VOL13_ISSUE2_APR_JUN_2001

ðñùôïâÜèìéá

öñïíôßäá õãåßáò

Primary Health Care Ôñéìçíéáßá ¸êäïóç ôçò ÅëëçíéêÞò Åôáéñåßáò ÃåíéêÞò ÉáôñéêÞò Quarterly edited by the Greek Association of General Practitioners Ôüìïò 13, Ôåý÷ïò 2, Áðñßëéïò - Éïýíéïò 2001, Volume 13, Number 2, April - June 2001

ÅñåõíçôéêÝò Åñãáóßåò 59

Á. ÆÜâñáò, Ã. ÔóÜêïò, Ã. Êõñéáêüðïõëïò, ×. Ïéêïíüìïõ, Í. ÁñÜ÷ùâáò, Í. Âáóéëéêéþôçò, ×. ÄïìÝíéêïò: Åêôßìçóç áðïäïôéêüôçôáò ôùí õãåéïíïìéêþí ó÷çìáôéóìþí ðñùôïâÜèìéáò ðåñßèáëøçò ôïõ ÉÊÁ

69

Ì. Ãåßôïíá, Ã. ÌðÝëïò, Ê. Ðáðáäçìçôñßïõ, Å. Ãåùñãïýóç, Á. Äåäïýóç, Ã. Êõñéüðïõëïò: ÌÝôñçóç ôçò ðáñáãùãéêüôçôáò ôïõ ÊÝíôñïõ Õãåßáò Êïñùðßïõ: ÐåñéãñáöéêÞ êáé ðïóïôéêÞ áíÜëõóç ôùí äåäïìÝíùí

78

Î.Ê. Êñïêßäçò: ÐñïïðôéêÞ ðáñáêïëïýèçóç ôùí áíåðéèýìçôùí åíåñãåéþí ôùí öáñìÜêùí óôçí ðñùôïâÜèìéá ðåñßèáëøç Óýíôïìåò ÁíáóêïðÞóåéò

84

Á. ÐáðïõôóéäÜêçò: Áðïôåëåóìáôéêüò Þ ü÷é ï áíôéôåôáíéêüò ïñüò; Áíáóêüðçóç ôçò ó÷åôéêÞò âéâëéïãñáößáò

89

Á. Óùôçñüðïõëïò, Ïõñ. Áðïóôüëïõ, Å. Óêëçñüò: Èåñìïðëçîßá, íüóïò ôùí êáéñéêþí óõíèçêþí ôçò åðï÷Þò ìáò ÃñÜììá ðñïò ôïí åêäüôç

95

Ì. ÂåíéæÝëïò: Ç ÃåíéêÞ ÉáôñéêÞ êáé ç ÐñùôïâÜèìéá Öñïíôßäá Õãåßáò óôçí ÅëëÜäá ôï 2001 Ãéá Ýíá ößëï ôçò ÃåíéêÞò ÉáôñéêÞò

96

×. ËéïíÞò: Ãéá ôïí ÊáèçãçôÞ ¢ããåëï Êñáíßäç Áðü ôïí Åëëçíéêü êáé ÄéåèíÞ Éáôñéêü Ôýðï

97

Å.Á. Èçñáßïò: Ðáñïõóßáóç äçìïóéåýóåùí ÅëëÞíùí óõããñáöÝùí óôïí åëëçíéêü êáé äéåèíÞ éáôñéêü ôýðï Óõíå÷éæüìåíç Åêðáßäåõóç óôç ÃåíéêÞ ÉáôñéêÞ

99

ÌåôåêðáéäåõôéêÜ ìáèÞìáôá óôï "ÉððïêñÜôåéï" Ð.Ã.Í.Á.

ÅÍÔÕÐÏ ÊËÅÉÓÔÏ ÁÑÉÈ. ÁÄÅÉÁÓ 451/91 ÊÄÁ ÅËËÇÍÉÊÇ ÅÔÁÉÑÅÉÁ ÃÅÍÉÊÇÓ ÉÁÔÑÉÊÇÓ Ðáðáäéáìáíôïðïýëïõ 4, 115 28 ÁÈÇÍÁ

ISSN 1105-7432

ðñùôïâÜèìéá

öñïíôßäá õãåßáò

Primary Health Care Ôñéìçíéáßá ¸êäïóç ôçò ÅëëçíéêÞò Åôáéñåßáò ÃåíéêÞò ÉáôñéêÞò Quarterly edited by the Greek Association of General Practitioners Ôüìïò 13, Ôåý÷ïò 2, Áðñßëéïò - Éïýíéïò 2001, Volume 13, Number 2, April - June 2001

ÐÅÑÉÅ×ÏÌÅÍÁ ÅñåõíçôéêÝò Åñãáóßåò Á. ÆÜâñáò, Ã. ÔóÜêïò, Ã. Êõñéüðïõëïò, ×. Ïéêïíüìïõ, Í. ÁñÜ÷ùâáò, Í. Âáóéëéêéþôçò, ×. ÄïìÝíéêïò: Åêôßìçóç áðïäïôéêüôçôáò ôùí õãåéïíïìéêþí ó÷çìáôéóìþí ðñùôïâÜèìéáò ðåñßèáëøçò ôïõ ÉÊÁ ................................... 59 Ì. Ãåßôïíá, Ã. ÌðÝëïò, Ê. Ðáðáäçìçôñßïõ, Å. Ãåùñãïýóç, Á. Äåäïýóç, Ã. Êõñéüðïõëïò: ÌÝôñçóç ôçò ðáñáãùãéêüôçôáò ôïõ ÊÝíôñïõ Õãåßáò Êïñùðßïõ: ÐåñéãñáöéêÞ êáé ðïóïôéêÞ áíÜëõóç ôùí äåäïìÝíùí ......... 69 Î. Êñïêßäçò: ÐñïïðôéêÞ ðáñáêïëïýèçóç ôùí áíåðéèýìçôùí åíåñãåéþí ôùí öáñìÜêùí óôçí ðñùôïâÜèìéá ðåñßèáëøç ................................................................................................................................................................................. 78 Óýíôïìåò ÁíáóêïðÞóåéò Á. ÐáðïõôóéäÜêçò: Áðïôåëåóìáôéêüò Þ ü÷é ï áíôéôåôáíéêüò ïñüò; Áíáóêüðçóç ôçò ó÷åôéêÞò âéâëéïãñáößáò ........ 84 Á. Óùôçñüðïõëïò, Ïõñ. Áðïóôüëïõ, Å. Óêëçñüò: Èåñìïðëçîßá, íüóïò ôùí êáéñéêþí óõíèçêþí ôçò åðï÷Þò ìáò ................................................................................................................................................................................................................ 89 ÃñÜììá ðñïò ôïí åêäüôç Ì. ÂåíéæÝëïò: Ç ÃåíéêÞ ÉáôñéêÞ êáé ç ÐñùôïâÜèìéá Öñïíôßäá Õãåßáò óôçí ÅëëÜäá ôï 2001 .......................................... 95 Ãéá Ýíá ößëï ôçò ÃåíéêÞò ÉáôñéêÞò ×. ËéïíÞò: Ãéá ôïí ÊáèçãçôÞ ¢ããåëï Êñáíßäç .............................................................................................................................................. 96 Áðü ôïí Åëëçíéêü êáé ÄéåèíÞ Éáôñéêü Ôýðï Å.Á. Èçñáßïò: Ðáñïõóßáóç äçìïóéåýóåùí ÅëëÞíùí óõããñáöÝùí óôïí åëëçíéêü êáé äéåèíÞ éáôñéêü ôýðï ............... 97 Óõíå÷éæüìåíç Åêðáßäåõóç óôç ÃåíéêÞ ÉáôñéêÞ ÌåôåêðáéäåõôéêÜ ìáèÞìáôá óôï "ÉððïêñÜôåéï" Ð.Ã.Í.Á. ............................................................................................................................ 99

CONTENTS Original Papers A. Zavras, G. Tsakos, J. Kyriopoulos, Ch. Economou, N. Arachovas, N. Vasilikiotis, Ch. Domenikos: Productive efficiency evaluation of Institute of Social Insurances Primary Health Care Servises ................................... 59 M. Geitona, G. Belos, C. Papademetriou, E. Georgousi, A. Dedoussi, J. Kyriopoulos: Productivity measurement of the Koropi Health Centre: Descriptive and quanitative analysis of data ..................................................... 69 K. Krokidis: Prospective follow up of adverse drug reactions in primary health care ............................................................. 78 Brief Reports A. Papoutsidakis: Effective or not the Tetanus Immune Globulin? ....................................................................................................... 84 A. Sotiropoulos, Our. Apostolou, E. Skliros: Heatstroke: the illness of the weather conditions in our epoch ............. 89 Letter to the editor M. Venizelos: The General Practice and the Primary Health Care in Greece today ................................................................ 95 Dedicated to a friend of the Greek General Practice C. Lionis: To Prof. A. Cranidis .................................................................................................................................................................................. 96 From the Greek and International Medical Literature E.A. Thireos: Greek authors in medical literature .......................................................................................................................................... 97 Continuing Education in General Practice Lecture given to GPs trainees at the "Ippocration" General Hospital of Athens ........................................................................ 99

Ôüìïò 13, Ôåý÷ïò 2, 2001

A. ÆÜâñáò êáé óõí.

ÅÑÅÕÍÇÔÉÊÇ ÅÑÃÁÓÉÁ ORIGINAL PAPER Primary Heatlh Care, Volume 13, Number 2, 59-68, 2001 ÐñùôïâÜèìéá Öñïíôßäá Õãåßáò, Ôüìïò 13, Ôåý÷ïò 2, 59-68, 2001

Åêôßìçóç áðïäïôéêüôçôáò ôùí õãåéïíïìéêþí ó÷çìáôéóìþí ðñùôïâÜèìéáò ðåñßèáëøçò ôïõ ÉÊÁ A. ÆÜâñáò1,2, Ã. ÔóÜêïò1,3,4, Ã. Êõñéüðïõëïò1, ×. Ïéêïíüìïõ1, Í. ÁñÜ÷ùâáò4, Í. Âáóéëéêéþôçò4, ×. ÄïìÝíéêïò4

Ðåñßëçøç Óêïðüò ôçò ðáñïýóáò åñãáóßáò åßíáé ç áðïôýðùóç ôçò óõãêñéôéêÞò áðïäïôéêüôçôáò ôùí õãåéïíïìéêþí ó÷çìáôéóìþí ðñùôïâÜèìéáò ðåñßèáëøçò ôïõ É.Ê.Á., ìå êñéôÞñéï áðïôåëÝóìáôïò ôïí áñéèìü ôùí éáôñéêþí åðéóêÝøåùí. Ãéá ôçí áîéïëüãçóç ôçò áðïäïôéêüôçôáò ôùí ðáñáðÜíù õãåéïíïìéêþí ó÷çìáôéóìþí ÷ñçóéìïðïéÞèçêáí ìåôáâëçôÝò ãéá ôçí õðïäïìÞ óå áíèñþðéíïõò ðüñïõò, ôïí êáëõðôüìåíï ðëçèõóìü, ôç ÷ñçóéìïðïßçóç õãåéïíïìéêþí õðçñåóéþí, êáèþò êáé äçìïãñáöéêÝò ðáñÜìåôñïé. Ç ìåèïäïëïãßá ðïõ áêïëïõèÞèçêå âáóßæåôáé óôçí áíÜëõóç ôùí "ÂÝëôéóôùí Ðñïôýðùí Áðïäïôéêüôçôáò" (Data Envelopment Analysis, DBA). Óýìöùíá ìå ôá áðïôåëÝóìáôá ôçò áíÜëõóçò äéáöáßíåôáé üôé ôçí õøçëüôåñç ìÝóç áðïäïôéêüôçôá åß÷áí ïé õãåéïíïìéêïß ó÷çìáôéóìïß ìå ðëçèõóìü åõèýíçò 10.000-25.000 (81,2%) êáé 25.000-50.000 äéêáéïý÷ïõò (80,8%) áíôßóôïé÷á, åíþ ôç ÷áìçëüôåñç ìÝóç áðïäïôéêüôçôá (66%) åìöÜíéóáí ïé ìïíÜäåò ìå ðëçèõóìü åõèýíçò ìÝ÷ñé 10.000 äéêáéïý÷ïõò. ÅðéðñïóèÝôùò, áðü ôçí áíÜëõóç öáßíåôáé üôé ç áðïäïôéêüôçôá ôùí ìïíÜäùí ïé ïðïßåò äéáèÝôïõí åñãáóôÞñéá åßíáé éäéáßôåñá õøçëÞ (87,2%).

Productive efficiency evaluation of Institude of Social Insurances Primary Health Care Services Á. Zavras, G. Tsakos, J. Kyriopoulos, Ch. Economou, N. Arachovas, N. Vasilikiotis, Ch. Domenikos Summary The aim of this paper is to evaluate productive efficiency of Institude of Social Insurances (IKA) primary health care services. Data from the official published statistical series of IKA concerning inputs (human resources, insured population, demographic structure) and outputs (outpatient visits) were used. The relative efficiency of IKA primary health care services was calculated according to the Data Envelopment Analysis (DEA). The main findings of the study show efficiency disparities among the sample. The average relative efficiency was higher in departments covering 10.000-25.000 (81,2%) and 25.000-50.000 (80,8%) population.

Key words: Primary Health Care, Efficiency, Data Envelopment Analysis 1 ÔïìÝáò Ïéêïíïìéêþí ôçò Õãåßáò, ÅèíéêÞ Ó÷ïëÞ Äçìüóéáò Õãåßáò, 2Department of Health Policy and Epidemiology, Harvard University, 3Department of Epidemiology and Public Health, Royal Free and University College London Medical School, University of London, 4 Deloitte & Touche Consulting

ÅéóáãùãÞ H ìÝôñçóç áðïôåëÝóìáôïò êáé ç åêôßìçóç ôçò áðïäïôéêüôçôáò áðïôåëïýí êñßóéìåò ðáñáìÝôñïõò áîéïëüãçóçò ôçò ëåéôïõñãßáò åíüò ïñãáíéóìïý. Ç êñéóéìüôçôá áõôþí ôùí ðáñáìÝôñùí áíáäåéêíýåôáé áêüìá ðåñéóóüôåñï óå ðïëëïýò öïñåßò ôïõ äçìüóéïõ ôïìÝá, ïé ïðïßïé óõíÞèùò áíôéìåôùðßæïõí áíåðÜñêåéá ðüñùí êáé èåóìéêÜ åìðüäéá.

To I.K.A. áðïôåëåß ôïí êõñéüôåñï öïñÝá ðáñï÷Þò ðñùôïâÜèìéáò öñïíôßäáò õãåßáò óôçí ÅëëÜäá, áöïý êáëýðôåé ìÝóù åêôåíïýò ðáíåëëáäéêïý äéêôýïõ õðïäïìÞò êáé åõñÝïò öÜóìáôïò ðáñï÷þí ðåñßðïõ 54% ôïõ ðëçèõóìïý ôçò ÷þñáò1. ÊáôÜ óõíÝðåéá, ç áîéïëüãçóç ôçò áðïäïôéêüôçôáò ôùí õãåéïíïìéêþí ó÷çìáôéóìþí ðñùôïâÜèìéáò ðåñßèáëøçò ôïõ ïñãáíéóìïý áðïêôÜ éäéáßôåñï åðéóôçìïíéêü êáé åñåõíçôéêü åíäéáöÝñïí, áëëÜ êáé äéáêñéôÞ ðïëéôéËÝîåéò êëåéäéÜ: ÉÊÁ, ÐñùôïâÜèìéá Ðåñßèáëøç, Áðïäïôéêüôçôá, ÂÝëôéóôá Ðñüôõðá Áðïäïôéêüôçôáò ÕðïâëÞèçêå: 30 Áõãïýóôïõ 2000 ÅðáíõðïâëÞèçêå: 21 Äåêåìâñßïõ 2000 ¸ãéíå äåêôÞ ãéá äçìïóßåõóç: 22 Äåêåìâñßïõ 2000 Õðåýèõíïò áëëçëïãñáößáò: Ïéêïíüìïõ ×áñÜëáìðïò, ÅèíéêÞ Ó÷ïëÞ Äçìüóéáò Õãåßáò, ÔïìÝáò Ïéêïíïìéêþí ôçò Õãåßáò, Ë. ÁëåîÜíäñáò 196, Ô.Ê. 11521 Ôçë.: (01) 6435328, 6426380, Fax: (01) 6449571.

59

ÐñùôïâÜèìéá Öñïíôßäá Õãåßáò

êÞ ðñïôåñáéüôçôá. Ï óêïðüò ôçò ðáñïýóáò åñãáóßáò åßíáé ç áðïôýðùóç ôçò óõãêñéôéêÞò áðïäïôéêüôçôáò ôùí õãåéïíïìéêþí ó÷çìáôéóìþí ðñùôïâÜèìéáò ðåñßèáëøçò ôïõ I.K.A., ìå êñéôÞñéï áðïôåëÝóìáôïò ôïí áñéèìü ôùí éáôñéêþí åðéóêÝøåùí.

Õëéêü êáé ÌÝèïäïò Óå ðáíåëëáäéêü åðßðåäï ôï I.K.A. äéáèÝôåé 301 õãåéïíïìéêïýò ó÷çìáôéóìïýò ðñùôïâÜèìéáò ðåñßèáëøçò, ïé ïðïßïé ðáñÝ÷ïõí õãåéïíïìéêÝò õðçñåóßåò óôïõò äéêáéïý÷ïõò. Áðü áõôïýò, óôïé÷åßá ðñïóùðéêïý õðÞñ÷áí ãéá 189 õãåéïíïìéêïýò ó÷çìáôéóìïýò. Ïé õðüëïéðïé ó÷çìáôéóìïß ãéá ôïõò ïðïßïõò äåí õðÞñ÷áí óôïé÷åßá ðñïóùðéêïý åîáéñÝèçêáí áðü ôçí áíÜëõóç. Óå Ýíá äåýôåñï åðßðåäï áíáöïñÜò, áðü ôïõò 189 õãåéïíïìéêïýò ó÷çìáôéóìïýò ðñùôïâÜèìéáò ðåñßèáëøçò åðéëÝ÷èçêáí 163, ìå êñéôÞñéï ôç äõíáôüôçôá áíôéóôïß÷éóçò óå áõôïýò óõãêåêñéìÝíïõ áñéèìïý äéêáéïý÷ùí õãåéïíïìéêÞò êÜëõøçò. Ç äéáäéêáóßá áíôéóôïß÷éóçò äéêáéïý÷ùí óôïõò õãåéïíïìéêïýò ó÷çìáôéóìïýò Ýãéíå ìå áíáãùãÞ áðü ôá ó÷åôéêÜ óôïé÷åßá ðïõ ôçñïýíôáé óôá áíôßóôïé÷á äéïéêçôéêÜ õðïêáôáóôÞìáôá. Ç ìåñéêÞ Ýëëåéøç óôïé÷åßùí ãéá ôç ÷ñçóéìïðïßçóç õãåéïíïìéêþí õðçñåóéþí ïäÞãçóå óå ìéá ôñßôç öÜóç äéáëïãÞò ôïõ äåßãìáôïò. ÓõãêåêñéìÝíá åîáéñÝèçêáí ìïíÜäåò, ãéá ôéò ïðïßåò äåí õðÞñ÷áí óôïé÷åßá ãéá ôïí áñéèìü ôùí éáôñéêþí åðéóêÝøåùí êáé Ýôóé ðñïÝêõøå ôåëéêü äåßãìá 133 õãåéïíïìéêþí ó÷çìáôéóìþí ðñùôïâÜèìéáò ðåñßèáëøçò. Óõíåðþò, áðü ôïõò 301 õãåéïíïìéêïýò ó÷çìáôéóìïýò ðñùôïâÜèìéáò ðåñßèáëøçò ôïõ ÉÊÁ, äåí óõìðåñéëÞöèçêáí óôçí áíÜëõóç 168 ó÷çìáôéóìïß ãéá ôïõò ïðïßïõò äåí õðÞñ÷áí äéáèÝóéìá óôïé÷åßá ãéá ôï ðñïóùðéêü ðïõ áðáó÷ïëïýí, ãéá ôïí áñéèìü ôùí äéêáéïý÷ùí ðïõ êáëýðôïõí êáé ãéá ôïí áñéèìü ôùí éáôñéêþí åðéóêÝøåùí óå áõôïýò. Ðñüêåéôáé êõñßùò ãéá ìéêñÝò ìïíÜäåò, õðïêáôáóôÞìáôá ôá ïðïßá äåí Ý÷ïõí óôáèåñü êáé ìüíéìï ðñïóùðéêü êáé ïé óõìâåâëçìÝíïé éáôñïß äÝ÷ïíôáé ôïõò áóöáëéóìÝíïõò óôï éäéùôéêü éáôñåßï ôïõò. Ãéá ôçí áîéïëüãçóç ôçò áðïäïôéêüôçôáò ôùí õãåéïíïìéêþí ó÷çìáôéóìþí ôïõ äåßãìáôïò, ÷ñçóéìïðïéÞèçêáí ìåôáâëçôÝò ãéá ôçí õðïäïìÞ óå áíèñþðéíïõò ðüñïõò, ôïí êáëõðôüìåíï ðëçèõóìü, ôç ÷ñçóéìïðïßçóç õãåéïíïìéêþí õðçñåóéþí, êá60

A. ÆÜâñáò êáé óõí.

èþò êáé äçìïãñáöéêÝò ðáñÜìåôñïé. ÓõãêåêñéìÝíá, óôçí áîéïëüãçóç óõíÝôåéíáí ìåôáâëçôÝò ðïõ ðåñéãñÜöïõí ôïí áñéèìü ôùí äéáöüñùí êáôçãïñéþí ðñïóùðéêïý ôïõ õãåéïíïìéêïý ó÷çìáôéóìïý (éáôñéêü, íïóçëåõôéêü, ðáñáúáôñéêü êáé äéïéêçôéêü), êáèþò êáé ôïõ áñéèìïý ôùí äéêáéïý÷ùí, åíþ ï áñéèìüò ôùí óõíôáîéïý÷ùí äéêáéïý÷ùí ðïõ áíôéóôïé÷ïýóáí óôçí ðåñéï÷Þ êÜëõøçò ôïõ õãåéïíïìéêïý ó÷çìáôéóìïý ÷ñçóéìïðïéÞèçêå ùò Ýêöñáóç ôïõ äåßêôç ãÞñáíóçò êáé ôñùôüôçôáò ôïõ êáëõðôüìåíïõ ðëçèõóìïý. ¼óïí áöïñÜ óôç ÷ñçóéìïðïßçóç õðçñåóéþí, ç êáôáãñáöÞ ôçò Ýãéíå ìÝóù ôïõ áñéèìïý ôùí éáôñéêþí åðéóêÝøåùí ðïõ áíôéóôïé÷ïýóáí óå êÜèå õãåéïíïìéêü ó÷çìáôéóìü. Èá ðñÝðåé íá åðéóçìáíèåß üôé ï áñéèìüò ôùí åðéóêÝøåùí áðïôåëåß Ýíáí áäñü äåßêôç ìÝôñçóçò ôçò ÷ñçóéìïðïßçóçò ôùí õðçñåóéþí ðñùôïâÜèìéáò öñïíôßäáò õãåßáò. Åßíáé ðïóïôéêÞò öýóçò êáé ìå áõôÞ ôçí Ýííïéá äåí ðáñÝ÷åé ðëçñïöïñßåò ðïéïôéêÞò äéÜóôáóçò óå ó÷Ýóç ìå ôç âáñýôçôá ôùí ðåñéóôáôéêþí, ôçí ðïéüôçôá ôùí ðáñå÷ïìÝíùí õðçñåóéþí, ôçí åðÜñêåéá ôùí äéáäéêáóéþí êáé ôçí éêáíïðïßçóç ôùí ÷ñçóôþí. Óõíåðþò, ç åðéëïãÞ ôçò óõãêåêñéìÝíçò ìåôáâëçôÞò óõíéóôÜ Ýíáí ðåñéïñéóôéêü ðáñÜãïíôá ãéá ôçí ðáñïýóá Ýñåõíá. Ùóôüóï, ç åðéëïãÞ áõôÞ õðáãïñåýèçêå áðü ôï ãåãïíüò ôçò áðïõóßáò ðïéïôéêþí äåäïìÝíùí óå ó÷Ýóç ìå ôéò äñáóôçñéüôçôåò ôùí õãåéïíïìéêþí ó÷çìáôéóìþí ôïõ ÉÊÁ. Ùò åê ôïýôïõ, ôßèåôáé ôï æÞôçìá ôçò áíÜðôõîçò ìç÷áíéóìþí óõëëïãÞò, êáôáãñáöÞò êáé áíÜëõóçò ôùí äåäïìÝíùí, üñïò sine qua non ãéá ôïí Ýëåã÷ï êáé ôç âåëôßùóç ôçò ðïéüôçôáò ôùí ðáñå÷ïìÝíùí õðçñåóéþí áðü ôï ºäñõìá2. Åßíáé óêüðéìï íá áíáöåñèåß üôé óôï éáôñéêü ðñïóùðéêü êÜèå õãåéïíïìéêïý ó÷çìáôéóìïý êáôáãñÜöïíôáé üëïé ïé éáôñïß ðïõ ðáñÝ÷ïõí õðçñåóßåò, óõìðåñéëáìâáíïìÝíùí êáé ôùí óõìâáóéïý÷ùí ðïõ ðáñÝ÷ïõí õðçñåóßåò óôá éäéùôéêÜ ôïõò éáôñåßá. Êáô' áíôéóôïé÷ßá, ï áñéèìüò ôùí åðéóêÝøåùí äåí áöïñÜ ìüíï üóåò Ýãéíáí óôç ìïíÜäá õãåßáò, áëëÜ óõìðåñéëáìâÜíïíôáé êáé áõôÝò ðïõ Ýãéíáí óôá éäéùôéêÜ éáôñåßá ôùí óõìâáóéïý÷ùí éáôñþí. Ôá óôïé÷åßá ôïõ áñéèìïý ôùí éáôñéêþí åðéóêÝøåùí, ôùí äéêáéïý÷ùí êáé ôùí óõíôáîéïý÷ùí áöïñïýí óôï 1998, åíþ ôá äåäïìÝíá ôïõ ðñïóùðéêïý êáëýðôïõí ÷ñïíéêÜ ôçí ðéï ðñüóöáôç êáôáãñáöÞ (30/08/1999). Ôá óôïé÷åßá áíôëÞèçêáí áðü ôéò åðßóçìåò óôáôéóôéêÝò óåéñÝò ôçò ÓôáôéóôéêÞò Õðçñåóßáò ôïõ ÉÊÁ.

A. ÆÜâñáò êáé óõí.

Ç ìÝôñçóç ôçò áðïäïôéêüôçôáò ìïíÜäùí ðñïóöïñÜò õðçñåóéþí ìðïñåß íá åðéôåëåóôåß ìå äéÜöïñåò ìåèüäïõò. Ïé óçìáíôéêüôåñåò áðü áõôÝò åßíáé: á) Ç áíÜëõóç äåéêôþí ðáñáãùãéêüôçôáò, üðïõ åðé÷åéñåßôáé ç óõó÷Ýôéóç ôùí åéóñïþí (áíèñþðéíùí, õëéêþí êáé ïéêïíïìéêþí ðüñùí) ìå ôéò åêñïÝò (åðéóêÝøåéò, åñãáóôçñéáêÝò åîåôÜóåéò ê.ëð.) êáé ôá áðïôåëÝóìáôá ôùí ìïíÜäùí õãåßáò3,4. â) Ç ïéêïíïìéêÞ áîéïëüãçóç, ç ïðïßá áíáöÝñåôáé óôçí åêôßìçóç ìéáò õðçñåóßáò Þ åíüò ðñïãñÜììáôïò õãåßáò óå ó÷Ýóç ìå ôï êüóôïò êáé ðåñéëáìâÜíåé ôéò ìåèüäïõò åëá÷éóôïðïßçóçò ôïõ êüóôïõò, êüóôïõò-áðïôåëåóìáôéêüôçôáò, êüóôïõò-ïöÝëïõò êáé êüóôïõò-÷ñçóéìüôçôáò5,6. ã) Ïé ïéêïíïìåôñéêÝò ìÝèïäïé áíÜëõóçò ôùí óõíáñôÞóåùí ðáñáãùãÞò êáé êüóôïõò. ä) Ç ìÝèïäïò ôùí "ÂÝëôéóôùí Ðñïôýðùí Áðïäïçêüôçôáò" (Data Envelopment Analysis, DEA), ç ïðïßá ÷ñçóéìïðïéåßôáé óôç óõãêåêñéìÝíç åñãáóßá. Ç ìÝèïäïò áõôÞ Ý÷åé ðñïôáèåß áðü ôïí Farrell9 êáé áíáðôý÷èçêå ðéï óõóôçìáôéêÜ áðü ôïõò Chames, Cooper & Rhodes10. Áðü ôüôå Ý÷åé åðáêïëïõèÞóåé ñáãäáßá áíÜðôõîç ôùí áñ÷éêþí ìïíôÝëùí ôüóï óå ü,ôé áöïñÜ óôç èåùñßá üóï êáé óôéò åöáñìïãÝò. ¸÷åé ÷ñçóéìïðïéçèåß ìå åðéôõ÷ßá óå ðåñéðôþóåéò ìÝôñçóçò áðïäïôéêüôçôáò ó÷ïëåßùí, ðáíåðéóôçìßùí, íïóïêïìåßùí, êÝíôñùí õãåßáò, ôñáðåæþí êáé ðáñáãùãéêþí åôáéñåéþí. ÁíÜëïãåò ìåëÝôåò, üóïí áöïñÜ óôçí áîéïëüãçóç ôçò áðïäïôéêüôçôáò êÝíôñùí õãåßáò êáé íïóïêïìåßùí Ý÷ïõí äéåîá÷èåß áðü åñåõíçôÝò êáé óôç ÷þñá ìáò11-13.

H DEA, áðïôåëåß ìéá ìåèïäïëïãßá áðïôßìçóçò ôçò áðïäïôéêüôçôáò, âáóéóìÝíç óå ó÷åôéêÝò óõãêñßóåéò åéóñïþí êáé åêñïþí. Ìå ôïí üñï "åêñïÝò" áíáöåñüìáóôå óôá ðñïúüíôá Þ ôéò õðçñåóßåò ðïõ ðáñÜãïíôáé åíþ óôéò "åéóñïÝò" êáôáãñÜöïõìå ðñþôéóôá ôïõò ðüñïõò ðïõ ÷ñçóéìïðïéïýíôáé ãéá ôçí ðáñáãùãÞ ôùí åêñïþí êáé êáôÜ äåýôåñï ëüãï ôïõò ðáñÜãïíôåò ôïõ ðåñéâÜëëïíôïò ðïõ åðéäñïýí óôç äçìéïõñãßá ôïõò, ìåôáîý ôùí ìïíÜäùí. Óå áíôßèåóç ìå ìéá ôõðéêÞ óôáôéóôéêÞ ôå÷íéêÞ, ç ïðïßá ÷áñáêôçñßæåôáé áðü ìßá ðñïóÝããéóç êåíôñéêÞò ôÜóçò êáé áîéïëïãåß ôéò ìïíÜäåò åíüò óõíüëïõ óå ó÷Ýóç ìå ìéá ìÝóç ôéìÞ, ç DEA åßíáé ìßá ìÝèïäïò ðïõ óõãêñßíåé

Ôüìïò 13, Ôåý÷ïò 2, 2001

êÜèå ìïíÜäá ìüíï ìå ôéò áðïäïôéêüôåñåò. ¸íá áðü ôá óçìáíôéêüôåñá ðëåïíåêôÞìáôá ôçò ìåèüäïõ áõôÞò óå ó÷Ýóç ìå ôéò õðüëïéðåò ðñïáíáöåñèåßóåò, Ýãêåéôáé óôç äõíáôüôçôÜ ôçò íá ÷åéñéóôåß ðïëëáðëÜ äåäïìÝíá åéóñïþí-åêñïþí, ãéá ôá ïðïßá äåí áðáéôåßôáé ç áêñéâÞò ðïóïôéêÞ ãíþóç ôùí õöéóôÜìåíùí ó÷Ýóåùí êüóôïõò-ïöÝëïõò. Åðßóçò ðïëý óçìáíôéêü ðëåïíÝêôçìá áðïôåëåß ç äõíáôüôçôá åðåîåñãáóßáò ðïéïôéêþí ìåôáâëçôþí, ìå áðïôÝëåóìá íá åðéôõã÷Üíåôáé ìéá ðéï ïëïêëçñùìÝíç åéêüíá åêôßìçóçò ôùí ðáñáìÝôñùí åêåßíùí ðïõ ó÷åôßæïíôáé ìå ôï áðïôÝëåóìá Þ ãåíéêüôåñá ôçí åõñåßá Ýííïéá áðïäïôéêüôçôáò-ðáñáãùãéêüôçôáò. Óôç óõãêåêñéìÝíç åñãáóßá, ç áîéïëüãçóç ôçò áðïäïôéêüôçôáò ôùí õãåéïíïìéêþí ó÷çìáôéóìþí ôïõ É.Ê.Á. ðñáãìáôïðïéÞèçêå èåùñþíôáò ùò åêñïÞ ôùí áñéèìü ôùí éáôñéêþí åðéóêÝøåùí, åíþ óôéò åéóñïÝò ÷ñçóéìïðïéÞèçêáí ôï éáôñéêü, íïóçëåõôéêü, ðáñáúáôñéêü êáé äéïéêçôéêü ðñïóùðéêü, êáèþò êáé ï áñéèìüò ôùí óõíôáîéïý÷ùí äéêáéïý÷ùí õãåéïíïìéêÞò êÜëõøçò. Ùò åêñïÞ ÷ñçóéìïðïéÞèçêå ìüíï ï áñéèìüò ôùí éáôñéêþí åðéóêÝøåùí êáé äåí óõìðåñéëÞöèçêáí êáé ïé åñãáóôçñéáêÝò åîåôÜóåéò ãéá ëüãïõò ìåèïäïëïãéêÞò áñôéüôçôáò êáé óõãêñéóéìüôçôáò, áöïý äåí äéáèÝôïõí üëåò ïé ìïíÜäåò åñãáóôÞñéá. Ðéï óõãêåêñéìÝíá, áðü ôïõò 133 õãåéïíïìéêïýò ó÷çìáôéóìïýò ðñùôïâÜèìéáò öñïíôßäáò ôïõ ÉÊÁ, ïé ïðïßïé áîéïëïãÞèçêáí, åñãáóôÞñéá äéáèÝôïõí ïé 76. Ãéá áõôïýò ôïõò ó÷çìáôéóìïýò äéåíåñãÞèçêå åðéðëÝïí áîéïëüãçóç óôçí ïðïßá ëáìâÜíïíôáé õðüøç êáé ïé åñãáóôçñéáêÝò åîåôÜóåéò, ôá áðïôåëÝóìáôá ôçò ïðïßáò ðáñïõóéÜæïíôáé óôïí ðßíáêá 5. Ìéá ðéèáíÞ áäõíáìßá ôçò äéáäéêáóßáò áîéïëüãçóçò, ðïõ èá ìðïñïýóå íá åðéöÝñåé áëëïéþóåéò êáé óôá áðïôåëÝóìáôá ôçò áíÜëõóçò, èá Þôáí ç óõãêñéôéêÞ áîéïëüãçóç ìïíÜäùí ðïõ åìöáíßæïõí ðïëý ìåãÜëç äéáêýìáíóç óå ó÷Ýóç ìå ôï ìÝãåèüò ôïõò. ÐñïêåéìÝíïõ íá åîáóöáëéóôåß ó÷åôéêÞ ïìïéïìïñößá ìåôáîý ôùí óõãêñéíüìåíùí õãåéïíïìéêþí ó÷çìáôéóìþí, Ýãéíå ôáîéíüìçóÞ ôïõò ìå âÜóç ôïí ðëçèõóìü åõèýíçò ðïõ êáëýðôïõí. Ðéï óõãêåêñéìÝíá, äçìéïõñãÞèçêáí ïé ðáñáêÜôù êáôçãïñßåò: Á) Õãåéïíïìéêïß ó÷çìáôéóìïß ìå ðëçèõóìü åõèýíçò Ýùò 10.000 äéêáéïý÷ïõò. Â) Õãåéïíïìéêïß ó÷çìáôéóìïß ìå ðëçèõóìü åõèýíçò áðü 10.000 Ýùò 25.000 äéêáéïý÷ïõò. Ã) Õãåéïíïìéêïß ó÷çìáôéóìïß ìå ðëçèõóìü åõèý61

ÐñùôïâÜèìéá Öñïíôßäá Õãåßáò

A. ÆÜâñáò êáé óõí.

íçò áðü 25.000 Ýùò 50.000 äéêáéïý÷ïõò. Ä) Õãåéïíïìéêïß ó÷çìáôéóìïß ìå ðëçèõóìü åõèýíçò ðëÝïí ôùí 50.000 äéêáéïý÷ùí.

ÁðïôåëÝóìáôá Á) ÌïíÜäåò ìå ðëçèõóìü åõèýíçò Ýùò 10.000 äéêáéïý÷ïõò Óôçí êáôçãïñßá áõôÞ ðåñéëáìâÜíïíôáé 30 ÔïðéêÜ ÕðïêáôáóôÞìáôá ôïõ ÉÊÁ ðïõ ðáñÝ÷ïõí õðçñåóßåò ðñùôïâÜèìéáò öñïíôßäáò õãåßáò. Ôá áðïôåëÝóìáôá ôçò áíÜëõóçò áðïäïôéêüôçôáò ìå ôç ìÝèïäï DEA ðáñïõóéÜæïíôáé óôïí Ðßíáêá 1. ÊáôÜ ìÝóï üñï, ïé ìïíÜäåò áõôÝò Ý÷ïõí ðëçèõóìü åõèýíçò 6138 äéêáéïý÷ïõò, åíþ ç ìÝóç áðïäïôéêüôçôá óôçí êáôçãïñßá áõôÞ Þôáí 66%. Ôï 1/3 ôùí ìïíÜäùí áõôÞò ôçò êáôçãïñßáò (10 ÔïðéêÜ ÕðïêáôáóôÞìáôá) ðáñïõóßáóáí Üñéóôç áðï-

äïôéêüôçôá (100%). Áðü ôçí Üëëç ìåñéÜ, 13 ÔïðéêÜ ÕðïêáôáóôÞìáôá åìöÜíéæáí áðïäïôéêüôçôá ìéêñüôåñç ôïõ 60%, êáôáëÞãïíôáò óå ðïëý ìéêñÝò ôéìÝò (ìéêñüôåñåò ôïõ 30%) ãéá ôéò ðåñéðôþóåéò ôïõ Áìýíôáéïõ, ôçò ËÝñïõ, ôçò ÁôáëÜíôçò, ôçò Ìýñéíáò êáé ôçò Óçôåßáò.

Â) ÌïíÜäåò ìå ðëçèõóìü åõèýíçò áðü 10.000 Ýùò 25.000 äéêáéïý÷ïõò Óôçí êáôçãïñßá áõôÞ ðåñéëáìâÜíïíôáé 39 õãåéïíïìéêïß ó÷çìáôéóìïß ôïõ ÉÊÁ, ìå ìÝóï ìÝãåèïò ðëçèõóìïý åõèýíçò 17.112 äéêáéïý÷ïõò. ÁíáëõôéêÜ, õðÜñ÷ïõí 11 Íïìáñ÷éáêÝò ÌïíÜäåò Õãåßáò, 11 ÔïðéêÝò ÌïíÜäåò Õãåßáò, 16 ÔïðéêÜ ÕðïêáôáóôÞìáôá êáé 1 Ôïðéêü Éáôñåßï. Ó÷çìáôéêÞ ðáñïõóßáóç ôùí áðïôåëåóìÜôùí ãßíåôáé óôïí Ðßíáêá 2. Ç ìÝóç áðïäïôéêüôçôá ôùí ìïíÜäùí ôçò êáôçãïñßáò áõôÞò Þôáí éäéáßôåñá õøçëÞ

Ðßíáêáò 1. Áðïäïôéêüôçôá õãåéïíïìéêþí ó÷çìáôéóìþí É.Ê.Á. ìå ðëçèõóìü åõèýíçò ìÝ÷ñé 10.000 äéêáéïý÷ïõò ÔÉÔËÏÓ ÌÏÍÁÄÁÓ

ÐÅÑÉÖÅÑÅÉÁ

Ô.Õ.* ÌÇËÏÕ Ô.Õ. ÁÓÐÑÏÐÕÑÃÏÕ Ô.Õ. ÌÅÃÁËÏÐÏËÇÓ Ô.Õ. ÁÃ. ÓÔÅÖÁÍÏÕ Ô.Õ. ÊÑÁÍÉÄÉÏÕ Ô.Õ. ÊÁËÕÌÍÏÕ Ô.Õ. ÁÎÉÏÕÐÏËÇÓ Ô.Õ. ÄÉÄÕÌÏÔÅÉ×ÏÕ Ô.Õ. ÁËÌÕÑÏÕ Ô.Õ. ÊÁËÁÌÐÁÊÁÓ Ô.Õ. ÊÕÌÇÓ Ô.Õ. ÍÁÕÐÁÊÔÏÕ Ô.Y. AÃ. ÍÉÊÏËÁÏÕ Ô.Õ. ÉÓÔÉÁÉÁÓ Ô.Õ. ÊÕÐÁÑÉÓÓÉÁÓ Ô.Õ. ÊÙ Ô.Õ. ÉÅÑÁÐÅÔÑÁÓ Ô.Õ. ÊÉÁÔÏÕ Ô.Õ. ÐÁÑÁËÉÁÓ ÄÉÓÔÏÌÏÕ Ô.Õ. ËÅÕÊÁÄÁÓ Ô.Õ. ÁËÉÂÅÑÉÏÕ Ô.Õ. ÓÏÕÖËÉÏÕ Ô Õ. ÌÁÍÔÏÕÄÉÏÕ Ô.Õ. ÊÁÑÐÅÍÇÓÉÏÕ Ô.Õ. ÁËÉÁÑÔÏÕ Ô.Õ. ÁÌÕÍÔÁÉÏÕ Ô.Õ. ËÅÑÏÕ Ô.Õ. ÁÔÁËÁÍÔÇÓ Ô.Õ. ÌÕÑÉÍÁÓ ËÇÌÍÏÕ Ô.Õ. ÓÇÔÅÉÁÓ

ÍÏÔÉÏÕ ÁÉÃÁÉÏÕ ÁÔÔÉÊÇÓ ÐÅËÏÐÏÍÍÇÓÏÕ ÁÔÔÉÊÇÓ ÐÅËÏÐÏÍÍÇÓÏÕ ÍÏÔÉÏÕ ÁÉÃÁÉÏÕ ÊÅÍÔÑÉÊÇÓ ÌÁÊÅÄÏÍÉÁÓ ÁÍ. ÌÁÊ/ÍÉÁÓ-ÈÑÁÊÇÓ ÈÅÓÓÁËÉÁÓ ÈÅÓÓÁËÉÁÓ ÓÔÅÑÅÁÓ ÅËËÁÄÁÓ ÄÕÔÉÊÇÓ ÅËËÁÄÁÓ ÊÑÇÔÇÓ ÓÔÅÑÅÁÓ ÅËËÁÄÁÓ ÐÅËÏÐÏÍÍÇÓÏÕ ÍÏÔÉÏÕ ÁÉÃÁÉÏÕ ÊÑÇÔÇÓ ÐÅËÏÐÏÍÍÇÓÏÕ ÓÔÅÑÅÁÓ ÅËËÁÄÁÓ ÉÏÍÉÙÍ ÍÇÓÙÍ ÓÔÅÑÅÁÓ ÅËËÁÄÁÓ ÁÍÌÁÊ/ÍÉÁÓ-ÈÑÁÊÇÓ ÓÔÅÑÅÁÓ ÅËËÁÄÁÓ ÓÔÅÑÅÁÓ ÅËËÁÄÁÓ ÓÔÅÑÅÁÓ ÅËËÁÄÁÓ ÄÕÔÉÊÇÓ ÌÁÊÅÄÏÍÉÁÓ ÍÏÔÉÏÕ ÁÉÃÁÉÏÕ ÓÔÅÑÅÁÓ ÅËËÁÄÁÓ ÂÏÑÅÉÏÕ ÁÉÃÁÉÏÕ ÊÑÇÔÇÓ

*Ô.Õ.: Ôïðéêü ÕðïêáôÜóôçìá 62

ÁÐÏÄÏÔÉÊÏÔÇÔÁ (%)

ÄÉÊÁÉÏÕ×ÏÉ

100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 90,1 82,0 81,6 74,8 71,2 63,1 60,4 59,2 51,8 46,3 42,6 39,3 39,1 36,8 31,9 27,1 25,6 22,3 18,8 15,6

3.921 7.420 3.699 8.568 1.912 4.266 8.897 6.269 6.133 8.708 7.901 6.774 6.828 7.155 6.461 7.329 5.626 8.350 8.664 5.804 7.203 3.151 9.299 3.567 7.416 5.754 2.594 6.654 4.438 3.366

Ôüìïò 13, Ôåý÷ïò 2, 2001

A. ÆÜâñáò êáé óõí.

(81,2%), äåäïìÝíïõ üôé ðåñßðïõ ôï Þìéóõ ôùí ìïíÜäùí19 ðáñïõóßáóå ôç ìÝãéóôç ôéìÞ áðïäïôéêüôçôáò (100%). ÐáñÜ ôï ìåãÜëï áñéèìü ìïíÜäùí ðïõ åìöÜíéæáí ìÝãéóôç áðïäïôéêüôçôá, õðÞñ÷áí 8 õãåéïíïìéêïß ó÷çìáôéóìïß ìå óõãêñéôéêÞ áðïäïôéêüôçôá ìéêñüôåñç ôïõ 60% (Áñãïýò, ÐåñÜìáôïò, ÊáóôïñéÜò, Óôñáôùíßïõ, ËéâáäåéÜò, Ôñßðïëçò, Ìåóïëïããßïõ êáé Íáõðëßïõ). Áðü áõôÝò ôéò ìïíÜäåò, ïé 4 ôåëåõôáßåò âñßóêïíôáí êÜôù ôïõ 50%, ìå ÷áìçëüôåñç ôç Íïìáñ÷éáêÞ ÌïíÜäá Õãåßáò Íáõðëßïõ (23,98%).

