safe Business // Beleggen // Beleven
augustus // september 2011 € 2,95
04
HUIZENMARKT OPLOSSINGEN GEZOCHT landen De snelste groeiers SCHOON? Elektrische auto’s
Bewezen Duurzaamheid loont
ECONOMIE
De visie van Wim Boonstra
mijnboek SCHRIJVEN KUN JE LEREN
Safe 04 2011
inhoud
Colofon Safe is een uitgave van Hearst Magazines Netherlands Singel 468, 1017 AW Amsterdam Telefoon 020-5353 600 E-mail info@safemagazine.nl
Hoofdredactie Rob Stallinga Chef redactie Jacqueline van Vollenhoven Redactie Robeco Liesbeth Mourits Eindredactie Jojo Oomes Artdirection Jannie van de Goor Vormgeving Sue Cowell Medewerkers aan dit nummer Léon Cornelissen/Dick Duyves Maarten Gaillard/Maurits Giesen Peter van Kleef/Frank van Lonkhuyzen Jan Sytze Mosselaar/Bart Muhl/Carolyn Ridsdale Marion Rhoen/Kick Smeets/Noël Ummels Uitgever Luc van Os Sales director Maarten Vrij Sales Michael Eedens/Esthel Jansen NL Media Advertising Group Joan Muyskenweg 6 1096 CJ Amsterdam Telefoon 020-262 3000 E-mail sales@nlmag.com Marketing Jessica Jansen Productie Arjan Ottevanger Databasemanagement Marike Bongers/Marjolein Otte Lithografie Studio Online Druk QuadWinkowski, Polen Distributie losse verkoop Van Gelderen, Gilze Safe wordt kosteloos toegezonden aan relaties van Robeco en Rabobank. Klanten met een Rabo-effectenrekening kunnen zich voor informatie vervoegen bij hun plaatselijke Rabobank. Relaties van Robeco kunnen voor informatie bellen naar 0900-8040 (10 cpm) en hun adreswijzigingen sturen naar Robeco, Postbus 2100, 3000 CC, Rotterdam. Copyright: Hearst Magazines Netherlands. Niets uit deze uitgave mag worden overgenomen en/of gereproduceerd zonder schriftelijke toestemming van de uitgever.
22
58
10 Start
18 Groen wint Onderzocht en bewezen:
38 Q&A Een prangende financiële kwestie
Dossier
Finish
7 Lange adem De buy and hold-strategie
beursgenoteerde bedrijven die aardig zijn voor de aarde én het personeel, hebben de afgelopen tien jaar hun aandeelhouders de meeste winst bezorgd. 22 Nieuwe China’s Beleggers zijn al op zoek naar nieuwe snelle groeiers. Een rondje langs vijf groei-economieën. 30 Tien vragen over een veelbesproken ratio: de koers-winstverhouding. 31 De portemonnee van... besparings deskundige Marieke Henselmans 32 Woningmarktnood Wie durft er nog te verhuizen? Zeven experts geven hun mening over verhuisbarrières, de hyppotheekdiscussie en subsidiegekte.
vraagt om een oplossing. 39 Check De familie Kramer kan de hypotheekrente betalen uit het vermogensrendement. Maar of dat zo blijft? 40 Verdeelsleutel Goede spreiding vermindert de risico’s en verbetert de opbrengst. Robeco onderzoekt nieuwe manieren om beleggingsportefeuiles nog beter in te richten. 42 Risk Een bedrijfskundige en een bouwkundige houden nu de onvermijdelijk ouder wordende werknemer soepel met sportmassage. 44 Kijk Mongolië: wie krijgt de schatten onder de steppe?
46 Land vol schrijvers Een miljoen Nederlanders
65 Vincent en Theo De broers Van Gogh op
werkt op den duur altijd. 8 Hotstock Voedingstopper Nestlé is innovatief en Zwitsers solide. 9 Goed gevoel Vrijwilligerswerk onder werktijd met WorkMate van Irene Krielen.
Finance 10 Helder en uitgesproken Chef-econoom
Wim Boonstra van Rabobank is een snelle denker en gemakkelijke prater. De huidige bezuinigingen zijn volgens hem noodzakelijk. Het ontbreken van een Haagse duurzaamheidsagenda en het gefit op Europa kunnen bij hem op minder begrip rekenen.
safe
18
46
schrijven voor hun plezier. Sommigen dromen van een bestseller. Schrijfblokkades, stijlproblemen en moedeloosheid zijn de belangrijkste hobbels. Kortom: een mooie markt voor schrijfhulpverleners.
het toneel. Zó kenden we ze nog niet. 66 Art & Travel Biennale, film, opera, terras-
sen en ijs in Venetië. 67 Gadgets Goede wijn verdient de beste
wijngadgets. 68 Kost dat? Buitenbeeld.
Style 58 Auto’s met een snoertje Geen stillere auto
Robeco
dan een elektrische. Subsidies maken de aankoop steeds interessanter. Nu nog een accu waar je mee naar de zon kunt rijden en dan wordt het pas echt een succes. 64 Puzzel mee en maak kans op het boek De zaak Kooistra.
69 Een overzicht van de prestaties en voor-
uitzichten van de Robeco-fondsen 82 Column Léon Cornelissen verwacht
weinig van de tweede jaarhelft. Cover Maurits Giesen
safe
Safe 04 2011
inhoud
Colofon Safe is een uitgave van Hearst Magazines Netherlands Singel 468, 1017 AW Amsterdam Telefoon 020-5353 600 E-mail info@safemagazine.nl
Hoofdredactie Rob Stallinga Chef redactie Jacqueline van Vollenhoven Redactie Robeco Liesbeth Mourits Eindredactie Jojo Oomes Artdirection Jannie van de Goor Vormgeving Sue Cowell Medewerkers aan dit nummer Léon Cornelissen/Dick Duyves Maarten Gaillard/Maurits Giesen Peter van Kleef/Frank van Lonkhuyzen Jan Sytze Mosselaar/Bart Muhl/Carolyn Ridsdale Marion Rhoen/Kick Smeets/Noël Ummels Uitgever Luc van Os Sales director Maarten Vrij Sales Michael Eedens/Esthel Jansen NL Media Advertising Group Joan Muyskenweg 6 1096 CJ Amsterdam Telefoon 020-262 3000 E-mail sales@nlmag.com Marketing Jessica Jansen Productie Arjan Ottevanger Databasemanagement Marike Bongers/Marjolein Otte Lithografie Studio Online Druk QuadWinkowski, Polen Distributie losse verkoop Van Gelderen, Gilze Safe wordt kosteloos toegezonden aan relaties van Robeco en Rabobank. Klanten met een Rabo-effectenrekening kunnen zich voor informatie vervoegen bij hun plaatselijke Rabobank. Relaties van Robeco kunnen voor informatie bellen naar 0900-8040 (10 cpm) en hun adreswijzigingen sturen naar Robeco, Postbus 2100, 3000 CC, Rotterdam. Copyright: Hearst Magazines Netherlands. Niets uit deze uitgave mag worden overgenomen en/of gereproduceerd zonder schriftelijke toestemming van de uitgever.
22
58
10 Start
18 Groen wint Onderzocht en bewezen:
38 Q&A Een prangende financiële kwestie
Dossier
Finish
7 Lange adem De buy and hold-strategie
beursgenoteerde bedrijven die aardig zijn voor de aarde én het personeel, hebben de afgelopen tien jaar hun aandeelhouders de meeste winst bezorgd. 22 Nieuwe China’s Beleggers zijn al op zoek naar nieuwe snelle groeiers. Een rondje langs vijf groei-economieën. 30 Tien vragen over een veelbesproken ratio: de koers-winstverhouding. 31 De portemonnee van... besparings deskundige Marieke Henselmans 32 Woningmarktnood Wie durft er nog te verhuizen? Zeven experts geven hun mening over verhuisbarrières, de hyppotheekdiscussie en subsidiegekte.
vraagt om een oplossing. 39 Check De familie Kramer kan de hypotheekrente betalen uit het vermogensrendement. Maar of dat zo blijft? 40 Verdeelsleutel Goede spreiding vermindert de risico’s en verbetert de opbrengst. Robeco onderzoekt nieuwe manieren om beleggingsportefeuiles nog beter in te richten. 42 Risk Een bedrijfskundige en een bouwkundige houden nu de onvermijdelijk ouder wordende werknemer soepel met sportmassage. 44 Kijk Mongolië: wie krijgt de schatten onder de steppe?
46 Land vol schrijvers Een miljoen Nederlanders
65 Vincent en Theo De broers Van Gogh op
werkt op den duur altijd. 8 Hotstock Voedingstopper Nestlé is innovatief en Zwitsers solide. 9 Goed gevoel Vrijwilligerswerk onder werktijd met WorkMate van Irene Krielen.
Finance 10 Helder en uitgesproken Chef-econoom
Wim Boonstra van Rabobank is een snelle denker en gemakkelijke prater. De huidige bezuinigingen zijn volgens hem noodzakelijk. Het ontbreken van een Haagse duurzaamheidsagenda en het gefit op Europa kunnen bij hem op minder begrip rekenen.
safe
18
46
schrijven voor hun plezier. Sommigen dromen van een bestseller. Schrijfblokkades, stijlproblemen en moedeloosheid zijn de belangrijkste hobbels. Kortom: een mooie markt voor schrijfhulpverleners.
het toneel. Zó kenden we ze nog niet. 66 Art & Travel Biennale, film, opera, terras-
sen en ijs in Venetië. 67 Gadgets Goede wijn verdient de beste
wijngadgets. 68 Kost dat? Buitenbeeld.
Style 58 Auto’s met een snoertje Geen stillere auto
Robeco
dan een elektrische. Subsidies maken de aankoop steeds interessanter. Nu nog een accu waar je mee naar de zon kunt rijden en dan wordt het pas echt een succes. 64 Puzzel mee en maak kans op het boek De zaak Kooistra.
69 Een overzicht van de prestaties en voor-
uitzichten van de Robeco-fondsen 82 Column Léon Cornelissen verwacht
weinig van de tweede jaarhelft. Cover Maurits Giesen
safe
Tekst Rob Stallinga
start
Buy and hold
Beleggen in aandelen was lange tijd een eenvoudige bezigheid. Het kwam er simpelweg op neer dat je wat aandelen kocht en die vervolgens geruime tijd vasthield. En inderdaad, deze aanpak, ook wel de buy and hold-strategie genoemd, werkte lange tijd naar behoren. Het maakte ook helemaal niet uit welke aandelen werden geselecteerd. Alles ging wel omhoog, met zo’n vijftien procent per jaar. Tot 2000 dan. Na het leeglopen van de internetbubbel werd beleggen in aandelen een stuk lastiger. Want toen de markt weer redelijk was hersteld van de internetcrisis, brak de kredietcrisis uit. Koersen gingen voor een tweede maal in korte tijd hard naar beneden. Met alle gevolgen van dien. Wie in de afgelopen tien jaar in aandelen van ontwikkelde markten zat, verloor in totaal zo’n tien procent van de inleg en dat is
Beeld Getty Images
DIT KEER . Vasthouden Maar altijd mét verstand . Hotstock Voedingsproducent Nestlé . Top-5 Apps voor ondernemende moeders . Boek Mild voor menselijke gebreken . Interview Irene Krielen van WorkMate
inclusief ontvangen dividend. Alleen de grondstoffenmarkt deed het met min twintig procent slechter. Het toont het belang van spreiding aan. Beleggers in mondiaal vastgoed (+61%), Europese obligaties (+57%) en houders van een spaarrekening (+34%) deden in diezelfde periode namelijk wel goede zaken. Volgens Robeco’s beleggingsstrateeg Ronald Doeswijk is er dan ook niets mis met buy and hold. ‘Mits je goed spreidt en met enige regelmaat onevenwichtigheden in de portefeuille herbalanceert. Buy and hold met verstand.’ Beleggen is en blijft volgens Doeswijk een sport voor de lange adem. Zijn advies: ‘Handel volgens een van tevoren uitgestippelde strategie en laat je niet gek maken door de waan van de dag. Van transactiekosten is geen belegger rijk geworden.’
safe
interview start
Uit de comfortzone Vrijwilligerswerk, wie heeft er nog tijd voor? Werk, kinderen, pretjes en verplichtingen – wie vindt er een gaatje om iets voor een ander te doen? Irene Krielen lukt het. Ze richtte WorkMate op, een efficiënt werkend internetplatform voor incidenteel vrijwilligerswerk onder werktijd. ‘De werkgevers vroegen erom.’ Waarom willen bedrijven dat hun mensen in werktijd achter een rolstoel door het park wandelen? Ze kunnen toch gewoon geld geven? ‘Hun werknemers stappen met die rolstoel – of sportwedstrijd met gehandicapten, of kookmiddag in een psychia trische inrichting, of spelletjesmiddag met kinderen – even helemaal in een andere, minder comfortabele wereld. Dat is een ongelooflijke ervaring en dat raakt. Daar vertellen ze enthousiast over. Vervolgens krijgen collega’s ook zin om mee te doen. Het geeft een band, het werkt enorm motiverend, dat geeft een geweldige werksfeer. Iedereen profiteert: degene die hulp krijgt, de werknemer én de werkgever.’ Hoe vrijwillig is vrijwilligerswerk voor de baas? ‘De werkgever faciliteert en enthousiasmeert, maar er zit geen enkele verplichting achter. Iemand helpen met een chagrijnig gezicht, dat werkt niet. Het moet zich langzaam uitbreiden in een organisatie. Robeco doet bijvoorbeeld al lang mee. Het begon met een klein enthousiast groepje mensen. Die kregen hun collega’s mee en die betrokken er weer andere afdelingen bij. Bij KPMG zitten twee jongens op het project, en die weten steeds meer collega’s mee te krijgen. Werknemers kunnen vrienden meenemen en zo breidt de groep enthousiaste workmates zich steeds verder uit. Er zijn ook al mensen die met hun klanten aan de slag gaan en bij Robeco hebben trainees het managementteam al eens uitgenodigd om samen een activiteit te doen.’ Is WorkMate voor u wel een betaalde baan? ‘Ja, ik doe het samen met mijn collega Eliëtte van Dam. Maar we kunnen het alleen met de hulp van bedrijven. Zo krijgen we zevenhonderd uur van de Finalist IT Group, waardoor onze site steeds beter wordt. KPMG doet de boekhouding, Robeco verzorgt soms communicatie-uitingen voor ons. Alles helpt. Iedereen helpt. Het is een community geworden.’ www.workmate.nu
Fotografie Kick Smeets
safe
finance Tekst Rob Stallinga
10 vragen K/W?
Hoe noemen insiders koerswinstverhouding ook wel? ‘K/w of PE (spreek uit als: pie-ie), zoals de Amerikanen zeggen.’
Welke bedrijven hebben tradi tioneel een lage k/w? ‘Dat zijn bedrijven waar weinig groei in zit en waar ook nog eens de nodige risico’s aan kleven. Dan kom je al snel terecht bij cyclische bedrijven.’
Valt de k/w eenvoudig te manipuleren? ‘Van individuele bedrijven wel, omdat winsten eenvoudig te manipuleren zijn. Dat is de reden dat profs vooral letten op de kasstromen van een bedrijf. Maar voor de beurs als geheel is de k/w natuurlijk minder gemakkelijk te sturen.’
Wat is de historische k/w van Nederlandse aandelen? ‘Het gemiddelde, opgetekend vanaf 1973, ligt rond de 13.’
Wat doen Nederlandse aandelen nu? ‘De gemiddelde k/w doet nu 12.’
26 safe
12
3 4 5 6 7
8 9
10
aan Ronald Doeswijk, beleggingsstrateeg bij Robeco, over de betekenis van koerswinstverhouding bij het nemen van beleggingsbeslissingen.
Koers-winstverhouding? ‘Dat is de koers van een aandeel gedeeld door de winst van dat aandeel. Dan kun je kiezen uit de huidige winst of die van komende jaren. Belangrijk is om onderscheid te maken tussen gerealiseerde en verwachte winsten.’
Is deze maatstaf belangrijk bij het nemen van een beleggingsbeslissing? ‘Het is handig bij een eerste vluchtige scan. Omdat winsten sterk fluctueren, zitten er allemaal haken en ogen aan. Voor de echte waardering van een bedrijf worden geavanceerdere technieken gebruikt.’
Welke een hoge? ‘Torenhoge k/w’s vind je bij bedrijven die hard groeien en waarvan men weinig risico’s voorziet. Google bijvoorbeeld.’
Wat gebeurt er met de k/w als winst verandert in verlies? ‘Dan wordt die waardeloos. Dat is ook meteen een nadeel van rekenen met k/w’s. Als de winst heel laag wordt of negatief, dan heb je er niets meer aan. Dan kun je alleen nog zoeken naar verwachte winsten.’
Instappen dus! ‘Dat gemiddelde cijfer over de laatste veertig jaar is vertekend. Tijdens de recente crisis ging de k/w richting de 180, omdat de winsten waren weggevaagd. Ook zijn de enorm hoge waarderingen in de jaren negentig in het cijfer meegenomen. Wij vinden dat aandelen nu neutraal gewaardeerd zijn.’
finance beleggen
beleggen finance
nieuwe spreiding
Spreiding wordt ook wel de enige free lunch genoemd in de beleggingswereld: door te spreiden over onsamenhangende beleggingscategorieën kan het risico worden verkleind zonder dat dat ten koste hoeft te gaan van het rendement. Een simpel voorbeeld is een portefeuille met goud en aandelen, waarbij we veronderstellen dat beide categorieën tegengesteld aan elkaar bewegen: ■ Jaar 1: goud behaalt zestien procent rendement, aandelen behalen nul procent. ■ Jaar 2: goud behaalt nul procent rendement, aandelen behalen zestien procent. De belegger die alleen in goud of juist alleen in aandelen belegt, behaalt gemiddeld acht procent per jaar, maar met flinke fluctuaties: zestien procent in het ene jaar en geen rendement in het andere jaar. De belegger die fifty-fifty spreidt over aandelen en goud, behaalt een constante acht procent per jaar; het eerste jaar komt het rendement uit de allocatie naar goud, het tweede jaar komt het rendement uit de allocatie naar aandelen. Oftewel, spreiding reduceert het risico, zonder dat er rendement voor hoeft te worden opgegeven.
Spreiding over verschillende beleggingscategorieën, oftewel: assetallocatie, vermindert de risico’s en verbetert het rendement. Daarom zoekt Robeco voortdurend naar manieren om assetallocatie te optimaliseren. Tekst Jan Sytze Mosselaar
Recente innovaties De mogelijkheden voor de assetallocator zijn de afgelopen jaren flink uitgebreid: themafondsen, hedgefondsen, grondstoffenfondsen, indexfondsen (ETF’s, oftewel Exchange Traded Funds) en derivaten, zoals futures en opties; de lijst van beleggingskeuzes lijkt eindeloos. Al deze beleggingen zorgen voor een betere spreiding: over beleggingscategorieën, over sectoren en thema’s, over werelddelen en over de ontwikkelde en opkomende wereld – om er een paar te noemen. Ook de Robeco Mixfondsen beleggen in een breed scala van beleggingscategorieën, waardoor ze spreiding aan de klant kunnen bieden. Deze fondsen beleggen niet alleen in aandelen, staatsobligaties en kas, maar ook al jaren in bedrijfsobligaties, grondstoffen, thema fondsen en hedgefondsen. Tevens maken de mixfondsen gebruik van specialistische deri
vatenstrategieën via opties en futures, om bepaalde risico’s af te dekken of te profiteren van marktinefficiënties. Het stoffige imago van assetallocatiefondsen is dan ook onterecht; deze fondsen kunnen juist uitermate goed inspelen op nieuwe beleggingsmogelijkheden en megatrends: de gehele wereld is immers het speelveld! Voor beleggers is het wel zaak goed te kijken hoe een asset allocatie is opgezet: wat is de kostenstructuur (dubbele of enkele kostenlaag) en in welke beleggingscategorieën wordt belegd? De Robeco Mixfondsen beleggen in een groot aantal beleggingscategorieën tegen één transparante kostenlaag, inclusief alle kosten van de onderliggende beleggingen.
Toekomst De innovatie binnen assetallocatie stopt niet bij het introduceren van nieuwe beleggingsklassen en nieuwe belegginginstrumenten. De markt kijkt inmiddels naar geheel nieuwe assetallocatieconcepten. Na de crash van 2008 en de problematiek met lage dekkingsgraden zoekt met name de pensioenwereld naar spreidingsmethoden om grote verliezen te voorkomen en tegelijkertijd stabielere rendementen te behalen. Twee kwesties vragen hierbij om een adequate oplossing:
1 Hoe kunnen we een fonds minder afhankelijk maken van aandelenrisico? In een fonds met vijftig procent obligaties en vijftig procent aandelen komt verreweg het meeste risico uit het aandelengewicht, aangezien aandelen veel risicovoller zijn dan obligaties. Een strategie die zich juist richt op een evenwichtige risicoverdeling, wint snel aan populariteit. Obligaties krijgen een hoger gewicht in deze aanpak, om de risico bijdrage uit obligaties gelijkwaardig te maken aan die van aandelen. Op deze manier wordt een balanced fund ook echt gebalanceerd in termen van risico en wordt er optimaal gebruik gemaakt van de voordelen van spreiding. Backtestresultaten laten zien dat deze metho-
de zeer goed gewerkt zou hebben in de afge lopen twintig jaar: een hoger rendement bij een lager risico. Critici wijzen erop dat de goede backtestresultaten het gevolg zijn van de goede obligatierendementen in de afgelopen twee decennia tengevolge van de dalende rente. Met de huidige lage rentes is het de vraag of de historische resultaten een goede indicatie geven voor de toekomst. Toch spreekt de gedachte van een betere risicoverdeling over de beleggingscategorieën Robeco aan. Onderzocht wordt nu hoe een verbeterde versie van dit concept vertaald kan worden in een concreet fondsconcept.
2 Hoe kunnen we het risico van het fonds stabieler maken? Als de onzekerheid op de financiële markten (vaak gemeten aan de hand van de optiemarkt) toeneemt, zou de assetallocatie defensiever gemaakt moeten worden, om zo het totaalrisico van de portefeuille ook in crisistijd stabiel te houden. In crisistijd (zoals 2007-2008) werkt een dergelijke methode goed, omdat er versneld risico wordt afgebouwd en een deel van de dalingen voorkomen kan worden. Maar ook deze methode is niet feilloos: het gevaar bestaat dat er risico wordt afgebouwd op momenten dat er juist volop beleggingskansen zijn. Alleen in een echte crisis met langdurige dalingen van aandelenkoersen lijkt de strategie echt goed te werken. Vooralsnog is er geen heilige graal. Het is verleidelijk voor beleggers en vermogensbeheerders om concepten te omarmen die in het recente verleden goed gewerkt hebben. Het is echter zaak om een goed werkende en realistische strategie voor de toekomst te ontwerpen.
Robeco Ook Robeco doet veel onderzoek om nieuwe en robuuste assetallocatiemethoden te ontwikkelen. Ze kijkt kritisch naar concepten die worden aangeprezen in de markt en probeert geschikte bouwstenen te ontwerpen, waarmee ze in de nabije toekomst ook de particuliere beleggers van dienst kan zijn. ■
Spreiding reduceert het risico, zonder dat er rendement voor hoeft te worden opgegeven
40 safe
Beeld Getty Images
safe 41
finance beleggen
beleggen finance
nieuwe spreiding
Spreiding wordt ook wel de enige free lunch genoemd in de beleggingswereld: door te spreiden over onsamenhangende beleggingscategorieën kan het risico worden verkleind zonder dat dat ten koste hoeft te gaan van het rendement. Een simpel voorbeeld is een portefeuille met goud en aandelen, waarbij we veronderstellen dat beide categorieën tegengesteld aan elkaar bewegen: ■ Jaar 1: goud behaalt zestien procent rendement, aandelen behalen nul procent. ■ Jaar 2: goud behaalt nul procent rendement, aandelen behalen zestien procent. De belegger die alleen in goud of juist alleen in aandelen belegt, behaalt gemiddeld acht procent per jaar, maar met flinke fluctuaties: zestien procent in het ene jaar en geen rendement in het andere jaar. De belegger die fifty-fifty spreidt over aandelen en goud, behaalt een constante acht procent per jaar; het eerste jaar komt het rendement uit de allocatie naar goud, het tweede jaar komt het rendement uit de allocatie naar aandelen. Oftewel, spreiding reduceert het risico, zonder dat er rendement voor hoeft te worden opgegeven.
