse Muur werd offiscieel aangeduid als anti-fascistische beschermingsbarrière (Duits: Antifaschistischer Schutzwall) door DDR-autoriteiten. Het West-Berlijnse stadsbestuur duidde de muur soms aan als “Wall of Shame”, een term die bedacht is door burgemeester Willy Brandt, en ze veroordeelden de restricties die de muur oplegden van de vrije beweging. De Berlijnse Muur vormde samen met de Inner German Border het ‘ijzeren gordijn’ welke West-Europ van het Oostblok scheidde. Ondanks dat de Berlijnse Muur werd gebouwd, probeerden duizenden mensen te ontsnappen over de muur. Een geschat dodental dat daaruit voortvloeide variëert tussen de 100 en 200. In 1989 vond een reeks van radicale politieke veranderingen plaats in het Oostblok. Na enkele weken van onrust kondigde de Oost-Duitse regering op 9 november 1989 aan dat alle DDR-burgers West-Duitsland en West-Berlijn konden bezoeken. Menigten Oost-Duitsers klommen over de muur en vierden feest aan de andere kant samen met de West-Duitsers. Delen van de muur werden weggenomen als souvenirs. De rest werd later door de regering verwijderd. De duitse hereniging werd formeel gesloten op 3 oktober 1990. Het bekendste nog bewaarde deel is te vinden langs de Spree in Friedrichshain aan de Mühlenstrasse. Ook aan de Niederkirchnerstrasse in Berlin-Mitte staat nog een bekend deel. Het grootste gedeelte van de muur is echter niet meer terug te vinden.
5
Holocaust Mahnmal Het gedenkteken voor de vermoorde joden van Europa, ook bekend als de Holocaust Memorial (Duits: Holocaust-Mahnmal), is een monument in Berlijn voor de joodse slachtoffers van de holocaust, ontworpen door architect Peter Eisenman en ingenieur Buro Happold. Het bestaat uit een 19.000 vierkante meter (4,7 hectare) grond bedekt met 2.711 betonnen platen of “steles”, gerangschikt in een raster patroon op een hellend terrein. De stèles variëren in hoogte 0,2 tot 4,8 m. De steles zijn ontworpen om een ongemakkelijke, verwarrende sfeer te produceren, en het hele beeld vormt een zogenaamd geordend systeem, dat het contact met de menselijke rede heeft verloren. Een bijgevoegde ondergrondse “Plaats van informatie” (Duits: Ort der Information) heeft de namen van alle bekende joodse slachtoffers van de holocaust. De bouw startte op 1 april 2003 en was klaar op 15 december 2004. Het werd ingehuldigd op 10 mei 2005, zestig jaar na het einde van de Tweede Wereldoorlog, en voor het publiek geopend op 12 mei van hetzelfde jaar. Het is een blok ten zuiden van de Brandenburger Tor gelegen in het Friedrichstadt buurt.
6
Brandenburger Tor De Brandenburger Tor is een voormalige stadspoort en wordt beschouwd als een van de meest beroemde bezienswaardigheden in Europa. Tevens is het een van de belangrijkste symbolen van Berlijn en Duitsland. Vroeger was de plek waar de poort staat de stadsgrens tot het centrum. De Brandenburger Tor ligt ten westen van het centrum op de kruising van Unter den Linden en EbertstraĂ&#x;e, direct ten westen van de Pariser Platz. Het is de enige overgebleven poort van een serie door die Berlijn ooit was ingevoerd. Een blok naar het noorden staat de Reichstag gebouw. De poort is de monumentale toegang tot den Linden, de beroemde boulevard van lindebomen. Het werd in opdracht van koning Frederik Willem II van Pruisen gebouwd als een teken van vrede door Carl Gotthard Langhans 1788 tot 1791. De poort heeft aanzielijke schade geleden in de Tweede Wereldoorlog, en de Brandenburger Tor is volledig gerestaureerd van 2000 tot 2002. Op de poort staat een beeld, deze is door Napoleon meegenomen naar Parijs als oorlogsbuit. Later is dit beeld teruggehaald door een Duitse maarschalk naar Duitsland. Het oorspronkelijke beeld is verloren gegaan tijdens de tweede wereldoorlog, het beeld dat er nu op staat is een replica.