Ã) ÌïíÜäåò ìå ðëçèõóìü åõèýíçò áðü 25.000 Ýùò 50.000 äéêáéïý÷ïõò Óôçí êáôçãïñßá áõôÞ ðåñéëáìâÜíïíôáé 30 õãåéïíïìéêïß ó÷çìáôéóìïß, åê ôùí ïðïßùí ïé 17 åßíáé Íïìáñ÷éáêÝò ÌïíÜäåò Õãåßáò, ïé 12 ÔïðéêÝò ÌïíÜäåò Õãåßáò, åíþ õðÜñ÷åé êáé 1 Ôïðéêü ÕðïêáôÜóôçìá. Ôï ìÝóï ìÝãåèïò ôïõ ðëçèõóìïý åõèýíçò áõôÞò ôçò êáôçãïñßáò Þôáí 34550 äéêáéïý÷ïé. Ôá áðïôåëÝóìáôá ôçò áíÜëõóçò áðïäïôéêüôçôáò ðáñïõóéÜæïíôáé óôïí Ðßíáêá 3. Ç ìÝóç

Ðßíáêáò 2. Áðïäïôéêüôçôá õãåéïíïìéêþí ó÷çìáôéóìþí É.Ê.Á. ìå ðëçèõóìü åõèýíçò áðü 10.000 ìÝ÷ñé 25.000 äéêáéïý÷ïõò ÔÉÔËÏÓ ÌÏÍÁÄÁÓ

ÐÅÑÉÖÅÑÅÉÁ

Ô.Ì.Õ.* ×ÁÚÄÁÑÉÏÕ Ô.Õ.** ÁÌÖÉÓÓÁÓ Ô.Õ. ÑÁÖÇÍÁÓ Ô.Õ. ÓÐÁÑÔÇÓ Ô.Õ. ÁÌÁËÉÁÄÁÓ Ô.Õ. ÓÁÌÏÕ Ô.Õ. ÍÁÎÏÕ T.I.*** ËÁÃÊÁÄÁ Ô.Õ. ÁËÅÎÁÍÄÑÅÉÁÓ Ô.Õ. ÏÑÅÓÔÉÁÄÁÓ Ô.Õ. ÌÅÃÁÑÙÍ Ô.Ì.Õ. ÌÏÓ×ÁÔÏÕ Ô.Ì.Õ. ÓÁËÁÌÉÍÁÓ Í.Ì.Õ.**** ÅÄÅÓÓÁÓ Ô.Ì.Õ. ÁÉÃÉÏÕ Ô.Ì.Õ. ÃÉÁÍÍÉÔÓÙÍ Ô.Ì.Õ. ÍÁÏÕÓÁÓ Ô.Ì.Õ. ×ÉÏÕ Ô.Õ. ÆÁÊÕÍÈÏÕ Ô.Ì.Õ.* ÈÇÂÁÓ Ô.Õ.** ÊÉËÊÉÓ Ô.Õ. ÍÅÙÍ ÌÏÕÄÁÍÉÙÍ Ô.Ì.Õ. ÐÔÏËÅÌÁÉÄÁÓ Ô.Õ. ÁÑÍÁÉÁÓ Í.Ì.Õ.**** ÊÏÑÉÍÈÏÕ Ô.Ì.Õ. ÊÏÑÙÐÉÏÕ Ô.Õ. ÇÃÏÕÌÅÍÉÔÓÁÓ Í.Ì.Õ. ÐÑÅÂÅÆÁÓ Ô.Õ. ÃÑÅÂÅÍÙÍ Í.Ì.Õ. ÑÅÈÕÌÍÏÕ Í.Ì.Õ. ÖËÙÑÉÍÁÓ Ô.Ì.Õ. ÁÑÃÏÕÓ Ô.Ì.Õ. ÐÅÑÁÌÁÔÏÓ Í.Ì.Õ. ÊÁÓÔÏÑÉÁÓ Ô.Õ. ÓÔÑÁÔÙÍÉÏÕ Í.Ì.Õ. ËÅÉÂÁÄÉÁÓ Í.Ì.Õ. ÔÑÉÐÏËÇÓ Í.Ì.Õ. ÌÅÓÏËÏÃÃÉÏÕ Í.Ì.Õ. ÍÁÕÐËÉÏÕ

ÁÔÔÉÊÇÓ ÓÔÅÑÅÁÓ ÅËËÁÄÁÓ ÁÔÔÉÊÇÓ ÐÅËÏÐÏÍÍÇÓÏÕ ÄÕÔÉÊÇÓ ÅËËÁÄÁÓ ÂÏÑÅÉÏÕ ÁÉÃÁÉÏÕ ÍÏÔÉÏÕ ÁÉÃÁÉÏÕ ÊÅÍÔÑÉÊÇÓ ÌÁÊÅÄÏÍÉÁÓ ÁÍ. ÌÁÊÅÄÏÍÉÁÓ-ÈÑÁÊÇÓ ÁÍ. ÌÁÊÅÄÏÍÉÁÓ-ÈÑÁÊÇÓ ÁÔÔÉÊÇÓ ÁÔÔÉÊÇÓ ÁÔÔÉÊÇÓ ÊÅÍÔÑÉÊÇÓ ÌÁÊÅÄÏÍÉÁÓ ÄÕÔÉÊÇÓ ÅËËÁÄÁÓ ÊÅÍÔÑÉÊÇÓ ÌÁÊÅÄÏÍÉÁÓ ÁÍ. ÌÁÊÅÄÏÍÉÁÓ-ÈÑÁÊÇÓ ÂÏÑÅÉÏÕ ÁÉÃÁÉÏÕ ÉÏÍÉÙÍ ÍÇÓÙÍ ÓÔÅÑÅÁÓ ÅËËÁÄÁÓ ÊÅÍÔÑÉÊÇÓ ÌÁÊÅÄÏÍÉÁÓ ÊÅÍÔÑÉÊÇÓ ÌÁÊÅÄÏÍÉÁÓ ÄÕÔÉÊÇÓ ÌÁÊÅÄÏÍÉÁÓ ÊÅÍÔÑÉÊÇÓ ÌÁÊÅÄÏÍÉÁÓ ÐÅËÏÐÏÍÍÇÓÏÕ ÁÔÔÉÊÇÓ ÇÐÅÉÑÏÕ ÇÐÅÉÑÏÕ ÄÕÔÉÊÇÓ ÌÁÊÅÄÏÍÉÁÓ ÊÑÇÔÇÓ ÄÕÔÉÊÇÓ ÌÁÊÅÄÏÍÉÁÓ ÐÅËÏÐÏÍÍÇÓÏÕ ÁÔÔÉÊÇÓ ÄÕÔÉÊÇÓ ÌÁÊÅÄÏÍIÁÓ ÊÅÍÔÑÉÊÇÓ ÌÁÊÅÄÏÍÉÁÓ ÓÔÅÑÅÁÓ ÅËËÁÄÁÓ ÐÅËÏÐÏÍ͹ÓÏÕ ÄÕÔÉÊÇÓ ÅËËÁÄÁÓ ÐÅËÏÐÏÍÍÇÓÏÕ

ÁÐÏÄÏÔÉÊÏÔÇÔÁ (%)

ÄÉÊÁÉÏÕ×ÏÉ

100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 97,2 86,1 84,5 82,0 80,9 80,3 72,3 68,3 67,2 66,7 64,6 61,1 57,1 57,0 51,7 50,9 39,1 38,9 37,8 24,0

14.000 18398 11.699 15.842 17.729 15.291 23.144 15.318 15.433 11.166 15.423 22.380 24.036 22.914 15.243 23.709 21.591 20.751 10129 16.319 19.913 14.915 21.771 12.842 23.062 21194 10.637 13.582 13.819 18.509 20.155 13.042 16.403 15.101 12.401 23.640 20.139 13.784 11.960

* Ô.Ì.Õ.: ÔïðéêÞ ÌïíÜäá Õãåßáò, *** Ô.É.: Ôïðéêü Éáôñåßï, ** Ô.Õ: Ôïðéêü ÕðïêáôÜóôçìá, **** Í.Ì.Õ.: Íïìáñ÷éáêÞ ÌïíÜäá Õãåßáò 63

ÐñùôïâÜèìéá Öñïíôßäá Õãåßáò

A. ÆÜâñáò êáé óõí.

ôéìÞ áðïäïôéêüôçôáò êõìÜíèçêå óå éäéáßôåñá õøçëÜ åðßðåäá (80,8%), áöïý ôï 1/3 ôùí ìïíÜäùí áõôÞò ôçò êáôçãïñßáò ÷áñáêôçñßæïíôáí áðü ôç ìÝãéóôç ôéìÞ, åíþ êáé ç áðüóôáóç ôùí õðïëïßðùí áðü ôï ðñüôõðï áõôü Þôáí ó÷åôéêÜ ðåñéïñéóìÝíç. Ðéï óõãêåêñéìÝíá, 10 õãåéïíïìéêïß ó÷çìáôéóìïß Þôáí 100% áðïäïôéêïß, åíþ ç ÷áìçëüôåñç áðïäïôéêüôçôá ðáñáôçñÞèçêå óôç Íïìáñ÷éáêÞ ÌïíÜäá Õãåßáò Éùáííßíùí (53%). Éäéáßôåñï ÷áñáêôçñéóôéêü ôçò êáôçãïñßáò áõôÞò åßíáé üôé äåí õðÜñ÷åé ïýôå ìßá ìïíÜäá ðïõ íá Ý÷åé áðïäïôéêüôçôá ÷áìçëüôåñç ôïõ 50%.

Íïìáñ÷éáêÝò åíþ ïé õðüëïéðåò 22 åßíáé ÔïðéêÝò ÌïíÜäåò Õãåßáò. Ï ðëçèõóìüò åõèýíçò ðïõ êáôÜ ìÝóï üñï áíôéóôïé÷åß óôçí êáôçãïñßá áõôÞ Þôáí 94450 äéêáéïý÷ïé êáé ç ìÝóç áðïäïôéêüôçôá Þôáí 73,4%. Ïé 10 áðü ôéò ìïíÜäåò áõôÝò åìöÜíéóáí Üñéóôç áðïäïôéêüôçôá (100%). Áðü ôçí Üëëç ðëåõñÜ, 9 õãåéïíïìéêïß ó÷çìáôéóìïß åß÷áí óõãêñéôéêÞ áðïäïôéêüôçôá ÷áìçëüôåñç ôïõ 60%, åíþ 7 áðü áõôÝò (ÇñÜêëåéï, ÁèÞíá, ÐáãêñÜôé, ×áëÜíäñé, ÁëåîÜíäñáò, ÐåéñáéÜò êáé ÐÜôñá) âñßóêïíôáí êÜôù ôïõ 40% (Ðßíáêáò 4).

Å) ÌïíÜäåò ïé ïðïßåò äéáèÝôïõí åñãáóôÞñéá Ä) ÌïíÜäåò ìå ðëçèõóìü åõèýíçò ðëÝïí ôùí 50.000 äéêáéïý÷ùí Ç óõãêåêñéìÝíç êáôçãïñßá ðåñéëáìâÜíåé 34 ÌïíÜäåò Õãåßáò ôïõ ÉÊÁ. Ïé 12 áðü áõôÝò åßíáé

Óå áõôÞ ôçí êáôçãïñßá ðåñéëáìâÜíïíôáé 76 õãåéïíïìéêïß ó÷çìáôéóìïß áðü ôïõò ïðïßïõò ïé 19 åßíáé ÔïðéêÜ ÕðïêáôáóôÞìáôá, ïé 25 åßíáé ÔïðéêÝò ÌïíÜäåò Õãåßáò êáé ïé 32 åßíáé Íïìáñ-

Ðßíáêáò 3. Áðïäïôéêüôçôá õãåéïíïìéêþí ó÷çìáôéóìþí É.Ê.Á. ìå ðëçèõóìü åõèýíçò áðü 25.000 ìÝ÷ñé 50.000 äéêáéïý÷ïõò ÔÉÔËÏÓ ÌÏÍÁÄÁÓ

ÐÅÑÉÖÅÑÅÉÁ

Í.Ì.Õ.* ×ÁÍÉÙÍ Ô.Ì.Õ.** ÁÃ. ÉÅÑÏÈÅÏÕ Ô.Ì.Õ. Á×ÁÑÍÙÍ Ô.Ì.Õ. ÂÕÑÙÍÁ Ô.Ì.Õ. ÃÁËÁÔÓÉÏÕ Ô.Ì.Õ. ÇËÉÏÕÐÏËÇÓ Ô.Ì.Õ. ÉËÉÏÕ Í.Ì.Õ. ÎÁÍÈÇÓ Í Ì.Õ. ÊÅÑÊÕÑÁÓ Í.Ì.Õ. ÊÁÑÄÉÔÓÁÓ Í.Ì.Õ. ÂÅÑÏÉÁÓ Ô.Ì.Õ. ÏÉÍÏÖÕÔÙÍ Í.Ì.Õ. ÊÁÔÅÑÉÍÇÓ Ô.Ì.Õ. ÄÑÁÐÅÔÓÙÍÁÓ Í.Ì.Õ. ËÁÌÉÁÓ Ô.Ì.Õ. ÅËÅÕÓÉÍÁÓ Ô.Ì.Õ. Í. ÖÉËÁÄÅËÖÅÉÁÓ Í.Ì.Õ. ÔÑÉÊÁËÙÍ Í.Ì.Õ. ×ÁËÊÉÄÁÓ Í.Ì.Õ. ÁËÅÎ/ÐÏËÇÓ Ô.Ì.Õ. ÁÃÑÉÍÉÏÕ Í.Ì.Õ. ÁÑÔÁÓ Í.Ì.Õ. ÐÕÑÃÏÕ ÇËÅÉÁÓ Ô.Ì.Õ. ÁÃ. ÁËÅÎÉÏÕ Í.Ì.Õ. ÌÕÔÉËÇÍÇÓ Í.Ì.Õ. ÊÁËÁÌÁÔÁÓ Í.Ì.Õ. ÊÏÆÁÍÇÓ Ô.Y.*** ÁÑÃÏÓÔÏËÉÏÕ Í.Ì.Õ. ÊÏÌÏÔÇÍÇÓ Í.Ì.Õ. ÉÙÁÍÍÉÍÙÍ

ÊÑÇÔÇÓ ÁÔÔÉÊÇÓ ÁÔÔÉÊÇÓ ÁÔÔÉÊÇÓ ÁÔÔÉÊÇÓ ÁÔÔÉÊÇÓ ÁÔÔÉÊÇÓ ÁÍ. ÌÁÊÅÄÏÍÉÁÓ-ÈÑÁÊÇÓ ÉÏÍÉÙÍ ÍÇÓÙÍ ÈÅÓÓÁËÉÁÓ ÁÍ. ÌÁÊÅÄÏÍÉÁÓ-ÈÑÁÊÇÓ ÓÔÅÑÅÁÓ ÅËËÁÄÁÓ ÊÅÍÔÑÉÊÇÓ ÌÁÊÅÄÏÍÉÁÓ ÁÔÔÉÊÇÓ ÓÔÅÑÅÁÓ ÅËËÁÄÁÓ ÁÔÔÉÊÇÓ ÁÔÔÉÊÇÓ ÈÅÓÓÁËÉÁÓ ÓÔÅÑÅÁÓ ÅËËÁÄÁÓ ÁÍ. ÌÁÊÅÄÏÍÉÁÓ-ÈÑÁÊÇÓ ÄÕÔÉÊÇÓ ÅËËÁÄÁÓ ÇÐÅÉÑÏÕ ÄÕÔÉÊÇÓ ÅËËÁÄÁÓ ÄÕÔÉÊÇÓ ÅËËÁÄÁÓ ÂÏÑÅÉÏÕ ÁÉÃÁÉÏÕ ÐÅËÏÐÏÍÍÇÓÏÕ ÄÕÔÉÊÇÓ ÌÁÊÅÄÏÍÉÁÓ ÉÏÍÉÙÍ ÍÇÓÙÍ ÁÍ. ÌÁÊÅÄÏÍÉÁÓ-ÈÑÁÊÇÓ ÇÐÅÉÑÏÕ

* Í.Ì.Õ.: Íïìáñ÷éáêÞ MovÜäá Õãåßáò, 64

ÁÐÏÄÏÔÉÊÏÔÇÔÁ (%)

ÄÉÊÁÉÏÕ×ÏÉ

100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 98,3 89,0 81,6 81,3 76,7 75,2 74,1 73,5 73,2 73,1 72,6 72,1 68,8 63,8 62,7 62,0 60,6 56,1 55,1 53,0

41.058 32.490 45.325 35.248 37.185 38.304 27.655 42.671 38.695 26.272 28.750 28.717 36.452 33.950 38.775 26.832 27.340 34.598 43.359 34.948 33.437 30.109 25.237 39.665 35.035 33.346 36.944 26.067 29.188 48.856

** Ô.Ì.Õ.: ÔïðéêÞ ÌïíÜäá Õãåßáò,

*** Ô.Õ.: Ôïðéêü ÕðïêáôÜóôçìá

Ôüìïò 13, Ôåý÷ïò 2, 2001

A. ÆÜâñáò êáé óõí.

÷éáêÝò ÌïíÜäåò Õãåßáò. Ïé 40 áðü áõôÝò åìöÜíéóáí Üñéóôç áðïäïôéêüôçôá. Ç ìÝóç ôéìÞ áðïäïôéêüôçôáò êõìáßíåôáé óå éäéáßôåñá õøçëÜ åðßðåäá (87,2%) áöïý ôï 52,6% ôïõ óõíüëïõ ôùí ìïíÜäùí áõôÞò ôçò êáôçãïñßáò ÷áñáêôçñßæïíôáí áðü ôç ìÝãéóôç ôéìÞ åíþ ôï 27,6% åìöÜíéóå áðïäïôéêüôçôá áðü 70 Ýùò 96% (Ðßíáêáò 5).

ÓõæÞôçóç êáé ÓõìðåñÜóìáôá Ç ìÝèïäïò ôùí "ÂÝëôéóôùí Ðñïôýðùí Áðïäïôéêüôçôáò" Ý÷åé óáí ôåëéêü óôü÷ï íá áðáíôÞóåé óôï êõñßáñ÷ï åñþôçìá êÜèå ìåèüäïõ áîéïëüãçóçò, äçëáäÞ áí êáé óå ðïéï âáèìü ç ó÷Ýóç ôùí åéóñïþí ìå ôéò åêñïÝò åßíáé åðéôõ÷Þò. Ãéá ôç óõ-

ãêåêñéìÝíç åñãáóßá, ï óêïðüò áõôüò ìåôáöñÜæåôáé óôï åñþôçìá ôçò äéåñåýíçóçò ôïõ âáèìïý, óôïí ïðïßï Ýíáò õãåéïíïìéêüò ó÷çìáôéóìüò ðñùôïâÜèìéáò ðåñßèáëøçò ôïõ É.Ê.Á. ìðïñåß íá åðéôý÷åé ìÝãéóôåò åêñïÝò ìå ôï åëÜ÷éóôï ôùí åéóñïþí. Ç âáóéêÞ éäÝá ôçò DEA åßíáé íá âñåèåß ç âÝëôéóôç åéêïíéêÞ êáôÜóôáóç ãéá êáèåìéÜ áðü ôéò ìïíÜäåò ôïõ óõíüëïõ. ÅÜí ç åéêïíéêÞ êáôÜóôáóç åßíáé êáëýôåñç ôçò ðñáãìáôéêÞò, åßôå ãéáôß äßíåé ðåñéóóüôåñåò åêñïÝò õðü ôéò ßäéåò åéóñïÝò, åßôå ãéáôß äßíåé ôéò ßäéåò åêñïÝò áëëÜ ìå ëéãüôåñåò åéóñïÝò, ôüôå ç ðñáãìáôéêÞ êáôÜóôáóç ÷áñáêôçñßæåôáé ùò ìç áðïôåëåóìáôéêÞ. Ç áíåýñåóç ó÷åôéêÜ áðïäïôéêþí ðáñáìÝôñùí ëåéôïõñãåß ôåëéêÜ óáí âÜóç áíáöïñÜò ãéá ôç ìÝôñçóç ôçò áðïäïôéêüôçôáò. ¸ôóé, ç ìÝèïäïò ÷áñáêôçñßæåé ôïí áðï-

Ðßíáêáò 4. Áðïäïôéêüôçôá õãåéïíïìéêþí ó÷çìáôéóìþí É.Ê.Á. ìå ðëçèõóìü åõèýíçò Üíù ôùí 50.000 äéêáéïý÷ùí ÔÉÔËÏÓ ÌÏÍÁÄÁÓ

ÐÅÑÉÖÅÑÅÉÁ

Ô.Ì.Õ.* ÐÁÔÇÓÉÙÍ Ô.M.Y. AÃ. ÁÍÁÑÃÕÑÙÍ Ô.Ì.Õ. ÄÁÖÍÇÓ Ô.M.Y. KEPAMEIKOY Ô.Ì.Õ. ÊÁÌÉÍÉÙÍ ÐÅÉÑÁÉÁ Ô.Ì.Õ. 25ÇÓ ÌÁÑÔÉÏÕ ÈÅÓÓÁËÏÍÉÊÇÓ Ô.Ì.Õ. ÍÅÁÐÏËÇÓ ÈÅÓ/ÊÇÓ Ô.Ì.Õ. Í. ÊÏÓÌÏÕ Ô.Ì.Õ. ÍÉÊÁÉÁÓ Í.Ì.Õ.** ÈÅÓ/ÊÇÓ Ô.Ì.Õ. ÊÁËËÉÈÅÁÓ Í.Ì.Õ. ÊÁÂÁËÁÓ Ô.Ì.Õ. ÐÕËÇÓ ÁÎÉÏÕ Ô.Ì.Õ. ÁÌÁÑÏÕÓÉÏÕ Í.Ì.Õ. ÂÏËÏÕ Ô.Ì.Õ. ÔÏÕÌÐÁÓ ÈÅÓ/ÊÇÓ Í.Ì.Õ. ÁÉÃÁËÅÙ Ô.Ì.Õ. ÐË. ÁÔÔÉÊÇÓ Í.Ì.Õ. ÄÑÁÌÁÓ Í.Ì.Õ. ÓÅÑÑÙÍ Í.Ì.Õ. ËÁÑÉÓÁÓ Ô.Ì.Õ. Í. ÉÙÍÉÁÓ Í.Ì.Õ. ÑÏÄÏÕ Ô.Ì.Y. AÃ. ÓÏÖÉÁÓ Ô.Ì.Õ. ÐÅÑÉÓÔÅÑÉÏÕ Ô.Ì.Õ. ÃËÕÖÁÄÁÓ Ô.Ì.Õ. ÆÙÃÑÁÖÏÕ Í.Ì.Õ. ÇÑÁÊËÅÉÏÕ Í.Ì.Õ. ÁÈÇÍÁÓ Ô.Ì.Õ. ÐÁÃÊÑÁÔÉÏÕ Ô.Ì.Õ. ×ÁËÁÍÄÑÉÏÕ Ô.Ì.Õ. ÁËÅÎÁÍÄÑÁÓ Í.Ì.Õ. ÐÅÉÑÁÉÁ Í.Ì.Õ. ÐÁÔÑÁÓ

ÁÔÔÉÊÇÓ ÁÔÔÉÊÇÓ ÁÔÔÉÊÇÓ ÁÔÔÉÊÇÓ ÁÔÔÉÊÇÓ ÊÅÍÔÑÉÊÇÓ ÌÁÊÅÄÏÍÉÁÓ ÊÅÍÔÑÉÊÇÓ ÌÁÊÅÄÏÍÉÁÓ ÁÔÔÉÊÇÓ ÁÔÔÉÊÇÓ ÊÅÍÔÑÉÊÇÓ ÌÁÊÅÄÏÍÉÁÓ ÁÔÔÉÊÇÓ ÁÍ. ÌÁÊ/ÍÉÁÓ-ÈÑÁÊÇÓ ÊÅÍÔÑÉÊÇÓ ÌÁÊÅÄÏÍÉÁÓ ÁÔÔÉÊÇÓ ÈÅÓÓÁËÉÁÓ ÊÅÍÔÑÉÊÇÓ ÌÁÊÅÄÏÍÉÁÓ ÁÔÔÉÊÇÓ ÁÔÔÉÊÇÓ ÁÍ. ÌÁÊ/ÍÉÁÓ-ÈÑÁÊÇÓ ÊÅÍÔÑÉÊÇÓ ÌÁÊÅÄÏÍÉÁÓ ÈÅÓÓÁËÉÁÓ ÁÔÔÉÊÇÓ ÍÏÔÉÏÕ ÁÉÃÁÉÏÕ ÁÔÔÉÊÇÓ ÁÔÔÉÊÇÓ ÁÔÔÉÊÇÓ ÁÔÔÉÊÇÓ ÊÑÇÔÇÓ ÁÔÔÉÊÇÓ ÁÔÔÉÊÇÓ ÁÔÔÉÊÇÓ ÁÔÔÉÊÇÓ ÁÔÔÉÊÇÓ ÄÕÔÉÊÇÓ ÅËËÁÄÁÓ

ÁÐÏÄÏÔÉÊÏÔÇÔÁ (%) ÄÉÊÁÉÏÕ×ÏÉ 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 90,5 89,7 87,0 80,0 79,9 77,7 76,0 75,9 75,5 74,1 69,5 69,3 67,5 64,3 60,8 57,3 53,2 39,4 39,3 38,5 35,7 34,8 32,1 28,6

102.991 109.753 50.342 73.765 57.040 88.032 136.417 51.317 103.483 220.696 165.390 59.202 179.764 108367 69.957 58.564 98.097 53.226 53.956 83.363 69.618 87.500 87.619 98.796 122.359 70.036 50.348 133.267 101.965 72.930 83.575 160.106 98478 50.991

* ÔÌ.Õ.: ÔïðéêÞ ÌïíÜäá Õãåßáò, ** ÍÌ.Õ.: Íïìáñ÷éáêÞ ÌïíÜäá Õãåßáò 65

ÐñùôïâÜèìéá Öñïíôßäá Õãåßáò

A. ÆÜâñáò êáé óõí.

Ðßíáêáò 5. Áðïäïôéêüôçôá õãåéïíïìéêþí ó÷çìáôéóìþí ðñùôïâÜèìéáò ðåñßèáëøçò ÉÊÁ ïé ïðïßïé äéáèÝôïõí åñãáóôÞñéá ÔÉÔËÏÓ ÌÏÍÁÄÁÓ

ÐÅÑÉÖÅÑÅÉÅÓ

Ô.Õ.* ÁÎÉÏÕÐÏËÇÓ Ô.Õ. ÉÅÑÁÐÅÔÑÁÓ Ô.Ì.Õ.** ÐÅÑÉÓÔÅÑÉÏÕ Í.Ì.Õ.*** ÈÅÓÓÁËÏÍÉÊÇÓ Ô.Ì.Õ. ÐË. ÁÔÔÉÊÇÓ Ô.Ì.Õ. ÍÉÊÁÉÁÓ Ô.Ì.Õ. ÐÁÔÇÓÉÙÍ Ô.Ì.Õ. ÐÕËÇÓ ÁÎÉÏÕ Ô.Õ. ÊÑÁÍÉÄÉÏÕ Ô.Õ. ÉÓÔÉÁÉÁÓ Ô.Õ. ÌÕÑÉÍÁÓ ËÇÌÍÏÕ Ô.Õ. ÊÕÐÁÑÉÓÓÉÁÓ Ô.Ì.Õ. ÁÃÑÉÍÉÏÕ Ô.Õ. ÁÌÁËÉÁÄÁÓ Ô.Ì.Õ. ÁÉÃÉÏÕ Ô.Ì.Õ. ÍÁÏÕÓÁÓ Ô.Ì.Õ. ÓÁËÁÌÉÍÁÓ Ô.Õ. ÍÁÕÐÁÊÔÏÕ Ô.Ì.Õ. ÐÔÏËÅÌÁÉÄÁÓ Í.Ì.Õ. ×ÉÏÕ Ô.Õ. ÇÃÏÕÌÅÍÉÔÓÁÓ Ô.Õ. ÓÁÌÏÕ Ô.Õ. ÓÐÁÑÔÇÓ Í.Ì.Õ. ÊÅÑÊÕÑÁÓ Í.Ì.Õ. ÊÁÑÄÉÔÓÁÓ Í.Ì.Õ. ÂÅÑÏÉÁÓ Ô.Ì.Õ. ÔÏÕÌÐÁÓ ÈÅÓ/ÊÇÓ Ô.Ì.Õ. ÉËÉÏÕ Í.Ì.Õ. ÑÅÈÕÌÍÏÕ Ô.Ì.Õ. ÁÃ. ÉÅÑÏÈÅÏÕ Í.Ì.Õ. ÊÁÔÅÑÉÍÇÓ Í.Ì.Õ. ÊÁËÁÌÁÔÁÓ Í.Ì.Õ. ÑÏÄÏÕ Í.Ì.Õ. ×ÁÍÉÙÍ Í.Ì.Õ. ÄÑÁÌÁÓ Í.Ì.Õ. ÎÁÍÈÇÓ Ô.Ì.Õ. ÁÃ. ÁÍÁÑÃÕÑÙÍ Ô.Ì.Õ. ÊÁÌÉÍÉÙÍ Ô.Ì.Õ.** 25ÇÓ ÌÁÑÔÉÏÕ ÈÅÓ/ÊÇÓ Í.Ì.Õ.*** ÁÈÇÍÁÓ Í.Ì.Õ. ÅÄÅÓÓÁÓ Ô.Õ.* ÊÉÁÔÏÕ Ô.Ì.Õ. ÁÃ. ÓÏÖÉÁÓ Ô.Ì.Õ. ÁÑÃÏÕÓ Í.Ì.Õ. ÊÁÂÁËÁÓ Í.Ì.Õ. ÂÏËÏÕ Í.Ì.Õ. ÊÏÑÉÍÈÏÕ Ô.Ì.Õ. ÊÁËËÉÈÅÁÓ Í.Ì.Õ. ÓÅÑÑÙÍ Í.Ì.Õ. ËÁÌÉÁÓ Í.Ì.Õ. ËÅÉÂÁÄÉÁÓ Ô.Ì.Õ. ÇËÉÏÕÐÏËÇÓ Í.Ì.Õ. ÁËÅÎ/ÐÏËÇÓ Ô.Ì.Õ. ÃÉÁÍÍÉÔÓÙÍ Ô.Ì.Õ. ÐÁÃÊÑÁÔÉÏÕ

ÊÅÍÔÑÉÊÇÓ ÌÁÊÅÄÏÍÉÁÓ ÊÑÇÔÇÓ ÁÔÔÉÊÇÓ ÊÅÍÔÑÉÊÇÓ ÌÁÊÅÄÏÍÉÁÓ ÁÔÔÉÊÇÓ ÁÔÔÉÊÇÓ ÁÔÔÉÊÇÓ ÊÅÍÔÑÉÊÇÓ ÌÁÊÅÄÏÍÉÁÓ ÐÅËÏÐÏÍÍÇÓÏÕ ÓÔÅÑÅÁÓ ÅËËÁÄÁÓ ÂÏÑÅÉÏÕ ÁÉÃÁÉÏÕ ÐÅËÏÐÏÍÍÇÓÏÕ ÄÕÔÉÊÇÓ ÅËËÁÄÁÓ ÄÕÔÉÊÇÓ ÅËËÁÄÁÓ ÄÕÔÉÊÇÓ ÅËËÁÄÁÓ ÁÍ. ÌÁÊ/ÍÉÁÓ & ÈÑÁÊÇÓ ÁÔÔÉÊÇÓ ÄÕÔÉÊÇÓ ÅËËÁÄÁÓ ÄÕÔÉÊÇÓ ÌÁÊÅÄÏÍÉÁÓ ÂÏÑÅÉÏÕ ÁÉÃÁÉÏÕ ÇÐÅÉÑÏÕ ÂÏÑÅÉÏÕ ÁÉÃÁÉÏÕ ÐÅËÏÐÏÍÍÇÓÏÕ ÉÏÍÉÙÍ ÍÇÓÙÍ ÈÅÓÓÁËÉÁÓ ÁÍ. ÌÁÊ/ÍÉÁÓ & ÈÑÁÊÇÓ ÊÅÍÔÑÉÊÇÓ ÌÁÊÅÄÏÍÉÁÓ ÁÔÔÉÊÇÓ ÊÑÇÔÇÓ ÁÔÔÉÊÇÓ ÊÅÍÔÑÉÊÇÓ ÌÁÊÅÄÏÍÉÁÓ ÐÅËÏÐÏÍÍÇÓÏÕ ÍÏÔÉÏÕ ÁÉÃÁÉÏÕ ÊÑÇÔÇÓ ÁÍÁÔ. ÌÁÊ/ÍÉÁÓ & ÈÑÁÊÇÓ ÁÍÁÔ. ÌÁÊ/ÍÉÁÓ & ÈÑÁÊÇÓ ÁÔÔÉÊÇÓ ÐÅÉÑÁÉÁ ÁÔÔÉÊÇÓ KENT. ÌÁÊÅÄÏÍÉÁÓ ÁÔÔÉÊÇÓ KENT. ÌÁÊ/ÍÉÁÓ ÐÅËÏÐÏÍÍÇÓÏÕ ÁÔÔÉÊÇÓ ÐÅËÏÐÏÍÍÇÓÏÕ ÁÍÁÔ. ÌÁÊ/ÍÉÁÓ & ÈÑÁÊÇÓ ÈÅÓÓÁËÉÁÓ ÐÅËÏÐÏÍÍÇÓÏÕ ÁÔÔÉÊÇÓ KENT. ÌÁÊÅÄÏÍÉÁÓ ÓÔÅÑÅÁÓ ÅËËÁÄÁÓ ÓÔÅÑÅÁÓ ÅËËÁÄÁÓ ÁÔÔÉÊÇÓ ÁÍÁÔ. ÌÁÊ/ÍÉÁÓ - ÈÑÁÊÇÓ KENT. ÌÁÊ/ÍÉÁÓ ÁÔÔÉÊÇÓ

* Ô.Õ.: Ôïðéêü ÕðïêáôÜóôçìá, 66

** Ô.Ì.Õ.: ÔïðéêÞ ÌïíÜäá Õãåßáò,

ÁÐÏÄÏÔÉÊÏÔÇÔÁ (%) 100,0% 100,0% 100,0% 100,0% 100,0% 100,0% 100,0% 100,0% 100,0% 100,0% 100,0% 100,0% 100,0% 100,0% 100,0% 100,0% 100,0% 100,0% 100,0% 100,0% 100,0% 100,0% 100,0% 100,0% 100,0% 100,0% 100,0% 100,0% 100,0% 100,0% 100,0% 100,0% 100,0% 100,0% 100,0% 100,0% 100,0% 100,0% 100,0% 100,0% 95,0% 93,5% 92,7% 92,6% 92,1% 90,7% 88,8% 88,4% 84,8% 82,8% 80,3% 79,9%" 79,5% 79,3% 78,4%

ÄÉÊÁÉÏÕ×ÏÉ 8.897 5.626 122.359 220.696 53.226 103.483 102.991 179.764 1.912 7.155 4.438 6.461 33.437 17.729 15.243 21.591 24.036 6.774 21.771 20.751 10.637 15.291 15.842 38.695 26.272 28.750 58.564 27.655 18.509 32.490 36.452 33.346 87.619 41.058 53.956 42.671 109.753 57.040 88.032 101.965 22.914 8.350 98.796 13.042 59.202 69.957 23.062 162.790 83.363 38.775 23.640 38.304 34.948 23.709 72.930

*** N.M.Õ.: Íïìáñ÷éáêÞ ÌïíÜäá Õãåßáò

Ôüìïò 13, Ôåý÷ïò 2, 2001

A. ÆÜâñáò êáé óõí.

Ðßíáêáò 5. Áðïäïôéêüôçôá õãåéïíïìéêþí ó÷çìáôéóìþí ðñùôïâÜèìéáò ðåñßèáëøçò ÉÊÁ ïé ïðïßïé äéáèÝôïõí åñãáóôÞñéá (ÓõíÝ÷åéá) ÔÉÔËÏÓ ÌÏÍÁÄÁÓ

ÐÅÑÉÖÅÑÅÉÅÓ

Í.Ì.Õ. ÖËÙÑÉÍÁÓ Í.Ì.Õ. ÐÕÑÃÏÕ ÇËÅÉÁÓ Í.Ì.Õ. ËÁÑÉÓÁÓ Í.Ì.Õ. ÊÏÆÁÍÇÓ Í.Ì.Õ. ÊÏÌÏÔÇÍÇÓ Ô.Ì.Õ. Í. ÉÙÍÉÁÓ Í.Ì.Õ. ÁÑÔÁÓ Ô.Õ. ÃÑÅÂÅÍÙÍ Ô.Õ. ÆÁÊÕÍÈÏÕ Í.Ì.Õ. ÇÑÁÊËÅÉÏÕ Ô.Õ. ËÅÕÊÁÄÁÓ Í.Ì.Õ. ÐÅÉÑÁÉÁ Í.Ì.Õ. ÉÙÁÍÍÉÍÙÍ Ô.Ì.Õ. ÊÏÑÙÐÉÏÕ Ô.Õ. ÏÑÅÓÔÉÁÄÁÓ Í.Ì.Õ. ÔÑÉÊÁËÙÍ Í.Ì.Õ. ÐÁÔÑÁÓ Ô.Õ. ÓÇÔÅÉÁÓ Ô.Ì.Õ. ÁËÅÎÁÍÄÑÁÓ Ô.Õ. ÁÑÃÏÓÔÏËÉÏÕ Ô.Õ. ËÅÑÏÕ

ÄÕÔÉÊÇÓ ÌÁÊ/ÍÉÁÓ ÄÕÔÉÊÇÓ ÅËËÁÄÁÓ ÈÅÓÓÁËÉÁÓ ÄÕÔÉÊÇÓ ÌÁÊ/ÍÚÁÓ ÁÍÁÔ. ÌÁÊ/ÍÉÁÓ & ÈÑÁÊÇÓ ÁÔÔÉÊÇÓ Æ ÇÐÅÉÑÏÕ ÄÕÔÉÊÇÓ ÌÁÊÅÄÏÍÉÁÓ ÉÏÍÉÙÍ ÍÇÓÙÍ ÊÑÇÔÇÓ ÉÏÍÉÙÍ ÍÇÓÙÍ ÁÔÔÉÊÇÓ ÇÐÅÉÑÏÕ ÁÔÔÉÊÇÓ ÁÍÁÔ. ÌÁÊ/ÍÉÁÓ & ÈÑÁÊÇÓ ÈÅÓÓÁËÉÁÓ ÄÕÔÉÊÇÓ ÅËËÁÄÁÓ ÊÑÇÔÇÓ ÁÔÔÉÊÇÓ ÉÏÍÉÙÍ ÍÇÓÙÍ ÍÏÔÉÏÕ ÁÉÃÁÉÏÕ

* Ô.Õ.: Ôïðéêü ÕðïêáôÜóôçìá,

ÁÐÏÄÏÔÉÊÏÔÇÔÁ (%)

** Ô.Ì.Õ.: ÔïðéêÞ ÌïíÜäá Õãåßáò,

äïôéêüôåñï õãåéïíïìéêü ó÷çìáôéóìü ùò ðñüôõðï, áíôéóôïé÷ßæïíôáò ôï óõíôåëåóôÞ áðüäïóçò 1 (100%), åíþ óôïõò õðüëïéðïõò ðñïóäßäåé óõíôåëåóôÝò åíäåéêôéêïýò ôçò áðüóôáóçò ðïõ ôïõò ÷ùñßæåé áðü ôï ðñüôõðï. Ç áðïôýðùóç ôùí áðïôåëåóìÜôùí ôçò áíÜëõóçò ìå ôç ìÝèïäï ôùí âÝëôéóôùí ðñïôýðùí áðïäïôéêüôçôáò (DEA) áðïôåëåß ìéá ðñþôç ðñïóðÜèåéá ðñïóÝããéóçò êáé êáôáãñáöÞò ôçò óõãêñéôéêÞò áðïäïôéêüôçôáò ôùí õãåéïíïìéêþí ó÷çìáôéóìþí ôïõ ïñãáíéóìïý. Ç ìÝèïäïò ìðïñåß íá ÷ñçóéìïðïéçèåß ãéá ôïõò áêüëïõèïõò óôü÷ïõò: • Ôçí áíÜäåéîç ôïõ óõíïëéêïý æçôÞìáôïò ôçò áðïäïôéêüôçôáò ôùí ìïíÜäùí ðáñï÷Þò ðñùôïâÜèìéùí õðçñåóéþí õãåßáò ôïõ É.Ê.Á.

• Ôçí êáôáãñáöÞ ôùí ìç áðïäïôéêþí õãåéïíïìéêþí ó÷çìáôéóìþí ðñùôïâÜèìéáò ðåñßèáëøçò, êáèþò êáé ôçí õðüäåéîç ôïõ ôñüðïõ ðñïóÝããéóçò ôïõ ðñïôýðïõ ìÝóù áëëáãÞò ôùí ëåéôïõñãéêþí äéáäéêáóéþí Þ ìÝóù ðáñåìâÜóåùí óôïí ôñüðï ðñïãñáììáôéóìïý ôïõò.

• Ôçí áðïôýðùóç ôçò õöéóôÜìåíçò ãåùãñáöéêÞò áíéóïêáôáíïìÞò êáé äéáöïñïðïßçóçò óôçí ðáñï÷Þ õãåéïíïìéêþí õðçñåóéþí.

• Ôçí Ýììåóç õðïâïÞèçóç ôïõ ïñãáíéóìïý óôç ëÞøç áðïöÜóåùí êáôÜëëçëçò êáé ïñèïëïãéêÞò ÷ñÞóçò ôùí ðüñùí.

