ETAPPEN, DAGTOCHTEN EN THEMAROUTES De Römer-Lippe-Route biedt een kader vol afwisseling voor zowel meerdaagse etappetochten als voor dagtochtjes op deeltrajecten en de kronkelende themaroutes.
DE RÖMER-LIPPE-ROUTE
WATERBELEVENIS
ROMEINSE CULTUUR
De Lippe, de langste rivier van Noordrijn-Westfalen, verlokt met een bewogen verleden en nodigt uit voor een ontdekkingsreis van historisch formaat. Ze heeft altijd een blijvende stempel gedrukt op gebieden en bewoners langs haar oevers en de Romeinen zagen al haar betekenis. De zachte loop van de Lippe verbindt vijf streken in een van de meest afwisselende deelstaten van Duitsland: het Teutoburger Wald, het Sauerland, het Münsterland, de metropool Ruhr en de Nederrijn.
Van oudsher bestond tussen de Lippe en haar aanwonenden een nauwe betrekking en hun lotgevallen zijn onlosmakelijk met elkaar vervlochten. Van de Lippe ging een continue dreiging uit, maar tegelijkertijd was ze ook de centrale levensader van de streek. Overstromingen en hoogwater vormden en veranderden de rivier en het dagelijkse leven aan haar oevers. De rivier was echter ook van levensbelang als waterleverancier, voedingsbron, verkeersader, energiebron en niet op de laatste plaats als cultusoord en waterlijn ter oriëntatie. Ook vandaag de dag nog is de Lippe met haar ooilandschappen een belangrijke bakermat voor flora en fauna.
Ten tijde van de Romeinse expansie was het de bedoeling, ook het gebied tussen Rijn en Elbe onder Romeinse heerschappij te brengen. Uitgaand van het huidige Xanten richtten de Romeinen 2000 jaar geleden talrijke versterkte legerplaatsen op langs de Lippe. Ook trokken destijds drie Romeinse legioenen stroomopwaarts van de Lippe tot aan het Teutoburger Wald, om daar uiteindelijk een vernietigende nederlaag te moeten lijden tijdens de legendarische Varusslacht.
De Lippe, een rivier die de moeite waard is om te ontdekken, biedt met de Römer-Lippe-Route een langs de rivier aangelegde langeafstandsfietsroute van zeer hoge kwaliteit! Deze route is het reisdoel voor fietsers, natuurliefhebbers en alle bezoekers die warmlopen voor de Romeinse cultuur, waterbelevenissen en Europese geschiedenis. De Römer-Lippe-Route begint bij het ‚Hermannsdenkmal‘ (Hermannsmonument) in Detmold, vergezelt de Lippe van de bron tot en met de monding in de Rijn en verbindt tot en met haar eindbestemming in Xanten spannende Romeinse vindplaatsen met prachtig groene ooilandschappen en historisch aantrekkelijke binnensteden. Het maakt niet uit of u onderweg bent op de 295 km lange hoofdroute of op een van de in totaal 184 km lange, kronkelende themaroutes: Beleef geschiedenis in een stroomversnelling!
De Römer-Lippe-Route leidt u naar plaatsen waar de rivier en de natuur een blijvende invloed hebben: Van het ‚oog van Odin‘ via uitnodigende meren waarin kan worden gezwommen, indrukwekkende waterkunstwerken, natuurlijke beemden en beemden die zijn teruggebracht in hun oorspronkelijke toestand, langs kanalen die vlakbij de rivier liggen tot kolossale sluizen – het water en de informatieborden over de diverse waterbelevenissen zijn uw vaste metgezellen.
Met vriendelijke medewerking van:
AANKOMST
LOGO EN BEWEGWIJZERING
Het LVR-Archeologisch Park Xanten is het grootste archeologisch openluchtmuseum van Duitsland . Bij een reis naar het APX kunnen ze kennis maken met de Romeinse wereld.
• Het inlichtingennummer voor bus & trein in NRW: +49 (0) 1806 / 50 40 30*
Markering hoofdroute
Markering themaroutes waterbelevenis
Markering themaroutes Romeinse cultuur
De Römer-Lippe-Route loopt via fietspaden van het fietspadennet in Noordrijn-Westfalen, die herkenbaar zijn aan de rood-witte bordjes. Zowel de hoofdroute als de kronkelende themaroutes zijn van Detmold tot Xanten in beide rijrichtingen bewegwijzerd. Op kruispunten vindt u pijlen met plaats- en kilometerinformatie evenals een pictogram van de RömerLippe-Route. Daartussen volgt u gewoon de rode pijlen op tussenliggende richtingborden.