7
Berlijn Remon Dekker GV2A
1. Jewish Museum Berlin 2. Reichstag 3. Tresor Club 4. Boxhagener Straße 73 10245 Berlin, Germany 5. Berlin City Hall 6. Altes Stadthaus 7. Potsdamer Platz
8. KaDeWe 9. Haus der Kulturen der Welt 10. Rathaus Schöneberg 11. Nikolaiviertel 12. Fernsehturm Berlin 13. Deutsches Theater 14. Checkpoint Charlie
e
raß
st en
alid Inv 13
ße
tra
s Tor
Alt-Moabit 9
5 2
11
ße
nstra
Glitschine
in-Lu ther-
Straß e
tra
1
Linde
ists
e e raß
nst
an
Kle
straß
lm Wilhe
sem
e Str
7
8
ße
Leipziger Straße 14
Tiergartenstraße
ße
tra
Mart
ks Yor
10 Grunewaldstraße
8
Gneis
enau
straß
e
Legenda Water Hoofdweg Fietsroute
12
Tor s
tra
ße
Karl-M
arx-A llee
4
e
ße
ß ra
st
ra St
en
er
en
n An
ag xh Bo
3
Frank fu
rther
Andr e
asstr aße
6
er Straße
9
Allee
Kurfürstendamm De Kurfürstendamm, plaatselijk bekend als de Ku’damm, is een van de beroemdste straten in Berlijn. De straat dankt zijn naam aan de voormalige Kurfürsten (keurvorsten) van Brandenburg. Deze zeer brede, lange boulevard kan worden beschouwd als de Champs-Elysees van Berlijn - vol met winkels, huizen, hotels en restaurants. Vele mode-ontwerpers hebben hun winkels daar, evenals verscheidene autofabrikanten showrooms. De straat is 3,5 km lang en loopt door het stadsdeel Charlottenburg-Wilmersdorf in West-Berlijn.
10
Fernsehturm De Fernsehturm is naast de Brandenburger Tor een van de belangrijkste herkenningspunten van Berlijn. Deze 365-meter hoge toren is naast een heel prachtig uitzichtsplatform ook het hoogste bouwwerk in Duitsland. Het gebouw is vooral herkenbaar om de grote bal die vlak onder de top zit. In die bol zit een uitkijkplatform en een restaurant waar je kunt genieten van het prachtige uitzicht over Berlijn. Wie in het restaurant zit hoeft niet bang te zijn voor eentonig uitzicht, de bol draait rond dus het beeld verandert steeds. Bij helder weer kun je bijna van het uiterste westelijke puntje naar het uiterste oostelijke puntje kijken, toch al gauw een afstand van 40 kilometer.
11
Geografie Berlijn heeft een oppervlakte van bijna 890 vierkante kilometer en de stadsgrens is 234 km. lang. Het schijnt dat een ritje rond Berlijn over de ringweg bijna 300 km is. 18 procent van Berlijn bestaat uit natuur en parken, het wateroppervlakte beslaat bijna 7%. Daarmee is Berlijn één van de groenste steden van Europa. Berlijn is hoofdstad en deelstaat van Duitsland, gelegen aan de Spree, waar deze uitmondt in de Havel. Voor de val van de muur besloeg Oost-Berlijn zo’n 400 km2. De stad is gebouwd op een redelijk vlak gebied, het hoogste punt is de Kreuzberg (35m, of 66 volgens een andere gids).
Bevolking Van de 82 miljoen inwoners in Duitsland wonen er ongeveer 15 miljoen mensen in het voormalige Oost-Duitsland en 3,5 miljoen in Berlijn. Berlijn is de grootste “Turkse stad” na Istanboel: er wonen er bijna 300.000. Dit komt mede door de oude Duitse regeling dat buitenlanders minstens 15 jaar in Duitsland moesten wonen voor ze het Duitse staatsburgerschap konden krijgen. Ook kinderen van buitenlandse ouders die toch in Berlijn (en heel West-Duitsland) werden geboren kregen niet de Duitse nationaliteit. Een nieuwe wet heeft de termijn van 15 jaar inmiddels verkort tot 8 jaar en in Duitsland geboren kinderen krijgen automatisch de Duitse nationaliteit en moeten eenmaal (tussen hun 18e en 23e levensjaar) beslissen of ze Duitser willen blijven of de nationaliteit van hun ouders willen krijgen.
12
Metrokaart
13
Duitse woordenlijst Goedemorgen Goedemiddag Goedenavond Tot ziens! Alstublieft Dank u wel Hoe veel kost het? Kunt u me helpen, alstublieft? Kunt u dat herhalen? Wat wil je drinken, eten? Hoe heet jij? Hoe gaat het? Hoe oud ben jij? Ik kom uit Nederland Naar de disco gaan Ik ga naar huis koffie, thee suiker, melk het bier een fles wijn proost!
-
14
guten Morgen guten Tag guten Abend auf Wiedersehen! Bitte sehr Vielen Dank Wie viel kostet es? Könnten Sie mir bitte helfen....? Können Sie das wiederholen? Was möchtest du trinken, essen? Wie heißt du? Wie geht’s? Wie alt bist du? Ich komme aus den Niederlanden In die Disko gehen Ich gehe nach Hause Kaffee, Tee Zucker, Milch das Bier eine Flasche Wein Prosit!
De vormgever
Mijn naam is Remon Dekker en ik ben 21 jaar. Ik ben geboren in Hoofddorp en woon daar nog steeds. Ik volg nu de opleiding Grafisch Vormgever op het Mediacollege Amsterdam. In mijn vrije tijd kijk ik graag films en series van bijna alle genres. Ik bezoek ook regelmatig de bioscoop. Ook fotografeer ik in mijn vrije tijd. Dan maak ik foto’s van de natuur en gewone dingen.
15
In deze brochure zit alles wat je nodig hebt om Berlijn te ontdekken en te overleven. Zoals bezienswaardigheden, woordenlijst, plattegronden en informatie over de stad. Dus neem deze brochure mee als je Berlijn gaat verkennen en dan weet je zeker dat alles goed komt.