INFORMAZIO ETA KOMUNIKAZIO TEKNOLOGIAK EGUNGO EUSKAL AUTONOMI ERKIDEGOKO ESKOLETAN FUNTZIONAMENDUA ETA ERAGINA
ooo LEHEN HEZKUNTZA 2010-2011 TEKBERRI taldea FUNTZIONAMENDUA ETA ERAGINA
1
IKTak egungo EAEeko ikastetxeetan AURKIBIDEA 1.-
SARRERA ......................................................................................................... 4
1.1.-
2.-
Paradigma berria ......................................................................................... 4
1.1.1.-
Europa ................................................................................................. 4
1.1.2.-
Espainia ............................................................................................... 5
1.1.3.-
EAE ..................................................................................................... 6
EAE-KO EGUNGO EGOERA ......................................................................... 7
2.1.-
Heldutasun Eredua ...................................................................................... 7
2.1.1.-
Kontzeptuzko planteamendua ............................................................. 7
2.1.2.-
Planteamendu Praktikoa ...................................................................... 8
2.1.3.-
Ikastetxeko prozesuen mapa................................................................ 9
2.1.4.-
Ereduaren egitura: esparru nagusiak eta mailak .................................. 9
2.1.5.-
Egiaztatze prozesua ............................................................................. 9
2.2.-
Ikasys ........................................................................................................ 10
2.2.1.-
Zer da? ............................................................................................... 10
2.2.2.-
Zein helburu du?................................................................................ 10
2.2.3.-
Zein dira IKASYS sistemaren osagaiak? .......................................... 11
2.2.4.-
Zein prozedura erabiltzen du? ........................................................... 11
2.3.-
Eskola 2.0 ................................................................................................. 12
2.3.1.-
Zer da? ............................................................................................... 12
2.3.2.-
Helburuak .......................................................................................... 12
2.3.3.-
Eskola 2.0 – Web 2.0 ........................................................................ 12
2.3.4.-
Irakasleen prestakuntza ..................................................................... 12
2.3.5.-
Ekipamendua ..................................................................................... 13
2.3.6.-
Hornikuntza datuak ........................................................................... 14
2.3.7.-
Ikastresnak ......................................................................................... 14
AURKIBIDEA
2
IKTak egungo EAEeko ikastetxeetan 3.-
TEKNOLOGIA BERRIAK ELGOIBAR IKASTOLAN ................................ 15
3.1.-
Ekipamendu informatikoa ........................................................................ 15
3.2.-
Teknologiaren ezarpena ............................................................................ 16
3.3.-
Giza baliabideak ....................................................................................... 18
3.4.-
IKT formakuntzak .................................................................................... 18
3.5.-
Teknologien zabalkundea ikastola guztian zehar ..................................... 18
4.-
ONDORIOAK ................................................................................................. 19
5.-
BIBLIOGRAFIA ............................................................................................. 20
AURKIBIDEA
3
IKTak egungo EAEeko ikastetxeetan
1.- SARRERA 1.1.- Paradigma berria Iraultza digitalak paradigma berri bat ekarri du gure gizartera. Paradigma aldaketa hau, administrazio desberdinetatik bilatu da (hezkuntza barne). Transformazio orokor hau industrializatutako gizarte gehienetan XX. mendearen amaieran eman zen. Honek, plan instituzionalak, politika markuak eta iniziatibak ekarri zituen leku desberdinetako estamentu publikoetatik. Euskal Herria ez da salbuespen eta lehenengo 90eko hamarkadatik aurrera marku bat garatu da paradigma berrira moldatzeko. Eskoletan teknologiaren aldetik egin diren aurrerapenak ezin dira ulertu, Europak egindako gomendioak, estatuko laguntzak eta Euskal Herriko estrategiak aztertu gabe.
1.1.1.- Europa Informazioaren gizartearen sustapena Europar Batasunetik egin da. Bangemann informeari (1994) esker, eguneratze plan bat jarri zen abian, “Europa en marcha hacia la
Sociedad
de
la
Información”
izenburuaz
ezaguna.
Honek,
paradigma
teknologikoranzko lehen neurri politikoak bultzatu zituen. Honela, telekomunikazioak estrukuratu eta askatu egin ziren. Bi urte geroago, Europar Batasuna hezkuntzak gizarte teknologikoa bultzatzeko zuen garrantziaz eta indarraz konturatu zen. “Europa a la vanguardia de la Sociedad de la información” (1996) planaren bidez hezkuntzaren garrantzia azpimarratu zen. Gero, “eEurope” (2002) ekimena azaldu zen, “Lisboako Estrategiak” bultzatuta, munduko ekonomia aurreratuena edo konpetitiboena izateko. Europako gizarteek informazio, komunikazio eta ezagutza gizartera; errealitate berrietara egokitzeko zuten beharra erakusten zuen. Langile guztiak ikasle dira noizbait. Beraz, eskolan teknologia berriak, informazioa tratatzeko era ezberdinak eta internet sartu behar zirela ikusi zen. Honetarako, Plan ezberdinak burutu ziren. Lisboan definitutako helburu estrategikoak aurrera eramateko Europako komisioak “Futuros objetivos de los sistemas educativos” elaboratu zuen. Honen helburuak: Europako hezkuntza hobetzea, ikaskuntzarako sarbidea erraztea edozein adineko ikasleentzat, ikaskuntza, prozedura eta estrategiak 1.- SARRERA
4
IKTak egungo EAEeko ikastetxeetan berritzea, komunikazioa erraztea eta ikastetxeko baliabideak gaur egungo beharretara egokitzea ziren. “eEurope” ekimenari koherentzia eman zion programa “eLearning” izan zen. Hau 3 adarretan mugitu zen:
Azpiegitura gehiago jarri, baliabide ezberdinak pixkanaka jarriz.
Ezagutza maila handitu: nagusiak, langabetuak, imigranteak…
Hezkuntza sistema egokitu.
Gaur egungo proiektua i2010 (2005) da. Hemendik eratorrita konpetentzia jarraiak daude (2006). 8 konpetentzi ezarri dira eta horien artean konpetentzia digitala dago. Helburua? IKTen ezagupen sakona eta honen erabilpen ziurra eta kritikoa. Proiektu hau, herrialde guztiek gizartean IKTak era bateragarri batean ezartzeko dago planifikatuta.
1.1.2.- Espainia Lehenengo ekimena “Plan infoXXI” izan zen. Honen helburua Espainiako gizarte arlo guztietan paradigma teknologikoaren garapena indartzea zen, baina honek ez zuen aurrera egin. Marko estrategiko nazional bat egiteko plan errealista eta koordinatu bat burutu behar zen. Honetarako, 2003an, “Comisión Especial para el Desarrollo de la Sociedad de la Información” (2003) sortu zen. Komisioaren ideia teknologiak metodologian integratzea zen (“aula de informática” “informática en el aula”) Teknologiak eskola komunitatearen egunerokoa bilakatzeko, “Internet en la escuela” (2004) proiektua jarri zen martxan. Ekimen honek, baliabide gehiago sortzeaz gain irakasleen prestakuntza bultzatzen hasi zen. Horrez gain, “Avanz@ plana” (2005) sortu da. Plan honekin hezkuntza tradizionala ezabatu eta gizarte digitalean oinarritutako hezkuntza ezartzea lortu nahi da. Honetarako gobernuak neurri ezberdinak hartu ditu. Alde batetik hornidura ezberdinak: IKT ekipamendua, konexioa eta euskarriak ikastetxetarako; premia bereziak dituzten ikasleentzako ekipamenduak eta multimedia edukiak; internetarako eta teknologia berrietara sarrera publikoa eta hezkuntza komunitaterako edukien bilketa eta kreazioa.
1.- SARRERA
5
IKTak egungo EAEeko ikastetxeetan Bestetik, zerbitzu ezberdinak: IKT-en inguruko formazioa eta orientazioa gurasoentzat eta irakasleentzat, baita hezkuntza komunitatearentzako zerbitzu ezberdinak ere. Espainian gauzak ondo egiten ari direnaren adierazle da LOEren (2006) gehikuntza. LOE, Europak estatu ezberdineko hezkuntza sistemei egindako gomendioen ondorio da, 2005eko “i2010” proiektutik eratorritako konpetentzia jarraiekin lotua.
1.1.3.- EAE EAEan “Iniciativa 2000tres”ekin aurrerapen kualitatibo handia eman zen. Honek, hezkuntza arloko azpiegiturak eta baliabide teknologikoak zabaltzea derrigortu zuen hezkuntza instituzioetan. Hornidura teknologiko hauek Eusko Jaurlaritzako hezkuntza sailak eman ditu “Plan de Dotación de Infraestructuras, Equipamiento y Recursos Premia”ko fase ezberdinetan. Hala ere, Ibarretxe Lehendakariaren ekimen hau hobetua izan zen “Euskadi en la Sociedad de la Informaión (PESI)” izeneko estrategia markuan. PESI ez zen bakarrik arlo ekonomikoaz arduratzen, baita arlo soziologiko eta heziketa arloan hobekuntzak egiteaz ere. Bere helburua, garapen pertsonala lortzea izan da, gizarte digitalak sortzen dizkigun arazoak konponduz. Hau guztia aurrera eramateko ekimen plan ezberdinak burutu ziren. Lehenengo ekimen planetan “Plan Premia”ren lehenengo bi faseak sartuta geratu ziren. “Iniciativa 2000tres” en hasitakoa amaitu zen eskola publikoetan lau neurri ezberdinak gauzatuz (“Plan Premia I”): Sare lokalaren instalazioa eta mantenua, gutxiengo baliabide informatikoa, banda zabaltasuna eta ekipamendu zaharren ordezkapena. Plan Premiaren lehenengo faseak izandako emaitza onak ikusirik, bigarren fasea martxan jarri zen (“Plan Premia II”). Neurriak 3 arlo ezberdinetan eman ziren:
Sare lokala: sarbide puntu kopuruen handitzea.
