RVRNLND magazine 2018 by Bureau Toerisme Rivierenland

Ontdek het op Rivierenland.nl

DE TUINEN VAN APPELTERN ÉÉN GROOT FEEST! Of het nu lente, zomer of herfst is, De Tuinen van Appeltern zijn een feest voor het oog. Dwaal op je gemak rond tussen de ruim 200 modeltuinen, telkens weer anders, en geniet van de kleuren en geuren. Ondertussen doe je inspiratie op voor je eigen tuin. Kom tot rust in het groen en laat de kids op een speciaal terrein al spelend de natuur ontdekken. Daarnaast zijn er boomhutten, een speeltuin, kabouterpad en hagendoolhof... Als dat geen feest is! En natuurlijk zoek je voor een pauze een leuk plekje bij De Wintertuin, De Oranjerie, of Het Glazen Paviljoen, want iets lekkers eten en drinken maakt zo’n mooie dag helemaal af!

Een heerlijk dagje uit, samen of met het hele gezin... en mét korting!

Samen zo’n fijne dag uit? Met deze kortingskaart, een cadeautje voor lezers van RVRNLND Magazine, is de entree slechts 18 euro voor 2 volwassenen, en kinderen t/m 12 jaar mogen dan gratis mee! Neem de kaart mee naar De Tuinen van Appeltern: bij de kassa wordt de korting verrekend.

Tip

Handig voor onderweg! Download de app!

PSST... MET DE APPELTERN FLUISTERTOUR LUISTER JE NAAR LEUKE WEETJES OVER DE MODELTUINEN.

Kijk voor de complete activiteitenkalender op Appeltern.nl

Inhoud Welkom in Rivierenland

Fietsen

8 Waterrijk Rivierenland

50 Fietsen in Rivierenland

Waterrecreatie

55 Fietsen langs de Linge

10 Waterparadijs De Gouden Ham

Wandelen en struinen

13 Over het water: van kleine pontjes tot autoveren

56 De paden op, de lanen in

14 Ontdek De Zandmeren

57 Wandelnetwerk Rivierenland

16 Recreëren aan het water in Rivierenland

Het ˙eiland˙ Bommelerwaard

Nieuwe Hollandse Waterlinie

58 Tussen de lieflijke Maas en de wilde Waal

18 NHW binnenkort op de Werelderfgoedlijst 19 Beleef Lingewaal

MAAS&WAAL4ALL XL / HENK VAN DER BEND

“WATER GEEFT JE DIRECT EEN VAKANTIEGEVOEL!”

Van alles te doen en te ontdekken voor jong en oud 64 Kasteel Ammersoyen

22 Culemborg viert feest

Beleef de kastelen! De poorten van Gelderland

28 De Vestingdriehoek, een eeuwenoude verdedigingslinie 30 Gorinchem, een vesting vol geheimen

De kleurrijke Betuwe 32 Kamperen: bij twijfel gewoon doen!

65 Op stap met vrienden, een zakelijk uitstapje of gewoon iets te vieren? Tips om je dag tot een succes te maken

35 Oranjestad Buren

Het Land van Maas en Waal

36 Verrassend Neder-Betuwe

66 Een streek met een idyllisch karakter

38 Ontdek de pareltjes van de Neder-Betuwe

69 West Maas en Waal, jonge gemeente

40 De vele gezichten van Tiel

Dat er zoveel actie is, wil niet zeggen dat je als bezoeker niet tot rust komt. Integendeel! Els: “Niets moet en alles mag bij ons, er hangt gewoon een relaxte sfeer. We horen vaak terug van onze gasten dat het hier nét vakantie is: lekker een beetje zwemmen, spelen op het strand en relaxen op het terras. Water geeft je nu eenmaal direct een vakantiegevoel!”

met een rijke historie

Puur Rivierenland

Kidsclub

43 Puur, eerlijk en gastvrij

70 Spannende en leuke dagjes uit, tips voor feestjes

47 De Fruittuin van Nederland

Evenementenkalender

48 Geldermalsen, verborgen parel aan de Linge

Rondom de sfeervolle beachclub bruist het van de activiteiten. Els: “We proberen bij al onze events een link met het water te leggen. Ik kan je verklappen: moeilijk is dat niet. We worden immers omringd door water en strand. Uiteraard hebben we hier diverse boten voor de deur liggen, maar denk bijvoorbeeld ook aan een kanosafari of je eigen expeditie-Robinsonervaring.”

Samen eropuit

Hoewel Els en Joris zelf niet uit Rivierenland komen, wonen ze hier nu al 16 jaar. Els: “We hebben inmiddels drie kinderen, die ook geregeld meehelpen. Een echt familiebedrijf dus. Het leuke aan de streek vind ik dat er onderling veel contact is tussen de ondernemers. We werken ook veel samen. Dan krijgen ze bij ons bijvoorbeeld een tuktuk mee en gaan ze onderweg highteaën of iets bekijken. Ik geloof in het bundelen van krachten. En – niet onbelangrijk – je moet elkaar ook wat gunnen!”

74 Een greep uit de kalender

fiets routes

24 fietsroute Linie Langs de Lek 29 fietsroute Rondje Pontje 37 Romeinse Limesroute 39 Neder-Betuwse fietsroute 54 fietsroute Bommelse Dijken 55 Lingeroute 69 Maas en Waalroute

Op Strand Maaslanden gelegen in het recreatiegebied De Gouden Ham vind je Riverside, een prachtige outdoor locatie in het Land van Maas en Waal. Het Strandpaviljoen en de events die hier worden georganiseerd zijn al vele jaren in handen van eigenaars Els en Joris Timmerman. Els: “Waterrecreatie is de rode draad in ons leven. We hebben allebei eigenlijk altijd op of om het water gewerkt. Toen we de kans kregen om deze locatie over te nemen, hebben we geen moment getwijfeld. Wat ons vooral aansprak, is het automatische vakantiegevoel dat je krijgt zodra je het schiereiland op rijdt. Zelfs na al die jaren blijf ik dat houden.”

Landgoedfair, landgoed Heerlijkheid Mariënwaerdt, Rode Kruis Bloesemtocht, DijkenSport.nl

_________

Voorlopig zitten Joris en Els hier gebeiteld: “Het water zit in ons bloed. Dan is er niets mooiers dan wonen en werken op deze plek. Of ik nu het Pontje Ham sta uit te zwaaien, aan het werk ben bij Riverside of een heerlijke struintocht met de kinderen maak: van al dat water word ik blij!”

WANDELEN/ ST_R_U_IN E_N__ __EN_

COLOFON RVRNLND Uitgever: Regionaal Bureau voor Toerisme (RBT) Rivierenland – Redactie: RBT Rivierenland i.s.m. Yvonne van Gestel, Creatieve Concepten – Vormgeving: Teo van Gerwen Druk: Habo DaCosta – Oplage: 70.000 exemplaren 2018 © Copyright Niets uit deze uitgave mag openbaar gemaakt worden zonder voorafgaande toestemming van de redactie. Aan de inhoud van RVRNLND wordt de grootst mogelijke zorg besteed. Uitgever en redactie dragen echter geen verantwoordelijkheid voor de inhoud en kunnen derhalve niet aansprakelijk gesteld worden voor onvoorziene gevolgen. Druk- en redactionele fouten zijn derhalve voorbehouden.

RVRNLND Het magazine RVRNLND biedt jaarlijks een overzicht van het beste van het Gelderse Rivierenland op het gebied van vrije tijd met sfeervolle reportages, tips en bijzondere activiteiten en producten.

Els Timmerman Riverside.nl

Kom naar Rivierenland, beleef het vakantiegevoel, ontdek de mooiste plekjes aan het water en duik in de rijke historie van deze prachtige regio. 5

Welkom in Rivierenland

N322

eg elw idd M

MAAS

Heusden

83 Hedikhuizen

Heesbeen Herpt

Herpt

g we

e e ls DriKasteel

D ri

A2 5 Ammersoyen E2

Hoogveld 46

dij

Lithoijen Teefelen

ie dr

Hoogveld 46 ’S-HERTOGENBOSCH

A15 E31

N8 3

A73 E31

Walst raat

Hernen

ak ke r en N847

Heerlijkheid Hernen

67 62

Leur Demen

5957

56 68

Heerlijkheid Hernen

H Mo lenw eg

Leur

WIJCHEN

Maasband ijk

Waa ldi jk

Mo lenw eg

straat

Deursen

66 88 74

Niftrik

80 18 Loonse Uiterwaarden

Ravenstein 02

D87 rute n

sew

Heerlijkheid 80 Wijchen

Loonse Uiterwaarden

Dru

Neerloon

A50

Overangel

Berghem

A50 19

OSS

Gelfen

Nederasse

Reek Schaijk

Schaijk 27

Reek 27

30 29

71 34

26 34

Nuland

Heesch

26 28

3265

67 65

Eschare

Heesch 32

Grave

ijk

20 04

Maasd

23 22

Gelfen 71

Overangel MAAS

Herpen

81 84

Balgoij

DE GOUDEN 59 HAM P. 10

19 Nuland

Neerloon

Rosmalen

Ficary

Batenburg

Rosmalen ’S-HERTOGENBOSCH

Cu ne raw eg

V ee an m st ra w

sdijk

42 Ravenstein 02

DE ZANDMEREN P. 14 20

De Groene Heuvels

58 72

Niftrik

76 74 Berghem

OSS

N329

Empel

49 48Empel

dij

lse

De Groene Bergharen 90 Heuvels

Maa

Deursen Haren

Recreatiegebied De Zandmeren

Dieden

Ewijk

Hernen Heerlijkheid 68 Batenburg

Recreatiegebied De Zandmeren

A2 5 E2

Bokhoven 45

lse

ie dr

sdijk

Kas Dod

88 87

Batenburg

Haren Macharen

14 07Macharen Teefelen

Kerkdriel

g we

e ls

Hedel

Hedikhuizen

Ammerzoden Kasteel Ammersoyen 15 40 Hedel Well 14

Pr ov inc ial

Tuinen van Appeltern

Winssen

Herpen

ew eg

Pr ov inc ial

chte

Bokhoven

Kerkdriel

41 08

Demen 13

83 8614

Maa

Deest

31 72 43

Dieden

N329

Megen

Waa ldijk

Van Heemstraweg

eg Waalw

Maas en

Bergharen 90

Horssen 31

53 9141

Velddriel

Winssen

N32

35 34

Walst raat

Megen 09

33 08 07

ing Weter

49 Tuinen van Appeltern Heerlijkheid Waterrecreatiegebied 89 Appeltern 89 Appeltern De Gouden Ham Batenburg55 55

35Maasbommel 34

al Wa

Afferden

Dij de Le kgraaf euw w e g

Maasbommel Oijen

Alphen

Rijkse

84 27

eg Waalw

Maas en

Herveld

aat

Puiflijk

Afferden

Tielsestr

Deest23

Van Heemstraweg 12

16 58

53 41

Andelst 58

Welystraat

Afferdense en 15 Deestse Waarden

a Wa

23 25

Horssen Altforst

Lith

A15 E31

20 N3

V ee an m st ra

Velddriel

Maasband ijk

Ma asd ijk

Maren

Berm

NE DE RR IJN

at Rijn stra 20

05 01

Dodewaard

Welystraat

i DRUTEN nd lb a

N32

erg hu 26 25Waterrecreatiegebied iz De Gouden Ham

Greffelingen

ing Weter

ing

eweg

Afferdense en 59Deestse Waarden

Dij de Le kgraaf euw w e g

Maren-Kessel

Maren Alem

uiz

Gr o

Waal ban dijk

te Altforst We ense Leeuw

raa ijkg

Kessel Lithoijen

Maren-Kessel

NE DE RR IJN

Veerweg

ba at

Rijn stra

Tielse stra str len

Gr o

nw Ste e N322

eg elw idd M

Cu ne raw eg

ij k

Veerweg

ij k nd

ba aat

aat str len Mo

Oijen

Alphen

Rijkse

g rin ete WBergh

Heerewaarden

Ma asd ijk

ijk

ijk Maas-Waalweg

Waal ban dijk

g tee Pols

nw Ste e

Nieuwe Steeg

N267

str

Zetten

ijk

Maasd

Alem

Heesbeen

Natuurgebied Fort Sint Andries

Eethen

Eethen Meeuwen

Greffelingen

e He

26 25 te

aw str

50 Meeuwen

OGRAPHICS.NL

Heusden

i jk sed den

Dussen

Bergse

Bern

Kerkwijk

rdijk

6082

Ammerzoden 15

NederhemertZuid Well

dij se

Dussen

MAAS Genderen

A2 E25

lena

24 Strandbad 13 Well

dij se

Genderen

ijk

Maasd

Bergse

Bern

t straa ijnse

w Del 60

Wellseind

chte

lena

Well

N28

Babyloniënbroek

N28

Babyloniënbroek

A2 E25

ell W

57 53

str

Bruchem

rdijk

ell W

aa raaf g Dijkt

Kessel

Natuurgebied Fort Sint Andries He

ra sest

rd spe

Lie n

Korn

Kerkwijk Delwijnen 25

NederhemertNoord

Wellseind

Wijk en AalburgStrandbad

NederhemertZuid

Va n

graafs

i jk sed den

Hillses

traat

NederhemertNoord

62 Wijk en Aalburg

N836

Lie n

traat

g rin ete W n Va

Varik

str

Rossum

e ng at La istra e W

ESCAPE ROOM SLOT LOEVESTEIN P. 65 54 Hillses

s-W aa ralwat sest eg wijn Del

Delwijnen

W aa

Lith

N IE U W

Puiflijk

e62 m

gw Veilin

M aa Veen s-

e ng at La istra e W

e He

ijk ald Wa

Va n

ijk ald Wa

Bruchem

99 BOMMELERWAARD BOMMELERWAARD

Veen

10 N832 63 gw Veilin

Andel 64

emstraw

ldweg Molenve

22 N3

Aalst

AA W

aw str

Heerewaarden

Hurwenen

ZALTBOMMEL

Van He

10 De Lieskampen N832

Gameren

emstraw

Van He

De Lieskampen

Recreatiegebied De Neswaarden

Andel

Van H eem stra Gameren weg

ldweg Molenve

Poederoijen Aalst

Poederoijen

k dij an alb Wa

Rossum

N322

Recreatiegebied De Neswaarden

Waardhuizen

N322

Uitwijk

Waardhuizen Almkerk

Van H eem stra weg

Giessen 69

Varik

Hemmen Lin

Bone

Dodewaard 02 Waa lbandijk

Boven-Leeuwen 12

BenedenLeeuwen

22 21

Giessen

Almkerk

straw

ZALTBOMMEL

al Wa

W a

DRUTEN

Boven-Leeuwen

emstr aweg

78 66 65

jk ersedi Gam

str

L n Va

Heesseltse Uiterwaarden

Hurwenense Uiterwaarden

Heem

ijk Nieuwaal nd ba

AA W

46 Nie

Van H e

45ing t er We ense w u e e L

Dreumel

Nie

elsestra

Bomm

23 raat nst ole M

Ophemert

Waa

BenedenLeeuwen

NieuwaalZuilichem 08

78 66 65

jk ersedi Gam

Dreumel

Zandstraat

W a

Hurwenense Uiterwaarden

WA AL

Waalbandijk

Opijnen

Heesseltse Natuurgebied Uiterwaarden Neerijnen

Ran

WAAL

ijk

straw

Uitwijk

Van

Haaften

Waard

Zandstraat

Zennewijnen

eM aas

Heem

Natuurgebied Tuil Neerijnen

LAND VAN MAAS LANDEN VAN WAAL MAAS EN WAAL

tra

raat nst ole M

Wamel 80

emstr aweg

Van

lb aa W

Opijnen

ew Ochten graafs Bone

WAAL

81 Van H e

Tuil Grobsche

Haaften

Zuilichem

eM aas

ijk

Grobsche Waard

WA AL

W aa ld ijk Waalbandijk

Munnikenland

W aa

Graaf Reinaldweg

Neerijnen 74

ijk

Munnikenland

De Waarden bij Loevestein

Brakel

Slot Loevestein

De Waarden bij Loevestein

lb aa W

elsestra

Bomm

Waardenburg

Neerijnen 91

WOUDRICHEM

Brakel

Slot Loevestein

WOUDRICHEM

A WA

Natuurgebied 05 Hondswaard

Graaf Reinaldweg

Herwijnen

lin

32 33

Vuren

Herwijnen

Waardenburg

A WA

03 04

ijk

ald Wa

Graaf Reinald Weg

Fort Vuren

N830

A2 5 E2

Zij

ijk and alb

Natuurgebied Hondswaard

Sleeuwijk

03 04

ijk

ald Wa

Dalem Reinald Weg Graaf Mer w ed ed ij k Vuren

31 32 33

uwijk

Fort Vuren

Hellouw

tra

Ophemert

g rwe

VERWACHT IN 2018

Hellouw

82 Waa

Passewaaij

De Steendert

ijk and alb

Dalem ede dij k

N830

91 N830

Mer w

N830

A2 5 E2

N830

GORINCHEM

Meikampgraaf

94 93

Est 73

56 g rwe

GORINCHEM

EDE ERW NM

A15 E31

Meikampgraaf 95

Tolse

weg

lbandijk

ijk

d lban

Wetland Passewaaij

Zennewijnen

lin

De Steendert

Este

Est 73

nd Waalba

ijk

81 80

Zij

Este

ijk

d lban

Wamel

02 Waa

KapelAvezaath

N327

Meteren

Nieuwe Steeg

tr.

Bro

TIEL

Wadenoijen Wetland Passewaaij Passewaaij

Laarweg

Maas-Waalweg

34 N8

gra

Bulk

g tee

des

N327

Ochten IJzendoorn 51

Echteld

eg eW

Wadenoijen

Bre

Meteren

Nieuwen Dijk

Het Lingebos

nd Waalba

TIEL

tr.

Echteld

GELDERMALSEN

straat

ra sest

e erd Opheusden esp

Parallel

dij

Molenstraat

Kasteel Wijenburg

IJzendoorn

Laarweg

KerkAvezaath

KapelAvezaath

Nieuwen Dijk

eg eW

Vogelswerf Buurtschap

A2 E25

weg

Linge

Molenstraat

Kasteel Wijenburg

N484

Erichem

Recreatiegebied 39 Het Lingebos

Nie

des

uwe

A2 E25

(Fort Nieuwe Steeg)

GELDERMALSEN

Bre

Nie

Gellicum

GeoFort

(Fort Nieuwe Steeg)

