2
Sheery Jones 3
Türkçesi Demet Altınyeleklioğlu
4
dört kız kardeş, dört kraliçe / SHEERY JONES
Özgün adý: Four Sisters, All Queens © Copyright, 2012 Sherry Jones Türkçe yayýn haklarý © Remzi Kitabevi, 2013 Yayýn haklarý, Nurcihan Kesim Literary Ajansı aracýlýðýyla satýn alýnmýþtýr. Her hakkı saklıdır. Bu yapıtın aynen ya da özet olarak hiçbir bölümü, telif hakkı sahibinin yazılı izni alınmadan kullanılamaz. Yayına hazırlayan: Zeliha Özkan Kapak: Ömer Erduran Kapak görseli: Andrey Kiselev
ısbn 978-975-14-1617-9 birinci basım: Mayıs 2014 Kitabın basımı 2000 adet yapılmıştır. Remzi Kitabevi A.Ş., Akmerkez E3-14, 34337 Etiler-İstanbul Sertifika no: 10705 Tel (212) 282 2080 Faks (212) 282 2090 www.remzi.com.tr post@remzi.com.tr Baskı ve cilt: Remzi Kitabevi A.Ş. basım tesisleri 100. Yıl Matbaacılar Sitesi, 196, Bağcılar-İstanbul Sertifika no: 10648
5
Edebiyat temsilcisi, mücadeleci, ilham kaynağı, dost
Natasha Kern için…
6
7
Beni içine çeken bu havayı solumak Ve Provence’tan geldiğini hissetmek Mutlulukların en görkemlisiyle bezenmek. Ne zaman ondan söz edildiğini duysam Kahkaha gibi gelir her söz bana Yüz kez daha söylense de bıkmam Provence’ı dinlemek can katar cana. — Peire Vidal, 1175-1205 The Song of Breath’den (İngilizceye çeviren: Ezra Pound)
EÇ
NO RV
u an us
İS
Ç
VE
LA NDA
İSKOÇYA
DANİMARKA Kuzey Denizi
ltık D
enizi
Atl ant ik O ky
İR
Ba
İNGİLTERE DR AN FL
GALLER Berkhamsted
Wallingford • • •
Londra
E
POLONYA
İST AN
KUTSAL ROMA GERMEN İY A İMPARATORLUĞU ND RMA O N Paris BR İ TANYA CHAMPAGNE POITOU
MA CA R
•
BURGUNDY
FRANSA
SAVOY
ANJOU
Toulouse Tarascon PROVENCE GASKONYA • • •Brignoles • LANGUEDOC
N A V ARRE
Marsilya
ON AG Barselona AR
Capua AL LI Ğ I
•
Papalık Devletleri Roma •
• Taranto
YA
KR
KASTİLYA A k d e n i z
SİCİ L
PORTE KİZ
8
XIII. Yüzyılda Avrupa
SİCİLYA
K
B
D mil
G
kilometre
Fransa Kraliçesi
MARGUERITE
(1221-1296)
İngiltere Kraliçesi
ELÉONORE
(1223-1291)
Savoylu Beatrice Provence Kontesi
(1205-1265)
Almanya Kraliçesi
(1228-1261)
SANCHIA
V. Ramon Berenger Provence Kontu
İtalya Kraliçesi (Sicilya)
BEATRICE
(1231-1267) (d. 1273)
Marguerite
(1195-1245)
Savoylu Alasia Abbess, St. Pierre Manastırı, Lyon (d. 1250)
Savoylu Agatha Abbess, St. Pierre Manastırı, Lyon (d. 1245)
(1217-1270)
Boniface Canterbury Başpiskoposu
(1215-1292)
Savoylu Thomas (1178-1233)
Avita Devon Kontu
(1208-1268)
Peter Richmond Kontu
(1207-1285)
I. Philip Savoy Kontu
(1203-1259)
Thomas Flanders Kontu
(1201-1239)
Valencia’lı Guillaume
(ö. 1237)
Aimone Chablais Kontu
Humbert (ö. 1223)
(1197-1253)
Amadeus IV Savoy Kontu
KRALİÇELER VE AİLELERİ
9
Cenovalı Marguerite (ö. 1252)
KRALİÇELER VE AİLELERİ
ELÉONORE İngiltere Kraliçesi (1223-1291)
I. Edward İngiltere Kralı (1239-1307)
Margaret İskoçya Kraliçesi (1240-1275)
III. HENRY İngiltere Kralı (1207-1272)
Beatrice Breton Düşesi (1243-1275)
Edmund Lancester Dükü (1245-1296)
Katherine
(1253-1257)
(1260-1327)
Agnes Burgundy Düşesi
(1256-1318)
Robert Clairmont Kontu
(1254-1271)
Blanche
(1253-1323)
Peter
(1251-1284)
(1250-1270)
Jean Tristan
John
(1245-1285)
(1248-1248)
IX. LOUIS Fransa Kralı (1214-1270)
III. Philip Fransa Kralı
Louis
(1244-1260)
(1242-1271)
Isabelle Navarre Kraliçesi
Blanche
(1240-1243)
MARGUERITE Fransa Kraliçesi (1221-1296)
Marguerite Brabant Düşesi
10
KRALİÇELER VE AİLELERİ
11
