3-10-2010 Sanskar by Kunal Pandya

CMYK

økktÄeS, su økktÄeðkËe Lk níkk... k hrððkh k 3 ykuõxkuçkh k h010

ÃkkLk¾h{kt ðMktík

(MkVhLkk{k)

25 ð»ko sqLke fkìtøkúuMk ÃkkxeoLke f{kLk [kuÚke ðkh MkkurLkÞk økktÄeyu Mkt¼k¤e Au. yuf Mk{Þu rðËuþe fneLku ÄwífkhLkkhk fkìtøkúuMkLkk yLku fkììtøkúuMk rMkðkÞLkk ÷kufku {kxu MknwÚke ÷ktçkku Mk{Þ MkwÄe fkìtøkúuMkLkk «{w¾ÃkËu hnuðkLkku rð¢{ MkkurLkÞk økktÄeyu «MÚkkrÃkík fÞkuo Au. ÞwÃkeyuLkkt [uh{uLk fkìtøkúuMkLkkt hk»xÙeÞ «{w¾ MkkurLkÞk økktÄe yLku ðzk«ÄkLk zkì. {Lk{kunLk®Mkn ðå[u Ëu¾e Lk þfkÞ íkuðwt ytíkh ðæÞwt Au. yk {ík¼uËku yíÞtík çkkhef Au yLku íkuLkwt {q¤ fkhý ÃkûkLke Lkeríkyku yLku íkuLkk y{÷Lke çkkçkíkLkwt Au. rËÕneLke økr÷Þkhku{kt yuðe [[ko níke fu zkì. {Lk{kun®MknLku xqtf{kt s ÃkË Akuze ËuðkLkwt fnuðk{kt ykðþu. ÷kufMk¼kLke ykøkk{e [qtxýe Ãknu÷kt «ýð {w¾hS, r[ËBçkh{T fu yuðe s fkuE rMkrLkÞh ÔÞÂõíkLku ðzk«ÄkLk ÃkËu çkuMkkze hknw÷ økktÄe {kxu {køko ¾wÕ÷ku fhðk{kt ykðþu. Ãkhtíkw, zkì. {Lk{kunLk®Mknu Úkkuzk rËðMk Ãknu÷kt s y¾çkkhkuLkk íktºkeykuLke {e®xøkLku MktçkkuÄíkkt ònuh fÞwO fu “nwt n{ýkt rLkð]¥k ÚkÞku LkÚke. {khu nS fux÷ktf yÄqhkt fk{ Ãkqhkt fhðkLkkt çkkfe Au.” «ÄkLk{tz¤™e ytËhkuytËhLkk {ík¼uËkuLkku WÕ÷u¾ fhíkkt Ãký íkuyku çkkuÕÞk fu “LkunhwLkk «ÄkLk{tz¤{kt Ãký sðknh÷k÷ yLku MkhËkh Ãkxu÷ ðå[u {ík¼uËku níkk.” ðzk«ÄkLkLkk yk rLkðuËLkÚke Ãký fkìtøkúuMk nkEf{kLz Lkkhks Au. Lkunhw MkkÚku ÃkkuíkkLke Mkh¾k{ýe 10, sLkÃkÚkLku øk{e LkÚke. yu{ktÞu n{ýkt íkuyku rLkð]¥k Úkðk {ktøkíkk LkÚke íku{ fneLku íku{ýu fkìtøkúuMk nkEf{kLz rðþu ÷kufkuLku þtfk «uhu íkuðwt rðÄkLk fÞwO Au. MkkurLkÞk økktÄe Ëuþ{kt ðÄíke síke {kU½ðkheLku hkufðk yMkhfkhf Ãkøk÷kt ÷uðk{kt rLk»V¤ zkì. {Lk{kunLk®MknLke Mkhfkh Mkk{u Lkkhks Au ßÞkhu zkì.

Ãkýk {kxu yk½kíkLke ðkík yu Au fu ykr£fkLke økheçke fhíkkt Ãký ykÃkýk ËuþLkkt y{wf hkßÞku{kt ðÄkhu økheçke Au. ykr£fkLke økheçke fuðe Au yu Mk{sðk økÞk ÷u¾{kt ykr£fLk Akufhk MkuW÷Lkk ykìÃkhuþLkLke su ðkík yÄqhe Akuze níke yu ykøk¤ òuEyu: çkesu rËðMku MkuW÷Lku ykìÃkhuþLk xuçk÷ Ãkh ÷uðk{kt ykÔÞku. yuLku yuLkuMÚkurMkÞk ykÃkðk{kt ykÔÞku níkku yLku Ãkkt[ f÷kfLkk yxÃkxk ykìÃkhuþLk {kxu yuLku íkiÞkh fhðk{kt ykÔÞku níkku. y{u y{khwt fk{ þY fÞwO. yuLke AkíkeLkk nkzfk Ãkh fkÃk {qfðk{kt ykÔÞku. ÓËÞ ¾wÕ÷wt fhðk{kt ykÔÞwt. MkuW÷Lkk ÷kuneLkk «ðknLku fkzeoyku - ÃkÕ{Lkhe çkkÞÃkkMk {þeLk MkkÚku òuze Ëuðk{kt ykÔÞku. yu {þeLk ykìÃkhuþLk [k÷u íÞkt MkwÄe ÓËÞ yLku VuVMkkt çktLkuLkwt fk{ fhðkLkwt níkwt. ÓËÞLkk zkçkk ¼køkLku ¾wÕ÷ku fhíkkt s y{khe Äkhýk Mkk[e Ãkze. {kExÙ÷ ðkÕð yux÷ku çkÄku çkøkzu÷ku níkku fu yuLku çkËÕÞk rðLkk Aqxfku s Lknkuíkku. çkeò çku ðkÕð - xÙkÞõMÃkez yLku yuykuŠxf - Ãký çkøkzu÷k níkk, Aíkkt y{ku yu çkË÷ðk {køkíkk Lknkuíkk, fkhý fu ºký ðkÕð çkË÷ðk{kt {kuxwt òu¾{ níkwt. ËËeoLkwt fËk[ {]íÞw Ãký ÚkkÞ. ykìÃkhuþLk nu{¾u{ Ãkqhwt ÚkÞwt. MkuW÷Lkwt ÓËÞ Mkkhwt fk{ fhðk ÷køÞwt. ç÷z«uþh Ãký Xef níkwt. nkuÂMÃkx÷Lkk ¾kMk {kýMkkuLke Ëu¾hu¾ nuX¤ yuLku hk¾ðk{kt ykÔÞku, Ãkhtíkw yu hkºku MkuW÷Lkwt ç÷z«uþh Lke[wt økÞwt yLku ÷kuneLkwt Ãkrh¼ú{ý yrLkÞr{ík çkLÞwt. y{u Vhe yuLku íkÃkkMÞku. çkÄk zkìõxhku yu ðkík Ãkh Mkt{ík ÚkÞk fu AkufhkLke ®sËøke òu çk[kððe nkuÞ íkku çkkfeLkk çku ðkÕð Ãký çkË÷e Lkk¾ðkLke sYh níke. nwt MkuW÷ ÃkkMku Äe{k Ãkøk÷u økÞku yLku çkeò ykìÃkhuþLkLke ðkík fhe. yuýu yu™k økheçkzk [nuhu {khe Mkk{u òuÞwt. ïkMk ÷uðk {kxu yu™k {kuZk{ktÚke øk¤k{kt yuf Lk¤e Ëk¾÷ fhðk{kt ykðe níke. yu ðkík[eík fhe þfu íku{ Lknkuíkku. yufkyuf {Lku ftEf ÞkË ykÔÞwt. {U yuLku n¤ðuÚke ÃkqAâwt, “rð÷ òÞ Þux Mku, MkuW÷?” (íkkhe fktE RåAk Au MkuW÷?) yuýu Äe{uÚke {kÚkwt Lk{kÔÞwt. çkksw{kt Q¼u÷e LkMkuo yuLku fkøk¤ yLku ÃkuÂLMk÷ ykÃÞkt. yLku yu Akufhkyu yuLkk økhçkrzÞk yûkh{kt, yuLke Mkk{kLÞ Aíkkt íkeðú RåAk fkøk¤{kt ÷¾e, ‘Mxw¬e çkúwz’ (hkuxeLkku

{Lk{kunLk®Mkn fnu Au fu, “rðfkMkLke MkkÚku {kU½ðkhe Ãký ðÄþu s.” MkkurLkÞk økktÄe yLku ðzk«ÄkLk ðå[uLkk {ík¼uËku fkuELku õÞktf økkuXððk fu fkuE ¼køkçkxkE {kxu LkÚke. yk ytíkh zkì. {Lk{kunLk®Mknu yÃkLkkðu÷e fux÷ef LkeríkykuLkk {wÆk Ãkh ðæÞwt Au. ¼khík-Ãkkf. ðkxk½kxku Ëhr{ÞkLk zkì. {Lk{kunLk®Mknu yÃkLkkðu÷wt ð÷ý MkkurLkÞk økktÄeLku ÃkMktË ykÔÞwt LkÚke. ykhxeykE fkLkqLk{kt fux÷ktf ÃkrhðíkoLkku íku{Lku økBÞkt LkÚke. MkkurLkÞk {kLku Au fu zkì. {Lk{ku n Lk®MknLke M k h f k h

