samen sterk worden SoZaWe Rotterdam Jaar verslag 2007
Voorwoord Meer nadruk op werk en activeren. Focussen op de mogelijkheden en eigen verantwoordelijkheid van de klant. Hulp en (financiële) ondersteuning waar dat nodig is, maar alert op misbruik van sociale voor zieningen. De tijden zijn duidelijk veranderd. Sociale Zaken en Werkgelegenheid (SoZaWe) Rotterdam denkt en werkt nu anders dan tien of twintig jaar geleden. Sommige ver anderingen gingen geleidelijk, andere zetten de organisatie volledig op haar kop. In twaalf interviews met medewerkers van SoZaWe en partners waarmee we samen werken, laat dit jaarverslag zien dat 2007 een veelbewogen jaar was. Door de splitsing van het werkveld in Werk en Inkomen, moesten ruim 400 klantmanagers kiezen voor een specialisatie. Er is een start gemaakt met de samenvoeging van de negen districten naar vijf Werkpleinen, waarin we samen met onze ketenpartners CWI en UWV intensief samenwerken. Met de invoering van de Wet Maatschappelijke Ondersteuning (WMO) in 2007 gaat SoZaWe anders om met het verstrekken van hulpmiddelen: de klant en zijn omgeving staan centraal. SoZaWe en GGD zorgen er samen voor dat dak- en thuislozen hun leven weer op de rit krijgen. En dit zijn nog maar enkele voorbeelden van de veranderingen die in het afgelopen jaar hebben plaats gevonden of in gang zijn gezet.
SoZaWe vroeg in 2007 veel van de mede werkers. Immers, een andere manier van (samen)werken vraagt om andere kennis, een andere houding en soms ook een nieuwe werk plek. Niet gemakkelijk, al die veranderingen. Maar iedereen zette er de schouders onder, en de resultaten mogen er zijn! De mede werkers van SoZaWe hebben het afgelopen jaar een grote inzet, incasseringsvermogen en flexibiliteit laten zien. Ik ben daar erg trots op en kijk dan ook met veel vertrouwen naar de toekomst. Veel leesplezier toegewenst.
Mart Toet, Algemeen directeur Sociale Zaken en Werkgelegenheid Rotterdam
PAGINA 2
PAGINA 3
PAGINA 4
PAGINA 5
PAGINA 6
VUIST
KETENSAMENWERKING
NIEUW RE-INTEGRATIEBELEID
DAAD
BEGELEID WERKEN
PAGINA 9
PAGINA 7
THERMOMETER
FRAUDEMELDPUNT
PAGINA 10
PAGINA 11
PAGINA 12
PAGINA 13
PAGINA 14
SCHULDREGELING
OUDERENTEAMS
CENTRAAL ONTHAAL
CENTRAAL INBURGERINGSLOKET
HUISHOUDELIJKE VERZORGING
SoZaWe Rotterdam Jaar verslag 2007
LEESWIJZER NADRUK OP WERK De samenleving verandert, en SoZaWe Rotterdam verandert mee. Nieuwe wetten, inzichten en maatschappelijke ontwikkelingen brengen onze dienstverlening per definitie in beweging. Dat maakte 2007 tot een bewogen jaar. De nadruk lag meer dan ooit op mensen (weer) aan het werk helpen, zodat ze niet langer
PAGINA 2 VUIST
dan noodzakelijk afhankelijk zijn van een uitkering. Om dit te bereiken, is de begeleiding van klanten intensiever geworden. Werkzoekenden hebben nu te maken met klantmanagers Werk, die zich geheel toeleggen op het toeleiden naar betaald werk. Vanuit het besef dat gezamen lijke inspanningen het meeste opleveren, is SoZaWe boven
PAGINA 3 NIEUW RE-INTEGRATIEBELEID
MINDER FRAUDE Als uitkeringsinstantie is SoZaWe een maatschappelijk vangnet voor alle inwoners van Rotterdam die zonder financiële steun onder het
PAGINA 9
FRAUDEMELDPUNT
THERMOMETER
INZOOMEN OP MOGELIJKHEDEN Het merendeel van de Rotter dammers is goed in staat zelf standig te leven. Maar om dit te bereiken hebben sommigen iets extra’s nodig. Zoals een
PAGINA 4 KETENSAMENWERKING
bestaansminimum terecht (dreigen te) komen. Helaas zijn er ook mensen die misbruik van deze sociale voor ziening maken. Zij gebruiken uitkeringsgeld dat bestemd
PAGINA 7
dien hechte samenwerkings verbanden aangegaan met andere diensten, (re-integratie) bedrijven en maatschappelijke organisaties. Het districten systeem is afgeschaft en de samenwerking met keten partners CWI en UWV is verder vormgegeven. Kortom: SoZaWe investeert behoorlijk in de klant. Maar verwacht daar ook iets voor terug. De
dak boven hun hoofd, een inburgeringscursus of een extra vergoeding. SoZaWe Rotterdam biedt die extra ondersteuning. Daarbij kiest de organisatie in 2007 nadrukkelijk voor een positieve benadering. In
werkzoekenden zelf moeten zich ook actief opstellen, hun verantwoordelijkheid nemen. SoZaWe geeft ze daarbij een steun in de rug, maar plaveit zeker niet de hele weg. Of zoals één van de geïnterviewden het uitdrukt: “Wij helpen ze, maar het is aan hen te bewegen.” SoZaWe beweegt mee. Lees verder op pagina 2 t/m 6.
PAGINA 5 DAAD
PAGINA 6 BEGELEID WERKEN
is voor Rotterdammers die de financiële ondersteuning echt nodig hebben. Daarom doet SoZaWe er alles aan om onterecht uitgekeerde bedragen terug te halen en fraudeurs
te ontmaskeren. En zoals de ‘Thermometer’ in 2007 liet zien: met succes.
plaats van alleen maar naar regels te kijken, zoomt zij in op mogelijkheden. Van de klant verwacht de dienst hetzelfde. SoZaWe gidst, geeft een duwtje in de goede richting en ondersteunt. Maar de klant
moet zelf ook stappen zetten. Wat hij echt niet (meer) zelf kan regelen, dat doet SoZaWe voor hem; met zorg en toewijding.
Lees verder op pagina 7 en 9.
Lees verder op pagina 10 t/m 13.
