Verslag 2018 • Planning 2019
Supporter mee met de Bruegelvogel 1
2
Supporter mee met de Bruegelvogel Elk jaar organiseert Vogelbescherming Vlaanderen een vogel-van-het-jaarverkiezing om wilde vogels beter bekend te maken. Voor 2019 werd de steenuil verkozen. Dit kon geen betere keuze zijn in het Bruegeljaar, want in en rond het Pajottenland komt een van de dichtste populaties aan steenuilen ter wereld voor. Wie hun laag fluitende roep heeft leren herkennen, kan ze bij valavond vaak horen. Steenuilen zijn een kwetsbare soort en vertellen dus veel over de kwaliteit van ons landschap. Het zijn echte fans en supporters onze streek met veel natuur, landbouw en oude landschapselementen. Je kan hen steunen door aanplant van boomgaarden, knotwilgenrijen... Steenuilen nestelen immers in de holtes daarvan, hoe meer knotbomen hoe meer steenuilen. Bruegel zelf schilderde – bij ons weten – nergens een steenuil. Toch zijn steenuilen echte Bruegelvogels, want de perfecte mascotte voor een landschap dat als ‘Bruegel-landschap’ bekend is geraakt. Het Bruegeljaar in Pajottenland & Zennevallei brengt heel wat initiatieven samen vanuit toerisme, erfgoed, streekproducenten… Er zijn grote tentoonstellingen die zich richten op een internationaal publiek en ook heel wat regionale en lokale activiteiten. Iedereen kan ook gewoon aan de slag met natuur in de eigen tuin en omgeving! Vanuit Regionaal Landschap Pajottenland & Zennevallei werken we graag mee aan het Bruegeljaar met o.a. een cursus landschapsfotografie en ondersteuning van kunstenparcours Bruegeliaanse Streken². Ook in het Limburgse Bokrijk worden er activiteiten rond Bruegel georganiseerd, maar we maken geen Bokrijk van het Pajottenland! Samen met heel wat partners zoeken we een hedendaags evenwicht van landschapsversterking, landbouw, beleving en… duurzame energie. De steenuil is onze mascotte, we nodigen iedereen uit om op zijn roep in te gaan!
Gunther Coppens
Alwin Loeckx
Voorzitter
Directeur
3
4
Inhoud
1
Organisatie
1.1
Missie – visie ................................................................................................................. 7
1.2
Overleg en samenwerking ............................................................................................ 8
1.3
Team ............................................................................................................................. 9
1.4
Financiën ....................................................................................................................... 12
2
Natuur en biodiversiteit
2.1
Koesterburen 2.1.1 2.1.2 2.1.3 2.1.4 2.1.5 2.1.6 2.1.7 2.1.8 2.1.9
2.2
Boomgaarden en Plukteam • steenuil, eikelmuis .......................................................... 14 Hagen, houtkanten en solitaire bomen • steenuil, sleedoornpage ............................... 16 Poelen • kamsalamander, vroedmeesterpad ................................................................. 17 Knotbomen en Knotteam • steenuil .............................................................................. 20 Holle wegen • vliegend hert ........................................................................................... 22 Landbouw • geelgors, veldleeuwerik, patrijs ................................................................. 25 Bijen en vlinders ............................................................................................................. 26 Huiszwaluw, boerenzwaluw ........................................................................................... 28 Vleermuizen ................................................................................................................... 28
Europese natuurdoelen 2.2.1 2.2.2
Plan Boommarter ........................................................................................................... 29 Andere acties Natura 2000 ............................................................................................. 34
2.3
Bedrijfsplanner (VLM) ................................................................................................... 35
2.4
Tuinencampagne .......................................................................................................... 37
2.5
Bossen 2.5.1 2.5.2
Provinciaal steunpunt bos .............................................................................................. 40 Bebossing en bosuitbreiding .......................................................................................... 43
3
Landschap en erfgoed
3.1
Landschapszorg ............................................................................................................ 45
3.2
Water en Wind.............................................................................................................. 49
3.3
Herder van het Pajottenland ........................................................................................ 52
3.4
Loket Onderhoud Buitengebied (LOB) .......................................................................... 55
3.5
Paarden ......................................................................................................................... 59
3.6
Boomgaarden parels (Gooik) ........................................................................................ 61
3.7
Vallei van de Steenvoortbeek (Ternat) ......................................................................... 64
5
4
Strategische projecten
4.1
Project Zennevallei ....................................................................................................... 66
4.2
Opgewekt Pajottenland ................................................................................................ 73
4.3
Abdijlandschap Affligem ............................................................................................... 77
5
Draagvlak
5.1
Educatie & plattelandscentrum Paddenbroek.............................................................. 80
5.2
Natuurbeleving ............................................................................................................. 83
5.3
Communicatie 5.3.1 5.3.2 5.3.3
Website, sociale media en nieuwsbrief .......................................................................... 84 Pajot Zenne magazine .................................................................................................... 86 Ontdek Pajot Zenne: postkaarten & QR ......................................................................... 87
Bijlagen 1 2 3 4 5 6
6
Indicatorentabel Ledenlijst AV – RVB – DB Verslag accountant – neerlegging Balans en resultatenrekening 2018 Begroting 2019 Verslagen AV – RVB
1
Organisatie
1.1
Missie – visie
Regionaal Landschap Pajottenland & Zennevallei brengt gemeenten, provincie en verenigingen voor natuur, landbouw, toerisme/recreatie en jacht samen om natuur en landschap te versterken in het Pajottenland en de zuidelijke Zennevallei. RL P&Z zijn 16 gemeenten in Zuidwest-Brabant, met een gezamenlijke oppervlakte van 46 104 ha (460 km², 226 000 inwoners). De algemene missie van elk regionaal landschap is bevordering en promotie van het natuurbehoud, het streekeigen karakter, de natuurrecreatie en het recreatieve medegebruik; sensibilisering en informatieverstrekking over natuur, bos en landschap; en het beheer, herstel, aanleg en ontwikkeling van kleine landschapselementen. Regionaal Landschap Pajottenland & Zennevallei heeft vanuit deze algemene missie een eigen visie bepaald als leidraad en kader voor de jaarplannen en het uitwerken van nieuwe projecten in periode 20132018. Er zijn drie pistes waarmee we de samenwerking rond natuur en landschap de afgelopen jaren hebben versterkt: -
Integrale gebiedswerking in focuszones
-
Linken met streekidentiteit en erfgoed
-
Toeristisch-economische meerwaarde
In 2017 werd een nieuwe samenwerkingsovereenkomst getekend met de provincie (2017-2019) op basis waarvan het Regionaal Landschap ook extra prioriteit zal geven bij selectie van projecten aan samenwerking met bedrijven, zorginstellingen en jeugdverenigingen. Er is ook nauwere samenwerking rond bos via de provinciale medewerker bos die aansluit bij het team in Gaasbeek. In 2019 zal werk gemaakt worden van de focuszones en prioritaire thema’s voor samenwerking.
7
1.2
Overleg
Overleg is de belangrijkste manier om draagvlak voor natuur en landschap te stimuleren want als regionaal landschap hebben we geen enkele dwingende of verbiedende bevoegdheid. Voor elk project wordt steeds intens overlegd en samengewerkt met partners, inwoners en doelgroepen (zie projectfiches).
Overlegstructuren Het Regionaal Landschap wordt regelmatig betrokken bij gebiedsgericht of strategisch overleg van partners in de regio. Door deel te nemen aan overleg kunnen we onze visie op het Pajottenland en de Zennevallei inbrengen, en hier komen geregeld gerichte projectsamenwerkingen uit voort. -
Leaderwerking Pajottenland+ Vlaams en Brabants overleg van de Regionale Landschappen Beheercommissies Onroerend Erfgoed Strategische projecten: Landschap van Erembald tot Kravaalbos, Pajottenland, Zennevallei Overlegplatforms Natura 2000 Hallerbos, ZoniĂŤnwoud en Vlaamse Ardennen Planbegeleidingscommissies Land van Teirlinck in Beersel (landinrichting VLM) en Vlaamse Rand (Rode-Dilbeek) Algemene vergadering FeliXart (tot 2018) Europese federatie Europarc
Bestuur Zie ledenlijst en verslagen dagelijks bestuur, raad van bestuur en algemene vergadering in bijlage. In maart 2019 zal een nieuwe raad van bestuur en dagelijks bestuur worden gekozen (3 jaarlijks).
8
1.3
Team
Verslag 2018 Alwin Loeckx Anneleen Vanderputten Ben Nechelput Bram De Lameilleure Elyn Remy Hugo O Jonas Bergmans Katelijne Aelen / Marijke De Coster Kim Ceusters Koen De Rijck Leen Van de Weghe Mieke Vercruijsse Sarah Hublou Tijs Boelens Veerle Dehaeseleer
Planning 2019 Alwin Loeckx Anneleen Vanderputten Ben Nechelput Bram De Lameilleure Elyn Remy Hugo O Jonas Bergmans Katelijne Aelen / Marijke De Coster Kim Ceusters Koen De Rijck Leen Van de Weghe Mieke Vercruijsse Sarah Hublou Veerle Dehaeseleer
Directeur Landschapszorg Landschap en natuur Natuur Natuur Herder Landschap Paddenbroek/educatie
85% 100% 80% 80% 100% vanaf augustus 100% 100% vanaf april 50% / 20%
Landschap Natuur Draagvlak Draagvlak Natuur Landbouw Ondersteuning
85% 100% 80% 80% vanaf juni 60% 20% tot augustus 90%
Directeur Landschapszorg Landschap en natuur Natuur Natuur Herder Landschap Paddenbroek/educatie
90% 60% 80% 80% 100% 100% 100% 60% / 20%
Landschap Natuur Draagvlak Draagvlak Natuur Ondersteuning
85% 100% 80% 80% 60% 80%
Totaal VTE in 2018 was 12,4. In 2018 werden drie nieuwe medewerkers in dienst genomen: Mieke (draagvlak), Jonas (landschap) en Elyn (natuur). Lien en Tijs zijn uit dienst gegaan. Greet De Prins geeft ondersteuning communicatie aan de vijf Vlaams-Brabantse RL’en vanuit de provincie. Matthias Vermeire werkt als provinciaal bosmedewerker 2 dagen per week mee in ons team. Vanaf begin 2019 wordt hij vervangen door Maarten Decoene die voltijdse bosmedewerker wordt in Pajot & Zenne. Frederik Hanssens is bedrijfsplanner in dienst van de VLM met werking in onze regio. Daan Demey en Carolien Ruebens van provincie dienst ruimte werken elk 1 dag per week mee in Gaasbeek vanuit strategisch projecten Zennevallei en Pajottenland. Bijkomend hadden we in ook 2018 voor 1 VTE groenarbeiders (Groenjobs) in te zetten via ProNatura.
9
10
11
1.4
12
FinanciĂŤn
→ Opsplitsing per project en controleverslag van accountant zit in bijlage.
13
2
Acties natuur en biodiversiteit
2.1
Koesterburen
2.1.1 Boomgaarden en Plukteam โ ข Koesterbuur: steenuil, eikelmuis Trekker: Regionaal Landschap, Leen/Anneleen Partners en doelgroepen: inwoners, gemeenten Doelstelling Vrijwilligerswerking pluk fruitbomen om waardering voor landschapselement te behouden. Aanleg en herstel van hoogstamboomgaarden. Gerealiseerd in 2018 Nr.
Locatie
Doelgroep / Middelen
Type interventie
Aantal
1
Plukacties plukteam
Provincie leefmilieu
Coรถrdinatie
2
Mobiele en vaste fruitpers Snoeicursus fruitbomen Plukcursus fruitbomen
Publiek
Promotie/Nazorg
Publiek
Vorming
Publiek
Vorming
via www.goedgeplukt.be / gans Vlaanderen: 1051 plukkers voor 103 boomgaarden (cijfers 2017: 553 en 27) Hele regio 35-tal persdagen, 4 aanbieders 17/02, Pepingen 25 deelnemers 25/08 8 deelnemers
3 4
In 2018 ging het biodiversiteitsproject Boomgaardenparels in Gooik van start. De terreinrealisaties en publieksactiviteiten in verband met boomgaarden zijn daarom opgenomen onder deze specifieke actie 3.6.2.
14
Gepland in 2019 -
Verderzetten promotie mobiele fruitpers Verderzetten Boomgaardenproject in Gooik en proces uitrollen over de hele regio Verderzetten cursus zomer- en wintersnoei i.s.m. partners Opvolgen bestaand plukteam en uitbreiding
Financieringskanalen -
Provincie leefmilieu Provincie erfgoed
Situering & illustratie
15
2.1.2 Hagen, houtkanten en solitaire bomen • Koesterbuur: steenuil, sleedoornpage Trekker: Regionaal Landschap, Anneleen Partners en doelgroepen: gemeenten, provincie, landbouwers, inwoners, bedrijven, Pro Natura/INL
Doelstelling Aanleg en herstel van hagen, houtkanten en solitaire bomen als leefgebied voor steenuil en sleedoornpage (symboolsoort).
Gerealiseerd in 2018 Nr. 1
Locatie
Doelgroep
Regio
Inwoners
Type interventie Promotie
Aantal Promo van aankoopacties van gemeenten en verenigingen
We hadden in 2018 geen specifiek project rond aanleg en herstel van hagen. De terreinrealisaties in verband met hagen zijn daarom opgenomen onder andere acties (o.a. tuinencampagne 2.4).
Gepland in 2019 -
Advies op vraag Verderzetten en uitbreiden Behaag je tuin
Financieringskanalen -
Provincie leefmilieu Provincie erfgoed
Situering & illustratie
16
2.1.3 Poelen • Koesterbuur: kamsalamander, vroedmeesterpad Trekker: Regionaal Landschap, Bram & Sarah Partners en doelgroepen: gemeenten, provincie, ANB, landbouwers, inwoners, natuurverenigingen, Pro Natura/INL, Brakona
Doelstelling Aanleg en herstel van poelen en aanleg van houtige landschapselementen als leefgebied voor amfibieĂŤn.