SANCHIA Almanya Kraliçesi (1228-1261)
Richard
(1246-1246)
CORNWALL’LI RICHARD Almanya Kralı (1209-1272)
Edmund Cornwall Dükü (1249-1300)
ANJOU’LU CHARLES İtalya Kralı (Sicilya), Napoli, Arnavutluk ve Kudüs (1226-1285)
BEATRICE İtalya Kraliçesi (Sicilya) (1234-1267)
Louis
(1248-1248)
Blanche Naverre ve Flanders Kontesi
(1252-1275)
Richard
(1252-1296)
II. Charles Napoli Kralı (1254-1309)
Philippe Selanik Kralı, Achaea Prensi (1256-1277)
Robert
(1258-1265)
Isabella (Elisabeth) Macaristan Kraliçesi (1261-1303)
(1234-1299)
Isabella
(1226/1228-1288)
(1214-1241)
Marguerite
William
(1183-1249)
X. Hugh Lusignan Marche Kontu Angoulême Kontu
(1188-1246)
Angoulême’li Isabella İngiltere Kraliçesi Angoulême Kontesi
(1167-1216)
John İngiltere Kralı
Joan
(1165-1199)
Eleanor Kastilya Kraliçesi
(1157-1199)
Richard (Aslan Yürekli)
Matilda
(1156-1189)
Henry
(1155-1183)
(1153-1156)
II. HENRY İngiltere Kralı (1153-1189)
(1225/30-1296)
Isabella Yüce Roma İmparatoriçesi
William de Valence Wexford Dükü Pembroke Dükü
(1210-1238)
(d. 1274)
Joan
Geoffroi Châtellerault Vikontu
(d. 1264?)
Guy
(1224-1256)
(1209-1272)
RICHARD Cornwall Dükü Roma Kralı (Almanya)
Alice Surrey Kontesi
(1207-1272)
(1224-1271)
III. HENRY İngiltere Kralı
Agathe
(1222-1260)
Winchester’li Aymer
(1221-1250)
Hugh Marche Kontu Angoulême Kontu
KRAL III. HENRY’NİN AİLESİ (PLANAGENET)
12 AQUITAINE’Lİ ELEANOR İngiltere Kraliçesi (1122-1204)
KASTİLYALI BLANCHE Fransa Kraliçesi
(1188-1252)
Eleanor Leicester Kontesi
(1215-1275)
III. Henry Lusignan’ın Üvey Kardeşleri
Charles
(1187-1226)
Anjou Kontu, Provence ve Forcalquier Kontu, Sicilya Kralı Arnavutluk Kralı, Napoli Kralı Kudüs Kralı (1226-1285)
VIII. Louis Fransa Kralı
St. Isabelle (1225-1269)
PHILIP AUGUSTUS Fransa Kralı (1165-1223)
Philip Dagobert (1222-1235)
(1220-1271)
Poitou Kontu Toulouse Kontu
Alphonse
John (1219-1227)
(1216-1250)
Artois Kontu
Robert
(1214-1270)
Fransa Kralı
IX. ST. LOUIS
IX. LOUIS’NİN AİLESİ (CAPET)
13
HAINAULT’LU ISABEL Fransa Kraliçesi (1170-1190)
Kastilyalı Blanche Fransa Kraliçesi (1188-1252)
FRANSA SARAYI 14 Provence’lı Marguerite, Kralın karısı, Fransa Kraliçesi IX. Louis, Fransa Kralı Blanche, Isabelle, Louis, Philip, Jean Tristan, Peter, Blanche, Marguerite, Robert, Agnes, Çocukları Kastilyalı Blanche, Ana Kraliçe Danimarkalı Isambour, Kral Philip Augustus’un dul karısı, eski Fransa Kraliçesi Robert, Louis’nin kardeşi Matilda, Robert’in karısı Alphonse, Louis’nin kardeşi Toulouse’lu Jeanne, Alphonse’un karısı Isabelle, Louis’nin kız kardeşi Charles, Louis’nin kardeşi Gisele, Marguerite’in nedimesi Thibaut, Champagne Kontu ve Navarre Kralı. Blanche’ın kuzeni Joinville’li Jean, Thibaut’nun başkâtibi, Louis’nin en gözde şövalyesi ve Marguerite’in en yakın arkadaşı Beaulieu’lü Geoffrey, Louis’nin günah çıkarttığı rahip Bartolomeu le Roui, Louis’nin özel uşağı, başmabeyinci Toulouse’lu Raimond, Toulouse Kontu, Blanche’ın kuzeni Pierre Mauclerc, Brittany Kontu. Louis’ye isyan edenlerin lideri Lusignan’lı Hugh, La Marche ve Angoulême Kontu, Kral III. Henry’nin annesi olan Angoulême’li Kraliçe Isabella’nın kocası ve Kral Louis’yi devirmek için girişimlerde bulunan grubun Britanyalı Pierre’le birlikte lideri Angoulême’li Isabella, Kral III. Henry’nin annesi, İngiltere’nin eski kraliçesi. La Marche ve Angoulême Kontesi St. Pol, Guy II. St. Pol Kontu ve korku saçan bir şövalye
