RVRNLND Lande|ÿK BETUWE • BOMMELERWAARD • LAND VAN MAAS EN WAAL
Samen genieten van een mini-vakantie in Rivierenland ADRESSEN TIPS EN INSPIRATIE
ZIEN • DOEN • BELEVEN 1
2
Samen Rivierenland ontdekken Lekker samen een paar dagen weg. Wie wil dat niet? Genieten van een mooie landelijke omgeving, interessante dingen bekijken, op je gemak lekker eten en drinken en op een bijzondere plek overnachten. De vraag is dan vaak: waar gaan we naartoe? Wat ons betreft is het antwoord eenvoudig: kom naar Rivierenland. Laat je verrassen door alles wat de Betuwe, de Bommelerwaard en het Land van Maas en Waal te bieden hebben. Wij selecteerden alvast een aantal speciale adressen en tips voor die mini-vakantie voor twee. Veel plezier!
Tip
Kijk op de website Landelijkrivierenland.nl voor nog meer adressen, fiets- en wandelroutes en een actueel overzicht van activiteiten.
3
Inhoud Eropuit in Rivierenland 2 Samen Rivierenland ontdekken 8 Het verrassende Land van Maas en Waal 16 Goed toeven in de Betuwe 28 Historische trips in de Bommelerwaard
Landelijk logeren 10 Ultieme logeertips 22 Waarom thuis blijven? 34 Nachtje Bommelerwaard
Colofon Uitgever
Oplage
Landelijk RVRNLND is een uitgave
40.000 exemplaren
van het Regionaal Bureau voor Toerisme (RBT) Rivierenland, mede
Participeren?
mogelijk gemaakt door Regio
Regionaal Bureau voor
Rivierenland.
Toerisme (RBT) Rivierenland
Redactie
088 6363 888
RBT Rivierenland i.s.m.
caroline@rivierenland.biz
Yvonne van Gestel, Creatieve Concepten Vormgeving Teo van Gerwen
4
Š 2015 RBT Rivierenland
Zien en doen 12 Vakantie met een gouden randje 18 Beleef de Betuwe 32 Typisch Bommelerwaard
Fietsen met de leukste tips voor onderweg 14 Rivieren en meer moois, de route ‘Waterrijk Maas en Waal’ 20 Puur genieten, met de route ‘Puur Betuwe’ 30 Een dijk van een fietstocht, de route ‘Bommelse Dijken’
De Fruittuin van Nederland 25 Streekproducten, kom lekker proeven!
5
Fort Werk aan ‘t Spoel pag. 21
route ‘Puur Betuwe’ pag. 20
route ‘Bommelse Dijken’ pag. 30
6
route ‘Waterrijk Maas en Waal’ pag. 14
Stoomgemaal De Tuut pag. 15
7
8
HET VERRASSENDE LAND VAN MAAS EN WAAL
W
ie bij het Land van Maas en Waal alleen kan denken aan zanger Boudewijn de Groot, doet de streek ernstig tekort. Dit mooie stuk Rivierenland ademt rust en
ruimte, en leent zich perfect om per fiets of te voet te verkennen. Helemaal als je een paar dagen de tijd hebt, want dan zul je zien dat dit gebied verbazend veel in petto heeft. Voor natuurliefhebbers zijn er de uitgestrekte uiterwaarden en het waterrecreatiegebied De Gouden Ham. Wie op zoek is naar gezelligheid gaat bijvoorbeeld shoppen in het sfeervolle Beneden-Leeuwen. En ook de inwendige mens zal het in het Land van Maas en Waal aan niets ontbreken. Kortom, houd Boudewijn de Groot in het achterhoofd en ontdek dit gebied lekker zelf.
Zeker doen: een bezoek aan De Tuinen van Appeltern, met maar liefst 200 verschillende compleet aangelegde tuinen. Op pagina 13 lees je meer over dit prachtige buitenpark. 9
LOGEREN
ULTIEME LOGEERTIPS
Overnachten in een bed & breakfast, hotel of echte logeerhut: het kan allemaal in het Land van Maas en Waal. Onze drie ultieme logeertips.