60 30

59 Deil

Parallel

straat

Tolse

N322

Ling

N484

Enspijk

Deil

Bro

Hetere

Randwijk

Hemmen

Noord-Zuidweg

Ling

Zuiderlingedijk Vogelswerf 30 Spijk Buurtschap Recreatiegebied

Zuiderlinged

Kedichem

Z rduewrliengedijk NoNoie

38 29

LingeLinge meer

dij

Nie

Spijk

Arkel ijk

Provinc iale w

Kesteren 90 Opheusden

N322

Ling

Kesteren

91 92

94 93

en er

91 92

Noord-Zuidweg

Kedichem

Noorderlingedijk

37 38

GeoFort ijk

d inge rl96 uide

Detsteeg

A27 E311

Arkel

97 ijk

ged

rlin uide

Detsteeg

A27 E311

54 35

Lin

Gellicum98

Tricht

weg

N322

rovinc iale w

54 52

Rumpt Enspijk

Ling

82 Asperen P

KerkAvezaath

s eld

N322

g 9831 Lin 32 Heukelum

31 32 Heukelum

Hoogblokland 56

Asperen 99

Beesd

gra

Hoornaar 55

Rhenoy

54 52

Landgoed Tricht Mariënwaerdt

he we mse g

Zoelen 69 01

5 A1 1 E3

Hoogblokland

Acquoy Rumpt

Fort

Asperen 9933

Erichem

Buurmalsen

ric

5 A1 1 E3

rnaar

Fort

82 Asperen 34

Beesd

dijk

Rhenoy

dijk

Acquoy

49 81

mse

Pols

rda

Bulk

Landgoed Mariënwaerdt

Lee

N214

peldijk Ap Buurmalsen

inciale

52 N233

meer

trieweg Indus

mse

peldijk Ap

e Rijndij k w i j ks Rand

rda

Molen

Lee

Eric

69 01E

he we mse g

ijk

sed

ren

Zoelen

ijk

sed

ren

LEERDAM

Molen

weg

Lienden Prov

N233

RENKUM 80

WAGENINGEN

53 31

RHENEN 36

Recreatiegebied De Beldert Linge-

LEERDAM

65 33

str

BUREN

inciale

LINGEWAAL P. 19

Nieuwland

BETUWE

A2 E25

Nieuwland

BETUWE

83 A2 E25

BUREN

en er

WAGENINGEN

53 31

07 08

OUWEHANDS 80 28 DIERENPARK P. 70

Achterberg

Prov

Recreatiegebied De Beldert

s eld

r s d ij k

30 28

Achterberg

08 Ma r s d ij k RHENEN 09

BENNEKOM

34 38

d ij k

07 06

ijn 72 ka na a

Lienden

-R

jn b

Ommeren

trieweg Indus

Noordeloos

46 83

Leerbroek

weg

Kruis

Buster

oordeloos

Weverwijk Leerbroek

weg

Kruis

16 weg

Buster

Weverwijk

16 weg

Zeed

str

Schoonrewoerd85

est ijk-W

Natuurgebied Beesdse Veld

Zeed85

Asch Ho

Natuurgebied Beesdse Veld

ijn 72 ka na a

Asch

est ijk-W

ia l e

weg Ommeren

ste

Ingen

N835

-R

Pro vin c

N835

Maurik Ingen

weg

N835

sestee

ia l e

ste

ijk Rijksw

N32

Pro vin c

Zoelmond N32

ss tra at w

20 N3

08 09

N835

d ij k

Hoo f d straat

35 36

Zoelmond

Middelkoop Schoonrewoerd

Ravenswaaij

ijk Rijksw

58 Overheicop

Meerkerk Middelkoop

Meerkerk

jn b

Tielseweg

ij k

and

fdij k Die

Maurik

Rijswijk

Hoo f d straat

35 36

outenweg

Weth. Sch ss tra at w

Broek

Beusichem Ravenswaaij

R ij

ij k

Elst

Eck en Wiel

N320

outenweg

Overboeicop

Beusichem

Overboeicop Broek

Zijderveld Weth. Sch

Lakerveld

30 Hei- en Boeicop Zijderveld

30 Hei- en Boeicop

Werk aan het Spoel

and

Rijswijk

37 L

Lekdijk-Oos t

26 34

Eck en73 Recreatiegebied Wiel Eiland van Maurik

N320

N32

Lekdijk-Oos t

N32

Ameide

CULEMBORG

Lin

erdijk

Werk aan het Spoel

Ameide

R ij

GoilbeCULEMBORG r ding

Elst

BENNEKOM

Tielseweg

Goilber dingerdijk

40 42

Tielse stra

Everdingen

Waa ldi jk

Everdingen 03

Recreatiegebied Eiland van Maurik

Sluis

52Fort Everdingen L E

HET1514EILAND VAN MAURIK P. 16

Fort Everdingen L E

ERRIJN NED 76

14 15 51

Lexmond

WIJK BIJ DUURSTEDE

N2 2

Sluis

Achthoven

ERRIJN NED

Jaarsveld 86 Achthoven

WIJK BIJ DUURSTEDE

Hagestein

Lin

Jaarsveld 86

Schalkwijk

VIANEN

LEK

Lopik

Schalkwijk

VIANEN 85

opik

Uitweg

N210

N2 2

Uitweg

N210

Waterrijk Rivierenland N

ederland en water zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden. Natuurlijk komt dat door onze ligging aan zee en de vele rivieren, maar ook door de ingenieuze manier waarop wij Nederlanders al eeuwenlang de strijd met het water aangaan, een expertise waarvoor we in de hele wereld worden geroemd. Tegenwoordig kunnen we over een strijd nog maar amper spreken. We hebben het water omarmd en genieten er met volle teugen van. We genieten van het schitterende uitzicht over rivieren en uiterwaarden. We genieten van de talrijke recreatiemogelijkheden die het water ons biedt. En we genieten van onze rust aan een kabbelend beekje.

Als waterrijke regio willen we graag de diversiteit aan activiteiten op en rond het water onder de aandacht brengen van bezoekers. Maar ook liefhebbers van cultuur, wandelen en fietsen, lekker eten en historie zijn in Rivierenland helemaal op hun plek. Stap dus aan boord en laat je door ons verrassen.

Hartelijk welkom! Het aanbod van attracties en activiteiten in Rivierenland is zo groot, dat je aan een bezoek van één dag eigenlijk niet genoeg hebt. Maak er een relaxed weekendje weg van of misschien wel een fijne vakantie.

Logeren kan in een luxe hotel of sfeervolle B&B, of kies een camping of vakantiepark in het groen of aan het water. Waar je uiteindelijk ook overnacht, je zult overal met open armen ontvangen worden.

Fruittuin van Nederland In Rivierenland zijn de fruitboomgaarden met hun fleurige bloesems of kleurig fruit een lust voor het oog. Niet voor niets wordt dit gebied de fruittuin van Nederland genoemd. Kun jij de verleiding weerstaan van die lekkere kersen, appels en peren in de talrijke fruitstalletjes, in landwinkels en op

fruitevenementen? En wat dacht je van al die restaurants met lekkernijen van streekeigen producten? Subliem! Rivierenland heeft veel aan het water te danken: niet alleen een rijke historie en prachtige landschappen, maar ook het uitbundig groeiende fruit! Wij weten één ding zeker: wie ooit in Rivierenland is geweest, komt zeker terug. Kijk voor meer informatie op Rivierenland.nl

De Gouden Ham in het Land van Maas en Waal is een uniek waterrecreatiegebied, met de nadruk op water. Hier is het zowel in als rondom dat water heerlijk toeven. Neem bijvoorbeeld Strand Maaslanden, het panoramaterras van Moeke Mooren aan de Maas, of watersportcamping Het Groene Eiland: stuk voor stuk plekken waarvan je meteen een vakantiegevoel krijgt. Blijf hier dan ook gerust wat langer, want er is meer dan genoeg te beleven.

“HET LIJKT HIER WEL VAKANTIE!” Op de kop van een van de drie schiereilanden in De Gouden Ham ligt Strand Maaslanden. Het is bijna een kilometer rijden, waarbij je onderweg vooral water, natuur en strand ziet. De meest gehoorde reactie van bezoekers is dan ook: “Het lijkt wel of ik op vakantie ben!” Op het strand ligt Strandpaviljoen Riverside, een relaxte beachclub met een terras aan het water. Zwemmen, lekker poedelen, loungen op het terras, bootje huren, ijsje eten... Het kan hier allemaal.

Waterparadijs De Gouden Ham

NIETS HOEFT, ALLES MAG

Eigenaresse Els Timmerman: “Op Strand Maaslanden kun je makkelijk een hele dag vertoeven. Wie ook in is voor wat actie huurt bij ons een bootje, kano, fiets of tuktuk, of gaat lekker wandelen. Dat kan in combinatie met bijvoorbeeld een high tea onderweg, maar je mag ook je eigen plan trekken. Verder organiseren we diverse activiteiten voor groepen: van een uitje met vriendinnen of een sessie teambuilding tot een bruiloft. Bij Riverside gaat het om de ontspannen sfeer: niets hoeft, alles mag. Inderdaad, het lijkt hier wel vakantie!” Riverside.nl

“ONS HART LIGT IN DE GOUDEN HAM” De Gouden Ham is niet alleen voor bezoekers een 'gouden' stek, maar ook voor de bewoners zelf. Niet voor niets bestaat familiebedrijf Moeke Mooren al ruim 40 jaar en breiden ze steeds verder uit. Zoals Joep van Gruijthuijsen en zijn zus Manon – de drijvende krachten achter het bedrijf – zeggen: “Ons hart ligt hier in De Gouden Ham. Dankzij onze gevarieerde activiteiten kunnen we daar zoveel mogelijk bezoekers van mee laten genieten!”

GROOT PANORAMATERRAS

De basis van het bedrijf is Moeke Mooren, inmiddels een begrip in de streek. Joep: “Bij Moeke Mooren kun je terecht voor luxueus overnachten en heerlijk eten, maar ook voor tal van activiteiten. Denk hierbij aan bowlen, een rondje indoor disco-midgetgolf, een bezoek aan de ‘escape rooms’ of een ritje in een tuktuk. Bovendien is dit een perfect startpunt voor fietsen wandeltochten. Met mooi weer zit je bij ons gebeiteld, want we hebben een groot panoramaterras, pal aan de Maas. Lekker eten kan in ons eigen restaurant De Gruijterij, maar bijvoorbeeld ook bij De Korenmolen.”

KOFFIE ONDER DE MOLENWIEKEN

De Korenmolen ligt iets verderop aan de mooie Maasdijk in Maasbommel. Manon: “Hier geniet je onder de wieken van een schitterend gerestaureerde molen van een kop koffie, een heerlijke lunch of bijvoorbeeld het vijfgangen-verrassingsmenu. Er is ook een speciale kinderkaart en voor groepen verzorgen we bijvoorbeeld high teas. Wie wil blijven overnachten, kan kiezen voor de B&B van de molen, maar natuurlijk ook voor Moeke Mooren of Logement De Stoep. Dat is het mooie: bezoekers kunnen bij ons eigenlijk van alles combineren!”

“Op strand Maaslanden kun je makkelijk een hele dag vertoeven.”

SLAPEN IN EEN STOOMGEMAAL

Op een steenworp afstand van Moeke Mooren kun je slapen in een voormalig stoomgemaal. Logement De Stoep heeft 3 hotelkamers, 2 vakantiestudio’s en een groepsaccommodatie. Door deze te combineren, kun je er logeren met maximaal 30 personen. Ook zeker het vermelden waard: het prachtige uitzicht vanaf de terrassen en een groot weiland voor de deur voor tal van activiteiten. Logementdestoep.nl

Voor de echte durfals onder ons: laat je met een groep opsluiten in een van de drie ‘escape rooms’ van Moeke Mooren.

DE SLUIZER LOGEERHUTTEN MAASBOMMEL Hoe leuk is dat? Met een groep uit logeren en toch je eigen hut! Dat kan bij Logies De Heul in de boomgaard met 5 logeerhutten en een knusse binnenruimte.

Logies-deheul.nl 10

Vanaf het terras van Moeke Mooren stap je zo op het luxe passagiersschip De Sluizer voor een rondvaart door De Gouden Ham of een vijfsluizentocht van ruim 100 km door het Land van Maas en Waal. Nog een aanrader: de Brunch & Rondvaart. Desluizer.nl Moekemooren.nl en Korenmolen.nl 11

Pontjes, fietsen voetveren en de grotere autoveren. Wie Rivierenland bezoekt, komt ze zeker tegen. Niet alleen zijn ze uitermate handig, maar ze brengen je ook op plekken waar je anders nooit zou komen. Vanaf het water beleef je de omgeving op een heel andere manier, dus laat je verrassen. De vaartijden willen nog weleens verschillen, afhankelijk van de plek, de organisatie en het seizoen. Wij geven alvast wat tips.

OEVERLOOS GENIETEN Rivierenland is dankzij Uit®waarde maar liefst tien fietsen voetveren rijk. Niet verwonderlijk, met vijf rivieren die het gebied doorkruisen. Een oversteek met een of meer van deze pontjes mag dan ook niet ontbreken tijdens een bezoek aan de streek. Het is een absolute must! Even heerlijk uitwaaien en oeverloos genieten van de prachtige omgeving én de gezelligheid aan boord. Stel de kaartverkoper gerust een vraag, want die weet precies wat er in de omgeving te doen is.

ONTDEK DE MAAS

Over het water

KAMPEREN OP HET GROENE EILAND DOE ONS ZO’N EILAND!

Op camping Groene Eiland ben je eigenlijk nooit meer dan een paar passen verwijderd van het water. Deze camping ligt namelijk écht op een eiland, midden in recreatiegebied De Gouden Ham tussen Appeltern en Maasbommel, om precies te zijn. Voor waterliefhebbers betekent dat een ochtendduik rechtstreeks vanuit je tent, vissen waar je maar wilt, een plek voor je tent of caravan pal aan het water... en dan hebben we het nog niet gehad over het wakeboarden, de zwemvijver, banaanvaren en de pleziervaart. Doe ons zo’n eiland!

RUST ÉN RECREATIE

Wie nu denkt dat het Groene Eiland moeilijk bereikbaar is heeft het mis, want het gaat hier om een schiereiland. Je rijdt dus zo de camping op. Vanaf dat moment ben je aan alle kanten omgeven door water, natuur en uiterwaarden, wat zorgt voor een heerlijk vakantiegevoel en volop recreatiemogelijkheden voor alle leeftijden. Wie wil, kan meedoen met de activiteiten die zes dagen per week door het recreatieteam worden georganiseerd. Ideaal voor gezinnen, want zo kan iedereen doen waar hij of zij zin in heeft. Wel zo Altforst relaxed. Escape Rooms/ Moeke Mooren

LEEF JE UIT OP HET WATER

Qua waterrecreatie kun je je hier volledig uitleven. Om te beginnen, zwemmen! Wie geen last wil hebben van boten, doet dit in de zwemvijver, waarna het heerlijk spelen en zonnen is op het strand of de zonneweide. Wil je liever het open water op? Ga dan lekker zeilen, varen, wakeboarden, waterskiën of banaanvaren. Wie weet ben je een natuurtalent op de banaan en kun je hier de eerste zaterdag van september meedoen met het NK Banaanvaren.

Campingpark Het Groene Eiland

De Uitvliet

Watersportcentrum Maasbommel Plexat

De Gouden Ham

OPROEP!

Uit®waarde zoekt als vrijwilligers schippers die in het bezit zijn van een Groot Vaarbewijs en/of Rijnpatent. Uiterwaarde.nl

Groeneeiland.nl

De Tuinen van Appeltern Theetuin Appeltern

Appeltern Moringerwaarden Maas

Stoomgemaal De Tuut Pannenkoekenhuis 't Sprookjeshof

Megen

Maasbommel Maas

Riverside Maaslanden

Handig: op de site van Uit®waarde kun je een overzichtelijke kaart downloaden met daarop de verschillende pontjes.

Naast activiteiten in en om het water wordt er op het Groene Eiland nog veel meer georganiseerd. Zo is er de kidsclub, zijn er film- en game-avonden, kun je meedoen met shows, sporttoernooien en nog veel meer. En wat dacht je van het nieuwe Adventure Eiland? Je vervelen is er hier echt niet bij! Sterker nog: het zou zomaar kunnen dat boodschappen doen en koken erbij inschieten. Gelukkig heeft het Groene Eiland een eigen campingwinkel en snackcorner. Wist je dat de ANWB deze camping met 4,5 ster waardeert? Laat je kampeeravontuur hier maar gauw beginnen!

De Korenmolen De Sluizer

Uiterwaarde.nl

JE VERVELEN? NO WAY!

Visvijvers ’t Mun

De verschillende pontjes hebben allemaal hun eigen charme. Neem bijvoorbeeld de drie Maaspontjes. Hiermee kom je heel direct in contact met de lieflijke Maas. Langs deze rivier – die van oudsher een belangrijke scheepsroute is – vind je tal van gezellige dorpjes. Pontje Ham vaart tussen de Loswal (Maasbommel) en het Langeland in recreatiegebied De Gouden Ham. De andere twee pontjes varen tussen Batenburg en Demen en tussen Ravenstein en Niftrik.

Eeterij De Pont

VOORTVAREND ONDERWEG

Stichting de Maasveren heeft vijf goed uitgeruste veren die het Land van Maas en Waal al meer dan dertig jaar verbinden met Noord-Brabant. De veren varen het hele jaar door dagelijks tussen Maren-Kessel en Alem, Lith en Alphen, Oijen en Alphen, Megen en Maasbommel en Megen en Appeltern. Deze veren worden druk gebruikt door fietsers, maar ook campers en auto’s (met caravan) kunnen de oversteek maken. Maasveren.nl

Recreatiegebied De Zandmeren ligt op een landtong midden in een grote waterplas in de uiterwaarden van de Maas. Door deze bijzondere locatie komen zowel watersporters als zonliefhebbers hier goed aan hun trekken. Vlij je neer op het strand of de ligweiden en ga heerlijk zwemmen of vissen. Wie het water op wil, huurt een sloep, kano of SUP-board bij jachthaven Van Gent Watersport. Overnachten in deze waterrijke omgeving kan ook, bijvoorbeeld in B&B Het Gouden Zusje. En is het even iets minder zonnig? Breng dan een bezoek aan het nabijgelegen Heusden, Den Bosch of Gorinchem.

SLAPEN AAN HET WATER Wie recreatiegebied De Zandmeren niet alleen voor een dagje wil bezoeken, kan blijven slapen in een van de drie hotel-appartementen van Het Gouden Zusje in Kerkdriel. Deze liggen pal aan het strand en bieden een idyllisch uitzicht over het water. De appartementen zijn voorzien van de nodige luxe en hebben elk een eigen entree, woonkamer, badkamer, slaapkamer, volledig uitgeruste keuken en terras of dakterras. Kom je met een groep? Voeg de appartementen dan samen tot een groepsvilla voor maximaal 12 personen.

ONTDEKKINGSTOCHT

Watersporters en vissers vermaken zich uiteraard optimaal in recreatiegebied De Zandmeren, maar Het Gouden Zusje vormt ook een prima uitvalsbasis voor een ontdekkingstocht door de omgeving. Bij de accommodatie zijn toerfietsen en e-bikes te huur, of maak een mooie wandeling door de omringende natuur. Cultuurliefhebbers brengen een bezoek aan het nabijgelegen Zaltbommel of Den Bosch.

ARRANGEMENTEN

Bij Het Gouden Zusje is ook een driedaags verwenarrangement te boeken. Kijk voor een compleet overzicht van het aanbod en de prijzen op de website. Goudenzusje.nl

Ontdek De Zandmeren

Geen zin om te koken? Ga dan heerlijk lunchen of dineren bij De Gouden Molen. Goudenmolen.nl

VAN GENT WATERSPORT BOURGONDISCH GENIETEN De waterrijke omgeving rondom Restaurant Dukdalf vormt het idyllische decor voor een culinaire lunch, borrel of diner. Bourgondiërs strijken neer in het sfeervolle restaurant of op het prachtige terras (met uitzicht over de jachthaven!) en genieten van bijzondere gerechten van de uitgebreide menukaart. Overigens is Restaurant Dukdalf niet alleen geschikt voor gezellige diners, maar is het ook een ideale locatie voor feesten, vergaderingen of recepties. Restaurantdukdalf.nl

WATERFEESTEN Voor dagtochten en rondvaarten op het water of voor een feest op een van de twee partyschepen kun je hier het hele jaar door terecht. Maak van je feest een waterfestijn! Waterfeesten.nl

Nog meer adressen… ● Bij restaurant Brandend Zand, met uitzicht over recreatie-

Wat in 1979 is begonnen als een aanlegsteiger met 20 ligplaatsen is in de loop der jaren uitgebreid tot een prachtig watersportcomplex met 450 ligplaatsen (ook voor passanten) en hiermee is recreatiegebied De Zandmeren echt op de kaart gezet. Meer maar eens heerlijk aan in de haven, fiets of wandel door het mooie gebied en strijk neer op het gezellige terras van het Haven Café. Ernaast bevindt zich de watersportwinkel, waar je niet alleen allerlei watersportbenodigdheden, maar ook leuke cadeaus kunt vinden.

DAGRECREATIE

De jachthaven biedt niet alleen ligplaatsen voor booteigenaren, ook voor allerlei vormen van dagrecreatie ben je hier aan het juiste adres. Huur bijvoorbeeld een sloep, polyvalk of kano en ga het water op. Met een groep iets gezelligs doen? Reserveer dan een barbecueboot. De schipper vaart 2 uur lang door de schitterende omgeving van Rivierenland, terwijl je gezelschap geniet van een heerlijke en uitgebreide barbecue. Liever iets nieuws proberen? Waag je dan aan Stand Up Paddling, oftewel suppen. Staand op een SUP-board verken je al peddelend het water. Dit kan alleen, of onder begeleiding van een gecertificeerd instructeur. Vangentwatersport.nl

gebied De Zandmeren, voelt iedereen zich thuis. Zandmeren.nl/restaurant-brandend-zand

● De 9-holes golfbaan van Golfclub De Dorpswaard ligt uniek in

het oude stroomgebied van de Maas. Dorpswaard.com

● De allerleukste kinderfeestjes vier je bij Van Gent Watersport

op het water. Kijk voor meer info op Vangentwatersport.nl

Recreëren aan het water in Rivierenland

Waterparadijs Het Eiland van Maurik is ooit ontstaan door zandwinning voor de nabijgelegen steenfabrieken. Tegenwoordig oefent het recreatiegebied een enorme aantrekkingskracht uit op zon- en watersportliefhebbers. Dat geldt ook voor de weidse plassen De Neswaarden, De Meent en De Beldert. Tip: op Beldert Beach, een heerlijk strand om te relaxen, vind je ook een spectaculaire wipeoutbaan (zie pag. 72).

