37 FOTO
GRAFEN
D E S TA
TONEN
ND
VA N H E
T
LAND.N
2017
U
2 | DuPho. GKf. DuPho-GKf…. What’s in it for you? Achter deze wat merkwaardige naam gaat een vereniging van beroepsfotografen schuil. Als je van fotograferen je beroep hebt gemaakt werk je veel en vaak alleen; daar moet je aan wennen en je moet er maar tegen kunnen. Alle fotografen in deze vereniging weten dat en kennen dat. Soms werk je eens samen, maar 95% van de tijd niet; dan ga je je eigen weg door de wereld. Alleen al met andere vakgenoten eens samen te kunnen werken biedt goed tegenwicht tegen het werken in je uppie. Voor veel leden een goede reden om lid te zijn van DuPho-GKf. Deze krant is er een mooi voorbeeld van. Een paar leden hebben dit bedacht en andere leden sluiten zich bij dit idee aan - et voilà: de krant is er. Gemaakt door tientallen fotografen voor de grote buitenwereld. Je werk zichtbaar maken; laten zien wat je doet. Geef de lezer, de kijker maar een indruk wat beroepsfotografen anno 2017 doen en maken aan beeld. Het meeste werk dat je ziet in deze krant is als autonoom werk gemaakt, soms naast een opdracht. Deze beelden blijven vaak onzichtbaar voor het publiek; ze komen zelden ‘naar buiten’. Toch zijn dit de foto’s die uitdrukking geven aan de persoonlijke visie en opvatting over fotografie van de deelnemende fotografen. En hiermee biedt deze krant ook een prachtig podium: laten zien wat je vindt dat gezien moet worden, zichtbaar moet zijn. Er is meer in deze vereniging: je wisselt kennis en ervaringen uit over apparatuur, helpt elkaar met tips en tricks over nieuwe tools en werkwijzen. Je kunt ’t in je eentje wel bedenken, maar het helpt je pas goed verder als jij eigen ideeën kunt toetsen en voorleggen aan vakgenoten. Met sommige krijg je een vertrouwensband, met andere doe je weer wat anders. Je bespreekt elkaars portfolio’s; hoe kom je aan werk, klanten, welke stockbureau’s of juist niet?... van die dingen. Alle fotografen hebben netwerken en kunnen je adviseren over echt van alles: over boeken maken, uitgevers zoeken of juist uitgeven in eigen beheer; over crowdfunden, exposities maken; deelnemen aan een wedstrijd... Wat dacht je van het uitwisselen van ervaringen met je verzekeringen; en al eens gedacht aan collectieve verzekeringen? Of: heeft ’t zin om je bij een broodfonds aan te sluiten? Vraag het gerust, kom er minstens over praten. GKf is met Dupho geworteld in onze wereld en door je lidmaatschap heb je toegang tot écht alles wat je nodig hebt aan kennis, diensten en contacten. Aarzel niet; sluit je aan! Doen. Je bent welkom!
De stand van het land | 3
De fotografen 4 5 6 7 8 10 12 13 14 15 16 17 18 19 20 22 23 24 26
Tom Meerman-Triton Bernadet de Prins Vivian Keulards Marijke Bresser Dolph Kessler Dutch J. den Hollander Flip Franssen Anja de Jong Eveline Renaud Paul van Riel Marco van Middelkoop Paul van Hulzen Erik Klein Wolterink Zan van Alderwegen Anja Ligtenberg Guus Rijven Simone Henken Jeanette Bos Ilse Schrama
26 27 28 29 30 32 33 33 34 36 37 38 40 41 42 43 43 44
René Gerritsen Co de Kruijf Studio Oostrum Bas Mariën Bert Verhoeff Freek van Arkel Dorothee Bavinck Marcel Köppen Jantien de Bruin Jaap Bijsterbosch Willem Wernsen Paul Breuker Nicole Segers Inge Hondebrink Michiel Wijnbergh Marian van de Veen Reinier Gerritsen Wim van der Ende
redactie en selectie Jaap Bijsterbosch, Paul Breuker, Wim van der Ende, René Gerritsen, Dutch J. den Hollander, Tom Meerman, Eveline Renaud, Michiel Wijnbergh, Sinan Can, Frank van Nuenen, Luc Dinnissen vormgeving www.studiods.nl druk Hoekstra Krantendruk, Emmeloord uitgave DuPho. GKf., maart 2017 Amsterdam coverfoto Bernadet de Prins Deze krant wordt gratis verspreid in een oplage van 10.000 exemplaren. info: gkfkrant@gmail.com www.destandvanhetland.nu
Voor het themanummer van de GKf-krant ‘De stand van het land’ hebben we de journalist en documentairemaker Sinan Can uitgenodigd voor een gesprek. In 2016 heeft hij de eretitel ‘Journalist voor de Vrede’ ontvangen voor zijn documentaireseries Bloedbroeders (2015) en De Arabische storm (2016). Hierin toont hij zich als een kritische en sociaal geëngageerde journalist met een scherp oog voor de menselijke maat van grote gebeurtenissen. Hoe kijkt hij naar de ontwikkelingen in ons land? Als we Sinan ontmoeten is hij nog maar net terug uit Afghanistan en hij zit er nog vol van. Op weg naar naar het voormalige Kamp Holland kwam het filmteam en het militaire konvooi dat hen begeleidt in een hinderlaag terecht. In het pantservoertuig heeft hij de beschietingen van de Taliban lijdzaam doorstaan. Het had ook anders kunnen aflopen. Het geeft maar weer eens aan hoe ver deze gedreven journalist gaat om een verhaal te kunnen maken. En het leert relativeren als je vervolgens naar Nederland kijkt.