De Twee Linden Logeer bij dit hotel in een Fruitkamer, helemaal in stijl met de streek. Blijf zeker ook eten, want het is hier heerlijk tafelen. Ze zijn niet voor niets hofleverancier van Kasteel Wijenburg. Detweelinden.nl
Ti p
Pak eens een pontje als je op pad bent in het Lan d van Maas en Waal. Leuk detail: de veren en pontjes worden bemand door vrijw illigers; vrag en stellen mag! Dow nloa d de app Over zet veren voor de meest actu ele informa tie.
10
Logeerhutten Maasbommel Logeren met vrienden en familie en toch slapen in een eigen hut? Dat kan in een boomgaard met 5 logeerhutten en een gezellige groepsruimte in de monumentale vloedschuur. Logies-deheul.nl
B&B Appeltern Deze B&B is gehuisvest in een prachtige monumentale langgevelboerderij. Het home-made ontbijt is verrukkelijk. Tip: breng ook zeker een bezoek aan de naast de B&B gelegen Theetuin. Bedandbreakfastappeltern.nl
Logement De Stoep Sinds kort kun je in Appeltern logeren in een oud stoomgemaal. Logement De Stoep is namelijk gevestigd in het voormalige stoomgemaal Blauwe Sluis en voorzien van drie hotelkamers, twee vakantiestudio’s en een groepsaccommodatie.
De Stoep wordt omringd door weilanden en vanaf de verschillende terrassen heb je een prachtig uitzicht over het water. Lekker eten en drinken doe je op een steenworp afstand bij Moeke Mooren. Hier kun je ook terecht voor een mooie rondvaart met De Sluizer. Stap ter plekke op dit luxe passagiersschip en ontdek bijvoorbeeld wat waterrecreatiegebied De Gouden Ham allemaal in petto heeft. Logementdestoep.nl
Weetje! Stoomgemaal Blauwe Sluis stamt uit 1914 en werd gebouwd voor de afwatering van de Oude Wetering. 11
ZIEN EN DOEN
De Korenmolen
Molenbrood, boerderij-ijs, streekkaas, Angus-biefstuk uit Leur en fruit uit het Land van Maas en Waal: het zijn zomaar wat van de streekproducten die je op de kaart van De Korenmolen in het Gelderse Maasbommel zou kunnen aantreffen.
De keukenbrigade maakt graag gebruik van al het lekkers wat deze streek te bieden heeft. Daarnaast zit je ook nog eens prachtig op het terras, onder de wieken van een heuse historische korenmolen met zicht op het water en midden in De Gouden Ham. Geniet buiten op het terras of binnen in het sfeervolle restaurant van een kop koffie met vers gebak of een smaakvolle lunch, of tafel gezellig met een dagspecial of een drie- of meergangenmenu. Blijven slapen kan ook in een van de twee B&B-kamers. Korenmolen.nl
12
Weetje! De grondig gerestaureerde stellingmolen is sinds 2011 weer regelmatig in gebruik en ook open voor het publiek. In totaal maakt de molen 180.000 wentelingen per jaar.