ÄÉÊÁÉÏÕ×ÏÉ

77,9% 76,5%

207.55 25.237

71,9% 71,6% 71,0% 69,8%

36.944 29.188 87.500 30.109

63,4% 63,2% 62,8% 62,6% 61,3% 60,7% 58,0% 49,7% 44,9% 43,8% 37,9%

10.129 133.267 5.804 98.478 48.856 21.194 66 34.598 50.991 3.366 160.106 26.067 0

*** N.M.Õ.: Íïìáñ÷éáêÞ ÌïíÜäá Õãåßáò

Åêôüò üìùò áðü ôç ÷ñçóéìüôçôÜ ôçò, ç ìÝèïäïò ôùí âÝëôéóôùí ðñïôýðùí áðïäïôéêüôçôáò åãêõìïíåß êáé êéíäýíïõò, êõñßùò ëüãù ôùí ðåñéïñéóìÝíùí ðëçñïöïñéþí ðïõ ìðïñïýí íá ÷ñçóéìïðïéçèïýí óôéò åêñïÝò, áëëÜ êáé ëüãù ôçò óýãêñéóçò ó÷çìáôéóìþí äéáöïñåôéêïý ìåãÝèïõò êáé ðñïäéáãñáöþí. ¸íá ðåñáéôÝñù æÞôçìá áöïñÜ êáé óôçí åëåã÷üìåíç áîéïðéóôßá ôùí õöéóôÜìåíùí óôïé÷åßùí. Ôï æÞôçìá ôçò ìåãÜëçò äéáêýìáíóçò ôïõ ìåãÝèïõò ôùí ìïíÜäùí áíôéìåôùðßóôçêå ìå ôçí êáôçãïñéïðïßçóÞ ôïõò óå 4 ïìÜäåò êáé ôç äéåîáãùãÞ åðéìÝñïõò áíáëýóåùí. ¼óïí áöïñÜ óôç ó÷åôéêÞ Ýëëåéøç äéáèÝóéìùí, áëëÜ êáé óå ïñéóìÝíåò ðåñéðôþóåéò áîéüðéóôùí, ðëçñïöïñéþí, áíáãíùñßæåôáé üôé áðïôåëåß ðåñéïñéóìü, üìùò äåí ðñÝðåé íá ëåéôïõñãåß áðïôñåðôéêÜ óôéò ðñïóðÜèåéåò áîéïëüãçóçò ôçò áðïäïôéêüôçôáò ôçò ëåéôïõñãßáò ôùí ìïíÜäùí. Ùóôüóï, åßíáé áíáìöéóâÞôçôï üôé ç åñìçíåßá ôùí áðïôåëåóìÜôùí ðñÝðåé ðåñéóóüôåñï íá áðïóêïðåß óôçí åíäåéêôéêÞ ðáñÜ óôçí áðüëõôç áîéïëüãçóç ôùí ìïíÜäùí ôïõ ïñãáíéóìïý. Óå ó÷Ýóç ìå ôá áðïôåëÝóìáôá ôùí äéáöüñùí êáôçãïñéþí ôçò áíÜëõóçò âÝëôéóôùí ðñïôýðùí áðïäïôéêüôçôáò, äéáöáßíåôáé üôé ôçí õøçëüôåñç ìÝóç áðïäïôéêüôçôá åß÷áí ïé õãåéïíïìéêïß ó÷çìáôéóìïß ìå ðëçèõóìü åõèýíçò 10.00067

ÐñùôïâÜèìéá Öñïíôßäá Õãåßáò

25.000 (81,2%) êáé 25.000-50.000 äéêáéïý÷ïõò (80,8%) áíôßóôïé÷á. Ôï åýñçìá áõôü, óå óõíäõáóìü ìå ôï ãåãïíüò üôé êáìéÜ ìïíÜäá ìå ðëçèõóìü åõèýíçò 25.000-50.000 äéêáéïý÷ïõò äåí åìöÜíéóå áðïäïôéêüôçôá ìéêñüôåñç ôïõ 50%, õðïäåéêíýåé üôé áõôü ôï ìÝãåèïò ìïíÜäáò ðéèáíÜ íá áðïôåëåß ðñüôõðï áðïäïôéêüôçôáò. Áðü ôçí Üëëç ìåñéÜ, ôç ÷áìçëüôåñç ìÝóç áðïäïôéêüôçôá (66%) åìöÜíéóáí ïé ìéêñüôåñåò ìïíÜäåò (ìå ðëçèõóìü åõèýíçò ìÝ÷ñé 10.000 äéêáéïý÷ïõò), õðïäåéêíýïíôáò ôç óçìáíôéêÞ áðüêëéóÞ ôïõò áðü ôï ðñüôõðï áðïäïôéêüôçôáò. ÅðéðñïóèÝôùò, áðü ôçí áíÜëõóç öáßíåôáé üôé ç áðïäïôéêüôçôá ôùí ìïíÜäùí ïé ïðïßåò äéáèÝôïõí åñãáóôÞñéá åßíáé éäéáßôåñá õøçëÞ (87,2%). Óå êÜèå ðåñßðôùóç, ç ïñéïèÝôçóç åíüò áðïäåêôïý åýñïõò áðïäïôéêüôçôáò êáé ç ðñïóÝããéóç ôïõ ðñüôõðïõ ìåãÝèïõò ìïíÜäáò, óå ó÷Ýóç ìå ôçí áðïäïôéêüôçôá, ðñÝðåé íá áðïôåëïýí æçôÞìáôá ðñïôåñáéüôçôáò ãéá ôç ÷Üñáîç ðïëéôéêÞò ôïõ ïñãáíéóìïý óå âÜèïò ÷ñüíïõ.

A. ÆÜâñáò êáé óõí.

4.

5.

6.

7.

8.

9.

10.

11.

Âéâëéïãñáößá 1. E. ÌùñáÀôçò, Å. Ãåùñãïýóç, ×. Æçëßäçò, Ì. Èåïäþñïõ, Í. Ðïëýæïò. ÌåëÝôç ãéá ôçí ïñãÜíùóç êáé ëåéôïõñãßá ïëïêëçñùìÝíïõ óõóôÞìáôïò ðñùôïâÜèìéáò éáôñéêÞò öñïíôßäáò. Õðïõñãåßï Õãåßáò êáé Ðñüíïéáò. ÁèÞíá 1995.

2. Ç. Luft. Measuring outcomes for improved provider performance. In: Chinitz D., Cohen J., (eds.). Governments and health systems. Implications of differing involvements. Wiley. Chichester 1998.

3. A. Long, S. Harrison. Health services perform-

68

12.

13.

ance: Effectiveness and efficiency. Croom Helm.

London 1985.

M. Powell. Evaluating the National Health Service. Open University Press. Buckingham 1997.

M. Drummond. Principles of economic appraisal in health care. Oxford University Press. Oxford 1980.

M. Drummond, B. O'Brien, G. Stoddart, G. Torrance. Methods for the economic evaluation of health care programmes. Oxford University Press. Oxford 1997.

A. McGuire, J. Henderson, G. Mooney. The economics of health care. An introductory text.

Routledge. London 1988 C. Phelps. Health economics. Addison-Wesley.

Reading 1997.

M. Farrell. The measurement of productive efficiency. Journal of the Royal Statistical Society A 120:235-281, 1957.

A. Chames, W. Cooper, E. Rhodes. Measuring the efficiency of decision making units. European Journal of Operational Research 2:429444, 1978. É. Ìçôñüðïõëïò, Á. Áèáíáóüðïõëïò, Á. Óéóóïýñáò. Áîéïëüãçóç ôçò áðïäïôéêüôçôáò ôùí õãåéïíïìéêþí õðïêáôáóôçìÜôùí ôïõ ÉÊÁ. ÅöáñìïãÞ ôçò ìåèüäïõ DEA (Data Envelopment Analysis). Êïéíùíßá, Ïéêïíïìßá êáé Õãåßá 5, 1:5-21, 1996. É. Ìçôñüðïõëïò, Á. Óéóóïýñáò. ÅöáñìïãÞ ôçò ìåèüäïõ DEA ãéá ôïí êáèïñéóìü êáé ôçí áîéïëüãçóç ôçò ðáñáãùãéêüôçôáò ôùí êÝíôñùí õãåßáò. ¸äñá Åðé÷åéñçóéáêÞò ¸ñåõíáò. ÐáíåðéóôÞìéï Ðáôñþí 1992. Á. Óéóóïýñáò, É. Ìçôñüðïõëïò. Áîéïëüãçóç ôùí åëëçíéêþí íïóïêïìåßùí ìå ôç ÷ñÞóç ôçò ìåèüäïõ DEA. ¸äñá Åðé÷åéñçóéáêÞò ¸ñåõíáò. ÐáíåðéóôÞìéï Ðáôñþí 1995.

Ôüìïò 13, Ôåý÷ïò 2, 2001

Ì. Ãåßôïíá êáé óõí.

ÅÑÅÕÍÇÔÉÊÇ ÅÑÃÁÓÉÁ ORIGINAL PAPER Primary Heatlh Care, Volume 13, Number 2, 69-77, 2001 ÐñùôïâÜèìéá Öñïíôßäá Õãåßáò, Ôüìïò 13, Ôåý÷ïò 2, 69-77, 2001

ÌÝôñçóç ôçò ðáñáãùãéêüôçôáò ôïõ ÊÝíôñïõ Õãåßáò Êïñùðßïõ: ÐåñéãñáöéêÞ êáé ðïóïôéêÞ áíÜëõóç ôùí äåäïìÝíùí Ì. Ãåßôïíá1, Ã. ÌðÝëïò2, Ê. Ðáðáäçìçôñßïõ2, Å. Ãåùñãïýóç1, Á. Äåäïýóç1, Ã. Êõñéüðïõëïò1

Ðåñßëçøç Óôç óõãêåêñéìÝíç åñãáóßá åðé÷åéñåßôáé áäñÞ ðåñéãñáöéêÞ ðáñïõóßáóç ôùí äåéêôþí ðáñáãùãéêüôçôáò ôïõ ÊÝíôñïõ Õãåßáò Êïñùðßïõ. Ôï õëéêü ôçò ìåëÝôçò ðñïÝñ÷åôáé áðü ôç óõëëïãÞ äåäïìÝíùí ðïõ ðñïÝêõøáí áðü ôçí åêðüíçóç åñåõíçôéêïý ðñïãñÜììáôïò ðïõ åß÷å áíáôåèåß áðü ôï ÊÅ.Ó.Õ. óôçí ÅèíéêÞ Ó÷ïëÞ Äçìüóéáò Õãåßáò. Ç ìåèïäïëïãßá ðïõ áêïëïõèÞèçêå ðåñéëáìâÜíåé á) ôç äéåñåýíçóç ôùí ðáñáãüíôùí åêåßíùí ðïõ äéáìïñöþíïõí ôç æÞôçóç ãéá õðçñåóßåò ðñùôïâÜèìéáò öñïíôßäáò ìÝóá áðü ôç ÷ùñïôáîéêÞ ìåëÝôç ôçò ðåñéï÷Þò êáé ôç äéáíïìÞ 200 åñùôçìáôïëïãßùí óôïõò ÷ñÞóôåò, â) ôç ìåëÝôç ôçò äéïéêçôéêÞò - ïñãáíùôéêÞò äïìÞò ôïõ, ôçò õöéóôÜìåíçò êôéñéáêÞò êáé õëéêïôå÷íéêÞò õðïäïìÞò êáèþò êáé ôçò ïéêïíïìéêÞò äéá÷åßñéóçò êáé ã) ôçí áíáëõôéêÞ êáôáãñáöÞ ôùí äåéêôþí ëåéôïõñãéêüôçôÜò ôïõ. Ôá áðïôåëÝóìáôá ôçò ìåëÝôçò åìöáíßæïõí éäéáßôåñá èåôéêÞ ôçí ïñãÜíùóç êáé áîéïðïßçóç ôùí õöéóôÜìåíùí áíèñþðéíùí êáé õëéêþí ðüñùí, ðáñÜ ôéò äéáðéóôþóåéò ó÷åôéêÜ ìå ôç ìç êÜëõøç áêüìç ôùí ðñïâëåðïìÝíùí èÝóåùí êáé ôéò ìåãÜëåò äéáöïñïðïéÞóåéò óôç æÞôçóç ìåôáîý ÷åéìåñéíþí êáé èåñéíþí ìçíþí. Åðéðñüóèåôá, ôï õøçëü ðïóïóôü ðñïóÝëåõóçò ôùí áóöáëéóìÝíùí ôïõ ÉÊÁ áðïôåëåß áêüìç Ýíá óôïé÷åßï èåôéêÞò áíôáðüêñéóçò ôïõ Ê.Õ. áðü ôïí ðëçèõóìü áíáöïñÜò ôïõ. ÓõìðåñáóìáôéêÜ, äéáðéóôþèçêáí ïõóéáóôéêÝò äõóêïëßåò óôçí êáôáãñáöÞ êáé ìÝôñçóç ôçò ðáñáãùãéêüôçôáò ôïõ Ê.Õ. ìå êñéôÞñéá ôçí êëéíéêÞ áðïôåëåóìáôéêüôçôá êáé ôçí ïéêïíïìéêÞ áðïäïôéêüôçôá. Ç áäõíáìßá áõôÞ áíôáíáêëÜôáé êáé óôç óõãêñéôéêÞ áîéïëüãçóç ôùí áíôßóôïé÷ùí ìïíÜäùí åíþ åíï÷ïðïéåßôáé óçìáíôéêÜ ôï éó÷ýïí íïìïèåôéêü êáé äéá÷åéñéóôéêü ðëáßóéï ôùí Ê.Õ. óôç ÷þñá.

1

ÔïìÝáò Ïéêïíïìéêþí ôçò Õãåßáò ÅèíéêÞ Ó÷ïëÞ Äçìüóéáò Õãåßáò, 2ÊÝíôñï Õãåßáò Êïñùðßïõ

ÅéóáãùãÞ Ðïëëïß êáé äéáöïñåôéêïß åßíáé ïé ëüãïé ãéá ôïõò ïðïßïõò óôñÝöåôáé ôï åñåõíçôéêü åíäéáöÝñïí, óå äéåèíÝò åðßðåäï, óôçí áîéïëüãçóç ôçò ðáñáãùãéêüôçôáò ôùí ìïíÜäùí õãåßáò. Ïé ðåñéóóüôåñïé óõíäÝïíôáé Üìåóá ìå ôïí ôýðï, ôï åßäïò êáé ôï ÷áñáêôÞñá ôçò õðü áîéïëüãçóç ìïíÜäáò õãåßáò. Ïé ëüãïé üìùò, ïé ïðïßïé åðéâÜëëïõí ôç äéåñåýíçóç ôçò ðáñáãùãéêüôçôáò ôùí äçìïóßùí ìïíÜäùí õãåßáò, åßíáé áêüìç ðéï óýíèåôïé êáé ðïëýðëïêïé, êáèüóïí ðñÝðåé ôáõôü÷ñïíá íá ðëçñïýí ôá êñéôÞñéá ôçò éóüôçôáò, ôçò áðïôåëåóìáôéêüôçôáò êáé ôçò áðïäïôéêüôçôáò. Åßíáé ãåãïíüò üôé ç áíáëõôéêÞ êáôáãñáöÞ êáé ìÝôñçóç ôïõ ðáñáãüìåíïõ ðñïúüíôïò ìéáò ìïíÜäáò õãåßáò áðïôåëåß, óÞìåñá, óáöÝò êñéôÞñéïí ÷ñçìáôïäüôçóçò/áðïæçìßùóçò ôùí ðñïìçèåõôþí õðçñåóéþí õãåßáò. ÐáñÜëëçëá, ç ÷ñçóéìïðïßçóç óýã÷ñïíùí ËÝîåéò êëåéäéÜ: Ðáñáãùãéêüôçôá, Áðüäïóç, ÊÝíôñï Õãåßáò, ÐñùôïâÜèìéá Öñïíôßäá Õãåßáò ÕðïâëÞèçêå: 21 Éïõëßïõ 2000 ÅðáíõðïâëÞèçêå: 10 Äåêåìâñßïõ 2000 ¸ãéíå äåêôÞ ãéá äçìïóßåõóç: 12 1 Äåêåìâñßïõ 2000 Õðåýèõíïò áëëçëïãñáößáò: Ìáßñç Ãåßôïíá, ÔïìÝáò Ïéêïíïìéêþí ôçò Õãåßáò, ÅèíéêÞ Ó÷ïëÞ Äçìüóéáò Õãåßáò, Ëåùöüñïò ÁëåîÜíäñáò 196, 115 21, Ôçë.: (01) 64 35 328, 64 26 380 Fax: (01)64.49.571 69

ÐñùôïâÜèìéá Öñïíôßäá Õãåßáò

Ì. Ãåßôïíá êáé óõí.

Productivity measurement of the Koropi Health Centre: Descriptive and Quantitative Analysis of Data M. Geitona, G. Belos, C. Papademetriou, E. Georgoussi, A. Dedoussi, J. Kyriopoulos Summary In this study it is attempted to present, in a descriptive manner, the productivity indicators of the Koropi Health Centre. The study is derived from a research program funded by a grant from Central Council of Health (KESY) to the Dept. of Health Economics at the National School of Public Health. The methodology of the study includes: a. An investigating of the factors that determine the demand for primary health care through the distribution of 200 questionnaires to health care consumers, b. The study of the Health Centre s organizational, managerial and financial structure together with the existing building and technological infrastructure, c. An analytical recording of the Health Centre's operational indicators.

The results of the study prove a positive functional structure and assessment of the existing human and material resources, taking into consideration the noncovered personnel positions and the seasonal variations in the demand for primary health care. An additional evidence is the high demand of the Institute of Social Insurances. In conclusion, great difficulties were revealed regarding the collection and measurement of performance of the Koropi Health Centre, based on clinical effectiveness and economic efficiency criteria. It must be mentioned that the existing legal and managerial framework is responsible for this weakness which also reflects the comparative evaluation of the productivity among the other Health Centres at national level.

Keywords: Productivity, Performance, Primary Health Care, Health Centre.

ôå÷íéêþí êïéíùíéêï-ïéêïíïìéêÞò áíÜëõóçò ôùí õðçñåóéþí õãåßáò óõíÜãåôáé óáöÝóôáôá ôçí ïñèïëïãéêÞ áîéïðïßçóç ôùí ðüñùí üóïí áöïñÜ óôçí õðüäåéîç ôùí åðéêñáôÝóôåñùí åíáëëáêôéêþí åðéëïãþí, óôçí åðßôåõîç ôçò éóüôéìçò ðñüóâáóçò ôùí ðïëéôþí, óôéò ðñïôéìÞóåéò ôùí êáôáíáëùôþí êáé óôç ìåãéóôïðïßçóç ôïõ êïéíùíéêïý ïöÝëïõò1. Ìå äåäïìÝíåò ôéò õöéóôÜìåíåò åîùãåíåßò êáé åíäïãåíåßò äõóêïëßåò ùò ðñïò ôç ìÝôñçóç ôçò ðáñáãùãéêüôçôáò ôùí äçìïóßùí ìïíÜäùí õãåßáò, óôç óõãêåêñéìÝíç åñãáóßá åðé÷åéñåßôáé áîéïëüãçóç ôùí ðïóïôéêþí äåéêôþí ëåéôïõñãéêüôçôáò ôïõ ÊÝíôñïõ Õãåßáò (Ê.Õ.) Êïñùðßïõ. Áðïôåëåß ìÝñïò åêôåôáìÝíçò ìåëÝôçò ìå ôßôëï "ÌÝôñçóç ôçò Ðáñáãùãéêüôçôáò ôïõ ÊÝíôñïõ Õãåßáò Êïñùðßïõ ìå ôçí ÅöáñìïãÞ Óýã÷ñïíùí Ôå÷íéêþí ÏéêïíïìéêÞò Áîéïëüãçóçò" ôçò ïðïßáò ôçí åêðüíçóç áíÝëáâå ï ÔïìÝáò Ïéêïíïìéêþí ôçò Õãåßáò, ôçò ÅÓÄÕ, áðü ôï ÊÅ.Ó.Õ.2. Ç óêïðéìüôçôá ôçò ìåëÝôçò Ýãêåéôáé óôçí õðüäåéîç ðñïôýðùí áîéïëüãçóçò ôùí ìïíÜäùí õãåßáò, óå ìéá ÷ñïíéêÞ óõãêõñßá óôçí ïðïßá ç Ðïëéôåßá Ý÷åé äñïìïëïãÞóåé óçìáíôéêÝò ìåôáññõèìßóåéò ìå ðñïôåñáéüôçôá óôçí ðñùôïâÜèìéá ðåñßèáëøç3-6. Êñßíåôáé áíáãêáßï íá åðéóçìáíèåß üôé ðïéïôéêïß äåßêôåò áîéïëüãçóçò ôïõ ðáñáãüìåíïõ Ýñãïõ ôïõ õðü ìåëÝôç Ê.Õ., ó÷åôé70

êÜ ìå ôéò ðñïôéìÞóåéò êáé ôçí éêáíïðïßçóç ôùí ÷ñçóôþí, äåí èá ðáñáôåèïýí óôç óõãêåêñéìÝíç åñãáóßá. Ëüãù ôçò Ýêôáóçò ôçò ìåëÝôçò êáé ôïõ êáßñéïõ åðéóôçìïíéêïý åíäéáöÝñïíôïò ðñüêåéôáé íá áðïôåëÝóïõí ìéá áõôüíïìç åñåõíçôéêÞ åñãáóßá.

Õëéêü êáé ÌÝèïäïò

Ôï õëéêü ðïõ ÷ñçóéìïðïéÞèçêå ãéá ôç ìÝôñçóç ôçò ðáñáãùãéêüôçôáò ðñïÝñ÷åôáé áðü ôá áðïëïãéóôéêÜ êëéíéêÜ êáé ïéêïíïìéêÜ äåäïìÝíá ôïõ Ê.Õ. Êïñùðßïõ, ôïõ Ýôïõò 1998, êáé áðü ôç óõëëïãÞ 140 åñùôçìáôïëïãßùí áðü ôá 200 äéáíåìçèÝíôá óôïõò ðñïóåñ÷üìåíïõò (âáèìüò áíôáðüêñéóçò 70%) êáôÜ ôïõò ìÞíåò ÍïÝìâñéï, ÄåêÝìâñéï 1999 êáé ÉáíïõÜñéï 2000. Ôá åñùôçìáôïëüãéá äéáíåìÞèçêáí óå üëïõò ôïõò åîåñ÷üìåíïõò áðü ôï Ê.Õ. áóèåíåßò, áíåîÜñôçôá áðü ôéò õðçñåóßåò ðïõ ôïõò ðñïóöÝñèçêáí, êáôÜ ôç äéÜñêåéá ôïõ ðñùéíïý ùñáñßïõ 10:00ð.ì.-13:00ì.ì. ÄéáôÝèçêå ç áßèïõóá äéáëÝîåùí ãéá ôç óõìðëÞñùóÞ ôïõò, ç ïðïßá åõñßóêåôáé äßðëá áðü ôçí Ýîïäï. Äýï åðéóêÝðôñéåò õãåßáò åõñßóêïíôáí óôçí áßèïõóá ãéá ôõ÷üí åðåîçãÞóåéò êáé äéåõêñéíßóåéò êáé ïé ïðïßåò óõíÝëåîáí ôá åñùôçìáôïëüãéá. ÊÜèå åñùôçìáôïëüãéï ðåñéåëÜìâáíå 22 êëåéóôÝò åñùôÞóåéò ÷ùñéóìÝíåò óå 3 èåìáôéêÝò åíüôçôåò. Ç ðñþôç åíüôçôá ðåñéåëÜìâáíå 7 åñùôÞóåéò ìå óêïðü ôç äéåñåýíçóç ôïõ äçìïãñáöéêïý êáé êïéíùíéêïý ðñïôýðïõ ôùí ÷ñçóôþí. Ç äåýôåñç åíüôçôá ðåñéåëÜìâáíå 3 åñùôÞóåéò ó÷åôéêÜ ìå ôç äéåñåýíçóç êáé ðñïóäéïñéóìü ôùí áíáãêþí õãåßáò ôùí ÷ñçóôþí åíþ ç ôñßôç ðåñéåëÜìâáíå 12 åñùôÞóåéò ó÷åôéêÜ ìå ôçí éêáíïðïßçóÞ ôïõò áðü ôçí ðñïóöïñÜ ðñùôïâÜèìéáò öñïíôßäáò. Ç ìåèïäïëïãßá ðïõ áêïëïõèÞèçêå áðïôåëåßôáé áðü ôñßá ìÝñç. Ôï ðñþôï ìÝñïò áöïñÜ óôç ãåùãñáöéêÞ ÷ùñïèÝôçóç ôïõ Ê.Õ., óôïí ðëçèõóìü áíáöïñÜò ôïõ êáé óôïõò áíôßóôïé÷ïõò äçìüóéïõò öïñåßò ðñïóöïñÜò ðñùôïâÜèìéáò öñïíôßäáò ôçò ðåñéï÷Þò. Åðéðñüóèåôá ðáñáôßèåôáé áíáëõôéêÞ êáôáãñáöÞ èåìÜôùí ðïõ Üðôïíôáé ôçò äéïéêçôéêÞò ïñãÜíùóçò, óôåëÝ÷ùóçò, åîïðëéóìïý êáé ïéêïíïìéêÞò äéá÷åßñéóçò. Óôï äåýôåñï ìÝñïò åðé÷åéñåßôáé åôÞóéá áíáëõôéêÞ êáôáãñáöÞ ôçò

Ôüìïò 13, Ôåý÷ïò 2, 2001

Ì. Ãåßôïíá êáé óõí.

íá ê.Ü. ÐñÝðåé åðßóçò íá áíáöåñèåß üôé ç ìåôáêßíçóç ôùí ðáñáèåñéóôþí áðü ôï áóôéêü êÝíôñï ôùí Áèçíþí ðñïò ôéò áíáôïëéêÝò ðáñáëßåò ôïõ íïìïý ÁôôéêÞò ãßíåôáé óôï ìåãáëýôåñï ìÝñïò ìÝóù ôçò ëåùöüñïõ Ëáõñßïõ üðïõ åõñßóêåôáé ôï Ê.Õ. Êïñùðßïõ. Åêôüò áðü ôï ÊÝíôñï Õãåßáò Êïñùðßïõ óôçí ßäéá ðåñéï÷Þ ëåéôïõñãåß êáé ðïëõúáôñåßï ôïõ ÉÊÁ ìå óêïðü ôçí êÜëõøç ôùí áíáãêþí õãåßáò ôùí äéêáéïý÷ùí ôïõ. Ôï ðïëõúáôñåßï ôïõ ÉÊÁ åõñßóêåôáé óôçí êåíôñéêÞ ðëáôåßá ôïõ Êïñùðßïõ êáé áðÝ÷åé áðü ôï Ê.Õ. 2,5 ÷éëéüìåôñá. Ôï ùñÜñéï ëåéôïõñãßáò ôïõ åßíáé áðü 9.00 Ýùò 18.00 êáèçìåñéíÜ åêôüò ÓáââÜôïõ êáé ÊõñéáêÞò. Åðéðñüóèåôá, õðïêáôÜóôçìá ôïõ ÉÊÁ ëåéôïõñãåß êáé óôç ãåéôïíéêÞ Ðáéáíßá ìå ùñÜñéï ëåéôïõñãßáò 9.00 ìÝ÷ñé 14.00

ëåéôïõñãéêüôçôáò ôïõ Ê.Õ. Êïñùðßïõ åíþ óôï ôñßôï ìÝñïò äéåñåõíÜôáé ôï äçìïãñáöéêü êáé êïéíùíéêü ðñüôõðï ôùí ÷ñçóôþí, üðùò ðñïêýðôåé áðü ôç óõëëïãÞ êáé åðåîåñãáóßá åéäéêÜ äïìçìÝíïõ åñùôçìáôïëïãßïõ. ÐñÝðåé íá áíáöåñèåß üôé äåí åðé÷åéñÞèçêå óýãêñéóç ôùí êïéíùíéêþí êáé äçìïãñáöéêþí ÷áñáêôçñéóôéêþí ôïõ åðéëåãÝíôïò äåßãìáôïò ìå ôá áíôßóôïé÷á ôïõ ðëçèõóìïý áíáöïñÜò, ëüãù áíáíôéóôïé÷ßáò óôïí ôñüðï êáôáãñáöÞò êáé óõëëïãÞò ôùí äåäïìÝíùí.

ÁðïôåëÝóìáôá 1.1 ÃåùãñáöéêÞ ÷ùñïèÝôçóç Ôï Ê.Õ. Êïñùðßïõ åõñßóêåôáé óôï ÄÞìï Êïñùðßïõ, áðÝ÷åé 22 ÷éëéüìåôñá áðü ôï êÝíôñï ôçò ÁèÞíáò êáé èåùñåßôáé çìéáóôéêÞ ðåñéï÷Þ. Ï ðëçèõóìüò åõèýíçò ôïõ êõìáßíåôáé áðü 20.000 ìÝ÷ñé 35.000 êáôïßêïõò êáèüóïí ôï êáëïêáßñé åîõðçñåôïýíôáé êáé ïé ðñïóåñ÷üìåíïé óôá ðáñÜëéá ôçò ÍÁ êáé ÍÄ ÁôôéêÞò. Óýìöùíá ìå ôçí áðïãñáöÞ ôïõ 1991 ïé ìüíéìïé êÜôïéêïé ôçò ðåñéï÷Þò áíÝñ÷ïíôáé óôïõò 16.813 åê ôùí ïðïßùí ïé 12.790 äéáìÝíïõí ìÝóá óôçí ðüëç ôïõ ÄÞìïõ Êïñùðßïõ. Áðü ôá óôïé÷åßá ôïõ ÄÞìïõ åêôéìÜôáé üôé ðëçèõóìüò Ý÷åé áõîçèåß êáôÜ 2.000 ðåñßðïõ ìïíßìïõò êáôïßêïõò. Ïé ðáñïäéêïß êÜôïéêïé ôïõ êáëïêáéñéïý ëüãù ôçò ìåãÜëçò Ýêôáóçò ôïõ ÄÞìïõ êáé ôçò ðñüóâáóçò ôïõ óôçí ðáñáëßá ôïõ Óáñùíéêïý êüëðïõ, áíÝñ÷ïíôáé ðåñßðïõ óå 5.000 Ýùò 6.000 êáôïßêïõò. ÅðéðëÝïí ôï Ê.Õ. åðéóêÝðôïíôáé ðáñáèåñéóôÝò ïé ïðïßïé äéáìÝíïõí óôá áíáôïëéêÜ êáé âïñåéïáíáôïëéêÜ ðáñáèåñéóôéêÜ èÝñåôñá ôçò ÁôôéêÞò, üðùò Ëïýôóá, Ðüñôï ÑÜöôç, Âñáõñþ-

1.2. ÄéÜñèñùóç-óôåëÝ÷ùóç ôùí õðçñåóéþí Ôï ÊÝíôñï Õãåßáò Êïñùðßïõ äéáñèñþíåôáé óå ôñåéò õðçñåóßåò, ôçí ÉáôñéêÞ, ôç ÍïóçëåõôéêÞ êáé ôç ÄéïéêçôéêÞ Õðçñåóßá. Ç óôåëÝ÷ùóç ôçò éáôñéêÞò õðçñåóßáò åìöáíßæåôáé óôïí Ðßíáêá 1. Ëåéôïõñãïýí óå êáèçìåñéíÞ âÜóç ôÝóóåñá éáôñåßá ÃåíéêÞò ÉáôñéêÞò êáé Ýíá Ðáèïëïãéêü -ôï ïðïßï åîõðçñåôåß ôá êáñäéïëïãéêÜ ðåñéóôáôéêÜêáèþò åðßóçò Áêôéíïëïãéêü, Ðáéäéáôñéêü, Ïäïíôéáôñéêü êáé Ìéêñïâéïëïãéêü Éáôñåßï. ÏñéóìÝíåò çìÝñåò åâäïìáäéáßùò ðáñÝ÷ïõí ôéò õðçñåóßåò ôïõò ïñèïðåäéêüò, ÙÑË, ïöèáëìßáôñïò ãõíáéêïëüãïò êáé øõ÷ßáôñïò-íåõñïëüãïò. Ç ðñùôïâÜèìéá ïäïíôéáôñéêÞ öñïíôßäá ðáñÝ÷åôáé áðü Ýíáí ïäïíôßáôñï óå 12ùñç âÜóç. Ëåéôïõñãïýí áêüìá ÔìÞìá Âñá÷åßáò Íïóçëåßáò ìå 4 êëßíåò êáé ÔìÞìá Åðåé-

Ðßíáêáò 1. ÓôåëÝ÷ùóç éáôñéêÞò õðçñåóßáò Ê.Õ. Êïñùðßïõ Åéäéêüôçôåò Ãåíéêïß Ãéáôñïß Þ Ðáèïëüãïé Ðáéäßáôñïé Ïäïíôßáôñïé Ìéêñïâéïëüãïé Áêôéíïëüãïé Ãõíáéêïëüãïò Ïñèïðåäéêüò Ïöèáëìßáôñïò Ù.Ñ.Ë Åéäéêåõüìåíïé Óýíïëï

Õðçñåôïýí Ðñïóùðéêü

1 1 1 1

4 (1 Ðáèïëüãïò) 1 1 1 1 (4 öïñÝò ôï ìÞíá) (4 öïñÝò ôï ìÞíá) (4 öïñÝò ôï ìÞíá) (2 öïñÝò ôï ìÞíá) 2 Ãåíéêïß Ãéáôñïß 10

Ðñïâëåðüìåíåò èÝóåéò 6 2 2 1 1 2 2 14 71

ÐñùôïâÜèìéá Öñïíôßäá Õãåßáò

Ì. Ãåßôïíá êáé óõí.

ãüíôùí Ðåñéóôáôéêþí. Óôïí Ðßíáêá 2 ðáñïõóéÜæåôáé ç óôåëÝ÷ùóç ôçò ÍïóçëåõôéêÞò Õðçñåóßáò. Ç óôåëÝ÷ùóç ôçò äéïéêçôéêÞò õðçñåóßáò êáé ôùí õðïëïßðùí åðáããåëìÜôùí õãåßáò ðáñïõóéÜæåôáé óôïõò Ðßíáêåò 3 êáé 4 áíôßóôïé÷á. Áðü ôç äéåñåýíçóç ôçò óôåëÝ÷ùóçò ôùí ôñéþí õðçñåóéþí ôïõ Ê.Õ. äéáðéóôþíåôáé ç ìç êÜëõøç 9 ðñïâëåðïìÝíùí èÝóåùí. Áðü áõôÝò, ïé 6 èÝóåéò áöïñïýí âáóéêÝò åéäéêüôçôåò üðùò äõï ôçò ÃåíéêÞò ÉáôñéêÞò êáé áðü ìéá èÝóç ðáéäéÜôñïõ, ïäïíôéÜôñïõ, êïéíùíéêïý ëåéôïõñãïý êáé åðüðôïõ äçìüóéáò õãåßáò.

êýñéáò åñåõíçôéêÞò åñãáóßáò (Ðñüãñáììá ÊÅ.Ó.Õ.) äéáðéóôþèçêå üôé ï åîïðëéóìüò ôùí åðéìÝñïõò ÔìçìÜôùí (áêôéíïëïãéêü, ìéêñïâéïëïãéêü, ïäïíôéáôñéêü, êáñäéïëïãéêü, ãõíáéêïëïãéêü, ïöèáëìïëïãéêü) åßíáé ðëÞñçò êáé äßíåôáé ç äõíáôüôçôá Üìåóçò, åðáñêïýò êáé áðïôåëåóìáôéêÞò áíôéìåôþðéóçò ôùí ðñïóåñ÷üìåíùí áðü áôõ÷Þìáôá, ãéá ìéêñÝò åðåìâÜóåéò Þ äéáãíùóôéêïýò åëÝã÷ïõò åðß 24ùñçò âÜóçò ê.Ü. ÓõíïðôéêÜ, ç õëéêïôå÷íéêÞ êáé ç êôéñéáêÞ õðïäïìÞ ôïõ Ê.Õ. Êïñùðßïõ åßíáé ðïëý êáëÞ, ïé äå êïéíü÷ñçóôïé ÷þñïé, ôá éáôñåßá, ãñáöåßá, ïé êïéôþíåò åßíáé åðáñêåßò êáé åõñý÷ùñïé êáèüôé ôï åìâáäüí ôïõ áíÝñ÷åôáé óôá 1500m2.

1.3 ÊôéñéáêÞ-Õëéêïôå÷íéêÞ õðïäïìÞ

1.4 ÁðïëïãéóôéêÜ-ïéêïíïìéêÜ óôïé÷åßá

Áðü ôçí åðåîåñãáóßá ôùí äåäïìÝíùí ôçò Ðßíáêáò 2. ÓôåëÝ÷ùóç íïóçëåõôéêÞò õðçñåóßáò Ê.Õ. Êïñùðßïõ Åéäéêüôçôåò

Õðçñåôïýí ðñïóùðéêü

Ðñïâëåðüìåíåò èÝóåéò

6 3 4 -

6 3 4 1

13

14

ÍïóçëåõôÝò/ôñéåò Ìáßåò ÅðéóêÝðôåò Õãåßáò Êïéíùíéêüò Ëåéôïõñãüò Óýíïëï

Ðßíáêáò 3. ÓôåëÝ÷ùóç äéïéêçôéêÞò õðçñåóßáò Ê.Õ. Êïñùðßïõ Åéäéêüôçôåò

Õðçñåôïýí ðñïóùðéêü

Ðñïâëåðüìåíåò èÝóåéò

Äéïéêçôéêïß ÊáèáñéóôÝò/óôñéåò Ïäçãüò áóèåíïöüñïõ ÓõíôçñçôÝò Ôñáðåæïêüìïé

2 2 1 1

3 2 1 1 1

Óýíïëï

6

8

Óýìöùíá ìå ôï éó÷ýïí íïìïèåôéêü ðëáßóéï (Í. 13 97/83) ó÷åôéêÜ ìå ôç äéÜñèñùóç ôùí íïóçëåõôéêþí ìïíÜäùí ôçò ÷þñáò, ôï Ê.Õ. Êïñùðßïõ õðÜãåôáé óôï Ð.Ã.Í.Á. "Ã. ÃåííçìáôÜò". Áðü ôá áðïëïãéóôéêÜ ïéêïíïìéêÜ äåäïìÝíá, ôïõ Ýôïõò 1998, ôïõ ðñïáíáöåñÝíôïò íïóïêïìåßïõ, ðñïÝêõøå üôé ïé äáðÜíåò ôïõ Ýôïõò 1998 ãéá ôï Ê.Õ. Êïñùðßïõ áíÝñ÷ïíôáé óôï ðïóü ôùí 233.000.000 äñ÷. Ç êáôáíïìÞ ôùí äáðáíþí óýìöùíá ìå ôïí Ðßíáêá 5 Ý÷åé ùò åîÞò: Áðü ôá äåäïìÝíá ôïõ ðßíáêá ðñïêýðôåé üôé ôï ìåãáëýôåñï ìÝñïò ôùí äáðáíþí ôïõ Ê.Õ. áöïñÜ óôéò äáðÜíåò ìéóèïäïóßáò, ïé ïðïßåò öèÜíïõí óôï 77% ôùí óõíïëéêþí äáðáíþí, åíþ ôï 23% áöïñÜ óôéò õðüëïéðåò ëåéôïõñãéêÝò äáðÜíåò. ÐáñÜ ôï ãåãïíüò üôé ôï Ê.Õ. áðïôåëåß óýóôçìá Ýíôáóçò åñãáóßáò êáèüóïí ç ðáñáãùãéêüôçôá ôïõ åîáñôÜôáé áðü ôï áíèñþðéíï äõíáìéêü, ðñÝðåé íá áíáöåñèåß üôé ôï ðïóïóôü áõôü äáðáíþí ìéÐßíáêáò 5. ÊáôáíïìÞ äáðáíþí Ýôïõò 1998 Êáôçãïñßá Äáðáíþí

Ðßíáêáò 4. ÓôåëÝ÷ùóç ëïéðþí åðáããåëìÜôùí õãåßáò Ê.Õ. Êïñùðßïõ

ÄáðÜíåò óå äñ÷.

Äéáéôïëüãïé ÐáñáóêåõáóôÞò ÖõóéïèåñáðåõôÞò ×åéñéóôÞò-ÅìöáíéóôÞò Åðüðôçò Äçìüóéáò Õãåßáò

1 1 -

1 1 1 1 -

Á. ÄáðÜíåò Ìéóèïäïóßáò 180.000.000 Â. ËåéôïõñãéêÝò ÄáðÜíåò 53.000.000 ÏÔÅ 4.000.000 ÄÅÇ 6.000.000 ¾äñåõóç 2.000.000 ÐåôñÝëáéï 6.000.000 ÖÜñìáêá 12.000.000 Áíáëþóéìá ÉáôñéêÜ 20.000.000 Áíáëþóéìá ÄéïéêçôéêÜ 3.000.000

Óýíïëï

2

4

Óýíïëï äáðáíþí

Åéäéêüôçôåò

72

Õðçñåôïýí ðñïóùðéêü

Ðñïâëåðüìåíåò èÝóåéò

233.000.000

Ðïóïóôéáßá ÊáôáíïìÞ Äáðáíþí 77 23 7 11 4 11 23 38 6 100

Ôüìïò 13, Ôåý÷ïò 2, 2001

Ì. Ãåßôïíá êáé óõí.

óèïäïóßáò åßíáé õøçëü üôáí óõãêñßíåôáé ìå ôïí áíôßóôïé÷ï ãåíéêü íïóïêïìåéáêü äåßêôç ôçò ÷þñáò, ï ïðïßïò êõìáßíåôáé ðåñßðïõ óôï 60-65% êáé óå ëßãåò ðåñéðôþóåéò îåðåñíÜ ôï 70%2. ¼óïí áöïñÜ äå óôçí ðïóïóôéáßá êáôáíïìÞ ôùí ëåéôïõñãéêþí äáðáíþí, äéáðéóôþíåôáé üôé ôáõôßæåôáé ó÷åäüí ìå ôçí áíôßóôïé÷ç ôùí äçìïóßùí íïóïêïìåßùí ìå ðñïôåñáéüôçôá ôéò äáðÜíåò ãéá áíáëþóéìï õãåéïíïìéêü õëéêü êáé öÜñìáêá.

2. Äåßêôåò Ëåéôïõñãéêüôçôáò Ìå óêïðü ôç ìÝôñçóç ôçò ðáñáãùãéêüôçôáò ôïõ Ê.Õ. Êïñùðßïõ êáôåãñÜöç ç óõíïëéêÞ ðñïóöïñÜ õðçñåóéþí ðñùôïâÜèìéáò öñïíôßäáò õãåßáò êáôÜ ôï Ýôïò 1998. Ùò åê ôïýôïõ ç ðáñïõóßáóç ôçò åôÞóéáò äñáóôçñéüôçôÜò ôïõ èá Þôáí åëëéðÞò åÜí äåí ëáìâÜíïíôáí õðüøç ïé äñáóôçñéüôçôåò Þ ðáñåìâÜóåéò ôïõ óôçí êïéíüôçôá ìå óêïðü ôçí ðñüëçøç, áãùãÞ õãåßáò êáé ãåíéêüôåñá ôçí ðñïóôáóßá ôçò Äçìüóéáò Õãåßáò. Ìå âÜóç ôá ðáñáðÜíù, ç åñåõíçôéêÞ ïìÜäá äéÝêñéíå ôïõò äåßêôåò ëåéôïõñãéêüôçôáò ôïõ ÊÝíôñïõ Õãåßáò óå åðéóêÝøåéò, äéáãíùóôéêÝò åîåôÜóåéò êáé ðñïãñÜììáôá ðáñÝìâáóçò óôçí Êïéíüôçôá.

