jaaroverzicht
Jaaroverzicht Rutgers WPF
1
Dit is Rutgers WPF Veilige, prettige en gewenste seks voor iedereen, ongeacht geslacht, culturele achtergrond en seksuele voorkeur
Rutgers WPF is een gerenommeerd kenniscentrum op het gebied van seksuele en reproductieve gezondheid en rechten. Wij streven naar een wereld waarin seksuele en reproductieve gezondheid voor iedereen ruim baan krijgt en waarin een ieder zijn of haar seksuele en reproductieve rechten kan laten gelden. Anders gezegd: wij willen veilige, prettige en gewenste seks voor iedereen, ongeacht geslacht, culturele achtergrond en seksuele voorkeur. En we vinden dat mensen vrij moeten zijn om te kiezen of en hoeveel kinderen ze willen. In ons werk gaat speciale aandacht uit naar jongeren, vrouwen en kwetsbare groepen, zoals mensen met een ziekte of beperking. Wij werken meestal niet rechtstreeks met deze groepen: Rutgers WPF ondersteunt professionals in hun werk zodat zij hun deskundigheid op het gebied van seksualiteit kunnen vergroten en kunnen inzetten bij de mensen waarvoor ze werken. Wij werken voornamelijk in Nederland, Afrika en Azië. Rutgers WPF is in 2010 ontstaan uit de Rutgers Nisso Groep en World Population Foundation (WPF). Er zijn langjarige samenwerkingsverbanden met partnerorganisaties in Afrika en Aziatische landen. Wij zijn lid van IPPF, de International Planned Parenthood Federation. Dit biedt Rutgers WPF • Deskundigheidsbevordering aan professionals en partnerorganisaties; • Wetenschappelijk onderzoek; • Folders, websites, lesmappen, trainingen en campagnes; • Studiedagen, congressen en expertmeetings; • Beleidsbeïnvloeding, zowel op Nederlands en Europees niveau als bij de Verenigde Naties; • Leerstraffen voor jeugdige zedendelinquenten.
2
Jaaroverzicht Rutgers WPF
In dit jaaroverzicht 4
25
Welkom bij Rutgers WPF
En in 2011?
6 Wat doen we in Nederland? Rutgers WPF wil ruim baan voor de seksuele en reproductieve gezondheid en rechten van iedereen in Nederland. Een open en positieve houding ten opzichte van seksualiteit is onze inzet en ons visitekaartje. Hier vindt u een selectie van de activiteiten in 2010.
12 Wat doen we internationaal? Rutgers WPF werkt in Azië, Afrika en Europa aan het verbeteren van de seksuele en reproductieve gezondheid en rechten. Goede informatie is de sleutel. Wat hebben we in 2010 gedaan?
18 Hoe beïnvloeden we het beleid? Rutgers WPF werkt op allerlei manieren aan beleidsbeïnvloeding:
In 2011 werkt Rutgers WPF actief verder aan het verbeteren van de seksuele en reproductieve gezondheid en rechten van ieder mens. Goede informatie is en blijft cruciaal om mensen overal ter wereld te helpen eigen keuzes te maken.
26 Hoe staan we er financieel voor? Ondanks bezuinigingen en economische crisis, gaat Rutgers WPF onverminderd door met haar werkzaamheden. Lees hier de beknopte toelichting op de cijfers en de verkorte jaarrekening.
31 Dank aan onze donoren! Zonder de genereuze bijdragen van donoren zou ons werk niet mogelijk zijn. Wie ondersteunen ons in 2010?
33
via dialoog met politici en overheden, via netwerken en via campagnes.
Bijlage
In dit hoofdstuk ziet u een selectie van activiteiten in Nederland en het
Samenstelling van de Raad van Toezicht in 2010.
buitenland.
23 Hoe zijn we georganiseerd?
34 Colofon
Stichting Rutgers WPF ontstaat in 2010. Circa 130 medewerkers werken wereldwijd aan betere seksuele gezondheid en rechten. Dit hoofdstuk biedt een blik achter de schermen.
Jaaroverzicht Rutgers WPF
3
Welkom bij Rutgers WPF 2010 is een mooi jaar voor Rutgers WPF. Op 30 december 2010 wordt de fusie tussen Rutgers Nisso Groep en World Population Foundation (WPF) juridisch beklonken. Niet dat die uit de lucht komt vallen. We benutten heel 2010 om inhoudelijk, organisatorisch en praktisch op één lijn te komen. Dat dit lukt, kunt u lezen in dit eerste gezamenlijke jaaroverzicht waarin wij de hoogtepunten van 2010 aan u presenteren. Het betreft activiteiten van Rutgers Nisso Groep en WPF, maar we benoemen ze in dit jaaroverzicht als activiteiten van Rutgers WPF. Inderdaad, 2010 is in Nederland ook het jaar van het
seksuele weerbaarheid van jongeren en voorkomt
nieuwe kabinet. Stevige bezuinigingen staan op de rol,
ongewenste zwangerschap. Rutgers WPF en Soa Aids
zowel bij de publieke gezondheid in Nederland als bij
Nederland ontwikkelen de campagne, met steun van het
ontwikkelingshulp. Dit zal invloed hebben op ons nationale
ministerie van VWS en ZonMw. Alle GGD’en werken mee
en ons internationale werk. Rutgers WPF betreurt het dat
aan een regionale vertaling van de campagne.
ontwikkelingssamenwerking teruggaat van een aparte minister naar een staatssecretaris die tevens Europese
Iets anders om trots op te zijn, is het feit dat Rutgers WPF
zaken in portefeuille heeft. Het goede nieuws is dat sek-
de PSO Innovatieprijs 2010 in de wacht sleept voor het
suele en reproductieve gezondheid en rechten speerpunt
programma Male Counselling. Dit programma is gericht
blijft van het ontwikkelingsbeleid van Nederland. Ook goed
op het begeleiden van de daders van huiselijk geweld.
nieuws, op een ander niveau, is dat de Nationale Postcode
We werken hieraan met organisaties uit Zuid-Afrika en
Loterij haar jaarlijkse bijdrage aan Rutgers WPF verdubbelt.
Indonesië.
Een mooie blijk van waardering voor ons werk! Het jaar 2010 gaat ook de boeken in als het jaar dat Frans Over geld gesproken, ik ben erg blij met de MFS II subsidie
Baneke, voormalig directeur van WPF, wordt onderscheiden
voor de periode 2011-2015. We hebben in 2010 veel
tot Officier in de Orde van Oranje-Nassau. Frans is onder
energie gestoken in deze pittige subsidieprocedure van het
andere een van de initiatiefnemers van de Moedernacht,
ministerie van Buitenlandse Zaken. Dit deden we samen
een campagne waarin wereldwijd aandacht is voor de
met AMREF Flying Docters, Simavi, dance4life international
350.000 vrouwen die jaarlijks sterven aan de complicaties
en CHOICE for youth and sexuality. Rutgers WPF was
van zwangerschap en bevalling.
penvoerder. Helaas krijgen we wel een derde minder subsidie dan aangevraagd waardoor een deel van de
En 2011? Ik kan u nu al vertellen dat ook dit een bijzonder
activiteiten van onze zuidelijke partners zal stoppen.
jaar wordt. Begin 2011 hopen we het ISO-certificaat voor kwaliteitsmanagement te behalen, een mooie onderstreping
In 2010 start in Nederland de succesvolle campagne
van de fusie en een bewijs dat kwaliteit voor Rutgers WPF
Maak seks lekker duidelijk. Deze campagne stimuleert
niet zomaar een banner is die je op je website zet.
4
Jaaroverzicht Rutgers WPF
In dit jaaroverzicht kunt u lezen wat we zoal hebben gedaan in 2010. Ik wens u veel leesplezier! Dianda Veldman Directeur Rutgers WPF Reageren op dit jaaroverzicht? Stuur een e-mail naar d.veldman@rutgerswpf.nl
De Nationale Postcode Loterij heeft haar jaarlijkse bijdrage aan Rutgers WPF verdubbeld
Jaaroverzicht Rutgers WPF
5
Wat doen we in Nederland? Rutgers WPF wil ruim baan voor de seksuele en reproductieve gezondheid en rechten van iedereen in Nederland. Een open en positieve houding ten opzichte van seksualiteit is onze inzet en ons visitekaartje. Hier vindt u een selectie van de activiteiten in 2010.
Maak seks lekker duidelijk
Wist u dat jongeren de neiging hebben om de
De jongerencampagne Maak seks lekker duidelijk is
verantwoordelijkheid voor anticonceptie af te schuiven?
een regelrecht succes. De campagnesite op Hyves trekt in 2010 in een maand tijd meer dan 165.000 jonge
Week van de Lentekriebels
bezoekers. Via www.sense.info spelen 63.000 jongeren
Wie kent niet de Week van de Lentekriebels? In 2010
de game Canyoufixit, gemiddeld zes minuten. En ook
geven vele honderden basisscholen vijf dagen lang les
www.uwkindenseks.nl krijgt veel waardering van ouders.
over relaties en seksualiteit. De Week van de Lentekriebels
Maak seks lekker duidelijk stimuleert seksuele
is een jaarlijks evenement in de derde week van maart.
weerbaarheid en voorkomt ongewenste zwangerschap.
En niet voor niets! Een effectstudie in de bovenbouw
Rutgers WPF en Soa Aids Nederland ontwikkelen de
van het basisonderwijs toont aan dat een structureel
campagne, met steun van het ministerie van VWS en
les-aanbod over relaties en seksualiteit effectief is.
ZonMw. Alle GGD’en werken in 2010 mee aan een
Kinderen, ouders en leerkrachten zijn positief over de
regionale vertaling van de campagne.
lessen, het bijpassende leskatern blijkt goed bruikbaar en leerzaam voor jonge kinderen. Uiteraard heeft ook
Eerst onderzoek
2011 weer een Week van de Lentekriebels.