Gerealiseerd in 2018 Nr.
Gemeente
Locatie
Type interventie
aantal
1.
Sint-Genesius-Rode,
Hof-ten-Hout
Uitvoering herstelmaat-
1 poel + onmiddellijke
regelen korte termijn
omgeving
Overleg, advies en opmaak
1 poel + ruimere
plan herstelmaatregelen
omgeving
Kwadebeekvallei 2.
Sint-Genesius-Rode,
Hof-ten-Hout
Kwadebeekvallei
langere termijn 3.
Sint-Genesius-Rode,
Gemeentelijke
Overleg, opmaak plan en
Ruim 3 ha begraafplaats,
Kwadebeekvallei
begraafplaats
indienen VSGB-dossier
met 15-tal poeltjes en verbetering landhabitat
4.
Sint-Genesius-Rode,
Gemeentelijke
Overleg en advies.
Kwadebeekvallei
boomgaard,
Inrichtingsplan in opmaak.
Ong. 3 ha boomgaard
Hangeikweg. 5. 6.
Liedekerke Herne
Liedekerkebos Markvallei,
Opmaak en uitvoering
4 poelen, 3,6 ha
herstelplan
graslandherstel
Terreinactie: aanleg
3 poelen
Overleg, opmaak plan en
Inrichting van 2,7 ha, met
indienen VSGB-dossier
poelen, landhabitat en
Smeyersmark 7.
Herne
Markvallei, Rendries
speelnatuur 8. 9.
Herne Herne
Particulier,
Advies en opmaak
Aanleg van 1 poel
Edingsesteenweg
vergunningen
Herstel van 2 poelen
Markvallei, Rendries
Overleg en advies VMM
Aanpassen plannen met 2 poelen en landhabitat
10.
Galmaarden
Boomgaard nabij
Opmaak vergunning
1 poel
Waarbekeplein 11.
Galmaarden
Kramerijkstraat
Terreinactie: herstel
2 poelen
12.
Galmaarden
Diverse locaties
Terreinactie: achterstallig
2 poelen
knot- en kapbeheer 13.
Dilbeek
Polderstraat
Terreinactie: aanleg
1 poel
14.
Dilbeek
Waucquezlaan
Terreinactie: herstel
1 poel
15.
Dilbeek
Tenbroekstraat
Terreinactie: herstel
1 poel
16.
Dilbeek
Lange Broekstraat
Opmaak vergunning
1 poel
17
17.
Gooik
Hollandstraat
Opmaak vergunning
1 poel
18.
Gooik
Hollanderstraat
Advies herstel poel
1 poel
19.
Lennik
G. Breynaertstraat
Terreinactie: aanleg
1 poel
20.
Lennik
Diverse locaties
Advies en vergunningen
3 poelen
21.
Pepingen
Bree-eik
Terreinactie: aanleg
1 poel
22.
Pepingen
Kwadestraat
Advies en vergunning
1 poel
23.
Halle
Dr. Spitaelslaan
Terreinactie: aanleg
1 poel
24.
Sint-Pieters-Leeuw
Brabantsebaan
Terreinactie: aanleg
1 poel
25.
Sint-Pieters-Leeuw
Postweg
Terreinactie: herstel
1 poel
•
Vroedmeesterpad (Kwadebeekvallei in Sint-Genesius-Rode): o
In 2018 gaven we de monitoring van vroedmeesterpad een stevige impuls in de vorm van enthousiasmerende ontmoetingsmomenten en formele en informelere vormingen. I.s.m. ANB, Natuurpunt en Hyla.
o
De uitwisseling van kennis en ervaringen met buurregio Overijse werd verder uitgediept via de ongeveer 3maandelijkse “stuurgroep vroedmeesterpad” met o.a. ANB, Natuurpunt en Hyla.
o
Acties en monitoring werden afgestemd met ANB, in het kader van de realisatie van het soortbeschermingsprogramma met o.a. kweekproject vroedmeesterpad (in opstart).
o •
Contacten werden gelegd met particulieren voor vroedmeesterpadmaatregelen op hun terrein.
Poelen (gans werkingsgebied): o
In 2018 werden 2 cursussen georganiseerd voor aanleg en onderhoud van poelen en natuurlijke vijvers, in samenwerking met InVerde. 30/9 en 10/11 (44 d.)
•
o
Databank: voorbereiding en aanpassing nieuwe en werkbare versie
o
Databank: invoeren oude vergunningen (vanaf 1995)
Kamsalamander (Markvallei en Liedekerke): o
Overleg en afstemming met partners, lokaal en bovenlokaal.
o
Overleg en afstemming met Waalse partners met oog op verbindingen en migratieroutes aan te bevelen in het kader van SBP kamsalamander.
o
Monitoring en screening van potentiële locaties in focuszones voor kamsalamander.
o
Verfijnen potentiekaart door GIS-analyse.
Planning 2019 •
Vroedmeesterpad (Kwadebeekvallei in Sint-Genesius-Rode): o
Verderzetting overleg en afstemming met de partners, lokaal en bovenlokaal. Contact zoeken met Waalse partners, aangezien de populatie vroedmeesterpad in Sint-Genesius-Rode deels over de gewestgrens (in Waterloo) ligt.
o
Samenwerking met de gemeente (o.a. begraafplaats) wordt verder uitgebouwd en verankerd in Plan Vliegend Hert.
o
Verderzetting ondersteuning van monitoring door vrijwilligers
o
Medewerking aan kweekproject ANB
o
Verdere uitvoering inrichtingsplannen + opmaak nieuwe plannen, o.a. PSN Hof-ten-Hout, PSN boomgaard Kwadeplas, inrichting van minimaal 2 à 3 weilanden.
o
Bijkomend willen we ons richten op private tuinen op kolonisatieafstand van voortplantingspoelen (zuidoostelijk gerichte flank Kwadebeekvallei).
o
18
Contacten werden gelegd met particulieren voor vroedmeesterpadmaatregelen op hun terrein.
•
•
Poelen (gans werkingsgebied): o
Cursus aanleg en onderhoud van poelen
o
Databeheer en afstemming GIS
o
Invoeren recente vergunningen (vanaf 2008) in databank
o
Opmaak en testfase poelendatabank 2.0.
o
Advies, ondersteuning, aanleg en herstel voor poelen (algemeen).
Kamsalamander (Markvallei en Liedekerke): o
Aanleg en herstel van minstens 15 poelen, relevant voor kamsalamander.
o
Monitoring poelen: fuiken (adulten), schepronde (larven) en eDNA (aanwezigheid).
o
Landschapsstudie voor verbindingen langsheen en over de taalgrens.
o
Advies, aanleg en ondersteuning voor poelen (algemeen)
o
Uitbouw en ondersteuning vrijwilligerswerking.
Herstelwerken KT voortplantingspoel vroedmeesterpad. Hof-ten-Hout, Kwadebeekvallei, Sint-Genesius-Rode.
Monitoring voortplantingspoel kamsalamander. Markvallei, Tollembeek.
Financieringskanalen -
Provincie dienst leefmilieu / SO ANB / ANB Provincie dienst erfgoed
19
2.1.4 Knotbomen en Knotteam • Koesterbuur: steenuil Trekker: Regionaal Landschap, Koen Partners en doelgroepen: gemeenten, provincie, landbouwers, inwoners Doelstelling Vrijwilligers onderhouden knotbomen als groene sieraden in het landschap, natuurverbindingselementen en leefgebied voor steenuil.
Doelstelling → De werking van de knotteams heeft tot doel om de knotboom als typerend landschap-, natuur- en verbindingselement te behouden in de streek van het Pajottenland en de Zennevallei. Het project wil landschapsonderhoud uitgevoerd door vrijwilligersgroepen actief uitbouwen door omkadering en vorming, met de steenuil als koesterbuur. → Vaak is het achterstallige beheer van knotbomen (geen tijd, materiaal, durf, ervaring…) de reden dat knotwilgen langzaam afsterven of opgeruimd worden. Door vraag (brandhout voor kachels) en aanbod (te knotten bomen) op elkaar af te stellen willen we waardevolle knotbomen op een duurzame en bijna kosteloze manier behouden. Door een groep houtkachelgebruikers in de streek op te leiden en te omkaderen ontstaat er een ervaren en direct inzetbare groep vrijwilligers, die op 5 jaar tijd uitgroeide van houtzoekers tot biodiversiteitsambassadeurs. De resultaten zijn ook direct zichtbaar op het terrein doordat elke winter ongeveer 500 bomen correct worden geknot. → De gemeente Ternat heeft een eigen knotteam. Aanvragen die voor deze gemeente binnenkomen bij het regionaal landschap worden doorgegeven aan de Ternatse milieudienst.
Resultaten 2018 -
-
20
Oproep voor locaties waar knotbomen geknot dienen te worden: via website/nieuwsbrief, lokale media en gemeentebladen, flyer, contacten met gemeentelijke milieuambtenaren, rechtstreeks met eigenaars, via eigen contacten,… Onderzoek en evaluatie van 63 kandidaat-locaties via aanvraagformulier met foto’s. Opstart van de online knotmodule ‘GoedGeknot’ voor alle regionale landschappen in Vlaanderen. Knotten van 875 knotbomen (vooral knotwilgen). Intensief contact in de winterperiode met de verantwoordelijken van alle 8 knotteams, o.a. opvolging aanvragen, vrijwilligersverzekering,… Startmoment bij begin seizoen en bijkomende vormingen voor de bestaande knotters. Nr.
Deelactie
Gemeente
Type interventie
Aantal
1
Knotteam
Affligem
Terreinactie
84 bomen geknot
2
Knotteam
Beersel
Terreinactie
67 bomen geknot
3
Knotteam
Bever
Terreinactie
0 bomen geknot
4
Knotteam
Dilbeek
Terreinactie
75 bomen geknot
5
Knotteam
Galmaarden
Terreinactie
126 bomen geknot
6
Knotteam
Gooik
Terreinactie
50 bomen geknot
7
Knotteam
Halle
Terreinactie
18 bomen geknot
8
Knotteam
Herne
Terreinactie
23 bomen geknot
9
Knotteam
Lennik
Terreinactie
66 bomen geknot
10
Knotteam
Liedekerke
Terreinactie
10 bomen geknot
11
Knotteam
Pepingen
Terreinactie
232 bomen geknot
12
Knotteam
Roosdaal
Terreinactie
57 bomen geknot
13
Knotteam
Sint-Genesius-Rode
Terreinactie
0 bomen geknot
14
Knotteam
Sint-Pieters-Leeuw
Terreinactie
67 bomen geknot
15
Cursussen vrijwilligers
Werkingsgebied
Vorming
1 starterscursus, 1 gevorderden 11 deelnemers
Planning 2019 -
Verderzetten knotteam en het project waarbij de rol van het regionaal landschap ligt in het samenbrengen en coÜrdineren van vrijwilligers en aanvragers. Terreincontrole, databeheer, centraal aanspreekpunt en promotie. Zoektocht naar uitbreiding knotteam (vooral regio Dilbeek). Cursus knotbeheer voor beginners. Ondersteunden vorming voor knotvrijwilligers (EHBO, gereedschapsonderhoud, ladingzekerheid‌).
Situering & illustratie
Financieringskanalen -
Provincie leefmilieu / SO ANB Provincie erfgoed Landschapsfonds
21
2.1.5 Holle wegen • Koesterbuur: Vliegend hert Trekker: Regionaal Landschap, Koen/Sarah Partners en doelgroepen: gemeenten, provincie, inwoners, ProNatura/INL, ANB Doelstelling Herstelbeheer en regulier onderhoud holle wegen als leefgebied voor vliegend hert.
Gerealiseerd in 2018 Nr.
Gemeente
Straat/locatie
Type interventie (prospectie,
Aantal
aanleg, herstel of advies)
1.
Alsemberg, Beersel
Holle weg
Herstelbeheer:
+/- 1 km holle weg, +/-
Diepestraat
voorbereidende werken,
35 eigenaars, 1675
kapwerken, achterstallig
stuks plantgoed
hakhoutbeheer, verwijderen exoten, heraanplant en plaatsen erosierillen + opvolgingsbeheer 2.
Alsemberg, Beersel
Holle wegen
Individueel advies inrichting
Huisbezoek bij 7-tal
Diepestraat, Oude
overgang tuin – holle weg
eigenaars
Holle weg
Opvolgingsbeheer, nazorg,
+/- 330 m holle weg,
Beukenbosstraat
persmoment, trekproeven
+/- 18 eigenaars
Molenstraat en Beukenbosstraat 3.
Alsemberg, Beersel
100 stuks plantgoed 4.
Sint-Genesius-Rode
Speelterrein
Advies bij beheer van
2 bestaande, 1 nieuw
Tenbroek
bestaande broedhopen en
aan te leggen
aanleg nieuwe
broedhoop
Flankerende acties: -
Inventarisatie vliegend hert in wedstrijdvorm voor de bewoners van holle wegen Diepestraat, Oude Molenstraat, Beukenbosstraat en Termeulenweg.