¾kýkuLke ÷eÍ yÃkkE nkuík íkku nßòhku ykrËðkMkeykuLkwt SðLk su støk÷ku Ãkh rLk¼oh Au, íku rçk[khkykuLku ykÃk½kík fhðku Ãkzík. ðuËkLík ftÃkLkeLku ÷eÍ Lk yÃkkE íku{kt MkkurLkÞk-hknw÷Lkku s r{òs fk{ fhe økÞku yLku íkuLkk çkeò s rËðMku hknw÷ økktÄe yurhMkkLkk ykrËðkMkeyku ðå[u sE çkkuÕÞk, “rËÕne{kt nwt ík{khku rMkÃkkne Awt.” yu s heíku {wtçkELku çkeò RLxhLkuþLk÷ yuhÃkkuxoLke sYh Au, Ãkhtíkw su MÚk¤Lke ÃkMktËøke ÚkE Au íÞkt {UøkúkuðLkkt ð]ûkku Au. fux÷kÞ ÷kufku çku½h çkLke òÞ íku{ Au. ÃkÞkoðhý {tºke sÞhk{ h{uþu Ãký yu {tsqhe MkkurLkÞk økktÄeLkk Eþkhu s yxfkðe Au. yuðe s heíku LkfMk÷ðkËLkk {wÆu Ãký {ík¼uËku Au. r[ËBçkh{ støk÷kuLkk ¾LkesLke ¾kýku Ähkðíkk

ÔÞÂõíkíð þk÷eLk Au. íku{Lke Mkk{u ¼úük[khLkku fkuE ykûkuÃk Ãký fhe þfu íku{ LkÚke, Ãkhtíkw MkkurLkÞk økktÄeLku ÷køku Au fu fux÷ef çkkçkíkku{kt ðzk«ÄkLku yÃkLkkðu÷e Lkeríkyku RÂLËhkSLke Lkeríkyku MkkÚku MkwMktøkík LkÚke yLku íkuÚke s ÷un{kt fwËhíke Mktfx ykÔÞwt íÞkhu ðzk«ÄkLk ÷un sðkLkk níkk íkuLkk yuf rËðMk Ãknu÷kt s hknw÷ økktÄeLku ÷un {kuf÷e Ëuðk{kt ykÔÞk. zkì. {Lk{kunLk®Mkn yÚkoþk†Lkk yæÞkÃkf hne [qõÞk Au. íkuÚke íkuyku

zkì. {Lk{kunLk®Mkn yLku MkkurLkÞk økktÄe MkkurLkÞk - {Lk{kunLk ðå[u {ík¼uËku fu{?

ykì÷ RÍ Lkkux ðu÷

¼kððÄkhku hkufðk{kt yMkhfkhf Ãkøk÷kt ÷E þfíke LkÚke. MkkurLkÞk økktÄeLku ÷køku Au fu ËuþLkk ykiãkurøkf rðfkMkLkk {kun{kt zkì. {Lk{kunLk®MknLke Mkhfkh {q¤ RÂLËhk økktÄeLke økheçkku, ykrËðkMkeyku , ¾uzqíkku yLku Ër÷íkku íkhVe LkeríkÚke Ëqh sE hne Au yLku íkuÚke s ¾uzqíkkuLke s{eLkLkk yrÄøkúnýLkk {wÆu MkkurLkÞk økktÄe ðíko{kLk MkhfkhLke LkeríkykuLke rðhwØ sE çkkuÕÞkt: “¾uzqíkkuLkwt rník Ãknu÷kt swyku.” ykurhMkk{kt çkkuõMkkExLke

WãkuøkÃkríkykuLkk rník{kt LkfMk÷ðkËeyku Mkk{u yk¢{f Ãkøk÷kt ÷uðkLke rn{kÞík fhu Au. ßÞkhu hknw÷-MkkurLkÞk økheçk ykrËðkMkeykuLku Ãknu÷kt hk{-hkuxe ykÃke íku ÃkAe s Ãkøk÷kt ÷uðkLke rn{kÞík fhu Au. ½ýk ÷kufku {kLku Au fu zkì. {Lk{kunLk®Mkn y{urhfkLkk Eþkhu fk{ fhu Au. ½ýk ÷kufku {kLku Au fu ÃkkA÷k fux÷kf {rnLkkyku Ëhr{ÞkLk {Lk{kunLk Mkhfkh rþÚke÷ çkLke økE Au. fk~{ehLke Mk{MÞk {rýÃkwh íkÚkk fkì{LkðuÕÚk økuBMkLkkt fki¼ktzkuÚke MkkurLkÞk økktÄe Lkkhks Au. fux÷ef ðkh íkku yuðwt ÷køku Au fu yk çkÄe ÃkrhÂMÚkrík Mkt¼k¤ðkLke fkuELku Ãkze s LkÚke. yuf íkhV Ëuþ{kt fhkuzku ÷kufku yuf xtf s s{eLku MkqE òÞ Au íÞkhu çkeS çkksw ËuþLkkt økkuËk{ku{kt fhkuzku xLk yLkks Mkze hÌkwt Au yÚkðk íkku ðhMkkË{kt Ãk÷¤e hÌkwt Au. yk çkÄe çkkçkíkkuÚke ÞwÃkeyu-2Lke MkhfkhLke ÷kufr«Þíkk ykuAe ÚkE Au, íku{ MkkurLkÞkhknw÷Lku ÷køke hÌkwt Au. nk, yuf ðkík MÃkü Au fu zkì. {Lk{kuLk®Mkn MðåA yLku «k{krýf ÔÞÂõík Au. íkuyku fwxe÷ hksLkerík{kt {kLkíkk LkÚke. íkuyku {uLkeÃÞw÷uxh Ãký LkÚke. íku{Lkwt ÃkkuíkkLkwt

rðfkMkËhLke s ®[íkk fhu Au, Ãkhtíkw ÷kufkuLku ¾kðk yLkks òuEyu Au. rðfkMkËh ¾kE þfkíkku LkÚke. yuðe s heíku ÞwÃkeyu-2 MkhfkhLkk {tºkeyku ðå[u Mktf÷Lk s LkÚke. rþMík Ãký LkÚke. yu yxfkððk{kt Ãký ðzk«ÄkLk rLk»V¤ hÌkk nkuðkLkwt 10, sLkÃkÚkLku ÷køku Au. zkì. {Lk{kunLk®Mkn yLku MkkurLkÞk økktÄe ðå[uLkk ytíkhLkwt yuf fkhý yu Ãký nkuE þfu fu zkì. {Lk{kunLk®MknLku ÷køku Au fu yk íku{Lke AuÕ÷e x{o Au. yuf Mkðuoûký íkksuíkh{kt s ÚkÞwt Au. íku fux÷wt MkíÞ Au, yu íkku ¾çkh LkÚke, Ãkhtíkw íkuLke V÷©wrík òýðk suðe Au. ‘RÂLzÞk xw zu’Lkk Mkðuoûký{kt yuðwt çknkh ykÔÞwt Au fu ËuþLke yuf xfku sLkíkk s nðu zkì. {Lk{kunLk®MknLku ykðLkkhe x{o{kt ðzk«ÄkLk íkhefu òuðk EåAu. yk Mkðuoûký yLkwMkkh MknwÚke ðÄw ÷kufku hknw÷ økktÄeLku ðzk«ÄkLk íkhefu RåAu. yk fkhýu Ãký zkì. {Lk{kunLk®Mkn WËkMk nkuE þfu Au.

yuf xwfzku). {Lku ykt[fku ÷køÞku. yðkfT ÚkELku nwt Q¼ku hÌkku. Mkíkík Ãkezk yLku zh ðå[u yLku {kÚku {kuxwt ykìÃkhuþLk Í¤wtçkíkwt íÞkhu yu økheçk Akufhkyu Ãkkuíku Ãkux ¼heLku suLkku ykLktË õÞkhuÞ {kÛÞku Lknkuíkku yuðe yuLke òýeíke yuf{kºk [esLke {ktøkýe fhe. “MkuW÷, {U ¼khu yðksu fÌkwt, íkLku çkúuz íkku Lk ykÃke þfkÞ, ykìÃkhuþLk Ãknu÷kt fktE ¾kðk Lk yÃkkÞ, ÃkAe íkkhe RåAk Ãkzu yux÷e çkúuz

Úkkuze ðkh MkuW÷Lkwt ÓËÞ fk{ fhíkwt hÌkwt. Ãký yufkyuf s yuLkwt ç÷z«uþh Lke[wt sðk ÷køÞwt. Vhe çkkÞÃkkMk {þeLk [k÷w fhðk{kt ykÔÞwt. Ëðk ykÃkeLku ÓËÞLkk Äçkfkhk çkhkçkh fhðk{kt ykÔÞk. ËMk r{rLkx ðeíke økE. çkeòu «ÞíLk fhðk{kt ykÔÞku. rLk»V¤. yzÄe f÷kf y{u «ÞíLk [k÷w hkÏÞk. ðkhtðkh çkkÞÃkkMk {þeLk [k÷w-çktÄ fhðk{kt ykÔÞwt. ðkhtðkh

Mkku¤ ðhMkLkku Akufhku. {kºk økheçke yLku nkz{khe rMkðkÞ SðLk{kt yuýu çkeswt fþwt òuÞwt Lknkuíkwt. çke{khe ð¾íku yuLku yãíkLk nkuÂMÃkx÷{kt ÷kððk{kt ykðu Au. Mkkhk{kt Mkkhk zkìõxhku yuLke Mkkhðkh fhu Au. íkÆLk ykÄwrLkf Þtºkku fk{u ÷økkzðk{kt ykðu Au. yLku nòhku YrÃkÞkLke ®f{íkLkk ðkÕð yu™k ÓËÞ{kt {qfðk{kt ykðu Au. Ãký yuLke yuf{kºk RåAk - su fkÞ{Úke yuLkk

økheçke rðþu Úkkuzwt ðÄw - 2 yuf íkhV ÷k¾ku xLk yLkks Mkze òÞ Au. Ãký yuLkk ÞkuøÞ rðíkhýLke ÔÞðMÚkk ykÃkýe ÃkkMku LkÚke. Mk¥kkMÚkkLku çkuXu÷kykuLke yu ytøku fkuE sðkçkËkhe ¾he fu Lknª? Mkw«e{ fkuxuo ðneðxe çkkçkík{kt Ë¾÷ fhðe Ãkzu yu ðneðxËkhku {kxu þh{sLkf çkkçkík LkÚke? y÷çk¥k, ðneðxLkk Ãký ½ýk «&™ku nkuÞ Au, Ãkhtíkw ykÍkËeLkk A ËkÞfk ÃkAe Ãký ykÃkýu fkuE ÔÞðMÚkk LkÚke økkuXðe þõÞk yuLkwt yuf {wÏÞ fkhý fËk[ yk ðneðxËkhku økheçk LkÚke nkuíkk yu Au