Vakantie met een gouden randje Iedereen stelt zich zijn mini-vakantie anders voor. De een wil actief op pad, de ander wil juist relaxen. Gelukkig biedt het Land van Maas en Waal voor elk wat wils. De Gouden Ham is een uniek waterrecreatiegebied, gelegen tussen Maasbommel en Appeltern. Hier krijg je gegarandeerd een vakantiegevoel. Vertoef op het relaxte Strand Maaslanden, pak een van de terrasjes of maak een keus uit de vele recreatiemogelijkheden. Landelijkrivierenland.nl
Restaurant De Weeghbrug in Wamel heeft een complete make-over ondergaan. Voor de nieuwe inrichting zijn veel natuurlijke materialen gebruikt, wat naadloos aansluit bij de pure en eerlijke gerechten die er worden geserveerd. Van ‘smikkelplankje’ tot een uitgebreid Bib Gourmand-menu, het kan allemaal. Deweeghbrug.nl
Beleef De Gouden Ham eens anders en maak een rondvaart of huur een sloep. De Tuinen van Appeltern ‘Boeiend en bloeiend’ is een mooie korte omschrijving van De Tuinen van Appeltern. In dit buitenpark is namelijk geen dag hetzelfde. Neem alleen al de ruim tweehonderd volledig ingerichte tuinen die er zijn aangelegd. Ook als je geen groene vingers hebt, doe je hier gegarandeerd inspiratie en ideeën op. Geniet verder van een high tea of picknick tussen het groen, doe de speciale Appeltern Fluistertour, strijk neer op een terrasje of bezoek een van de wisselende exposities. Zin in avontuur? Steek dan met een trekpontje de Wetering over naar het Natuurlijk Spelen-terrein. Appeltern.nl 13
Waterrijk Maas en Waal Als je het waterrijke Land van Maas en Waal op de fiets verkent, zie je onderweg met eigen ogen hoe uniek dit rivierenlandschap is. Zowel de Maas als de Waal kruisen je pad, maar er is onderweg uiteraard meer te zien en beleven. Adellijke kastelen, imposante en monumentale gebouwen, maar ook karakteristieke dorpjes met gezellige pleinen. Pak onderweg zeker eens een pontje, zodat je de streek ook vanaf het water ziet. Ca.
Fiets de route ‘Waterrijk Maas en Waal’! Startpunt en eindpunt:
48 km
Knooppunten:
Moeke Mooren,
28
25
26
20
21
24
80
81
86
87
88
58
54
53
57
10
55
89
49
Blauwe Sluis 1b, Appeltern
Waterrijk Maas en Waal op je mobiel? Scan de QR-code!
Avontuurlijk struinen Wissel het fietsen af met een struinpartij door de prachtige Moringerwaarden. Daar kun je genieten van fraaie doorkijkjes op het binnenmeer, gevarieerde begroeiing en vele dieren. Bijzonder zijn de brandrode runderen die hier grazen en ook de zwaluwwand is een aanrader. Er zijn struinroutes van 2 en 5 kilometer.
Nabij knooppunt 89 en 49 14
Rivieren en meer moois
over De Gouden Ham Tu ss en kn oo pp unt Rondvaart Wie het mooie waterrecreatiegebied De Gouden Ham vanaf het water 89 en 28 wil ontdekken, stapt bij Moeke Mooren op De Sluizer. Dit luxe passagiersschip maakt diverse rondvaarten door het Land van Maas en Waal en heeft een keukenbrigade die haar gasten graag goed verzorgt.
De Tuut Stoomgemaal De Tuut in Appeltern stamt uit 1918 en is het enige nog werkende stoomgemaal van dit type in Gelderland. Een aantal keren per jaar is het gemaal weer op stoom en kan het in volle glorie bewonderd worden.
Na bi j kn oo pp unt 55 Nog een tip! Streekhistorisch museum Tweestromenland, Museumtweestromenland.nl
Pontje Ham Pak in de zomermaanden het voetveer Pontje Ham tussen de Loswal in Maasbommel en het Langeland in De Gouden Ham; dagelijks tussen 10.00 en 18.00 uur. Voor alle informatie over pontjes in deze streek kun je de app Overzetveren downloaden.
Nabij knooppunt 28 15
16
GOED TOEVEN IN DE BETUWE
D
e Betuwe en zijn fruitboomgaarden zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden. Naast al die fruit- en bloesempracht is er in deze streek nog veel meer te
zien en te beleven. Ga bijvoorbeeld terug in de tijd en bezoek de Hollandse Waterlinie in al zijn pracht. Nog wat aanraders: landgoed Heerlijkheid Mariënwaerdt en de bruisende stadjes Tiel, Buren en Culemborg. Wie de pedalen op wil, kan zijn hart ophalen; ook in de Betuwe geen gebrek aan mooie routes. Dat geldt overigens ook voor iedereen die liever te voet op pad gaat. Van het lokale lekkers proef je onderweg bij een van de fruitboomgaarden of bij de vele leuke restaurantjes die je tegenkomt. ‘t Is goed toeven daar in de Betuwe!