2.1 ÅðéóêÝøåéò - ÄéáãíùóôéêÝò ÅîåôÜóåéò Óôïí ðßíáêá 6 ðáñïõóéÜæïíôáé ïé åðéóêÝøåéò óôá éáôñåßá. Ìå âÜóç ôéò åôÞóéåò êáôáãñá-

Ðßíáêáò 6. Äåßêôåò Ëåéôïõñãéêüôçôáò ôïõ Ê.Õ. Êïñùðßïõ ôï 1998 ÅðéóêÝøåéò óôá éáôñåßá

Áñéèìüò åðéóêÝøåùí

ÃåíéêÞò ÉáôñéêÞò-Ðáèïëïãéêü Ðáéäéáôñéêü Ãõíáéêïëïãéêü ×åéñïõñãéêÜ ðåñéóôáôéêÜ ¸êôáêôåò áíôéìåôùðßóåéò Ïñèïðåäéêü Êáñäéïëïãéêü Ïäïíôéáôñéêü ÙÑË Ïöèáëìïëïãéêü Øõ÷éáôñéêü Óáê÷áñïäéáâçôéêÜ ðåñéóôáôéêÜ ÐáñáðïìðÝò ìå ÅÊÁ Åðåßãïíôá ðåñéóôáôéêÜ

23.000 5.700 2.720 2.005 1.600 1.200 580 1.200 1.000 430 240 1.300 95 8.000

Óýíïëï åðéóêÝøåùí

39.775

öÝò ðñïêýðôåé üôé ï óõíïëéêüò áñéèìüò ôùí åðéóêÝøåùí áíÝñ÷åôáé óôéò 39.775. ¼óïí áöïñÜ äå ôï óõíïëéêü áñéèìü ôùí äéáãíùóôéêþí åîåôÜóåùí ðïõ ðñáãìáôïðïéÞèçêáí ôï 1998 (Ðßíáêáò 7), ðñïêýðôåé üôé áíÝñ÷ïíôáé óôéò 41.550. Áðü ôçí åôÞóéá êáôáãñáöÞ ôùí áóöáëéóôéêþí äéêáéùìÜôùí ôùí ÷ñçóôþí äéáðéóôþèçêå üôé ôï 40% Þôáí áóöáëéóìÝíïé ôïõ ÉÊÁ, ôï 30% ôïõ ÏÃÁ, ôï 10% ôïõ Äçìïóßïõ, ôï 8% ôïõ ÔÅÂÅ, ôï 1% ôïõ ÔÓÁÕ, ôï 1% ôïõ ôáìåßïõ Ôñáðåæþí êáé Ýíá 10% ðåñßðïõ áöïñÜ ôá õðüëïéðá ôáìåßá êáé ðñïðáíôüò ôïõò áíáóöÜëéóôïõò.

2.2 ÐñïãñÜììáôá ðáñÝìâáóçò óôçí êïéíüôçôá Óôá ðëáßóéá ôùí äñáóôçñéïôÞôùí ôïõ Ê.Õ. ôï 1998 äéåíåñãÞèçêáí åðéäçìéïëïãéêÝò ìåëÝôåò óôçí ðåñéï÷Þ åõèýíçò ôïõ ìå óêïðü ôïí Ýëåã÷ï ôùí ëïéìùäþí íïóçìÜôùí êáèüóïí óôçí ðåñéï÷Þ åñãÜæïíôáé êáé êáôïéêïýí áñêåôïß íüìéìïé Þ ìç ìåôáíÜóôåò. ¸÷ïõí åðßóçò áíáðôõ÷èåß ðñïãñÜììáôá åìâïëéáóìïý, ðñïëçðôéêÞò (êïéíùíéêÞò) ïäïíôéáôñéêÞò, áãùãÞò õãåßáò êáèþò êáé ðñïãñÜììáôá õãéåéíÞò. ¸íáò óçìáíôéêüò áñéèìüò åìâïëéáóìþí ðåñß ôéò 6.300 (ìç óõìðåñéëáìâáíïìÝíùí ôùí áíôéãñéðéêþí åìâïëßùí) êáôáäåéêíýåé ôï ñüëï ôïõ Ê.Õ. óå èÝìáôá ãåíéêüôåñá ðñüëçøçò áëëÜ êáé åéäéêüôåñá ôçí åðßðïíç ðñïóðÜèåéá ãéá ôç ìåßùóç Þ êáé åîÜëåéøç ôùí ëïéìùäþí íïóçìÜôùí. Åéäéêüôåñá, ðñÝðåé íá áíáöåñèåß üôé õëïðïéïýíôáé ðñïãñÜììáôá õãéåéíÞò ôá ïðïßá êáôÜ êýñéï ëüãï åðéêåíôñþíïíôáé óå èÝìáôá ýäñåõóçò, áðï÷Ýôåõóçò êáé ðåñéâáëëïíôïëïãéêÞò õãéåéíÞò. Áêüìç ðñïãñÜììáôá ïéêïãåíåéáêïý ðñïãñáììáôéóìïý êáé ðñïóôáóßáò ôçò ìçôñüôçôáò åóôéÜæïíôáé óôçí åíçìÝñùóç ôùí ãõíáéêþí ãéá ôéò ìåèüäïõò áíôéóýëëçøçò, ôç öñïíôßäá ôïêåôïý êáé ôçí ðñïãåííçôéêÞ öñïíôßäá, åíþ åéäéêÜ ðñïãñÜììáôá åìâïëéáóìïý áðåõèýíïíôáé óôïí ðáéäéêü ðëç-

Ðßíáêáò 7. Áñéèìüò äéáãíùóôéêþí åîåôÜóåùí Åßäïò ÅîåôÜóåùí

Áñéèìüò ÅîåôÜóåùí

ÁêôéíïëïãéêÝò ÌéêñïâéïëïãéêÝò ÃõíáéêïëïãéêÝò ÄéáâçôïëïãéêÝò ÇÊÃ

4.600 32.000 1.800 150 3.000

Óýíïëï Äéáãíùóôéêþí ÅîåôÜóåùí

41.550 73

ÐñùôïâÜèìéá Öñïíôßäá Õãåßáò

Ì. Ãåßôïíá êáé óõí.

èõóìü êáé óôçí ðáñáêïëïýèçóç ðáéäéþí êÜôù ôùí ôåóóÜñùí åôþí. ¼óïí áöïñÜ äå ôçí åíçìÝñùóç ôïõ ðëçèõóìïý óå èÝìáôá áãùãÞò õãåßáò êáé ôùí áíôßóôïé÷ùí ðáñáãüíôùí êéíäýíïõ, ïìÜäåò ãéáôñþí äßíïõí äéáëÝîåéò óôá ó÷ïëåßá ôçò ðåñéï÷Þò ó÷åôéêÜ ìå ôï êÜðíéóìá, ôç äéáôñïöÞ êáé ôçí êáôáíÜëùóç áëêïüë. ÅðåìâÜóåéò ó÷åôéêÜ ìå ôçí ðñüëçøç êáé åíçìÝñùóç ôùí ãõíáéêþí ãéá ôçí ðñþéìç áíôéìåôþðéóç ôïõ ãõíáéêïëïãéêïý êáñêßíïõ ìÝ÷ñé óôéãìÞò äåí ðñáãìáôïðïéïýíôáé ìå ðñùôïâïõëßá ôïõ Ê.Õ.

3. Äçìïãñáöéêü êáé Êïéíùíéêü Ðñüôõðï ôùí ×ñçóôþí Áðü ôçí åðåîåñãáóßá ôùí ðïóïôéêþí ìåôáâëçôþí ôïõ äåßãìáôïò, üðùò ðñïÝêõøáí áðü ôï ðñþôï ìÝñïò ôïõ äéáíåìçèÝíôïò åñùôçìáôïëïãßïõ, óêéáãñáöïýíôáé ôá ãåíéêÜ ÷áñáêôçñéóôéêÜ ôùí ðñïóåñ÷üìåíùí áóèåíþí. Áðü ôá äåäïìÝíá ôïõ ðßíáêá 8 ðñïêýðôåé üôé ç çëéêéáêÞ ïìÜäá ìå ôç ìåãáëýôåñç ðñïóÝëåõóç åßíáé Üíù ôùí 61 åôþí. Ç ìÝóç çëéêßá åßíáé 48 Ýôç (SD=17.1) ìå ìéêñüôåñç ðáñáôçñïýìåíç çëéêßá ôá 15 Ýôç êáé ìåãáëýôåñç ôá 92 Ýôç. Áðü áõôïýò ôï 82.9% Þôáí ¸ëëçíåò õðÞêïïé, ôï 9.3% Áëâáíïß åíþ ôá õðüëïéðá ðïóïóôÜ õðçêïüôçôáò åßíáé ìéêñüôåñá êáé êáôáíÝìïíôáé ó÷åäüí éóïìåñþò. ¼óïí áöïñÜ äå óôçí ïéêïãåíåéáêÞ ôïõò êáôÜóôáóç äéáðéóôþèçêå üôé ôï 71% ôùí ðñïóåñ÷üìåíùí Þôáí Ýããáìïé êáé ôï 50.9% Ý÷åé êáôÜ ìÝóï üñï äõï ðáéäéÜ. Åéäéêüôåñá, ó÷åôéêÜ ìå ôïí áñéèìü ìåëþí ôïõ íïéêïêõñéïý ôïõ äåßãìáôïò äéáðéóôþèçêå üôé ôï 37.1% áðïôåëåßôáé áðü ôÝóóåñá ìÝëç, ôï 25.7% áðü ôñßá, åíþ ìå 15.7% áêïëïõèïýí ôá íïéêïêõñéÜ ìå äýï ìÝëç êáé ìå 12.1% ôá áíôßóôïé÷á ìå ðÝíôå ìÝëç. Ï

ìÝóïò áñéèìüò ìåëþí ôïõ íïéêïêõñéïý åßíáé 3.7 (SD=1.89) ìå ôõðéêÞ áðüêëéóç 1.89. Ôï åýñïò ôùí ìåëþí ôïõ íïéêïêõñéïý êõìáßíåôáé ôï ìéêñüôåñï áðü Ýíá ìÝëïò êáé ôï ìåãáëýôåñï ìÝ÷ñé 9 ìÝëç. Ç åðåîåñãáóßá ôïõ äåßãìáôïò ó÷åôéêÜ ìå ôïí ôüðï êáôïéêßáò ôùí ÷ñçóôþí ðáñïõóéÜæåé ôçí ðëåéïøçößá, äçëáäÞ ôï 61% ðåñßðïõ, íá êáôïéêåß åíôüò ôçò ðåñéï÷Þò åõèýíçò ôïõ ÊÝíôñïõ Õãåßáò Êïñùðßïõ. Ôï õðüëïéðï ðïóïóôü áöïñÜ Üôïìá ôá ïðïßá ðñïóÝñ÷ïíôáé êáôÜ ôï ðëåßóôïí ãéá ëüãïõò Ýêôáêôçò éáôñéêÞò áíÜãêçò êáé åñãÜæïíôáé óôçí ðåñéï÷Þ åõèýíçò ôïõ Ê.Õ. Êïñùðßïõ. Óôïõò ðßíáêåò 9 êáé 10 óêéáãñáöåßôáé ôï åêðáéäåõôéêü êáé åðáããåëìáôéêü ðñüôõðï ôùí ÷ñçóôþí. Áðü ôá äåäïìÝíá ðñïêýðôåé üôé ôï åðßðåäï åêðáßäåõóçò ôïõ äåßãìáôïò åßíáé ÷áìçëü äåäïìÝíïõ üôé ôï 49.3% äÞëùóáí áíáëöÜâçôïé Þ áðüöïéôïé ôçò ðñùôïâÜèìéáò åêðáßäåõóçò. Ùò åê ôïýôïõ ôï ðïóïóôü áõôü êñßíåôáé ðïëý õøçëü óå ó÷Ýóç ìå ôá õðüëïéðá åðßðåäá åêðáßäåõóçò ôùí ðñïóåñ÷üìåíùí. ¼óïí áöïñÜ äå óôï åðÜããåëìá ôùí ðñïóåñ÷üìåíùí ðñïêýðôåé üôé êáôÜ óåéñÜ ðñïôåñáéüôçôáò ôï 42,1% åßíáé ìç åíåñãüò ðëçèõóìüò, ôï 29,3% åßíáé åñãÜôåò êáé ôï 11,4% åßíáé äçìüóéïé õðÜëëçëïé. Ó÷åôéêÜ äå ìå ôï åéóüäçìá ôïõò äéáðéóôþèçêå üôé ôï 45.3% ôùí ÷ñçóôþí êáôÝãñáøå Ðßíáêáò 9. ÊáôáíïìÞ Äåßãìáôïò óå ó÷Ýóç ìå ôçí Åêðáßäåõóç Åêðáßäåõóç

Áñéèìüò áôüìùí

ÐïóïóôÜ

69 29 30 12

49,3 20,7 21,4 8,6

140

100,0

ÁíáëöÜâçôïé Äçìïôéêü ÃõìíÜóéï Ëýêåéï ÁíùôÝñá/ÁíùôÜôç Óýíïëï

Ðßíáêáò 10. ÊáôáíïìÞ Äåßãìáôïò óå ó÷Ýóç ìå ôï ÅðÜããåëìá Ðßíáêáò 8. ÊáôáíïìÞ ôùí ÷ñçóôþí êáôÜ öýëï êáé çëéêßá (ÇëéêéáêÝò ÏìÜäåò) Çëéêßá

¢íäñåò

Ãõíáßêåò

Óýíïëï

15-20 21-30 31-40 41-50 51-60 ³61

1 13 19 11 9 24

2 6 15 10 14 16

3 19 34 21 23 40

Óýíïëï

77

63

140

74

ÅðÜããåëìá Óõíôáîéïý÷ïò ÏéêéáêÜ ÌáèçôÞò/ÖïéôçôÞò Áãñüôçò ÅñãÜôçò Äçìüóéïò ÕðÜëëçëïò Éäéùôéêüò ÕðÜëëçëïò Åëåýèåñïò Åðáããåëìáôßáò Óýíïëï

Í

%

59

42,1

7 41 16 8 9

5,0 29,3 11,4 5,7 6,4

140

100.0

Ì. Ãåßôïíá êáé óõí.

ìçíéáßï åéóüäçìá ðïõ êõìáßíåôáé ìåôáîý 120.000 äñ÷. êáé 250.000 äñ÷. åíþ ôï 32.1% êáôÝãñáøå ìåôáîý 250.000 äñ÷. êáé 350.000 äñ÷. ÐñÝðåé åðßóçò íá åðéóçìáíèåß üôé 20% ðåñßðïõ ôùí ÷ñçóôþí Ý÷ïõí åéóüäçìá ìéêñüôåñï ôùí 120.000 äñ÷. ìçíéáßùò, ðïóïóôü ðïõ åõñßóêåôáé êÜôù áðü ôá åðßðåäá ôçò öôþ÷åéáò êáé ôï ïðïßï êáôÜ ôï ðëåßóôïí áöïñÜ Üíåñãïõò êáé óõíôáîéïý÷ïõò. Áðü ôçí êáôáãñáöÞ ôùí ôáìåßùí áóöÜëéóçò ôïõ äåßãìáôïò äéáðéóôþèçêå üôé ôï 44.6% Þôáí áóöáëéóìÝíïé óôï ÉÊÁ, ôï 13% óôïí ÏÃÁ, ôï 11.5% óôï Äçìüóéï êáé ôï ÔÅÂÅ/ÔÁÅ áíôßóôïé÷á åíþ ôï ßäéï ðïóïóôü (11.5%) ôùí ÷ñçóôþí Þóáí áíáóöÜëéóôïé Þ Üðïñïé. Ç êáôáíïìÞ áõôÞ ôïõ äåßãìáôïò êáôÜ áóöáëéóôéêü öïñÝá óõìðßðôåé ìå ôçí áíôßóôïé÷ç êáôáíïìÞ ôïõ ðëçèõóìïý áíáöïñÜò ôïõ Ê.Õ. ôïõ Ýôïõò 1998, üðùò áõôÞ áíáöÝñèçêå óôçí ðñïçãïýìåíç åíüôçôá (âëÝðå äåßêôåò ëåéôïõñãéêüôçôáò) ìå ìïíáäéêÞ äéáöïñïðïßçóç ôïí ÏÃÁ.

ÓõìðåñÜóìáôá êáé ÓõæÞôçóç Ìå óêïðü ôçí ðëçñÝóôåñç, êáôÜ ôï äõíáôüí, ðáñïõóßáóç êáé ôåêìçñßùóç ôùí áðïôåëåóìÜôùí ôçò óõãêåêñéìÝíçò ìåëÝôçò, êñßíåôáé óêüðéìï íá áíáöåñèïýí ïé ðáñáêÜôù ìåèïäïëïãéêïß ðåñéïñéóìïß: • Ç ðáñïýóá åñãáóßá áðïôåëåß ôìÞìá åêôåôáìÝíçò ìåëÝôçò ôïõ ÊÅÓÕ ó÷åôéêÜ ìå ôçí áîéïëüãçóç ôçò ðáñáãùãéêüôçôáò ôïõ Ê.Õ. Êïñùðßïõ2. Ç Ýêôáóç ôçò ìåëÝôçò äåí åðéôñÝðåé ôç óöáéñéêÞ ðáñïõóßáóç ôùí äåéêôþí ëåéôïõñãéêüôçôáò ìÝóá áðü ôçí áíáëõôéêÞ êáé óõãêñéôéêÞ äéåñåýíçóç ôùí ðïóïôéêþí êáé ðïéïôéêþí äåéêôþí. ÅîÜëëïõ, åîáñ÷Þò ôÝèçêå ôï æÞôçìá ôçò äçìïóßåõóçò ôùí áðïôåëåóìÜôùí ôçò ìåëÝôçò óå äýï ìÝñç ìå êñéôÞñéá ôçí ðáñÜèåóç ìåìïíùìÝíá ôùí ðïóïôéêþí áðü ôïõò ðïéïôéêïýò äåßêôåò. Ùò åê ôïýôïõ, ç åñåõíçôéêÞ ïìÜäá áíáãíùñßæåé üôé ç ðáñïõóßáóç ìåèïäïëïãéêÜ åßíáé ìïíïìåñÞò êáé üôé èá åßíáé ðëÞñçò ìå ôç äçìïóßåõóç ôùí áðïôåëåóìÜôùí ó÷åôéêÜ ìå ôéò ðñïôéìÞóåéò êáé ôçí éêáíïðïßçóç ôùí ÷ñçóôþí, èåùñåßôáé äåäïìÝíï üôé ç ìÝôñçóç ôçò ðáñáãùãéêüôçôáò ìéáò ìïíÜäáò õãåßáò ðñÝðåé íá åìðåñéÝ÷åé äéáóôÜóåéò ïé ïðïßåò Üðôïíôáé üëùí ôùí áðïôåëåóìÜôùí óôçí õãåßá (outcomes).

Ôüìïò 13, Ôåý÷ïò 2, 2001

• Ç åñåõíçôéêÞ ïìÜäá èåþñçóå ùò áñ÷éêÞ õðüèåóç óôç äéáäéêáóßá åêðüíçóçò ôçò ìåëÝôçò ôç ìç ãåíßêåõóç êáé óýãêñéóç ôùí áðïôåëåóìÜôùí ìå ôá áíôßóôïé÷á áíÜëïãùí ìåëåôþí. Ç õéïèÝôçóç áõôÞò ôçò õðüèåóçò âáóßæåôáé óôç ìç ýðáñîç áíôéêåéìåíéêþí êñéôçñßùí êáé äåéêôþí ìÝôñçóçò ôïõ ðáñáãüìåíïõ ðñïúüíôïò ôùí Ê.Õ. ôçò ÷þñáò, ðáñÜ ôï ãåãïíüò üôé ìåìïíùìÝíåò ìåëÝôçò äéáèÝôïõí áíôßóôïé÷á áðïôåëÝóìáôá. Ùò åê ôïýôïõ êñßèçêå óêüðéìç ç ðáñÜèåóç ôùí áðïôåëåóìÜôùí ôïõ óõãêåêñéìÝíïõ Ê.Õ. ÷ùñßò óõãêñßóåéò ãéá ôï ëüãï üôé êé áõôÝò äåí åßíáé ôåêìçñéùìÝíåò.

• èåùñÞèçêáí ùò äåäïìÝíá ç áäõíáìßá ìÝôñçóçò ôçò ïéêïíïìéêÞò áðïäïôéêüôçôáò êáèþò êáé ôçò êëéíéêÞò áðïôåëåóìáôéêüôçôáò êáèüóïí óôç ÷þñá äåí õðÜñ÷ïõí êïéíÝò êáôåõèýíóåéò êëéíéêÞò Þ ðñïëçðôéêÞò, ôéò ðåñéóóüôåñåò öïñÝò, áíôéìåôþðéóçò ôùí ÷ñçóôþí ïýôå óõãêñéôéêÝò ôéìÝò ðñáãìáôéêïý êüóôïõò. Ùò åê ôïýôïõ áíáëïãßåò êëéíéêþí ðáñåìâÜóåùí áíÜ áóèåíÞ ðïõ ðáñáôßèåíôáé, óáöÝóôáôá ìðïñåß íá ìçí åßíáé áðïäåêôÝò Þ êëéíéêÜ áðïôåëåóìáôéêÝò, ôïõëÜ÷éóôïí üìùò õðïäåéêíýïõí ôçí áðïõóßá ðëáóìáôéêÞò Þ õðåñâÜëëïõóáò ðñïóöïñÜò õðçñåóéþí ðñùôïâÜèìéáò öñïíôßäáò, èåùñåßôáé âÝâáéï üôé ìéá ìïíÜäá õãåßáò ç ïðïßá èá Þôáí õðüëïãç Üìåóá óå åëåãêôéêïýò, êëéíéêïýò êáé ïéêïíïìéêïýò ìç÷áíéóìïýò êáé äåí èá åîáñôþôáí ïéêïíïìéêÜ êáé äéá÷åéñéóôéêÜ áðü Ýíá Üëëï äçìüóéï öïñÝá, èá Þôáí óå èÝóç íá ðñïâáßíåé óôçí êÜëõøç ôùí áíáãêþí ôçò êáé óôçí åíéáßá êáé óõíå÷Þ êáôáãñáöÞ ôùí äåäïìÝíùí ôçò ìå óêïðü ôçí áíÜäåéîç ôçò ðáñáãùãéêüôçôáò ôçò êáé ôç óýãêñéóç ôçò ìå ôéò áíôßóôïé÷åò ìïíÜäåò. Áõôüò åßíáé ï ëüãïò ãéá ôï ïðïßï ç åñåõíçôéêÞ ïìÜäá äåí ðåñéïñßóôçêå óôçí áðëÞ ðáñïõóßáóç ôùí áðïôåëåóìÜôùí ôïõ Ê.Õ. Êïñùðßïõ áëëÜ åðåêôÜèçêå óå ðñïôÜóåéò ó÷åôéêÜ ìå ôçí áëëáãÞ ôçò õöéóôÜìåíçò êáôÜóôáóçò êáé ôçí ïéêïíïìéêÞ áðåîÜñôçóç ôùí Ê.Õ. áðü ôïõò íïóïêïìåéáêïýò ðñïûðïëïãéóìïýò. Ìå âÜóç ôïõò ðáñáðÜíù ìåèïäïëïãéêïýò ðåñéïñéóìïýò óôç óõãêåêñéìÝíç åñãáóßá åðé÷åéñåßôáé ðåñéãñáöéêÞ ðáñïõóßáóç êáé áíÜëõóç ôùí ðïóïôéêþí ìåôáâëçôþí ÷ùñßò íá åìðåñéÝ÷ïíôáé ïé ðïéïôéêÝò ó÷åôéêÜ ìå ôçí éêáíïðïßçóç ôùí ÷ñçóôþí. Ùò åê ôïýôïõ,üóïí áöïñÜ ôï ðñþôï ìÝñïò ôçò ìåëÝôçò, ó÷åôéêÜ ìå ôçí ïñãáíùôéêÞ 75

ÐñùôïâÜèìéá Öñïíôßäá Õãåßáò

äïìÞ, ôç äéïéêçôéêÞ äéÜñèñùóç êáé óôåëÝ÷ùóç ôïõ Ê.Õ., ôá äåäïìÝíá óõãêëßíïõí óôç äéáðßóôùóç üôé ç ðëåõñÜ ôçò ïñãÜíùóçò åßíáé éêáíïðïéçôéêÞ ãéá ôï ëüãï üôé ç æÞôçóç ôùí ÷ñçóôþí êáëýðôåôáé óå ìåãÜëï ìÝñïò áðü åðéóêÝðôåò ãéáôñïýò äéáöüñùí åéäéêïôÞôùí, ôï äå ðïóïóôü êÜëõøçò ôùí ðñïâëåðüìåíùí èÝóåùí áíÝñ÷åôáé óôï 80%. Ôï ìåãÜëï åýñïò äéáöïñïðïßçóçò ôçò æÞôçóçò ìåôáîý ôùí ÷åéìåñéíþí êáé èåñéíþí ìçíþí, ìå ôçí ßäéá óôåëÝ÷ùóç, êáé ç ëåéôïõñãßá ôïõ Ê.Õ. óå 24ùñç âÜóç åðéâåâáéþíïõí ôçí ðñïóðÜèåéá áîéïðïßçóçò ôùí õöéóôÜìåíùí áíèñþðéíùí êáé õëéêþí ðüñùí. Ç õøçëÞ æÞôçóç êáé êÜëõøç õðçñåóéþí ðñùôïâÜèìéáò öñïíôßäáò õãåßáò áðü ôï Ê.Õ. óôçí ðåñéï÷Þ åõèýíçò ôïõ, åðéâåâáéþíåôáé åîÜëëïõ áðü ôï õøçëü ðïóïóôü áóöáëéóìÝíùí ôïõ ÉÊÁ , ðåñßðïõ ôï 40% - 45% ôùí ÷ñçóôþí åôçóßùò, ïé ïðïßïé æçôïýí õðçñåóßåò áðü ôï Ê.Õ. ¼óïí áöïñÜ ôïõò êëéíéêïýò äåßêôåò ðáñáãùãéêüôçôáò äéáðéóôþèçêå üôé êáôÜ ôï Ýôïò 1998 ðñáãìáôïðïéÞèçêáí 39.775 éáôñéêÝò åðéóêÝøåéò. Áðü áõôÝò ôï 20% áöïñïýóå åðåßãïõóáò áíÜãêçò ðåñéóôáôéêÜ ìå 0.2% ðáñáðïìðÝò ìå ÅÊÁ êáé ôï 58% áöïñïýóå åðéóêÝøåéò óôïõò Ãåíéêïý Ãéáôñïýò. Ç áíáëïãßá äéáãíùóôéêþí åîåôÜóåùí óå ó÷Ýóç ìå ôïõò ðñïóåñ÷üìåíïõò áóèåíåßò åßíáé 1.02=1, äéáðßóôùóç ç ïðïßá áíáìößâïëá óõíÜãåé áöåíüò ìåí óôç ìç õðåñâÜëëïõóá ðñïóöïñÜ åîåôÜóåùí äåäïìÝíçò ôçò ìçäåíéêÞò ôùí ôéìÞò, áëëÜ áöåôÝñïõ óôç ìç áîéüðéóôç êëéíéêÞ áíôéìåôþðéóç ãéá ôï ëüãï üôé åßíáé áóáöÞ ôá êñéôÞñéá ìéáò áðïôåëåóìáôéêÞò õðçñåóßáò ðñùôïâÜèìéáò öñïíôßäáò õãåßáò. ÓõìðåñáóìáôéêÜ, ç ó÷åôéêÜ ÷áìçëÞ ÷ñçóéìïðïßçóç âéïúáôñéêÞò ôå÷íïëïãßáò äåí åßíáé åöéêôü íá áéôéïëïãçèåß áí ïöåßëåôáé óôçí ïñèÞ ëåéôïõñãßá ôïõ Ê.Õ. ùò ìïíÜäáò ðñùôïâÜèìéáò öñïíôßäáò Þ óôçí Ýëëåéøç ðñïóöïñÜò ç ïðïßá ùèåß ôç æÞôçóç óå Üëëåò óõìðëçñùìáôéêÝò õðçñåóßåò. ÐñÝðåé íá åðéóçìáíèåß üôé ç áîéïëüãçóç ôçò ðáñáãùãéêüôçôáò ôïõ ÊÝíôñïõ Õãåßáò Êïñùðßïõ èá Þôáí åëëéðÞò åÜí ôï åñåõíçôéêü åíäéáöÝñïí åß÷å ðåñéïñéóèåß ìïíïìåñþò óôïõò ðüëïõò ôçò æÞôçóçò êáé ôçò ðñïóöïñÜò õðçñåóéþí ðñùôïâÜèìéáò öñïíôßäáò õãåßáò êáé äåí åß÷å åóôéáóèåß óôçí ðïëýðëåõñç êáé óõëëïãéêÞ êÜëõøç ôïõ ðëçèõóìïý áíáöïñÜò ôïõ ìÝóù ôçò åíçìÝñùóçò ôùí ðïëéôþí óå èÝìáôá ðïõ ó÷åôßæïíôáé ìå åðéôüðéá ðñïâëÞìáôá Äçìüóéáò Õãåßáò êáèþò êáé ôçí åêðüíçóç áíôßóôïé÷ùí ðñïëçðôéêþí êáé åðéäçìéï76

Ì. Ãåßôïíá êáé óõí.

ëïãéêþí ðñïãñáììÜôùí7-11. Ùò åê ôïýôïõ, ç ðëçñïöüñçóç ôïõ ðëçèõóìïý êáé ç Ýñåõíá óå èÝìáôá äçìüóéáò, óõëëïãéêÞò êáé áôïìéêÞò õãéåéíÞò áðåôÝëåóáí ðñùôáñ÷éêÝò äñáóôçñéüôçôåò ôïõ, ôùí ïðïßùí ôï êüóôïò êáé ôï üöåëïò ìðïñåß íá áðïôåëÝóåé Ýíá îå÷ùñéóôü èÝìá ðñïò äéåñåýíçóç. Åßíáé âÝâáéï êáé ðïëëÝò ìåëÝôåò Ý÷ïõí áðïäåßîåé üôé ôï êüóôïò ðñïëçðôéêþí""^ ðáñåìâÜóåùí áíôéóôáèìßæåôáé óå ìåñéêÝò ðåñéðôþóåéò áðü ôï êïéíùíéêü, êëéíéêü êáé ïéêïíïìéêü üöåëïò ôï ïðïßï åðÝñ÷åôáé áðü ôçí áðïõóßá óõãêåêñéìÝíùí íïóçìÜôùí12. Óôçí êáôåýèõíóç áõôÞ åßíáé áíáãêáßï ôá ðñïëçðôéêÜ ìÝôñá íá áîéïëïãïýíôáé > ùò ðñïò ôç ó÷Ýóç êüóôïõò-áðïôåëåóìáôéêüôçôáò ðñéí ôåèïýí óå åõñåßá åöáñìïãÞ. ÊáôÜ ôçí åêðüíçóç ôçò ìåëÝôçò åðéâåâáéþèçêáí ïé áäõíáìßåò óôçí åêôßìçóç ôçò ôå÷íéêÞò áðïäïôéêüôçôáò êáé ïéêïíïìéêüôçôáò ôçò ìïíÜäáò. Ç äõó÷Ýñåéá áõôÞ áðáíôÜôáé óõ÷íÜ óôéò õðçñåóßåò õãåßáò óôçí ÅëëÜäá êáé ïöåßëåôáé êõñßùò óôçí Ýëëåéøç áêñéâþí êáé áîéüðéóôùí êáôáãñáöþí. Ç Üóêïðç óýíèåóç ôùí êëéíéêþí ìå ôïõò ïéêïíïìéêïýò äåßêôåò -ôáêôéêÞ áðïäåêôÞ ãéá ôç ìÝôñçóç ôçò ðáñáãùãéêüôçôáò êÜèå åßäïõò ìïíÜäáò- êáèþò êáé ç áäõíáìßá áíáëõôéêÞò áîéïëüãçóçò ôùí äåäïìÝíùí êáé õðüäåéîçò åíáëëáêôéêþí óåíáñßùí ó÷åôéêÜ ìå ôçí áðïäïôéêüôåñç áîéïðïßçóç ôùí ðüñùí êáé ôç ìåãéóôïðïßçóç ôïõ êïéíùíéêïý ïöÝëïõò, åðéâåâáéþíïõí -ãéá áêüìç ìéá öïñÜ- üôé äåí åßíáé åõ÷åñÞò ç äéá÷åßñéóç áõôþí ôùí ìïíÜäùí ÷ùñßò óôïé÷åßá -áêñéâÞ êáé áîéüðéóôá- ãéá ôçí åêôßìçóç êáé áîéïëüãçóç ôùí õðçñåóéþí. Ç Üìåóç åîÜñôçóç ôçò äéá÷åßñéóçò ôùí Ê.Õ. áðü ôïõò íïóïêïìåéáêïýò ðñïûðïëïãéóìïýò áðïôåëåß Ýíá óïâáñü ðñüâëçìá ãéá ôç ìÝôñçóç ôùí áðïôåëåóìÜôùí. Áíôßèåôá, ç äçìéïõñãßá ðñïûðïëïãéóìþí óôá Ê.Õ. èá áðïôåëïýóå Ýíá èåôéêü âÞìá ãéá ôçí áðïôåëåóìáôéêÞ äéá÷åßñéóç ôïõò, ìå óôü÷åõóç ôçí: • ÄéáóöÜëéóç ôïõ åëÝã÷ïõ êáé ôçò óõíÝ÷åéáò ôùí ÷ñçìáôïïéêïíïìéêþí ñïþí ÐëÞñç áîéïðïßçóç ôçò õöéóôÜìåíçò õðïäïìÞò • ÊáôáãñáöÞ ôçò åëëéðïýò óôåëÝ÷ùóçò ôçò ìïíÜäáò êáé ðáñï÷Þ êéíÞôñùí óôïõò åðáããåëìáôßåò õãåßáò • Óõììåôï÷Þ ôùí åñãáæïìÝíùí óôç ëÞøç áðïöÜóåùí êáé åõáéóèçôïðïßçóç ôïõò óå èÝìáôá äéá÷åßñéóçò êáé åëÝã÷ïõ ôïõ êüóôïõò ôùí ðñïóöåñüìåíùí õðçñåóéþí

Ì. Ãåßôïíá êáé óõí.

• Áîéïëüãçóç ôçò ðáñáãùãéêüôçôáò ôùí Ê.Õ. ìÝóá áðü ôçí ïðïßá èá åðéôõã÷Üíïíôáí ç âåëôßùóç ôçò áðïôåëåóìáôéêüôçôáò ôùí ðñïóöåñïìÝíùí õðçñåóéþí êáé ç áðïäïôéêüôçôá ôçò ìïíÜäáò. Áîßæåé íá áíáöåñèåß üôé ç õëïðïßçóç ìéáò ôÝôïéáò åðéëïãÞò äåí áðïôñÝðåé ôç ÷ñçóéìïðïßçóç éäéùôéêïïéêïíïìéêþí êñéôçñßùí, ôçí áíáæÞôçóç äéá÷åéñéóôéêþí ðñùôïâïõëéþí ïé ïðïßåò èá ìðïñïýóáí íá åðáõîÞóïõí ôçí ðáñáãùãéêüôçôá ôùí Ê.Õ., êáèþò åðßóçò ôç äéáôÞñçóç ôùí êïéíùíéêþí êñéôçñßùí êáé ôùí áñ÷þí ðåñß éóüôçôáò ôïõ ÅÓÕ. ÓõìðåñáóìáôéêÜ êáé ìå äåäïìÝíåò ôéò õöéóôÜìåíåò ôå÷íéêÝò äõóêïëßåò ó÷åôéêÜ ìå ôç ìÝôñçóç ôçò ðáñáãùãéêüôçôáò ôïõ óõãêåêñéìÝíïõ Ê.Õ., ç åñåõíçôéêÞ ïìÜäá êñßíåé áíáãêáßá ôçí áíÜëçøç áíÜëïãùí ðñùôïâïõëéþí. ÌÝóá áðü áõôÝò, ðéèáíÜ íá õðïäåé÷èïýí åíáëëáêôéêÝò ôå÷íéêÝò êáé ìåèïäïëïãßåò ðëÝïí áîéüðéóôåò êáé ôåêìçñéùìÝíåò þóôå íá áðïôåëÝóïõí ôéò êáôåõèõíôÞñéåò åðéóôçìïíéêÝò êáé åìðåéñéêÝò óõíéóôþóåò óôçí áîéïëüãçóç ôùí õãåéïíïìéêþí ìïíÜäùí. Åðéðñüóèåôá, ìÝóá áðü ôçí åêðüíçóç áíôßóôïé÷ùí ìåëåôþí áíáìÝíåôáé íá êáôáãñáöïýí õðïäåßîåéò êáé óõóôÜóåéò ó÷åôéêÜ ìå ïõóéáóôéêÝò ðáñåìâÜóåéò êáèþò êáé íá èåóìïèåôçèïýí åèíéêÝò ðïëéôéêÝò õãåßáò ïé ïðïßåò íá êáôåõèýíïõí áíáðüöåõêôá óôïí ïñèïëïãéêü ó÷åäéáóìü ôçò ÐñùôïâÜèìéáò Öñïíôßäáò Õãåßáò óôç ÷þñá.

Âéâëéïãñáößá 1. Ì. Êïíôïýëç-Ãåßôïíá. ÏéêïíïìéêÜ êáé äéá÷åßñéóç ôùí õðçñåóéþí õãåßáò. Óôï: ÐïëéôéêÞ êáé Ïéêïíïìßá ôçò Õãåßáò, ÅîÜíôáò, ÁèÞíá 1997, 89-105.

2. Ì. Ãåßôïíá, Ã. ÌðÝëïò, Ê. Ðáðáäçìçôñßïõ, Å. Ãåùñãïýóç, Á. Äåäïýóç, Ã. Êõñéüðïõëïò. ÌÝôñçóç ôçò ðáñáãùãéêüôçôáò ôïõ Ê.Õ. Êïñùðßïõ ìå ôçí åöáñìïãÞ óýã÷ñïíùí ôå÷íéêþí ïéêïíïìéêÞò áîéïëüãçóçò, ÊÅ.Ó.Õ. êáé ÅÓÄÕ, ÁèÞíá 2000.

3. Ã. Êõñéüðïõëïò. Ç ÐñùôïâÜèìéá Öñïíôßäá êáé ç ÃåíéêÞ ÉáôñéêÞ óôçí ÅëëÜäá: "Ôï Ðïëéôéêü Ðñüâëçìá êáé ïé ÄéáóôÜóåéò ôïõ". Óôï: Ç ÐñùôïâÜèìéá Öñïíôßäá Õãåßáò óôçí ÅëëÜäá, Ã. Êõñéüðïõëïò êáé Ô. ÖéëáëÞèçò (åêäüôåò). Åêäüóåéò ÈåìÝëéï, ÁèÞíá 1996, 17-43.

Ôüìïò 13, Ôåý÷ïò 2, 2001

4. Ô. ÖéëáëÞèçò. Ïé Óýã÷ñïíåò Åîåëßîåéò óôá ÓõóôÞìáôá Õãåßáò êáé ç ÃåíéêÞ ÏéêïãåíåéáêÞ ÉáôñéêÞ. Óôï: Ç ÐñùôïâÜèìéá Öñïíôßäá Õãåßáò óôçí ÅëëÜäá, Ã. Êõñéüðïõëïò êáé Ô. ÖéëáëÞèçò (åêäüôåò). Åêäüóåéò ÈåìÝëéï, ÁèÞíá 1996, 235249.

5. Á. Óéóóïýñáò, Á. Êáñüêçò. Åíéáßïò ÖïñÝáò Õãåßáò: Åõêáéñßá - ÔïìÞ ãéá ¢óêçóç ÐïëéôéêÞò Õãåßáò óôç ×þñá ìáò. Óôï: Åíéáßïò ÖïñÝáò Õãåßáò Áíáãêáéüôçôá Þ ÁõôáðÜôç, Ã. Êõñéüðïõëïò êáé Á. Óéóóïýñáò (åêäüôåò), Åêäüóåéò ÈåìÝëéï, ÁèÞíá 1997, 49-76.

6. Ã. Õöáíôüðïõëïò. Åíéáßïò ÖïñÝáò Õãåßáò. Ç Äéáäéêáóßá ÕðÝñâáóçò ôùí ÁíéóïôÞôùí, óôï: Ã. Êõñéüðïõëïò êáé Á. Óéóóïýñáò, Åíéáßïò ÖïñÝáò Õãåßáò: Áíáãêáéüôçôá Þ ÁõôáðÜôç. Åêäüóåéò ÈåìÝëéï, ÁèÞíá 1997, 229-247.

7. ×. ËéïíÞò. ÅñåõíçôéêÜ ÄåäïìÝíá áðü ôçí ÐñùôïâÜèìéá Öñïíôßäá Õãåßáò óôçí ÊñÞôç: Ðñáãìáôéêüôçôá êáé ÐñïïðôéêÝò. Óôï: Ç ÐñùôïâÜèìéá öñïíôßäá Õãåßáò óôçí ÅëëÜäá, Ã. Êõñéüðïõëïò êáé Ô. ÖéëáëÞèçò (åêäüôåò), Åêäüóåéò ÈåìÝëéï, ÁèÞíá 1996, 77-98.

8. Á. ÌðÝíïò. Ï Ãåíéêüò Ãéáôñüò, ÇãÝôçò ôçò ÏìÜäáò ÐñùôïâÜèìéáò Öñïíôßäáò Õãåßáò Þ Äéá÷åéñéóôÞò Õðçñåóéþí êáé Ðüñùí. Óôï: Ç ÐñùôïâÜèìéá öñïíôßäá Õãåßáò óôçí ÅëëÜäá, Ã. Êõñéüðïõëïò êáé Ô. ÖéëáëÞèçò (åêäüôåò), Åêäüóåéò ÈåìÝëéï, ÁèÞíá 1996, 207-217.

9. Ì. ÌðïäïóÜêçò. Ãåíéêüò Ãéáôñüò. Ï Ãéáôñüò ôçò ÏëéóôéêÞò ÉáôñéêÞò. Óôï: Ç ÐñùôïâÜèìéá öñïíôßäá Õãåßáò óôçí ÅëëÜäá, Ã. Êõñéüðïõëïò êáé Ô. ÖéëáëÞèçò (åêäüôåò), Åêäüóåéò ÈåìÝëéï, ÁèÞíá 1996, 65-69.

10. Å. Ãåùñãïýóç, Ã. Êõñéüðïõëïò. Ôá Äßêôõá ÐñùôïâÜèìéáò Öñïíôßäáò ãéá ôçí Õãåßá: Óõãêëßóåéò ðñïò ìßá Åíéáßá ÕãåéïíïìéêÞ ÁãïñÜ. Óôï: Äßêôõá ÏëïêëçñùìÝíçò Öñïíôßäáò ãéá ôçí Õãåßá, Å. Ãåùñãïýóç êáé óõí (åêäüôåò), Åêäüóåéò ÈåìÝëéï, ÁèÞíá 2000, 63-78.

11. Å. Ìùñáúôçò. Äßêôõá ÐñùôïâÜèìéáò Öñïíôßäáò Õãåßáò: ÅöéêôÞ Ëýóç Þ Ïõôïðßá. Óôï: Äßêôõá ÏëïêëçñùìÝíçò Öñïíôßäáò ãéá ôçí Õãåßá, Ãåùñãïýóç êáé óõí. (åêäüôåò), Åêäüóåéò ÈåìÝëéï, ÁèÞíá, 2000, 36-51.

12. Ì. Ãåßôïíá, Ã. Êõñéüðïõëïò. ÊñéôÞñéá êáé ôå÷íéêÝò öáñìáêïïéêïíïìéêÞò áíÜëõóçò êáé áîéïëüãçóçò. Óôï: Ì. Ãåßôïíá êáé Ã. Êõñéüðïõëïò, ÐïëéôéêÞ êáé ïéêïíïìßá ôïõ öáñìÜêïõ óôçí ÅëëÜäá, Åêäüóåéò ÈåìÝëéï, ÁèÞíá, 1999, 193208.