PAGINA 10
PAGINA 11
PAGINA 12
PAGINA 13
PAGINA 14
SCHULDREGELING
OUDERENTEAMS
CENTRAAL ONTHAAL
CENTRAAL
HUISHOUDELIJKE
INBURGERINGSLOKET
VERZORGING
SOZAWE ROTTERDAM - JAARVERSLAG 2007 - NADRUK OP WERK -
VUIST: SOZAWE VERBETERT DIENSTVERLENING
“De mensen vinden elkaar in het werk”
Sandrijn Vink
“Bij alles wat wij doen, staat de klant centraal. We vragen hem verantwoordelijkheid te nemen voor zijn leven. Van de medewerkers van SoZaWe vraagt dat een grotere betrokkenheid en meer lef en creativiteit bij de begeleiding van de klant naar zelfstandigheid.’’ Zo legt Sandrijn Vink, senior P&O adviseur, de overkoepelende filosofie uit achter de organisatieverandering, die de programmanaam VUIST draagt.
aandacht ‘schreeuwt’. Zo houdt de klantmanager te weinig tijd over om zijn klant actief naar werk te begeleiden.” En dat laatste is wel waar SoZaWe voor staat.
De belangrijkste missie van VUIST (Vernieuwen, Uitdagen, Inspireren, Samenwerken en Toekomst) is de dienstverlening aan de burger aanzienlijk verbeteren. Als eerste stap zijn de negen districten van SoZaWe in vijf Werkpleinen samengevoegd. Daardoor wordt de samenwerking met CWI en UWV efficiënter. Het werkveld van de Werkpleinen wordt gesplitst in twee domeinen: Werk en Inkomen. Tegelijkertijd worden de ondersteunende ICTsystemen vervangen. Uitdagingen genoeg dus!
Grote lijnen In 2007 zijn ook de nodige opleidingen voorbereid. Mede werkers in domein Werk gaan met het nieuwe systeem RAAK werken. Ze kregen een uitgebreide opleiding. Socrates, het nieuwe systeem voor de inkomens ondersteuning, wordt 1 januari 2009 in gebruik genomen.
Hart Sandrijn Vink vertelt hoe de organisatie van de Werk pleinen in 2007 vorm heeft gekregen: “Ruim vierhonderd klantmanagers konden kiezen tussen de focus op werk of op inkomen. Een van de dilemma’s was namelijk dat met inkomen en werk in één pakket het inkomen om de meeste
De nieuwjaarsreceptie, maandag 15 januari in de Van Nelle Ontwerpfabriek, heeft als thema ‘De wereld onder handbereik’. n
De verdeling in specialisaties vergde een gedegen afweging. Teamchefs bespraken met de klantmanagers wat zij willen en waar zij goed in zijn. Dit was een succes. “Klantmanagers weten heel goed waar hun hart ligt. De meesten zijn dan ook op de plek van hun voorkeur terecht gekomen!”
In grote lijnen is de nieuwe organisatie nu uitgewerkt. Een aantal zaken zal gaandeweg moeten worden ingevuld. Vink: “Het is nog zoeken naar huisvesting voor sommige Werkpleinen. En de ketenpartners (UWV en CWI) moeten hun systemen op elkaar aanpassen. Het zijn heel basale dingen, maar je loopt er in je werk wel tegenaan. Gelukkig kunnen de meeste medewerkers goed door al deze strubbelingen heen kijken. Ik geloof wel dat ze elkaar vinden in het werk.”
n
Vanaf 12 februari is de nieuwe Rotterdampas weer te koop.
n
De Kuip is op 28 februari het toneel voor een arbeidsmarkt.
SOZAWE ROTTERDAM - JAARVERSLAG 2007 - NADRUK OP WERK -
KETENSAMENWERKING
Rinske Schuttevaar (links) met haar keten-collega’s
“We staan voor hetzelfde: zorgen dat de klant zijn zelf standigheid terugkrijgt”
Eén aanspreekpunt voor werkzoekenden; een ‘werkcoach’ die alle middelen van de drie keten partners tot zijn of haar beschikking heeft. Dit is de praktijk van de Werkpleinen, waarin de instanties UWV, CWI en SoZaWe letterlijk en figuurlijk (gaan) samenwerken. Klantmanager Rinske Schuttevaar en re-integratiecoach Bonneke Kooijman van UWV zijn onlangs alvast ‘ingetrokken’ bij CWI-adviseur Werk en Inkomen, Babs Overwijn. Net als in iedere prille relatie, moeten de (keten)partners elkaar eerst wat beter leren kennen. “Eigenlijk is mijn praktijk niet veel anders dan die van Bonneke en Babs”, merkt Schuttevaar. “We zien veelal dezelfde mensen. Alleen stappen we op een ander moment hun leven binnen. We staan echter allemaal voor hetzelfde: zorgen dat de klant zijn economische zelfstandigheid terugkrijgt.” Van A tot Z Het samenwerken én –wonen van de drie instanties betekent dat de klant straks maar één contactpersoon heeft voor de hele keten. “Met dit principe sturen we de klant gelijk aan de kop van het proces de goede kant op”,
De Skills Masters beroepenmanifestatie annex arbeidsmarkt vindt plaats van 15 tot en met 17 maart in Ahoy. n
vertelt Schuttevaar. “Hij vertelt in één keer zijn verhaal, van A tot Z, en hoeft dat niet bij iedere instantie opnieuw te doen. Bij zo’n kennismakingsgesprek komt meer informatie boven dan wij nu vragen bij SoZaWe.” Beeldvorming Schuttevaar is al langere tijd gespecialiseerd in Werk. In 2006 was zij klantmanager bij district Feijenoord; het district dat op de reorganisatie van 2007 vooruitliep. “In die pilot was inkomen al uit mijn pakket gehaald en heb ik mij toegelegd op werk. Daardoor ontmoette ik onder meer Babs van het CWI. Wij belden elkaar regelmatig als we een gezamenlijke klant hadden. Maar onze organisaties waren daar nog niet op aangepast.” De organisatorische samenwerking tussen UWV, CWI en SoZaWe begon in 2007 met het opstellen van een gezamenlijk plan voor 2008. Babs Overwijn herinnert zich de ‘Ja maar… sessies’ die daarop volgden. Deze waren bedoeld om het niet altijd even positieve beeld bij te stellen dat de partners van elkaar hadden. “Maar uiteindelijk krijg je pas een reëel beeld van elkaar als je samen aan een dossier werkt”, constateert Overwijn. “En dat doen wij hier met ons drieën.”