-
Opzet monitoring door lokale vrijwilligers i.s.m. INBO en Natuurpunt Studie (meetnetten), 20/4 (10 d)
-
Infoavond vliegend hert i.s.m. gemeente Beersel en INBO
-
Expertenoverleg vliegend hert op het terrein met RL, ANB en INBO
-
Overleg met betrokken gemeentediensten en INL
22
-
Bewonersbijeenkomst en persmoment in herstelde holle weg Beukenbosstraat
-
Holle weg Diepestraat-Oude Molenstraat: communicatie met omwonenden en passanten n.a.v. herstelwerkzaamheden
-
Opstart nieuw herstelproject in holle weg Termeulenweg, Alsemberg: o
Communicatie met 40-tal eigenaars: infoavond en wandelingen (14/6, 22/6)
o
Administratie: opmaak vergunningsaanvraag, toelatingen eigenaars
o
Inventarisatie terrein
-
Opmaak subsidiedossier provincie (gemeentelijk natuurproject)
-
Begeleiding en opleveren van 2 studies: beheermatrix en boomstabiliteit d.m.v. trekproeven
-
Volgen cursus boomveiligheidscontrole (Inverde)
Gepland in 2019 -
Opstart inrichtingsproject vliegend hert (en heideherstel) in bos Eikenheide, eigendom van gemeente Beersel
-
Opvolgingsbeheer Beukenbosstraat en Diepestraat, Alsemberg
-
Herstelbeheer en opvolgingsbeheer Oude Molenstraat, Termeulenweg, Beukenbosstraat/deel 2 en Dikkemeerweg (Alsemberg) en Hallerbosstraat (Halle)
-
Regulier beheer door Pro Natura/INL, i.f.v. toegankelijkheid voor wandelaars en fietsers
Financieringskanalen -
Personeelsinzet via SO ANB, Project Subsidie Natuur en gemeentelijk natuurproject Beersel ‘Natuurvriendelijke inrichting en beheer holle wegen’. Terreinrealisaties via PSN (Diepestraat - Oude Molenstraat) en gemeentelijk natuurproject Beersel ‘Natuurvriendelijke inrichting en beheer holle wegen’.
Situering & illustratie
23
24
2.1.6 Landbouw • Koesterbuur: geelgors, veldleeuwerik, patrijs en andere akkervogels Trekker: Regionaal Landschap, Koen / VLM, Frederik (bedrijfsplanner) Partners en doelgroepen: gemeenten, provincie, landbouwers, natuurverenigingen, vogelwerkgroep, WBE/jagers, Vlaamse Landmaatschappij
Doelstelling Wintervoedsel, zomervoedsel en nestgelegenheid voor akkervogels.
Gerealiseerd in 2017 en gepland in 2018 -
Monitoring door Vogelwerkgroep Cinerea, Natuurpunt-vrijwilligers Samenwerking met geïnteresseerde WBE’s voor terreinactie Samenwerking voor aanleg kleine landschapselementen (in focuszones) Terreinactie bij landbouwers via VLM bedrijfsplanner
Financieringskanalen -
Provincie dienst leefmilieu VLM ANB
25
2.1.7 Koesterbuur: wilde bijen en vlinders Trekker: Regionaal Landschap, Elyn Partners & doelgroepen: gemeente Pepingen, provincie, Natuurpunt Pepingen, vlinderwerkgroep Thecla, inwoners, fruittelers, ANB, scholen, handelaars en streekproducenten, cultuurraad en wandelverenigingen.
Doelstelling: De gemeente Pepingen inrichten als Vlindergemeente, waardoor de biodiversiteit versterkt wordt, en alle inwoners hierbij betrekken.
Gerealiseerd in 2018 Nr.
Gemeente
Straat/locatie
Type interventie
aantal
(prospectie, aanleg, herstel of advies) 1.
Pepingen
fruittelers
Prospectie
Plaatsing van 12 bijenhotels en aanleg bloemenweide
2.
Pepingen
Hoesnaek
Advies
Voorstel voor inrichting van vlinderberm (300 m)
3.
Pepingen
De Bascule,
Vorming
Bellingen 4.
Pepingen
gemeente
Organisatie Verkennerscursus
Samenwerking
Overleg met gemeente rond nieuw wandelpad, sinusmaaibeheer en vlindervriendelijke openbare ruimtes
5.
Pepingen
Bellingen
Samenwerking
met Pep-In-Gen en wandelclub WCHV
6.
Pepingen
Bellingen,
Evenement
Weg van Klassiek
Evenement
Happening (120 d.)
abdijkerk 7.
26
Gooik
Muziekvallei
Gepland in 2019 -
Aanleg bloemenweide en plaatsing bijenhotels bij fruittelers
-
Aanleg vlinderberm
-
Uitwerken educatief vlinderpakket + geboortepakket
-
Verkennerscursus (22 mei 2019 - 29 juni 2019)
-
Uitwerken Vlinderpad, sinusmaaibeheer en vlindervriendelijke openbare ruimtes
-
Samenwerking met wandelverenigingen, kunstenaars en streekproducenten
-
Deelname aan Vlinderhappening en Tuinfeest
Situering & illustratie
Financiering: Biodiversiteitsproject provincie Vlaams-Brabant
27
2.1.8 Koesterbuur: huiszwaluw, boerenzwaluw Trekker: Regionaal Landschap, Koen Partners en doelgroepen: gemeenten, provincie, landbouwers, natuurverenigingen, vogelwerkgroep
Doelstelling Nestgelegenheid voor zwaluwen. 2018 & 2019: geen specifieke acties.
2.1.9 Koesterbuur: vleermuizen Trekker: Regionaal Landschap, Koen Partners en doelgroepen: school, provincie, Vleermuizenwerkgroep, natuurvereniging
Doelstelling Winterverblijfplaatsen voor vleermuizen inrichten (bunkers, ijskelders) Gerealiseerd in 2018: geen specifieke acties gepland. Gepland in 2019: projectvoorstel (PSN) uitwerken in overleg met de andere regionale landschappen.
28
2.2
Europese natuurdoelen
2.2.1 Plan Boommarter Trekker: Regionaal Landschap, Koen/Kim/Sarah Partners en doelgroepen: Agentschap voor Natuur en Bos, stad Halle, Natuurpunt, provincie, Natuurgidsen ZWB, particulieren
Doelstelling Versterking en uitbreiding van bos en natuur tussen Halle en Hallerbos, mensen verbinden met bos en natuur, Europese natuurdoelen vertalen naar omgeving en bewoners/gebruikers
Gerealiseerd in 2018 Nr. 1
Deelactie Projectsecretariaat
2
Rapportage en stand van zaken 2017
3
Realisaties natuur
Uitleg Projectbegeleiding, coördinatie, afstemming, aanspreekpunt Voorbereiden en voorzitten 3-maandelijkse stuurgroepen Opvolging samenwerkingsovereenkomst 2014-2019 en financiën Samenwerking partners, bilateraal overleg Dataverwerking Opzetten van nieuw samenwerkingsverband, thema’s en doelen voor projectperiode vanaf 2020: voorbouwen op huidige werking en IHDgerelateerde formule, bijkomende thema’s ruimtelijke ordening, betonstop, ontsnippering/migratieknooppunten aanpakken, buurtgroen in dorpskernen, lokale waterzuivering,… Afstemmen met Strategisch Project Zennevallei en Horizon Inspireren van Strategisch Project Horizon+ (Zoniënwoud) en Strategisch Project Landschap Erembald tot Kravaal (Groene Rand Asse) Deeldoelstellingen, acties, activiteiten, financiële middelen,… worden overlopen en aangevuld, en tegen de einddoelstelling afgemeten. Conclusie: we zijn op koers om de einddoelstellingen te halen. Enkel de doelstellingen rond bos en de deeldoelstelling rond heischraal grasland worden moeilijk haalbaar tegen eind 2019 maar er is duidelijke voortuitgang. Veel deeldoelen al ruim 100% behaald! Bijhouden realisatieteller voor aankoop, beheer, inrichting,… volgens afspraken in samenwerkingsovereenkomst
29
4
Studies natuur
5
Recreatie
6
Water
7
Communicatie en sensibilisering
8
Activiteiten
9
Extern overleg
10
Bijkomende projectmiddelen
30
Verschillende grote aankoop-dossiers ANB, Natuurpunt en stad zijn rond, en evolueren richting natuurbeheerplan, bebossing, inrichting, openstelling… Warande: herstelwerken in brongebied (uitvoering VSGB) Zavelput: hakhoutbeheer langs wandelpad Uitvoeren van terreinrealisaties bij particulieren en organisaties (zie aparte tabel) In kaart brengen van houtige KLE’s en poelen per deelgebied, i.s.m. Natuurgidsen Inventariseren das en oude burchten van das i.s.m. Natuurpunt Studie en lokale vrijwilligers, rondom Hallerbos (ook Waals-Brabant), publicatie eindrapport Initiëren en opvolgen verkenningsnota’s Malakoff-domein, Zennebeemden en Kasteelpark Lembeek; Zavelput en Sint-Pietersbos. Promoten wandelroute ‘In het spoor van de boommarter’ Oproep voor vrijwillige stewards tijdens hyacintenbloei-periode Hermeandering op Vijverbeek Up-to-date houden website www.planboommarter.be Continue werken aan Facebook-pagina Bijdragen aan inhoud, publicatie en lancering van boek Het Hallerbos Begeleiding en mede-uitgave van kinderverhaal Bloebelletjesbos in boekvorm Verdeling bus-aan-bus van brochure: 1 in najaar Aankondigingen via Info Halle, Hyacint en e-nieuwsbrief Persberichten: o.a. Prijs Plan Boommarter, Warandedag, lancering Hallerbosboek, growfunding Bloebelletjesbos-boek Uitreiken van Prijs Plan Boommarter (22 januari), voor beste terreinrealisaties bij particulieren of door vereniging, 4 prijzen, 50 deelnemers Filmvoorstelling 24/8 GVR versie Steven Spielberg in kasteelpark Lembeek Warandedag (31 augustus), 600 deelnemers i.s.m. jeugddienst en CC Vondel Dag van de Natuur (17 november), natuurbeheer in Berendries, 75 deelnemers Onroerend Erfgoed: beschermd landschap aan Zavelput Brakona/Natuurpunt Studie: studie das Waterlink: landschappelijke inkleding pompstation ANB, VMM, Vlaamse Waterwegen, provincie Vlaams-Brabant, Strategisch Project Zennevallei: herinrichtingen Lembeek-Noord en Lembeek-Zuid – zie 3.2 Goedgekeurde projectaanvraag voor uitbreiding, verdere inrichting en toegankelijkheid Warandepark, bij ANB/flankerend beleid VSGB, totaalbudget 165.000 euro → afgewerkt in 2018 Goedgekeurde projectaanvraag voor educatieve uitwerking Warandepark, bij provincie/gemeentelijk natuurproject, totaalbudget 15.000 euro → in uitvoering i.s.m. Natuurgidsen en stad Halle Uitbouwen en lanceren van growfunding.be voor Bloebelletjesbos-boek → +/4.000 euro gezocht en gevonden via crowdfunding-formule Goedgekeurde projectaanvraag voor uitvoering concrete terreinacties in Plan Boommarter gebied, o.a. bosbeheer, soortbescherming, toegankelijkheid, plantacties, monitoring, door verschillende partners samen met RLP&Z als hoofdpartner → in uitvoering i.s.m. Natuurpunt Studie, Natuurpunt Beheer, stad Halle,…
Overzichtstabel van terreinactie bij particulieren Nr.
Straat/locatie
Type interventie
aantal
(prospectie, aanleg, herstel of advies) 1.
Dr. Spitaelslaan
Aanleg
1 poel
2.
Dries
Prospectie,
2 boomgaarden, 0,85 ha, 13 hoogstamfruitbomen
opmaak ontwerp en voorbereiding boomgaardherstel (voorzien: januari 2019) + advies heg in latere fase 3.
Berendries
Prospectie en
1 boomgaard, 1,5 ha
opmaak ontwerp boomgaardherstel 4.
Kasteelbrakelsesteenweg,
Prospectie,
perceel Watergroep
ontwerp in
0,17 ha
opmaak 5.
Diverse percelen
Prospectie
3 eigenaars
Gepland in 2019 -
-
-
Verderzetten projectsecretariaat Tussentijdse rapportage, opmaken subsidie-dossiers,… Begeleiding uitvoering Plan Boommarter in Actie (duurzaam biodiversiteitsproject) Aanplantingen particulieren o.a. paardenhouders, hoogstamboomgaarden,… Warandepark: o Natuureducatieve werking o Activiteiten o.a. Warandedag Zavelput: o Overleg, begeleiding en opmaak geïntegreerd natuurbeheerplan o Impulsen speelnatuur en toegankelijkheid o Beheer Publicatie Bloebelletjesbos-boek en vertaling Hallerbos-boek Wandellus Plan Boommarter vernieuwen Diverse activiteiten o.a. bosaanplantactie, wandelingen,… en communicaties o.a. bus-aan-bus folder en Facebook Verderzetten studies natuur o.a. KLE’s, boommarter en das Verderzetten diverse externe contacten Basis maken voor verdere werking vanaf 2020
31
32
Financieringskanalen -
Provincie dienst leefmilieu Vlaanderen (ANB) Stad Halle
33
2.2.2 Andere acties Natura 2000
In 2017 - 2019 wordt hier versterkt op ingezet met bijkomende middelen van ANB via de provincie in een nieuwe specifieke samenwerkingsovereenkomst. Realisaties zijn opgenomen bij andere acties: -
Inventarisaties, overleg en biotoopverbetering voor Europees beschermde soorten binnen en buiten Speciale Beschermingszones (SBZ’s) o Kamsalamander, omgeving Liedekerkebos en Hertigembos → actie 2.1.3 o Kamsalamander, omgeving Markvallei → actie 2.1.3 o Vroedmeesterpad, Kwadebeekvallei (Sint-Genesius-Rode) → actie 2.1.3 o Vliegend hert, holle wegen in Beersel → actie 2.1.5
-
Kaart met mogelijkheden voor bosuitbreiding → actie 2.2.5
-
Opvolgen platformoverleg en acties i.s.m. ANB voor SBZ Hallerbos en omgeving, SBZ Zoniënwoud en SBZ Bossen Vlaamse Ardennen
34
2.3
Bedrijfsplanner Foto: VLM Regio Oost
Trekker: VLM, Frederik (bedrijfsplanner) Partners en doelgroepen: landbouwers Doelstelling De beheerovereenkomsten VLM hebben als doel de natuurwaarden op landbouwgronden te verhogen en in stand te houden, alsmede de impact van de landbouwvoering op het milieu zoveel als mogelijk te neutraliseren, omgekeerd worden de invloeden vanuit kwetsbare elementen gebufferd richting de landbouwpercelen. Hierbij zijn het de landbouwers zelf die zich vrijwillig engageren om deze doelstellingen te realiseren. → www.vlm.be/nl/themas/beheerovereenkomsten
Gerealiseerd in 2018 -
Doelstellingen zoals vermeld in jaarverslag 2017-18 werden grotendeels gehaald
-
Er werden 41 contracten gerealiseerd: o
31 contracten gerealiseerd in het Pajottenland (waarvan 7 contracten in het akkervogelprojectgebied Elingen/Caremberg)
o -
10 contracten gerealiseerd in de 7 akkervogelgebieden in Tienen en Boutersem
In de akkervogelprojectgebieden werden de landbouwers met de goede percelen proactief gecontacteerd (al dan niet met een bedrijfsbezoek), naar aanleiding van het engagement tot meer maatwerk en verscherpte gebiedsfocus , gegeven door de gedelegeerd bestuurder VLM Dhr. Toon Denys op het akkervogelsymposium 21 oktober 2017.