Dieptepunt
“Het vertrouwen in de politiek is op een historisch dieptepunt. Politici hebben hun geloofwaardigheid verloren. Ze worden als pathologische leugenaars gezien, die hun principes verkwanselen voor de macht en het publiek niet eerlijk informeren over de gang van zaken. Ik erger me er ook dood aan, die politici die zo vol zijn van hun eigen gelijk en maar door blijven praten in dat onbegrijpelijke ambtenarenjargon. Ik vind het niet gek dat het populisme zo in opkomst is. Ik begrijp ook het sentiment van mensen die zich zorgen maken, ouderen die voorzieningen missen, buslijnen die opgegeven worden. Of van die mensen die zich verzetten tegen de komst van een AZC in hun dorp. Die zorgen worden niet serieus genomen, er wordt niet echt geluisterd. De mensen zijn niet goed geïnformeerd en worden vervolgens in de media neergezet als Tokkie. Ze keren zich af van de gevestigde politiek.
www.dupho.nl/platforms/gkf
Colofon
Medemenselijkheid is onze belangrijkste waarde
De redactie selecteert Sinan Can over de foto’s: “Ik vind het verrassend om te zien hoe verschillend de fotografen hun visie op medemenselijkheid verbeelden. Ik zie veel straatfotografie, maar ook stillevens en gestileerd studiowerk. Ik zie niet altijd de link met het thema ‘De stand van het land’, maar als ik dan de begeleidende tekst lees, dan ga ik er weer anders naar kijken. Vaak zijn het de details in een foto die het bijzonder maken en er voor zorgen dat je aandachtig gaat kijken. Ook de samenhang tussen foto’s kan een beeld versterken. Ik heb veel geleerd van het selectieproces dat ik met de redactieleden van de ingezonden foto’s gemaakt heb. Het weglaten en combineren van foto’s leverde vaak een sterk resultaat op. Ik heb geleerd om anders naar foto’s te kijken.”
Het kunnen hele verrassende verkiezingen worden. Als de PVV groot wordt dan heeft de rest gefaald. Als je wilt dat mensen goede keuzes maken dan moet je investeren om ze goed te informeren. Misschien is het niet zo erg als Wilders groot wordt. Misschien is het gewoon nodig. Dat is democratie. Signalen uit het gewone volk zijn te lang genegeerd. Laat het een wake-up call zijn. Ik geloof in de veerkracht van democratie: laat het een populist zijn, maar als hij niet goed is, sturen we hem na vier jaar weer weg. Ik geloof niet dat zijn politiek van uitsluiting werkt. Mijn gouden
regel heb ik van mijn grootouders: bouw je geluk nooit op andermans verdriet. Als een ander verdrietig wordt van jouw geluk dan is het niets waard. “
Menselijke maat
“Ik heb zo’n fijne jeugd gehad in Bottendaal (oude volkswijk in Nijmegen) en dat wens ik elk kind toe. Geen uitsluiting, geen discriminatie, een harmonieuze wijk waar verschillende lagen van de bevolking samenleefden: hoogopgeleid, laagopgeleid, lesbische stellen, allochtone gezinnen, Nederlandse arbeidersgezinnen. Als die harmonie er is, dan zie je dat iedereen gelukkig is. Dat kwam natuurlijk ook omdat we idealistische docenten hadden die links georiënteerd waren; die stimuleerden de saamhorigheid. Toen ik hier woonde had je de wijkagent, dat was een vriend van ons. Als je wat had uitgespookt kwam hij bij ons langs en zei hij: “ik zal geen procesverbaal opmaken, maar doe dat gewoon niet, wil je? Straks moet je naar Buro Halt.” En dan deed je het ook niet meer, want je schaamde je omdat wijkagent Henk je erop aangesproken had. Dat is een lowkey aanpak waar ik in geloof, maar die is de afgelopen jaren afgebroken. Ik geloof juist heel erg in de wijk. Daar moet je in investeren, dat is de menselijke maat. Daar komen mensen elkaar tegen, daar kan verbinding tussen culturen ontstaan. Ik ben heel kwaad over de sluiting van de jeugdbibliotheken in de wijk. Dat is een bezuiniging van niks, maar het moet zogenaamd centraler georganiseerd worden. Juist niet! We hebben gezien dat die schaalvergroting en privatisering niet heeft gewerkt. Laat dan alsjeblieft zo’n buurtbieb open. Al komen er maar 10 kinderen, het zijn toch 10 kinderen. Hou dat toegankelijk. Ik word ook boos van buslijnen die opgeheven worden. Is niet rendabel, zeggen ze dan. Fok you, alles draait niet om geld. 70-plussers die ineens moeten gaan omrijden, dat is een forse ingreep in de levens van die mensen.”
Solidair
“Onderwijs en zorg: houd die toegankelijk voor iedereen. Arm of rijk, iedereen moet kunnen studeren. Ik wil trots zijn op een land waar ouderen niet gekort worden op hun pensioen, waar arbeiders niet uitgeknepen worden, waar zorg en onderwijs toegankelijk zijn voor iedereen. Daar zijn we teveel van afgeweken. Ik vind die hele privatisering mislukt. Je moet solidair zijn met elkaar, dat is mijn kernwaarde in Nederland. Ik ben ook solidair met PVV’ers die zich zorgen maken. Ik ken mensen die bijna aan de bedelstaf zijn. Willen we dat in Nederland? Als dat oud links is, dan is dat maar zo. Maar die solidariteit moeten we echt in stand houden. We moeten vasthouden aan hoop, anders zakken we weg in verbittering. Dan kun je niks meer waarderen. Ik zie heel veel positieve dingen in Nederland en daar word ik ook heel blij van. Ik kwam van de week een hoogbejaarde vrouw tegen die Syrische vluchtelingen rondleidt door Nijmegen. Ik vind dat zoet en positief. Die mensen zijn zo nodig. En ze zijn er gewoon, ze zijn misschien niet altijd zichtbaar, maar ze zijn er. Overal waar ik kom zie ik mensen die zich verzetten tegen liefdeloosheid en tegen intolerantie, wat de omstandigheden ook zijn. Medemenselijkheid is onze belangrijkste waarde. Het is een stille kracht die ook niet altijd even zichtbaar wordt gemaakt door de pers, omdat wij graag de tegenstellingen opzoeken om schurende journalistiek te maken. Soms zou je willen dat die kracht wat zichtbaarder wordt. Daar put ik in elk geval hoop uit, anders word je wel heel zwartgallig.” Sinan Can (Nijmegen, 1977) is een journalist van Turkse komaf die naam heeft gemaakt met de persoonlijke documentaireserie Bloedbroeders voor de VARA, over de vervolging van Armeniërs in het begin van de 20e eeuw in Turkije. Eerder maakte hij de series Uitgezet (2013) en De dag die de wereld veranderde (2011). Recent maakte hij nog twee documentaireseries: De Arabische storm (2015) en Onze missie in Afghanistan (2016). In 2016 ontving hij de titel Journalist voor de Vrede van het Humanistische Verbond.