Op 28 maart leren Rotterdamse organisaties die met de Wmo te maken hebben elkaar (beter) kennen in Ahoy. n
SOZAWE ROTTERDAM - JAARVERSLAG 2007 - NADRUK OP WERK -
NIEUW RE-INTEGRATIEBELEID “Re-integratie is een andere weg ingeslagen”, vertelt Klaas Folkerts, senior beleidsmedewerker op de afdeling Regie Werk en Inkomen. “We grijpen voortaan eerder in. Mensen met een uitkering moeten zo snel mogelijk (weer) aan het werk. Als dat niet meteen kan in een betaalde functie, dan als vrijwilliger. We verwachten dus direct een tegenprestatie.” Folkerts’ specialiteit is re-integratie. Hij adviseert de directie van SoZaWe, het College van B&W en de gemeenteraad hoe zij werkzoekenden zo snel mogelijk weer aan het werk kunnen krijgen. Binnen SoZaWe zijn het vooral de klantmanagers die zijn diensten afnemen. “De gemeente is meer zelf gaan doen”, schetst Folkerts de nieuwe trend. “Dat wil zeggen dat SoZaWe meer zelf uitvoert en een beroep doet op de gemeentelijke diensten. Vooral de Roteb heeft veel functies voor werkzoekenden.”
Lifecoach Het jaar 2007 noemt Folkerts het jaar van de Lifecoach. De naam zegt het eigenlijk al: het werk van de Lifecoach gaat verder dan helpen zoeken naar werk. De Lifecoaches, die door SoZaWe worden ingehuurd, grijpen al in vóórdat iemand werk gaat zoeken. “Mensen die lange tijd bijstand hebben gehad, hebben weinig geld en middelen”, legt Folkerts uit. “Hun dagelijks bestaan heeft vaak niet veel structuur meer. Daarom helpt de Lifecoach ze eerst hun leven op orde brengen. Hij ondersteunt de mensen heel concreet bij de overgang van ‘niets doen’ naar activiteit. Bijvoorbeeld door ze te stimuleren in een arbeidsritme te komen, opvang voor de kinderen te regelen, thuis de boel weer op orde te brengen.”
“De Lifecoach grijpt in nog vóór iemand werk gaat zoeken”
Klaas Folkerts (midden) tijdens een overleg
RE-INTEGRATIE
786
Trajecten re-integratie plus
597
Trajecten gemeenschapstaken
336
Participatieplaatsen
800
Sociale activering
407
Educatie Nederlandse taal
230
Workfirst (aantal opgeroepen jongeren)
556
Werkdirect (in dienst bij Roteb)
324
Voorzieningen Gehandicapten gaat vanaf 23 april verder als Individuele Voorzieningen. n
n
2007
Trajecten basisregistratie
Op 19 mei is het SoZaRo voetbalfestijn een groot succes.
Ook het project ExIT Feijenoord (ExIT staat voor Extra Intensieve Trajectbegeleiding), gaat uit van het principe dat je eerder moet sturen in het leven van mensen die langdurig werkloos zijn. Het project startte in 2005. SoZaWe werkt hierin intensief samen met een psycholoog, een verpleegkundige en het maatschappelijk werk. Tot 2009 is het potje voor de extra begeleiders gegarandeerd. “Ook de resultaten van dit project laten zien dat intensieve begeleiding werkt”, concludeert Folkerts. “Goede en vooral tijdige begeleiding bij het zoeken naar werk én bij de aanpak van andere problemen, blijkt nieuwe kansen te scheppen.”
Op donderdag 24 mei vindt het jaarlijkse dagje uit plaats voor de oud-medewerkers van SoZaWe. Er wordt een bezoek gebracht aan het Nationaal Museum van Speelklok tot Pierement in Utrecht. n
SOZAWE ROTTERDAM - JAARVERSLAG 2007 - NADRUK OP WERK -
DAAD “DAAD is het experiment voorbij”, concludeert manager Hans Broere. “Onze eerste taak stelling hebben we in 2007 ruimschoots gehaald. We hebben 1.400 mensen aan een baan geholpen, van wie er 1.003 uit de bijstand zijn gekomen. En wat nog belangrijker is: de meesten blijven aan het werk. Wij creëren namelijk geen banen. Werkgevers hebben deze mensen echt nodig!”
WERKGEVERS
2007
Aantal vacatures
1.612
Aantal klanten geplaatst
1.098
Aantal bij plaatsing verstrekte arrangementen
490
Investeren in jezelf DAAD zet arrangementen in, waarmee mensen uit de bijstand worden klaargestoomd voor een vacature. “Zij krijgen extra scholing of gaan een paar maanden aan het werk met behoud van uitkering. Werkzoekenden die door DAAD aan ondernemers willen worden voorgesteld, moeten in zichzelf investeren”, benadrukt Broere, “want ondernemers zoeken mensen die wíllen werken en die elke dag komen.” “Ook op de werkvloer blijft DAAD zorgen voor begeleiding”, vervolgt de manager. “Sommige bedrijven hebben echter niet graag vreemd volk over de vloer. Daarom kan de werkgever ook zelf zorgen voor een ‘jobcoach’. Als bijvoorbeeld een oudere medewerker van het bedrijf beginnelingen gaat coachen, betaalt DAAD de kosten. Zo zoeken we steeds de oplossing die bij het bedrijf past.”
“Die is van DAAD, die leert het wel”
Hans Broere (staand links) in gesprek met collega’s
DAAD heeft één klant: Rotterdamse ondernemers. Hun vraag naar werknemers is voor het servicebureau de lei draad. “De Rotterdamse arbeidsmarkt vraagt meer dan de stad kan bieden”, ondervindt Broere dagelijks. “Zo hebben de meeste werkzoekenden geen lbo-diploma. Met zo’n CV wordt je sollicitatiebrief zonder meer opzij gelegd. Deze mensen hebben een kruiwagen nodig. Een beetje zoals het bij Fokker ging. Als je vader er werkte, kon je zo beginnen, ook zonder papieren. Ze wisten ‘die is van Jansen, die leert het wel.’ Dat beeld moeten ondernemers ook krijgen als DAAD iemand voordraagt voor een vacature.”