-
Spontane aanvragen (i.v.m. 1m teeltvrije zone, erosiebestrijding,‌) werden zeker ook behandeld.
35
Gepland in 2019 -
Team Vlaams-Brabant West (o.a. Pajottenland) o
algemene gebiedsgerichte werking (o.a. hernieuwingen 178 details, spontane aanvragen, begeleiding)
o -
project Belini (integraal project Zuun)
Team Vlaams-Brabant Oost: o
Medewerking in de 7 projectgebieden in Tienen en Boutersem
-
Medewerking aan VLMprojecten: -ruilverkaveling Gooik VLM
-
Planning kan steeds aangepast worden op basis van de noden en de vereisten binnen de Dienst Beheerovereenkomsten Regio Oost (Vl-Br team West en Vl-Br team Oost)
Situering & illustratie
Foto’s: VLM Regio Oost
36
2.4
Tuinencampagne: leve de tuin!
Trekker: Regionaal Landschap i.s.m. Provincie, Leen Partners en doelgroepen: inwoners Doelstelling Via verhalen en tips wil de provincie groene oases maken van de Vlaams-Brabantse tuinen. 86% van de VlaamsBrabanders heeft een tuin. Acht procent van de grondoppervlakte is tuin. Met een tuin kunnen we het verschil maken tussen een groene en een grijze provincie. Want een tuin, klein of groot, is waardevol. Ze vormen een groen lint en zijn vaak stapstenen voor dieren en planten naar andere tuinen, parken of bossen ĂŠn een bron van genot voor de eigenaars. Vlaams-Brabant streeft naar een natuurvriendelijke manier van tuinieren. Om inwoners te helpen, selecteerde men 75 tuinverkenners uit gans Vlaams-Brabant. Het zijn enthousiaste tuinliefhebbers en onafhankelijke die graag hun ervaringen gratis delen via inspirerende tuinverhalen. De komende drie jaar geven ze Vlaams-Brabanders gratis tips over de inrichting en het onderhoud van hun tuin. Hierbij komen tuinontwerp, bodem, beplanting, water, constructies en dieren in de tuin aan bod. De tuin is geen eiland, maar een onderdeel van een groter geheel. De biodiversiteit in de tuin en op het balkon is daarom afhankelijk van de omgeving waar men woont en vice versa. Een doeltreffende aanpak om de biodiversiteit te verhogen, is alleen mogelijk als overheid en burgers met elkaar samenwerken.
37
Resultaten in 2018 Nr. 1
Deelactie Provincie en de 5 RL’en Provincie en de 5 RL’en Provincie en de 5 RL’en
Type interventie Scholen
2
Samenwerking en promotie Tuinadviesmoment
3
Behaag je Tuin
4
Kringlooptuinieren
Provincie, Intradura, Compostkracht
Breed publiek
5
Stand Open Museumtuin Gaasbeek
RLP&Z
Breed publiek
Breed publiek Breed publiek
Aantal Grijze speelplaats zoekt boom 3 scholen 14/09, 4 tuinarchitecten, 12 deelnemers 71 bestellingen, 4800 haagplanten / 226 fruitbomen / 31 loofbomen / 47 wilgen/klimplanten 3 vormingsmomenten 10/02 Gaasbeek: 20 deelnemers 24/02 Herne: 13 deelnemers en 15/12 Gaasbeek: 18 deelnemers Promotie Behaag-je-tuincampagne 9/9, 1000 d.
Situering
Planning 2019 -
Organisatie van tuinactiviteiten in de regio – aansluitend bij deze tuinencampagne Workshops met Intradura: Kringlooptuinieren / Vlechten Project Volkstuinen Café Courgette – samentuinieren in de kloostertuin o o o o o o o o
Aanplanting knotwilgen (aanbod vlechthout vergroten > cursus vlechtwerk) Aanplanting houtkant hazelaar (aanbod vlechthout vergroten) Opmaak plannen naar rolstoelvriendelijk parcours Verwijderen oude stal (metaalconstructie – versleten) Plaatsen bescherming rond fruitbomen Ontwikkelen en begeleiden graasbeheer Plaatsen ronde boombank + verbeteren picknickinfrastructuur Aanleg infopunt
Financieringskanalen -
38
Provincie dienst leefmilieu Gemeente Herne / Vlaanderen
Sfeerbeelden
39
2.5
Bossen
2.5.1
Provinciaal steunpunt bos
Trekker: Steunpunt Bos Vlaams-Brabant Maarten vanaf 2 januari 2019 / Matthias 1 september 2017- 1 januari 2019
Partners: Regionaal Landschap Pajottenland & Zennevallei, Bosuitbreiding: Bram De Lameilleure, Natuur: Koen, Sarah
Doelgroepen: Private boseigenaars en openbare besturen met bos in de provincie Vlaams-Brabant. Doelstellingen Stimuleren van duurzaam bosbeheer in de Provincie Vlaams-Brabant via het actieplan Provinciaal Steunpunt Bos 2017-2019. Het uitrollen van een volledige dienstverlening naar private boseigenaars toe bestaande uit: - Een informatieloket: Het PSB houdt boseigenaars op de hoogte van het reilen en zeilen in de bossector. - Persoonlijk advies: Het PSB informeert boseigenaars over hun bosperceel opdat zij doordachte keuzes kunnen maken over hun bos, zelfredzamer worden en hun bos beter kunnen beheren. - Administratieve ondersteuning: Boseigenaars kunnen voor administratieve ondersteuning beroep doen op het PSB (kapmachtiging, plantplan, offertes evalueren). - Gezamenlijke aankoop van plantgoed: Aanbieden van inheems, autochtoon plantgoed door mee aan te sluiten bij de lopende acties van het regionaal landschap. - Gegroepeerde bosbeheerwerken: Het aanbieden van bosbeheerwerken aansluitend op de gunningen van het Regionaal landschap of via opzet van nieuwe gunningen. - Natuurbeheerplan (NBP): Het PSB ondersteunt boseigenaars bij de opmaak van een natuurbeheerplan. Het PSB stelt zelf NBP type 1 op, mits voldoen aan bepaalde ‘kwaliteitseisen’, en doet aan procesbegeleiding voor de overige types (2,3), de eigenlijke opstelling ervan wordt uitbesteed aan gespecialiseerde studiebureaus. - Gegroepeerde houtverkopen: Het opzetten van industriële en brandhoutverkopen in de Provincie Vlaams Brabant zodoende houtvolumes vermarkt kunnen worden. - Vorming: Het organiseren van theorie- en praktijkcursussen rond bosbeheer met het doel om de boseigenaar zelfredzamer te maken.
40
Gerealiseerd in 2018 Nr.
Gemeente
Gemeente
Type interventie
1.
Van Boxtael A.
Affligem
Adviesverlening
2.
Dohogne G.
Affligem
Adviesverlening + kapmachtiging
3
Notaerts F.
Lennik
Adviesverlening
4
Staelens GJ.
Galmaarden
Adviesverlening + kapmachtiging
5
Verbeke W.
Rode
Adviesverlening
6
Lindemans S.
Beersel
Adviesverlening + kapmachtiging
7
Van Leeuw S
Dilbeek
Adviesverlening + kapmachtiging
8
Deneyer R.
Beersel
Adviesverlening + kapmachtiging
9
Smeets T.
Sint-Genesius-Rode
Adviesverlening
10
Kiekens M.
Dilbeek
Adviesverlening
11
De Smedt J.
Affligem
Adviesverlening
12
De Ryckere J.P
Linkebeek
Adviesverlening + kapmachtiging
13
De Renesse F.
Pepingen
Adviesverlening + omgevingsvergunning
14
Gillioen E.
Sint-Genesius Rode
Adviesverlening
15
Cool A.
Galmaarden
Adviesverlening + kapmachtiging
16
Michiels X.
Pepingen
Opmaak Natuurbeheerplan type 1 (13 ha)
Gepland in 2019 -
Reguliere ad-hoc ondersteuning van private of openbare boseigenaar
-
Verder formaliseren en operationaliseren van het actieplan Provinciaal Steunpunt Bos 2017-2019.
-
Begeleiding private boseigenaars natuurbeheerplan Abdijlandschap Affligem (zie actie 3.6.1)
-
Begeleiding Eikenheide Alsemberg (zie actie 2.1.5)
-
Opmaken provinciaal actieplan bos 2019 – 2021
-
Streven naar maximale samenwerking en complementariteit met nieuwe vzw Bosgroep VlaamsBrabant.
41
Financiering: Provincie Dienst Leefmilieu
42
2.5.2
Bosuitbreiding en bebossing
Partners en doelgroepen: gemeenten, provincie, landbouwers, inwoners, vrijwilligers, natuurverenigingen Trekkers bij RLP&Z: Bram Doelstelling → Het coördineren van projectvoorbereiding met het oog op bebossing van niet eerder beboste terreinen, → Het verhogen van kennis en draagvlak voor (meer) bos bij betrokken landeigenaars en terreinbeheerders, lokale besturen en verenigingen, door middel van een aangepast communicatie- en vormingsprogramma, → Het coördineren van uitvoeringswerken (bv aanplanting, inrichting) van bebossingsprojecten naar het brede publiek toe.
Resultaten 2018 -
Aftoetsing en uitvoering projectplan ‘potentiële locaties voor bebossing’ voor de regio Pajottenland & Zennevallei, Aanduiding van potentiële locaties voor bosrealisatie op kaart Overzicht van de betrokken actoren Overzicht van de zgn. quickwins nl. concrete projectvoorstellen, ingediend door de actoren
Nr. 1
Deelactie Onderzoek naar potentiële locaties voor bebossing
Type interventie Onderzoek
2
Opstellen infofiche per boscluster Draagvlak aftoetsen met eigenaars, beheerders, overheden Communicatie en sensibilisering Actieve zoektocht naar gronden
Inventarisatie
6 7 8
Gemeente Ternat Gemeente Herne Galmaarden
Projectvoorstel Projectvoorstel Projectvoorstel
9
Sint-Pieters-Leeuw
Projectvoorstel
10
Gemeente Sint-PietersLeeuw Gemeente Liedekerke
Projectvoorstel
Uitleg Opmaak GIS-werkkaart, analyse en verfijnen criteria, doorvoeren verscherpte erfgoed- en natuurtoets Per boscluster wordt een zone onderzocht waarbinnen bosuitbreiding wenselijk is Gemeentes (Affligem, Dilbeek, Herne, Gooik, Ternat, Liedekerke, Galmaarden), ANB, Natuurpunt, diverse boseigenaars Penzine, website, facebook en specifieke website voor bosuitbreiding (Vlaams niveau) In 2018 werd 22,8 ha gevonden en overwogen om te bebossen (geschiktheid, wenselijkheid, financieel) Opmaak subsidieaanvraag VSGB – 0,9 ha Opmaak subsidieaanvraag VSGB – 2,4 ha Inrichtingsvoorstel met subsidie voor particuliere bebossing – 0,6 ha Inrichtingsvoorstel met subsidie voor particuliere bebossing – 0,4 ha Opmaak subsidieaanvraag VSGB – 2 ha
Projectvoorstel
Onderzoek naar aankoop en uitbreiding speelbos
3
4 5
11
Overleg en draagvlak Communicatie Inventarisatie
43
12 13 14 15 16
17
Lennik Bever Gooik Ondersteuning gemeenten en particulieren Gemeente Liedekerke, Ternat CC de Ploter Gemeente Liedekerke Stad Halle
Terreinbezoek Terreinbezoek Terreinbezoek Terreinbezoek Overleg
Overleg
Financiering: Provincie leefmilieu / SO ANB
44
Onderzoek naar bebossing van 1,2 ha Onderzoek naar bebossing nabij Akrenbos Onderzoek naar bebossing van 1 ha Adviesverlening rond bebossing en bosbeheer, in samenwerking met provinciale bosmedewerker Terreinverkenning voor openlucht voorstellingen in Liedekerkebos (uitvoering: 2020) Samenwerking bibliotheek voor bosactiviteiten – en voorstellingen
3
Acties landschap en erfgoed
3.1
Landschapszorg
Trekker: Regionaal Landschap, Anneleen, Jonas en Ben Partners en doelgroepen: inwoners, gemeenten, provincie, ProNatura/INL Doelstelling De projecten landschapszorg hebben als doel om het karakter van waardevolle landschappen (ankerplaatsen en relictzones) te herstellen en te versterken. Tegelijk betekenen deze projecten, door hun functie als ecologische stapsteen, een belangrijke meerwaarde voor biodiversiteit. Naast de terreinrealisaties besteedt de medewerker landschap en erfgoed veel aandacht aan adviesverlening.