4 | Tom Meerman-Triton
Wij fietsen Ta dáaa tada-tada… zo ongeveer klinkt het liedje dat gefloten wordt als Erik met Olga achter op de fiets over de trambanen slalomt (in Turks Fruit, 1973). Die sfeer in de stad willen we allemaal maar wat graag voor ogen zien. Iedereen draagt een spijkerbroek en vrijheid geeft blijheid. Voor menigeen is Verhoeven’s beroemde filmscene stereotypisch voor het Nederlandse stadsgevoel. Op zoek naar de werkelijkheid van vandaag ervaar ik minder samenhang dan pakweg 40 jaar geleden, maar ik geniet van de weldadige mensenmix die ik op de fiets tegen kom. Fluitend op weg naar werk, school of feest. www.tommeerman.nl
Bernadet de Prins | 5
Tussen hoop en vrees De gevluchte Syrische familie Bilal komt in IJsselstein wonen. Met hulp van vrijwilligers en VluchtelingenWerk begint hun leven in een nieuw en vreemd land. Al snel maken ze kennis met Koningsdag en krijgen ze fietsles. Alle kinderen gaan naar school behalve de 19-jarige dochter. Zij is volgens de Nederlandse wet te oud. De theepot is het enige stuk huisraad dat het bombardement van hun huis in Aleppo heeft overleefd. Bij vader is inmiddels een hersentumor geconstateerd. Hij blijkt ongeneeslijk ziek. De familie pendelt heen en weer tussen thuis en ziekenhuis www.bernadetdeprins.nl
6 | Vivian Keulards
Dazza: “Ik denk dat je mentaal volwassen bent als je zonder angst, of in ieder geval met weinig angst in het leven staat, dat je je niet meer zo druk maakt om wat andere mensen van je denken en wanneer je volledig je eigen keuzes maakt. Zover ben ik nog niet, maar ik werk er wel aan. Dans helpt mij hierbij, ook om bepaalde moeilijke dingen in mijn leven te verwerken.”
Volwassen Afgelopen jaar is Nederland 205.216 volwassenen rijker geworden. Zij werden recent 18 jaar en mogen zich vanaf nu volgens de wet ‘volwassen’ en ‘meerderjarig’ noemen. Veel zaken veranderen daardoor van de een op de andere dag. Ik heb een aantal jongeren opgezocht, die nog een paar weken onvolwassen door het leven moesten. Waar staan ze nu, wat willen ze gaan doen, waar dromen ze van en hoe kijken ze tegen dat volwassen worden aan? Over vijf jaar wil ik ze nog eens opzoeken om te kijken hoe het hen is vergaan, die eerste stappen op het volwassen levenspad. Vooruitlopend op mijn bezoek, heb ik ze gevraagd een boodschap aan zichzelf te schrijven. Een wens aan zichzelf, een hart onder de riem voor de komende jaren. Die briefjes bewaar ik goed en neem ik over vijf jaar weer mee. www.viviankeulards.nl
Marijke Bresser | 7
Buurman Uco
Mijn buurman Uco van 78 jaar oud moest afgelopen mei verhuizen. Hij woonde in Uitdam, een klein dorp zonder winkels en zonder openbaar vervoer. Een keer in de week pakte hij de auto om wat boodschappen te doen, maar voor de rest kwam hij de deur niet uit. Hij woonde in een kamertje met een keukenhoekje van 2 bij 3 meter, at soep of kaasfondue uit een pakje. Een paar bewoners uit het dorp nodigden hem af en toe uit om mee te eten, maar meestal zat hij hij alleen in zijn kamertje en las een boek of de krant. Uco was dolgraag naar het bejaardenhuis in Monnickendam gegaan, om daar samen met andere ouderen te leven. Maar dat bejaardenhuis bestond niet meer, het was nu een verpleegtehuis waar je een indicatie voor moest hebben. Als je niet op z’n minst beginnend dement was, dan kwam je er niet in. Nu woont hij in een verbouwde garage bij zijn zoon. Best een goede oplossing, daar niet van. Maar een ouderwets bejaardenhuis, met een biljart en een glaasje jenever, dat had hij veel leuker gevonden. Dat huis is wegbezuinigd. www.marijkebresser.nl
8
Dolph Kessler | 9
Friesland Het land waar ik al 40 jaar met veel plezier woon; de laatste 10 jaar als fotograaf. Friesland, het kleinste land op aarde, is in transitie. Er komen bijvoorbeeld steeds meer windmolens en de ‘Flevolandisering’ van het boerenbedrijf gaat steeds sneller. Maar sommige zaken blijven nog zoals het altijd was: Koeienkeuringen. Bij de koeienkeuring in Oentsjerk (2011) wordt de winnende koe op de foto gezet. www.dolphkessler.nl
10
www.dutchjdenhollander.nl
Dutch J. den Hollander | 11
01. Het straatbeeld in Nederland verandert en dat is boeiend, ...
02. ... hoewel sommigen daar misschien niets mee hebben ...
03. ... en veel Nieuwe Nederlanders in getto’s lijken te wonen.
04. Religies hebben het moeilijk, ...
05. ... terwijl anderen hier weer handig op inspelen ...
06. ... en ons hoopvol richting hemel laten kijken ...
07. ... voor een beetje Geluk en Liefde.
08. En daar is behoefte aan, ...
09. ... want grote groepen hebben het zwaar ...
10. ... en kwijnen weg ...
11. ... omdat het leven niet meer is wat het was.
12. We zijn de weg kwijt.
13. Ook al doen we enorm ons best ...
14. ...om met iedereen goed om te gaan ...