¾ksu.” yuýu ykt¾ku çktÄ fheLku yu ðkík Mðefkhe ÷eÄe. çkeS ðkh ykìÃkhuþLk þY ÚkÞwt. Vhe Akíke ¾ku÷ðk{kt ykðe. Vhe çkkÞÃkkMk {þeLkLke fk{økehe þY fhðk{kt ykðe. Ãknu÷kt yuykuŠxf ðkÕðLke íkÃkkMk fhðk{kt ykðe, yu çkøkzu÷ku níkku. yu™e søÞkyu Ã÷kÂMxfLkku ðkÕð {qfðk{kt ykÔÞku. yu s heíku xÙkÞfMÃkez ðkÕðLku Ãký çkË÷ðk{kt ykÔÞku. nðu MkuW÷Lkk ÓËÞLku yuLke fk{økehe Vhe MkkUÃkðkLke níke, çkkÞÃkkMk {þeLk çktÄ fhe ËuðkLkwt níkwt. Ëhuf ðMíkwLke çkhkçkh ¾kíkhe fhðk{kt ykðe. yLku {U fÌkwt, “ÃktÃk, çktÄ fhe Ëku.”

y{Lku rLk»V¤íkk {¤e. MkuW÷Lkwt ÓËÞ SðLkLkku Äçkfkh Ãkfzíkwt Lknkuíkwt. ykMkÃkkMk Q¼u÷k çkÄk {kýMkkuLke ykt¾{kt yuf ðkík MÃkü Ëu¾kíke níke, MkuW÷Lkwt ÓËÞ ðÄw Lku ðÄw ¾hkçk Úkíkwt síkwt níkwt. Aíkkt yuf ðÄw ð¾ík {þeLk [k÷w fhðkLke {U Mkq[Lkk ykÃke, yLku Úkkuze ðkh hneLku fÌkwt, “çktÄ” çkÄk zkìõxhku MkuW÷Lkk ÓËÞ Mkk{u íkkfe hÌkk. Äe{uÚke yu fk{ fhíkwt çktÄ ÚkE økÞwt. ykìÃkhuþLk rÚkÞuxh{kt [qÃkfeËe AðkE økE. nwt Ëqh nXe økÞku. økkWLk, {kMf, fuÃk {U Wíkkhe LkkÏÞkt. {Lku MkuW÷Lkk rð[khkuyu ½uhe ÷eÄku níkku. {khk suðk zkìõxh {kxu ykìÃkhuþLk yu ËhhkusLkwt fk{ Au. Ãký MkuW÷...

****** CMYK

ÓËÞ{kt Mk¤økíke nkuÞ Au íku õÞkhuÞ ykÃkýu Ãkqhe fhe þfíkk LkÚke : Mxw¬e çkúwz, hkuxeLkku yuf xwfzku. zkì. {urhÞMk çkLkkozuo yu{Lkk SðLk{kt çkLku÷e yk MkíÞ½xLkk ÷¾e Au, yu yksu ð»kkuo ÃkAe Ãký yux÷e s «Míkwík Au, fkhý fu yksu Ãký økheçk ÷kufkuLke yu s ÃkrhÂMÚkrík Au fu fhkuzku YrÃkÞk íkçkeçke Mkkhðkh ÃkkA¤ fu økheçke Ëqh fhðk ðÃkhkÞ Au, Ãký økheçkLku hkuxeLkku xwfzku nktMk÷ Úkíkku LkÚke. yuf ytËks «{kýu ÷øk¼øk 6 fhkuz çkk¤fku ¼khík{kt fwÃkku»kýLkku ¼kuøk çkLku÷kt Au. ykÃkýk Ëuþ™e [k÷eMk xfk «òLke hkusLke ykðf YrÃkÞk 20Lke Lke[u Au. yLku çkeS íkhV ykÃkýu rðfkMkLkkt çkýøkkt Vqtfeyu Aeyu fu ðÄíkkt síkkt rðfkMk ËhÚke nh¾kEyu Aeyu. yuf íkhV ÷k¾ku xLk yLkks Mkze òÞ Au. Ãký yuLkk ÞkuøÞ rðíkhýLke ÔÞðMÚkk ykÃkýe ÃkkMku LkÚke. Mk¥kkMÚkkLku çkuXu÷kykuLke yu ytøku fkuE sðkçkËkhe ¾he fu Lknª? Mkw«e{ fkuxuo ðneðxe çkkçkík{kt Ë¾÷ fhðe Ãkzu yu ðneðxËkhku {kxu þh{sLkf çkkçkík LkÚke? y÷çk¥k, ðneðxLkk Ãký ½ýk «&™ku nkuÞ Au. ¾uzqíkkuLku Ãkku»kýûký ¼kð {¤e hnuðk òuEyu íku Ãký yux÷e s yøkíÞLke çkkçkík Au, Ãkhtíkw ykÍkËeLkk A ËkÞfk ÃkAe Ãký ykÃkýu fkuE ÔÞðMÚkk LkÚke økkuXðe þõÞk yuLkwt yuf {wÏÞ fkhý fËk[ yk ðneðxËkhku

rËÕneLke økr÷Þkhku{kt yuðe ðkíkku Ãký [k÷u Au fu zkì. {Lk{kunLk®Mkn fkì{LkðuÕÚk økuBMk ÃkAe yÚkðk íkku y{urhfe «urMkzuLx ykuçkk{kLke ¼khíkLke {w÷kfkík çkkË òíku s ÃkË Akuze Ëuþu Ãký yu þõÞ LkÚke. íkksuíkh{kt s íkuyku y¾çkkhkuLkk yLku LÞqÍ [uLk÷kuLkk MktÃkkËfkuLku {éÞk íÞkhu íku{ýu yíÞtík çkkuÕz çkLkeLku fÌkwt : “Mkhfkh yLku ÃkûkLke ðå[u fkuE {ík¼uË LkÚke. su fkuE çknMk ÚkkÞ Au íku íktËwhMík [[ko Au. sðknh÷k÷ Lkunhw yLku MkhËkh Ãkxu÷ ðå[u Ãký {ík¼uËku níkk yLku yuf çkeòLku Ãkºkku ÷¾íkk níkk.” zkì. {Lk{kunLk®MknLkku çk[kð Mkk[ku Au, Ãkhtíkw Lkunhw Ãkh MkhËkhu ÷¾u÷k {ík¼uËku ytøkuLkk Ãkºkku fËeÞu MkkðosrLkf fhkÞk Lknkuíkk. ynª íkku ÞwÃkeyuLkk ½xf ÃkûkLkk MkÇÞ yuðk f÷{kzeLkkt fki¼ktzku ÞwÃkeyuLkk ÃkûkLkk MkÇÞ {rýþtfh yiÞh ¾wÕ÷kt fhu Au yLku ðzk«ÄkLkLkku LkÚke íkku fki¼ktrzÞkyku Ãkh fkçkq fu LkÚke íkku íkuLke ònuh{kt xefk fhLkkhkyku Ãkh. zkì. {Lk{kunLk®Mkn ÃkkuíkkLke Mkh¾k{ýe sðknh÷k÷ Lkunhw MkkÚku fhu Au, Ãkhtíkw rËÕne{kt íku{Lke ðkík fkuE Mkkt¼¤íkwt nkuÞ íku{ ÷køkíkwt LkÚke. çku yXðkrzÞkt Ãknu÷kt fk~{ehLke ÂMÚkrík Ãkh [[ko fhðk {kxu íku{ýu ËuþLkk ík{k{ ÃkûkkuLkk ykøkuðkLkkuLke çkuXf çkku÷kðe níke. íku{ýu ÃkezeÃkeLkkt {nuçkqçkk {w^íkeLku íku{kt nksh hnuðk yÃke÷ fhe níke, Ãkhtíkw {nuçkqçkkyu nkshe ykÃkðk ELfkh fhe ËeÄku. ßÞkhu Vhe Úkkuzk rËðMk ÃkAe MkðoÃkûkeÞ çkuXf çkku÷kððk{kt ykðe yLku MkkurLkÞk økktÄeLkk yuf s xur÷VkuLk Ãkh {unçkqçkk {w^íke yLku {wVíke {kun{tË MkEË, yu çkuW Ãkwºke yLku rÃkíkk rËÕne{kt {e®xøk{kt nksh ÚkE økÞkt. zkì. {Lk{kunLk®Mkn yLku MkkurLkÞk økktÄe{kt ykx÷ku Vhf Au. xqtf{kt ÞwÃkeyu [uhÃkhMkLk yLku ðzk«ÄkLk ðå[u ‘ykì÷ RÍ Lkkux ðu÷’. økheçk LkÚke nkuíkk yu Au. Mkkrnh ÷wrÄÞkLkðeLkwt økeík Au: ¼hk nku Ãkux íkku MktMkkh Íøk{økkíkk ni, ÷øke nku ¼q¾ íkku E{kLk zøk{økkíkk ni. ynª Mk¥kk Ãkh çkuXu÷kykuLke árü{kt s Vhf Au. su{Lkwt Ãkux ¼hu÷wt Au yu{Lku õÞkhuÞ yu Lknª Mk{òÞ. yu{Lku íkku [khu rËþk{kt {kºk rðfkMkLkkt s ËþoLk Úkþu. hkßÞLkk yuf Ãkqðo Lkkýk{tºkeLkk yð÷kufLk {wsçk fu “ykÃkýu ßÞkhu Mðhks {kxu ÷zðk LkeféÞk íÞkhu ¼khíkLke sLkMktÏÞk níke yux÷e ðMkrík íkku yksu økheçkeLke hu¾k Lke[u Sðu Au.” íku{ýu rðfkMk yLku rðfkMkËhLke ðkík fhíkk çkeòu Ãký yuf {n¥ðLkku «&™ WXkÔÞku Au: “yk rðfkMkLku ykÃkýu õÞkt òuðku? ykurhMkkLkk rLkÞk{røkrh fu Ëktíkuðkzk{kt fu ÃkAe çkkuheð÷eLkk ËkuZ ÷k¾ YrÃkÞu [kuhMk Vqx s{eLk ¾heËLkkh {xfk®føkLkk rLkðkMkMÚkkLku?” ËuþLke økheçkkELku òu LkshytËks fhðk{kt ykðíke hnuþu yLku {kºk rðfkMkLkk yktfzkyku s æÞkLku ÷uðk{kt ykðþu íkku ¼rð»Þ{kt ykÃkýkt {kxu yu ½kíkf Ãký Ãkwhðkh ÚkE þfu Au. yksu LkõMk÷kEx «ð]r¥kLku su çk¤ {éÞwt Au yu økheçkkELke s ÃkuËkþ Au. ykÃkýu yu ÞkË hk¾ðwt òuEyu fu økheçkkE su heíku ÷k[kheLku sL{ ykÃku Au yu s heíku Wøkúíkk, ¢qhíkk yLku yk¢{fíkkLku Ãký sL{ ykÃku Au.

CMYK

k hrððkh k 3 ykuõxkuçkh k h010

nuhw-økktÄe ¾kLkËkLk yk Ëuþ{kt MkkiÚke [[koMÃkË ¾kLkËkLk Au. Lknuhw-økktÄe ¾kLkËkLkLkkt ÷kufku ÃkkMku yuf frh~{k Au yLku yk frh~{kLku fkhýu ÷kufku íku{Lkk íkhV ¾U[kÞu÷k hnu Au. òufu yk ¾U[ký {kºk hksfkhý Ãkqhíkwt {ÞkorËík LkÚke Ãký íku{Lke ytøkík ®sËøke íkhV Ãký ÷kufkuLku yux÷wt s ykf»koý Au. yk fkhýMkh s ðhwý økktÄe ÷øLk fhðkLkku Au íkuðe ònuhkík ÚkE íku MkkÚku s MkkiLku íku{kt hMk Ãkze økÞku Au. yíÞkhu ðhwý økktÄeLkk ytøkík SðLkLke [[ko Au yLku ðhwý økktÄeLke ¼krð ÃkíLke fkuý Au íku òýðkLke MkkiLku [xÃkxe Au. ðhwýLke ¼krð ÃkíLkeLkwt Lkk{ ELfk Þkr{Lke hkuÞ Au yLku ELfkLkk rÃkíkk zkì. MkwrLk÷ hkuÞ [kiÄhe çktøkk¤e níkk íku rMkðkÞ íkuLku çktøkk¤ MkkÚku fkuE ÷uðkËuðk LkÚke. ELfk íkuLke ®sËøke{kt fËe çktøkk¤ økE LkÚke yLku íkuLku çktøkk¤e çkku÷íkkt Ãký ykðzíkwt LkÚke. ELfk þktrík rLkfuíkLk{kt hne Au yLku yuðe çkÄe ðkíkku ¾kuxe Au íkuðwt íkuLke {kíkkyu Ãkkuíku yuf ELxhÔÞq{kt fÌkwt Au. zkì. MkwrLk÷ hkuÞ ¼khíkeÞ rðËuþe Mkuðk{kt níkk yLku {uÂõMkfku MkrníkLkk Ëuþku{kt ¼khíkeÞ hksËqík íkhefu fk{ fhe [qõÞk Au. ELfkLke {kíkk yhwýk ðkMkwËuð rVÕ{ rððu[f Au yLku W¥kh ¼khíkeÞ Au. MkwrLk÷ yLku yhwýkLku çktøkk¤e r[ºkfkh òr{Lke hkuÞLkkt r[ºkku çknw øk{íkkt íkuÚke íku{ýu ËefheLkwt Lkk{ Þkr{Lke Ãkkzâwt. òufu, 18 ð»ko Ãknu÷kt MkwrLk÷Lkwt yðMkkLk ÚkÞwt íku ÃkAe yhwýkyu s ËefheLku WAuhe Au. ELfk rËÕne{kt

Lknuhw-økktÄe ¾kLkËkLk{kt Ãkhýe sðkLke ô{h fE?

ðhwý ykðíkk ð»kuo ÷øLk fhþu íÞkhu íkuLke ô{h 31 ð»ko ÚkE sþu íkÚkk Þkr{Lke 26 ð»koLke nþu yLku Lknuhw-økktÄe ¾kLkËkLkLke ÃkhtÃkhk «{kýu Ãkhýe sðk {kxu yk ô{h ©uc Au. Lknuhw-økktÄe ¾kLkËkLk{kt Ãkwhw»kku 30 ð»koLke ô{h ÚkkÞ íÞkhu Ãkhýe økÞk Au yLku †eyku 25 ð»koLke ykMkÃkkMk. òufu LkððÄqyku {kxu yuðe fkuE ô{h LkÚke!

{kuxe ÚkE Au yLku MkUx MxeVLk fkì÷us{kt rV÷kuMkkuVe ¼ýe Au. íku ÃkAe íku ÃkurhMkLke MkkuhçkkuLk ÞwrLkðŠMkxe{kt økúkrVf rzÍkE®LkøkLkku fkuMko fhðk økE níke. fkuMko Ãkqhku fheLku çku ð»ko MkwÄe ELfk ÃkurhMk{kt s hne yLku íÞkt fk{ fÞwO Lku ÃkAe ¼khík ÃkkAe ykðe. ynª ykðeLku íkuýu ELfkLkuoþLk Lkk{Lkku ÃkkuíkkLkku MxwrzÞku þY fÞkuo yLku yíÞkhu íku yk MxwrzÞku s [÷kðu Au. ðhwý MkkÚku íkuLke Ãknu÷e {w÷kfkík Mkkíkuf ð»ko Ãknu÷kt ÚkE níke. yu ð¾íku ðhwý hksfkhý{kt ykÔÞku Lknkuíkku yLku frðíkkyku ÷¾íkku Lku yuðwt çkÄwt fhíkku. íku{ktÚke s

çktLkuLke {w÷kfkík ÚkE yLku çktLku «u{{kt Ãkzâkt. çktLku çknw Ãknu÷kt Ãkhýe sðk {køkíkkt níkkt Ãký ðhwý hksfkhý{kt Mkr¢Þ ÚkÞku íkuLku fkhýu ËkuzÄk{ ðÄe økE Lku ÃkhýðkLkwt çkksw Ãkh Xu÷kíkwt økÞwt. òufu nðu çktLku ykðíkk ð»kuo Ãkhýe sðkLkkt Au. ðhwý ykðíkk ð»kuo ÷øLk fhþu íÞkhu íkuLke ô{h 31 ð»ko ÚkE sþu íkÚkk Þkr{Lke 26 ð»koLke nþu yLku Lknuhw-

Úkzo zkÞ{uLþLk ÷r÷ík ¾t¼kÞíkk

nðu çknw ÚkÞwt! [k÷ku, økuBMkLkku ykht¼ fheyu ÕneLkk sðknh÷k÷ Lkunhw MxurzÞ{ Ãkh yksu 6.30 ðkøÞu #ø÷uLzLkk r«LMk [kÕMko fkì{LkðuÕÚk økuBMk õðeLk çkuxLk ¾ku÷eLku fkì{LkðuÕÚk økuBMk{kt ¼køk ÷uLkkhk ¾u÷kzeyku {kxu {nkhkýe yur÷ÍkçkuÚku ÷¾u÷ku MktËuþku ðkt[e Mkt¼¤kðeLku økuBMkLku ¾wÕ÷e {qfþu yLku ¼khíkLkkt hk»xÙÃkrík «rík¼kËuðe Ãkkrx÷ “[k÷ku økuBMkLkku ykht¼ fheyu” þçË MkkÚku fkì{LkðuÕÚk økuBMkLkwt WËT½kxLk fhþu íÞkhu ¼khíkeÞ ¾u÷fqËLkk RríknkMk{kt yuf Lkðwt MkkuÃkkLk W{uhkþu. 1951 yurþÞLk økuBMk, 31 ð»ko çkkË 1982 yurþÞLk økuBMk yLku íkuLkkt 28 ð»ko çkkË 2010 fkì{LkðuÕÚk økuBMk, rËÕneyu rðïLkk MkkiÚke {kuxk ºký h{íkkuíMkðLkwt ykÞkusLk fheLku nuxÙef fhe Au yLku íkuÚke ¾hu s yksLkku rËðMk RríknkMk{kt Mkwðýo yûkhu ÷¾kþu. A ËMkf Ãknu÷kt Ãktrzík sðknh÷k÷ Lkunhwyu LkuþLk÷ MxurzÞ{ Ãkh Play the game in the spirit of the game h{íkLku h{íkLke ¼kðLkkykuÚke h{ku, yu ðkõÞ MkkÚku «Úk{ yurþÞLk økuBMkLkku «kht¼ fhkÔÞku níkku yLku su{Lkwt s Lkk{ su MxurzÞ{ MkkÚku òuzkÞu÷wt Au íku sðknh÷k÷ Lkunhw MxurzÞ{ Ãkh 1982{kt hk»xÙÃkrík ¿kkLke Íi÷ ®Mk½u “yk h{íkkuíMkð ¾wÕ÷ku {qfwt Awt.” íku ðkõÞ MkkÚku yÃÃkwLkk {kMfkuxðk¤e yurþÞLk økuBMkLkwt WËT½kxLk fÞwO níkwt yLku yksu þuhkLkk {kMfkuxðk¤e fkì{LkðuÕÚk økuBMkLkwt Lkðk Lkðk Mkks MkSLku íkiÞkh ÚkÞu÷k Lkunhw MxurzÞ{ Ãkh «rík¼kS “[k÷ku økuBMkLkku ykht¼ fheyu” þçË MkkÚku WËT½kxLk fhþu. yksu su MxurzÞ{ Ãkh WËT½kxLk ÚkðkLkwt Au íku s MxurzÞ{ Ãkh h{íkkuLke Ãkqýkonwrík Ãký Úkþu. yk MxurzÞ{ rðïLkkt ©uc MxurzÞ{ku{ktLkwt yuf Au, íku rðþu òýíkkt Ãknu÷kt «Úk{ yurþÞLk økuBMk yLku fkì{LkðuÕÚk økuBMk ¼khík{kt fuðe heíku ykðe yLku íku{kt fkuýu fkuýu fuðe ¼qr{fk yËk fhe íku çkkçkík Ãkh yuf Lksh. 1951Lke «Úk{ yurþÞLk økuBMk Ãktrzík sðknh÷k÷ LkunhwLkwt {kLkMk çkk¤f níkwt, ykÍkËe {éÞk çkkË íkhík s íkuykuyu Ëuþ{kt {kuxk ¾u÷kuíMkðLkk ykÞkusLk {kxu rð[kh {qõÞku níkku. ¾u÷«u{e yLku fwþ¤ ðneðxËkh økwhwË¥k MkkuLÄe yLku yuLÚkLke ze{u÷kuyu LkunhwLku çkÄe s {ËË fhe yLku RÂLzÞk økux Mkk{u LkuþLk÷ MxurzÞ{Lkwt rLk{koý fÞwO, (nk÷Lkwt {ush æÞkLk[tË MxurzÞ{) ËuþLkk yk MkkiÚke Ãknu÷k ¾u÷kuíMkð{kt 11 ËuþLkk ¾u÷kzeykuyu ¼køk ÷eÄku níkku. yurþÞLk økuBMk VuzhuþLk 1976{kt {¤u÷e çkuXf{kt 1982Lke yurþÞLk økuBMk rËÕneLku Vk¤ðe, íku Mk{Þu RÂLËhk økktÄeLke Mkhfkhu íkuLke çkÄe sðkçkËkhe Ôknkuhe ÷eÄe níke, Ãký Mkhfkh çkË÷kE. òufu, {kuhkhS¼kE ËuMkkELke Mkhfkhu íku fk{ ykøk¤ ÄÃkkððkLkwt [k÷w hkÏÞwt Ãký 1979{kt [kiÄhe [hý®Mk½Lke fuhxufh Mkhfkhu yuðwt çknkLkwt fkZeLku ykÞkusLk {kxu Lkk Ãkkze ËeÄe fu yk ËuþLku ykx÷ku {kuxku ¾[kuo ÃkkuMkkÞ íku{ LkÚke.

rË

Ãký 1980{kt RÂLËhk økktÄe Vhe Mk¥kk Ãkh ykÔÞkt y™u Võík çku ð»koLkk xqtfk økk¤k{kt sðknh÷k÷ Lkunhw MxurzÞ{, íkk÷fxkuhk ÂMð®{øk Ãkq÷ yLku çkeòt fux÷ktÞ LkkLkkt LkkLkkt MxurzÞ{ íkiÞkh fhe ËeÄkt, su ÃkkA¤ 1000 fhkuz YrÃkÞk ¾[kuo ÚkÞku níkku. çkwxk®Mk½Lku ykuøkuoLkkE®Íøk fr{rxLkk [uh{uLk (nk÷ Mkwhuþ f÷{kze Au) çkLkkÔÞk níkk, Ãký fk{{kt rð÷tçk Úkíkku nkuðkLku fkhýu íku{Lku ÃkË ÃkhÚke nxkðe ËeÄk níkk yLku nðk÷ku hkSð økktÄeLku MkkUÃke ËeÄku níkku. (WÕ÷u¾LkeÞ Au fu íku Mk{Þu hkSð økktÄe hksfkhý{kt Mk¢eÞ Lk níkk) yÃÃkw {kMfkuxðk¤e yurþÞLk økuBMk MktÃkqýoÃkýu MkV¤ hne níke. «Úk{ ð¾ík ËqhËþoLk Ãkh çkÄe s h{íkkuLkwt Sðtík «Mkkhý fhðk{kt ykÔÞwt níkwt. íkuLku fkhýu ËuþLkk LkkLkfzk økk{{kt Ãký ÷kufkuLku ¾u÷ «íÞu «u{ òøÞku níkku, Ëuþ™k Ëhuf hkßÞ{kt íÞkhçkkË ¾u÷fqË «ð]r¥kyku Ãkh ðÄkhu æÞkLk ykÃkðkLkwt þY fÞwO yLku íÞkhçkkËLkk Ëhuf hk»xÙeÞ ¾u÷kuíMkð{kt ¾u÷kzeykuLke MktÏÞk ðÄðk ÷køke íku íkuLkwt Ãkrhýk{ hÌkwt. fkì{LkðuÕÚk økuBMk VuzhuþLku yk h{íkkuLkwt ykÞkusLk fhðkLkwt ¼khíkLku Vk¤ÔÞwt íÞkhu fuLÿ{kt yx÷ rçknkhe ðksÃkuÞeLke Mkhfkh níke, íku Mkhfkhu çkÄk s «fkhLke íkiÞkheyku fhe níke, Ãký íÞkhçkkË Mkhfkh çkË÷kíkkt {Lk{kunLk®MknLke Mkhfkh çkLke íku{ýu yLku MkkurLkÞk økktÄeyu íku{Lkk ðVkËkh yLku RÂLzÞLk ykur÷ÂBÃkf yuMkkurMkyuþLkLkk MkðuoMkðko yuðk Mkwhuþ f÷{kzeLku nðk÷ku MkkUÃÞku. f÷{kzeyu çku ð»ko Ãknu÷kt ÃkqLkk{kt ÞqÚk fkì{LkðuÕÚk økuBMkLkwt MkV¤ ykÞkusLk Ãký fÞwO Ãký íÞkhçkkË su fktE ÚkÞwt íkuLkku ynª WÕ÷u¾ fhðkLke sYh LkÚke, Ãkqhe ËwrLkÞk íkuLkkÚke ðkfuV Au. yksu su MxurzÞ{ Ãkh fkì{LkðuÕÚk økuBMkLkwt WËT½kxLk ÚkðkLkwt Au íku sðknh÷k÷ Lkunhw MxurzÞ{ íkku 1982{kt çktÄkÞwt níkwt. Ãký 110 yufh s{eLk{kt ÃkÚkhkÞu÷k yk rðþk¤ MxurzÞ{Lkwt 961 fhkuz YrÃkÞkLkk ¾[uo LkðrLk{koý fhðk{kt ykÔÞwt Au. 60, 000 «uûkfkuLke ûk{íkkðk¤k yk MxurzÞ{Lkk LkðrLk{koý{kt ¼khík WÃkhktík s{oLke, MðexTÍ÷uoLz, #ø÷uLz, y{urhfk, {uÂõMkfku yLku ykìMxÙur÷ÞkLkk íksT¿kkuLke {ËË ÷uðk{kt ykðe Au. yk MxurzÞ{{kt yuÚ÷urxf MÃkÄko WÃkhktík ÷kuLk çkkWÕMk yLku ðuExr÷®^xøkLke MÃkÄkoyku Þkuòþu, 400 {exhLkk ykX ÷uLkLkk rMkLÚkurxf h®Lkøk xÙuf íkiÞkh fhðk{kt ykÔÞk Au, 100 fhkuzLkk ¾[uo ø÷kMk VkEçkhLkwt AkÃkhwt íkiÞkh fhðk{kt ykÔÞwt Au, yurþÞkLkk fkuE Ãký Ëuþ{kt yk «fkhLkwt LkÚke, MxurzÞ{{kt ðÃkhkÞu÷k fuçk÷Lkwt ðsLk 443 xLk ÚkkÞ Au yLku fw÷ ÷tçkkE 2200 rf÷ku{exh ÚkkÞ. MxurzÞ{{kt çkÄk s «fkhLke MkwrðÄkyku WÃk÷çÄ Au, 14 ykìõxkuçkhLkk hkus Ãkqýkonwrík fkÞo¢{ Ãký yk s MÚk¤u Þkuòþu.

Mkkík{ku çkku÷ hks½kx ¾kíkuLke çkkÃkwLke Mk{krÄ Ãkh økEfk÷u ËwrLkÞk¼hLkk ÷kufkuyu Ãkw»Ãkktsr÷ MkkÚku «kÚkoLkk fhe níke. AuÕ÷k fux÷ktf Mk{ÞÚke fkì{LkðuÕÚk økuBMkLku {wÆu su ðkËrððkË Q¼k ÚkÞk Au yLku Ëku»kkhkuÃkýLkku xkuÃk÷ku yufçkeòLkk WÃkh Zku¤ðk{kt ykðe hÌkku Au íÞkhu yksu yux÷wt s fnuðkLkwt - Mkçkfku MkL{rík Ëu ¼økðkLk... nu... hk{!

ð»koLke ðÞu ÃknkU[u÷e ¼khíkeÞ rnhkuELkku fu {kìzÕMkLku fkuE yku¤¾íkwt LkÚke ßÞkhu Ãkk{u÷kLke ÷kufr«Þíkk yk¾k søkík{kt çkhfhkh Au. fkhý? íkuLkwt ykuAkt ð†ku{kt Mk{uxkÞu÷wt ykf»kof çkËLk. íkuLke yu®õxøk fuðe Au, yu ¼khíkeÞkuLku ¾çkh Lk nkuÞ, fu{ fu íkuýu ykÃkýu íÞkt fkuE rMkrhÞ÷{kt fk{ LkÚke fÞwO. ykÃkýu íÞkt íkku Ãkk{u÷kyu LkøLk íkMkðeh ykÃke, Ãkk{u÷kLkkt MíkLk, Ãkk{u÷kLkk MkuõMkMktçktÄku yu çkÄkt fkhýku {kxu s íku [[ko{kt hne Au. Ãkk{u÷kyu fhu÷e rMkrhÞ÷ ‘çku ðkì[’ y{urhfk{kt çknw ÷kufr«Þ çkLku÷e. Ã÷uçkkuÞ {uøkurÍLku Ãkk{u÷kLku íkuLkk fðh Ãkh [{fkðu÷e. Ãkk{u÷k zurLkMk yuLzhMkLk y{urhfk{kt sL{e fuLkurzÞLk ÞwðfLku Ãkhýe Au, {kxu íkuLke ÃkkMku çkLLku ËuþkuLke hk»xÙeÞíkk níke. nðu òufu {kºk y{urhfLk Lkkøkrhf Au yLku Ërûký fur÷VkuŠLkÞk{kt hnu Au. 1985{kt yu fuLkuzkLkk ðkLkfwtðh{kt rVxLkuMk xÙuLkh çkLkðk økE níke. íÞkt yuf yusLx MkkÚku {w÷kfkík ÚkE suýu Ãkk{u÷kLku {kìz÷ çkLkðkLke Mk÷kn ykÃke. Ãkk{u÷kyu yu ÷kELk Ãkfze. yu fËk[ Mkk[ku rLkýoÞ níkku yux÷u íku{kt MkzMkzkx ykøk¤ ðÄe. yux÷e ykøk¤ fu ykìõxkuçkh 1989{kt íkku ‘Ã÷uçkkuÞ’Lkk fðh Ãkh [{fe økE. LkøLk fu LkøLkíkkLke LkSf ÃknkU[ðkLke íkiÞkhe nkuÞ yu ÞwðíkeykuLku Ã÷uçkkuÞ ÃkMktË fhu yux÷u Mk{S ÷uðkLkwt fu íku{Lkk Ãkh ykEyuMkykE {kfkuo ÷køke økÞku. çkkË{kt íkku Ã÷uçkkuÞ{kt yu Vuðrhx çkLke økE. Ã÷uçkkuÞLkk fðh Ãkh íku rð¢{e MktÏÞk{kt 12 ð¾ík [{fe [qfe Au. Ã÷uçkkuÞLke «ríkckLku Aksu yuðe íkMkðehku ykðu yu {kxu Ãkk{u÷kyu çkúuMx EBÃ÷kLx Ãký fhkÔÞwt Au. íkuLkkt MíkLkku rðþk¤ ÷køkðkLkwt fkhý Ãký yk s Au. rMkrhÞ÷ku WÃkhktík rVÕ{ku{kt Ãký LkkLkkt-{kuxkt fk{ fÞkO. Ëhr{ÞkLk {kìz÷ íkhefu íku MÚkkrÃkík ÚkE [qfe níke. yuf ÃkAe yuf {uøkurÍLkLkk fðh Ãkh íkuuLku ÷uðk ÃkzkÃkze [k÷w ÚkE [qfe níke. LkkLkk-{kuxk fkÞo¢{ku{kt Ãký íkuLke nkshe ðÄe. Ãkk{u÷kLku òuðk {kxu ¢kWz (nk, òuðk {kxu s) ¼uøkwt Úkíkwt yLku yksu Ãký ÚkkÞ s Au. BÞwrÍf ðerzÞku{kt Ãký íkuýu fk{ fÞwO. ¼khík{kt Akþðkhu {erzÞk ¼uøkwt fhe ¼ðkzk fhíke hk¾e Mkkðtík Ãkk{u÷kLkk Ãkøk÷u [k÷ðkLkk «ÞkMkku fhu Au. y÷çk¥k, ykf»kof þheh nkuðk

økktÄe ¾kLkËkLkLke ÃkhtÃkhk «{kýu Ãkhýe sðk {kxu yk ô{h ©uc Au. Lknuhw-økktÄe ¾kLkËkLk{kt Ãkwhw»kku 30 ð»koLke ô{h ÚkkÞ íÞkhu Ãkhýe økÞk Au yLku †eyku 25 ð»koLke ykMkÃkkMk. òufu LkððÄqyku {kxu yuðe fkuE ô{h LkÚke yLku {kuíke÷k÷ LknuhwÚke {ktze Lknuhw-økktÄe ¾kLkËkLk{kt AuÕ÷k Ãkhýu÷k Ãkwhw»k MktsÞ økktÄe MkrníkLkk ík{k{Lku yk ðkík ÷køkw Ãkzu Au. {kuíke÷k÷ Lknuhwyu MðYÃkhkýe MkkÚku ÷øLk fÞkO íÞkhu íku{Lke ô{h 26 ð»ko níke yLku MðYÃkhkýe {kºk 16 ð»koLkkt níkkt. sðknh÷k÷ Lknuhwyu 1916{kt f{÷k Lknuhw MkkÚku ÷øLk fÞkO íÞkhu íku{Lke ô{h 27 ð»ko níke yLku f{÷k {kºk 17 ð»koLkkt níkkt, Lknuhw fhíkkt 10 ð»ko LkkLkkt. sðknh÷k÷Lkkt çknuLk rðsÞk÷û{eyu 1921{kt hýrsík Mkeíkkhk{ Ãktrzík MkkÚkuu ÷øLk fÞkO íÞkhu rðsÞk÷û{eLke ô{h 21 ð»ko níke yLku Ãktrzík 32 ð»koLkk níkk. sðknh÷k÷Lkkt çkeòt çknuLk r¢»ýk hkò økwýku¥k{ nXe®MknLku ÃkhÛÞkt níkkt yLku yu ð¾íku íku{Lke ô{h níke 23 ð»ko. rðsÞk÷û{eLku ÷kufku Mkkhe heíku yku¤¾u Au Ãký r¢»ýk nXe®Mkn rðþu çknw ykuAk ÷kufku òýu Au yLku hkò nXe®Mkn rðþu Ãký. hkò nXe®Mkn sðknh÷k÷Lkk xefkfkh níkk yLku hkòSyu Mðíktºk Ãkkxeo çkLkkðe íÞkhu íku{ýu hkòSLku xufku ykÃÞku níkku.

sðknh÷k÷Lkkt Ãkwºke RrLËhkyu rVhkuÍ økktÄe MkkÚku ÷øLk fÞkO. íÞkhu íku{Lke ô{h 25 ð»ko níke Lku rVhkuÍ økktÄe 31 ð»koLkk níkk. rVhkuÍu Ãký hkò nXe®MknLke sðknh÷k÷Lkk xefkfkh çkLkðkLke ÃkhtÃkhk rLk¼kðe Ãký fkìtøkúuMk{kt s hneLku. hkSð økktÄeyu 1968{kt MkkurLkÞk MkkÚku ÷øLk fÞkO íÞkhu íku{Lke ô{h 24 ð»ko níke y™u MkkurLkÞk 22 ð»koLkkt s níkkt. Lknuhw-økktÄe ¾kLkËkLk{kt hkSð çkÄe çkkçkíkku{kt MkkiÚke ykøk¤ hÌkk, Ãkhýe sðk{kt, ðzk«ÄkLk çkLkðk{kt yLku f{LkMkeçku økwshe sðk{kt Ãký. ðhwýLkk rÃkíkk MktsÞ økktÄeyu 1974{kt {uLkfk økktÄe MkkÚku ÷øLk fÞkO íÞkhu íku{Lke ô{h 28 ð»ko s níke Lku {uLkfk {kºk 18 ð»koLkkt níkkt. {uLkfk økktÄeyu çkkuBçku zk#øk {kxu {kìz®÷øk fÞwO níkwt Lku íkuLku òuELku s MktsÞ økktÄe ÷èw ÚkE økÞk níkk. Lknuhw-økktÄe ¾kLkËkLk{kt MktsÞ-{uLkfkLkkt ÷øLk ÃkAe Auf 23 ð»kuo r«ÞtfkLkkt ÷øLk ÚkÞkt yLku yu ð¾íku r«ÞtfkLke ô{h 25 ð»ko níke Lku íku{Lkk ðhhkò hkuçkxo ðkZuhkLke ô{h níke 28 ð»ko. Lknuhw-økktÄe ¾kLkËkLk{kt Ãkwhw»kku 30 ð»koLke ykMkÃkkMk Ãkhýe økÞk Au, hknw÷ økktÄeLkk yÃkðkËLku çkkË fhíkkt. sqLk 1970{kt sL{u÷k hknw÷ økktÄeLke ô{h yíÞkhu 40 ð»ko Au yLku yk ô{hu LknuhwøkktÄe ¾kLkËkLkLkk ík{k{ Ãkwhw»kku ÷øLk fheLku yLku AiÞktAkufhkt ÃkuËk fheLku øk]nMÚk SðLk{ktÚke Ãkhðkhe [qõÞk níkk íÞkhu hknw÷ økktÄe nsw yÃkrhýeík Au yLku õÞkhu Ãkhýþu íku ¾çkh LkÚke, çkÕkfu Ãkhýþu fu Lknª íku Ãký ¾çkh LkÚke. hknw÷ økktÄe ¼rð»Þ{kt ðzk«ÄkLk çkLkþu fu Lknª íku fnuðwt Mknu÷wt Au Ãký hknw÷ ÷øLk fhþu íkuLke ykøkkne fhðe {w~fu÷ Au!