Streekeigen landschapszorg De middelen voor landschapszorg worden gericht naar drie streekeigen thema’s. 1. Hoogstamboomgaarden als smakelijk erfgoed Regio Pajottenland en Zennevallei in Zuidwest Brabant staat sinds eeuwen gekend als ‘de fruitkorf van Brussel’ waar hoogstamboomgaarden het landschap sieren. Tot eind jaren ’60 kende het Pajottenland & Zennevallei een belangrijke fruittraditie (belangrijkste fruitstreek in Vlaanderen op Meetjesland en Hageland-Haspengouw na). Elke boerderij beschikte wel over een aantal fruitbomen. Van een interessante nevenactiviteit voor de landbouwers werd fruitteelt zelfs lange tijd een belangrijke bron van inkomsten in de regio.
45
De betekenis van hoogstamboomgaarden in Vlaams-Brabant staat kort beschreven in de infobrochure ‘Hoogstamboomgaarden: een praktische gids’ die RL P&Z in 2012 heruitgegeven heeft in samenwerking met de vier andere regionale landschappen uit Vlaams-Brabant. Het meer specifieke verhaal over hoogstamboomgaarden in regio Pajottenland & Zennevallei is het thema van ‘Smakelijk erfgoed’, een publicatie van RL P&Z uit 2004. Beide publicaties zijn online beschikbaar. Om de streekeigenheid zo veel mogelijk te vergroten wordt een selectie van de meest typische fruitvariëteiten opgesteld. In elk boomgaardproject zal dan minstens een aantal van die soorten aangeplant worden. In overleg met brouwers en tuincentra zal nagegaan worden welke acties kunnen opgezet worden in verband met de herintroductie van Schaarbeekse krieken in de regio. 2. Land van Bruegel met grote hoeven en kleine kapellen “Het Pajottenland is een lappendeken van vruchtbare akkers en weiden, omheind met populieren of knotwilgen. Het Brabantse trekpaard kent hier zijn oorsprong en de Markrivier met zijn watermolens is nooit veraf. Het landbouwleven weerspiegelt zich in de talrijke vierkantshoeves in het landschap. Langs de kronkelende wegjes passeer je vele kapelletjes die met zorg worden onderhouden.” Zo staat het te lezen op de toeristische informatie over onze regio. De landschapszorg van het Regionaal Landschap wil deze belofte waarmaken door in te zetten op acties de gelinkt aan het landbouwverleden en kapellen. 3. Erfgoedwaarden in focuszones De medewerker landschap en erfgoed zal ingezet worden om mee de 11 focuszones van het Regionaal Landschap te inventariseren op aanwezig klein historisch erfgoed en landschapsacties. Zie focuszones op pagina 7.
Gerealiseerd in 2018 Nr.
Gemeente
Straat/locatie
Type interventie
aantal
(prospectie, aanleg, herstel of advies)
1
Affligem
Bosstraat
Abdijlandschap
Heraanplant gemengde haag Reeënbescherming
2
Affligem
Domentstraat
360° erfgoed (2017) Abdijlandschap
Inkleding landschap 2018
3
Dilbeek
Centrum St-MartensBodegem Buurtpark & Trage Wegen verbinding
Zierbeek – Bodegem Landschapsinkleding
Afwerking project 2017 1 infobord
4
Dilbeek
Poverstraat
Zierbeek – Bodegem Landschapsinkleding
Afwerking & inboet project 2017 115 lm haag (veldesdoorn) Aantal losse struiken
46
1 wilgenpoot
5
Gooik
Paddenbroekstraat
360° erfgoed
Overleg Uitvoering 2019
6
Herne
Nattendries
Landschapsherstel
Aanvulling project 2016 4 hoogstamfruitbomen 40 lm haag (meidoorn)
7
Lennik
Andreas Masiusplein
Dekenijtuin
Uitvoering werken
8
Lennik
Karel Keymolenstraat
Woonzorgcentrum Armonea
9
Ternat
10
Diverse gemeenten
Landschapsinkleding Zierbeek – Bodegem Herstel van poelen (via landschapszorg)
11
Hele werkingsgebied
Heirbaan ZelfPluktuin Gemeenten Privé Landbouw Gemeenten Privé Landbouw
14 hoogstamfruitbomen 70 lm haag (veldesdoorn) 80 lm bosrand Leveren plantsoen 200 lm gemengde heg → actie 2.1.3
Affligem, Dilbeek, Roosdaal, Sint-Pieters-Leeuw, partners Roosdaal
Overleg
Advies aanleg, soortenkeuze, beheer
Flankerende acties
Beersel
Uitwerken inventarisatiefiches Begraafplaats Lot
Dilbeek
Pedemolen
Gooik
Hele gemeente
SP Landschap van Erembald tot Kravaalbos Ternat Opalfene/Neeralfene
Affligem
Snoeicursus
Publiek
Cursussen en bescherming
Knotteam
IOED
IOED Beschermd monument Beschermd monument & landschap Boomgaardenparels
Aanpassing bestek nieuwe wetgeving ‘Opmaak beheerplan’ Opvolging met Onroerend Erfgoed & gemeente 7 projecten 2018
Actie 3.6.2
8 projecten 2019
Zierbeek – Bodegem VSGB dossier
Evenement
Opzoeking Ondersteuning project Overleg Opvolgen aankoop gronden Uitwerken plannen Uitvoeren eerste projecten Onderzoek verbindingen ➔ Actie 2.1.1 ➔ Actie 2.1.4
47
Gepland in 2019 -
Uitwerken nieuwe acties met focus op streekeigen landschapszorg Afwerken 360° Erfgoedproject 2018 + 2019 Actie 360° Erfgoed 2019 Landschapsdag i.s.m. provincie Acties focuszone Zierbeek-Bodegem (Ternat, Dilbeek) Acties boomgaardenproject Gooik Adviesverlening aan gemeenten en privé eigenaars Opvolgen en ondersteuning IOED
Financieringskanalen: Provincie erfgoed Naast de ondersteuning vanuit landschapszorg, werd ook via Groenjobs (sociale economie) een ondersteuning gegeven aan gemeenten.
48
3.2
Water en Wind
Trekker bij RLP&Z: Tijs, Leen Partners en doelgroepen: Heetveldemolen vzw, Erfgoedcel PZ, gemeenten Bever, Herne, Galmaarden, Gooik, Roosdaal, Pepingen, Lennik, inwoners van ons werkingsgebied, Provincie, scholen, verenigingen, inwoners, landbouwers, molenaars Projectperiode: 2016-2019
Doelstelling Diverse partners werken samen rond vier gelinkte plattelandsthema’s met acties i.v.m. vrijwilligersnetwerken, inventariseren, investeren en ontsluiting. Symbool is het samen bakken en delen van ‘Bruegelbrood van het Pajottenland’. De vier thema’s zijn, als schoepen van een waterrad, elk onontbeerlijk om te komen tot het Bruegelbrood: rivier de Mark, oude graansoorten, water- en windmolens en bakovens. -
-
Netwerken: We brengen mensen samen en ondersteunen vrijwilligers in verschillende werkgroepen. Inventariseren: Voor de thema’s graan, molens en bakovens verzamelen we erfgoedinformatie en informatie over wat er vandaag leeft rond deze thema’s in de regio. Voor het thema Mark verzamelen we terreingegevens over het Markpad en omgeving. Investeren: We ondersteunen de herstelling van bakovens. De Heetveldemolen verbouwt een schuur tot polyvalente ruimte. We werken aan de realisatie van het Markpad en nieuwe aanplantingen in de Markvallei.
49
-
Ontsluiten: We bundelen de informatie over graan, molens, bakovens en de Mark in een folder. We maken ook een educatieve route langs de Mark en brengen alle erfgoedinformatie in de online erfgoeddatabank Erfgoedplus.
Resultaten 2018 Nr.
Locatie
Doelgroep / Middelen Projectpartners
Type interventie Overleg
Aantal
1
Diverse locaties
2
Bever, Vollezele, Dilbeek, Deux-Acres
Werkgroep rond Bakhuisjes, inwoners provincie
Workshop
4 workshops ‘brood bakken’ ter promotie Bakovenboek Provincie
3
Galmaarden, Baljuwhuis
Inspiratiegroep rond de Markvallei
Overleg
4
Pedemolen Dilbeek
Inwoners
workshop
1 netwerkmoment / overlegmoment rond de realisatie van een educatieve route, recreatieve routes, aanplantingen 1 workshop Takkenbussels
5
Galmaarden, Heetveldemolen
inwoners
Evenement
2 dagen publieksevenement Molendag mei 2018, 27/5 (400 d.)
6
Galmaarden, Heetveldemolen
inwoners
Evenement
1 dag publieksevenement Molendag september 2018 Open Monumenten 9/9 (250 d.)
7
Regio Pajottenland+
inwoners
Databank
92 stuks / databank van molens in de regio Pajottenland+
8
Regio werkingsgebied
inwoners
Communicatie
374 volgers Facebook-pagina Water en Wind
9
Regio werkingsgebied
inwoners
Publicatie
500 exemplaren 1 boek Molens van Galmaarden (medewerking Erfgoedcel)
10
Regio werkingsgebied + regio Vlaamse Ardennen
Stuurgroep Bakovens
Deelname stuurgroep ‘Vuur doet Leven’ bakovenproject van RLVA
11
Dilbeek
Landbouwers, inwoners
Uitwisseling kennis en ervaring Kunst, landbouw
12
Educatief pakket ‘molens’
Jongeren, scholen, gezinnen
Educatief pakket
13
Molenwandel-en fietsroutes
inwoners
Ism Erfgoedcel PZ
14
Jeugdpublicatie ‘De Pajotse Molenvloek’
Inwoners, jongeren
Publicatie Erfgoedcel PZ
50
vergaderingen
30-tal toekomstzaaiers Olv Anne-Theresa De Keersmaecker 2 molenkoffers (1 uitleenexemplaar bij Erfgoedcel) Recreatief aanbod: 7 wandel- en fietstochten langs de (verdwenen) Pajotse molens (drukwerk in 2019) Jeugdboek 500stuks
Gepland in 2019 -
Publieksactiviteiten o Workshops rond brood bakken, takkenbussels, graan, bakovens herstellen o Molendag in het thema Bakovens o Slotevenement met molenliederen o Opening Educatief Markpad
-
Educatief pakket o De Mark
-
Publicaties o Publicatie thema: Mark - landschap o Publicatie thema: Bakovens – Brood o Publicatie thema: Graan
-
Netwerken o Werkgroepen versterken door de organisatie van activiteiten en workshops. o Opvolgen van de realisatie van het Educatief Markpad. Overlegmomenten met werkgroep organiseren o Overlegmomenten met werkgroep Bakovens, Mark, Molens, Graan
-
Inventariseren o Vragenlijst rond bakovens rondsturen om databank bakovens aan te vullen o Inventaris Pajotse molens - databank Erfgoedplus aanvullen met 50 nieuwe objecten
-
Communicatie en ontsluiting o Projectpagina en facebook groep verder uitbouwen o Artikel in PenZine rond bakovens o Ontsluiting van het Markpad door middel van brochure en infoborden
-
Investeringen en realisaties o Opvolgen heropbouw van bakoven in Paddenbroek o Aanzet maken voor plan aanplantingen langs Markpad o Herinrichting schuur Heetveldemolen o Proefvelden met biologische graanvariĂŤteiten
Financieringskanalen -
Leader Pajottenland+ Draagvlakproject natuur-landbouw (LNE, ANB, VLM)
51
52
3.3
Herder van het Pajottenland
Trekker: Regionaal Landschap, Hugo Partners en doelgroepen: inwoners, gemeenten (Gooik, Dilbeek…), ANB, verenigingen, plattelandscentrum Paddenbroek, Natuurpunt Pajottenland, Heemkundige Kring van Gooik
Doelstelling Na 70 jaar opnieuw een herder in het Pajottenland? Dit is geen nostalgie of romantiek. Onze herder zet een streekeigen schapenras in voor erfgoed, landbouw, natuurbeheer, educatie en toerisme. Je kan bij de herder van het Pajottenland terecht voor educatie, begrazing van weilanden, boomgaarden en bermen (onderhoud en/of natuurbeheer), evenementen en gegidste wandelingen. → www.herdervanhetpajottenland.be en www.facebook.com/herderpajottenland
Gerealiseerd in 2018 Nr. 1
Locatie
4
Diverse wandelingen, processies, evenmenten… Diverse privé begrazingsopdrachten Herderweken Paddenbroek / Kesterheide Pedemolen, Dilbeek
5
Processie Halle
2 3
Doelgroep / Middelen Brede publiek / verenigingen Eigenaars terrein
Type interventie Educatie
Aantal
Natuurbeheer
4 opdrachten
Brede publiek / evenement Brede publiek/leerlingen Brede publiek
Educatie
Mei
Educatie / natuurbeheer Educatie
Juni
7 activiteiten
Mei
53
6
Erembald-Kravaal, Opwijk
Brede publiek
Educatie
September 30/9, 1000 d.
7
Gaasbeek
ANB
Natuurbeheer
September
8
Wolfsputten
ANB
September
9
Pedemolen
Brede publiek/leerlingen
Educatie / natuurbeheer Educatie / natuurbeheer
Oktober
Tijdens de zomer konden minder acties plaatsvinden wegens ziekte.