Flexibiliteit Ondernemers hebben bij DAAD één contactpersoon. Maar achter de schermen zorgen mensen van drie verschillende organisaties - CWI, SoZaWe en UWV - dat vraag en aanbod bij elkaar komen. “Dat vergt de nodige flexibiliteit”, ervaart Broere. “Wie bij DAAD werkt, moet over de grenzen van zijn eigen organisatie heen kunnen stappen. Verder denken dan regels en procedures. Dan heb je het over echte DAADkracht.”
Een feestje op 31 mei in de Van Nelle Ontwerpfabriek, met als thema: ‘Samen werken met Socrates!’ SoZaWe gaat namelijk werken met het uitkeringssysteem van de sociale dienst Den Haag.
n
n
Op 6 juni vindt in het Golden Tulip Hotel Rotterdam de tweede regionale conferentie Armoede en Schuldenproblematiek plaats.
SOZAWE ROTTERDAM - JAARVERSLAG 2007 - NADRUK OP WERK -
BEGELEID WERKEN “Verzakelijking.” Als hij 2007 moet omschrijven, dan was dát voor Sjef Stokmans de grootste omslag die Detacheren & Begeleid Werken (D&BW) vorig jaar heeft gemaakt. “Lange tijd vond men dat de gemeente verantwoordelijk was voor welzijn en werk van mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt. Tegenwoordig zeggen we: ‘Wij helpen u, maar het is aan u om te bewegen’.”
Sjef Stokmans (rechts) in bespreking met een jobcoach en een consulent
WSW
2007
Aantal WSW-werknemers
300
Aantal Begeleid Werken banen
152
D&BW helpt Rotterdammers die vallen onder de Wet inschakeling werkzoekenden (Wiw) of de Wet sociale werkvoorziening (Wsw) een reguliere baan te vinden. Een deel van deze mensen neemt D&BW zelf in dienst, om ze vervolgens te detacheren bij bedrijven of gemeentelijke diensten. Anderen vinden een begeleid werken-baan. Ze zijn dan in dienst van een bedrijf maar krijgen begeleiding van D&BW. Re-integratiebedrijf Bij het zoeken naar werk schakelt D&BW verschillende re-integratiebedrijven in. Passend werk blijft het einddoel van D&BW, maar op zoek naar hun ideale functie moeten medewerkers ook algemeen geaccepteerd werk aanvaarden. “Mensen op de wachtlijst voor begeleid werken kunnen in een tijdelijke functie alvast werkervaring opdoen”, verklaart Stokmans. “Soms duurt het ook even voordat we werknemers (opnieuw) kunnen detacheren. Ook voor hen zoeken de re-integratiebedrijven dan tijdelijk werk. Op deze manier hebben we het aantal Wiw’ers en Wsw’ers dat met loon werkloos thuis zit, flink teruggebracht en blijven de medewerkers in het arbeidsritme.”
n De Topscore-mannen (voornamelijk straatvegers) krijgen in juni 25 fietsen van SoZaWe. n
Op 25 en 27 juni zijn de Ketendagen van SoZaWe, CWI en UWV.
‘Door werker varing en arbeidsritme groeien mensen’ Omslag In 2007 zijn de consulenten van D&BW meer als account manager gaan werken. Voorheen hadden consulenten een vast groepje werknemers onder hun hoede, nu hebben bedrijven een vaste contactpersoon. “Bedrijven zijn blij met de verandering, maar voor de werknemers was het een hele omslag”, beseft Stokmans. “Zij waren gewend aan een vaste consulent en waren daar ook vaak heel vertrouwd mee. Dat lijkt positief, maar soms ziet een andere begeleider nieuwe kansen. Bovendien moet een consulent ook wel eens impopulaire maatregelen nemen. Dat is lastig als de afstand tussen consulent en werknemer klein is.” En wat brengt de toekomst? Stokmans: “Onze werk nemers hebben een afstand tot de arbeidsmarkt, maar kúnnen wel wat. Mijn uitdaging voor Rotterdam is: doe wat met die capaciteiten! In een werkstad als Rotterdam moeten vijfhonderd mensen toch wel aan een begeleid werken-baan kunnen komen?! Dat is wel ónze doelstelling voor 2010.”
Maandagmiddag 30 juli tekenen Nico van de Vrie, directeur uitvoering SoZaWe, en Jacques Bovens, directeur van de stichting Jeugdplein, het samenwerkingsconvenant tussen beide partijen. n
SOZAWE ROTTERDAM - JAARVERSLAG 2007 - MINDER FRAUDE -
FRAUDEMELDPUNT “Vorig jaar kwamen via het Fraudemeldpunt minder tips binnen dan in 2006, maar de resul taten bleven gelijk. Oorzaak daarvan is dat tips kwalitatief gezien steeds bruikbaarder worden. Feitelijk wordt het steeds moeilijker om met uitkeringen te frauderen”, stelt Robin Dekker, operationeel teamcoördinator van Bijzondere Onderzoeken (ABO), tevreden vast. ABO is het startpunt voor alle onderzoeken naar gesjoemel met uitkeringen binnen SoZaWe. “Ieder onderzoek begint met een tip bij het Fraudemeldpunt”, legt Dekker uit. Tipgevers schrijven, bellen de tiptelefoon of komen persoonlijk bij het meldpunt langs om hun vermoedens over misbruik van uitkeringen te melden. “We worden getipt dat iemand samenwoont”, geeft Dekker als voorbeeld. “ABO gaat die tip ‘verrijken’. We controleren eerst of er een uitkering in het geding is. Zo ja, dan zoeken we verder.”
“Een klant krijgt werk via het uitzendbureau. Het bureau geeft dat door aan het UWV, die meldt het aan SoZaWe en wij stoppen eventueel zijn uitkering. Onze klanten krijgen zo niet eens de kans te frauderen. En SoZaWe hoeft geen duur en bewerkelijk onderzoek te doen. Bestanden koppelen blijft echter een gevoelig onderwerp, vooral vanuit het oogpunt van privacy.” Grensoverschrijdend Maar ook binnen de huidige mogelijkheden krijgt ABO steeds meer de handen vrij voor bijzondere projecten. Dekker: “In 2007 richtten we ons ondermeer op grens overschrijdende fraude. We hebben via Internationaal Bureau Fraudeonderzoek van het UWV klanten opgespoord die huizen, grond of geld bleken te bezitten in het buiten land. SoZaWe heeft daardoor één miljoen euro kunnen terugvorderen. In 2008 zal ABO speciale aandacht besteden aan ‘grijs werk’: mensen die meer uren werken dan zij opgeven.”