15. ... en de juiste basale keuzes te maken over drank, drugs, ...
16. ... vlees, vis, vetzuren, vacatures, vakantie, voetbal, voortplanting ...
12 | Flip Franssen
Anja de Jong | 13
Monuments of Climate Change
‘Work-in-progress’ over de voortdurende vraag om aanpassing van het Nederlandse landschap aan het heersende klimaat. De Jong zoekt naar díe locaties waar de mens al eeuwenlang en steeds opnieuw het water als vriend omarmt of als vijand bevecht. Rijsdammen. Dammen van rijshout zijn niet langer in gebruik voor landwinning, maar zorgen thans voor het in stand houden van kwelders, die op hun beurt de mens beschermen tegen de zee. Regelwerk. Onderdeel van de ‘groene rivier’; reguleert bij hoogwater de hoeveelheid afstromend Rijnwater ter bescherming van miljoenen mensen in de Nederlandse Delta. www.anjadejong.nl
Nederland is onlosmakelijk verbonden met de strijd tegen het water. Kosten noch moeite worden gespaard om het land te beschermen tegen de zee en de rivieren. Meestal komt het gevaar van hoogwater. Toch is ook laagwater steeds vaker een probleem vanwege de soms lange droogteperiodes. Dan moeten binnenvaartschepen hun lading verminderen, maar vallen ook woonboten droog. In december echter vond een aanvaring plaats tegen de stuw in de Maas bij Grave. Die werd hierdoor zwaar beschadigd. Het zorgde voor het weglopen van water in het gebied tussen Sambeek en Lith. Door te late waarschuwing kwamen bij Gennep woonboten scheef op de oever te liggen. www.flipfranssen.nl
De grilligheid van het water
14 | Eveline Renaud
Paul van Riel | 15
28 mei 2016 Een mooie dag. Kom, de camera om de schouder. Amsterdam, ‘mijn’ stad, verras me zoals je dat al 50 jaar doet ! Rolkoffers (dat thema zit in mijn achterhoofd), plenty bij het C.S, waar ook een koor in de stationshal acte de présence geeft. Tegengeluiden ( natuurlijk !) iets verderop; een grote anti -handelsverdragen demo. Ieder zijn werk. Respectloze duiven op de Dam hebben een riant uitzicht op het toeristische circus onder hen. Bijna elke minuut gebeurt (voor wie het ‘ziet’) er iets dat het waard is om vast te leggen. Het documenteren van de bijna te proeven ‘frictie’ op straat tussen bezoeker en bewoner bewaar ik voor een andere slenterdag. In het grotendeels leegstaande winkelcentrum Kalvertoren,
We Can
De wereld is aan het veranderen oa door de globalisering en internet. De gemiddelde mens is niet zo dol op veranderingen, de honger naar vroeger is een belangrijke motivatie en politici die op dit sentiment inspelen hebben op dit moment veel aandacht. Trump zijn ‘We make America great again’ is hiervan het meest extreme voorbeeld. De ‘Women’s - March’ werd overal in de wereld groots gehouden, ook in Amsterdam, om zoals vroeger samen te protesteren en te strijden voor vrouwenrechten, persvrijheid en democratie en tegen discriminatie en racisme. Het is nu belangrijker dan ooit dat de leugen het zal verliezen van de waarheid. www.evelinerenaud.com
klimt een echtpaar naar een onzekere toekomst. Terwijl een meisje op Station Zuid haar vriend apt; ik kom eraan ! Stad, je hebt me weer niet teleurgesteld ! www.paulvanriel.com
16 | Marco van Middelkoop
Dansland Dankzij internationaal doorgebroken DJ’s en de diversiteit en populariteit van de Nederlandse feesten en festivals heeft Nederland zich ontwikkeld tot een belangrijke voortrekker van de internationale dance scene. Het aantal dance festivals in Nederland stijgt nog elk jaar en is sinds 2001 ruimschoots verdubbeld. Met name in de Randstad gaat er ’s zomers geen week voorbij zonder dat ergens een of meerdere festivals of dance feesten worden gehouden. www.marcovanmiddelkoop.com
Paul van Hulzen | 17
Het Waterkwartier Het Waterkwartier, een oorspronkelijk volkse wijk in Nijmegen, kent een bewogen geschiedenis. In het begin van de 20e eeuw werden de arbeiders van een aantal grote fabrieken aan de oever van de Waal in deze wijk gehuisvest, waar zij lange tijd samenleefden met hun voormannen en directeuren. Vooral de laatste 15 jaar is de wijk in hoog tempo veranderd. Hele buurten en straten zijn gerenoveerd en gesaneerd. Een groot deel van de oorspronkelijke bewoners werd zo gedwongen te verhuizen omdat zij de huur- en koopprijzen niet konden opbrengen. Hiermee is veel van de oude maatschappelijke samenhang en solidariteit verdwenen. Anno nu proberen actieve bewoners de sociale cohesie binnen de wijk te versterken. Een belangrijke rol hierbij spelen de traditionele ontmoetingsplaatsen binnen de wijk : het buurtcafé, de buurtsuper, de bakker, de slager, de afhaalchinees. Van deze basisvoorzieningen, die dapper stand houden, is als hommage recent de fotoserie ‘Het Waterkwartier’ gemaakt. www.paulvanhulzen.com
18 | Erik Klein Wolterink
Zan van Alderwegen | 19
“Het grootste gevaar is niet dat Robots gaan denken als mensen maar dat mensen gaan denken als Robots.”
The Lean Empowering Assistent Surinaams Amsterdamse keuken boven) en Marokkaans Amsterdamse keuken (onder).