Gepland in 2019 -
Educatieve week in Paddenbroek
-
Bijkomende inkomsten uit opdrachten halen om economische rendabiliteit op te bouwen
-
Digitale publicatie over herder (financiering: provincie dienst erfgoed)
Financieringskanalen -
Eigen middelen
-
Bijdragen van opdrachtgevers
-
Gemeente Gooik
Situering & illustratie
54
3.4
Loket Onderhoud Buitengebied (LOB)
Trekker: Regionaal landschap, Jonas Partners & doelgroepen: Regionaal Landschap Brabantse Kouters, Pro Natura, Agrobeheercentrum eco², gemeenten (Galmaarden, Pepingen, Gooik, Ternat, Dilbeek, Halle, Beersel en Sint-Pieters-Leeuw), landbouwers, natuursector, sociale economie, wildbeheereenheden, vrijwilligers.
Projectperiode: 2018 -2020 Doelstellingen Door de verstedelijking en veranderingen in de landbouw zijn kleine landschapselementen (KLE’s) hun traditionele economische functies verloren. Hierdoor liggen KLE’s tegenwoordig vaak versnipperd in het landschap of is het beheer al vele jaren niet meer uitgevoerd, waardoor het voor gemeenten en andere beheerders organisatorisch en financieel niet makkelijk is om het beheer aan te pakken. Om deze groene parels in ons landschap in topconditie te houden, is het van essentieel belang dat ze (opnieuw) op een reguliere en goede manier beheerd worden. Voor de periode 2018-2020 werd daarom in de regio West-Brabant een project ‘Loket Onderhoud Buitengebied’ of ‘LOB’ opgestart, getrokken door Regionaal Landschap Pajottenland & Zennevallei, Regionaal Landschap Brabantse Kouters, Pro Natura en Agrobeheercentrum Eco². Algemene doelstelling is om voor een aantal pilootgebieden uit te werken hoe beheer van landschapselementen op een efficiëntere en meer gecoördineerde manier kan verlopen door samenwerking van gemeenten, landbouwers, sociale economie, natuursector, vrijwilligers enzovoort. In regio Pajottenland en Zennevallei loopt het LOB in drie pilootgebieden: •
Akkervogelgebieden in Galmaarden, Gooik en Pepingen
•
Groene parels langs de Zennevallei in Beersel, Sint-Pieters-Leeuw en Halle
•
Zierbeek-Bodegem in Ternat en Dilbeek
55
Vertrekkend van een gebiedsinventarisatie brengen we de KLE’s in kaart, bepalen we de beheertoestand en zoeken we in overleg met eigenaars en beheerders naar financieringsmogelijkheden en naar de meest geschikte uitvoerder van een beheertaak. In overleg met de betrokken actoren wordt een landschap- en beheervisie ontwikkeld, die als basis dient voor de opmaak en uitvoer van beheerplannen. Voor de volledige coördinatie van het beheer maken we gebruik van een digitaal beheersysteem. Dit omdat een digitaal beheersysteem het mogelijk maakt om inventarisatie, visie, planning, raming en uitvoer te koppelen. Door het organiseren van demo’s en vormingen wensen we eigenaars en beheerders te verrijken in beheerkennis, nieuwe technieken en introduceren we de werking van enkele nieuwe machines.
Gerealiseerd in 2018 Nr. 1.
Actie Voorbereiding
Uitleg •
Stuurgroep vergaderingen met promotoren: aanpak project, communicatie, afstemming inventarisatie. Startoverleg met gemeenten: toelichting project, afbakening pilootgebied, bespreking beschikbare gegevens en te betrekken actoren. Kennisuitwisseling: verzamelen opgedane kennis in andere LOB-projecten in Vlaanderen Studiedagen Aankoop en opleiding digitaal beheersysteem (DIPLA) Verkennende terreinbezoeken voor inventarisatie Overleg, kennisuitwisseling, kennisopbouw:
• • • • •
-
26/02/2018: Toelichting project op regioraad Boerenbond (ABC Eco²) 07/03/2018: Opstartvergadering (RLPZ, RLBK, PN, ABC Eco²) 21/03/2018: Toelichting project op speciale landbouwraad Pepingen (ABC Eco²) 26/03/2018: Bespreken mogelijkheden met landbouwers Beersel (ABC Eco²) 25/04/2018: Samenwerkingsmogelijkheden (RLP&Z, RLBK, PN, ABC Eco²) 04/05/2018: Kennisuitwisseling LOB-Getevallei (RLP&Z, RLBK, PN, ABC Eco²) 18/05/2018: Toelichting project gemeente Beersel (RLP&Z, PN, ABC Eco²) 25/05/2018: Toelichting project gemeente Zaventem (RLBK, PN, ABC Eco²) 08/06/2018: Studiedag LOB Oost-Vlaanderen (RLP&Z, RLBK, PN, ABC Eco²) 12/06/2018: Toelichting project gemeente Pepingen (RLP&Z, PN, ABC Eco²) 21/06/2018: Aanschaf en opleidingsdag DIPLA (RLPZ - RLBK) 25/06/2018: Toelichting project gemeente Gooik (RLPZ) 29/06/2018: Kennisuitwisseling LOB West-Vlaamse heuvels (RLP&Z, RLBK, ABC Eco²) 09/08/2019: bespreking inventarisatie RVK Elingen (RLPZ, PN) 20/09/2018: Toelichting project op raad van bestuur (RLPZ) 26/09/2018: extra opleidingsdag DIPLA (RLPZ – RLBK) 10/10/2018: toelichting project op milieuraad Galmaarden (RLPZ – ABC Eco²) 05/11/2018: Studievoormiddag + groot LOB overleg (RLPZ, RLBK, PN, ABC Eco²) 07/12/2018: Overleg proefcentrum Pamel in functie van SP Pajottenland (RLPZ) Terreinbezoek met partners
-
56
18/05/2018: Terreinbezoek Meigemheide Beersel met projectpartners
-
2.
Inventarisatie
•
3.
Opmaak beheervisie
•
18/05/2018: Terreinbezoek RVK Elingen met projectpartners 25/05/2018: Terreinbezoek Zaventem met projectpartners 06/11/2018: Terreinbezoek Galmaarden en Zierbeek-Bodegem met projectpartners 21/11/2018: Terreinbezoek Ruisbroek (SPL) met gemeente en projectpartners
Inventarisatie van pilootgebieden: in kaart brengen KLE’s via digitaal beheersysteem, bepalen beheertoestand, zoeken naar eigenaars/beheerders. Periode: 01/07/2018 – 31/09/2018. • Bespreking inventarisatiegegevens en verdere aanpak met partners en gemeenten. - 11/09/2018: Overleg met partners (RLP&Z, RLBK, PN, ABC Eco²) - 02/10/201: Overleg met partners (RLPZ, PN, ABC Eco²) • Start actorenanalyse: in kaart brengen van mogelijke uitvoerders beheer (mogelijke werken, materiaal en machines, kostprijzen…) - 20/11/2018: Planning aanpak actorenanalyse + communicatie (RLPZ en RLBK) Overleg met landbouw en natuur: bespreking inventarisatie en opmaak visiekaart + beheerdoelstellingen. - 10/10/2018: bespreking inventarisatie + aanpak visievorming – Dilbeek - 16/10/2018: bespreking inventarisatie + aanpak visievorming – Sint-PietersLeeuw - 25/10/2018: bespreking inventarisatie + aanpak visievorming – Ternat - 25/10/2018: bespreking inventarisatie + aanpak visievorming – Halle - 12/11/2018: bespreking inventarisatie + aanpak visievorming – Beersel - 26/11/2018: Vooroverleg visievorming – Dilbeek-Ternat - 27/11/2018: bespreking inventarisatie + aanpak visievorming – Galmaarden - 28/11/2018: visievorming met natuur/landbouw: Dilbeek - Ternat - 03/12/2018: visievorming landbouw Pepingen - 06/12/2018: visievorming landbouw/natuur Ternat - 12/12/2018: visievorming landbouw Beersel (ABC Eco²)
Gepland in 2019 • • •
•
• •
Afwerken beheervisie in samenwerking met lokale actoren. Op punt stellen van actorenanalyse Opmaak beheerplan per pilootgebied o Op basis van inventarisatie en beheervisie, in overleg met lokale actoren. o Koppelen van beheerschema’s aan geïnventariseerde KLE’s in digitaal beheersysteem Opmaak uitvoeringsplan: o Opmaken van begroting om de landschapselementen volgens het plan te beheren. o Bepalen van de meest geschikte uitvoerder en samenwerkingsverbanden indien overlap. o Opvolging en bijsturing indien nodig. Organisatie demo’s en vormingen Communicatie naar inwoners
Financieringskanalen PDPO : Europese, Vlaamse en provinciale subsidies.
57
Situering & illustratie 1)
2)
4) 3)
5)
7)
6)
8)
Figuren: 1) Opmaak visiekaart met landbouw en natuur. 2) Overzicht van een inventarisatie van KLE’s in DIPLA. 3) – 8) Overzichtskaarten van de pilootgebieden.
58
3.5
Paarden
Trekker: Regionaal Landschap, Elyn
Partners & doelgroepen: gemeenten, provincie, paardeneigenaars, veeartsen, Paardenpunt Vlaanderen, Boerenbond, ANB, Museum van het Belgisch Trekpaard, vzw Koninklijke Maatschappij Het Belgisch Trekpaard
Doelstelling: Een natuurlijke en duurzame integratie van paard en landschap.
Gerealiseerd in 2018 Nr.
Gemeente
Straat/locatie
Type interventie
aantal
1.
Sint-Pieters-Leeuw, Gooik
Albert
Terreinactie/aanleg
Inrichting
Callebautstraat,
paardenweides
Hollandstraat 2.
Galmaarden, Sint-Pieters-Leeuw
Museum van het
Communicatie
Persmoment 8/11, Dag
Belgisch
Brabants Trekpaard
Trekpaard, zaal
21/10 (500 d.) en
Laekelinde
Erfgoedmarkt 2/12 (100 d.)
Gepland in 2019 -
Inrichting van paardenweides
-
Infosessies (eerste op 11 februari 2019) en inspirerende busreis
-
Demo boomslepen op het Bruegels Fietsfeest (23 juni 2019)
-
Cursus boomslepen (5 en 6 oktober 2019)
Financieringskanalen Biodiversiteitsproject provincie Vlaams-Brabant
59
Situering & illustratie
60
3.6
Boomgaarden parels in Gooik
Trekker: Regionaal Landschap, Leen en Anneleen Partners: gemeente Gooik, VLM, provincie, plattelandscentrum De Paddenbroek Doelgroepen: inwoners, bio-fruittelers, fruittelers regio PZ, milieuraad werkgroep Bij-een, Pronatura, PPK, De oude Cam, Pajottenlander, e.a.
Doelstelling Dit biodiversiteitsproject, dat start vanuit een zoekzone van 100 hectare voor herstel en aanplant boomgaarden in Gooik, beoogt het verhogen van de biodiversiteit in Gooik en omstreken. Met dit project willen we de betrokkenheid en het draagvlak voor hoogstamboomgaarden vergroten. Door de aanleg van nieuwe boomgaarden, verjonging van oude boomgaarden en het organiseren van doelgroepgerichte activiteiten wensen we een integrale aanpak van landschapsbeheer en -herstel uit te rollen binnen de gemeente Gooik, specifiek rond het thema Boomgaarden.
Financiering: provincie biodiversiteitsproject
61
Gerealiseerd in 2018 Nr.
Gemeente
Straat/locatie
Type interventie
aantal
1.
Gooik
Oplombeekstraat 8
Aanleg + historisch
13 hoogstamfruitbomen
herstel
88 hoogstambomen / Lindendreef 85 lm haag 70 lm bosrand 60 lm (voedsel-)heg Schaarbeekse kriek Land-art
2.
Gooik
Hallebaan 3
Aanleg
16 hoogstamfruitbomen 6 hoogstambomen 100 lm gemengde haag 300 m² houtkant Schaarbeekse kriek veebescherming
3.
Gooik
Turkeyestraat (geen
Aanleg
nr.)
20 hoogstamfruitbomen veebescherming
4.
Gooik
Sint-Annastraat 11
Aanleg
3 hoogstamfruitbomen
5.
Gooik
Bruneaustraat 42
Aanleg
4 hoogstamfruitbomen 42 lm gemengde heg Schaarbeekse kriek
6.
Gooik
Hollandstraat 30
Aanleg
7.
Gooik
Viergatenstraat 36
Aanleg
Inkleding reeds bestaande boomgaard (+20 stuks) 1 hoogstamfruitboom 130 lm gemengde haag 105 lm gemengde heg 85 m² houtkant
•
Overleg en ondersteuning van (bio-) fruittelers uit Gooik en het Pajottenland
•
Overleg met de stuurgroep Schaarbeekse Kriek
•
Plukteam versterken en sapmobiel in Gooik 8/09 (website www.goedgeplukt.be)
•
Samenwerking met bijenwerkgroep Bij-een (milieuraad Gooik)
•
Samenaankoop plantgoed ondersteunen
•
Overleg natuureducatie rond hoogstamboomgaarden
62
Gepland in 2019 -
Uitwerken nieuwe projecten
-
Aanleg en herstel van 7 boomgaarden Overleg en ondersteuning van (bio-) fruittelers uit Gooik en het Pajottenland Promoten aanplant en verwerking van Schaarbeekse kriek in overleg met de stuurgroep Schaarbeekse Kriek Plukteam versterken en sapmobiel in Gooik (website www.goedgeplukt.be) Samenwerking met bijenwerkgroep Bij-een (milieuraad Gooik) Snoeicursussen aanbieden (4-delige cursus i.s.m. Gooikse snoeier) Samenaankoop plantgoed ondersteunen (gemeentelijke actie laten aansluiten bij regionale Behaag-jetuin-actie) Natuureducatie rond hoogstamboomgaarden Eigenaars ondersteunen in het beheer van hun boomgaard Boomgaardroute Gooik ontwikkelen (Wandel + fietsroute) Begrazingsbeheer aanbieden (herder van het Pajottenland)
-
Situering & illustratie
63
3.7
Vallei Steenvoortbeek (Ternat)
Partners & doelgroepen: Gemeente Ternat, Agentschap voor Natuur en Bos. Vlaamse Milieumaatschappii (VMM) Natuurpunt Ternat, Provincie Vlaams-Brabant, dienst cultuur.
Trekkers bij RL: Anneleen, Jonas Hoofddoelstelling: vrijwaren, bufferen en verbinden van natuur en recreatiemogelijkheden met linken naar historische aspecten van Ternat. Door de alsmaar toenemende druk op de openbare (groene) ruimte en veilige stappers- en trappersverbindingen worden de nu reeds bestaande parken, speelterreinen, natuurgebieden verbonden zodat deze door de trage weggebruiker stevig ingebed worden in het Ternat van morgen. Het gebied situeert zich boven de spoorlijn van aan de Donkerstraat tot aan de gemeentegrens met Dilbeek. De kerngronden van het project zijn gelegen in de vallei van de Steenvoordbeek.
Gerealiseerd in 2018 Nr.
Deelactie
Straat/locatie
Type interventie
Uitleg
(prospectie, aanleg, herstel of advies)
1.
Grondverwerving + verbindingen tussen gebieden.
• • •
64
Wijmenierlaan / Donkerstraat Neeralfenemolen en spaarvijver Valleigebied tussen Neeralfenestraat en
Advies, overleg, expertise, administratie
Aankoop gronden (gemeente) + inrichting. Vrijwaren natuur, inrichting voor zachte recreatie. Trage weg verbindingen.
Heirbaan. Tussen Heirbaan en gemeentegrens Dilbeek. • Kerngebied rond rondpunt Brusselstraat, Minapark en Hof Ten Berg Wijmenierlaan •
2.
Inrichting en herstelbeheer (aangekochte) terreinen.
Overleg, ontwerp, expertise, administratie
-
3.
Inrichting (aangekochte) terreinen.
Speelplein Iepenlaan
Overleg, ontwerp, expertise, administratie
-
Opruim en beheerwerken. Opmaak plan voor inrichting met houtkant, hagen, bomen, speelnatuur en rustpunten. Afstemming met inwoners. 66 lm gemengde haag. 2 notelaars.
Gepland in 2019 -
Verdere planning en uitvoer van inrichtingswerken voor natuur en recreatie. Uitwerken trage weg verbindingen. Organisatie herstel snoei en plukdagen in geboorteboomgaard. Restauratie watermolens Organisatie activiteit: molendag en/of wandelevent.
Financieringskanalen: Subsidie VSGB Ternat
65
4
Strategische projecten
4.1
Project Zennevallei
Trekker: Provincie Vlaams-Brabant (Daan Demey) en Regionaal Landschap, Kim en Ben Partners en doelgroepen: Vlaamse overheid (Ruimte Vlaanderen), gemeenten Beersel, Drogenbos, Halle en Sint-Pieters-Leeuw Doelstelling Ontwikkelen van een visie op het projectgebied en concrete acties binnen het kader van deze visie uitvoeren. Strategisch project om de bestaande planningscontext van het Ruimtelijk Structuurplan Vlaanderen (RSV) te vertalen naar concrete projecten. In oktober 2016 ging een nieuw strategisch project ‘Slimme transformatie in de verstedelijkte Zennevallei’ van start. Met de provincie Vlaams-Brabant als projectcoördinator kan RL P&Z niet alleen stevig verder werken aan projecten rond open ruimte, landschap en groen; ook thema’s als bedrijven, mobiliteit, waterbeheersing, klimaat en kernversterking komen aan bod. De ruimtelijke strategie bestaat er vooral in om de bestaande ruimtelijke structuren, natuurlijke systemen, woonen werkomgevingen in het gebied op integrale wijze te optimaliseren.
66
Gerealiseerd in 2018 Nr.
Gemeente
Straat/locatie
Type interventie (prospectie, aanleg, herstel of advies)
1.
Halle
Stadspark, Parklaan
2.
Halle
Elisabethpark
3.
Halle
Zenneweide
4.
Halle
Lembeek Zuid
5.
Halle
School Heilig Hart -
Herinrichting park: • Opmaak en goedkeuring subsidiedossier landschapspark • Organisatie van het Zennefeest 1/5 (1000 d.) • Uitvoering voorbereiden van herinzaai bloemenweide inboet vasteplantenborder • Opmaak voorstel inrichting werfweg • Bijenexpo Aankoop gronden + omvorming privaat domein naar publiek toegankelijk groen: • Opmaak en goedkeuring subsidiedossiers aankoop • Overleg met alle betrokken actoren • Fakkeltocht 6/3 (100 d.) • Opmaak planning Masterplanning Boon + brownfield bedrijventerrein: • Overleg betrokken actoren voor ruimer gebied • Opmaak masterplan door studiebureau Ingroening speelplaats • opmaak en goedkeuring subsidiedossier ‘Natuur op school’ (kleuter – en lager) • opmaak en goedkeuring subsidiedossier ontharding • overleg en workshops met leerkrachten • opmaak planning Openstellen van pad langs Zenne: • Overleg met stad Halle en aansturen van terreinacties • Opmaak en goedkeuring subsidiedossier landschapspark Studie rond natuur, waterbeheersing, recreatieve & toeristische verbindingen (o.a. Zennepad), mogelijkheden voor landbouw,… • Organiseren van workshops & publieksmomenten • Opvolgen van voortgang Studie rond Kernversterking, bedrijven, water, mobiliteit,… • Organiseren van workshops • Opvolgen van voortgang • Opmaak subsidiedossier ontharding (niet goedgekeurd) Verhogen leefkwaliteit van de kern • Opmaak subsidiedossier ontharding (niet goedgekeurd) Waterlandschap • Opmaak en goedkeuring subsidiedossier
College
6
Halle
Zennepad
7
Beersel
Zennebeemden
8
Beersel
Lot centrum
9
Beersel
Beersel centrum
10
Sint-PietersLeeuw - Beersel
Ruisbroek - Lot
67
waterlandschap Opvolging + overleg met werkgroep landinrichting • Dossier verfijnen Aankoop en inrichting groene bufferzone aan bedrijventerrein met oog voor wateropvang, recreatie, voldoende buffering,… • Overleg met alle betrokken actoren • Opmaak concepten en visieplan • opmaak en goedkeuring subsidiedossier VSGB aankoop Omvorming kale grasvlakte en naburige binnengebieden naar publiek toegankelijk groen voor wateropvang, speelnatuur, rustzone,… • Overleg met alle betrokken actoren • Participatietraject buurtbewoners a.d.h.v. flyers • Uitwerken ontwerpen • opmaak en goedkeuring subsidiedossier VSGB inrichting Opmaken van een geïntegreerde opwaardering van de ruime bedrijvenzone 3 Fonteinen. Het samenleggen van plannen, uitwerken van integrale oplossingen, capteren en oplossen van kleine knelpunten of kansen, gezamenlijk beheermanagement, … • Oprichten en coördineren van stuurgroep met betrokken overheidsadministraties + VOKA • Betrekken bedrijven en omwonenden • Opmaak nieuwsbrief & organiseren ontbijtmeetings 18/5 (30 d.) Omvorming kale grasvlakte naar publiek toegankelijk groen als parkzone aan rusthuis • Terug opnemen in 2019 Herinrichting van parkzone met oog voor waterberging, versterking natuurwaarden en speelnatuur • Overleg actoren • Participatietraject buurtbewoners a.d.h.v. flyers • Opmaak concepten, actieplan, raming + planning Ondersteuning opmaak subsidiedossier ‘Natuur op school’ (kleuter en lagere school) • Workshops met leerkrachten, ouders en leerlingen Integratie van beek en omgeving in landschap en bedrijvenzone • Overleg met betrokken actoren •
11
Sint-PietersLeeuw
Ruysbroeckveld
12
Sint-PietersLeeuw
Wildersportcomplex + omgeving
13
Sint-PietersLeeuw
3-fonteinen
14
Sint-PietersLeeuw
Zilverlinde
15
Sint-PietersLeeuw
Hoge Paal
16
Sint-PietersLeeuw
School Sint-Lutgardis Zuun
17
Sint-PietersLeeuw
Vogelzang-Zuunbeek
•
68
Opmaak en goedkeuring subsidiedossier onthardingsproject
18
Drogenbos, Beersel en SintPieters-Leeuw
19
Drogenbos
Catala en omgeving
20
Drogenbos
Boomgaardwijk
21
Drogenbos
Begraafplaats en parkzone gemeentehuis
22
Drogenbos
Sterstraat
23
Drogenbos
Binnengebied Sterstraat
24
Drogenbos
Trage weg M. Collart
Fietsstimuleringsproject • Opmaak en goedkeuring van fietsstimuleringsproject: aankoop en installatie van buitenfietspompen en fietsboxen op openbaar vervoersknooppunten. Herontwikkeling van het gebied met combinatie van private belangen van de grondeigenaar(s) en maatschappelijke doelstellingen. • Proces begeleiden van studie Zennebeemden waarbij de verschillende belangen in kaart worden gebracht en waarbij een coherent geheel wordt voorgesteld Omvorming privaat domein naar publiek toegankelijk groen voor wateropvang, speelnatuur, rustzone, buurt composteren,…: • Opmaak concepten • Overleg met alle betrokken actoren • Afwachten tot aankoop gronden door gemeente Inrichten parkbegraafplaats en parkzone gemeentehuis: • Overleg met alle betrokken actoren • Opmaak en goedkeuring subsidiedossier VSGB • Opstellen van bestek + planning Herinrichting straat als groene corridor tussen natuurgebied het Moeras, Keyenbempt & centrum Drogenbos. • Aanplant van laanbomen • Voorbereiden campagne gevelgroen • Buurtbabbel gevelgroen 5/3 (10 d.) Herinrichting parkzone tot aangename groene, natuurlijke verblijfsplek voor omwonenden. • uitgevoerd Herinrichting brede trage weg met oog voor versterking natuurwaarden en speelsere beleving • uitgevoerd
Communicatie en sensibilisering - Informeren a.d.h.v. website – www.projectzennevallei.be - Infofolder Zenneproject - Facebook-pagina https://www.facebook.com/projectzennevallei - Gebiedsgerichte participatie omwonenden: infomarkten met luchtfoto-panelen & 3D maquettes - Workshops & buurtbabbels
69
Gepland in 2019 - Opstarten en verder uitwerken van concrete acties (zie tabel bovenaan) - Organiseren workshops & ontbijtmeetings - Opmaak en verdeling infokrant Zenneproject (terugblik + toekomst) - Trefdag Zennevallei 13/2 - Zennefeest 2019 – Zenneweide Lembeek 1/5 - Periferia Drogenbos Financieringskanalen -
Strategisch project (Ruimte Vlaanderen, departement Omgeving) Projectbijdrage van gemeenten Subsidie VSGB toegankelijk openbaar groen (ANB) Subsidie ter ondersteuning van het gemeentelijke natuurbeleid (provincie) Subsidie ‘Natuur op school’ (provincie) Onthardingssubsidie (Vlaamse Overheid, departement Omgeving) Nominatieve subsidies (provincie) Stadsvernieuwingsfonds groen in de stad (Vlaamse Overheid, Agentschap Binnenlands Bestuur) Subsidie landinrichtingsprogramma waterlandschap (VLM) Subsidie voor fietsstimuleringsproject (provincie)
Inrichtingsplan HH-college
70
Sfeerbeeld landschapspark Halle
Wildersportveld: huidige situatie
Wildersportveld: toekomstbeeld
71
Sterstraat: huidige situatie
Sterstraat: toekomstbeeld
Zennefeest – stadspark Halle
72
4.2 Opgewekt Pajottenland
Trekker: Provincie Vlaams-Brabant (Carolien) & Regionaal Landschap Pajottenland & Zennevallei (Ben en Mieke) en Pajopower (Reindert)
Partners en doelgroepen: 10 Pajotse gemeenten (Bever, Galmaarden, Gooik, Herne, Lennik, Pepingen, Roosdaal, Liedekerke, Halle en Sint-Pieters-Leeuw), Vlaamse overheid (Departement Omgeving)
Extra: Landschapsstudie (start najaar 2018 – looptijd 18 maanden), uitgevoerd door consortium NVDR, LAMA landscape architects, Marco Broekman en Zero Emission Solutions
Doelstelling Het Pajottenland is gevoelig voor de gevolgen van klimaatverandering. Niet alleen droogte, maar ook wateroverlast zullen de regio de komende jaren voor uitdagingen stellen. Gelukkig biedt het Pajots landschap ook volop kansen om te werken rond klimaat. Deze kansen worden in het strategisch project verder onderzocht vanuit drie centrale pijlers: hernieuwbare energie, kernversterking en klimaatadaptieve open ruimte.
De doelstelling van het strategisch project is dan ook om te komen tot een gedragen visie over de rol van hernieuwbare energie in het Pajottenland bij dit alles. Samen met de beleidsmakers, burgers, landbouwers, bedrijven en verenigingen wordt de komende drie jaar de handen in elkaar geslagen hoe we hernieuwbare energie kunnen inpassen in het Pajots landschap, waar het goed leven en beleven is en blijft voor inwoners en toeristen.