FRAUDEBESTRIJDING
2007
Percentage klanten met fraude (inclusief beëindigde uitkeringen)
9,80%
Geboekte vorderingen naar aanleiding van fraudeonderzoeken
€ 7.946.317
Beëindigde uitkeringen
“Frauderen wordt steeds moeilijker”
Actie “ABO heeft daarvoor diverse informatie systemen. Is het beeld compleet, dan bepalen we welke actie we kunnen ondernemen: een bestuursrechtelijk onderzoek om vast te stellen of iemand recht heeft op een uitkering, een strafrechtelijk onderzoek of de tip naast ons neerleggen omdat er niets aan de hand is.” Een andere informatiebron zijn koppelingen met bestanden van de Kamer van Koophandel, de Belastingdienst, RDW, UWV, Dienst Justitiële Inrichtingen, het Kadaster of de Informatie Beheer Groep. “En we zouden nog efficiënter willen werken.” Dekker schetst zijn ideaalbeeld:
n Woensdag 8 augustus wordt in de Rotterdampas-winkel de 100.000e Rotterdampas verkocht.
Robin Dekker
Het kinderevenement Jeugdvakantieland (voor 4 tot 12-jarigen) vindt van 28 tot en met 31 augustus plaats in Ahoy. n
402
SOZAWE ROTTERDAM - JAARVERSLAG 2007 - MINDER FRAUDE -
THERMOMETER “Zoveel mogelijk geld terughalen dat ten onrechte is uitgekeerd, dat is de kern van wat de afdeling Terugvordering en Verhaal doet”, vertelt Peter Borgdorff. Als stafmedewerker bewaakt hij onder andere de financiële doel stelling. “Het is leuk dat je met de Thermometer de resultaten continu kunt volgen.” De Thermometer hangt in posterformaat op de gang. De hoogste waarde van de thermometer is de doelstelling voor het lopende jaar. In 2007 was deze 13,2 miljoen euro. Per maand wordt bijgehouden hoeveel geld al is geïncasseerd. “De Thermometer is echt een intern instrument”, vertelt Borgdorff. “Hij staat ook op SoZaWeb. Dit is onderdeel van een intern communicatietraject om alle medewerkers beter op de hoogte te houden van de stand van zaken op de afdeling.”
Fraude In 2007 heeft het team Terugvordering de samenwerking met ABO (Afdeling Bijzondere Onderzoeken) geïntensi veerd. Als ABO fraude heeft geconstateerd, schuift het team Terugvordering aan tafel en laat direct beslag leggen op bezittingen van de fraudeur. Door zo snel te handelen wordt voorkomen dat de fraudeur geld wegsluist. “Zo wordt steeds weer gezocht naar manieren om de effectiviteit van onze inspanningen te verbeteren”, besluit Borgdorff. “Uiteraard met oog voor onze doelstellingen op het gebied van armoedebestrijding en handhaving. Voor 2008 heeft de afdeling een target van 13,8 miljoen euro. Volgens de thermometer liggen we goed op schema!”
INCASSO TERUGVORDERING EN VERHAAL Totaal geïncasseerd bedrag door T&V
2007 € 15.201.555
“Plezierig te zien wat je inspanningen opleveren”
Eén oogopslag “Het is plezierig dat je in één oogopslag kunt zien wat je inspanningen opleveren”, vervolgt Borgdorff. Maar de Thermometer blijft een vereenvoudigde weergave. “In het dagelijkse werk gebruiken we staten waarin per onderdeel de stand van zaken is aangegeven in vergelijking met andere jaren.” Aan deze staten is ook de complexiteit van het werk van de afdeling af te lezen: “Het gaat niet alleen om de financiële afwikkeling van fraudes. We verhalen bijvoorbeeld ook uitkeringen op ex-partners die hun verplichtingen niet nakomen, verrekenen te veel betaalde bijdragen aan kinderopvang of vorderen te veel betaalde bijstand terug van cliënten die een betaalde baan hebben gekregen.”
Peter Borgdroff (rechts) bespreekt de resultaten
Op vrijdag 7 september wordt tijdens een feestelijke bijeenkomst de Wigo4it coöperatie opgericht. Deze coöperatie bundelt de krachten van de G4 (de vier grote gemeenten Amsterdam, Rotterdam, Den Haag en Utrecht) op ICT-gebied. n
Op de Binnenrotte organiseert de Rotterdamse studenten vereniging RSG op woensdagmiddag 18 september een picknick voor studenten én voor dak- en thuislozen. SoZaWe is aanwezig via de stand van Centraal Onthaal. n
SOZAWE ROTTERDAM - JAARVERSLAG 2007 - INZOOMEN OP MOGELIJKHEDEN - 10
SCHULDREGELING “Wat de schuldregeling van de afdeling Kredietbank Rotterdam van SoZaWe betreft, zou ik 2007 het jaar van de Preventie willen noemen”, zegt Josje van Nes. Zij is voorlichter en trainer bij de Kredietbank, die - samen met een uitgebreid netwerk van diensten en instellingen - Rotterdammers helpt (dreigende) schulden op te lossen én te voorkomen. “Vorig jaar kwam de nadruk steeds meer op preventie en vroeg ingrijpen te liggen”, vertelt Van Nes. “We richten ons nu ook op mensen die slechts kleine of helemaal geen schulden hebben. Zij kunnen bijvoorbeeld een (gratis) budgettraining bij ons volgen. Het komt ook voor dat iemand zichzelf door omstandigheden niet in staat acht zijn of haar inkomen goed te beheren en ons vraagt dit tijdelijk te doen.”
Populair “In onze contacten met jongeren daar merkten we dat we eigenlijk al te laat waren”, vervolgt Van Nes. “Daarom geven mijn collega en ik sinds juni 2007 de gastlessenreeks ‘Bedenk goed wat je met je euro doet’ aan groep 7 en 8 van de basisschool.” Het lespakket wint snel aan populariteit. In het eerste (school)jaar gaven Van Nes en haar collega Rachida Bouali de in totaal uit vier gastlessen bestaande reeks op maar liefst 21 scholen, vaak gecombineerd met een workshop ‘financiële opvoeding’ voor de ouders. “De reacties zijn erg positief”, ondervindt de voorlichter, “van docenten, van ouders én van de kinderen.”
