Verslag 2011 - Planning 2012 by Regionaal Landschap Pajottenland & Zennevallei

Verslag 2011 y Planning 2012

Met steun van gemeenten

Affligem – Beersel – Bever – Dilbeek – Drogenbos – Galmaarden – Gooik – Halle – Herne – Lennik – Liedekerke – Pepingen – Roosdaal – Sint‐Pieters‐Leeuw – Ternat

Inhoud Voorwoord 1 1.1

Organisatie Missie ‐ visie.......................................................................................................................... ..7

1.2

Bestuursorganen...................................................................................................................12

1.3

Overleg en samenwerking ....................................................................................................13

1.4

Personeel ..............................................................................................................................18

1.5

Professionalisering................................................................................................................20

1.6

Nieuwe naam en landschapsrekening ..................................................................................22

2 2.1

Acties ‐ projecten

2.1.1

Koesterburen .......................................................................................................................23

2.1.2

Soortbescherming ................................................................................................................26

2.1.3

Akkervogels ..........................................................................................................................33

2.1.4

1 miljoen vlinders .................................................................................................................35

2.1.5

Hoogstamboomgaarden .......................................................................................................41

2.1.6

Hagen – houtkanten – Plant van Hier ..................................................................................45

2.1.7

Knotbomen ..........................................................................................................................47

2.1.8

Poelen ..................................................................................................................................49

2.2

Landschap ‐ streek

2.2.1

Groetjes uit het landschap! .................................................................................................52

2.2.2

Zuurstof voor de Zennevallei ...............................................................................................55

2.2.3

Groebegrachtvallei ...............................................................................................................57

2.2.4

Congoberg ............................................................................................................................62

2.2.5

Abdijlandschap Affligem ......................................................................................................65

2.2.6

Landschapsanimator en –team ...........................................................................................67

2.2.7

Bedrijfsplanner .....................................................................................................................71

2.2.8

Pajottenland van je bomen...................................................................................................73

2.3

Natuurrecreatie ‐ medegebruik

2.3.1

Trage wegen: erfgoed op dreef ............................................................................................74

2.3.2

Trage wegen: Wandelnetwerk Pajottenland fase 2..............................................................77

2.3.3

Proefritten van het Regionaal Landschap ............................................................................80

2.3.4

Weg van Klassiek – Schubertreise ........................................................................................81

Natuur ‐ biodiversiteit

2.4

Informatie – educatie

2.4.1

Educatie Pajottenland ..........................................................................................................82

2.4.2

Website – nieuwsbrief .........................................................................................................83

2.4.3

Landschapskrant ..................................................................................................................85

2.4.4

Publicaties ............................................................................................................................86

2.4.5

Media ...................................................................................................................................87

Verplichte activiteiten

3.1

Landschapskrant ..................................................................................................................88

3.2

Publieksactiviteiten ..............................................................................................................88

3.3

Vormingsactiviteiten ............................................................................................................89

Overzichten

4.1

Relatie acties – doelstellingen .............................................................................................90

4.2

Acties per gemeente ............................................................................................................91

Financiën

5.1

Resultaat 2011 .....................................................................................................................92

5.2

Begroting 2012......................................................................................................................101

Bijlagen

6.1

Lijst persartikels

6.2

Ledenlijst AV – RVB – DB

6.3

Samenwerkingsovereenkomst

6.4

Aanbevelingen ANB ‐ Mina

6.5

Instandhoudingsdoelstellingen

6.6

Verslagen AV – RVB

6.7

Landschapskranten

Apart op te vragen

6.8

Bewijzen publieksactiviteiten

6.9

Bewijzen vormingsactiviteiten

6.10

Verslag accountant – neerlegging

6.11

Leeswijzer MB 27/3/2006

Voorwoord U schrijft toch ook? Het landschap en de natuur van het Pajottenland en de Zennevallei is het decor waarin elk van ons leeft, tot rust komt, ademt en geniet. Het verhaal van ons leven wordt er waarschijnlijk meer door gevormd dan we beseffen. Als Regionaal Landschap voegen we graag enkele nieuwe titels toe aan de vele lofdichten op onze regio. Snuister in dit jaarverslag en maak kennis met natuur‐ en landschapsprojecten die uw eigen leefomgeving herwaarderen en beschermen. Rond de cover vindt u een ABC van het Pajottenland en de Zennevallei. Met dit alfabet willen we samen met u een inspirerend verhaal schrijven waarin mens, dier en natuur hoofdpersonages zijn. 2011 was een woelig jaar met heel wat zorgen over de financiën en het personeel bij het Regionaal Landschap. 2012 dient zich op dat vlak rustiger aan met een gemotiveerd team, nieuwe projecten en een begroting in evenwicht. Een natuur‐ en landschapsverhaal wordt niet door één hand geschreven. Samen met geïnspireerde co‐auteurs – bestuurders, partners, verenigingen en inwoners – nodigen we u graag uit om in het Pajottenland en de Zennevallei… op verhaal te komen. Kris Poelaert

Alwin Loeckx

Voorzitter

Directeur

Organisatie

1.1

Missie ‐ visie

Regionaal Landschap Zenne, Zuun & Zoniën is een samenwerkingsverband tussen gemeenten, provincie en gebruikers van de open ruimte: verenigingen en organisaties uit de sectoren natuur, landbouw, toerisme/recreatie en jacht. Het regionaal landschap zorgt voor overleg en samenwerking om het draagvlak voor natuur en landschap te versterken in het Pajottenland en de zuidelijke Zennevallei. Het werkingsgebied omvat 16 gemeenten met een gezamenlijke oppervlakte van 46 104 ha. Door het groen golvende Pajottenland stromen de blauwe aders van de Zuunbeek en de Mark. De Zennevallei scheidt dit agrarisch gebied van de Brabantse Ardennen waar holle wegen richting Zoniënwoud leiden.

Eind 2011 werd de zesjarige erkenning van Regionaal Landshap Zenne, Zuun & Zoniën door de Vlaamse overheid hernieuwd voor de periode 2012‐2018, na positief advies van de Mina‐raad en het Agentschap voor Natuur en Bos. De decretaal bepaalde missie van de regionale landschappen blijven: (1) bevordering en promotie van het natuurbehoud, het streekeigen karakter, de natuurrecreatie en het recreatieve medegebruik; (2) sensibilisering en informatieverstrekking over natuur, bos en landschap, het beheer, herstel, aanleg en ontwikkeling van kleine landschapselementen. RLZZZ heeft vanuit deze algemene missie een eigen visie bepaald als leidraad en kader voor de jaarplannen en het uitwerken van nieuwe projecten in periode 2012‐20181. Er zijn drie pistes om de (samen‐) werking rond natuur en landschap de komende jaren te versterken: (1) integrale gebiedswerking; (2) linken met streekidentiteit en erfgoed; (3) toeristisch‐economische meerwaarde. Integrale gebiedswerking in focus‐zones Het regionaal landschap zal haar diverse werking ‐ natuur, erfgoed, landbouw, trage wegen, biodiversiteit… ‐ specifieker richten op een aantal afgebakende gebieden. Dit maakt de samenwerking tegelijk intenser (afgebakend gebied), concreter (overleg kan sneller uitmonden in realisaties) en breder (diverse actoren en interessegebieden). Tijdens de algemene vergadering eind 2011 werd een eerste aanzet gegeven van een gebiedsoverzicht waarbij uit het totale werkingsgebied een aantal focus‐zones geselecteerd werden om prioritair rond te werken. Deze selectie en aanpak zal in de loop van 2012 verder afgetoetst worden bij de partners en leden van het regionaal landschap en nadien uitgewerkt worden in een apart document. De omvang van de focus‐zones is niet bepaald. Dit zullen zowel omvangrijke gebieden in het buitengebied – bijv. verbindingszones, KLE‐netwerken, rurale gebieden – als urbaan en zelfs industrieel gebied zijn. Het Regionaal Landschap heeft de voorbije jaren ervaring opgedaan in het uitwerken van integrale gebiedsvisies ‐ door o.a. het project Congoberg en Groebegracht – en is eind 2011 gestart met een ruimtelijk strategisch project in de Zennevallei en een project draagvlak natuur‐landbouw in Affligem. 1

Deze visie staat uitgebreid beschreven in het dossier dat werd ingediend voor de hernieuwing van de erkenning.

Ook de provinciale Koesterburencampagne zal, indien het Life+ project goedgekeurd wordt, vanaf 2012 nog meer gebiedsgericht werken (KoesterbuurTen) en zo het aspect biodiversiteit in de focus‐zones ondersteunen. Zo veel mogelijk wordt aangesloten met de bedrijfsplanner en met de werking van de landschapsanimator en –teams (in ankerplaatsen en relictzones). In een later stadium is het de bedoeling om de landschapsvisie te confronteren met andere visies (opgesteld vanuit landbouw‐ en andere sectoren) en uit te werken tot een ‘landschapscharter’.

Linken met streekidentiteit en erfgoed Het Regionaal Landschap wil nog meer aansluiten bij een aantal samenwerkingsinitiatieven rond streekidentiteit voor het Pajottenland en de Zennevallei. Deze samenwerking is steeds gericht op het verhogen van draagvlak voor natuur en landschap door het bereiken van nieuwe doelgroepen. Dit zowel door deze initiatieven vanuit het Regionaal Landschap te benutten – bijv. regional branding ‐ als omgekeerd door er voor te zorgen dat natuur en landschap een prominente rol blijven houden in de verdere uitbouw van de streekidentiteit. Deze identiteit wordt ook ingevuld vanuit erfgoed, cultuur, streekproducten… zodat vernieuwend kan samengewerkt worden met partners en een doelpubliek kan bereikt worden vanuit diverse interesses. De link met streekidentiteit en erfgoed is cruciaal voor RLZZZ want in weinig regio’s in Vlaanderen hangen landschap, landbouw, natuur, erfgoed, recreatie en identiteit zo nauw samen als in onze vruchtbare regio. De oprichting van de Cultuurregio Pajottenland & Zennevallei ‐ en een Erfgoedcel in de schoot daarvan – creëert heel wat boeiende mogelijkheden rond streeksamenwerking, zowel voor het uitwerken van projecten als voor gezamenlijke communicatie. Toeristisch‐economische meerwaarde De laatste jaren is er duidelijk groeiende aandacht voor de toeristisch‐economische meerwaarde van natuur en landschap. Dit is zowel het geval voor de regio Pajottenland onder impuls van leadergroep Pajottenland+ ‐ o.a. met regional branding en streekproducten – als vanuit de Zennevallei – o.a. uitspelen van Geuze. Het Regionaal Landschap gebruikt dit als instrument voor draagvlakverbreding en draagt bij door een actieve rol te spelen in Pajottenland+ en met specifieke projecten zoals Wandelnetwerk Pajottenland, Lekker‐Weg wandelbox, Paradijsplekjes van het Pajottenland... Verdere monitoring van zachte recreatie en bestedingspatronen kan dit nog versterken, maar het landschap van onze regio wordt nu al uitgespeeld door diverse initiatieven en bedrijven. Deze interesse biedt heel wat mogelijkheden voor nieuwe initiatieven waarbij de meer ‘traditionele’ doelgroepen en partners van het Regionaal Landschap kunnen samen‐werken met privé initiatieven of beroep doen op bedrijfsponsoring. Het Regionaal Landschap kan hierbij een brugfunctie vervullen en breder aan draagvlak werken. Enkele voorbeelden zijn de steun van de firma Colruyt voor het uitwerken van een gebiedsvisie in de vallei van de Groebegracht, de sponsoring van het ‘Weg van Klassiek!’ festival dat muziek aan landschap koppelt.

Relatie acties – visie Streek‐

Gebieds‐

identiteit

Toerisme

werking

Erfgoed

Economie

2.1

Natuur ‐ biodiversiteit

2.1.1

Koesterburen

2.1.2

Soortbescherming

2.1.3

Akkervogels

2.1.4

1 miljoen vlinders

2.1.5

Hoogstamboomgaarden

2.1.6

Hagen – houtkanten – Plant van Hier

2.1.7

Knotbomen

2.1.8

Poelen

2.2

Landschap ‐ streek

2.2.1

Groetjes uit het landschap!

2.2.2

Zuurstof voor de Zennevallei

2.2.3

Groebegrachtvallei

2.2.4

Congoberg

2.2.5

Abdijlandschap Affligem

2.2.6

Landschapsanimator en –team

2.2.7

Bedrijfsplanner

2.2.8

Pajottenland van je bomen

2.3

Natuurrecreatie ‐ medegebruik

2.3.1

Trage wegen: erfgoed op dreef

2.3.2

Trage wegen: Wandelnetwerk Pajottenland fase 2

2.3.3

Proefritten van het Regionaal Landschap

2.3.4

Weg van Klassiek – Schubertreise

2.4

Informatie – educatie

2.4.1

Educatie Pajottenland

Zie ook 4.1 Relatie acties ‐ doelstellingen

1.2

Bestuursorganen

De algemene vergadering koos op 22 februari 2010 nieuwe bestuurders voor drie jaar en de raad van bestuur stelde aansluitend een dagelijks bestuur samen. In 2011 zijn er geen wijzigingen gebeurd. De volledige verslagen van de bijeenkomsten van de algemene vergadering en raad van bestuur zitten in bijlage. In bijlage zit ook de volledige ledenlijst met vertegenwoordigers van provincie en gemeenten (fractie 1), verenigingen en organisaties uit de sector natuur (fractie 2) en uit de sectoren landbouw, toerisme/recreatie en jacht (fractie 3). Daarnaast zijn er ook een aantal adviserende leden zonder stemrecht. In het overzicht van aanwezigen staat telkens ‘aanwezig + volmacht / totaal aantal leden’: Algemene vergadering

Fractie 1

Fractie 2

Fractie 3

Totaal stemg.

Adviserend

21/2/11

8+1/16

8/12

1/5

17+1/33

1/7

5/12/11

11+3/16

8+2/12

3+1/5

22+6/33

1+1/7

Fractie 1

Fractie 2

Fractie 3

Totaal stemg.

Adviserend

11/2/11

2+2/9

4+1/7

3/3

9+3/19

1/3

7/4/11

3+4/9

4+2/7

3/3

10+6/19

1/3

28/4/11

3+6/9

4+2/7

2+1/3

9+9/19

0/3

20/6/11

3+6/9

4/7

2+1/3

8+7/19

0/3

22/9/11

5+4/9

4+1/7

3/3

12+5/19

0/3

5/12/11

6+1/9

4+2/7

1/3

11+3/19

0/3

Raad van bestuur

Dagelijks bestuur

Fractie 1

Fractie 2

Totaal

Adviserend

10/1/11

1+1/2

2/2

4/4

0/1

7/2/11

2/2

4/4

0/1

7/3/11

1+1/2

2/2

3+1/4

0/1

4/4/11

1+1/2

2+2/4

0/1

2/5/11

1+1/2

2/2

3+1/4

1/1

6/6/11

1+1/2

2/2

3+1/4

1/1

1/9/11

1+1/2

2+2/4

0/1

3/10/11

1+1/2

2/2

3+1/4

0/1

7/11/11

1+1/2

2+2/4

0/1

5/12/11

1+1/2

2/2

2+2/4

0/1

1.3

Overleg en samenwerking

1.3.1

Gemeenten

Datum + onderwerp

Alle

29/3 Overleg milieuambtenaren maatregelenfiches koesterburen

8/2 Terreinverkenning Pelinckbos

Affligem

21/2 Overleg met schepen ’T Kint 20/9 en 29/11 Werkgroep Trage Wegen Affligem 6/12 Milieuadviesraad Affligem ivm GNOP en Pelinckbos

Beersel

24/10 Overleg Zenneproject 7/12 Overleg Zenneproject

Bever

10/10 Milieuadviesraad, rond dossier voetweg 100

6/3 Overleg Broekbeekvallei

Dilbeek

2/5 Overleg Broekbeekvallei 30/5 Koestersafari 28/09 Bespreking Proefritten augustus 2012 16/11 (Neerhof) Bespreking Proefritten augustus 2012 28/11 Bespreking Sint‐Alenaeiland 20/12 Infovergadering Proefritten 2012

Drogenbos

21/10 Overleg Zenneproject

11/1, 14/2 en 7/3 Overleg met stedenbouw bouwvergunning infrastructuurwerken Markpad

Galmaarden

11/1, 24/1 Overleg schepencollege Waterputten Congoberg 19/01, 18/5 Vergadering Beheercommissie Congoberg 21/3 Overleg met schepencollege realisatie Markpad en opstart INL‐werking 18/7 Overleg poel Tollembeek met milieuambtenaar 17/10 Overleg poel Tollembeek met schepenen 5/12 Voorstelling nieuw P+ project wandelnetwerk en bomenplan aan schepencollege 8/12 Congo‐denkavond ‐ Beheercommissie

29/4 Overleg rond inrichting oude trambaan

Gooik

4/5 Overleg Milieuadviesraad koesterburen 18/8 Informele voorstelling Bomenproject 22/9 Overleg Tramsite Schepdaal herinrichting Trambaan 23/9 Overleg Trambaan 29/11 Milieuraad: voorstelling Bomenproject 1/12 Terreinbezoek, overleg Trambaan

10/1 Overleg projecten in de Groebegracht

Halle

13/1 Voorstelling project Groebegracht op milieuraad 18/1 Overleg sportdienst activiteiten Groebegracht 15/2 Overleg openbare werken project Essenbeek en Tramstraat 18/2 Bespreking verlenging Groebegrachtproject 23/2 Voorstelling project Natuurpark Dassenveld aan buurtbewoners 8/3 Overleg dienst toerisme activiteiten Groebegracht 31/3 Overleg dienst toerisme activiteiten Groebegracht 10/5 Afbakening kleinstedelijk gebied Halle 17/5 Infoavond plannen A8

28/6 Terreinverkenning mobiele fruitpers 5/7 Stuurgroep Groebegracht 20/10 Overleg Zenneproject 1/12 Presentatie Zenneproject op milieuraad

14/2 en 8/3 overleg met stedenbouw bouwvergunning infrastructuurwerken Markpad

Herne

28/6 Terreinverkenning mobiele fruitpers 4/8 Bespreking Bomenproject 8/11 Milieuraad: voorstelling Bomenproject 9/9 Bespreking Beheerplan Gaasbeek

Lennik

9/12 College Burgemeester en Schepenen: voorstelling RLZZZ en Bomenproject

29/3 Overleg Erfgoeddag thema: bakovens Pepingen

Pepingen

5/5 Overleg schepenvollege koesterburen 5/5 Overleg rond inrichting oude trambaan 28/6 Terreinverkenning mobiele fruitpers 12/8 Opvolging ruilverkaveling Elingen 8/2 Overleg gemeente ivm kapel Heidestraat

8/2 en 15/6 werkgroep trage wegen Roosdaal

Roosdaal

28/1 Bespreking Koetshuis ivm openluchttheater 17/2 Bespreking Koetshuis ivm openluchttheater 17/3 en 3/5 bespreking dossier voetweg in wandelnetwerk Roosdaal 3/5 voorstelling speelweefsel op jeugdraad 22/11 overleg rond speelweefsel en vervolg wandelnetwerk

Sint‐Genesius‐Rode

28/7 Terreinbezoek Vroedmeesterpad met Natuurpunt

Sint‐Pieters‐Leeuw

12/10 Overleg Zenneproject

Met de gemeenten Ternat en Liedekerke is geen formeel overleg gebeurd in 2011, wel overleg en planning op het terrein naar aanleiding van projectrealisaties. In 2012 zal specifiek overlegd worden met de gemeenten Ternat, Liedekerke en Dilbeek in kader van de werking in focus‐zones (zie actie 1.1) omdat ze niet vallen in het werkingsgebied van Leader+ projecten (zeven meest landelijke gemeenten van het Pajottenland) of het strategisch project in de Zennevallei. 1.3.2

Administraties en verenigingen

Datum + onderwerp

17/2 Terreinbezoek inrichtingswerken oude trambaan Pepingen

Agentschap voor

23/3 Terreinbezoek herstel kamsalamander Tollembeek

Natuur en Bos

5/4 Terreinbezoek vergunning poel Halle 5/8 Overleg brainstorm Bomenproject Leader 4/11 Heidestraat Roosdaal, werken uitgevoerd volgens kapmachtiging

28/1 Landschapsanimatorenoverleg Brussel

Agentschap

17/2 Lokaal Overleg Erfgoedconsulent en Landschapsanimator

Onroerend Erfgoed

7/9 Lokaal Overleg Erfgoedconsulent en Landschapsanimator 30/11 Terreinbezoek herstel hoogstamboomgaarden met erfgoedconsulent 30/11 Lokaal Overleg Erfgoedconsulent en Landschapsanimator

Agentschap Ruimtelijke

21/9 Startvergadering Zenneproject

Planning Boerenbond

16/3 Overleg Eco‐Kwadraat akkervogels Pajottenland 14/6 Akkervogel‐infoavond Elingen 23/11 Kennismaking Zenneproject

Bosgroep

27/1 Overleg Boseigenaar en Bosgroepcoördinator Robijnsbos

Zuidwest Brabant Brabantse Koepel

5/2 Contactdag Brakona

voor Natuurstudie CIW‐ruimtelijke ordening

8/11 Kennismaking Zenneproject

Coördinatie Zenne

7/10 Kennismakingsgesprek

D+A Consult

3/11 Bespreking RUP Open Ruimte Sint‐Pieters‐Leeuw

Educatief Centrum

De Paddenbroek Erfgoedcel Pajottenland & Zennevallei

24/5 Voorstelling Erfgoedcel 27/6 Pajottenland & Zennevallei op je bord! 22/9 Overleg projecten en raakvlakken erfgoedcel 18/11 Stuurgroep Erfgoedcel

Demeulemeester BVBA

6/7 Overleg vaste fruitpers

INBO

8/11 Overleg akkervogel‐zoekzone Galmaarden

JNM

2/4 Trefdag: Akkervogels als troef voor landschap en boer

Landschaps‐

Zie actie 2.2.6 Landschapsanimator en –team

beheercommissies LNE – Afdeling

16/3 Stuurgroep draagvlakproject 2011 akkervogels

Milieusubsidiëringen

17/5 Stuurgroep draagvlakproject 2010 akkervogels 5/7 Stuurgroep draagvlakproject 2011 akkervogels