73
Overlegstructuren: Projectbureau (wekelijks), Kerngroep (driemaandelijks), klankbordgroep (driemaandelijks), werkgroepen (naargelang de noden)
Gerealiseerd in 2018 • • •
• • •
74
1 september: officiële start Strategisch Project Pajottenland Publicatie startnota: hernieuwbare energie als hefboom voor een klimaatbestendig Pajottenland. Startoverleg landschapsstudie (start najaar 2018 – looptijd 18 maanden): staat in voor het verkennen van de landschappelijke en maatschappelijke integratie van de best mogelijke mix van hernieuwbare energiebronnen in het Pajottenland. Kennismakingsronde: gemeenten, actoren klankbordgroep en provinciale interne diensten 14 november: Workshop lokalen ambtenaren: zolder pastorie Gaasbeek. Doel: zicht krijgen op wat leeft in de gemeentes rond de drie thema’s en verzamelen van voorstellenfiches. Opmaak voorstellennota – work in progress
Gepland in 2019 • • • • • • • •
Inspiratiedag in mei als informeel startmoment Workshop landschapsfotografie: het Bruegeliaanse landschap - gisteren, vandaag en morgen (i.s.m. Archeduc) - juni Selectie prioritaire voorstellenfiches en verder formaliseren van actieplan Najaar: uitbrengen definitieve voorstellenota a.d.h.v. communicatieplan Lezingen en wandeling i.v.m. klimaat en hernieuwbare energie in het kader van het project Bruegeliaanse Streken² van kunstenaarscollectief Pep-In-Gen. Opmaak website en verder informeren Opstellen communicatieplan Verderzetten overleg diverse externe contacten en partners
Financieringskanalen • Strategisch project (Departement Omgeving Vlaamse Overheid) • Projectbijdrage van gemeenten • Provincie dienst ruimte Communicatie • Projecttitel: Opgewekt Pajottenland • Projectbeeld :
Sfeerbeelden van de workshop in november 2018 rond opmaak voorstellennota Strategisch Project Pajottenland
75
4.3 Abdijlandschap Affligem
Trekker: Regionaal Landschap, Koen
Foto: Jo De Coninck
Partners en doelgroepen: gemeente Affligem, inwoners, milieuraad, Natuurpunt Affligem-Liedekerke, naburige bosgroepen en regionale landschappen, partners project ‘Landschap van Erembald tot Kravaalbos’
Past binnen strategisch project ‘Landschap van Erembald tot Kravaalbos’. Doelstelling
76
Gerealiseerd in 2018 Nr.
Deelactie
Type interventie
Uitleg
1
Grondverwerving: ondersteuning
Advies, overleg, expertise, administratie
2
Inrichting, herstelbeheer en opvolgingsbeheer in Koudenbergbeekvallei : coördinatie
Overleg, ontwerp, expertise, administratie
3
Beheer/mede-gebruik in Koudenbergbeekvallei: ondersteuning Recreatie, toegankelijkheid en Roofridderspad: coördinatie
Advies, expertise
5
Zwarte populier
Terreinactie
6
Natuurbeheerplan Abdijlandschap Affligem: opstart
Coördinatie, overleg, expertise
7
Overleg, expertise
12
Actieve deelname aan Landschap van Erembald tot Kravaalbos Wandelhappening van Landschap van Kravaal en Erembald Lopende en nieuwe projectaanvragen, bijkomende projectmiddelen Voortgang opvolgen acties, activiteiten, dossiers Kluizenbos in Abdijlandschap Affligem (op grens met Erembodegem) Voorjaarbloeiers-wandeling
Aankopen terrein in Koudenbergbeekvallei/GNOP1 door gemeente als uitvoering van gemeentelijk natuurproject (provincie) en VSGB (ANB): 7 percelen van 3 eigenaars, samen 2,67 ha - Herstelbeheer knotwilgenrij Zwijnweg - Opvolgingsbeheer gemeentelijke terreinen o.a. vrijstellen en inboeten bosomvorming en bosrandontwikkeling (natuurinrichtingen uit 2017) - Opvolgen gebruiksovereenkomsten gemeentelijke terreinen met 2 landbouwers - Overleg met jagers Onderhoud wandelpaden Nieuwe wandelpaden, verdere uitbreiding van Roofridderspad in Koudenbergbeekvallei Afstemming en uitrol van het wandelknooppuntennetwerk ‘Brabantse kouters’ in de regio met feestelijke opening eind september 2018 Herstelsnoei zwarte populier aan Romeinse weg en opkweken van klonen Voorbereiding van geïntegreerd natuurbeheerplan, voor gemeentelijke eigendommen en particuliere eigenaars, i.s.m. Steunpunt Bos (provincie VlaamsBrabant) Stuurgroep en projectgroep, bilateraal overleg, masterplan abdijsite en omgeving, masterplan groenpool Aalst, hop,… Meer dan 2000 bezoekers op wandelhappening aan Asbeek
13
Educatief natuurbeheer
Educatie, activiteit
14
Gidsennota Koudenbergbeekvallei
Vorming
15
Aanplant- en natuurherstelprojecten bij particulieren
Terreinactie
4
8
9
10 11
Beheer Coördinatie, ontwerp, terreinactie Overleg, ontwerp
Activiteit
Samenwerking
Overleg Overleg, advies
Activiteit
- 1 afgeronde, 1 goedgekeurde en 2 nieuwe projectaanvragen bij provincie VlaamsBrabant (gemeentelijke natuurprojecten) Met bestuur, diensten, milieuraad, verenigingen, scholen en vrijwilligers Afstemming met Natuurpunt, i.f.v. verwerving, beheer en openstelling van Kluizenbos Open wandeling in Koudenbergbeekvallei, i.s.m. milieuraad, streekgidsen en Natuurpunt Klassen in winter en zomer op bezoek in de Koudenbergbeekvallei, voor natuureducatie i.s.m. Natuurpunt Educatie en/of streekgidsen Affligem Gidsennota over natuur en erfgoed in de Koudenbergbeekvallei, voor de streek- en natuurgidsen van Affligem - Inboeten (knot)zomereiken aan Kluiskapel (project Beazar)
77
Gepland in 2019 -
Actieve participatie en input voor stuurgroep en projectbureau Landschap van Erembald tot Kravaalbos, in het bijzonder rond de abdijsite
-
Landschapsacties in het gebied o.a. bebossing, aanplant heggen en bomenrijen, knotteam, opvolgingsbeheer,,‌
-
Opmaak geĂŻntegreerd natuurbeheerplan (studie, verkenningsnota)
-
Vernieuwing oude recreatieve constructies (wandelsluizen, knuppelpaden), bijkomende info- en onthaalborden
-
Aanplant- en natuurherstelprojecten bij particulieren in het Abdijlandschap Affligem, bv. vergroening van paardenweiden door gerichte sensibilisering
-
Verdere ondersteuning aan gemeente o.a. uitvoering VSGB-projectdossiers en gemeentelijk natuurprojecten
-
Diverse natuureducatieve activiteiten in de Koudenbergbeekvallei, voor scholen, verenigingen, vrijwilligers en kinderen, samen met Natuurpunt Educatie, streekgidsen, knotteam en landbouwers
Foto: Jo De Coninck
78
Financieringskanalen Gemeente Affligem (voor acties van RL P&Z) Provincie Vlaams-Brabant ANB (voor VSGB-projecten) / Vlaanderen (strategisch project)
79
5
Draagvlak
5.1
Educatie & Paddenbroek
Trekker: Regionaal Landschap / Contactpersoon: Katelijne/Marijke/Veerle
Partners & doelgrepen: gemeenten, scholen, provincie, Educatief Natuurbeheer, Natuurgidsen, Natuurpunt Educatie, provinciedomein Huizingen, museum FeliXart, plattelandscentrum Paddenbroek (gemeente Gooik)
Doelstelling Regionaal Landschap Pajottenland & Zennevallei bouwt natuur -en milieueducatie uit vanuit plattelandscentrum Paddenbroek met regionale ondersteuning voor acties natuur -en milieueducatie en andere provinciale acties. Inzetten op consolideren en structurele uitbouw van werking in de regio. Leerlingen basisonderwijs doorlopen een traject waarbij ze minstens om de 2 jaar actief deelnemen aan een NMEactiviteit op 3 schaalniveaus (domein zelf, natuurgebied/schoolomgeving en regio). Katelijne is na langdurige ziekte in februari deeltijds herbegonnen (2/5) en bouwde geleidelijk aan op tot 60% vanaf oktober. Om de educatieve activiteiten op Paddenbroek goed op te volgen, werd het contract van Marijke De Coster verlengd (1/5). Veerle volgde de administratieve werking mee op, evenals de werking rond TriPZ en de educatieve tram (natuurlabo i.s.m. WWF BelgiĂŤ)
Gerealiseerd in 2018 Nr.
Deelactie
Type
uitleg
interventie 1.
Scholenbezoeken aan Paddenbroek
Educatie
2159 leerlingen
2.
Groene school Dorpsschool Kester
Educatie
Educatieve activiteiten tijdens ingroeningsweek school (11 klassen)
3.
80
Educatieve week met herder:
Educatie
170 leerlingen
-
Op stap met de herder (in Paddenbroek)
4.
Op zoek naar de herder met GPS
Cursus poelen
Educatie
Organisatie ism Inverde (29/9): 20 deelnemers
Nr.
Deelactie
Type
Uitleg
interventie 1.
Ontwikkeling website TriPZ
Educatie
Bundeling van het educatief aanbod in Pajottenland en Zennevallei op website Tripzindeklas.be . Ontwikkelt door Erfgoedcel P&Z ism RLP&Z
2.
Ontwikkeling natuurlabo in tram
Educatie
Aankoop oude tram gebeurde in 2017. In 2018 werd werkgroep opgestart en visie over inrichting natuurlabo in tram ontwikkeld.
3.
Verbouwing Plattelandscentrum Paddenbroek
Opvolging
Eind augustus zijn de verbouwingswerken gestart. Zowel de werken als de ontwikkeling tot plattelandscentrum worden nauw opgevolgd.
Dit is een selectie van resultaten. Het volledig overzicht staat in apart verslag NME/Paddenbroek (incl. stand van zaken pijlers landbouw, toerisme, streekidentiteit, duurzaamheid en verbouwing)
Gepland in 2019 -
Verderzetten en consolideren van acties (voorjaar 2019 reeds 465 leerlingen ingeschreven)
-
Uitbouw educatief aanbod voor secundair onderwijs
-
Educatieve week met de herder
-
Opvolging verbouwing Paddenbroek
-
Inrichting tram tot natuurlabo
-
Opvolging campagne TriPZ ism Erfgoedcel
Financieringskanalen - Provincie leefmilieu - Bijdragen van scholen
81
82
5.2
Natuurbeleving
Doelstelling Mensen betrekken bij natuur en landschap via aanbod en ontwikkeling van activiteiten, evenementen en toerisme rond deze thema’s. De acties worden hier niet beschreven, maar bij de diverse projecten.
Gerealiseerd in 2018 Nr.
Deelactie
Type interventie
Uitleg
1
Zennefeest
Evenement
→ actie 4.1
2
Molendagen
Regio
→ actie 3.2
3
Weg van Klassiek
Evenement
→ actie 2.1.7
*
Diverse andere activiteiten
Divers / regio
Zie beschrijving bij projecten en overzicht in Excel bijlage.
Gepland in 2019 -
Verderzetten van Zennefeest, Molendagen en Weg van Klassiek Bruegeljaar i.s.m. streekpartners: BFF, cursus fotografie… → www.bruegel2019.be Diverse andere activiteiten: zie beschrijving bij projecten.
83
5.3
Communicatie
5.3.1
Website, sociale media en nieuwsbrief
Instagram pagina (nieuw opgestart)
84
Website resultaten 2018
Facebook resultaten 2018
85
Nieuwsbrief resultaten 2018 Eind 2018 hadden we 3103 abonnees op onze digitale nieuwsbrief. De nieuwsbrief werd 11 keer verstuurd.
Andere resultaten 2018 -
Actie tijdens Warmste Week van StuBru (ten voordele van de steenuil)
-
Lancering www.goedgeknot.be en www.goedgeplukt.be i.s.m. andere regionale landschappen
-
Lancering www.tripzindeklas.be i.s.m. Erfgoedcel
Planning 2019 -
Lancering drone filmpjes over acties i.s.m. Vlaams-Brabantse regionale landschappen en provincie
-
Regionaal activiteitenprogramma Bruegel 2019: www.bruegel2019.be
5.3.2
Pajot Zenne magazine
Gerealiseerd in 2018 Magazine in samenwerking met Toerisme Pajottenland & Zennevallei, Erfgoedcel Pajottenland & Zennevallei en cultuurcentra. Pajot Zenne magazine: verspreiding van oplage 20 000 via 450 verdeelpunten in de regio.
Lente
Zomer
Herfst/winter
- Water & wind - Steenuilen - Landschap zoekt tuinman - Bijen - Wandelnetwerk - Bomen
- Weg van Klassiek - Behaag je tuin - Museumtuin Gaasbeek - Herder - OpenStreetMap - Wandelen Zennevallei
- Hallerbos - TriPZ - Groene speelplaatsen - Testrijders - Landschapsherstel
86
Planning 2019 -
Lentenummer (‘Bruegel’), zomernummer en herfst/winternummer
-
Regelmatige persmomenten en -berichten
5.3.3
Ontdek Pajot Zenne: postkaarten & QR
Met de campagne “Ontdek Pajot Zenne” worden gekende én minder gekende plekjes van het Pajottenland en de Zennevallei in de kijker gezet. Zo krijgen inwoners en toeristen de kans onze unieke regio te ontdekken en hartelijk te koesteren. Samenwerking met Erfgoedcel Pajottenland Zennevallei, Pajottenland +, Toerisme Pajottenland & Zennevallei Carrousels lieten postkaarten met mooie plekjes uit het Pajottenland & de Zennevallei door onze regio dwarrelen. Ze effenen de weg voor de nieuwe smartphonetoepassing www.ontdekpajotzenne.be. Resultaten 2018 - QR – code – ontwikkeling streekapp (smartphonetoepassing) - QR plekjes in Ternat - Regiodraaiboek QR-codes - Wedstrijd Postkaarten Planning 2019 -
QR plekjes in Herne Vervolg postkaartencampagne: nieuwe fotokaartenreeks (‘Bruegeljaar’)
87
88