De campagne is ontwikkeld na drieledig onderzoek in 2010. De theoretische onderbouwing van de campagne
Seksuele opvoeding? Gewoon doen!
is gebaseerd op literatuuronderzoek naar ongewenste
Seksuele opvoeding van jonge kinderen? Gewoon doen!
zwangerschappen en grensoverschrijdend seksueel
Dat is de insteek en ook de titel van een succesvol
gedrag. Dit onderzoek levert niet alleen een theoretisch
congres op 23 april 2010. Ruim 170 professionals uit
model op, maar ook een lijst met ‘veranderbare’
de jeugdzorg, jeugdgezondheidszorg, kinderopvang,
aangrijpingspunten voor de campagne. Vervolgens is
basisonderwijs en Centra voor Jeugd & Gezin wonen
kwalitatief onderzoek gedaan onder jongeren over hun
de conferentie bij. Iedere professional moet op de hoogte
wensen en grenzen. Waar ervaren ze grenzen en hoe
zijn van de seksuele ontwikkeling van jonge kinderen,
gaan ze daarmee om? Er zijn tien profielen opgesteld
aldus één van de conclusies. Tijdens het congres wordt
voor meiden en voor jongens. Tot slot is in 2010
een update gepresenteerd van Seks in de groei, een
onderzoek uitgevoerd naar de achtergronden van
wetenschappelijke literatuurstudie over de seksuele
inadequaat anticonceptiegebruik van jongeren.
ontwikkeling van kinderen. Bij het congres hoort een
6
Jaaroverzicht Rutgers WPF
informatief magazine en een brochure voor ouders
Wedstrijd ‘You are totally sexy’
en professionals. Het congres is een coproductie van
De ideeënwedstrijd You are totally sexy levert in 2010 veel
Rutgers WPF en het Fonds Wetenschappelijk
leuke projectvoorstellen op van jongeren over seks met
Onderzoek Seksualiteit.
een ziekte of beperking. Vijf winnaars krijgen groen licht om hun voorstel uit te werken. Zo is nu een filmpje in
Seks op SchoolTV
de maak met tips en trucs over daten en komt er een
In 2010 ontwikkelt Teleac samen met Rutgers WPF
workshop rolstoel pimpen. Kijk voor alle ideeën en de
een vierdelige dramaserie over relaties en seksualiteit:
winnaars op www.youaretotallysexy.nl. Rutgers WPF
Liefdesplein. Liefdesplein, opvolger van Het Liefdespaleis,
ontwerpt de wedstrijd, met steun uit het Innovatiefonds
is gemaakt voor lessen relationele en seksuele vorming
van de International Planned Parenthood Federation.
in groep 7 en 8 van de basisschool. Op een speelse en toegankelijke manier komen items aan bod als puberteit,
Seksueel gezonde gemeenten
homoseksualiteit, verkering, grensoverschrijdend gedrag
In 2010 ontwikkelen we een handreiking voor gemeenten
en veilige seks. Bij het lesmateriaal zit een handleiding
over seksuele gezondheid. De handreiking biedt informatie,
voor docenten. Liefdesplein is te zien op Teleac SchoolTV.
cijfers, voorbeelden en argumenten voor gemeenten die actief beleid willen voeren op het terrein van seksuele
Test: Wat kies ik?
gezondheid. De handreiking bevat verder tips voor de
‘Seks’ blijkt een te confronterende zoekterm op internet voor
ontwikkeling, uitvoering en evaluatie van lokaal beleid.
allochtone meisjes. Daarom heet de nieuwe test op internet:
Desgewenst kunnen gemeenten advies krijgen over de
Wat kies ik? De test is voor meiden en jonge vrouwen die op
toepassing ervan. De handreiking is een product van
zoek zijn naar een geschikt anticonceptiemiddel. Bij de test
Rutgers WPF, Soa Aids Nederland en het Centrum Gezond
hoort ook een brochure: Wel seks, niet zwanger.
Leven. In 2011 wordt de handreiking verder uitgebreid.
Jaaroverzicht Rutgers WPF
7
Magische grens
bieden. Begin 2011 brengt Rutgers WPF ook een serie
De jongerenwebsite www.sense.info passeert in 2010 de
folders uit over seksueel functioneren, samen met het
magische grens van een miljoen bezoekers. Een site om
LOPS (landelijk overleg van poliklinieken seksuologie) en
trots op te zijn en alle reden om dit kanaal komende jaren
met steun van de NVVS (Nederlandse Vereniging voor
verder uit te bouwen. Sense.info is een product van
Seksuologie).
verschillende organisaties: Soa Aids Nederland, Rutgers WPF, Centrum Infectieziektebestrijding van het RIVM, het
Leerstraffen Rutgers WPF kent in Nederland een lange traditie
www.sense.info trekt in 2010 meer dan een miljoen bezoekers
in het uitvoeren van leerstraffen voor jeugdige zeden-delinquenten. Met deze leerstraffen willen we jongeren competenties bieden op het gebied van seksuele interactie om grensoverschrijdend gedrag in de toekomst te voorkomen. In 2010 werken we aan de formele erkenning van deze leerstraffen onder de titel Con-tact. De voorlopige erkenning is inmiddels binnen.
Jeugdinrichtingen & seks ministerie van VWS en GGD’en. En we hebben meer
JustitiĂŤle jeugdinrichtingen pakken het onderwerp
goede informatieproducten! Seksualiteit.nl komt in mei
seksualiteit in 2010 serieus aan. Na de ontwikkeling
2011 in geheel nieuwe vorm naar buiten. Gesteund door
van een visiedocument over seksualiteit en een landelijke
het Innovatiefonds Zorgverzekeraars zal de nieuwe site
studiedag staan alle neuzen dezelfde kant op. Niet alleen
zowel voor algemeen publiek als voor mensen met een
de problematische kant, maar ook de gezonde seksuele
ziekte of beperking informatie en zelfhulpmogelijkheden
ontwikkeling van jongeren (lees jongens) krijgt meer
8
Jaaroverzicht Rutgers WPF
aandacht. Bijna alle inrichtingen in Nederland volgen
thuis. Ook blijkt dat vrijwel alle jongeren zich slecht
het adviestraject, de basistrainingen en de train de
voelen over de ruilseks. Rutgers WPF raadt professionals
trainerstrajecten. Een verdiepende training en
aan om hierover te praten met jongeren tijdens de
intervisietrajecten staan op de rol.
seksuele voorlichting. Maar let wel, ruilseks is een moeilijk bespreekbaar onderwerp voor de jongeren die eraan doen.
Wat vind je zelf van ruilseks? Rutgers WPF interviewt samen met de GGD Amsterdam
Seksueel gezond Nederland
dertig jongeren over seks tegen beloning. Wat voor ruilseks
Hoe staat het met de seksuele gezondheid en
hebben ze en waarom? Er blijken vier soorten ruilseks,
gezondheidszorg in Nederland? Regelmatig brengt
gebaseerd op vier motieven:
Rutgers WPF hier een rapportage over uit, in opdracht
1. Instrumentele seks, seks primair vanwege een
van het ministerie van VWS. In 2010 treffen we ook
materiële beloning; 2. Thrillseeking, seks vooral vanwege de spanning en opwinding, de materiële beloning is nevendoel; 3. Misbruik/dwang: seks tegen de zin, maar met beloning als rechtvaardiging voor de dader; 4. Prostitutie: seks in ruil voor geld.
alle voorbereidingen voor het tweejaarlijkse bevolkingsonderzoek Seksuele gezondheid in Nederland dat in 2011 weer aan de beurt is. Verder maken we in 2010 diverse rapporten op basis van registraties in de gezondheidszorg en hulpverlening over seksuele gezondheid. Hiervoor werken we nauw samen met het NIVEL (het Nederlands instituut voor onderzoek
De deelnemende jongeren - divers qua geslacht, seksuele
van de gezondheidszorg), het LOPS (landelijk overleg
voorkeur, opleidingsniveau en geboorteland - hebben één
van poliklinieken seksuologie), de abortusklinieken en
ding gemeen: ze hebben problemen met zichzelf of met
de Inspectie voor de Gezondheidszorg.
Jaaroverzicht Rutgers WPF
9
het informatiecentrum van Rutgers WPF beantwoordt In 2010 bijna negenhonderd vragen over seksualiteit
Onderzoek naar slachtoffers met beperking
Cultureel Planbureau (SCP) dat onderzoeken. In 2010
Er is in Nederland weinig bekend over seksueel misbruik
doet Rutgers WPF vooronderzoek onder transgenders
van mensen met een verstandelijke, lichamelijke of
om de exacte richting van het SCP-onderzoek te
zintuiglijke beperking. En als er al onderzoek naar wordt
bepalen. We doen dit vooronderzoek samen met het
gedaan, dan gebeurt dat bij beroepskrachten. Rutgers
Transgender Netwerk Nederland en het SCP.
WPF en MOVISIE starten in 2010 met het bevragen van mensen met een lichamelijke of zintuiglijke beperking
Vervolg Seks onder je 25e
zelf naar hun ervaringen met seksueel misbruik.
In 2010 starten alle voorbereidingen voor het
De methodiek wordt per groep aangepast. Zo krijgen
vervolgonderzoek Seks onder je 25e naar de
blinde mensen de vragen voorgelezen via internet en
seksuele gezondheid van jongeren. Er zullen 10.000
krijgen doven een vragenlijst in gebarentaal voorgelegd.
jongeren tussen de 12 en 25 jaar worden gevraagd
Mensen met een verstandelijke beperking worden
om via internet een vragenlijst in te vullen. De werving
persoonlijk ge誰nterviewd. Ook familieleden en begeleiders
is opgezet en de vragenlijst ontwikkeld. Het netwerk
van mensen met een verstandelijke beperking worden
van stakeholders is hierbij intensief betrokken.
bevraagd. De uitkomsten zijn in 2011 beschikbaar.
De resultaten uit het onderzoek zullen in 2011 tijdens een werkconferentie verspreid worden onder
Voelen transgenders zich veilig?
alle betrokken partijen. Ook komt er volgend jaar een
Transgenders zijn travestieten, transseksuelen en mensen
actieplan ter verbetering van de seksuele gezondheid
die zich deels man, deels vrouw voelen. Zij hebben vaak
van jongeren. Soa Aids Nederland en Rutgers WPF
te maken met discriminatie en geweld. Maar hoe vaak en
voeren het onderzoek uit, in nauwe samenwerking
hoe onveilig voelen zij zich? In 2011 gaat het Sociaal en
met vele partijen in het veld.
10
Jaaroverzicht Rutgers WPF
Rutgers WPF werkt in Nederland vanuit vijf programma’s Seksuele Opvoeding & Ontwikkeling Vanuit dit programma ondersteunen we kinderen en jongeren bij een veilige en gezonde seksuele ontwikkeling zodat ze verantwoorde keuzen kunnen maken op het terrein van relaties en seksualiteit. Ook ondersteunen we ouders bij de seksuele opvoeding. Anticonceptie & Abortus We bieden vrouwen en hun partners kennis en vaardigheden zodat zij een ongewenste zwangerschap kunnen voorkomen.
Vragen aan het informatiecentrum
Seksueel Geweld & Intimidatie Met dit programma willen we bijdragen aan het verminderen van de omvang van seksueel geweld en het beperken van de schade die seksueel geweld kan veroorzaken. Onderdeel van dit programma: leerstraffen voor jeugdige zedendelinquenten, in opdracht van de Raad voor de Kinderbescherming.
In 2010 beantwoordt het informatiecentrum van Rutgers WPF bijna negenhonderd vragen van het externe publiek over seksualiteit. Het centrum, gevestigd in ons kantoor in Utrecht, is ook op afspraak te bezoeken. Het ondersteunt zowel medewerkers van Rutgers WPF als externe professionals met
Seksueel Functioneren & Ziekte of Beperking Vanuit dit programma verbeteren we het seksueel functioneren, in het bijzonder van mensen met een ziekte of beperking.
(wetenschappelijke) tijdschriften en vakbladen en een grote collectie boeken en brochures op het gebied van seksuele en reproductieve gezondheid en rechten. De collectie wordt continu geactualiseerd.
Nieuw: interventiegebonden onderzoek Rutgers WPF doet regelmatig onderzoek op het brede terrein van de seksuele gezondheid. Nieuw in 2010 is het zogenaamde interventiegebonden onderzoek: studies uitvoeren naar het effect van bestaande
Onderzoekslijn Monitoring & Registratie Met dit programma genereren we actuele en betrouwbare cijfers voor professionals en beleidsmakers. Dit doen we op basis van periodiek epidemiologisch onderzoek naar de seksuele en reproductieve gezondheid van groepen Nederlanders en de registraties in de seksuologische gezondheidszorg.
interventies. Maar ook het ondersteunen van het ontwikkelen van interventies met onderzoek, krijgen in 2010 veel aandacht.
Jaaroverzicht Rutgers WPF
11
Wat doen we internationaal? Rutgers WPF werkt in Azië, Afrika en Europa aan het verbeteren van de seksuele en reproductieve gezondheid en rechten. Goede informatie is de sleutel. Wat hebben we in 2010 zoal gedaan?
SAFE II
Indonesië. De trainings- en hulpverleningshandboeken zijn
In 2010 start SAFE II, een groot internationaal project dat
klaar, de counsellors zijn getraind en de proeven met de
erop gericht is om de seksuele gezondheid van jongeren
counselling van mannelijke cliënten zijn onlangs afgerond.
in Europa inzichtelijk te maken. SAFE II staat voor Sexual
De ervaringen uit Indonesië en Zuid-Afrika worden nu
Awareness For Europe. Het project bestaat uit acht
toegepast in Vietnam en Pakistan en in 2011 zal de
componenten waarvan Rutgers WPF er één uitvoert:
‘toolkit’ ook daar beschikbaar zijn. Kijk voor een film over
het doen van kwalitatief onderzoek in vijf Europese landen
dit project op www.mybody.nl. PSO is een vereniging die
naar de seksuele gezondheid van jongeren. Concreet gaat
zich richt op capaciteitsopbouw van maatschappelijke
het om Oostenrijk, België, Tsjechië, Spanje en Duitsland.
organisaties in ontwikkelingslanden via haar leden.
Rutgers WPF begeleidt de vijf onderzoeksteams en neemt de eindrapportage voor haar rekening.
Geweld tegen vrouwen Al bijna tien jaar werkt Rutgers WPF in Zuid-Afrika en
Standaardset met indicatoren
Indonesië aan projecten om seksueel geweld tegen vrouwen
In 2010 is de aftrap van het driejarige Europese project
te verminderen en slachtoffers te steunen. In 2010 zijn
Youth Sexual Aggression and Victimization onder leiding
deze ervaringen toegepast in Pakistan en Vietnam.
van Rutgers WPF. In dit project wordt gewerkt aan een
Door middel van deskundigheidsbevordering van zestig
standaardset indicatoren voor het in kaart brengen van
partnerorganisaties is in Pakistan de basis gelegd voor
seksuele agressie onder Europese jongeren. Tien landen
de uitvoering van een breder programma. Insteek: de
doen mee. In 2010 is het bestaande onderzoek systematisch
opzet van ‘safe districts’.
geïnventariseerd, voor 2011 staat de pretest van de standaardset van indicatoren op de agenda. Het Health
Seksuele voorlichting op scholen
Programme van de Europese Commissie betaalt mee aan
In 2010 hebben we diverse voorlichtingsprojecten uitgevoerd
dit project.
en/of overgedragen aan lokale partnerorganisaties of overheidsinstanties. Een greep uit de projecten:
Winnaar PSO Innovatieprijs In 2010 sleept Rutgers WPF de PSO Innovatieprijs in de
Oeganda
wacht voor het programma Male Counselling, gericht op
In West-Oeganda is een lesprogramma ontwikkeld
het begeleiden van de daders van huiselijk geweld.
voor basisscholen, gebaseerd op het programma
We werken hieraan met organisaties uit Zuid-Afrika en
voor middelbare scholen: The World Starts With Me.
12
Jaaroverzicht Rutgers WPF
Hiervoor hebben leerkrachten, ouders en leerlingen
voor alle deelnemende scholen. Het lespakket wordt
samengewerkt met de Kyambuogo University. Het
inmiddels gebruikt door 240 leraren van alle ruim honderd
lesprogramma bestaat uit twaalf lessen en is een initiatief
middelbare scholen van de Bangkok Metropolitan Authority
van Rutgers WPF en Save the Children Uganda. Er is
die het programma ook in de toekomst zal voortzetten.
verder een speciale versie gemaakt voor Oegandese jongeren die met hiv zijn geboren. Dit leidt tot het besef
Indonesië
bij hulpverleners dat ook deze jongeren recht hebben
In september 2010 lanceert de Indonesische minister
op een goede seksuele en reproductieve gezondheid.
voor National Education twee voorlichtingsprogramma’s:
De verspreiding van het lesmateriaal en de training van
MAJU en LANGKAH PASTIKU. De programma’s zijn voor
nieuwe leerkrachten zal worden overgedragen aan de
respectievelijk visueel gehandicapte jongeren en voor
Straight Talk Foundation uit Oeganda. Daarnaast is
jongeren met een gehoorstoornis. De lespakketten worden
het lespakket The World Starts With Me eind 2010
nu al op 72 scholen voor blinde en dove jongeren gebruikt,
geëvalueerd. In 2011 zullen de effecten bekend zijn.
maar de minister heeft een landelijke uitrol in gedachten.
Thailand
Papoea
In Thailand sluit het succesvolle voorlichtingsprogramma
Hiv komt, afgezien van Afrika, het meest voor in Papoea.
The World Turns By My Hands af met een bijeenkomst
Daarom is het DAKU! voorlichtingsprogramma voor
Jaaroverzicht Rutgers WPF
13
In 2010 werken we in Mali, Malawi, Rwanda, Bangladesh, Rusland en China middelbare scholen in Indonesië aangepast voor gebruik
Via een satellietverbinding is contact gemaakt met alle
in Papoea. Het programma is gericht op de preventie van
andere landen waar tegelijkertijd manifestaties zijn gehouden.
hiv onder jongeren. Het plan is dat in drie jaar tijd zestien middelbare scholen in Papoea meedoen aan het project.
Jongeren als katalysator
Dit wordt mogelijk gemaakt door subsidie van de Europese
2010 is het laatste jaar van Youth Incentives, ons
Commissie.
internationale jongerenprogramma. In 2010 werken we in Mali, Malawi, Rwanda, Bangladesh, Rusland en China.
dance4life
In dit programma staat de RAP-regel centraal: Rechten,
dance4life is een internationale organisatie die zich samen
Acceptatie en Participatie. We ondersteunen jongeren
met jongeren inzet om de verspreiding van hiv en aids
zodat zij hun rechten kennen en goed geïnformeerd
terug te dringen. In Vietnam en Indonesië voert Rutgers
keuzes kunnen maken over hun eigen seksuele leven.