LOGO Pajottenland &

30/8 overleg Paradijsplekjes

Zennevallei

1/12 overleg Paradijsplekjes

Natuurpunt

1/9 Terreinverkenning bijen en bestuiving Natuurpunt Studie 16/9 Natuurpunt regio‐avond 3/11 Overleg monitoring akkervogels Natuurpunt VWG Cinerea

2/2 Burgemeestersoverleg Herne

Pajottenland+

6/4 Burgemeestersoverleg Pepingen 7/7 Informeel overleg: Voorstel Bomenproject 26/7 Overleg rond infoborden langs wandel‐ en fietsnetwerk 30/8 Overleg rond biodiversiteit‐educatie 7/9 Burgemeestersoverleg Gooik (voorstelling aangepast Bomenproject) 28/11 Overleg rond kaartenspel Educatie P+

30/8 Infodag Plan Boommarter en IHD

Plan Boommarter

17/9 Fruitpersdag Warandepark 5/10 Stuurgroep

Pro Natura

14/6 Terreinbezoek grasstroken ruilverkaveling Elingen 21/11 Overleg projectvoorstel boomgaarden

28/1 Overleg biodiversiteitsmedewerkers

Provincie Vlaams‐

18/1 Evaluatie koestercarrousel

Brabant

10/3 Overleg biodiversiteitsmedewerkers 15/3 Life+ projectsessie 24/3 Life+ projectsessie 7/4 Life+ projectsessie 29/4 Life+ projectsessie 29/4 Overleg biodiversiteitsmedewerkers 4/5 Redactieraad Zwaluwbrochure 26/5 Life+ projectsessie 23/6 Overleg biodiversiteitsmedewerkers 23/6 Overleg Dienst Europa ivm PDPO‐projectvoorstel 19/7 Overleg INL‐jaarprogramma 2012 9/9 Overleg biodiversiteitsmedewerkers 13/12 Overleg biodiversiteitsmedewerkers 29/6 Voorstelling archeologie

Ruilverkaveling Gooik

21/11 Voorstelling VLM uitwerking deel 1 13/12 voorstelling recreatie (in Gaasbeek)

Trage Wegen vzw

26/3 Algemene vergadering

Toerisme Pajottenland

27/10 Algemene vergadering

& Zennevallei

9/11 Stationsbuffet

VELT

4/7 Stuurgroep Lang Leve de Appel

Doorlopend frequent overleg met bedrijfsplanner

Vlaamse

24/2 Aftoetsen haalbaarheid Landinrichtingsproject Stiltegebied Dender‐Mark

Landmaatschappij

12/8 Opvolging ruilverkaveling Elingen 13/9 Samenwerking Zenneproject met Land van Teirlinck 11/10 Procesbegeleiding Zenneproject 8/11 Samenwerking Zenneproject met Land van Teirlinck 13/12 Samenwerking Zenneproject met Land van Teirlinck

VMM

16/11 Samenwerking Zenneproject

Wildbeheereenheden

15/12 Akkervogel‐presentatie bestuur WBE De Kitsen

1.3.3

Regionale Landschappen

Het Regionaal Landschap neemt actief deel aan de overlegmomenten tussen Regionale Landschappen, zowel het Vlaams Overleg Regionale Landschappen (VORL) als het Brabants Overleg Regionale Landschappen (BORL). Het VORL vergaderde op 2/2/11, 6/4/11, 9/5/11, 14/9/11, 16/11/11 met als belangrijkste punten de financiering van de Landschapsteams en discussie over IHD en interne staatshervorming. Het provinciale BORL vond plaats op 25/2/11, 1/3/11, 4/7/11, 29/8/11 en 11/10/11 met als belangrijkste punten het uitwerken van het Life+ project biodiversiteit en een marktbevraging in verband met verzekeringen.

De voorzitters van de Vlaams‐Brabantse regionale landschappen vergaderden op 1/3/11, 3/5/11, 21/6/11 en 27/9/11 met als belangrijkste punten het Life+ project, de interne staatshervorming en de marktbevraging verzekeringen. Het personeel van het Regionaal Landschap nam deel aan de jaarlijkse ‘Dag van de Regionale Landschappen’ op 16/9/11 in Noord‐Hageland. In voorjaar 2012 zal bijkomend een specifieke contactdag georganiseerd worden voor de medewerkers, bestuurders en partners van de Vlaams‐Brabantse regionale landschappen. 1.3.4

Intergemeentelijke Natuur‐ en Landschapsteams (INL)

De INL‐teams zijn het resultaat van een samenwerking tussen gemeentebesturen, de provincie en Econet/ProNatura Vlaams‐Brabant. Binnen het werkingsgebied van het Regionaal Landschap zijn Beersel, Bever, Dilbeek, Gooik, Halle, Herne, Lennik, Liedekerke, Pepingen, Roosdaal en Sint‐Pieters‐Leeuw hierbij aangesloten. Vanaf 2012 zal ook Affligem gebruik maken van de INL‐teams en dit na voorbereidend werk door het Regionaal Landschap. Het Regionaal Landschap is betrokken bij de planning, begeleiding en opvolging van de werken voor de gemeenten die deelnemen aan de INL‐teams. Aanvullen op geregelde informele contacten was er een formeel planningsoverleg tussen Econet/ProNatura, het Regionaal Landschap en de provincie op 19/7/11. 1.3.5

Europese samenwerking Leader+

Voor de periode 2008‐2013 zijn zeven gemeenten in het Pajottenland (Bever, Galmaarden, Gooik, Herne, Lennik, Pepingen en Roosdaal) erkend als Leader+ gebied. Het Regionaal Landschap maakt deel uit van de Algemene Vergadering (14/12/11) en zetelt in het Dagelijks Bestuur (19/1/11, 15/9/11) en in de Plaatselijke Groep (15/2/11, 19/4/11, 21/6/11, 23/8/11, 20/9/11, 15/11/11, 14/12/11) van Pajottenland+. 1.3.6

Wildbeheereenheden

In 2011 is specifieke aandacht gegeven aan de wildbeheereenheden uit het werkingsgebied. Alle voorzitters zijn aangeschreven met de vraag om contacten aan te halen door de werking van het Regionaal Landschap te komen voorstellen aan de raden van bestuur of algemene vergaderingen. In kader van het project akkervogels (actie 2.1.3) werden terreinrealisaties voorbereid met jagers van WBE De Kitsen (4006) en WBE Oost‐Pajottenland (4022) om in te dienen op het specifieke ANB project‐budget hiervoor.

1.4

Personeel

Omwille van een aantal aflopende projecten en de gevolgen van de opgelegde besparingen is het aantal teamleden afgebouwd tot 7,4 VTE op 1/1/12. De vertrekkende personeelsleden zijn vrijwillig opgestapt, werden ontslagen of kregen geen verlenging van hun tijdelijk contract. Marleen Maldeghem werd nieuw aangeworven als projectcoördinator van ‘Zuurstof voor de Zennevallei’. Alwin Loeckx heeft vanaf juli 2011 als directeur de taken overgenomen van coördinator An Rekkers. Leen Van de Weghe nam de communicatie over van Alwin en Anneleen Vanderputten heeft de taak van Landschapanimator overgenomen van Leen Seynaeve. Katelijne Aelen neemt in 2012 een jaar loopbaanonderbreking (verlof zonder wedde). Daisy Bonnewijn is langdurig ziek. De interne organisatiestructuur met thema‐ en regiocoördinatoren werd aangepast omdat dit omslachtig is in het kleinere team. De opvolging van de gemeenten en thema’s is nu verdeeld over alle teamleden. Elke 2de maandag van de maand wordt teamoverleg gehouden over algemene thema’s en projecten. Om de 3 à 4 weken wordt elke collega individueel opgevold door de directeur. 2011

Jan

Feb

Maa

Alwin Loeckx

Apr

Mei

Jun

Jul

80%

An Rekkers

100%

Hilde Van Gucht

80%

Inge Dooremont

80% 80% 50%

Kim Ceusters

100%

Koen De Rijck

100%

Leen Van de Weghe

80%

Tim Vanderhaeghen Sven Verbelen

Nov

Dec

Katelijne Aelen

Marleen Maldeghem

Okt

Anneleen Vanderputten

Leen Seynaeve

Sep

100% 100%

Jeroen Vanhee

Aug

80%

100% 50%

2012

Jan

Feb

Maa

Apr

Mei

Jun

Jul

Alwin Loeckx

100%

Anneleen Vanderputten

100%

Hilde Van Gucht

80%

Inge Dooremont

80%

Kim Ceusters

100%

Koen De Rijck

100%

Leen Van de Weghe

80%

Marleen Maldeghem

100%

Sven Verbelen Jeroen Leemans

100% (stage)

Aug

Sep

Okt

Nov

Dec

1.5

Professionalisering

Het financieel beheer van de organisatie werd versterkt door een accountant in te huren. Sinds najaar 2011 wordt gebruik gemaakt van een maandelijks geactualiseerde liquiditeitsplanning. In voorjaar 2012 zal de boekhouding een upgrade krijgen en worden de procedures ivm bestellen en gunnen explicieter uitgeschreven en opgevolgd. De inhoudelijke werking wordt duidelijker gefocust op drie thema’s, zoals goedgekeurd in het erkenningsdossier voor 2012‐2018 (zie 1.1 Missie – visie). De opvolging van het personeel gebeurt regelmatiger en is gericht op resultaten (zie 1.4 Personeel). Vanaf 2012 wordt maandelijks een halve donderdag vrijgehouden voor gezamenlijke terreinverkenning, terugkoppeling of discussies in team. Het personeel volgde diverse algemene en thematische vormingen om de organisatie te professionaliseren, zie tabel op volgende bladzijde. In totaal werden ± 45 cursusdagen gevolgd door het team. Alwin Loeckx volgde een Masterclass Public and Social Profit management van oktober 2011 tot maart 2012 als ondersteuning bij de indiensttreding als directeur (eindopdracht is toepassing van een aantal modules op de eigen organisatie). In 2012 zal bijkomende aandacht gegeven worden aan vorming o.a. door gezamenlijke cursussen voor de medewerkers van de Vlaams‐Brabantse Regionale Landschappen met ondersteuning door de provincie.

Datum

Wie

Onderwerp

13/1

Iedereen

Dag van de Regionale Landschappen

17/1

KD/AL/LS

Koestercarroussel Leuven

1/2

AV/KC

Ondernemen in een nieuw landschap

15+22/2

Cursus Natura 2000

24/02 en 3/3

AV/ID

2 praktijkdagen rond natuurtechnische inrichting van trage wegen

1/3

Contactdag Steenuil (SOLABIO)

10/3

Uitwisseling hoogstamboomgaarden RL’en

23/3

AV/KC

Dag van de Openbare Ruimte: Lezingen

24/3

Dag van de Openbare Ruimte: Lezingen

25/3

Iedereen

Reflectiedag: Landschap in Beweging!

29/3

KA/KD

Workshop Waterpartijen

31/3

Workshop ‘Natuurtechnische inrichting trage wegen’

31/3

Studiedag Landelijke Gilde: burgerparticipatie

26/4

Trefdag Weidevogelbescherming (SOLABIO)

13/5

Koestersafari Oost‐Brabant

20 en 27/5

Cursus ‘positief omgaan met eigen perfectionistisch gedrag’

23/5

Iedereen

Studiedag: Nationaal Park

30/5

KD/ID/AL

Koestersafari West‐Brabant

31/5

Participatie in waterbeheer

18/6

Vormingsdag TW‐kwadraat: workshop beleidsbeinvloeding

21/6

Trefdag Akkervogels Zuid‐Hageland

23/6

LV/JV

RL Haspengouw en Voeren: Het landschap vertelt

10/8

KC/MM

Kanaaltochten Brabant in Zennevallei, Pajottenland en Groene Gordel

19/8

Studienamiddag Agroforestry

30/8

Infodag Plan Boommarter + IHD

6/9

KC/MM

Workshop strategische projecten

16/9

Iedereen

Dag van de Regionale Landschappen

16/9

MM/LV

Studiedag open ruimte

22/9

KC/MM

Beheerbewust ontwerpen en ontwerpbewust beheren

27/9

Provinciale landschapsdag Schelde

9, 10/11

Life+ 3Water Europese Conferentie

11/10

ID/HV

Infosessie personeelsadministratie

13/10

Workshop ‘Reinventing de Vlaamse Rand’

17/10

KC/MM

Water in de buurt

17/10

Planmatig Bomenbeheer

18/10

Planmatig Bomenbeheer

15/11

Cursus management: integriteit en deontologie

22/11

KC/MM

Zennetocht, Coördinatie Zenne

6/12

Ronde Tafel Bral: projecten in de Rand

Okt 11 – Maa 12

Masterclass Public and Social Profit management

1.6

Nieuwe naam en landschapsrekening

Regionaal Landschap Pajottenland & Zennevallei De algemene vergadering van RLZZZ heeft in december 2011 unaniem beslist om de naam van de vzw te veranderen in Regionaal Landschap Pajottenland en Zennevallei. De naam Zenne, Zuun & Zoniën was een projectnaam uit de beginjaren van de vzw toen het Pajottenland niet in het werkingsgebied was inbegrepen. Door de nieuwe naam is het verband tussen de vereniging en het werkingsgebied (de ‘streek’) een stuk duidelijker. Alle gemeenten zijn herkenbaar in de nieuwe naam. Bovendien kan het regionaal landschap op die manier gemakkelijker inspelen op dynamieken rond streekidentiteit en –vermarkting (zie 1.1 Missie – visie: Linken met streekidentiteit). In voorjaar 2012 worden een aantal praktische en formele aspecten van de naamsverandering voorbereid. Tegen de zomer komt de nieuwe naam officieel in gebruikt en zal hierover uitvoerig gecommuniceerd worden. Landschapsrekening In 2012 wil het Regionaal Landschap van start gaan met een ‘landschapsrekening’ voor het Pajottenland en de Zennevallei. Bedoeling is om bijkomende werkingsmiddelen te gaan werven bij inwoners, bedrijven, gemeenten… Inhoudelijk zal het landschapsfonds afgestemd worden met concrete projectmogelijkheden die zich situeren in de focus‐zones uit de gebiedsvisie van het Regionaal Landschap (zie 1.1 Missie – visie: Integrale gebiedswerking in focus‐zones). De mogelijkheden van een landschapsrekening zullen onderzocht worden in overleg met lokale partners en andere regionale landschappen.

Acties ‐ projecten

2.1 Natuur ‐ biodiversiteit

2.1.1

Koesterburen

Partners en doelgroepen -

Gemeenten Provincie Vlaams‐Brabant Natuurpunt / JNM / Vogelwerkgroepen Scholen Landbouwers Inwoners Agentschap voor Natuur en Bos Brakona – Koepel natuurstudie Intergemeentelijke Natuur‐ en Landschapsteams Bosgroep Zuidwest Brabant Vlaamse Landmaatschappij Instituut voor Natuur‐ en Bosonderzoek Jagers / Wildbeheereenheden (WBE’s)

Gemeenten (vet = acties in 2011) Affligem – Beersel – Bever – Dilbeek – Drogenbos – Galmaarden – Gooik – Halle ‐ Herne – Lennik – Liedekerke – Pepingen – Roosdaal – Sint‐Genesius‐Rode ‐ Sint‐Pieters‐Leeuw ‐ Ternat Periode 2010‐2012 (vervolg wordt voorbereid) Financiering Personeel en werking: Provincie Vlaams‐Brabant (biodiversiteit) Realisaties: Provincie Vlaams‐Brabant (projectmiddelen) Trekker bij RLZZZ Koen De Rijck

Doelstelling Het Regionaal Landschap is hoofdpartner in de provinciale biodiversiteitscampagne ‘Je hebt meer buren dan je denkt’. De Regionale Landschappen spelen zowel een rol in de voorbereidings‐, plannings‐ als uitvoeringsfase om samen met gemeenten, verenigingen en scholen te werken aan een rijke én blijvende variatie aan planten en dieren. Omschrijving De koestercampagne heeft lange termijndoelstellingen die lopen tot 2013 en heeft als kernelementen lokale biodiversiteit, laagdrempelige sensibilisatie, gerichte terreinacties, leefgebiedenbenadering, gemeenten, verenigingen en nieuwe doelgroepen. Terreinacties, sensibilisering en communicatie worden steeds zo veel mogelijk gekoppeld.

Resultaten 2011 Heel wat terreinacties worden gerealiseerd of ondersteund vanuit deze campagne. De concrete realisaties staan beschreven in acties 2.1.2 Soortbescherming, 2.1.3 Akkervogels, 2.1.4 1 miljoen vlinders, 2.1.5 Hoogstamboomgaarden, 2.1.6 Hagen – houtkanten, 2.1.7 Knotbomen en 2.1.8 Poelen. Naar partners en publiek werd via verschillende publicaties aandacht gegeven aan de koesterburen in het ‘Decennium van de Biodiversiteit 2011‐2020’ (volgens de Verenigde Naties). Naast de eigen Landschapskranten, nieuwsbrieven en website heeft het Regionaal Landschap ook meegewerkt aan koesterbuur‐publicaties in gemeenteblaadjes, gemeentelijke websites, provinciale publicaties… ‐ Zie bijlage 6.1 Lijst persartikels. Op de koesterburen‐website van de provincie werden drie inspirerende verhalen van projecten uit de regio gepubliceerd: de Broekbeekvallei, het Lennikse koesterspel en de Beerselse wandelrally. Tijdens diverse activiteiten werden koesterburen‐postkaarten uitgedeeld en het Regionaal Landschap lanceerde koesterburen‐bordjes ‐ in navolging van de landschapbouwer‐bordjes. De campagne werd ook op verschillende evenementen gepromoot. Er werd gebruik gemaakt van de banners, de koesterschijven met houder, posters en ook de tentoonstelling tijdens o.a. de Proefritten in Halle, de fruitpersdagen (8 dagen in september en oktober o.a. Herne, Beersel en Pepingen), wandelingen (b.v. GNOP‐ wandeling in Affligem), cultuurtrefmoment ‘Pajottenland & Zennevallei op je bord’ in Gooik, Natuurpunt regio‐avond in Dilbeek, Natuurhappening Pajottenland.

Het Regionaal Landschap werkte actief mee aan de voorbereiding, promotie en evaluatie van de Koestercarrousel (januari 2011) en gaf samen met RL Noord‐Hageland een workshop rond gadgets. RLZZZ stond ook samen met de provincie, de gemeente Dilbeek en RL Groene Corridor in voor de Koestersafari West‐ Brabant (mei 2011) waar waardevolle biodiversiteitsprojecten uit de streek werden gepresenteerd. Samen met de provincie Vlaams‐Brabant werden gemeenten gestimuleerd om acties te nemen voor ‘hun’ koesterburen. Hierbij was er overleg met het Regionaal Landschap (Dilbeek, Affligem, Pepingen, Gooik, Galmaarden, Beersel, Halle) en werd ondersteuning gegeven voor subsidie‐dossiers voor gemeentelijke natuurprojecten. Ook was er overleg rond de jaarprogramma’s van de Intergemeentelijke Natuur‐ en Landschapsteams. Samen met de provincie en de andere Regionale Landschappen in Vlaams‐Brabant werd er een Life+ project ‘Koesterbuurten’ geschreven om de acties rond koesterburen verder te zetten. Planning 2012 Veel van de werking zal afhangen van een eventuele goedkeuring van het ingediend vervolgproject Life+ KoesterbuurTen. In dit project willen we in zes buurten in de regio bewoners actief begeleiden in het ontdekken en koesteren van soorten en leefgebieden in en rond hun eigen wijk. -

Campagne verderzetten met terreinacties, sensibilisering en communicatie.

Aanspreekpunt voor gemeenten, verenigingen en doelgroepen.

Extra aandacht voor samenwerking en ondersteuning van gemeenten door overleg, subsidieaanvragen, promoten infoavonden, opvolgen van lokale terreinacties…

Extra aandacht voor laagdrempelige sensibilisering door ophangen van koesterburen‐bordjes, gebruiken van gadgets en koesterkermis, zichtbaar maken van activiteiten op UiT in Vlaanderen…

Meewerken aan provinciale initiatieven: Koestercarrousel, Koestersafari, biodiversiteitsmedewerkersoverleg, nieuwe brochures.

2.1.2

Soortbescherming

Partners en doelgroepen -

Gemeenten Provincie Vlaams‐Brabant Natuurpunt / JNM / Vogelwerkgroepen Landbouwers Inwoners Agentschap voor Natuur en Bos Brakona – Koepel natuurstudie Intergemeentelijke Natuur‐ en Landschapsteams Bosgroep Zuidwest Brabant Vlaamse Landmaatschappij Instituut voor Natuur‐ en Bosonderzoek Jagers / Wildbeheereenheden (WBE’s)

Gemeenten (vet = acties in 2011) Affligem – Beersel – Bever – Dilbeek – Drogenbos – Galmaarden – Gooik – Halle ‐ Herne – Lennik – Liedekerke – Pepingen – Roosdaal – Sint‐Genesius‐Rode ‐ Sint‐Pieters‐Leeuw ‐ Ternat Financiering Personeel en werking: Provincie Vlaams‐Brabant (biodiversiteit) Realisaties: Provincie Vlaams‐Brabant (projectmiddelen) Trekker bij RLZZZ Koen De Rijck

Doelstelling Aanvullend bij het behoud van waardevolle landschappen en kleine landschapselementen en het verbinden van natuur wil het Regionaal Landschap specifieke maatregelen nemen voor de bescherming van een aantal koesterburen. Het opkrikken van de basiskwaliteit landschap en natuur is vaak niet voldoende, soms is soortspecifieke aandacht vereist. Het Regionaal Landschap onderneemt acties voor steenuilen, huis‐ en boerenzwaluwen, vliegend herten, kamsalamanders, vroedmeesterpadden en vleermuizen. Voor soortbescherming van akkervogels en vlinders: zie acties 2.1.3 en 2.1.4. Zwaluwen Omschrijving Maar liefst 12 gemeenten hebben de Huis‐ en Boerenzwaluw als koesterbuur gekozen. Her en der zijn er initiatieven opgestart, zoals gemeentelijke subsidiereglementen, zwaluwwandelingen en lokale kunstnestacties. Het Regionaal Landschap wil hierop inspelen in het kader van de koesterburen‐ campagne en beschermingsacties voor deze soorten bovenlokaal vorm geven.