77

ÐñùôïâÜèìéá Öñïíôßäá Õãåßáò

Î.Ê. Êñïêßäçò

ÅÑÅÕÍÇÔÉÊÇ ÅÑÃÁÓÉÁ ORIGINAL PAPER Primary Heatlh Care, Volume 13, Number 2, 78-83, 2001 ÐñùôïâÜèìéá Öñïíôßäá Õãåßáò, Ôüìïò 13, Ôåý÷ïò 2, 78-83, 2001

ÐñïïðôéêÞ ðáñáêïëïýèçóç ôùí áíåðéèýìçôùí åíåñãåéþí ôùí öáñìÜêùí óôçí ðñùôïâÜèìéá ðåñßèáëøç Î.Ê. Êñïêßäçò*

Ðåñßëçøç Óôçí ðñïïðôéêÞ áõôÞ ìåëÝôç êáôáãñÜöçêáí ëåðôïìåñåéáêÜ åðß ìéá äéåôßá (1.1.1998-31.12.1999) üëåò åêåßíåò ïé ðáñÜìåôñïé ðïõ óõíèÝôïõí ôï ãåãïíüò ôçò åìöÜíéóçò áíåðéèýìçôçò åíÝñãåéáò ìåôÜ áðü ÷ïñÞãçóç öáñìáêåõôéêÞò áãùãÞò: õðåýèõíï öÜñìáêï, åßäïò ôçò áíåðéèýìçôçò åíÝñãåéáò, óõã÷ïñçãïýìåíá öÜñìáêá, áíôéìåôþðéóç (äéáêïðÞ Þ óõíÝ÷éóç áãùãÞò, åîÝôáóç áðü Üëëç åéäéêüôçôá, åîÝôáóç êáé/ Þ åéóáãùãÞ óå íïóïêïìåßï), Ýêâáóç (âåëôßùóç, ìüíéìç âëÜâç, èÜíáôïò). Ôï õëéêü ôçò ìåëÝôçò áðïôÝëåóáí 3130 áóöáëéóìÝíïé ôïõ ÉÊÁ ðïõ åîåôÜóèçêáí ó' Ýíá ðáèïëïãéêü åîùôåñéêü éáôñåßï ôùí Ðïëõéáôñåßùí ôçò Íïìáñ÷éáêÞò ÌïíÜäáò Õãåßáò ÉÊÁ ÊáâÜëáò. ÁðïôåëÝóìáôá: ÊáôáãñÜöçêáí óõíïëéêÜ 72 áíåðéèýìçôåò åíÝñãåéåò (72/3130 = 2,3%) óå 66 áóèåíåßò (19 Üíäñåò, 47 ãõíáßêåò) çëéêßáò 13 Ýùò 94 åôþí. Ôá öÜñìáêá ôïõ êáñäéáããåéáêïý óõóôÞìáôïò áðïôÝëåóáí ôç óõ÷íüôåñç áéôßá áíåðéèýìçôùí åíåñãåéþí (41), áêïëïõèïýìåíá áðü ôá öÜñìáêá ôùí áñèñïðáèåéþí, ìõïóêåëåôéêþí ðáèÞóåùí êáé íüóùí ôïõ óõíäåôéêïý éóôïý (11) êáé ôá öÜñìáêá êáôÜ ôùí ëïéìþîåùí (10). Óå 4 áóèåíåßò áéôßá ôùí áíåðéèýìçôùí åíåñãåéþí Þôáí ç óõã÷ïñÞãçóç 2 öáñìÜêùí ôçò ßäéáò Þ ðáñåìöåñïýò èåñáðåõôéêÞò ïìÜäáò. Ïé Ýîé ðéï óõ÷íÜ ðáñáôçñçèåßóåò áíåðéèýìçôåò åíÝñãåéåò Þôáí: ÂÞ÷áò (17), ðåñéöåñéêü ïßäçìá (11), äéÜññïéá (7), êåöáëáëãßá - åîÜøåéò (6), öáñìáêåõôéêü åîÜíèçìá (5) êáé õðåñôáóéêÞ êñßóç - åðéäåßíùóç õðÝñôáóçò (4). Óå 8 áóèåíåßò óõíåóôÞèç óõíÝ÷éóç ôçò áãùãÞò ìå Þ ÷ùñßò ôñïðïðïßçóç ôçò äïóïëïãßáò. Äýï áóèåíåßò åîåôÜóèçêáí óå åîùôåñéêÜ éáôñåßá íïóïêïìåßïõ, 6 áóèåíåßò åéóÞ÷èçóáí óôï íïóïêïìåßï, åíþ 2 áóèåíåßò åîåôÜóèçêáí áðü ãéáôñü Üëëçò åéäéêüôçôáò (äåñìáôïëüãï, áëëåñãéïëüãï). Ìßá áóèåíÞò êáôÝëçîå áðü ðáíêõôôáñïðåíßá ðñïêëçèåßóá áðü ìåèïôñåîÜôç. ÓõìðåñÜóìáôá: 1. Ôï 2,3% ôùí áóèåíþí ðñïóÞëèáí ãéá åîÝôáóç ëüãù áíåðéèýìçôùí åíåñãåéþí. 2. Ïé áíáóôïëåßò ôùí äéáýëùí áóâåóôßïõ êáé ôïõ ìåôáôñåðôéêïý åíæýìïõ ôçò áããåéïôáóßíçò áðïôÝëåóáí ôç óõ÷íüôåñç áéôßá áíåðéèýìçôùí åíåñãåéþí. 3. Ç ðëåéïøçößá ôùí áíåðéèýìçôùí åíåñãåéþí ó÷åôéæüôáí ìå áíôéäñÜóåéò áðü ôï äÝñìá, ôï áíáðíåõóôéêü êáé ôï ðåðôéêü óýóôçìá êáé åß÷áí êáëÞ ðïñåßá ìåôÜ ôç äéáêïðÞ ôïõ õðåýèõíïõ öáñìÜêïõ Þ ôçí ôñïðïðïßçóç ôçò äïóïëïãßáò ôïõ.

*Ðáèïëüãïò, Íïìáñ÷éáêÞ ÌïíÜäá Õãåßáò ÉÊÁ ÊáâÜëáò

78

ÅéóáãùãÞ Ïé áíåðéèýìçôåò åíÝñãåéåò ôùí öáñìÜêùí áðïôåëïýí êáèçìåñéíü ðñüâëçìá ãéá êÜèå êëéíéêü ãéáôñü, áíåîÜñôçôá áðü ôï ÷þñï óôïí ïðïßï ðñïóöÝñåé ôéò õðçñåóßåò ôïõ (ðñùôïâÜèìéá, äåõôåñïâÜèìéá êáé ôñéôïâÜèìéá ðåñßèáëøç) êáé ôçí åéäéêüôçôÜ ôïõ (ðáèïëüãïò, ãåíéêüò ãéáôñüò, ðáéäßáôñïò, êáñäéïëüãïò, ãáóôñåíôåñïëüãïò, ê.Ü.). Ôåëåõôáßá ìÜëéóôá ïé áíåðéèýìçôåò åíÝñãåéåò ôùí öáñìÜêùí áðáó÷ïëïýí åêôüò áðü ôá ÌÝóá ÌáæéêÞò ÅíçìÝñùóçò (MME), ôüóï ôá Ýíôõðá, üóï êáé ôá çëåêôñïíéêÜ, êáé Üëëïõò êëÜäïõò åðéóôçìþí, üðùò ð.÷. ôïõò ïéêïíïìïëüãïõò ôçò õãåßáò. ÌåëÝôåò áðü ôïí åëëçíéêü êáé äéåèíÞ ÷þñï êáôáäåéêíýïõí üôé ôï 2,4% Ýùò 5,5% ôùí åéóáãùãþí óå íïóïêïìåßá ïöåßëåôáé óå áíåðéèýìçôåò åíÝñãåéåò öáñìÜêùí ðïõ åðéóõìâáßíïõí óôïí åîùíïóïêïìåéáêü ÷þñï1-3. Óå åéäéêÜ ìÜëéóôá ãçñéáôñéêÜ ôìÞìáôá 10% ËÝîåéò êëåéäéÜ: Áíåðéèýìçôåò åíÝñãåéåò, ðñùôïâÜèìéá ðåñßèáëøç, áíáóôïëåßò äéáýëùí áóâåóôßïõ, áíáóôïëåßò ìåôáôñåðôéêïý åíæýìïõ áããåéïôáóßíçò. ÕðïâëÞèçêå: 24 Éïõëßïõ 2000 ÅðáíõðïâëÞèçêå: 20 Óåðôåìâñßïõ 2000 ¸ãéíå äåêôÞ ãéá äçìïóßåõóç: 1 Äåêåìâñßïõ 2000 Õðåýèõíïò áëëçëïãñáößáò: Î.Ê. Êñïêßäçò, Â' ÐÜñïäïò Æáëüããïõ 7, 65404 ÊáâÜëáò, ôçë. (051) 250343.

Ôüìïò 13, Ôåý÷ïò 2, 2001

Î.Ê. Êñïêßäçò

Prospective follow up of adverse drug reactions in primary health care K. Krokidis Summary In this prospective research, all those parameters that compose the fact of the appearance of an adverse drug reaction, after a medical treatment, have been recorded in details for two years (1-1-1998/31-12-1999): responsible medicine, kind of adverse drug reaction, accompanied medicine, facing it (interruption or continuation of treatment, examination by other specialist, examination and/or treatment in a hospital), consequences (improvement, permant detriment, death).

The material of this research was constituted 3130 patients of the Institute of Social Insurances (IKA) who examined in the outpatient clinic of Internal Medicine which is affiliated with the County Health Unit of IKA Kavala. Results: 72 adverse drug reactions have been recorded (72/3130 = 2,3%) in 66 patients (19 men, 47 women) from 13-94 years of age. The drugs of the cardiovascular system composed the most frequent cause of adverse drug reactions (41) followed by those of myoskeletal disorders and diseases of connective tissue (11) and the drugs against infections (10). In four patients the cause of the adverse drug reactions was the prescription of two drugs with the same or similar therapeutical indication. The six most frequently noticed adverse drug reactions were cough (17), circular swelling (11), diarrhoea (7), headache flush (6), medicine skin eruption (5) and high - blood pressure crisis - aggravation of high blood pressure (4). The continuation of the treatment with or without modification of the dose, was advised to 8 patients. Two patients were examined at an outpatient clinic, 6 patients were admitted to the hospital, and two patients were examined by another specialist (dermatologist, allergiologist). One woman patient died from pancytopenia caused by methotrexate. Conclusions: 1) 2,3% of the patients visited a doctor because of adverse drug reactions. 2) The calcium channel blockers and the angiotensin converting enzyme inhibitors were the most frequent cause of adverse drug reactions. 3) The majority of them were localized at the skin area, the respiratory and the peptic system but they had a good course after discontinuation of the responsible drug or modification of the treatment (dose).

Keywords: Adverse drug reaction, primary health care

ôùí åéóáãùãþí ôùí áóèåíþí ïöåßëïíôáé óå áíåðéèýìçôåò åíÝñãåéåò óõ÷íÜ óõíôáãïãñáöïõìÝíùí öáñìÜêùí (ìç óôåñïåéäÞ áíôéöëåãìïíþäç, áíôéäéáâçôéêÜ - éíóïõëßíç, áíôéâéïôéêÜ, áíôéðçêôéêÜ ê.Ü.)4. Ôé üìùò óõìâáßíåé óôçí ðñùôïâÜèìéá ðåñßèáëøç; Ôé åßäïõò áíåðéèýìçôåò åíÝñãåéåò áíôéìåôùðßæåé óôçí êáèçìåñéíÞ êëéíéêÞ ðñÜîç ï ðáèïëüãïò êáé ï ãåíéêüò ãéáôñüò ðïõ äñáóôçñéïðïéåßôáé óôçí ðñùôïâÜèìéá ðåñßèáëøç; Óå ðïéåò êáôçãïñßåò öáñìÜêùí ïöåßëïíôáé áõôÝò ïé áíåðéèýìçôåò åíÝñãåéåò; Ìå ðïéåò Üëëåò åéäéêüôçôåò ôçò éáôñéêÞò ÷ñåéÜæåôáé íá óõíåñãáóèåß ãéá ôç äéåñåýíçóç - áíôéìåôþðéóÞ ôïõò; Ðïéá åßíáé ç ðïñåßá áõôþí ôùí áíåðéèýìçôùí åíåñãåéþí; Ãéá ôçí áðÜíôçóç üëùò ôùí ðáñáðÜíù åñùôçìÜôùí ó÷åäéÜóèçêå ç ðáñïýóá ìåëÝôç. Ï óêïðüò ôçò ðñïïðôéêÞò áõôÞò ìåëÝôçò Þôáí ç ëåðôïìåñÞò êáôáãñáöÞ (õðåýèõíï öÜñìáêï, áíåðéèýìçôç åíÝñãåéá, óõã÷ïñçãïýìåíá öÜñìá-

êá), ç áíôéìåôþðéóç (äéáêïðÞ ôçò öáñìáêåõôéêÞò áãùãÞò, åîÝôáóç áðü ãéáôñü Üëëçò éáôñéêÞò åéäéêüôçôáò, åîÝôáóç êáé/Þ åéóáãùãÞ óå íïóïêïìåßï) êáé ç Ýêâáóç (âåëôßùóç, ìüíéìç âëÜâç, èÜíáôïò) ôùí áíåðéèýìçôùí åíåñãåéþí ðïõ åìöáíßóèçêáí ìåôÜ áðü ÷ïñÞãçóç öáñìáêåõôéêÞò áãùãÞò åîùíïóïêïìåéáêÜ.

Õëéêü - ÌÝèïäïò

Ôï õëéêü ôçò ìåëÝôçò áðïôÝëåóáí 3130 óöáëéóìÝíïé ôïõ ÉÊÁ ðïõ åîåôÜóèçêáí ó' Ýíá ðáèïëïãéêü åîùôåñéêü éáôñåßï ôùí Ðïëõúáôñåßùí ôçò Íïìáñ÷éáêÞò ÌïíÜäáò Õãåßáò ÉÊÁ ÊáâÜëáò (ÐáñÜñôçìá ºùíïò Äñáãïýìç) áðü ôïí óõããñáöÝá ôçò ìåëÝôçò, êáôÜ ôï ÷ñïíéêü äéÜóôçìá 1 Éáíïõáñßïõ 1998 Ýùò 31 Äåêåìâñßïõ 1999. Ôçò áíôéêåéìåíéêÞò åîÝôáóçò ôùí áóèåíþí ðñïçãïýíôáí ç ëÞøç ôïõ éóôïñéêïý, ìå åðéêÝíôñùóç óôç ëÞøç ôùí öáñìÜêùí êáé óôçí åìöÜíéóç áíåðéèýìçôùí óõìâáìÜôùí áðü öÜñìáêá êáôÜ ôï ðáñåëèüí. Óôïõò áóèåíåßò ðïõ ôá õðïêåéìåíéêÜ ôïõò åíï÷ëÞìáôá êáé/Þ ôá áíôéêåéìåíéêÜ åõñÞìáôá ó÷åôßæïíôáí ìå ôç ëÞøç öáñìÜêùí, êáôáãñÜöçêáí ôüóï êáôÜ ôçí ðñþôç åðßóêåøç, üóï êáé êáôÜ ôçí ðñïêáèïñéóìÝíç åðáíåîÝôáóÞ ôïõò: • ôá åðéäçìéïëïãéêÜ óôïé÷åßá (çëéêßá, öýëï) • üëá ôá ÷ïñçãïýìåíá öÜñìáêá, ç äïóïëïãßá ôïõò, ç äéÜñêåéá ëÞøçò ôïõò êáé ç áéôßá ãéá ôçí ïðïßá ëáìâÜíïíôáí, • ç áíåðéèýìçôç åíÝñãåéá, • ï åñãáóôçñéáêüò Ýëåã÷ïò óôïí ïðïßï õðïâÜëëïíôáí ïé áóèåíåßò, üôáí áõôü êñéíüôáí áðáñáßôçôï. Ôï åýñïò ôùí åñãáóôçñéáêþí áõôþí åîåôÜóåùí ó÷åôéæüôáí ìå ôï ðñïóâáëëüìåíï áðü ôçí áíåðéèýìçôç åíÝñãåéá ïñãáíéêü óýóôçìá, • ç áíôéìåôþðéóç ôçò áíåðéèýìçôçò åíÝñãåéáò: äéáêïðÞ ôïõ õðåýèõíïõ öáñìÜêïõ, óõíÝ÷éóç ôçò áãùãÞò ìå Þ ÷ùñßò ôñïðïðïßçóç ôçò äïóïëïãßáò ôçò, åîÝôáóç áðü ãéáôñü Üëëçò éáôñéêÞò åéäéêüôçôáò, åîÝôáóç êáé/Þ åéóáãù79

ÐñùôïâÜèìéá Öñïíôßäá Õãåßáò

Î.Ê. Êñïêßäçò

ãÞ óå íïóïêïìåßï, êáé ôÝëïò • ç Ýêâáóç ôçò áíåðéèýìçôçò åíÝñãåéáò (âåëôßùóç, ìüíéìç âëÜâç, èÜíáôïò). ÁîéïëïãÞèçêáí ìüíï ïé óßãïõñåò áíåðéèýìçôåò åíÝñãåéåò óýìöùíá ìå ôïí êáèïñéóìü ôïõ Ðáãêüóìéïõ Ïñãáíéóìïý Õãåßáò (Ð.Ï.Õ.). Áðïêëåßóèçêáí áðü ôçí áîéïëüãçóç ôçò ìåëÝôçò: á) ïé áóèåíåßò ðïõ äåí ðñïóÞëèáí óôçí ðñïêáèïñéóìÝíç åðáíåîÝôáóç, êáé â) ïé áóèåíåßò ðïõ äåí äÝ÷ôçêáí íá õðïâëçèïýí óôïí ðñïôåéíüìåíï åñãáóôçñéáêü Ýëåã÷ï. Ôá áðïôåëÝóìáôá ôçò ìåëÝôçò åêöñÜæïíôáé óå áðüëõôåò êáé ðïóïóôéáßåò ôéìÝò.

ÁðïôåëÝóìáôá ÊáôáãñÜöçêáí óõíïëéêÜ 72 áíåðéèýìçôåò åíÝñãåéåò (72/3130 = 2,3%) óå 66 áóèåíåßò (19 Üíäñåò, 47 ãõíáßêåò). Óå 6 ãõíáßêåò äéáðéóôþèçêáí óôï äéÜóôçìá ôçò ìåëÝôçò äýï äéáöïñåôéêÝò áíåðéèýìçôåò åíÝñãåéåò. Ôï 64% (46/72) ôùí áóèåíþí ðïõ ðáñïõóßáóáí áíåðéèýìçôç åíÝñãåéá Þôáí ðÜíù áðü 60 ÷ñïíþí, ôï 32% (23/72) Þôáí ìå-

ôáîý 20 êáé 60 ÷ñüíùí, êáé ìüíï 4% (3/72) Þôáí êÜôù áðü 20 ÷ñüíùí (Ó÷Þìá 1). Ôá öÜñìáêá ôùí ðáèÞóåùí ôïõ êáñäéáããåéáêïý óõóôÞìáôïò (41), ôá öÜñìáêá ôùí áñèñïðáèåéþí, ìõïóêåëåôéêþí ðáèÞóåùí êáé íüóùí ôïõ óõíäåôéêïý éóôïý (11) êáé ôá öÜñìáêá êáôÜ ôùí ëïéìþîåùí (10) áðïôÝëåóáí ôéò ïìÜäåò öáñìÜêùí ìå ôéò óõ÷íüôåñåò êáôáãñáöåßóåò áíåðéèýìçôåò åíÝñãåéåò. Ïé 3 áõôÝò ïìÜäåò óõãêÝíôñùóáí ôï 87% üëùí ôùí öáñìÜêùí, åíþ ôá öÜñìáêá ôùí ðáèÞóåùí ôïõ êáñäéáããåéáêïý óõóôÞìáôïò ìüíá ôïõò áðïôÝëåóáí ôï 57% áõôþí (Ðßíáêáò É). Ï ìåãáëýôåñïò áñéèìüò áíåðéèýìçôùí åíåñãåéþí áíáöåñüôáí óå áíôéäñÜóåéò áðü ôï äÝñìá (19/72, 26,5%), ôï áíáðíåõóôéêü óýóôçìá (17/ 72, 23,5%), êáé ôï ðåðôéêü óýóôçìá (16/72, 22%). Áêïëïýèçóáí ïé áíôéäñÜóåéò áðü ôï êåíôñéêü íåõñéêü óýóôçìá (7/72, 9,5%) êáé ôï áéìïðïéçôéêü óýóôçìá (3/72, 4%) (Ðßíáêáò II). Ïé Ýîé ðéï óõ÷íÜ ðáñáôçñçèåßóåò áíåðéèýìçôåò åíÝñãåéåò Þôáí: âÞ÷áò (17 ðåñéðôþóåéò), ðåñåöåñéêü ïßäçìá (11), äéÜññïéá (7), êåöáëáëãßá åîÜøåéò (6), öáñìáêåõôéêü åîÜíèçìá (5) êáé õðåñôáóéêÞ êñßóç - åðéäåßíùóç õðÝñôáóçò (4). Óå 4 ðåñéðôþóåéò áéôßá ôùí áíåðéèýìçôùí

Ó÷Þìá 1. ÊáôáíïìÞ çëéêßáò áóèåíþí 80

Ôüìïò 13, Ôåý÷ïò 2, 2001

Î.Ê. Êñïêßäçò Ðßíáêáò É. ÊáôáíïìÞ áíåðéèýìçôùí åíåñãåéþí óôéò äéÜöïñåò èåñáðåõôéêÝò ïìÜäåò

Ðßíáêáò II. ÊáôáíïìÞ áíåðéèýìçôùí åíåñãåéþí óýìöùíá ìå ôï ïñãáíéêü óýóôçìá

1. ÖÁÑÌÁÊÁ ÊÁÔÁ ÔÙÍ ËÏÉÌÙÎÅÙÍ • ÁíôéìéêñïâéáêÜ 2. ÖÁÑÌÁÊÁ ÐÁÈÇÓÅÙÍ ÊÁÑÄÉÁÃÃÅÉÁÊÏÕ ÓÕÓÔÇÌÁÔÏÓ • Áíáóôïëåßò äéáýëùí áóâåóôßïõ • Áíáóôïëåßò ôïõ ìåôáôñåðôéêïý åíæýìïõ ôçò áããåéïôóóßíçò •  - áäñåíåñãéêïß áíáóôïëåßò • ÁíôéðçêôéêÜ • ÄéïõñçôéêÜ 3. ÖÁÑÌÁÊÁ ÁÑÈÑÏÐÁÈÅÉÙÍ, ÌÕÏÓÊÅËÅÔÉÊÙÍ ÐÁÈÇÓÅÙÍ, ÍÏÓÙÍ ÓÕÍÄÅÔÉÊÏÕ ÉÓÔÏÕ • Ìç óôåñïåéäÞ áíôéöëåãìïíþäç • ÁíáëãçôéêÜ - áíôéðõñåôéêÜ • ÁíïóïôñïðïðïéçôéêÜ 4. ÖÁÑÌÁÊÁ ÐÁÈÇÓÅÙÍ ÐÅÐÔÉÊÏÕ ÓÕÓÔÇÌÁÔÏÓ • ÖÜñìáêá åðéäñþíôá óôçí êéíçôéêüôçôá • ÖÜñìáêá êáôÜ ôïõ Ýëêïõò 5. ÖÁÑÌÁÊÁ ÐÁÈÇÓÅÙÍ ÅÍÄÏÊÑÉÍÙÍ ÁÄÅÍÙÍ - ÏÑÌÏÍÅÓ • ÖÜñìáêá èåñáðåßáò äéáâÞôç • Ïñìüíåò õðïèáëÜìïõ, õðïöýóåùò êáé óõíáöåßò ïõóßåò 6. ÖÁÑÌÁÊÁ ÐÁÈÇÓÅÙÍ ÊÅÍÔÑÊÏÕ ÍÅÕÑÉÊÏÕ ÓÕÓÔÇÌÁÔÏÓ • ÏðéïåéäÞ áíáëãçôéêÜ êáé áíôáãùíéóôÝò 7. ËÏÉÐÁ ÖÁÑÌÁÊÁ • ÖÜñìáêá áíáéìéþí

Ïñãáíéêü óýóôçìá

Í

%

èÜíáôïé

ÄÝñìá Êåíôñéêü íåõñéêü óýóôçìá Ðåðôéêü óýóôçìá ¹ðáñ ÌåôáâïëéêÝò äéáôáñá÷Ýò Êáñäéáããåéáêü óýóôçìá Áéìïðïéçôéêü óýóôçìá Ïõñïðïéçôéêü áíáðáñáãùãéêü óýóôçìá Áíáðíåõóôéêü óýóôçìá ¢ëëá

19 7 16 1 2 5 3

26,5 9,5 22 1,5 3 7 4

1

1 17 1

1,5 23,5 1,5

Óýíïëï

72

10 10 41 18 18 2 2 1 11

9 1 1 3 2 1 4 2 2 2 2 1 1

100

1

ëïò, ïêôþ áóèåíåßò ìå óïâáñÝò áíåðéèýìçôåò åíÝñãåéåò ðáñáðÝìöèçêáí ãéá åîÝôáóç êáé/Þ íïóçëåßá óôï íïóïêïìåßï. Ïé äõï áðü áõôïýò åîåôÜóèçêáí óôá åîùôåñéêÜ éáôñåßá, åíþ ïé õðüëïéðïé Ýîé ðáñÝìåéíáí ãéá íïóçëåßá (Ðßíáêáò III). Ìéá 75÷ñïíç ìå ñåõìáôïåéäÞ áñèñßôéäá êáôÝëçîå áðü ðáíêõôôáñïðåíßá ðñïêëçèåßóá áðü ìåèïôñåîÜôç (ðïóïóôü 1,5%). Ç áóèåíÞò áõôÞ åëÜìâáíå ìáæß ìå ôéò ìéêñÝò äüóåéò ôçò ìåèïôñåîÜôçò êáé äéêëïöáéíÜêç áðü ìüíç ôçò.

ÓõæÞôçóç åíåñãåéþí Þôáí ç óõã÷ïñÞãçóç äýï öáñìÜêùí ôçò ßäéáò Þ ðáñåìöåñïýò èåñáðåõôéêÞò ïìÜäáò: õðåñôáóéêÞ êñßóç (2 ðåñéðôþóåéò) áðü ôåíïîéêÜìç+áóåêëïöáéíÜêç êáé ôåíïîéêÜìç+íéìåóïõëßäç, óéäçñïðåíéêÞ áíáéìßá áðü ðéñïîéêÜìç+ìåèõëðñåäíéæïëüíç êáé ðáíêõôôáñïðåíßá áðü ìåèïôñåîÜôç+äéêëïöáéíÜêç. Ç ôåëåõôáßá áõôÞ ðåñßðôùóç åß÷å èáíáôçöüñá êáôÜëçîç. Óå 54 áóèåíåßò (75%) óõíåóôÞèç äéáêïðÞ ôçò ðåñáéôÝñù ÷ïñÞãçóçò ôïõ õðåõèýíïõ öáñìÜêïõ ìå áðïôÝëåóìá ôçí åîÜëåéøç ôùí óõìðôùìÜôùí êáé/ Þ êëéíéêþí óçìåßùí ðïõ óõíäÝïíôáí ìå ôçí åìöÜíéóç ôçò áíåðéèýìçôçò åíÝñãåéáò. Óå 8 áóèåíåßò (11%) óõíåóôÞèç óõíÝ÷éóç ôçò ÷ïñÞãçóçò ôïõ õðåýèõíïõ ãéá ôçí áíåðéèýìçôç åíÝñãåéá öáñìÜêïõ ìå Þ ÷ùñßò ôñïðïðïßçóç ôçò äïóïëïãßáò ôïõ. Ìéá áóèåíÞò ìå áããåéßôéäá ðñïêëçèåßóá áðü ôïí óôáèåñü óõíäõáóìü öåëïäéðßíçò+ìåôïðñïëüëçò åîåôÜóèçêå áðü áëëåñãéïëüãï. ¸íáò áóèåíÞò ìå åðéìÝíïí öáñìáêåõôéêü åîÜíèçìá áðü ñïîéèñïìõêßíç åîåôÜóèçêå áðü äåñìáôïëüãï. ÔÝ-

Óôçí ðñïïðôéêÞ áõôÞ ìåëÝôç ðïõ ðñïÝñ÷åôáé áðü Ýíá êÝíôñï ðñùôïâÜèìéáò ðåñßèáëøçò ôçò ðåñéöÝñåéáò Ýãéíå ðñïóðÜèåéá íá áðïôõðùèåß ôï öÜóìá ôùí áíåðéèýìçôùí åíåñãåéþí ôùí öáñìÜêùí, Ýôóé üðùò áíôéìåôùðßæåôáé óôçí êáèçìåñéíÞ êëéíéêÞ ðñÜîç. Äéáðéóôþèçêå ëïéðüí üôé óôï 2,3% ôùí áóèåíþí ðïõ ðñïóÞëèáí ãéá åîÝôáóç êáôÜ ôç äéåôßá 1.1.1998 - 31.12.1999, ç áéôßá ôçò åðßóêåøçò Þôáí ç åìöÜíéóç êÜðïéáò áíåðéèýìçôçò åíÝñãåéáò. Óå ìéá ïëëáíäéêÞ ìåëÝôç 42 ãåíéêïß ãéáôñïß êáôÝãñáøáí, ìå âÜóç ôçí êùäéêïðïßçóç ôçò Äéåèíïýò Ôáîéíüìçóçò ôçò ÐñùôïâÜèìéáò Öñïíôßäáò, ôá äçìïãñáöéêÜ ÷áñáêôçñéóôéêÜ êáé ôá êõñéüôåñá ðñïâëÞìáôá 32.072 áóèåíþí ó' Ýíá ðëçèõóìü 80.000 áôüìùí. Ç ëåðôïìåñÞò êáôáãñáöÞ êáôÝäåéîå, üôé Ýíáò óôïõò äþäåêá áóèåíåßò ôçò ìåëÝôçò (8,3%) ðáñïõóßáóáí êÜðïéá áíåðéèýìçôç åíÝñãåéá áðü öáñìáêåõôéêÞ áãùãÞ5. Ôï äÝñìá áíôéðñïóùðåýåé ôï ïñãáíéêü óýóôçìá ìå ôïí ìåãáëýôåñï áñéèìü áíåðéèýìçôùí 81

ÐñùôïâÜèìéá Öñïíôßäá Õãåßáò

Î.Ê. Êñïêßäçò

Ðßíáêáò III. ÓïâáñÝò áíåðéèýìçôåò åíÝñãåéåò êáé ç ÝêâáóÞ ôïõò Á/Á

Çëéêßá (Ýôç)

Öýëï

Õðåýèõíï ÖÜñìáêï

Áíåðéèýìçôç ÅíÝñãåéá

ÐáñáôçñÞóåéò

1 2 3

74 19 74

¢íäñáò Ãõíáßêá ¢íäñáò

Ïìåðñáæüëç Êëáñéèñïìõêßíç Áóðéñßíç

ÅéóáãùãÞ óôï Íïóïêïìåßï1 ÅîÝôáóç óôá E.I. ôïõ Íïóïêïìåßïõ 1 ÅéóáãùãÞ óôï Íïóïêïìåßï1

75

Ãõíáßêá

ÌåèïôñåîÜôç

Äéáññïúêü óýíäñïìï Öáñìáêåõôéêü åîÜíèçìá Ïîåßá áéìïññáãßá áíþôåñïõ ðåðôéêïý Ðáíêõôôáñïðåíßá

4 5 6 7

72 50 64

Ãõíáßêá Ãõíáßêá Ãõíáßêá

Öïõñïóåìßäç Êåöáêëüñç Áóðéñßíç

8

52

Ãõíáßêá

Ñáìéðñßëç

Õðïêáëéáéìßá Áíáöõëáêôéêü Shock Ïîåßá áéìïññáãßá áíþôåñïõ ðåðôéêïý ÖáñìáêåõôéêÞ çðáôßôéäá

ÅéóáãùãÞ óôï Íïóïêïìåßï1 ÈÁÍÁÔÏÓ ÅîÝôáóç óôá E.I. ôïõ Íïóïêïìåßïõ1 ÅéóáãùãÞ óôï Íïóïêïìåßï1 ÅéóáãùãÞ óôï Íïóïêïìåßï1 ÅéóáãùãÞ óôï Íïóïêïìåßï2 ÂÉÏØÉÁ ÇÐÁÔÏÓ

E.I.= ÅîùôåñéêÜ Éáôñåßá, 1= Íïìáñ÷éáêü Ãåíéêü Íïóïêïìåßï ÊáâÜëáò, 2= ÉððïêñÜôåéï Íïóïêïìåßï Èåóóáëïíßêçò

åíåñãåéþí. Ôï ãåãïíüò áõôü óõìöùíåß áðüëõôá ìå ôçí åìðåéñßá ôçò ÅðéôñïðÞò Öáñìáêïåðáãñýðíçóçò ôïõ Åèíéêïý Ïñãáíéóìïý ÖáñìÜêùí (Å.Ï.Ö) ãéá ôï 1996, üðùò áõôÞ áðïôõðþèçêå óôï åôÞóéï äåëôßï ôçò6. Ôá öÜñìáêá ôùí ðáèÞóåùí ôïõ êáñäéáããåéáêïý óõóôÞìáôïò, êáé åéäéêüôåñá ïé áíáóôïëåßò ôùí äéáýëùí áóâåóôßïõ êáé ôïõ ìåôáôñåðôéêïý åíæýìïõ ôçò áããåéïôáóßíçò, áðïôÝëåóå ôç èåñáðåõôéêÞ ïìÜäá ìå ôéò óõ÷íüôåñåò êáôáãñáöåßóåò áíåðéèýìçôåò åíÝñãåéåò. ÊáôáãñÜöçêáí ü÷é ìüíï ïé ãíùóôÝò êáé óõ÷íÝò áíåðéèýìçôåò åíÝñãåéåò áõôþí ôùí êáôçãïñéþí öáñìÜêùí (êåöáëáëãßá, åîÜøåéò, ðåñéöåñéêü ïßäçìá, âÞ÷áò), áëëÜ êáé óðáíéüôåñåò, üðùò ç öáñìáêåõôéêÞ çðáôßôéäá áðü ñáìéðñßëç êáé áããåéßôéäá áðü ôï óôáèåñü óõíäõáóìü öåëïäéðßíçò+ìåôïðñïëüëçò. Ç åðßìïíç ôñáíóáìéíáóáéìßá ðïõ åìöáíßóèçêå óå ìéá 52÷ñïíç áóèåíÞ ðïõ åëÜìâáíå ñáìéðñßëç, Ýãéíå áöïñìÞ ãéá ôçí åéóáãùãÞ ôçò óå Íïóïêïìåßï ôçò Èåóóáëïíßêçò (ÉððïêñÜôåéï) êáé ôç äéåíÝñãåéá âéïøßáò Þðáôïò ãéá ôïí áðïêëåéóìü Üëëùí çðáôéêþí íïóçìÜôùí ìå ðáñüìïéá åñãáóôçñéáêÞ åìöÜíéóç. Ç áããåéßôéäá áðü ôï óôáèåñü óõíäõáóìü öåëïäéðßíçò+ìåôïðñïëüëçò äéáãíþóèçêå áðü åéäéêü áëëåñãéïëüãï, óôïí ïðïßï ðáñáðÝìöèçêå ç áóèåíÞò, ìåôÜ áðü åêôåôáìÝíï áíïóïëïãéêü Ýëåã÷ï, áðïêëåéóìü Üëëùí áéôéþí áããåéßôéäáò êáé õðï÷þñçóç ôçò êëéíéêÞò åéêüíáò ìåôÜ ôç äéáêïðÞ ôïõ öáñìÜêïõ. Ðïëý óçìáíôéêÞ ãéá ôçí êáèçìåñéíÞ êëéíéêÞ ðñÜîç èåùñåßôáé ç ðáñáôÞñçóç ôçò åðéäåßíùóçò ìéáò Þäç ñõèìéæüìåíçò áñôçñéáêÞò õðÝñôáóçò Þ ç åìöÜíéóç õðåñôáóéêÞò êñßóçò áðü ôá ìç óôå82

ñïåéäÞ áíôéöëåãìïíþäç öÜñìáêá (ÌÓÖÁ). Ï ðáèïöõóéïëïãéêüò ìç÷áíéóìüò ôçò áýîçóçò ôçò áñôçñéáêÞò ðßåóçò åßíáé ôüóï ç êáôáêñÜôçóç íáôñßïõ êáé ýäáôïò, üóï êáé ç ìåßùóç ôçò ðáñáãùãÞò ôùí áããåéïäéáóôáëôéêþí ðñïóôáãëáíäéíþí7. ¸íá ìç óôåñïåéäÝò áíôéöëåãìïíþäåò öÜñìáêï, ç äéêëïöáéíÜêç, óõììåôåß÷å êáé óôçí åìöÜíéóç ôçò ðáíêõôôáñïðåíßáò, ðïõ åß÷å èáíáôçöüñá êáôÜëçîç. Ç äéêëïöáéíÜêç êáé êáô' åðÝêôáóç üëá ôá ìç óôåñïåéäÞ áíôéöëåãìïíþäç öÜñìáêá, ìðïñåß íá ìåéþóïõí ôçò áðÝêêñéóç ôçò ìåèïôñåîÜôçò, ìå áðïôÝëåóìá ôçí áýîçóç ôùí åðéðÝäùí ôçò óôï áßìá êáé ôçí ðñüêëçóç óïâáñÞò áéìáôïëïãéêÞò ôïîéêüôçôáò8. Óå ïñéóìÝíåò ðåñéðôþóåéò ç äéáêïðÞ ôçò ðåñáéôÝñù ÷ïñÞãçóçò ôïõ õðåõèýíïõ öáñìÜêïõ åßíáé áäýíáôç, ðáñÜ ôçí åìöÜíéóç áíåðéèýìçôùí åíåñãåéþí. ¸ôóé, óå ìéá 47÷ñïíç áóèåíÞ óõíåóôÞèç óõíÝ÷éóç ôçò áãùãÞò ìå âáñöáñßíç, ðáñÜ ôçí åìöÜíéóç áëùðåêßáò9. Ç áóèåíÞò áõôÞ åëÜìâáíå âáñöáñßíç ëüãù áíôéêáôÜóôáóçò ôçò ìéôñïåéäïýò âáëâßäáò ìå ìåôáëëéêÞ. Åðéäßùîç áõôÞò ôçò äçìïóßåõóçò åßíáé êáé ç ðñïôñïðÞ ðñïò ôïõò ãéáôñïýò ðñùôïâÜèìéáò ðåñßèáëøçò (áãñïôéêïýò ãéáôñïýò, ãéáôñïýò ôùí ÊÝíôñùí Õãåßáò êáé ôùí áóöáëéóôéêþí ïñãáíéóìþí, éäéþôåò ãåíéêïýò ãéáôñïýò êáé ðáèïëüãïõò ê.Ü.) ãéá áíáöïñÜ ôùí áíåðéèýìçôùí åíåñãåéþí ðïõ äéáðéóôþíïíôáé óôçí êáèçìåñéíÞ êëéíéêÞ ðñÜîç óôçí ÅðéôñïðÞ Öáñìáêïåðáãñýðíçóçò ôïõ Åèíéêïý Ïñãáíéóìïý ÖáñìÜêùí (Å.Ï.Ö.) ìÝóù ôçò "êßôñéíçò êÜñôáò". Ç "êßôñéíç êÜñôá" ðïõ èåóìïèåôÞèçêå óôçí ÅëëÜäá ôï 1986, åîáóöáëßæåé ôçí áóöáëÞ óõíôáãïãñÜöçóç êáé áðïôåëåß ôï

Ôüìïò 13, Ôåý÷ïò 2, 2001

Î.Ê. Êñïêßäçò

óçìáíôéêüôåñï ìÝóï ãéá ôï óêïðü áõôü. ¼ðùò ðñïêýðôåé áðü ôïí ðßíáêá IV, ðïõ êáôáäåéêíýåé ôéò áíáöïñÝò ôùí áíåðéèýìçôùí åíåñãåéþí áíÜ åéäéêüôçôá ãéá ôï Ýôïò 1996, õðÜñ÷ïõí áñêåôÜ ðåñéèþñéá âåëôßùóçò áõôÞò ôçò óõìðåñéöïñÜò6. ÓõìðåñáóìáôéêÜ ãéá ôçí ðáñïýóá äéåôïýò äéÜñêåéáò ðñïïðôéêÞ ìåëÝôç, ðïõ ðñáãìáôïðïéÞèçêå ó' Ýíá ðáèïëïãéêü éáôñåßï ôïõ ìåãáëýôåñïõ áóöáëéóôéêïý ïñãáíéóìïý ôçò ÷þñáò (ÉÊÁ), ìðïñïýí íá ëå÷èïýí ôá åîÞò: á. Ôï 2,3% ôùí áóèåíþí ðñïóÞëèáí ãéá åîÝôáóç ëüãù åìöÜíéóçò êÜðïéáò áíåðéèýìçôçò åíÝñãåéáò. Ôï ðïóïóôü áõôü - áí êáé åßíáé ìéêñü - óßãïõñá äåí ìðïñåß íá ðáñáâëåöèåß áðü ôï ãéáôñü ðïõ äñáóôçñéïðïéåßôáé óôçí ðñùôïâÜèìéá ðåñßèáëøç. â. Ôá öÜñìáêá ôïõ êáñäéáããåéáêïý óõóôÞìáôïò êáé åéäéêüôåñá ïé áíáóôïëåßò ôùí äéáýëùí áóâåóôßïõ êáé ôïõ ìåôáôñåðôéêïý åíæýìïõ ôçò áããåéïôáóßíçò, áðïôÝëåóáí ôç óõ÷íüôåñç áéôßá áíåðéèýìçôùí åíåñãåéþí. Ç óçìáóßá ôçò ðáñáôÞñçóçò áõôÞò åßíáé óçìáíôéêÞ, áñêåß íá áíáëïãéóèåß êáíåßò üôé ïé äõï áõôÝò êáôçãïñßåò öáñìÜêùí óõíôáãïãñáöïýíôáé êáèçìåñéíÜ ãéá ìéá ðïéêéëßá ðáèÞóåùí, üðùò ç áñôçñéáêÞ õðÝñôáóç, ç êáñäéáêÞ áíåðÜñêåéá, ïé áññõèìßåò, ç äéáâçôéêÞ íåöñïðÜèåéá ê.Ü. ã. Ôá ðåñéóóüôåñá áíåðéèýìçôá óõìâÜìáôá áðü öÜñìáêá ó÷åôßæïíôáé ìå áíôéäñÜóåéò áðü ôï äÝñìá, ôï áíáðíåõóôéêü êáé ôï ðåðôéêü óýóôçìá. Ç ëåðôïìåñåéáêÞ êëéíéêÞ åîÝôáóç êáé áðëÝò åñãáóôçñéáêÝò êáé áðåéêïíéóôéêÝò åîåôÜóåéò (ð.÷. áêôéíïãñáößá èþñáêïò) åßíáé éêáíÝò íá åíôïðßóïõí ìå áêñßâåéá ôï ðÜó÷ïí

Ðßíáêáò IV. ÁíáöïñÝò áíåðéèýìçôùí åíåñãåéþí áíÜ åéäéêüôçôá (¸ôïò 1996) Åéäéêüôçôá Ðáèïëüãïé Öáñìáêïðïéïß Äåñìáôïëüãïé Ðáéäßáôñïé Ãåíéêïß ãéáôñïß Áãñïôéêïß ãéáôñïß ¢ëëåò åéäéêüôçôåò Óýíïëï

Íïóïêïìåéáêïß

Éäéþôåò

Óýíïëï

52 29 27 7 4 7 28

11

7

63 29 33 10 7 7 35

154

30

184

6 3 3

ïñãáíéêü óýóôçìá. ä. Óôç óõíôñéðôéêÞ ôïõò ðëåéïøçößá ïé áíåðéèýìçôåò åíÝñãåéåò ðïõ åìöáíßæïíôáé óôïí åîùíïóïêïìåéáêü ÷þñï Ý÷ïõí êáëÞ ðïñåßá (ßáóç ÷ùñßò âëÜâåò) ìåôÜ áðü ôç äéáêïðÞ ôïõ õðåýèõíïõ öáñìÜêïõ Þ ôçí ôñïðïðïßçóç ôçò äïóïëïãßáò ôïõ. ÅðéôáêôéêÞ åßíáé åðïìÝíùò ç Ýãêáéñç äéÜãíùóç ôùí áíåðéèýìçôùí åíåñãåéþí ôùí öáñìÜêùí áðü ôï ãéáôñü ðñùôïâÜèìéáò ðåñßèáëøçò, ãéá ôçí ðñüëçøç óïâáñüôåñùí êáôáóôÜóåùí ðïõ ïäçãïýí óå ìüíéìåò âëÜâåò Þ Ý÷ïõí èáíáôçöüñá êáôÜëçîç.

Âéâëéïãñáößá 1. I. Larmour, RG. Dolfin, H. Baxter et. al. A prospective study of hospital admissions due to drug reactions. Reactions 354:1, 1991.