De Betuwe heeft zijn eigen ‘ Toren van Pisa’ en wel in Acquoy. Het mooie is dat er ook echt een graf in de buurt ligt van een zekere mevrouw Pisa. 17
ZIEN EN DOEN
Beleef de Betuwe
Wat is er zoal te zien en te doen in de Betuwe? Wij geven alvast een aantal suggesties en tips. Benieuwd naar wat er nog meer te beleven is? Kijk op Landelijkrivierenland.nl Aan de lange Linge Was de rivier de Linge ooit een woeste stroom, nu kun je hier uitstekend kanoën, een sloep huren of een van de pittoreske dorpjes langs de rivier bezoeken. Tip voor fietsers: de Lingeroute (70 km) is een absolute topper.
Restaurant Malsen Vlak bij Tiel – in een pittoreske stadsboerderij – ligt Restaurant Malsen. De gevarieerde kaart staat boordevol heerlijke Italiaanse en Franse gerechten en de gastvrije bediening helpt graag bij het uitzoeken van een passend drankje. Eet smakelijk dus! Restaurantmalsen.nl
Historische stadjes Heerlijk rondslenteren, een stadswandeling maken en gezellig shoppen: de historische stadjes Buren, Culemborg en Tiel lenen zich hier prima voor.
De Hollandse Waterlinie GeoFort, Werk aan het Spoel en Fort Asperen, het is slechts een greep uit de plekken in de Betuwe waar je de Hollandse Waterlinie kunt (her)beleven. Neem in de zomer ook eens de Liniepont bij Werk aan het Spoel. 18
Natuurlijk Gruun Proeven, voelen en beleven: daar draait het om bij Natuurlijk Gruun. Dit is dan ook niet zomaar een winkel, maar een appelcafé, boerenwinkel en educatiecentrum in één. En als kers op de taart zit je hier ook nog midden tussen de fruitboomgaarden.
In de winkel koop je verse streekproducten en wordt ondertussen gratis een kop koffie of thee geserveerd. Wie slim is, bestelt daar een punt van de befaamde Gruunse appeltaart bij. Lekkerder en verser krijg je het nergens. De enthousiaste medewerkers van Natuurlijk Gruun vertellen maar wat graag over de duurzame producten die hier worden verkocht en gemaakt. Natuurlijk even langs gaan! Natuurlijkgruun.nl
Onder meer te koop bij Natuurlijk Gruun: (seizoens)groente en -fruit, ambachtelijke streekproducten zoals kaas en jam, wijn, versgebakken brood en cadeautjes. 19
Puur genieten De Betuwe staat bekend om zijn schitterende natuur. Wie deze graag van dichtbij meemaakt, pakt de fiets en volgt de Puur Betuwe-route. Deze slingert tussen de rivieren Lek en Linge, langs de imposante verdedigingswerken van de Nieuwe Hollandse Waterlinie, en doorkruist schilderachtige en gezellige plaatsen als Buren, Culemborg en Geldermalsen. Via kronkelweggetjes en dijken maak je ook nog eens kennis met prachtig verstilde dorpjes als Rhenoy en Acquoy. Puur genieten dus. Ca.
60
Fiets de route ‘Puur Betuwe’! Startpunt en eindpunt:
km
Knooppunten:
Landgoed Heerlijkheid Mariënwaerdt,
55
80
40
41
42
60
59
30
Oude waag 21, Beesd
Puur Betuwe op je mobiel? Scan de QR-code !
