“Woningcorporaties bundelen krachten in aardbevingsgebied”

KR8: “Woningcorporaties bundelen krachten in aardbevingsgebied”

In november 2021 leverde Wierden en Borgen in Ten Post 18 gloednieuwe aardbevingsbestendige en energiezuinige woningen op.

Zo snel mogelijk huizen versterken, zodat huurders veilig kunnen wonen en klaar zijn voor de toekomst. Dat is het doel van de acht woningcorporaties met huurhuizen in het aardbevingsgebied. Om dat voor elkaar te krijgen, bundelen zij hun krachten in het samenwerkingsverband Kr8. De Kr8-corporaties putten hierbij uit jarenlange ervaring met dorp- en wijkvernieuwing. Met hun samenwerkingspartners werken zij aan oplossingen voor de versterkingsopgave. In gesprek met twee directeur-bestuurders, Anita Tijsma van Acantus en Matthieu van Olffen van Wierden en Borgen.

De maatschappelijke opgave in het aardbevingsgebied is groter en complexer dan ooit. Iets meer dan dertig procent van de te versterken woningen in Groningen is bezit van corporaties. “Het is een unieke opgave”, vertelt Matthieu van Olffen. “Niemand in Nederland had hier ervaring mee. Dorpen en wijken vernieuwen is de kern van ons werk. Die kennis en ervaring benutten we in onze contacten met onze samenwerkingspartners. Toch is het versterkingsdossier uiterst complex. Het kost veel tijd om daar te komen waar we willen zijn: onze huurders veilige, duurzame en betaalbare woningen bieden die aansluiten bij wat er nu nodig is, én in de toekomst.”

“Kr8 staat voor de kracht van mensen”, stelt Anita Tijsma, bestuurder van Acantus. “De kracht van huurders, gemeenten, aannemers en de corporaties in dit gebied. Die kracht is nodig om het hoofd te bieden aan de ongerustheid, onzekerheid en machteloosheid die bij veel inwoners leeft vanwege de gaswinning, de aardbevingen en de gevolgen ervan. Vanuit samenwerking kunnen we meer voor onze huurders betekenen. Want in de Kr8 bundelen we kennis, ervaring en onderzoek om aan te sluiten bij wat zij nodig hebben. Niet alleen nu, maar ook voor de toekomst.” Daarnaast zet de Kr8 zich in voor eerlijke compensatie van haar huurders. Zij moeten in dezelfde gevallen hetzelfde behandeld worden. Dus eenzelfde vergoeding krijgen van de overheid als zij bijvoorbeeld tijdelijk moeten verhuizen. Het valt niet uit te leggen als een particuliere eigenaar dan een hogere vergoeding krijgt van het rijk dan een huurder. De Kr8corporaties hebben zich er met succes voor ingespannen om die vergoedingen gelijk te trekken. Duidelijkheid en eenduidigheid voor de huurders staat hierbij voorop.

In de Kr8 werken acht woningcorporaties aan veilige, betaalbare en duurzame woningen voor huurders. Deze corporaties werken samen met hun huurders, gemeenten,

Kinderen kijken op de bouwplaats van 35 nieuwe aardbevingsbestendige woningen in Loppersum Bewonersbegeleider Janneke Tepper van Groninger Huis in gesprek met een huurder. (foto LS Fotografie)

Nationaal Coördinator Groningen (NCG) en aannemers aan deze vraagstukken. 'Ook werken de Kr8-corporaties samen met de HPAG (het platform van huurdersorganisaties in het aardbevingsgebied). De acht woningcorporaties in het aardbevingsgebied zijn: Acantus, De Delthe, Stichting Uithuizer Woningbouw, Groninger Huis, Lefier, Woongroep Marenland, Wierden en Borgen en Woonzorg Nederland.

Samen met huurders dorpen en wijken vernieuwen is de kern van ons werk

Naast particuliere eigenaren zijn ook huurders en corporaties gedupeerden in dit dossier. Tijsma: “Eigenlijk kun je de positie van een woningcorporatie vergelijken met een particuliere eigenaar. Dat betekent dat ook wij voor een groot deel afhankelijk zijn van de overheid. Want de overheid bepaalt of een woning voldoet aan een veiligheidsnorm of niet. En zolang de overheid dat onderzoekt, kunnen wij onze huurders geen duidelijkheid bieden. Voor een aanzienlijk deel van onze huurders wachten wij nog op die duidelijkheid. We weten allemaal uit verschillende onderzoeken wat dat wachten en die onduidelijkheid met mensen doet.”

De Kr8-corporaties zoeken naar een balans tussen snelheid en zorgvuldigheid in de versterkingsaanpak en streven naar eerlijke compensatie voor huurders. Ook eerlijke compensatie is een belangrijk punt voor de Kr8. Van Olffen: “De afgelopen twee jaren hebben wij ons hier hard voor gemaakt bij de overheid. Zo hebben onze huurders in het aardbevingsgebied

In 2021 werden in de Schrijversbuurt in Delfzijl 55 aardbevingsbestendige, gasloze en energieneutrale huurwoningen voor Acantus opgeleverd.

Aan de Maarweg in Uithuizen worden 30 aardbevingsbestendige woningen gebouwd voor SUW.

vorig jaar een tegemoetkoming van 750 euro van de overheid gekregen en ook de vergoedingen waar huurders recht op hebben zijn gelijk getrokken met particuliere eigenaren. Dat zijn voor onze huurders belangrijke punten geweest. En voor ons dus ook.”

Nog steeds is er veel onzekerheid en onduidelijkheid in de versterking. Ook het tempo is langzaam en het contact met huurders gaat niet altijd goed. “Dat is voor ons reden geweest om met onze huurders zekerheden te formuleren die we belangrijk vinden bij de aanpak van de woningen. Plannen maken voor woningen doen we samen met huurders aan de hand van die zekerheden. En dat is niet altijd makkelijk, want we komen aan het thuis van mensen. Maar we hebben geen keus, we moeten dit samen doen”, zegt Van Olffen, bestuurder van Wierden en Borgen.

De corporaties betrekken huurders bij ieder project, van planvorming tot beoordeling. Aan de zogenaamde corporatietafel spreken huurders zelf met de staatssecretaris over de toekomst van de volkshuisvesting in het aardbevingsgebied. De bouwtafel is een overleg tussen het ministerie van Economische Zaken en Klimaat, de NCG, de vijf gemeenten in het gebied, huurdervertegenwoordiging en corporaties. Samen kijken ze naar de voortgang van de versterking. “Op deze manier hebben onze huurders rechtstreeks invloed. Zij worden gehoord”, zegt Tijsma. Door de verbinding op deze tafel van de diverse partijen hopen we grip te krijgen en houden op de grote opgave die we hier hebben te doen. Samen met onze huurders.”

Met duurzame huizen inspelen op de veranderende woonvraag

“Onze kerntaak is sociale huisvesting. Maar wonen is meer dan dat”, zegt Van Olffen. “We leveren goede en betaalbare woningen die een antwoord zijn op de veranderende woonvraag. We realiseren een toekomstbestendige woningvoorraad en een evenwichtige woningmarkt, met behoud van gedifferentieerde dorpen, wijken en kernen. We zoeken ook naar kansen. We ondernemen met nieuw en bestaand vastgoed door nieuwe producten te ontwikkelen en het bestaande bezit te transformeren. Zo bouwen we bijvoorbeeld meer levensloopbestendige huizen: huizen die zo gebouwd worden om er zo lang mogelijk in te kunnen blijven wonen, die voor jong én oud geschikt zijn.”

Het versterken van woningen is ook voor de lange termijn. Tijsma: “Daarom pakken we meteen de verduurzaming van woningen op. Niemand zit erop te wachten om op korte termijn weer te moeten verhuizen. Daarom combineren we het nu al. Nergens staan straks zoveel duurzame huizen als in Groningen. Maar dat mensen straks in een duurzaam huis wonen, met meer gemak en minder stookkosten, is een mooi gevolg van een heel nare situatie.”

De corporaties zijn nu een aantal jaren bezig en weten het versterken van huizen steeds beter en eerder uit te voeren. Tijsma: “Het is heel Gronings om te kijken naar wat er verkeerd gaat. Maar we zetten steeds kleine stapjes naar een betere samenwerking met onze huurders en partners en meer resultaat. “Zo hebben we afspraken gemaakt met het Instituut Mijnbouwschade Groningen (IMG) voor een snellere schadeafhandeling, omdat wij nu zelf een deel van de coördinatie uitvoeren. Ook hebben ruim duizend huurders het afgelopen jaar een versterkte of nieuwe woning gekregen. Tegelijkertijd wachten we voor een groot deel van onze woningen nog op versterkingsadviezen of een herbeoordeling op basis van de nieuwe veiligheidsnorm. Zonder versterkingsadvies kunnen wij onze huurders niet de duidelijkheid geven waar zij op wachten. Huurders vragen ons wat een mogelijke verhoging van de gaswinning betekent voor de veiligheid van hun woningen of de voortgang in het versterkingsprogramma? Die duidelijkheid kunnen wij niet geven. We hebben dus ook nog heel veel te doen.”