VOLOP FUN

Op Vakantiepark Eiland van Maurik is altijd wat te beleven. Kleintjes vermaken zich in waterspeeltuin Aquatura of indoor speelparadijs Eiland Avontura, tieners gaan bankvaren of suppen en ouders strijken neer bij de beachclub of een andere horecagelegenheid. Bij minder mooi weer is het overdekte zwembad met twee spectaculaire waterglijbanen een must! Comfortabel overnachten kan in diverse accommodaties, zoals een sfeervol ingerichte Safaritent, Rivierlodge, Strandhuisje of Strandchalet. Of kies voor een ruime kampeerplaats aan of vlak bij het water. Eilandvanmaurik.nl

OP SAFARI

Met het stoere werkschip De Blauwe Bever ga je op ontdekkingstocht door de natuur langs de Nederrijn en de Lek, met zijn wilgen- en populierenbossen, bloemrijke graslanden, kreken en geulen. Je hebt een schitterend uitzicht over de zomerdijken en je gaat op plekken aan land die normaal gesproken niet toegankelijk zijn. De rivieroeverexcursies en -vaarten vinden plaats tussen Arnhem, Wijk bij Duurstede en Culemborg en er zijn meerdere vertreklocaties. Meevaren kan individueel, maar het schip is ook in zijn geheel te huur. Deblauwebever.nl

ONTSPANNEN AAN HET WATER

EEN GEZELLIG VAKANTIEPARK AAN HET WATER

UITZICHT OVER DE MAAS

Je overnacht op het park in een comfortabele, vrijstaande vakantiewoning voor maximaal 5 personen. Elke woning heeft een mooie tuin en terras en sommige hebben een vrij uitzicht over de Maas. Hoe idyllisch! Op het park zelf is van alles te beleven. Kinderen zijn uren zoet in de grote speeltuin of bij het strandbad. Tieners en volwassenen zoeken het water op om zich sportief uit te leven met de verschillende watersporten die het Esmeer te bieden heeft.

HEEL APART! Bij Aan de Linge Recreatie kampeer je in alle rust. Kies uit een van de 6 vissteigers en geniet van de natuur. Geen eigen tent of caravan, huur dan een pipowagen of comforthut. Aandelinge.nl

Op een mooi plekje in de Betuwe, direct aan de levendige ‘wilde’ Waal, ligt café-restaurant De Waal. Geniet hier van een heerlijke uitsmijter, panini of goedgevulde soep. Restaurantdewaal.nl

RECREATIEGEBIED DE MEENT

NIEUW IN 2018

Dit gezellige recreatiegebied ligt bij Beusichem. De grote recreatieplas is in 1970 ontstaan door het afgraven van zand voor de aanleg van de provinciale weg. Tegenwoordig biedt De Meent talrijke opties voor sporten spelactiviteiten, plus lekker eten en drinken in de Gasterij. De nabije omgeving nodigt uit tot relaxed overnachten en nog meer culinair en waterplezier.

Het waterrijke Recreatiepark het Esmeer ligt op een prachtige locatie in de Bommelerwaard, namelijk op het schiereiland tussen de Maas en het Esmeer. Het park grenst ook nog eens aan het mooie recreatiegebied De Neswaarden, waardoor het een ideale vakantiestek is voor iedereen die van zwemmen, vissen, varen of surfen houdt.

SPORTIEF BIJ DE MEENT STIJLVOL RESTAURANT

Natuurlijk is de keuken van je vakantiewoning goed uitgerust, maar wie geen zin heeft om te koken, zoekt een plaatsje in het stijlvolle restaurant/grand café Eeterij 't Getij. Is het een dag iets minder goed weer? Breng dan een bezoek aan de stad Den Bosch, safaripark Beekse Bergen, attractiepark Walibi Holland of aan GeoFort, uitgeroepen tot het beste kindermuseum ter wereld. Recreatieparkhetesmeer.nl 16

Het waterrijke recreatiegebied De Meent van Uit®waarde blijft zich vernieuwen. Zo is er recent een trimbaan aangelegd en wordt het sporten uitgebreid met zes buitenfitnesstoestellen. Ook nieuw dit voorjaar: Jutterseiland. Op dit speeleiland kunnen kinderen zich vermaken met allerlei op maat gemaakte houten speeltoestellen. Even bijkomen van al dat gesport en geklauter? Strijk dan neer op het terras van Gasterij De Meent voor de lunch of een aangeklede borrel. Fijn om te weten: toegang tot De Meent én parkeren zijn gratis. Uiterwaarde.nl 17

BELEEF LINGEWAAL Gaat bij ‘gemeente Lingewaal’ niet direct een belletje rinkelen? Zonde! Want tussen de Linge en de Waal is voor jong en oud van alles te beleven. Het gebied ademt voor 100% het nationaal landschap Nieuwe Hollandse Waterlinie (NHW) met zijn rijke geschiedenis. Zie alle elementen van de NHW bij elkaar in één gebied, hoe uniek is dat!

NIEUWE HOLLANDSE WATERLINIE

In de groene gemeente liggen de stadjes Asperen en Heukelum – te herkennen aan de stadswallen – en de lieflijke dorpjes Herwijnen, Spijk en Vuren. In het voorjaar kleurt het landschap zich met weelderige bloesems van fruitbomen. Van juni tot september schitteren de kersen, appels en peren aan de bomen. En nu: op pad!

BINNENKORT OP DE WERELDERFGOEDLIJST! De Nieuwe Hollandse Waterlinie staat op de voorlopige nominatie voor de Werelderfgoedlijst van UNESCO in 2020. En terecht, want deze unieke historische verdedigingslinie sinds 1815 is 85 km lang en bestaat uit zo’n 45 forten, 2 kastelen en 6 vestingen. Het mooie is, Leerdam dat er vele jaren hard is gewerkt aan de renovatie en ontwikkeling van deze linie: tal van forten en vestingen zijn hersteld. Zo is het oude Fort bij de Nieuwe Steeg Heukelum Asperen omgetoverd tot het spannende GeoFort en kun je in Fort Linge Asperen eigentijdse kunst zien. Als bezoeker van dit Spijk gebied krijg je een schat aan informatie over de Lingebos Gorinchem geschiedenis van de linie. Nieuwsgierig geFort Vuren Vuren worden? Kom kijken en ontdek zelf waarom l Waa de Nieuwe Hollandse Waterlinie een plekje Brakel Slot Loevestein Woudrichem verdient naast de Waddenzee en de AmsterMunnikenland damse grachtengordel!

Fort Everdingen

Lek

Werk aan het Spoel

Culemborg

ijk efd Di

KunstFort Asperen

Ling

Beesd

Geofort

Herwijnen

(H)EERLIJK SHOPPEN & BOOMGAARDCAFÉ

NIEUWE HOLLANDSE WATERLINIE

Om te beginnen nemen we je mee naar de Nieuwe Hollandse Waterlinie, de verdedigingslinie die werd gebouwd om Nederland te beschermen tegen vijanden. Het belangrijkste wapen hierbij was water. Als de vijand in aantocht was, werden bepaalde gebieden met opzet onder water gezet, zodat men er niet langs kon. Vanuit de vestingen en forten hadden onze soldaten een ruim schootsveld en hielden ze de vijand in het oog. In 1815 begon de bouw van de 85 kilometer lange verdedigingslinie, die van de Zuiderzee (nu IJsselmeer) tot de Biesbosch loopt. Veel van de 45 forten, 2 kastelen en 6 vestigingen zijn nog steeds (of opnieuw) intact en kun je dus bezoeken. In Lingewaal bijvoorbeeld!

Linge Loods Paradijs in Asperen is dé plek voor biologische en reguliere streekproducten: groente, fruit, kaas en meer. Het boomgaardcafé met terras gaat vanaf het voorjaar open. Lingeloodsparadijs.nl

OPEN VOOR PUBLIEK

FOTO: SHARONA BARENDS

GeoFort is dankzij de vorm – niet rond, maar met twee kazernes – een uniek fort in de Nieuwe Hollandse Waterlinie. En dan is het ook nog een educatief themapark voor cartografie en navigatie. Op speelse wijze kom je hier van alles te weten over oude en nieuwe geotechnieken. Desoriëntatie in een donkere onderaardse gang, de uitdaging van het geurendoolhof, fascinatie voor kaartschalen en projecties... Spannend, leuk en leerzaam voor iedereen! Kijk ook op pag. 71. Geofort.nl

BIJZONDERE SLUIZEN FOTO: MARJOLEIN DEN HARTOG

KOM NAAR GEOFORT

Fort Asperen, GeoFort, Fort Vuren en Batterij Poederoijen zijn van Staatsbosbeheer en kregen elk een nieuwe bestemming. Ga bijvoorbeeld slapen in Fort Vuren of gezellig uit eten in Batterij Poederoijen. Staatsbosbeheer.nl/forten

Neem Fort Vuren, op een zeer strategische plek aan de Waal. De bouw van dit fort duurde maar liefst 55 jaar. Tegenwoordig herbergt het een museum over de Tweede Wereldoorlog en kun je er niet alleen lekker eten maar ook slapen. Fort Asperen staat bekend als Kunstfort. Wat veel mensen niet weten, is dat dit fort de dubbele waaiersluizen bij Asperen beschermde. Deze sluizen zijn zo bijzonder omdat ze zelfs tegen hoog water in kunnen draaien en ook in stromend water te sluiten zijn. Terwijl ze tonnen wegen, was er slechts één persoon nodig om dit te doen. Zo was men ervan verzekerd dat het omringende poldergebied altijd onder water kon worden gezet. Bijzonder toch? 19

ONTDEK DE NHW MET KIDS

Een derde fort in Lingewaal is Fort bij de Nieuwe Steeg, nu bekend als GeoFort, dat in 2016 werd uitgeroepen tot het beste kindermuseum van de wereld. Van cartografie en navigatie (saai?) maken ze hier een spannend avontuur en er is ook de Vleermuisspeurtuin met speeltoestellen van hout en touw. Zeker een bezoek waard dus! Wie veel over de Nieuwe Hollandse Waterlinie wil ontdekken, kan de Dwaalroute NHW doen. Deze start bij GeoFort en gaat onder meer langs de Lingedijk, diverse sluizen, loopgraven en Asperen. Aan de hand van dwaalfilmpjes vertelt generaal Krayenhoff (grondlegger van de NHW) wat er te zien is onderweg. Leerzaam en leuk! Wie liever de fiets pakt, kan de NHW-route van GeoFort volgen of Rondje Diefdijk van Waterschap Rivierenland. Zie Dwaalroutes.nl, Geofort.nl en Waterschaprivierenland.nl

DE KRAKELINGEN VAN HEUKELUM

Wist je dat de rivier de Linge zelf ook deel uitmaakt van de verdedigingslinie? Tegenwoordig kun je heerlijk fietsen langs deze vriendelijk meanderende stroom. De Lingeroute neemt je mee

over slingerende dijken, langs wuivende rietvelden, weelderige boomgaarden en pittoreske dijkdorpjes. Uiteraard kun je ook de rivier óp. Huur bijvoorbeeld een kano in het oude vestingstadje Heukelum en trakteer jezelf daar op een heerlijke zoete krakeling, dé specialiteit van Heukelum. De plaatselijke bakker is ook hofleverancier van het roemruchte Kasteel Merckenburg. Lees alles over dit Heukelumse kasteel uit de 13e eeuw op Spannendegeschiedenis.nl. Zin in een avontuurlijke overnachting? Dat kan in de B&B in een bijgebouw van het kasteel.

DE KASTELEN VAN ASPEREN EN HERWIJNEN

Lingewaal kent nog meer kastelen, of beter gezegd: de resten daarvan. In Asperen vind je voor het gemeentehuis de restanten van een oud kasteel en de stadswal. Genoeg gezien? Achter het gemeentehuis wandel je ’s zomers prachtig over het Dirk Willemszpad tussen de veldbloemen. Omdat Asperen deel uitmaakt van het regionale wandelnetwerk, is het sowieso een mooie uitvalsbasis voor wandelaars. Een andere plek om kasteelrestanten te zien is Herwijnen. Dit pittoreske dorpje ligt aan de Waal en leent zich ook uitstekend voor struintochten door de uiterwaarden, waarbij je zeker een kijkje moet nemen bij het unieke peilschaalhuisje. Wel je waterdichte schoenen mee!

UNIEK: HET WATERLINIEPANORAMA

Als we het over wandelen hebben, mogen we zeker het Vurensche Polderpad niet vergeten, met zijn 15 km een van de langste klompenpaden in ons land. Het start bij Fort Vuren en voert je langs de Nieuwe Hollandse Waterlinie, de Waal, de Linge en historische dijken en paden. Bijzonder is het Waterliniepanorama, een speciaal gebouwde kade die een prachtig uitzicht rondom biedt. Dit klompenpad, dat je ook in twee delen kan lopen, komt door het Lingebos, een plek om te onthouden als je van paardrijden houdt. Of als je met kinderen op pad bent, want er is een fantastisch speelbos en een spartelvijver. Zie Klompenpaden.nl

SPORTIEF IN LINGEWAAL

Naast zwemmen, fietsen, wandelen, paardrijden en kanoën staat Lingewaal ook bekend om het golfen. In 2018 vindt in Spijk voor de derde keer op rij het KLM Open plaats. Niet verwonderlijk, want The Dutch, zoals ze de golfbaan hier noemen, voldoet aan de allerhoogste Europese normen. Wie kan golfen, zou zeker een keer de 18 holes op deze prachtig aangelegde baan moeten lopen.

Tussen de Linge en de Waal is voor jong en oud heel veel te beleven!

TIJD VOOR EEN RUSTMOMENT?

In Lingewaal kun je op diverse locaties verfijnde streekproducten kopen. Even rusten? Er zijn volop adressen om koffie te drinken, een lekker hapje te eten of om te overnachten. Hier kun je overal rekenen op een warm en persoonlijk onthaal. Kies bijvoorbeeld voor een landelijke B&B, camping De Lievelinge in het Lingebos of hotel De Schildkamp. Kortom, na alles wat er te beleven is in de gemeente Lingewaal – en dat is véél – is het hier ook goed uitrusten! Beleeflingewaal.nl

CULEMBORG VIERT FEEST In 2018 is het precies 700 jaar geleden dat Culemborg stadsrechten kreeg en dat is reden voor een feestje. Duik maar eens diep in de historie van deze monumentale stad en ontdek zijn vele gezichten, van toen tot nu. Van middeleeuwse stadsmuren en kronkelende straatjes tot bijzondere restaurants en winkels... Culemborg klopt!

ie voor het eerst voet op Culemborgse bodem zet, is naar alle waarschijnlijkheid blij verrast, niet alleen door de sfeervolle oude straten van de binnenstad en de gezellige cafés en restaurants, maar ook door het afwisselende buitengebied van Culemborg. Maarten en Henriët uit Haarlem togen een weekend naar deze 'poort van de Betuwe' en genoten zowel van de levendigheid van de stad als van de schitterende natuur eromheen. Maarten: "We wilden een weekendje weg, maar wel naar een stad die makkelijk met de trein bereikbaar was en waar we in de omgeving goed konden fietsen. Via via hoorden we hoe veelzijdig Culemborg is, dus we namen de proef op de som."

STADSWANDELING

En dat bleek een goede keuze. De eerste dag maakte het stel een stadswandeling en al vrij snel werd duidelijk dat de geschiedenis van Culemborg vele eeuwen teruggaat. Henriët: "De stadswandeling gaat langs plekken die sinds de oprichting van de stad in 1318 een belangrijke rol hebben gespeeld. Zo zie je nog een groot stuk van de originele stadswallen. Dat is de oudste nog bestaande stadsmuur van Nederland! Ook het 16e-eeuwse stadhuis op de Markt vond ik erg indrukwekkend, en de monumentale panden." Het Elisabeth Weeshuis is vernoemd naar Vrouwe Elisabeth, de laatste telg van het geslacht Van Culemborg. Aan haar heeft de stad dit weeshuis te danken. Dat haar man een vertrouweling van Karel V was, geeft wel aan hoe groot haar invloed was. De wandeling voert ook nog door de Binnenpoort uit de 14e eeuw, de enige van de 7 stadspoorten die bewaard is gebleven, en langs eeuwenoude kerken, het Pietersgasthuis (voor pokkenlijders en melaatsen), een oud klooster en statige herenhuizen. Henriët: "Ik vond het erg mooi om te zien hoeveel er in Culemborg nog te vinden is uit de middeleeuwen. Dat had ik niet verwacht." 22

TERUG IN DE TIJD De geschiedenis van Culemborg proef je écht met de enthousiaste gidsen van Stichting Stadsgidsen Culemborg. Zij kennen de stad als geen ander en vertellen boeiende verhalen over deze vrijstad en zijn inwoners. De stadswandelingen voeren onder meer langs de stadsmuur, het historische stadhuis en de synagoge, en bieden allerlei groene doorkijkjes. Voor groepen reserveren kan het hele jaar door. Tip: van april t/m oktober kun je elke eerste zaterdag van de maand aansluiten bij een gratis stadswandeling. Stadsgidsenculemborg.weebly.com 23

CULEMBORG KLOPT!

Neem de proef op de som en ervaar het zelf op deze bijzondere plekken.

REIS DOOR DE TIJD

Het Elisabeth Weeshuis was ooit het eerste nieuwgebouwde weeshuis van Nederland. Tussen 1560 en 1952 werden er meer dan 700 wezen en halfwezen opgevangen. Nu herbergt het een museum waarin de verhalen van toen tot leven komen. Hoe zag het leven in het weeshuis eruit voor de kinderen? Was het streng en liefdeloos? Of had het ook zonnige kanten? Bezoekers maken een bijzondere reis door de tijd en bekijken onder meer de keuken, de spinzaal en de slaapzaal. Weeshuismuseum.nl Ca.

OUD LANDSCHAP

Niet alleen in de stad zelf is de geschiedenis nog altijd tastbaar. In het buitengebied van Culemborg vind je het oude landschap zoals boeren dat vanaf de middeleeuwen hebben ontgonnen: kleine polderkades, kanaaltjes en sluizen zijn nog goed zichtbaar. Als fervente fietsers stapten Henriët en Maarten de volgende dag op hun huurfiets en gingen ze op pad voor de 41 km lange fietsroute Linie Langs de Lek. Maarten: "Wij combineren een stadsbezoek graag met een dag fietsen en dat kon perfect. Deze fietsroute vertrekt vanuit Culemborg en voert langs de historische Nieuwe Hollandse Waterlinie. Je fiets langs het indrukwekkende Fort Everdingen, Werk aan het Spoel en de Linielanding bij Nieuwegein. Onderweg kun je ook nog eens genieten van de mooie Betuwse natuur. Wat wil een mens nog meer?" Henriët vult snel aan: "Lekker eten en drinken!" En ook dat kan prima in Culemborg. De stad kent een grote diversiteit aan bourgondische restaurants, eetcafés en brasseries, die vaak in de zomer een uitnodigend terras hebben.

BIJZONDERE WINKELADRESJES

FIETSROUTE LINIE LANGS DE LEK

Op de fiets langs de oude verdedigingswerken aan de Lek, zoals Werk aan het Spoel, Fort Everdingen en de Linielanding bij Nieuwegein. Variatietip: wijk even van de route af voor de doorgezaagde bunker op de Diefdijk, nabij Culemborg. Startpunt:

Restaurant Op de Haven, Culemborg

Knooppunten:

Voor leuk shoppen, tot slot, zit je ook goed in Culemborg. In de winkelstraten bij de Markt zijn de meeste landelijke ketens te vinden, maar wie de zijstraten afstruint, zal hier veel bijzondere adresjes ontdekken. Een insidertip: proef zeker de beroemde koninklijke tompouce van Banketbakkerij Verhallen in de Tollenstraat. Voor Henriët en Maarten zit het bezoek er na twee dagen op, maar het stel komt zeker een keer terug, aldus Henriët: "In het kader van Culemborg 700 worden een jaar lang allerlei festiviteiten in de stad georganiseerd. En dan heb je ook nog al die leuke jaarlijkse evenementen. Het is gewoon moeilijk om te kiezen, zoveel is er te doen! We gaan eens goed op de website kijken wat ons het meest aanspreekt en dan hebben we een mooi excuus om vaker te komen. Want die gastvrije ontvangst en gemoedelijke sfeer willen we graag nog eens meemaken."

Wist je dat...… in Culemborg nog steeds elke avond om 21.55 uur de papklok luidt, die van oudsher aangeeft dat de poorten bijna sluiten en het tijd is om naar bed te gaan. In het verleden was dit klokgelui het teken dat de mensen die op het land werkten naar huis mochten om een bord warme pap te eten. Vandaar de naam. Maar je moest wel opschieten, want de poorten sloten om 22.00 uur en gingen niet meer open tot de volgende dag.