81
53
82
48
46
45
44
43
36
65
64
62
54
De steen van Deil Toen de kerk van Deil een aantal jaren geleden werd opgeknapt, kwam de afdeksteen van het graf van Willem van Tuyl tevoorschijn. Het mysterieuze is dat daar een sterfdatum op ontbreekt, temeer omdat er verhalen rondgaan dat Van Tuyl een pact met de duivel zou hebben gesloten. Kijk voor het hele verhaal op Landelijkrivierenland.nl
Tussen knooppunt 40 en 41
Meer tips!
Flipje en Streekmuseum Tiel, Streekmuseumtiel.nl Baron van Brakell, Streekmuseumbaronvanbrakell.nl Museum Buren en Oranje, Museumburenenoranje.nl Museum der Koninklijke Marechaussee, Marechausseemuseum.nl
20
Museum Elisabeth Weeshuis, Weeshuismuseum.nl
Tussen knooppunt 82 en 48
Ontdek de Betuwe KunstFort Asperen Fort Asperen is een van de mooiste forten van de Nieuwe Hollandse Waterlinie. Het fort ligt aan de Linge en staat niet voor niets bekend als KunstFort Asperen, want er zijn hier prachtige kunst- en designtentoonstellingen. In de recent gerenoveerde Taveerne is het bovendien heerlijk eten en drinken.
Tussen knooppunt 65 en 64 Oranjestad Buren Het prachtige vestingstadje Buren mag zich met recht en reden Oranjestad noemen; in 1551 trouwde Willem van Oranje hier met zijn Anna van Egmont. Voor de Sint-Lambertuskerk vind je een standbeeld van het paar met hun twee kinderen.
Scheve toren De scheve toren van Acquoy wordt ook wel de ‘Betuwse Toren van Pisa’ genoemd. Deze toren van de hervormde kerk staat al uit het lood sinds de bouw in de 15e eeuw.
Tussen knooppunt 40 en 41
Tussen knooppunt 81 en 82
Fort Werk aan ‘t Spoel Op zwakke punten werd de linie versterkt door forten als Werk aan ‘t Spoel, waar het liniepontje aanmeert. Bij de aanlegsteiger staat sinds kort een forse houten ‘inundatiebank’. De gegraveerde tekeningen en tekst op de rugleuning vertellen de geschiedenis van Het Spoel.
21
LOGEREN
Landelijk logeren
Heel veel landelijker dan dit kun je het niet krijgen. Wie verblijft in de voormalige jachtopzienerswoning Buitenleven op landgoed Heerlijkheid Mariënwaerdt in Beesd heeft – net als de jachtopzieners vroeger – een prachtig weids uitzicht en loopt vanuit de tuin van het huisje zo de uitgestrekte akkers van Mariënwaerdt op.
Het Buitenleven-huisje biedt plaats aan zes tot acht personen en straalt dankzij de witgepleisterde muren, kleurrijke en sfeervolle inrichting, rieten kap en houten vloeren een zeer knusse sfeer uit. Wie nieuwsgierig is naar de rest van het landgoed, verkent het aan de hand van een van de vier wandelroutes die er zijn uitgezet. De routes zijn verkrijgbaar in de Landgoedwinkel, waar je ook een aantal zeer lekkere streekproducten vindt. Marienwaerdt.nl
22
Dit landgoed is al sinds 1743 in handen van dezelfde familie. Inmiddels heeft de negende generatie het beheer, daarbij geholpen door zo’n 150 medewerkers.
Waarom thuis blijven? Waarom thuis slapen als je ook tussen de boomgaarden, pal aan de rivier of in een statig herenhuis kan overnachten? Keus genoeg in de Betuwe, als het gaat om een of meer nachtjes weg.
Veerhuys Beusichem Midden tussen de uiterwaarden kun je in Beusichem boven restaurant ’t Veerhuys overnachten in een van de sfeervolle kamers van Logement de Barones. Veerhuys.eu
De Linge is met haar 108 kilometer lengte de langste rivier binnen Nederland.