• Inlichtingen over het streekvervoersaanbod vindt u op www.nahverkehr.nrw.de.
• DB-hotline tegen regionaal tarief (in NRW): +49 (0) 1806 / 64 64 006*
Pijlwegwijzer
Tussenwegwijzer
verafgelegen bestemming met km-aanduiding
Met de auto/camper: Detmold is bereikbaar via de A2 of de A33, Xanten en Wesel via de A57 of de A3. De afzonderlijke etappeplaatsen liggen in de directe nabijheid van de A2 of zijn bereikbaar vanaf de A2 via rijkswegen. Parkeermogelijkheden vindt u op www.adac.de .
Emmerich Arnhem
RB 32
Bergkamen-Rünthe Schacht III
1,5 0,7
pictogram Römer-Lippe-Route
2. Boker-Kanal-route
Borken
10. Lippemündungs-route 11. Rhein-Auen-route
6. Wasserschloss-route
12. Romeinsewaterbronnen-route
RE 2 S9
Rhe
in
* € 0,20 per gesprek uit het Duits telefoonnetwerk; mobiele telefonie max. € 0,60 per gesprek.
SPIRAALFIETSROUTEKAART
Bielefeld Hbf RE 6 RE 70 RE 82 RB 69 RB 73 RB 74
Wesel
RE 82 RB 72
RE 5 RE 19 RB 33 RB 32 RB 35
RE 82 RB 72 RB 84 RB 89 RB 85 S 5
RB 51
Recklinghausen RE 2 S2
Bottrop Hbf
RE 42
Paderborn Hbf Werne
Lünen
RB 50
RB 50 RB 51
RE 14 RB 44 S 9
Gelsenkirchen Oberhausen Hbf Hbf
RE 3 RE 5 RE 19 RB 33 RB 35 RB 44 Duisburg Hbf S 2 RE 1 RE 3 RE 5 RE 6 RE 11 RE 42 RE 19 RB 31 RB 33 RB 35 S 2
RE 2 RE 3 RE 42 RB 46 S2
WanneEickel Hbf RE 2 RE 3 RE 42 RB 43 RB 46 S 2
Op een eiland tussen de Lippe en het Wesel-Datteln-Kanaal ontstaat het „burgerpark“ Maria Lin-denhof: Het uitgestrekte park is een heerlijke plek om te verblijven. Geleidelijk krijgt het park door Dorstener burgers, hoveniers en kunstenaars vorm en wordt stapsgewijs tot nieuw leven leven gewekt. In de zomer kan je van een klein maar fijn cultureel programma in het amphiterheater genieten waarbij meestal iets te eten en te drinken aangeboden wordt. De boomgaard nodigt je uit om er met mooi weer te picknicken en het uitkijkpunt Stadtkrone op een kleine heuvel geeft een prachtig uitzicht op het fraaie landschap omringd door Lippe en Kanaal. Het burgerpark Maria Lindenhof met zijn Stadtkrone is het hele jaar door vrij toegankelijk; honden zijn toegestaan. Voor fietsers is er een fietspad zowel op de Lippedijk als ook op de Kanaaldijk.
Informatie & overzichtskaart Vanaf maart: speelplan te vinden bij: www.stadtkrone-dorsten.de
Altenbeken
Bork
RE 14 RB 43 RB 44 RB 45
een nieuw oud juweel tussen Lippe en Kanaal
365 dagen van het jaar geopend: jullie park – Van harte welkom!
Horn-Bad Meinberg
RB 51
Dorsten
Hamm RE 1 RE 6 RE 11 RB 69
RE 3 RE 7 RE 13 RB 89
Gedetailleerde en actuele informatie vindt u op: www.roemerlipperoute.de/barrierefrei-erfahren/interaktive-karte.html
„Stadtkrone“ Dorsten
RE 82 RB 72
Selm
RB 31
Information zur Barrierefreiheit
Ook in de toekomst blijven we werken aan het verbeteren van de barrièrevrijheid van de route!
Detmold
RE 2 RE 42 RB 51
Xanten
Sonsbeck
Gedetailleerde informatie inclusief een jaarlijkse geactualiseerde accommodatielijst, die ook wetenswaardigheden bevat over fietsservice en –verhuur langs de Römer-Lippe-Route, vindt u in ons handboek ‚Unterwegs auf der Römer-LippeRoute‘ (onderweg op de Römer-Lippe-Route). De brochure kunt u gratis bestellen via de internetpagina van de Römer-LippeRoute: www.roemerlipperoute.nl. Infomateriaal en toeristische inlichtingen krijgt u ook via onze bestelhotline op telefoonnummer +49 (0) 1806 / 18 16 30* of per e-mail op info@roemerlipperoute.de.
Dülmen
RE 42
Als eerste langeafstandsfietsroute in Duitsland kreeg de RömerLippe-route het certificaat van ‘Reisen für Alle’ (Reizen voor iedereen) volgens het nationaal gestandaardiseerde markeringssysteem. Dit ‘informatieniveau’ betekent dat langs de route gedetailleerde toegankelijkheidsinformatie beschikbaar is.
U vindt er informatie, b.v. over hellingen, de breedte van het fietspad, toiletten voor mensen met een handicap, hotels- en horecabedrijven en u kunt zich individueel voorbereiden op uw reis.
9. Römerspuren-route
5. Lippeauen-route
RE 2 RE 7 RE 42 RB 50 RB 69 RB 89
RE 14
Met het project ‘Barrièrevrij fietstoerisme naar het voorbeeld van de Römer-Lippe-route’ onderzoekt de toeristische organisatie Ruhr Tourismus GmbH, in het belang van een inclusieve maatschappij en het toenemend aantal ouderen in onze samenleving, de voorwaarden voor barrièrevrij fietstoerisme.Zowel mensen met een beperking als senioren of gezinnen met kleine kinderen op vakantie en in hun vrije tijd tenminste gedeeltelijk zijn aangewezen op een aanbod zonder barrières, dat daardoor zeer comfortabel is. Voor langeafstandsfietsroutes met hun complexe randvoorwaarden van weginfrastructuur, bebording, hotels- en horecabedrijven, alsmede aanbiedingen voor wielerservices gelden met betrekking tot de behoeften van de genoemde doelgroepen nog meer speciale vereisten.
8. Victoria-route
3. Solequellen-route
Münster Hbf
RB 45 RB 51
Haltern am See
WEB WWW.XANTEN.DE
7. Lippe-Aussichtsturmroute
Voor een gedetailleerde routeplanning liggen verschillende fietsreisgidsen over de Römer-Lippe-Route van bekende uitgeverijen van vakboeken klaar in de boekhandel. Zoals bijv. de spiraal-fietsroutekaart met reisgids van de Bielefelder Verlag, die u ook kunt kopen via onze bestelhotline of de internetpagina voor € 14,95 excl. verzendkosten (ISBN-nr. 978-3-87073-584-5).
dichtbij gelegen bestemming met km-aanduiding
Coesfeld
RE 19 RB 35
Bocholt
FON 00 49-(0) 28 01-772 200
1. Talleseen-route
DE RÖMER-LIPPE-ROUTE BARRIEREVRIJ BELEVEN
INFOMATERIAAL EN SERVICE
* € 0,20 per gesprek uit het Duits telefoonnetwerk; mobiele telefonie max. € 0,60 per gesprek.
TOURIST INFORMATION XANTEN GMBH
De 12 kronkelende themaroutes van oost naar west:
4. NaturerlebnisAuenland-route
Actuele nieuwtjes, tips en ervaringen van andere fietsers zijn ook te vinden op onze Facebook-pagina.
Met het openbaar vervoer: met de langeafstandstrein bereikt u de Römer-Lippe-Route het beste via de stations Duisburg, Hamm, Paderborn of Bielefeld. De startplaatsen Detmold en Xanten (evenals talrijke andere etappeplaatsen) hebben vandaar verbindingen met het lokale treinverkeer, met de sneltram en de seizoensgebonden (fiets-)bus. Neem a.u.b. nota van de informatie over het meenemen van fietsen en barrières op de route.
Xanten is een ideale uitgangspunt voor fietsers. Knooppunten zijn er binnenkort.
De hoofdroute presenteert u de fraaiste kant van het landschap langs de Römer-Lippe-Route. Afhankelijk van uw belangstelling nodigen we u uit om de alternatieve route te volgen langs een of meerdere, kronkelende themaroutes. Deze leiden u naar geselecteerde ‚waterbelevenissen‘ of plaatsen van de ‚Romeinse cultuur‘ en zijn in combinatie met de desbetreffende gedeelten van de hoofdroute zeer geschikt voor dagtochten.
facebook.com/roemerlipperoute
HARTELIJK WELKOM IN XANTEN Het oude gedeelte van de stad met de dom, de oude gebouwen en de musea is charmant, gezellig en goed voor een aangename wandeling.