De persoonlijke zorg assistent die slimme technologie combineert om gebruikers te ondersteunen een veiliger, zelfstandiger en actiever leven te leiden. www.zan.nu
Kitchen Portraits
Voor zijn project Kitchen Portraits ging Erik Klein Wolterink op zoek naar keukens met verschillende culturele achtergronden. Hij opende de kastjes, laatjes, ovens en koelkasten. Ieder onderdeel fotografeerde hij apart. Later monteerde hij alles weer tot één geheel, als een soort plattegrond. De keuken als metafoor voor een complexe multiculturele werkelijkheid. Er is hoop. www.erikkleinwolterink.nl
20
Anja Ligtenberg | 21
Toeti en Achmed Sourapaiman “We komen uit Suriname maar hebben Indonesische wortels. Dat zie je ook aan de groente die we kweken. Die kun je hier niet in de winkel krijgen. Wat we over hebben, geven aan de bejaarden van onze moskee. We werken graag samen en zijn hier bijna elke dag”.
Monique Beelen “Ik werk hier veel samen met mijn tuinpartner Harry. Van hem leer ik ook hoe je bijen houdt. Ik kom heel graag in mijn tuin. Hier heb ik geen huishouden, geen kinderen of werk. Mijn tuin is echt mijn plek waar ik mijn rust vind.”
King of my garden Groen Gennep is een Nederlands volkstuincomplex, ten zuiden van Eindhoven. Het is een postzegeltje land, maar een wereld in zichzelf, inclusief zijn eigen regels, bestuur, paden, watermanagement etc. Er zijn 200 tuiniers van allerlei pluimage en van 22 verschillende nationaliteiten, verschillende leeftijden, sociale klasse, beroepen. De hele Nederlandse multiculturele samenleving is hier vertegenwoordigd en werkt samen in een goede verstandhouding. Ze hebben allemaal hun eigen redenen en hun eigen creatieve oplossingen voor de uitdagingen van de tuin. Ondanks al hun verschillen hebben ze een ding gemeen; ze houden van hun tuin en werken met passie en toewijding. Op Groen Gennep is iedereen koning op zijn eigen tuin. www.anjaligtenberg.com
Havva Yalaidi “Ik hou van boontjes. Het is nog vroeg maar ik zet alvast de stokken neer, want de komende 6 weken moet ik herstellen van een knie operatie. Als ik weer terug kom, kan ik gelijk beginnen met de bonen te planten.”
Kaysri Bangaru “Ik ben HR manager op de Fontys Hogeschool. Mijn werk is altijd binnen, achter een bureau. Maar ik vind het heerlijk om buiten te zijn en fysiek werk te doen. Van de kou heb ik geen last. Het is de beste manier om je hoofd leeg te maken. Alle dagelijkse beslommeringen verdwijnen als je hier bent.”
Leo Koenen “Hoor je de vogels? Ze zijn het er niet mee eens dat ik de zonnebloemen opruim. Het is hun eten. Daarom leg ik ze maar weer terug want de vogels moeten ook eten. En wij moeten voor de kleintjes zorgen.”
22 | Guus Rijven
Simone Henken | 23
De dood in ere hersteld
De immigrant Aan de grens ligt elk land aan mijn voeten. Ik ben nog niet betrokken geraakt, vervuild, vervuld, aangetast. Aan de kust net zo. Achter me een stad, het land en voor me: uitzicht. Wanneer ik vervolgens aan de vooravond van het nieuwe jaar naar de einder kijk en het vuur mijn terugblik reinigt, dan stromen de mogelijkheden door me heen.
De politicus
Hij huilt door zijn neus en kan ontroerend waardig stil staan. Het onverwachte en het luide maken hem wrevelig. Als ik het hem vraag, is hij genegen een kunstje te doen. Om het applaus in ontvangst te nemen neigt hij het hoofd. Nooit uit onderdanigheid. Ik troost mij met de gedachte dat ik hem beteugeld heb. www.guusrijven.com
Postmortemfotografie is een nieuwe trend en een serieus genre. Sites, platforms en opleidingen laten dit zien. Mijn eerste kennismaking met afscheidsfotografie begon toen mijn moeder slokdarmkanker kreeg. Het ‘Grote afscheid’ was begonnen en om dit te kunnen bevatten, ermee om te kunnen gaan, begon ik met fotograferen. En het hielp me de pijn draaglijker te maken. Toen Joerie, mijn allerliefste hondje een tia kreeg op 17 jarige leeftijd, en het ‘Grote afscheid’ zich opnieuw aankondigde, besloot ik om de laatste dagen met haar vast te leggen. Als eerbetoon aan haar, maar ook om het enorme verlies dat er aan stond te komen, opnieuw te kunnen aanvaarden. www.simonehenken.com
24
Jeanette Bos | 25
De stand van Statia Het Caribische eilandje SintEustatius (oftewel Statia) meet 21km2, half zo groot als Schiermonnikoog. Op 10-10’10 werd het een Nederlandse gemeente. In de afgelopen 20 jaar is het inwonertal er verdubbeld van 2000 tot bijna 4000, niet door natuurlijke aanwas maar door immigratie uit de regio, de VS en Nederland. De Afro-Caribische families, sinds eeuwen de overgrote meerderheid van de bevolking, vormen opeens een minderheid op hun eigen eiland. De sociale structuur van de samenleving valt uiteen, tradities verdwijnen, de oude cultuur wordt weggevaagd. De Statianen proberen zichzelf opnieuw uit te vinden. www.jeanettebos.zenfolio.com
26 | Ilse Schrama
René Gerritsen | Co de Kruijf | 27
Panorama Oude Houthaven De kerncentrale Doel Op ongeveer 30 km van waar ik woon, ligt de kerncentrale Doel. Deze heeft de pensioengerechtigde leeftijd bereikt, is regelmatig zorgelijk in het nieuws maar toch zal deze voorlopig niet worden ontmanteld. De directie van de kerncentrale doet er alles aan om de omwonenden gerust te stellen, met glimmende foldertjes. Maar als buitenstaander weet je niet wat de waarheid is, want die staat er niet in beschreven. Mij stellen ze dan ook niet gerust. Ik blijf Tsjernobylbeelden voor me zien, waarin de natuur het van de mensen heeft overgenomen. www.ilseschrama.nl
De Oude Houthaven is de laatste zich in originele staat bevindende historische haven van Amsterdam. Links de bouw van het ‘Pontsteiger gebouw’, de hoogste woontoren van Amsterdam met het duurste penthouse (circa 16 miljoen) van Nederland. De Oude Houthaven zelf is punt van discussie. Schippers van varende woonschepen, die een tijdelijk onderkomen hadden in de ‘Oude Houthaven’, wensen te blijven. Het stadsdeel is hiervoor bereidt een twee jaar oud bestemmingsplan te wijzigen.
