deFilharmonie seizoenspecial 1314 by Royal Flemish Philharmonic

Dirigeren is het mooiste vak dat er is Interview met chef-dirigent Edo de Waart ThuiskomenOveropDeverplaatsing Roma en deSingel De methode Herreweghe Met respect voor oud en nieuw De nieuwe Koningin Elisabethzaal

-LEESDirigeren is het mooiste vak dat er is – interview Edo de Waart De methode Herreweghe – interview Philippe Herreweghe

Steven Isserlis danst in Dvořák KIDconcerten

Met respect voor oud en nieuw – De nieuwe Koningin Elisabethzaal 17 Wim Henderickx – Artist in residence 26

55 Thuiskomen op verplaatsing – over De Roma & deSingel 75 deFilharmonie als exponent van een dynamisch Vlaanderen

-ONTDEK- -BELEEFDe favoriete plekken van het orkest 5 opMaat 29

34 Klassiek in de Stad 41 Concertkalender

Het menu ‘deFilharmonie’ 58

70 Kamermuziek in AMUZ

Het nieuwe concertseizoen 67

85 Muziekfeest ‘2140’

De muziekkeuze van onze jonge solisten 72 Jonge wolven en oudgedienden 80 Partners in music – De Bijloke & deFilharmonie 82 deFilharmonie online 86

-BELUISTER61 deFilharmonie presenteert haar eigen label 64 Radu Lupu, introspectieve mijmeraar 68 Tips voor hem en haar

Beste muziekliefhebber, Met gepaste trots presenteer ik u onze allereerste ‘seizoenspecial’! In dit magazine komt u écht alles te weten over deFilharmonie. Want in deze tijden waarin we u op Facebook en Twitter trakteren op leuke weetjes, een blik achter de schermen en korte nieuwsberichten, hebben we gemerkt dat er toch ook vraag is naar meer en diepgaandere informatie over ons orkest. Daarom laten we in deze seizoenspecial onze dirigenten uitgebreider aan het woord en lichten we een tip van de sluier op over de nieuwe Koningin Elisabethzaal. Verder schetsen we een portret van onze gastdirigenten en jonge solisten en maakt u op een andere manier kennis met deFilharmonie. Leesvoer voor een heel seizoen en een mooie aanvulling op de traditionele abonnementenbrochure!

Nog nieuw dit seizoen is onze intensere samenwerking met Muziekcentrum De Bijloke in Gent. Kort samengevat wordt Gent onze tweede thuishaven. Naast onze symfonische concertreeks en de KIDconcerten breiden we ons educatieve aanbod in Gent uit. En de beproefde formule van het Re-Mix Orchestra, het improvisatieorkest waarin jongeren samen met orkestmuzikanten van deFilharmonie een opwindende compositie neerzetten, wordt naar Gent gebracht. Ook in de concertzaal belooft 2013/2014 een mooi seizoen te worden. Onder leiding van chefdirigent Edo de Waart en hoofddirigent Philippe Herreweghe blijft ons orkest verder groeien en de grenzen verleggen. Het is dan ook uitkijken naar topsolisten als Janine Jansen, Radu Lupu en Steven Isserlis en een seizoen waarin de grootste meesterwerken naast de leukste KIDconcerten en de intiemste kamermuziekconcerten staan. Voor nu veel leesplezier, voor straks welkom op een van onze concerten! Hans Verbugt Intendant deFilharmonie

www.defilharmonie.be Samenstelling & eindredactie Hedwig Scheltjens | Grafisch ontwerp Hannelore Reynders | Coverfoto Bert Hulselmans | V.U. Hans Verbugt, Braziliëstraat 15, 2000 Antwerpen

BO ZAR MU SIC

MUSIC LIFTS YOU

ONTDEK DÉCOUVREZ DISCOVER SEASON 2013-2014 Photo | Foto © Henrik Sorensen

Wat is je favoriete plek in Antwerpen? door Bianca Van Roosbroeck & Hedwig Scheltjens, foto’s Inne Helsen & Miel Pieters

We vroegen 9 jonge muzikanten en teamleden van deFilharmonie naar hun favoriete plek in Antwerpen. Vergeet de Groenplaats en de Meir, op onderstaande plaatsen is het te doen!

Charlène Deschamps (Virait, Frankrijk) fluit — ‘Mijn favoriete plaats in Antwerpen is het Museum Plantin-Moretus. Dit museum laat zien dat Antwerpen al in de zestiende eeuw een belangrijke stad was. Het gebouw zelf is heel mooi en de collectie is uitstekend. De sfeer van de plaats is echt authentiek. Je waant je terug in de zestiende eeuw.’

Xu Han (Anhui, China) viool — ‘Er zijn een heleboel leuke plekken in Antwerpen, maar mijn favoriete plek is toch het MAS. Niet alleen omdat het een prachtig gebouw is met een uitzonderlijke collectie, maar ook omwille van het schitterende uitzicht over de hele stad, de Schelde en de haven. Het museum is omgeven door water en er is plaats te over om gezellig bij elkaar te zitten, met uitzicht op de mooie huizen en de jachten die in de haven aanmeren. Zeker op zonnige dagen is het de moeite!’

Mara Mikelsone (Riga, Letland) viool — ‘De plaats waar ik het liefste kom, is mijn appartement in de wijk Zurenborg, maar ook de Dageraadplaats mag er zijn. Het is een sfeervol pleintje met de Sint-Norbertuskerk, gezellige cafés en een speeltuin aan de zijkant. Bovendien is het er elke donderdag markt. Het voelt heel ‘zuiders’ aan, zeker tijdens warme zomermaanden.’

Hedwig Scheltjens (Mortsel, België) pers & publicaties — ‘Mijn favoriete plek in Antwerpen is niet zozeer een plek als wel een beeldje: Den Deugniet. Het staat in de buurt van de Oudaen en de winkelwandelstraten richting Groenplaats. Telkens als ik vroeger met mijn vader naar Antwerpen kwam, stapten we daar op de hoek van tram 7 en kwamen we langs Den Deugniet. Vervolgens tilde mijn vader me op zodat ik over de blote billen van het ventje kon wrijven, want dan mag je een wens doen en dat doen kleine meisjes graag. Sindsdien wrijf ik nog steeds over het beeldje als ik in de buurt bent en als Den Deugniet weer eens een keer gestolen is, ben ik toch altijd een beetje triest. Een ventje dat zijn broek laat zakken, dat mag toch niet ontbreken in een stad als Antwerpen!’

Bernd Van Echelpoel (Wilrijk, België) tuba — ‘Mijn meest geliefde plek in Antwerpen is de Seefhoek, een buurt met een lange geschiedenis die haar naam dankt aan een van de heerlijkste Belgische bieren (SEEF). Ik moet maar enkele stappen buiten de deur zetten of ik waan me in een andere wereld: de Arabisch getinte Handelstraat. Naast muzikant ben ik ook afgestudeerd als hulpkok en eten en drinken zijn mijn grote passie. In de Handelstraat vind je tal van lekkere zuiderse bakkers, slagers, groentewinkels en restaurants. Bovendien zijn ze allemaal heel betaalbaar en staan ze garant voor topkwaliteit. Alles om mijn buikje en hartje aan op te halen dus. Wat heeft een mens nog meer nodig om gelukkig te zijn?’

Jaume-Blai Santonja Espinos (Bocairent, Spanje) slagwerk — ‘Ik kan er maar moeilijk eentje uitkiezen… Ik hou van het historische centrum, en misschien is de Lijnwaadmarkt wel mijn favoriete plek. Dit straatje verandert met de seizoenen en ziet er zomer, winter of lente telkens helemaal anders uit. Je hebt er niet alleen superleuke bars, zoals De Muze (een van de beste bars van Antwerpen!), maar ook kleine restaurants. Telkens als er iemand op bezoek komt, neem ik hen mee naar De Muze. Het is er niet alleen ’s avonds heerlijk toeven, maar ook ’s middags geniet je er van de rustige atmosfeer in een fantastisch oud gebouw! Nog niet zo lang geleden heb ik trouwens ook het Rivierenhof in Deurne ontdekt. Dat ligt wel buiten de stad, maar ik ben blij dat ik eindelijk een groot park heb gevonden. Ik kan er niet veel over zeggen, behalve dat iedereen er een keer naartoe moet gaan.’

Nele Delafonteyne (Beveren, België) klarinet — ‘Eén van mijn favoriete plekken in de stad is het Nachtegalenpark. Ik fiets of wandel er een paar keer per week naartoe om te ontspannen en frisse lucht op te snuiven. Zeker nu de verbinding met het Middelheimmuseum is opengemaakt, biedt het park nog meer wandel- en kijkplezier. In de zomer is het heerlijk vertoeven op een bankje tussen de kunstwerken. Een andere favoriete plek is ‘Broer Bretel’, een koffiebar vlakbij deFilharmonie op het Eilandje. Een superleuke plek om te ‘chillen’ na een zware repetitie. Mijn favoriet is de ‘Black Momma’, een heerlijke warme chocolademelk met 2 grote Melo-cakes erbovenop!’

Jaroslaw Mroz (Radlow, Polen) contrabas — ‘Het is moeilijk om mijn favoriete plek in Antwerpen te kiezen, want er is zoveel moois te zien. Ik kwam voor het eerst in Antwerpen in 2009 toen ik een vriend opzocht. Ik was erg onder de indruk van de oude stad, de mooie gebouwen en de ontspannen sfeer. Mijn vriend nam me toen mee naar een ‘geheime’ plek die je zelfs op Google Maps niet terugvindt. Het is een smal steegje aan de Pelgrimstraat. Zodra ik door het toegangspoortje stapte, waande ik me terug in de middeleeuwen. Charmante restaurants en een leuk café maken van dit plekje een verborgen juweeltje in de stad. Sinds ik in 2010 zelf in Antwerpen kwam wonen, toon ik dit plekje aan iedereen die op bezoek komt. En het blijft telkens even leuk om de verbazing op hun gezicht te zien als we door het hek stappen!’

Diego Liberati (L'Aquila, Italië) cello — ‘Ik hou heel erg van het De Coninckplein. Het is leuk om te zien hoe mensen uit verschillende culturen en alle uithoeken van de wereld elkaar op dit plein ontmoeten en samen in deze buurt wonen. De jongeren spelen basketbal op het plein en de bibliotheek trekt veel studenten aan. Je hebt er bakkerijen, kleine winkeltjes, gezellige cafés en koffiehuizen en elk weekend wordt er wel iets georganiseerd op het plein, van live muziek tot een boekenmarkt. Er is niks fancy of fake aan het plein, maar je ziet er het echte leven en er wordt veel moeite gedaan om het leven voor iedereen samen aangenamer te maken. Super!’ •

U bent een van de weinige dirigenten die ook hobo studeerden.

Levert het een natuurlijk voordeel op bij het dirigeren, blazer zijn?

Het komt inderdaad niet vaak voor. Rudolf Kempe was ook een hobo誰st. Ik heb me gek genoeg altijd tot zijn stijl aangetrokken gevoeld. Hij was een hele smaakvolle, fantastische musicus. Wat hij met de M端nchner Philharmoniker heeft gedaan, is werkelijk geweldig. Hij tekende ook voor de mooiste Lohengrin die ooit op plaat werd gezet. Toen hij overleed, zou hij Ariadne auf Naxos bij Covent Garden doen, en hebben ze mij als vervanger gevraagd. Zijn weduwe, die ik toen ontmoette, vond het geweldig aardig dat ze een andere hobo誰st hadden gevraagd om het van hem over te nemen.

Nou, als blazer ben je je er constant van bewust dat je moet fraseren door te ademen. Strijkers of pianisten zijn niet van nature gewend om te ademen, die kunnen gewoon uren na elkaar doorspelen. Fraseren is dan ook iets wat je jezelf moet aanleren. Als je een goede leraar hebt gehad, doe je dat misschien wel vanzelf. Toch valt het me op hoe weinig sommige orkesten bezig zijn met fraseren. En daar probeer ik als dirigent dus iets aan te veranderen. Dus ja, hobo誰st zijn heeft me in zekere zin wel getekend. Het heeft me vooral geholpen toen ik opera ben beginnen dirigeren. Als operadirigent moet je meeademen met de zangers, je moet begrijpen hoe hun partij in elkaar zit en wat de

Dirigeren is het mooiste vak dat er is door Tom Janssens, foto’s Jesse Willems

Geen beroep waarbij je zoveel van de wereld ziet als het beroep van dirigent. Na Rotterdam, Minnesota, Hilversum, Hongkong, Sydney en San Francisco is de Nederlandse topdirigent Edo de Waart neergestreken in Antwerpen, waar hij in 2011 chef-dirigent van deFilharmonie werd. Hoe blikt hij terug op het verleden en met welke blik kijkt hij naar de toekomst?

meest natuurlijke manier is om een melodie neer te zetten. En voor de rest zegt iedereen dat hoboïsten de meest eigenwijze mensen zijn die er op aarde rondlopen. Dat is misschien wel waar.

U bent op tijd gestopt, zullen we maar zeggen. Klopt, ik ben nooit helemaal het woud in gegaan. Overigens heb je als hoboïst ook een geweldig overzicht van wat er allemaal in het orkest gebeurt. Je zit pal in het midden van je collega’s en hebt het beste zicht op de dirigent en zijn manier van werken. Ik was niet zo vreselijk lang orkestmusicus: anderhalf jaar bij het toenmalige Amsterdams Filharmonisch Orkest en daarna even lang bij het Concertgebouworkest. Maar

dat waren wel heel waardevolle jaren voor mij, daar liggen mijn roots. Ik heb dus onder Bernard Haitink gespeeld, die toen aan het begin van zijn carrière stond. Omdat ze wisten dat ik wilde dirigeren, mocht ik voor de tijd dat ik niet speelde, stage lopen als assistent naast Haitink.

Hoe kwam u er eigenlijk bij om te gaan dirigeren? Mijn vader nam me af en toe mee naar concerten. En ergens toen ik dertien was, nam hij me mee naar het Concertgebouw, waar er zitjes zijn achter het orkest. De man die toen dirigeerde, was Josef Krips, een beroemde operadirigent uit Wenen die een hele goede band had met het

Concertgebouworkest en elk jaar een paar weken kwam. En die man had iets ongelooflijks. Die avond deed hij Till Eulenspiegel van Strauss. Wat er voor de rest op het programma stond, ben ik totaal vergeten. Maar het enthousiasme en de zwierigheid waarmee hij dat stuk dirigeerde, met zijn ronde, happy hoofd en dat ronde brilletje, was werkelijk onvergetelijk: op dat moment werd hij, voor mijn eigen ogen, Tijl Uilenspiegel. Dat heeft zo’n grote indruk op mij gemaakt. Ik kwam de zaal uit en zei tegen mijn vader: ‘Dat wil ik ook doen!’

Maar uiteindelijk hebt u toch voor de hobo gekozen. Nu ja, je moet uiteindelijk beginnen met een instrument. Maar al snel

werd de hobo me toch te beperkt, te simpel. Dirigeren sprak me aan omdat ik lichamelijk actief wilde zijn. Het fysieke aspect van dirigeren trok me dus erg aan. Nu heb je dat met vioolspelen uiteraard ook, maar niet in die mate. En bij een hobo heb je dat al helemaal niet: je speelt met je verstand en met je vingers. Maar die totale verbondenheid met het stuk, heb je alleen als dirigent. Die volledige interactie, dat honderd procent kunnen opgaan in de muziek, daar was het me om te doen. Je wil jezelf manifesteren via de muziek, je wil iets vertellen. Er zal ook wel een zekere vorm van bazigheid bij komen kijken. De meeste dirigenten hebben nu eenmaal een gezond ego. Sommigen zelfs ietsje te gezond.

Op welke manier hebt u het orkest achter u gelaten? De directeur van het Concertgebouworkest riep me op een gegeven moment bij zich. Hij had een stencil in de hand, dat hadden ze toen nog. Hij had een inschrijvingsformulier gekregen van het Dimitri Mitropoulos dirigentenconcours uit New York en vroeg of ik daar naartoe wilde. Ik weet nog dat ik geen idee had wat die wedstrijd te betekenen had. Ik was niet zo bezig met carrièreplanning: ik wilde gewoon graag dirigeren, maar had niet een helder idee van hoe dat dan allemaal moest. En dus zei ik maar, ja graag! En toen werd ik door Nederland uitgestuurd, omdat elk land iemand mocht afvaardigen. Ik moest mijn eigen reis betalen, maar het verblijf ter plekke was wel geregeld. Leuk was het eigenlijk wel hoor: die wedstrijd werd georganiseerd door de

Federation of Jewish Philantropists. Dat waren allemaal oude joodse vrouwen die hun vrije tijd besteedden aan het verwennen van al die jonge dirigenten.

Wat was het eigenlijk voor een wedstrijd? Toen we de eerste dag samenkwamen voor de loting, zag je meteen wie de haantjes waren. Er waren heel wat egotrippers bij, die meer met hun uiterlijk bezig waren dan met de muziek. Ik sloeg toen echt in paniek: ‘O mijn God, wat doe ik hier? Dit wordt helemaal niks!’ Maar al die jongens lagen er in de eerste ronde meteen uit. Nu had ik mezelf wijsgemaakt dat ik kon doorgaan met dirigeren als ik door de eerste ronde heen kwam. Als ik de eerste selectie niet haalde, zo had ik me voorgenomen, moest ik gewoon opnieuw hard hobo studeren om de beste hoboïst te worden die ik kon zijn. Maar goed, ik kwam dus niet alleen door de eerste, maar ook door de laatste ronde. Op de finale kwam dan Leonard Bernstein kijken, als hoofd van de jury. Die pikte drie finalisten uit, die dan zijn assistent werden in belangrijke orkesten. De ene ging naar Washington, de andere ging heel ergens anders naartoe en één iemand mocht in New York aan de slag, en dat was ik. Daarbovenop kreeg ik als prijzengeld $3.500, dat was omgerekend zo’n 12.000 gulden. Ik had nog nooit in m’n leven zoveel geld bij elkaar gezien. Het ging me helemaal niet om die wedstrijd te winnen, maar om te kunnen doen wat ik zo ontzettend graag wilde. En ik was meteen ook wereldberoemd in Nederland.

Hoe ging het er eigenlijk aan toe in New York die tijd? Het was een geweldig avontuur, maar ik was er eigenlijk nog niet klaar voor. Onmiddellijk na de wedstrijd ben ik samen met mijn eerste vrouw met de boot naar New York verhuisd, waar een groot deel van dat wedstrijdgeld opging aan de geboorte van mijn dochter Marjolein. Maar professioneel gezien wist ik eigenlijk niet zo goed wat ik in m’n handen had. Er waren drie assistenten die beurten draaiden, en dus werd je maar één keer om de drie weken ingezet. De weken dat ik op nummer drie stond, verveelde ik me dood, omdat ik wist dat ze me nooit zouden oproepen. Al bij al heb ik daar dus niet zo vreselijk veel opgestoken, ik was er gewoon te jong voor. Bovendien ben je als assistent een wat onzichtbaar figuur, daar was ik me niet echt van bewust. Je hoort noch bij de dirigent, noch bij het orkest en ook al niet bij het management. ‘O ja, we hebben jou ook nog’, dat was de houding die men tegenover jou aannam.

Hoe was het om met Bernstein samen te werken? Net dat jaar zat Bernstein maar een tiental weken in New York, omdat hij zijn doorbraak in Wenen beleefde. Hij zat in Wenen om Der Rosenkavalier en Falstaff te dirigeren, en dat was echt een knalsucces. Ik kende hem niet daarvoor, maar mensen vertelden me dat hij daardoor een totaal ander mens geworden was. Wat wil je, de wereld stond ineens voor hem open. Uitgerekend Wenen had hem de ‘stamp of approval’ gegeven. Enerzijds had

die totale verbondenheid met het stuk, heb je alleen als dirigent. Die volledige interactie, dat honderd procent kunnen opgaan in de muziek, daar was het me om te doen.

Ik bezit niet die extraverte vorm van muziekmaken waarin alles mag, maar ben iemand geworden die musiceert vanuit een speelcultuur.

13 ik mateloze bewondering voor hem. Wat hij bijvoorbeeld deed met Mahlers Zevende symfonie, jongens toch, dat was een revelatie voor mij. Zijn belevenis van de muziek is zo intens en staat zo los van alle conventie dat ik getransporteerd werd naar een andere manier van muziek maken. Ik had het daar wel moeilijk mee, want in Amsterdam was ik assistent geweest van Haitink en dat was gewoon niet te vergelijken. Bernstein was zo iemand die door roeien en ruiten ging in wat hij deed: er is zo’n opname waarin hij op z’n knieën op het podium zit te dirigeren. Mensen vinden dat geweldig om te zien, maar is dat ook wat je hoort? Andere, meer gereserveerde dirigenten kunnen ook heel mooie en ontroerende dingen opwekken. Kortom, wat ik dus leerde via Bernstein was dat ik toch meer in de hoek zit van een dirigent als Haitink. Ik bezit niet die extraverte vorm van muziekmaken waarin alles mag, maar ben iemand geworden die musiceert vanuit een speelcultuur: een punt is geen streepje en forte is luider dan mezzoforte. Je kan alleen maar muziek maken zoals je bent. Sommige mensen kunnen helemaal vrij en los van de partituur musiceren. Ik ben meer een purist, en daar lijd ik misschien wel onder.

Hollandse nuchterheid? Zoiets ja. Ik heb een wat ouderwetse kijk op hoe een orkest moet spelen. In m’n oren zit toch altijd de Amsterdamse speelcultuur van het Concertgebouworkest. George Szell, de legendarische dirigent van het Cleveland Symphony Orchestra, vertelde me eens dat het Concertgebouworkest met Willem Mengelberg naar Berlijn kwam. ‘We were all there!’, drukte hij me toe. Wilhelm Furtwängler, Fritz Reiner, Carlos Kleiber, Bruno Walter: allemaal zaten ze in de zaal. En drie weken lang werd er over niets anders gesproken. Voor hen was dat zo’n openbaring, een orkest dat tot in de kleinste puntjes afgewerkt was. Stijl en vorm vielen volledig samen, alle musici deelden een gelijkaardige manier van klank maken. Nu zijn orkesten meer heterogeen samengesteld, en

heb je binnen één groep verschillende klankvoorstellingen. Er is haast geen enkel orkest meer dat je kan herkennen als je het blind hoort spelen. Alleen de Wiener Philharmoniker houdt nog vast aan een ideaal: je komt er niet in als je niet de speelcultuur van je leraar hebt meegekregen. Overal elders is het een zootje.

Heeft die globalisering niet ook iets positiefS opgeleverd? Jazeker, het positieve aan die groeiende internationalisering is dat orkesten minder vastgeroest zitten! Flexibiliteit voor een orkest is een heel groot goed. Het is heel belangrijk dat een orkest in de huid kan kruipen van welke componist ook. Van Debussy naar Mozart of van Haydn naar Stravinski: dat moet een orkest tegenwoordig allemaal even goed kunnen spelen. Daar is flexibiliteit voor nodig, maar ook musici die niet vastzitten in één straatje of vastgeklonken zijn in wat hen is aangeleerd. Er moet uiteraard ook iemand voor het orkest staan die zinvol een aansluiting kan maken met de stijl van wat gespeeld wordt. Maar zoals gezegd, de prijs die je daarvoor betaalt, is authenticiteit.

U bent chef geweest van verschillende Amerikaanse orkesten. Hoe hebt u uw Amsterdamse klankideaal opgelegd aan een niet-Europees orkest? Dat ging vrij gemakkelijk. Weet je, in Europa zijn we nogal slordig aangelegd: zelfs als een muzikant niet goed voorbereid is, wil hij meteen mooi spelen. In Amerika kan men het beter verdragen als je de boel eerst netjes onder mekaar plaatst. Mozart of Bartók bijvoorbeeld, dat zijn gevaarlijke componisten voor een orkest, je moet er hard voor werken om hun muziek haarjuist te krijgen. Dat kloppende hart dat in elk stuk van Beethoven zit, jongens toch, dat is zo ontzettend moeilijk om het goed en betekenisvol neer te zetten. In Amerika zijn ze technisch zo bekwaam dat je er veel minder dan in Europa tijd verspilt met

het instuderen van noten. Vaak sta ik met een Amerikaans orkest al op de eerste repetitie even ver als op de voorlaatste repetitie met een Europees orkest. Anderzijds hebben we hier in Europa een groter bewustzijn van hoe muziek moet klinken. Meteen ook de reden waarom Europeanen de neiging hebben om direct te gaan musiceren, ook al kennen ze hun partij nog niet zo goed. We zijn hier heel snel in het begrijpen van de ziel van een stuk.

Zal die kloof niet ooit eens overbrugd worden? Ik heb als grote daad ooit eens Nikolaus Harnoncourt naar mijn orkest in San Francisco gehaald. Nou, dat was een catastrofe! Ik was en ben een enorme bewonderaar van wat die man doet, sommige van de beste concerten die ik ooit beleefde, waren met hem. Juist daarom had ik hem gevraagd. Ik had gedacht dat het geweldig zou worden, maar dat is totaal verkeerd uitgepakt. Sindsdien heeft hij geen Amerikaans orkest meer willen dirigeren, en dat is mijn schuld: het was gewoon te vroeg om hem uit te nodigen. Toch geloof ik erin dat zoiets mogelijk is. Ik zou het bijvoorbeeld dolgraag hebben dat Philippe (Herreweghe) een keertje naar mijn orkest in Amerika komt. Ik denk dat hij iets in zich draagt dat nog maar weinige dirigenten bezitten: de gave om op het moment zelf iets te laten ontstaan, om de muziek zichzelf te laten creëren. Ik denk dat het heel erg goed is voor een Amerikaans orkest om dat eens mee te maken. De manier waarop Philippe muziek maakt, is heel anders dan hoe ik als dirigent te werk ga. Ik word daar enorm door geïnspireerd, maar ik kan het zo niet.

Hoe bedoelt u? Je bent je er gewoon van bewust dat sommige dingen je ontglippen. Bij mij moet het eerst hartstikke goed in elkaar zitten vooraleer ik de muziek kan loslaten. Daarom is het zo’n goede zaak dat ik chef-dirigent van deFilharmonie ben en hij hoofddirigent. We zijn op dit ogenblik de ideale tandem voor dit

orkest: volledig complementair. Ik hecht veel waarde aan klanken speelcultuur, Philippe gaat meer compositorisch te werk.

Daarover gesproken: hebt u nooit gecomponeerd? Nee, nooit gedaan. Geen enkele noot, er is slechte muziek genoeg. Veel dirigenten wijzen het componeren overigens heel bewust af. Slechts enkelen, hier en daar, doen het, maar er komt zelden iets echt waardevols uit voort. Furtwängler, bijvoorbeeld, was een dirigent die redelijk goed kon componeren. Bernstein was dan weer een echt componist die toevallig ook een groot dirigent was. Persoonlijk zou ik het niet eens willen: dirigeren is een fantastisch vak en elke dag van mijn leven ben ik dankbaar dat ik dit mag doen. Er is nooit stilstand, elke dag opnieuw ontdek je nieuwe dingen. Er zijn altijd stukken die je een paar jaar niet gedaan hebt, die plotseling iets nieuws laten zien omdat de ervaring die je hebt opgedaan bij andere componisten een ander perspectief opent. Reken maar, dirigeren is het mooiste vak dat er is. Nu ja, nog mooier denk ik is het om een begaafd componist te zijn. Maar componeren is geen lolletje hoor…

Wel hebt u als dirigent heel nauw samengewerkt met John Adams, nu een van de allergrootste componisten van onze tijd. Voordat ik aan de slag ging als muziekdirecteur in San Francisco heb ik heel wat opgestoken van de

‘Rondom’-concerten die Reinbert de Leeuw organiseerde in Amsterdam. Dat waren concerten met hedendaagse muziek waar soms twaalf- à dertienhonderd man op afkwam. Op die concerten heerste een geweldige sfeer, echt fantastisch spannend was dat om mee te maken. Toen ik naar San Francisco ging, belandde ik in een Amerikaanse metropool die me enorm aantrok maar waarmee ik als buitenstaander niet zo gauw iets aan kon. Ik begreep snel genoeg dat ik een muzikale soulmate naast me wilde die dat alles kon duiden. Ik vroeg dus naar iemand die goed op de hoogte was van Amerikaanse hedendaagse muziek en die met mij een actuele muziekreeks zou kunnen opzetten zoals Reinbert dat deed in Amsterdam. Na een half jaar rondvragen zei de directeur van het conservatorium dat hij een leraar kende. ‘You might hit it off with him’, zei hij heel voorzichtigjes. Maar toen ik John Adams voor het eerst ontmoette, klikte het onmiddellijk. Elke maand kwam hij met een doos met acht of tien partituren van Amerikaanse componisten langs en lagen we samen, op de grond van mijn appartement, te luisteren naar al die nieuwe muziek. Ik wist dat hij zelf ook componeerde, en vroeg of laat moest ik hem wel vragen om een van zijn eigen werken mee te nemen. Daar was ik echt reuzebang voor: wat met onze vriendschap als het niets voorstelt? Maar toen kwam hij met Shaker loops, een werkelijk fantastisch werk voor strijkorkest. Op basis daarvan wilde ik hem als ‘composer in residence’ van mijn orkest. En zo hebben we in de jaren daarna muziekgeschiedenis

geschreven. Harmonielehre, Nixon in China: enkele van zijn grootste werken hebben we in die tijd ten doop gehouden.

Bent u ooit een gelijkaardig talent tegengekomen? Nee, maar daar mag je ook niet op rekenen. John is een enorm erudiete, geweldige componist met een superieur gevoel voor wat klinkt en wat niet. Het draagvlak voor hedendaagse muziek is sindsdien wel kleiner geworden, merk ik. Ik houd nogal van de these dat grote, beroemde namen dodelijk zijn voor actuele muziek: alleen wat beroemde dirigenten en musici op hun repertoire zetten, wil iedereen horen. Daardoor lijkt het alsof er niets anders gebeurt. Dat wil niet zeggen dat er geen andere, uitstekende componisten rondlopen. Het idee om een componist in huis te halen, zoals deFilharmonie zal doen met Wim Henderickx, is dan ook bijzonder zinvol. In Chicago heeft Riccardo Muti onlangs een opwindende componist als Mason Bates benoemd tot huiscomponist: heel interessant om te zien hoe zo’n jongen elektronica op het podium hijst en de dialoog opzoekt met ‘zijn’ orkest.

Deelt u het pessimisme van sommigen die zeggen dat het orkest geen toekomst heeft? Ik ben daar niet zo pessimistisch in, omdat wat we doen een enorme waarde heeft. Vaak is ons westerse pessimisme over de toekomst van onze sector terug te voeren tot een kwestie van geld. In Amerika, waar veel afhangt

van individuele schenkingen, zie je een nieuwe generatie rijken die het geld voor zich wil houden. In Europa stellen rechtse politici kunst voor als een duur speeltje. Ik denk dat als de economie terug in z’n plooi valt en de werkloosheid teruggeschroefd kan worden, het draagvlak voor klassiek weer groter kan worden. Ik ben momenteel de Mahlerbiografie van Henry-Louis de la Grange aan het lezen en merk op dat de muzikale toekomst ook toen ter discussie stond. Er is met andere woorden niets nieuws, het probleem verlegt zich over de tijd heen. In Azië dan weer is het enthousiasme voor wat we doen nooit groter geweest. Recent las ik dat er zestig miljoen pianostudenten zijn in China. Zestig!

Misschien zijn we in het westen gewoon te verwend? Daar lijkt het soms wel op, ja. Kunnen we niet meer gewoon neerzitten en luisteren? Gewoon genieten, daar gaat het toch om? Soms lijkt het alsof we altijd ketchup of mosterd bij ons eten willen: de pure smaak van een gerecht is vaak niet meer genoeg. Vandaag nog repeteerden we in deSingel, waar een tentoonstelling te zien was van Junya Ishigami, een Japanse architect. Al die fijne dingen die zo’n man maakt, wat ziet dat er prachtig uit zeg! Misschien worden we in het westen wel met minder, die zoiets mooi vinden. Als dat werkelijk zo is, dan is dat natuurlijk wel verdrietig. Maar dat is nog geen goede reden om niet ons uiterste best te doen om schoonheid te blijven verdedigen.•

Kunnen we niet meer gewoon neerzitten en luisteren? Gewoon genieten, daar gaat het toch om?

Met respect voor oud en nieuw De nieuwe koningin Elisabethzaal door Hedwig Scheltjens, foto’s Ian Simpson Architects

Kwalitatief hoogstaande architectuur kan oudere, post-industriële steden een nieuw elan geven. Daar is ook architect Ian Simpson van overtuigd. In 1987 richtte hij samen met Rachel Haugh Ian Simpson Architects op. Sindsdien heeft het bureau uit Manchester een indrukwekkende portfolio uitgebouwd en werden meerdere van zijn ontwerpen bekroond. Mag hij binnenkort ook de nieuwe Koningin Elisabethzaal aan dat lijstje toevoegen?

U hebt het bureau samen met Rachel Haugh opgericht. Werken jullie steeds samen aan alle projecten of is door de jaren heen een bepaalde taakverdeling tussen jullie ontstaan? We zijn allebei nog steeds bij alle projecten betrokken. Ik neem echter vaker de leiding op het gebied van ontwerp, terwijl Rachel zich meer met de details en de technische kant van de zaak bezighoudt. We overleggen voortdurend met elkaar, maar uiteindelijk begint alles met een potlood en een schets. Ik maak een eerste ontwerp en vervolgens werken we dat als team verder uit op de computer en in modellen. Ik ben de enige die geen computer gebruikt, ik gebruik altijd een potlood. Om eerlijk te zijn, is dat de snelste manier om een idee over te brengen. Meestal worden

deze schetsen ook gebruikt tijdens de presentatie. Ze geven een beknopte samenvatting van een idee dat soms verloren gaat als alles wordt omgezet op computer. We zouden de dingen die we vandaag doen niet kunnen zonder computer, maar een computer heeft niet dezelfde gevoeligheid en persoonlijkheid als een potloodtekening. Jammer genoeg kunnen de meeste architecten tegenwoordig niet meer tekenen. Wat zijn voor u, naast uw potlood, de belangrijkste pijlers in de architectuur? Op het gebied van architectuur zijn ruimte en licht de belangrijkste thema’s voor mij. Het doet er niet toe of het om een oud gebouw of een nieuwe structuur gaat, het draait erom hoe je natuurlijk licht in een ruimte kunt brengen en hoe je dat licht kunt

gebruiken om die ruimte kracht bij te zetten. Pas daarna kijk ik naar de vorm en de materialen. Wat was de belangrijkste reden om mee te doen aan de wedstrijd voor de bouw van de nieuwe Koningin Elisabethzaal? Het leek ons een interessant project omdat we konden werken met de typologie van een concertzaal die bij onze filosofie aansloot. We hebben nooit eerder een concertzaal ontworpen, maar dat wil niet zeggen dat we het niet kunnen. Elk project is uniek, we herhalen onszelf nooit. Het was een uitdaging om te zien of we voor dit project een bepaalde visie konden ontwikkelen en met ideeën konden komen waar andere bureaus niet aan zouden denken. Ik denk dat we, bijvoorbeeld, de enigen waren met het

We moeten de bestaande architectuur aanvullen met gebouwen die bij onze tijdgeest passen, in plaats van het ons gemakkelijk te maken en terug te grijpen naar het verleden.

voorstel om natuurlijk licht binnen te brengen. Dat verbaasde me trouwens wel, want het was het eerste waar ik aan dacht. En toevallig werkte het idee ook met het hele concept. Zoals u zegt, is het de eerste keer dat u een concertzaal tekent. Hebt u nu bepaalde ideeën over hoe een concertzaal van de 21e eeuw eruit moet zien? Het ontwerp moet in de eerste plaats natuurlijk ‘werken’ als concertzaal. Het moet een akoestische ruimte van wereldklasse zijn. Daar hebben we erg hard aan gewerkt met akoesticus Larry Kirkegaard uit Chicago, die deel uitmaakt van onze joint venture. Het is dankzij de combinatie van onze architecturale visie en de ervaring van Larry in het ontwerpen van de ideale akoestische ruimte dat we het project hebben binnengehaald. Op akoestisch gebied werkt de huidige concertzaal niet, de ruimte komt uit een andere periode. De manier waarop we tegenwoordig muziek ervaren is anders dan in de jaren 1950. Daarom hebben we beslist te vertrekken vanuit de perfecte vorm voor de akoestiek. We

hebben ook nauw samengewerkt met Charcoalblue, onze theaterconsultants, om een zaalplan te tekenen dat eerst en vooral geschikt is voor concerten, maar dat ook de nodige flexibiliteit heeft zodat de zaal ook voor conferenties en eventueel theatervoorstellingen kan worden gebruikt. De concertbeleving is belangrijk, maar voor mij was het ook belangrijk dat het een ruimte is waarin je comfortabel zit en die warmte uitstraalt. Daarom gebruiken we natuurlijke materialen en warme kleuren. We hebben er ook voor gezorgd dat de stoelen zo dicht mogelijk bij het podium staan en dat alle toeschouwers goede zichtlijnen hebben. Het wordt een intieme ruimte die uniek is in de wereld en waarvan ik denk dat ze de warmte en de rijkdom van het historische Antwerpen omarmt. Begrijp ik het goed dat jullie vanuit de concertzaal zijn vertrokken en de rest er rond hebben getekend? We zijn inderdaad begonnen met de concertzaal en de akoestiek om te begrijpen welke grootte en welke vorm ideaal zouden zijn voor de zaal zelf. Dat

kwam gelukkig overeen met wat ik in mijn hoofd had, namelijk de omvang van de zaal verminderen en voor een ruimte tussen het oude en het nieuwe gedeelte zorgen. Dat zorgt ervoor dat je het gevoel hebt dat de weg die je aflegt van de inkom tot aan je stoel helemaal deel uitmaakt van de concertbeleving. Wat zijn naast de akoestiek de belangrijkste uitdagingen bij deze concertzaal? De zaal zit immers tussen bestaande gebouwen in. We creëren inderdaad een concertzaal van wereldklasse in het midden van andere gebouwen en dat is een hele opdracht, niet alleen praktisch wat de bouwwerken zelf betreft, maar ook om het gebouw een eigen gevoel, een eigenheid te geven. De voorbije drie jaar hebben we een plan uitgewerkt hoe we de ruimte het beste kunnen benutten. De uitdaging ligt vooral in het werken binnen de bestaande structuren. Is er een bepaalde concertzaal die jullie als voorbeeld hebben genomen? We hebben verschillende concertzalen bekeken, maar die zijn natuurlijk

allemaal anders. Ik denk niet dat er een andere concertzaal is of zal zijn met hetzelfde gevoel als de Koningin Elisabethzaal. Vele andere zalen zijn bovendien operagebouwen en die zijn compleet verschillend van een concertzaal. In dit geval willen we het orkest aan het werk zien. Het gaat niet om een orkestbak waarbij de focus op het podium ligt.

ian simpson De weg die je aflegt van de inkom tot aan je stoel maakt helemaal deel uit van de concertbeleving.

U bent van Manchester en hebt voor deze stad verschillende gebouwen getekend waarin u de kenmerken van de oude industriële stad verenigt met moderne invloeden. Kunnen deze ideeën ook op Antwerpen worden toegepast? Ik denk dat je overal, in eender welke stad, het oude en het nieuwe kunt samenbrengen. En zeker in Antwerpen. Het is een stad die me erg bevalt omdat ze een soort van industriële rauwheid bezit die me aan mijn eigen stad doet denken. Ik moet er wel bijzeggen dat Antwerpen in vele opzichten een elegantere stad is. Manchester is ontstaan in de industriële revolutie, terwijl je hier de haven en vele andere

invloeden hebt. Ik vind ook de ligging van de Koningin Elisabethzaal heel bijzonder met de Zoo naast de deur. Er is een bijna naadloze overgang van de dieren naar het orkest en dat is behoorlijk uniek. Hoewel we de geschiedenis van een plaats moeten respecteren, mogen we ook niet vergeten dat we in de huidige tijd leven. We moeten de bestaande architectuur aanvullen met gebouwen die bij onze tijdgeest passen, in plaats van het ons gemakkelijk te maken en terug te grijpen naar het verleden. Dat zorgt alleen maar voor verwarring. Je kunt natuurlijk wel bepaalde thema’s oppikken, zoals de texturen en de gebruikte materialen. Op het dak van het auditorium gebruiken we bijvoorbeeld een metalen tegel in de vorm van een diamant, die wel wat weg heeft van de tegels die gebruikt werden op de koepels van historische gebouwen. Het is anders, maar heeft toch een zekere herkenbaarheid en is verbonden met de architectuur van Antwerpen. We leggen verbanden en hebben op een hedendaagse manier respect voor wat er rondom aanwezig is. •

De methode Herreweghe door Hans Mertens, foto's Inne Helsen & Paul Willaert

Na meer dan veertig jaar op het podium is Philippe Herreweghe actiever dan ooit. Als hij niet in de weer is met zijn eigen platenlabel of ensembles, verkent de Chevalier des Arts bij deFilharmonie een steeds breder repertoire. We spraken met enkele orkestleden en de maestro zelf over dirigeerstijlen, orkesthygiĂŤne en zijn plannen in Antwerpen.

21 ‘Schumann! Laten we zeggen, eerste beweging. En meteen concertkwaliteit. Ik wil zo weinig mogelijk repeteren.’ Een repetitie met Philippe Herreweghe op de bok is een vorm van cabaret. Er hoort muziek bij, maar er is ook ruimte voor komedie. Natuurlijk wil hij repeteren! Als het arbeidsreglement van deFilharmonie het toestond, zou hij die ellendige pauzes achterwege laten en aan een stuk door herhalen, corrigeren, verfijnen. Het is een van de ongeschreven muziekwetten: een productie met Herreweghe is nooit af. ‘Tot net voor het concert, in de laatste seconden van de generale repetitie, blijft Philippe nieuwe dingen ontdekken in de partituur’, vertelde paukenist Pieter-Jan Vranckx me die donderdag voor hij zijn plaats in de halve cirkel van het orkest opzocht. ‘Meestal begint hij een repetitie met de mededeling dat we deze keer gewoon gaan doorspelen. Maar na twee minuten ligt alles stil. Hij heeft simpelweg een idee in zijn hoofd en wil dat gerealiseerd horen.’ Zo voorspeld, zo gedaan. De strijkers zijn niet eens halverwege de dralende melodie waarmee Schumanns Tweede symfonie opent als Herreweghe een eerste maal ingrijpt. ‘We moeten nog een beetje wakker worden’, zegt hij, plukkend aan zijn witte polo. ‘Kunnen we ons concentreren op intonatie?’ Als een bezorgde dokter buigt hij zich over de eerste violen en bromt enkele aanmoedigende tonen: ‘Mmmmmmm.’ Wanneer het onderzoek afgerond is, bedankt hij de rest van het orkest voor hun geduld. Er wordt opnieuw begonnen, maar na enkele maten is het weer prijs. ‘That was better, but now could you really try?’ De kleine prik heeft het beoogde effect en de conference schakelt een versnelling hoger. Terwijl het orkest speelt, roept de dirigent welluidende termen: ‘Immer weiter! Magic! Premier! Alt! Zingen!’

Even later geeft hij zelf het goede voorbeeld en neuriet een delicate passage voor. ‘De D kan misschien iets spookachtiger, maar niet espressivo. Schumann avait des - hoe zeg je dat in het Frans - visions. C’est quelque chose homérique. Donc, pas trop charmant.’

Verfijnde gebarentaal Een ding valt meteen op als je Herreweghe voor het eerst aan het werk ziet: deze dirigent met meer dan 40 jaar ervaring gebruikt geen stokje om de maat aan te geven. In plaats daarvan seint hij boodschappen naar de orkestleden in zijn eigen, verfijnde gebarentaal. Tijdens de repetitie rijzen en krommen zijn vingers op het ritme van de muziek. Soms maakt hij cirkelbewegingen met zijn gebalde vuisten of lijkt het alsof hij de noten uit de lucht masseert. Pianissimo dwingt hij af door de armen te strekken en het bovenlichaam over de partituur te buigen, terwijl een abrupte tempowijziging vergezeld gaat van een opwaartse zwieper met opengesperde handpalmen. ‘Ik ben me ervan bewust dat ik een onorthodoxe dirigeerstijl heb’, zegt Herreweghe bijna verontschuldigend als ik hem enkele dagen later ontmoet in het restaurant van deSingel. Hij praat even snel als tijdens de repetitie en glimlacht geregeld vanachter zijn bril, maar de handgebaren blijven voorlopig achterwege. ‘Ik kom nu eenmaal uit de oude muziek en die baadde in de jaren 1970 nog in een ietwat amateuristische sfeer. We waren allen in zekere mate autodidacten. Mettertijd is dat allemaal geprofessionaliseerd.’ Voor onze ontmoeting bracht Herreweghe een paar uur door in de studio om een nieuwe uitgave van zijn platenlabel Phi te mixen en dezelfde avond zal hij Schumanns Tweede uitvoeren voor een uitverkochte blauwe zaal. Hem beschuldigen van amateurisme zou bijzonder onbehoorlijk zijn, wil ik opmerken. Maar hij gaat nog even verder. ‘Toch durf ik zeggen dat ik beter ben geworden, op mijn eigen manier. Twintig jaar geleden had een directieleraar me zeker kunnen helpen. Daar is het nu iets te laat voor, vrees ik. Ik heb wel een muzikale opleiding gehad, hoor. Als tiener ging ik naar het conservatorium. Ik speelde piano en ook wat klavecimbel, orgel en fagot. Maar toen ik naar de

That was better, but now could you really try?

23 universiteit mocht, koos ik voor een heel andere richting.’ Herreweghe studeerde geneeskunde en was flink op weg om psychiater te worden. Voor hij op zoek kon naar een praktijkruimte en een comfortabele fauteuil, eiste de muziek hem terug op. Collegium Vocale Gent, het ensemble dat hij in 1970 met enkele medestudenten oprichtte, stootte in geen tijd door naar de belangrijkste internationale podia. De jonge Herreweghe paste de historische uitvoeringspraktijk, die padvinders als Nikolaus Harnoncourt, Gustav Leonhardt en Sigiswald Kuijken bepleitten, toe op vocale barokmuziek. ‘Net zoals die heren wou ik niet enkel de partituur zo getrouw mogelijk volgen, maar trachtte ik aan de hand van geschriften en andere bronnen tot een Gesamtbild te komen van de periode waarin het werk geschreven werd. Frasering, instrumenten… alles werd in beschouwing genomen.’

De gebiedende wijs Vanzelfsprekend duiken er tijdens een repetitie met deFilharmonie aanwijzingen op van Herreweghes roots in de vocale muziek. ‘Philippe zingt heel goed’, bevestigt cellist Marc Vossen. ‘En hij besteedt veel aandacht aan ademhaling. Dat mag vooral belangrijk lijken voor zangers en blazers, maar ook strijkers kunnen er iets uit leren. De frasering wordt beïnvloed door de ademhaling. Zo maakt hij het altijd net iets muzikaler.’ Herreweghe beschouwt die bekommernis om de werking van de longen als een pijler van zijn muzikale benadering. ‘Zang en instrumentale muziek zijn pas rond 1900 uit elkaar gegroeid. Dat weerspiegelt zich vandaag in de structuur van de conservatoria. Brahms bijvoorbeeld was niet alleen een componist van instrumentale muziek, maar ook een zanger en bovendien dirigeerde hij koren. Ik wil die eenheid

graag herstellen. Adem en zang zijn de basis.’ Meer nog dan zijn kwaliteiten als cantor, valt op hoe Herreweghe taal gebruikt om zijn troepen tot de orde te roepen. De gebiedende wijs gebruikt de dirigent amper. Hij betoogt, verzoekt en charmeert, maar laat nooit boudweg zijn autoriteit gelden. ‘Roepen en tieren is niet de stijl van Philippe’, weet ook trompettist Steven Verhaert. ‘Dat werkt gewoon niet met een groep muzikanten. Hij zal eerder iets herhalen tot het erin zit of hij gebruikt beeldtaal om verstaanbaar te maken wat hij wilt. Als er geen duidelijk verhaal achter de compositie zit, zoekt hij het wel.’ ‘Mensen vragen me weleens of mijn ervaring met psychiatrie me helpt om musici te controleren, maar dat is natuurlijk onzin’, zegt Herreweghe nadat ik hem exact die onzinnige vraag heb gesteld. ‘Psychiatrie draait om ziektebeelden. Je leert er geen trucjes. Het klopt wel dat ik gevoelig ben voor de psychologische ondertoon in het dagelijkse leven en dat ik wellicht daardoor voor de psychiatrie gekozen heb. Die gevoeligheid helpt me ook in de omgang met muzikanten. Een dirigent is een beetje als een politicus of een leraar. Je moet in staat zijn om je ideeën helder aan te reiken. Gestiek is daar een aspect van, maar het is niet het belangrijkste onderdeel. Ik probeer vooral platonisch te werken - ik weet niet of u begrijpt wat ik bedoel. Als dirigent wil ik de liefde voor de partituur bij de muzikanten lospeuteren. Ze bezitten veel kennis en die moet ik eruit krijgen. Zo’n Toscanini, die zijn muzikanten behandelde als apparaten die je aan en af kan zetten, was ook maar een product van zijn tijd. Ik gebruik liever humor.’ Een voorbeeldje van Herreweghes luim? Tijdens de repetitie op donderdag noteer ik de volgende uitspraak uit zijn mond. ‘Een klein detail. Soms zou ik willen dat het iets meer vooruitgaat. Maar… ik volg u.’ Vanzelfsprekend is het een grapje, een opstap naar een volgende reeks bijsturingen en suggesties. Evengoed vat het de methode Herreweghe handig samen: rigoureuze aandacht voor detail, maar respect voor de groepsdynamiek.

We waren allemaal in zekere mate autodidacten. Gidsen door Antwerpen Dat zijn werkwijze niet overal aanslaat, ontdekte en aanvaardde hij snel. Herreweghe is dan ook niet het soort dirigent dat zijn carrière opbouwt uit korte engagementen. Hoewel hij regelmatig te gast is bij de meest prestigieuze Europese ensembles, maakte hij vooral naam als sterkhouder bij een select clubje van orkesten en koren. Sommige daarvan, zoals het Collegium Vocale Gent en het Orchestre des Champs-Elysées, stichtte hij zelf. Andere vonden hem. ‘Eind jaren 1990 benaderde Luc Vanackere, de toenmalige intendant van deFilharmonie, me met de vraag om dit orkest te dirigeren’, herinnert Herreweghe zich, terwijl hij met zijn vork door een diep bord stoofvlees dregt. ‘In de jaren daarvoor was ik stilaan opgeschoven naar het oeuvre van Haydn en Mendelssohn. Dankzij deFilharmonie kon ik nog meer muziek gaan ontdekken, want de beste manier om een werk te leren kennen, is het uitvoeren. Ook op die klassieke en romantische muziek paste ik dezelfde filologische benadering toe. Zelfs op moderne instrumenten kan je namelijk volgens bepaalde principes spelen, al ligt de grens voor mij toch bij Haydn. Componisten die vóór hem kwamen moet je gewoon uitvoeren op authentieke instrumenten.’ Zestien jaar na de eerste kennismaking pluist Herreweghe nog steeds partituren uit met het orkest uit Antwerpen. Zijn integrale Beethovencyclus voerde deFilharmonie naar de Weense Musikverein en verder oostwaarts richting Japan, maar ook de registraties van Stravinski en Mendelssohn werden

met sterren besprenkeld. Vandaag is de relatie naar zijn gevoel gezonder en evenwichtiger dan ooit tevoren. Gevraagd naar zijn rol als hoofddirigent, antwoordt hij: ‘Ik voel me prima in die functie. Chef-dirigent Edo de Waart concentreert zich op Bruckner en alles wat daarna komt - het grote orkestrepertoire - en ik hou het vooral op het vroegere werk. Dat vereist een zekere souplesse en intelligentie van de muzikanten. De basis van de orkesthygiëne vind je nog steeds bij Beethoven… Weet u, mijn ideale symfonieorkest is het Tonhalle-Orchester in Zürich, zij spelen alles op een even doordachte wijze. Zo’n groot orkest bouw je langzaam op en dat begrijpt deFilharmonie ook.’ Tegelijkertijd hoopt Herreweghe ook een extramuzikale bijdrage te kunnen leveren aan de toekomst van zijn geadopteerde symfonieorkest. ‘Ik heb veel georganiseerd in mijn leven. Festivals in Saintes en Toscane, een eigen platenlabel… Als orkest hebben we een museale functie. En begrijp me niet verkeerd, daar hoort ook nieuwe muziek bij. Het is onze taak om het repertoire op een dynamische wijze te brengen, voor een zo breed mogelijk publiek en aan een betaalbare prijs. Dat is een soort service aan de gemeenschap, die we binnenkort kunnen aanbieden in een nieuwe zaal. De implementatie van de muziek is erg belangrijk voor mij. In die zin ben ik ook een politiek mens. Muziek maken is fantastisch, maar ik vind het te beperkend om me alleen daarmee bezig te houden.’

Ontdek het

Stabat Mater van Antonin Dvorak

deFilharmonie, Collegium Vocale Gent en Philippe Herreweghe onderlijnen de universele grandeur van dit meesterwerk

Plannen heeft Herreweghe op zijn vijfenzestigste dus nog steeds te over. Al vermeldt hij spontaan enkele weerkerende frustraties. ‘De universiteit heeft me leren analyseren, maar ik had natuurlijk ook iets korter kunnen studeren en zo wat meer tijd kunnen besteden aan mijn muzikale vorming. Ik heb bijvoorbeeld nooit leren strijken, wat toch van pas komt als je een orkest moet aanvoeren. Als kind heb ik veel gecomponeerd, maar daar heb ik uiteindelijk weinig mee gedaan. Dat vind ik wel spijtig. En ten slotte had ik meer hedendaagse muziek willen creëren, maar daarbij speelt de reactie van het publiek natuurlijk een grote rol. Laten we positief

zijn en hopen dat de nieuwe zaal ook voor een hernieuwde interesse in eigentijdse componisten zorgt.’ Het is zeven uur en zo meteen begint de zitrepetitie. Wellicht heeft Herreweghe nog een bedenking bij een zucht van de cello’s of een rol van de pauken. Ongetwijfeld zal de repetitie iets langer duren dan gepland. Als hij zich opricht uit zijn stoel, vraag ik hem of hij nog zenuwachtig wordt voor concerten. ‘Nee, dat niet meer’, zegt hij met een oog QR Code for: "https://outhere-music.com/store-LPH_009" Meer PHI- uitgaven: op zijn horloge. ‘Zenuwen voel je wanneer je als jonge dirigent de eerste keer voor een groot orkest komt te staan. Dat is een beetje als een rondleiding geven door Antwerpen, als je die stad niet kent en de groep waaraan je de rondleiding geeft enkel bestaat uit Antwerpenaren.’ •

www.outhere-music.com

Wim Henderickx foto Jeroen Peeters

Liever ‘artist in residence’ dan ‘composer in residence’. Ik zou mijn engagement bij deFilharmonie graag zo breed mogelijk zien: componeren alleen is naar mijn gevoel te beperkt. Ik ben in de eerste plaats natuurlijk wel componist. Ik zal nadenken over hoe je als componist met een orkest kunt werken en zal nieuwe stukken schrijven. Maar ik wil daar ook een stap verder in gaan. Het moeten werken zijn waarvan je het gevoel hebt dat die ook naar de toekomst van het orkest toe iets bijbrengen. Zo staat er een hoboconcerto op stapel en zal ik een werk schrijven voor de opening van de nieuwe Koningin Elisabethzaal. En natuurlijk heb ik nog een aantal andere ideeën die ik met het orkest wil uitvoeren. Ik voel me opnieuw heel erg geroepen om voor orkest te schrijven. deFilharmonie is een orkest dat mij enorm goed ligt. Ik heb er een verleden mee en ik wil er ook een toekomst mee opbouwen. Met een orkest waarvan je de muzikanten kent, kan je een nieuw parcours uitstippelen. Je kan dingen uitproberen die je bij een orkest waar je maar één keer komt niet kan realiseren. Net die intensiteit, dat langere engagement vind ik erg boeiend. Daarnaast wil ik ook nadenken over welke rol een symfonieorkest in de 21e eeuw kan spelen. Niet dat ik vind dat het een nieuwe richting moet uitgaan, die pretentie heb ik niet, maar ik wil met het orkest toch ook dingen uitproberen die je normaal niet zou verwachten. In het hoboconcerto zal ik bijvoorbeeld ook met elektronica werken. Ik wil zien hoe ver ik daarin kan gaan. deFilharmonie heeft nu een aantal dirigenten die de visie en de uitstraling van het orkest bepalen. Maar ik denk dat het boeiend is om te zien hoe we die barrière van componist-dirigent-orkest kunnen openbreken. Als componist kan je daar misschien een extra dimensie aan toevoegen. Dat is niet gemakkelijk en creëert extra spanningsvelden, maar het is ongetwijfeld leerrijk en deFilharmonie staat er ook voor open. Ook het community-gegeven van deFilharmonie vind ik heel fascinerend. Op dit moment heeft het orkest al enkele heel waardevolle projecten en ook daarin wil ik me engageren. Voor mij persoonlijk is community art heel belangrijk. Ik heb mijn eigen projecten met andersvaliden, maar ook met jonge componisten en kunstenaars. Misschien kan ik ook op dat gebied iets betekenen. Ik neem dit initiatief heel serieus. Het is zeker geen vrijblijvend engagement. Ik wil me niet opdringen binnen het orkest, maar als ze me veel vragen, dan zal ik ook veel geven. De bereidwilligheid is erg groot, want volgens mij heeft dit orkest enorm veel mogelijkheden. •

De sociale en educatieve werking van deFilharmonie Strak in het pak, onder de spots van een grote concertzaal en met een beroemde componist op de pupiter. Zo is deFilharmonie natuurlijk het best bekend, maar het orkest vervult ook een heel ruime sociale en educatieve opdracht. Kinderen, jongeren, studenten en diverse socio-culturele groepen krijgen een opMaat via projecten als de OORcolleges voor scholen; deFilharmonie Mobiel, waarbij het orkest op verplaatsing speelt in ziekenhuizen, gevangenissen en besloten instellingen; en 2140, een driedaags muziekfeest in De Roma. Want net zoals in de muziek een opmaat het begin van iets groots belooft, kunnen deze projecten de start zijn van een levenslange passie voor klassiek. deFilharmonie wil kinderen van jongs af aan warm maken voor klassieke muziek. Kleuters brengen in klasverband een bezoek aan het Filharmonisch Huis, maken kennis met het orkest en gaan vervolgens zelf aan de slag in de slagwerkstudio. Voor kinderen van 6 tot 12 jaar zijn er de populaire KIDconcerten: met prachtige orkestmuziek, getalenteerde acteurs en een boeiend verhaal ontdekken ze klassieke muziek. Meer dan 10.000 scholieren uit lager en secundair onderwijs komen jaarlijks naar de OORcolleges. En deOrkestacademie biedt studenten uit België en Nederland dan weer de kans om orkestervaring op te doen onder leiding van een befaamd dirigent. In 2012 ging het opMaatorkest van start. Leerlingen uit het lager onderwijs krijgen wekelijks instrumentles van musici van deFilharmonie. De aanpak is geïnspireerd op de beproefde El Sistemamethode.

en deeltijds kunstonderwijs. Via open repetities, concerttickets aan €2 en andere initiatieven stimuleert deFilharmonie ook mensen die anders niet met klassieke muziek in contact zouden komen om concerten bij te wonen en klassieke muziek te ontdekken. Regelmatig reikt deFilharmonie met opMaat ook de hand naar een breder publiek, zoals op het jaarlijkse gratis openluchtconcert op het Antwerpse Sint-Jansplein. En er zijn de spetterende concerten van het Re-Mix Orchestra, een community-project waarin enthousiastelingen van alle leeftijden en achtergronden met orkestleden van deFilharmonie aan de slag gaan. Kortom, de jongeren- en diversiteitswerking van deFilharmonie omvat vele verschillende projecten en het orkest werkt enthousiast aan de verdere uitbouw van de bestaande opMaat-projecten en de ontwikkeling van nieuwe initiatieven.

Verder worden er projecten op maat uitgewerkt voor concentratiescholen, buitengewoon onderwijs

Lees er meer over op www.deﬁlharmonie.be/opmaat.

De inzet van een dialoog De opMaat-werking van deFilharmonie door Jan Staes, intendant Onderwijs & Cultuur van de Stad Antwerpen

Elke zichzelf respecterende culturele instelling heeft vandaag de dag oog en oor voor zijn toeschouwer of toehoorder. Logisch dus dat ook deFilharmonie, al was het alleen al maar vanuit etymologisch standpunt, zoveel mogelijk mensen de liefde voor klassieke muziek wil bijbrengen. Onder de noemer opMaat biedt ze een brede waaier van kwalitatieve projecten en initiatieven aan, geïnitieerd voor een al even divers publiek. Toch moet je je hierbij ook de vraag durven stellen: Waarom? Moet een orkest wel mensen en middelen inzetten om een ruim publiek te laten kennismaken met klassieke muziek? Moet ze niet gewoon doen waar ze goed in is: muziek brengen onder de best mogelijke omstandigheden? Is gerichte educatie of toeleiding niet de taak van bijvoorbeeld het onderwijs, welzijnsorganisaties of gespecialiseerde cultuurcommunicatiediensten? Het antwoord in mijn ogen is: het is óók hun taak. Binnen de (muziek)educatie zijn er een aantal belangrijke leerprincipes. Actief kennismaken met is er één van, het recht hebben om gewoon te mogen genieten van een werk, is misschien onbekender. Educatie, leren of publiekswerking wordt (te) vaak gezien als een instrumentele verplichting, als een moeten vanuit een weg met eenrichtingsverkeer en te veel verkeersborden. De meester leidt in, het orkest speelt, de zaal luistert en mag nadien zijn mening al dan niet openlijk uiten. In deze lineaire constructie ontbreken echter twee belangrijke elementen die elke muziekliefhebber wel kent: empathie en afwijking. Het vermogen om open te staan voor een ervaring die – hoe kort ze soms ook duurt – gedachten, gevoelens en herinneringen oproept of juist laat varen. Leren is in de eerste plaats immers accepteren: het aangaan van een dialoog vanuit jezelf met het niet-geëigende, platgetreden pad. Of, anders gezegd, met het onbekende. Het onbekende dat een tel later al als iets bekend in de oren klinkt. In deze vorm van leren is een gids onontbeerlijk. Iemand die je de weg wijst, die je helpt. Iemand die vertrouwen geeft en die ook weet wanneer hij los kan laten. Iemand die banden aanhaalt en aanmoedigt om op eigen benen te staan. De acties die deFilharmonie in haar opMaatprojecten aanbiedt, beantwoorden aan deze gidsfunctie. Ze zijn om te beginnen even divers als het muziekrepertoire binnen een seizoen: van eerste kennismakingsmomenten voor anderstalige nieuwkomers over massaal bijgewoonde uitvoeringen in de wijk tot één-op-één coaching van conservatoriumstudenten.

foto's Inne Helsen, Miel Pieters, C. Garmendia, Alidoor Dellafaille

Deze diversiteit weerspiegelt de visie en mogelijkheid van dit huis: het zet in waar het sterk in is, namelijk kwaliteit vanuit direct, live contact tussen muzikant en publiek. Maar opMaat gaat een stap verder: het gaat bewust de dialoog aan met een stedelijke context waarin te vaak verwezen wordt naar verzuring en anonimiteit van een veranderende grootstad. Elke actie, elke activiteit zet naast de muziek en de muzikant ook de gemeende interesse voor elke individuele toehoorder centraal. Binnen deze ontmoeting speelt kleur, taal, etnische afkomst of sociaal economische status even geen rol. Tenminste, geen problematische. Het kunnen praten, ervaringen delen, kijken, luisteren; kortom het kunnen uiten van vragen, ambities of verwondering binnen een context waarbij artiest en publiek elkaar als gelijken ervaren, heeft niet alleen een didactische of esthetische, maar ook een sterk maatschappelijke impact. Het geeft het kind dat één uur in de week les krijgt van een professioneel muzikant de boodschap dat onze gemeenschap het sociaal, artistiek en economisch waardevol vindt om als onbekend individu van zoveel ervaring les te mogen krijgen. Het laat buurtbewoners en nieuwkomers zich welkom voelen in deze stad, in deze gedeelde maatschappij. Het geeft hen een taal die iedereen zonder veel inspanning makkelijk kan leren en begrijpen. Een gedeelde positieve ervaring waarin ook dissonantie zijn plek heeft zonder ‘vals’ te zijn. En het geeft deFilharmonie als organisatie de terechte geloofwaardigheid én positie van ambassadeur voor het schone, voor de kunst, voor wat ons menselijk en uniek maakt als sociale gemeenschap. In 1981 schreef de Oostenrijkse avant-gardist Peter Handke in zijn gedicht Over de dorpen: ‘Kijk niet toe, bewijs niets, maar blijf in alle tegenwoordigheid van geest open voor tekens. Laat je ogen zien, laat anderen erin kijken, zorg voor ruimte en beschouw ieder in zijn eigen perspectief. Beslis alleen met hartstocht. Misluk rustig. Neem vooral de tijd en bewandel de zijpaden. Laat je afleiden.’ De opmaat, die in de muziektheorie onder andere gedefinieerd wordt als een ‘onbeklemtoonde muziekmaat’ is zo’n eigen perspectief. Een unieke visie die kenmerkend is voor de publiekswerking van deFilharmonie: vertrekkend vanuit een ogenschijnlijk betekenisloze rust of stilte, maar artistiek en maatschappelijk betekenisvol voor alles wat nadien komen zal. •

Streven naar een groener orkest De 4 M’s van deFilharmonie Ook bij cultuurhuizen neemt Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen (MVO) een steeds belangrijkere plaats in. Bij deFilharmonie wordt dit engagement vertaald in de 4 M’s: Mens, Milieu, Maatschappij en Muziek. De opMaat-projecten, waarvoor u meer leest op de voorgaande pagina’s, vullen het gedeelte Maatschappij in, en Muziek spreekt uiteraard voor zich. Om het plaatje volledig te maken, hierbij nog een woordje uitleg over Mens en Milieu.

MENS deFilharmonie besteedt de nodige aandacht aan de werkomstandigheden, gezondheid en veiligheid van alle medewerkers. Zo biedt de organisatie via de samenwerking met een kinesist-osteopaat gratis ondersteuning aan de muzikanten bij fysieke problemen door de uitoefening van hun beroep. Verder wordt er in samenwerking met een ergonoom gestreefd naar de meest optimale werkomstandigheden voor orkest en administratieve medewerkers.

MILIEU Over enkele jaren verhuist deFilharmonie opnieuw naar de Koningin Elisabethzaal en bij de bouw van de nieuwe zaal staat duurzaamheid bij alle partners hoog op de prioriteitenlijst. Er werden ook een aantal nieuwe accenten gelegd om milieuzorg beter te integreren binnen onze organisatie: • Omschakeling naar groene stroom • Maatregelen om bewuster met energie om te springen • Omschakeling naar fairtrade producten in de cafetaria • Collectief busvervoer voor het orkest voor concerten buiten Antwerpen • Samenwerking met De Lijn voor gratis openbaar vervoer voor onze abonnees • Omschakeling naar gerecycleerd of FSC-papier voor alle drukwerk • Bewuste keuzes bij leveranciers met eco of fairtrade label

ZONDAG 8 SEPTEMBER 2013 GRATIS!

KLASSIEK IN DE STAD fotoâ&#x20AC;&#x2122;s Inne Helsen

BALLET, OPERA EN KLASSIEKE MUZIEK IN OPEN LUCHT Elk jaar geven het Koninklijk Ballet van Vlaanderen, de Vlaamse Opera en deFilharmonie het startschot van het nieuwe culturele seizoen tijdens Klassiek in de Stad. Gespreid over twee dagen brengen de drie cultuurhuizen een voorproefje van hun nieuwe seizoen in een ongewoon kader. Op zaterdagavond nodigt het Koninklijk Ballet van Vlaanderen u uit om een professionele ballettraining en repetitie bij te wonen. Op zondagochtend laat de Vlaamse Opera u kennismaken met de operaâ&#x20AC;&#x2122;s die op het programma staan, en op zondagavond trakteert deFilharmonie u op een medley van het nieuwe seizoen. Het Antwerpse Sint-Jansplein wordt voor de gelegenheid bedekt met banken en klapstoelen. Infostands, drank- en eettenten maken het festivalgevoel compleet!

We hebben een passie voor dezelfde muziek. Onze 320 regioreporters komt u echt overal tegen. ‘t Is geen toeval dat u in Gazet van Antwerpen zoveel nieuws vindt over uw straat, buurt of gemeente. Want wij zijn echt van hier. Net als u willen we niets missen van wat er rondom ons gebeurt. U leest het elke dag in onze krant, maar ook op gva.be waar u automatisch al het nieuws over uw gemeente te zien krijgt. We houden elkaar op de hoogte!

Concert oktober 2012, deSingel

Wow*

Regio_GVA_Filharmonie_210x135.indd 1

8/03/13 13:41

* De nieuwe A-Klasse.

3,6-6,4L/100KM•92-148GCO2/KMM ilieu-informatieKB19/3/2004:www.mercedes-benz.be-Geefvoorrangaanveiligheid.

Mercedes-Benz Antwerpen NV

Mercedes-Benz Schilde

Filiaal van Mercedes-Benz Belgium Luxembourg NV, Plantin & Moretuslei 321, 2140 Antwerpen (Borgerhout), Tel. 03 270 05 05, Fax 03 270 05 10

Filiaal van Mercedes-Benz Belgium Luxembourg NV, Turnhoutsebaan 16, 2970 Schilde, Tel. 03 353 22 24, Fax 03 353 27 19

Steven Isserlis danst in Dvorák door Véronique Rubens, foto’s Kevin Davis

De Britse cellist Steven Isserlis is een veelgevraagd solist. Hij speelde eerder het concerto van Robert Schumann met deFilharmonie. In mei 2014 staat het andere pronkstuk onder de celloconcerto’s op de afﬁche: dat van Dvořák. Voor Steven Isserlis is het een concerto dat hem al zijn hele carrière begeleidt.

Hoe anders speelt u het stuk nu tegenover de eerste keren dat u het uitvoerde? Ik speelde het voor het eerst toen ik veertien jaar was, dat is intussen veertig jaar geleden. In die jaren is mijn visie op het stuk erg veranderd. Als jongeman was ik niet ongevoelig voor de hoge emoties die in dit stuk oplaaien. Er zijn veel heroïsche passages. Wanneer de cello in het hoge register speelt, is het heldhaftige nooit ver weg. Een showstuk heb ik er nooit in gezien. Natuurlijk zijn er momenten van grote virtuositeit. Dvořák schreef het in nauwe samenwerking met Hanus Wihan, de beste Tsjechische cellist in die tijd. Door die samenwerking is het concerto een pleidooi geworden voor het solistisch potentieel van de cello. Maar het is nooit virtuoos omwille van de virtuositeit. Met de jaren is het in mijn ogen een tragischer stuk geworden. Zeker als ik denk aan het laatste deel, een afscheid van zijn geliefde schoonzus. Zij stierf terwijl hij aan het concerto schreef. Daarom voegde hij aan het eind een langzaam deel in. Het is een vroegere melodie van Dvořák waaraan de schoonzus erg gehecht was. Het concerto begint met grandeur, maar eindigt zo verrassend genoeg in een introverte stemming. U speelde Dvořák al eerder met Philippe Herreweghe en het Orchestre des Champs-Elysées. Liep jullie visie op het concerto van meet af aan gelijk? Ik heb met Philippe Herreweghe veel gediscussieerd over de frasering en over de temporelaties. Niet zozeer tussen de delen als wel binnen een deel. Wat Philippe en ik willen vermijden is dat het rapsodisch klinkt. Van Dvořák meent men vaak dat het zo vrij mogelijk kan gespeeld worden, maar hij had een strikte uitvoering voor ogen. Men heeft ook een vooroordeel over hem als het over de vorm gaat. Die zou bij Brahms veel strenger zijn dan bij Dvořák. Terwijl ook Dvořák beter tot zijn recht komt als je de structuur respecteert. Daar zijn Philippe en ik het over eens: we willen het strak houden en niet toegeeflijk zijn. Bij dit concerto is het risico groot dat je bij elke zangerige passage nodeloos vertraagt. Dat willen we vermijden. Ik heb met Philippe al ontzettend vaak mogen samenspelen, vooral dan in Schumann en Dvořák. Wat ik bij hem apprecieer is dat hij oprecht houdt van de muziek die hij uitvoert. Dat is niet bij alle dirigenten zo. Het tekent hem als een verfijnd musicus. deFilharmonie is een modern symfonisch orkest. Gaat deze Dvořák erg verschillend klinken in vergelijking met orkesten die een authentiek instrumentarium nastreven? In een romantisch concerto zijn de verschillen minder groot. Het zijn subtiele verschillen, alsof je spreekt met een ander accent. In een concerto als dat van Haydn zou het meer opvallen. Dat is trouwens nog een stuk dat ik graag met Herreweghe zou willen spelen… Met wat voor orkest je Dvořák ook speelt, de moeilijkheden blijven dezelfde. Er is in dit concerto een risico voor

balansproblemen. Dvořák was nochtans behoedzaam te werk gegaan. Hij was zelf altviolist en beheerste de techniek goed om een strijkinstrument in te passen in de textuur van het orkest. Na de première, die Dvořák zelf dirigeerde, kreeg hij de kritiek dat de cello niet goed hoorbaar was en heeft hij de orkestratie nog aangepast. Het samenspel blijft kwetsbaar. Repeteren aan dit concerto betekent telkens weer op zoek gaan naar lichtheid. Dan komt ook het dansante van Dvořák naar boven. Zoeken naar de eenvoud van de volksmuziek is bij Dvořák altijd een goede leidraad. U hebt het concerto doorheen uw carrière zo vaak gespeeld. Hoe houdt u elke uitvoering fris? Ik blijf zoeken en nadenken. Telkens weer neem ik de partituur erbij. Ik wil niets als een evidentie zien. Een grote uitdaging is de nieuwe uitgave van Bärenreiter, een facsimile met het manuscript van Dvořák: daar staan echt nieuwe dingen in. Het valt me op hoe gedetailleerd Dvořák voor de uitvoerder schreef. Ik volg niet alles, maar het helpt me om nieuwe invalshoeken te vinden. Naast Dvořák zijn er slechts een handvol populaire celloconcerto's. Welke muziek is het volgens u waard om vaker gespeeld te worden? Ik speel veel nieuwe muziek zoals die van John Tavener of Thomas Adès. Maar ook de negentiende en twintigste eeuw heeft nog veel te bieden. Ik moet vaak de orkesten overtuigen om buiten de gangbare concerto’s te programmeren. Dvořák heeft ook een minder bekend eerste concerto, dat ik net heb opgenomen. Hetzelfde geldt voor Saint-Saëns, waarvan het tweede concerto helemaal overschaduwd is door het succes van zijn eerste. Britten en Kabalevsky hebben ook heel persoonlijk geschreven voor cello en orkest. Iets minder makkelijk te programmeren is het vroege en erg gedurfd concerto van Prokofjev, niet meteen geschikt voor het Amerikaanse abonneepubliek, als u begrijpt wat ik bedoel…. U hebt een aantal boeken geschreven. Steeds over muziek, vaak voor kinderen en met een humoristische inslag. Hebt u nog literaire plannen? Ik heb twee boeken voor kinderen over componisten geschreven. Nu broed ik op een boek voor volwassenen, natuurlijk met een muzikaal uitgangspunt. Voorlopig kom ik er niet toe omdat al mijn schrijftijd opgaat aan de teksten voor de hele reeks cd’s die ik onlangs heb opgenomen. Ik schrijf meestal in vliegtuigen en luchthavens: de vele verloren momenten in het leven van een rondreizende musicus krijgen zo toch nog zin… Bovendien schrijf ik nog steeds alles met de hand, dat is best vermoeiend. Maar in tegenstelling tot bij mijn muziekprojecten, laat ik me voor het schrijven geen deadlines opleggen. Schrijven is een tweede natuur, die in veel opzichten gelijkloopt met cellospelen. Het is evengoed een vorm van vertellen, al gaat bij mij het cellospelen vooralsnog makkelijker. Schrijven vraagt me meer tijd om een goed niveau te halen. •

www.ethias.be

Ethias NV, rue des Croisiers 24, 4000 Luik. RPR Luik BTW BE 0404.484.654

Kalender

ÂŠ Bert Hulselmans

2013/2014

Donderdag 29 augustus 2013 20:30 Vrijdag 30 augustus 2013 20:30 Zaterdag 31 augustus 2013 20:30 Zondag 1 september 2013 15:00 De Roma, Antwerpen Zondag 22 september 2013 15:00 NTG, Gent

deFilharmonie & Tutti Fratelli Operettedagdroom Zaterdag 31 augustus 2013 20:00 deSingel, Antwerpen

Paul GRIFFITHS muzikale leiding Gwen CRESENS accordeon Re-Mix Orchestra Zondag 8 september 2013 18:00 Sint-Jansplein, Antwerpen

Paul GRIFFITHS muzikale leiding Gwen CRESENS accordeon Re-Mix Orchestra Openluchtconcert Zondag 8 september 2013 19:30 Sint-Jansplein, Antwerpen

Martyn BRABBINS dirigent Gwen CRESENS accordeon Trilogy Openluchtconcert Woensdag 18 september 2013 20:00 Paleis voor Schone Kunsten, Brussel Vrijdag 20 september 2013 20:30 De Roma, Antwerpen Zaterdag 21 september 2013 20:30 Cathédrale Notre-Dame, Laon

Philippe HERREWEGHE dirigent Martin HELMCHEN piano Mendelssohn Capriccio brillant Mendelssohn Pianoconcerto nr. 1 Schubert Symfonie nr. 6 Vrijdag 27 september 2013 20:00 deSingel, Antwerpen Zaterdag 28 september 2013 15:00 De Roma, Antwerpen

Jakub HRŮŠA dirigent Liebrecht VANBECKEVOORT piano Rachmaninov Het dodeneiland Liszt Totentanz (Paraphrase über Dies Irae) Suk Asrael (enkel 27 september) Dvořák Symfonie nr. 8 (enkel 28 september)

Het openluchtconcert op het Sint-Jansplein is een jaarlijks hoogtepunt in mijn agenda. Ik weet niet hoeveel concerten ik volgend jaar zal meemaken, het zullen er zeker vele tientallen worden, maar dit steekt er met kop en schouders bovenuit. Waarom? Omdat er dan duizenden mensen, arm en rijk, uit alle beroepen en richtingen, uit alle werelddelen, op het Sint-Jansplein samen luisteren en genieten van klassieke muziek. Dat is een zeldzaamheid dezer dagen en het verdient alle lof. deFilharmonie zoekt bij de openluchtconcerten niet naar de gemakkelijkste oplossing door de ene Strauss na de andere te programmeren – het publiek op het plein is ondertussen al één en ander gewoon – maar brengt een hoogstaande en evenwichtige mix van werken met vooraanstaande solisten. Dit jaar wordt met Gwen Cresens en Trilogy ongetwijfeld een concert om ‘in te kaderen’.

Kurt Van Eeghem presentator

Zondag 29 september 2013 11:00 AMUZ, Antwerpen

In mijn jonge jaren heb ik een poging gedaan om viool te spelen, maar helaas is het bij een poging gebleven. De viool is wel nog steeds mijn favoriete instrument en ik ben dan ook een enorme fan van Janine Jansen. Alles wat ze doet, vind ik prachtig. Ze speelt met passie en overgave. Gewoonweg schitterend dus dat ze naar deFilharmonie komt!

Annelize Heins

vrijwilliger deFilharmonie

Orsolya HORVATH viool Tamas SANDOR viool Ayako OCHI altviool Dieter SCHÜTZHOFF cello Yutaka OYA piano Debussy Fauré Donderdag 3 oktober 2013 20:00 De Bijloke Muziekcentrum, Gent Vrijdag 4 oktober 2013 20:00 Zaterdag 5 oktober 2013 20:00 deSingel, Antwerpen

Edo DE WAART dirigent Janine JANSEN viool Henderickx Le visioni di paura Prokofjev Romeo en Julia (selectie uit de suites) Brahms Vioolconcerto zondag 10 november 2013 11:00 deSingel, Antwerpen

Andrew GOURLAY dirigent Guy PENSON klavecimbel Poulenc Concert champêtre Vaughan Williams Symfonie nr. 5 Zaterdag 16 november 2013 15:00

De Roma, Antwerpen Giordano BELLINCAMPI dirigent Aldo BAERTEN fluit Tineke VAN INGELGEM sopraan Bernard GIOVANI bariton Jongen Sonate voor ﬂuit en strijkorkest Nielsen Symfonie nr. 3, ‘Sinfonia espansiva’ Toen ik vroeger als kind naar de radio luisterde, was ik al in de ban van de liederen en symfonieën van Schubert. Ik ben een absolute leek op het gebied van klassieke muziek en dus zeer nieuwsgierig naar die geheimzinnige Zesde symfonie!

Reinhilde Decleir

theatermaakster & actrice

Zondag 17 november 2013 11:00 AMUZ, Antwerpen

Jaume-Blai SANTONJA ESPINOS slagwerk Pieterjan VRANCKX slagwerk Bach Cage Reich

Donderdag 21 november 2013 20:00 Paleis voor Schone Kunsten, Brussel Vrijdag 22 november 2013 20:00 Zaterdag 23 november 2013 20:00 deSingel, Antwerpen

Edo DE WAART dirigent Radu LUPU piano Bartók Pianoconcerto nr. 3 Bruckner Symfonie nr. 4, ‘Romantische’ Donderdag 28 november 2013 20:00 deSingel, Antwerpen Vrijdag 29 november 2013 20:00 Concertgebouw Brugge, Brugge

Edo DE WAART dirigent Ralph VAN RAAT piano Thomas BLOCH ondes Martenot Messiaen Turangalîlā-symfonie

Mijn hart sloeg over, echt waar. En mijn ogen sperden zich open, terwijl ze het scherm afspeurden naar een knop ‘Tickets’. Wat hoopte ik vurig dat er nog niet ‘Uitverkocht’ zou staan. Dat zou weer typisch iets voor mij zijn. Te laat ontdekken dat Radu Lupu, één van mijn grootste idolen, naast mijn deur komt doen waar ik hem zo voor bewonder: piano spelen met een toewijding alsof het voortbestaan van het universum ervan afhangt, en met een passie die door geen honderd Argentijnse tangodansende furies te evenaren is. Wat? Er zijn nog tickets? Nu reserveren!

Thomas Vanderveken presentator

Vrijdag 6 december 2013 20:00 Zaterdag 7 december 2013 20:00 deSingel, Antwerpen

Edo DE WAART dirigent Ingrid FLITER piano Mozart Pianoconcerto nr. 23 Elgar Symfonie nr. 2 Vrijdag 13 december 2013 19:00 Cultuurcentrum Hasselt, Hasselt Zaterdag 14 december 2013 14:00 Zondag 15 december 2013 11:00 De Roma, Antwerpen Zondag 15 december 2013 16:00 De Bijloke Muziekcentrum, Gent

Philippe HERREWEGHE dirigent Siska GOEMINNE tekst Vic DE WACHTER acteur Ivan PECNIK acteur (enkel in Hasselt) De ware verhalen van de leugenbaron Donderdag 19 december 2013 20:00 Carolus Borromeuskerk, Antwerpen Vrijdag 20 december 2013 20:00 De Bijloke Muziekcentrum, Gent Zaterdag 21 december 2013 20:00 Zondag 22 december 2013 20:00 Carolus Borromeuskerk, Antwerpen Maandag 23 december 2013 20:00 Cultuurcentrum Hasselt, Hasselt

Philippe HERREWEGHE dirigent Alina IBRAGIMOVA viool Mendelssohn Vioolconcerto nr. 2 Mendelssohn Symfonie nr. 3, ‘Schottische’

Ik laat me graag verrassen. De muziek van Messiaen heeft een sterke indruk op mij nagelaten, en tot op de dag van vandaag bestudeer ik zijn composities om er inspiratie te vinden voor mijn improvisaties. Tachtig minuten vol betovering en fantasie... Dit werk is een van de hoogtepunten van zijn oeuvre: niet te missen!

Jef Neve pianist

Zondag 22 december 2013 11:00 AMUZ, Antwerpen

Nana HIRAIDE viool Nele DELAFONTEYNE klarinet Yasuko TAKAHASHI piano Milhaud Poulenc Stravinski Bartók Zaterdag 4 januari 2014 15:00 & 20:30 De Roma, Antwerpen Zondag 5 januari 2014 11:00 Cultuurcentrum Hasselt, Hasselt

Philippe HERREWEGHE dirigent Nieuwjaarsconcert Muziek van Strauss en Tsjajkovski Vrijdag 10 januari 2014 20:00 Paleis voor Schone Kunsten, Brussel Zaterdag 11 januari 2014 15:00 De Roma, Antwerpen Zondag 12 januari 2014 11:00 deSingel, Antwerpen

In 2008 stond de Vijfde symfonie van Tsjajkovski op het programma tijdens het eerste concert van Jaap van Zweden als chef-dirigent van deFilharmonie en ik was danig onder de indruk van zijn uitvoering. Van Zweden is gedreven en interpreteert de muziek op een heel eigen manier. Er zit steeds een soort drive in de muziek die je meesleept. Ik kijk ook uit naar de prachtige hoornsolo aan het begin van het tweede deel. De melodie doet me denken aan You fill up my senses van John Denver. Dat wordt ongetwijfeld een kippenvelmoment! De finale daarentegen is overdonderend, krachtig en kordaat met luid kopergeschal dat je onder leiding van Van Zweden naar de keel grijpt. Perfect voor een zondagochtend, dus. Goed wakker geschud kan je er de rest van de dag tegenaan!

Bianca Van Roosbroeck publiekswerking

Jaap VAN ZWEDEN dirigent Tsjajkovski Serenade Tsjajkovski Symfonie nr. 5 Vrijdag 17 januari 2014 20:00 deSingel, Antwerpen Zaterdag 18 januari 2014 20:00 Concertgebouw Brugge, Brugge Zondag 19 januari 2014 20:00 deSingel, Antwerpen

Philippe HERREWEGHE dirigent Thomas BAUER bas Wagner Siegfried-Idyll Martin Sechs Monologe aus Jedermann Beethoven Symfonie nr. 6, ‘Pastorale’

Zaterdag 25 januari 2014 14:00 Zondag 26 januari 2014 11:00 De Roma, Antwerpen Zondag 26 januari 2014 16:00 De Bijloke Muziekcentrum, Gent

Steven VERHAERT dirigent Joris VAN DEN BRANDE tekst Robby CLEIREN acteur Stefaan DEGAND acteur De fladdermuis Vrijdag 31 januari 2014 20:00 Zaterdag 1 februari 2014 20:00 deSingel, Antwerpen

Edo DE WAART dirigent Igor LEVIT piano Tsjajkovski Pianoconcerto nr. 1 Stravinski Petroesjka (versie 1947) Zondag 2 februari 2014 11:00 AMUZ, Antwerpen

Houtblaaskwintet deFilharmonie Edith VAN DYCK fluit Piet VAN BOCKSTAL hobo Nele DELAFONTEYNE klarinet Graziano MORETTO fagot Michaela BUZKOVA hoorn Bjorn VERSCHOORE altsaxofoon Tomasi Barber Henze Börtz 5 februari – 15 februari 2014 Tournee Oostenrijk – Duitsland Zaterdag 22 februari 2014 13:30 Concertgebouw, Amsterdam

Edo DE WAART dirigent Petra LANG mezzosopraan Wagner Zondag 23 februari 2014 11:00 AMUZ, Antwerpen

Natalia TESSAK viool Mara MIKELSONE viool Krzysztof KUBALA altviool Rajmund GLOWCZYNSKI altviool Maria MUDROVA cello Diego LIBERATI cello Brahms Tsjajkovski

Al dertien jaar organiseert de VZW Meters en Peters in juli en augustus een zomerschool voor anderstalige nieuwkomers tussen 6 en 12 jaar. We geven de kinderen een ’taalbad’ om kennis te maken met het Nederlands. Op het programma staan ook een aantal muzieklessen, de gelegenheid bij uitstek om de taal op een andere manier op te nemen. Als kers op de taart gaan we samen met de kinderen naar de KIDconcerten van deFilharmonie. Al die instrumenten en die mooie muziek, de kindergezichten stralen en de monden staan niet stil na afloop om te vertellen hoe mooi ze het vonden.

Nelleke Lijphart

abonnee deFilharmonie & medewerker VZW Meters en Peters

Dit concert gaat me zeker verrassen. Een Spaanse avond, dat zal vuur geven! De Bolero van Ravel en de Vuurdans van de Falla zijn bekend, maar nu brengt deFilharmonie ook minder bekend werk, en van minder bekende Spaanse componisten. Deze avond wordt een onvergetelijke belevenis! Uit ondervinding weet ik dat iets onbekend dikwijls een openbaring is! En 'onze' Yossif Ivanov geeft zeker het beste van zichzelf !

Wivina Somers

abonnee deFilharmonie

Donderdag 27 februari 2014 20:00 Paleis voor Schone Kunsten, Brussel Vrijdag 28 februari 2014 20:00 Zaterdag 1 maart 2014 20:00 Zondag 2 maart 2014 11:00 deSingel, Antwerpen

Fabien GABEL dirigent Yossif IVANOV viool Chabrier España (niet op 2 maart) Lalo Symphonie espagnole Ravel Alborada del gracioso (niet op 2 maart) de Falla El sombrero de tres picos, (suite nr. 2) Ravel Rapsodie espagnole Vrijdag 14 maart 2014 20:00 deSingel, Antwerpen Zondag 16 maart 2014 15:00 De Bijloke Muziekcentrum, Gent

Michael SCHØNWANDT dirigent Benjamin DIELTJENS klarinet Nielsen Klarinetconcerto Bartók De houten prins Zaterdag 22 maart 2014 14:00 Zondag 23 maart 2014 11:00 De Roma, Antwerpen Zondag 23 maart 2014 16:00 De Bijloke Muziekcentrum, Gent

Dirk BROSSÉ dirigent Nico STURM acteur & tekst Pinokkio Vrijdag 28 maart 2014 Zaterdag 29 maart 2014 Zondag 30 maart 2014 De Roma, Antwerpen

Eind maart bouwt deFilharmonie tijdens 2140 drie dagen lang feest in De Roma. Vorig seizoen was een absolute voltreffer met de urban dansers van Let’s Go Urban en het Indisch getinte spektakel van de Re-Mix XXL. Het was geweldig om te zien hoe iedereen op en voor het podium met volle teugen genoot van de muziek en de sfeer in De Roma. Het programma wordt pas in de loop van het seizoen bekendgemaakt, maar vast staat dat we nu al kunnen uitkijken naar een heuse Argentijnse avond! En daar wil ik zeker bij zijn!

Kim Maes

assistente artistieke planning & tourneemanager

Martyn BRABBINS dirigent 2140 Zaterdag 29 maart 2014 15:00 De Roma, Antwerpen

Martyn BRABBINS dirigent Chloë HANSLIP viool deOrkestacademie Pickard Channel ﬁring Vaughan Williams The lark ascending Elgar Enigmavariaries

48 Vorig seizoen heb ik erg genoten van het meeslepende Stabat mater van Dvořák in deSingel. Ook nu kijk ik uit naar de interpretatie van dit koorwerk van Dvořák door Philippe Herreweghe en de manier waarop hij het orkest meeneemt in zijn visie. Zijn manier van dirigeren blijft toch iets speciaals. Ook de grootse koorpartijen door Collegium Vocale Gent en de krachtige stemmen van de solisten zorgen voor een unieke sfeer. Bovendien is het voor mij als grafisch vormgeefster telkens een hele uitdaging om de accenten op Dvořáks naam in elk lettertype helemaal juist te zetten!

Hannelore Reynders graﬁsch vormgeefster

Donderdag 3 april 2014 20:00 Paleis voor Schone Kunsten, Brussel Zaterdag 5 april 2014 20:30 De Roma, Antwerpen

Philippe HERREWEGHE dirigent Nele DELAFONTEYNE klarinet Weber Der Freischütz (ouverture) Weber Klarinetconcerto nr.1 Brahms Symfonie nr. 3 Vrijdag 25 april 2014 20:00 Zaterdag 26 april 2014 20:00 deSingel, Antwerpen Zondag 27 april 2014 15:00 De Bijloke Muziekcentrum, Gent

Philippe HERREWEGHE dirigent Ilse EERENS sopraan Bernarda FINK alt Maximilian SCHMITT tenor Nathan BERG bas Collegium Vocale Gent Dvořák Requiem Zondag 11 mei 2014 11:00 AMUZ, Antwerpen

Jacob SLAGTER dirigent Blazers deFilharmonie Van Parys (wereldcreatie) Stravinski Symphonies d’instruments à vent Lindberg Gran duo Dvořák Serenade Vrijdag 16 mei 2014 20:00 Zaterdag 17 mei 2014 20:00 deSingel, Antwerpen Zondag 18 mei 2014 15:00 Cultuurcentrum Hasselt, Hasselt

Philippe HERREWEGHE dirigent Steven ISSERLIS cello Sibelius Symfonie nr. 6 Dvořák Celloconcerto

Zondag 25 mei 2014 deSingel, Antwerpen

Edo DE WAART dirigent Strauss Happening Vrijdag 30 mei 2014 20:00 De Bijloke Muziekcentrum, Gent Zaterdag 31 mei 2014 15:00 De Roma, Antwerpen

Edo DE WAART dirigent Joyce YANG piano Debussy La mer Rachmaninov Pianoconcerto nr. 2 Donderdag 5 juni 2014 20:00 Vrijdag 6 juni 2014 20:00 deSingel, Antwerpen Zaterdag 7 juni 2014 20:00 Concertgebouw Brugge, Brugge Vrijdag 13 juni 2014 20:00 CCHasselt, Hasselt

Edo DE WAART dirigent Mahler Symfonie nr. 6 Zaterdag 5 juli 2014 20:00 Basilique de Saint-Hubert, Saint-Hubert

Philippe HERREWEGHE dirigent Ronald BRAUTIGAM piano Strauss Kaiser-Walzer Beethoven Pianoconcerto nr. 1 Schubert Symfonie nr. 4

KID concerten door Hedwig Scheltjens, foto’s Sofie Silbermann

Elk seizoen staan er drie te gekke concerten voor kinderen van 6 tot 106 op het programma van deFilharmonie. Prachtige orkestmuziek, getalenteerde acteurs en een boeiend verhaal: dat is de bedrieglijk eenvoudige succesformule van deze KIDconcerten. Wij haalden de acteurs alvast voor de camera, trokken hen het kostuum van hun personage aan en vroegen terloops naar hun motieven om aan een KIDconcert mee te werken.

‘Ik vind het concept van de KIDconcerten gewoon fantastisch: zo’n groot orkest, zoveel mensen bij elkaar… Het is ook vooral de omvang van het orkest die zoveel indruk maakt. Dat zorgt ervoor dat kinderen iets meemaken dat ze nooit meer vergeten. Als ik vroeger naar het jeugdtheater ging, begon het voor mij al bij het binnenkomen van de zaal. Je ziet al die andere kinderen en mensen toestromen, vervolgens gaat het doek open en dan begint de magie. Ja, eigenlijk bezorgen we sommige kinderen met de KIDconcerten een magisch moment dat hen nog lang zal bijblijven. Een KIDconcert is een unieke belevenis, en dankzij het orkest is het toch net iets meer dan een gewone theatervoorstelling.’ Nico Sturm heeft als acteur meegespeeld bij verschillende theatergezelschappen en acteerde ook in televisieseries zoals Van vlees en bloed en Wat als? Daarnaast is hij scenarioschrijver en presentator. Zo presenteerde hij op Ketnet Mijn job is top en De omgekeerde show. Dit seizoen zet hij samen met deFilharmonie zijn beste beentje voor als Pinokkio.

‘Als kind ging ik vroeger met de klas naar concerten van Jeugd & Muziek in deSingel. Ik vond dat altijd geweldig, en niet alleen omdat we dan geen les hadden. Zo herinner ik me nog een concert over Schubert, waarbij een verteller over het leven van de componist vertelde. Dat sprak enorm tot mijn verbeelding en is me altijd bijgebleven. Nu ik zelf kinderen heb, lijkt het me leuk om aan zo’n concert mee te werken. En dus krijg ik de kans om tussen een groot orkest te gaan staan en daar de zot te mogen uithangen, dat zie ik volledig zitten. Het mooie aan muziek is ook dat je de mensen er direct mee kan raken. Bovendien vind ik de teksten van de KIDconcerten altijd fantastisch geschreven. De wereld van Strauss ken ik zelf niet echt goed, maar ik ga me er samen met Stefaan Degand helemaal in onderdompelen. Dat wordt ongetwijfeld een avontuur!’ Robby Cleiren maakt deel uit van De Roovers, een collectief van vier theatermakers uit Antwerpen, en is actief bij andere theatergezelschappen. Verder is hij bekend van tv en film, dankzij hoofdrollen in Clan, Deadline 14/10 en The Broken Circle Breakdown. Samen met Stefaan Degand maakt hij het KIDpodium onveilig als lid van de familie Strauss.

‘Het is altijd fijn om met een orkest samen te werken, want dat maak je als acteur toch niet elke dag mee. Dat vond ik vorige keer ook al zo bijzonder. Een KIDconcert zit ergens tussen concertant en theatraal spelen in, en wanneer tekst en muziek samenkomen, is dat een heel fijne ervaring. Als je met een orkest samenwerkt, zit je als acteur eigenlijk een beetje in een zetel, want de muziek spreekt vaak voor zich. Bovendien mag ik dit seizoen samen met Robby Cleiren het podium op en naar die samenwerking kijk ik erg uit!’

Stefaan Degand speelde mee in talloze theaterproducties van o.a. Theater Antigone, HETPALEIS en Het Toneelhuis. Bij het grote publiek werd hij bekend met zijn rollen in De Ronde en Rundskop. Tijdens het seizoen 2011/2012 speelde hij samen met Michaël Pas het KIDconcert Pulcinella. Dit seizoen brengt hij samen met Robby Cleiren de familie Strauss tot leven met danspassen in driekwartsmaat.

52 ‘Met het inspreken van stemmen in kinderfilms heb ik al veel ervaring, maar ik heb nog nooit live voor kinderen gespeeld. Met een groot orkest werken is dan weer niet nieuw voor mij. Ik heb al eerder met muzikanten op het podium gestaan, maar het blijft altijd spannend natuurlijk. Zeker als je maar één repetitie hebt en dan drie of vier voorstellingen moet spelen. Het wordt een hevig weekend, maar net die spanning trekt me aan. Het is ook niet zomaar alleen een rol spelen, het is veel omvangrijker dan dat. Ik heb een stukje gezien van het KIDconcert in de versie van Warre Borgmans en dat is behoorlijk heftig, die zaal boordevol kinderen. Daar doe ik het voor.’ •

Vic De Wachter is actief als freelance-acteur bij o.a. Het Toneelhuis. Bij het grote publiek is hij bekend van tal van tv-reeksen en films en als stem van menig animatiefilm en documentaire. Bij deFilharmonie kruipt Vic De Wachter in december in de huid van de Baron von Münchhausen.

vic de wachter

Als externe ICT-afdeling voor uw KMO leveren wij niet enkel hard- en software, maar delen wij ook onze kennis en ervaring, onze beschikbaarheid en state-of-the-art werkplekken zodat ICT uw bedrijf beter maakt. We doen er dan ook alles aan om u een zorgeloze & aangename ICT-ervaring te garanderen!

Bij elk concert van deFilharmonie gaan solist en dirigent naar huis met een boeket van Primavera! Primavera staat al 60 jaar garant voor kwaliteit en biedt een ruim assortiment snijbloemen aan voor alle gelegenheden, van boeketten tot huwelijksversiering. Ook voor kameren tuinplanten kunt u bij Primavera terecht. Primavera bloemsierkunst Groenstraat 167 2610 Wilrijk 03 238 51 26 www.bloemen-primavera.be Openingsuren di t/m vr 8:00-19:00 za 8:00-18:00 ma-zo gesloten

Thuiskomen op verplaatsing door Hadewijch Ceulemans, foto’s Tim Lebacq

deFilharmonie is voor de duur van de renovatiewerken in de Koningin Elisabethzaal te gast in deSingel en in De Roma. Op beide plekken zult u een ander type concerten kunnen horen, want het programma is aangepast aan het karakter van deze twee verschillende huizen. Jerry Aerts en Paul Schyvens, de respectievelijke directeurs, leggen uit wat hun zalen anders maakt, al blijft dat anders-zijn relatief: ‘Uiteindelijk doe je het voor mensen die willen genieten van cultuur.’

We ontmoeten de heren in het Grand Café van deSingel. Zo’n café zou Paul Schyvens ook wel willen naast De Roma: hij flapt het er snel uit, om er dan even snel aan toe te voegen dat het er dan wel heel anders uit zou zien. Zoals ook de heren zelf: allebei dragen ze een hemd met ruitjes, maar waar Jerry Aerts kiest voor netjes gestreken katoen met kleine carreaukes, heeft dat van Paul Schyvens meer iets van een houthakkershemd. Heel anders qua stijl, maar in essentie wel een beetje hetzelfde: zo zijn de kleren, zo zijn de mannen en zo zijn de zalen waarvan zij het hoofd, het hart en het gezicht zijn. Dat zo’n gezicht er moet zijn, daarover zijn Jerry Aerts, directeur van de Internationale Kunstcampus deSingel en Paul Schyvens, coördinator van kortweg De Roma, het in ieder geval eens: ‘Bij een culturele instelling hoort een persoon, iemand die de mensen ontvangt. In onze rol moet je altijd beschikbaar zijn als aanspreekpunt.’

We willen de beleving kunnen bieden waar mensen vandaag naar op zoek zijn, en waarbij alles wat rond de voorstellingen gebeurt, hoe langer hoe belangrijker wordt. Jerry Aerts

Voor Paul Schyvens is het bijna ondenkbaar om niet in of voor of met zijn Roma bezig te zijn – hij is de geestelijke vader, hij is er bij aanvang van bijna elke voorstelling, hij is de coördinator van de 22 vaste werknemers en de 384 vrijwilligers die hij allemaal bij naam kent, hij is de promoman die altijd brochures bij heeft… Hij ís De Roma hoor je wel eens zeggen, en omgekeerd. In 2002 knapte hij de vervallen art-decocinema op de Turnhoutsebaan met alleen maar vrijwilligers op om hem om te vormen tot een volksschouwburg waar een zo breed mogelijk publiek van cultuur kan genieten. ‘Een goede organisator streeft er niet naar dezelfde mensen vaker in zijn zaal te krijgen, maar is blij wanneer hij nieuwe gezichten ziet. Dat is een van de redenen waarom we deFilharmonie graag te gast hebben, en waarom we de concerten op zaterdag- en zondagnamiddag organiseren: we hopen dat de drempel voor het publiek van deFilharmonie om naar Borgerhout te komen overdag lager ligt.’ Een ander streefdoel van Schyvens is de renovatie van de buitengevel, waarvoor €360.000 nodig is. ‘We proberen geld in te zamelen bij ons publiek en appelleren daarvoor aan het wij-gevoel. Een groot deel van ons publiek heeft een affectieve band met De Roma. Het is dan ook een project van mensen, niet bedacht door een of andere overheid, maar gegroeid vanuit de basis. Wij heten de mensen soms vanaf het podium welkom in

‘onze Roma’, en dan volgt altijd instemmend applaus. De mensen voelen dat: De Roma is van hen.’ Die affectie, die warmte, is wellicht minder voelbaar in deSingel, denkt Jerry Aerts. ‘Dat is om verschillende redenen zo; de architectuur – een combinatie van een koelere, modernistische en een transparante hedendaagse stijl – is daar een van. En ook de ontstaansgeschiedenis: deSingel is veel meer een instituut, een instelling die de Vlaamse overheid gewild heeft. Net als deFilharmonie overigens. Wij hebben een comfortabelere situatie wat subsidiëring betreft dan De Roma, en daardoor kunnen en moeten we ook grotere risico’s nemen op inhoudelijk vlak: het is onze opdracht om wat moeilijkere producties te programmeren, waarbij de nadruk ligt op onderzoek eerder dan op het populaire repertoire. De concerten die we nu samen met deFilharmonie presenteren zijn een goed voorbeeld van hoe de combinatie van onze twee profielen leidt tot een concertreeks waar onder andere plaats is voor hedendaags werk, die complementair is met de concerten die in De Roma op het programma staan.’ Door zowel in deSingel te concerteren, waar een publiek van kunstliefhebbers zich verwacht aan wat gedurfdere of moeilijkere producties, als in volkschouwburg De Roma, met een divers en toegankelijk cultureel aanbod, kan deFilharmonie klassieke muziekliefhebbers bereiken

Wij heten de mensen soms welkom in �onze Roma�, en dan volgt altijd instemmend applaus: De Roma is van hen. Paul Schyvens

aan beide uiteinden van het spectrum. Allebei de huizen zullen de concertgangers verwelkomen in hun eigen stijl, met hun eigen accenten. Jerry Aerts wil ervoor zorgen dat wie wil deelnemen aan cultuur zo weinig mogelijk hinderpalen ondervindt, onder andere door bereikbaar te zijn. ‘Daarbij ligt voor ons de nadruk nu op het openbaar vervoer en de fiets – we hebben bij de bouw van de nieuwe vleugel niet gekozen voor meer parkeerplaatsen, maar we hebben wel geijverd voor een standplaats voor de Velo-fietsen van de stad. Een absolute must voor de nieuwe vleugel was een restaurantcafé, dat ook als ontmoetingsplaats moest kunnen dienen. Mensen komen recht na hun werk en willen nog iets eten, en na de voorstelling willen ze nog iets drinken. We willen de beleving kunnen bieden waar mensen vandaag naar op zoek zijn, en waarbij alles wat rond de voorstellingen gebeurt, hoe langer hoe belangrijker wordt. In deSingel kun je dikwijls nog een tentoonstelling bezoeken, of je kunt een inleiding bijwonen.’ Dat alles krijgt het publiek van deSingel bovenop het comfort van genummerde, geriefelijke, vaste stoelen in rijen, een vestiaire, en zo meer. ‘Een aantal van die klassieke schouwburgdingen hebben wij niet’, aldus Paul Schyvens. ‘We hebben geen genummerde plaatsen, geen abonnementen, geen restaurant, en onze

ligging in Borgerhout schrikt mensen, omwille van het onveiligheidsgevoel, soms af. Maar ons gebouw heeft ook veel voordelen: de jaren 1930 architectuur is heel sfeervol, en omdat we de zaal op verschillende manieren kunnen indelen – bijvoorbeeld met een gordijn in het midden of met tafeltjes en stoelen in plaats van een tribune – is het hier altijd vol en gezellig. We steken al eens kaarsen aan, en tijdens de voorstelling mag je je glas wijn of bier of wat dan ook meenemen in de zaal. We geven ons publiek graag veel vrijheid, en we krijgen hoffelijkheid in de plaats. De Roma, dat is sfeer: niet alleen het publiek, maar ook de artiesten komen hier graag en blijven gemakkelijk hangen. Het allerbelangrijkste is de ontvangst: de manier waarop het personeel, in ons geval grotendeels vrijwilligers, het publiek verwelkomt en helpt bepaalt de culturele beleving. In veel schouwburgen straalt het personeel te weinig hartelijkheid en behulpzaamheid uit, terwijl het zo’n voorrecht is om in de culturele sector te mogen werken. Ik hamer er echt op bij elke vrijwilliger, bij alle medewerkers.’ Jerry Aerts beaamt dat volledig: ‘Ons personeel wordt betaald, maar net zoals Paul zijn vrijwilligers toespreekt, zo druk ik alle jobstudenten van deSingel op het hart de mensen hier te ontvangen zoals ze dat thuis zouden doen. Wat dat betreft zijn onze instellingen naar elkaar toegegroeid vind ik.’ •

Proef van deFilharmonie door Hedwig Scheltjens, foto Jeroen Peeters

Vanaf seizoen 2013/2014 kunnen liefhebbers van klassieke muziek bij elk concert in deSingel proeven van het suggestiemenu ‘deFilharmonie’ in Grand Café deSingel. ‘We gaan steeds op zoek naar een symbiose tussen de evenementen in deSingel en het Grand Café. Daarom passen we de suggesties op onze kaart graag aan het programma van deFilharmonie aan. Dat toont meteen ook de dynamiek van de brasserie en het restaurant. Neem nu de Strauss Happening, dat vraagt toch om een Duitse toets op het menu, niet? Bovendien draagt het ook bij aan de concertbeleving: eerst lekker tafelen en vervolgens genieten van hoogstaand klassiek’, zo vertelt Kristof Krekels, zaakvoerder van Grand Café deSingel. Info & reserveren: www.grandcafedesingel.be Het suggestiemenu wordt aangeboden aan een voordeelprijs.

Victoriabaars met oesterzwammen-risotto en in lookboter gegaarde messchede Benodigdheden - 200 g oesterzwammen - 2 sjalotten - bieslook - 200 g risotto-rijst - 500 ml room - panko (Oosters broodkruim) - 400 ml groentebouillon - 600 g victoriabaarsfilet

(voor

personen)

- 4 tenen look - 250 ml (droge) witte wijn - peterselie - 4 messcheden - 150 ml visbouillon - eiwit van 2 eieren - 100 g Parmezaanse kaas

De risotto

Snij 1 teentje look en 1 sjalot fijn en doe alles samen met een flinke scheut olijfolie in een pot van min. 20 cm breed. Stoof aan, voeg grof gesneden oesterzwammen toe en doe vervolgens de risotto-rijst erbij. Laat de rijst glazig worden, blus met 100 ml witte wijn en voeg de groentebouillon toe. Meng als de bouillon door de rijst is opgenomen de Parmezaanse kaas erdoor en roer een aantal keer goed door.

De saus

Snij 1 sjalot grof, doe deze samen met 150 ml witte wijn in een pot en laat inkoken. Doe de room en de visbouillon erbij. Als het geheel kookt, bindt u het met blanke roux tot de gewenste dikte. Breng op smaak met peper en zout.

De lookboter

U kan de lookboter in de supermarkt kopen, maar evengoed zelf maken: neem 2 teentjes look, 100 g boter en wat bieslook en peterselie. Doe dit alles in een keukenrobot en hak fijn. Breng op smaak met peper en zout.

De victoriabaars

Snij de vis in stukken van 150 g. Bak beide zijden mooi goudbruin in een pan met wat olijfolie. Dop één zijde in losgeklopt eiwit en vervolgens in panko en bak kort aan. Laat de vis gedurende een zestal minuten verder garen in de oven op 160°C.

De messchede

Reinig de messchede goed met zout water en bak ze vervolgens tot ze opengaat. Vul de messchede met lookboter en laat gedurende een drietal minuten verder garen in de oven op 160°C.

2013/2014

AVONTUUR

www.desingel.be Desguinlei 25 B-2018 Antwerpen

DEFILHARMONIE

+32 (0)3 248 28 28

EXPERIMENT

do 28 nov 2013 DEFILHARMONIE olv. Edo de Waart Ralph van Raat piano Thomas Bloch ondes martenot Messiaen / Turangalîla Symfonie

MaesRosseau_b

A-List

I. II. III. IV.

CANON

Langsam. Schleppend. Im Anfang sehr gemächlich Kräftig bewegt, doch nicht zu schnell – Trio (Recht gemächlich) Feierlich und gemessen, ohne zu schleppen Stürmisch bewegt

15:52 7:36 10:56 19:43

Royal Flemish Philharmonic Edo de Waart Total playing time: 54:11

THE ROYAL FLEMISH PHILHARMONIC IS PROUD TO PRESENT ITS RECORDINGS IN THREE HIGH QUALITY SERIES, EACH WITH ITS DISTINCT CHARACTER. A-List brings you the great masterpieces, interpreted by renowned conductors. Belgian Boutique uncovers hidden gems from Belgian composers. Cutting Edge documents remarkable works of contemporary classical music.

DANS

zo 25 mei 2014 DEFILHARMONIE Strauss Happening FORUM

MUZIEK THEATER

GUSTAV MAHLER Symphony No. 1

RFP 004 A-List | Royal Flemish Philharmonic | Gustav Mahler Symphony No. 1

ARCHITECTUUR

vr 27 sep 2013 DEFILHARMONIE olv. Jakub Hrusa Liebrecht Vanbeckevoort piano Rachmaninov, Liszt, Suk

Alpensinfonie_booklet.indd 1

MaesRosseau_booklet.indd 1

14/10/11 14:32

14/10/11 14:39

RFP 004 A-List | Royal Flemish Philharmonic | Gustav Mahler Symphony No. 1 Tejas_booklet.indd 1

deFILHARMONIE PRESENTEERT HAAR EIGEN LABEL ‘I love my label’, zingt de Britse songschrijver Nick Lowe en bij deFilharmonie weten we helemaal hoe hij zich voelt. Sinds 2011 brengt het orkest namelijk opnames en concertregistraties onder eigen logo. Centraal daarbij staan de concerten en het repertoire dat deFilharmonie uitvoert onder leiding van chef-dirigent Edo de Waart. Maar ook andere eminente musici, zoals eerste gastdirigent Martyn Brabbins, werken mee. ‘Voor een modern symfonisch orkest is het vandaag de dag belangrijk om op zoveel mogelijk manieren zicht- en hoorbaar te zijn’, vertelt intendant Hans Verbugt. ‘Een eigen label hoort daarbij. Ik ben dan ook erg trots om ons huislabel, dat uiteenvalt in drie artistiek doordachte cd-reeksen, aan ons publiek te mogen voorstellen.’

14/10/11 14:43

A-LIST

I. II. III. IV.

Langsam. Schleppend. Im Anfang sehr gemächlich 15:52 Kräftig bewegt, doch nicht zu schnell – Trio (Recht gemächlich) 7:36 Feierlich und gemessen, ohne zu schleppen 10:56 Stürmisch bewegt 19:43 Royal Flemish Philharmonic Edo de Waart Total playing time: 54:11

RFP 004 A-List | Royal Flemish Philharmonic | Gustav Mahler Symphony No. 1

GUSTAV MAHLER Symphony No. 1

A-List

Alpensinfonie_booklet.indd 1

14/10/11 14:32

Onder de noemer A-List neemt deFilharmonie het grote repertoire op. Chef-dirigent Edo de Waart is prominent aanwezig binnen deze lijn. ‘Dat een dirigent van Edo’s kaliber zich voor deFilharmonie en haar label engageert, opent veel nieuwe mogelijkheden’, verduidelijkt intendant Hans Verbugt. ‘Hij heeft in het verleden al meerdere topopnames gemaakt met diverse orkesten. We prijzen ons gelukkig dat hij als chef deFilharmonie niet alleen naar een nog hoger niveau wil tillen, maar er ook nog eens op staat om hoogkwalitatieve opnames van meesterwerken af te leveren.’

De eerste cd in deze reeks was een live opname van Richard Strauss’ Eine Alpensinfonie. Alpensinfonie Als tweede cd in deze reeks werd gekozen voor de Eerste symfonie van Strauss’ vakbroeder Gustav Mahler. ‘Strauss’ Alpensinfonie stond op het programma van mijn eerste concert met deFilharmonie na de aankondiging van mijn aantreden’, zegt Edo de Waart. ‘We vonden het dan ook een logische en symbolische opener van deze cd-reeks. Aan de opname van Mahlers Eerste symfonie ging een uitgebreide tournee doorheen Azië vooraf. Daarmee is het fundament van deze reeks gelegd.’

Een derde cd bevat een opname van Antonín Dvořáks Achtste symfonie en een bewerking van diens beroemde Amerikaanse strijkkwartet voor houtblazers. ‘Het puurste kamermuziekgenre is ongetwijfeld het strijkkwartet’, zegt hoboïst Piet Van Bockstal, die meewerkte aan deze opname. ‘Toch is deze transcriptie naar blaaskwintet bijzonder geslaagd. De melodische rijkdom van Dvořáks Amerikaanse omzwervingen komt uitstekend tot zijn recht dankzij de frisse en levendige klankkleuren van de houtblazers. Ook voor ons, muzikanten, was dit een echte ontdekking.’

BELGIAN BOUTIQUE Zoals de naam verraadt, presenteert deFilharmonie onder de lijn Belgian Boutique topstukken uit het Belgische repertoire. ‘We hebben er bewust voor gekozen om ons niet te beperken tot Vlaamse orkestmuziek, maar om te luisteren naar het muzikale erfgoed van het hele land’, zegt artistiek directeur Geert Riem. ‘Sommige Belgische componisten waren in meerdere centra actief. Denk maar aan Paul Gilson of zelfs Arthur Meulemans. In deze reeks proberen we de luisteraar te prikkelen door werken van MaesRosseau_booklet.indd 1

verschillende componisten met elkaar te confronteren.’ De eerste cd in de reeks Belgian Boutique verenigde drie componisten die elk met de ‘concertante’ mogelijkheden van het symfonisch orkest werkten. Het vertrekpunt was de Concertante ouverture van Jef Maes, een van de medeoprichters van deFilharmonie. Lange tijd was dit werk het ‘lijfstuk’ van het orkest. Verder werden de concerto’s voor orkest van Arthur Meulemans en Norbert Rosseau voor het eerst opgenomen. Ook op de tweede cd in deze

reeks staan werken die nooit eerder verschenen: de neo-impressionistische Trois mouvements symphoniques van Joseph Jongen en de mystieke, wagneriaanse Zesde symfonie van Adolphe Samuel. ‘Het is allemaal buitengewone muziek, heel bijzonder en spectaculair’, zo vertelt dirigent Martyn Brabbins. ‘Je voelt echt dat Belgische muziek ergens op de wip zit tussen het Franse en Duitse repertoire. Als Engelsman vind ik het enorm interessant om dat onontgonnen repertoire te kunnen blootleggen.’

14/10/11 14:39

filha

CUTTING EDGE

Tejas_booklet.indd 1

Ook de toekomst komt bij deFilharmonie aan bod. Onder de lijn Cutting Edge presenteert ze hedendaagse orkestmuziek van Belgische of buitenlandse componisten. ‘In deze reeks stellen we telkens een actueel componist in al zijn of haar facetten voor’, licht Hans Verbugt toe. ‘Als centrale figuur op onze eerste cd hebben we gekozen voor Wim Henderickx. Niet alleen is Wim erg vertrouwd met ons orkest en ons publiek, hij is

14/10/11 14:43

ook een buitengewoon goed en fascinerend componist.’ ‘Ik was erg gegrepen door het enthousiasme en de overgave waarmee deFilharmonie Tejas op cd wilde zetten’, zegt Henderickx. ‘Samen met de andere orkestwerken op één cd is het een echt portret, waarin je al luisterend op zoek kan gaan naar muzikale overeenkomsten en verschillen.’ Als centrale figuur voor de tweede cd in deze reeks werd gekozen voor opnieuw een

Antwerps componist, Luc Van Hove. In 2010 creëerde deFilharmonie diens Tweede pianoconcerto,, met Levente Kende aan de toetsen. De reacties op deze verrassende muziek waren zo positief dat besloten werd om Van Hoves beide pianoconcerto’s, met dezelfde solist, tot uitgangspunt van een nieuwe opname te maken. •

Antwerpen tramstad

al tb ch Lu

P+ R Li nk er oe A. v Va Sp er n C ort au ha we l lae Ha rt le Va wijn n Ee de n

Opera Opera

Meirbrug

Teniers

De Vr iè re

Schelde

Kielpark Abdijstraat Grens Kiel

Jan Van de Wouwer

HOBOKEN

Draaiboom

Steynstraat Kioskplaats Lelieplaats

at St R1

P+R Olympiade

Schijfwerper

Eksterlaar 4

24 Silsburg

Koninklijkelaan

Info

www.delijn.be 070/220 200 (0,30€/min.)

Fruithoflaan Kuijpers Gevaert

Olympiade

15 Boechout

Vredebaan

Mortsel Oude-God

Gemeenteplein

WILRIJK

Karel Meyvis Schoonselhof

Silsburg

Jozef Verboven

Kruishof

Zwaantjes

Heidestraat

Cruyslei

Pulhof

Olympiade

Aartselaarstraat

Dassastraat

Eksterlaar

Te Boelaarpark

Jan Moorkens

Volhardingstraat

Sportstraat

Florent Pauwels Van den Hautelei

De Preter

Sint-Willibrordus

deSingel

De Bosschaert

Stevenslei

Mortsel

St at io n

Generaal Armstrong

Waterbaan

Antwerpen-Berchem

Driekoningen

Markgravelei

Antwerp Expo

Draakplaats Berchem Station

De Merode

Provinciehuis

10 Wijnegem

Mestputteke

Dageraadplaats Cuperus

van en naar de concerten van deFilharmonie!

Muggenberg

Van Ruusbroec

BERCHEM

Harmonie

Antwerpen-Zuid

DEURNE

Morckhoven

11 Berchem Station Apollo

Gounod

Kolonel Silvertop

Joe English

Plantin & Moretus

Groenenhoek

Van Bree

Kasteelplein

Brussel Station Zuid

ks t Dr raa t in k De Ro m a Tu rn ho Ho uts e ft er poo Co Lo rt ge l Ga sple lli in Lu fort nd le Ve en i n Sc neb st hot org wg en . se -

Lange Leemstr.

Bestorming Montigny Broedermin

Bolivarplaats

Lente

Charlottalei

Bres

Pacificatie

Stenenbrug

Ploeg

Zurenborg

Stadspark

Nationale Bank

Museum

BORGERHOUT

Plantin

He m el Vi Sin nc ten tiu s

Tropisch Instituut

Ommeganck

Diamant Diamant

ANTWERPEN

Oudaan

WIJNEGEM

Ke r Astrid

AntwerpenCentraal

Sint-Andries

Frans Van Dijck

Ru gg ev el d Ha vik E r Sh t op bru gg pi n e Sc g Ce hi nt jn be er em de Fo n rtv el d

Groenplaats

Sint-Jacob Meir Meir

Van Overmeire

O ud eG od Ke rk st ra at Ka ph aa Ho n fS av el P+ ko R ul Ca pe nb er g

Sint-Katelijne Groenplaats

met De Lijn

Ruggeveldlaan

Be lg ië le i La m st or ra in at ièr e-

ijg s Ho baa ft n e Do r Ri rp jen Vr ed es Va pa r n G k Ve oey rb ra Sc nd e he p ndij Vr k eu gd e

Elisabeth

gratis

Hermans

Handel Handel

Roosevelt- Centraal plaats Station

Jezusstraat

Melkmarkt

Schijnpoort

Richard De Coninck

Sint-Jacob

11 Melkmarkt

12 Sportpaleis

W ijn eg em

Sint-Pietersvliet Sint-Pietersvliet

Hoboken

reizen

Si nt -G Ga umm ss ar tr us St aat ui ve Ha nbe r le ns g Sc tra hi at jn Sp po or ort tp ale is S Sp por or t tp Te ale i n Ee s kh La kb ove or Co sle i nf or Cr tale ae i yb e Cl ar ckx a S An ne tw llin gs er p St ad io n

Mechelseplein

Burgemeester Nolf Gasthuishoeve

Schelde

15 Linkeroever

Abonnees van deFilharmonie

Van Roie

Bredabaan

12 Groenplaats

Victor Roosens

Lambrechtshoeken

knooppunt

Sint-Katelijne

Merksem

Rerum Novarum

Oudebareel

belangrijke halte

ZWIJNDRECHT

ro p et

Antwerpen-Luchtbal

metrohalte

Zwijndrecht

Melsele

Gr oe

eindhalte

Keizerstraat

Ringlaan

MERKSEM

Meir

halte

Klapdorp

filharmonie 2013.indd 1

Luchtbal

LEGENDE

TRAMLIJNEN 2 Hoboken - Merksem 3 Merksem - Zwijndrecht 4 Hoboken - Silsburg 5 Wijnegem - Linkeroever 6 Olympiade - Luchtbal 7 Mortsel - Sint-Pietersvliet 9 Eksterlaar - Linkeroever 10 Wijnegem - Melkmarkt 11 Berchem Station - Melkmarkt 12 Sportpaleis - Groenplaats 15 Boechout - Linkeroever 24 Silsburg - Schoonselhof

Fortsteenweg

Keizershoek

na heropening Nationalestraat (feb. 2012)

Antwerpen tramstad

Ontdek alle cd’s van deFilharmonie op www.defilharmonie.be/webshop

24 Schoonselhof

MORTSEL

BOECHOUT

3/11/2013 1:24:39 PM

Radu Lupu, introspectieve mijmeraar door Rudy Tambuyser

De grootste pianisten zijn niet in de eerste plaats pianisten. Radu Lupu vormt daarop geen uitzondering. De esthetische ervaring die een Lupu in topvorm je kan bezorgen, maakt de gedachte aan een concrete piano, of aan het concrete indrukken van juiste toetsen, banaal. Ja, zelfs vulgair. Lupu heeft de soort van spectraal volledige klank waarop je lichaam hevig, maar in stilte reageert – er zijn niet veel muzikanten meer die een Brusselse zaal kunnen verhinderen als een sanatorium voor longlijders te klinken, maar hij is er een van. Het is best wel indrukwekkend, een groot publiek met een staande ovatie te zien honoreren wat je alleen kan beschrijven als introspectief gemijmer. Want dat is Lupu, een introspectieve mijmeraar. Zeker sinds blijkbaar onoplosbare pijn in rug en rechterhand hem dwingt om het al te virtuoze repertoire aan de kant te laten, kan het gebeuren dat een recital van hem een soort intimistische hoogmis wordt. Hij is een magiër, een hypnotiseur en een onwaarschijnlijk goede psycholoog. Geen die er de zonnigste inzichten op nahoudt, maar hij houdt van goede – erg goede – wijn.

Anderzijds heeft hij het zeldzame transitievermogen, zeg maar de ware vorm van virtuositeit, om esthetische aspecten van een goede partituur in een onmiddellijk hoorbare vorm te presenteren. Niet alleen heeft hij het ‘arendsoog’ – er bekruipt je het gevoel dat in de eerste noten het hele stuk reeds in al zijn noodzaak en consequenties vervat zit, dat hij alles wat hij gaat vertellen op elk ogenblik overschouwt. Hij weet ook uit de meest dichte schriftuur het lineaire aspect te puren. Met het grootste gemak haalt hij zanglijnen uit een immens pak noten, waar anderen vooral moeten werken. Op welke manier Lupu’s aantrekkingskracht over die verschillende kwaliteiten is verdeeld, valt niet te achterhalen. Het is ook uitermate onbelangrijk. Hij heeft zijn manier – contemplatief en toch affirmatief, holistisch en toch zo polyfoon mogelijk – om de muziek van zijn voorkeur de kortste weg naar je hart te doen vinden. Maar laten we het nooit, nooit vanzelfsprekend gaan vinden. Dat de evidentie waarmee Lupu die oefening tot een meestal indrukwekkend einde brengt, aanvoelt als moeiteloosheid, betekent niet dat ze ermee verward moet worden.

Radu Lupu in 5 opnames door Rudy Tambuyser

Vijf platen van Lupu aanbevelen, zoals me bij deze gelegenheid werd gevraagd, dat is een schoolvoorbeeld van embarras du choix. Want al is hij geen ijverige opnemer, in zijn lange carrière heeft hij veel meer dan vijf essentiële opnames afgeleverd. Gelieve in dit lijstje dan ook geen hiërarchie te zien.

Schubert, Fantasia in f; Mozart, Sonate voor 2 piano's (met Murray Perahia) (Sony) Niet dat de Mozartsonate voor twee piano’s slecht is, maar het is toch de vierhandige fantasie van Schubert die maakt dat u deze plaat eigenlijk moét hebben.

Schubert, Impromptus (Decca)

Brahms, Rapsodieën, Intermezzi, Klavierstücke (Decca)

Hoe vaak ook geprobeerd, hier kan niemand aan. Hoe je groots kan zijn in iets kleins.

De referentie-opname van deze goeddeels late klavierwerken van Brahms, klankgeworden, polyfone wijsheid en dus Lupu op het lijf geschreven.

Brahms, Pianosonate nr. 3; Schubert, Pianosonate in As D 557 (Decca)

Schubert, Pianosonate in a D 845 en Sonate in G D 894 (Decca)

Hier gaat het me vooral om de sonate van Brahms. Een Lupu in topvorm (anno 1982), niet alleen introspectief, maar ook snedig en virtuoos.

Twee volmaakte sonates, al zijn de epische dimensies van die in G moeilijk te bevatten. Deze lezing komt op haar beurt dicht bij de perfectie.

ven Zijn le

9-001

/12

05/12

0 - € 4,2 13/01) ustus. 3 (20 t in aug nie RI 201 JANUAVerschijnt d. NR. 289 andbla 6 - Ma P50956

OT28

13:53

NR. 290 FEBRUARI 2013 (2013/02) - € 4,20 P509566 - Maandblad. Verschijnt niet in augustus.

AMEN ERT D se ➜ HUB na Wit

Pagin

➜

Maak kennis met Plus Magazine !

AGENDA

Leuke ideeën voor uw vrije tijd!

www.plusmagazine.be

EEUWIGE LIEFDE IS...

➜ Uw huwelijksgelofte

hernieuwen

PSYCHO

ine.be

agaz

plusm

www.

➜ Hij met pensioen, zij nog niet

Sleutelen aan een nieuw evenwicht

pen UW to ko f n auat u voora ➜ Ee w ET BUDG

Alles t weten moe

Werk vinden na 50 Uitzendarbeid als springplank

HTEN op SIEREC anko e SUCCES plitste agoed ide ges en ➜ De altijd e nog

t iliefees Een afanmiseren fakkel orgie neemt edeouders?

is Wie

R E K I SU >

d W van over

? ener osdo e bo t o r fg de o e zon Zoet

or g vo ban

Eetstoornissen: niet alleen bij pubers Omega 3, wondermiddel of niet? Calorieën verbranden zonder te sporten

Reageer nu!

5 nummers voor slechts € 16

• Surf naar http://promotie.abonnementen.be en voer volgende code in: 10A13XDF

Plus Magazine Een klare kijk op de wereld van de 50-plussers.

15028

• Bel naar 078 353 305 en vermeld code 13XDF.

www.plusmagazine.be

HOOFD, BUIK EN VOETEN

HET NIEUWE CONCERTSEIZOEN VAN deFILHARMONIE door Geert Riem, artistiek directeur van deFilharmonie

De tijd dat elk orkest een ‘unieke’ sound had, behoort tot een ver, niet-geglobaliseerd verleden. Toch beschikt ook vandaag nog ieder ensemble over uitgesproken kenmerken en een specifiek karakter. Die eigen ‘persoonlijkheid’ wordt gevormd door tal van omgevingsfactoren, tradities, personele samenstelling, mentaliteit, maar uiteraard ook door de artistieke leiding die het orkest (gehad) heeft. Bij deFilharmonie geven Edo de Waart, Philippe Herreweghe en Martyn Brabbins het orkest vandaag zijn artistieke gelaat. In september 2013 beginnen zij respectievelijk aan hun derde, vijftiende (!) en vijfde seizoen bij deFilharmonie. Meer dan honderd jaar ervaring is in deze drie eminente dirigenten verenigd en het is voor elk orkest een genoegen en een privilege onder hun leiding te mogen werken. Door hun verscheidenheid en complementariteit in repertoire, aanpak en achtergrond verpersoonlijken zij ook de ambitie van deFilharmonie om het grote symfonische repertoire van de klassieke periode tot en met vandaag op een stijlgetrouwe en hedendaagse manier te brengen. Respect voor de componist en zijn partituur staan daarbij centraal, zonder in dogmatisme te vervallen. Dat muziek die soms enkele eeuwen geleden geschreven werd, vandaag nog relevant is en ons aanspreekt alsof ze gisteren werd bedacht, is geen evidentie. In die ‘actualisering’ en hertaling ligt de onschatbaar belangrijke taak van de uitvoerder. Een hoofd vol historisch besef, een buik vol muzikale emotie en de voeten stevig op het hedendaagse podium: dat is de taak waar dirigent, solist en orkest zich voor gesteld zien. Binnen diezelfde filosofie en met eenzelfde oog voor integriteit en kwaliteit nodigt deFilharmonie haar gasten – solisten en dirigenten – uit. Met vaste waarden Jaap van Zweden en Michael Schønwandt zijn we in 2013/2014 op de bok alvast verzekerd van superieur talent. Onder de solisten treden wereldtoppers als Radu Lupu, Janine Jansen en Steven Isserlis aan. Daarnaast staat een schare jongeren – verenigd onder de noemer ‘Next generation’ – klaar om zich zo snel mogelijk bij hen te voegen. Voor het eerst in haar geschiedenis zal deFilharmonie over een ‘artist-inresidence’ beschikken. Componist Wim Henderickx stelt zijn kennis en bezieling ten dienste van talrijke artistieke

en sociaal-educatieve projecten. En uiteraard zal hij in de komende seizoenen ook nieuw werk schrijven voor orkest, exclusief te horen bij deFilharmonie. Met die aanpak heeft ons orkest zich weten te verzekeren van een groot en trouw publiek, niet alleen in haar thuisstad Antwerpen, maar ook in de belangrijkste zalen van de verschillende Vlaamse provincies: De Bijloke Gent, Paleis voor Schone Kunsten Brussel, Concertgebouw Brugge en het Cultureel Centrum van Hasselt. Met Muziekcentrum De Bijloke gaat deFilharmonie vanaf het seizoen 2013/2014 een nog intensievere samenwerking aan en dat vormt een nieuwe belangrijke stap binnen de artistieke werking van het orkest. Het artistieke én economische belang van programma’s meerdere malen uit te voeren in goede omstandigheden, kan immers niet genoeg onderstreept worden. Het harde werk en het permanente streven naar kwaliteit is ook in het buitenland niet onopgemerkt gebleven. Concertreizen in Europa en Azië vormen een constante in de planning van deFilharmonie. In februari 2014 treedt het orkest in Mozartstad Salzburg op, driemaal zelfs, en toert het aansluitend door Duitsland. Uiteraard staan ook weer concerten in Nederland en Frankrijk in de kalender. Cruciaal voor de wereldwijde uitstraling van het orkest zijn de cd-opnames: geen beter internationaal ambassadeur dan een goede cd. In het seizoen 2013/2014 verschijnen niet minder dan zeven nieuwe opnames, op vijf verschillende labels, met bekend en onbekend binnen- en buitenlands repertoire. Zeldzaam zijn de orkesten die ons dit in deze tijden nadoen. Kortom, deFilharmonie kijkt uit naar een boeiend en goedgevuld seizoen, voorlopig nog even zonder eigen vaste zaal. Gelukkig hebben we in deSingel en De Roma ideale pleegouders gevonden. Het repeteren, concerteren en opnemen in een eigen concertzaal, waar het orkest nog efficiënter kan werken aan samenspel en klankkleur, is nu de volgende logische stap in de artistieke ambitie van deFilharmonie. Nog even geduld… In elk geval rekenen wij nu al op ons trouwe en warme publiek om ons de komende jaren verder te volgen en te steunen. •

Voor mannen die graag koffie drinken. Tejas_booklet.indd 1

14/10/11 14:43

Voor mannen die een brok power wel kunnen appreciëren.

Voor mannen die van een uitdaging houden.

Maar weinig symfonieën spreken zo tot de verbeelding als Dimitri Sjostakovitsj’ Vijfde symfonie. Beluister deze opname onder leiding van Jaap van Zweden en ontdek welke kracht er huist in het werk waarmee Sjostakovitsj zijn eigen stem vond.

Deze cd bevat vier orkestwerken van Wim Henderickx en opent met het grootschalige ruimte-epos Tejas. De cd schetst een beeld van de Antwerpse componist en daagt de luisteraar uit op zoek te gaan naar de muzikale overeenkomsten en verschillen.

Voor mannen die graag de held uithangen.

Trek met Raf en Mich Walschaerts van Kommil Foo door de prairie. Laat je meevoeren naar het Wilde Westen en maak je klaar voor een spannende wedstrijd op leven en dood tussen een sheriff en een boef, twee mannen die vroeger de beste vrienden waren …

Zelden klonk muziek zo revolutionair als in Beethovens Eroica. Met zijn Derde symfonie gaf de componist het daverende startschot van de romantiek. Vergeet alle klassieke zorgeloosheid: de Eroica is een groots en bevlogen werk dat u van uw sokken blaast.

Siska Goeminne maakte een meeslepende bewerking van het bekende verhaal van Billy the Kid op de filmische muziek van Aaron Copland. De Far West komt tot leven in de illustraties van Sebastiaan Van Doninck.

Voor mannen die zich van hun zachte kant durven tonen. In de Homerische symfonie worden de mythologische helden met wagneriaanse grandeur muzikaal verklankt. Ook al gaat het over Griekse helden, de muziek is meeslepend, melodisch en romantisch.

VERTELD DOOR

www.lannoo.com

Muziek van Aaron Copland door het orkest van deFilharmonie

Voor mannen die niet te oud zijn om cowboy en indiaan te spelen. Raf en Mich Walschaerts, samen Kommil Foo, blazen de mythe van Billy the kid nieuw leven in. Aaron Copland levert daarbij de muziek die de Amerikaanse prairie verklankt.

Voor vrouwen die graag blijven dromen.

Voor vrouwen die best wat acrobatie kunnen appreciëren.

Na honderd jaar slapen ontwaakt de Schone Slaapster. Maar waar is haar prins? Waarom komt hij haar niet wakker kussen? Tot grote ontzetting van de prinses zijn prinsen vandaag niet meer wat ze honderd jaar geleden waren. Siska Goeminne schreef een grappige nieuwe versie van het bekende sprookje. Clara Cleymans en Thomas Vanderveken vertellen het verhaal van de prinses en haar prins.

De schone slaapster

Wanneer het aankwam op superieure fiedelarij was Henri Vieuxtemps de te kloppen man. De meesterviolist was een van de meest vingervlugge virtuozen uit de negentiende eeuw. Naast een briljante carrière als spektakelviolist was Vieuxtemps ook een begenadigd componist, zoals te horen in zijn vioolconcerto’s.

Na honderd jaar slapen ontwaakt de Schone Slaapster. Maar waar is haar prins? Waarom komt hij haar niet wakker kussen? Nee, prinsen zijn niet meer wat ze geweest zijn!

Met illustraties van Tom Hautekiet. www.lannoo.com

Muziek van Tsjaikovski door het orkest van deFilharmonie

Deze magistrale, maar weinig gespeelde Stabat mater is een echte aanrader. Samen met deFilharmonie en het door hem opgerichte Collegium Vocale Gent diept Philippe Herreweghe de essentie van deze prachtige compositie op.

789020 988314

Voor vrouwen met lef.

Voor vrouwen die graag in stijl door de regen flaneren.

Voor vrouwen die weten dat een potje huilen oplucht.

Op deze cd passeren een romantische Bartók en een onrustige Sjostakovitsj door de handen van Elisabethwedstrijdlaureaat en publiekslieveling Yossif Ivanov. Een tip voor de gevorderde muziekliefhebster!

Voor vrouwen die van de natuur houden. Met subtitels als ‘Scène bij de beek’ en ‘Onweer en storm’ roept de Zesde symfonie van Beethoven het beeld op van een picknick die in het water valt. Een situatie die u misschien bekend in de oren klinkt, vanaf nu met een passende soundtrack!

www.defilharmonie.be/webshop

kAmer AmerMUZ Amer merMUZiek door Hedwig Scheltjens, fotoâ&#x20AC;&#x2122;s AMUZ

AMUZ ligt in de trendy Kammenstraat in Antwerpen en is een internationaal muziekcentrum waar culturele, educatieve en wetenschappelijke activiteiten plaatsvinden. Het gebouw combineert een indrukwekkend historisch kader met een prachtige hedendaagse architectuur. Ideaal dus voor de kamermuziekconcerten van deFilharmonie!

Nieu w deFi lharm ! in AM onie UZ 6x op z on om 1 dag 1:00

Een historische kerk als concertzaal

In januari 2006 werd het gebouwencomplex Augustinus Muziekcentrum (AMUZ) officieel geopend, maar ooit was de huidige concertzaal de kloosterkerk van de Orde van de Augustijnen. Deze SintAugustinuskerk is een monument uit de zeventiende eeuw, opgetrokken in de stijl van de Zuid-Nederlandse vroegbarok. Al in 1939 werden de Sint-Augustinuskerk en haar bijgebouwen wettelijk beschermd als monument. Antwerpens grootste schilders hadden immers elk speciaal voor deze kerk een altaarstuk gemaakt en dus

werd de kerk gezien als een schrijn voor die kunstwerken. Rubens schilderde het doek voor het hoofdaltaar. Jordaens en Van Dyck verfraaiden respectievelijk het Apollonia- en het Augustinusaltaar in de rechter- en linkerzijbeuk. Bij de restauratie en herbestemming werd dan ook gestreefd naar een evenwicht tussen de zorg voor het monument en het comfort van de gebruikers. Het resultaat is een eigentijds complex in een schitterende historische omgeving, een moderne concertzaal met alle voorzieningen voor publiek en muzikanten.

10/05/2013

Wat / waar / wanneer

Scalda pianokwartet Piano, viool, altviool, cello (Beethoven, Alpaerts, Schumann)

De Middagconcerten van Antwerpen vzw kent al een lange traditie: liefst 64 seizoenen lang worden gerenomeerde muzikanten, creatieve ensembles en jonge beloftevolle talenten uitgenodigd om op vrijdagmiddag een concert te verzorgen. De concerten vinden steeds plaats bij amuz, Kammenstraat 81, 2000 Antwerpen. Zie www.amuz.be voor info over parkeren en openbaar vervoer. Er is elke vrijdagmiddag een concert, behalve in de schoolvakanties. De concerten starten om 12u en duren ongeveer één uur. De deuren gaan open om 11u30.

07/05/2013 Strijkkwintet van de Munt met klarinet Strijkkwartet-klarinet (Mozart, Swerts)

24/05/2013 Luk Callens, I Justiniani Hobo, viool, altviool, cello (Britten, Horovitz)

31/05/2013

Tickets en abonnementen

Levente Kende Piano (Bartok)

Tickets kosten 10 euro. Ze zijn verkrijgbaar aan de balie van amuz van ma tot vr van 12 tot 18u, of een half uur voor aanvang v.h. betreffende concert. Er kan contant, met bancontact, visa of mastercard betaald worden. Telefonisch reserveren kan via 0478/28.19.55 of 0475/68.47.18, of via amuz zelf op het nummer 03/292.36.80. Wie per mail wil reserveren kan terceht op tickets@amuz.be of info@middagconcerten.be. Online reserveren kan via www. amuz.be (geen abonnementen, betaling enkel met creditcard). Op vertoon van het ticket krijgt u een niet cummuleerbare korting van 10% bij de masshop. Meer info op www.middagconcerten.be.

07/06/2013 Lucas Blondeel Piano (Mozart, Durlet)

14/06/2013 Luc Devos Piano (Schumann, Beethoven, Chopin)

Lunch Er is gelegenheid tot koffie, thee of frisdranken voor het concert. Na elk middagconcert kan u in de oude foyer van amuz genieten van een heerlijke lunch (vanaf 14/09). Het menu bestaat uit soep, hoofdgerecht en koffie met dessert. Telkens krijgt u de keuze tussen twee hoofdgerechten. Reserveren kan steeds op de dag zelf, tot 12u. Betalen doe u met een lunchvoucher. Uw lunchvouchers kan u aankopen aan de ticketbalie van amuz. En lunchvoucher kost 19 euro; als u er vier tegelijk aankoopt dan betaalt u 70 euro (slechts 17,50 euro/maaltijd).

Middag Middag concerten concerten van van Antwerpen vzw Antwerpen vzw programmatie 2012-2013

Nieuwe locatie: Concerten metAMUZ gerenommeerde musici. Elke vrijdagmiddag van 12u tot 13u 10/05/2013 behalve schoolvakanties. Scalda pianokwartet Inleiding bij elk Piano, viool, altviool, cello concert. (Beethoven, Alpaerts, Schumann) —

07/05/2013

Programmatie 2013-2014 Strijkkwintet van de Munt met klarinet Strijkkwartet-klarinet Dertig concerten met muziek (Mozart, Swerts) van meer dan zestig 24/05/2013 Luk Callens, I Justiniani componisten. Hobo, viool, altviool, cello — (Britten, Horovitz) De historische waarde en de unieke akoestiek van het gebouw maken het bijzonder aantrekkelijk voor de uitvoering van oude muziek. Enkele van de meest befaamde pioniers uit het Vlaamse oudemuziekcircuit – Jos van Immerseel, de gebroeders Kuijken, René Jacobs en Philippe Herreweghe – gaven er hun allereerste concerten. Vanaf seizoen 2013/2014 kunt u er dus ook terecht voor de kamermuziekconcerten van deFilharmonie en ook nu staat de koffie of thee na afloop klaar!

Locatie 31/05/2013 Amuz Levente Kende Piano Kammenstraat 81 (Bartok) Antwerpen

07/06/2013

Contact Lucas Blondeel Artistiek directeur Piano Luk Callens (Mozart, Durlet) 0478/28.19.55 14/06/2013 www.middagconcerten.be Luc Devos Piano (Schumann, Beethoven, Chopin)

Wat

De M een la gereno jonge dagmi De co menst voor i Er is e schoo duren 11u30

Tick

Ticket balie een ha Er ka card b 0478/ op het veren dagco amuz. creditc niet c shop.

Lun

Er is g het co foyer (vanaf recht e tussen Reserv doe u u aank vouch dan be

shuffle door Hedwig Scheltjens

Ilse Eerens

‘Ik heb een uiteenlopende muzieksmaak. Die gaat van Monteverdi en Bach tot Nirvana en zelfs Rammstein. Als tiener luisterde ik vooral naar redelijk zware hardrock en ook nu kan ik daar nog af en toe van genieten. Nochtans heb ik thuis weinig muziek opstaan. Hoe meer ik zelf met muziek bezig ben, hoe meer ik rust apprecieer. Als ik dan toch cd’s beluister, dan is dat vaak in de auto waar ik steevast Nina Simone heb opstaan. De timing van deze vrouw vind ik zo bewonderenswaardig! Ook Diana Krall, Chet Baker en Stan Getz zijn terug te vinden in mijn verzameling.

Een heel bijzondere cd voor mij is La Barca d’amore met cornetmuziek uit de zestiende eeuw, gespeeld door William Dongois. Die cd zet ik wél regelmatig op. Een goed gesprek, een glas rode wijn, La Barca d’amore op de achtergrond: de ingrediënten van de perfecte avond! Verder hoor ik de stem van Jasper Steverlinck erg graag. Ik heb zijn solo-cd en ook enkele cd’s van zijn groep Arid. Een aantal jaar geleden heeft Michel Bisceglia een duet voor ons geschreven en die combinatie werkte eigenlijk wel goed. Een leuke afwisseling, maar ik hou het toch maar bij pure klassiek!’

Ilse Eerens soleert dit seizoen met deFilharmonie onder leiding van Philippe Herreweghe in het Requiem van Dvořák.

Yossif Ivanov

‘Vaak luister ik in mijn vrije tijd naar alle soorten muziek, behalve klassiek (waarschijnlijk om een overdosis klassieke muziek te vermijden...)! Wat genres betreft, hou ik van variatie: van The Black Keys tot rap en techno, maar ook klassieke pop zoals The Beatles, Pink Floyd, Jimi Hendrickx en Led Zeppelin blijven ideaal om wat stoom af te blazen!

Als ik toch naar klassieke muziek luister, dan gaat mijn aandacht de laatste tijd uit naar het pianorepertoire en naar hedendaagse muziek. Zo ontdekte ik onlangs schitterende vioolconcerti van John Adams en de Finse componist Rautavaara.’

Yossif Ivanov staat naast deFilharmonie en dirigent Fabien Gabel. Op het programma staat o.a. de Symphonie espagnole van Lalo.

Joyce Yang

‘Ik heb verschillende playlists op mijn iPod staan, helemaal afgestemd op wat ik doe tijdens het luisteren. Zo heb ik een ‘sportlijst’ (met rock ‘n’ roll), een ‘luchthavenlijst’ om van en naar de luchthaven te rijden (een mix tussen Franck en Rachmaninov) en ‘stadslijst’ waarmee ik nieuwe steden ontdek (Coldplay, Radiohead en Damien Rice). De nummers op deze speellijsten veranderen zelden en ik neem ze overal mee naartoe. Er zit maar weinig routine in het leven dat ik leid, en deze muziek zorgt voor houvast in een vreemde stad. Zo kan ik gaan sporten op 2000 km van huis, maar met mijn muziek in mijn oren bevind ik me voor een uur of twee toch in een vertrouwde omgeving. Kortom, zonder mijn muziek loop ik toch een beetje verloren.

Daarnaast heb ik ook playlists die regelmatig veranderen: een lijst met toekomstig repertoire (piano solo, concerto’s en kamermuziek) en een lijst met het repertoire dat ik moet instuderen. Sommige mensen vermijden angstvallig opnames van hetzelfde werk, uit schrik om beïnvloed te worden. Voor mij is het beluisteren van de interpretatie van andere pianisten echter een bron van inspiratie.’

Joyce Yang speelt het Tweede pianoconcerto van Rachmaninov met deFilharmonie onder leiding van Edo de Waart.

liebrecht vanbeckevoort

‘Ik ken veel collega’s die, als ze zich willen ontspannen, vooral geen klassieke muziek spelen. Zo ver is het bij mij echter nog niet: de pianotrio’s van Beethoven en de symfonieën van Brahms zijn geliefkoosd repertoire in mijn vrije uren. Binnen mijn eigen vakgebied zoek ik niet zelden het gezelschap op van grootmeesters als Lipatti, Michelangeli, Rubinstein en – meer hedendaags – Andsnes. Sinds mijn late tienerjaren heb ik interesse in jazzmuziek. Keith Jarrett’s The Köln Concert is een waanzinnig goeie plaat. En ook andere jazziconen als Chick Corea en Pat Metheny ontbreken niet in de playlist, maar ook Imaginary Road van het Jef Neve Trio kan me boeien.

Eigenlijk ben ik begonnen met piano door ‘deuntjes’ na te spelen van populaire platen en de radio. Zo speelde ik graag de songs van Elton John en ontstond mijn voorliefde voor het Franse chanson. Via Elton John kwam ik dan weer in contact met filmmuziek. Hij componeerde samen met Hans Zimmer de wondermooie soundtrack van The Lion King. Maar ook de soundtracks van pakweg Braveheart of Schindler’s List blijven me ontroeren. En om met ‘ontroering’ te eindigen: ik luister ook graag naar gospelmuziek. Deze muziek barst van het ritme en de jazz- en bluesinvloeden, maar kan ook erg meditatief en ontroerend zijn.’

Liebrecht Vanbeckevoort brengt de Totentanz van Liszt, onder leiding van Jakub Hrůša.

deFILHARMONIE IN CULTUURCENTRUM HASSELT TIJDENS HET SEIZOEN 2013-2014 VRIJ 13 DEC 2013 - 19 U

KIDconcert Joseph Haydn De ware verhalen van de leugenbaron Philippe Herreweghe, dirigent STEVEN ISSERLIS © SATOSHI AOYAGI

MA 23 DEC 2013 - 20 U

Kerstconcert Mendelssohn Bartholdy Vioolconcerto nr. 2 in e, opus 64 Symfonie nr. 3 in a, opus 56, ‘Schottische’ Philippe Herreweghe, dirigent Alina Ibragimova, viool

ZO 05 JAN 2014 - 11 U

Nieuwjaarsconcert Philippe Herreweghe, dirigent

ZO 18 MEI 2014 - 15 U

Antonin Dvorák Celloconcerto in b, opus 104 Jean Sibelius Symfonie nr. 6 in d, opus 104

ALINA IBRAGIMOVA

DE WARE VERHALEN VAN DE LEUGENBARON

Philippe Herreweghe, dirigent Steven Isserlis, cello

VRIJ 13 JUNI 2014 - 20 U

TICKETS & INFO: WWW.CCHA.BE - 011 22 99 33 CULTUURCENTRUM HASSELT, KUNSTLAAN 5, B-3500 HASSELT

deFILHARMONIE ALS EXPONENT VAN EEN DYNAMISCH VLAANDEREN door Tom Eelen, fotoâ&#x20AC;&#x2122;s Inne Helsen

deFilharmonie is afgelopen jaren tot een dynamisch en kwaliteitsvol orkest uitgegroeid. Door de toenemende kwaliteit wordt het symfonisch vlaggenschip van Vlaanderen steeds aantrekkelijker voor sponsors en investeerders. Intendant Hans Verbugt en de voorzitter van de Raad van Bestuur, Hugo Van Geet, hebben met het instrumentenfonds en de regeling voor de duolegaten twee realisaties klaar voor wie concrete projecten van deFilharmonie ďŹ nancieel wil steunen.

HET IS ESSENTIEEL DAT DE OVERHEID VOLDOENDE MIDDELEN BLIJFT VRIJMAKEN VOOR CULTUUR

Bij zijn aantreden als voorzitter van de Raad van Bestuur van deFilharmonie legde Hugo Van Geet meteen de nadruk op het feit dat deFilharmonie als Vlaams artistiek topproduct meer financiële middelen uit sponsoring en mecenaat wilde halen. Hij verwacht niet dat men in Vlaanderen op het vlak van bezuinigen op de cultuursubsidies dezelfde weg opgaat als in Nederland, maar hij wil deFilharmonie wel wapenen om op artistiek vlak blijvend te kunnen groeien. ‘Het is essentieel dat de overheid voldoende middelen blijft vrijmaken voor cultuur’, zegt Hugo Van Geet. ‘Cultuur is toch een zeer belangrijke waarde in onze gemeenschap. De overheidsbijdragen gaan haast volledig naar de werkingskosten die hoofdzakelijk uit salarissen bestaan. Sponsoring en mecenaat kunnen dat nooit vervangen. Zij zijn veel meer kwaliteitsgericht en concreter. Met dergelijke gelden kunnen instrumenten aangekocht, gerenommeerde solisten en dirigenten betaald of prestigieuze buitenlandse tournees opgezet worden.’ ‘We zijn een belangrijke culturele

instelling die op het vlak van kwaliteit aan een sterke opmars bezig is en daar heel veel in investeert’, gaat Hugo Van Geet verder. ‘In die zin zijn we een boegbeeld van een meer zelfbewust Vlaanderen. Samen met onze abonnees, met families, bedrijven en allerlei organisaties mogen we daar terecht fier op zijn: trots op wat we zijn en wat we kunnen. Waarom zou een bedrijf of familie deFilharmonie dus niet als een van haar belangrijke wapens of instrumenten kunnen gebruiken door zich met het orkest te vereenzelvigen en het financieel mee te ondersteunen?’ deFilharmonie heeft onder meer behoefte aan nieuwe instrumenten om kwalitatief te kunnen doorgroeien. ‘We zien steeds vaker dat uitstekende musici op audities niet over een instrument beschikken dat kan tippen aan hun eigen artistieke mogelijkheden en aan het niveau dat we als orkest vooropstellen’, zegt intendant Hans Verbugt. ‘Voor een goed strijkinstrument spreken we al gauw over een investering van €30.000 tot €50.000 en het is niet altijd evident voor een jonge musicus

om dat bedrag zelf op te hoesten. Daarom moeten we daar als orkest in investeren als we de klankkwaliteit willen verbeteren. Daarnaast moet een modern orkest ook stijlbewust kunnen spelen en dat betekent dat er ook specifieke instrumenten voor muziek uit andere stijlperiodes aangekocht moeten worden.’ ‘Er zijn nu al gelden voor de aankoop van instrumenten beschikbaar, maar ik ervaar wanneer ik de musici ontmoet dat de vraag naar betere instrumenten sterk leeft’, vult Hugo Van Geet aan. ‘Op het vlak van sponsoring is het instrumentenfonds ook interessant omdat het veel concreter is dan een anonieme gift. Je hebt als sponsor niet het gevoel een emmer water in een zwembad te gieten. Ik zie drie niveaus in die instrumentensponsoring. Vooreerst blijft het mogelijk dat

HUGO VAN GEET Hugo Van Geet (°1949) is stichter en besturend vennoot van VGD, een kantoor van bedrijfsrevisoren en accountants. Van Geet richtte VGD op in 1981 om kwalitatief hoogstaande diensten aan te bieden op het gebied van fiscaliteit, bedrijfsrevisie en accountancy. Momenteel stelt het bedrijf 650 mensen te werk en zijn er afdelingen in Duitsland, Luxemburg, Tsjechië, Slowakije, Polen, Hongarije, Bulgarije en Rusland.