De Römer-Lippe-Route verbindt de spannende vindplaatsen van vroegere Romeinse kampen met Romeinse musea en speciale rust- en uitkijkplaatsen. Ze volgt de sporen van de Romeinen en maakt de Romeinse geschiedenis levend aan de hand van gefundeerde informatieborden. Maak een reis door de tijd en duik in een belangrijk tijdperk van de Europese geschiedenis!
Voor een reis langs de gehele route verdient het aanbeveling om van oost (Detmold) naar west (Xanten) te rijden. Zo laat u het handjevol klimmingen van het Teutoburger Wald direct aan het begin van uw tocht achter u en volgt u in een voor het grootste deel vlak traject de stroomrichting van de Lippe vanaf Bad Lippspringe. Dankzij de gevarieerde accommodatie- en verblijfsmogelijkheden langs het traject kunt u de etappelengtes en de reisduur individueel aan uw wensen aanpassen.
Welver RB 89
Lippstadt RE 11 RB 89
www.stadtinfo-dorsten.de, telefoon +49 2362 30 80 80 Het project „Stadtkrone“ wordt ondersteund door:
RE 11 RB 72 RB 74 RB 84 RB 89 RB 85 S5
langeafstandverkeer
WELKOM OP DE RÖMER-LIPPE-ROUTE Waterbelevenis en Romeinse cultuur tussen Detmold en Xanten
afstappunten op de route
Dortmund Hbf RE 1 RE 6 RB 43 RB 51
RE 3 RE 11 RB 50 S2
verbindingspunten
Een gemeenschappelijk project van:
Römer-Lippe Route kronkelende themaroute
Stadt Dorsten
Ondersteund door:
DE RÖMER-LIPPE-ROUTE – GESCHIEDENIS IN EEN STROOMVERSNELLING
u
r
e sch Em
BOTTROP
r
8
al
an e- K
ern
e HERNE
b
6
n-
Ha m
m -K a n al
i
Stockum
Evenkamp
Lippepark Herringen
Rünthe
Lohhauserholz
Eilmsen
Ah
se
7
Castrop-Rauxel
13
Hultrop
9
t
ee rS de na Ke m
Herdecke
r
Wetter
S
n
u
ARNSBERG
ISERLOHN
A n g e r -
VELBERT
De steden en plaatsen langs de Römer-Lippe-Route heten u van harte welkom. Tönisvorst Niers
n h e H ö
Heiligenhaus
De route begint bij het Hermannsmonument, dat herinnert aan de ‚Varusschlacht‘ (slag bij Varus) in 9 n. Chr.
2 Horn-Bad Meinberg: Yoga – Veen – Externstenen met het grootste yogacentrum van Europa, het historische geneeskrachtige modderbad en de Externstenen (formatie van zandstenen) als drie-eenheid.
3 Bad Lippspringe: Spreekwoordelijk! Hier ontspringt de Lippe bij de schilderachtige kasteelruïne.
4 Paderborn: Hightech en middeleeuwen, traditie en moderne tijd ontmoeten elkaar bij de 200 bronnen van de Pader, de kortste rivier van Duitsland.
5 Delbrück: De stad lokt met prachtige, door de eigenaar geleide winkels, veel bestemmingen voor een uitstapje, pure natuur en Westfaalse flair rondom de scheve kerktoren.
6 Lippstadt: Het ‚Venetië van Westfalen‘ met een betoverende oude binnenstad, levendige city en idyllische parken – licht, water, leven – de kenmerken van de stad.
l a n d
Winterberg 313
7 Wadersloh: De abdij Liesborn met het ‘Museum für Kunst- und Kulturgeschichte’ (museum voor kunst- en cultuurgeschiedenis).
8 Lippetal: Waterburchten, bedevaart, Pättkes (paadjes), waterrijk gebied langs Lippe en Ahse tussen Sauerland en het parklandschap van Münsterland.
9 Welver: De gemeente met het aantoonbare topografische middenpunt van Westfalen.
10 Ahlen – Dolberg: Historische stadskern met‚ Heimat haus‘, Lambertikerk en dorpsplein.
11 Hamm: Olifantastisch! Glazen olifant en tempel. Groen en (water-) blauw. Kastelen en parken. Lippe-pont en waterski.
12 Werne: Bekend om diversiteit en traditie tussen Münsterland en Ruhrgebied. Historische en beminnelijke winkelstad.
13 Bergkamen: Jachthaven Marina Rünthe – Even uitrusten in een maritieme en mediterrane sfeer.
Gevelsberg Ennepetal
k
i
s
c
h
r
14 Lünen: De trappencascade aan de oever van de Lippe biedt een ideale plek om even te pauzeren midden in de aantrekkelijke binnenstad met veel winkelmoge-lijkheden.
15 Waltrop: De scheepslift Henrichenburg, het mijnencomplex met 11 historische gebouwen, de ‚Spurwerktum‘ met uitkijkplatform en nog veel meer.
16 Selm: Stad met veel vrije ruimte tussen het kasteel en het meer. De perfecte ontspanning voor alle fietsliefhebbers in het Münsterland.
17 Olfen: De Steveraue (beemd) met zijn unieke bewoners biedt een adembenemend natuurschouwspel: konikpaarden, Poitou-ezels, ooievaars en heckrunderen.
18 Datteln: Groene stad met het grootste knooppunt van kanalen ter wereld – biedt aan de rand van het Ruhrgebied ‚Pott‘-mentaliteit en een directe toegang tot het Münsterland.
19 Haltern am See: Merenstad met unieke natuurlandschappen, een 2000 jaar oud Romeins verleden, veel bezienswaardigheden en een oude binnenstad.
e
Balve
Sorpetalsperre
Sora tLichtenau feld
Nadel
S
Büren
i
n
t
413
f
Rüthen
serstände‘ bij de Lippe-beemden.
21 Dorsten: Kleine Hanzestad Dorsten – middeleeuwse stadsgeschiedenis, indrukwekkende industriecultuur en een barokke waterburcht.
22 Schermbeck: Tussen Nederrijn en Münsterland – landschap vol afwisseling en cultuur.
23 Hünxe: Bos-water-natuur – waterburcht Gartrop; pure ontspanning in de gemeente in het groen.
24 Wesel: De oude hanzestad bij de samenvloeiing van Rijn en Lippe verheugt zich op uw bezoek!
25 Xanten: De gastvrije en charmante Romeinse domen Siegfriedstad aan de Nederrijn staat voor cultuur, natuur en recreatie.
26 Sonsbeck: De groene parel aan de Niederrhein biedt het natuurgebied ‚Sonsbecker Schweiz‘ en verteld de geschiedenis van de watervoorziening van Xanten, die deels uit Sonsbeck kwam.
d
r
l
l
d
Di
em
el
Aabachtalsperre 480 Schweinskopf
Wesselskopf 453
ilo Br
a
ne
rH
Marsberg
ch e ƒl ä o ch
n
d
Römer-Lippe-Route
Brilon
Thematische Wegschleife Bad Arolsen R
Ruhr
Diemelsee
Olsberg
Meschede GESELECTEERDE HORECA
Sundern
20 Marl: Bezoek het unieke landschapskunstwerk‚ Was-
e
l
e
Af te
Bestwig
s
HenneTalsperre
We
1 Detmold: Cultuur en natuur in het bos Teutoburger Wald.
HAGEN
ne
KREFELD
ein
Sprockhövel
Le n
La n d
Rh
H o c h ƒ l ä c h e PADERBRONNEN EN LIPPESEE (LIPPEMEER)
Wennemer Höhe 503
HANZESTEDEN, STEDEN MET MEREN, GROENE STEDEN, HISTORISCHE STEDEN… KORTOM MOOIE STEDEN! Ke m p e n e r
W a
PADERBORN
Borchen
Salzkotten
Ontdek natuurlijke ooilandschappen waarbij het landschap weer is teruggebracht in de oorspronkelijke toestand, bijv. ‚Natur erlebnis Auenland‘ (Lippetal), LIFE-project Äsberg M (Hamm) of ‚2Stromland‘ Großer (Olfen). Kahlenbergsöh ne Köpfe 484 Warstein 486
s b e r g e r
Bad Dribu
Kort, maar oho: de Pader is slechts 4 km lang, de 200 bronnen storten echter 5000 liter water per seconde. Het meer ‘Lippesee’ biedt veel recreatiemogelijkheden.
5
ke
4
Möhne
r
Be
3P a d e r b o r n e r
Bad Wünnenberg
Ei ch w a l d
BadLippspringe Lippequelle
Pader-
derquellen
3
LIPPE-BEEMDEN
a
e
Ru h
Grefrath
LIPPSTADT
Erwitte
Möhnesee
Frettholzberg 321
nn
Hemer
Hö
HATTINGEN
Lippe
Geseke
MöhneTalsperre
ne
Möh
1
4
Lipperbruch Lipperode
Elsen
3
Jordanquelle
an
SchlossNeuhaus
Bentfeld
Boke
Emmer
e
Baldeneysee
Kempen
MENDEN
Hagen
Schlangen
pe Lip Marienloh
Lippesee Sande Mastbruch
Anreppen
Soester Börde
Ense
e
Hedinghausen
ach
Anröchte
Een terrein vol Romeinse cultuur met stadsmuseum, Romeins kamp Oberaden Wickede en archeologisch leerpad. Helemaal levensecht is de in 2012 geopende reconstrucHolzwickede tie van de Romeinse hout-aarde-muur!
Schwerte
cMühlenheide
6
Werl
Röhr
Ruhr
Hülser Berg 63
Ar
468
Alm
DUISBURG
e i rg eb yg de
Overhagen
Bad Sassendorf
A
MÜLHEIM
r
Hau Boker-Heide-Kanal
Soest
Fröndenberg
WITTEN
2
b
u
2
oth Str
Cappel
BenningEickelborn hausen
5
Welver
ROMEINSUNNA PARK BERGKAMEN
DORTMUND
Ahlke
e
p
p L i
Herzfeld Hovestadt
Kamen
Bad Waldliesborn
Vellinghausen
Bönen
KIRCHEN
BOCHUM
Lippborg Kesseler
Weddinghofen
7 e
8
Lippetal
pe
BraamOstwennemar
Bergkamen
Oberaden
7 Liesborn
Lip
La n d
k e r r ü c l b D e b sten
Wadersloh
HAMM Uentrop
Hövelhof
s
Em
Delbrück
10
Dolberg
r Ruh
Kerken
Velmerstot
ach
5
u ck Be
Heessen
Merschoven
14
Kom in de sluis! Kanaalvrachtschepen overwinnen hoogtemeters via de imposante sluizen in Hamm, Datteln, ESSEN Haltern am See, Dorsten en Hünxe.
HAUSEN
MOERS
g
GELSEN-
-
ein
Rh
H KANAALSLUIZEN
OBERNeukirchenVluyn
h
BockumHövel
Beckum
Steinhei
Kreuz Habuche 695
LEGENDA
Hoher 509 Ransenberg
Diemel
1 Waldhotel Nachtigall Hatzfelder Str. 45, 33104 Paderborn-Schloss Neuhaus Tel.: 05254/805350, www.waldhotel-nachtigall.de
44
2 Quality Hotel Lippstadt **** 44 44 44 44 44 44 44 44
3 Gaststätte-Hotel „Zur Mühle“
44
Kirchstr. 78, 46514 Schermbeck-Gahlen Tel: 02853/918400, www.gaststaette-zur-muehle.de
Bebauungsfläche uitgever:
dRömer-Lippe-Route
Römer-Lippe-Route Römer-Lippe-Route Römer-Lippe-Route Römer-Lippe-Route Römer-Lippe-Route Römer-Lippe-Route Thematische Wegschleife Römer-Lippe-Route kronkelende themaroute Thematische Wegschleife Thematische Wegschleife Thematische Römer-Lippe-Route Thematische Wegschleife Wegschleife Thematische Wegschleife Wald Thematische Wegschleife Wald bosThematische Wald Wald Wegschleife Wald Wald Wiese, Grünland Wald Wiese, Grünland Wiese, Grünland open veld, grasland Wiese, Grünland Wald Wiese, Grünland Wiese, Grünland Grünland Bebauungsfläche Wiese, Bebauungsfläche Bebauungsfläche Bebauungsfläche Wiese, Grünland bebouwing Bebauungsfläche Bebauungsfläche Autobahn Bebauungsfläche Autobahn Autobahn Autobahn Bebauungsfläche Autobahn autosnelweg Autobahn Bundesstraße Autobahn Bundesstraße Bundesstraße Bundesstraße Autobahn Bundesstraße Bundesstraße bundesstraße Eisenbahn Bundesstraße Eisenbahn Eisenbahn Eisenbahn Bundesstraße Eisenbahn Eisenbahn Kanal Eisenbahn spoorwegen Kanal Kanal Kanal Eisenbahn Kanal Kanal Fluss, Graben, Bach Kanal Fluss, Graben, kanaal Fluss, Graben, Bach Bach Fluss, Kanal Fluss, Graben, Graben, Bach Bach Fluss, Graben, Bach Quelle Fluss, Graben, Bach Quelle Quelle rivier, sloot, beek Quelle Fluss, QuelleGraben, Bach Quelle Höhenpunkt Quelle Höhenpunkt Höhenpunkt Höhenpunkt Quelle bron Höhenpunkt Höhenpunkt Höhenpunkt Höhenpunkt hoog punt
Autobahn
Kooperationsgemeinschaft Römer-Lippe-Route c/o Ruhr Tourismus GmbH Centroallee 261, 46047 Oberhausen lay-out: atkon AG
Eisenbahn foto´s: Kooperationsgemeinschaft Kanal
Römer-Lippe-Route, Jochen Schlutius, Fotostudio Brandt, Thorsten Hübner lay-out grafiek openbaar vervoer:
Fluss, Graben, HeimrichBach & Hannot GmbH
4 Hotel Restaurant Kaiserhof
Quelle
Kaiserring 1, 46483 Wesel-Zentrum Tel.: 0281/339320, www.hotelkaiserhof.de Marienbaumer Str. 152, 47665 Sonsbeck Tel.: 02801/9884235, www.landhotel-lebensart.de
Twistetalsperre
Bundesstraße
Lipper Tor 1, 59555 Lippstadt Tel.: 02941/9890, info@quality-lippstadt.de
5 Landgut am Hochwald, Hotel Lebensart
Wald H e s s e n IMPRESSUM Wiese, Grünland Twiste
a l d
R
t t el
RhedaWiedenbrück
2
W
Da
Wap elb
er
a
GLADBECK
al s-Kan Em
Ne ue
g Sprin
Niers
Waltrop
dun
Rheinberg
LIPPEMONDING EN LIPPE-PONT ‚QUERTREIBER‘
12
LÜNEN Wethmar
HornBad HolzhausenMeinberg Externsteine
Berlebeck
d
15
D o
DINSLAKEN
Steek de rivier nog eens over met de fietspont en neem afscheid van de Lippe op haar weg naar KampLintfort de Rijn.
elen
Bork
rtm
11
Geldern
Lippe
Verl
Rietberg
Neubeckum
Kötterberg
Werne
Alstedde
HAUSEN
HERTEN
16
Vinnum
RECKLING-
Voerde
Drensteinfurt
11
Altlünen
Alpen
Issum
Selm
al .Em s-K an
Iss el
Wa l d
-K a
Datteln OerErkenschwick 18
10
65 Hövelsberg
Ahsen es el -D at te ln
a
Ölb
B
r
k
i
8
MARL
Hardt
e r
D i e H a a123 rd
Olfen
ch
the
e
23
Wenge Hervest
20
Eversum
17
d
Heiligenkirchen
Schling
Ne
h
in
r
11 n Friedrichsfeld
DORSTEN
Gahlen
te l
t en Xa n
Drevenack al KrudenKan Gartrop- nburg Bühl a t D elW es H ü n x
Holsterhausen
Sickingmühle
Stev er
Westleven
Hermannsdenkmal
l
1
DETMOLD
Köhlstädt
Nordkirchen
l na
Fo r s t
Lippe
Hünxe
Rhe
26
Bricht
Sendenhorst
Der Knick 238
1
a
-Stuckenbrock
Alme
Obrighoven
25
Sonsbeck
3
Peddenberg
21
Mark
Bossendorf Flaesheim Dachsberg
Freiheit
W
Pa
Schermbeck
Lippramsdorf
Turquoisekleurig schittert de bron van deHerzebrockLippe, ook wel Clarholz het‚ oog van Odin‘ genoemd, tussen de Arminiustempel en Ennigerloh de imposante kasteelruïne. Oelde
AHLEN
ne
24
WESEL 4
Rhein
5
r -
Flüren
Bislich
Xanten
e
Emmelkämper
Oerlinghausen
Schloss Holte-
GÜTERSLOH
LIPPEBRON
n Fu
Lüttingen
d
gel
Lüdinghausen
Westrup
h
2
An
Ascheberg
W
12
e
Wolfsberg 68
r
n
e
Hamminkeln
i
t e r or ahoi! De pont Pont D a v‚LUPIA‘ zet u in HammDgratis met eigen spierkracht over de Lippe – de fiets gaat natuurlijk mee!