JACHTHAVEN DE HELLING Wie bij een jachthaven denkt aan veel drukte, heeft het hier mis. Jachthaven De Helling ligt midden in de natuur, in de uiterwaarden van de Lek om precies te zijn. Maar… met de historische binnenstad van Culemborg op loopafstand! Daar vind je volop restaurants, terrassen en winkeltjes. En vergeet de musea niet! Ook de Betuwe en het stoere rivierenlandschap zijn het beslist waard om die van hieruit wandelend of fietsend te verkennen. Jachthavenculemborg.nl

ESCAPE ROOM Op zoek naar een enerverend uitje in Culemborg? Boek dan een escape-beleving bij ‘escape room’ De Binnenpoort. Je gaat 600 jaar terug in de tijd. Het is 22.00 uur, de stadspoort is al gesloten en het is gevaarlijk daarbuiten. Tom de poortwachter wil je wel ‘helpen’: voor 35 gouden munten opent hij de poort. Die munten kun je verdienen door allerlei raadsels en puzzels op te lossen. Maar… dat moet wel snel! Je kunt al een missie boeken vanaf 2 personen. Binnenpoort.nl

BIER PROEVEN

ONMISBAAR FIETS- EN VOETVEER

N IE U W

PASSIE VOOR BROOD Iedere dag bakken ze bij het Culemborgs Bakhuis met passie het lekkerste ambachtelijke brood en banket. Strijk neer in de Eetkamer, zie de bakkers aan het werk (echt leuk) en proef zelf! Culemborgsbakhuis.nl

FOTO: CULEM BORGZO.NL

De Liniepont van Uit®waarde is onderdeel van de Nieuwe Hollandse Waterlinie. Hij verbindt Werk aan het Spoel, Fort Everdingen en Werk aan de Groeneweg (in Culemborg, Vianen en Houten). Het fietsen voetveer is onmisbaar voor fietsers en wandelaars die de NS-wandeltocht Waterlinie Culemborg, de wandelroute Liniepontje of de fietsroute Lek en Linie volgen. Gebruik het pontje ook voor een bezoek aan de forten of gewoon voor een tochtje over de Lek. Bekijk eerst het vaarschema! Liniepont.nl

Weetje ! Fietsers kunnen vanuit Culemborg ook tal van mooie tochten maken. Heel de regio ligt voor hen open! Een aanrader is de fietsroute Linie tussen Lek en Linge, waarmee je net als bij wandelroute Rondje Liniepontje de historie van de Nieuwe Hollandse Waterlinie ontdekt. Ook per fiets steek je de Lek over met de Liniepont.

In het imposante Fort Everdingen, ooit onderdeel van de Nieuwe Hollandse Waterlinie, kun je bij brouwerij Duits&Lauret bier proeven en lekker eten. Op het fortterrein is ook een natuurcamping. Forteverdingen.com

KINDVRIENDELIJK UIT ETEN Op de Markt in Culemborg kun je met een gerust hart met de kids uit eten gaan. Sinds kort is Brasserie Streek daar gevestigd en hier zijn ouders én kinderen van harte welkom. Niet dat er naar hartenlust gerend mag worden, maar achter in de zaak is een in Rivierenland-stijl ingerichte speelruimte. Lekker eten kun je er natuurlijk ook! Op de kaart staan veel gerechten met producten uit de streek, al dan niet bereid op de eigen houtskoolgrill. Brasseriestreek.nl

Kijk voor de evenementenkalender en meer informatie op Culemborgklopt.nl 27

DE VESTINGDRIEHOEK EEN EEUWENOUDE VERDEDIGINGSLINIE

e Vestingdriehoek – bestaand uit Gorinchem, Woudrichem, Fort Vuren, Zaltbommel en Slot Loevestein – kan worden gezien als het sluitstuk van de Nieuwe Hollandse Waterlinie, een van de mooist bewaard gebleven verdedigingswerken van Nederland. Waar in het verleden de nadruk lag op het buiten houden van de vijand, is iedereen nu juist van harte welkom in dit gebied. We zeggen met nadruk ‘gebied’, want de Vestingdriehoek is veel meer dan de afzonderlijke locaties. De magie zit hem juist in het geheel! Trek je wandelschoenen aan of stap op de fiets en ervaar het totale plaatje. Wij geven je alvast wat tips.

NIEUWE HOLLANDSE WATERLINIE

Voor wie het even kwijt is: de Nieuwe Hollandse Waterlinie, voorlopig genomineerd als UNESCO Werelderfgoed 2020, is een unieke historische verdedigingslinie sinds 1815. De linie diende om ons land in oorlogstijd te beschermen, is zo’n 85 kilometer lang en bestaat uit 45 forten, 2 kastelen en 6 vestingen. Veel van deze objecten hebben een nieuwe bestemming gekregen. Je kunt ze bezoeken en soms kun je er zelfs slapen of eten.

Wie goed oplet, ziet in het omringende landschap ook nog andere onderdelen van de linie terug, zoals batterijen en bunkers. Hollandsewaterlinie.nl

GORINCHEM

Gorinchem is een goede uitvalsbasis voor een dagje Vestingdriehoek. Met een wandeling door de straten en stegen van deze prachtige vestingstad proef je de sfeer van de koopmans- en garnizoensstad van weleer. Tientallen monumenten herinneren aan de tijd dat Gorinchem een centrum van visserij, markten, scheepvaart en handel was en als vesting een belangrijke plaats in de Hollandse Waterlinie innam. Vanuit Gorinchem kun je met veerdienst Riveer de rest van de Vestingdriehoek verkennen. Mooigorinchem.nl en Riveer.nl

WOUDRICHEM

Ook Woudrichem is een echte vestingstad: oer-Hollands en bijzonder charmant. Oplettende kijkers zien op veel gevels afbeeldingen die verwijzen naar de visserij: niet verwonderlijk als je weet dat hier vroeger veel riviervissers woonden. In het gemeentewapen

zie je dan ook twee zalmen terug. Iets anders dan vis, maar ook erg lekker zijn de pannenkoeken van De Pannekoekenbakker, een gezellige restaurantboot aan de oever van de Maas. Leuk met kids! Vanaf Woudrichem vervolg je de route met veerdienst Riveer of het voetveer naar Slot Loevestein.

zien. Geniet op het terras of in de taveerne van een stevige soldatenmaaltijd, lekkere kop koffie of borrel. Altijd al eens in een fort willen overnachten? Dit is je kans! Je kunt hier kamperen, er zijn luxe appartementen en je kunt zelfs slapen in een echte bunker. Vanuit Fort Vuren ben je zo weer in Gorinchem, waarmee je een rondje Vestingdriehoek hebt voltooid. Wff.nl

SLOT LOEVESTEIN EN ZALTBOMMEL

Slot Loevestein valt onder de gemeente Zaltbommel, met als kern een gezellig vestingstadje aan de Waal. Het slot is een imponerende 17e-eeuwse vesting met een middeleeuws kasteel. Wil je naar binnen? Met je eigen sleutel wordt de interactieve tentoonstelling ‘1001 bommen & granaten’ extra spannend. Rondom de burcht kun je heerlijk struinen in de prachtige natuur. Let op, want sinds kort lopen grote grazers (runderen en paarden) vrij rond in dit gebied. Heel bijzonder! Wie wil picknicken, strijkt hier neer op een zonnig strandje. Slotloevestein.nl

BLIJF NOG EVEN!

In de omgeving is nog veel meer te zien, doen en beleven. Zo zijn glasstad Leerdam en Nationaal Park de Biesbosch makkelijk te bereiken vanuit de Vestingdriehoek. Blijf je graag wat langer, boek dan een hotel, B&B of natuurlijk een nachtje in Fort Vuren of Slot Loevestein. Dat maakt de magie van dit gebied zeker compleet! Vestingdriehoek.nl

FORT VUREN

Als je vanuit Slot Loevestein de Waal oversteekt, kom je bij Fort Vuren. Hier kun je met een gids op pad die je alle geheimen van het fort laat

FIETSROUTE RONDJE PONTJE

Ontdek de Vestingdriehoek op de fiets met de route Rondje Pontje. Je kunt kiezen uit een lange (30 km) of korte (21 km) variant. Beide starten in Gorinchem. *Kies je voor de korte variant? Maak dan vanaf knooppunt 22 een uitstapje naar 24 om ook Slot Loevestein te zien en fiets terug naar 22 om de route te vervolgen.

Ca.

21 km

Ca.

30 km

Startpunt: Parkeerplaats Buiten de Waterpoort, Gorinchem Knooppunten korte route:

Knooppunten lange route:

4 50

64 29

GORINCHEM, EEN VESTING VOL GEHEIMEN D

e vestingstad Gorinchem bestaat al zo’n 1000 jaar. Rond 1600 werd de middeleeuwse stad uitgebreid met vestingwallen die de stad moesten beschermen tegen de Spanjaarden, om vervolgens in 1672 onderdeel te worden van de Hollandse Waterlinie. Anno 2018 is Gorinchem de grootste vesting van ons land die nog in de oude staat is. En wat voor vesting!

WIRWAR VAN GEZELLIGE STRAATJES

Wie de plattegrond van Gorinchem erbij pakt, ziet in één oogopslag dat we hier te maken hebben met een vestingstad. Het historische stadscentrum ligt binnen de oude stadswallen en bestaat uit een wirwar van gezellige straatjes en levendige pleinen. Daaromheen ligt het water, wat van een wandeling over de stadswallen – op eigen houtje of met de 5 km lange uitgestippelde Vestingwandeling – een bijzondere ervaring maakt.

GORCUMSE MARTELAREN

Ook binnen de stadswallen valt genoeg te ontdekken. Breng bijvoorbeeld een bezoek aan het Gorcums Museum voor een historisch over-

zicht van de stad én een uitgebreide presentatie over de Martelaren van Gorcum. Het verhaal over deze negentien geestelijken, die in 1572 door de watergeuzen werden opgepakt en vervolgens zijn vermoord, vormt een tragisch dieptepunt van de Tachtigjarige Oorlog. Ook het verhaal van Hendrick Hamel is nauw met Gorcum verbonden en dit vind je terug in het Hendrick Hamel Museum. Ontdek hier meer over deze Nederlandse zeevaarder uit de 17e eeuw, die bekend werd door het verslag dat hij schreef over zijn schipbreuk en aansluitende verblijf in Korea.

Roze en witte bloesem, knalrode kersen en felgroene peren: in het voorjaar en de zomer is de Betuwe een explosie van kleur. Maar de fruittuin van Nederland heeft meer te bieden. Fietsen over kronkelende dijken of wandelen langs de oevers van de Linge... Dat is genieten van de natuur! Cultuurliefhebbers brengen een bezoek aan Culemborg of aan het pittoreske Tiel, Buren of Neder-Betuwe. Blijf ook eens slapen op een camping onder de fruitbomen of in een sfeervolle B&B en ontdek het zelf: de Betuwe bruist!

De kleurrijke Betuwe

ER IS MEER...

Naast de vele historische highlights van de stad is Gorinchem ook een uitgelezen plek om te shoppen, een terrasje te pikken en uitgebreid te eten. En niet te vergeten: samen met Woudrichem, Zaltbommel, Fort Vuren en Slot Loevestein vormt Gorinchem de Vestingdriehoek. Met behulp van de voet- en fietsveren in het gebied bezoek je deze locaties – die stuk voor stuk hun eigen verhaal vertellen – allemaal op één dag.

Tips voor bezoekers ● Meer weten over evenementen, winkels, restaurants etc.? Kijk op Mooigorinchem.nl of download de app Mooi Gorinchem. ● Bezoek de VVV voor wandelingen en andere toeristische informatie, ook voor een wandeling met gids. ● Over het water naar Woudrichem, Slot Loevestein of Fort Vuren? Maak gebruik van de veren. Riveer.nl

CAMPING VERKREMA

Door de unieke ligging aan het water is deze rustige camping dé plek voor sportvissers en watersportliefhebbers. Maar ook wandelaars en fietsers worden door de mooie, bosrijke omgeving op hun wenken bediend. De staanplaatsen voor tent en caravan zijn ruim en bij de camping kun je aanleggen met je eigen boot (waterskiën is toegestaan). De camping heeft ook een zwembad en er is wifi. Verkrema.nl

Ze zeggen weleens dat je van kamperen moet houden. Wij zeggen: iedereen zou het gewoon een keer moeten proberen. Ook zonder eigen tent kun je op verschillende campings terecht, dus wat houdt je tegen? Word wakker tussen fruitbomen vol bloesem, verken samen de omgeving en laat je verrassen door alles wat de streek te bieden heeft. ‘Back to basics’ of lekker luxe? Alles kan en alles mag!

KAMPEREN: BIJ TWIJFEL GEWOON DOEN!

CAMPING DE HELLING

Camping De Helling ligt op loopafstand van het historische centrum van Culemborg. Ideaal, want zo wissel je een gezellig stadsbezoek moeiteloos af met genieten van de prachtige omgeving. Deze camping – met 14 camperplaatsen, 2 vierpersoons-trekkershutten en diverse seizoenplekken en stacaravans – is een prima uitvalsbasis om de Betuwe wandelend of fietsend te verkennen. En wie zin heeft in een snufje cultuur, lekker eten of gezellig winkelen is ‘in no time’ in de bruisende binnenstad van Culemborg. Ideaal dus! Dehellingculemborg.nl

MINICAMPING TUSSEN DE DIJKEN, TIEL Aan de rand van Tiel, omgeven door prachtige natuur, vind je de landelijke Minicamping Tussen de Dijken. Fiets, wandel en relax, maar vooral: geniet! Minicamping-tussendedijken-tiel.nl

CAMPING DE ROTONDE Levensgenieters, opgelet! Zoek je een relaxte camping in de Betuwe, met volop recreatiemogelijkheden, ruime plaatsen in het groen en schoon sanitair? Dan ben je bij Camping de Rotonde in Enspijk aan het juiste adres. Of je nu met (klein)kinderen komt of buiten de schoolvakanties op je gemak de Betuwe en de Linge wilt verkennen, hier kan het. Ga lekker relaxen op de ligweide bij het strandbad of gooi een hengeltje uit in de ruime visvijver. Zit je liever niet stil? Dan zijn er de 32

tennis- en jeu-de-boules-banen. Ook aan de kinderen is uiteraard gedacht. Zij leven zich uit in de stoere nieuwe speeltuin, met onder meer een kabelbaan, airtrampolines, openluchttheater en pannaveldje. Ook wat betreft het verblijf is er volop keuze: neem je eigen tent mee of huur een van de (water)chalets. En heb je geen zin om te koken? Dan wandel je gewoon naar het nabijgelegen La Place-restaurant. Campingderotonde.nl 33

ORANJESTAD BUREN CAMPING DE KAREKIET

Op deze kleinschalige, groene camping kampeer je letterlijk tussen de fruitbomen. Wat meteen opvalt, is de rust die hier heerst. De Karekiet bestaat onder meer uit een natuurkampeerterrein (voor leden) en een familieterrein. Vanaf de camping kun je met de kano een mooie tocht op de Linge en de Korne maken. Er starten ook diverse fietsen wandelroutes. En is het een avond iets frisser, dan kun je een vuurkorf huren... Als dat geen vakantie is! Dekarekiet.com

CAMPING DE LINIE Neem je eigen tent mee of logeer in een vakantiehuisje of de B&B van deze familiecamping. Ook als je van wandelen en fietsen houdt, is De Linie een absolute topper! Campingdelinie.nl

CAMPINGPARK ZENNEWIJNEN

Wie wil genieten van fleurige bloesems en overheerlijk fruit gaat kamperen op deze mooie fruitcamping aan de Waal. De sfeer is vriendelijk en gastvrij, en er is volop keuze om te overnachten: van ruime kampeerplekken en verharde camperplaatsen tot een comfortabele B&B, trekkershutten en pipowagens. Overdag trek je er te voet of met de fiets op uit, maar je kunt ook gaan vissen, het zwembad in duiken of relaxen op het zonnige terras of in het gezellige restaurant. Campingzennewijnen.nl

CAMPING DE VERGARDE Dit is een kampeerparadijs voor gezinnen. De camping biedt voor elk wat wils, zoals ponyrijden, lasergamen of lekker vissen. Geen eigen tent of caravan? Huur een luxe lodge! Devergarde.nl

Het pittoreske Buren ligt verscholen aan de Korne, een zijriviertje van de Linge. Dit vestingstadje heeft een rijke geschiedenis, waarin een belangrijke rol is weggelegd voor de Oranjes. Niet alleen trouwde Willem van Oranje er in 1551 met Anna van Egmont, maar vandaag de dag zijn prinses Beatrix en koning Willem-Alexander nog altijd graaf en gravin van Buren. En Buren heeft nog veel meer verrassends te bieden. Toeristen Informatie Buren (TIB) is hét startpunt voor een bezoek aan Buren, met alle informatie over Buren en omgeving. Ook kun je hier terecht voor stadswandelingen en groepsarrangementen op maat. Buren-toeristeninfo.nl

CHOCOLADE Deze piepkleine chocolaterie heeft handgemaakte bonbons, de heerlijkste slagroomtruffels, vele soorten chocolade en 'chocolate art'. Zeker even gaan proeven! Worldofchocolate.nl

Relaxen aan het water, met het hele gezin!

KUNSTMARKT In de tuinen van het Museum der Koninklijke Marechaussee in Buren vindt op zondag 20 mei en 9 september de internationale kunstmarkt plaats, op zondag 10 juni de internationale keramiekmarkt ‘Blij met Klei’. Kunstmarktburen.nl

MINICAMPING BUREN

De 25 kampeerplaatsen en 12 camperplaatsen van deze landelijke minicamping zijn omringd door fruitbomen en bieden een mooi uitzicht op akkers en boomgaarden. Alle plaatsen hebben stroom en de camping is deels voorzien van verharde ondergrond, zodat het ook met nat weer comfortabel kamperen is. Er zijn stacaravans te huur, er is gratis wifi en een oplaadpunt voor e-bikes. Leuk: bij aankomst krijg je een handige map met onder meer fietsen wandelroutes. Minicampingburen.nl

EEN VORSTELIJK VERBLIJF

Restaurant De Prins is de ideale plek voor een borrel, lunch, daghap of uitgebreid diner. Bij mooi weer zoek je een plaatsje op het terras aan het water, maar ook binnen in dit authentieke pand is het prinsheerlijk zitten, want het restaurant is ingericht met een koningsgezinde knipoog. Wie langer in Buren wil blijven, boekt een van de 3 sfeervolle en comfortabele kamers van De Prins: gegarandeerd een vorstelijk verblijf. Restaurantdeprins.nl 34

VERRASSEND NEDER-BETUWE De gemeente Neder-Betuwe in het oosten van Rivierenland heeft een rijke historie. In de prehistorie en de Romeinse tijd werden de vruchtbare oevers van de Waal en de Nederrijn al volop bewoond. Ook in de eeuwen daarna liet het bedrijvige volk daar zijn sporen na. Nu wonen de inwoners verspreid over zes dorpen met elk een eigen karakter: Opheusden, Kesteren, Dodewaard, Ochten, Echteld en IJzendoorn. We leiden je graag rond.

e cultuurhistorie en het landschap van Neder-Betuwe maken een bezoek aan het gebied meer dan de moeite waard. Om met die historie te beginnen: de eerste nederzettingen in Neder-Betuwe ontstonden circa 2000 voor Christus en bleven tot de Romeinse tijd bestaan. De Rijn was toen de noordgrens – de zogenoemde ‘limes’ – van het Romeinse Rijk. Er werden ‘castra’ en ‘castella’ (legerkampen en forten) aan de oever van de rivier opgetrokken. De plaatsnaam Kesteren is van ‘castrum’ (legerkamp) afgeleid. Na het vertrek van de Romeinen bleef de streek tot ongeveer de 10e eeuw vrijwel onbewoond. Maar daarna ontstonden er steeds meer dorpen langs de oevers van de Waal en de Nederrijn tegenover de Grebbeberg.

HISTORISCH LANDSCHAP

De bewoners van het gebied tussen deze grote rivieren, waar de Linge vrolijk doorheen meandert, hebben geleerd te leven met het water. Dat bracht voordelen: vruchtbare gronden. Maar het gaf ook zorgen bij wassend water en overstromingen, dus zochten en vonden ze daarvoor oplossingen. Dat is allemaal terug te zien in het landschap met zijn vele dijken, oeverwallen en uiterwaarden. De aanleg van de Nieuwe Hollandse Waterlinie vanaf 1815 heeft ook zijn stempel gedrukt op het landschap, evenals de talrijke bunkers en forten die de regio in de Tachtigjarige Oorlog (1568-1648) en in de Tweede Wereldoorlog (1940-1945) moesten beschermen.

Het waterrijke land biedt niet alleen vergezichten over de rivieren en uiterwaarden. Er zijn ook vele fruitboomgaarden die in het voorjaar hun bloesempracht tonen. In het oogstseizoen tref je vers fruit, jam en andere streekproducten in stalletjes langs de weg aan en in Nationaal Fruitpark Ochten ontdek je alles over (hoogstam)fruit en de streekeigen hagen. Een fraai gezicht het hele jaar door zijn de karakteristieke laanboompercelen. Leuk om te weten: Neder-Betuwe is hét Laanboomcentrum van Europa.

WANDELEN EN FIETSEN

Neem bij een bezoek aan Neder-Betuwe zeker je fiets of wandelschoenen mee, want door het prachtige landschap lopen bijzondere routes.