Resultaten 2011 Er was heel wat aandacht voor het verbeteren van het leefgebied van huis‐ en boerenzwaluwen, met aandacht voor aanleg en herstel van een tiental poelen (zie actie 2.1.8) en voor gemengde hagen (zie actie 2.1.6). Via gemeenteblaadjes werden streekbewoners ingelicht over zwaluwpopulaties in hun omgeving. Zo was er heel wat persaandacht voor de grootste huiszwaluwkolonie van Pepingen. Door enkele partners werden er ook opgeroepen gelanceerd om zwaluwpopulaties verder in de beeld te brengen (o.a. Zennevallei). Het doel om in 2011 enkele tientallen kunstnesten en mestplankjes voor huiszwaluwen op te hangen werd niet gehaald – alles te samen werden er 12 (enkele en dubbele) kunstnesten opgehangen, al dan niet samen met INL. Wel werd er operationeel heel wat werk verzet (vorming, veiligheidsladder, bevestigingsmateriaal,…) voor de actie in 2012. Planning 2012 De focus blijft liggen op maatregelen voor de zeldzaam geworden huiszwaluw in afgebakende actiezones: Markvallei (Herne, Galmaarden), Groebegracht‐Elbeek (Halle, Pepingen), sociale woonwijken in Groot‐Bijgaarden, Sint‐Pieters‐Leeuw en Ternat + enkele verspreide locaties in het Pajottenland (Heikruis, Gooik, Gaasbeek). Samen met lokale natuurverenigingen worden mensen in deze actiezones deur‐aan‐deur aangesproken om draagvlak op te bouwen voor bescherming van bestaande nesten (eventueel ophangen van mestplankjes om overlast tegen te gaan) en het plaatsen van kunstnesten. Het ophangen van kunstnesten en mestplankjes gebeurt door de INL‐werking, in overleg met provincie en betrokken gemeenten. In nieuwsbrieven en gemeenteblaadjes zal er regelmatig gebrieft worden over het project. Ook worden er koesterburenbordjes opgehangen aan elke locatie om de projecten in de kijker te zetten.

Plan Steenuil Omschrijving De steenuil houdt het meest van een kleinschalig landschap vol variatie aan landgebruik. Daarom is het een van de meest karakteristieke koesterburen van onze regio. Acht gemeenten hebben de steenuil opgenomen in hun lijst van koesterburen. Om het leefgebied van de steenuil te verbeteren worden bomen geknot (zie actie 2.1.7), hoogstamboomgaarden hersteld (zie actie 2.1.5) en hagen en houtkanten geplant (zie actie 2.1.6). Omdat natuurlijke broedplaatsen ‐ holtes in bomen ‐ pas voorkomen bij knotwilgen of fruitbomen vanaf 50 jaar worden nestkasten op geschikte locaties opgehangen. Het plaatsen van de nestkasten bevordert de nazorg van de terreinrealisaties en het contact met de grondeigenaars. Resultaten 2011 Er werden sinds eind 2009 na screening van de omgeving 54 nestkasten opgehangen. Zo’n 20 locaties werden niet weerhouden.

Koesterbuur

Aantal kasten

Affligem

Steenuil

Beersel

Steenuil

Bever

Steenuil

Dilbeek

Eikelmuis

Galmaarden

Ringmus

Gooik

Steenuil

Halle

Steenuil

Herne

Steenuil

Lennik

Steenuil

Liedekerke

Eikelmuis

Pepingen

Steenuil

Roosdaal

‐

Sint‐Pieters‐Leeuw

Steenuil

Ternat

Steenuil

Qua verbeteringen van het leefgebied werden in 2011 3 oude hoogstamboomgaarden hersteld en een nieuwe aangeplant (zie actie 2.1.5). In maart 2011 was er een uitwisseling in Leuven tussen Vlaamse en Nederlandse steenuilgroepen als deel van het SOLABIO‐ project. Een interessante spin‐off van het ‘Plan Steenuil’ is het in kaart brengen van interessante leefgebieden en nestbaklocaties voor steenuilen door een Natuurpunt‐vrijwilliger in Sint‐Pieters‐Leeuw. Planning 2012 -

Ophangen van 10 à 15 nestkasten op geschikte locaties, waarvan 5‐tal in samenwerking met milieuraad Gooik.

Alle eigenaars krijgen in 2012 een infopakket toegestuurd, samen met een koesterburenbordje om bij de kast of aan voordeur op te hangen.

In broedgevallen ringt de plaatselijke vogel‐ of ringgroep de jongen. Vaak wordt er dan een persmoment georganiseerd om de actie in de kijker te zetten.

Vliegend hert Omschrijving Het vliegend hert is een van de opvallendste koesterburen in onze regio. In de bosrijke Brabantse Ardennen zijn nog enkele populaties te vinden (Beersel en Sint‐Genesius‐Rode). Door meer licht (en dus zonnewarmte) binnen te brengen in houtkanten, holle wegen en bosranden in deze regio kunnen we het leefgebied van deze houtminnende soort verbeteren. Ook wordt veel verwacht van het plaatsen van broedhopen (ondergrondse broedkamers met ingegraven boomstammen) bij bestaande populaties. Resultaten 2011 ‐

De brede samenwerking, concrete terreinactie en lokale sensibilisering van het Regionaal Landschap, gemeente Beersel en Natuurpunt Beersel werd in 2011 bekroond met een Koesterster.

‐

Agentschap Natuur en Bos maakte een reportage over deze Natura 2000 soort, samen met het Regionaal Landschap, de gemeente Beersel en de gemeenteschool van Alsemberg.

‐

Bij twee particulieren op de Menisberg in Huizingen werden broedhopen geplaatst, twee andere (spontane) locaties werden als ongeschikt geëvalueerd.

‐

INL vormde een deel van de bosrand van het provinciedomein in Huizingen om, en plaatste 3 broedhopen in een aanliggend weiland.

‐

Er werden ervaringen doorgegeven aan JNM, Natuurpunt Rode en de Regionale Landschappen Noord‐ Hageland en Dijleland.

‐

Door de natte zomer waren er erg weinig waarnemingen.

Nazorg en opvolging -

In samenwerking met Natuurpunt Rode wordt de broedhoop in Sint‐Genesius‐Rode omheind.

Het Regionaal Landschap plant geen nieuwe activiteiten rond het vliegend hert. Waar mogelijk proberen we nieuwe initiatieven te ondersteunen en het doorsturen van waarnemingen te stimuleren.

Kamsalamander Omschrijving Onze streek herbergt een zeer bijzondere koesterbuur, de kamsalamander. Je vindt kamsalamander in een aantal poelen in en rond Liedekerkebos ‐ Hertegembos ‐ Kattem en in het grensgebied Galmaarden‐Herne. Kamsalamanders kunnen alleen overleven als er voldoende geschikte poelen zijn in een kwaliteitsvol kleinschalig landschap. De kamsalamander is dus een echte ambassadeur voor de poelen in onze streek. Resultaten 2011 -

Medewerking aan het provinciaal studieproject rond de Kamsalamander (sinds 2009), uitgevoerd door Natuurpunt Studie, met als doel een beter zicht te krijgen op de kamsalamander‐populaties in de streek. Daarnaast worden verbeterende maatregelen uitgewerkt waarmee het Regionaal Landschap aan de slag kan.

Expertenoverleg en terreinbezoek in Tollembeek.

Zonder resultaat werden pogingen ondernomen om een zwaar vervuilde voortplantingspoel in Tollembeek te schonen.

Planning 2012 -

In en rond Liedekerke worden er samen met Natuurpunt, ANB en de gemeenten actief grondeigenaars aangesproken om poelen te beheren, te herstellen of aan te leggen voor de Kamsalamander.

In Galmaarden wordt er verder gekeken om de zwaar vervuilde kamsalamanderpoel te revitaliseren.

Vroedmeesterpad Omschrijving Het zuiden van Vlaanderen is de noordgrens van het verspreidingsgebied van de Vroedmeesterpad, een kleine warmteminnende amfibie. Het aantal populaties van deze soort in onze regio is dan ook beperkt tot de Kwadebeekvallei in Sint‐Genesius‐Rode. Natuurpunt Rode timmert hier al jaren aan de weg. In 2008 werd de belangrijkste voortplantingspoel samen met het Regionaal Landschap heringericht. Resultaten 2011 Medewerking aan het provinciaal studieproject rond de Vroedmeesterpad (sinds 2010), uitgevoerd door Natuurpunt Studie, met als doel een beter zicht te krijgen op de populaties in de provincie. Hierbij worden verbeterende maatregelen uitgewerkt waarmee het Regionaal Landschap aan de slag kan. Planning 2012 -

Plaatsen van een vijftal broedbakken in weilanden in de Kwadebeekvallei bij landbouwers, particulieren en in het natuurgebied samen met Natuurpunt Rode.

Herstelbeheer van de voortplantingspoel.

Vleermuizen Omschrijving Onze regio is gezegend met een 20‐tal bunkers van de Belgische bunkerlinie tussen Waver en Ninove (Halle, Gooik, Roosdaal) en een Duits commandocentrum in Ternat. Vele van deze bunkers liggen er verwaarloosd bij terwijl dit prima verblijfplaatsen kunnen zijn voor vleermuizen zoals de Laatvlieger. Planning 2012 -

Ondersteunen van de gemeente Gooik en Ternat in het herinrichten van bunkers tot vleermuizenhotels, verbetering van het leefgebied rondom en sensibiliserende acties.

2.1.3

Akkervogels

Partners en doelgroepen -

Gemeenten Natuurpunt / JNM / Vogelwerkgroepen Landbouwers Inwoners Jagers / Wildbeheereenheden (WBE’s) Vlaamse Landmaatschappij Eco‐Kwadraat Agro|Aanneming Boerenbond

Periode 2011‐2012 (verderzetting) Financiering Realisaties: Provincie Vlaams‐Brabant (projectmiddelen) Personeel en werking: ‘Draagvlakverbreding Landbouw & Milieu’ van de Vlaamse overheid, met steun van het Departement Leefmilieu, Natuur en Energie, het Departement Landbouw en Visserij, de Vlaamse Landmaatschappij en het Agentschap voor Natuur en Bos.

Gemeenten (vet = acties in 2011)

Trekkers bij RLZZZ

Bever – Galmaarden – Gooik –Herne – Lennik – Pepingen

Koen De Rijck + Frederik Hanssens (VLM),

– Sint‐Pieters‐Leeuw

Sven Verbelen (stagiair)

Doelstelling De akkervogelwerking in 2011 bouwde voort op de expertise, contacten en resultaten die het Regionaal Landschap vanaf eind 2007 met de verschillende partners opbouwde. Het doel blijft om stabiele en gezonde akkervogelpopulaties in de streek op te bouwen en te behouden als onmisbaar element van een vitaal platteland in de streek. Een goede samenwerking met landbouwers en de landbouwsector alsook jagers en wildbeheereenheden is een doel op zich. Omschrijving Sinds 2011 spitst de bescherming van akkervogels zich toe op enkele geselecteerde gebieden op basis van de gegevens van het INBO, de afbakening van kern‐ en zoekzones door VLM, eigen waarnemingen en motivatie van lokale besturen: -

Ruilverkaveling Elingen (gemeenten Pepingen, Lennik, Sint‐Pieters‐Leeuw en Gooik)

Galmaarden‐Noord (gemeente Galmaarden)

Lombergbos‐Zwartschaap (gemeente Gooik)

Bever en Sint‐Pieters‐Kapelle (gemeente Bever, Herne en Galmaarden)

Terreinrealisaties zoals het voorzien van nestgelegenheid en zomervoedsel (hagen, houtkanten, grasranden) en wintervoedsel (overstaand graan) gaan hand‐in‐hand met overleg, monitoring, sensibilisering en kennisuitwisseling.

Resultaten 2011

Het draagvlakverbredingsproject kon samen met de koesterburen‐campagne verzekeren dat in 2011 de werking rond akkervogels werd verdergezet. Er werd 7,79 ha overstaand graan bij 11 landbouwers opgekocht verspreid over Pepingen, Sint‐Pieters‐Leeuw, Gooik en Galmaarden (1‐jarig contract). Daarbij ook nog overstaand graan in de kernzone Elingen (zie actie 2.2.7 Bedrijfsplanner). Twee landbouwers lieten een gemengde grasstrook (samen 0,57 ha) staan in Elingen (Pepingen) en Leerbeek (Gooik) via RLZZZ en sloten aansluitend voor een periode van 5 jaar een VLM‐ beheerovereenkomst af. Het beheer van ongeveer 1 ha ruilverkavelingsstroken in gemeentebezit in Pepingen en Lennik werd verdergezet (voornamelijk maaibeheer) met een loonwerker en met INL. Gegevens van waarnemingen uit de strenge winter 2010‐2011 werden verzameld uit waarnemingen.be. Hieruit kan voorzichtig besloten worden dat maatregelen zoals graan laten staan tijdens de winter erg succesvol zijn voor lokale populaties akkervogels. Vooral in Galmaarden worden er grote aantallen Geelgorzen geteld (tot ongeveer 160). Andere acties: -

Er was druk overleg over de opstart van een agrobeheergroep in Elingen, met een infoavond in juni voor geïnteresseerden, voorlopig zonder resultaat.

Met de steun van stagiair Sven Verbelen werd de handschoen met de wildbeheereenheden opgeraapt, met een infoavond bij WBE De Kitsen en enkele concrete terreinplannen tot gevolg.

Kennisuitwisseling met experten via de draagvlakvergaderingen (LNE Vlaanderen) en op de akkervogel‐ trefdag in Zuid‐Hageland.

Onderzoek naar bijenpopulaties in landbouwgebied op ruilverkavelingsstroken in Elingen, met Natuurpunt Studie.

Infomoment en wandeling ‘Troef voor boer en vogels’ in Gooik met JNM.

Landschapswandeling ‘Schubert en akkervogels’ (zie actie 2.3.4).

Sensibilisering via artikels in gemeentebladen en nieuwsbrief.

Planning 2012 -

Verderzetten van contacten en terreinacties in de afgebakende actiezones, met als doel om hoeveelheid graanrand, grasstrook en KLE’s te evenaren.

Specifieke communicatie rond monitoring naar vrijwilligers.

Sensibilisering via gemeentebladen, website en nieuwsbrief.

Uitvoeren van terreinprojecten met WBE’s in o.a. Galmaarden, met toonmoment in het voorjaar.

2.1.4

1 miljoen vlinders

Partners en doelgroepen -

Gemeenten Natuurpunt Vlinderwerkgroep Thecla Inwoners Tuincentra Gemeenten ‐ milieuambtenaren Boseigenaars en ‐groepen Vrijwilligers

Trekkers bij RLZZZ Katelijne Aelen + Alwin Loeckx

Gemeenten (vet = acties in 2011) Affligem – Beersel – Bever – Dilbeek – Drogenbos – Galmaarden – Gooik – Halle ‐ Herne – Lennik – Liedekerke – Pepingen – Roosdaal – Sint‐Genesius‐Rode ‐ Sint‐Pieters‐Leeuw – Ternat Periode 2009‐2011 Financiering Personeel en werking: Vlaamse overheid (MINA) Realisaties: Vlaamse overheid (MINA) Provincie Vlaams‐Brabant (projectmiddelen)

Doelstelling ‘1 miljoen vlinders’ is een sensibiliserend natuurherstelproject dat diverse doelgroepen wil warm maken voor natuurbehoud. Het project wordt tweeledig opgevat. Een eerste luik omvat sensibiliserende acties in het Pajottenland en de Zennevallei. Het tweede luik omvat concrete maatregelen voor vlinders in privé‐tuinen en op openbaar domein. Alle acties van ‘1 miljoen vlinders’ ‐ zowel terreinacties, creatieve acties en vorming ‐ werden bijgehouden en samengeteld in de vlinderteller. Omschrijving 2011 was het laatste van de drie projectjaren. Er is verder ingezet op sensibilisering – o.a. via educatief pakket voor scholen en vlinderrecepten – maar vooral gewerkt aan het realiseren van vlindertuinen op verschillende locaties in de regio.

Resultaten 2011 Sensibilisering Website

Registratie van bijkomende acties

www.1miljoen

Promotie via Natuurpunt website

vlinders.be

www.vlindermee.be en Tuinvlinder‐ telweekend -

Eindstand op 31/12/11:

193 725 vlinders Vlinderhoekjes

in tuincentra

Displays bij Ecoflora Halle, Inter‐Arbo Vlezenbeek, Groendekor Sint‐Pieters‐Leeuw, Aveve Halle en Dilbeek, Kruidenkwekerij Duizendblad (Ternat)

Aperitieflezingen bij Ecoflora (7/5/11), Inter‐

Arbo (19/3/11), Aveve Dilbeek (25/5/11) -

Vlinderstand tijdens jaarmarkt Dworp (19/10/11) en Dag van het Park Sint‐Pieters‐ Leeuw (29/5/11)

Creatieve

vlinders

Tentoonstelling en workshop van Kunstacademie De Meiboom tijdens de Proefritten (15/5/11, actie 2.3.3 )

Leesfoor ‘1 miljoen vlinders’ in bib van Beersel

(21/5/11) -

Creatieve vlinders van GO‐school De Vlinder (Dilbeek) en kleuterschool Het Parkske (Halle)

Vlinder‐

recepten

Recepten met vlindervriendelijke kruiden in Landschapskrant lente 2011 en op website

Lancering met workshop van Maryse De Cuyper ‐ kruidenwinkel Het Andere Deel (15/5/11, Pepingen)

Vlinderpakket

voor huwers, samenwoners en jubilarissen

Pakket met bon voor een vlinderstruik, vertelboek en infofolder

Aangeboden in gemeenten Beersel, Ternat, Gooik, Galmaarden, Herne, Affligem en Dilbeek.

Educatieve

pakketten

Pakket met vlindereducatie van Natuurpunt, vertelboek, info educatie Koesterburen, contactinfo per gemeente (milieudienst + natuurvereniging)

Verzonden naar 94 kleuter‐ en basisscholen uit de regio (10/4/11)

Drie geregistreerde scholenacties werden beloond met vlindertuintje.

Opleiding

vlindertellers

Vlinderspeurtochten van Natuurpunt Dilbeek (7/8/11, 4/9/11 en 2/10/11)

Onvoldoende deelnemers voor gezinscursus in De Paddenbroek.

Vlindertuinen en ‐boulevards Het betreft een perceel, gelegen aan de rand van de wijk Pelink, Affligem Vlindertuin Assestraat

dat tot voor kort niet in gebruik was. In het najaar werd een gemengde haag, enkele solitaire bomen en een hoekje met vlindervriendelijke planten aangeplant. Naast een zitbank werd een bloemenweide ingezaaid. De officiële opening staat op de planning van het voorjaar 2012, wanneer het vlinderseizoen start.

Halle Vlindertuin Tramstraat

De Tramstraat is een frequent gebruikte fiets –en wandelweg. Langsheen deze wandelweg werden wilgen aangeplant. Ook het maaibeheer van de bermen wordt aangepast, zodat de bermen snel bloemenrijke en vlindervriendelijke linten worden. Langsheen de weg is ook een houtkant (100m x 7m) aangeplant met waard –of nectarplanten voor vlinders. Het pleintje langsheen deze weg werd heringericht met een zitbank, omgeven door een bloemenweide.

Herne Vlindertuin achter jeugdhuis

Achter het jeugdhuis is in de winter 2010‐2011 een educatieve tuin aangelegd door ProNatura. Bij de inrichting is hier aandacht geschonken aan vlinders. Er werden een haag, houtkanten, smulhaag en enkele solitaire bomen aangeplant. De officiële opening van deze vlindertuin is in voorjaar 2012.

Pepingen Vlindertuin Brugstraat

Het betreft een perceel achter het containerpark, met een oppervlakte van ruim 20 are. Hierop werden hagen, houtkanten, solitaire bomen, bloemenweides, fruithagen en klimplanten geplant. Door de grote oppervlakte was hier voldoende plaats om verschillende voorbeelden te tonen wat de bezoeker op een simpele manier kan doen in zijn tuin om het vlindervriendelijker te maken. Op 22 oktober 2011 werd de vlindertuin ingehuldigd.

Beersel

Gedurende de projectperiode waren er onderhandelingen met

Vlindertuin

het gemeentebestuur om op deze plaats een vlindertuin aan te

Rilroheide

leggen. Het ontwerpplan, beplantingsplan en raming waren reeds goedgekeurd, maar door onvoorziene omstandigheden is de vlindertuin nog niet aangelegd. De aanleg van de vlindertuin door ProNatura staat op de planning van 2012.

Vlinder‐

Scholen konden hun registreren op de website. Drie scholen

tuinen

werden genomineerd en kregen een vlindertuintje (1 m² tuin,

op school

vlinderstruiken en vertelboek): vzw Levenslust BuBaO (Lennik), ‘t Parkske – (Halle) en GO De Vlinder (Dilbeek).

Vlinder‐

Er is een vlinderleerpad uitgewerkt bij educatief centrum De

leerpad

Paddenbroek in Gooik. Hier is ook een vlinderboulevard aangelegd. Verspreid op het domein staan bordjes met elk een ander aspect over vlinders dat toegelicht wordt.

Biotoopherstel en vlinderboulevards Dit perceel wordt beheerd door de vogelringgroep. De vegetatie op dit perceel was al heel interessant voor Halle Roggemanskaai

vlinders. De spontane bebossing was echter al bezig, waardoor een beheerplan moest opgesteld worden. Langsheen het perceel werd een gemengde haag aangeplant met inheemse struiken, interessant voor vlinders. Voor het beheer van het perceel werd een plan opgemaakt, waarbij het perceel in 5 delen is verdeeld. Dit met de bedoeling dat het perceel gefaseerd wordt gemaaid. Hierdoor wordt de spontane bebossing ook tegengegaan.

Halle Berendries

In het natuurgebied Berendries zijn al heel wat maatregelen uitgevoerd in functie van vlinders en akkervogels. Natuurpunt Halle heeft een perceel grenzend aan de Berendries in beheer gekregen. Rond dit weiland werd een boszoom aangeplant van ongeveer 2000m², helemaal in functie van vlinders.

Beersel Steenputbeek

Dit natuurgebied is eigendom van Natuurpunt Beersel en wordt lokaal ‘De Weikes’ genoemd. In dit gebied zijn al heel wat acties gebeurd voor het behoud en het aantrekken van vlinders. Aan de rand van een bos werd een bosrand aangeplant met voornamelijk sleedoorn en gewone iep. Dit met de bedoeling om de aanwezige populaties sleedoornpage en iepenpage te behouden en te verbeteren. De bosrand heeft inhammen, zodat er windluwe, zonnige plekken ontstaan voor vlinders. De bosrand werd door Natuurpunt Beersel op de dag van de natuur zelf aangeplant.

Roosdaal Hulsbroekbos

Hulsbroekbos, in beheer van Natuurpunt Roosdaal, is een broekbos, voor een groot deel bestaand uit populieren. Op het hoogst gelegen deel van het bos werden een 10‐tal jaar geleden populieren geringd. Deze populieren zijn geleidelijk afgestorven en nooit opgekuist. De open plek lag bezaaid met takken en stammen Hierdoor ontstond een verruigde plek, overwoekerd door bramen en netels. In het najaar van 2011 werd de open plek volledig opgeruimd. De takken en stammen werden langs de kant gelegd. Ook werden 4 populieren gekapt om meer zon op de open plek te krijgen. Op deze manier is de open plek beheerbaar geworden. De eerste jaren zal de open plek minstens 2 maal gemaaid en afgevoerd worden. Zo zal de grond sneller uitgeput worden en zal er een interessante vegetatie voor onder andere vlinders ontstaan.

Ternat bovenloop Bellebeek

Natuurpunt Ternat heeft vorig jaar een perceel langsheen de bovenloop van de Bellebeek aangekocht. Vlak na de aankoop hebben ze 2 rijen populieren laten kappen. Op de plaats waar de populierenrij stond, werd een houtkant van ongeveer 100m lengte en 4,5m breedte aangeplant. Hiermee wordt een open plek in het bos gecreëerd. Mits enkele jaren intensief te maaien en af te voeren, zal hier een interessante vegetatie ontstaan.

Affligem Vlinder‐ boulevard

Tussen de woonwijk en het pelinkbos wordt een doorgang omgevormd tot vlinderboulevard. Nu bestaan de stroken uit wild gras, maar het is de bedoeling ze om te vormen tot bloemenstroken (in te zaaien mengsel). Langs de kanten van de woningen werden gemengde, doornloze hagen aangeplant. Daarvoor komen de bloemenweidestroken. De bloemenweides worden in het voorjaar ingezaaid, aangezien dat het beste tijdstip is voor het inzaaien.

Pepingen Vlinder‐ boulevard Gooik Vlinder‐boulevard Andere acties Bermbeheer

Deze berm ligt naast de parking van de school Harten Troef. Deze berm is heel educatief en sensibiliserend naar de leerkrachten, kinderen en ouders toe. Aan de ingang van educatief centrum De Paddenbroek werd is een vlinderboulevard aangelegd over een lengte van 80m.

Vorming voor groenarbeiders (10/5/11, Dilbeek).

Opmaak overzichtstabel bermbeheer‐plannen en gefaseerd maaien in alle gemeenten.

Infomoment ivm eventueel gezamenlijke aanbesteding opmaak bermbeheerplan

(25/10/11)

Vlinders in

de bosrand

Aanplanting van interne of externe bosrand ism met Bosgroep Zuidwest Brabant in Dilbeek (1),Galmaarden (1), Gooik (1), Halle (2), Herne (1), Lennik (3) en Ternat (4)

Aanplant ism Bosgroep Groene Corridor in Affligem (1)

Artikel in het tijdschrift van de Bosgroep, december 2011.

Lijst met vlindervriendelijke planten wordt

overgenomen voor aantal projecten van de bosgroepen. Nazorg en opvolging Het project is afgelopen op 31/12/11, in 2012 is nog afwerking voorzien: -

Voorjaar 2012: openen van vlindertuinen in Affligem en Herne.

Afspraken maken met Natuurpunt ivm de vlinderteller.

Socialiseren van de aanpak en resultaten met een handboek en infomoment.

2.1.5

Hoogstamboomgaarden

Partners en doelgroepen -

Gemeenten Inwoners Provincie Vlaams‐Brabant Agentschap Onroerend Erfgoed Natuurverenigingen Scholen Educatief centrum De Paddenbroek Nationale Boomgaardenstichting Houtlandse Tuinsappen Fruitburcht Bever ‐ Demeulemeester

Gemeenten (vet = acties in 2011) Affligem – Beersel – Bever – Dilbeek – Drogenbos – Galmaarden – Gooik – Halle ‐ Herne – Lennik – Liedekerke – Pepingen – Roosdaal – Sint‐Genesius‐Rode ‐ Sint‐Pieters‐Leeuw – Ternat Financiering Provincie Vlaams‐Brabant (biodiversiteit, projectmiddelen) Agentschap Onroerend Erfgoed (landschapsanimator) Trekkers bij RLZZZ Anneleen Vanderputten, Koen De Rijck

Doelstelling Regionaal Landschap Zenne, Zuun en Zoniën wil werken aan het behoud, herstel en uitbreiding van landschappelijk en cultuurhistorisch waardevolle hoogstamboomgaarden met een hoge ecologische waarde voor koesterburen als de steenuil en vleermuizen. Ook het behoud van lokale fruitrassen als genetisch streekeigen materiaal is van belang. Aanplant en herstel Omschrijving Hoogstamboomgaarden zijn typisch voor het landschap van het Pajottenland en de Zennevallei. RLZZZ wil dit het bewaren van houtig erfgoed en het versterken van de ecologische waarde concreet aanpakken. Dit doen we door: -

Aanleg en herstel van hoogstamboomgaarden (bij ruimte voor minimum 10 bomen), na screening van de geschiktheid van de locatie wat betreft landschap‐ en natuurwaarden en vastleggen van een overeenkomst tussen eigenaar en RLZZZ.

Adviesverlening rond plantverband, rassenkeuze, kruisbestuiving, uitvoering, subsidies, natuurwaarden,…; op verzoek en/of wanneer terreinwerken niet via een budget van RLZZZ kunnen gebeuren.

Sensibilisering en educatie, via het boek ‘Fruit als smakelijk erfgoed’, website, persoonlijke contacten aan de fruitpers,…

Resultaten 2011 Aanplant van nieuwe hoogstamboomgaarden en herstel van oude hoogstamboomgaarden: 11 boomgaarden met 89 hoogstamfruitbomen en minstens 345 meter haag/heg.

Actie

Koesterbuur

Beersel

Herstel – aanplant 23

Vliegend hert

Menisberg

hoogstamfruitbomen

Bever

Aanleg – aanplant 12

Steenuil

Romont

hoogstamfruitbomen en 90m

Sleedoornpage

gemengde heg Dilbeek

Nazorg – aanplant 95m heg

Steenuil

Galmaarden

Herstel – herstelsnoei 12

Steenuil

Errebekstraat

hoogstamfruitbomen

Gooik

Herstel – vrijmaken van 70‐tal

Steenuil

Blijkheerstraat

oude perelaars

Eikelmuis

Halle

Herstel – aanplant 19

Steenuil

Plattesteen

hoogstamfruitbomen en 5m

Bullenbergstraat

gemengde heg Halle

Nazorg – aanplant houtkant bij

Steenuil

René Deboecklaan

hoogstamboomgaard

Sleedoornpage

De Wonderwijzer, een gemeentelijke basisschool in Drogenbos, wist samen met RLZZZ en de MOS‐dienst van de provincie een prachtige ‘speel & leer hoogstamboom‐gaard’ in te richten naast het schoolgebouw. RLZZZ trad op als extern expert, begeleidde de inrichting van A tot Z en gaf leerkrachten en leerlingen uitleg op enkele werkdagen. Bijkomend vanuit de erfgoedwerking van de Landschapsanimator ‐ zie actie 2.2.6: -

Aanplant (Affligem, Pepingen)

Herstel (Gooik)

Nazorg (Gooik, Bever)

Uitgebreid advies: 3 eigenaars

Planning 2012 -

Indienen van nieuw PDPO project over hoogstamfruit in najaar 2012.

Opvolging en nazorg van terreinrealisaties van de laatste jaren

Inspelen op educatieve initiatieven in De Wonderwijzer

Uitvoeren van geplande realisaties boomgaardenaanleg/herstel o.a. in Galmaarden en Lennik – minstens zo’n 100‐tal fruitbomen op een 8‐tal locaties.

Opstarten nieuwe terreinprojecten inzake landschapsherstel (gelegen in relictzone en ankerplaatsen), biodiversiteitsbehoud (leefgebiedenherstel koesterburen Steenuil en Eikelmuis) en binnen projecten ‘Zuurstof voor de Zenne’ en ‘Pajottenland van je bomen’.

Fruitpers

Omschrijving Om hoogstamboomgaarden op een originele manier in de kijker te stellen werken we al enkele jaren samen met de mobiele fruitpers van de Houtlandse Tuinsappen die allerhande hoogstamfruit spoelt, raspt, perst, pasteuriseert en afvult op vaatjes van 5 liter. Op die manier zetten we nog eens extra in de verf dat boomgaarden bij het Pajottenland horen en laten we zien dat een boomgaard heel wat heerlijke en bewaarbare producten oplevert. Resultaten 2011 Met de mobiele fruitpers werden op 6 locaties tijdens 8 persdagen alles samen zo’n 26 ton hoogstamfruit verwerkt. De mobiele persdagen gebeuren zoveel mogelijk in samenwerking met gemeentebesturen en – diensten, gekoppeld aan de koesterburen‐campagne. Gemeenten zijn erg creatief om de komst van de fruitpers te koppelen aan een andere publieksactiviteit, zoals Wereldbollen 11.11.11 in Herne, de opening van het cultuurseizoen van De Meent in Alsemberg, publieksevenementen in Halle, Gooik en Pepingen,… Op manier worden ook mensen zonder boomgaardfruit bereikt. Nieuw en direct een schot in de roos is de samenwerking met Fruitburcht Demeulemeester, een geïntegreerd fruitbedrijf uit Bever. De vaste fruitpers van het bedrijf wordt hier één à twee dagen in de week opengesteld voor hoogstamfruit van particulieren. De respons uit de streek was enorm – de Fruitburcht was maar liefst 14 weken aan de slag met het persen, soms tot 6 dagen per week! Bijna 50 ton werd tot zo’n 30 000 liter sap verwerkt, in bag‐in‐boxes en glazen flessen. Planning 2012 Het succes van de fruitpersen is duidelijk van blijvende aard. Deelnemers weten ook meer en meer hun eigen weg te vinden naar de vaste of mobiele fruitpers. Als Regionaal Landschap willen we in 2012 onze rol iets terugschroeven en minder zelf actief aanwezig zijn op mobiele persdagen. Samenwerkingen met de Houtlandse Tuinsappen (mobiele fruitpers) en Fruitburcht Demeulemeester (vaste fruitpers) worden verder gezet.

2.1.6

Hagen – houtkanten – Plant van Hier

Partners en doelgroepen -

Gemeenten (vet = acties in 2011)

Gemeenten Inwoners Provincie Vlaams‐Brabant Agentschap Onroerend Erfgoed Natuurverenigingen Scholen

Affligem – Beersel – Bever – Dilbeek – Drogenbos – Galmaarden – Gooik – Halle ‐ Herne – Lennik – Liedekerke – Pepingen – Roosdaal – Sint‐Genesius‐Rode ‐ Sint‐Pieters‐Leeuw – Ternat Financiering Provincie Vlaams‐Brabant (biodiversiteit, projectmiddelen)

Trekkers bij RLZZZ Anneleen Vanderputten, Koen De Rijck

Agentschap Onroerend Erfgoed (landschapsanimator)

Omschrijving Vele eigenaars stappen zelf op het Regionaal Landschap toe met concrete vragen rond de aanleg van hagen en houtkanten. Het Regionaal Landschap begeleidt en stimuleert deze eigenaars om voor inheemse hagen te kiezen en zo een ecologische meerwaarde te realiseren. Daarnaast is er ook behoorlijk wat vraag voor (financiële) ondersteuning bij de aanleg van inheemse hagen. Bij deze terreinrealisaties werkt het Regionaal Landschap waar mogelijk steeds met autochtoon plantgoed. Resultaten 2011 Galmaarden Muylebeekstraat

70 meter gemengde haag in akkergebied met veekering. Soorten: rode en gele kornoelje, hazelaar, meidoorn, sleedoorn en hondsroos

Herne Leenstraat

70 meter gemengde haag in akkergebied. Soorten: rode kornoelje, meidoorn, sleedoorn, hondsroos en gelderse roos In april 2012 wordt 6 are ingezaaid als bloemenweide.

Ook in het kader van andere projecten werden inheemse hagen aangelegd, vaak in combinatie met andere kleine landschapselementen. Deze terreinrealisaties kaderden in projecten rond biodiversiteit (zie acties onder 2.1 Natuur – biodiversiteit) of in projecten van de landschapsanimator (actie 2.2.6). In oktober 2011 onderschreef het Regionaal Landschap de intentieverklaring ‘Plant van Hier’. Dit is een engagement om in de mate van het mogelijke de toekomst van autochtone bomen en struiken in Vlaanderen te vrijwaren. Planning 2012 -

Verder ondersteunen van eigenaars met advies en via projecten.

Label ‘Plant van Hier’ uitdrukkelijk gebruiken en communiceren.

Hagen en houtkanten opnemen in nieuw project ‘Pajottenland van je bomen’ – zowel afstemmen van beleid als concrete terreinacties (zie actie 2.2.8).

2.1.7

Knotbomen

Partners en doelgroepen -

Vrijwilligers in knotteams Noord‐Pajottenland, Zennevallei, Midden‐Pajottenland, Zuun, Congoberg, Markvallei (feitelijke verenigingen) Gemeenten Inwoners Provincie Vlaams‐Brabant

Trekker bij RLZZZ Koen De Rijck

Gemeenten (vet = acties in 2011) Affligem – Beersel – Bever – Dilbeek – Drogenbos – Galmaarden – Gooik – Halle ‐ Herne – Lennik – Liedekerke – Pepingen – Roosdaal – Sint‐Genesius‐Rode ‐ Sint‐Pieters‐Leeuw – Ternat (eigen knotteam) Financiering Provincie Vlaams‐Brabant (biodiversiteit, projectmiddelen)

Doelstelling De werking van de knotteams heeft tot doel om de knotboom als typerend landschap‐ en natuur‐ en verbindingselement te behouden in de streek van Pajottenland en Zennevallei. Het project wil landschapsonderhoud uitgevoerd door vrijwilligersgroepen actief uitbouwen door omkadering en vorming, met de steenuil als Koesterbuur.

Omschrijving Vaak is het achterstallig beheer van knotbomen (geen tijd, materiaal, durf, ervaring…) de reden dat knotwilgen langzaam afsterven of opgeruimd worden. Door vraag (brandhout voor kachels) en aanbod (te knotten bomen) op elkaar af te stellen willen we waardevolle knotbomen op een duurzame en bijna kosteloze manier behouden. Door een groep houtkachelgebruikers in de streek op te leiden en te omkaderen ontstaat er een ervaren en direct inzetbare groep vrijwilligers, die op 3 jaar tijd uitgroeiden van houtzoekers tot biodiversiteitsambassadeurs. De resultaten zijn ook direct zichtbaar op het terrein doordat elke winter 100 tot 200 bomen correct worden geknot. De gemeente Ternat heeft een eigen knotteam. Aanvragen die voor deze gemeente binnenkomen bij het Regionaal Landschap worden doorgegeven aan de milieudienst. Resultaten 2011 -

Oproep voor locaties waar knotbomen geknot dienen te worden: via website/nieuwsbrief, lokale media en gemeentebladen, flyer, contacten met gemeentelijke milieuambtenaren, rechtstreeks met eigenaars.

Onderzoek en evaluatie van 48 kandidaat‐locaties via aanvraagformulier met foto’s.

Knotten van 112 knotbomen (vooral knotwilgen).

Terreincontrole in het voorjaar (steekproefsgewijs).

Evaluatiemoment met BBQ in april met alle vrijwillige knotters.

Aanvragen van vrijwilligersverzekering voor de verschillende knotteams bij de provincie Vlaams‐Brabant.

Verbetering van de procedure, zoals het sneller doorgeven van locaties aan vrijwilligers en sneller contact opnemen met de aanvragers voor het terreinbezoek.

Uitbreiding van het bestaande knotteam gezien de vele aanvragen van eigenaars die binnen komen: voor 9 nieuwe vrijwilligers werd begin november een starterscursus georganiseerd. Zij ontvingen hun diploma en ontlenen ook een veiligheidsbroek bij RLZZZ om het veilig werken concreet te ondersteunen.

Groots startmoment in Pepingen op 12 november met de knotteams in volle kracht aanwezig (27 man). Speciale aandacht voor veiligheid bij zwaar achterstallig beheer naar aanleiding van een ongeval eerder op het jaar. Veel persbelangstelling.

Updaten van de Access‐databank.

Nieuwe samenwerking voor het persen van de dunne takken tot briketten.

Planning 2012 -

Verder zetten van het project, waarbij de rol van het Regionaal Landschap ligt in het samenbrengen en coördineren van vrijwilligers en aanvragers.

Terreincontrole, databeheer, evaluatiemoment en promotie.

Nieuwe cursus voor nieuwelingen om het team verder uit te breiden om aanvragen van eigenaars sneller te kunnen beantwoorden.

Gezamenlijk gezellig startmoment bij het begin van de winter om groots uit te pakken, zowel naar resultaat als bekendheid toe.

2.1.8

Poelen

Partners en doelgroepen -

Gemeenten Inwoners Landbouwers Agentschap Natuur en Bos Provincie Vlaams‐Brabant Agentschap Onroerend Erfgoed Vlaamse Landmaatschappij INL‐teams Natuurpunt afdelingen / Studie BRAKONA

Gemeenten (vet = acties in 2011) Affligem – Beersel – Bever – Dilbeek – Drogenbos – Galmaarden – Gooik – Halle ‐ Herne – Lennik – Liedekerke – Pepingen – Roosdaal – Sint‐Genesius‐Rode ‐ Sint‐Pieters‐Leeuw – Ternat Financiering Provincie Vlaams‐Brabant (biodiversiteit, projectmiddelen) Agentschap Onroerend Erfgoed (landschapsanimator) Trekkers bij RLZZZ Koen De Rijck + Anneleen Vanderputten, Frederik Hanssens (VLM)

Doelstelling Het versterken van het aanwezige poelennetwerk in de streek. Hierdoor wordt het leefgebied voor watergebonden planten en dieren uitgebreid. Vele poelen worden in gebruik genomen als veedrinkpoelen en dragen zo bij tot een natuurvriendelijkere landbouw. Dit jaar was er speciale aandacht voor herstel en aanleg van poelen in de buurt van broedplaatsen van huis‐ en boerenzwaluw, om zo extra modder te voorzien voor de natuurlijke nestbouw (zie actie 2.1.2 Zwaluwen). Omschrijving Spontaan blijven er jaarlijks heel wat aanvragen binnenkomen voor het herstel van bestaande en de aanleg van nieuwe poelen. Ook via de bedrijfsplanner komen er heel wat landbouwers bij ons aankloppen. Gezien het belang van dit klein landschapselement voor watergebonden planten en dieren zoals Vinpootsalamander en Kamsalamander en als stapsteen in het landschap gaan we hier graag op in.

Voor herstel/aanleg wordt rekening gehouden met: -

Motivatie: aanvraag vanuit (beginnend) natuurbewustzijn, afspraken rond ecologisch beheer van de poel, bereid zijn mee te delen in de kosten, toegang verlenen voor uitvoering en inventarisatie.

Locatie: voldoende hoge grondwaterstand (gemeten in zomer), voldoende zonlicht, voldoende poelen of andere natuurelementen in de buurt, bereikbaar voor zware kraanmachine, aanwezigheid van koesterburen (o.a. Kamsalamander, Huiszwaluw en Boerenzwaluw).

Uitvoering: niet te groot (<150m2), niet te diep (ongeveer 1,5m) en niet te steile oever (maximaal 30‐45°), meestal uitgevoerd door landbouwers (Agro|Aanneming) of gespecialiseerde grondverzetbedrijven, in de nazomer bij lage grondwaterstand, bij aanwezigheid van vee bereid zijn de poel uit te rasteren met veedrinkplaats.

Resultaten 2011 In de herfst van 2011 werden er 14 poelen hersteld of aangelegd in 6 gemeenten, met financiële tussenkomst van de provincie Vlaams‐Brabant (PP) of van Onroerend Erfgoed (LA). Aan elke poel gaat een relatief lang proces gepaard van selectie, overleg, plan‐ en dossieropmaak, aanvraag bouwvergunning en uitvoering.

Locatie

Aanvrager

Actie

Budget

Gooik

Kwakenbeekstraat

Particulier

Herstel 1 poel

Roosdaal

Ponchautstraat

Particulier

Herstel 1 poel

Sint‐Pieters‐Leeuw

Inkendaalstraat

Landbouwer

Herstel 1 poel

Halle

Roggemanskaai

Gemeente

Aanleg 1 poel

Galmaarden

Rensbergstraat

Landbouwer

Aanleg 4 poelen

Pepingen

Lenniksesteenweg

Landbouwer

Herstel 2 poelen

Gooik

Treeveldweg

Landbouwer

Aanleg 2 poelen

In het voorjaar werkte RLZZZ ook mee aan een bevraging en workshop rond waterpartijen, opgestart door RLD, waar ervaringen en knelpunten rond vergunningverlening en grondverzet werden uitgewisseld. Planning 2012 -

Opvolging en eventueel terreincontrole van de poelprojecten uit vorige jaren.

Op dit ogenblik staan er zo’n 7 poelen voor herstel of aanleg gepland, zowel bij particulieren als landbouwers. Voor de nieuwe poelen wordt begin 2012 een bouwvergunning aangevraagd.

In en rond Liedekerke worden er samen met Natuurpunt, ANB en de gemeenten actief grondeigenaars aangesproken om poelen te beheren, te herstellen of aan te leggen voor de Kamsalamander (zie actie 2.1.2 Soortbescherming).

In Galmaarden wordt er verder gekeken om een zwaar vervuilde poel met kamsalamanders te revitaliseren.

In april 2012 wordt de nieuwe provinciale poelenbrochure gelanceerd in Liedekerke. Alle grondeigenaars die de laatste jaren een poel aanlegden of herstelden krijgen een exemplaar toegestuurd.

2.2

Landschap ‐ streek

2.2.1

Groetjes uit het landschap!

Partners en doelgroepen -

Gemeenten Inwoners Provincie Vlaams‐Brabant Centrum Agrarische Geschiedenis

Trekker bij RLZZZ Katelijne Aelen

Gemeenten (vet = acties in 2011) Bever ‐ Galmaarden – Gooik – Herne – Lennik ‐ Pepingen – Roosdaal Periode 2009‐2011 Financiering Leader Pajottenland+ Provincie Vlaams‐Brabant (biodiversiteit, projectmiddelen)

Doelstelling Het project ‘Groetjes uit het Pajottenland’ omvat twee luiken. Het eerste luik is een eerder ‘historisch’ luik dat wordt uitgevoerd door het Centrum Agrarische Geschiedenis. Hierbij verzamelt CAG oud beeldmateriaal over het Pajotse landschap en zijn typische landschapselementen. Aan de hand van dit beeldmateriaal en een literatuurstudie wordt de evolutie van het Pajotse landschap nagegaan. Het tweede luik werkt het Regionaal Landschap Zenne Zuun & Zoniën uit. Hierbij wordt de ruime omgeving van (oude) boerderijen ingekleed met kleine landschapselementen. Het CAG en het Regionaal Landschap stellen met dit project het waardevolle Pajotse landschap van vroeger, nu en morgen in de kijker. Dit gebeurt aan de hand van verschillende activiteiten. Omschrijving Het Leader‐project is eind april 2011 afgelopen. De inhoud en de verwezenlijkingen van dit project worden door buitenstaanders sterk gewaardeerd. Zoverre zelfs dat de Provincie Vlaams‐Brabant (Dienst Cultuur) een uitbreiding op dit project heeft uitgewerkt namelijk “Groetjes uit het Pajottenland en de Zennevallei” om ook beeldmateriaal voor de andere gemeenten van het Pajottenland en de Zennevallei te verzamelen. Resultaten 2011 Historisch luik Het verzamelde beeldmateriaal is door het CAG na het digitaliseren bewerkt om zo een betere kwaliteit van de afbeelding te verkrijgen. De beelden zijn voornamelijk aan de hand van een literatuurstudie beschreven. De beschrijving volgt steeds het vooraf vastgelegde stramien van de inventarisatiefiche. In 2011 zijn 200 beelden op de beeldbank www.hetvirtueleland.be op de erfgoedbank www.erfgoedplus.be van de provincie Vlaams‐ Brabant geplaatst.

Terreinrealisaties Bever

De oude meidoornhaag die de hoeve omsluit is werd fors

Broeck

ingesnoeid op kosten van de eigenaar en is door het Regionaal Landschap volledig hersteld. De aanwezige oude knotbomenrij is terug aangevuld. De oude boomgaard bij de buur is hersteld en werd deels omzoomd met een gemengde haag verwijzend naar de aanwezigheid van bosjes in de akkers, de aanwezige poel werd in 2009 hersteld.

Gooik Schavollie‐straat (2 buren)

De bestaande bomenrij naast het huis werd verder doorgetrokken met fruitbomen. Een vogelbosje voorzien met bloem‐ en besplanten werd aangeplant tussen het ‘privé‐deel’ en de open weiden. De werken werden in maart 2011 afgerond.

Publicaties Praktijk‐handleiding

In deze handleiding wordt beschreven hoe je een ‘landschapsplan’ opstart en waar je de nodige informatie kan terugvinden. Van historisch kaartonderzoek naar ‘Wat zijn KLE ‘s?’ tot aanleg en onderhoud van kleine landschapselementen. Dit alles geïllustreerd met een voorbeeldterreinrealisatie in kader van het Groetjesproject. De handleiding is downloadbaar van de website www.rlzzz.be/landschapsbouwer .

Fietstochten

Drie fietstochten langs de verschillende ‘Landschapsbouwers’ zijn op kaart gezet en verder uitgewerkt. De routes zijn gebaseerd op het fietsknooppuntennetwerk. In de landschapskrant zomer 2011 worden de fietstochten gepubliceerd. Per fietslus wordt een project toegelicht, elk vanuit een andere insteek.

Reflectiedag ‘Landschap in beweging’ De reflectiedag vond plaats op vrijdag 25 maart 2011 in Herne. In totaal waren er 66 deelnemers ingeschreven. Als afsluiter hebben de burgemeesters het startschot gegeven voor de opmaak van een visie rond het Pajotse landschap. De burgemeesters kregen als aandenken aan dit moment een bordje ‘Landschapsbouwer’ overhandigd.

Nazorg en opvolging -

CAG voert vervolgproject uit voor inventarisatie in andere gemeenten.

Resultaten van reflectiedag worden opgenomen in vervolgproject ‘Pajottenland van je bomen’ (zie actie 2.2.8)

Aanschrijven van alle eigenaars waarbij het regionaal landschap de voorbije 10 jaar een terreinrealisatie deed met enqueteformulier en aanbieden van een bordje ‘Landschapsbouwer’

2.2.2

Zuurstof voor de Zennevallei

Partners en doelgroepen -

Gemeenten Vlaamse Landmaatschappij Agentschap Natuur en Bos Inwoners Landbouwers Natuurpunt Waterbeheerders Verenigingen, administraties, belanghebbenden…

Gemeenten (vet = acties in 2011) Beersel – Drogenbos – Halle – Sint‐Pieters‐Leeuw Periode 2011‐2014 Financiering Agentschap Ruimtelijke Planning Bijdrage van de vier gemeenten Trekkers bij RLZZZ Marleen Maldeghem, Kim Ceusters

Doelstellingen

Visieontwikkeling voor het gebied Omschrijving Open ruimte

Parken, bossen, de oevers van de Zenne, open zichten op glooiende akkers, kleine landschapselementen… ze vormen samen een groen netwerk dat we clusteren, verbinden en versterken. De open ruimte draagt bij tot een betere levenskwaliteit, ook voor de toekomstige generaties.

Integraal Waterbeheer

Binnen het integraal waterbeheer onderzoeken we oplossingen om beter bestand te zijn tegen de klimaatsveranderingen. Het afstemmen van de verschillende waterbeheerders is van belang om te komen tot meer coherente oplossingen voor enerzijds overstromingen en anderzijds uitdroging van de watertafel.

Recreatief netwerk met Zennepad

De Zenne en haar vallei, als natuurlijke ruggengraat van het groene en blauwe netwerk, willen we zoveel mogelijk opwaarderen en recreatief ontsluiten met een Zennepad.

Resultaten 2011 -

Opstarten van de organisatiestructuur: dagelijks bestuur, stuurgroep, politieke cel en thematische werkgroepen.

Stipuleren van de krijtlijnen van het project in de startnota.

Planning 2012 -

Samenwerkingsverbanden met partners van de stuurgroep ikv de 3 doelstellingen.

Uitschrijven visie en sensibiliseren partners hiervan.

Verfijnen van de actielijst in de startnota.

Uitvoeren van de acties in de startnota.

Realisaties op het terrein Omschrijving Samen met de partners stellen we een lijst samen van terreinrealisaties die kaderen binnen bovenstaande drie doelstellingen. Resultaten 2011 De stad Halle heeft al een eerste realisatie langs het Zennepad op haar palmares. De ‘molensite Eizingen’ is een mooi staaltje van natuurbehoud, waarbij bomen verwerkt werden tot een aangenaam zitplekje, takkenrils en een totempaal. Realisaties bij privé‐eigenaars De bewoners van het projectgebied krijgen de kans om hun steentje bij te dragen aan het landschapsherstel van de Zennevallei. Met hagen, hoogstamboomgaarden, poelen, knotbomen, houtkanten, bomenrijen… werd hier en daar al een stukje in de Zennevallei omgetoverd tot een (nog) mooier landschap. Planning 2012 Opvolgen van de terreinrealisaties van de actielijst van de startnota. Voor de gemeenten is het van belang om in eerste instantie de quick‐wins uit te voeren: bepalen van camperplaatsen, groene schakel naast de Felix De Boeck‐site in Drogenbos, inventarisatie van de trage wegen… Activiteiten Om het brede publiek warm te maken voor ‘Zuurstof voor de Zennevallei’ werden of worden een aantal publieksactiviteiten georganiseerd: Milieu Actiedag Halle (2011), Weg van Klassiek (2012), Proefritten (2013) en… een kajaktocht op de Zenne?

2.2.3

Groebegrachtvallei

Partners en doelgroepen -

Stad Halle Gemeente Pepingen Provincie Vlaams‐Brabant Inwoners Scholen Landbouwers Colruyt Group Boerenbond Natuurpunt Halle Natuurpunt Pepingen Vlaamse Landmaatschappij Zenne en Zoniën vzw

Gemeenten (vet = acties in 2011) Halle ‐ Pepingen Periode 2009‐2011 + vervolg 2012‐2015 Financiering Europa ‐ PDPO Bijdrage van Colruyt Groep en stad Halle Provincie Vlaams‐Brabant Agentschap Onroerend Erfgoed Trekker bij RLZZZ Kim Ceusters

Doelstelling Aan de rand van de stad Halle, waar het kleinstedelijk gebied overgaat in het landelijke Pajottenland, ligt de Groebegrachtvallei. Om voor dit waardevolle gebied een visie te ontwikkelen, werd een Europees project voor plattelandsontwikkeling (PDPO) uitgeschreven. Er worden ook enkele grote realisaties (lange termijn) voorbereid en een aantal kleinere projecten (korte termijn) op het terrein gerealiseerd. Met onze activiteitenreeks ‘Op de sofa van de Groebegracht’ willen we de mensen zoveel mogelijk betrekken en warm maken voor het gebied.

Visieontwikkeling voor het gebied Omschrijving De hoofdbedoeling van het Groebegrachtproject is een integrale landschapsvisie ontwikkelen voor het gebied. Samen met de partners werd er een visie uitgewerkt over hoe de vallei van de Groebegracht er zou kunnen uitzien. Na een eerste interne aftoetsing om discussiepunten en onduidelijkheden weg te werken, werd de visie voorgesteld aan de stuurgroep, het College van Burgemeester en Schepenen van Halle en Pepingen, de betrokken stadsdiensten van Halle, de milieuraad van Halle, het ziekenhuis en de landbouwers in het gebied. Resultaten 2011 Het resultaat werd gepresenteerd in de vorm van een rapport (kaartmateriaal en tekst) dat daarna door de partners in hun respectievelijke beleidsdomeinen kan worden geïmplementeerd. Planning 2012 Het rapport wordt nog verder verfijnd samen met de partners en zal dan voorgesteld worden tijdens een infoavond aan de bewoners en geïnteresseerden. Nu het project afloopt, willen de partners een uitvoering geven aan de voorziene plannen. De kennis, expertise en vooral de contacten die het Regionaal Landschap hiertoe heeft opgebouwd, kunnen nu worden aangewend om tot concrete actie op het terrein over te gaan. De stad Halle en Colruyt Group zijn bereid om het Regionaal Landschap verder financieel te steunen. De belangrijkste taak binnen de verlenging van het project zal zijn om de ‘fietsverbinding‐trageweg Beert‐Halle’ in detail uit te werken, op zijn haalbaarheid af te toetsen en een eventuele uitvoering op te volgen. In de werkgroep zullen de verschillende betrokken instanties worden uitgenodigd: Boerenbond, stad Halle, gemeente Pepingen, Colruyt, Wandelwerkgroep Zuidwest‐Brabant, provincie Vlaams‐Brabant, Natuurpunt…

Realisaties op het terrein Omschrijving Dankzij de inspanningen van de inwoners van het projectgebied hebben we de leefomgeving al heel wat aangenamer kunnen maken. De bewoners werden actief aangespoord om hun steentje aan het landschapsherstel van de Groebegracht bij te dragen. Resultaten 2011 Pepingen

Krockemstraat

Poel

Pepingen

Holle weg

Herstel en openen

Halle

V. Demesmaekerstraat

Poel

Halle

Haagstraat

Hoogstamboomgaard, haag, zwaluw kunstnesten

Halle

Tramstraat

Hoogstamboomgaard, knotwilgen, houtkant, bloemenweide, hondentoilet / Zitbank

Halle

Beert

Herstel holle weg

Halle

Pachtersweg

Zwaluw kunstnesten

Planning 2012 Het Natuurpark van Dassenveld krijgt een meer natuurlijke inrichting, nadat de rioleringswerken zijn uitgevoerd. Geplande werken: 800 meter lopende meter haag, aanvullen houtkant, hoogstamboomgaard van 40 fruitbomen, 2 vlonders, 4 solitaire heesters, bloemenweide, natuurlijk wachtbekken.

Activiteiten ‘Op de Sofa van de Groebegracht’ Dichtende dwaallichtjes in de Grote Weide 29/1/11

Heel wat dapperen verjoegen de koude en de

donkere watergeesten uit de Groebegrachtvallei. Onderweg fluisterden dwaallichtjes gedichten vol fantasie en werkelijkheid. Zowat 120 mensen lieten zich meevoeren door

het ijswater van de Groebegracht… Halverwege

konden ze even uitrusten bij vuurkorven en een warm drankje. Ism Servaisacademie en kunstacademie De Meiboom.

Proefritten langs de Groebegracht

Wandelen en fietsen in de vallei van de

Groebegracht tussen Halle en Pepingen. Onderweg kon er halt gehouden worden aan verrassende natuurplekjes of landschapsposten

15/5/11

om streekgerechten te sneukelen. 250 deelnemers volgden 1 miljoen vlinders langs

de Groebegracht en telden 10 000 stappen naar zoete paradijsplekjes, smakelijk erfgoed en verleidelijke natuur. Ism Natuurpunt, Logo, Pajottenlander, kunstacademie De Meiboom, inwoners, stad Halle.

Groebegracht onder We landden met onze sofa in de ‘Secret Garden’ de sterren 10/8/11

van Halle voor een magische filmavond onder de sterren. 140 mensen kwamen wegdromen bij een wonderlijke film, in een verborgen tuin! Ism stad Halle, dienst toerisme.

2.2.4

Congoberg

Partners en doelgroepen -

Gemeentebestuur Galmaarden Waerbeke vzw WBE de Lavondel Landelijke Gilde Afdeling Ruimte & Erfgoed Provincie Vlaams‐Brabant Inwoners Landbouwers

Gemeenten in 2011 Galmaarden Financiering terreinrealisaties Agentschap Onroerend Erfgoed (landschapspremie) Trekker bij RLZZZ Leen Van de Weghe

Doelstelling Aan de rand van het stiltegebied Dender‐Mark ligt het beschermde landschap van de Congoberg. Deze getuigenheuvel domineert het Pajottenland en biedt een schitterend panorama over de Dendervallei. Het complexe beheerplan dat voor het beschermde landschap werd opgemaakt, omvat tal van acties om het historische karakter en de ecologische waarden van de Congoberg te versterken. Het Regionaal Landschap stimuleert en begeleidt eigenaars en betrokkenen om hun percelen natuurvriendelijk in te richten. We leveren suggesties bij de plantenkeuze en ondersteunen de eigenaars bij de aanvraag van de landschapspremie. Beheerplan In overleg met de leden van de beheercommissie werd besloten dat het noodzakelijk is om een vervolg te geven aan het eerste beheerplan van de Congoberg dat eindigt in 2012. Een goede basis werd gelegd met het opstellen van het eerste beheerplan en de uitvoering hiervan maar men stelt vast dat er nog heel wat mooie projecten kunnen gerealiseerd worden en dat er wat begint te leven op sociaal vlak. Voor het opmaken van dit nieuwe beheerplan kan men beroep doen op een landschapspremie van 80%. Er zal in de nabije toekomst worden gezocht naar cofinanciering voor de overige 20%. Zodra men hiervoor een oplossing heeft gevonden zal een ontwerper worden aangeduid en zal er bekeken worden of er een nieuwe commissie moet worden samengesteld.

Resultaten 2011 – planning 2012 Buurtwerking In nauwe relatie met voorgaand thema werd ook onderzocht hoe het draagvlak voor de realisatie van het beheerplan kan worden versterkt. Er werd geopteerd om via de bottom‐up‐ benadering deze gebieds‐ontwikkeling meer kracht en een duurzaam karakter te geven. De buurtwerking die in 2010 werd opgericht door onze landschapsmedewerker draaide in 2011 op volle toeren. Er was o.a. een fakkeltocht, een concertnamiddag,

een

kinder‐Congo‐dag,

een

avondlandschapswandeling en een zomers buurtfeest. Met de stimulering van de buurtwerking hopen we het individueel belang te overtreffen door een samenhorigheids‐ en verantwoordelijkheidsgevoel door en voor dit landschap. Terreinacties Landschaps‐ inrichting Geens

Weide laten aansluiten met het omliggende landschap en de bestaande tuin. Om meer eenheid te creëren tussen de verschillende percelen werden afsluitingen weggenomen en zullen in de toekomst zichtassen ontstaan vanuit de woning naar de omgeving. Ook andersom worden voor wandelaars zichten gecreëerd naar de landschapstuin mits rekening te houden met de privacy. Resultaten 2011 -

Voorontwerp en ontwerp

Planning 2012 -

Opmaak dossier landschapspremie, opvragen offertes, overleg eigenaars

Realisatie van de tuin.

De poel werd geruimd en voor de helft bekleed met bentoniet‐

Poel Bellemans

kleimatten zodat het water langer kan worden opgehouden. Op

die manier zal de poel minder snel verlanden en kan er een natuurlijk evenwicht in het waterleven ontstaan. Resultaten 2011 -

Aanleg van de poel.

Herstel boomgaard Coppens

In kader van het landschapsherinrichtingsplan dat werd uitgewerkt voor mevrouw Coppens kreeg de oude boomgaard aan de Errebekstraat in Galmaarden een deskundige snoeibeurt. Enkele van de oude bomen zullen binnen de vijf jaar sneuvelen. Deze laten we toch staan omwille van hun ecologisch waardevolle functie. Resultaten 2011 -

Herstel van de boomgaard

Publicatie In het najaar 2007 en het voorjaar 2008 organiseerde het Regionaal Landschap voor de plaatselijke bevolking zes succesvolle thema‐avonden op diverse plekken in de omgeving: ‘Op de sofa van de Congoberg’. Vzw Waerbeke heeft deze en andere input uitgewerkt tot een boek ‘Samenloop’ met verhalen van toen en nu in en om het Stiltegebied Dender‐Mark. Het Regionaal Landschap is mede‐uitgever en zorgde voor ondersteuning van de subsidieaanvraag. Resultaat 2011 -

Het boek ‘Samenloop’ werd voorgesteld op 30/10/11 tijdens Cult‐uur van de Stilte.

Planning 2012 -

Promotie voor ‘Samenloop’ in Landschapskrant winter 2011‐2012.

Landschapswandeling met het boek ism beheercommissie en buurtgroep.

2.2.5

Abdijlandschap Affligem

Partners en doelgroepen -

Gemeente Affligem Milieuraad Affligem Natuurpunt Inwoners Wandelaars Landbouwers Coördinator Strategisch Project Bosgroep Groene Corridor VLM ‐ bedrijfsplanner Landelijke Gilde regionaal Arch’educ Volkshogeschool WBE Land van Aalst Gemeentelijke Gidsenkring

Gemeente: Affligem Periode 2012 Financiering ‘Draagvlakverbreding Landbouw & Milieu’ van de Vlaamse overheid, met steun van het Departement Leefmilieu, Natuur en Energie, het Departement Landbouw en Visserij, de Vlaamse Landmaatschappij en het Agentschap voor Natuur en Bos. Provincie Vlaams‐Brabant (projectmiddelen) Trekker bij RLZZZ Leen Van de Weghe

Doelstelling Met een lessenreeks ‘Landschapslezen’ worden inwoners, wandelaars, landbouwers en vrijwilligers van Natuurpunt sensitief gemaakt voor de landschapswaarden om zo engagementen uit te lokken die het voortbestaan van dit landschap helpen garanderen. Samen met VLM wordt gezocht naar mogelijkheden om landbouw en fauna in dit gebied beter op elkaar af te stemmen, via vrijwillig af te sluiten beheersovereenkomsten. Daarnaast spoort het Regionaal Landschap ook particuliere eigenaars en omwonenden aan voor het aanleggen en onderhouden van KLE’s en eventueel ook mee te werken aan het beheer ism Natuurpunt. In het kader van het Strategisch Project ’Landschap van Erembald tot Kravaalbos’ worden ook boseigenaars aangesproken, onder andere in samenwerking met de Bosgroep Groene Corridor. Deze maatregelen zullen het kleinschalige landschap visueel en ecologisch aantrekkelijker maken. De beschikbare kennis wordt gebundeld en verspreid in een korte, aantrekkelijke brochure, om het project weerslag te geven en als referentie voor projecten. Omschrijving Het projectgebied bevindt zich in de gemeente Affligem. Deze beperking is bewust: gedurende een tweetal jaar heeft RLZZZ met haar partners in het betreffende gebied een werking, die we nu een breder draagvlak willen geven. We opteren voor een concentratie aan acties in dit gebied in plaats van het werken in een ruimer gebied teneinde de maatregelen (o.a. terreinrealisaties) zoveel mogelijk op elkaar af te kunnen stemmen en

versnippering van initiatieven tegen te gaan. Daarnaast ligt Affligem in een uithoek van het werkingsgebied van RLZZZ en liggen de aangrenzende landbouwgebieden in een andere provincie of beslaan ze het werkingsgebied van een ander regionaal landschap, wat uitbreiding van het project bemoeilijkt. Ten zuiden grenst de verstedelijking van Affligem het gebied af van de rest van het RLZZZ‐werkingsgebied. Teneinde de betrokkenheid van de omwonenden en gebruikers te vergroten organiseert het Regionaal Landschap in samenwerking met Arch’educ, Natuurpunt, VLM en de gemeentegidsen een lessenreeks ‘Landschapslezen’. Bedoeling is om via een aantal invalshoeken naar het landschap te kijken: door de bril van de landbouwer als landschapsbouwer, door die van de ecologist, door die van de historicus, door die van de geoloog/geomorfoloog. De inhoud van de cursus wordt bewust beperkt gehouden omdat dit de aanspreekbaarheid en herkenbaarheid voor de deelnemer vergroot. Planning 2012 -

Opstart van werkgroep en opmaak van gebiedvisie.

Lessenreeks ‘Landschapslezen’ (4 dagen)

Brunch om visie voor te stellen en buurt te betrekken.

Terreinmaatregelen ism landbouwers, milieuraad, Natuurpunt, jagers, inwoners…

2.2.6

Landschapsanimator

Partners en doelgroepen -

Agentschap Onroerend Erfgoed Gemeentebesturen Eigenaars, inwoners Lokale partners Natuur‐ en milieuverenigingen Provincie Vlaams‐Brabant

Trekker bij RLZZZ Anneleen Vanderputten (landschapsanimator)

Gemeenten (vet = acties in 2011) Affligem – Beersel – Bever – Dilbeek – Drogenbos – Galmaarden – Gooik – Halle ‐ Herne – Lennik – Liedekerke – Pepingen – Roosdaal – Sint‐Genesius‐Rode ‐ Sint‐Pieters‐Leeuw – Ternat Financiering Loon en werking: Agentschap Onroerend Erfgoed (landschapsanimator) Terreinrealisaties: Agentschap Onroerend Erfgoed (landschapspremie, onderhoudspremie)

Doelstelling De projecten van de landschapsanimator en landschapsteams hebben als doel om het karakter van waardevolle landschappen (ankerplaatsen en relictzones) te herstellen en/of te versterken. Tegelijk betekenen deze projecten, door hun functie als ecologische stapsteen, een belangrijke meerwaarde voor biodiversiteit. Naast de terreinrealisaties besteedt de landschapsanimator veel aandacht aan adviesverlening. Prospectie, vertaling en promotie van bestaand instrumentarium Omschrijving In de voorbije jaren zijn reeds heel wat projecten uitgevoerd en voorgesteld. Door de belangstelling voor deze projecten en de opgebouwde contacten met gemeentebesturen, natuur‐ en milieuverenigingen wordt de landschapsanimator steeds meer om advies gevraagd. Waar mogelijk proberen we dan ook eigenaars, gemeenten en verenigingen met vragen over beschermde landschappen en dorpsgezichten door te verwijzen naar andere subsidie mogelijkheden. De landschapsanimator stelt ook haar ervaring ter beschikking aan lopende beheercommissies om een beheerplan op te maken.

Resultaten 2011 Adviesverlening Waar

Landschapsatlas

Actie

Affligem

Beschermd (ZEN‐) monument

Begeleiden onderhoudspremie en

Knotpopulier Dilbeek

werken Beschermd dorpsgezicht

Sint‐Alenaeiland Strijtem

welke kappen Beschermd monument

Koetshuis Ternat

Adviseren aanleg openluchttheater

Dekenijtuin Drogenbos

Advies welke bomen vrijwaren en

Begeleiden en adviseren onderhoud

Beschermd dorpsgezicht

Opvolgen boomgaard en hagen

Evaluatie aanleg en opvolgen

Felix De Boeck Halle Kerkplein Essenbeek Gooik

onderhoud Beschermd dorpsgezicht

Infobrochure Onroerend Erfgoed

Beschermd landschap

Adviesdocument

Pastorie Leerbeek Lennik Boomgaard pastorie Gaasbeek Sint‐Genesius‐Rode Waterput

landschapsherstel Beschermd dorpsgezicht

Infobrochure Onroerend Erfgoed + info waterputten

Halle

Niet‐Beschermd waardevol

Infobrochure Onroerend Erfgoed

Kapellen Sint‐Rochus

erfgoed

Affligem

Niet‐Beschermd waardevol

Infobrochure Onroerend Erfgoed +

Pastorij Hekelgem

erfgoed

info slibruiming

Beheercommissie

Samengekomen op

Stand van zaken

Ternat – Kruikenburg

19/12/11 (*)

Lopende.

Dilbeek ‐ Watermolen ‘Sint‐

18/1/11, 28/1/11,

Beheerplan afgerond en

Gertrudis‐Pede’

1/4/11, 29/4/11

goedgekeurd.

Galmaarden ‐

19/1/11, 18/5/11,

Zie actie

Congoberg

8/12/11

Beersel – Herisemmolen

Ligt stil.

Dilbeek ‐ Kasteeldomein Groot‐

25/5/11, 1/7/11,

Opgestart in mei 2011.

Bijgaarden

6/10/11

Beheercommissies

(*) Op deze beheercommissie werd het Regionaal Landschap verontschuldigd.

Planning 2012 -

Nieuwe aanvragen verder ondersteunen en begeleiden naar andere subsidies

Beheercommissies verder opvolgen en ondersteunen

Landschapselementen als erfgoed Omschrijving Kleine landschapselementen dragen bij tot het streekeigen karakter van een streek. Ze bepalen mee het ‘beeld’ dat we van een streek hebben. Denken we hierbij in het bijzonder aan dreven die erg beeldbepalend zijn en heel dikwijls ook het cultuurhistorische karakter van een site beklemtonen. Of solitaire bomen die als markering op de grens van percelen werden geplant, of als aankleding van een kapelletje. Naast deze visuele kenmerken spelen ze ook een belangrijke rol als verbindingsgebieden voor vogels, insecten,... tussen grotere structuren. Resultaten 2011 Waar

Acties

Stand v. zaken

Gooik Schavolliestraat

‐ 1 fruitboom

Aanleg 2010 ‐

Foto

afwerking 2011

Bever

‐ 1 fruitboom met veekering

Broeck

Aanleg 2010 ‐ afwerking 2011

Pepingen Lennikse‐

‐ 14 fruitbomen met veekering

Afgewerkt

steenweg

Roosdaal Heidestraat

‐ Herstelwerken

Afgewerkt

‐ kappen van bomen ‐ 220 meter meidoornhaag ‐ 2 beuken

Gooik

Poelherstel

Afgewerkt

Kwakenbeekstraat

2011:

Gooik Kesterweg

akker omvormen nr. wei

inzaaien bloemenweide

herstel beplanting aan

Structuuraanleg 2011 – Afwerking 2012

wandelweg

2012: -

14 fruitbomen met veekering -

200m² houtkant

100 meter meidoornhaag -

Halle

afwerking voortuin -

C. Verhavertstraat

Afgewerkt

plaatsen poort

Halle

historische herstel

Vogelpers

Afgewerkt

herstellen smeedijzeren poort -

4 essen

30 meter haagbeukenhaag

50 meter gemengde haag -

Affligem Aalstersedreef

45 fruitbomen met

Afgewerkt

veekering -

Gooik

historische herstel

Sint‐Annastraat

6 fruitbomen

4 knotwilgen

Afgewerkt

35m² houtkant

95 meter gemengde haag -

Kleinfruit bloemenweide

Planning 2012 -

Nazorg en opvolging afgewerkte projecten.

Afwerking lopende projecten.

Opstarten nieuwe projecten inzake landschapsherstel gelegen in relictzone en ankerplaatsen.

Organisatie van evenement ‘Proefritten van het Regionaal Landschap’ in thema ‘natuurlijk erfgoed’ ism diverse partners (zie actie 2.3.3)

2.2.7

Bedrijfsplanner

Partners en doelgroepen -

Gemeenten (vet = acties in 2011) Affligem – Beersel – Bever – Dilbeek – Drogenbos – Galmaarden –

Landbouwers Vlaamse Landmaatschappij

Gooik – Halle ‐ Herne – Lennik – Liedekerke – Pepingen – Roosdaal – Sint‐Genesius‐Rode ‐ Sint‐Pieters‐Leeuw ‐ Ternat

Trekker bij RLZZZ

Financiering

Frederik Hanssens

Vlaamse Landmaatschappij

Doelstelling De Vlaamse Landmaatschappij (VLM) stelt een bedrijfsplanner ter beschikking van het Regionaal Landschap om beheerovereenkomsten te promoten op landbouwbedrijven. Samen met de landbouwer worden de mogelijkheden op het bedrijf nader bekeken en kan er een landschapsbedrijfsplan opgemaakt worden. Na bespreking van dit plan helpt de bedrijfsplanner met het invullen van de aanvragen voor beheerovereenkomsten, o.a. voor akkervogels, en de eventueel vereiste vergunningen.

Resultaten 2011 Ook in dit jaar is de bedrijfsplanner van de Vlaamse Landmaatschappij voor de regio RLZZZ‐Pajottenland‐ Zennevallei weer druk in de weer geweest met het afsluiten van beheerovereenkomsten bij landbouwers. Op 01 januari 2012 zijn 52 contracten van start gegaan bestaande uit 177 vaste details en 7 variabele details (niet –kerende bodembewerking) . Contracten gestart vanaf 01/01/2008 en recenter zijn nu nog lopende . In 2011 waren tal van overeenkomsten in hun laatste jaar, van de 41 zijn er 33 opnieuw een contract aangegaan (mogelijks met een andere inhoud). Het in sommige gevallen niet meer aangaan van een nieuw contract had tal van redenen. De vernieuwde toepassing van het kaderadvies en veranderde bedrijfskenmerken/keuzes zijn enkele redenen. Er zijn 12 volledig nieuwe landbouwers, dwz landbouwers die voor het eerst een contract afsluiten.

Contracten

Vaste details

Affligem

Beersel

Bever

Dilbeek

Galmaarden

Gooik

Halle

Herne

Lennik

Pepingen

Sint‐Pieters‐Leeuw

Ternat

Buiten Vlaanderen: Beaumont (detail gelegen in Halle) 1 en 2, Braine‐le‐Comte (Pepingen) 1 en 1, Enghien (Galmaarden en Halle) 3 en 7, Ninove (Galmaarden) 1 en 5, Tubize (Halle) 2 en 2, Zottegem (Pepingen) 1 en 2. Twee contracten werden in de laatste fase stopgezet (Pepingen en Galmaarden). Een 10‐tal landbouwers werd aangeleverd door medewerkers van RLZZZ. Daarnaast zijn er tal van projecten en opdrachten uitgevoerd: ‐

Samenwerking met erosiecoördinator van Provincie Vlaams‐Brabant en andere erosiebestrijdingsprojecten (EBP Herne, EBP Dilbeek, EBP Roosdaal)

‐

Zoektocht naar geïnteresseerde landbouwers voor het oprichten van een ABG met als kerntaak akkervogels in kern‐ en zoekzone Elingen (ism Koen De Rijck (RLZZZ) en ECO2)

‐

Medewerking aan RVK Gooik (algemeen en in bijzonder thema: BO en beheer)

‐

Tal van ad‐hoc vragen door landbouwers, gemeentebesturen…

‐

Zitdagen voor landbouwers in het Pajottenland ism Mestbank VLM

Planning 2012 ‐

Verder inzetten op beheerovereenkomsten

‐

Samenwerking in project draagvlak Affligem (zie actie 2.2.5)

‐

Akkervogelwerking in kernzone’s (Elingen, Sint‐Pieters‐Kapelle, Bever)

2.2.8

Pajottenland van je bomen

Partners en doelgroepen -

Gemeenten Inwoners Provincie Vlaams‐Brabant Centrum Agrarische Geschiedenis

Trekker bij RLZZZ Leen Van de Weghe

Gemeenten Bever ‐ Galmaarden – Gooik – Herne – Lennik ‐ Pepingen – Roosdaal Periode 2012‐2013 (of 2014) Financiering Leader Pajottenland+ Provincie Vlaams‐Brabant (projectmiddelen)

Doelstelling In het Pajottenland kunnen bomen gezien worden als de dragers van ons landschap. Dat bomen zuurstof leveren, stofdeeltjes absorberen, bescherming bieden tegen wind en zon weet iedereen. Maar bomen doen veel meer dan dit alleen. Bomen optimaliseren de bodem‐ en waterkwaliteit, geven visuele afscherming, bieden bescherming tegen erosie en overstromingen, verminderen geluidsoverlast, zorgen voor een rustgevende sfeer en hebben ook een invloed op de psyche van de mens wat o.a. leidt tot minder criminaliteit. Bomen zorgen voor ons welzijn. Omschrijving – planning 2012 Met dit nieuwe Leader‐project zet het Regionaal Landschap in op draagvlak, terreinrealisaties en intergemeentelijk beleid rond bomen in het Pajottenland. Er worden in elke gemeente bomenplekjes ingericht, een handleiding gemaakt voor bewoners, publieksactiviteiten georganiseerd en samengewerkt met de diensten van de gemeenten om beleid, handhaving en informatie op streekniveau af te stemmen.

2.3

Natuurrecreatie ‐ medegebruik

2.3.1

Trage wegen: erfgoed op dreef

Partners en doelgroepen -

Pajottenland+ Gemeente Galmaarden Gemeente Gooik + wandelwegenraad Gemeente Herne Gemeente Lennik Gemeente Pepingen Gemeente Roosdaal + werkgroep trage wegen Jeugdraad Roosdaal Gemeente Sint‐Pieters‐Leeuw Toerisme Vlaams‐Brabant Agentschap voor Natuur en Bos Inwoners, toeristen en recreanten

Gemeenten Galmaarden – Gooik ‐ Herne – Lennik – Pepingen – Roosdaal ‐ Sint‐Pieters‐Leeuw Personeel‐en werkingskosten Leader Pajottenland+ Terreinrealisaties Provincie Vlaams‐Brabant (projectmiddelen) Trekker bij RLZZZ Inge Dooremont

Doelstelling Het doel van dit project is de realisatie van een wandelnetwerk tussen de zeven meest landelijke gemeenten van het Pajottenland, waardoor het Pajottenland via trage wegen in al zijn aspecten kan ontdekt en beleefd worden. Het project liep van 1/1/2009 tot en met 31/12/2011 en werd uitgewerkt in vier deelprojecten. Wandelknooppuntennetwerk fase 1 Omschrijving In dit deelproject was het de bedoeling om het bestaande wandelnetwerk van Lennik (ontwikkeld in 2006) uit te breiden naar buurgemeenten Gooik en Pepingen en het zuiden van Roosdaal. Deze doelstelling werd vorig jaar met succes behaald; in september 2010 werd het ‘wandelnetwerk Pajottenland’ officieel ingewandeld en op heden zijn reeds 10.000 exemplaren van de wandelkaart verkocht. Resultaten 2011 In 2011 werden nog een aantal knelpuntwegen in het netwerk in overleg met gemeenten en aangelanden opgelost. Het Regionaal Landschap zorgde ook voor de inhoudelijke uitwerking van een aantal informatieborden omtrent opmerkelijke monumenten en natuur, die in het voorjaar van 2012 door Toerisme Vlaams‐Brabant langs het wandelnetwerk zullen geplaatst worden.

Planning 2012 Het wandelnetwerk Pajottenland zal in de loop van 2012‐2013 worden uitgebreid met gemeenten Galmaarden, Herne en Bever en een deel van gemeenten van Halle, Sint‐Pieters‐Leeuw en Dilbeek. In 2012 worden de trajecten voor deze uitbreiding uitgetekend en wordt samen met Toerisme Vlaams‐Brabant een subsidiedossier voor bewegwijzering (Impulsprogramma Vlaamse Regio’s) ingediend bij Toerisme Vlaanderen. Recreatieve ontwikkeling van de oude trambedding in Gooik en Pepingen Omschrijving In dit deelproject was het de bedoeling om de oude trambedding in Pepingen en Gooik binnen het wandelnetwerk te ontwikkelen als grote recreatieve as. Het initiële voornemen van het gemeentebestuur van Gooik om de private trambaanstukken te onteigenen werd door het ruilverkavelingsproject van de VLM op de lange baan geschoven. Bijgevolg werd de focus gelegd op een groene en educatieve inkleding van de reeds toegankelijke stukken van de oude trambaan in Gooik. Voor het traject in Pepingen, gaf ANB reeds zijn akkoord voor herinrichting. Voor het gedeelte op privaat terrein, diende een overeenkomst gesloten te worden tussen eigenaar en gemeente. Resultaten 2011 Na verscheidene terreinbezoeken en overlegmomenten met gemeente Gooik, werden 8 locaties geselecteerd voor een groene, educatieve inkleding. Voorziene aanplantingen: 71 knotwilgen, 2 essen, en 523 lm gemengde haag (veldesdoorn, krentenboompje, kornoelje, hazelaar, lijsterbes, bottelroos, sleedoorn). Een deel van de aanplantingen werd reeds uitgevoerd in december; de rest is voorzien voor begin 2012. Voor het traject in Pepingen werd meermaals onderhandeld met de private eigenaar. Ondanks zijn initiële bereidwilligheid tot samenwerking, wou hij uiteindelijk geen toelating geven om een permanente doorgang te creëren op zijn weide. Bijgevolg werd het dossier hieromtrent afgesloten. Planning 2012 -

De aanplantingen langs de oude trambaan in Gooik worden afgewerkt. Op een aantal plaatsen worden eveneens oude tramsporen aangelegd, samen met een infobord, om de link met de historische functie als trambaan duidelijk te maken.

De volledige nieuwe inkleding van de oude trambaan in Gooik zal tijdens het weekend van 26 en 27 mei 2012 officieel ingehuldigd worden in kader van het 50‐jarig bestaan van het trammuseum van Schepdaal.

Ontwikkeling wandelpad langs de Mark in Herne en Galmaarden Omschrijving In dit deelproject was het de bedoeling om het historisch pad langs de Markrivier doorheen Herne en Galmaarden te ontwikkelen als tweede grote recreatieve as. Tijdens de eerste twee projectjaren werd intensief overlegd met de verschillende aangelanden en gebruikers van de vallei van de Mark om een akkoord te bereiken omtrent de nodige inrichtingsmaatregelen. Pas daarna kon de ontwikkeling van het Markpad op terrein verder concreet worden uitgewerkt. Resultaten 2011 Voor het toegankelijk maken van het Markpad, dienen verschillende infrastructuurwerken uitgevoerd te worden (bruggen, wandelsluizen, klaphekjes). Voor de financiering van deze werken, werd eind januari een subsidiedossier ingediend bij Toerisme Vlaanderen. In november beoordeelde Toerisme Vlaanderen deze aanvraag als positief, maar niet prioritair binnen het geheel van ingediende aanvragen in 2011. Er werd eveneens een bouwaanvraag ingediend voor de nodige infrastructuurwerken. In gemeente Galmaarden werd de bouwvergunning afgeleverd, maar moeten nog een aantal eigenaars hun akkoord verlenen. In gemeente Herne werd het openbaar onderzoek ingetrokken op basis van de inhoud van een bezwaarschrift van vier aangelanden. Er dient eerst een akkoord met deze aangelanden bereikt te worden, alvorens het openbaar onderzoek opnieuw wordt ingesteld. Planning 2012 Gemeente Herne zal, als trekker van het subsidiedossier, en met ondersteuning van het Regionaal Landschap, een nieuwe subsidieaanvraag indienen vóór 1 februari 2012. In kader van het project ‘Wandelnetwerk Pajottenland’ (zie hieronder) wordt verder gewerkt aan het verkrijgen van de bouwvergunning en het akkoord van de aangelanden voor de uitvoering van de infrastructuurwerken. Trage verbindingen in Roosdaal op basis van concept ‘speelweefsel’ Omschrijving In het vierde deelproject werd een speelweefsel van trage wegen gemaakt in Roosdaal. Met dit concept speelweefsel worden trage wegen op een andere manier in de kijker gezet dan louter recreatief. Trage wegen worden hier gebruikt als veilige en speelse verbindingen tussen de verschillende speelplekken. Vorig jaar werd reeds een ontwerp van speelweefsel gemaakt op basis van een inventaris van de trage wegen en de speelplekken in Roosdaal.

Resultaten 2011 Op de Roosdaalse jeugdraad in mei werd het concept door het Regionaal Landschap toegelicht en alle leden kregen een werkkaart en een vragenlijst mee naar huis. De bedoeling was dat elke vereniging van de jeugdraad zijn speelplekken en de trage wegen erheen aanduiden op de kaart en aandachtspunten meegeven via de ingevulde vragenlijst. Op basis van de weinige ingevulde enquêteformulieren, werd een bescheiden speelweefsel uitgetekend ten noorden van de Ninoofsesteenweg. Het speelweefsel wordt beschreven in een nota waarin de gebruikte methodiek en de verschillende trajecten met knelpunten kort worden beschreven. Deze nota werd overgemaakt aan het gemeentebestuur van Roosdaal, die er nu zelf mee aan de slag kunnen. Planning 2012 Zie actie 2.3.2 Trage wegen: Wandelnetwerk Pajottenland fase 2

2.3.2

Trage wegen: Wandelnetwerk Pajottenland fase 2

Partners en doelgroepen -

Pajottenland+ Gemeente Bever Gemeente Galmaarden Gemeente Gooik Gemeente Herne Gemeente Lennik Gemeente Pepingen Gemeente Roosdaal Gemeente Sint‐Pieters‐Leeuw, Halle en Dilbeek Toerisme Vlaams‐Brabant Toerisme Pajottenland & Zennevallei Gemeentelijke werkgroepen rond trage wegen

Gemeenten Bever – Dilbeek – Galmaarden – Gooik – Halle ‐ Herne – Lennik – Pepingen – Roosdaal – Sint‐Pieters‐Leeuw Personeel‐en werkingskosten Leader Pajottenland+ Terreinrealisaties Projectmiddelen provincie Vlaams‐Brabant Trekker bij RLZZZ Inge Dooremont

Doelstelling In dit project willen we het huidige wandelknooppuntennetwerk (Lennik‐Gooik‐Pepingen) vervolledigen met de gemeente Bever, Galmaarden, Herne en een stuk van Sint‐Pieters‐Leeuw, Halle en Dilbeek. Op die manier zal het uiteindelijke ‘Wandelnetwerk Pajottenland’ het grootste wandelnetwerk van Vlaanderen worden en het Pajottenland als wandelregio op de kaart zetten. Het project zal zich eveneens focussen op de monitoring van het gebruik van de routes in het wandelnetwerk, om de economische return voor het Pajottenland te kunnen bepalen. Het project loopt van 1/1/2012 tot en met 31/12/2014 en wordt uitgewerkt in drie deelprojecten.

Ontwikkeling wandelnetwerk in Bever, Galmaarden en Herne Omschrijving De ontwikkeling van het wandelnetwerk gebeurt in nauwe samenwerking met Toerisme Vlaams‐Brabant. Het Regionaal Landschap staat in voor de inventarisatie en selectie van de trage wegen, het overleg met de aangelanden en de lokale gebruikers, de opmaak van de ontwerpkaart met infobrochure én het uittekenen van de knooppuntennummering. De aankoop en plaatsing van de bewegwijzering, layout en druk wandelkaart én verkoop en promotie neemt Toerisme Vlaams‐Brabant voor zijn rekening. Planning 2012 -

opmaak ontwerp wandelnetwerk o.b.v. inventarisatie trage wegen

overleg ontwerp met belangengroepen trage wegen

vastleggen definitieve trajecten wandelnetwerk

uittekenen knooppuntennummering

opmaak infobrochure

samen met Toerisme Vlaams‐Brabant wordt subsidiedossier voor bewegwijzering ingediend bij Toerisme Vlaanderen

Monitoring routes wandelnetwerk Omschrijving Met behulp van digitale wandeltellers en schriftelijk en mondelinge bevragingen, zal het gebruik van de routes in het wandelnetwerk gemonitord worden. De resultaten van deze monitoring moeten ons een inzicht geven in de economische impact van het wandelnetwerk Pajottenland en in het profiel, gedrag, tevredenheid en bestedingen van wandelaars. Deze informatie laat toe om het wandelnetwerk gerichter te promoten en te versterken en zal extra draagvlak creeëren voor het trage wegennetwerk door de plaatselijke bevolking te overtuigen dat natuur en landschap een belangrijke bron van inkomsten kunnen genereren. Planning 2012 De monitoring is voorzien in 2013.

Opmaak beleidsplan trage wegen Roosdaal Omschrijving In dit deelproject willen we een antwoord formuleren op de vraag: Wat met de trage wegen die niet worden opgenomen in het wandelnetwerk? Welke functie krijgen ze toegewezen en voor welke gebruikersgroep worden ze hoofdzakelijk ontwikkeld of onderhouden? Samen met gemeente Roosdaal willen we voor alle in kaart gebrachte trage wegen concrete adviezen geven inzake functie, gebruikers, onderhoud en inrichtingsmaatregelen. Het bundelen van al deze adviezen zal uiteindelijk resulteren in een beleidsplan op maat van de trage wegen van Roosdaal. Planning 2012 -

definiëren van verschillende criteria: wanneer is een trage weg recratief waardevol of functioneel, welke criteria om ruiters al dan niet toe te laten, enz…

opmaak ontwerpnota met concrete adviezen voor de trage wegen in Roosdaal

aftoetsing met werkgroep trage wegen Roosdaal

aanneming nota door schepencollege

2.3.3

Proefritten van het Regionaal Landschap

Het regionaal landschap zet jaarlijks in op een groot eigen evenement in samenwerking met diverse partners. In 2011 gingen we van start met een fiets‐ en wandelactiviteit ‘De Proefritten’ met onderweg de mogelijkheid om te ‘proeven’ van het landschap. Deze eerste editie kaderde in actie 2.2.3 Groebegracht en actie 2.1.4 1 miljoen vlinders. In 2012 zullen de ‘Proefritten van het Regionaal Landschap’ doorgaan in Dilbeek in thema natuurlijk erfgoed (zie actie 2.2.6 Landschapsanimator).

2.3.4

Weg van Klassiek – Schubertreise

Het regionaal landschap werkt als partner mee aan twee initiatieven die natuur en landschap verbinden met klassieke muziek in het Pajottenland en de Zennevallei.

Driedaags festival met elke dag 3 concerten op inspirerende locaties, onderling verbonden met natuuractiviteiten en

Weg van Klassiek

gidsbeurten. In samenwerking met Cultuurregio en andere partners. Meer info op www.wegvanklassiek.be Verslag 2011 -

26, 27 en 28/8/11 in Galmaarden, Gooik, Pepingen en Lennik.

Planning 2012 -

24, 25 en 26/8/12 in Halle, Drogenbos, Sint‐Pieters‐ Leeuw en Beersel.

Met Schubert als gids ontdekken we het 'romantische' kleinschalige landschap van het Pajottenland ‐ en de Koesterburen die daar thuis

Schubertreise

zijn. De Schubertreise brengt op initiatief van Rosario gedurende 10 jaar alle liederen van Schubert ten gehore met telkens 1 zanger, Conor Biggs en 1 pianist, Michel Stas. Meer info: www.schubertreise.be Verslag 2011 -

13/11/11 Schubert & akkervogels: wandeling langs

graanranden voor akkervogels. Planning 2012 -

6/5/12 Ochtendwandeling vogels.

2/12/12 Landschapsgeschiedenis.

Planning 2020 -

13/12/2020 Nu al noteren: slotconcert!

2.4

Informatie ‐ educatie

2.4.1

Educatie Pajottenland

Partners en doelgroepen -

Gemeenten Galmaarden – Gooik ‐ Herne – Lennik – Pepingen –

Pajottenland+ Gemeenten Inwoners Scholen De Paddenbroek Landelijke Gilden Plattelandsklassen Riso Vlaams‐Brabant

Roosdaal ‐ Sint‐Pieters‐Leeuw Financiering Leader Pajottenland+ Trekker bij RLZZZ Alwin Loeckx

Periode 2009‐2011

Doelstelling Het Regionaal Landschap werkt samen met Plattelandsklassen, Paddenbroek, Riso en Landelijke Gilden aan een project om de educatie in het Pajottenland op drie niveaus te versterken: nabijheidseducatie, ervaringseducatie en structurele samenwerking. De samenwerking tussen landbouw‐ en natuureducatie noodzakelijk in ons agrarische werkingsgebied, waar een groot deel van de natuur in feite ‘landbouwnatuur’ is: akkervogels, poelen, hagen, hoogstamboomgaarden… Omschrijving Dit project is afgelopen op 31/12/11. Resultaten 2011 Educatieve pakketten

Uitwerking pakket ‘Fruitlabyrinth’

Educatief bezoek van in totaal 1300 leerlingen

De Paddenbroek -

Realisatie belevingspad ‘Struikrovers’ met steun van provincie

Educatief aanbod gebundeld in folder en verzonden scholen

Website en folder

Website online: www.pajottenland.be/ educatief

Uitwerking nota ‘Poorten van het

Pajottenland’

Visie en studiedag 12/10/11

Uitwerken visie met raad van bestuur De Paddenbroek

Studiedag met terreinbezoeken en voorstelling van projectresultaten op

12/10/11

Nazorg en opvolging De resultaten ivm educatief aanbod en ‘Poorten van het Pajottenland’ worden mee opgenomen in een nieuw Leader‐project dat de zeven gemeentebesturen als promotor ingediend hebben voor start midden 2012.

2.4.2

Website ‐ nieuwsbrief

Doelstelling De website www.rlzzz.be wil in eerste instantie een voorstelling van het Regionaal Landschap geven en een overzicht bieden van de werking. Door een regelmatige aanpassing van de site wordt ook telkens recente informatie gegeven over projecten of activiteiten. Maandelijks worden een aantal artikels van de website ook per email verstuurd als ‘Landschapsnieuws’.

Resultaten 2011 De website kreeg in 2011 in totaal 22 423 bezoeken. Dat is een toename met 15% tov het jaar voordien. Vooral items met video werden vaak bekeken. Unieke

Gemiddelde

Nieuwe

2011

Bezoeken

bezoekers

Paginaweergaves

paginaweergaves

Tijd op site

Bounce

bezoeken

Januari

1620

1105

4922

3,04

2:10

49,69%

51,60%

Februari

2032

1367

6222

3,06

2:31

48,28%

49,85%

Maart

1782

1226

5159

2,90

2:26

48,48%

52,64%

April

2426

1816

7292

3,01

2:23

44,15%

59,69%

Mei

2298

1659

6237

2,71

2:04

48,09%

56,01%

Juni

1743

1271

4848

2,78

1:58

51,92%

54,16%

Juli

1358

1082

4197

3,09

2:24

40,50%

64,65%

Augustus

2586

1855

6602

2,55

2:13

52,09%

55,34%

September

2204

1695

5422

2,46

2:12

54,72%

63,52%

Oktober

1776

1391

4554

2,56

2:21

53,55%

64,81%

November

1776

1402

5102

2,87

2:48

47,41%

61,77%

December

822

611

2262

2,75

2:22

48,66%

59,25%

Gemiddeld

1869

1373

5234

2,82

49%

58%

Voor twee projecten wordt een apart webadres gebruikt – www.1miljoenvlinders.be en www.paradijsplekjes.be – die dadelijk linkt naar de relevante pagina’s op www.rlzzz.be. De website van 1 miljoen vlinders is ook deels geïntegreerd met de tuinvlindersite van Natuurpunt, www.vlindermee.be, zodat bezoekers van de Natuurpunt site zich ook bij het Regionaal Landschap kunnen informeren en omgekeerd. De email nieuwsbrief werd 11 keer verstuurd in 2011 naar telkens 3200 adressen. Planning 2012 Er zijn geen grote wijzigingen voorzien. We willen wel graag werk maken van een integratie van gegevens op basis van GIS en link met Google Maps/Earth (interactief overzicht van onze projecten).

2.4.2

Landschapskrant

Resultaten 2011 De Landschapskrant is drie keer verschenen in 2011 omdat het winternummer in februari 2012 is uitgebracht. De Landschapskrant wordt thematisch opgebouwd rond telkens één grote blikvanger, aangevuld met kleinere artikels. De verspreiding van telkens 15 000 kranten gebeurt via 420 verdeelpunten in de regio: bibliotheken, gemeentehuizen, handelaars en een aantal gerichte verdeelpunten. Thema’s van de Landschapskranten in 2011: Lente: -

Proefritten van het Regionaal Landschap

Koken met 1 miljoen vlinders

Zomer: -

10 000 stappen in Paradijsplekjes (wandelroutes)

Fietsgroetjes uit het Pajottenland (fietsroutes)

Herfst: -

Fiere landschapsbouwers (samenwerking met doelgroepen)

Fruitpers

Winter: -

Op verhaal komen

Poster: ABC van het Pajottenland en de Zennevallei

Planning 2012 Lente: -

Pajottenland van je bomen (oproep Bomenplekjes)

Zwaluwen

Proefritten van het Regionaal Landschap editie Dilbeek

Zomer: -

Lancering nieuwe naam

Proefritten

Weg van Klassiek – Erfgoedcel – Regional Branding

Herfst: -

Koesterburen

Boomgaarden en fruitpers

Winter: Zuurstof voor de Zenne

2.4.3

Publicaties

Resultaten 2011 Praktijk‐handleiding ‘Landschapsbouwer’

Actie 2.2.1

Folder ‘Zennevallei’

Actie 2.2.2

Survey ‘Groebegrachtvallei’

Actie 2.2.3

Boek ‘Samenloop’

Actie 2.2.4

Folder ‘Educatie Pajottenland’

Actie 2.4.1

Bochure ‘Zwaluwen’

Actie 2.1.2

Brochure ‘Poelen’

Actie 2.2.2

Landschapsvisie Affligem

Actie 2.2.5

Handleiding ‘Bomen Pajottenland’

Actie 2.2.8

Wandelkaart ‘Wandelnetwerk Pajottenland’

Actie 2.3.2

Planning 2012

met uitbreiding naar Bever, Herne, Galmaarden

2.4.4

Media

Verstuurde persberichten 2011 Datum

Onderwerp

19/01/11

Vliegend hert wint Koesterster

29/01/11

Dwaallichtjes in de Groebegracht

9/02/11

Reflectiedag 'Landschap in beweging'

22/03/11

Akkervogels aan tafel

5/04/11

Word landschapsbouwer!

15/05/11

Proefritten van het Regionaal Landschap

26/05/11

Koestersafari

16/06/11

Gezinnen speuren naar 1 miljoen vlinders!

14/07/11

10 000 stappen in Paradijsplekjes

24/08/11

Fruitpers: mobiel en in Bever

30/08/11

Sapvloed!

6/09/11

Zwarte populier

22/10/11

Vlindertuin Pepingen

12/11/11

Startmoment knotteam

13/11/11

Schubert & akkervogels

15/11/2011

Lancering knotters

20/11/2011

Kijk, zie en doe in het grote bos

Zie lijst persartikels in bijlage 6.1.

Verplichte activiteiten

3.1

Landschapskrant

Zie actie 2.4.3.

3.2

Publieksactiviteiten

Resultaten 2011 Datum

Activiteit

Deelnemers

Actie

29/1/11

Fakkelocht ‘Dwaallichtjes van de Groebegracht’

120

2.2.3

15/5/11

Proefritten van het Regionaal Landschap

200

2.2.3, 2.1.4

10/7/11

Groebegracht onder de sterren

145

2.2.3

17/9/11

Mobiele fruitpers + natuurdag Halle

100+

2.1.5

19/10/11

Mobiele fruitpers + opening cultuurseizoen Beersel

50+

2.1.5

19/11/11

Milieuactiedag Halle

30+

2.2.2

26, 27, 28/8/11

Weg van Klassiek!

500+

2.3.4

Planning 2012 Datum

Activiteit

Actie

Apr

Ontbijtwandeling Affligem

2.2.5

27/5/12

Trambaan en wandelnetwerk ‐ Natuur.happening

2.3.2

27/5/12

Opening Paradijsplekjes – Dag van het Park

5/8/12

Proefritten van het Regionaal Landschap – Natuurlijk erfgoed

2.3.3, 2.2.6

24,25,26/8/12

Weg van Klassiek in de Zennevallei

2.3.4, 2.2.2

Sept ‐ Okt

Mobiele fruitpers + activiteiten

2.1.5

3.3

Vormingsactiviteiten

Resultaten 2011 Datum

Activiteit

Deelnemers

Actie

19/3/11

Aperitieflezing 1 miljoen vlinders

2.1.4

25/3/11

Reflectiedag ‘Landschap in beweging’

2.2.1

7/5/11

Aperitieflezing 1 miljoen vlinders

2.1.4

10/5/11

Vorming bermbeheer voor groenarbeiders

2.1.4

18/5/11

Landschapswandeling Congoberg

2.2.4

21/5/11

Aperitieflezing 1 miljoen vlinders

2.1.4

30/5/11

Koestersafari West‐Brabant

2.1.1

1/10/11

Mobiele fruitpers + milieubeurs Pepingen

150+

2.1.4

2/10/11

Mobiele fruitpers + fruittentoonstelling Paddenbroek

100+

2.1.5

12/10/11

Studiedag ‘Educatie Pajottenland’

2.4.1

22/10/11

Gegidste wandeling en opening vlindertuin Pepingen

2.1.4

4,5,12/11/11

Knotcursus voor starters

2.1.7

12/11/11

Knotcursus voor gevorderden + startmoment

2.1.7

13/11/11

Schubertreise: akkervogels

2.3.4

Planning 2012 Datum

Activiteit

Actie

Maa

Landschapswandeling Congoberg + voorstelling boek

2.2.4

Apr

Opening vlindertuinen Herne en Affligem

2.1.4

Mei

Akkervogels toonmoment voor jagers

2.1.3

Jul ‐ Okt

Vorming Landschapslezen Affligem

2.2.5

Sept ‐ Okt

Mobiele fruitpers + activiteiten

2.1.5

Nov

Knotcursus

2.1.7

Overzichten

4.1

Natuurrecreatie

Natuureducatie

2.1

Natuur ‐ biodiversiteit

2.1.1

Koesterburen

2.1.2

Soortbescherming

2.1.3

Akkervogels

2.1.4

1 miljoen vlinders

2.1.5

Hoogstamboomgaarden

2.1.6

Hagen – houtkanten – Plant van Hier

2.1.7

Knotbomen

2.1.8

Poelen

Draagvlak natuurdecreet

Beheer, herstel en aanleg

Natuurbehoud

Recreatief medegebruik

Streekeigen karakter

Relatie acties – doelstellingen

2.2

Landschap ‐ streek

2.2.1

Groetjes uit het landschap!

2.2.2

Zuurstof voor de Zennevallei

2.2.3

Groebegrachtvallei

2.2.4

Congoberg

2.2.5

Abdijlandschap Affligem

2.2.6

Landschapsanimator en –team

2.2.7

Bedrijfsplanner

2.2.8

Pajottenland van je bomen

2.3

Natuurrecreatie ‐ medegebruik

2.3.1

Trage wegen: erfgoed op dreef

2.3.2

Trage wegen: Wandelnetwerk Pajottenland fase 2

2.3.3

Proefritten van het Regionaal Landschap

2.3.4

Weg van Klassiek – Schubertreise

2.4

Informatie – educatie

2.4.1

Educatie Pajottenland

Zie ook 1.1 Missie – visie: relatie acties – visie.

4.2

Acties per gemeente

Beersel

Bever

Dilbeek

Drogenbos

Galmaarden

Gooik

Halle

2.1

Natuur ‐ biodiversiteit

2.1.1

Koesterburen

2.1.2

Soortbescherming

2.1.3

Akkervogels

2.1.4

1 miljoen vlinders

2.1.5

Hoogstamboomgaarden

2.1.6

Hagen – houtkanten – Plant van Hier

2.1.7

Knotbomen

2.1.8

Poelen

Affligem

X = acties in 2011 ‐ x = acties gepland in 2012

2.2

Landschap ‐ streek

2.2.1

Groetjes uit het landschap!

2.2.2

Zuurstof voor de Zennevallei

2.2.3

Groebegrachtvallei

2.2.4

Congoberg

2.2.5

Abdijlandschap Affligem

2.2.6

Landschapsanimator en –team

2.2.7

Bedrijfsplanner

2.2.8

Pajottenland van je bomen

2.3

Natuurrecreatie ‐ medegebruik

2.3.1

Trage wegen: erfgoed op dreef

2.3.2

Trage wegen: Wandelnetwerk Pajottenland fase 2

2.3.3

Proefritten van het Regionaal Landschap

2.3.4

Weg van Klassiek – Schubertreise

2.4

Informatie – educatie

2.4.1

Educatie Pajottenland

Lennik

Liedekerke

Pepingen

Roosdaal

SG Rode

SP Leeuw

Ternat

2.1

Natuur ‐ biodiversiteit

2.1.1

Koesterburen

2.1.2

Soortbescherming

2.1.3

Akkervogels

2.1.4

1 miljoen vlinders

2.1.5

Hoogstamboomgaarden

2.1.6

Hagen – houtkanten – Plant van Hier

2.1.7

Knotbomen

2.1.8

Poelen

Herne

X = acties in 2011 ‐ x = acties gepland in 2012

2.2

Landschap ‐ streek

2.2.1

Groetjes uit het landschap!

2.2.2

Zuurstof voor de Zennevallei

2.2.3

Groebegrachtvallei

2.2.4

Congoberg

2.2.5

Abdijlandschap Affligem

2.2.6

Landschapsanimator en –team

2.2.7

Bedrijfsplanner

2.2.8

Pajottenland van je bomen

2.3

Natuurrecreatie ‐ medegebruik

2.3.1

Trage wegen: erfgoed op dreef

2.3.2

Trage wegen: Wandelnetwerk Pajottenland fase 2

2.3.3

Proefritten van het Regionaal Landschap

2.3.4

Weg van Klassiek – Schubertreise

2.4

Informatie – educatie

2.4.1

Educatie Pajottenland

Financiën

5.1

Resultaat 2011

De tabel geeft de resultatenrekening van het werkjaar 2011 weer. De tabel omvat de uitgaven en inkomsten met betrekking tot het werkjaar 2011 en de uitgaven en inkomsten met betrekking tot het werkjaar 2010, maar die in het boekjaar 2011 gebeurden. Als bijlage wordt de balans 2011 en verslag van accountant toegevoegd. De basissubsidies worden in de tabel opgenomen in de kolom ‘basiswerking’. Bij de opbrengsten in deze kolom worden de subsidie van ANB, evenals de basissubsidie van de Provincie Vlaams‐Brabant en de gemeentelijke bijdragen opgenomen. Ook de doorrekening van kosten en de bijdragen vanuit het Sociaal Fonds voor de Social Profit (VIA‐akkoorden, Sociale Maribel, VIVO), worden in deze tabel opgenomen. De basissubsidie van het Agentschap voor Natuur en Bos maakte in 2011 ongeveer 18% uit van de totale opbrengsten. Dit betekent dat de resultaten voor natuur en landschap, die het Regionaal Landschap met alle projecten beoogt, bijna vervijfvoudigd worden dankzij deze basismiddelen. De jaarafrekening 2011 resulteert in een verlies van 15 100 euro. Dit verlies hangt samen met het feit dat het Zenneproject veel later van start is gegaan (september 2011) dan oorspronkelijk voorzien (in januari 2011), waardoor de totale subsidie in 2011 van het Agentschap Ruimtelijke Planning lager was dan voorzien. Ook de bijdragen van de vier gemeenten in het Zenneproject zullen pas in 2012 gestort worden, terwijl deze in de begroting 2011 reeds voorzien waren. Het tekort van 2011 wordt in 2012 ruimschoots opgevangen: in 2012 wordt een reserve begroot van 36 500 euro. Dit is te verklaren door een fikse daling van het personeelsbestand ten opzichte van 2011, waarbij in 2012 naar een betere afstemming wordt gestreefd tussen personeelskosten en projectsubsidies.

5.2

Begroting 2012

Zoals goedgekeurd door de algemene vergadering op 5/12/11.

100

101

Bijlagen

6.1

Lijst persartikels

Akkervogelproject 22/03/2011 www.sint‐pieters‐leeuw 28/03/2011 www.pajottenland.be 30/03/2011 Passe‐partout 7/04/2011 Het Pajottenland 13/11/2011 Pajot.flits Natuurpunt Pajottenland 24/11/2011 Het Laatste Nieuws Algemene Werking 1/02/2011 De Zevende Kracht 10/02/2011 Het Pajottenland 16/06/2011 Het Pajottenland Congoberg 20/05/2011 Het Laatste Nieuws 7/11/2011 Het Laatste Nieuws 17/11/2011 Editiepajot Educatie Pajottenland 24/04/2011 Het Nieuwsblad 26/04/2011 TV Een ‐ Vlaanderen vakantieland 16‐17/07/2011 Het Laatste Nieuws 18/07/2011 Editiepajot 6/10/2011 Het Pajottenland ‐ Pajottenkrant 20/10/2011 Het Pajottenland ‐ Pajottenkrant 30/10/2011 Gemeentelijk Informatieblad Dilbeek 1/11/2011 Gemeentelijk Informatieblad Lennik Groebegracht 26/01/2011 www.pajottenland.be 29/01/2011 www.toerisme‐halle 29/01/2011 Uit in Vlaanderen 31/01/2011 Skynet.be 31/01/2011 Editiepajot 31/01/2011 Infoblad Herne 2/02/2011 Informatieblad Roosdaal 17/03/2011 Het Pajottenland 1/04/2011 NP MOL Lennik 2/04/2011 De Zevende Kracht 2/04/2011 Infoblad Samen Galmaarden 20/04/2011 Pajot.flits NP Pajottenland 1/05/2011 Infoblad Halle 1/05/2011 InfoLeeuw 1/05/2011 Hyacint 5/05/2011 Editiepajot 5/05/2011 Het Pajottenland 7/05/2011 Nieuwsblad.be 7/05/2011 Het Nieuwsblad 11/05/2011 De Streekkrant 16/05/2011 Nieuwsblad.be 17/05/2011 Editiepajot

Akkervogels aan tafel Akkervogels aan tafel Akkervogels vinden hun weg Akkervogels aan tafel Schubert & akkervogels 13/11 ‐ Galmaarden Op zoek naar mooie vogels Tien jaar Regionaal Landschap Landbouwers doen aan erosiebestrijding Een duurzaam landschap voor het Pajottenland Inwoners organiseren tuin‐ en landschapswandeling Gemeente laat waterputten herstellen Waterputten herstellen in Vollezele De paradijsjes van de Pajotten Paradijselijk Pajottenland 10 000 stappen in Paradijsplekjes Paradijsplekjes Ontdek‐ en studiedag rond plattelandseducatie in het Pajottenland Plattelandseducatie in het Pajottenland 10 000 stappen in Paradijsplekjes 10 000 stappen in Paradijsplekjes Fakkeltocht en gedichtennacht langs de Groebegracht Dichtende dwaallichtjes in de Grote Weide Dichtende dwaallichtjes in de Grote Weide Dichtende dwaallichtjes in de Grote Weide Gedichten‐fakkeltocht langs Groebegracht Dichtende dwaallichtjes in de Grote Weide "Proefritten" van Regionaal Landschap Zenne, Zuun & Zoniën Wandelen, fietsen en sneukelen op zondag 15 mei in Halle en Pepingen Proefritten van het Regionaal Landschap Poefritten Proefritten Proefritten van het Regionaal Landschap 15/5 Proefritten Regionaal Landschap Proefritten ‐ Laat al uw zintuigen prikkelen! Proefritten editie Groebegracht De Proefritten van het Regionaal Landschap Proefritten RLZZZ Natuur en Kunst ontdekken aan de Groebegracht Beeld van basiliek gevonden in gracht Proefritten Groebegracht geeft zijn geheimen prijs Eerste proefritten van het Regionaal Landschap

102

22/06/2011 22/06/2011 1/07/2011 6/07/2011 9/07/2011 Groetjesproject 1/02/2011 18/02/2011 1/03/2011 3/03/2011 10/03/2011 17/03/2011 17/03/2011 23/03/2011 29/03/2011 29/03/2011 6/04/2011 7/04/2011 7/04/2011 12/04/2011 13/04/2011 13/04/2011 13/04/2011 26/04/2011 1/05/2011 Kesterheide 1/06/2011 8/06/2011 11/06/2011 22/06/2011 12/06/2011 Knotbomen 12‐13/02/2011 6/04/2011 1/10/2011 17/10/2011 1/11/2011 14/11/2011 14/11/2011 18/11/2011 15/11/2011 17/11/2011 17/11/2011 17/11/2011 1/12/2011 Mobiele fruitpers 24/08/2011 27‐28/08/2011 8/09/2011 1/09/2011 19/09/2011 21/09/2011 24/09/2011 19/09/2011 3/10/2011 3/10/2011 6/10/2011 8‐9/10/2011

Editiepajot De Streekkrant Info Halle De Streekkrant Nieuwsblad.be Infoblad Dilbeek Editiepajot Infoblad Herne CAG‐nieuwsbrief Het Laatste Nieuws Het Pajottenland Het Pajottenland De Streekkrant Nieuwsblad.be Het Nieuwsblad Passe‐Partout Het Pajottenland Het Pajottenland Het Laatste Nieuws De Streekkrant Het Pajottenland De Streekkrant Editiepajot Infoblad Herne Het Laatste Nieuws De Streekkrant Nieuwsblad.be VRT Radio 1 Gooik 92 Heemkundige Kring Gooik Het Laatste Nieuws Editiepajot Gemeente Galmaarden Pajot.flits Natuurpunt Pajottenland Randkrant Radio Victoria Halle Radio 2 Vlaams‐Brabant Ring TV Het Nieuwsblad Nieuwssite Sint‐Pieters‐Leeuw Editiepajot Nieuwsblad.be Het Laatste Nieuws De Streekkrant De Standaard Het Pajottenland MOL‐nieuws Het Laatste Nieuws Nieuwsblad.be Nieuwsblad.be Editiepajot.be Nieuwsblad.be Het Nieuwsblad Editiepajot.be Het Laatste Nieuws

Halle ‐ Vlaams feest duurt drie dagen Feest van de Vlaamse Gemeenschap 9 juli Feest van de Vlaamse Gemeenschap 9 juli Vlaanderen Feest Ontdekkingsavond rond Natuurpark Dassenveld Het Pajottenland en de Zennevallei in beeld Fier op titel van landschapsbouwer Reflectiedag landschap in beweging 25/3 Landschap in beweging Tentoonstelling "800 jaar Herne" Reflectiedag "Landschap in beweging" Landschap in beweging Reflectiedag Pajottenland focust op landschapstroef Pajottenland focust op landschapstroef Bouwen aan landschap in Zenne, Zuun en Zoniën Landschap is belangrijke pijler voor de regionale economie Pajote burgemeesters zetten zich in voor het landschap Handleiding landschapsbouwer voorgesteld Landschapsbouwer Landschap in beweging: word landschapbouwer! Landschap is troef Voorstelling handleiding landschapsbouwer Burgemeesters worden landschapsbouwers Cadeaubox bundelt het beste van de Kesterheide Kesterheide in cadeaubox Het beste van de Kesterheide in één box Exit: interview Kim Delcour De kesterheidebox Gewond tijdens knotten van wilgen Vrijwilligers planten struikenhaag en knotbomen Knotwilg zoekt knotter Gratis knotten van bomen Knotbomen oproep tot behoud knotbomen ‐ knotteam Ochtendpost ‐ voorstelling knotteam interview Koen De Rijck ivm knotteam Knotteam weer op pad Knotteam RLZZZ klaar voor nieuw seizoen Knotteam RLZZZ klaar voor nieuw seizoen Knotteam weer op pad Knotteam klaar voor nieuw seizoen Mobiele fruitpers komt langs in Pajottenland fruitburcht perst voor particulieren Laat je eigen fruit persen in Bever! Sap van eigen fruit Aanschuiven aan mobiele fruitpres Mobiele fruitpers hit op natuurdag Pepingen maakt feest van fruitpersdag Herne ‐ Mobiele fruitpers druk bevraagd Fruit in de kijker Fruit in de kijker Veel volk in Paddenbroek voor fruitpersmachine Fruitpersdag in Paddenbroek

103

6/10/2011 6/10/2011 1/11/2011

Nieuwsblad.be Editiepajot.be Gemeentelijk Infoblad Lennik

Koesterburen 20/01/2011 Editiepajot 21/01/2011 Nieuwsblad.be 26/01/2011 www.pajottenland.be 2/02/2011 Passe‐Partout 10/02/2011 Het Pajottenland 17/02/2011 Milieukrant 1/03/2011 RandKrant 1/03/2011 Natuur.focus 1/03/2011 Milieukrant 1/04/2011 Infoblad Gemeente Gooik 25/05/2011 Het Laatste Nieuws 27/05/2011 Nieuwsblad.be 31/05/2011 Nieuwsblad.be 31/05/2011 Zondagskrant 31/05/2011 Het Laatste Nieuws 1/06/2011 De Streekkrant 1/06/2011 Milieukrant 11/10/2011 Editiepajot 13/10/2011 Het Laatste Nieuws 17/11/2011 Nieuwsblad.be 30/11/2011 De Streekkrant Trage wegen 1/01/2011 Nieuwsbrief Trage Wegen vzw 31/01/2011 Editiepajot 1/02/2011 de Vlaamse Brabander 1/02/2011 Recreatiegids Pasar 7/04/2011 Het Laatste Nieuws 7/04/2011 Het Laatste Nieuws Vlinders 1/05/2011 Infoblad Sint‐Pieters‐Leeuw 1/03/2011 Milieukrant 15/03/2011 www.sint‐pieters‐leeuw 1/04/2011 NP MOL Lennik 2/05/2011 Nieuwsbrief Ecoflora 17/06/2011 Nieuwsblad.be 21/06/2011 Pajot.flits Natuurpunt Pajottenland 1/07/2011 Het Pajottenland 24/10/2011 Nieuwsblad.be 25/10/2011 Editiepajot 24/10/2011 Het Laatste Nieuws 2/11/2011 De Streekkrant 3/11/2011 Het Pajottenland 15/11/2011 www.pajottenland.be 16/11/2011 Editiepajot 19‐20/11/2011 Het Laatste Nieuws 30/11/2011 Passe‐Partout 30/11/2011 Milieukrant Pepingen 2/12/2011 Het Laatste Nieuws Zuurstof voor de Zenne 3/01/2011 Editiepajot 12/01/2011 De Streekkrant 25/01/2011 Editiepajot 1/02/2011 Randkrant 21/11/2011 Nieuwsblad.be

Fruitpers verwerkt 5000 kilo fruit Pepingenaren konden kennis maken met mobiele fruitpers Fruitpersdag pepingen ‐ 1 oktober 2011 Vliegend Hert wint koesterster Koesterster voor project rond vliegend hert Vliegend Hert wint koesterster Koestersterren uitgereikt Vliegend Hert wint koesterster Vliegend Hert in Beersel Om in de watten te leggen ‐ Werken aan biodiversiteit Welke eisen stelt de sleedoornpage aan haar habitat ? Thema Organisatie ‐ Kies de juiste totem De steenuil als onderdeel van de provinciale biodiversiteitscampagne Hof Ter Kammen is thuis voor huiszwaluwen Pepingen in trek bij huiszwaluwen Provincie op koestersafari Huiszwaluwen thuis in Pepingen Vier jonge steenuilen in nestkasten Natuurpunt Bastion van huiszwaluwen Koestersterren uitgereikt De Wonderwijzer heeft educatieve boomgaard Kinderen bouwen terrein om tot tuin GBS De Wonderwijzer word een echte groene school Leren in de praktijk De inrichting van een schapentunnel in Affligem Subsidies voor Markpad 300km wandelplezier ‐ Het Pajottenland in knooppunten Wandelnetwerk Pajottenland Markpad in wandelnetwerk Werkgroep Trage Wegen wordt geboycot Eén miljoen vlinders aantrekken Koestergadgets: luisterboek 1 mio vlinders Agenda: vlinderaperitief Eén miljoen vlinders Aperitieflezing RLzzz Gezinnen speuren naar 1 mio vlinders Gezinsactiviteit ‐ Speuren naar 1 miljoen Vlinders Vlindercursus Pepingen opent als eerste vlindertuin Pepingen heeft zijn vlindertuin Vlindertuin ingehuldigd Vlindertuin geopend Pepingen ‐ vlindertuin Opening vlindertuin op 22 oktober in Pepingen Ternat ‐ Dag van de natuur Ternat ‐ NP plant vlinderhaag Natuurvrienden planten vlinderhaag 1 miljoen vlinders in de buik van Pepingen ‐ inhuldiging vlindertuin 22/10/11 Affligem ‐ Vlindertuin in wijk Pelink Zuurstof voor de Zenne Zennepad Strategisch project voor de Zennevallei op komst Open ruimten versterken Bekijk de foto's: oude molensite nieuw verrassend stukje natuur

104

30/11/2011 1/12/2011 Varia 16/06/2011 22/06/2011 1/07/2011 1/07/2011 1/07/2011 15/07/2011 24/08/2011 27‐28/08/2011 31/08/2011 12/09/2011 11/11/2011 15/11/2011 23/11/2011 1/06/2011 1/07/2011 1/08/2011

De Streekkrant Randkrant Nieuwsblad.be De Streekkrant Het Laatste Nieuws Het Pajottenland Gemeentelijk Infoblad Halle Ring TV De Streekkrant Het Laatste Nieuws Nieuwssite Sint‐Pieters‐Leeuw Editiepajot Nieuwsblad.be Editiepajot Het Pajottenland Gemeentelijk Infoblad Gooik Gemeentelijk Infoblad Lennik Gemeentelijk Infoblad Dilbeek

Natuur langs de Zenne Zuurstof voor de Zenne "Weg van klassiek" brengt in totaal negen concerten Weg van klassiek Concerten op verrassende plekjes "Weg van Klassiek" in Pajotse landschappen en schitterende locaties Weg van klassiek! Zina Zomert: weg van klassiek o.a. interview Alwin Loeckx Weg van klassiek Festival "Weg van Klassiek" verwelkomt Jean Dubé Festival "Weg van Klassiek!" was puur genieten Galmaarden ‐ Weg van Klassiek Kijk, zie en doe in het Grote Roosdaalse Bos NP Roosdaal opent nieuw natuurgebied Roosdaal ‐ Nieuw natuurgebied Beheersovereenkomsten met de VLM Al 10 jaar samen op weg, voor meer natuur op het veld Al 10 jaar samen op weg, voor meer natuur op het veld

105

6.2

Ledenlijst AV – RVB – DB

Ledenlijst Algemene Vergadering Effectieve leden – Fractie I Provincie Vlaams Brabant

Mevr. A. Matheussen Mevr. M. Lemonnier

Gemeente Affligem

Mevr. A. Van de Gucht Dhr. W. Teirlinck

Gemeente Beersel

Mevr. K. Claeys Mevr. A. Reunes

Gemeente Bever

Mevr. M. Denaeyer Mevr. M. Flamant Mevr. M. Pitteljon

Gemeente Dilbeek

Dhr. R. De Schrijver Mevr. O. De Vidts (RvB)

Gemeente Drogenbos

Mevr. F. Boudjaoui Dhr. P. Watthee

Gemeente Galmaarden

Dhr. P. Decat Mevr. C. Carels Mevr. I. Pierreux

Gemeente Gooik

Dhr. H. Anthoons Dhr. S. De Boeck (RvB)

Stad Halle

Dhr. S. Bonhomme Dhr. M. Demesmaeker Dhr. K. Poelaert

Gemeente Herne

Dhr. J.‐M. Dierickx Dhr. E. Van Vaerenbergh

Gemeente Lennik

Dhr. P. Van Laethem Dhr. G. De Cuyper (RvB) Dhr. H. Asselman

Gemeente Liedekerke

Dhr. J. Asselberghs Dhr. L. Decrick

Gemeente Pepingen Gemeente Roosdaal

Dhr. M. Paridaens Dhr. G. Heyvaert

Provincieplein 1 3001 Leuven Brusselsesteenweg 87 1500 Halle Bellestraat 99 1790 Affligem Kleine Heideweg 20 1790 Affligem Alsembergsteenweg 1046 1640 Alsemberg Watermolenstraat 45 1654 Huizingen Muydt 13A 1547 Bever Plaats 10 1547 Bever Klein Hoefblad 10 1700 Dilbeek Schapenstraat 51 1703 Schepdaal Gemeenteplein 1 1700 Dilbeek Drogenbossesteenweg 285 1620 Drogenbos Grote Baan 222 1620 Drogenbos Marktplein 17 1570 Galmaarden Muylebeekstraat 62 1570 Tollenbeek Eeckelstraat 26 1755 Gooik Frankrijkstraat 13c 1755 Gooik Strijlandstraat 57 1755 Gooik Oudstrijdersplein 18 1500 Halle Slachthuisstraat 3/1 1500 Halle Marktstraat 17a 1541 Sint‐Pieters‐Kapelle Hellingen 1 1540 Herne Markt 18 1750 Lennik Schapenstraat 146 1750 Lennik Dorekenstraat 14 1750 Lennik Opperstraat 31 1770 Liedekerke Opperstraat 31 1770 Liedekerke Eeckhoutstraat 5b 1670 Pepingen Huttestraat 44 1670 Pepingen Brusselstraat 15 1670 Roosdaal

106

Dhr. J. Vanhee Dhr. M. Schoukens Gemeente Sint‐Pieters‐Leeuw

Mevr. L. Vanlinthout Dhr. W. Timmermans

Gemeente Ternat

Dhr. P. Timmermans

Sint‐Rochusweg 13 1760 Roosdaal Pastorijstraat 21 1600 Sint‐Pieters‐Leeuw Pastorijstraat 1 1600 Sint‐Pieters‐Leeuw Drijvelingslos 33 1741 Ternat Notestraat 48 1742 Ternat

Effectieve leden – Fractie II Dhr. P. De Leener Natuurpunt M.O.Lennik

Dhr. W. Van Everbroeck Dhr. C. Lippens

Nationale Boomgaarden Stichting

Dhr. E. De Block Natuurpunt Affligem – Liedekerke

Dhr. S. Vermeulen Dhr. F. Willems Dhr. W. Defranc

Natuurpunt Beersel

Dhr. P. Kestemont (RvB) Dhr. L. De Leeuw Natuurpunt Dilbeek

Dhr. E. De Jonge Mevr. C. De Caluwé Dhr. J. Merckx

Natuurpunt Halle

Dhr. J. Houthuys (RvB) Dhr. E. Larock Natuurpunt Leeuwse Natuurvrienden

Dhr. L. De Dobbeleer Dhr. G. De Pauw

Natuurpunt Pajottenland

Dhr. H. Schoukens Dhr. P. Verdegem

Natuurpunt Rode

Dhr. F. De Buck Dhr. L. Platteau Natuurpunt Ternat

Dhr. M. Vandenhende Dhr. B. Moens

Opbouwwerk Pajottenland

Dhr. T. Boelens Dhr. W. Defranc

Streekvereniging Zenne & Zoniën

Dhr. R. Swalens

Nellekenstraat 100 1750 Lennik Marktstraat 8 1750 Sint‐Kwintens‐Lennik Weidestraat 20 1700 Dilbeek Boerenkrijglaan 45 1770 Liedekerke Bellestraat 21 1790 Affligem Molenveld 12 1653 Dworp Terlaak 13 1651 Lot Kerkstraat 63 1620 Drogenbos Vlinderstraat 362 1700 Dilbeek Itterbeeksebaan 363 1701 Itterbeek P. Dewildestraat 60 1651 Lot Molenstraat 150 1500 Halle Molenstraat 150 1500 Halle Van der Dilftlaan 30 1600 Sint‐Pieters‐Leeuw Kapelleveld 3 1602 Vlezenbeek J. Demaegtstraat 24 1673 Beert Oogstlaan 13 1640 Sint‐Genesius‐Rode Linkebeeksedreef 71 1640 Sint‐Genesius‐Rode D’Hoef 4 1741 Wambeek Weidelaan 39 1742 Sint‐Katharina‐Lombeek Paddenbroekstraat 12 1755 Gooik Terlostraat 3 1755 Gooik Terlaak 13 1651 Lot Meidoornlaan 17 1652 Alsemberg

Effectieve leden – Fractie III Toerisme Pajottenland & Zennevallei vzw

Dhr. G. Dieudonné

Toerisme Vlaams‐Brabant

Mevr. A. Clymans

Pasar

Dhr. U. Neukermans

Brusselstraat 1G 1750 Sint‐Martens‐Lennik Provincieplein 1 3001 Leuven Koning Boudewijnstraat 9 1755 Gooik

107

Dhr. J.‐P. Roosens Dhr. H. Vleugels Boerenbond (Halle‐ Vilvoorde)

Dhr. S. Dumortier Dhr. H. Van Eeckhoudt

Wildbeheereenheid Oost‐Pajottenland

Dhr. F. de Jonghe

Hoevestraat 10 B 1755 Gooik Sint‐Donatuslaan 10 1850 Grimbergen Budingen 24 1500 Halle Schapenstraat 22 1750 Sint‐Martens‐Lennik Lenniksesteenweg 775 1500 Halle

Niet‐effectieve leden Mevr. N. Vanbelle Kanaaltochten Brabant vzw

Dhr. G. Moens Dhr. J. De Beule

Econet Vlaams‐Brabant vzw

Mevr. N. Saelens

Zwartenbroek 13 1750 Lennik Heilig Hartlaan 30 9300 Aalst Galgenstraat 60 9900 Eeklo F. Roggemanskaai 8 1501 Halle

Adviserende leden Agentschap voor Natuur en Bos

Dhr. R. Meeuwis

Agentschap voor Natuur en Bos

Dhr. M. Marcoux

Agentschap Ruimte en Erfgoed

Dhr. J. Wijnant

Vlaamse Landmaatschappij

Dhr. J. Kerkhof

Departement Landbouw en Visserij

Mevr. H. Villé

Diestsepoort 6 bus 75 3000 Leuven Terrest 3 1670 Pepingen Diestsepoort 6 bus 91 3000 Leuven Diestsepoort 6 bus 74 3000 Leuven Koning Albert II‐laan 35 bus 40 1030 Schaarbeek

Ledenlijst Raad van Bestuur Effectieve leden – Fractie I Provincie Vlaams‐Brabant

Mevr. A. Matheussen

Penningmeester

Gemeente Beersel

Mevr. K. Claeys

Gemeente Dilbeek

Mevr. O. De Vidts

Gemeente Gooik

Dhr. S. De Boeck

Stad Halle

Dhr. M. Demesmaeker

Gemeente Herne

Dhr. K. Poelaert

Gemeente Lennik

Dhr. G. De Cuyper

Gemeente Pepingen

Dhr. L. Decrick

Gemeente Sint‐Pieters‐Leeuw

Dhr. M. Schoukens

Voorzitter

Effectieve leden – Fractie II Nationale Boomgaardenstichting

Dhr. C. Lippens

Secretaris

Natuurpunt M.O.Lennik

Dhr. W. Van Everbroeck

Natuurpunt Beersel

Dhr. P. Kestemont

Natuurpunt Dilbeek

Dhr. L. De Leeuw

Natuurpunt Halle

Dhr. J. Houthuys

Natuurpunt Pajottenland

Dhr. G. De Pauw

Ondervoorzitter

Streekvereniging Zenne & Zoniën

Dhr. W. Defranc

108

Effectieve leden – Fractie III Pasar

Dhr. U. Neukermans

Landelijke Gilden Vlaams‐Brabant

Dhr. H. Vleugels

Pro Natura vzw

Dhr. J. De Beule

Adviserende Leden Agentschap Natuur en Bos

Dhr. R. Meeuwis

Ruimte en Erfgoed Vlaams‐Brabant

Dhr. J. Wijnant

Vlaamse Landmaatschappij

Dhr. J. Kerkhof

Ledenlijst Dagelijks Bestuur Effectieve leden – Fractie I Provincie Vlaams Brabant

Mevr. A. Matheussen

Gemeente Herne

Dhr. K. Poelaert

Penningmeester Voorzitter

Effectieve leden – Fractie II Nationale Boomgaardenstichting

Dhr. C. Lippens

Secretaris

Natuurpunt Pajottenland

Dhr. G. De Pauw

Ondervoorzitter

Adviserende Leden Natuurpunt Halle

Dhr. J. Houthuys

109