“De nadruk ligt steeds meer op preventie en vroeg ingrijpen” KREDIETBANK ROTTERDAM Aantal intakegesprekken Aantal adviezen, voorlichting en training Aantal rekeningen in budgetbeheer Minnelijke trajecten Bewindvoering Sociaal bankieren
2007 4.662 340 2.107 348 267 2.111
Spreekuur “We kiezen heel bewust voor een ‘outreachende’ aanpak; gaan letterlijk naar de mensen toe”, vervolgt de voorlichter. “Zo zoeken schuldbemiddelaars van het team Stedelijke Zorg en Maatschappelijke Opvang mensen die niet in staat zijn zelf naar de intake te komen, thuis op. Bij het Meldpunt Preventie Huisuitzettingen (MPH) kunnen woningbouwverenigingen het melden als een huurder twee maanden met de huur achterloopt. Er gaat dan iemand van het MPH langs om te kijken wat er aan de hand is. Op verzoek geven we ook voorlichtingen bij instellingen en tijdens evenementen. Op de ROC’s geven we workshops en houdt ons jongerenteam inloopspreekuren.”
Ook dit jaar organiseren DAAD, SoZaWe, UWV en CWI de 101 banendag en wel op 27 september. n
Josje van Nes tijdens een gastles op school
“Natuurlijk kunnen we op zo’n korte termijn nog geen effecten meten”, geeft ze toe. “Maar ik weet wel dat het ontzettend belangrijk is er vroeg bij te zijn. Zo voorkom je veel ellende.” Haar collega’s denken er al net zo over. Preventie en voorlichting zullen de komende jaren dan ook een belangrijk deel blijven uitmaken van de dienstverlening van de Kredietbank.
SoZaWe is bij een ramp onder andere verantwoordelijk voor de opvang van getroffenen in een opvangcentrum. Op 3 oktober is er een grote crisisoefening, Voyager. n
SOZAWE ROTTERDAM - JAARVERSLAG 2007 - INZOOMEN OP MOGELIJKHEDEN - 11
OUDERENTEAMS “Nu hebben wij ook eens iets extra’s; hadden we het maar eerder aangevraagd!” Frans Adriaanse, klantmanager van het ouderenteam Oude Maas, hoort het regelmatig als hij bij zijn klanten thuis komt. “Veel ouderen in Rotterdam leven op het bestaansminimum en soms zelfs eronder, als ze geen volledige AOW hebben opgebouwd,” verklaart hij. “Ze hebben dus recht op bijzondere bijstand. Alleen, die aanvragen komen niet voldoende binnen.” Om het niet-gebruik van bijzondere bijstand terug te dringen, heeft SoZaWe zogenoemde ouderenteams opgericht.
Frans Adriaanse geeft voorlichting
“Persoonlijke benadering werkt” Aandacht Samen met twee collega-klantmanagers begon Adriaanse in district Oude Maas met huisbezoeken te brengen aan ouderen uit hun bestand. “We dachten: als zij het geld niet komen halen, gaan wij het brengen. Langzaamaan hebben we het bestand uitgebreid; tegenwoordig bezoeken we alle senioren die bellen omdat zij iets nodig hebben.” “In het begin gingen we met z’n tweeën op pad”, vervolgt de klantmanager. “Uit voorzorg, omdat een klant zich agressief zou kunnen opstellen. Maar dáár hebben wij dus geen last van. De mensen zijn juist hartstikke blij met onze komst. Zelfs als zij niet in aanmerking komen voor bijzondere bijstand. Vaak zijn ze al blij met de extra aandacht die ze krijgen. Want daar ontbreekt het ze soms behoorlijk aan.”
Persoonlijke benadering Dat de ouderenteams goed werk doen, blijkt wel uit de resultaten: “In 2007 verstrekten we 65% meer vergoedingen uit de bijzondere bijstand dan het jaar daarvoor. Dat is dus extra steun voor mensen die het goed kunnen gebruiken”, zegt Adriaanse. Waar de ouderenteams hun succes aan te danken hebben? “De persoonlijke benadering!”, antwoordt de klantmanager vol overtuiging. “Ga maar na: een presentatie in een verzorgingshuis leverde één klant op. Folderen in een seniorenflat ook. Maar op een persoonlijke brief aan bewoners in diezelfde flat kregen we twintig reacties. Dat wil toch wel wat zeggen.”
ARMOEDEBELEID Bereik bijzondere bijstand
Daarom beoordelen de ouderenteams tijdens hun bezoek de hele thuissituatie: “Hebben mensen contact met hun familie? Zorgen ze goed voor zichzelf? Signaleren we sociale problemen, dan spelen we dat door aan het Zorgteam van de wijk, waarin verschillende instanties samenwerken.”
Op maandag 29 oktober is het RAAK! Vanaf deze datum kan SoZaWe de klanten beter vooruit helpen. RAAK is het systeem waarin alle gegevens, stappen, afspraken en contacten over de reintegratie van de klant worden opgeslagen. n
2007 51,60%
Aantal bereikte klanten
32.995
waarvan 65 jaar of ouder
8.906
ROTTERDAMPAS Rotterdampassen
2007 107.874
Een grote personeelsbijeenkomst op 1 november in de Van Nelle Ontwerpfabriek. De feestelijke middag staat in het teken van de nieuwe missie, visie en kernwaarden (ondernemen, creatief, flexibel, klantgericht en breed kijken). n
SOZAWE ROTTERDAM - JAARVERSLAG 2007 - INZOOMEN OP MOGELIJKHEDEN - 12
CENTRAAL ONTHAAL “Dak- en thuislozen die gebruik willen maken van de nachtopvang in Rotterdam, hebben tegenwoordig een pasje nodig”, legt ’s Jeanneke van Nielen, teamchef van Centraal Onthaal (CO) uit. “Dat pasje geven wij uit. Zo kan er op één centrale plek bepaald worden wie gebruik kunnen maken van maatschap pelijke opvang en wie niet.”