Spees kun je een replica van een Romeinse wachttoren beklimmen. En met de 50 km lange Neder-Betuwse fietsroute doorkruis je het gebied tussen de Waal en de Nederrijn. Ga je liever te voet? De wandelroute ‘Betuwe’ leidt van het nabije station Zetten-Andelst via het karakteristieke Landgoed Hemmen naar onder meer Opheusden en de Maneswaard, een overloopgebied van de Nederrijn (zie Wandel.nl). In Opheusden mag uiteraard een oversteek met het oudste pontje van Nederland niet ontbreken! Deze veerpont werd al rond 1300 genoemd in documenten en zou al in de 9e eeuw gevaren hebben. Hoe dan ook, hij brengt je over de Rijn naar natuurgebied Blauwe Kamer. In 2018 zijn er twee nieuwe routes voor wandelaars en fietsers. Naast het bestaande Klompenpad

Zo voert de Romeinse Limesroute je naar Romeinse vindplaatsen en onderweg heb je een schitterend uitzicht op de Nederrijn en de Grebbeberg. In de buurt van Hoornwerk De STRUINEN LANGS DE WAAL Wandel- en natuurliefhebbers kunnen vanuit Dodewaard heerlijk struinen langs de Waal. Er zijn twee struinroutes, elk van 30 km: de route 'Dodewaard/DrutenWamel/Tiel' en de route 'Dodewaard/ Druten-Beuningen/Slijk-Ewijk'. Wat minder tijd? Struin dan 3 km van Dodewaard naar Ochten of 2 km van Opheusden door de Maneswaard naar het veer Opheusden/Wageningen. Kijk voor meer informatie op Struinroutes.nl

Marspad is er het nieuwe Klompenpad Opheusden. De 'Laanbomenroute Betuwe' levert een pracht van een fietstocht op.

WEEKENDJE WEG

Een dagje Neder-Betuwe is natuurlijk niet genoeg om al het moois te ontdekken. Blijf slapen in een van de sfeervolle B&B's, landelijke hotels of op een rustieke camping. Samen met de lokale ondernemers heeft de gemeente een toeristisch-recreatieve kaart samengesteld waarop al het goede uit de gemeente, ook overnachtingsmogelijkheden, overzichtelijk bij elkaar is gebracht. De kaart is op veel plaatsen in de streek gratis verkrijgbaar en ook digitaal te downloaden op Nederbetuwe.nl/recreatiekaart

Ca.

50 km

ROMEINSE LIMESROUTE

Een historische fietsroute langs Romeinse vindplaatsen, de wachttoren op Camping De Linie en Fort De Spees (deel van de Grebbelinie). Onderweg prachtige vergezichten op de drukbevaren Rijn en op de Grebbeberg. Startpunt: ’t Veerhuis Opheusden, Veerweg 1, Opheusden Knooppunten: 94

Wist je dat...… je meer te weten kunt komen over de geschiedenis van Neder-Betuwe bij de Historische Kring Kesteren en Omstreken, gevestigd in Streekmuseum Baron van Brakell in Ommeren. Hkko.nl of Streekmuseumbaronvanbrakell.nl 36

BEREIKBAARHEID Neder-Betuwe ligt centraal. Je komt er gemakkelijk via de A15, maar ook via provinciale wegen en dijken. Dodewaard, Opheusden en Kesteren hebben een treinstation. 37

ONTDEK DE PARELTJES VAN NEDER-BETUWE Waar kun je het verrassende karakter van Neder-Betuwe zelf ervaren? Wij geven je graag een paar bijzondere tips!

SLAPEN TUSSEN DE FRUITBOMEN

Op Camping De Linie kampeer je onder Betuwse fruitbomen op ruime en goed onderhouden plaatsen. Deze rustieke familiecamping ligt aan zwem- en viswater, er is wifi, een knusse kantine en regelmatig zijn er leuke activiteiten voor alle leeftijden. Aanrader: de Romeinse wachttoren met een koffie- en theehuis. Fort De Spees, onderdeel van de Grebbelinie, ligt op en aan de camping. Liever niet kamperen? Huur dan een van de vakantiehuisjes of logeer in de bed & breakfast. Campingdelinie.nl

OASE VAN RUST

Recreatiepark De Markplas is een gezellige en rustige familiecamping midden in de Betuwe. Tijdens de bloesemtijd staan de fruitbomen er schitterend bij in het ruim opgezette en groene park. De mooie omgeving is rijk aan natuur, dus ideaal voor fietsen wandeltochten. Op het terrein zelf kunnen campinggasten in de grote natuurvijver lekker zwemmen, varen en vissen. In de weekenden en in het zomerseizoen zijn er ook tal van activiteiten voor jong en oud. Demarkplas.nl

IN LANDELIJKE SFEREN

Wat is er nu fijner dan wakker worden in een gezellige vakantiebungalow met een mooi uitzicht over de landerijen en de Grebbeberg. Dat kan bij Vakantiehuisjes Betuwe, op een voormalige boerderij net buiten Kesteren met 5 vrijstaande bungalows. In de compleet herbouwde schuur zijn bovendien 2 royale appartementen, ideaal voor kleine groepen van 9 en 15 personen, of samengevoegd voor 24 personen. Bij Vakantiehuisjes Betuwe zijn gasten het hele jaar welkom! Vakantiehuisjesbetuwe.nl

DAAR BIJ DIE MOLEN…

In hartje Betuwe, in Kesteren, staat Molen De Zwaluw. In deze molen vind je een sfeervol restaurant en een molenwinkel met allerlei bakmixen. Geniet binnen of op het terras van een heerlijke pannenkoek, lunchgerecht of diner. Kinderen vermaken zich opperbest in de speeltuin. Sinds vorig jaar heeft Molen De Zwaluw ook een prachtige zaal met faciliteiten voor grote feesten en partijen, vergaderruimtes met panoramisch uitzicht over de uiterwaarden en bowlingbanen. Molendezwaluw.nl

HERBERG MET EIGEN WIJNDOMEIN

Bij Herberg De Engel eet je in een ongedwongen huiskamersfeer heerlijke dagverse gerechten, met veel liefde en vakmanschap bereid. Natuurlijk horen daar ook lekkere wijnen bij, wat helemaal goedkomt dankzij de uitgebreide wijnkennis van eigenaren en sommeliers Mirjam en Inno Venhorst. De Engel heeft zijn eigen wijngaard en prachtige terrassen aan de Strang. Laat je zeker eens rondleiden door het wijndomein. Deze Dodewaardse herberg is ook een officiële trouwlocatie. De-engel.nl

Ca.

50 km

NEDER-BETUWSE FIETSROUTE

Deze route voert je langs vele Betuwse boomgaarden, maar ook door gemoedelijke dorpen als Lienden, Kesteren en Opheusden. Je passeert natuurgebied de Marspolder en rivieroever-reservaat de Blauwe Kamer. Aan de overkant van de Nederrijn kun je de Grebbeberg zien liggen.

RELAXED OP DE RETROSCOOTER

VIER 'T IN HET APPELCAFÉ!

Natuurlijk Gruun is een educatiecentrum, landwinkel en café in één. Strijk neer op het mooie terras van het Appelcafé voor koffie met Gruunse appeltaart of een heerlijke lunch, zoveel mogelijk bereid met producten uit de eigen landwinkel. Op zoek naar een bijzondere vergader- of feestlocatie? Denk ook dan eens aan Natuurlijk Gruun. Of je nu een trouwerij, verjaardag of jubileum viert, of gewoon met een groep wilt genieten van een uitgebreide high tea: hier kan alles! Natuurlijkgruun.nl 38

Ontdek de mooie omgeving van de fruitrijke Betuwe of de Utrechtse Heuvelrug op een retroscooter. Handig: ook te huur met kinderzitje! Er zijn diverse leuke arrangementen. Tourenopeenscooter.nl

Startpunt: Restaurant Molen De Zwaluw, Camping De Linie of Recreatiepark De Markplas Knooppunten: 91

91 39

DE VELE GEZICHTEN VAN TIEL Vraag de gemiddelde Nederlander waar Tiel om bekend staat en het antwoord zal zijn: het fruitmannetje Flipje. Terecht, want Tiel is als centrum van de Betuwe een echte fruitstad. Minder bekend, maar net zo typerend voor deze bruisende stad, is zijn rijke handelsverleden. Tiel is namelijk een van de oudste steden van Nederland. Graag nemen we je mee op pad door de stad en zijn rijke historie, waarbij we uiteraard ook de rol van het fruit niet vergeten!

HANZESTAD TIEL

Wie goed in de geschiedenisboeken duikt, zal zien dat Tiel al rond het jaar 1000 een belangrijke handelsstad was. De stad had zelfs een eigen munt, die later tot in Rusland is teruggevonden. Rond 1400 treedt Tiel samen met Nijmegen toe tot het Hanzeverbond, een belangrijk samenwerkingsverband tussen ruim 200 handelssteden in Noord-Duitsland en Nederland en rond de

Oostzee. Tiel bleef lid tot in de 17e eeuw, wat het vooral voor schippers aantrekkelijk maakte om onder de Tielse vlag te varen.

MONUMENTALE HOOGTEPUNTEN

Als je anno 2018 een bezoek brengt aan Tiel, zie je op tal van plekken het rijke handelsverleden van de stad terug. Neem het Plein in het centrum van de stad; hier was voorheen de haven. Nu is het een bruisend horecaplein. Het bronzen beeld van het koggeschip dat er staat, verwijst rechtstreeks naar de Hanzetijd van Tiel. Dat geldt ook voor de namen van omringende straten en pleinen: wat dacht je van de Koornmarkt, Vismarkt, Varkensmarkt en het Korenbeursplein? En laten we de prachtige monumenten zoals het Gotische Huis, Ambtmanshuis, de Sint-Maartenskerk en de stadswal niet vergeten. Gelukkig is er de stadswandeling ‘Tiel van toen tussen het groen’, die je meeneemt langs alle monumentale hoogtepunten. Een aanrader!

FRUITSTAD BIJ UITSTEK

Op historisch gebied valt er nog veel meer te 40

vertellen over Tiel, maar laten we niet vergeten dat Tiel ook een echte fruitstad is. Denk aan het vrolijke fruitbaasje Flipje, maar ook aan het jaarlijkse gratis popfestival Appelpop en het fruitcorso. Wie kijkt naar de ligging van de stad, snapt direct waar die voorliefde voor fruit vandaan komt. Tiel ligt echt in het hartje van de Betuwe ofwel de fruittuin van Nederland. Geen gekke aanduiding, als je weet dat hier jaarlijks maar liefst tussen de 175 en 200 miljoen kilo appels en peren geoogst worden. Benieuwd hoe dat in zijn werk gaat? Vanuit Tiel zit je ‘in no time’ tussen de fruitbomen. Blijf je liever in de stad, breng dan zeker een bezoek aan het Flipje en Streekmuseum Tiel.

een bijzonder gezellige en levendige stad. Je kunt er heerlijk shoppen en goed eten, en er worden het hele jaar door evenementen georganiseerd. Blijf je lekker slapen, dan kan je vanuit Tiel op je gemak de prachtige omgeving verkennen: te voet, per fiets of via het water. Het is maar net wat je wilt! Wat ons betreft heeft Tiel nog steeds dezelfde aantrekkingskracht als 1000 jaar geleden. Uitintiel.nl of download de app City Tiel.

AANTREKKINGSKRACHT

Niet alleen heeft Tiel een rijke historie en nauwe banden met al het lekkers dat de Betuwe te bieden heeft, het is ook nog eens 41

HART VAN DE BETUWE Grand café Hart van de Betuwe in Tiel doet zijn naam eer aan: hier hebben ze echt hart voor hun gasten! Dat merk je aan het gastvrije onthaal, maar ook aan de zorgvuldig samengestelde menukaart. Of je nu wilt lunchen, dineren, borrelen, vergaderen of gewoon een ijsje wilt eten: het kan hier allemaal. Ook voor een familiefeestje kun je hier prima terecht! Ideaal, zeggen wij! Hartvandebetuwetiel.nl

OPLADEN BIJ VAN DER VALK HOTEL TIEL

Van der Valk Hotel Tiel is hét fietshotel van de Betuwe, om er een paar dagen te logeren, maar ook als tussenstop of vertrekpunt. Maak gebruik van de fietsenstalling of huur ter plekke een (elektrische) fiets. Hier kan je zowel je elektrische fiets als jezelf opladen. Geniet van een goede kop koffie in de koffiebar, van een lunch of diner in het restaurant of van de lekkere hapjes en het mooie uitzicht in de skybar SIXX. Hoteltiel.nl

SPEUREN IN HET FLIPJE EN STREEKMUSEUM TIEL

Dit museum – met ieder jaar twee wisseltentoonstellingen – is leuk voor het hele gezin. In 2018 zijn de opgravingen van Passewaaij en de binnenstad te zien. Zo krijg je een goed beeld van wat zich de afgelopen 6000 jaar in Tiel afspeelde. Verder is er de archeologische werkplaats voor kinderen en kun je verschillende spelletjes en speurtochten doen. Ook interessant: grafgiften uit de Romeinse en Bataafse tijd en skeletten uit de middeleeuwen. Streekmuseumtiel.nl

RESTAURANT DE BETUWE

Dit sfeervolle restaurant is al meer dan 40 jaar dé ontmoetingsplek in het hart van Nederland. Of het nu een diner voor twee betreft, een familiediner, een huwelijksfeest, een babyborrel of een zakelijke bijeenkomst: hier word je altijd gastvrij ontvangen. De menukaart biedt voor ieder wat wils en voor groepen is er een ruim aanbod aan heerlijke buffetten en leuke arrangementen. Debetuwe.nl

Puur Rivierenland Rivierenland is trots op zijn fruittelers, ambachtslieden en eerlijke producten. Ervaar het zelf in de ‘fruittuin van Nederland’ met een bezoek aan een authentiek fruitbedrijf, een wijnmakerij of een van de vele ‘pure’ restaurants die de regio telt. De gastvrije eigenaars zullen je zeker verrassen met hun fijne producten.

NATUURLIJK GRUUN, JAZEKER! Oké, het ligt wat verstopt achter de groene boomgaarden, maar een paar enthousiast wapperende Hollandse vlaggen trekken je aandacht. En dan… een prachtige schuur met een terras in de volle zon. De kinderen kunnen lekker spelen, terwijl jij bij het Appelcafé geniet van een kop koffie of thee met de befaamde Gruunse appeltaart. In de boerenwinkel vind je zoveel heerlijkheden en leuks, je raakt niet uitgekeken. Van verse groenten en fruit tot de pareltjes van het Betuws Wijndomein en de eigen cider EL-STAR, van versgebakken brood en prachtig meel van de Ingense molen tot saptaps van versgeperste Gruunse appels.

LEREN OVER APPELS EN PEREN

Wist je dat...… er unieke archeologische vondsten zijn gedaan bij Medel? Een van de spectaculairste vondsten tot nu toe is het beeld van de god Jupiter.

Natuurlijk Gruun is naast landwinkel en café ook een educatiecentrum. Bij oprichter Kees van Blijderveen zitten appels en peren al generaties lang in de genen: “Onze boomgaarden liggen midden in de Betuwe. Wat we belangrijk vinden, is dat bezoekers een beeld krijgen van hoe appels en peren daadwerkelijk van de boom in de supermarkt belanden. Niets mooiers dan dat mensen hier na een prachtige tocht over het klompenpad tijdens een rondleiding ook nog iets leren over de productie van appels en peren en hoe gezond die eigenlijk zijn." Natuurlijkgruun.nl 43

Als je het over 'puur Rivierenland' hebt, kun je niet om landgoed Heerlijkheid Mariënwaerdt heen. Van culinaire creaties met eerlijke producten tot ongerepte natuur met mooie wandelen fietspaden: het landgoed heeft het allemaal.

LANDGOED HEERLIJKHEID MARIËNWAERDT

UNIEK ZALMRESTAURANT

Het anderhalve eeuw oude Veerhuis Heerewaarden is met recht uniek te noemen, als enige zalmrestaurant van Nederland. Op het menu staan zes soorten (wilde!) zalm en het restaurant heeft een eigen rokerij. Liever vlees? Geen probleem, want de keuken bereidt onder meer ‘drye-aged prime rib’ (ribeye) in de houtskooloven. Voor de deur ligt het eigen voetveer, dat je over de Maas en de Lithse Ham brengt. In landelijke stijl logeren kan in een van de mooie B&B-kamers. Veerhuis-heerewaarden.nl

DE ULTIEME FRUITBELEVING

Die vind je gegarandeerd bij Fruitbedrijf De Hoenderik in Tricht, dat een boeiend kijkje achter de schermen biedt. In de zelfpluktuin kun je vanaf half juni je eigen fruit plukken, waarna het goed toeven is bij de Theeschenkerij met huisgemaakte appeltaart of boerderij-ijs. In de Boerderijwinkel zijn fruit van De Hoenderik en ambachtelijke streekproducten te koop. Blijf je slapen in de comfortabele B&B, dan word je verwend met een uitgebreid Betuws ontbijt. Dehoenderik-tricht.nl

BRASSERIE MARIE

DE STAPELBAKKER

Genieten van pure en (h)eerlijke gerechten? Chef-kok Jeromy Vissers en gastheer William Gremmen ontvangen je graag in Brasserie Marie. Het eersteklas restaurant heeft een bijzondere ambiance, met zijn prachtige ligging aan de rand van het landgoed. De brasserie is gevestigd in een oude vloedschuur, die vroeger als veilig toevluchtsoord voor het vee diende bij overstromingen. Op de regelmatig wisselende kaart staan gerechten die zoveel mogelijk zijn bereid met biologische producten van het landgoed en uit de streek. De koks maken hiervoor dankbaar gebruik van de eigen moesen kruidentuin en van het vlees van de oud-Hollandse lakenvelders van het landgoed. Los van de kaart wordt een wekelijks wisselend driegangenmenu geserveerd, gemaakt met producten van het seizoen. Leuk: elke vrijdag is er live muziek. Brasseriemarie.nl

Dit pannenkoekenhuis aan de rand van het landgoed heeft twee terrassen waar je na een wandel- of fietstocht heerlijk uit kunt blazen. Terwijl de koks jouw keuze uit meer dan 100 pannenkoeken bereiden, vermaken de kinderen zich in de speeltuin, op de skelterbaan, met de waterpompbaan of op het springkussen. Bij voorkeur worden biologische producten gebruikt, zowel voor de pannenkoeken als voor andere gerechten: goed gevulde salades, een lekker broodje of een stevige uitsmijter. Op afspraak kan een gezellige high tea, een barbecue of een uitgebreid brunch- of lunchbuffet geserveerd worden. Ideaal voor groepen of familiefeesten! Pannenkoekenhuis De Stapelbakker is ook een officiële TOP, met gratis voorzieningen voor fietsers en wandelaars, zoals oplaadpunten voor e-bikes en een reparatiekist voor kleine fietsmankementen. Bovendien is er een toeristische infopost in de Landgoedwinkel ernaast. Stapelbakker.nl

FRUIT CONCEPT STORE

Bij de Betuwse Fruitshop op het Marktplein van Geldermalsen kun je fruit in al zijn facetten beleven. Deze ’fruit concept store’ bestaat uit een winkel met een uniek assortiment fruitproducten en een fruitlunchcafé. Een groot deel van het assortiment is ook online te koop. In het fruitlunchcafé kun je naast de gebruikelijke lunchgerechten, koffie met fruitgebak en fruitsappen ook genieten van bijzondere culinaire creaties, zoals een appeltosti of diverse broodjes en salades met fruit. Betuwsefruitshop.nl

BEZOEK EEN EENDENKOOI Tip voor een leuk uitje: ga met familie, vrienden of de schoolklas op excursie in de eendenkooi (alleen op afspraak te bezoeken). Staatsbosbeheer.nl/eendenkooiwaardenburg 44

FOTO: MARJOLEIN DEN HARTOG

LANDGOEDWINKEL Wie ooit de beroemde walnotentaartjes van barones Van Verschuer heeft geproefd, zal die nooit meer vergeten. Ze worden gebakken naar geheim familierecept en je koopt ze in de Landgoedwinkel. Daarnaast omvat het aanbod een keur aan landgoedproducten, zoals eigen (geiten)kaas, jam, honing en vruchtencurds, maar ook diverse bakmixen. De delicatessen en kazen zijn biologisch en dragen het EKO-keurmerk. Via de webwinkel zijn de producten ook online te bestellen. Landgoedwinkel.com 45

OVERNACHTEN IN EEN WIJNMAKERIJ

De luxe en sfeervolle bed & breakfast van Wijngaard De Rijsakker in Rumpt is prachtig gelegen, midden in een wijngaard, op loopafstand van de rivier de Linge, met veel fietsen wandelmogelijkheden in de directe omgeving. Deze B&B is zeer comfortabel voor zowel een enkele overnachting als een meerdaags verblijf. Verder organiseert Wijngaard De Rijsakker regelmatig rondleidingen door de wijngaard en wijnproeverijen. De diverse rode, witte en rosé wijnen zijn uiteraard ook te koop. Wijngaardderijsakker.nl

Fruittuin van Nederland

FRUIT IN DE HOOFDROL

Nationaal Fruitpark Ochten bestaat al sinds 2009 en is eigenlijk vanaf het begin een succes. Kweker Floor Peters: “Er valt bij ons van alles te beleven. Zo hebben we onze midgetgolfbaan verdeeld over het park, zodat je al wandelend het hele fruitpark doorkruist. Onderweg kun je de speeltuin of kinderboerderij in duiken, maar ook neerstrijken op het terras. Nieuw is het blotevoetenpad, dat rondom de populaire kikkerpoel is aangelegd. Een heel bijzondere ervaring!” Fruitpark.nl

Felrode kersen, knapperige appels en zoete peren: in Rivierenland loopt het water je in de mond. Niet voor niets wordt dit gedeelte van ons land 'de fruittuin van Nederland' genoemd. Fiets en wandel tussen de boomgaarden, slaap onder de bloesem en het fruit en… ga vooral veel proeven!

SLAPEN IN EEN HOOIBERG

Steltenberg ‘Bij ons op zolder’ is een B&B met drie rustiek ingerichte kamers, ook te huur als natuurhuis voor maximaal 7 personen. Hij ligt in het hart van de Betuwe, met uitzicht op landgoed Soelen. Vanuit de hooiberg loop je zo de kersenboomgaard in, die in het voorjaar geurt naar bloesem en waar je in het kersenseizoen je buik rond kunt eten. De B&B ligt aan het nieuwe Teisterbanter Klompenpad en heeft directe aansluiting op vele andere wandelen fietspaden. Bijonsopzolder.nl

KERSEN AAN DE DIJK

De Oosterling is een echt familiebedrijf. In 2002 startten Marius en Lotte op een mooi perceel aan de dijk hun eigen kersenteeltbedrijf, met in totaal zo'n 2000 kersenbomen. Van half juni tot eind juli worden hier zelfgeteelde kersen verkocht. Bij de kersenkraam is een gezellig terras, waar je tijdens het wandelen of fietsen even kunt uitblazen. Leuk: De Oosterling vormt op 1 juli ook het toneel voor De Betuwe Proeft, een culinair evenement met veel Betuwse lekkernijen.

Op zaterdag 7 en zondag 8 juli worden de gratis toegankelijke Open Kersendagen gehouden, met leuke activiteiten voor jong en oud. Denk aan een ritje in de kersenexpress door de boomgaard, het Flipjespringkussen en een kramenmarkt met oude ambachten en smakelijke streekproducten. De locatie is boomgaard D’n Kerkewaerdt in Wadenoijen (vlak bij Tiel). Hier ben je van harte welkom om het kersengevoel te beleven, want tijdens de kersenpluk (half juni tot half augustus) staan er picknicktafels in de boomgaard. Betuwekers.nl

BLIJVEN SLAPEN?

Ook dat kan bij De Oosterling, in een traditionele Betuwse fruitschuur midden in de boomgaard. Het voorste deel van de schuur is verbouwd tot een luxe en comfortabel vakantieappartement voor maximaal 4 personen. Door de locatie in hartje Lingelandschap kan er vanuit De Oosterling volop worden gewandeld en gefietst. Door de opzet leent het bedrijf zich ook uitstekend voor de ontvangst van groepen, al dan niet met een rondleiding door de hoogen laagstamboomgaard. Debetuwsekers.nl

Wil je weten of er al bloesem is of wanneer de appels, peren en kersen rijp zijn? Volg de bloei en groei via @rivierenlandnl 46

OPEN KERSENDAGEN

DE HOENDERIK Wil je kennismaken met een fruitteler en de ultieme fruitbeleving ervaren? Dat kan bij Fruitbedrijf De Hoenderik in de zelfpluktuin, kersenboomgaard en boerderijwinkel (zie ook pag. 44). Dehoenderik-tricht.nl

SINT-TRUIDEN, HOOFDSTAD VAN HASPENGOUW Deze Vlaamse fruitstad laat je proeven van zijn rijke historie, terwijl de omliggende dorpen baden in bloesempracht. Tal van fietsen wandelroutes tronen je mee door dit mooie landschap. Toerisme-sint-truiden.be 47

VAREN OP DE LINGE

Wie de grote meute liever mijdt, is bij De Zeehond aan het juiste adres, of beter: bij de juiste boot. Met dit klassieke plezierjacht maak je in klein gezelschap een tocht over de Linge tussen Deil en Leerdam. Je vaart met maximaal 6 personen onder het genot van koffie of een heerlijke lunch langs mooi begroeide oevers, boomgaarden en de Appeldijk. Denk eraan de vele dieren te ‘spotten’ langs de oevers en in het water! Een onvergetelijke ervaring. Dezeehond.com

DAGELIJKS GENIETEN

Restaurant PrinsHeerlijk – huiselijk gevestigd in een pittoreske stadsboerderij in het centrum van Geldermalsen – kun je haast niet missen. Dat zou ook zonde zijn, want je kunt hier iedere dag terecht voor een lekkere lunch of diner én voor het PrinsHeerlijke 'SamSam'menu. Ook aan borrelaars is gedacht, gezien de speciale kaart voor wijn, bier en borrels. Met mooi weer zit je natuurlijk op het terras. Ben je met een groep? Kies dan voor een high wine, high tea of tapaslunch. Echt verwennerij! Phrestaurant.nl

LEKKER UITRUSTEN

Kom tijdens of na het winkelen op je gemak even bij in Schenkerij De Beurs op het gezellige Marktplein in Geldermalsen. Op de menukaart vind je een keur aan lunchen borrelgerechten. Deze sfeervolle schenkerij staat bekend om haar koffie-en theespecialiteiten, bij voorkeur te nuttigen in combinatie met een stuk heerlijke dagverse vlaai. Nog een aanrader: de high tea. Dit is al mogelijk vanaf 2 personen, maar wel even van tevoren reserveren. Debeurs-geldermalsen.nl

DE LEEUWEN ACKER

Tussen Geldermalsen en Leerdam ligt de ambachtelijke kaarsenmakerij en zorgboerderij De Leeuwen Acker. Dit is de ideale plek om even aan de dagelijkse sleur te ontsnappen. Volg hier bijvoorbeeld een workshop in de kaarsenmakerij. In de winkel vind je zelfgemaakte kaarsen, seizoensproducten, zonnebloemen van eigen teelt én Rumptse Boght: een nieuw drankje dat het beste Betuwse fruit combineert met bloemenhoning. In de zomer is het goed toeven op het terras! Deleeuwenacker.nl

GELDERMALSEN VERBORGEN PAREL AAN DE LINGE Het fruitdorp Geldermalsen heeft talrijke ambachtelijke adresjes en is een perfecte uitvalsbasis voor wandelen fietstochten door de prachtige omgeving, te midden van bloesem en fruit. Niet voor niets wordt Geldermalsen ook wel gezien als de ‘verborgen parel’ aan de rivier de Linge. Ga op zoek naar de geheimen van dit dorp en ervaar zelf wat voor moois (en lekkers!) Geldermalsen te bieden heeft.

Fruitdorp aan de Linge

Kijk voor de Lingeroute en andere routes op Gelderseroutes.nl 48

Fietsen in Rivierenland Wie van fietsen houdt, kan in Rivierenland zijn hart ophalen. Door de hele regio zijn veel mooie routes uitgezet, die stuk voor stuk uniek zijn. De ene is heerlijk lang en inspannend, de andere lekker kort en relaxed. Sommige voeren over dijken en langs verstilde uiterwaarden, andere langs bloesemrijke boomgaarden en karakteristieke dorpen. Neem bij een bezoek aan deze regio dus zeker je fiets mee of huur een fiets bij een van de vele verhuurpunten.

DE TWEE LINDEN GASTVRIJ & GEMOEDELIJK Hotel-Restaurant De Twee Linden in Beneden-Leeuwen is echt zo'n hotel waar je, als je er eenmaal bent geweest, zeker nog eens terug gaat komen. Dit komt vooral door de enorme gastvrijheid van het personeel, zodat je je vanaf het eerste moment helemaal thuis voelt. Geen wonder dan ook dat De Twee Linden een trouwe schare van vaste gasten heeft. "Ik kom al een jaar of tien bij De Twee Linden. Het voelt er als thuis en de omgeving is ideaal voor lange fietstochten", aldus een zeer tevreden gast. "De laatste keer hebben we het Fiets & Fruit Arrangement geboekt en weer fijn door Rivierenland gefietst. Het verrassingsmenu van dit arrangement is een aanrader!"

VERWENNERIJ

Maar ook 'nieuwkomers' zijn zeer onder de indruk, blijkt uit de reactie van een andere gast: "Wat zijn we verwend… De moderne kamer was van alle gemakken voorzien en had goede boxsprings en airco. 's Avonds hebben we gegeten in het eigen restaurant. Dat was genieten geblazen. In de schitterende serre kregen we een heerlijk 3-gangenmenu van de chef-kok voorgeschoteld en door de bediening zijn we erg in de watten gelegd. Echt een topdiner!"

Zelf de gastvrijheid van De Twee Linden ervaren? Boek dan een driedaags Fiets & Fruit Arrangement Het arrangement omvat het volgende: ● ● ● ● ● ● ●

Ontvangst met koffie of thee en een heerlijk stuk fruitgebak 2x overnachting in een standaard kamer 2x gebruik van het uitgebreide ontbijtbuffet 1x seizoensgebonden 3-gangenverrassingsmenu 1x lunchpakket met vers fruit voor onderweg Welkomstpakket met fietsen wandelroutes Gratis parkeren

Weetje! Ook voor wandelaars is er in de omgeving veel moois te beleven, bijvoorbeeld met het klompen- of struinpad langs de Waal.

Prijs vanaf € 129,50 p.p. Detweelinden.nl 50

GENIETEN AAN DE LEK

Toeristische infoposten en Ammerzoden Kasteel Ammersoyen Kasteellaan 1, Ammerzoden

Toeristen Informatie Buren (TIB) Markt 1, Buren Culemborg Restaurant Op de Haven Helling 7, Culemborg

Appeltern Moeke Mooren Blauwe Sluis 1b, Appeltern

Stadhuis Oude Vismarkt 4, Culemborg

Asperen De Schildkamp Leerdamseweg 44, Asperen

Deil De Os en het Paard Deilsedijk 73-75, Deil

Gemeente Lingewaal Raadhuisplein 3, Asperen

Dodewaard Herberg De Engel Waalbandijk 102, Dodewaard

Beesd Landgoed Heerlijkheid Mariënwaerdt De Stapelbakker/ De Landgoedwinkel Oude Waag 21, Beesd

Enspijk Camping de Rotonde Panweg 1, Enspijk

Kerkdriel Van Gent Watersport Zandstraat 11, Kerkdriel

Rossum De Gouden Molen Waaldijk 5, Rossum

Maurik Vakantiepark Eiland van Maurik Eiland van Maurik 7, Maurik

Tiel Van der Valk Hotel Tiel Laan van Westroyen 10, Tiel

Meteren Restaurant & Lounge bar 3 Zussen Rijksstraatweg 80, Meteren

Stadspromotie Tiel Rechtbankstraat 1, Tiel

Neerijnen Stroomhuis Neerijnen Van Pallandtweg 1, Neerijnen Ochten Nationaal Fruitpark Ochten Bonegraafseweg 59, Ochten

Tricht De Hoenderik Lingedijk 180, Tricht Vuren VERWACHT Fort Vuren IN 2018 Waaldijk 29, Vuren

Beneden-Leeuwen IJssalon Ohlala Zandstraat 84, Beneden-Leeuwen

Erichem Recreatiepark De Vergarde Erichemseweg 84, Erichem

Ommeren Natuurlijk GRUUN Zijveling 1, Ommeren

Wamel Hotel Restaurant ʼt Veerhuis Veerweg 2, Wamel

De Twee Linden, Zandstraat 100, Beneden-Leeuwen

Geldermalsen Schenkerij de Beurs, Marktplein 14, Geldermalsen

Opheusden ʼt Veerhuis Opheusden Veerweg 1, Opheusden

Zaltbommel TRIP Zaltbommel Markt 10, Zaltbommel

Hedel IJsboerderij De Schoonheuvel Veldweg 55, Hedel

Poederoijen Slot Loevestein Loevestein 1, Poederoijen

Buren De Pannekoekenbakker Buren Buitenhuizenpoort 25, Buren

Meer info: Rivierenland.nl/infoposten

Handig voor onderweg! Download de app! 52

Flipje en Streekmuseum Tiel Plein 48, Tiel

In een prachtig historisch pand, op een mooie plek tussen de uiterwaarden en aan de Lek, vind je restaurant ’t VeerHuys in Beusichem. De veerpont, die hier al eeuwen vaart, zorgt voor een belangrijke doorgangsroute over de rivier. Fietsers en wandelaars komen hier graag voor het afwisselende landschap van rivieren, dijken, uiterwaarden en boomgaarden. Zo is er altijd levendigheid in en om ’t VeerHuys. Een bezoek aan restaurant 't VeerHuys in Beusichem is nooit hetzelfde. De ene keer zit je op het mooie terras en geniet je van het pontje dat de hele dag op en neer vaart en het schitterende uitzicht op de Lek en de uiterwaarden. De andere keer zit je knus bij de open haard in de serre met een kop koffie met huisgemaakt gebak. Op de menukaart staat voor elk wat wils. Tijdens het wandelen of fietsen geven een pannenkoek, belegd broodje, salade of kop soep je weer de nodige energie. 's Avonds is er een ruime keuze aan vlees- en visgerechten. Leuk is ook de uitgebreide kinderkaart, met een driegangenmenu! En als de kids even van tafel willen, dan is er de speciale kinderspeelhoek.

VERGADEREN 't VeerHuys leent zich ook goed voor vergaderingen en andere bijeenkomsten. “Met een klein of groot gezelschap, alles is mogelijk”, aldus eigenaar Vincent van de Weerd. “Voor groepen hebben we de bovenzaal en de Huyskamer, die we helemaal naar wens kunnen inrichten. Standaard zijn er een beamer, flip-over en wifi aanwezig. Met de catering zijn we flexibel: onbeperkt gebruik van koffie, thee en frisdrank, een lunch of diner op maat, of bijvoorbeeld een buffet.”

HIGH TEA

Gasten die iets bijzonders willen proberen, kunnen voor een high tea of high wine kiezen. De high tea wordt samen met de bakker verzorgd en bestaat uit een grote selectie van zoete en hartige heerlijkheden (vooraf reserveren is gewenst). Bij de high wine geniet je van goede wijn met allerlei smaakvolle hapjes. Ben je met een groep? Dan is een uitgebreide brunch of buffet een mooie optie. Veerhuys.eu

Ontbijt op zondag

Iedere zondag is 't VeerHuys al vanaf 9.30 uur geopend voor een uitgebreid ontbijt. Dit ontbijt is geheel naar wens samen te stellen met croissants, boterhammen, broodjes, een eitje en allerlei soorten beleg. Ook leuk als je ergens in de buurt logeert! 53

FIETSEN LANGS DE LINGE

ONTSPANNEN AAN HET WATER

Op een van de mooiste plekjes in de Betuwe, direct aan de levendige ‘wilde’ Waal, ligt café-restaurant De Waal. Het uitzicht vanuit het restaurant en vanaf het terras is dan ook schitterend. Ideaal voor een tussenstop als je bijvoorbeeld de Midden-Betuweroute fietst: even relaxen onder het genot van een heerlijke uitsmijter, panini of goedgevulde soep. E-bikers kunnen bij dit restaurant ook hun elektrische fiets opladen. Restaurantdewaal.nl

ONTHAASTEN IN DE NATUUR

De Zoelense Beemd in de Betuwe is echt zo'n plek waar je helemaal tot rust komt. Je kunt hier overnachten in een sfeervolle B&B midden in de natuur, waarna er 's ochtends een uitgebreid Betuws ontbijt op je wacht. Veel wandelen fietsroutes komen langs dit landgoed, waardoor het ook een mooie pauzeplaats is. In de theetuin word je gastvrij onthaald en kun je genieten van allerlei huisgemaakte, biologische lekkernijen, al dan niet gluten- of suikervrij. Zoelensebeemd.nl

Aan de lange Linge vind je pittoreske dorpen, ongerepte natuur en veel bijzondere culinaire en culturele adresjes. De rivier meandert romantisch door het Betuwse landschap. Stap op de fiets en ontdek de verleidingen van de Linge aan de hand van de prachtige Lingeroute. De route volgt tussen Geldermalsen en Gorinchem beide zijden van de rivier en vooral in de bloesemtijd (april en mei) is het een echte aanrader. Je fietst over de beroemde Appeldijk en langs historische dijkdorpjes zoals Rumpt, Heukelum en Acquoy. Bij de vele uitspanningen langs deze pittige route is het goed rusten!

Ca.

72 km

FIETSROUTE BOMMELSE DIJKEN

Startpunt: Knooppunten:

Startpunt: Het Gouden Zusje, Zandstraat 4, Kerkdriel Knooppunten:

Gelders fietsparadijs FIETSKNOOPPUNTEN Het fietsknooppuntennetwerk voert je naar de mooiste plekken van Rivierenland. Het is ruim 800 km lang en je kunt geheel naar wens je eigen route samenstellen. Noteer voor je vertrekt de knooppunten van de tocht die je wilt fietsen en volg onderweg de genummerde bordjes. Wil je tijdens je fietstocht je route aanpassen, kijk dan op een van de vele knooppuntpanelen.

Fietsliefhebbers weten het al lang: Gelderland is dé fietsprovincie van Nederland. Er zijn talrijke fietsroutes uitgezet en een aantal daarvan staat inspirerend vermeld op Geldersestreken.nl. Bekijk de filmpjes en fiets mee met een Achterhoekse kasteelvrouwe, een barones uit Rivierenland, een Veluwse schaapherder en een natuurliefhebber. Zij zijn voor je op de fiets gesprongen en laten je unieke plekjes in de regio zien. Het resultaat mag duidelijk zijn: Gelderland levert je mooie streken! Geldersestreken.nl/fietsen

landgoed Heerlijkheid Mariënwaerdt, Oude Waag 21, Beesd

B&B HET OUDE VEERHUIS

Deze landelijke B&B in een nieuw gebouwde maar authentieke hooiberg ligt in hartje Betuwe tussen de fruitboomgaarden. Het is de ideale uitvalsbasis voor talloze fietsen wandeltochten langs de Linge en bloeiende boomgaarden. Wil je de Linge op? Huur dan een kano, motorsloep of barbecuetube. De B&B serveert een heerlijk luxe ontbijt, bij mooi weer aan de rivieroever. In één woord: vakantie! Hetoudeveerhuis.com

BESTEMMING LINGEBOS Stippel een fietsroute uit met het Lingebos als eindpunt of tussenstop om te spelen, paardrijden, wandelen of zwemmen. Ideaal met kids: er is een speelbos en een ondiep zwemgedeelte. Staatsbosbeheer.nl/ betuwe FOTO: MARJOLEIN DEN HARTOG

LINGEROUTE

Wie echt goed thuis wil raken in de Bommelerwaard, stapt bij De Zandmeren op de fiets om vervolgens via de dijken dit ‘eiland tussen de rivieren’ te verkennen. Liever een kortere route? Kies dan bij knooppunt 19 voor 6.

IDEALE TUSSENSTOP

Wie de Lingeroute in twee dagen wil fietsen, kan comfortabel overnachten bij 3-sterren Superior Hotel De Schildkamp in Asperen. Hier ervaar je de rust en ruimte van de Betuwe. In het specialiteitenrestaurant kun je de dag optimaal afsluiten, maar ook tijdens een wandeling of fietstocht serveren ze een prima lunch. Alles wordt zoveel mogelijk bereid met streekproducten. Borrelen doe je in het grand café of op het terras. Oplaadpunten en fietsenstalling: aanwezig! Schildkamp.nl 55

Rivierenland is een walhalla voor wandelaars. Niet alleen door de schitterende natuur en de vele vergezichten, maar vooral door het grote aanbod aan wandelroutes. Er is ruim 1000 kilometer aan routes, die onderling naar hartenlust kunnen worden gecombineerd. Een pittoreske wandeling over de dijk of sportief struinen langs de oevers van de Waal: welke tocht je ook kiest, het is gegarandeerd uitwaaien!

ZORGELOOS STRUINEN

_________

WANDELEN/ ST_R_U_IN E_N__ __EN_

RODE KRUIS BLOESEMTOCHT Hou je van wandelen? Dan mag je op 21 april dit jaarlijkse evenement in de Betuwe niet missen. Met een prachtige wandeling, ook langs plekken waar je anders nooit komt, steun je hulpprojecten van het Rode Kruis. De acht routes variëren in afstand van 8 tot 40 km. Rodekruisbloesemtocht.nl

Wandelen in de Gelderse streken Het najaar is dé periode om Rivierenland en de andere streken al wandelend te leren kennen. Het landschap verandert van de kleurrijke zomer naar het goud van de herfst! Het Gelderse goud. Kijk op Geldersestreken.nl/wandelen voor de mooiste routes, wandelervaringen en tips van lokale ambassadeurs. Trek je wandelschoenen aan en ontdek de Gelderse streken! © FOTO: GEORGE BURGGRAAFF

De paden op, de lanen in

Nergens kun je de uiterwaarden van zo dichtbij ervaren als in Rivierenland. Waar ze niet toegankelijk zijn voor wandelaars, gaan de struinroutes verder over kronkelende dijken en langs typische rivierdorpen. Maak in de zomermaanden gebruik van de vele fietsen voetveren. Struinroutes.nl en Waalveren.nl

In diverse (vesting)steden zijn stadswandelingen uitgezet, waarmee je op eigen houtje of met een stadsgids in de historie van de stad duikt en de mooiste plekjes ontdekt.

OP SAFARI IN MUNNIKENLAND "Wie met de auto of op de fiets naar Slot Loevestein gaat, kan sinds kort onderweg zomaar oog in oog komen te staan met een grote grazer." Aan het woord is Dianne Renders, boswachter bij Staatsbosbeheer. "Het slot ligt midden in ons natuurgebied Munnikenland, een prachtige plek waar de Maas en Waal samenkomen en waar zo’n 200 grote grazers leven. In plaats van hekken en prikkeldraad te plaatsen, hebben we er bewust voor gekozen mensen onderdeel te maken van de natuur. Een unieke situatie, waardoor je als bezoeker van Loevestein ook meteen een beetje op safari bent!"

STRUINTOCHTEN

Overigens zijn het niet alleen de bezoekers van het slot die de grote grazers kunnen ontmoeten. Dianne: "Munnikenland zelf leent zich uitstekend voor het maken van struintochten. Je mag echt overal komen in dit gebied. Uiteraard kun je zelf op pad, maar wij organiseren als Staatsbosbeheer ook regelmatig tochten met een struingids." En wat is nu de kans dat we daadwerkelijk een grote grazer tegen het lijf lopen? Volgens Dianne kun je ze bijna niet missen. "Met name de paarden zijn in grote aantallen aanwezig." Ogen open dus! En mocht je ze tegenkomen? "Bekijk ze dan een beetje op afstand." Staatsbosbeheer.nl/expeditieloevestein

WANDELNETWERK RIVIERENLAND Kom wandelen in de Betuwe, Bommelerwaard en het Land van Maas en Waal. Dit wandelkeuzenetwerk van 1000 kilometer aan routes ontsluit de mooiste wandelgebieden in Rivierenland. Ga avontuurlijk struinen door de uiterwaarden langs de Waal, geniet in het voorjaar van de prachtige bloesems of maak met de kinderen een ommetje over landgoed Heerlijkheid Mariënwaerdt.

ZELF COMBINEREN

Het wandelnetwerk bestaat uit rondwandelingen die bewegwijzerd zijn met gekleurde pijlen. De rondjes zijn tussen de 5 en 8 km lang en kunnen met elkaar verbonden worden. Waar deze elkaar raken, staat een genummerd keuzepunt; hier kies je of je je route uitbreidt of inkort. Honden zijn toegestaan, tenzij anders aangegeven.

TOERISTISCH OVERSTAPPUNT

In Rivierenland zijn 14 Toeristische Overstappunten (TOP’s) en meer dan 30 startpunten. Vanaf deze locaties kun je je wandeling beginnen. Op de panelen bij de TOP’s en startpunten vind je een overzicht van de wandelmogelijkheden in de directe omgeving. Wandeleninrivierenland.nl

KEUZEPUNT

A89 Wandelnetwerk Rivierenland

56 FOTO: MARJOLEIN DEN HARTOG

De Bommelerwaard wordt ook wel ‘eiland tussen de rivieren’ genoemd, namelijk de Maas en de Waal, twee rivieren met een heel eigen karakter. Maak kennis met de lieflijke Maas en de wilde Waal en alles wat zich daartussen afspeelt. Wie snel wegwijs wil worden in de Bommelerwaard, vindt bij TRIP in Zaltbommel een schat aan informatie voor toeristen (en inwoners) over deze stad en de streek (Tripbommelerwaard.nl). Avontuurlijk overnachten, in stijl dineren, creatief vergaderen, door een middeleeuws slot dwalen, relaxed kamperen, een historische stadswandeling maken, spelevaren op het water of gewoon lekker aardbeien eten... En vergeet zeker al die mooie fietsroutes niet of laat je voetstappen achter op een van de vele wandelroutes. Genoeg te doen en te beleven voor jong en oud!

MEERVOUDIG GENIETEN Bij jachthaven Van Gent Watersport ligt Restaurant Dukdalf. Hier geniet je, naast al het lekkers uit de internationale keuken, ook van de buitenlucht en het uitzicht over het water. Restaurantdukdalf.nl

B&B DE BLOESEMHOF Deze charmante B&B vlak bij Zaltbommel heeft 2 comfortabele gastenverblijven, die van alle gemakken zijn voorzien. Ideaal voor een meerdaags verblijf en om bijvoorbeeld de Grote Rivierenroute te fietsen. Debloesemhof.nl

Het ˙eiland€ Bommelerwaard

RUSTPUNT AAN DE WAAL

Op slechts 4 kilometer van Zaltbommel vind je het Bommels Dijkhuis, het ideale startpunt voor een wandeling of fietstocht langs de Waal. Deze rustig gelegen bed & breakfast heeft drie stijlvolle kamers en wordt gerund door Cora en Alfons. Met hun horeca-achtergrond zorgen zij dat je hier niet alleen heerlijk uitgebreid ontbijt, maar desgewenst ook een lunchpakket meekrijgt, zelf kan BBQ-en in de gastentuin of ’s avonds kan aanschuiven voor het diner. Rustgevend idee! Bommelsdijkhuis.nl

AARDBEIENDAG Zet hem alvast in de agenda: Aardbeiendag 2018 op 16 juni. Deze dag is al sinds 1950 een traditie in de Bommelerwaard en vindt plaats op de markt van Zaltbommel. Met zijn vele activiteiten en amusant entertainment mag je dit evenement niet missen. Ook dit jaar zal de Aardbeienkoning(in) het publiek laten proeven van de Bommelse aardbei. Lekker! Tripbommelerwaard.nl

TERUG IN DE TIJD Het Driels Museum in Kerkdriel neemt je mee in de geschiedenis van de 'oude' gemeente Maasdriel. Leuk voor kinderen: de vele oude voorwerpen geven een goed beeld van het leven vroeger. Drielsmuseum.nl

VERRASSEND VANZELFSPREKEND VAN DER VALK ZALTBOMMEL Er ging maar liefst 9 maanden verbouwen aan vooraf, maar dat resulteerde in een prachtige nieuwe Van der Valk-locatie in Zaltbommel. Ideaal gelegen ook, want vanaf de A2 ben je in een paar minuten op de plaats van bestemming. General manager Boukje Heinrichs: “Gasten kunnen hier vanzelfsprekend rekenen op de gastvrijheid en faciliteiten waar Van der Valk voor staat, maar daarnaast onderscheiden we ons uiteraard op een aantal punten. Verrassend vanzelfsprekend, zeggen we hier dan ook!”

WERELDSE INRICHTING

Op welke vlakken Van der Valk Zaltbommel zich onderscheidt, wordt meteen duidelijk zodra je hier binnenstapt. Het interieur is helemaal van deze tijd: werelds en tegelijk ook warm, een plek waar iedereen zich meteen thuis voelt. Boukje: “Onze hotelkamers hebben diezelfde uitstraling, met bijvoorbeeld allemaal een open badkamer. Zo heb je echt je eigen living, in plaats van alles achter aparte deuren. We willen dat onze gasten met plezier op hun kamer komen. Als we de reacties tot nu toe horen, hebben we dat doel zeker bereikt.”

VOOR IEDER WAT WILS

Ook de grootte van de kamers is verrassend. Boukje: “Leefruimte is wat ons betreft belangrijk. Onze kamers lopen qua oppervlakte op tot maar liefst 90 vierkante meter. Zo zit er voor ieder wat wils tussen. Onze locatie is dan ook bedoeld voor een breed publiek. Of

je hier nu ’s morgens tijdens je fietstocht lekker koffie komt drinken in ons MC Café, een zakelijke meeting hebt in een van onze vijf themavergaderzalen of een paar dagen als hotelgast hier verblijft: iedereen is van harte welkom!”

UITSTEKENDE UITVALSBASIS

Dat deze locatie veel fietsen wandelliefhebbers trekt, is Boukje inmiddels wel duidelijk. “Ons hotel is een uitstekende uitvalsbasis om de Bommelerwaard te ontdekken. Wie zelf fietsen meeneemt, kan die neerzetten in onze overdekte fietsenstalling. Uiteraard kan je hier ook je e-bike opladen. Via de receptie kun je ook makkelijk een fiets huren, al dan niet elektrisch, en ze helpen je graag met het uitstippelen van een mooie route. En natuurlijk kun je als fietser niet alleen voor een goede kop koffie bij ons terecht, maar ook voor de lunch, een lekkere borrel of het diner.”

VAN COFFEE-TO-GO TOT DINER À LA CARTE

Ook rondom eten en drinken is alles namelijk goed geregeld bij Van der Valk Zaltbommel. Boukje: “Net als bij onze kamers het geval is, is er wat eten en drinken betreft voor ieder wat wils. Ons MC Café is de hele dag open en wordt ook vaak gebruikt voor zakelijke afspraken. Daar zit je goed voor verse koffie, lekker gebak of een stevige lunch,

maar ook voor een aperitief. Dineren kan in het sfeervolle restaurant Salt. Hier wordt gekookt met dagverse producten uit de streek en wordt ook rekening gehouden met eventuele allergieën. Heb je wat te vieren of kom je met een grote groep, dan kun je bijvoorbeeld kiezen voor een high tea of ‘live cooking’. Er is hier van alles mogelijk!”

VERRASSEND VERGADEREN

Als we Boukje vragen waarmee Van der Valk Zaltbommel zijn gasten nog meer verrast, noemt ze zonder aarzelen de bioscoop en de thematische vergaderzalen. “In ons auditorium hebben we een bioscoopzaal gebouwd; daar trakteren we gasten op avondjes film. Onze zakelijke klanten trakteren we ook, maar dan door middel van vijf vergaderzalen, elk met een eigen thema dat helemaal doorgevoerd is in de inrichting. Zo hebben we een discokamer met een echt podium en discolampen. Dat vergadert toch anders dan in een strakke zakelijke ruimte. We horen vaak terug dat het de creativiteit bevordert. Naast Disco hebben we als thema’s: Chalet, Botanic Garden, Jungle en Geel. Verrassend vergaderen, maar vanzelfsprekend wel met onze goede service!” Vandervalkzaltbommel.nl

CULINAIRE VERRASSING Eetcafé-Brasserie ’t Ouwe Mestershuis is gevestigd in een eeuwenoud schoolgebouw. Dit is de ideale plek om een terrasje te pikken, voor een goede kop koffie of culinaire verwennerij. Mestershuis.nl

GEWOONWEG GENIETEN BIJ DE GOUDEN MOLEN

Nog meer adressen…

KAMPEREN IN EEN UITERWAARD

Camping De Rietschoof ligt in een karakteristieke uiterwaard aan de Afgedamde Maas. Met een eigen zwembad, zandstrand, jachthaven, visvijver, speeltoestellen, cafetaria en oergezellige kantine biedt deze gemoedelijke camping een leuke vakantie voor jong en oud. Bovendien is met Hemelvaart, Pinksteren en in het hoogseizoen een recreatieteam aanwezig. Ook in de omgeving is meer dan genoeg te beleven. Wat dacht je bijvoorbeeld van Kasteel Ammersoyen of een dagje Zaltbommel? Rietschoof.nl

● Camping Heerewaarden is de gezelligste (familie)camping

aan de Maas! Campingheerewaarden.nl

● Bij het sfeervolle café De Oude Bieb in Zaltbommel kom je

voor een drankje, een potje biljart of poolen, maar ook om een fiets te huren. Deoudebieb.nu

● Doe de Gootspokenroute in

Zaltbommel en ontdek waar deze spoken allemaal hangen, zitten en liggen. Rivierenland.nl/ gootspokenroute

OVERNACHTEN OP EEN SLOT Op zoek naar een originele plek om te overnachten? Denk dan eens aan Slot Loevestein. Als ’s avonds de grote deuren van de vesting dichtgaan, lig jij heerlijk op één oor in een van de 3 luxe kamers van de commandeurswoning of in het pittoreske soldatenhuisje. ’s Morgens vroeg word je hier in alle rust wakker en heb je een prachtig uitzicht op het kasteel. Wie er een compleet uitje van wil maken, reserveert het bijzondere ‘culinair watertaxi arrangement’. Ook leuk om cadeau te doen! Of te krijgen natuurlijk…

WATERTAXI VOOR JE (KASTEEL)DEUR

Vanaf het moment dat je de toegangspoort door gaat, ben je meteen in historische sferen. Je wordt ontvangen door een gastvrouw of gastheer die je wegwijs maakt en ’s avonds vaart de watertaxi voor bij de aanlegsteiger van het slot. In Woudrichem word je getrakteerd op een driegangenmenu bij restaurant Kruiden en Jasmijn, waarna je weer thuis wordt gebracht naar de vesting. Maak deze bijzondere overnachting compleet met een bezoek aan het slot zelf en – voor wie de tijd heeft – de prachtige omgeving. Slotloevestein.nl

Bij Hotel Restaurant De Gouden Molen*** in Rossum kun je heerlijk overnachten én volgens de vermelding in de Michelin Gids 'Gewoonweg lekker eten!' Wie slim is combineert deze twee, want De Gouden Molen is – dankzij de ligging aan de Waal – ook nog eens uitermate geschikt als startpunt voor tal van (meerdaagse) wandelen fietstochten door Rivierenland. Tel daar de echt persoonlijke aandacht in dit familiehotel bij op en je begrijpt: dat wordt gewoonweg genieten!

PRACHTIG UITZICHT

Wat een verblijf in dit hotel zo bijzonder maakt, is het prachtige uitzicht vanuit je kamer over de rivier of de landerijen. Bij het hotel is genoeg ruimte om te parkeren, dus je kunt makkelijk je eigen fiets meenemen. Die zet je tijdens je verblijf veilig weg in de afgesloten fietsenstalling met oplaadpunten. Heb je geen eigen (elektrische) fiets meegenomen en toch zin in een fietstocht? Dan huur je hier een fiets of e-bike. Uiteraard helpen de medewerkers je graag bij het uitstippelen van een mooie route.

FRANSE KEUKEN MET EEN MODERNE TWIST

Aan het eten wordt hier al net zo veel tijd en aandacht besteed als aan de gasten. En dat proef je! De chef-kok heeft een voorkeur voor verse streekproducten, die hij samen met zijn team gebruikt om traditionele Franse gerechten van een modern trekje te voorzien. Wie nu denkt dat je bij De Gouden Molen alleen uitgebreid kunt dineren, heeft het mis. Je kunt hier ook even pauzeren voor een goede kop koffie met gebak, of lekker lunchen. Bij mooi weer neem je plaats op het Frans ingerichte terras, met uitzicht op een uniek stukje Waal.

KIES VOOR EEN ARRANGEMENT

Heb je echt zin in een paar dagen gewoonweg genieten, dan zit je gegarandeerd goed met een van de arrangementen van De Gouden Molen. Hiermee slaap én eet je in dit familiehotel, dat al jaren op rij door Michelin met een Bib Hotel wordt onderscheiden. Als je Rivierenland optimaal wilt ontdekken, kies je bijvoorbeeld het driedaagse fietsarrangement. Voor 134,50 euro per persoon heb je maar liefst twee hotelovernachtingen, tweemaal ontbijt, tweemaal een driegangendiner en een overdekte fietsenstalling met laadpunten tot je beschikking. Reserveren doe je via de website. Doen! Goudenmolen.nl

KASTEEL AMMERSOYEN

Samen eropuit

Kasteel Ammersoyen is een van de best bewaarde waterburchten van Nederland. Dwaal op eigen houtje of met een gids door dit middeleeuwse slot, dat vandaag de dag nog in verrassend goede staat verkeert. In deze trotse burcht waan je je even in vervlogen tijden.

FIETSROUTES

Wil je met een groep vrienden op stap of staat er een zakelijk uitje op de kalender? Of ga je misschien trouwen? in Rivierenland zijn er tal van verrassende opties om je dag tot een succes te maken. Daag elkaar eens uit tijdens een potje boerengolf, vergader bij een knappend vuur of kijk hoe snel je samen kunt ontsnappen uit de gloednieuwe ‘escape room’ van Slot Loevestein.

Kasteel Ammersoyen is ook een geschikt begin- en eindpunt van de 38 km lange Bommelse Kasteelroute: een afwisselende fietstocht langs rustieke dorpen, slingerende dijken, uiterwaarden, kastelen en landgoederen. Kijk voor meer informatie en voor de route op Gelderseroutes.nl

Kasteel Ammersoyen stamt uit 1300 en is echt een kasteel zoals het hoort te zijn, met metersdikke muren, een indrukwekkende ridderzaal en een slotgracht. Niet voor niets ligt deze waterburcht op een strategisch punt tussen de Maas en de Waal. De vier robuuste hoektorens maakten de burcht bovendien extra goed verdedigbaar. Tijdens een rondgang bekijk je onder andere de torens en de middeleeuwse en 17e-eeuwse vertrekken. Beklim zeker ook de muurtrappen naar de museumzolder. Daar kun je archeologische vondsten uit de gracht bekijken en kom je meer te weten over de vroegere bewoners.

VOOR DE KIDS

Leuk voor kinderen: er zijn allerlei doe-activiteiten zoals een speurtocht en spelletjes. In de wapenkamer mogen ze onderdelen van een harnas uitproberen. Leuk én spannend! In de schoolvakanties worden er regelmatig rondleidingen speciaal voor kinderen georganiseerd.

LEVENDE GESCHIEDENIS

Wie op zoek is naar het authentieke gevoel van vroeger, kan in kasteel Ammersoyen zijn hart ophalen. Regelmatig worden er evenementen georganiseerd rondom levende geschiedenis, zoals tijdens de Pinksterdagen op 20 en 21 mei 2018. Dan wordt de burcht weer middeleeuws bewoond door de hertog van Gelre en zijn hofhouding. Het jaar 1400 komt tot leven en zowel binnen als buiten is veel moois en avontuurlijks te doen en te beleven.

PLEZIER IN ALLE SOORTEN

Voor een huwelijk of bijvoorbeeld een groepsuitje met de familie of (personeels)vereniging is kasteel Ammersoyen ook de perfecte locatie. Van een groepsrondleiding met ontvangst in de taveerne tot een dagvullend cultureel arrangement of een (sportieve) activiteit; iedereen is van harte welkom! Glk.nl/ammersoyen

Beleef de kastelen! De poorten van Gelderland

FOTO: MARCEL KÖPPEN

ONTDEK HET VERLEDEN

Ook een aanrader: de route ‘Groots genieten van Kasteel Ammersoyen’ van Happen en Trappen. In deze prachtige fietstocht is een bezoek aan kasteel Ammersoyen opgenomen, met onderweg op verschillende locaties een keuze uit heerlijke gerechten. Meer informatie vind je op Happenentrappen.nl/route/231

NIEUW

ONTSNAP JIJ UIT SLOT LOEVESTEIN?

Nieuw dit jaar op Slot Loevestein is een duistere ‘escape room', waar volwassenen én kinderen dit uitdagende spel kunnen spelen. Een betere locatie is haast niet denkbaar, want hier wist Hugo de Groot bijna 400 jaar geleden op spectaculaire wijze uit het kasteel te ontsnappen in een boekenkist. De ‘escape room’ staat in het teken van grenzen en vrijheid. Het interactieve spel is niet alleen superspannend, maar zet de groep ook aan tot denken over vrijheid van meningsuiting. Slotloevestein.nl

SOLEXTOER Stap met zijn allen op een Solex en maak een mooie (dijken)tocht door het Land van Maas en Waal, met op zijn tijd een hapje en drankje! Zie pagina 68. Solexverhuurdebetuwe.nl

VERGADEREN & FEESTEN

Het centraal gelegen landgoed Heerlijkheid Mariënwaerdt is een inspirerende plaats voor een vergadering, bedrijfsfeest, familiedag of evenement. Er zijn 7 verschillende locaties te huur, al dan niet in combinatie met het terrein. Alle beschikbare ruimtes hebben hun eigen sfeer. Wordt het vergaderen bij een groot haardvuur in de Jachtkamer, feesten in de historische Hooge Schuur of een workshop in de authentieke Abtsbouwing? Informeer naar alle mogelijkheden! Marienwaerdt.nl

BOERENGOLF HEDEL

In de ongerepte natuur van de Bommelerwaard kun je een onvergetelijke dag beleven voor jong en oud. Speel een potje boerengolf of voetgolf, ga kanovaren, vermaak je met allerlei indoor spellen, maak een huifkartocht of doe mee met een workshop ijs maken. Ideaal voor een teambuildingsuitje, familiedag, vrijgezellenfeest of kinderpartijtje. Tip: sluit de dag culinair af met een boerenbarbecue met ambachtelijk ijsbuffet van IJsboerderij de Schoonheuvel. Boerengolfhedel.nl 64

Het Land van Maas en Waal Zoals de naam al doet vermoeden, ligt het Land van Maas en Waal tussen die twee grote rivieren. Dat geeft deze streek een idyllisch karakter, met vele kilometers kronkelende dijken en uitgestrekte uiterwaarden met hun unieke natuur. Een van de meest markante trekjes van het Land van Maas en Waal is de weidse uitstraling van het landschap. Maar er is verrassend veel meer! We nemen je mee op verkenningstocht.