19
Bo r k e n Haltern Halterner b er g e am See Stausee
i
n
h e H o
n
n
9
M
s
Lage
e
135
22
d
d
ach
Granatsberg
w a l d
l
ana s-K
LIPPE-PONT LUPIA Em nd-
Dülmen
Heub
Raesfeld
Dämmer-
n
tmu
Reken
e
Lemgo
S
Senden
Borken
el
N
a ar
Rhede
6
e Be r g e
ga
Leopoldshöhe
Ems
ac
W
BOCHOLT
Rees
Paulsberg 57
l
Ax tb
e
Di
Het grootste archeologische openluchtmuseum van Duitsland op het terrein van de Romeinse stad Colonia Ulpia Traiana ontvangt u voor een excursie naar het verleden.
e
r
H
LVR-ARCHEOLOGISCH PARK XANTEN
r
e
Aa
Iss
Kalkar
h
g
Be
Lutter
Warendorf
t
ac
BIELEFELD
n
s
r
a
n
nb
r Ma r k Be l l e
Harsewinkel
h
Isselburg
12
Aa
ü
ge
Sassenberg
o
merich
M
Ha
u
Het ‚Hermannsdenkmal‘ (HermannsSteinhagen monument) herinnert aan de ‚Slacht in het Teutoburger Wald‘ (9 n. Chr.) en ontvangt u bij het startpunt van de O Römer-Lippe-Route.
L
eide he H Ho
Hünsberg 106
da er M a r k Rh e
347 Windelstein
s
Steek de Lippe over op de plaats waar vroeger de veermann mijnwerkers naar hun dienst in de nu gesloten mijn roeide. De stadskroon Dorsten lokt als burgers park van de toekomst Velen tussen de Lippe en het kanaal.
Aalten
e
kel
nge
b
HERMANNSDENKMAL
De 23 hectare grote legerplaats Hesselwas een troepen- en bevoorradingskamp van de e l se n e r M a V legioensoldaten die vochten in Germark Ems nië. Een leerpad wijst u de weg door de geschiedenis.durch die Geschichte.
Telgte
Mönkeberg 226
e
Ber
chli
1
r l h ei de Sc h i ROMEINSE NEDERZETTING ANREPPEN
MÜNSTER
m
d
Gescher
o
Ext
BAD Detmold SALZUFLEN
Bad Lippspringe
g
Heide LIPPE-PONT BALDUR EN „STADTKRONE DORSTEN“S
Werther
Hermannsdenkmal
t
Het Goor
u de Romeinse Waar 2000 jaar geleden m Havixbeck Billerbeck b staat legerplaats ‚Aliso‘ zich bevond, e tegenwoordig een zeer modern museum r met originele museumstukken uit vervlog Coesfeld gen tijden. In Flaesheim kunt u met de Nottuln pont „MAIFISCH“ oversteken.
Lohner
t
Halle
Bev er
e
broek
10
rs We
Stadtlohn
Winterswijk
u
0 km
Kalletal
Horn-Bad Meinberg
Jor d
k
Noorder-
4
HERFORD
300 Saalegge
8 km
20 km
Paderborn Delbrück
Bever Mark
37 km
o
e Be
ETINCHEM
LWL-RÖMERMUSEUM EN B LIPPE-PONT HALTERN AM SEE a
Do rt
e ch ks
9
e
Versmold
Ostbevern
Rosendahl
N I E D E R L A N D E
N i eLippetal d e r s aWadersloh c h s e n
h ei de
Ems
T
Lippstadt
r u e sk e n BAhlen/Dolberg
Altenberge
Die Bröcke
Vreden
Welver
Bergkamen
Waltrop
a Ba
Oost Gelre
Greven
Enger
Spenge
50 km
68 km
em el
lb
Ö
Hamm
98 km 92 km
110 km
Di
Olfen
Werne
130 km
We rre
Haltern am See
h ac
hte
Dorsten
Lünen
140 km
h
Ahaus
C ro s e w i c ke r Feld
Wesel
Selm
153 km
es se l
Datteln
170 km 165 km
H
Marl
Hilter
Steinfurt
190 km 184 km
198 km
c Ve
e ng
Sonsbeck
206 km
214 km
ge
Schermbeck Berkel
Sli
Hünxe
228 km
r
Berkelland
Xanten
238 km
250 km
e
267 km 260 km
m
Berkel
279 km
Sese ke
+30 km 295 km
cartografie: mr-kartographie, Gotha
typografie: Designbüro Zabel, Bochum Höhenpunkt
0
10 km
druk: Kunst-und Werbedruck GmbH & Co KG, Bad Oeynhausen stand: Januar 2019
Meer info op www.roemerlipperoute.nl Een gemeenschappelijk project van: