Verlangen naar eenheid

TEKST: CHRISTIAN BRUIN

LAND: NEDERLAND

BEELD: INTERSTELLAR

RUBRIEK: TIJDGEEST

In de film ‘Interstellar’, uit 2014, wordt het verhaal verteld van een toekomst waarin de aarde door uitputting nagenoeg onbewoonbaar is geworden voor mensen. Een groep astronauten gaat om die reden op zoek naar een andere bewoonbare planeet. In een dialoog waarin de verdere koers van het ruimteschip moet worden bepaald, staan enkele van de astronauten wat hun opvattingen betreft tegenover elkaar. Een onderdeel van de discussie is de betekenis van het fenomeen liefde.

Tijdgeest/

HHet eerste personage is van mening dat liefde voornamelijk een voortvloeisel is uit het evolutionaire verloop van de mens, doordat het aangaan van sociale bindingen de overlevingskans vergroot. Een stam heeft nu eenmaal meer kans om te overleven dan een individu. Het andere personage brengt daar tegenin dat liefde niet door mensen is uitgevonden en meer betekenis heeft dan alleen evolutionair nut. Zij merkt op: ‘Misschien betekent het meer dan dat, is het iets dat we nog niet kunnen begrijpen. Misschien is het een aanwijzing die duidt op het bestaan van een hogere dimensie die we niet bewust kunnen waarnemen. Liefde is het enige dat we kunnen waarnemen dat de dimensies van tijd en ruimte overstijgt. Misschien moeten we op die kracht vertrouwen, ook als we het niet kunnen begrijpen.’ De idee dat de mensheid de liefde niet heeft ‘uitgevonden’, kan ons tot nederigheid stemmen. Als de liefde niet door ons is bedacht, dan vloeit daaruit voort dat het een kracht is die op zichzelf –maar niet los van ons – existeert. Het schijnt mij toe dat zij een eigen wijsheid heeft, en in die wijsheid ook een plan, een richting en een doel kent. Die liefdekracht, ook wel de Christuskracht genoemd, is altijd aanwezig, zij het dat wij als mensheid sluiers opwerpen tussen onszelf en die kracht. Wanneer zij tot aanzijn komt, is het geheel meer dan de som der delen.

1 + 1 = 3, of zoals het in de Bijbel is verwoord: ‘Waar twee of drie mensen in mijn naam samen zijn, ben Ik in hun midden.’

Daarvoor is wel nodig dat wij de in- nerlijke verdeeldheid en strijd kunnen laten oplossen in de eenheid die Liefde is. Wanneer we het met elkaar eens zijn, dan verloopt een ontmoeting vaak soepeler dan wanneer we de werkelijkheid heel verschillend waarnemen en er verschillende ideeën op nahouden over wat goed is en wat niet. In een groter verband is zichtbaar wat een scheppingskracht de mensheid heeft als zij samenwerkt, en wat een vernietigingskracht zij heeft als zij tegen zichzelf strijdt. In de concrete werkelijkheid is dit bijvoorbeeld zichtbaar in aan de ene kant de immense vernietigingen door oorlog, en aan de andere kant – wanneer mensen samenwerken – een orkest dat in het uitvoeren van een symfonie als één geheel in schoonheid samenvalt. In het Thomas-evangelie komt de eenheid ter sprake (logion 22b):

‘Wanneer jullie de twee één maken en wanneer jullie dat wat binnen in je is maken als dat wat buiten je is, en dat wat buiten je is maken als wat in je is en wat boven is als wat beneden is, en wanneer jullie het mannelijke en het vrouwelijke één maken, zodat het mannelijke niet meer mannelijk is en het vrouwelijke niet meer vrouwelijk, en wanneer jullie nieuwe ogen, een nieuwe hand, een nieuwe voet en een nieuwe gedaante aannemen, dan zullen jullie binnengaan in het Koninkrijk.’

Wanneer iemand bewustzijn verkrijgt van de eenheid, van dit Koninkrijk, zal dit bewustzijn ook een positieve uitwerking hebben op de relaties die iemand heeft met anderen. Want waarom zou je nog anderen beschuldigen of afwijzen, wanneer je weet dat je in diepste wezen, op het niveau van de ziel, die ander bént? Doordat we als mensheid allemaal met onzichtbare draden met elkaar verbonden zijn, heeft het ontstaan van bewustzijn van dit Koninkrijk in één mens uiteindelijk zelfs invloed op de gehele mensheid.

Noot: De vertaling is afkomstig van Gerard Luttikhuizen, opgenomen in het boek ‘De evangeliën van Thomas, Maria Magdalena en Judas’.

Terugkomend op het citaat uit ‘Interstellar’: ‘Liefde is het enige dat we kunnen waarnemen dat de dimensies van tijd en ruimte overstijgt. Misschien moeten we op die kracht vertrouwen, ook als we het niet kunnen begrijpen.’ De Liefde, de Eenheid, het Koninkrijk, is niet van deze wereld, maar als de verdeeldheid in mij zich oplost in Liefde, dan wordt de Eenheid in alles waarneembaar en is zij overal.

TEKST: ERIC OP ‘T EYNDE

LAND: BELGIË

BEELD: LOTHAR VOGEL

RUBRIEK: HART