Ãkk{u÷k yuLzhMkLk íkLk-ççkËLkLke {nkhkýe

Ãkk{u÷k Lkk{ ykðu yux÷u íkuLke rMkrhÞ÷ fu íkuLke yu®õxøk fu íkuLke çkeS rMkrØyku fhíkkt íkuLkk LkøLk Vkuxk yLku ðûkMÚk¤ ðÄw ÞkË ykðu. ‘çku ðkì[’, ‘ðeykEÃke’, ‘nku{ EB«qð{uLx’ suðe rMkrhÞ÷ku fhe [qfu÷e Ãkk{u÷k yuf ¼khíkeÞ rMkrhÞ÷{kt ykððkLkk Mk{k[kh Mkt¼¤kÞ Au. nkux Ãkk{u÷k su rMkrhÞ÷{kt ykðþu íku rnx ÚkE sþu yu ðkík íkku òýu Ãkk¬e Au.

Aíkkt fËk[ ykuAe y¬÷Lku fkhýu hk¾e Ëuþe Ãkk{u÷k LkÚke çkLke þfe. Ãkk{u÷k ‘rçkøk çkkuMk’{kt yuLxh ÚkðkLkk Mk{k[kh Au. yøkkW íku yk «fkhLke {nu{kLkøkrík fhe [qfe Au. ykìMxÙur÷ÞLk rMkrhÞ÷ ‘rçkøk çkúÄh’{kt íkuýu 3 rËðMk Äk{k LkkÏÞk níkk. Ãkk{u÷k xku{e ÷e MkkÚku ÷øLk fÞko çkkË AqxkAuzk çkkË Vhe ÷øLk çkkË Vhe AqxkAuzk çkkË Vhe ÷øLkLkwt Lkkxf Ãký fhe [qfe Au. íÞkhu íku Ãkk{u÷k yuLzhMkLk ÷e íkhefu yku¤¾kíke ÚkE. Ãkk{u÷k yLku ÷eLkk nrLk{qLkLke MkuõMk xuÃk Ãkk{u÷kLkk ½h{ktÚke [kuhe ÚkE økE níke Lku çkkË{kt yÃkurûkík heíku RLxhLkux Ãkh Vhíke ÚkÞu÷e. Úkkuzk Mk{Þ ÃkAe yuðe s çkeS xuÃk Ãký ykðu÷e. nðu òufu íkuLkk ÷e MkkÚkuLkk MktçktÄku Ãkqhk ÚkE [qõÞk Au. ykðe Mfu[ÃkuLkLkk çkkuõMk{kt Mk{kíkk htøkku fhíkkt Ãký ðÄw htøkeLk ÷kEV Ähkðíke Ãkk{u÷k ÃkkMkuÚke Úkkuze «uhýk Ãký ÷uðk suðe Au. íku þkfknkhe Au yux÷u ðkhtðkh ÃkuxkLke ònuhkíkku{kt þkf¼kSLkkt yu Ãký çknw þkuxo ð†ku ÃknuheLku [{fe [qfe Au. íkuLke yuf ykðe Lkrnðík ð†ðk¤e ònuhkíkLku fuLkuzk{kt «ríkçktrÄík ònuh fhe ËuðkE níke. yu heíku «kýeykuLke [k{zeLkkt ð†ku Lk ðkÃkhðkt, Mke÷Lkku rþfkh Lk fhðku ðøkuhu yr¼ÞkLkku{kt òuzkE [qfe Au. ¼khík{kt ykðe hne Au íÞkhu ¼khík Mkhfkh Ãký fkuEf ¾kíkkLke çkúkLz yuBçkuMkuzh íkuLku çkLkkððkLkwt Lk¬e fhe þfu Au. ÷kufr«ÞkíkLke økuhtxe...

• Ãkk{u÷k {krhswykLkkLkwt MkuðLk fkÞËuMkh fhðkLke íkhVËkh Au. íkuýu yu {kxu ykuçkk{kLku Ãkºk Ãký ÷ÏÞku Au. • ‘suLk’ Lkk{Lkk {uøkurÍLk {kxu íku rLkÞr{ík fkì÷{ ÷¾u Au. • ‘Mxkh’ yLku ‘Mxkh MxÙTf’ Lkk{Lkkt íku çku ÃkwMíkfku Ãký ÷¾e [qfe Au.

¼qøk¼o hu÷Mkuðk fu ¼qøk¼o xLk÷ rðþu íkku yðkhLkðkh òýðk fu Mkkt¼¤ðk {¤íkwt s nkuÞ Au. yksu {w÷kfkík ÷Eyu ¼qøk¼o zuxk MkuLxhLke.

rçk÷eð {e... nuík÷ ¼è

¤ íÞkt Úk¤ Lku Úk¤ íÞkt s¤ Ëu¾kÞ yuðkt ¾wrVÞk Xufkýkt Ãkh [f÷wt Ãký Vhfe Lk þfu íkuðku yufË{ [wMík Mkwhûkk çktËkuçkMík, ÷ku®føk rMkMx{ rðÚk yxÃkxk fkuzðzo, MkqÞo«fkþ Ãký ßÞkt ÃknkU[ðkLke ®n{ík Lk fhe þfu Aíkkt rËðMk-hkík Í¤ktÍ¤kt nkuÞ yuðk fkuE MÚk¤Lke fkuE ðkík fhíkwt nkuÞ íÞkhu íkhík ykÃkýk {Lk{kt ykðu fu çkkuMk, ykðku íkku fkuE rð÷LkLkku yœku s nkuÞ. ðýoLk ðkt[eLku MxkhðkìMko, MkkÞ÷uLx h®Lkøk fu ÃkAe r{. EÂLzÞk suðe MkkÞLMk rVõþLk rVÕ{kuLkkt á~Þku Ëu¾kðkt {ktzu! rVÕ{ku{kt s òuðk {¤íkkt ykðkt ÷kufuþLk nðu nfefík çkLke hÌkkt Au. òufu ynª su MÚk¤Lke ðkík fhðe Au íku fkuE rð÷LkLkk yœkLke Lkrn, Ãký yãíkLk zuxk MkuLxhLke Au. ¼qøk¼o{kt yuf yuðwt zuxk MkuLxh yÂMíkíð Ähkðu Au, ßÞkt økúeLknkWMk, s¤«Ãkkík yLku s{oLk Mkçk{heLk yuÂLsLkLkku WÃkÞkuøk fheLku EÂLxheÞh rzÍkELk fhðk{kt ykÔÞwt Au.yk zuxkMkuLxh{kt «fkþLke økkuXðýe ftEf yuðe heíku fhðk{kt ykðe Au fu hkík nkuÞ fu rËðMk «fkþLke Mknus Ãký yÄqhÃk Lk yLkw¼ðkÞ íku{s nkEzÙkusLk çkkìBçkLkk nw{÷k Mkk{u Ãký hûký {u¤ððk íku Mkûk{ Au. ðkË¤AkÞk ðkíkkðhý yLku støk÷Lke EVuõx ykÃkðk{kt ykðe Au. nðu yk çkÄwt ðkt[eLku ¼qøk¼o{kt ykðwt zuxk MkuLxh õÞkt ykðu÷wt Au yu òýðkLke WíMkwfíkk ðÄe økE Lku? ÂMðzLkLkk Mxkufnku{{kt. yk zuxk MkuLxhLku rÃkykuLkLk ÔnkEx {kWLxuLMk íkhefu yku¤¾ðk{kt ykðu Au. nfefík{kt yk zuxk MkuLxh yu yuf sqLkwtÃkwhkýwt LÞwÂõ÷yh çktfh níkwt. 40 Mku{e òzk ËhðkòLke {ËËÚke yk çktfh fu su nðu zuxk MkuLxh{kt VuhðkE økÞwt Au íkuLku Mkwhrûkík hk¾ðk{kt ykÔÞwt Au yLku íkuLku ¾ku÷ðk {kxu Ãký ÷uxuMx íkfLkefe ÃkkMkðzoðk¤kt ÷kuf ÷økkððk{kt ykÔÞkt Au. ¾w÷ ò Mke{ Mke{ çkku÷eLku su heíku rík÷M{e

CMYK

ËkËw zuxk MkuLxh ¾òLkk MkwÄe ÃknkU[ðk{kt ykðíkwt yu s heíku. yk{ íkku Ãk]Úðe yLku [tÿLkwt r{÷Lk þõÞ LkÚke Ãkhtíkw yk zuxkMkuLxh{kt yu þõÞ çkLkkððk{kt ykÔÞwt Au, fkhý fu ynª ^÷ku®høk [tÿLke MkÃkkxe suðwt s fhðk{kt ykÔÞwt Au. zuxk MkuLxh rðMíkkhLke árüyu LkkLkwt Au, Ãký íku xufTLkku÷kuS yLku EÂLxheÞhLke árüyu ¼÷¼÷Lkk {øksLku [fhkðu [zkðe Ëu yuðwt Au. Mkçk{heLk yuÂLsLkLkku WÃkÞkuøk çkufyÃk Ãkkðh {kxu fhðk{kt ykðu Au. støk÷Lke Úke{ Ãkh rðrðÄ Y{kuLkwt EÂLxheÞh íkiÞkh fhðk{kt ykÔÞwt Au.Ãk]Úðe Ãkh íkku støk÷kuLkwt rLkftËLk Lkef¤e s hÌkwt Au, fËk[ ¼rð»Þ {kxu støk÷Lke YÃkhu¾k ykÃkðe nkuÞ íkku zuxk MkuLxhLke yk Úke{ {ËËYÃk Ãký ÚkE þfþu! þeíkÞwØ Ëhr{ÞkLk yk çktfhLkku WÃkÞkuøk ÷~fh îkhk fhðk{kt ykðíkku níkku. yu Mk{Þøkk¤k{kt yk MÚk¤Lku ¼uËe Lkk{Úke çkku÷kððk{kt ykðíkwt níkwt su yuLke ÞkËøkehe íkhefu yksu Ãký yu s hk¾ðk{kt ykÔÞwt Au rÃkykuLkLk ÔnkEx {kWLxuLMk. yk zuxkMkuLxh ÂMðzLkLkk