STEDELIJKE ZORG / MAATSCHAPPELIJKE OPVANG
2007
Aantal in de TrajectToewijzingsCommissie vastgestelde (TTC) trajecten
956
Aantal toegewezen pasjes
547
“We nemen de besluiten echt gezamenlijk, en klanten hebben daar baat bij”
’s Jeanneke van Nielen tijdens een huisbezoek
Niet iedereen kan bij het loket aan de Willem Ruyslaan terecht. Je moet bijvoorbeeld ouder zijn dan 23 jaar, legaal, al minstens drie jaar in de regio Rotterdam verblijven én mee willen werken aan een traject om weer een dak boven je hoofd te krijgen en je leven op de rails. Kans Achter Centraal Onthaal schuilt een hecht en succesvol samenwerkingsverband tussen SoZaWe, GGD, GGZ en Rotterdamse instellingen die dak- en thuislozen opvangen. Alle partijen zijn vertegenwoordigd in de Trajecttoewijzingscommissie (TTC), die de besluiten neemt over de individuele trajectplannen. “In 2007 is de samenwerking echt goed op gang gekomen”, blikt Van Nielen tevreden terug. “Steeds vaker worden adviezen uitgewisseld, klanten overgedragen en kijkjes bij elkaar in de keuken genomen. De besluiten nemen we in alle gezamenlijkheid. Prachtig dat het zo loopt. De klanten hebben er veel baat bij. Onder andere omdat de traject plannen er steeds beter door worden. Dit maakt hun kans van slagen ook groter.”
Ongeveer driehonderd Rotterdamse jongeren brengen donderdag 15 november een bezoek aan de banenmarkt ‘Ontdek je talenten en grijp je kans’. De banenmarkt is georganiseerd door het Jongerenloket en vindt plaats in het pand aan de Westblaak. n
Teruggeleid Halverwege 2007 nam Centraal Onthaal, onderdeel van de afdeling Stedelijke Zorg, een nieuwe taak op zich: het (laten) terugleiden van dak- en thuislozen uit andere regio’s. “Als zo iemand zich bij ons meldt, halen we meteen het Leger des Heils erbij”, vertelt de teamchef. “Zij leggen contacten in de plaats van herkomst en zorgen ervoor dat er opvang is bij terugkeer. Door meteen met een aanbod te komen, gaat iemand ook eerder terug naar de regio waar hij of zij vandaan komt.” In 2008 wordt Centraal Onthaal integraal onderdeel van het WWB-proces. “Dan hebben we ook geen apart loket meer nodig”, zegt Van Nielen. “Wie in de maatschappelijke opvang terechtkomt, krijgt dan voortaan één klantmanager, die overal bij helpt. Voor onze klanten betekent dat: één keer je verhaal vertellen aan één persoon, en je wordt op alle fronten verder geholpen.”
De Sociaal Wetenschappelijke afdeling (SWA) voert een tevredenheidsonderzoek uit onder klanten met een bijstandsuitkering. Rond 15 november worden naar tweeduizend klanten vragenlijsten verzonden. n
SOZAWE ROTTERDAM - JAARVERSLAG 2007 - INZOOMEN OP MOGELIJKHEDEN - 13
CENTRAAL INBURGERINGSLOKET Zestienduizend Rotterdammers laten inburgeren in vier jaar tijd. Niet mis, deze taakstelling van het Centraal Inburgeringsloket (CIL) van SoZaWe. “Maar we hebben goede hoop dat we het gaan halen!”, stelt teamchef Petra Stoppelenburg. De eerste resultaten zijn bemoedigend: iets meer dan een jaar nadat de nieuwe Wet Inburgering (WI) werd ingevoerd, zitten ruim 4.000 inburgeraars daad werkelijk in de klas.
“Ruim 4.000 inburgeraars in de klas: daar zijn we wel trots op!”
Petra Stoppelenburg (midden) tijdens een teamoverleg
“Onze eerste doelstelling is hiermee gehaald”, vertelt Stoppelenburg. “En gemakkelijk was dat niet. Op 1 januari 2007 was de nieuwe wet er wel, maar de werkwijze nog niet. Een klein team ging ermee aan de slag. Toen deze pilotfase was afgerond, begon de zomervakantie. In september ging het pas echt goed lopen. Op 1 april 2008, de datum waarop een kwart van onze doelgroep in de klas moest zitten, stond de teller op 4.049. Daar zijn we wel trots op!” Handhaven Het CIL stelt vast of iemand moet of wil inburgeren, bepaalt aan de hand van een taal-leertoets hoe lang het traject moet worden en zorgt er bovendien voor dat de inburgeraar daar zo snel mogelijk aan kan beginnen. Daarnaast heeft de afdeling belangrijke taken op het gebied van voorlichting én controle, want inburgeren is niet vrijblijvend. In 2008 wordt begonnen met handhaven. INBURGERING Deelnemers getoetst Aantal trajecten
2007 1.828
Volle toeren Ondertussen draaide het CIL op de Schiekade op volle toeren. “De inzet en flexibiliteit die onze medewerkers aan de dag hebben gelegd, vind ik echt bijzonder”, zegt de teamchef trots. En het CIL bruist van de plannen: “We willen onder andere meer gebiedsgericht gaan werken, bijvoorbeeld door wervingsdagen in wijkcentra te organiseren. Zo proberen we zoveel mogelijk mensen te bereiken die willen of moeten inburgeren. En met de nodige creativiteit moet dat lukken!”
106
Van 1 tot en met 10 december vindt in HAL4 de expositie ‘Kunstkoppen’ plaats. Deze tentoonstelling wordt georganiseerd door Regionaal Bureau Zelfstandigen (RZB) en kunstenaars uit de WWIK (Wet werk en inkomen kunstenaars). n
Energie Het CIL werkt onder meer samen met taalaanbieders, taal-leertoetsorganisaties, het UWV en het Rotterdams Ambassadricenetwerk. Belangrijke interne samenwerkings partners zijn de klantmanagers op de Werkpleinen. “Die zijn verantwoordelijk voor het bemiddelen van inburgeraars met een uitkering”, vertelt Stoppelenburg. “Het afgelopen jaar hebben we dan ook veel tijd en energie gestoken in het ter plekke voorlichten en begeleiden van deze klantmanagers.”