WPF de wereldwijde dance4life formule uit. Het programma
We willen dat de omgeving accepteert dat ook jongeren
in Vietnam loopt al een aantal jaren met veel succes. Aan
seksuele gevoelens hebben. En we laten jongeren actief
de slotmanifestatie op 27 november 2010 nemen ruim
participeren in alle fasen. Zo doen door Rutgers WPF
duizend jongeren deel. Het event wordt zelfs live door de
getrainde jongeren zelf onderzoek naar de jeugd-
Vietnamese televisie uitgezonden. De slotbijeenkomst in
vriendelijkheid van de reproductieve gezondheidszorg
Indonesië wordt bezocht door tweeduizend jongeren.
in Malawi en Bangladesh. In Kenia, Bangladesh en Mali
14
Jaaroverzicht Rutgers WPF
trainen we tijdens regionale bijeenkomsten jongeren
Youth Incentives sluit af
uit verschillende landen in het bespreekbaar maken
Youth Incentives is een goed uitgebalanceerd en
van gevoelige thema’s zoals seksueel geweld, abortus
innovatief programma met goede nadruk op de
en seksuele diversiteit. Uit de evaluatie van het
acceptatie van jongeren als seksuele wezens en op jongerenparticipatie. Dat blijkt uit een evaluatie van het zesjarige programma. Twee externe consultants
Rutgers WPF maakt gevoelige thema’s bespreekbaar
voeren de evaluatie uit, in alle landen geholpen door een jonge onderzoeker uit het land zelf. Het vele werk gericht op de directe omgeving van de jongeren – ouders, leraren, gemeenschapsleiders – wordt geprezen. Verbeterpunten: er is meer bijscholing nodig, zeker van peer educators. Ook is
programma Youth Incentives blijkt dat jongeren succesvol
meer aandacht nodig voor de rol van religie, gender
als katalysator kunnen fungeren in het verbeteren van
en opvattingen over mannelijkheid. In het rapport
de kennis en houding van leeftijdgenoten, maar ook van
wordt aanbevolen om andere ontwikkelingsorganisaties
werknemers van de partnerorganisaties.
meer te verleiden om dit programma te gebruiken.
Jaaroverzicht Rutgers WPF
15
De opbrengsten van het programma zijn vastgelegd op
ministerie van Buitenlandse Zaken namens vijf
een dvd met zes korte filmpjes waarin jongeren laten zien
organisaties. Het gaat om een subsidieaanvraag voor
hoe zij praten over seksuele thema’s. Alle onderwerpen van
een vijfjarig programma op het gebied van seksuele en
Youth Incentives komen voorbij: abortus, plezier in seks,
reproductieve gezondheid en rechten in tien landen.
onderhandelen over condoomgebruik, praten over relaties
De organisaties, samenwerkend onder de naam SRHR
en seksualiteit, respect voor je vriend of vriendin, seksueel
Alliantie, zijn Rutgers WPF, AMREF Flying Docters,
geweld, diversiteit. De filmpjes staan ook op YouTube.
Simavi, dance4life international en CHOICE for youth and sexuality. De Alliantie krijgt de beschikking over een
Brochures en toolkit
budget van 44 miljoen voor vijf jaar, door verminderde
Jezelf kunnen zijn is in veel landen van Azië en Afrika
budgetten een derde minder dan aangevraagd.
niet vanzelfsprekend. Organisaties die werken tegen discriminatie van homoseksuelen richten zich vaak alleen
Met pijn in het hart besluiten we om de geplande
op mannen. Youth Incentives heeft voor meiden die
activiteiten in Ghana te schrappen en door te gaan in
worstelen met hun seksuele identiteit een brochure
de negen overige landen: Ethiopië, Kenia, Tanzania,
uitgebracht: A Different Way. Eenvoudig en duidelijk,
Oeganda, Malawi, Bangladesh, India, Indonesië en
zonder moralisme of oordeel. Daarnaast verschijnen in
Pakistan. In de laatste maanden van 2010 zijn
2010 diverse andere brochures, zoals Say NO to Sexual
bijeenkomsten in de landen georganiseerd om de
Violence, Abortion and Young People en The Grey Areas
programma’s per land uit te werken, zodat in 2011
of Sexual Violence. Ook is een toolkit uitgebracht over
zo snel mogelijk kan worden gestart.
communicatie met jongeren over seksuele gezondheid. Al deze uitgaven zijn beschikbaar in Engels en Frans.
Subsidie in 2011-2015 In 2010 wordt veel tijd gestoken in de aanvraag van MFS II subsidie voor de periode 2011-2015. En met succes: eind november wordt onze aanvraag gehonoreerd. Deze subsidie is cruciaal om ons werk in ontwikkelingslanden na 2010 te kunnen voortzetten. Rutgers WPF heeft de aanvraag ingediend bij het
Rutgers WPF internationaal Rutgers WPF werkt internationaal aan het verbeteren van de seksuele en reproductieve gezondheid en rechten van ieder mens, ongeacht geslacht, culturele achtergrond of seksuele voorkeur. Het geven van heldere en betrouwbare informatie is cruciaal om mensen te helpen bij het maken van weloverwogen keuzes. De internationale werkzaamheden van Rutgers WPF vinden met name plaats in Azië en Afrika, maar ook binnen Europa zijn er diverse projecten. De belangrijkste aandachtsgebieden in het internationale werk zijn: • Seksuele en relationele vorming. • Seksueel geweld. • Toegang tot anticonceptie, veilige abortus en goede zorg rondom zwangerschap en bevalling. • Bespreekbaar maken van gevoelige thema’s: homoseksualiteit, abortus en seksueel geweld. • Capaciteitsversterking van partnerorganisaties in ontwikkelingslanden.
16
Jaaroverzicht Rutgers WPF
Jaaroverzicht Rutgers WPF
17
Hoe beïnvloeden we het beleid? Rutgers WPF werkt op allerlei manieren aan beleidsbeïnvloeding: via dialoog met politici en overheden, via netwerken en via campagnes. In dit hoofdstuk treft u een selectie aan van activiteiten in en buiten Nederland.
Beïnvloeding in Nederland
Quickscan en expertmeeting Rutgers WPF voert een onderzoek uit naar het aanbod
Pil in pakket
van interventies op het gebied van seksuele gezondheid
“Houd de pil in Nederland in het basispakket van de
en mensen met een chronische ziekte of beperking.
ziektekostenverzekering”. Die boodschap geeft Rutgers
Deze quickscan brengt de sociale kaart van het veld in
WPF, samen met tien partnerorganisaties, door aan
beeld, geeft een overzicht van beschikbare materialen
Tweede Kamerleden, het College van Zorgverzekeraars
en methodieken en brengt de behoeften aan informatie
en de media. Uiteindelijk wordt de pil wel uit het
en hulp van het veld in kaart. De quickscan resulteert
basispakket gehaald, maar alleen voor vrouwen boven
in een advies aan het ministerie van VWS en een
de 21 jaar.
expertmeeting. In deze expertmeeting wordt met een groot aantal deskundigen gesproken over de resultaten
Aanpassing kerndoelen
van het onderzoek en over de vertaling daarvan in een
Rutgers WPF levert in 2010 concrete voorstellen aan
goed seksualiteitsbeleid voor mensen met een chronische
voor de aanpassing van de kerndoelen voor het basis en
ziekte of beperking.
voortgezet onderwijs. Het voorstel betreft het aanpassen van de aspecten seksuele weerbaarheid en seksuele
Moedernacht
diversiteit. Aanleiding vormt onderzoek waaruit blijkt
Met de Moedernacht vraagt Rutgers WPF jaarlijks
dat veel jongeren te maken hebben met seksuele dwang
aandacht voor moedersterfte. De Moedernacht campagne
en seksueel grensoverschrijdend gedrag. Daarnaast blijkt
start op 8 april 2010, een maand voor Moederdag.
dat veel jongeren met een homoseksuele voorkeur op
Op vele radiostations klinken campagnespotjes en het
school worden uitgesloten en niet begrepen. Met het
speciale Moedernachtlied May all the Children. Groot
aanpassen van de kerndoelen worden alle basis- en
succes is het ‘ontbijt op bed’ op het plein voor de Tweede
middelbare scholen verplicht onderwijs te verzorgen
Kamer waar maar liefst zestien vrouwelijke leden van de
over seksuele weerbaarheid en seksuele diversiteit.
Tweede Kamer aan deelnemen. De Kamerleden zijn het
Het voorstel is voorgelegd aan de minister van
snel eens dat er meer aandacht en geld moet komen om
Onderwijs maar nog niet in de Tweede Kamer
moedersterfte wereldwijd tegen te gaan. De kamerbrede
behandeld, ondanks aandringen van verschillende
commissie voor hiv/aids voegt prompt ‘en seksuele en
politieke partijen.
reproductieve gezondheid en rechten’ toe aan haar naam.
18
Jaaroverzicht Rutgers WPF
Later in het jaar sluit Rutgers WPF zich aan bij de
speerpunten is. Rutgers WPF is blij met deze keuze,
Campagne voor Millenniumdoel 5 van Simavi. Zo krijgt
alhoewel nog onduidelijk is hoe dit speerpunt verder
vertrekkend premier Balkenende vlak voor de
uitgewerkt zal worden.
VN-bijeenkomst over de millenniumdoelen de boodschap mee om aandacht en geld voor moedersterfte en seksuele
Seksualiteit onder de 18
en reproductieve gezondheid en rechten veilig te stellen.
Op 11 en 12 oktober 2010 organiseert Rutgers WPF voor de vierde keer een tweejaarlijks internationaal
Genoeg is genoeg
congres. Thema dit jaar: seksualiteit onder de 18 jaar.
In 2010 krijgt Nederland een nieuw kabinet en wordt
Ongeveer driehonderd mensen uit Afrika, Azië,
het budget voor ontwikkelingssamenwerking verlaagd.
Latijns-Amerika, Noord-Amerika en Europa nemen
Rutgers WPF blijft wijzen op het belang van seksuele en
deel aan het congres. Bij de organisatie zijn jongeren
reproductieve gezondheid en rechten als apart punt.
actief betrokken. Twee jongeren houden een toespraak
Om die reden sluiten we ons ook aan bij de campagne
en diverse jongeren begeleiden workshops. De jongste
‘Genoeg is Genoeg’. Eind november blijkt uit een
deelnemer aan het congres (17 jaar) overhandigt een
beleidsdocument van de staatssecretaris voor Europese
boekje met persoonlijke verhalen van jongeren aan
Zaken en ontwikkelingssamenwerking dat seksuele en
Marijke Wijnroks, aids-ambassadeur bij het ministerie
reproductieve gezondheid en rechten een van de vier
van Buitenlandse Zaken.
Jaaroverzicht Rutgers WPF
19
Undo the Taboo
Bevolkingsvraagstuk
Vlak voor het congres over seksualiteit onder de 18
Naar aanleiding van de lezingenserie The Population
organiseren we het evenement ‘Undo the Taboo’. 35
Question and Development brengt Rutgers WPF een
jongeren uit Afrika, Azië, Latijns-Amerika en Nederland
boekje uit. Verder voert een stagiaire van de
doen mee en stimuleren Nederlandse beleidsmakers om
Rijksuniversiteit Groningen een literatuur inventarisatie
seksuele en reproductieve gezondheid en rechten van
uit onder de titel: Does it take two to tango? Sex and
jongeren hoog op de internationale agenda te houden.
population. Voor de 22e keer lanceren wij in Nederland het Wereld Bevolkingsrapport, met in 2010 als thema
Campagne MYBODY
Van conflict en crisis naar vernieuwing: generaties van
Met de MYBODY campagne vraagt Rutgers WPF
verandering. Binnen de activiteiten van de afdeling
politieke steun voor seksuele en reproductieve
Beleidsbeïnvloeding wordt de bevolkingsinvalshoek
gezondheidszorg en rechten wereldwijd. In 2010
steeds belangrijker.
worden we hierbij weer geholpen door onze ambassadeurs Dieuwertje Blok, Nada van Nie en
Beïnvloeding internationaal
ex-Europarlementariër Kathalijne Buitenweg. Op cruciale politieke momenten en tijdens belangrijke
10 jaar Millennium Ontwikkelingsdoelen
congressen vragen we aandacht voor MYBODY, zoals
In 2010 bestaan de Millennium Ontwikkelingsdoelen van
tijdens het Nationaal Congres Soa*hiv*Seks in Amsterdam.
de Verenigde Naties tien jaar. Millenniumdoel 5 over
Overigens is 2010 het laatste jaar dat we de merknaam
moedersterfte en toegang tot reproductieve gezondheid
MYBODY gebruiken. Vanaf 2011 dragen we al onze
loopt erg achter. Daarom is Rutgers WPF actief betrokken
activiteiten uit onder de naam Rutgers WPF.
bij de onderhandelingen voorafgaand aan de VN-bijeenkomst over de Millennium Ontwikkelingsdoelen
Transgenders aan het werk
en Ban-ki-Moon’s Wereldwijde Strategie met betrekking
Transgenders worden bij sollicitaties vaak afgewezen
tot de gezondheid van vrouwen en kinderen.
vanwege hun transgender zijn. Bovendien is het moeilijk om werk te vinden waarin ze echt geaccepteerd worden,
Promotie van vrouwencondoom
wat vaak psychologische problemen veroorzaakt. Dat blijkt
Het vrouwencondoom is het enige middel waarmee
uit een onderzoeksrapport van Rutgers WPF. In 2010
vrouwen zichzelf kunnen beschermen tegen ongewenste
organiseert Rutgers WPF hierover een expertmeeting en
zwangerschap, soa en hiv en waarover ze zelf de regie
overlegt met het ministerie van Onderwijs. Er worden
hebben. De acceptatie van het vrouwencondoom door
een website opgezet en richtlijnen ontwikkeld voor
internationale beleidsmakers laat nog veel te wensen
professionals in hun omgang met transgenders.
over. Daarom draagt Rutgers WPF actief het belang uit
20
Jaaroverzicht Rutgers WPF
van wereldwijde toegang tot het vrouwencondoom.
organisaties in Afrika en Azië. De veldkantoren
We demonstreren tijdens het internationale Aidscongres
worden betrokken bij de lobby rond het ‘review’ proces
in Wenen het vrouwencondoom aan duizenden
van de Millenniumdoelen in hun eigen land, en bij de
belangstellenden en trekken de aandacht van de
ontwikkeling van nationaal beleid op seksuele en
internationale pers. We organiseren een Linking &
reproductieve gezondheid en rechten.
Learning bijeenkomst in Nigeria waar organisaties uit Nigeria, Kameroen, Zimbabwe en Mozambique
Indonesië
ervaringen uitwisselen. Tot slot nemen we deel aan
In Indonesië roepen we parlementariërs in de
een bijeenkomst van UNAIDS over de strategie van
districten Jakarta en Bali op steun te geven aan
hiv/aids bestrijding. Een succesje: het
het voorstel van de regering om DAKU! het seksuele voorlichtingsprogramma in Indonesië te financieren.
Internationale beleidsmakers zien
Pakistan
meer en meer de voordelen van
meteen in actie na de desastreuze overstromingen die
het vrouwencondoom.
In Pakistan komen het veldkantoor en partnerorganisaties grote gedeelten van het land treffen. Er wordt humanitaire hulp aan de slachtoffers op poten gezet, waarbij het belangrijk is dat seksuele en reproductieve gezondheidszorg wordt meegenomen in het hulpaanbod. Een groep jongeren uit de getroffen gebieden wordt
Wereldbevolkingsfonds van de Verenigde Naties
getraind om hiervoor te pleiten bij de overheid en de
draagt nu de boodschap uit dat er meer variaties van
grote hulporganisaties.
het vrouwencondoom zijn en is bezig om hiervoor goedkeuring van de Wereldgezondheidsorganisatie
Vietnam
te krijgen. De tendens is dat internationale
In Vietnam ontwikkelt het veldkantoor twee documentaires:
beleidsmakers de voordelen van het vrouwencondoom
over de seksuele vorming voor doven en over jongeren
steeds meer accepteren.
in tuchtscholen. De documentaires zijn bedoeld als lobbymateriaal.
Advocacy vanuit veldkantoren en partnerorganisaties Rutgers WPF zet naast het internationale lobbywerk
Kenia
in 2010 ook sterk in op het vergroten van de
In Kenia start begin 2010 een innovatief project met
advocacycapaciteit van veldkantoren en partner-
leerlingen die aan ons voorlichtingsprogramma hebben
Jaaroverzicht Rutgers WPF
21
deelgenomen. Doel is hen te betrekken bij pleitbezorging
CHOICE pakt door
voor betere seksuele en reproductieve gezondheid en
In 2010 geeft Rutgers WPF organisatorische en financiële
rechten van jongeren in Kenia. Twintig jongeren vormen
steun aan de jongerenorganisatie CHOICE. Deze organisatie
het advocacy netwerk WAYAN. Onze Keniaanse
zet zich in voor de seksuele en reproductieve gezondheid
partnerorganisatie CSA ondersteunt en huisvest WAYAN.
en rechten van jongeren en de participatie van jongeren
De Nederlandse jongerenorganisatie CHOICE for youth
op dit gebied. CHOICE werkt samen met jongeren over
and sexuality traint en ondersteunt deze Keniaanse
de hele wereld. Er worden trainingen gegeven en diverse
jongeren. In november organiseert WAYAN een geslaagde
evenementen ondersteund op het gebied van lokale
bijeenkomst voor ministeries, overheidsorganisaties,
beleidsbeïnvloeding. Dit gebeurt in nauwe samenwerking
media, donoren en civil society waarbij ze pleiten voor
met partnerorganisaties in Pakistan, Vietnam, Malawi en
jeugdvriendelijke seksuele en reproductieve gezondheids-
Kenia. CHOICE neemt deel aan internationale conferenties
zorg en seksuele voorlichting voor alle jongeren in Kenia.
om de stem van jongeren op internationaal niveau te laten horen.
Rwanda en Bangladesh De partners in Rwanda en Bangladesh plukken in 2010
In Nederland organiseert CHOICE een nationaal jongeren-
de eerste vruchten van eerdere advocacy-trainingen.
debat over homoseksualiteit, in samenwerking met stichting
In Rwanda lobbyt onze partner succesvol voor de
PANN. Verder steunt CHOICE in Nederland jongeren op
integratie van seksuele en reproductieve gezondheid en
middelbare scholieren bij het organiseren van bewust-
rechten in alle activiteiten van de National Youth Coalition.
wordingscampagnes over hiv/aids op hun scholen.
Hierdoor neemt zowel de duurzaamheid als het bereik van
Dit laatste in samenwerking met de World AIDS
hun activiteiten enorm toe. Verder worden stappen gezet
Campaign en Positieve Gastsprekers.
om het taboe rond abortus te doorbreken. Jongeren gelieerd aan onze partnerorganisatie interviewen
YouAct
jonge meisjes die in de gevangenis zitten vanwege een
YouAct is een Europees jongerennetwerk actief
abortus. Hun verhalen vormen de basis van een
op het terrein van seksuele en reproductieve gezondheid
bewustwordingscampagne en leiden tot gesprekken met
en rechten. In 2010 sluit YouAct het project Youth
Rwandese parlementariërs. In Bangladesh wordt een
Advocates in action met veel succes af. Dit project vindt
nationaal netwerk opgericht van organisaties die ijveren
plaats onder verantwoording van Rutgers WPF en maakt
voor een officieel ‘comprehenshive sexuality education’
van YouAct een professionele en zelfstandige organisatie.
curriculum op de scholen van Bangladesh, om zo de druk
YouAct gaat komende jaren zelfstandig verder met
op de regering op te voeren.
bewustmaking en mobilisering van jongeren van hun seksuele en reproductieve gezondheid en rechten.
Mali en Malawi In 2010 volgen de partners in Mali en Malawi een advocacytraining. In Malawi leidt dit tot een nieuwe lokale verordening die gedwongen kindhuwelijken aanpakt.
Rutgers WPF Advocacy Via beleidsbeïnvloeding (advocacy) levert Rutgers WPF op vier niveaus ondersteuning aan seksuele en reproductieve gezondheid en rechten: in Nederland, Europa, op internationaal niveau en in een aantal partnerlanden. De aanpak varieert van rechtstreekse dialoog met politici en de overheid tot beïnvloeding via netwerken en platforms en met campagnes. Daarnaast helpen we onze partnerorganisaties in Afrika en Azië bij beleidsbeïnvloeding. Ook maken we beleidsmakers, politici en het algemene publiek bewust van de relatie tussen seksuele en reproductieve gezondheid en rechten, bevolkingsgroei en armoede.
22
Jaaroverzicht Rutgers WPF
Hoe zijn we georganiseerd? Stichting Rutgers WPF ontstaat in 2010. Circa 130 medewerkers werken wereldwijd aan betere seksuele gezondheid en rechten. Dit hoofdstuk biedt een blik achter de schermen. Fusie
beleidsterreinen omtrent Human Resources.
30 december 2010 is een belangrijke dag: de juridische
Zie organogram Rutgers WPF op pagina 24.
fusie is een feit. Stichting Rutgers WPF komt voort uit een fusie tussen de Rutgers Nisso Groep en World Population
Personeelsplaatje
Foundation. Tijdens het fusiefeest een week later wordt
Rutgers WPF werkt met 85 medewerkers vanuit
de nieuwe organisatie feestelijk ingeluid. Meer dan 150
Nederland van wie tachtig procent vrouw is.
relaties heffen het glas op Rutgers WPF.
De gemiddelde leeftijd is 43 jaar. In 2010 zijn 45 vrijwilligers betrokken bij Rutgers WPF in Nederland.
Wat eraan vooraf gaat
Daarnaast werken circa 45 medewerkers op veldkantoren
Eind februari worden de 85 medewerkers in Nederland
in Indonesië, Vietnam en Pakistan. Dianda Veldman is
van de Rutgers Nisso Groep en World Population
directeur / bestuurder van Rutgers WPF.
Foundation in één hoofdkantoor gevestigd, aan de Oudenoord 176 in Utrecht. Het is even wennen en
Raad van Toezicht: van 2 naar 1 Met de fusie in het vooruitzicht vergaderen de twee Raden
Medewerkers van Rutgers WPF in Nederland, geven hun werkgever het rapportcijfer 7,2
van Toezicht in 2010 zoveel mogelijk gezamenlijk. In de loop van 2010 wordt alvast een nieuwe Raad van Toezicht vastgesteld, bestaande uit twaalf toezichthouders van beide organisaties. De Raad van Toezicht streeft naar meer diversiteit, zowel ten aanzien van land van herkomst als culturele achtergrond, leeftijd en sekse. Er wordt daarom een rooster van aftreden gemaakt en er worden contacten gelegd met mogelijke nieuwe leden. Kijk in de bijlage op pagina 33 voor de samenstelling van de Raad van Toezicht
inschikken, maar al snel vindt iedereen weer zijn draai.
in 2010.
Een nieuwe organisatiestructuur en bijbehorende overlegstructuur worden ingevoerd. De managers van
Medewerkers zijn tevreden
de nieuwe afdelingen worden benoemd en medewerkers
Het is prettig werken bij Rutgers WPF. Dat blijkt uit
vinden een plaats in deze tijdelijke organisatiestructuur.
het medewerkerstevredenheidsonderzoek dat eind
In overleg met de vakbond worden afspraken gemaakt
2010 plaatsvindt op het kantoor in Nederland.
over de inpassing van de voormalig WPF-medewerkers in
Gemiddeld geven medewerkers van Rutgers WPF een 7,2.
de arbeidsvoorwaarden van de CAO-GGZ. In 2010 wordt
Op het wensenlijstje: betere ontwikkelingsmogelijkheden.
ook gestart met het harmoniseren van de verschillende
In 2010 wordt trouwens veel aandacht besteed aan de
Jaaroverzicht Rutgers WPF
23
Rutgers WPF 2010
raad van toezicht
directeur
algemene zaken
directiesecretariaat
communicatie & fondsenwerving
P&O
financiën & control
onderzoek nationaal
coördinatie SRHR alliantie
nationale programma’s
advocacy
onderzoek internationaal
internationale programma’s
interventies
landen coördinatie
informatiecentrum
interventies
programma coördinatie
ontwikkeling van medewerkers. Er starten twee
gehouden en er wordt geïnvesteerd in de kennis en
intervisiegroepen. Verder krijgen diverse medewerkers
vaardigheden van kenniswerkers om projecten adequaat
training in de kneepjes van het ‘kort en aansprekend
te leiden en uit te voeren. In 2011 hopen we het
schrijven’ en in ‘Engels spreken en schrijven’. In 2010
ISO-certificaat voor het managementsysteem in de
scherpen alle managers hun managementvaardigheden
wacht te slepen.
veldkantoren
aan in een ontwikkeltraject. Het nieuwe managementteam gaat de hei op voor teambuilding.
Omgaan met werkdruk Het ziekteverzuim stijgt in de loop van 2010 fors. De oorzaken zijn divers en niet altijd werk gerelateerd. Is dat wel het geval, dan blijkt werkdruk vaak de
IN HET KORT
aanleiding. De werkdruk is mede toe te schrijven aan extra werkzaamheden die samenhangen met het fusietraject, de MFS II subsidieaanvraag en de voorbereidingen op de ISO-certificering. In 2010 organiseert de arbodienst enkele workshops voor medewerkers over hoe om te gaan met werkdruk.
Rutgers WPF ontstaat in 2010 uit een bundeling van krachten van de Rutgers Nisso Groep en World Population Foundation. De organisatie werkt met circa 85 medewerkers vanuit Nederland en met circa 45 medewerkers op veldkantoren in Indonesië, Vietnam en Pakistan.
Het thema werkdruk zal ook in 2011 nadrukkelijk op de agenda blijven.
Op naar het ISO-certificaat In 2010 werken de beide fusiepartners schouder aan schouder aan de voorbereidingen op ISO-certificering. Extra aandacht gaat uit naar de wijze waarop projectmatig wordt gewerkt. Alle procedures worden tegen het licht
24
Jaaroverzicht Rutgers WPF
Zij allen werken dagelijks hard aan het realiseren van de organisatiedoelstelling: het verbeteren van de seksuele en reproductieve gezondheid en rechten van ieder mens, ongeacht geslacht, culturele achtergrond of seksuele voorkeur. Toezichthouder van Rutgers WPF is de twaalfkoppige Raad van Toezicht.
En in 2011? In 2011 werkt Rutgers WPF actief verder aan het verbeteren van de seksuele en reproductieve gezondheid en rechten van ieder mens. Goede informatie is en blijft cruciaal om mensen overal ter wereld te helpen om eigen keuzes te maken.
Ook in 2011 zal Rutgers WPF speciale aandacht hebben
dat onze onderzoekskennis behoorlijk uniek is in Europa
voor jongeren, vrouwen en kwetsbare groepen, zoals
en hopen die meer en meer te kunnen inzetten.
mensen met een ziekte of beperking. Wij werken niet rechtstreeks voor deze groepen mensen, maar ondersteunen
Meer samen
professionals in hun werk en bij het vergroten van hun
Afgelopen jaren heeft Rutgers WPF uitstekende ervaringen
deskundigheid op het gebied van seksualiteit.
opgedaan in de samenwerking met organisaties als Soa Aids Nederland, de leden van de SRHR Alliantie en met
In Nederland
grote ontwikkelingsorganisaties als Hivos en ICCO.
We zijn en blijven actief in Nederland, want ook daar moet
We leren van elkaar, vullen elkaar aan, voorkomen
nog veel gebeuren. Uitdagingen zijn om de seksuele
dubbel werk en de doelgroep profiteert ervan.
gezondheid op peil te houden, om seksueel
Komende jaren gaan we hier graag mee verder.
grensoverschrijdend gedrag te voorkomen en om de weerbaarheid van jongeren te vergroten. Groepen waar
Geld
we extra veel aandacht voor hebben zijn jongeren tussen
Een absolute uitdaging voor de komende jaren is het
twee culturen en mensen met een beperking.
verkrijgen van voldoende financiering. In 2010 zijn we al geconfronteerd met bezuinigingen op ontwikkelingshulp,
Door samenwerking met collega organisaties bereiken we meer
hoewel we erg blij zijn met het feit dat het nieuwe kabinet seksuele en reproductieve gezondheid tot een van haar prioriteiten heeft benoemd. We hopen dat dit gepaard gaat met extra financiĂŤle impulsen. Dat is hard nodig gezien het feit dat wereldwijd de funding voor bijvoorbeeld seksuele vorming alleen maar terugloopt. Verder zal in 2011 duidelijk worden waar en hoe het Nederlandse
Over de grens
kabinet gaat bezuinigen op de publieke gezondheidszorg,
Buiten Nederland zetten we in 2011 ons werk voort in
een sector waaruit Rutgers WPF een belangrijk deel van
ontwikkelingslanden in Afrika en AziĂŤ. Ons beleid is dat we
haar nationale werk financiert. We hopen niet alleen dat
langdurig partnerorganisaties willen ondersteunen, niet
de sector ontzien zal worden, maar dat er ook ruimte is
zomaar alleen een project doen. Ook in Europa willen we
voor innovatie, meer aandacht voor implementatie en voor
ons verder ontwikkelen, vooral in samenwerking met
groepen waar het echt om moet gaan. Rutgers WPF is
organisaties die in andere landen actief zijn. We merken
graag bereid daaraan actief bij te dragen.
Jaaroverzicht Rutgers WPF
25
Hoe staan we er financieel voor? Ondanks bezuinigingen en economische crisis gaat Rutgers WPF onverminderd door met haar werkzaamheden. Lees hier de beknopte toelichting op de cijfers en de verkorte jaarrekening.
Over 2010 worden voor het eerst de
veldkantoren voor lokale fondsenwerving.
houden. Het vormen van een dergelijke
financiële cijfers van Rutgers WPF getoond.
Dat sluit goed aan bij het feit dat steeds
reserve is in overeenstemming met de
De vergelijkende cijfers voor 2009 zijn
meer internationale donoren via
Richtlijn Reserves Goede Doelen van
dienovereenkomstig opgezet door de
vertegenwoordigingen in ontwikkelings-
het VFI en het reglement CBF-Keur.
resultaten van de Rutgers Nisso Groep
landen werken. Tot slot heeft Rutgers WPF
In 2010 heeft Rutgers WPF haar reserve
en WPF te combineren.
een aantal samenwerkingsovereenkomsten
kunnen versterken. Deze ligt qua hoogte
afgesloten met ontwikkelingsorganisaties,
op schema.
Inkomstenbeleid
steeds op verzoek en ter wille van hun
Rutgers WPF streeft naar diversificatie van
partnerorganisaties in ontwikkelingslanden.
Resultaten 2010
inkomstenbronnen om het risico van te grote afhankelijkheid van enkele subsidie-
Beleid kasgelden
Baten
verstrekkers te verkleinen. Voor haar
Surplus liquiditeiten belegt Rutgers WPF op
De baten zijn met 4,7% gestegen ten
nationale werk ontvangt Rutgers WPF een
zodanige wijze dat de hoofdsom intact blijft
opzichte van 2009 (€ 12,7 miljoen versus
instellingssubsidie van het ministerie van
en rente wordt gemaximaliseerd.
€ 12,1 miljoen) en vielen 11,2% hoger
VWS. Verder zijn ZonMw, ministeries en
Valutarisico’s worden geminimaliseerd door
uit dan begroot (€ 12,7 miljoen versus
particuliere vermogensfondsen belangrijke
regelmatige cashflow prognoses in de
€ 11,4 miljoen). De stijging ten opzichte
bronnen van inkomsten. Voor het internationale
diverse valuta – merendeels euro’s en dollars.
van 2009 komt vooral door hogere baten
werk was de MFS I subsidie van het ministerie
uit eigen institutionele fondsenwerving
van Buitenlandse Zaken een belangrijke
Beleid reserves en fondsen
(€ 555.000). De hogere baten uit de acties
subsidiebron. Vanaf 2009 hanteert dit
Rutgers WPF hanteert het beleid om
van derden komen vooral voort uit nieuwe
ministerie als voorwaarde dat de inkomsten
verworven middelen zo snel en efficiënt
samenwerkingsprojecten met anderen.
van de organisatie voor minimaal 25% uit
mogelijk te besteden, met inachtneming
De hogere subsidies van overheden komt
andere bronnen afkomstig moet zijn. In
van de vorming van een continuïteits-
onder andere door een opdracht via het
2010 slaagde Rutgers WPF er in om 65%
reserve. Deze reserve is bedoeld om
ministerie van Justitie en twee nieuwe
- hetzelfde percentage als in 2009 - aan
de continuïteit van de organisatie te
projectsubsidies van semi-overheden.
andere fondsen te werven. Naast de
waarborgen en risico’s op te vangen.
De inkomsten uit particuliere donaties en
Nationale Postcode Loterij waarvan Rutgers
Rutgers WPF streeft op de langere termijn
giften zijn 25% gegroeid vergeleken met 2009.
WPF € 900.000 per jaar ontvangt, zijn de
naar een vrij besteedbaar vermogen van
voornaamste soorten donoren voor het
acht maanden vaste kosten, inclusief de
Direct besteed aan de doelstellingen
internationale werk: Amerikaanse
vaste kosten van de veldkantoren in Azië,
Van de totale bestedingen van € 12,5 miljoen
particuliere foundations en multilaterale
om zo bij een substantiële inkomstendaling
is € 11,3 miljoen (89% van de totale baten)
organisaties (Wereldbank, UNFPA, Europese
de organisatie in een afgeslankte vorm
direct besteed aan de drie doelstellingen van
Commissie). Daarnaast zorgen de
voor twaalf maanden draaiende te kunnen
Rutgers WPF (in 2009: 87%).
26
Jaaroverzicht Rutgers WPF
Nationaal
administratiekosten bedraagt 8% (in 2009:
Liquiditeitspositie
Het grootste gedeelte van de nationale
9%) van de totale lasten. De tijdsbesteding is
De liquiditeit was eind 2010 € 3.855.172;
activiteiten wordt door eigen medewerkers
gelijk aan 5,8 FTE. Hieronder vallen
ruim voldoende om aan de verplichtingen
uitgevoerd. Over de activiteiten die worden
werkzaamheden van directie & bestuur (80%)
te voldoen.
uitgevoerd met de instellingssubsidie wordt
en Financiën en Control (79%). Alle
aan het ministerie van VWS uitgebreid verslag
werkzaamheden op het gebied van
Vooruitblik/ begroting 2011
gedaan. De bestedingen in 2010 zijn € 3,3
interventies, onderzoek, advocacy,
De SRHR Alliantie, bestaande uit Rutgers
miljoen, dit is 26,0% van de totale baten.
communicatie en fondsenwerving, en 21%
WPF (penvoerder), AMREF Flying Doctors,
Het percentage is iets gedaald ten opzichte
van de financiële werkzaamheden zijn direct
CHOICE, dance4life en Simavi, is erin
van 2009 (28%).
toe te rekenen aan de doelstellingen van
geslaagd subsidie onder MFS II te verwerven
Rutgers WPF. Het percentage beheer- en
voor de periode 2011-2015. Hierdoor zijn
Internationaal
administratiekosten is lager dan begroot,
de inkomsten uit deze subsidie van het
Het grootste deel van de activiteiten wordt
doordat Rutgers WPF een inkomstengroei
ministerie van Buitenlandse Zaken naar
uitgevoerd door lokale partners. Daarnaast
heeft gerealiseerd zonder uitbreiding van
verwachting ook de komende jaren een
zijn in de projectuitgaven kosten opgenomen
de beheerscapaciteit. De norm die Rutgers
belangrijke inkomstenbron. Vanuit het
die door Rutgers WPF zelf worden uitgevoerd:
WPF hanteert voor de beheer- en
ministerie van VWS is echter een bezuiniging
begeleiding, technische assistentie en
administratiekosten bedraagt 9%. Deze norm
op de instellingsubsidie aangekondigd.
monitoring & evaluatie. De kosten van de
is bepaald op basis van de verschillende
Rutgers WPF zal de norm voor de
drie veldkantoren in Azië maken deel uit van
factoren die de organisatie van Rutgers WPF
bestedingspercentages voor 2010 ook
de respectievelijke landenportefeuilles. Deze
beïnvloeden: projecten-portefeuille, diversiteit
in 2011 handhaven. In 2011 wordt een
landenportefeuilles zijn gefinancierd deels
van donoren, de schaal waarop activiteiten
Meerjarenplan 2012-2015 ontwikkeld.
door Rutgers WPF Nederland en deels door
verricht worden, enzovoort. Het vastgestelde
lokaal geworven inkomsten. De bestedingen
percentage is onder andere getoetst aan het
zijn in 2010 € 6,9 miljoen en dit is 55% van
gemiddeld gehanteerde percentage binnen de
de baten; een sterke stijging ten opzichte van
benchmark (middelgroot 9,6% gepubliceerd in
de 47% uit 2009.
Transparant Prijs 2009).
Beïnvloeding Beleid en Publiek opinie
Het resultaat
Het grootste gedeelte van de activiteiten wordt
Door de combinatie van hogere netto-
door eigen medewerkers uitgevoerd. Er is
inkomsten en lagere uitgaven dan begroot
veel samenwerking met zusterorganisaties
ontstond een mooi positief resultaat van
in Europa. Een aantal samenwerkingsprojecten
€ 200.348 over 2010. Dit bedrag wordt
is erop gericht (Oost-Europese) partners te
voor € 205.406 ten gunste van de
versterken met het uiteindelijke doel binnen
continuïteitsreserve gebracht. Het verschil
Europa het draagvlak voor ontwikkelingshulp
van € 5.058 gaat naar het risicofonds VWS.
te vergroten. De bestedingen zijn in 2010 € 1,1
In het resultaat zijn in het kader van fusie en
miljoen, 9% van de baten. Het percentage is
bezuinigingen eenmalige reorganisatiekosten
hoger dan 2009 (8%).
opgenomen en een voorziening om enkele Zuidelijke partners tegemoet te komen in
Bestedingen eigen fondsenwerving
de afbouw van hun MFS I subsidie. Het
In 2010 zijn de kosten voor eigen
resultaat 2010 was begroot op € 11.000
fondsenwerving 2,8% op de baten en zijn
en het resultaat in 2009 was € 575.120.
lager dan de begroting (4,1%) en 2009
In 2009 was het resultaat zo hoog door
(5,9%). Dit komt vooral door meer baten
de extra bijdrage van de Nationale Postcode
zoals hierboven is uitgelegd.
Loterij van € 500.000 die pas in februari 2010 bekend gemaakt werd. Dit bedrag zal
Beheer- en administratiekosten
de komende jaren uitgegeven worden aan
Het percentage beheer- en
extra projecten.