B&B Aan de Markt Logeren in hartje Beusichem in een monumentaal herenhuis aan de sfeervolle Markt, wie wil dat niet? Deze B&B heeft drie ruime kamers en een heerlijk, uitgebreid ontbijt. Aandemarkt.nl
De Os en het Paard Slapen met uitzicht over de Linge, dat kan bij De Os en het Paard in Deil, met smaakvol ingerichte, riante hotelkamers. In dit mooie oude pand kom je volledig tot rust. Osenpaard.nl 23
FOTO: MARINUS DE KEIJZER
LOGEREN
B&B ’t Oude Veerhuis Deze landelijke B&B tussen de boomgaarden is gevestigd in een nieuwe maar toch authentieke hooiberg. Vanaf de steiger stap je zo in een sloep of kano voor een tocht over de Linge. Hetoudeveerhuis.com
B&B De Appelgaard Aan de Lek, verscholen achter de dijk en midden in een 100 jaar oude boomgaard ligt de idyllische B&B De Appelgaard, waar je een heerlijk Betuws boerenontbijt wacht. Pensiondeappelgaard.nl
Slapen in een fruitboomgaard is natuurlijk een ervaring op zich. Maar wanneer staan welke fruitbomen in bloei en wanneer kun je bijvoorbeeld kersen plukken? Op Bloesem.info vind je de actuele stand van zaken, inclusief een webcam waarmee je live kan zien wat er gebeurt op bloesem- en fruitgebied. Bloesem.info
24
Fort Asperen wordt niet voor niets KunstFort genoemd. Bezoek hier een van de boeiende tentoonstellingen en praat erover na in de gezellige Taveerne.
Streekproducten When in France, eat like the French, zeggen ze wel eens. Met andere woorden, wie zijn vakantiebestemming echt wil beleven, proeft uitgebreid van de streekproducten die je er vindt. Voor Rivierenland geldt uiteraard hetzelfde advies als voor Frankrijk. Kom dus lekker proeven!
25
STREEKPRODUCTEN
De Fruittuin van Nederland Ongeveer een derde deel van al het fruit dat in ons land wordt geteeld, komt uit Rivierenland. De bijnaam ‘Fruittuin van Nederland’ is dan ook goed gekozen. Maar er zijn nog veel meer streekproducten in het Land van Maas en Waal, de Bommelerwaard en de Betuwe. We geven alvast een klein voorproefje.
Bezige bijtjes Voor de fruitteelt zijn bijen van levensbelang. Zij zorgen immers dat het stuifmeel van bloem tot bloem wordt gebracht. In de bloesemtijd helpen fruittelers de natuur een handje door bijen uit te zetten.
26
Fruitroutes In Rivierenland zijn tal van wandel- en fietsroutes die je meenemen langs boomgaarden vol kleurig fruit. Kijk voor een overzicht op Landelijkrivierenland.nl
Appeldijkje Een aantal fiets- en wandelroutes door de Betuwe gaan via het Appeldijkje. En dat is maar goed ook, want dit is een uitgesproken mooi en authentiek stukje Betuwe. Je vindt het Appeldijkje nabij landgoed Heerlijkheid Mariënwaerdt. Houd je camera in de aanslag!
Wie durft…
Zoals de naam al doet vermoeden, is Betuwse bliksem een echt streekproduct. Deze pittige saus is te koop bij Natuurlijk Gruun (zie pagina 19) en wordt gemaakt door Ellie de Kock uit Hellouw. Het precieze recept is geheim, maar de ingrediënten wil Ellie wel verklappen: appels, rozijnen, suiker, azijn, chili, gember, zout en knoflook. Lekker om te dippen, maar bijvoorbeeld ook over de bloemkool.
Kersenhanger Handig: in het kersenseizoen (junijuli) hangen bij diverse hotels en B&B’s in Rivierenland de kersenroutes klaar aan je kamerdeur. Zo is het vinden van ‘kersvers’ zomerfruit een fluitje van een cent.