Zerbitzuak: mantenimendu informatikoaren hobekuntza
eta segurtasun
handiagoa (antibirusak).
Ekipamendu informatikoa: ordenagailu zaharren berrikuntza. Arlo honetan, 3 neurri ezberdin eman ziren aurrera, zentru publiko ez unibertsitarioetan: - “Plan de Perfeccionamiento Garatu”: irakasleen formakuntza hobetzeko. Gaur egun jarraitzen du. 1.- SARRERA
6
IKTak egungo EAEeko ikastetxeetan - Formazio proiektuak zentruaren barnean - Formazio ezberdinak berritzeguneetan. Esan beharra dago PESI ekimenak bi figura berri ekarri zituela eskoletara: IKT dinamizatzailea eta IKT arduraduna. Hauek gaur egun mantentzen dira eta beraien lana ezinbestekoa da.
2.- EAE-KO EGUNGO EGOERA Egun, EAEan eskoletan IKTen erabilera erraztu eta bultzatzeko 3 proiektu ezberdin bereizten dira nagusiki: IKT heldutasun eredua, eskola 2.0 eta ikasys.
2.1.- Heldutasun Teknologikoaren Eredua IKTen iraultza intentsibo eta zabal honen ondorioz sortuko da “Programa Centro Educativo 2010”, gerora “Heldutasun Teknologiko Eredua” izenez ezagutuko dena. Momentu honetan geratuta dago.
2.1.1.- Kontzeptuzko planteamendua Ikastetxeen heldutasun teknologikoaren ereduaren helburuak erreferentziazko esparru izatea, konparatzeko eta guztion jomuga izateko; eta ikastetxeko prozesu pedagogikoak eraginkortasunez digitalizatzeko gida izatea dira. Eredua bera ez da helburua, bitartekoa baizik, Europako eta Espainiako plan guztiek komunean duten helburua lortzeko: “…herritarren hezkuntzan eta gaikuntzan parte hartzen duten eragileek bitarteko digitalak ahal bezainbat aprobetxa ditzaten, egungo eta etorkizuneko herritarrak hezteko”. Heldutasun eredua helburu komun eta elkarbanatutako batean oinarritua dago (orokorra), ikastetxe mota guztietara egoki daitekeena (malgua), maila gradualetan oinarritzen diren irizpide objektiboekin (neurgarria), kalitate ereduarekin bateragarria, erabilera pedagogikoari buruzko nazioarteko jardunbiderik onenetan oinarritua (sendoa) eta publikoa.
1.- SARRERA
7
IKTak egungo EAEeko ikastetxeetan
2.1.2.- Planteamendu Praktikoa Ikastetxeen heldutasun teknologikoaren ereduari esker, honako hauek lor daitezke:
Ikastetxeen diagnostiko zehatza egoera teknologikoa dela eta.
Aurrez ikusitako maila lortzeko egin beharreko hobekuntza bidea.
Horren guztiaren ikuspegia pedagogikoa eta kudeaketazkoa da, eta hezkuntza arloko eragile guztiak ditu hartzaile: ikasleak, irakasleak eta familiak. Laguntza zerbitzuek eredua erabiliko dute, IKTen saileko dinamizatzailearekin eta ikastetxeko zuzendaritza batzordearekin batera, ikastetxe bakoitzean egin beharreko ekintza planak osatzeko, ikastetxeek IKTak erabiltzen dituzten modua koordinatuta eta homogeneoki bateratu eta hedatzearren. “Ikastetxearen heldutasun teknologikoaren ereduari” esker, ikastetxeko prozesuak zenbateraino digitalizatuta dauden neurtu eta teknologien, prozesuen eta hezkuntza arloko eragile guztien gaitasunen alorrean zer ildori jarraitu behar zaion finkatu egin daiteke, heldutasun teknologikoaren honako maila hauek lortzeko.
1. Planteamendu praktikoa.
2.- EAE-KO EGUNGO EGOERA
8
IKTak egungo EAEeko ikastetxeetan
2.1.3.- Ikastetxeko prozesuen mapa Ikastetxearen heldutasun teknologikoaren eredua abian jartzeko lehenengo urratsa ikastetxeko prozesuen mapa osatzea da, eta prozesuok zenbateraino digitalizatuta dauden neurtzea, Kalitatea Hezkuntza kalitate ereduak finkatutako arauei jarraiki, hura osatzen duen aldetik. Honako hauek dira ikastetxeko bi prozesu multzo nagusiak
Prozesu pedagogikoak irakasleen irakaskuntza lanarekin lotuta daude, eta irakasleek bai ikasgelan eta bai ikasgelatik kanpo, hezkuntza arloko eragileekin (familiekin, ikasleekin eta irakasleekin) gauzatzen dituzte.
Ikastetxea
kudeatzeko
prozesu
administratiboak
ikastetxean
sistematikoki eta zentralizatuta gauzatzen dira, eta ez dute zuzeneko loturarik irakasleen irakaskuntza lanarekin.
2.1.4.- Ereduaren egitura: esparru nagusiak eta mailak “Ikastetxearen
heldutasun
teknologikoaren
eredua”
zehazteko,
ikastetxeko
prozesuak eraginkortasunez digitalizatze aldera, esparru nagusi edo interesgarriak (ikastetxeak landu edo hobetu egin behar dituenak) eta Heldutasun mailak (ikastetxeak helduago izateko izan beharko lituzkeen ezaugarriak) bereizten dira.
2.1.5.- Egiaztatze prozesua
2. Egiaztatze prozesua.
2.- EAE-KO EGUNGO EGOERA
9
IKTak egungo EAEeko ikastetxeetan
2.2.- Ikasys 2.2.1.- Zer da? Ikasys azken urteetan GIEko IKT taldeak garatu duen programa da. Tipologia zabaleko
aktibitate
didaktikoen
bidez
ikasleak
oinarrizko
konpetentziak lortzeko behar dituen baliabideak garatzeko balio duen hezkuntza ikerketa alorreko sistema berriztatzailea da. Ikasys Proiektua, norberak ordenagailu bidez ikasteko sistema da eta tresna informatikoak (hardware), aplikazio informatikoak (software) eta, estrategia kurrikularrak (edukiak) uztartzen
3. Netbook.
dituen multzoa da. Hiru zeregin ditu:
Trebatzeko: Ikaskuntzaren hainbat prozeduratan trebatzeari zuzentzen zaizkion jarduera sistematiko eta progresiboen bilduma da. Besteak beste, kalkulua, ortografia, problemen ebazpena, fisikaren algoritmoak…
Memorizatzeko: Ikaskuntzaren hainbat eduki memorizatzeko lagundu dezakeen jarduera sistematikoen bilduma da. Besteak beste, datu eta gertaera historikoak, geografia-toponimia, literatur obrak eta autoreak…
Nork berea egiteko: Ikaskuntzaren maila eta erritmoa ikasleak berak, era autonomoan eta indibidualean, dituen ahalmenen baitan, bere buruari ezartzeko eta jarduerak egiteko eskaintzen duen prozesua da.
2.2.2.- Zein helburu du? Egoera sinpleetatik abiatuz (aprendizaia puntualak), ikasgelan eta eguneroko bizitzan sortzen zaizkion egoera-problemak ulertzeko eta egoera hauei aurre egiteko, ikasleari bere beharrei egokitutako tresna sendoak ematea da proiektuaren helburu nagusia. Ikasys Proiektuko jardueren bidez ikasleak konpetentzia desberdinak lortzen lagunduko dien eta helburu espezifiko moduan definitutako aprendizaia puntualetan trebatuko dira. Beraz, jarduera hauen bidez konpetentzien garapenera bideratutako hezkuntza aprendizaia puntualen sistematizazioa lortu nahi da.
2.- EAE-KO EGUNGO EGOERA
10
IKTak egungo EAEeko ikastetxeetan
2.2.3.- Zein dira IKASYS sistemaren osagaiak? Hadware aldetik: eskola beharrei erantzungo dien eta erabiltzeko erraza eta merkea den IKASBOOK tresna informatiko mugikorra. Tresna hau gela arruntean integratu da eta ikasle bakoitza bere ordenagailuekin arituko da. Software aldetik: atal honek hiru web aplikazio biltzen ditu, jarduerak sortzeko eta antolatzeko aplikazioa, tresna informatiko mugikorrean jarduerak exekutatzeko aplikazioa eta irakasleek ikasleek egindako lanen garapenaren jarraipena egiteko aplikazioa. Eduki kurrikular aldetik: arloka eta zailtasunaren arabera mailakatutako jarduera sorta biltzen du. 6-12 adin bitartean arlo bakoitzeko 45.000 ariketa sortu dira, guztira, 225.000 ariketa bost arlotan banatuta (Euskara, Gaztelania, Ingelesa, Matematika eta Ingurunea).
2.2.4.- Zein prozedura erabiltzen du? Kontratu didaktikoa: ikaslearen gaitasuna eta ahalmena kontuan izanik kontratu didaktikoa egingo da, bertan irakasleak ikaslearekin batera adostuko du zer lan egin behar duen (zenbat ariketa, gainditu beharreko zailtasun maila, denboralizazioa‌). Aniztasunari erreparatzea: ikasle bakoitzak bere mailaren arabera landuko ditu aurrez hitzartutako ariketak. Bitartean, irakasleak lana gainbegiratuko du eta behar duen laguntza emango dio. Dibertsifikatzea:
aurrekoarekin
batera,
behar
bereziak
dituzten
ikasleen
jarraipenean edota etorkinen hainbat beharretan era lagundu dezake proiektuak. Ebaluazioa: ikasleak ariketak egin ahala, aplikazioak zuzendu egingo ditu; aldi bereko zuzenketa da. Lana bukatutakoan, ikasleak, irakaslearekin batera, jardueraren balorazioa egingo du, zer zailtasun izan duen, eta egiten duten balorazioaren arabera, bien artean erabakiko dute zein neurri hartu behar dituzten eta
zein
lan
konpromiso
ezarriko
duten
hurrengorako. 4. Ikasys.
2.- EAE-KO EGUNGO EGOERA
11
IKTak egungo EAEeko ikastetxeetan
2.3.- Eskola 2.0 2.3.1.- Zer da? Ikasgelen digi talizazioaren aldeko apustua da, IKTak heziketan eragiteko beharrezko baliabideaz horniturik
2.3.2.- Helburuak Eskola 2.0 ren helburuak honakoak dira:
Ohiko ikasgelak ikasgela digitalak bilakatzea
Irakasleak IKT-dun gaitasunetan trebatzea
Ikasgelatako metodologia aldaketari laguntzea
Eten digitala murriztea
Lan dinamikoa, partehartzailea, beste ikastetxeekin lankidetzan eta sarean sustatzea
HEZIKETA KALITATEA HOBETZEA
2.3.3.- Eskola 2.0 – Web 2.0 Aplikazioak baino gehiago Interneten jarduteko web 2.0 JARRERAN datza. Hau da: ezagutza partekatua, lankidetza ON-line, informazio trataera, sormena, aplikazio tresnak sarean, erabilerreztasuna eta baliabideak
2.3.4.- Irakasleen prestakuntza Lehen Hezkuntzako 5. mailako tutoreek eta gela horietan sartzen diren Ingeles eta Pedagogia Terapeutikoko irakasle guztiek prestakuntza jasoko dute eskualdeka. Hiru irakastalde antzeman dira:
Oinarrizkoa: informatika ezagupen urriak dituena, gutxitan erabiltzen ditu IKTak irakasgaiak ematen.
Ertaina:
ordenagailu
erabiltzailea, baina dokumentu eta
kudeaketa
pertsonalak burutzeko, tarteka bere ikasleekin informatika gelan lan egiten duena. 2.- EAE-KO EGUNGO EGOERA
12
IKTak egungo EAEeko ikastetxeetan
Aurreratua: Erabiltzaile arituak, goi mailakoak, irakasgaiak emateko IKTak erabiltzen dituena.
Horrela, prestatuko diren irakasle guztiek IKT gaietan duten trebetasun-mailara egokituko da. Prestakuntza MAILAK ondorengoak izan dira:
Oinarrizko IKT gaitasunak: Ofimatika, sistema eragilea, Internet
Arbel digitala: ADI-arbel Digital Interaktiboaren erabilera didaktikoa
Web 2.0 tresnen multzoa eta bere aplikazioa ikasgelan.
Berritzeguneetako aholkulariek prestakuntza hori eman dute, ikastetxeek material informatikoa jaso baino lehenago. Irakasleak prestatzeko, gai teknikoak ez ezik alderdi metodologikoak ere oso kontuan hartu dira.
2.3.5.- Ekipamendua Gela bakoitzeko ekipamendua (Hardwarea) Eskola 2.0 programaren ordenagailuak 10’’ko pantaila, 160 Gbeko diskoa, 1 GB eko RAM memoria eta kontsumo baxuko 1.6GHz-ko prozesatzailea duten miniportatilak dira. Arbel Digital Interaktiboak (ADI) 77’’-ko ukimen azalera eta bertikalean mugitu eta hainbat altueratara iristea ahalbidetzen duen euskarri bat dute. Gainera, bideoproiektagailuari eta bozgorailuekin konektatuta daude. Halaber, gela bakoitzean ordenagailuen almazenatzeko eta bateriak berriro kargatzeko armairu elektrifikatu bat egongo da. Eskola 2.0-ko gelek interneterako sarbide inalanbriko bat dute, ekipo guztietan internetera sartzea posible egingo duena.
Ikastetxe bakoitzeko ekipamendua 5. Eskola 2.0
Wifi kontrolagailu bat sare birtualak definitzeko, erabiltzaileak esleitzeko eta egiaztapena eta segurtasuna kontrolatzeko.
2.- EAE-KO EGUNGO EGOERA
13
IKTak egungo EAEeko ikastetxeetan
2.3.6.- Hornikuntza datuak Gela guztien zenbatekoa
Materiala gela bakoitzeko
Zentru publikoetan
539
Zentru kontzertatuetan
401
Arbel
digital
bideoproiektore armairu
interaktibo bat,
metaliko
bat,
bozgorailuak, elektrifikatua,
ikasleko ordenagailu portatil bateta irakasleentzako beste bat. Ikasleak erabiltzeko emandako ordenagailu 18.159 guztien zenbatekoa Biltegiratutako zenbatekoa
ordezko
ordenagailuen 1.841
6. Hornikuntza datuak.
2.3.7.- Ikastresnak Softwarea Portatilak
oinarrizko
softwarea
instalatuta
banatu
ziren.