İNGİLTERE SARAYI Provence’lı Eléonore, Kralın karısı. İngiltere Kraliçesi III. Henry, İngiltere Kralı Edward, Margaret, Beatrice, Edmund, Katherine, Çocukları Savoylu Guillaume, Eléonore’un dayısı. Valencia Piskoposu,
Liège Prens Piskoposu. Savoylu Thomas, Eléonore’un dayısı. Flanders Kontu. Savoylu Peter, Eléonore’un dayısı. Richard Dükü, gelecekte Savoy
kontu. Savoylu Boniface, Canterbury Başpisikoposu Eleanor Marshal, Henry’nin kız kardeşi, Leicester Kontesi Simon de Montfort, Leicester Kontu, Henry’nin teşrifatçısı,
Eleanor Marshal’ın kocası Cornwall’lı Richard, Henry’nin kardeşi. Cornwall Dükü. Margaret Biset, Eléonore’un nedimesi Gilbert Marshal, Pembroke Dükü Hubert de Burgh, Kent Dükü, İngiltere ve İrlanda Yüksek Hâkimi Roger de Quincy, Winchester Dükü Roger Mortimer, Baron ve Kral III. Henry’nin müttefiki Bayan Moud Mortimer, Roger Mortimer’in karısı Gilbert de Clare, Gloucester Dükü John Maunsell, Saray kâtibi, memur Robert Walerand, Saray kâtibi, memur Hamo LeStrange, Robert Mortimer, Roger de Leybourne, Almain’li Henry, Edward’ın arkadaşları Ebulo Montibus, Eléonore’un dayısı Savoylu Peter’ın hamisi.
Edward’ın arkadaşı
15
PROVENCE SARAYI 16 Savoylu Beatrice, Provence Kontesi Ramon Berenger, Provence Kontu Marguerite, Eléonore, Sanchia, Beatrice, Kızları Romeo de Villeneuve, Kontun teşrifatçısı Madeleine, Kızların dadısı Gaston, Şahin bakıcısı Sordel, gezgin şair (âşık) Provence’lı Beatrice, Provence Kontesi Anjou’lu Charles, Provence Kontu
CORNWALL SARAYI Provence’lı Sanchia, Almanya Kraliçesi, Cornwall Kontesi Cornwall’lı Richard, Almanya Kralı, Cornwall Kontu Almain’li Henry, Richard’ın oğlu ve vârisi Edmund, Richard, Sanchia ve Richard’ın çocukları Justine, Sanchia’nın nedimesi Mr. Arnold, Richard’ın kâtibi Berkhamsted’li Abraham, Vergi tahsildarı Floria, Abraham’ın karısı Joan de Valletort, Tremberton Baronesi, Richard’ın metresi
Sunuş
B
EN DÖRT KRALİÇE ANNESİ, Savoylu Beatrice. Dünya ta rihinde başka hangi kadına böyle bir şans nasip olmuştur? Hiç birine. Ve iddia ediyorum, gelecekte de olmayacak. Evet böbürleniyorum. Niye böbürlenmeyecekmişim ki? Kızla rımın zirveye tesadüfen mi yükseldiğini sanıyorsunuz? Bir kadın, çok dikkatli entrikalar çevirmediği sürece erkeklerin dünyasında hiçbir şey başaramaz. Kızlarımla ilgili planlarıma, daha en büyüğü Marguerite’i kucağıma bile almadan başlamıştım. Margi, sıradan bir kız değildi. Daha ilk yaşına basmadan cümle kurarak konuşuyordu. Ama tabii, o bir Savoy’du. Ve biz de sıradan bir aile değildik. Eğer olsaydık, Alp geçitlerini koruyamaz, böylesine geniş bir mülkü yönetemez, imparatorların, papaların dostluğunu kazanamazdık. Peki, bütün bunları nasıl başardık? İnsanlıktan uzak savaşlar ve fetihlerle değil elbette, kurnaz entrikalar ve stratejik evlilikler yaparak… Çocuklarım da iyi evlilikler yapmalıydı, ailemin nüfuzunu hiç olmadığı kadar artırmaya ant içmiştim. Bu yeminimi gerçekleştirmek için kızlarımı birer erkek çocuk gibi büyüttüm. Ahaaa! Şok olduğunuzu görüyorum. O zaman onlara “oğlum” diye hitap ettiğimi söylediğimde daha çok şaşıracaksınız. Sekiz erkek kardeşimin beşiyle birlikte felsefe, Latince, astronomi, matematik, mantık, diplomasi, münazara, avcılık, okçuluk, hatta kılıç DK 2
17