27
28
HISTORISCHE TRIPS IN DE BOMMELERWAARD
H
et vredige ‘riviereiland’ Bommelerwaard zoals we dat nu kennen, staat in schril contrast met het roerige verleden van deze streek. Ridders, jonkvrouwen,
kastelen en strijd: wie in de historie van de Bommelerwaard duikt, komt ze allemaal tegen. Liefhebbers van geschiedenis en cultuur kunnen hier hun hart dus ophalen. Op de shortlist van zaken die je zeker gezien moet hebben in de Bommelerwaard mogen Slot Loevestein, Kasteel Ammersoyen en vestingstad Zaltbommel eigenlijk niet ontbreken. Pak de fiets of ga wandelen, dan zie je het meeste van deze mooie streek.
De Bommelerwaard dankt zijn bijnaam ‘riviereiland’ aan het feit dat deze streek vrijwel geheel wordt omringd door de Maas en de Waal. 29
Een dijk van een fietstocht Wie echt goed kennis wil maken met de Bommelerwaard stapt bij recreatiegebied De Zandmeren op de fiets, om vervolgens via de dijken dit ‘eiland tussen de rivieren’ te verkennen. In het zuiden ontmoet je de milde Maas, in het noorden komt de wilde Waal op je pad. Dat de Bommelerwaard rijk is aan kastelen wordt vanzelf duidelijk; onderweg passeer je Kasteel Ammersoyen, Slot Loevestein en Kasteel Nederhemert. Heb je de tijd? Las dan in Zaltbommel een pauze in en volg daar de Gootspokenroute. Een aanrader! Ca.
72
Fiets de route ‘Bommelse Dijken’! Startpunt en eindpunt:
km
Knooppunten:
Recreatiegebied De Zandmeren,
22
21
97
14
40
81
80
17
18
19
21
22
23
24
23
20
5
6
8
7
66
78
67
98
23
Zandstraat 4, Kerkdriel Liever een kortere route? Kies dan bij knooppunt 19 voor 6
Bomme lse Dijken op je mobiel? Scan de QR-code ! De Waterjongen Als symbool voor de eeuwenlange haat-liefdeverhouding tussen het water en de Bommelerwaard, vind je in Zaltbommel twee standbeelden van kunstenaar Marcel Smink: in de uiterwaarden de Waterjongen en op de Waalkade Borstbeeld de waterjongen. Met hun hand geven zij de hoogte van de waterkering aan. Wie goed oplet, ziet dat de jongens elkaar op diezelfde hoogte aankijken.
Na bij kn oo pp unt 66
Meer tips! Stadskasteel Zaltbommel, Stadskasteelzaltbommel.nl
30
Bezoekerscentrum De Grote Rivieren, Bcdegroterivieren.nl
Terug in de tijd Bi j kn oo pp unt 14 Kasteel Ammersoyen Dit is een van de best bewaarde middeleeuwse burchten van Nederland. Je kunt het kasteel bezoeken; de taveerne is een prima plek voor een kleine versnapering.
Groot landgoed
Tu ss en kn oo pp unt 80 en 81
Op Landgoed Brakel vind je een parkbos, kasteelru誰ne, oude moestuin, boomgaarden, vijver en nog meer. Heerlijk om even te ontspannen en een korte wandeling te maken.
Kasteel Nederhemert Het middeleeuwse Kasteel Nederhemert is sinds 2005 weer in volle glorie te bewonderen. Het is zeer beperkt opengesteld voor publiek, dus eerst even informeren.
Nabij knooppunt 8 De Dijker
Tu ss en pp kn oo unt 5 en 6
Je kan hem bijna niet missen: het betonkunstwerk bulldozer De Dijker van Joris Baudoin, als aandenken aan het hoogwater van 1993 en 1995, en de dijkverzwaring die daarop volgde.
31
ZIEN EN DOEN
Typisch Bommelerwaard
Op zoek naar gootspoken, lekker de stad in of met je verrekijker in de aanslag de uiterwaarden doorkruisen; het kan allemaal in de Bommelerwaard. Variatie genoeg!