2. Î. Êñïêßäçò, Á. Âëçãïõñßäçò, Å. Ðáíþñç êáé óõí. Áíåðéèýìçôåò åíÝñãåéåò öáñìÜêùí ùò áéôßá åéóáãùãÞò áóèåíþí óå Ãåíéêü Íïóïêïìåßï. ÐñùôïâÜèìéá Öñïíôßäá Õãåßáò 5: 128-133, 1993.

3. Á. Êùíóôáíôüðïõëïò, Ð. ÊáãìÜêçò, Ì. Æá÷áñßïõ êáé óõí. ÅéóáãùãÝò óôï Íïóïêïìåßï áðü ôéò áíåðéèýìçôåò åíÝñãåéåò äéáöüñùí öáñìÜêùí. ÉáôñéêÜ ×ñïíéêÜ 12: 915-919, 1990.

4. GJ. Caranasos, RB. Stewart, LE. Cluff. Drug induced illness leading to hospitalization. JAMA 228: 715-717, 1974.

5. IF. Metsemakers, P. Hopponer, JA Knotterus, RJ Kochen, CB Limonard Computerized health information in The Netherlands: a registration network of family practices. Br. J. Gen Pract 42: 102-106, 1992.

6. ÅðéôñïðÞ Öáñìáêïåðáãñýðíçóçò 1996-7. Ðáñáêïëïýèçóç ôùí áíåðéèýìçôùí åíåñãåéþí óôçí ÅëëÜäá - ÅôÞóéï äåëôßï 1996. Ôï öÜñìáêï 14: 1-8, 1997.

7. Ì. ÅëéóÜö. Ïé áíåðéèýìçôåò åíÝñãåéåò ôùí ìç óôåñïåéäþí áíôéöëåãìïíùäþí öáñìÜêùí áðü ôïõò íåöñïýò. Óõíôáãïãñáößá 1:13-19, 1995.

8. ÌÅ. Weinblatt. Toxicity of low-dose methotrexate in rheumatoid arthritis. J. Rheumatol 12: 35-39, 1985.

9. Åèíéêü Óõíôáãïëüãéï. Åêäüóåéò Åèíéêïý Ïñãáíéóìïý ÖáñìÜêùí (ÅÏÖ). ÁèÞíá, 1996, óåë. 121.

83

ÐñùôïâÜèìéá Öñïíôßäá Õãåßáò

Á. ÐáðïõôóéäÜêçò

ÓÕÍÔÏÌÇ ÁÍÁÓÊÏÐÇÓÇ BRIEF REPORT Primary Heatlh Care, Volume 13, Number 2, 84-88, 2001 ÐñùôïâÜèìéá Öñïíôßäá Õãåßáò, Ôüìïò 13, Ôåý÷ïò 2, 84-88, 2001

Áðïôåëåóìáôéêüò Þ ü÷é ï áíôéôåôáíéêüò ïñüò; Áíáóêüðçóç ôçò ó÷åôéêÞò âéâëéïãñáößáò Á. ÐáðïõôóéäÜêçò

Ðåñßëçøç Áóêþíôáò êÜèå ãéáôñüò ðñùôïâÜèìéá éáôñéêÞ óå Ðåñéöåñåéáêü Éáôñåßï, ÊÝíôñï Õãåßáò Þ Ãåíéêü Íïóïêïìåßï, Ýñ÷åôáé óõ÷íÜ áíôéìÝôùðïò ìå ôñáýìáôá, ìéêñÜ Þ ìåãÜëá. ÊÜèå öïñÜ ôï åñþôçìá åßíáé êáôÜ ðüóï åßíáé áíïóïðïéçìÝíïò ï ôñáõìáôßáò áðÝíáíôé óôïí ôÝôáíï êé åðåéäÞ ó÷åäüí ðïôÝ äåí åßìáóôå óßãïõñïé ç åíôïëÞ êé ç õðáãüñåõóç åßíáé "áíôéôåôáíéêüò ïñüò ôï ðïëý óå åßêïóé ôÝóóåñéò þñåò". ¸÷åé üìùò íüçìá ï ïñüò áõôüò Þ åßíáé ìüíï ãéá íïìéêïýò ëüãïõò; Óôï åñþôçìá áõôü ðñïóðáèåß íá áðáíôÞóåé ç ðáñïýóá áíáóêüðçóç, þóôå íá Ý÷åé êÜèå ãéáôñüò ôïõëÜ÷éóôïí êÜðïéåò ðñáêôéêÝò ïäçãßåò, ãéá íá ìðïñåß íá óôçñßîåé ôéò áðüøåéò ôïõ.

Effective or not the Tetanus Immune Globulin?

Review of the current literature A. Papoutsidakis Summary In this review in published literature, about Tetanus and Tetanus Immune Globulin, we try to face one of the daily problems that, the doctors doing primary health care, come across. We tried to find a protocol about the management of tetanus prevention when we have a case of laceration, puncture injury or bum.

We hope that it will help any doctor to make the correct decision about his patients, because not protecting dose can kill and overdose can also make a lot of complications.

KeyWords: Tetanus, Tetanus Immune Globulin, prevention, primary health care, guidelines

Eéäéêåõüìåíïò ÏñèïðáéäéêÞò. Worthing and Southlands Hospitals, Worthing, West Sussex, U.K.

84

ÅéóáãùãÞ Ç áíÜãêç ãéá íá ãßíåé ìéá ôÝôïéá âéâëéïãñáöéêÞ áíáóêüðçóç äçìéïõñãÞèçêå áðü ôéò ðñþôåò ìÝñåò Üóêçóçò ôçò õðï÷ñåùôéêÞò õðçñåóßáò õðáßèñïõ, üðïõ, åéëéêñéíÜ, âñÝèçêá áðñïåôïßìáóôïò íá áíôéìåôùðßóù ôéò êáôáóôÜóåéò ðáíéêïý êáé áìç÷áíßáò ôüóï ôùí åðéóêåðôþí üóï êáé ôïõ íïóçëåõôéêïý ðñïóùðéêïý áëëÜ êáé ôùí óõíáäÝëöùí ãéáôñþí áêüìç. ÊÜèå öïñÜ ðïõ õðÞñ÷å Ýíá ìéêñü Þ ìåãÜëï ôñáýìá ï åêÜóôïôå íïóçëåõôÞò ðñïåéäïðïéïýóå ôïí ôñáõìáôßá üôé ç áíôßóôñïöç ìÝôñçóç ãéá ôéò åßêïóé ôÝóóåñéò þñåò ðïõ åß÷å óôç äéÜèåóÞ ôïõ, ìÝ÷ñé íá êÜíåé ôïí áíôéôåôáíéêü ïñü, åß÷å Þäç áñ÷ßóåé. Ç ðáñïýóá åñãáóßá ëïéðüí öéëïäïîåß íá ðáñïõóéÜóåé ôá âéâëéïãñáöéêÜ äåäïìÝíá ó÷åôéêÜ ìå ôïí ôÝôáíï êáé ôïí áíôéôåôáíéêü ïñü, ïýôùò þóôå íá áðëïðïéÞóåé ôçí áíôéìåôþðéóç ôïõ ôñáýìáôïò óôï èÝìá áõôü.

ËÝîåéò êëåéäéÜ: ÔÝôáíïò, áíôéôåôáíéêüò ïñüò, áíôéôåôáíéêü åìâüëéï, ðñüëçøç, èåñáðåßá, ôñáýìá. ÕðïâëÞèçêå: 24 Éïõëßïõ 2000 ÅðáíõðïâëÞèçêå: 20 Óåðôåìâñßïõ 2000 ¸ãéíå äåêôÞ ãéá äçìïóßåõóç: 1 Äåêåìâñßïõ 2000 Õðåýèõíïò áëëçëïãñáößáò: Áíôþíçò ÐáðïõôóéäÜêçò ÔïìðÜæç 29 74100 ÑÝèõìíï ôçë.: (0831)-72538

Ôüìïò 13, Ôåý÷ïò 2, 2001

Á. ÐáðïõôóéäÜêç

Õëéêü-ÌÝèïäïò Ç áíáæÞôçóç Ýãéíå ìå âÜóç ôç óõëëïãÞ äåäïìÝíùí MEDLINE áðü ôï 1960 Ýùò ôï 1999 ÷ñçóéìïðïéþíôáò ùò ëÝîåéò êëåéäéÜ: "ôÝôáíïò, åìâïëéáóìüò, ðñüëçøç" êáé áíáæçôÞèçêáí êõñßùò Üñèñá áíáóêüðçóçò. Åßíáé ãåãïíüò üôé ðïëý ëßãá ó÷åôéêÜ Üñèñá âñÝèçêáí (Ðßíáêáò É).

ÁðïôåëÝóìáôá Óýìöùíá ìå ôçí áíáóêüðçóç ïé ðåñéóóüôåñïé óõããñáöåßò ôïíßæïõí ôç óçìáóßá ôçò ðñüëçøçò ôçò íüóïõ ìå ôï óõóôçìáôéêü åìâïëéáóìü. Ãéá ôçí áíôéìåôþðéóç ôùí ôñáõìÜôùí üëïé ó÷åäüí óõãêëßíïõí óôï ðñùôüêïëëï ôïõ Ðßíáêá II êáèþò êáé óôç óçìáóßá ôïõ ðïëý êáëïý êáèáñéóìïý. Öáßíåôáé ëïéðüí üôé ï áíôéôåôáíéêüò ïñüò êñßíåôáé áðáñáßôçôïò ìüíï óôá ñõðáñÜ ôñáýìá-

ôá ôùí ìåñéêþò Þ êáèüëïõ áíïóïðïéçìÝíùí.

ÓõæÞôçóç- ÓõìðåñÜóìáôá Ï ôÝôáíïò ðñïóâÜëëåé ó÷åäüí áðïêëåéóôéêÜ ìç åìâïëéáóìÝíá Þ åëëéðþò åìâïëéáóìÝíá Üôïìá1 êáé ðñïêáëåßôáé áðü ôç íåõñïôïîßíç, ôçí ïðïßá ðáñÜãåé ôï Clostridium tetani, Ýíáò Gram+ âÜêéëïò, óðüñïé ôïõ ïðïßïõ âñßóêïíôáé óôï ÷þìá êáé óôá êüðñáíá áíèñþðùí êáé æþùí. ÁõôÞ ç íåõñïôïîßíç åßíáé õðåýèõíç ãéá ôçí êëéíéêÞ åéêüíá ôçò íüóïõ2. Ç óõíçèéóìÝíç ðåñßïäïò åðþáóçò êõìáßíåôáé áðü 7 ìå 21 ìÝñåò. Ùóôüóï Ý÷ïõí áíáöåñèåß óõìðôþìáôá áðü ôéò ðñþôåò 24 þñåò ìÝ÷ñé êáé ìÞíåò ìåôÜ2. Ðåñßðïõ 50 ðåñéóôáôéêÜ ôåôÜíïõ áíáöÝñïíôáé êÜèå ÷ñüíï óôéò Ç.Ð.Á.1,3 ìå ôï 67% ôùí ðåñéðôþóåùí íá áöïñïýí óå çëéêßåò ìåãáëýôåñåò

Ðßíáêáò É. ÁðïôåëÝóìáôá âéâëéïãñáöéêÞò áíáæÞôçóçò R.A. Faust, W.A. Roy, D.M. Ewin, P.A. Espenan, J.E. Brown.Management and Tetanus Prophylaxis in the Treatment of Puncture Wounds The American Surgeon, April: 198-204, 1972.

ÓõíéóôÜôáé ðïëý êáëüò êáèáñéóìüò ôïõ ôñáýìáôïò êáé åìâïëéáóìüò ìå âÜóç ôï ðñùôüêïëëï ôïõ Ðßíáêá II

R.J. Rothstein, F.J. Baker. Tetanus, Prevention and Treatment. JAMA, 240(7): 675-6,1978

ÓõíéóôÜôáé ôï ðñùôüêïëëï ôïõ Ðßíáêá ÉÉ êáé åðéóçìáßíåôáé ï êßíäõíïò ôçò õðåñáíïóïðïßçóçò ðïõ Ý÷åé ùò áðïôÝëåóìá ôéò áíåðéèýìçôåò áíôéäñÜóåéò

Clinical Guidelines (chapter excerpted from the Clinician's Handbook of Preventive Services). Tetanus and Diphtheria Immunization/Prophylaxis Adults and Older Adults. The Nurse Practitioner, 22(3):116-20, 1997

Ðñùôüêïëëï ôïõ Ðßíáêá II êáé åðéóçìáßíåôáé ãéá Üëëç ìéá öïñÜ ï êßíäõíïò ôçò õðåñáíïóïðïßçóçò

B. Bardenheier, D. R. Prevots, N Khetsuriani, M. Wharton. Tetanus Surveillance- United States, 1995-1997. MMWR, 47(SS-2): 1-13, 1998

Ôïíßæåôáé ç óçìáóßá ôçò ðñüëçøçò ôçò íüóïõ ìÝóù ôïõ åìâïëéáóìïý, áíáöÝñïíôáé ìåãÜëá ðïóïóôÜ áíåìâïëßáóôùí Áìåñéêáíþí ðïõ åêäçëþíïõí êáé ôç íüóï êáé ôá ìåãÜëá ðïóïóôÜ èíçôüôçôáò óôçí ðåñßðôùóç ðïõ åêäçëùèåß ç íüóïò

É Ôóåñìåíßäçò. Åðßðåäá åíåñãçôéêÞò áíïóïðïßçóçò óôïí ðëçèõóìü ôçò ðåñéï÷Þò ôïõ Ê.Õ. Êïõöáëßùí Èåóóáëïíßêçò. ÓõãêñéôéêÞ ìåëÝôç ìåôÜ 3 ÷ñüíéá ëåéôïõñãßáò (1986-9) ÐáéäéáôñéêÞ Âïñåßïõ ÅëëÜäïò, 3:124-31, 1991.

Ôïíßæåôáé ç óçìáóßá ôïõ óõóôçìáôéêïý åìâïëéáóìïý ãéá ôçí êÜëõøç ôïõ ðëçèõóìïý þóôå íá åêñéæùèïýí ïé íüóïé üðùò ç éëáñÜ, åñõèñÜ, ôÝôáíïò, ðáñùôßôéäá.

Â. ÊéïóÝò, Å. ÐÜãêáëïò, Á. Ìáñêüðïõëïò, ×. ÌáíÝò, 19 ÐåñéóôáôéêÜ óôçí áíáöåñüìåíç ôñéåôßá óôç Âïñ. ×. ÊáëëéãêÜôóçò, Á. Ðáðá÷ñÞóôïõ ê.á. Ç åðéäçìéïëïãßá ÅëëÜäá ìå èíçôüôçôá áðü 44 ìÝ÷ñé êáé 100% êõñßùò ôùí ëïéìùäþí íüóùí óôç Âïñ. ÅëëÜäá êáôÜ ôçí ëüãù êáèõóôåñçìÝíçò ðñïóÝëåõóçò óôï Íïóïêïìåßï. ôñéåôßá 1980-2. Ãáëçíüò, 28(3):473-88, 1986. Ä. ÆïõìðïõëÜêçò Áíôéôåôáíéêüò Ïñüò Äåëôßï Á´ ÐáéäéáôñéêÞò ÊëéíéêÞò ôïõ Ðáíåðéóôçìßïõ Áèçíþí, 32(2): 155-6, 1985.

Ðñùôüêïëëï Ðßíáêá ÉÉ

85

ÐñùôïâÜèìéá Öñïíôßäá Õãåßáò

Á. ÐáðïõôóéäÜêçò

Ðßíáêáò ÉÉ. Åíäåßîåéò ãéá áíïóïðïßçóç

ÐÑÏÇÃÏÕÌÅÍÏÉ ÅÌÂÏËÉÁÓÌÏÉ* ÊáíÝíáò Þ Üãíùóôïò Ìéá ðñïçãïýìåíç äüóç åìâïëéáóìïý Äýï ðñïçãïýìåíåò äüóåéò åìâïëéáóìïý Ôñåéò Þ ðåñéóóüôåñåò äüóåéò åìâïëéáóìïý

Êáèáñü Ôñáýìá Åìâüëéï Áíôéôåôáíéêüò ôåôÜíïõ ïñüò ÍÁÉ+ ÍÁÉ+ ÍÁÉ+ OXI&

Ï×É Ï×É Ï×É Ï×É

Ñõðáñü ÔñáýìáË Åìâüëéï Áíôéôåôáíéêüò ôåôÜíïõ ïñüò ÍÁÉ+ ÍÁÉ+ ÍÁÉ+ ÍÁÉ!

ÍÁÉ ÍÁÉ ÍÁÉ ÍÁÉ

Ë

Ôñáýìáôá ìå óêüíç, êüðñáíá êáé óßåëï. ÔñõðÞìáôá (ïé ìéóÝò ðåñéðôþóåéò ôåôÜíïõ5), åãêáýìáôá, ôñáýìáôá ôñéâÞò êáé äÞãìáôá * DT: Äéöèåñßáò, ÔåôÜíïõ. + Èá ðñÝðåé íá ïëïêëçñùèåß ôï ðñüãñáììá åìâïëéáóìïý. & Åêôüò áí Ý÷ïõí ðåñÜóåé ðÜíù áðü 10 ÷ñüíéá áðü ôçí ôåëåõôáßá äüóç. ! Åêôüò áí Ý÷ïõí ðåñÜóåé ðåñéóóüôåñá áðü 5 ÷ñüíéá áðü ôçí ôåëåõôáßá äüóç.

ôùí 50 åôþí3. Áðü ôïõò áóèåíåßò ðïõ åêäÞëùóáí ôç íüóï óôéò Ç.Ð.Á. ìüíï ôï 13% âñÝèçêå íá Ý÷åé ïëïêëçñþóåé ôï ðñüãñáììá åìâïëéáóìïý3. Ôï ðïóïóôü èíçôüôçôáò êõìáßíåôáé ãýñù óôï 30% ãåíéêÜ, áëëÜ åßíáé ìåãáëýôåñï óôéò ìåãáëýôåñåò çëéêßåò3. Áõôü ãéáôß ôï 40% ôùí åíçëßêùí ðÜíù áðü 60 åôþí, üðùò áðïäåß÷ôçêå ìå ïñïëïãéêÝò ìåëÝôåò, Ý÷ïõí áíåðáñêåßò ôéìÝò ðñïóôáôåõôéêþí áíôéóùìÜôùí3. Éäéáßôåñá åðéêßíäõíïò åßíáé ï ôÝôáíïò óôç íåïãíéêÞ çëéêßá êáé óôïõò íáñêïìáíåßò. Óôç äåêáåôßá ôïõ ’80 50.000 Üôïìá ðÝèáéíáí êÜèå ÷ñüíï áðü ôÝôáíï2. Ï óõóôçìáôéêüò áíôéôåôáíéêüò åìâïëéáóìüò üðùò êáé ç ÷ïñÞãçóç áíôéôåôáíéêÞò ôïîßíçò (ïñüò) óå ñõðáñÜ ôñáýìáôá öáßíåôáé üôé ðñïöõëÜóóïõí 100%3 áðü ôçí ðñïóâïëÞ. Óôçí ÅëëÜäá ï ôÝôáíïò åîáêïëïõèåß íá áðïôåëåß ìéá õðáñêôÞ íïóïëïãéêÞ ïíôüôçôá êáé ìÜëéóôá ìå éäéáßôåñá õøçëÜ ðïóïóôÜ èíçôüôçôáò, êõñßùò ëüãù êáèõóôÝñçóçò Ýíáñîçò ôçò êáôÜëëçëçò èåñáðåõôéêÞò áãùãÞò4. Óôç Âïñ. ÅëëÜäá óôçí ôñéåôßá 1980-82 áíáöÝñèçêáí 19 ðåñéóôáôéêÜ ôá ïðïßá íïóçëåýôçêáí óå ìåãÜëï ðåñéöåñåéáêü íïóïêïìåßï ôçò Èåóóáëïíßêçò ìå éäéáßôåñá õøçëÜ ðïóïóôÜ èíçôüôçôáò (42,86% ôï 1980, 100% ôï 1981 êáé 66,7% ôï 1982)4. Ôçí ßäéá ðåñßïäï ó' üëç ôçí ÅëëÜäá åß÷áí êáôáãñáöåß 61 ðåñéóôáôéêÜ ôåôÜíïõ ìå ðïóïóôü èíçôüôçôáò 31,1%. Åðßóçò áðü ôï äåëôßï ôçò ÅÓÕÅ Ý÷ïõìå 36 êáôáãñáöÝíôá ðåñéóôáôéêÜ ôåôÜíïõ ó' üëç ôçí ÅëëÜäá. Ïé ðåñéóóüôåñïé õãåéïíïìéêïß ïñãáíéóìïß ôçò ÁìåñéêÞò óõíéóôïýí Ýíá ðñüãñáììá åìâïëéáóìïý, ôï ïðïßï ðåñéëáìâÜíåé åìâüëéï êáôÜ ôïõ ôåôÜíïõ êÜèå 10 ÷ñüíéá êé åðéðëÝïí ìéá äüóç óôçí çëéêßá ôùí 50 åôþí1, ìå äåäïìÝíï âÝâáéá üôé ðñïçãÞèç86

êáí ïé ôåëåõôáßåò ðáéäéáôñéêÝò äüóåéò óôçí çëéêßá ôùí 14 êáé 16 åôþí. ÅíáëëáêôéêÜ ãéá ôïõò åíçëßêïõò ðïõ äåí Ý÷ïõí ëÜâåé Ýíá ðëÞñåò ðñüãñáììá åìâïëéáóìïý óôçí ðáéäéêÞ çëéêßá óõíéóôÜôáé ç äåýôåñç äüóç íá ãßíåé 4 ìå 8 åâäïìÜäåò ìåôÜ ôçí ðñþôç êáé íá áêïëïõèÞóåé ç ôñßôç äüóç 6 ìå 12 ìÞíåò ìåôÜ ôç äåýôåñç. Óôç óõíÝ÷åéá ôï ðñüãñáììá óõíå÷ßæåôáé êáíïíéêÜ ìå åìâïëéáóìü êÜèå 10 ÷ñüíéá1. Óôçí ðåñßðôùóç êÜðïéùí ñõðáñþí êé õðüðôùí ôñáõìÜôùí ìðïñåß íá ãßíåé åðáíáëçðôéêÞ äüóç åìâïëßïõ, áí Ý÷ïõí ðåñÜóåé ðåñéóóüôåñá áðü 5 ÷ñüíéá áðü ôçí ôåëåõôáßá (Ðßíáêáò II)1,2,5. Ç óõíéóôþìåíç äüóç ôïõ áíôéôåôáíéêïý åìâïëßïõ ãéá üëïõò ôïõò åíçëßêïõò åßíáé 0,5 ml åíäïìõúêÜ, ìå ðñïôéìþìåíç èÝóç ôï äåëôïåéäÞ ìõ. ÁõôÞ ç äüóç èá ðñïêáëÝóåé ðáèçôéêÞ áíïóïðïßçóç ìå ôéìÝò áíôéôïîßíçò 0,01 units/ml ãéá ôïõëÜ÷éóôïí Ýíá ìÞíá. Êáé áí ï áóèåíÞò Ý÷åé ëÜâåé Ýóôù êáé ìßá äüóç óôï ðáñåëèüí ôüôå èá Ý÷åé ðñïóôáôåõôéêÝò ôéìÝò áíôéôïîßíçò óå 9 ìå 11 ìÝñåò2. ÅðéðëÝïí, áí ÷ñåéÜæåôáé íá ãßíåé êáé åíåñãçôéêÞ áíïóïðïßçóç ìå áíôéôåôáíéêü ïñü, ôüôå ÷ïñçãïýìå 0,5 ml (250 U) óôçí áíôßðëåõñç èÝóç áðü áõôÞ ôïõ åìâïëßïõ2. Ìåãáëýôåñåò äüóåéò áíôéôåôáíéêïý ïñïý äåí ðñïóôáôåýïõí ðåñéóóüôåñï åíþ óå óõíäõáóìü ìå ôç äüóç åìâïëßïõ ìðïñåß êáé íá áëëçëïåîïõäåôåñùèïýí5. Óôçí ðáôñßäá ìáò ôï Åèíéêü Ðñüãñáììá Åìâïëéáóìþí6 îåêéíÜ ôïí åìâïëéáóìü åíÜíôéá óôïí ôÝôáíï áðü ôçí çëéêßá ôùí 2-3 ìçíþí ìå ôï ôñéðëü åìâüëéï DTP êáé áêïëïõèþíôáò Ýíá óõóôçìáôéêü ðñüãñáììá åìâïëéáóìþí êáôáëÞãåé óôçí ôåëåõôáßá äüóç óôçí çëéêßá ôùí 14-16 åôþí äüóç ç ïðïßá åðáíáëáìâÜíåôáé êÜèå 10 ÷ñüíéá äéÜ âßïõ. ÕðÜñ÷ïõí êáé äéÜöïñåò åíáëëáêôéêÝò

Ôüìïò 13, Ôåý÷ïò 2, 2001

Á. ÐáðïõôóéäÜêç

ëýóåéò ãéá ðáéäéÜ ìåãáëýôåñá Þ ìéêñüôåñá ôùí 7 åôþí êáèþò êáé ãéá åíçëßêïõò ðïõ êáèõóôÝñçóáí ãéá êÜðïéï ëüãï íá åìâïëéáóôïýí 7.

íï íåñü êáé íá áöáéñïýìå üëá ôá ôõ÷üí îÝíá óþìáôá2,9. Óôçí ðåñßðôùóç ðïõ Ý÷ïõìå Ýíáñîç óõìðôùìÜôùí ðñÝðåé íá ãßíåé Üìåóç Ýíáñîç áíôéâéïôéêÞò áãùãÞò ìå êñõóôáëëéêÞ ðåíéêéëßíç G 1 åê. ìïíÜäåò IV êÜèå 6 þñåò Þ ôåôñáêõêëßíç 2 ãñ., áíôéôåôáíéêü ïñü 3.000-6.000 ìïíÜäåò IM êáé åéóáãùãÞ óå ÌÅÈ2. Åäþ ðñÝðåé íá ðñïóôåèåß üôé ç äéÜãíùóç ôïõ ôåôÜíïõ åßíáé êáèáñÜ êëéíéêÞ, áöïý ç áðïìüíùóç ôïõ ïñãáíéóìïý áðü ôï ôñáýìá äåí åßíáé ïýôå åõáßóèçôç ïýôå åéäéêÞ 3. ¸÷ïíôáò ëïéðüí ôïõò ðáñáôéèÝìåíïõò ðßíáêåò ùò ïäçãïýò êáé áîéïëïãþíôáò êÜèå öïñÜ ôï êÜèå ôñáýìá ìðïñïýìå, ðéóôåýù, íá åðéëÝãïõìå êÜèå öïñÜ óå ðïéïõò áóèåíåßò ðñÝðåé íá ÷ïñçãçèåß ï áíôéôåôáíéêüò ïñüò Þ/êáé ç äüóç åìâïëßïõ. Ôï ðéï óçìáíôéêü ðÜíôùò åßíáé üôé, áí ÷ïñçãçèåß ç äüóç åìâïëßïõ, íá åíçìåñþóïõìå ôïí áóèåíÞ üôé ðñÝðåé ïðùóäÞðïôå íá ãßíïõí êé ïé õðüëïéðåò äüóåéò. Óçìáíôéêü åßíáé åðßóçò íá åíçìåñþíïõìå ôï ïéêïãåíåéáêü ðåñéâÜëëïí ôïõ áóèåíïýò ãéá ôï ÷ñüíï åðþáóçò áëëÜ êáé ôá ðñþôá óõìðôþìáôá ôïõ ôåôÜíïõ, þóôå óå êÜèå åíäå÷üìåíï íá áñ÷ßóåé Üìåóá ç èåñáðåßá. ¼óï ãéá ôéò "24 þñåò" áõôü ìÜëëïí ëÝãåôáé, ãéá íá "áã÷þóïõìå", êáôÜ êÜðïéï ôñüðï, ôïí áóèåíÞ þóôå íá ìçí îå÷Üóåé íá êÜíåé ôïí áíôéôåôáíéêü ïñü áëëÜ êáé ßóùò, ãéá íá ðñïëÜâïõìå êáé ôçí ôõ÷üí, ðïëý óðÜíéá, ðåñßðôùóç ôçò åêäÞëùóçò ôïõ ôåôÜíïõ êáôÜ ôï ðñþôï 24ùñï.

Åðßëïãïò Ï Ãåíéêüò Ãéáôñüò, êé ü÷é ìüíï, ìðïñåß íá Ý÷åé Ýíá âïçèçôéêü áëãüñéèìï áíôéìåôþðéóçò ôïõ ôåôÜíïõ ï ïðïßïò êáé óõíïøßæåôáé óôïí Ðßíáêá ÉÉÉ. Ðïëý ìåãÜëï ñüëï óôïí åìâïëéáóìü ôïõ ðëçèõóìïý Ý÷ïõí ôá áãñïôéêÜ ÊÝíôñá Õãåßáò, üðïõ ìå ôçí åöáñìïãÞ óõóôçìáôéêþí ðñïãñáììÜôùí êáôáöÝñíïõí íá áõîÞóïõí èåáìáôéêÜ ôá ðïóïóôÜ ôïõ åìâïëéáóìÝíïõ ðëçèõóìïý8. Ðñïóï÷Þ ðñÝðåé íá äßíïõìå óôï éóôïñéêü, áí õðÜñ÷åé áíáöïñÜ ãéá áëëåñãéêÞ áíôßäñáóç óå ðñïçãïýìåíç äüóç. Ç áëëåñãéêÞ áíôßäñáóç ðñÝðåé íá åßíáé ãåíéêåõìÝíç, áöïý ôïðéêÜ áëëåñãéêÜ öáéíüìåíá åßíáé óõíÞèç1. Êáëü åßíáé íá áðïöåýãïõìå ôç ÷ïñÞãçóç åðéðëÝïí åìâïëéáóìþí óå ÷ñïíéêü äéÜóôçìá ìéêñüôåñï áðü 10 ÷ñüíéá, åêôüò áí åíäåßêíõôáé áðü ôï ôñáýìá (Ðßíáêáò ÉÉ), ãéáôß ïé õøçëÝò äüóåéò áíôéóùìÜôùí ìðïñåß íá ðñïêáëÝóïõí ïõñôéêÜñéá, áããåéïíåõñéêü ïßäçìá êáé öáéíüìåíï Arthus1,2. ÓïâáñÝò ôïðéêÝò áíôéäñÜóåéò îåêéíïýí 2 ìå 8 þñåò ìåôÜ ôïí åìâïëéáóìü êáé óõ÷íÜ óõíäõÜæïíôáé ìå ðõñåôü êáé áäéáèåóßá1. Äåí ðñÝðåé íá îå÷íÜìå üìùò íá êáèáñßæïõìå êáëÜ ôá ñõðáñÜ ôñáýìáôá ìå Üöèïíï ôñå÷ïýìå-

Ðßíáêáò ÉÉÉ. Áëãüñéèìïò áíôéìåôþðéóçò ôåôÜíïõ ¢ìåóç ðñïóðÜèåéá ãéá åìâïëéáóìïýò êáé åíçìÝñùóç üëïõ ôïõ ðëçèõóìïý Ôñáýìá

¯

Êáëüò êáèáñéóìüò

¯

Áíôéôåôáíéêüò ïñüò; Åìâüëéï; ® Ðñùôüêïëëï Ðßíáêá II

¯

Êáëü éóôïñéêü, ãåíéêåõìÝíç áëëåñãßá óå ðñïçãïýìåíç äüóç; ÁðïöõãÞ ÷ïñÞãçóçò åðéðëÝïí äüóçò óå äéÜóôçìá <10 ÷ñüíùí åêôüò áí åíäåßêíõôáé áðü ôï ôñáýìá.

¯

ÅíçìÝñùóç ôïõ Üìåóïõ ðåñéâÜëëïíôïò ãéá ôçí ðñþéìç óõìðôùìáôïëïãßá ôçò íüóïõ

¯

Óõìðôþìáôá;

¯

ÌÅÈ ® ¢ìåóç Ýíáñîç áíôéâéïôéêÞò áãùãÞò 87

ÐñùôïâÜèìéá Öñïíôßäá Õãåßáò

Á. ÐáðïõôóéäÜêçò

Âéâëéïãñáößá 1. Clinical Guidelines (chapter excerpted from the Clinician's Handbook of Preventive Services).

Tetanus and Diphtheria Immunization/Prophylaxis Adults and Older Adults. The Nurse Practitioner 22:116-20,1997.

2. R.J. Rothstein, F.J. Baker. Tetanus, Prevention and Treatment. JAMA 240:675-6,1978.

3. B. Bardenheier, D.R. Prevots, N. Khetsuriani, M. Wharton. Tetanus Surveillance-United States, 1995-1997. MMWR 47:1-13,1998.

4. Â. ÊéïóÝò, Å. ÐÜãêáëïò, Á. Ìáñêüðïõëïò, ×. ÌáíÝò, ×. ÊáëëéãêÜôóçò, Á. Ðáðá÷ñÞóôïõ ê.á. Ç åðéäçìéïëïãßá ôùí ëïéìùäþí íüóùí óôç Âïñ. ÅëëÜäá êáôÜ ôçí ôñéåôßá 1980-2. Ãáëçíüò 28:47388, 1986.

5. R. Forrat, R. Dumas, M. Seiberling, M. Merz, C. Lutsch, J. Lang. Evaluation of the Safety

88

6.

7.

8.

9.

and Pharmacokinetic Profile of a New, Pasteurized, Human Tetanus Immunoglobulin Administered as Sham, Postexposure Prophylaxis of Tetanus. Antimicrobial Agents and Chemotherapy, (Feb.) 298-305, 1998. Åèíéêü Ðñüãñáììá Åìâïëéáóìþí ãéá ôçí ÅëëÜäá. ÉáôñéêÞ Åðéêáéñüôçôá Áðñßëéïò: 874-5, 2000. Ä. ÆïõìðïõëÜêçò. Áíôéôåôáíéêüò Ïñüò. Äåëôßï Á ÐáéäéáôñéêÞò ÊëéíéêÞò ôïõ Ðáíåðéóôçìßïõ Áèçíþí 32:155-6, 1985. É. Ôóåñìåíßäçò. Åðßðåäá åíåñãçôéêÞò áíïóïðïßçóçò óôïí ðëçèõóìü ôçò ðåñéï÷Þò ôïõ Ê. Õ. Êïõöáëßùí Èåóóáëïíßêçò. ÓõãêñéôéêÞ ìåëÝôç ìåôÜ 3 ÷ñüíéá ëåéôïõñãßáò (1986-9). ÐáéäéáôñéêÞ Âïñåßïõ ÅëëÜäïò 3:124-31, 1991.

R.A. Faust, W.A. Roy, D.M. Ewin, P.A. Espenan, J.E. Brown. Management and Tetanus Prophylaxis in the Treatment of Puncture Wounds.

The American Surgeon, (April): 198-204, 1972.

Ôüìïò 13, Ôåý÷ïò 2, 2001

Á. Óùôçñüðïõëïò

ÓÕÍÔÏÌÇ ÁÍÁÓÊÏÐÇÓÇ BRIEF REPORT Primary Heatlh Care, Volume 13, Number 2, 89-94, 2001 ÐñùôïâÜèìéá Öñïíôßäá Õãåßáò, Ôüìïò 13, Ôåý÷ïò 2, 89-94, 2001

Èåñìïðëçîßá, íüóïò ôùí êáéñéêþí óõíèçêþí ôçò åðï÷Þò ìáò Á. Óùôçñüðïõëïò1, Ïõñ. Áðïóôüëïõ2, Å. Óêëçñüò3

Ðåñßëçøç Ïé èÜíáôïé áðü èåñìïðëçîßá äõóôõ÷þò åîáêïëïõèïýí íá áðïôåëïýí ôç ìÜóôéãá ôçò åðï÷Þò ìáò óå ðåñéðôþóåéò êõìÜôùí êáýóùíá, ôá ïðïßá ÷áñáêôçñßæïíôáé ü÷é ìüíï áðü áõîçìÝíåò èåñìïêñáóßåò, áëëÜ êáé áðü ôçí ôáõôü÷ñïíç áýîçóç ôçò õãñáóßáò ôçò áôìüóöáéñáò êáé áðü ôçí ðáñáôåôáìÝíç äéÜñêåéÜ ôïõò. Ç áíáóêüðçóç áõôÞ áíáöÝñåôáé óôç öõóéïëïãßá ôçò èåñìïñýèìéóçò, óôçí êëéíéêÞ åéêüíá ôçò êëáóéêÞò èåñìïðëçîßáò, ôçò èåñìïðëçîßáò ìåôÜ áðü Üóêçóç, ôïõ èåñìéêïý ïéäÞìáôïò, ôçò èåñìéêÞò óõãêïðÞò, ôùí èåñìéêþí êñáìðþí êáé ôçò èåñìéêÞò åîÜíôëçóçò. Åðßóçò óôçí áíáóêüðçóç áõôÞ ãßíåôáé áíáöïñÜ óôéò åêäçëþóåéò ôçò èåñìïðëçîßáò áðü ôá äéÜöïñá óõóôÞìáôá êáèþò åðßóçò áíáöïñÜ óôéò èåñáðåõôéêÝò êáé ðñïëçðôéêÝò ìåèüäïõò áíôéìåôþðéóÞò ôçò.

Heatstroke: the illness of the weather conditions in our epoch.

A. Sotiropoulos, Our. Apostolou, E. Skliros Summary Many deaths due to heatstroke unfortunately continue to constitute scourge of our epoch in times of heat waves, which are characterized not only by elevated temperatures but by long terms of heat and humidity as well. The present article deals on the physiology of thermoregulation, the clinical spectrum of the classical heatstroke, the exertional heatstroke, the thermic swelling, the heat syncope, the heat cramps and the heat exhaustion heatstroke. The present article also deals on the heatstroke manifestations of many systems and deals on the current therapeutical and preventive methods for the heatstroke.

KeyWords: Classical heatstroke, Exertional heatstroke, Thermic swelling, Heat syncope, Heat cramps, Heat exhaustion heatstroke

1

Ðáèïëüãïò ÅðéìåëçôÞò Â' Å.Ó.Õ.Ã' Ðáèïëïãéêïý ÔìÞìáôïò Ð.Ã.Í.Íßêáéáò-ÐåéñáéÜ, 2Ðáèïëüãïò Åðéóôçìïíéêüò ÓõíåñãÜôçò, Ã' Ðáèïëïãéêïý ÔìÞìáôïò Ð.Ã.Í.Íßêáéáò-ÐåéñáéÜ, 3Ãåíéêüò Éáôñüò, ÄéåõèõíôÞò ÊÝíôñïõ Õãåßáò ÍåìÝáò

ÅéóáãùãÞ Ïé èÜíáôïé áðü èåñìïðëçîßá áðïôåëïýí ìÝ÷ñé óÞìåñá ôç ìÜóôéãá ôçò åðï÷Þò ìáò. Ïé ðñþôåò éóôïñéêÝò ðåñéãñáöÝò èåñìïðëçîßáò Ý÷ïõí êáôáãñáöåß ðñéí áðü 2.000 ÷ñüíéá. Ôï 24 ð.×. ï Ñùìáúêüò óôñáôüò êáôáóôñÜöçêå ïëïó÷åñþò óôçí Áñáâßá áðü ôç "èåñìÞ íüóï", åíþ ïé óôáõñïöüñïé íéêÞèçêáí óôïõò Áãßïõò Ôüðïõò áðü ôçí õøçëÞ èåñìïêñáóßá êáé ôïí ðõñåôü. ÐïëëÜ èýìáôá èåñìïðëçîßáò Ý÷ïõí ðåñéãñáöåß êáôÜ ôç äéÜñêåéá ôïõ Á' Ðáãêïóìßïõ ÐïëÝìïõ óôï Âñåôáíéêü óôñáôü. ÊáôÜ ôïí Â' Ðáãêüóìéï Ðüëåìï ïé ÁìåñéêÜíïé, óôçí ðñïóðÜèåéÜ ôïõò íá åêðáéäåýóïõí óôñáôéþôåò ãéá ôá÷åßá äéÜèåóç óå ìåñáñ÷ßåò ôñïðéêþí êëéìÜôùí, åêðáßäåõáí íåïóýëëåêôïõò óå êáôáóôÜóåéò õøçëÞò èåñìïêñáóßáò êáé õãñáóßáò, ìå áðïôÝëåóìá 125 èáíáôçöüñåò ðåñéðôþóåéò èåñìïðëçîßáò. Óôéò Ç.Ð.Á, óýìöùíá ìå ôá äåäïìÝíá ôùí óôáôéóôéêþí õðçñåóéþí êáôÜ ôá Ýôç 1952-1955 êáé 1966, óå êáýóùíåò ðïõ óõíÝâçóáí êáôÜ ôá Ýôç áõôÜ, ËÝîåéò êëåéäéÜ: ÊëáóéêÞ èåñìïðëçîßá, èåñìïðëçîßá ìåôÜ áðü Üóêçóç, èåñìéêü ïßäçìá, èåñìéêÞ óõãêïðÞ, èåñìéêÝò êñÜìðåò, èåñìéêÞ åîÜíôëçóç. ÕðïâëÞèçêå: 24 Éïõëßïõ 2000 ÅðáíõðïâëÞèçêå: 20 Óåðôåìâñßïõ 2000 ¸ãéíå äåêôÞ ãéá äçìïóßåõóç: 1 Äåêåìâñßïõ 2000 Õðåýèõíïò áëëçëïãñáößáò: Óùôçñüðïõëïò ÁëÝîçò, ÊáóóÜíäñáò 14, ÉËÉÏÍ- ÁÈÇÍÁ, ÔÊ 13122, Ôçë: (01) 2628920 89

ÐñùôïâÜèìéá Öñïíôßäá Õãåßáò

õðÞñîå Ýíáò ìÝóïò üñïò 820 èáíÜôùí ôï ÷ñüíï ëüãù èåñìïðëçîßáò, óå áíôßèåóç ìå 179 èáíÜôïõò ôï ÷ñüíï óôç äéÜñêåéá ôùí åôþí ÷ùñßò êáýóùíá1.

ÊëéíéêÞ åéêüíá èåñìïðëçîßáò Åêôüò áðü ôçí áìéãÞ èåñìïðëçîßá õðÜñ÷ïõí Üëëåò êáôáóôÜóåéò ðïõ èåùñïýíôáé, ëéãüôåñï Þ ðåñéóóüôåñï, ðñïÜããåëïé ôçò áìéãïýò èåñìïðëçîßáò üðùò: ôï èåñìéêü ïßäçìá, ç èåñìéêÞ óõãêïðÞ, ïé èåñìéêÝò êñÜìðåò, êáé ç èåñìéêÞ åîÜíôëçóç. Ïé ðñïäéáèåóéêïß ðáñÜãïíôåò ãéá ôçí åêäÞëùóç ôçò èåñìïðëçîßáò áíáãñÜöïíôáé óôïí Ðßíáêá 12.

Èåñìéêü ïßäçìá, èåñìéêÞ óõãêïðÞ, èåñìéêÝò êñÜìðåò Ôï èåñìéêü ïßäçìá åíôïðßæåôáé êõñßùò óôá êÜôù Üêñá êáé ïöåßëåôáé óôçí áýîçóç ôïõ üãêïõ õãñþí ôïõ óþìáôïò, ëüãù êáôáêñÜôçóçò íáôñßïõ êáé ýäáôïò ìÝóù ôçò áëäïóôåñüíçò. Ç èåñìéêÞ óõãêïðÞ ÷áñáêôçñßæåôáé áðü ïñèïóôáôéêÞ õðüôáóç (ìåéùìÝíïò åíäïáããåéáêüò üãêïò). Ïé èåñìé-

Á. Óùôçñüðïõëïò

êÝò êñÜìðåò áðïôåëïýí ôï ðéï êáëüçèåò èåñìéêü óýíäñïìï. Åìöáíßæïíôáé óå Üôïìá ðïõ åêôåëïýí Ýíôïíç ìõúêÞ åñãáóßá óå èåñìü ðåñéâÜëëïí êáé ðïõ Ý÷ïõí åãêëéìáôéóôåß ãéá éêáíü ÷ñïíéêü äéÜóôçìá óôï èåñìü ðåñéâÜëëïí. Äåí óõíïäåýïíôáé áðü ðõñåôü êáé áðïäßäïíôáé óå áðþëåéá ÷ëùñéïý÷ïõ íáôñßïõ ìå ôçí åößäñùóç. Ðñüêåéôáé ãéá åðþäõíïõò ìõúêïýò óðáóìïýò ôùí ãñáììùôþí ìõþí óõíÞèùò ôùí êÜôù Üêñùí êáé óðáíéüôåñá Üëëùí ðåñéï÷þí ôïõ óþìáôïò (ð.÷. ôùí ìõþí ôçò êïéëßáò). ÅñãáóôçñéáêÜ åõñÞìáôá åßíáé ç áýîçóç ôïõ áéìáôïêñßôç, ç åëÜôôùóç ôïõ íáôñßïõ áßìáôïò êáé ôùí ïýñùí2-4.