Pakhuis ‘het Veem’ (van waaruit de foto is gemaakt), kraakbolwerk uit de 80er jaren, probeert tussen al dit geweld z’n idealen te behouden: betaalbare atelierruimtes voor kunstenaars, starters en kleine bedrijven. Maar het uitzicht verdwijnt… www.renegerritsen.nl
Drukte Amsterdam is verreweg de grootste toeristentrekker van Nederland. In 2016 nam het aantal bezoekers aan de stad toe tot 15 miljoen. De meesten komen uit Duitsland, Engeland en Belgie. De snelst groeiende groep komt uit China. In het centrum lijkt het soms alsof de stad in bezit is genomen door toeristen. Onder bewoners van de binnenstad klinkt de roep om de citymarketing te beperken. www.codekruijf.nl
28 | Studio Oostrum
Bas Mariën | 29
De Zorg De zorg in Nederland verandert. Het is een belangrijk punt op de politieke agenda voor de Tweede Kamer verkiezing van maart 2017. Nederland beschikt over een uitstekende gezondheidszorg. Maar gaan we dat volhouden? We missen handen aan het bed, medicijnen zijn onbetaalbaar geworden. Voor echte aandacht voor patiënten is nog nauwelijks tijd. Alles draait om efficiency en geld verdienen of besparen. Moeten we in de toekomst keuzes gaan maken wie voorrang krijgt in de zorg? www.studiooostrum.nl
Promessa Geïnspireerd door het ‘Festival of Fools’ van de jaren zeventig, beginnen Mayka Heessels en Paulo Duijker in 1990 als buitenstaanders Circus ‘Zanzara’. In 2015 trouwt Jansje, dochter van Mayka en Paulo met technicus, en inmiddels acrobaat, Rik. Ze bouwen een circusfeestje met 400 genodigden, waaronder variété artiesten en andere circusmensen uit alle windstreken. Zo’n feest herhaalt zich jaarlijks in hun wintercircus op het terrein van de Westergasfabriek in Amsterdam, maar dan voor publiek. In de caravans en wagens wordt gerepeteerd, gekookt en geleefd totdat de kassa weer open gaat voor de volgende voorstelling. www.basmariën.nl
30
Bert Verhoeff | 31
De stilstand van het land
Roadtrip door de polder
De polder, zei iemand, is het mooiste landschap van de wereld. De polder is God, Mondriaan en de Ingenieur tegelijk. Op weg! Laat de wereld de wereld. De fotograaf rijdt op stille polderwegen door oneindig landschap. Soms breekt er een glimpje God door. Of duikt Mondriaan op, of de Ingenieur. Maar toch, kijkt de fotograaf, heb ik het vaak gezien. De poldercliché’s. Horden smartphonografen, dol op wolkenluchten en zonsondergangen. Elke avond bij de weerman. Het wordt donker. Het grote licht gaat aan. In een scherpe bocht zwaaien koplampen over weilanden. Een wit bruggetje. Wat is dat? Boerenkool? Voort gaat het. Een pony in z’n hok, minnekozende koeien. Nog een bocht. Knotwilgen. Een oude schuur. In het felle schijnsel van de koplampen wordt de grijze polder een mysterieuze schoonheid die het landschap betovert. En de fotograaf…hij zag het licht. www.bertverhoeff.nl
32 | Freek van Arkel
Dorothee Bavinck | Marcel Köppen | 33
De Noordzee Op een ruige stormachtige zee, bevaren steeds grotere schepen de havens. Ten gevolge van de alsmaar groeiende consumptie van de mensen aan de wal. Het Nederlands Loodswezen werkt hier, dag en nacht, in weer en wind. Loodsen afhalen met de jol van het Nederlands Loodswezen voor de kust van Hoek van Holland, 2017. www.freekvanarkel.nl
Echte natuur Het land dreigt een podium te worden waar ‘de natuur’ wordt opgevoerd. Voor we het weten zijn we geen onderdeel meer van de natuur maar worden we er toeschouwers van. Om de natuur in stand te houden halen we het leven er uit. Beesten worden opgezet om ze te kunnen aaien, in schooltuintjes worden vogelverschrikkers gezaaid, het vee wordt in stallen opgeborgen. www.dorotheebavinckfotografie.nl
Zoektocht naar universele waarden in beeldtaal Voor een nieuwe Brede school fotografeerde Marcel Köppen kinderen op school én in Egypte. Daarbij liet hij zich inspireren door een honingraat met zijn zeskantige cellen. Ieder kind werkt binnen zijn kader aan zijn ontwikkeling én maakt ook deel uit van de honingraat die de school vormt. Dit kunstwerk geeft prachtig weer dat de belevingswereld van kinderen, met hun verschillen in achtergrond en mogelijkheden, zo universeel is. Tegelijkertijd laat Marcel zien dat onze samenleving niet gaat over uitsluiten, maar juist over verbinden. www.beeldkazerne.nl
34
Jantien de Bruin | 35
Zussen Ciska en Gusta Otten zijn zussen en woonden vanaf hun 40e samen in hun ouderlijk huis in Arnhem. Beiden zijn ze hun hele leven vrijgezel en kinderloos gebleven. Met de mantelzorg van Christel, een kennis die daar al 35 jaar over de vloer kwam, konden ze daar tot hoge leeftijd blijven wonen. Gusta is 94 jaar geworden en Cisca 100 jaar. www.jantiendebruin.nl
36 | Jaap Bijsterbosch
Willem Wernsen | 37
Huren in
Diemen Een stukje land in Diemen, het voordorp van Amsterdam, op de hoek van de Rode Kruislaan en de Ouddiemerlaan. Hier woonden studenten in een omgebouwde bejaardenflat. Toen werd alles gesloopt, het landje lag vrij. Trots kondigde een bord in 2012 een nieuw wooncomplex aan. Echter vanwege de crisis en de hoge huurprijzen schreven te weinig mensen zich in. Project gecanceld. Tot midden 2015 lag het braak als een hele mooie wilde tuin. In 2016 werd er weer gebouwd. Op de website van projectontwikkelaar Vesteda worden de huurprijzen nog niet vrijgegeven. Zal wel weer dure vrije sector worden. www.oogenblikjaap.blogspot.nl
Hofleven in
Amersfoort De bewoners van Hofje Armen de Pot, meestal oudere mensen met een bescheiden inkomen, wonen in een 48-tal huisjes rondom de binnentuin. Ik fotografeerde ze in hun dagelijkse bezigheden, geraakt door hun verhalen en belevingswereld. Het hier en nu van deze mensen is een optelsom van grote en kleine gebeurtenissen, genietend van de levenslessen, van hun leven in het hofje, zelfs als vandaag al meer gisteren is dan morgen. www.willemwernsen.com
38
Paul Breuker | 39
De regie in eigen hand Architect Henk Wouda uit Meppel is ongeneeslijk ziek. Samen met zijn gezin heeft hij de uitvaart geregiseerd. Vrienden dragen zijn kist naar de kerk. De muziek is bepaald , de rouwkaart vormgegeven. Zelfs de steigerhouten doodskist heeft hij al besteld. Henk probeert nog zoveel mogelijk de controle in eigen hand te houden. Elke vrijdag komt Mevrouw Kuiers uit Staphorst op bezoek. Zij werkt al 38 jaar voor de familie Wouda. Dit is haar dagelijkse klederdracht. www.paulbreuker.nl
40 | Nicole Segers
Inge Hondebrink | 41
Top sport
Mary en het kinderpardon
Mary op haar onderduikadres in mei 2016.