Struinen Zaltbommel Deze levendige stad herbergt een ideale mix van cultuur, geschiedenis, gezellige terrassen en tal van kleine straatjes met een gevarieerd winkelaanbod. Opvallend is de fraaie Sint-Maartenskerk met de spitsloze Bommelse toren, maar natuurlijk is er nog veel meer te zien. De moeite van een tussenstop of langer bezoek zeker waard.
Wie eens wat anders wil dan een wandeling over de geijkte paden, moet zeker een keer gaan struinen. Je trekt je (stevige) wandelschoenen aan en gaat op pad, onderweg genietend van de ongerepte flora en fauna. Tussen Heerewaarden en Slot Loevestein zijn twee struinroutes van respectievelijk 30 en 42 kilometer, maar een deel ervan lopen kan uiteraard ook. De routes zijn duidelijk gemarkeerd. Landelijkrivierenland.nl
Gootspoken gezocht Aan zo’n dertig gevels in de binnenstad van Zaltbommel hangen, zitten en liggen de zogenaamde gootspoken. De locaties zijn in kaart gebracht voor een leuke stadswandeling. Meer informatie over de Gootspokenroute vind je bij het toeristisch informatiepunt op de Markt. 32
Slot Loevestein Wie weet ben je er als kind vroeger al eens geweest: het middeleeuwse Slot Loevestein in Poederoijen. Een bezoek anno nu loont zeker de moeite, want de vesting werd recent grondig vernieuwd. In het kasteel, de voorburcht en het soldatendorp kom je van alles te weten over de middeleeuwen, Hugo de Groot, de Hollandse Waterlinie, wapens en kruit en de dreiging van hoogwater. Ontvang je eigen sleutel en beleef het!
De directe omgeving van het slot leent zich uitstekend voor prachtige wandelingen of fietstochten. Loevestein ligt in de uiterwaarden van de Maas en de Waal, wat garant staat voor een prachtig rivierenlandschap met een grote diversiteit aan planten en dieren. Kom met het veer vanuit Gorinchem of Woudrichem en ga bij aankomst heerlijk struinen, al dan niet met behulp van geocaching. Slotloevestein.nl
Weetje! In deze boekenkist wist Hugo de Groot in 1621 – dankzij een list van zijn vrouw en dienstmeisje uit Loevestein te ontsnappen. 33
LOGEREN
Nachtje Bommelerwaard
Wie in alle rust wil overnachten, zit in de Bommelerwaard goed. Met uitzicht over de dijk of een fraaie fruitboomgaard ben je ook meteen verzekerd van een mooie avond en een goede start van de dag.
Start bij De Zandmeren met de prachtige fietstocht Bommelse Dijken, beschreven op pagina 30. Overigens zijn er nog veel meer mooie fiets- ĂŠn wandelroutes in de Bommelerwaard: zie Landelijkrivierenland.nl
34
Tussen Twee Dorpjes In Rossum ligt deze B&B verscholen tussen boomgaarden, maisland en groene weiden. Hier staat onder de bomen een originele Pipowagen voor je klaar, waar je slaapt in een comfortabele bedstee. Romantischer kan het niet worden! Tussentweedorpjes.nl
Het Gouden Zusje Logeren pal aan het strand? Ja, ook dat kan in de Bommelerwaard. De drie hotelappartementen van Het Gouden Zusje liggen direct aan het water van recreatiegebied De Zandmeren. Wie zin heeft in een frisse duik loopt simpelweg de poort uit en zo het strand op. Als dat geen genieten is!
De appartementen zijn stuk voor stuk voorzien van de nodige luxe en hebben een eigen (dak)terras. Uitgebreid koken kun je hier niet, maar waarom zou je ook? Strijk lekker neer op het terras van het nabij gelegen Hotel Restaurant De Gouden Molen en geniet daar van een hapje en drankje. Samenvoegen van de drie appartementen tot ĂŠĂŠn groepsvilla kan overigens ook. Goudenzusje.nl
Het Gouden Zusje ligt pal aan de entree van De Zandmeren, een prachtig waterrecreatiegebied dat zich goed leent voor tal van sportieve en leuke activiteiten. 35
36