ÈåñìéêÞ åîÜíôëçóç Ç èåñìéêÞ åîÜíôëçóç (èåñìéêÞ êáôÝñåéøç) åìöáíßæåôáé ìåôÜ áðü ðáñáôåôáìÝíç Ýêèåóç (þñåò Þ çìÝñåò) óå õøçëÝò èåñìïêñáóßåò êáé óõíÞèùò åìöáíßæåôáé êáôÜ åðéäçìßåò óå êýìáôá êáýóùíá óå ìç åãêëéìáôéóìÝíá Üôïìá. Ïöåßëåôáé óå Ýëëåéøç ýäáôïò Þ íáôñßïõ Þ óå Ýëëåéøç êáé ôùí äýï. Ïé áóèåíåßò ìå èåñìéêÞ åîÜíôëçóç, ðïõ ïöåßëåôáé óå Ýëëåéøç íáôñßïõ (áíôéêáôÜóôáóç íåñïý ÷ùñßò áëÜôé), åßíáé áðýñåôïé êáé äéáôçñïýí ôçí

Ðßíáêáò 1. Ðñïäéáèåóéêïß ðáñÜãïíôåò èåñìïðëçîßáò É.ÓõíèÞêåò ïé ïðïßåò åííïïýí ôçí åìöÜíéóç èåñìïðëçîßáò óå öõóéïëïãéêÜ Üôïìá á. ¸ëëåéøç åãêëéìáôéóìïý Þ Ýëëåéììá íáôñßïõ â. Ìç êáôÜëëçëåò ôå÷íéêÝò ðñïðüíçóçò ã. Ðõñåôüò Þ ïîåßá ëïßìùîç ä. ÌÝôñéá ðá÷õóáñêßá, êÜìáôïò ÉÉ. ÍïóÞìáôá ôá ïðïßá åðéôá÷ýíïõí ôçí åìöÜíéóç èåñìïðëçîßáò á. ÊáñäéáããåéáêÜ íïóÞìáôá (êáñäéáêÞ áíåðÜñêåéá, óôåöáíéáßá íüóïò) â. ÅíäïêñéíéêÜ íïóÞìáôá (èõñåïôïîßêùóç, óáê÷áñþäçò äéáâÞôçò, íüóïò Addison) ã. ÍåõñïëïãéêÜ íïóÞìáôá (äõóëåéôïõñãßá áõôüíïìïõ íåõñéêïý óõóôÞìáôïò, áñôçñéïóêëçñõíôéêÞ åãêåöáëïðÜèåéá, íüóïò ôïõ Parkinson, áããåéáêü åãêåöáëéêü åðåéóüäéï, åãêåöáëéêÞ áéìïññáãßá) ä. Øõ÷éáôñéêÜ íïóÞìáôá å. Äéáôáñá÷Þ ðáñáãùãÞò éäñþôá (ëåé÷Þíáò, é÷èýùóç, óõããåíÞò Ýëëåéøç éäñùôïðïéþí áäÝíùí, êõóôéêÞ ßíùóç ôïõ ðáãêñÝáôïò, óêëçñïäåñìßá, åêôåôáìÝíá åãêáýìáôá, áðüöñáîç Þ íÝêñùóç ôùí éäñùôïðïéþí áäÝíùí ùò áðïôÝëåóìá õðåñâïëéêÞò äüóçò âáñâéôïõñéêþí, Þ ðñïçãïýìåíçò èåñìïðëçîßáò) æ. ÇëåêôñïëõôéêÝò äéáôáñá÷Ýò (õðïêáëéáéìßá, õðïíáôñéáéìßá) ç. ÄéÜöïñá Üëëá áßôéá (õðïèñåøßá, áëêïïëéóìüò, õðåñÞëéêïé éäñõìÜôùí) ÉÉÉ. ÖÜñìáêá ôá ïðïßá åõíïïýí ôïí êßíäõíï èåñìïðëçîßáò á. ÁíôéõðåñôáóéêÜ (äéïõñçôéêÜ, á-ìåèõë-íôüðá, â-áíáóôïëåßò) â. ÍåõñïëçðôéêÜ (öáéíïèåéáæßíåò, âïõôõñïöáéíüíåò), áíôéêáôáèëéðôéêÜ ã. Áíôé÷ïëéíåñãéêÜ, áíôééóôáìéíéêÜ, áíôéðáñêéíóïíéêÜ ä. ÕðåñâïëéêÞ äïóïëïãßá áìöåôáìéíþí, çñåìéóôéêþí, âáñâéôïõñéêþí, ãëïõôåèéìßäçò, LSD, öáéíêõêëéäßíçò, óáëéêõëéêþí å. ÓôÝñçóç öáñìÜêùí êáé ïõóéþí (ïéíüðíåõìá, âáñâéôïõñéêÜ, ìåðñïâáìÜôç) óô. èõñåïåéäéêÝò ïñìüíåò êáé áíôéèõñåïåéäéêÜ (ðñïðõëèåéïõñáêßëç) æ. Óïõêéíõë÷ïëßíç, ëßèéï êýñéá óå óõíäõáóìü ìå áëïðåñéäüëç ç. ÃåíéêÜ áíáéóèçôéêÜ (êáêïÞèçò õðåñèåñìßá óå ãåíåôéêÜ åðéññåðÞ Üôïìá).

90

Ôüìïò 13, Ôåý÷ïò 2, 2001

Á. Óùôçñüðïõëïò

éêáíüôçôÜ ôïõò ãéá åößäñùóç. Åìöáíßæïõí õðüôáóç, ôá÷õêáñäßá, Ýíôïíï áßóèçìá åîÜíôëçóçò, êÜìáôï, ìõúêÝò êñÜìðåò, ìõáëãßåò, ßëéããï, êåöáëáëãßá, Þðéá óýã÷õóç êáé ãáóôñåíôåñéêÝò äéáôáñá÷Ýò (áíïñåîßá, íáõôßá, åìåôüò, äéÜññïéá). Ïé áóèåíåßò ìå èåñìéêÞ åîÜíôëçóç, ðïõ ïöåßëåôáé óå Ýëëåéøç ýäáôïò åìöáíßæïõí ðõñåôü, õðüôáóç, ôá÷õêáñäßá, êåöáëáëãßá, áîéïóçìåßùôç óýã÷õóç, êÜìáôï, ãåíéêåõìÝíç ìõúêÞ áäõíáìßá êáé ìõúêÞ áóõíÝñãåéá. Ç éêáíüôçôá åößäñùóçò åßíáé åëáôôùìÝíç. ÕðÜñ÷åé õðåñíáôñéáéìßá (ðñïóï÷Þ óôçí åíõäÜôùóç) êáé ç óõãêÝíôñùóç íáôñßïõ ïýñùí åßíáé åëáôôùìÝíç2-4.

Èåñìïðëçîßá Ç èåñìïðëçîßá åßíáé ôï óïâáñüôåñï áðü ðëåõñÜò âáñýôçôáò èåñìéêü óýíäñïìï. Ôá êñïýóìáôá ôçò èåñìïðëçîßáò åìöáíßæïíôáé óõíÞèùò ôéò ðñþôåò çìÝñåò ôïõ êáýóùíá ðñéí ãßíåé ï åãêëéìáôéóìüò ôïõ áôüìïõ, ðïõ áðáéôåß 5-7 çìÝñåò. Ôá êñïýóìáôá ôçò èåñìïðëçîßáò óõíå÷ßæïíôáé êáé 1-2 çìÝñåò ìåôÜ ôçí áðïäñïìÞ ôïõ êáýóùíá. Ç èåñìïðëçîßá äéáéñåßôáé óå äýï êáôçãïñßåò óôçí êëáóéêÞ èåñìïðëçîßá, ðïõ ðáñáôçñåßôáé óôéò ìåãáëýôåñåò çëéêßåò, êáé óôç èåñìïðëçîßá ìåôÜ áðü Ýíôïíç óùìáôéêÞ Üóêçóç óå èåñìü êáé õãñü ðåñéâÜëëïí, ðïõ ðáñáôçñåßôáé óå íÝá Üôïìá. Óôçí êëáóéêÞ èåñìïðëçîßá áíÞêïõí, ç éáôñïãåíÞò èåñìïðëçîßá áðü ëÞøç öáñìÜêùí êáé ç èåñìïðëçîßá ôùí ìéêñþí ðáéäéþí. Ç èåñìïðëçîßá ìåôÜ áðü Ýíôïíç óùìáôéêÞ Üóêçóç óå èåñìü êáé õãñü ðåñéâÜëëïí, åìöáíßæåôáé óðïñáäéêÜ óå Üôïìá íÝá, õãéÞ êáé óõ÷íÜ ðá÷ýóáñêá ìå áíåðáñêÞ åîÜóêçóç. Åìöáíßæåôáé åðßóçò óå äñïìåßò ìáêñéíþí áðïóôÜóåùí Þ áèëçôþí, ðïõ ðñïðïíïýíôáé ãéá ìåãÜëï ÷ñïíéêü äéÜóôçìá óå èåñìü êáé õãñü ðåñéâÜëëïí. Ôï äÝñìá ôùí áôüìùí áõôþí åßíáé õãñü. Ìðïñåß íá åìöáíéóèïýí çëåêôñïëõôéêÝò äéáôáñá÷Ýò (õðÝñ Þ õðïêáëéáéìßá, õðáóâåóôéáéìßá êáé õðåñöùóöáôáéìßá) êáé ìðïñåß íá óõíõðÜñ÷åé ãáëáêôéêÞ ïîÝùóç. Óõ÷íÝò åðéðëïêÝò åßíáé: ñáâäïìõüëõóç, õðåñïõñé÷áéìßá, ïîåßá íåöñéêÞ áíåðÜñêåéá, äéáôáñá÷Ýò ôçò áéìüóôáóçò Þ ôçò ðçêôéêüôçôáò ôïõ áßìáôïò (èñïìâïðåíßá, ðáñÜôáóç ÷ñüíïõ ñïÞò êáé ðÞîçò, äéÜ÷õôç åíäïáããåéáêÞ ðÞîç). ÌåôÜ ôçí áíÜññùóç åìöáíßæåôáé öùóöáôïõñßá êáé õðåñáóâåóôéáéìßá. Ç êëáóéêÞ èåñìïðëçîßá Ý÷åé åðéäçìéêü ÷á-

ñáêôÞñá êáé åìöáíßæåôáé óôç äéÜñêåéá êáýóùíá óå Üôïìá ðïëý ìéêñÞò Þ ìåãÜëçò çëéêßáò. Ôï äÝñìá åßíáé îçñü, åîÝñõèñï êáé èåñìü (áíáóôïëÞ Ýêêñéóçò éäñþôá). ÕðÜñ÷åé õðåñðõñåîßá (ïñèéêÞ èåñìïêñáóßá > 40°C), åýñçìá ðïõ äéáêñßíåé ôçí êëáóéêÞ èåñìïðëçîßá áðü ôá õðüëïéðá èåñìéêÜ óýíäñïìá, üðïõ ç èåñìïêñáóßá åßíáé öõóéïëïãéêÞ. ÕðÜñ÷åé áíáðíåõóôéêÞ áëêÜëùóç (åîáéôßáò ôïõ õðåñáåñéóìïý), Þ ìåéêôÞ åéêüíá ìå ìåôáâïëéêÞ ïîÝùóç ìåñéêþò áíôéóôáèìéæüìåíç. ÅðéðëïêÝò ðïõ ìðïñïýí íá åìöáíéóèïýí åßíáé ëéãüôåñï Ýíôïíåò áðü üôé óôç èåñìïðëçîßá ìåôÜ áðü Üóêçóç êáé åßíáé: ìåôáâïëÝò óôï ìõúêü, áéìïðïéçôéêü êáé ïõñïðïéçôéêü óýóôçìá,, çëåêôñïëõôéêÝò äéáôáñá÷Ýò (õðïêáëéáéìßá êáé óðáíéüôåñá õðåñêáëéáéìßá, õðïöùóöáôáéìßá). ÄéáöïñéêÞ äéÜãíùóç ôçò èåñìïðëçîßáò ãßíåôáé áðü ôï êáêüçèåò íåõñïëçðôéêü óýíäñïìï -üðïõ õðÜñ÷åé õðåñèåñìßá, âëÜâç ôïõ áõôïíüìïõ íåõñéêïý óõóôÞìáôïò êáé åîùðõñáìéäéêÞ äõóêáìøßá-, êáèþò êáé áðü ìçíéããßôéäá, óçøáéìßá, ôñïìþäåò ðáñáëÞñçìá, åíäïêñáíéáêÞ áéìïññáãßá, öáñìáêåõôéêÞ äçëçôçñßáóç êáé áðü êþìá ëüãù öáéï÷ñùìïêõôôþìáôïò2-4.

3. ÅðéðëïêÝò ôçò èåñìïðëçîßáò Êáñäéáããåéáêü óýóôçìá Óå áóèåíåßò ìå èåñìïðëçîßá ìåôÜ áðü Üóêçóç ìðïñåß íá åìöáíéóèïýí áéìïäõíáìéêÝò ìåôáâïëÝò áíÜëïãá ìå ôï áéìïäõíáìéêü ôïõò ðñüôõðï. ÏñéóìÝíïé åìöáíßæïõí õøçëÞ êáñäéáêÞ ðáñï÷Þ, ìÝôñéá åëÜôôùóç ôçò áñôçñéáêÞò ðßåóçò, ìåéùìÝíç ðåñéöåñéêÞ áíôßóôáóç êáé ìÝôñéá áýîçóç ôçò êåíôñéêÞò öëåâéêÞò ðßåóçò (Ê.Ö.Ð.). ¢ëëïé åìöáíßæïõí ÷áìçëÞ êáñäéáêÞ ðáñï÷Þ, õðüôáóç, ìåãÜëç áýîçóç ôçò Ê.Ö.Ð. êáé êõÜíùóç. Óå áóèåíåßò ðïõ Ý÷ïõí åêôåèåß óå èåñìü êáé õãñü ðåñéâÜëëïí êáé Ý÷ïõí éóôïñéêü áíôéññïðïõìÝíçò óõìöïñçôéêÞò êáñäéáêÞò áíåðÜñêåéáò Þ óôåöáíéáßáò íüóïõ, ìðïñåß íá åìöáíßóïõí äýóðíïéá Þ óôçèÜã÷ç. Ï êßíäõíïò åìöÜíéóçò åìöñÜãìáôïò ìõïêáñäßïõ óôç äéÜñêåéá ôçò èåñìïðëçîßáò åßíáé ìåãáëýôåñïò óå áóèåíåßò ìå óôåöáíéáßá íüóï. Áðü ôï çëåêôñïêáñäéïãñÜöçìá ìðïñåß íá åìöáíéóèïýí äéáôáñá÷Ýò åðáíáðüëùóçò, êýìáôá Q, äéáôáñá÷Ýò áãùãéìüôçôáò, Ýêôáêôåò êïéëéáêÝò óõóôïëÝò êáé êïëðéêÝò ôá÷õáññõèìßåò2-5.

91

ÐñùôïâÜèìéá Öñïíôßäá Õãåßáò

Ìõúêü êáé ïõñïðïéçôéêü óýóôçìá ¹ðéá ðñùôåúíïõñßá êáé ðáèïëïãéêü ßæçìá ïýñùí âñßóêåôáé óå üëåò ôéò ðåñéðôþóåéò èåñìïðëçîßáò. Ç åìöÜíéóç ïîåßáò ñáâäïìõüëõóçò êáé ïîåßáò íåöñéêÞò áíåðÜñêåéáò åßíáé óõ÷íÝò (30%) êáé óïâáñÝò åðéðëïêÝò ôçò èåñìïðëçîßáò ìåôÜ áðü Üóêçóç. ÁõîçìÝíç ðéèáíüôçôá åìöÜíéóçò ïîåßáò ñáâäïìõüëõóçò õðÜñ÷åé üôáí ç èåñìïðëçîßá óõíïäåýåôáé áðü õðïêáëéáéìßá. Óôçí êëáóéêÞ èåñìïðëçîßá õðÜñ÷åé óõ÷íÜ ìÝôñéá áýîçóç ôçò CPK, áëëÜ óðÜíéá åìöáíßæåôáé ïîåßá íåöñéêÞ áíåðÜñêåéá êáé õðåñêáëéáéìßá. ÕðÜñ÷åé êëéíéêÞ êáé åñãáóôçñéáêÞ áöõäÜôùóç ôùí áóèåíþí, ìõïóöáéñéíïõñßá, õðåñïõñé÷áéìßá êáé áõîçìÝíç áðÝêêñéóç ïõñéêïý ïîÝïò óôá ïýñá. Óôç äéÜñêåéá ôçò ïîåßáò ñáâäïìõüëõóçò ìðïñåß íá åìöáíéóèåß äéÜ÷õôç åíäïáããåéáêÞ ðÞîç (Ä.Å.Ð.) êáé ïîåßá íåöñéêÞ óùëçíáñéáêÞ íÝêñùóç. Óôçí ïîåßá íåöñéêÞ óùëçíáñéáêÞ íÝêñùóç ç ó÷Ýóç: ïõñßá ïýñùí/ïõñßá ðëÜóìáôïò åßíáé < 3:1, ç óõãêÝíôñùóç íáôñßïõ ïýñùí åßíáé > 40 mEq/L êáé ç ùóìùôéêüôçôá < 350 mOsm/kg H2O. Óôçí ðåñßðôùóç áõôÞ ÷ïñçãåßôáé ìáíéôüëç. Ôáõôü÷ñïíá ìå ôç ìáíéôüëç êáé áöïý Ý÷åé ÷ïñçãçèåß ðñïçãïõìÝíùò éêáíÞ ðïóüôçôá õãñþí, ìðïñåß íá ÷ïñçãçèïýí åíäïöëÝâéá 40-120 mg öïõñïóåìßäçò. Óå áðïôõ÷ßá ôçò áãùãÞò ïé áóèåíåßò ïäçãïýíôáé óå áéìïêÜèáñóç2-6.

Êåíôñéêü íåõñéêü óýóôçìá Ïé áóèåíåßò ìå èåñìïðëçîßá åìöáíßæïõí ðïéêßëåò íåõñïëïãéêÝò äéáôáñá÷Ýò üðùò: äéáôáñá÷Ýò ôïõ ðñïóáíáôïëéóìïý, äéáíïçôéêÞ óýã÷õóç, åõåñåèéóôüôçôá, Üã÷ïò, ðáñáëÞñçìá, ëÞèáñãï, êþìá, åëÜôôùóç Þ áýîçóç ôùí ôåíüíôéùí áíôáíáêëáóôéêþí êáé åìöÜíéóç óçìåßïõ Babinski. Ïé êüñåò ôùí ïöèáëìþí äåí áíôéäñïýí óôï öùò Þ âñßóêïíôáé óå ìõäñßáóç êáé óõíÞèùò õðÜñ÷åé áõ÷åíéêÞ äõóêáìøßá. ÕðïëåéììáôéêÝò íåõñïëïãéêÝò âëÜâåò ìðïñåß íá ðáñáìåßíïõí äéÜ âßïõ. ÃåíéêÜ ìÝôñá áíôéìåôþðéóçò áõôþí ôùí áóèåíþí ðïõ êñßíïíôáé áðáñáßôçôá åßíáé: äéáôÞñçóç ôùí áåñáãùãþí, ðñïöýëáîç áðü åéóñïöÞóåéò ìå ôçí ôïðïèÝôçóç ñéíïãáóôñéêïý êáèåôÞñá. Óôéò ðåñéðôþóåéò åìöÜíéóçò ñßãïõò Þ óðáóìþí óõíéóôÜôáé ç ÷ïñÞãçóç ÷ëùñïðñïìáæßíçò Þ öáéíïèåéáæßíçò. Ôá öÜñìáêá áõôÜ åíåñãïýí êáé óáí áíôéðõñåôéêÜ äñþ92

Á. Óùôçñüðïõëïò

íôáò óôï êåíôñéêü íåõñéêü óýóôçìá2-5.

Áéìïðïéçôéêü óýóôçìá Ç óïâáñüôåñç åðéðëïêÞ óå áóèåíåßò ìå èåñìïðëçîßá åßíáé ç äéÜ÷õôç åíäïáããåéáêÞ ðÞîç (Ä.Å.Ð.). Ïé áóèåíåßò ìå Ä.Å.Ð. åìöáíßæïõí èñïìâïðåíßá, õðïúíùäïãïíáéìßá, áõîçìÝíç óõãêÝíôñùóç ðñïúüíôùí áðïäïìÞò ôïõ éíþäïõò. Åìöáíßæåôáé 24-72 þñåò ìåôÜ ôç èåñìïðëçîßá êáé äåí ÷ñåéÜæåôáé èåñáðåßá ìå çðáñßíç, åêôüò åÜí óõíõðÜñ÷åé áéìïññáãßá áðåéëçôéêÞ ãéá ôç æùÞ ôùí áóèåíþí áõôþí. Ç óõíÞèçò ðïñåßá ôçò åßíáé ðëÞñçò áíÜññùóç ìåôÜ áðü 5-7 Þìåñåò2-5.

Ðåðôéêü óýóôçìá Ìðïñåß íá åìöáíéóèïýí äéÜññïéá êáé åìåôïß. Áéìïññáãßá áíùôÝñïõ ðåðôéêïý åìöáíßæåôáé ìå ôçí êëéíéêÞ åéêüíá ôïõ óõíäñüìïõ Mallory-Weiss, Þ ôçò äéáâñùôéêÞò áéìïññáãéêÞò ãáóôñßôéäáò êáé åßíáé Üó÷åôç ìå ôçí ýðáñîç ôçò Ä.Å.Ð. Óôï Þðáñ Ý÷åé ðáñáôçñçèåß çðáôïêõôôáñéêÞ íÝêñùóç ìå ìåãÜëç áýîçóç ôçò AST, ALT, ôçò ÷ïëåñõèñßíçò êáé ìåßùóç ôùí ðñùôåúíþí. ÔéìÝò AST > 1.000 U/L ôéò ðñþôåò 24 þñåò óõíäõÜæïíôáé ìå ðïëý ðôù÷Þ ðñüãíùóç. Ç ìÝãéóôç áýîçóç ôùí âéï÷çìéêþí çðáôéêþí ðáñáìÝôñùí óõìâáßíåé 24-72 þñåò áðü ôçí ðñïóâïëÞ êáé ìåéþíïíôáé ìåôÜ áðü ìßá åâäïìÜäá. Óå ïñéóìÝíïõò áóèåíåßò ìðïñåß íá åìöáíéóèåß áýîçóç ôçò áìõëÜóçò ôïõ ïñïý (äéðëÜóéï ôïõ öõóéïëïãéêïý). Ç õðåñáìõëáóáéìßá ðéèáíþò åßíáé áðïôÝëåóìá ôçò êõôôáñüëõóçò êáé ü÷é ôçò íåöñéêÞò äõóëåéôïõñãßáò Þ ôçò áíÜðôõîçò ðáãêñåáôßôéäáò2-7.

Áíáðíåõóôéêü óýóôçìá Ôï êÝíôñï ôçò áíáðíïÞò äéåãåßñåôáé áðü ôçí õðåñèåñìßá ìå áðïôÝëåóìá õðåñáåñéóìü. Ëüãù ôçò Ä.Å.Ð., ìðïñåß íá åìöáíéóèåß áéìüðôõóç Þ êáé ðíåõìïíéêÞ åìâïëÞ, êáñäéïãåíÝò ðíåõìïíéêü ïßäçìá (ìõïêáñäéáêÞ äõóëåéôïõñãßá, õðåñöüñôùóç ìå õãñÜ), ìç êáñäéïãåíÝò ðíåõìïíéêü ïßäçìá (áðü ôï shock, ôç Ä.Å.Ð. Þ áðü ôçí ðíåõìïíéêÞ åéóñüöçóç)2-5.

Ôüìïò 13, Ôåý÷ïò 2, 2001

Á. Óùôçñüðïõëïò

ÄÝñìá êáé éäñùôïðïéïß áäÝíåò Óõ÷íÜ åìöáíßæïíôáé ðåôÝ÷éåò êáé åê÷õìþóåéò. Ìåñéêïß áóèåíåßò ìðïñåß íá åìöáíßóïõí õðïëåéììáôéêÞ ëåéôïõñãßá ôùí éäñùôïðïéþí áäÝíùí, ìå áðïôÝëåóìá áõîçìÝíï êßíäõíï íÝáò èåñìïðëçîßáò2-5.

Çëåêôñïëýôåò êáé ïîåïâáóéêÞ éóïññïðßá Óôç èåñìïðëçîßá ìåôÜ áðü Üóêçóç åìöáíßæåôáé õðåñêáëéáéìßá, ñáâäïìõüëõóç, ïîåßá íåöñéêÞ áíåðÜñêåéá êáé ìåôáâïëéêÞ ïîÝùóç. ¼ôáí ðáñÜ ôç èåñáðåßá ç õðåñêáëéáéìßá ðáñáìÝíåé, áíôéìåôùðßæåôáé ìå åðåßãïõóá áéìïäéýëéóç. Óôç èåñìïðëçîßá ìåôÜ áðü Üóêçóç õðÜñ÷åé êáé õðáóâåóôéáéìßá, ðïõ óðÜíéá ðñïêáëåß ôåôáíßá Þ óðáóìïýò, åêôüò åÜí Ý÷ïõí ÷ïñçãçèåß äéôôáíèñáêéêÜ. Óôï óôÜäéï ôçò áíÜññùóçò õðÜñ÷åé õðåñáóâåóôéáéìßá êáé öùóöáôïõñßá (ðáñïäéêüò õðåñðáñáèõñåïåéäéóìüò). ×ïñÞãçóç áóâåóôßïõ åíäåßêíõôáé ìüíï óå ôåôáíßá. Óôçí êëáóéêÞ èåñìïðëçîßá õðÜñ÷åé óõ÷íÜ õðïêáëéáéìßá, éäéáßôåñá óå áõôïýò ðïõ ëáìâÜíïõí èåéáæéäéêÜ äéïõñçôéêÜ. Åðßóçò ìðïñåß íá õðÜñ÷åé õðü Þ õðåñíáôñéáéìßá2-5. Óôç èåñìïðëçîßá ìåôÜ áðü Üóêçóç õðÜñ÷åé ãáëáêôéêÞ ïîÝùóç, åíþ óôçí êëáóéêÞ èåñìïðëçîßá õðÜñ÷åé åßôå áíáðíåõóôéêÞ áëêÜëùóç (ëüãù ôïõ õðåñáåñéóìïý), åßôå ìåéêôÞ êáé ìåñéêÜ áíôéóôáèìéæüìåíç ìåôáâïëéêÞ ïîÝùóç2-5.

Èåñáðåßá èåñìïðëçîßáò Ç åðéâßùóç ôùí áóèåíþí ìå èåñìïðëçîßá åîáñôÜôáé áðü ôçí ôá÷åßá äéÜãíùóç êáé áíôéìåôþðéóÞ ôïõò. Ï èÜíáôïò ïöåßëåôáé óå Üëëïôå Üëëá áßôéá, óõíÞèùò åßíáé áðïôÝëåóìá êáñäéáêÞò Þ íåöñéêÞò Þ çðáôéêÞò áíåðÜñêåéáò Þ âáñåßáò ëïßìùîçò. Óêïðüò ôçò èåñáðåßáò åßíáé ç ðôþóç ôçò èåñìïêñáóßáò ôïõ áíèñþðéíïõ óþìáôïò êáé ç õðïóôÞñéîç ôçò êõêëïöïñßáò8. ÃåíéêÜ ìÝôñá ðïõ ðñÝðåé íá ôçñïýíôáé êáôÜ ôçí ìåôáöïñÜ ôùí áóèåíþí óôï íïóïêïìåßï: á) ÄéáôÞñçóç âáôüôçôáò ôùí áåñïöüñùí ïäþí. ×ïñÞãçóç ïîõãüíïõ, â) ¾ðáñîç åíäïöëÝâéáò ïäïý. ã) ¾ðáñîç ïõñïêáèåôÞñá. ä) Ðáñáêïëïýèçóç èåñìïêñáóßáò (ïñèéêÞò). å) Áöáßñåóç ôïõ ñïõ÷éóìïý ôùí áóèåíþí, ôïðïèÝôçóÞ ôïõò ìðñïóôÜ áðü ôïí áíåìéóôÞñá ôïõ áóèåíïöüñïõ êáé ôïðï-

èÝôçóç ðÜãïõ óå äéÜöïñá ìÝñç ôïõ óþìáôïò. ÊáôÜ ôçí ðñïóêïìéäÞ ôùí áóèåíþí óôï íïóïêïìåßï ðñÝðåé íá ôçñïýíôáé ôá ðáñáêÜôù: á. ¢ìåóç ðñïóðÜèåéá ìåßùóçò ôçò èåñìïêñáóßáò Ýùò 38,5°C, ìå ìßá áðü ôéò ðáñáêÜôù ôå÷íéêÝò: á1) Ðáãüëïõôñá (ôá÷ýôåñç ìÝèïäïò áðþëåéáò èåñìüôçôáò). á2) ÔïðïèÝôçóç ôïõ áóèåíïýò óå óåíôüíé áðü êáïõôóïýê ðÜíù óå ìåôáëëéêü êñåâÜôé ìáæß ìå íåñü êáé ðÜãï. Ôáõôü÷ñïíá èá ðñÝðåé íá ëåéôïõñãåß áíåìéóôÞñáò ðñïò ôïí áóèåíÞ áðü ìéêñÞ áðüóôáóç, â) ÁíáæÞôçóç õðïêåßìåíùí íïóçìÜôùí êáé èåñáðåõôéêÞò áãùãÞò ðïõ Ý÷åé ëÜâåé ï áóèåíÞò, ã) Óå ðåñßðôùóç óðáóìþí, ÷ïñÞãçóç åíäïöëåâßùò çñåìéóôéêþí (äéáæåðÜìç). Áí ïé óðáóìïß åðéìÝíïõí ÷ïñÞãçóç áñãÜ åíäïöëåâßùò 500 mg öáéíõíôïÀíçò. ä) Ðáñáêïëïýèçóç ïñèéêÞò èåñìïêñáóßáò ôïõëÜ÷éóôïí ãéá 24 þñåò áðü ôçí Ýíáñîç ôçò åëÜôôùóÞò ôçò, áöïý ìðïñåß íá åìöáíéóèåß åðéêßíäõíç õðïèåñìßá, áí ç ðñïóðÜèåéá øýîçò åßíáé éäéáßôåñá åðéèåôéêÞ, å) ÅíäïöëÝâéá ÷ïñÞãçóç õãñþí ÷áìçëÞò èåñìïêñáóßáò (20-25°C).

H åíäïöëÝâéá ÷ïñÞãçóç õãñþí åîáôïìéêåýåôáé, ìåôÜ áðü åêôßìçóç ôçò áñôçñéáêÞò ðßåóçò, ôçò äéïýñçóçò, ôçò êáñäéáêÞò êáé ôçò ðíåõìïíéêÞò ëåéôïõñãßáò. Óå åììïíÞ ôçò õðüôáóçò óõíéóôÜôáé ç ÷ïñÞãçóç ãéá ìéêñü ÷ñïíéêü äéÜóôçìá íôïðáìßíçò. Ç äéáôÞñçóç ôçò õðüôáóçò ìåôÜ ôç öáñìáêåõôéêÞ áãùãÞ, õðïäçëþíåé êáêÞ ðñüãíùóç, óô) Åñãáóôçñéáêüò Ýëåã÷ïò: ÃåíéêÞ áßìáôïò, ãåíéêÞ ïýñùí, çëåêôñïëýôåò, áóâÝóôéï, öùóöüñïò, ïõñßá, êñåáôéíßíç, CPK, ãáëáêôéêü ïîý, AST, ALT, ÷ïëåñõèñßíç, áìõëÜóç, ëåõêþìáôá, ÷ñüíïò ðñïèñïìâßíçò, ÁÑÔÔ, éíùäïãüíï, ðñïúüíôá áðïäïìÞò éíùäïãüíïõ, ùóìùôéêüôçôá ïýñùí, ìõïóöáéñßíç ïýñùí, íÜôñéï ïýñùí, ó÷Ýóç ïõñßáò ïýñùí/ ïõñßáò ðëÜóìáôïò, áÝñéá áßìáôïò, çëåêôñïêáñäéïãñÜöçìá. æ) Ðáñáêïëïýèçóç êáé åôïéìüôçôá ãéá ôçí áíôéìåôþðéóç ôùí åðéðëïêþí.

Ðñüëçøç Ôá ãåíéêÜ ðñïöõëáêôéêÜ ìÝôñá, ðïõ ðñÝðåé íá ëáìâÜíïíôáé óå ðåñéüäïõò áíáìïíÞò Þ óôéò áñ÷Ýò åíüò êýìáôïò êáýóùíá åßíáé ôá ðáñáêÜôù: ¸íäõóç ìå åëáöñÜ, åõñý÷ùñá êáé áíïé÷ôü÷ñùìá ñïý÷á, ÷ñÞóç êáðÝëïõ, âñþóç åëáöñþí êáé êáëÜ áëáôéóìÝíùí ôñïöþí, áñêåôþí öñïýôùí, ëÞøç Üöèïíùí äñïóåñþí õãñþí, äçìéïõñãßá ñåõìÜôùí áÝñá ìå öõóéêÜ (Üíïéãìá ðáñáèýñùí) 93

ÐñùôïâÜèìéá Öñïíôßäá Õãåßáò

Þ ôå÷íçôÜ ìÝóá (áíåìéóôÞñáò), áðïöõãÞ Üóêïðçò, õðåñâïëéêÞò Ýêèåóçò êáé óùìáôéêÞò êáôáðüíçóçò óôéò þñåò ôùí õøçëþí èåñìïêñáóéþí, áðïöõãÞ ëÞøçò ïéíïðíåõìáôùäþí êáé óõ÷íÜ ìðÜíéá ìå äñïóåñü íåñü. Ôñïðïðïßçóç åíäå÷üìåíçò áãùãÞò ìå öÜñìáêá ðïõ ðñïäéáèÝôïõí óôçí åìöÜíéóç ôçò èåñìïðëçîßáò. ÅÜí áõôÜ äåí áðïäþóïõí èá ðñÝðåé íá åöáñìüæïíôáé ôá ãåíéêÜ èåñáðåõôéêÜ ìÝôñá áðü ôïí ïéêïãåíåéáêü Þ ôï ãåíéêü éáôñü. ÅÜí êáé áõôÜ äåí áðïäþóïõí êáé åðéäåéíùèåß ç êëéíéêÞ åéêüíá ôùí áóèåíþí, ç ðáñáðÝñá áíôéìåôþðéóÞ ôïõò èá ðñÝðåé íá ãßíåôáé óôï íïóïêïìåßï2,8.

Á. Óùôçñüðïõëïò

3.

4.

5.

6.

7.

Âéâëéïãñáößá 1. J.E. Dematte, K. O'Mara, J. Buescher, C.G. Whitney, S. Forsythe, T. McNamee, R.B. Adiga. Nearfatal heat stroke during the 1995 heat wave in Chicago. Ann. Inter. Med. 129:173-181, 1998.

2. B. Yaqub, S. Al Deed. Heat strokes: aetiopatho-

94

8.

genesis, neurological characteristics, treatment and outcome. J. Neurol. Sci. 156: 144-151, 1998.

F.C. Yu, K.C. Lu, S.H. Lin, G.S. Chen, P. Chu, G.W. Gao, Y.F. Lin. Energy metabolism in exertional heat stroke with acute renal failure. Nephrol. Dial. Tramplant 12: 2087-2092, 1997.

T.D. Noakes. Fluid and electrolyte disturbances in heat illness. Int. J. Sports Med. 9: S146S149, 1998.

T.F. O'DonneI, G.H.A. Clowes. The circulatory abnormalities of heatstroke. N. Engl. J. Med. 287: 734-737, 1972.

A.Y. Wang, P.K. Li, S.F. Lui, K.N. Lai. Renal failure and heatstroke. Ren. Fail. 17: 171-179, 1995.

H.A. Alzeer, M.A. el-Hazmi, A.S. Warsy, Z.A. Ansari, M.S. Yrkendi. Serum enzymes in heat stroke: prognostic implication. Clin. Chem 43: 1182-1187, 1997.

R. Murray. Rehydration strategies-balancing substrate, fluid, and electrolyte provision. Int. J Sports Med. 19: S133-S135, 1998.

Ôüìïò 13, Ôåý÷ïò 2, 2001

Ì. ÂåíéæÝëïò

ÃÑÁÌÌÁ ÐÑÏÓ ÔÏÍ ÅÊÄÏÔÇ LETTER TO THE EDITOR Primary Heatlh Care, Volume 13, Number 2, 95, 2001 ÐñùôïâÜèìéá Öñïíôßäá Õãåßáò, Ôüìïò 13, Ôåý÷ïò 2, 95, 2001

Ç ÃåíéêÞ ÉáôñéêÞ êáé ç ÐñùôïâÜèìéá Öñïíôßäá Õãåßáò óôçí ÅëëÜäá ôï 2001

AãáðçôÝ êå ÄéåõèõíôÞ Óýíôáîçò, Ç ÃåíéêÞ ÉáôñéêÞ êáé ç ÐñùôïâÜèìéá Öñïíôßäá Õãåßáò óôç ÷þñá ìáò, èá ìðïñïýóáí íá ÷áñáêôçñéóôïýí ùò ôá ðëÝïí ìáêñïêõïýìåíá Ýìâñõá óôçí ðáãêüóìéá éóôïñßá ôçò ÌáéåõôéêÞò. ¼÷é üôé óå Üëëåò ÷þñåò ôá ðñÜãìáôá åßíáé åíôåëþò îåêÜèáñá ãéá ôï ñüëï êáé ôï ðåñéå÷üìåíü ôïõò, áëëÜ ßóùò åêåß Ýãéíáí ðéï óõíôïíéóìÝíåò êáé ïñãáíùìÝíåò ðñïóðÜèåéåò, üðùò ç áðïäï÷Þ ôïõò áðü ôçí êïéíÞ ãíþìç ëüãù ðïëéôéóìéêïý êáé ðïëéôéóôéêïý åðéðÝäïõ, ç êáèéÝñùóÞ ôïõò ìÝóá áðü ôçí êáèçìåñéíÞ ðñáêôéêÞ, ç ßäñõóç Ðáíåðéóôçìéáêþí ôìçìÜôùí ÃåíéêÞò ÉáôñéêÞò, ç ïõóéáóôéêÞ ïñãÜíùóç êáé ëåéôïõñãßá ìïíÜäùí ÐÖÕ, ìå óõíÝðåéá íá âñïõí ôç èÝóç ðïõ ôïõò áîßæåé ìÝóá óôá óõóôÞìáôá õãåßáò ôçò êÜèå ÷þñáò. Óôç ÷þñá ìáò äåí Ýãéíå áêüìá êáôáíïçôüò ï ñüëïò êáé ôï ðåñéå÷üìåíï ôüóï ôçò ÃåíéêÞò ÉáôñéêÞò üóï êáé ôçò ÐÖÕ, ðáñ' üëï üôé ç ÃåíéêÞ ÉáôñéêÞ êáèéåñþèçêå ùò åéäéêüôçôá ôï 1952 êáé ç ÐÖÕ åéóÞ÷èç ùò Ýííïéá ôï 1983, äçëáäÞ ðÝíôå ÷ñüíéá ìåôÜ ôç óýíïäï ôçò Alma-Ata ôï 1978 (WHO), üðïõ ãéá ðñþôç öïñÜ õðÞñîå ïñéóìüò ãéá ôï ñüëï êáé ôï ðåñéå÷üìåíü ôïõò. Ïé êõñéüôåñïé ëüãïé ãé' áõôü åßíáé ãéá ìåí ôç ÃåíéêÞ ÉáôñéêÞ ç Ýëëåéøç ïõóéáóôéêþí êéíÞôñùí ãéá åðáããåëìáôéêÞ óôáäéïäñïìßá, ç åííïéïëïãéêÞ ôáýôéóç ôïõ Ãåíéêïý Ãéáôñïý ìå ôï ãéáôñü ÷ùñßò åéäéêüôçôá óå åðßðåäï ü÷é ìüíï êïéíÞò ãíþìçò áëëÜ êáé óôï åðßðåäï ôçò åðéóôçìïíéêÞò êïéíüôçôáò (åéäéêüôçôá ÷áìçëïý prestige) êáé ï äõóáíÜëïãá áõîçìÝíïò áñéèìüò ãéáôñþí ôùí Üëëùí åéäéêïôÞôùí. Ãéá äå ôçí ÐÖÕ ç åîáñ÷Þò ôáýôéóÞ

ôçò ìå ôçí ðñùôïâÜèìéá éáôñéêÞ ðåñßèáëøç óå êÜèå åðßðåäï ôçò êïéíùíéêÞò äéÜñèñùóçò ôçò ÷þñáò, ðïëéôéêü, åðéóôçìïíéêü, êïéíÞ ãíþìç. Ç Ýëëåéøç êáôáíüçóçò ôïõ ñüëïõ êáé ôïõ ðåñéå÷ïìÝíïõ ôçò ÃåíéêÞò ÉáôñéêÞò êáé ôçò ÐÖÕ óôç ÷þñá ìáò áðïôåëïýí ôïõò ðëÝïí áíáóôáëôéêïýò ðáñÜãïíôåò ãéá ôçí áíÜðôõîÞ ôïõò. ÏõóéáóôéêÜ åñùôÞìáôá, üðùò ôé åßíáé ç ÃåíéêÞ ÉáôñéêÞ êáé ôé åßäïõò Ãåíéêïýò Ãéáôñïýò èÝëïõìå óôç ÷þñá ìáò, äåí Ý÷ïõí áðáíôçèåß ïýôå áðü ôçí ðïëéôåßá, ïýôå áðü ôçí åðéóôçìïíéêÞ êïéíüôçôá, ïýôå áêüìá áðü ôá åðßóçìá üñãáíá ôùí Ãåíéêþí Ãéáôñþí. Ôá ßäéá åñùôÞìáôá äåí áðáíôÞèçêáí êáé ãéá ôçí ÐÖÕ ÷ùñßò íá Ý÷åé åðéðëÝïí áðïóáöçíéóôåß ç äéáöïñÜ ôçò ÐÖÕ áðü ôçí ÐñùôïâÜèìéá ÉáôñéêÞ Ðåñßèáëøç. ÓõìðåñáóìáôéêÜ, èá ðñÝðåé íá ðáñïõóéáóôåß êáé íá ôåêìçñéùèåß åðéóôçìïíéêÜ êáé ðñáêôéêÜ ç áíáãêáéüôçôá Þ ìç ôçò ýðáñîÞò ôïõò, êïìâéêü óçìåßï ãéá ôçí ðåñáéôÝñù ðïñåßá ôïõò óôç ÷þñá ìáò. Ç óýíèåóç åíüò äéáñêïýò Forum ãéá ôçí åéäßêåõóç óôç ÃåíéêÞ ÉáôñéêÞ êáé ôçí ÐÖÕ, óôåëå÷ùìÝíï áðü êáôáîéùìÝíïõò Ãåíéêïýò Ãéáôñïýò óå åðéóôçìïíéêü êáé ðñáêôéêü åðßðåäï, èá ìðïñïýóå íá áðïôåëÝóåé ìéá áñ÷éêÞ âÜóç ãéá íá äïèïýí áðáíôÞóåéò êáé êáôåõèõíôÞñéåò ãñáììÝò, Ýôóé þóôå íá åêìáéåõèïýí åðéôÝëïõò ç ÃåíéêÞ ÉáôñéêÞ êáé ç ÐÖÕ óôç ÷þñá ìáò Ýóôù êáé ìåôÜ ôï 2001. Ìé÷Üëçò ÂåíéæÝëïò Éáôñüò ÃåíéêÞò ÉáôñéêÞò ÄéåõèõíôÞò ÊÝíôñïõ Õãåßáò Ãüííùí 95