Mxkufnku{ «Ëuþ{kt s{eLkÚke 100 Vqx Lke[u ykðu÷wt Au. 11,950 Mõðuh Vqx yurhÞk{kt ÃkÚkhkÞu÷wt Au yLku íku Ãký økúuVkExLkk ¾zfkuLke ðå[u. 70Lkk ËþfLkk yk çktfhLku 2007-2008{kt LkðuMkhÚke Mkòððk{kt ykÔÞwt Au. ÷øk¼øk 4,000 õÞwrçkf {exf sux÷k ¾zfLku ¾kuËeLku yk søÞk çkLkkððk{kt ykðe Au. Mkçk{heLk {kxu s{oLk xufTLkku÷kuSLkk WÃkÞkuøkÚke çkLkkððk{kt ykðu÷kt yuÂLsLk zuxkMkuLxhLku ftEf nxfu ÷qf {¤u íku {kxu ÷kððk{kt ykÔÞkt níkkt, Ãkhtíkw ÃkAe íku{Lkku WÃkÞkuøk çkufyÃk Ãkkðh {kxu fhðk{kt ykÔÞku Au. Mkçk{heLkLkk nkuLkoLkku WÃkÞkuøk Ãký ynª yu÷k{o íkhefu fhðk{kt ykðu Au. «f]ríkLke ðå[u hneLku fk{ fheyu Aeyu yuðku yk¼kMk {u¤ððk y™u ftxk¤ku Lk ykðu íku {kxu fwËhíke MkkIËÞo çkûkíkk LkòhkykuLkwt rLk{koý fhðk{kt ykÔÞwt Au. ynª 26000 r÷xh sux÷e rðþk¤ rVþxuLf {qfðk{kt ykðe Au. ¼qøk¼o zuxkMkuLxh{kt fk{ fhLkkhk f{o[kheykuLke MktÏÞk fux÷e Au ¾çkh Au - ÃktËh. Mkku¤{k f{o[khe íkhefu òuzkðkLkwt {Lk ÚkkÞ AuLku?

CMYK

k hrððkh k 3 ykuõxkuçkh k h010

«u{Lkku ZtZuhku ÃkexðkLkku Lk nkuÞ

yu íkku Mk{S sðkLkwt nkuÞ {Lk¾k {u¤ku y{]ík ðrzÞk çkkR÷ VkuLk hýfíkkt «Úk{kyu Äkhýk {wsçk s

wLkku nkuðkLkwt sýkíkkt RøLkkuh fÞkuo. ðkhtðkh {ku íkuVkuLÃkwkhykðíkkt íkuýu {kuçkkR÷ Mðe[ ykìVTV fhe

ËeÄku. yuLke ykt¾{ktÚke yktMkw ðnuðk {ktzâkt. yuLku Ãkwhw Ãkh yLku ÃkkuíkkLkk ¾wË Ãkh Ãký ¾qçk økwMMkku ykðíkku níkku. yk¾hu ¼q÷ íkku íkuLke ÃkkuíkkLke s níke, íkuLkku su{ su{ ÏÞk÷ ykðíkku økÞku íku{ íku{ íku ðÄw Lku ðÄw Ëw:¾e Úkíke níke. Ãkwhwyu ykìMxÙur÷ÞkÚke ykÔÞk çkkË íkuLke Mk{ûk íku íÞktLke fkuE {e÷e Lkk{Lke ÞwðíkeLku ÃkhýðkLkku nkuðkLkku Äzkfku fÞkuo níkku, su Mkkt¼¤e íkuLku sçkhËMík yk½kík ÷køÞku níkku. Ãkwhw ykðwt fhþu íkuLke yu fÕÃkLkk s þfíke Lk níke. yksu Ãkwhw yLku {e÷e çkLLku Ãkhýe hÌkkt níkkt. yu {uhusLkwt fkzo ykÃkðk ykÔÞku níkku íÞkhu íkuýu ÃkwhwLku Mkt¼¤kðe s ËeÄwt níkwt fu íku ykðe heíku Ëøkku fhþu yuðwt Lknkuíkwt ÄkÞwO. sðkçk{kt Ãkwhwyu økwMMkk MkkÚku íkuLkku ðktf fkZíkkt fÌkwt níkwt fu íkuýu íkuLku fu{ õÞkhuÞ ‘«u{’ nkuðkLkwt Lk fÌkwt? íkuýuÞ Mkk{u Mkt¼¤kðe ËeÄwt níkwt fu «u{ nkuÞ íkuLkku ZtZuhku ÃkexðkLkku Lk nkuÞ yu íkku Mk{S sðkLkwt nkuÞ. çkLLku yk ðkík fhe hÌkkt níkkt íÞkhu íkuLke {B{e ykðe síkkt ðkík ykzu Ãkkxu [Zkðe {uhus{kt sYh ykðeþwt yu{ fne íkuLku rðËkÞ fÞkuo níkku. {B{e-ÃkÃÃkk yLku yk¾wt ½h yu{ Mk{síkwt níkwt íkuLke yLku ÃkwhwLke ðå[u «u{ Au yux÷u ÃkwhwLkkt yLÞ Þwðíke MkkÚkuLkkt ÷øLkLke ðkík òýe íkuyku Mkki Ãký Lkkhks ÚkÞkt níkkt. yk¾hu íkuýu Ãkkuíku s íkuykuLku Mk{òÔÞk níkk fu íku çktLku ðå[u {kºk £uLzrþÃk s níke. òufu, íkuLku Ãkwhw Mk{ûk «u{Lkku yufhkh fhðkLkku ½ýe ðkh rð[kh ykÔÞku níkku, Ãkhtíkw íku{ fhðk síkk ÃkwhwLke frhÞh Ãkh yMkh Ãkzu yuðk ÏÞk÷Úke íkuýu Lknª fnuðkLkwt {wLkkMkeçk {kLÞwt níkwt. Ãkwhw ðÄw yÇÞkMk {kxu ykìMxÙur÷Þk sðkLkku níkku. «u{Lkku yufhkh ÚkE òÞ íkku íku ykìMxÙur÷Þk sðkLkwt {ktze ðk¤u yuðku yuLkku Mð¼kð níkku. Ãkwhw íkuLku ¾qçk [kníkku nkuðkLke íkuLku øk¤k MkwÄe ¾kíkhe níke, yux÷u s íkuýu Ãkkuíku yLÞ fkuELku «u{ fhðkLkwt fu ÃkhýðkLkwt s rð[kÞwO Lk níkwt. ÃkrhðkhsLkku Ãký yux÷u s fkuE Ëçkký fhíkk Lknª. Ãkwhw ykìMxÙur÷Þk ¼ýíkku níkku íku Ëhr{ÞkLk s íku Ãkkuíku yuf ftÃkLke{kt yurõÍõÞwrxð íkhefu Lkkufheyu òuzkE økE níke yLku ÃkwhwLkwt ¼ýðkLkwt õÞkhu Ãkqhtw ÚkkÞ íkuLke hkn òuÞk fhíke. õÞkhuf çktLku ðå[u yk{ s VkuLk Ãkh ðkík Úkíke hnuíke, Ãkhtíkw Ãkwhw ykÔÞku yuðwt s çkÄtw Ãkqhwt ÚkE økÞwt! íku íkuLku {¤ðk ykÔÞku íÞkhu ¼khu WíMkkn MkkÚku íkuýu íÞktLke {e÷e Lkk{Lke Þwðíke MkkÚkuLkk íkuLkk yVuhLke ðkík fhe níke. yu ðkík Ëhr{ÞkLk Ãký yuýu õÞkhuÞ íkuLku íkuLkk «íÞuLkk «u{Lkku Rþkhku Ãký Lknkuíkku fÞkuo. yk íkku íkwt Lk {¤e yux÷u íkuLku Ãkhýwt Awt yu{ Ãký Lk fÌkwt, Ãký nðu íkuLkku fkuE yÚko Lknkuíkku. òufu, yuýu Ãkkuíku íkuLku ‘Ëøkku’ fÞkuo nkuðkLkwt fÌkwt níkwt íÞkhu fuðku íkuLkku ðktf fkZðk {ktzâku níkku? Ãkwhw»k nkuÞ s Au yuðk, su çkksw Zk¤ {¤u íku çkksw Z¤u. íkuLku òu íkuLkk «íÞu «u{ níkku íkku ÃkAe fu{ hkn Lk òuE þõÞku? {e÷e MkkÚku yVuh fhíke ðu¤k íku íkuLku fu{ ¼q÷e økÞku? íkuLke MkkÚku ÷øLkLkku rLkýoÞ ÷E ÷eÄku yu Ãknu÷kt fu{ ÃkqAâwt Ãký Lknª? ¾k÷e £uLzrþÃk

nkuÞ íkkuÃký ÃkqAe þfkÞ íkku ¾hwt Lku? yk íkku íkuLkk {Lk{kt s [kuhe níke. íkuýu ÷øLkLke òý fhe yk{tºký ykÃÞwt íku Ãký {kºk íkuLku s÷kððk {kxu s. Ãkwhw ykðku LkXkhku nþu íku íkku íkuýu MðÃLkuÞ Lknkuíkwt fÕÃÞwt. VkuhuLk sðk MkkÚku s yu fuðkuu çkË÷kE økÞku. ÃkkAku ËkÍTÞk Ãkh zk{ Ëuíkku nkuÞ yu{ fnuíkku níkku fu íku Ëhhkus ÞkË fhíkku níkku. íkku ÃkAe hkus VkuLk fu{ fhíkku Lknkuíkku? swêkzku. LkÚke òðwt yuLkk {uhus{kt. {khu nðu yuLke MkkÚku þwt? «Úk{k rË÷{kt Vhíke ÞkËkuLkk þkhzkