![](https://static.isu.pub/fe/default-story-images/news.jpg?width=720&quality=85%2C50)
3 minute read
5. Lei hi Lalpa thilthlawnpek Lianthangpuia CSM Ratu Corps
Lei hi Lalpa thilthlawn pek hmasa a ni
~ Lianthangpuia, CSM Ratu Corps
LEILUNG: Lei hi anchhe dawngin lo awm tawh mah sela, Lalpa chuan a humhalh tlat a. Sam 24:1-2-ah chuan "Leilung leh a chhunga thil awm zawng zawng hi Lalpa ta a ni a, Khawvel leh a chhunga chengte nen hian," tih thu kan hmu a ni. Tin, Sam 8:9-ah pawh "Lei chung zawng zawngah hian i hming a va tha em!" tih thu kan hmu leh a. Tichuan, leilung hi Lalpa hming thatna khawvel chu a ni.
Aw le, he kan chenna khawvel leilung hi Lalpa malsawmna thilthlawnpek ropui tak kan dawn chu a ni. Tin, Pathian thilthlawnpek ropui leh mak tak kan dawn dan chu, Genesis 2:7-ah hian kan hmu a, chu chu "Tin, Lalpa Pathianin leia vaivutin mihring a siam a, a hnarah chuan nunna thaw chu a thaw lut a; tichuan mihring chu mi nung a lo ni ta a," tih thu hi. Tichuan, tun hmaa vaivut kan thai darh mai mai ang hmanga mihring min lo siam hi Pathian thilthlawnpek ropui tak chu a ni a, chhiar sen rual a ni lo! Lalpa chu fakin awm rawh se.
1. KHAWVEL DANG: Lal Davida chuan, "I van, i kutchhuakte, Thla leh arsi i ruathote khi, ka ngaihtuah chang chuan, Mihring hi eng nge maw a niha; i hriat reng thin ni?" (Sam 8:3) a lo ti hial a nih kha. Chutianga arsi khawvel chhiar sen loh zingah khian mihring an awmin, Isua tlan Ni chhungkaw (solar system) zingah khian Mars (Sikeisen) khi mihring awm vea rin kai ber a ni awm e. Mihring awm venaa rin kai berah chuan mihring an awm thei tak tak ang em? Kum 1877 te, 1911, 1924 leh 1956-ah te khan Sikeisen vaivut thlipui tleh mup mup lai pawh hmuh a lo ni tawh a, Sikeisen en fiahtu rocket Mariner 9 pawhin Sikeisen vaivut thlipui thawngaleivirin a tuam mup mup chu September 22, 1971 atang khan a hmu tan a. September 25-ah chuan vaivut rapthlak tak chuan Sikeisen khawvel pumpui khi a tuam phui mup a, chutiang chuan thla hnih lai an lo thlir reng a ni.
Sikeisen hian kan awmna lei ai hian ni a hlat zawk a, nimahsela, ni zung daltu ozone (boruak chhaha tuamtu) a nei ve lo va. Sikeisena ni zung hian tur ang maiin chhiatna a thlen thei a ni. Sikeisen hi thlaler ram ro, boruak (oxygen) awm lohna, eng lai pawha vaivut thlipui rapthlak tak tak thawt vuk vuk rengna hmun, ni zung hlauhawmin a chhun tlawk tlawkna leilung a ni a, chuvangin, mihring leh nungchate han awm theihna rual a ni lo a ni. Sikeisen hian boruak chu a nei ve ngei a, mihringte tana thawk chhuah, chhandam fate an awm ve ang em le?
theihna chi erawh chu a ni lo, an ti a ni. Amaherawhchu, tunlai hian mithiam ten an enfiah leh mek a, tui te pawh a awm ve a, mihring chen theihna a nih leh nih loh an zir chiang mek a ni. Pathian hian kan chenna leilung (Earth) hi a lo siam special tak zet a ni.
PLANET DANG: Planet dangah te pawh khian mihring leh nungchate han awm theihna tur a awm chuang lo a ni. Amaherawhchu, astronomer hmingthang Carl Sagan-a, Cornell University, New York-a mi erawh chuan thlasik kawng galaxy-ah khian mihringte chen vena arsi maktaduai khat lai awm turin a chhut a, nimahsela, tun thlengin finfiahna tha tak a la awm thei chuang hauh lo a ni. Thu ngaihnawm mai a ni. Tin, kan Bible-ah pawh hian arsi khawvel dangah khian mihring leh nungchate an awm ve thu sawina reng kan hmu lo a ni. Aw le, kan