ÐñùôïâÜèìéá Öñïíôßäá Õãåßáò

Ì. ÂåíéæÝëïò

ÃÉÁ ÅÍÁ ÖÉËÏ ÔÇÓ ÃÅÍÉÊÇÓ ÉÁÔÑÉÊÇÓ DEDICATED TO A FRIEND OF THE GREEK GENERAL PRACTICE Primary Heatlh Care, Volume 13, Number 2, 96, 2001 ÐñùôïâÜèìéá Öñïíôßäá Õãåßáò, Ôüìïò 13, Ôåý÷ïò 2, 96, 2001

Ãéá ôïí ÊáèçãçôÞ ¢ããåëï Êñáíßäç 11.7.2001

Äýóêïëá îå÷íÜò ôïõò áíèñþðïõò ðïõ óôÜèçêáí óôá óôáõñïäñüìéá ôçò æùÞò óïõ Áêüìá ðéï äýóêïëá üôáí áõôïß êáôåýèõíáí ôç óêÝøç óïõ êáé ôï äéÜâá óïõ óå ìéá äéáäñïìÞ ÷ùñßò ïñßæïíôá. Ó' áõôÞ ôç äéáäñïìÞ ï ¢ããåëïò, Þôáí ï öùôåéíüò óçìáôïäüôçò áëëÜ êáé ï æùïäüôçò ôùí ïíåßñùí ðïõ äåí åß÷áí äéáìïñöùèåß áêüìá, óôá ðñþôá âÞìáôá åêåßíùí ðïõ ìéëïýóáí ãéá ìéá éáôñéêÞ êïíôÜ óôçí ïéêïãÝíåéá êáé óôçí êïéíüôçôá. ¢ããåëå, ÊÜèå öïñÜ ðïõ êïíôïóôåêüóïõíá ðßóù áðü ôç ìåãÜëç ðüñôá, ìåôÜ ôç æåóôÞ ðñïóöþíçóç, ðåñßìåíá ôï üíåéñü óïõ, áõôü ðïõ Þîåñåò íá êëçñïäïôåßò óôéò åðüìåíåò óåéñÝò êáé ãåíéÝò, ÷ùñßò íá ôõöëþíåéò ìå ôï öùò óïõ êáé íá öïñôþíåéò ôçí Þäç âáñéÜ êëçñïíïìéÜ ôïõò. Åßìáóôå ôõ÷åñïß êáé åõãíþìïíåò ðïõ Ýèåóåò ôïí Üíèñùðï óôï êÝíôñï ôïõ ïíåßñïõ óïõ êáé ïäÞãçóåò ôçí áãùíßá ìáò óôïí áóèåíÞ ôïõ ÔìÞìáôïò Åðåéãüíôùí, óôïí Üðïñï öïéôçôÞ êáé óôç ãõíáßêá ìå áêñÜôåéá. ¢ããåëå, ÁãáðçôÝ êáèçãçôÞ, äÜóêáëå êáé ößëå, åßìáé âÝâáéïò üôé áéóèÜíåóáé ôç æåóôÞ óõíôñïöéÜ ôùí óôåíþí óïõ ößëùí êáé óõããåíþí. ÁíÜìåóá óôá äéêÜ ôïõò óõíáéóèÞìáôá äÝîïõ êáé ôï äÜêñõ ôùí ìåôáðôõ÷éáêþí óïõ öïéôçôþí, ôïõ ËåõôÝñç ôïõ Éáôñåßïõ ôïõ ÃÜëëïõ, ôçò ÓôÝëëáò ôïõ ÐåÐáÃÍÇ, ôïõ Áíôþíç áðü ôï ÐÝñáìá êáé ôï äéêü ìïõ, óáí åããýçóç ôçò õðüó÷åóçò óå óÝíá: Ôá üíåéñá ðïõ ìïéñáóôÞêáìå íá ôá ðÜìå ðéï ìáêñéÜ êáé ðéï øçëÜ, ãéá íá ôá öèÜíåéò êáé ôá øçëáöÜò ìå ôï ïõñÜíéï óïõ ÷áìüãåëï. ×. ËéïíÞò 96

Ôüìïò 13, Ôåý÷ïò 2, 2001

Å.Á. Èçñáßïò

ÁÐÏ ÔÏÍ ÅËËÇÍÉÊÏ ÊÁÉ ÄÉÅÈÍÇ ÉÁÔÑÉÊÏ ÔÕÐÏ FROM THE GREEK AND INTERNATIONAL MEDICAL LITERATURE Primary Heatlh Care, Volume 13, Number 2, 97-98, 2001 ÐñùôïâÜèìéá Öñïíôßäá Õãåßáò, Ôüìïò 13, Ôåý÷ïò 2, 97-98, 2001

Ðáñïõóßáóç äçìïóéåýóåùí ÅëëÞíùí óõããñáöÝùí óôïí åëëçíéêü êáé ôïí äéåèíÞ éáôñéêü ôýðï Å.Á. Èçñáßïò

ÓôïíÌå ¢ããåëï ôç óôÞëç áõôÞ îåêéíÜåé ìéá óõóôçìáôéêÞ ðñïóðÜèåéá ôùí äçìïóéåýóåùí ÅëÄýóêïëáðáñïõóßáóçò îå÷íÜò ôïõò áíèñþðïõò ðïõ óôÜèçëÞíùí óõããñáöÝùí óôïí åëëçíéêü êáé ôïí äéåèíÞ êáí óôá óôáõñïäñüìéá ôçò æùÞò óïõ. éáôñéêü ôýðï, óå èÝìáôá ÃåíéêÞò ÉáôñéêÞò Áêüìá ðéïðÜíù äýóêïëá üôáí áõôïß êáôåýèõíáí êáé ÐñùôïâÜèìéáò Öñïíôßäáò Õãåßáò. Ç áíáæÞôç óêÝøç óïõ êáé ôï äÜéâá óïõ óå ìéá äéáäñïìÞ ôçóç ôùí äçìïóéåýóåùí èá ãßíåé ìå ôç ìÝèïäï ÷ùñßò ïñßæïíôá. ôçò óõóôçìáôéêÞò ôüóï óå çëåêôñïÓ' áõôÞ ôç áíáóêüðçóçò, äéáäñïìÞ ï ¢ããåëïò, Þôáí ï íéêÝò âÜóåéò äåäïìÝíùí (óôï Medline êáé ôùí óôç öùôåéíüò óçìáôïäüôçò áëëÜêáé ï æùïäüôçò âÜóç PubMed ôçò National Library of Medicinïíåßñùí ðïõ äåí åß÷áí äéáìïñöùèåß áêüìá, óôá e ôùí Ç.Ð.Á, åëëçíéêÞ ðñþôá âÞìáôá êáèþò åêåßíùíêáéðïõóôçí ìéëïýóáí ãéáâÜóç ìéá "ÉððïêñÜôçò" ôçò ÉÁÔÑÏÔÅÊ), üóï êáé ìå ôçí éáôñéêÞ êïíôÜ óôçí ïéêïãÝíåéá êáé óôçí êïéíüôçáðïäåëôßùóç ðåñéïäéêþí ðïõ äåí åßíáé êáôá÷ùôá. ñçìÝíá óå çëåêôñïíéêÝò âÜóåéò êáé ðïõ äçìïóéåýïõí ó÷åôéêÝò åñãáóßåò. Óôçí ðñïóðÜèåéÜ ìáò ¢ããåëå, áõôÞÊÜèå êáé ãéá êáôÜ ôïðßóù äõíáôüí öïñÜôçí ðïõðëçñÝóôåñç êïíôïóôåêüóïõíá áðü ðáñïõóßáóç ôùí ÅëëÞíùí óõããñáöÝùí, ðñïóâëÝõçí ìåãÜëç ðüñôá, ìåôÜ ôç æåóôÞ ðñïóöþíçóç, ðïõìå óôçôïóõíåñãáóßá óõíáäÝëöùí, ðåñßìåíá üíåéñü óïõ,ôùí áõôü ðïõ Þîåñåòïéíáïðïßïé êëçìðïñïýí íá áðïóôÝëëïõí ñïäïôåßò óôéòìáò åðüìåíåò óåïñÝòôçêáéó÷åôéêÞ ãåíéÝò,ðëçñï÷ùñßò öïñßá áðü ôçíìåðñïóùðéêÞ áíÜãíùóç ôïõ éáôñéíá ôõöëþíåéò ôï öþò óïõ êáé íá öïñôþíåéò êïý ôýðïõ. Ìå ôç ÷ñÞóç ôïõ Medline óôçí çëåêôñïíéêÞ âÜóç PubMed, ìå ëÝîåéò-êëåéäéÜ "Greece, general practice, primary health care" êáé ãéá ôï Ýôïò 2000, âñÝèçêáí Ýîé (6) äçìïóéåýóåéò ÅëëÞíùí óõããñáöÝùí, ïé ïðïßåò óõãêåíôñùôéêÜ åßíáé ïé áêüëïõèåò: · Lionis C, Vlachonikolis I, Bathianaki M, Daskalopoulos G, Anifantaki S, Cranidis A: Urinary incontinence, the hidden health problem of Cretan women: report from a primary care survey in Greece.

Clinic of Social and Family Medicine, School of Medicine, University of Crete Women Health 2000;31(4):59-66 · Grammatikou M, Stamatelopoulos F, Magl-

·

·

·

·

aris B: Distributed information system architecture for Primary Health Care.

Network Management & Optimal Design Laboratory, Computer Science Division-Electrical & Computer Engineering Department, National Technical University of Athens Stud Health Technol Inform 2000;77:97882 Sanidas E, Kafetzakis A, Valassiadou K, Kassotakis G, Mihalakis J, Drositis J, Chalkiadakis G. Tsiftsis D: Management of simple thoracic injuries at a level I trauma center: can primary health care4 system take over?

Department of Surgical Oncology, Herakleion University Hospital, Crete Injury 2000;31(9):669-75 Trakada G, Spiropoulos K: Chronic obstructive pulmonary disease management among primary health care physicians.

Department of Internal Medicine, University of Patras Medical School Monaldi Arch Chest Dis 2000;55(3):201-3 Lionis C, Vlachonikolis IG, Skliros S, Symeonidis A, Merkouris BP, Kouroumalis E: Do undefined sources of hepatitis C transmission exist? The Greek study in General Practice.

Greek Association of General Practitioners J Viral Hepat 2000;7(3):218-24 Tsolaki M, Iakovidou V, Navrozidou H, Aminta M, Pantazi T, Kazis A: Hindi Mental State Examination (HMSE) as a screening test for illiterate demented patients.

97

ÐñùôïâÜèìéá Öñïíôßäá Õãåßáò

(Letter) Int J Geriatr Psychiatry 2000;15(7):662-4 Íá óôáèïýìå éäéáßôåñá óôçí åñãáóßá ôùí ËéïíÞ êáé óõí. ìå èÝìá ôçí áêñÜôåéá ïýñùí óôï ãõíáéêåßï ðëçèõóìü çëéêßáò 35-75 åôþí äýï áãñïôéêþí ðåñéï÷þí ôçò ÊñÞôçò, üðïõ åðéóçìáßíåôáé ç óõ÷íüôçôá ôïõ ðñïâëÞìáôïò (27.5%), ïé êïéíùíéêïß ëüãïé ðïõ áíáãêÜæïõí ôéò ãõíáßêåò íá ôï áðïóéùðïýí (ôï 60.3% ôùí ãõíáéêþí äåí óõìâïõëåýïíôáé ôïí éáôñü õðïåêôéìþíôáò ôá óõìðôþìáôá) êáé ç óçìáóßá ôçò åíçìÝñùóçò ôüóùí ôùí ãõíáéêþí üóï êáé ôùí åðáããåëìáôéþí õãåßáò óôçí áíß÷íåõóç ôïõ, êáèþò êáé óôçí åñãáóßá ôùí ËéïíÞ êáé óõí. êáé ôçò ÅëëçíéêÞò Åôáéñåßáò ÃåíéêÞò ÉáôñéêÞò, üðïõ ðáñïõóéÜæïíôáé ôá áðïôåëÝóìáôá ìéáò ðïëõêåíôñéêÞò (óõììåôåß÷áí 15 ÊÝíôñá Õãåßáò áðü ðåñéï÷Ýò ôçò Ìáêåäïíßáò, ÁôôéêÞò êáé ÊñÞôçò) ïñï-åðéäçìéïëïãéêÞò ìåëÝôçò ðñïóäéïñéóìïý ôçò óõ÷íüôçôáò ôçò çðáôßôéäáò C (HCV) óôïí ðëçèõóìü åõèýíçò ôùí ãåíéêþí éáôñþí. Óôçí

98

Å.Á. Èçñáßïò

êáëÜ ó÷åäéáóìÝíç ìåëÝôç, áíôéóþìáôá Ýíáíôé ôïõ HCV áíé÷íåýèçêáí óôï 3.5% ôùí óõììåôå÷üíôùí óôçí ìåëÝôç, ìå ìåãáëýôåñç åðßðôùóç (4.8%) óôçí ÊñÞôç êáé ìå óôáôéóôéêÜ óçìáíôéêÝò äéáöïñÝò áíÜìåóá óå äéÜöïñåò ðåñéï÷Ýò ôçò ÅëëÜäáò, åíþ óáí êõñéüôåñïé ðáñÜãïíôåò ðïõ åíÝ÷ïíôáé óôç ìåôÜäïóç ôïõ éïý áíáöÝñïíôáé ôï éóôïñéêü ðñïçãïýìåíçò ïäïíôéáôñéêÞò åðÝìâáóçò, ç åíäïöëÝâéá ÷ñÞóç ïõóéþí, ç íïóçëåßá óå íïóïêïìåßï ðåñéóóüôåñåò áðü 7 çìÝñåò êáé ç êáôÜ÷ñçóç áëêïüë. Áîßæåé íïìßæïõìå íá áíáöÝñïõìå, ôçí áíÜãêç ôçò ÷ñÞóçò áðü ôïõò éáôñïýò ðñùôïâÜèìéáò öñïíôßäáò õãåßáò êáôåõèõíôçñßùí ïäçãéþí (guidelines) ãéá ôç äéá÷åßñéóç ôçò ×ñüíéáò ÁðïöñáêôéêÞò ÐíåõìïíïðÜèåéáò, üðùò áõôü åðéóçìáßíåôáé óôá óõìðåñÜóìáôá ôçò åñãáóßá ôùí ÔñáêÜäá êáé óõí., êáèþò êáé ôçò åêðáßäåõóçò ôùí ãåíéêþí éáôñþí óôçí åðåßãïõóá ðñïíïóïêïìåéáêÞ éáôñéêÞ êáé óôçí áíôéìåôþðéóç ôïõ ôñáýìáôïò, áðü ôçí åñãáóßá ôùí ÓáíéäÜ êáé óõí.

Ôüìïò 13, Ôåý÷ïò 2, 2001

ÓÕÍÅ×ÉÆÏÌÅÍÇ ÅÊÐÁÉÄÅÕÓÇ ÓÔÇ ÃÅÍÉÊÇ ÉÁÔÑÉÊÇ CONTINUING EDUCATION ÉÍ GENERAL PRACTICE Primary Heatlh Care, Volume 13, Number 2, 99-100, 2001 ÐñùôïâÜèìéá Öñïíôßäá Õãåßáò, Ôüìïò 13, Ôåý÷ïò 2, 99-100, 2001

ÌåôåêðáéäåõôéêÜ ÌáèÞìáôá 2001-2002 ÅéäéêåõìÝíùí óôç ÃåíéêÞ ÉáôñéêÞ "ÉððïêñÜôåéï" Ð.Ã.Í. Áèçíþí ÁÉÈÏÕÓÁ ÓÕÃÊÅÍÔÑÙÓÅÙÍ Á´ ÐÑÏÐÁÉÄÅÕÔÉÊÇÓ ×ÅÉÑÏÕÑÃÉÊÇÓ ÊËÉÍÉÊÇÓ (ÄåõôÝñá 13:30 -15:00) • 1 ÏÊÔÙÂÑÉÏÕ 2001 ÕÐÅÑÔÁÓÇ (ÄéáãíùóôéêÞ ÐñïóÝããéóç-ÈåñáðåõôéêÞ Áíôéìåôþðéóç) Ê. Ôóéïýöçò, Åðéì. ´, Êáñäéïëüãïò É.Ã.Í.Á Á. Ìáñéüëçò, Åéäéêåõüìåíïò ÃåíéêÞò ÉáôñéêÞò • 8 ÏÊÔÙÂÑÉÏÕ 2001 Ç ÔÑÉÔÇ ÇËÉÊÉÁ ÓÔÇ ÐÑÙÔÏÂÁÈÌÉÁ ÖÑÏÍÔÉÄÁ ÕÃÅÉÁÓ Á. Ìðáôßêáò, Ãåíéêüò Éáôñüò, Åðéì. Á´ ÊÝíôñïõ Õãåßáò ÐåñÜìáôïò Ñåèýìíïõ • 15 ÏÊÔÙÂÑÉÏÕ 2001 ËÏÉÌÙÎÅÉÓ ÊÁÔÙÔÅÑÏÕ ÁÍÁÐÍÅÕÓÔÉÊÏÕ ÓÔÇÍ ÊÏÉÍÏÔÇÔÁ Á. ËéïíÞ, Åðéì. ´ Ðáèïëüãïò É.Ã.Í.Á Í. ÐñéÜ÷éíá, Åéäéêåõüìåíç ÃåíéêÞò ÉáôñéêÞò • 22 ÏÊÔÙÂÑÉÏÕ 2001 Ç ÐÑÙÔÇ ÅÐÁÖÇ ÌÅ ÔÏÍ ÓÔÅÖÁÍÉÁÉÏ ÁÓÈÅÍÇ Ê. Ôåíôïëïýñçò, Åðéê. ÊáèçãçôÞò Êáñäéïëïãßáò Ðáí/ìßïõ Áèçíþí • 5 ÍÏÅÌÂÑÉÏÕ 2001 ÉËÉÃÃÏÓ - ËÁÂÕÑÉÍÈÉÔÉÄÅÓ ÓÔÇ ÊÁÈ ÇÌÅÑÁ ÐÑÁÎÇ Å. Öåñåêýäçò, Áíáðë. ÊáèçãçôÞò Ù.Ñ.Ë. Ðáí/ ìßïõ Áèçíþí • 12 ÍÏÅÌÂÑÉÏÕ 2001 Ó×ÅÄÉÁÆÏÍÔÁÓ ÔÇÍ ÅÑÅÕÍÁ ÓÔÇ ÃÅÍÉÊÇ ÉÁÔÑÉÊÇ (Aðü ôçí ðáñáôÞñçóç óôçí åñþôçóç êáé óôçí õðüèåóç) ×. ËéïíÞò, Åðéê. ÊáèçãçôÞò Ðáí/ìßïõ ÊñÞôçò, Ä/íôÞò ÊëéíéêÞò ÊïéíùíéêÞò êáé ÏéêïãåíåéáêÞò ÉáôñéêÞò

• 19 ÍÏÅÌÂÑÉÏÕ 2001 ËÏÉÌÙÎÅÉÓ ÏÕÑÏÐÏÉÏÃÅÍÍÇÔÉÊÏÕ Ã. ÔóåêÝò, Åðéì. ´ Ðáèïëüãïò É.Ã.Í.Á • 26 ÍÏÅÌÂÑÉÏÕ 2001 ÊÅÖÁËÁËÃÉÁ (ÄéáöïñéêÞ ÄéÜãíùóç-ÈåñáðåõôéêÞ Áíôéìåôþðéóç) É. Ðáðáôñéáíôáöýëëïõ, Øõ÷ßáôñïò, Åðéóô. ÓõíåñãÜôçò Ðáí/ìßïõ Áèçíþí Á. Ìáñéüëçò, Åéäéêåõüìåíïò ÃåíéêÞò ÉáôñéêÞò • 3 ÄÅÊÅÌÂÑÉÏÕ 2001 ÅÐÅÉÃÏÍÔÁ ÐÁÉÄÉÁÔÑÉÊÁ ÐÑÏÂËÇÌÁÔÁ ÓÔÇ ÐÑÙÔÏÂÁÈÌÉÁ ÖÑÏÍÔÉÄÁ ÕÃÅÉÁÓ Å. Óêëçñüò, Ãåíéêüò Éáôñüò, Ä/íôÞò ÊÝíôñïõ Õãåßáò ÍåìÝáò • 10 ÄÅÊÅÌÂÑÉÏÕ 2001 ÁÍÔÉÌÅÔÙÐÉÓÇ ÁÍÏÚÊÙÍ ÓÕÍÄÑÏÌÙÍ ÁÐÏ ÔÏ ÃÅÍÉÊÏ ÉÁÔÑÏ Á. ÌáÀëçò, Áíáðë. ÊáèçãçôÞò Øõ÷éáôñéêÞò Ðáí/ìßïõ Áèçíþí Ã. ÌðÝëïò, Ãåíéêüò Éáôñüò, Ä/íôÞò ÊÝíôñïõ Õãåßáò Êïñùðßïõ • 17 ÄÅÊÅÌÂÑÉÏÕ 2001 ÅÎÁÍÈÇÌÁÔÉÊÅÓ ÍÏÓÏÉ Ó. ÍôïõñÜêçò, Åðéê. ÊáèçãçôÞò Ðáèïëïãßáò Ðáí/ìßïõ Áèçíþí • 14 ÉÁÍÏÕÁÑÉÏÕ 2002 ÁÑÈÑÉÔÉÄÅÓ Ó. ÍôïõñÜêçò, Åðéê. ÊáèçãçôÞò Ðáèïëïãßáò Ðáí/ìßïõ Áèçíþí • 21 ÉÁÍÏÕÁÑÉÏÕ 2002 ÂÑÏÃ×ÉÊÏ ÁÓÈÌÁ Ê. Ðáðáãåùñãßïõ, Ðíåõìïíïëüãïò, Åðéóô. ÓõíåñãÜôçò Ðáí/ìßïõ Áèçíþí 99

ÐñùôïâÜèìéá Öñïíôßäá Õãåßáò

• 28 ÉÁÍÏÕÁÑÉÏÕ 2002 ÁÑ×ÅÓ ÁÍÔÉÌÅÔÙÐÉÓÇÓ ÅÐÅÉÃÏÍÔÙÍ ÐÅÑÉÓÔÁÔÉÊÙÍ ÓÔÇ ÃÅÍÉÊÇ ÉÁÔÑÉÊÇ Ã. ÌðÝëïò, Ãåíéêüò Éáôñüò, Ä/íôÞò ÊÝíôñïõ Õãåßáò Êïñùðßïõ Ä. ÆåúìðÝêçò, Åéäéêåõüìåíïò ÃåíéêÞò ÉáôñéêÞò

• 1 ÁÐÑÉËÉÏÕ 2002 ÁÑ×ÅÓ ÐÁÑÁÊÏËÏÕÈÇÓÇÓ ÇÐÁÔÏÐÁÈÏÕÓ ÁÑÑÙÓÔÏÕ É. Åëåõóéíéþôçò, Ðáèïëüãïò, Åðéóô. ÓõíåñãÜôçò Ðáí. Áèçíþí É. Êåôßêïãëïõ, Åðéì. Á´ Ðáèïëüãïò É.Ã.Í.Á

• 4 ÖÅÂÑÏÕÁÑÉÏÕ 2002 ÓÁÊ×ÁÑÙÄÇÓ ÄÉÁÂÇÔÇÓ (ÄéÜãíùóç-Áíôéìåôþðéóç-Ðáñáêïëïýèçóç) É. ÌïíÝäáò, Ãåíéêüò Éáôñüò, Ä/íôÞò ÊÝíôñïõ Õãåßáò Ëåõêßìçò ÊÝñêõñáò

• 8 ÁÐÑÉËÉÏÕ 2002 ÁÑÑÕÈÌÉÅÓ É. ÊáëëéêÜæáñïò, Áíáðë. Ä/íôÞò ÊáñäéïëïãéêÞò ÊëéíéêÞò É.Ã.Í.Á Á. ÁñáðïãéÜííç, Åéäéêåõüìåíç Êáñäéïëïãßáò

• 11 ÖÅÂÑÏÕÁÑÉÏÕ 2002 ÍÅÙÔÅÑÁ ÄÅÄÏÌÅÍÁ ÓÔÇÍ ÁÍÔÉÌÉÊÑÏÂÉÁÊÇ ÈÅÑÁÐÅÉÁ ËÏÉÌÙÎÅÙÍ ÔÇÓ ÊÏÉÍÏÔÇÔÁÓ Ð. ÐåñäéêÜêç, ÃåíéêÞ Éáôñüò, Ä/íôñéá ÊÝíôñïõ Õãåßáò ¢óôñïõò Êõíïõñßáò

• 15 ÁÐÑÉËÉÏÕ 2002 ÁÍÔÉÌÅÔÙÐÉÓÇ ×ÅÉÑÏÕÑÃÉÊÙÍ ÐÑÏÂËÇÌÁÔÙÍ ÁÐÏ ÔÏ ÃÅÍÉÊÏ ÉÁÔÑÏ Â. ÊáôåñãéáííÜêçò, Áíáðë. Êáè. ×åéñïõñãéêÞò Ðáí/ìßïõ Áèçíþí

• 18 ÖÅÂÑÏÕÁÑÉÏÕ 2002 ÄÉÅÑÅÕÍÇÓÇ ÊÁÉ ÐÑÙÚÌÇ ÄÉÁÃÍÙÓÇ ÊÁÊÏÇÈÅÉÙÍ Ã. ÓáìÝëçò, Åðéì. Á´ Ïãêïëüãïò É.Ã.Í.Á • 25 ÖÅÂÑÏÕÁÑÉÏÕ 2002 ÅÌÂÏËÉÁÓÌÏÉ ÓÔÇÍ ÐÁÉÄÉÊÇ ÇËÉÊÉÁ Ä. Ìé÷Üëçò, Ãåíéêüò Éáôñüò, Ä/íôÞò ÊÝíôñïõ Õãåßáò ÁëéÜñôïõ Âïéùôßáò • 4 ÌÁÑÔÉÏÕ 2002 ÄÕÓÐÅØÉÁ É. Êïóêßíáò, Åðéê. ÊáèçãçôÞò Ðáèïëïãßáò Ðáí/ ìßïõ Áèçíþí • 11 ÌÁÑÔÉÏÕ 2002 ÊÕÇÓÇ-ÔÏÊÅÔÏÓ (Ðáñáêïëïýèçóç-Áíôéìåôþðéóç ÏîÝùí ÐñïâëçìÜôùí) É. ÄéáêÜêçò, Ä/íôÞò, à Ìáéåõô.-Ãõí/êÞò ÊëéíéêÞò "¸. ÂåíéæÝëïõ" Å. ÔóåôóÝêïõ, Åéäéêåõüìåíç ÃåíéêÞò ÉáôñéêÞò ÓÕÍÔÏÍÉÓÔÇÓ ÅÊÐÁÉÄÅÕÓÇÓ ÅÉÄÉÊÅÕÏÌÅÍÙÍ ÃÅÍÉÊÇÓ ÉÁÔÑÉÊÇÓ Â. ÊÁÔÅÑÃÉÁÍÍÁÊÇÓ ÁíáðëçñùôÞò ÊáèçãçôÞò ×åéñïõñãéêÞò

• 22 ÁÐÑÉËÉÏÕ 2002 ÓÕÍÇÈÇ ÓÖÁËÌÁÔÁ ÊÁÔÁ ÔÇÍ ÅÊÔÅËÅÓÇ ÂÁÓÉÊÙÍ ÅÑÃÁÓÔÇÑÉÁÊÙÍ ÅÎÅÔÁÓÅÙÍ Ì. Ôïýôïõæá, Áíáðë. Ä/íôñéá Âéïðáèïëüãïò É.Ã.Í.Á Í. Áëåîáíäñüðïõëïò, Áíáðë. Ä/íôÞò Âéïðáèïëüãïò É.Ã.Í.Á • 20 ÌÁÚÏÕ 2002 ÐÑÏÃÑÁÌÌÁÔÁ ÄÉÁËÏÃÇÓ ÓÔÇ ÐÑÙÔÏÂÁÈÌÉÁ ÖÑÏÍÔÉÄÁ ÕÃÅÉÁÓ Å. Èçñáßïò, Ãåíéêüò Éáôñüò, Åðéì. ´ ÊÝíôñïõ Õãåßáò Ëáõñßïõ • 27 ÌÁÚÏÕ 2002 ÏÓÔÅÏÐÏÑÙÓÇ Â. Áèáíáóßïõ, Åðéì. Á´ Åíäïêñéíïëüãïò É.Ã.Í.Á

ÁÍÁÐË. ÓÕÍÔÏÍÉÓÔÇÓ ÅÊÐÁÉÄÅÕÓÇÓ ÅÉÄÉÊÅÕÏÌÅÍÙÍ ÃÅÍÉÊÇÓ ÉÁÔÑÉÊÇÓ Í. ÁËÅÎÁÍÄÑÏÐÏÕËÏÓ Áíáðë. Ä/íôÞò Âéïðáèïëüãïò

Õðåýèõíïò ÐñïãñÜììáôïò ÁÍÁÑÃÕÑÏÓ ÌÁÑÉÏËÇÓ Åéäéêåõüìåíïò ÃåíéêÞò ÉáôñéêÞò Ôçë. 0945 713380

100

Ôüìïò 12, Ôåý÷ïò 1, 2000

ÏÄÇÃÉÅÓ ÃÉÁ ÔÏÕÓ ÓÕÃÃÑÁÖÅÉÓ INSTRUCTIONS FOR THE AUTHORS Ç "ÐñùôïâÜèìéá Öñïíôßäá Õãåßáò" äÝ÷åôáé ãéá äçìïóßåõóç êåßìåíá Åðéóôçìüíùí Õãåßáò, ôá ïðïßá êáôáôÜóóïíôáé óôéò åîÞò êáôçãïñßåò: 1) ÅñåõíçôéêÝò åñãáóßåò Þ áíáóêïðÞóåéò (óýíôïìåò äçìïóéåýóåéò) Ýêôáóçò ìÝ÷ñé 7 óåëßäåò ìå ðñüóöáôåò ü÷é Üíù áðü 5 âéâëéïãñáöéêÝò ðçãÝò, 2) ÅíçìåñùôéêÜ Üñèñá, 3) Óýíôïìá Üñèñá, 4) ÁíáöïñÝò ðåñéðôþóåùí, 5) ÐáñïõóéÜóåéò ÊÝíôñùí Õãåßáò. ¸íá óýíïëï êåéìÝíùí, ðïõ áöïñïýí Ýíá óõãêåêñéìÝíï ãíùóôéêü ôïìÝá ôçò ÐñùôïâÜèìéáò Öñïíôßäáò Õãåßáò, ìðïñåß íá óõãêñïôåß ÁöéÝñùìá. Åêôüò ôùí êåéìÝíùí ðïõ áíáöÝñïíôáé óôéò ðáñáðÜíù êáôçãïñßåò óôçí "ÐñùôïâÜèìéá Öñïíôßäá Õãåßáò" äçìïóéåýïíôáé êáé Üñèñá ôçò ÓõíôáêôéêÞò ÅðéôñïðÞò, êáèþò êáé êåßìåíá ðïõ áðïóêïðïýí óôçí ðáñïõóßáóç, ó÷ïëéáóìü êáé êñéôéêÞ áîéïëüãçóç óõãêåêñéìÝíùí ãåãïíüôùí, Üñèñùí êáé åêäüóåùí ó÷åôéêþí ìå ôçí ÐñùôïâÜèìéá Öñïíôßäá Õãåßáò, óôçí ÅëëÜäá êáé óôï åîùôåñéêü. Ôçí åõèýíç ôçò óõããñáöÞò ôùí Üñèñùí áõôþí Þ êåéìÝíùí Ý÷ïõí ìüíï ôá ìÝëç ôçò ÓõíôáêôéêÞò ÅðéôñïðÞò Þ åðéóôÞìïíåò ìåôÜ áðü åéäéêÞ ðñüóêëçóç. Åðßóçò óôçí "ÐñùôïâÜèìéá Öñïíôßäá Õãåßáò" äçìïóéåýïíôáé êáé ãñÜììáôá ðïõ áðåõèýíïíôáé óôçí ÓõíôáêôéêÞ ÅðéôñïðÞ, ôá ïðïßá áíáöÝñïíôáé óå ðáñáôçñÞóåéò, êëéíéêÝò êáé åñåõíçôéêÝò åìðåéñßåò Þ ó÷ïëéÜæïõí ôç äéåèíÞ êáé åëëçíéêÞ âéâëéïãñáößá. Ôçí åõèýíç ãéá ôç äçìïóßåõóç ôùí êåéìÝíùí áõôþí Ý÷åé ï ÄéåõèõíôÞò Óýíôáîçò êáé ç ÓõíôáêôéêÞ ÅðéôñïðÞ. Ïé åñåõíçôéêÝò åñãáóßåò, ôá åíçìåñùôéêÜ Üñèñá, ïé óýíôïìåò äçìïóéåýóåéò êáé ïé áíáöïñÝò ðåñéóôáôéêþí ãßíïíôáé äåêôÜ ãéá äçìïóßåõóç ìüíï ìåôÜ áðü èåôéêÞ êñßóç ôïõò áðü åðéóôÞìïíåò-êñéôÝò ìå ôïõò ïðïßïõò óõíåñãÜæåôáé ôï ðåñéïäéêü. ÊÜèå êåßìåíï ðïõ áðïóôÝëëåôáé óôçí "ÐñùôïâÜèìéá Öñïíôßäá Õãåßáò" äéáâéâÜæåôáé óôïõò êñéôÝò, ÷ùñßò íá ãíùóôïðïéïýíôáé ôá ïíüìáôá ôùí óõããñáöÝùí. Ôá ó÷üëéá êáé ïé ðáñáôçñÞóåéò ôùí êñéôþí óôç óõíÝ÷åéá, ìå ôçí åõèýíç ôçò Ãñáììáôåßáò Óýíôáîçò ôïõ ðåñéïäéêïý, åðéóôñÝöïíôáé óôïõò óõããñáöåßò, ðñïêåéìÝíïõ áõôïß íá ðñïóáñìüóïõí áíÜëïãá ôï êåßìåíü ôïõò ðñéí ôç äçìïóßåõóç. Óå ðåñßðôùóç áóõìöùíßáò ôùí êñéôþí, ôï êåßìåíï èá áîéïëïãåßôáé áðü ôçí ßäéá ôç ÓõíôáêôéêÞ ÅðéôñïðÞ. Ôá ïíüìáôá üëùí ôùí åðéóôçìüíùí ðïõ äéåôÝëåóáí êñéôÝò èá äçìïóéåýïíôáé óå åéäéêÞ óåëßäá óôï ôåëåõôáßï ôåý÷ïò êÜèå ÷ñüíïõ. Ôá êåßìåíá, ôá ïðïßá äÝ÷åôáé ç "ÐñùôïâÜèìéá Öñïíôßäá Õãåßáò", èá ðñÝðåé íá áêïëïõèïýí ôéò ðáñáêÜôù ðñïäéáãñáöÝò.

• Íá åßíáé ãñáììÝíá óôçí åðßóçìç äçìïôéêÞ ãëþóóá êáé ìå ôï ìïíïôïíéêü óýóôçìá, äáêôõëïãñáöçìÝíá óôç ìßá üøç ôçò óåëßäáò, óå äéðëü äéÜóôçìá êáé ìå ëåõêü ðåñéèþñéï 3 åêáôïóôþí óå üëåò ôéò ðëåõñÝò ôïõò.

• Ç ðñþôç óåëßäá ôïõ êåéìÝíïõ ðñÝðåé íá ðåñéëáìâÜíåé: á) ôïí ôßôëï (ìå ðåæÜ ãñÜììáôá), â) ôá ïíüìáôá ôùí óõããñáöÝùí (ìå êåöáëáßá ãñÜììáôá åíþ áíáãñÜöïíôáé ôá áñ÷éêÜ ôùí ïíïìÜôùí êáé ôá ðëÞñç åðþíõìá ìå áñéèìçôéêïýò åêèÝôåò ïé ïðïßïé óå õðïóçìåßùóç ðáñïõóéÜæïõí ôçí éäéüôçôá ôïõ êÜèå óõããñáöÝá), ã) ôï åðéóôçìïíéêü êÝíôñï óôï ïðïßï Ýãéíå ç åñãáóßá, ä) 3-5 ðñüóèåôïõò üñïõò ó÷åôéêÜ ìå ôï èÝìá êáé ïé ïðïßïé åßíáé õéïèåôçìÝíïé áðü ôï Medical Subject Headings (Bethesda Md, 1966), å) ôç äéåýèõíóç êáé ôï ôçëÝöùíï åíüò áðü ôïõò óõããñáöåßò, ï ïðïßïò èá åßíáé õðåýèõíïò ãéá ôçí áëëçëïãñáößá ìå ôï ðåñéïäéêü.

• Óå îå÷ùñéóôÞ äåýôåñç óåëßäá ðñÝðåé íá ãñÜöåôáé ç åëëçíéêÞ ðåñßëçøç ôïõ êåéìÝíïõ (ðñïçãåßôáé ç Ýíäåéîç ÐÅÑÉËÇØÇ), ç ïðïßá äå èá ðñÝðåé íá Ý÷åé Ýêôáóç ìåãáëýôåñç ôùí 300 ëÝîåùí.

• ÌåôÜ ôï êåßìåíï óå îå÷ùñéóôÞ óåëßäá èá ðñÝðåé íá ãñÜöåôáé ç áããëéêÞ ðåñßëçøç ôïõ êåéìÝíïõ, ç ïðïßá äå èá ðñÝðåé íá Ý÷åé Ýêôáóç ìåãáëýôåñç ôùí 300 ëÝîåùí. Ðñïçãïýíôáé ç ëÝîç SUMMARY, ç áããëéêÞ ìåôÜöñáóç ôïõ ôßôëïõ, ïé ëÝîåéò PRIMARY HEALTH CARE... êáé ôá ïíüìáôá ôùí óõããñáöÝùí ÷ùñßò ôßôëï Þ éäéüôçôá.

• Ïé âéâëéïãñáöéêÝò ðáñáðïìðÝò, åëëçíéêÝò êáé îÝíåò, óôï êåßìåíï èá ðñÝðåé íá åßíáé ðñüóöáôåò, áðü áíáãíùñéóìÝíá ðåñéïäéêÜ Þ óõããñÜììáôá, íá åßíáé áñéèìçìÝíåò êáé í’ áíôáðïêñßíïíôáé óôï âéâëéïãñáöéêü êáôÜëïãï, ï ïðïßïò èá ðñÝðåé íá ãñÜöåôáé óå îå÷ùñéóôÞ óåëßäá ìåôÜ ôï ãñÜøéìï ôçò áããëéêÞò ðåñßëçøçò. Óôï âéâëéïãñáöéêü êáôÜëïãï ïé ðáñáðïìðÝò èá ðñÝðåé í’ áêïëïõèïýí ôç óåéñÜ ìå ôçí ïðïßá ðáñïõóéÜóôçêáí óôï êåßìåíï. ÊáèåìéÜ áðü áõôÝò èá ðñÝðåé íá ðåñéÝ÷åé óôç óåéñÜ ôá áñ÷éêÜ ôùí ïíïìÜôùí êáé ôá åðþíõìá ôùí óõããñáöÝùí, ôïí ôßôëï ôçò åñãáóßáò, ôï üíïìá ôïõ ðåñéïäéêïý óýìöùíá ìå ôï óýóôçìá ôçò WHOCISO/R4), ôïí ôüìï, ôçí ðñþôç êáé ôçí ôåëåõôáßá óåëßäá ôïõ Üñèñïõ, êáèþò êáé ôï Ýôïò äçìïóßåõóçò. ¼ôáí ðñüêåéôáé ãéá óõããñÜììáôá Þ ìïíïãñáößåò, åêôüò áðü ôïõò óõããñáöåßò, ôï Ýôïò Ýêäïóçò êáé ôïí ôßôëï, ðñÝðåé íá ãñÜöïíôáé êáé ï áñéèìüò êáé ôá óôïé÷åßá Ýêäïóçò (åêäïôéêüò ïßêïò, ðüëç).

• Ïé ðßíáêåò êáé ôá ó÷Þìáôá áêïëïõèïýí ôï âéâëéïãñáöéêü êáôÜëïãï êáé èá ðñÝðåé íá ðáñïõóéÜæïíôáé óå ÷ùñéóôÝò óåëßäåò, íá öÝñïõí ëáôéíéêÞ áñßèìçóç, ç ïðïßá èá ðñÝðåé í’ áíôáðïêñßíåôáé óôéò ðáñáðïìðÝò ôïõ êåéìÝíïõ, êáèþò êáé ôéò áðáñáßôçôåò åðåîçãÞóåéò.

• 'Ïëá ôá êåßìåíá èá ðñÝðåé íá õðïâÜëëïíôáé êáôÜ ðñïôßìçóç ìå êåéìåíïãñÜöï word óå äýï áíôßôõðá êáèþò êáé óå çëåêôñïíéêÞ ìïñöÞ áðïóôÝëëïíôáé óôç äéåýèõíóç ôïõ ÄéåõèõíôÞ Óýíôáîçò: - ÐáíåðéóôÞìéï ÊñÞôçò (õðüøéí Åðßêïõñïõ ÊáèçãçôÞ ×. ËéïíÞ), ÔïìÝáò ÊïéíùíéêÞò ÉáôñéêÞò, Ô.È. 1393, ÇñÜêëåéï ÊñÞôçò. Ïé óõããñáöåßò èá ðñÝðåé íá äåóìåýïíôáé óôçí åðéóôïëÞ ôïõò üôé ç åñãáóßá äåí Ý÷åé õðïâëçèåß Þ äåí Ý÷åé äçìïóéåõèåß åí üëù Þ åí ìÝñåé óå Üëëï ðåñéïäéêü, üôé üëïé ïé óõããñáöåßò åéíáé óýìöùíïé ìå ôçí áðïóôïëÞ ôçò êáé óå ðåñßðôùóç áðïäï÷Þò ôçò ãéá äçìïóßåõóç, ôá óõããñáöéêÜ äéêáéþìáôá åê÷ùñïýíôáé óôï ðåñéïäéêü. Ç ÓõíôáêôéêÞ ÅðéôñïðÞ äéáôçñåß ôï äéêáßùìá áðïóýñóåùò ìéáò åñãáóßáò åöüóïí áõôÞ Ý÷åé óôáëåß êáé ó' Üëëï ðåñéïäéêü.

101

ÐñùôïâÜèìéá Öñïíôßäá Õãåßáò

Ðáñáããåëßá áíáôýðùí

Ïé áíáãíþóôåò ôçò "ÐñùôïâÜèìéáò Öñïíôßäáò Õãåßáò", Ãåíéêïß Ãéáôñïß, ïé ïðïßïé åðéèõìïýí íá Ý÷ïõí óå áíÜôõðá êÜðïéï Þ êÜðïéá áðü ôá äçìïóéåõüìåíá óôï ôåý÷ïò Üñèñá, ìðïñïýí íá ðáñáãÝëëïõí ôïí áñéèìü ôùí áíôéôýðùí óôï "Ôå÷íüãñáììá" (ç äéåýèõíóç êáé ôá ôçëÝöùíá äçìïóéåýïíôáé óôï êÜôù ìÝñïò äåîéÜ ôïõ ðßíáêá). Ïé ôéìÝò ãéá êÜèå áñéèìü áíôéôýðùí ðáñáôßèåíôáé óôïí êáôùôÝñù ðßíáêá.

ÁíÜôõðá

Óåëßäåò/Êüóôïò

Óåëßäåò/Êüóôïò

Óåëßäåò/Êüóôïò

50 áíÜôõðá

4/15.000

8/25.000

16/40.000

100 áíÜôõðá

4/17.000

8/30.000

16/50.000

200 áíÜôõðá

4/20.000

8/40.000

16/60.000

500 áíÜôõðá

4/30.000

8/50.000

16/80.000

"Ôå÷íüãñáììá" ÌÜñêïõ ÁõãÝñç 12 - Áã. ÐáñáóêåõÞ Ôçë.: 60.00.643, Fax.: 60.02.295

102