Dinsdagochtend 11 december wordt district Oude Maas ruim een uur ontruimd. De brandweer staat met loeiende sirenes en gasmaskers op de stoep. De brand wordt veroorzaakt door kortsluiting. n
SOZAWE ROTTERDAM - JAARVERSLAG 2007 - INZOOMEN OP MOGELIJKHEDEN - 14
HUISHOUDELIJKE VERZORGING Een nieuwe wet maakte 2007 tot een ingrijpend jaar voor Individuele Voorzieningen (IV), voorheen Voorzieningen Gehandicapten. Niet alleen de naam, maar ook de taakstelling en werkprocessen veranderden. Want IV kreeg er een belangrijke opdracht bij: huishoudelijke verzorging regelen voor wie thuis hulp nodig heeft. “Het was het wel even wennen”, vertelt stafadviseur Linda Beckman. “Maar inmiddels hebben we het nieuwe product voor 99 procent in de vingers.”
Meteen hulp Ook de omzettingsactie, van AWBZ- naar Wmo-indicatie, was hard werken. In april 2007 begon de afdeling met indiceren van huishoudelijke verzorging. “Vroeger deed het CIZ dat”, legt de stafadviseur uit. “De klant heeft gelukkig weinig van alle commotie gemerkt. Ons uitgangspunt was: continuïteit in de zorg bieden en voor bestaande klanten zoveel mogelijk bij het oude laten. Daarom hebben we ook een overgangsregeling getroffen met zorgaanbieders die niet door ons gecontracteerd zijn. Dankzij deze regeling hoeven oude klanten niet van leverancier te veranderen. Bij nieuwe aanvragen nemen we binnen 48 uur contact op. Als het nodig is, wordt er direct hulp ingezet. De indicatie volgt dan binnen zes weken. Dit systeem werkt erg goed.”
“Het nieuwe systeem werkt erg goed”
Linda Beckman (rechts) tijdens een voorlichting
Huishoudelijke Verzorging was vroeger onderdeel van de AWBZ, maar valt nu onder de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo), die wordt uitgevoerd door IV. Voor de medewerkers van de afdeling betekende dit dat ze zich een geheel nieuw deelgebied eigen moesten maken, naast wonen, rolstoelen en vervoer. Hier ging veel energie in zitten. IV - WMO
2007
Aantal aanvragen
27.065
waarvan huishoudelijke verzorging
8.225
Aantal toegekende voorzieningen
43.070
waarvan huishoudelijke verzorging
28.700
Gemiddelde vergoeding per cliënt, inclusief huishoudelijke verzorging € 2.224 Aantal ritten Vervoer op Maat
845.819
n De gemeente Rotterdam, waaronder SoZaWe, neemt op 13 december deel aan Job Event, een nieuwe banenbeurs voor hoogopgeleide werkzoekenden in Zuidwest Nederland.
Beweging Het jaar 2008 zal niet veel rustiger en minstens zo interessant worden als het voorgaande jaar, voorziet Beckman: “Er is nog veel in beweging. Dat komt ook omdat het verder ontwikkelen en invullen van de Wmo een lang proces is. In de oude wet (WVG) stond de zorgplicht centraal, in de nieuwe het compensatiebeginsel. Het uitgangspunt is nu dat je ‘compenseert’ voor de beperkingen die iemand heeft. Dat betekent dat er veel meer op individueel niveau bekeken moet worden, maar ook dat de vorm van je dienstverlening moet worden aangepast. En dat heb je niet van de ene op de andere dag voor elkaar. Maar het is zeker de moeite waard: als we het compensatiebeginsel goed neerzetten, dan kunnen we zaken voor onze klanten nog beter regelen.”
Met een feestelijke bijeenkomst bij het CWI op de Schiekade wordt op woensdag 19 december het Digitaal Klantdossier officieel in gebruik genomen. n
DE CIJFERS
WERKEN WSW
2006
2007
ORGANISATIE
2006
2007
aantal werknemers
2.698
2.732
Medewerkers
Mannen
811
790
waarvan bij Roteb
2.182
2.208
Vrouwen
1.302
1.366
waarvan bij Stadstoezicht
110
104
Totaal aantal medewerkers
2.113
2.156
waarvan bij SoZaWe
406
419
ID-banen
aantal banen
5.274
3.705
FTE
1.926,82
1.967,31
ID-banen
aantal uitstroom
803
988
aantal trajecten
1.133
1.054
Deeltijd vrouwen
675
714
Instroom WWB
9.106
8.384
Deeltijd mannen
110
124
Uitstroom WWB
11.870
9.475
2.115
3.809
Vaste aanstelling
87,41%
84,23%
WIW
waarvan uitstroom naar werk
ONDERSTEUNING Inburgering
ROA/VVTV-klanten
2006
2007
159
58
Schuldhulpverlening
klanten
3.789
4.662
Individuele voorz. WMO
klanten
36.415
43.180
Rotterdampas Sociaal Raadslieden
ZIEKTEVERZUIM
2006
2007
13.260
27.065
Kort verzuim (t/m 7 dagen)
1,29%
1,27%
107.874
Middellang verzuim (8 t/m 42 dagen)
1,16%
1,21%
bezoekers
43.841
42.572
Lang verzuim (langer dan 43 dagen)
2,71%
2,95%
vragen
61.389
61.275
Totaal verzuim
5,16%
5,43%
2006
2007
33.592
30.948
WWB (per 31-12-07)
klanten 18 t/m 22 jaar
905
818
klanten
458
366
178 147
101.350
klanten 23 t/m 64 jaar
Bijzondere bijstand
188 181
verkoop
WWB (per 31-12-07)
WWIK (per 31-12-07)
Instroom Doorstroom
aanvragen
UITKERING
IOAW/Z (per 31-12-07)
klanten
204
244
geholpen klanten
31.660
32.995
Klachten
2.473
2.589
COLOFON Uitgave: Sociale Zaken en Werkgelegenheid Rotterdam, juli 2008 - Oplage: 3.500 - Teksten: Vleesenbeek & Kamminga, Rotterdam Eindredactie: Afdeling Communicatie SoZaWe - Vormgeving: Vers Ontwerp, Maassluis - Plattegrond: Citoplan, Den Haag - Fotografie: Theo van Pelt, Maassluis Druk: OBT BV - Correspondentieadres: Postbus 1024, 3000 BA Rotterdam - Bezoekadres hoofdkantoor: Willem Ruyslaan 225, 3063 ER Rotterdam Voor publieksvragen: Telefoon: 0800 1545 - www.sozawe.rotterdam.nl