Jaaroverzicht Rutgers WPF
27
Rutgers WPF Balans per 31 december 2010 (bedragen in euro’s) 31 december 2010
31 december 2009
ACTIVA Immateriële vaste activa Materiële vaste activa
93.525
127.139
319.015
260.456 412.540
Voorraden
387.596
110.784
120.237
Vorderingen en overlopende activa
2.298.567
3.082.009
Liquide middelen
3.855.172
2.820.316
Totaal
6.264.523
6.022.562
6.677.063
6.410.158
PASSIVA Reserves en fondsen Reserves • continuïteitsreserve •b estemmingsreserve Nationale Postcode Loterij, besteding aan de doelstelling • Risicofonds VWS
1.402.959
1.197.553
500.000
500.000
82.773
87.831 1.985.732
1.785.384
225.000
140.000
47.365
0
Kortlopende schulden
4.418.966
4.484.774
Totaal
6.677.063
6.410.158
Voorzieningen Voorziening reorganisatie Voorziening jubilea personeel
28
Jaaroverzicht Rutgers WPF
Staat van baten en lasten over 2010 (bedragen in euro’s) Werkelijk 2010
Begroot 2010
Werkelijk 2009
BATEN Baten uit eigen fondsenwerving Baten uit gezamenlijke acties
1.949.041
1.212.279
1.394.236
212.477
292.600
208.126
Baten uit acties van derden
1.626.178
1.323.031
1.749.215
Subsidies van overheden
8.877.994
8.588.890
8.721.838
32.236
-
53.962
Baten uit beleggingen Som der baten
12.697.926
11.416.800
12.127.377
LASTEN Direct besteed aan doelstellingen Nationaal
3.259.073
2.762.801
3.495.044
Internationaal Beïnvloeding beleid/publieke
6.927.861
6.314.526
6.086.580
1.119.341
1.039.753
903.667
opinie
11.306.275
10.485.291
10.117.080
Werving baten Kosten eigen fondsenwerving
54.548
49.655
82.749
Kosten acties derden
11.022
19.675
-
Kosten subsidies
116.726
138.542
-
182.296
207.872
82.749
1.009.007
1.080.519
984.217
12.497.578
11.405.471
11.552.257
200.348
11.329
575.120
205.406
11.329
83.777
-
-
500.000
Beheer en administratie Kosten beheer en administratie Som der lasten Resultaat Resultaatbestemming 2010 • continuïteitsreserve •b estemmingsreserve Nationale Postcode Loterij, besteding aan doelstelling • risicofonds VWS Resultaat 2010
-5.058 200.348
-8.657 11.329
575.120
Jaaroverzicht Rutgers WPF
29
Kasstroomoverzicht 2010 (bedragen in euro’s)
2010
2009
200.348
575.120
Kasstroom uit operationele activiteiten Resultaat Afschrijvingen
177.092
308.263
Mutatie voorzieningen
132.365
140.000
Mutatie werkkapitaal (exclusief liquide middelen)
727.087
-2.029.375
1.236.892
-1.005.992
Kasstroom uit investeringsactiviteiten De cijfers in dit jaaroverzicht zijn gebaseerd op de volledige jaarrekening van 2010, waarvoor goedkeuring is verkregen van Investeringen in: Dubois & Co Registeraccountants. volledige jaarrekening en de Immateriële vasteDeactiva accountantsverklaring zijn op verzoek beschikbaar. Materiële vaste activa
-12.730
-16.554
-195.431
-20.511
-208.161
-37.065
Desinvesteringen in: Immateriële vaste activa
3.076
-
Materiële vaste activa
3.049
21.224
Mutatie liquide middelen
6.125
21.224
1.034.856
-1.021.833
Liquide middelen einde boekjaar
3.855.172
2.820.316
Liquide middelen begin boekjaar
2.820.316
3.842.149
Mutatie liquide middelen
De cijfers in dit jaaroverzicht zijn gebaseerd op de volledige jaarrekening van 2010, waarvoor goedkeuring is verkregen van Dubois & Co Registeraccountants. De volledige jaarrekening en de accountantsverklaring zijn op verzoek beschikbaar.
30
Jaaroverzicht Rutgers WPF
1.034.856
-1.021.833
Dank aan onze donoren! Speciale dank gaat uit naar al onze donoren. Zonder hun genereuze bijdragen zou ons werk niet mogelijk zijn. •
Ministerie van Volksgezondheid,
•
Aids Fonds
•
Bernard van Leer Foundation
•
Cordaid
•
PSO
•
De Nationale Postcode Loterij
•
Stichting BenVeh
•
Edukans
•
Stichting Damiano
•
Europese Commissie
•
Stichting Liberty
•
Fonds Wetenschappelijk Onderzoek
•
Stichting de Westberg
Seksualiteit
•
Stichting DoCare
•
Impact/UPK
•
Stichting Kinderpostzegels Nederland
•
Innovatiefonds zorgverzekeraars
•
Stop Aids Now!
•
International Planned Parenthood Federation
•
The David & Lucille Packard Foundation
•
Ministerie van Buitenlandse Zaken
•
The Ford Foundation
•
Ministerie van Economische Zaken
•
The William and Flora Hewlett Foundation
(Agentschap NL EVD Internationaal)
•
The World Bank
•
Ministerie van Justitie
•
United Nations Population Fund (UNFPA)
•
Ministerie van Onderwijs,
•
ZonMW
Welzijn en Sport
Cultuur en Wetenschap
En veel dank aan alle donateurs van MYBODY en alle andere donateurs die hier niet expliciet zijn genoemd.
Jaaroverzicht Rutgers WPF
31
Nationale Postcode Loterij: iedere dag meer dan een miljoen Met de flinke bezuinigingen waar het Nederlandse kabinet Rutte op inzet neemt het belang van particuliere fondsenwervers zoals de Nationale Postcode Loterij toe. De goededoelenloterij is een bewezen en succesvol middel tot fondsenwerving. Inmiddels wordt er jaarlijks door de Goede Doelen Loterijen (Nationale Postcode Loterij, BankGiro Loterij en VriendenLoterij) 375 miljoen euro geworven voor het goede doel, dat is meer dan een miljoen euro per dag. Bovendien is de steun meerjarig en zijn de bijdragen vrij te besteden. De drie loterijen hebben als missie het steunen van goede doelen die werken aan: • een rechtvaardige en groene wereld: Nationale Postcode Loterij • cultuur en behoud cultureel erfgoed: BankGiro Loterij • verbetering van welzijn en gezondheid in Nederland: VriendenLoterij Maandelijks spelen miljoenen huishoudens in Nederland met deze loterijen mee, en met de helft van hun lot dragen ze bij aan een betere wereld. De kansspelwetgeving staat ook in het kabinet Rutte op de agenda; er wordt gekeken naar de inrichting van de loterijmarkt, de manier waarop vergunningen worden verleend, en de instelling van een kansspelautoriteit. Wij hopen dat de eventuele wijzigingen in de kansspelmarkt de Nationale Postcode Loterij voldoende ruimte laten om de succesvolle fondsenwerving op dit niveau voort te zetten. Zonder hen zouden wij vele van onze initiatieven immers niet (goed) kunnen realiseren!
32
Jaaroverzicht Rutgers WPF
(advertorial)
Bijlage Samenstelling Raad van Toezicht in 2010 De Raad van Toezicht bestond in 2010 uit de volgende personen:
Vanuit Rutgers Nisso Groep:
Vanuit WPF:
Ankie Verlaan, voorzitter
Melanie Schultz van Haegen, voorzitter
Zelfstandig consultant met ruime ervaring in
Directielid Achmea. De voorzitter trad af toen zij in oktober 2010
onderwijs en samenlevingsopbouw.
minister werd in het kabinet Rutte-Verhagen.
Mohamed Baba, vicevoorzitter
Cees J.A. van Lede
Ondernemer met een eigen bureau in culturele diversiteit.
Voormalig voorzitter Raad van Bestuur Akzo Nobel, voormalig voorzitter Verbond van Nederlandse Ondernemingen (VNO), lid
Koos van der Velden
Raad van Commissarissen van een aantal internationale bedrijven.
Hoogleraar en hoofd van de afdeling Publieke Gezondheid van
Ervaren bestuurder en toezichthouder die betrokken is bij het
de Radboud Universiteit. Hij heeft zowel betrokkenheid en kennis
onderwerp.
van ontwikkelingslanden als de publieke gezondheid in Nederland en houdt zich o.a. bezig met moedersterfte.
Inge Hutter Hoogleraar demografie aan de Rijksuniversiteit Groningen. De relatie
Walter Everaerd
tussen bevolkingsgroei en reproductieve gezondheid heeft haar grote
Emeritus hoogleraar klinische psychologie en nog steeds actief in
belangstelling.
seksuologisch onderzoek. Erik-Thijs Wedershoven Peter Alers
Student en in 2005 jongerenvertegenwoordiger Nederland bij de
Voormalig bedrijfsjurist en sinds kort rechter.
Verenigde Naties. Als jongere is hij representant van een belangrijke
Â
doelgroep in ons werk. Wouter A. Meijer Voormalig directeur van WPF, voormalig medewerker van de Wereldbank. Ook na zijn pensionering is hij actief bij de thematiek betrokken gebleven. Roy W. Brown Oprichter van WPF, voormalig voorzitter van International Humanist and Ethical Union. Actief betrokken bij de strijd voor mensenrechten. Sybren Kalkman Voormalig partner van KPMG Accountants die zijn financiĂŤle kennis met passie inzet voor goede doelen.
Jaaroverzicht Rutgers WPF
33
Colofon Š Rutgers WPF, juni 2011 Rutgers WPF
Fotografie Robbert Bodegraven, Nancy Durrell McKenna,
Postbus 9022
Floor Godefroy, Joost Grol, Fleur Koning, Leonie van de Mortel,
3506 GA Utrecht
Johannes OdĂŠ, Claudia Otten, Peter de Ruiter, Robbert Schouten Vormgeving Ontwerp aan de Winkel
Bezoekadres: Oudenoord 176-178
Rutgers WPF is eind 2010 ontstaan uit een fusie tussen Rutgers
3513 EV Utrecht.
Nisso Groep en World Population Foundation (WPF).
T (030) 231 34 31 F (030) 231 93 87
U leest nu de publieksversie van het jaaroverzicht 2010 van
office@rutgerswpf.nl
Rutgers WPF. Wilt u het volledige en formele jaarverslag lezen?
www.rutgerswpf.nl
Stuur dan een e-mail naar office@rutgerswpf.nl
34
Jaaroverzicht Rutgers WPF
Jaaroverzicht Rutgers WPF
35
www.rutgerswpf.nl
36
Jaaroverzicht Rutgers WPF