Oinarrizko
konfigurazioak abiatze bakoitza GNU/ Linux eta Microsoft Windows XP Profesional ditu. Sistema eragile bietan gutxienez sofware ofimatikoa (OpenOffice), nabigatzailea (Mozilla Firefox), antibirusa eta plataforma anitzeko bestelako aplikazioak, Euskaraz eta Gaztelaniaz lizentzia librean. Ikastetxeak uste badu egile-eskubideen legeak lizentzia askea edukiko dutenak instalatu dira. Ikastetxeak autore eskubideen legeak babestutako softwarea erabili behar dutela, Sailari eskatu beharko dio. Sailak, berriz, egoki irizten badio, lizentziak emango dizkio ikastetxeari. Guztiz debekatuta geratuko da jabetza intelektualeko eskubideak urratu dezakeen softwarerik erabiltzea.
Edukiak Interneten erabil daitezkeen materialen gida bat prestatu da eta Agrega sarearekiko loturak ezarri. Sare hori autonomia-erkidegoek eta Hezkuntza eta Zientzia Ministerioak partekatzen dugu, eta Espainiako hizkuntza ofizial guztietara itzulita dago. Era berean, metodologia-proposamen guztiak aurrera ateratzeko material bereziak egongo dira. 2.- EAE-KO EGUNGO EGOERA
14
IKTak egungo EAEeko ikastetxeetan Lankidetza
proiektu
telematikoak
ere
jarri
dira
abian. Oinarri
soziokonstruktibistekin bat egiten dute eta gehienetan gelako proiektuak, zein erronka kognitiboen metodologian oinarritzen dira. Ikasleek gaitasun digitala, hizkuntza komunikaziorako, ikasten ikastea, autonomia eta ekimena, eta beste oinarrizko gaitasunak lortzeko bitarteko estratejikoak eskeintzen dituzte. Proposamenak pelutxe proiektua, asmakilo proiektua eta euskadin zehar proiektua dira.
3.- TEKNOLOGIA BERRIAK ELGOIBAR IKASTOLAN IKTen erabilera eskoletan erraztu eta bultzatzen dituzten proiektu ezberdinak aipatu ditugu. Baina guk eskoletan IKTen erabilera nolakoa den ezagutu nahi izan dugu eta honetarako Elgoibar Ikastolara hurbildu gara. Hala ere esan behar da eskolen artean hetereogenitatea dela nagusi (azpiegiturei dagokienez ezberdintasunak) eta hauek erabiltzeko era ezberdinak daudela. Beraz, hau adibide bat besterik ez da. Elgoibar Ikastolak, informazio eta teknologia berrietan oinarritutako irakaskuntza bultzatzeko ikastola pilotu denetik (2000-01), hainbat saioetan partaide da, Ikastolen Elkartea eta beste ikastola pilotuekin batera.
3.1.- Ekipamendu informatikoa Hard Elgoibar Ikastolako sareak 3 zerbitzariren lanean oinarritzen da eta kanporako konexioa ziurtatzeko bi router daude. Ikastetxeak bi informatika gela ditu. Gela batean 10 ordenagailu daude eta bestean 12. Antolaketari dagokionez, Lehen Hezkuntzako irakasleek ordu finkoak dituzte hartuta urte guztirako eta ordu horietan umeekin informatika gelara jeisten dira. Gainera, 08-09 ikasturtetik aurrera bi armairu mugikor dituzte 26na ordenagailu ultra eramangarriekin. Hauen helburua gelatik mugitu gabe ekipamendu informatikoak ikasleen esku jartzea da. HH eta LHko gela guztietan ordenagailu bat dago. Hauen erabilpena anitza da. Horrez gain, 08-09 ikasturtean, LH-ko 5. eta 6. mailetako gela bakoitzean proiektore bat ezarri zen. Bestalde eta aurreko ekipamendua osatzeko portatilak eta proiektoreak dituzte baliabide osagarri gisa behar den kokapenera eramateko. Ikus-entzun ekipamenduak ere badituzte mediatekan eta ikus-entzunezko gelan bideo magnetoskopioekin eta DVD irakurleekin, bata 29�ko telebistarekin eta 2.- EAE-KO EGUNGO EGOERA
15
IKTak egungo EAEeko ikastetxeetan bestea proiektorearekin. Honi mediatekan duten bideokonferentzia sistema gehitu behar zaio, horretarako bideo eta audio hard espezifikoarekin. 08-09 ikasturtean arbel digitala, webcam, proiektore fijoa, bideokonferentzi sistema jarri zen bilera gelan. Irudien eremuan DVD-bideo kamara eta 2 argazki kamara dituzte (1 digitala). Fotokopiagailua sarean kokatzen da eta zuri-beltzeko eskanerra ere badu. Koloretako eskanerra administrazioan eta mediatekian kokatzen dira. HH-k ere bere fotokopiadora propioa du. Beste hainbat inprimagailu ere saretik eskuragarri dira.
Soft Oro har ekipo guztietan ofimatika aplikazioak dituzte, 07-08 ikasturtetik OpenOffice suit-delakoa. Honez gain soft nahiz baliabide desberdinak jasotzen dituen biltegi birtuala dute sarean. Informazio gehiago: ( www.elgoibarikastola.net ) Barneko komunikazio, baliabideen kudeaketa eta kudeaketa administratiboa nahiz akademikoa bideratzeko intranet-extranet aplikazioak dituzte (IKASWEB eta IKASDAT,(www.elgoibarikastola.net).
3.2.- Teknologiaren ezarpena Teknologia eta IKTen ezaugarrietako bat berrikuntzan datza. Ezinezkoa izaten da egun batetik besterako erabateko ezarpena. Hau dela eta, IKT planean jaio eta bertatik kudeatzen dituzte IKTen ezarpenerako proiektu pilotuak. Proiektu ezberdinak garatzen dituzte urtero. Hezkuntza zerbitzuaren berrikuntza moduan ezartzen dituzte hasiera batean, behin teknologia jakin bat behar bezala zabaldua dagoela ikusten denean (bere baliozkotasuna frogaturik dagoenean), IKT planetik desagertuko litzateke, eguneroko programazioetan txertatuta izango baita. Prozesu hau urtean zehar garatu beharreko proiektuen aukeraketarekin hasten dute. Printzipioz, proiektu hauek iturri ezberdinetatik etor daitezke eta batzuetan beste aliatu zein
bezeroekin
batera
garatzen
dira.
Hauek
dira
batzuk:
klik
eta
klik
(http://www.kliketaklik.com), berde-berdea (http://www.berde-berdea.net), zernola zientzia
olinpiada
(http://www.zernola.net),
kosmodisea
proiektua
(http://www.kosmodisea.net) eta lan honetan aipatu ditugun eskola 2.0, ikasys eta heldutasun teknologikoa:
3.- IKT-AK ELGOIBAR IKASTOLAN
16
IKTak egungo EAEeko ikastetxeetan
Ikasys Elgoibar ikastola hautatua izan zen esperimentazioan parte har zezan. 2008-09 ikasturtean LH2, LH4 eta LH6an esperimentatu zen, bi lerroko mailak izanik talde bat kontrol talde bezala izendatu zen eta beste taldea aritu zen programarekin. EHUko kanpo ebaluazioa izan zuten behaketa zuzenaren bidez, irakasleei, proiektuaren koordinatzaileari eta zuzendariari egindako elkarrizketa eta inkesten bidez. Ikasleei hasierako ebaluazioa egin zitzaien eta amaieran beste bat. Esperimentazioan zehar programaren aplikazioaren gorabeherak beste ikastola guztiei azaltzeko aukeratua izan zuten Elgoibar Ikastola eta IKT dinamizatzailea eta zuzendariak eman zituzten azalpenekin. Emaitzak guztiz positiboak izan ziren, bereziki ikasleek azaldutako atentzio maila eta motibazio maila altuagoak azpimarratu ziren, emaitzetan eta oro har kontrol taldekoen baino hobeagoak zirelarik. Gaur egun, 3 mailatan dago hedatua, 129 ikasle batzen dituelarik.
Heldutasun teknologikoaren eredua Informazio eta komunikazio teknologien (IKT) erabilera ikastetxeko jarduera guztietara zabaltzen ari dira. Horretarako, eskola hornitzeaz gain irakasle eta ikasleen prestakuntza lantzen dute. Honetaz gain gurasoekin dituzten harremanak bide hauetatik egitea bultzatuko dute. Guzti hori bermatzeko, hezkuntza sailak bultzatzen duen Ikastetxeen Heldutasun Teknologikoaren Eredu proiektuan sartu ziren. 2008/2009 ikasturteko helburu nagusia bigarren maila lortzea izan zen. Horretarako proiektuak jartzen zizkien helburu nagusiak gauzatzen aritu ziren eta profesionalek eskatutako profil desberdinetan formatu eta ziurtagiriak lortzeko ESI-k antolatutako probetara aurkeztu ziren 2008-09 ikasturtean.
7. Lehen Hezkuntzan profila duten irakasleen kopurua.
Proiektu hauez gain, ikasleei ikastolako Gmaila zabaldu zitzaien. Gainera, LMHko IKT konpetentzi definizioaren lanketan aritu ziren.
3.- IKT-AK ELGOIBAR IKASTOLAN
17
IKTak egungo EAEeko ikastetxeetan
3.3.- Giza baliabideak Antolaketa honek giza baliabideak behar ditu funtzionatzeko, eta honi lotuta funtzio eta betebeharren egituraketa zehatza. 2000 urteaz geroztik, IKT kudeaketa IKT taldearen ardura da batik bat. Talde honen zereginen artean urteko IKTei dagozkien beharrak identifikatu, teknologi berrien ezarpena planifikatu, pertsonen formazio beharrak identifikatu, etab. daude. Helburu eta ekintza guzti hauek IKT planean txertatzen dira eta Proiektuen Kudeaketarako Sistematikaren arabera kudeatzen da. Sorretatik, talde honen baitan Zuzendaritza Taldeko kideren batek parte hartzen du, beti ere, Politika eta Estrategiaren ikuspegi orokor bat ziurtatzeko asmoz. Garrantzia honen ebidentziatzat, gaur egun zuzendaria bera da talde honetako kide. Bestetik dinamizatzailearen figura dago, egun dinamizazioak 12 ordu liberazio hartzen dituelarik bi pertsonen artean banatuta. Figura honen betebeharra IKTen garapena ikastetxean bultzatu eta honi dagokion eremu oro koordinatzea da. Hau guztia operatiboa mantentzeko IKT mantenamendu arduradunaren figura dute. Honen esku dago ekipamendua eraginkor edukitzea eta behar denean kanpoko mantenamendu
hornitzailearekin
harremanetan
jartzea
eta
honen
zeregina
gainbegiratzea. Elgoibar Ikastolan pertsona berak hartzen du web orriaren mantenamendu eta garapen lana ere (webmaster bezala ezagutzen dena).
3.4.- IKT formakuntzak Irakasle berriei formakunzta ematen zaie. Hala nola, Toshibaren ( fotokopiatu eta eskaneatzea) eta Ikasweb-en erabilpena (Informazioa oro har, berriak sartzea, baliabideen eskaera, ikastolako leiho-irekiaren funtziona-mendua‌); Ikasdat-Ikasweben bidez notak sartzea, tutoretzak, behin behineko notak: argazkiak dagokien karpetara pasatzeko prozedimendua‌ Honez gain, ikasturte hasieran IKT ikastaroen berri ematen zaie irakasle-langileei eta formakuntzek inplementazio praktikoa helburu izanik.
3.5.- Teknologien zabalkundea ikastola guztian zehar Urteetan zehar ikasi dutenaren arabera,Teknologien ezarpenean erronka nagusia ez datza
teknologia
berritzaileena
ekartzean,
baizik
3.- IKT-AK ELGOIBAR IKASTOLAN
eta
bere
hedapenean. 18
Elgoibar Ikastolan argi izan dute berrikuntza ez dela benetakoa pertsona guztiengan zabaltzeko gai ez badira. Ildo honetan, Elgoibar Ikastolak esfortzu handia egin du teknologiak edo IKTak pertsonen aldetik onartuak eta erabiliak izan daitezen. Gaur egun, ikastolako pertsonen %75ak erabiltzen ditu IKTak gelan (1.profila) eta beste hainbestek erabiltzen ditu erramienta telematikoak (2. profila). Bestalde aipagarria da ere ikasle eta gurasoei zuzendutako teknologiaren ezarpen maila. IKASYS proiektu aitzindaria edo gurasoei eskainitako internet bidezko baliabideak dira aipagarrienetakoak. Guraso guztiek daukate ikastolako web gunean sartzeko erabiltzaile pasahitza. Abantailen artean, 09-10 ikasturte bukaeran seme-alaben notak ikusteko aukera zabaldu zitzaien.
4.- ONDORIOAK Laburbilduz, paradigma berri honen aurrean plan ezberdin ugari eman dira. Egun EAEan eskoletan IKTen erabilera erraztu eta bultzatzeko 3 proiektu bereizten dira nagusiki. Baina Heldutasun Teknologikoa gelditurik dago eta Eskola 2.0k ez ditu edukiak osatu oraindik. Eskolen artean hetereogenitatea da nagusi bai azpiegiturei dagokienez eta baita hauei ematen zaien erabilerari dagokionez ere. Hala ere, Elgoibar Ikastolakoen esaldi bat oso egokia iruditu zaigu: ezagunak dira punta-puntako IKTak ezarri dituzten erakundeak, baina bere pertsonen artean zabaltzeko zailtasunak izan dituztenak, azkenean, IKTak, desertuan aurkitu genitzakeen oasiak besterik ez direlarik. Teknologien ezarpenean erronka nagusia ez datza teknologia berritzaileena ekartzean, baizik eta bere hedapenean. Berrikuntza ez da benetakoa pertsona guztiengan zabaltzeko gai ez bada. Irakasleen formakuntza oso garrantzitsua da. Irakasleen formakuntzak jarraia izan behar du. Elgoibar Ikastolan esandako ideia bat garrantzitsua iruditzen zaigu: formakuntzak egin ahala, inplementazio praktikoa helburu izanik, irakasleen kontrastea eta beren aplikazioa metodologian zeintzuk izan daitezkeen jaso behar dira, honela irakasleen konpetentzien zerrenda eta jakintasuna sendotuz. Gainera, eskoletan antolaketa egokia izan dadin giza baliabideak behar dira funtzionatzeko, eta honi lotuta funtzio eta betebeharren egituraketa zehatza. 4.- ONDORIOAK
19
IKTak egungo EAEeko ikastetxeetan
5.- BIBLIOGRAFIA
www.ikasys.net
Hurbilketa ikastetxeen heldutasun teknologikoaren eredura pdf eta ppt.
www.hezkuntza.ejgv.euskadi.net/
www.eskola20.euskadi.net
Elgoibar Ikastolako informazioa (www.elgoibarikastola.net)
Losada, Daniel: Marco estratégico de Euskadi ante la Sociedad de la Información en la Escuela. Ediciones paraninfo.
5.- BIBLIOGRAFIA
20