Al zeven jaar leeft Mary (17) in Nederland zonder verblijfsvergunning. Ze deed een beroep op het Kinderpardon, dat is ingevoerd voor asielzoekerskinderen die langer dan vijf jaar in Nederland wonen en hier intussen zijn geworteld. Maar Mary en haar zusjes zijn afgewezen, samen met 92 procent van de andere asielzoekerskinderen. De regeling blijkt een wassen neus. Mary heeft besloten in actie te komen. Ze is met haar familie ondergedoken. Ook gaat ze demonstreren. In mei 2016 komt ze, samen met andere kinderen, in het geweer voor een eerlijke regeling. ‘Stop uitzettingen’ schrijft ze met een spuitbus op het spandoek.
Lara Baars aan het trainen in het nationaal sportcentrum Papendal in Arnhem. Lara won tijdens de Paralympics in Rio de Janeiro een bronzen medaille bij het kogelstoten. In de klasse F40 voor mensen die niet langer zijn dan 1.25 m. www.ingehondebrink.nl
www.nicolesegers.com
Kinderen huilen bij de één minuut stilte die gehouden wordt voor uitgezette vriendjes en vriendinnetjes tijdens de demonstratie ‘Geen kind aan de kant’ in mei 2016 in Katwijk.
42 | Michiel Wijnbergh
Marian van de Veen | Reinier Gerritsen | 43
De robots komen! Robots rukken op. Robot Hugo, hier bij een hotel op de balie in de lobby, is nu nog een grap, een gadget voor de hotelgasten. Als hij goed geprogrammeerd zou zijn wijst hij je de ontbijtzaal of neemt je mee naar de sportzaal. Mits hij af en toe aan het stopcontact mag, is hij de hele nacht paraat om gasten vriendelijk welkom te heten. Hugo zoekt je ogen en blijft die volgen, dat vertedert bijna iedereen. Een robot wordt nooit ongeduldig, heeft nooit een
slechte dag, is onvermoeibaar. Bij experimenten met ouderen in de zorg blijken zij graag te doen wat het kereltje vraagt. Maar of dat zo blijft als de nieuwigheid er vanaf is, is de vraag. Dan wordt het uiteindelijk weer een ding en verlang je terug naar een echt mens, sjacherijnig of niet. www.wijnbergh.nl
Performance
De gelukkigste mensen van Europa Nederlanders zijn de gelukkigste mensen in Europa. Ze zijn ook het meest tevreden. Letten en Grieken zijn het minst gelukkig. Hoe gelukkig en tevreden zijn mensen eigenlijk met het leven dat zij leiden? En hoe groot zijn de verschillen hierin tussen inwoners van de verschillende lidstaten van de Europese Unie? U kunt dit lezen in Nederland langs de Europese meetlat, uitgegeven door het Centraal Bureau voor de Statistiek. www.reiniergerritsen.nl
De rok bestaat uit vier spiegels, aan de voorkant zit een opening. Op verzoek mogen omstanders daar een hand in steken om te voelen, gratis en voor niks. Hoe lang, dat bepaalt deze dame zelf, want zij is de baas. Met een stopwatch geeft ze aan wanneer het genoeg is geweest. Dan een spray’tje, een tissue en de volgende graag! Het is
een protestactie tegen het ongevraagd betasten van vrouwen zoals in Keulen gebeurde. De politie was ‘not amused’ en op de vraag ‘are you wearing any underwear?’ kwam geen antwoord. Ze werd heengezonden met de boodschap een dergelijke performance niet meer in de publieke ruimte uit te voeren.