sympathisanten relatief kleine bijdragen anoniem schenken die wij verzamelen om er instrumenten mee te kopen. Een tweede groep wil graag een groter bedrag investeren zodat een piano, een harp of paukenset aangekocht kan worden. In dit geval vraagt de schenker vaak iets in ruil. Ik zou bijvoorbeeld wel willen dat de musicus waar ik een instrument voor gekocht hebt bij mij eens een huisconcert komt spelen. Een derde groep zijn mensen die met een deel van hun vermogen investeringen willen doen in topinstrumenten die waardevast zijn. Ik denk hier vooral aan violen of cello’s. Onze musici kunnen die instrumenten dan voor een bepaalde duur bespelen, we onderhouden en verzekeren ze, terwijl de mecenas de eigenaar blijft. We zijn bijna zover dat we daar ook een fiscaal attest voor mogen afleveren, zodat er een fiscale compensatie komt voor wie hier instapt.’ De renovatie van de Koningin Elisabethzaal zal de klankkwaliteit van het orkest uiteraard ook verbeteren, maar ook de sponsors zullen beter af zijn met de nieuwe infrastructuur. ‘We doen er alles aan om de akoestische

kwaliteiten van de zaal te optimaliseren tijdens deze renovatie’, zegt Hans Verbugt. ‘De zaal zal echter ook heel wat extra faciliteiten hebben zodat we mecenassen of sponsors daar in optimale omstandigheden zullen kunnen ontvangen. De eersterangsplaatsen zullen rechtstreeks verbonden zijn met het prachtige historische gedeelte van de zaal. De ligging vlakbij het Centraal Station in Antwerpen blijft ook een troef op het vlak van de bereikbaarheid.’ Naast de uitbouw van het instrumentenfonds nam Hugo Van Geet, die zijn sporen verdiende in de wereld van fiscaliteit, bedrijfsrevisie en accountancy, ondertussen ook een fiscaal initiatief. deFilharmonie behoort sedert kort tot de goede doelen die mensen in hun testament kunnen opnemen zodat schenkingen, in het bijzonder via een duolegaat, aan het orkest aangemoedigd worden. ‘Het is rechtschapen dat je na een leven gewerkt en gespaard te hebben, een zinvolle bestemming aan je geld wil geven’, vindt Hugo Van Geet. ‘Het politieke draagvlak lijkt ook te groeien om mensen steeds meer zelf te laten beslissen wat er met hun financiële middelen

gebeurt na hun dood. Met het duolegaat kan je de belastingen die je op een erfenis moet betalen voor een deel laten toekomen aan een culturele instelling zonder dat het de erfgenaam iets extra kost. Als je niet in rechte lijn erft, kom je al gauw bij heel hoge belastingtarieven terecht. Wij moeten als culturele instelling slechts 7 à 8% betalen en het belastingverschil vloeit in het geval van een duolegaat naar ons. De persoon die erft houdt dus evenveel over. Het is een fiscaal aanvaarde techniek, die meermaals werd doorgelicht en goedgekeurd. Mensen die bij het opstellen van een testament iets voor een goed doel willen doen, moeten vanaf nu weten dat deFilharmonie tot de mogelijkheden behoort. Uiteraard blijven alle vormen van schenkingen meer dan welkom zodat deFilharmonie kan blijven doorgroeien.’ •

Kies voor muziek! deFilharmonie in uw testament We denken liever niet aan de dag dat we er niet meer zullen zijn. En dat is menselijk. Toch is het zinvol om dat wel te doen. Dankzij een testament komt uw geld terecht bij wie u belangrijk vindt. Wist u dat u naast familie en vrienden ook een goed doel kunt opnemen in uw testament? Zo geeft u uw nalatenschap een bijzondere bestemming die bij uw persoonlijkheid past!

Hoe werkt een duolegaat? deFilharmonie steunen en zo minder successierechten betalen? Dat kan, dankzij een duolegaat! Door uw erfenis vast te leggen in een duolegaat, gaat uw bezit naar uw erfgenamen en het goede doel van uw voorkeur. Met zoâ&#x20AC;&#x2122;n schenking per testament bevoordeelt u niet alleen uw erfgenamen op het vlak van successierechten, maar laat u ook een muzikale stempel achter.

De basis van het duolegaat stelt dat u in uw testament kunt bepalen dat persoon X (bv. uw nichtje) een legaat ontvangt vrij van successierechten op voorwaarde dat persoon Y (bv. deFilharmonie) de last tot betaling van de successierechten van X overneemt. Successierechten zijn belastingen op erfenissen. Iedereen die erft moet erfenisrechten betalen. De tarieven van de erfenisrechten zijn progressief opgebouwd: hoe groter het bedrag van de nalatenschap, hoe hoger het tarief. Vooral bij erflatingen vanaf de tweede categorie houdt de staat grote delen van de erfenis af door successierechten te heffen. Soms blijft na afhouding van die belasting slechts 35% van het vermogen over voor de begunstigden. Door te kiezen voor een duolegaat kunt u hier verandering in brengen. Het voordeel van het duolegaat ligt dus in het verschil in successierechten die een privĂŠpersoon (tot 65%) dient te betalen in vergelijking met een vzw (8,8% in Vlaanderen).

Kijk voor meer informatie op www.defilharmonie.be/ duolegaat

13/14 DEFILHARMONIE IN CONCERTGEBOUW BRUGGE

VR 29.11.13 – MESSIAEN ZA 18.01.14 – BEETHOVEN 6 ZA 07.06.14 – MAHLER 6

Grote pioniers uit drie verschillende stijlperiodes vervolledigen de imposante orkestreeks in het Concertgebouw. Verder ook: internationale toporkesten als Mahler Chamber Orchestra, Bamberger Symphoniker, Rotterdams Philharmonisch Orkest en Budapest Festival Orchestra. Abonnementen Orkestraal A en Orkestraal B € 250 € 199 € 148 € 180 € 150 € 120

10 minuten stappen vanaf het treinstation / iedere 5 minuten een bus van en naar het station / ondergrondse parking (na 19 uur max. € 2,50)

JONGE WOLVEN & OUDGEDIENDEN door Hedwig Scheltjens

Naast chef-dirigent Edo de Waart en hoofddirigent Philippe Herreweghe staan er ook dit seizoen enkele andere topdirigenten voor deFilharmonie. De jonge wolven schotelden we een aantal korte vragen voor, de oudgedienden behoeven eigenlijk geen introductie meer.

JAKUB HRŮŠA Welke levende persoon bewondert u het meest? Ik kan niemand bedenken die ik het meeste bewonder. Ik zie mijn vrouw het liefst. Het enige waar ik bij deze vraag meteen aan denk, is God. Maar dan gaan we er al vanuit dat God een persoon is natuurlijk. Wat is uw favoriete boek? Ik heb niet speciaal een favoriet boek. Ik hou erg van boeken, maar ik kan niet meteen een lievelingsboek uitkiezen. Hetzelfde geldt voor symfonieën en opera’s… Wie mag er aanschuiven aan uw droomdiner? Mijn vrouw, mijn ouders en mijn dierbaarste vrienden. Ik zou niemand vragen die ik niet goed ken. Wat is de ergste job die u ooit hebt gedaan? Zingen in een opera. Gelukkig was dat alleen in mijn dromen… Als u terug in de tijd kon reizen, waarheen zou u gaan? Naar nergens, in de letterlijke zin van het woord. Maar ik moet zeggen dat ik wel graag bij de premières was geweest van de stukken die ik zelf dirigeer en dat ik de componisten die vandaag al lang dood zijn persoonlijk graag zou gekend hebben.

Waar zou u het liefst wonen? Waar ik nu woon, in Praag. Welke muziek mogen ze spelen op uw begrafenis? Als ik mocht kiezen, muziek van Johann Sebastian Bach of Wolfgang Amadeus Mozart, gespeeld door iemand die me dierbaar is en die de muziek alle eer aandoet. Iets moois, iets eenvoudigs en puurs. Het liefst nog iets zonder woorden, maar dat is niet zo belangrijk. Wat neemt u mee naar een onbewoond eiland? Mijn gezondheid van geest en mijn geloof. Als je zou vragen wie ik zou meenemen: mijn vrouw.

Jakub Hrůša is een jonge, beloftevolle Tsjechische dirigent. Hij is muziekdirecteur en chefdirigent van het Filharmonisch Orkest van Praag, muziekdirecteur van Glyndebourne on Tour en eerste gastdirigent van het Tokyo Metropolitan Symphony Orchestra. Hrůša brengt met deFilharmonie een programma met pianist Liebrecht Vanbeckevoort en werken van Rachmaninov, Liszt en Dvořák.

81 STAAN DIT SEIZOEN OOK NOG VOOR deFILHARMONIE:

MICHAEL SCHØNWANDT

FABIEN GABEL Welke levende persoon bewondert u het meest? Ik bewonder iedereen die zijn grenzen probeert te verleggen (Felix Baumgartner bijvoorbeeld). Wat is uw dierbaarste bezit? Een manuscript van Camille Saint-Saëns. Als u iets zou kunnen terugbrengen dat nu uitgestorven is, wat zou dat dan zijn? Communicatie voor de komst van de e-mail. Wie mag er aanschuiven aan uw droomdiner? Dood: Hector Berlioz. Levend: Joël Robuchon, op voorwaarde dat hij in de keuken staat! Wat is de ergste job die u ooit hebt gedaan? Mijn legerdienst. Als u terug in de tijd kon reizen, waarheen zou u gaan? Naar Parijs aan het begin van de 20e eeuw. Noem één ding dat de kwaliteit van uw leven zou verbeteren? Snellere vliegtuigen. Wat houdt u wakker ’s nachts? De opwinding over het dirigeren van een werk waar ik mee bezig ben.

Hoe ontspant u zich? Met goede vrienden en lekkere wijn. Welke muziek mogen ze spelen op uw begrafenis? Het Adagio uit de Gran partita van Mozart.

Michael Schønwandt is muziekdirecteur van het Royal Orchestra en de Royal Opera in Kopenhagen. In het verleden was hij chef-dirigent van het Berliner Sinfonie-Orchester, eerste gastdirigent van de Munt in Brussel, eerste gastdirigent van het Danish National Radio Symphony Orchestra en eerste gastdirigent van deFilharmonie. Schønwandt heeft een voorliefde voor Deense muziek en wordt beschouwd als een autoriteit wat de muziek van Carl Nielsen betreft.

Wat neemt u mee naar een onbewoond eiland? Mijn familie en alle boeken die ik uit tijdsgebrek niet gelezen krijg.

JAAP VAN ZWEDEN Fabien Gabel maakte zijn dirigeerdebuut bij het Orchestra National de France in 2003 en is vanaf seizoen 2012/2013 muziekdirecteur bij het Québec Symphony Orchestra. Dit seizoen staat hij voor het eerst in zijn carrière voor deFilharmonie. Samen met violist Yossif Ivanov brengt hij een Spaansgetint programma met werken van de Falla, Lalo en Ravel.

Jaap van Zweden is een van de meest gevraagde dirigenten ter wereld. Momenteel is hij muziekdirecteur van het Dallas Symphony Orchestra en het Hong Kong Philharmonic Orchestra. Tot seizoen 2010/2011 stond hij aan het hoofd van deFilharmonie en de beide radioorkesten van Nederland. Jaap van Zweden is door Musical America uitgeroepen tot Conductor of the year 2012, een prestigieuze vakprijs die in het verleden toegekend werd aan Simon Rattle, Bernard Haitink, Leonard Bernstein en Riccardo Muti.

PARTNERS IN MUSIC deFILHARMONIE IN

De vrachtwagen van deFilharmonie zal u vanaf dit seizoen meer dan normaal de E17 zien passeren. Met het Muziekcentrum De Bijloke heeft deFilharmonie er immers een vast podium en een structurele partner bij. Gent en Antwerpen lagen nog nooit zo dicht bij elkaar.

CONCERTZAAL Muziekcentrum De Bijloke is een gebouw met een verhaal. Iedereen die de historische site bezoekt, wordt verrast door de geslaagde architecturale versmelting van de oude fundamenten en moderne bouwelementen. Het van origine middeleeuwse hospitaalcomplex werd in de negentiende eeuw door de Gentse stadsarchitect Adolphe Pauli aangevuld met een aantal gebouwen in neoklassieke stijl. Het volledige Bijlokecomplex werd met veel respect voor de historische eigenheid gerestaureerd. Voor nieuwe functies, die niet in de bestaande historische gebouwen konden worden opgenomen, werd gekozen voor een sobere eigentijdse architectuur. Het hedendaags concept beantwoordt niet alleen aan de functionele vereisten, maar zorgt ook voor visuele en ruimtelijke verbindingen tussen het neoklassieke hospitaal en het dertiende-eeuwse ziekenhuis.

Ongetwijfeld het meeste indruk maakt de imposante concertzaal, die in de middeleeuwen als ziekenzaal fungeerde. Hét pronkstuk van deze kolossale ziekenboeg is de overweldigende overkapping in eikenhout, een sterk staaltje van middeleeuws vakmanschap. Onderzoek heeft uitgewezen dat voor dit dakgebinte de eiken – een heel bos – tussen 1251 en 1255 in Zuid-België werden omgehakt. Van daar reisden de boomstammen, wellicht vlottend, over Luik en Dordrecht, en over de Zwinhaven van Damme naar Gent. De omvorming tot moderne concertzaal gebeurde met zo groot mogelijk respect. De complete concertinfrastructuur, het podium, de stoelenrijen en het balkon in de concertzaal werden nergens in het middeleeuwse gebouw verankerd: alles staat in de zaal als een gigantisch ‘meubel’, dat er te allen tijde weer kan worden uitgenomen. Akoestische panelen boven het podium zorgen voor een optimale verstrooiing van de klanken doorheen de ruimte. deFilharmonie voelt zich opperbest op het podium van De Bijloke. In onderling overleg werken beide instellingen een jaarlijkse concertreeks van minstens vijf symfonische concerten uit. Daarnaast hebben ook de populaire KIDconcerten de zaal ingepalmd: drie keer per jaar staan de sprankelende orkestvertellingen voor kinderen ook in De Bijloke op het podium.

KRAAKHUIS, BIBLIOTHEEK EN AUDITORIUM De laatste jaren werden drie prachtige, nieuw gerestaureerde zalen in gebruik genomen: het Kraakhuis, de Bibliotheek en het Auditorium. Elk bieden ze, dankzij hun eigen karakter, plaats voor een veelheid aan muziekgenres. De negentiende-eeuwse bibliotheek was oorspronkelijk een anatomisch museum, dat naast bibliotheek ook gebruikt werd als studieruimte en zelfs als linnenkamer. De prachtige verlichting en authentieke, glazen wandkasten creëren een knusse, gemoedelijke sfeer en maken de ruimte ideaal voor tentoonstellingen, lezingen of concerten. In het auditorium, dat ooit dienst deed als leslokaal voor de medische faculteit, kan het publiek plaatsnemen in authentieke, houten lesbanken om concertinleidingen te volgen. Achter de concertzaal bevindt zich een tweede ziekenzaal die sinds de zestiende eeuw bekendstaat als het ‘Craeckhuys’: een benaming die afkomstig is van het Duitse woord ‘Krankenhaus’ of van het oud-Nederlandse werkwoord ‘craecken’, wat ‘ernstig ziek zijn’ betekent. Hoe de naam ook verklaard wordt, het Kraakhuis is een uniek voorbeeld van zestiende-eeuwse hospitaalarchitectuur in Europa. Ook deze zaal werd met veel respect omgebouwd tot een polyvalente muziekzaal. In de toekomst zullen ook de kamermuziekconcerten van deFilharmonie hier te horen zijn. Maar ook voor educatieve projecten, zoals muzikale workshops en ontmoetingen, zet het Kraakhuis de deuren open.

INTENSE SAMENWERKING De Bijloke wil niet enkel een concertzaal, maar ook een heus centrum voor muziek zijn, een plaats waar muziek een bindende factor is tussen ontmoeting, reflectie en cultuurbeleving. Als partner zal deFilharmonie dan ook haar muziekeducatieve en socioculturele projecten naar Gent brengen. Zo zal het razend populaire Re-Mix Orchestra, waarin muzikanten van het orkest samen met jongeren en diverse bevolkingsgroepen een week lang improviseren, ook hier van jetje geven. Verder zullen de schoolvoorstellingen en educatieve projecten over en weer reizen tussen Leie en Schelde. De OORcolleges, die jongeren laten kennismaken met de wereld van het symfonisch orkest, komen ook naar Gent. Daarnaast zullen beide partners originele educatieve projecten uitwerken, waarin de kracht van klassiek een hoofdrol speelt. En er staat nog veel meer in de steigers. Met alle andere projecten die achter de schermen worden klaargestoomd, staan deFilharmonie en Muziekcentrum De Bijloke garant voor een intensieve samenwerking. Net zoals de architecturale elementen in de site elkaar versterken en respecteren, zullen beide instellingen stevig in elkaar grijpen. •

DEFILHARMONIE

IN MUZIEKCENTRUM DE BIJLOKE, GENT SEIZOEN 2013-2014 DO 3 OKTOBER 2013 VR 20 DECEMBER 2013 ZO 16 MAART 2014 ZO 27 APRIL 2014 VR 30 MEI 2014

20:00 20:00 15:00 15:00 20:00

DE BESTE PLAATSEN ÉN KORTING: neem een abonnement op deFilharmonie in De Bijloke.

HENDERICKX, PROKOFJEV, BRAHMS MENDELSSOHN-BARTHOLDY BARTOK DVORAK RACHMANINOV, DEBUSSY

Meer deFilharmonie? Kom dan ook naar de KIDconcerten op zo 15 december 2013, zo 26 januari 2014 en zo 23 maart 2014. Muziekcentrum De Bijloke en deFilharmonie werken vanaf seizoen 2013-2014 intenser samen. Lees er alles over op www.debijloke.be

Tickets kopen voor volgend seizoen? Dat kan vanaf deze data: • hernieuwing abonnementen: do 2 mei • nieuwe abonnementen: di 14 mei • losse tickets: zo 26 mei | Côté Jardin

www.debijloke.be | tickets@debijloke.be | 09 269 92 92

foto's Inne Helsen, Bert Hulselmans

2140. Dat is de postcode van Borgerhout, het district dat binnen enkele jaren de achterbuur van deFilharmonie wordt. Omdat een goede buur beter is dan een verre vriend, heeft het orkest de handen in elkaar geslagen met De Roma, de oude cinema die een ankerplaats heeft in het Borgerhoutse buurtleven. Samen organiseren we met 2140 een muziekfeest voor iedereen, over de grenzen van leeftijd, voorkeur en etnische afkomst heen. Drie dagen lang staat feestelijke muziek op het programma. ‘De voorbije seizoenen hebben we op 2140 al veel origineels laten horen’, zegt dirigent Martyn Brabbins, die het muziekfeest in goede banen leidt. ‘Al op de eerste editie stond een wereldcreatie op het programma. De Finse componist Kalevi Aho schreef speciaal voor ons een trompetconcerto. Er werd ook samengewerkt met de Afrikaanse blazers Marockin’ Brass én we brachten een uitvoering van Blood on the floor, een groots werk voor jazzkwartet en symfonisch orkest van Marc-Anthony Turnage.’ Hoogtepunt van de eerste editie was Operettedagdroom, een samenwerking tussen Tutti Fratelli en deFilharmonie. De tweede editie van het muziekfeest trapte af met de honderdste verjaardag van Stravinski’s Sacre du printemps. deFilharmonie gaf twee hedendaagse dansgroepen de kans om ‘hun’ versie van het werk te tonen met live orkestbegeleiding. De Antwerpse dansformatie Let’s Go Urban mixte Stravinski’s opzwepende ritmes met urban moves en jonge dansers gecoacht door De Veerman brachten een hedendaagse interpretatie van hetzelfde werk. Verder herschreef de Antwerpse componist Wim Henderickx een van zijn Raga’s en ging hij de confrontatie aan met het Re-Mix Orchestra, dat voor de gelegenheid loos ging op Indische muziek. Jazztrompettist Bert Joris sloot 2140 af met sfeervol werk voor symfonisch orkest en jazzensemble. Ook in de toekomst zal 2140 bol staan van muzikale variëteit. Voor de derde editie wordt het witte doek van De Roma uitgerold voor een magische avond waarin deFilharmonie cinematografische hoogtepunten uit het markante filmoeuvre van Federico Fellini begeleidt met live orkestmuziek. Verder tracht Martyn Brabbins het raadsel van de Engelse orkestmuziek te kraken, met ondermeer een uitvoering van Elgars Enigmavariaties. Om af te sluiten is er een zwoele Argentijnse avond, waarin de bandoneonklanken van Gwen Cresens versmelten met sensuele orkestkleuren en heupwiegende ritmes. •

deFilharmonie online Op onze website kunt u altijd terecht voor het laatste nieuws van en over deFilharmonie. Bekijk waar het orkest speelt en bestel tickets online. Of ontdek het verhaal achter de muziek met de vele audio- en videofragmenten, biografieën van dirigenten en solisten, blogberichten… En dankzij de gloednieuwe webshop haalt u deFilharmonie in enkele muisklikken in huis. Op Facebook en Twitter nemen we u op elk moment van de dag mee voor en achter de schermen van deFilharmonie. Volg op de voet waar het orkest mee bezig is, bekijk foto’s van repetities, ontdek wanneer uw orkest op radio, op tv of in de krant komt en nog veel meer. En u kan er natuurlijk ook uw eigen mening kwijt. Genoten van een concert van deFilharmonie? Laat het ons weten via Facebook of Twitter! Krijgt u graag elke maand een overzicht van de belangrijkste concerten en het laatste nieuws in uw inbox? Schrijf u in op de digitale nieuwsbrief op www.defilharmonie.be/nieuwsbrief.

www.defilharmonie.be www.facebook.com/deFilharmonie www.twitter.com/deFilharmonie www.defilharmonie.be/nieuwsbrief

www.havenvanantwerpen.be MAS Havenpaviljoen

S I T A R G G TO EG A

Beleef één van de grootste havens ter wereld midden in Antwerpen! Kom en ontdek de Antwerpse haven gratis in het nieuwe MAS Havenpaviljoen, gelegen aan de voet van het Museum aan de Stroom. Laat je er verrassen door de mensen en de activiteiten in en rond de dokken. Zie en hoor de haven om je hoofd. Een unieke, interactieve 360°-ervaring!

di - zo van 9u30 - 17u30 | aan de voet van het MAS

INFO & TICKETS Info Cultuur

Wisselstraat 12 (hoek Grote Markt) 2000 Antwerpen t +32 [0]3 213 54 34