VAN OOGSTMARKT TOT EVENEMENT Wie het buitenleven ĂŠn het boerenleven in het Land van Maas en Waal wil ervaren, brengt op 11 en 12 augustus een bezoek aan de Maas en Waalse Oogstdagen op de Maaslanden in Appeltern. Wat ooit begon als een oogstmarkt voor de promotie van producten, is door de jaren heen uitgegroeid tot een gezellig tweedaags evenement voor het hele gezin, met de achterliggende gedachte een verbinding tot stand brengen tussen boeren en burgers.

PROEF HET BOERENLEVEN

Het boerenleven van toen en nu staat dan ook centraal en dat betekent onder meer volop aandacht voor oude ambachten, een markt met streekproducten, leuke hebbedingen en veel historische en moderne landbouwwerktuigen. Bijzonder is ook het Nederlands Kampioenschap Hooien, waarbij teams zo snel mogelijk 100 hooibalen op een wagen moeten laden. Speciaal voor de kinderen is er een kinderboerderij met allerlei knuffelige boerderijdieren. De toegang tot het evenement is gratis. Oogstdagen.eu

MUSEUM DE TUUT Stoomgemaal De Tuut in Appeltern is een bijzonder erfgoed, want waar in Nederland is nog een echt werkend stoomgemaal te bewonderen? Hier dus! Daarnaast kun je in het Motorenmuseum ook nog lopende stationaire motoren bekijken, de oudste in Nederland, die draaiend gehouden worden door een grote groep enthousiaste vrijwilligers. In 2018 viert De Tuut zijn 100-jarig bestaan. Het gemaal gaat diverse keren onder stoom om het land als vanouds droog te pompen. Begin juli herleeft hier de 19e eeuw, de eeuw van stoom en ijzer, met een groot stoomfeest. Een bezoek meer dan waard!

IDEALE UITVALSBASIS

Museum De Tuut ligt in een prachtige omgeving, pal aan de Maas, en is de ideale uitvalsbasis voor een relaxte fiets-, wandel- of boottocht. Bovendien was Appeltern ooit de geboorteplek van de Nederlandse democratie en ook daarvan is hier nog veel terug te vinden. Het landschap lijkt wel een prentenboek van de Nederlandse geschiedenis. Genoeg te zien dus! In het StoomcafĂŠ, waar je wordt bediend door de bijzondere mensen van Doederij (een zorgorganisatie voor mensen met een beperking), kun je even bijkomen van al dat moois met een warm of koud drankje, al dan niet met gebak. De-tuut.nl

DEN HOOGEN BERG Vanuit deze rustige minicamping maak je prachtige wandelen fietstochten. Er zijn 24 ruime, verharde plaatsen, een unieke sanitairwagen, een overdekt terras en een gezellige recreatieruimte. Campingdenhoogenberg.nl

Maas en Waal, Land van genieten! 66

JONGE GEMEENTE MET EEN RIJKE HISTORIE Maas en Waal, Land van ontdekken! SNUFFELEN & SPEUREN

Het landelijke dorpje Wamel ligt tussen Nijmegen en Zaltbommel, aan de rivier de Waal. Bij de Vrije Markt Wamel kun je al ruim 25 jaar terecht voor nieuwe en gebruikte artikelen, curiosa of gewoon leuke hebbedingetjes. "Iedere week op woensdag en zaterdag is de Industriestraat het toneel voor deze gezellige, overdekte en verwarmde rommelmarkt met zo'n 350 kramen”, vertelt beheerder Vincent van Zuilekom. Gewoon een keer gaan snuffelen! Vrijemarktwamel.nl

ONTHAASTEN AAN DE DIJK In de Dreumelse Waard, vlak achter de Waaldijk, is onthaasten het sleutelwoord! In de B&B word je het hele jaar door gastvrij onthaald (ook groepen), het Theehuis is elk weekend in het seizoen open. Dreumelsewaard.nl

ONTDEK HET RIVIERENLANDSCHAP

Bezoekerscentrum De Grote Rivieren is een aangename én leerzame ontspanplek. Leer hier aan de hand van boeiende exposities meer over de natuur en de rivieren of relax heerlijk op het terras. Op afspraak verzorgen ervaren gidsen diverse rondleidingen, bijvoorbeeld door de prachtige uiterwaarden of op Fort Sint-Andries. Wist je dat het bezoekerscentrum ook een ideale locatie is voor een vergadering? Tijdens bijeenkomsten en rondleidingen is er een ruim aanbod van lunches en andere faciliteiten. Bcdegroterivieren.nl

CULINAIR VAKMANSCHAP Bij brasserie 'Aan tafel bij Jan' geniet je in een sfeervolle ambiance van ambachtelijk bereide gerechten. Tip: kies 's zomers voor het zonnige terras tegenover de kerk. Centrum-dreumel.nl

Gemeente West Maas en Waal bestaat officieel pas sinds 1984 en telt 8 dorpskernen: Alphen, Altforst, Appeltern, Beneden-Leeuwen, Boven-Leeuwen, Dreumel, Maasbommel en Wamel. Elke dorpskern heeft zijn eigen karakter, maar de ligging aan het water hebben ze met elkaar gemeen. Door deze schitterende locatie is West Maas en Waal de perfecte uitvalsbasis voor wandelen fietstochten.

uiterwaarden van de Maas tussen Alphen en Dreumel, is die locatie onlangs vrijgegeven voor archeologische opgravingen. Al snel bleek dit de grootste vindplaats van scheepswrakken en mammoetresten te zijn. Amateurarcheologen hebben al heel wat vondsten blootgelegd, die op de website Expeditie-overdemaas.nl te zien zijn. Westmaasenwaal.nl

KLEINSTE HANZESTAD

Ondanks de vrij korte bestaansgeschiedenis van de gemeente gaat de historie van de dorpen ver terug in de tijd. Zo was het sfeervolle Maasbommel in de middeleeuwen een heuse Hanzestad en wel de kleinste van Nederland. Hiervan was tot voor kort weinig in het dorp te zien, maar Maasbommel wordt in de toekomst een bescheiden virtueel openluchtmuseum. Sinds kort weten we dat de geschiedenis van dit gebied zelfs nog verder teruggaat. Nadat er de afgelopen 7 jaar flink is gebaggerd in de Ca.

66 km

MAAS EN WAALROUTE

Deze mooie fietsroute voert grotendeels langs de oevers van Maas en Waal door het schitterende rivierenlandschap. Onderweg passeer je monumentale gebouwen en karakteristieke dorpjes.

VERSCHOLEN ACHTER DE DIJK

Hotel Restaurant ’t Veerhuis ligt op een bijzondere locatie, verscholen achter de dijk in de uiterwaarden van de Waal, vlak bij het voetveer Wamel-Tiel. Het terras en de meeste hotelkamers bieden een mooi uitzicht op de rivier en op Tiel. Midden in de natuur is het ook een heerlijke plek voor een pauze tijdens het wandelen of fietsen. Is het buiten een tikje fris? Nestel je dan op een comfortabele bank bij de open haard. Hotelveerhuis.nl

Startpunt: Knooppunten:

IJssalon Ohlala, Zandstraat 84, Beneden-Leeuwen

SPORTIEF GENIETEN!

DijkenSport.nl is een tweedaags sportevenement (1 & 2 september) waarbij deelnemers tijdens het hardlopen, skeeleren, steppen, wandelen, fietsen en wielrennen genieten van het unieke dijken- en rivierenlandschap rond Beneden-Leeuwen. Er is keuze uit diverse onderdelen en afstanden. Dijkensport.nl

TOEREN OP DE SOLEX

Je kunt de dijken in het Land van Maas en Waal natuurlijk te voet of met de fiets verkennen, maar op een authentieke Solex wordt het helemaal een bijzondere ervaring. Huur er een (of meer!) bij Solexverhuur De Betuwe in Dreumel en kies een van de mooie routes die hier voor je klaarliggen. Tijdens zo’n nostalgische toertocht is er onderweg volop gelegenheid om even te pauzeren op een gezellig terras. Solexverhuurdebetuwe.nl

Kidsclub Wil je met de kids op pad in Rivierenland? Dan is er eigenlijk maar één probleem: kiezen waar je heen gaat! Duik je de geschiedenis in, sla je aan het experimenteren, ontmoet je reuzenpanda’s of ga je voor een wipeout? En dat is nog maar een greep uit alles wat deze regio te bieden heeft voor kids (en

MET ZIJN ALLEN NAAR GEOFORT... SPANNEND!

hun ouders).

DIERBARE ONTMOETINGEN IN OUWEHANDS DIERENPARK RHENEN Bewonder de unieke reuzenpanda’s in Pandasia, sta neus aan neus met de ijsberen en bespied de beren vanuit de observatiepost in Expeditie Berenbos. Nog niet genoeg beleefd? Hang dan de beest uit in RavotAapia – Europa’s grootste overdekte speeljungle – en ga op avontuur in Gorilla Adventure. Kortom: een dag vol dierplezier!

ONTMOET DE REUZENPANDA’S

De reuzenpanda’s Xing Ya en Wu Wen zijn twee van de nieuwste – en misschien ook wel beroemdste – bewoners van Ouwehands Dierenpark. Ontmoet dit duo en vervolg je reis door Pandasia, dat in traditioneel Chinese stijl is gebouwd. Leer hier meer over de unieke reuzenpanda en andere Aziatische diersoorten zoals de koeskoes, kleine panda, muntjak en het bijzondere spookdiertje.

ONTDEK DE WERELD VAN DE BEER

Dwaal in Expeditie Berenbos door het spannende doolhof, ontdek in het pittoreske dorp Karpatica alles over de beer en bespied ze vanuit de nieuwe observatiepost. In Het Berenbos genieten bruine beren die vroeger mishandeld zijn van een onbezorgd leven. Deze bruine beren leven op een 2 hectare groot bosperceel met onder andere een waterval, rotsen en een vijver. Een uniek project. Ouwehand.nl 70

Op een oud forteiland in de Nieuwe Hollandse Waterlinie vlak bij Leerdam en Geldermalsen ligt GeoFort, een educatief ‘science centre’, gericht op cartografie en navigatie. Hier ga je – zowel binnen als buiten – het experiment aan met oude en moderne geotechnieken. Raak gedesoriënteerd in de donkere ondergrondse gang, laat je uitdagen in het doolhof of ga miljoenen jaren terug in de tijd met de 4D-globe. En dat is nog maar het begin! Naast de GeoExperience is er nog veel meer te zien, doen en ontdekken. Niet voor niets won GeoFort de prijs voor het ‘Beste kindermuseum 2016/2017’.

WAAROM NAAR GEOFORT?

GeoFort wil zoveel mogelijk mensen laten ervaren hoe leuk, interessant en relevant de geowereld is. Een belangrijk motto: “Investeren in een geogeneratie redt levens en voorkomt rampen!” Hier ervaar je de urgentie van vakken als wiskunde en aardrijkskunde via thema’s zoals overstromingsdreiging, klimaatverandering, duurzame energietransitie en 3D-ontwerpen. Zo worden jongeren enthousiast gemaakt om voor een geostudie te kiezen. Daarom ontwikkelt GeoFort ook onderwijsprogramma's voor basisscholen en voortgezet onderwijs en is er contact met de Nederlandse universiteiten.

VLEERMUISSPEURTUIN

Maak van een bezoek aan GeoFort een compleet dagje uit! Combineer de GeoExperience met een van de speurtochten in of om het fort, een workshop, GeoCraften, een wandeling of fietstocht. Voor kinderen is er de Vleermuisspeurtuin van Staatsbosbeheer: heerlijk klauteren, speuren en spelen met water. En las vooral ook een aantal pauzemomenten in voor koffie met gebak, een high tea, lunch of borrel: alles is mogelijk. GeoFort heeft zijn eigen 3D Café en er zijn diverse terrassen, stuk voor stuk met een prachtig uitzicht op het linielandschap. Je zal zien, de dag vliegt voorbij op GeoFort!

FEESTLOCATIE BIJ UITSTEK

Wat te vieren? Denk dan eens aan GeoFort. Of het nu gaat om een kinderfeestje, bruiloft, familiedag of jubileum: GeoFort biedt verschillende arrangementen of zelfs je eigen programma op maat! Het grote voordeel is dat hier voor iedereen genoeg te beleven is. Terwijl de kinderen zich uitleven in de GeoExperience of de vleermuizenspeurtocht doen, kan de rest van het gezelschap zich verpozen in het 3D Café, een terrasje pikken of een wandeling maken over het historische forteiland. Ideaal toch? Geofort.nl/wat-te-doen 71

SLOT LOEVESTEIN SLEUTEL NAAR HET VERLEDEN

FLIPJE EN STREEKMUSEUM Hier ontmoet je Flipje, kun je speurtochten maken, roeren in de grote jampan of het sorteerspel spelen. Of kom griezelen bij drie echte skeletten, begraven onder de maquette. Streekmuseumtiel.nl

SLAPEN IN EEN HOOIBERG

Logeer eens met je kinderen in een hooiberg die omgetoverd is tot een comfortabele zespersoons lodge. Dit vakantiehuis van de Gelderse Morgen ligt aan de Linge in een fruitboomgaard. Kinderen kunnen hier heerlijk spelen of een duik nemen in het grote verwarmde zwembad. Toch eropuit? De kano’s liggen klaar, of spring op de fiets voor een rondje over de slingerende dijken langs de Linge en bezoek landgoed Mariënwaerdt of de pittoreske stadjes Buren en Culemborg. Degeldersemorgen.eu

PANNENKOEKENFESTIJN Bij Molen De Zwaluw eet je de heerlijkste pannenkoeken en is er volop speelplezier in de nieuwe speeltuin. Heb je een feestje? Kom dan gezellig bowlen op de nieuwe bowlingbanen! Molendezwaluw.nl

Groot Gelders Avontuur De Gelderse Streken zitten vol avonturen! Ga op Groot Gelders Avontuur en beleef het zelf! Op Geldersestreken.nl/avontuur vind je de leukste tips voor een avontuurlijk dagje uit of complete vakantie met het gezin. Ontdek gave attracties, de leukste speelbossen en een echte Gelderse streken bucketlist! Hoeveel kan jij er al afstrepen?

WIPEOUT KIDS – WIE DURFT? Kijk je weleens met je kinderen naar het tv-programma Wipeout en wordt iedereen daar enthousiast van? Ga dan zeker een keer naar Beldert Beach. Niet alleen is dit het mooiste strand van de Betuwe, maar het heeft sinds kort ook een echt Wipeout Kids-parcours, dat bestaat uit maar liefst 19 uitdagende en spectaculaire Obstacles op het strand en in het water. Wie durft? Leuk ook voor een verjaardagsfeestje of familie-uitje.

VETTE WATERPRET

Naast het Wipeout Kids-parcours organiseert de Holland Evenementen Groep nog veel meer spannende activiteiten voor kids op Beldert Beach. Zo zijn er verschillende waterpark-attracties en tal van springkussens. Vanuit de 20 meter hoge uitkijktoren roetsj je met meer dan 60 km per uur van de Killer Surf, de hoogste glijbaan van de Benelux. Voor ouders is er de trendy Beach Club, waar je heerlijk kunt relaxen terwijl de kids zich prima vermaken. Toch ook zelf eens de Wipeout ervaren? Dan heb je geluk! Er is namelijk ook een parcours voor volwassenen, maar wel even reserveren! Wipeoutkids.nl en Beldertbeach.nl

Slot Loevestein is een imponerend middeleeuws kasteel, omgeven door een 17e-eeuwse vesting. Hier hebben mensen eeuwenlang gewoond, gewerkt en gevochten. Loevestein is niet alleen een museum waar je met de kids spelenderwijs de rijke historie leert kennen. Alles ademt hier nog de sfeer van vroeger, zeker als je een nacht blijft slapen in een echt soldatenhuisje. Op Slotloevestein.nl vind je meer informatie over activiteiten, evenementen, overnachten, feesten, vergaderen etc.

ONTDEK HET SLOT

Om het slot in te kunnen, krijgen bezoekers (ook kids) een eigen sleutel, waarmee je dankzij de interactieve presentatie ‘1001 bommen & granaten’ van alles te weten komt over het reilen en zeilen van het kasteel en de vesting. Omdat het slot uit de middeleeuwen stamt, ook een staatsgevangenis is geweest én deel uitmaakte van de Hollandse Waterlinie, is er heel wat te zien en ontdekken. Kijk bijvoorbeeld eens hoe dik de muren van het kasteel zijn en hoe klein de huizen waren van de soldaten. En ga op zoek naar de boekenkist waarin Hugo de Groot uit dit machtige slot ontsnapte!

1001 BOMMEN & GRANATEN

'1001 bommen & granaten' neemt kinderen en volwassenen mee in de woelige historie van Slot Loevestein. In het soldatendorp vertellen de vroegere bewoners over hun leven hier. Zo is er het verhaal van de anonieme soldaat die op wacht staat en van Elsje die de was doet. In het kasteel zijn ook gidsen die spannende verhalen vertellen en met diverse spellen kom je meer te weten over de dreiging van hoogwater, maak je zelf buskruit of zet je de vesting onder water.

VERANDER IN EEN JONKVROUW OF RIDDER

Vier in Slot Loevestein een legendarisch kinderfeest! Je wordt ontvangen in de geheimzinnige kruittoren met kinderbier en een kasteeltaartje. De jarige job mag kiezen hoe het verder gaat. Volg bijvoorbeeld een workshop soldaat of archeoloog, maak een struintocht rond het kasteel of ontdek hoe het leven eruitzag voor een middeleeuwse jonkvrouw of ridder. Tot slot mag de jarige zijn naam schrijven op een oude leisteen van het dak van de kruittoren. Na het feestje ook het slot zelf nog bezoeken? Dat is sowieso een aanrader, ook zonder feestje! PRAKTISCH Kosten per kind vanaf 15 euro. Kijk voor meer informatie op Slotloevestein.nl/kinderfeestje

RIVIERENLAND EVENEMENTEN KALENDER 2018

n Rivierenland worden het hele jaar door de meest uiteenlopende evenementen georganiseerd. Of je nu in het Land van Maas en Waal, de Bommelerwaard of de Betuwe bent, er is altijd wel iets te beleven. We noemen er hier slechts een paar. Kijk op Rivierenland.nl voor het actuele totaaloverzicht.

EEN GREEP UIT DE KALENDER 10 t/m 13 mei – Betuwse Fietsvierdaagse 21 mei – Kunstmarkt, Buren

RODE KRUIS BLOESEMTOCHT

2 & 3 juni – Buren B!zonder

21 april 2018 – Een grandioos evenement voor wie graag wandelt. Meer info op pag. 57.

16 juni – Aardbeiendag, Zaltbommel 17 juni – Ode aan de Linge, Geldermalsen 24 juni – Slot Proevenstein, Poederoijen 7 & 8 juli – Open Kersendagen, Wadenoijen 11 & 12 augustus - Maas en Waalse Oogstdagen 25 augustus – Culemborg Blues 7 september – Appelpop, Tiel 15 september – Fruitcorso, Tiel 5 november – Paardenmarkt Hedel

EEN EEUW JONG!

Zowel bij Museum De Tuut in Appeltern als bij Minicamping Tussen de Dijken in Tiel is het dit jaar groot feest. Zij vieren hun 100-jarig bestaan. Nieuwsgierig? Kijk dan op pag. 67 en 33.

Evenementen kunnen soms afgelast of gewijzigd worden. Kijk voor actuele informatie eerst even op Rivierenland.nl

LANDGOEDFAIR Elke zomer wordt op landgoed Heerlijkheid Mariënwaerdt de befaamde Landgoedfair georganiseerd. De 24e editie van dit buitenevenement vindt dit jaar plaats op 15 t/m 19 augustus en ook nu belooft het weer een bijzondere happening te worden. Op de Landgoedfair staan ruim 190 standhouders met leuke woon- en tuinaccessoires (ook planten), bijzondere kleding, sieraden en tal van (streek)delicatessen. Daarnaast zijn er voor de bezoekers demonstraties met paarden,

DIJKENSPORT.NL

1 & 2 september – Hardlopen, wandelen, fietsen, wielrennen etc. over de dijken. Meer info op pag. 69.

creatieve workshops, modeshows, roofvogels en jachthonden. Kinderen vermaken zich ook prima, onder andere met leuke doe-dingen, een skelterbaan en lekkere poffertjes.

FOODTRUCKS

Vorig jaar waren ze er voor het eerst: de foodtrucks. Onder het motto 'samen genieten' presenteren hippe ondernemers hun huisgemaakte, biologische en verse producten in allerlei bont uitgedoste kramen en busjes. Ook wat cultuur happen? Sluit je dan aan bij een rondleiding door Huis Mariënwaerdt en langs bijzondere plekjes van het landgoed die normaal gesproken niet toegankelijk zijn voor het publiek. Landgoedfair.nl

Tip! Breng in december ook zeker een bezoek aan de sfeervolle Kerstfair op het landgoed!