44
Wim van der Ende | 45
Spruitjes Voedselproductie voor de export is een grote belangrijke sector in Nederland. Land- en tuinbouw komen vele handen tekort. Mensen uit Polen helpen in ons land graag met vele handen; zij grijpen alle soorten werk aan. Ga er maar aan staan: hectaren spruiten oogsten in weer en wind en ze dan ook nog selecteren voor de export. Wat is Nederland zonder spruiten‌. En zonder Polen? www.wimvanderende.com
46
47
@DuPho Februari 2017, de vrieskou lijkt uit de lucht, een waterig lentezonnetje is af en toe waarneembaar. De stand van zaken in de fotografie. Zaken en fotografie, onze dag bij DuPho is er meer dan gevuld mee. Nieuwsbrieven met aankondigingen van openingen en fotoprijzen stromen binnen. Ben je al naar het Stedelijk geweest, verliefd geworden op het werk van Van der Elsken? Samen met half Nederland schuifelend door de zalen en gangen? De fotografie lijkt weer overeind te krabbelen, maar het zijn wel andere tijden dan voor de crisis. De gemiddelde professionele fotograaf werkt zo’n 36 uur, waarvan er maar 22 gefactureerd kunnen worden, blijkt uit een onlangs gehouden enquête. Tarieven blijven dalen en wurgcontracten bij grote opdrachtgevers lijken steeds meer normaal te worden. Dit terwijl de beeldcultuur nog nooit zo belangrijk is geweest. Er is niet eerder
zoveel beeld beschikbaar geweest, we worden de hele dag geattendeerd op beeld: van selfies en huisdieren tot de meest gruwelijke nieuwsfoto’s, maar ook het avondeten bij de buren of een update over een tunneltje in Scandinavië.
bezig is de positie van de leden te versterken en te verbeteren. Niet eens het mooie moment waarop we alle leden 50 euro konden aanbieden vanwege het feit dat Thuiskopie de fotografen hun deel ging uitbetalen.
Beeld heeft impact, maar behalve dat we er zwaar door overprikkeld kunnen raken, zorgt de hoge omloopsnelheid ook voor een devaluatie van beeld. Wat blijft er nog hangen en welke waarheid spreekt daaruit, of is waarheid een achterhaald concept in de fotografie? David Campbell sprak een interessante column tijdens de meest recente De Donkere Kamer, een programma van DuPho; deze keer een special in Hilversum rond de winnaars van de Zilveren Camera. De naast elkaar geplaatste foto’s van de inauguratie van Trump en Obama waren dagenlang in beeld als zijnde het bewijs van de leugens van Trump. Maar is dat het doel van de fotografie? De waarheid tonen? Zijn pleidooi ging over moreel besef hebben wat je als fotograaf wilt laten zien. Of dat nu te maken heeft met je passie, je visie of dat je mensen wilt bewegen om tot actie te komen, wees je bewust van wat je uitdraagt, het is jouw waarheid, neem daar verantwoordelijkheid voor.
Nee; het was die mevrouw die geëmotioneerd belde over een foto. Ze was geen lid, geen fotograaf, maar ze had ons toch gevonden. Ze wist niet wat ze moest doen. Er is een foto van haar op dát internet, waarbij ze afgebeeld is als schoolkind in een interne schoolomgeving, wat bij haar de meest nare emoties opriep. Zoveel impact kan het hebben, een gewoon leven, één foto die iemand doet denken aan een nare periode. Ze kon het niet aan dat die foto er op stond, op dát internet, al helemaal niet met haar naam erbij. Natuurlijk hebben wij haar bijgestaan in haar rechten in dit verhaal. Wij krijgen elke dag legio vragen over auteursrecht, portretrecht en hoe om te gaan met licenties; daar geven wij graag en deskundig antwoord op. Deze mevrouw had wat extra’s nodig; bevestiging, hoe naar het was geweest en haar mogelijkheden geven om daar wat aan te doen. Elke foto kan activeren, de werkelijkheid tonen of een andere visie laten zien. Het kan inspireren of demotiveren. Soms is een foto genoeg en soms zelfs te veel.
Dit deed mij denken aan wat mij de afgelopen weken het meeste raakte. Dat was niet het bezoekje met de collega’s aan de ambtswoning van de burgemeester voor World Press Photo, of die mooie opening. Ook niet die bijeenkomst om ten strijde te gaan tegen de Persgroep of andere besturen waarmee DuPho
Pics or it didn’t happen! Suzanne Henning, Directeur DuPho
photo video retail wholesale
want
wij
hebben
camera’s
hollandsebeelden.nl
lenzen statieven en koppen tassen
met liefde voor de Nederlandse foto
licht filters
informatie
nivo-Schweitzer_adv_IMAGE#2_GKf-2017.indd 1
Er is meer dan de buitenkant! Geven advies en uitleg over de binnen- en buitenkant met liefde voor techniek! Kennis en vooraad van onder andere de volgende producten!
microfourthird_aps c_foveon_full frame_middenformaat fisheye_groothoek_macro_tilt-shift_petzval_cine_standaard_korte + lange tele_zoom aluminium_carbon_cine en balhoofd_3d kop_fluidhead nytex_rubber-canvas_cordura_leder fluorescent_halogeen_hmi_led en flits gel_resin_glas_rond_vierkant_rechthoekig
Haarlemmerdijk 114
info@nivo-schweitzer.nl
t + 31 20 623 31 59
1013 JH Amsterdam
nivo-schweitzer.nl
f + 31 20 420 30 16
01/02/17 16:07
0% rente 0% rente
NIEUW IN ONS LEASE-ASSORTIMENT: DE EOS 5D MARK IV NIEUW IN ONS LEASE-ASSORTIMENT: Voor foto- en videograaf die in het bezit zijn van een KvK-nummer, DE deEOS 5D MARK IV biedt Canon de mogelijkheid om de nieuwste foto- en filmapparatuur Voor de fotoen0% videograaf die in brede het bezit zijn van een KvK-nummer, te leasen tegen rente. Aan het lease-assortiment is nu ook biedt Canon de mogelijkheid om Zo de houdt nieuwste foto- enover filmapparatuur de EOS 5D Mark IV toegevoegd. u controle uw uitgaven, te leasen tegen 0% rente. Aan het bredeu lease-assortiment is nu geniet u van fiscale voordelen en heeft de beschikking over hetook beste de EOS 5D te Mark IV toegevoegd. Zo houdt u controle over uw uitgaven, wat Canon bieden heeft. geniet u van fiscale voordelen en heeft u de beschikking over het beste wat Canon te bieden heeft. Kijk voor het volledige overzicht van de producten uit het Canon leaseassortiment en de voorwaarden op canon.nl/cameraleasing. Kijk voor het volledige overzicht van de producten uit het Canon leaseassortiment en de voorwaarden op canon.nl/cameraleasing.