Στρογγυλό τραπέζι
““Νεότερες Νεότερες παρεµβάσεις στην πρόληψη και θεραπεία του διαβητικού ποδιού ” ποδιού” Συντονιστής: Η. Ν. Μυγδάλης Β’ Παθολογική Κλινική και ∆ιαβητολογικό Κέντρο, Γενικό Νοσοκοµείο ΝΙΜΤΣ, Αθήνα
Οι διαταραχές στα πόδια των διαβητικών µπορεί να προκληθούν είτε από τη νευροπάθεια είτε από την περιφερική αγγειακή νόσο. Αυτές µπορεί να εµφανίζονται ξεχωριστά ή να συνυπάρχουν στο ίδιο άτοµο. Από την άλλη πλευρά πρέπει να τονιστεί ότι η λοίµωξη στο διαβητικό πόδι που θεωρείται ως το άµεσο αίτιο ακρωτηριασµού στο 25-50% των διαβητικών ασθενών αποτελεί την επιπλοκή και όχι την αιτία των εξελκώσεων στον άκρο πόδα. Το γεγονός ότι στο 1519% των διαβητικών ασθενών που υποβάλλονται σε ακρωτηριασµό η διάγνωση του διαβήτη γίνεται για πρώτη φορά στην περίοδο της χειρουργικής νοσηλείας, καθιστά την έγκαιρη διάγνωση του διαβήτη επιτακτική.
∆ιαβητικό πόδι Λοίµωξη, εξέλκωση ή και καταστροφή των εν τω βάθει ιστών που σχετίζονται µε ανωµαλίες των νεύρων και µε περιφερική αγγειοπάθεια διάφορου βαθµού στον άκρο πόδα σε άτοµα µε σακχαρώδη διαβήτη.
• Νευροπάθεια • Περιφερική αγγειακή νόσος
Επιδηµιολογία ακρωτηριασµών ∆Π 1. 40-70% των µη τραυµατικών ακρωτηριασµών (70-90%). 2. > 50.000/έτος ΗΠΑ. 3. ∆ιαβήτης vs γενικός πληθυσµός: 15 φορές µεγαλύτερη.
Κόστος που σχετίζεται µε έλκος και χειρουργικό ακρωτηριασµό Ερευνητής
Χώρα
Πρώιµη Επούλωση έλκους Bouter et al. (1988) The Netherlands Apelqvist et al. (1994) Sweden Επούλωση µε ακρωτηριασµό Connor (1987) United Kingdom Bouter et al. (1988) The Netherlands Bild et al. (1989) United States of America Reiber (1992) United States of America New Zealand Thompson et al. (1993) Apelqvist et al. (1994) Sweden Van Houtum et al. (1995) The Netherlands Μακροχρόνια θεραπεία (3 χρόνια) Sweden Apelqvist et al. (1994)
Κόστος 10.000 $ 7.000 $ 14.000 $ 15.000 $ 8.000-12.000 $ 20.000-25.000 $ 11.000 $ 43.000-65.000 $ 14.500 $ Πρώιµη επούλωση 16.100-26.700 Επούλωση µε ακρωτηριασµό 43.100-63.100
Μακροαγγειοπάθεια
Μικροαγγειοπάθεια
Νευροπάθεια
ΑΝΕΠΑΡΚΕΙΑ ΤΗΣ ΜΙΚΡΟΚΥΚΛΟΦΟΡΙΑΣ
Μειωµένη φλεγµονώδη απάντηση
Οίδηµα
Εξέλκωση
∆ιαταραχή στην επούλωση
Βακτήρια που έχουν αποµονωθεί στο διαβητικό πόδι Gram Θετικά
Gram αρνητικά Staphylococcus aureus Proteus Streptococcus (συχνά οµάδας Β) Klebsiella Enterobacter Enterococcus Αναερόβια Bacteroides Clostridium Peptostreptococcus Peptococcus
Escherichia coli Pseudomonas aeruginosa Citrobacter
Morganella morganii Serratia Acunetobacter
ΣΑΚΧΑΡΩ∆ΗΣ ∆ΙΑΒΗΤΗΣ Αγγειοπάθεια
Μικροαγγειοπάθεια
Αισθητικοκινητική νευροπάθεια
Περιφερική αγγειακή νόσος
Νευροπάθεια αυτόνοµου ΝΣ Περιορισµένη κινητικότητα αρθρώσεων
Μειωµένη αισθητικότητα
Ατροφία των µικρών µυών
Μεταβολή κυκλοφορίας
Ξηρό δέρµα Σχάσεις
Τραύµα Αυξηµένες πιέσεις
;
Μειωµένη εφίδρωση
Πόδι σε αυξηµένο κίνδυνο για έλκος
Τυλώδης ιστός (κάλος)
∆ιάταση φλεβών Θερµό πόδι
Πόδι σε αυξηµένο κίνδυνο για έλκος Τραύµα Ψυχολογικοί παράγοντες ∆ιαταραχές συµπεριφοράς
Ισχαιµικό έλκος
Νευροϊσχαιµικό έλκος
Νευροπαθητικό έλκος
Ασθενείς µε πλήρη επούλωση ελκών (%)
60 50
50%
40 30
35%
36%
Placebo gel (n=127)
Becaplermin gel 30µg/g (n=132)
20 10 0
Becaplermin gel 100µg/g (n=123)
Στρατηγική αντιµετώπισης 1) Εκπαίδευση των ασθενών και των συγγενών τους 2) Εκπαίδευση της διαβητολογικής οµάδας 3) Αναγνώριση των ασθενών που το πόδι τους διατρέχει κίνδυνο 4) Προώθηση µέτρων που αποσκοπούν στη µείωση του κινδύνου 5) Σωστή θεραπευτική αντιµετώπιση των προβληµάτων του διαβητικού ποδιού
Παράγοντες κινδύνου για την ανάπτυξη έλκους ή γάγγραινας 1) 2) 3) 4) 5) 6)
Νευροπάθεια Περιφερική αγγειοπάθεια Παραµορφώσεις Τυλώδης ιστός (κάλος) Οίδηµα Άλλοι παράγοντες: ιστορικό προηγούµενου έλκους αµφιβληστροειδοπάθεια, νεφροπάθεια κάπνισµα και χρήση οινοπνευµατωδών διάρκεια σακχαρώδους διαβήτη, ηλικία ψυχολογικοί παράγοντες, προβλήµατα συµπεριφοράς
∆ΙΑΒΗΤΟΛΟΓΟΣ ΠΟ∆ΙΑΤΡΟΣ
ΝΟΣΗΛΕΥΤΗΣ
ΑΣΘΕΝΗΣ ΟΡΘΟΠΑΙ∆ΙΚΟΣ
ΓΕΝΙΚΟΣ ΧΕΙΡΟΥΡΓΟΣ
ΑΓΓΕΙΟΧΕΙΡΟΥΡΓΟΣ