Spreiding over verschillende beleggingscategorieën, oftewel: assetallocatie, vermindert de risico’s en verbetert het rendement. Daarom zoekt Robeco voortdurend naar manieren om assetallocatie te optimaliseren. Tekst Jan Sytze Mosselaar
Recente innovaties De mogelijkheden voor de assetallocator zijn de afgelopen jaren flink uitgebreid: themafondsen, hedgefondsen, grondstoffenfondsen, indexfondsen (ETF’s, oftewel Exchange Traded Funds) en derivaten, zoals futures en opties; de lijst van beleggingskeuzes lijkt eindeloos. Al deze beleggingen zorgen voor een betere spreiding: over beleggingscategorieën, over sectoren en thema’s, over werelddelen en over de ontwikkelde en opkomende wereld – om er een paar te noemen. Ook de Robeco Mixfondsen beleggen in een breed scala van beleggingscategorieën, waardoor ze spreiding aan de klant kunnen bieden. Deze fondsen beleggen niet alleen in aandelen, staatsobligaties en kas, maar ook al jaren in bedrijfsobligaties, grondstoffen, thema fondsen en hedgefondsen. Tevens maken de mixfondsen gebruik van specialistische deri
vatenstrategieën via opties en futures, om bepaalde risico’s af te dekken of te profiteren van marktinefficiënties. Het stoffige imago van assetallocatiefondsen is dan ook onterecht; deze fondsen kunnen juist uitermate goed inspelen op nieuwe beleggingsmogelijkheden en megatrends: de gehele wereld is immers het speelveld! Voor beleggers is het wel zaak goed te kijken hoe een asset allocatie is opgezet: wat is de kostenstructuur (dubbele of enkele kostenlaag) en in welke beleggingscategorieën wordt belegd? De Robeco Mixfondsen beleggen in een groot aantal beleggingscategorieën tegen één transparante kostenlaag, inclusief alle kosten van de onderliggende beleggingen.
Toekomst De innovatie binnen assetallocatie stopt niet bij het introduceren van nieuwe beleggingsklassen en nieuwe belegginginstrumenten. De markt kijkt inmiddels naar geheel nieuwe assetallocatieconcepten. Na de crash van 2008 en de problematiek met lage dekkingsgraden zoekt met name de pensioenwereld naar spreidingsmethoden om grote verliezen te voorkomen en tegelijkertijd stabielere rendementen te behalen. Twee kwesties vragen hierbij om een adequate oplossing:
1 Hoe kunnen we een fonds minder afhankelijk maken van aandelenrisico? In een fonds met vijftig procent obligaties en vijftig procent aandelen komt verreweg het meeste risico uit het aandelengewicht, aangezien aandelen veel risicovoller zijn dan obligaties. Een strategie die zich juist richt op een evenwichtige risicoverdeling, wint snel aan populariteit. Obligaties krijgen een hoger gewicht in deze aanpak, om de risico bijdrage uit obligaties gelijkwaardig te maken aan die van aandelen. Op deze manier wordt een balanced fund ook echt gebalanceerd in termen van risico en wordt er optimaal gebruik gemaakt van de voordelen van spreiding. Backtestresultaten laten zien dat deze metho-
de zeer goed gewerkt zou hebben in de afge lopen twintig jaar: een hoger rendement bij een lager risico. Critici wijzen erop dat de goede backtestresultaten het gevolg zijn van de goede obligatierendementen in de afgelopen twee decennia tengevolge van de dalende rente. Met de huidige lage rentes is het de vraag of de historische resultaten een goede indicatie geven voor de toekomst. Toch spreekt de gedachte van een betere risicoverdeling over de beleggingscategorieën Robeco aan. Onderzocht wordt nu hoe een verbeterde versie van dit concept vertaald kan worden in een concreet fondsconcept.
2 Hoe kunnen we het risico van het fonds stabieler maken? Als de onzekerheid op de financiële markten (vaak gemeten aan de hand van de optiemarkt) toeneemt, zou de assetallocatie defensiever gemaakt moeten worden, om zo het totaalrisico van de portefeuille ook in crisistijd stabiel te houden. In crisistijd (zoals 2007-2008) werkt een dergelijke methode goed, omdat er versneld risico wordt afgebouwd en een deel van de dalingen voorkomen kan worden. Maar ook deze methode is niet feilloos: het gevaar bestaat dat er risico wordt afgebouwd op momenten dat er juist volop beleggingskansen zijn. Alleen in een echte crisis met langdurige dalingen van aandelenkoersen lijkt de strategie echt goed te werken. Vooralsnog is er geen heilige graal. Het is verleidelijk voor beleggers en vermogensbeheerders om concepten te omarmen die in het recente verleden goed gewerkt hebben. Het is echter zaak om een goed werkende en realistische strategie voor de toekomst te ontwerpen.
Robeco Ook Robeco doet veel onderzoek om nieuwe en robuuste assetallocatiemethoden te ontwikkelen. Ze kijkt kritisch naar concepten die worden aangeprezen in de markt en probeert geschikte bouwstenen te ontwerpen, waarmee ze in de nabije toekomst ook de particuliere beleggers van dienst kan zijn. ■
Spreiding reduceert het risico, zonder dat er rendement voor hoeft te worden opgegeven
40 safe
Beeld Getty Images
safe 41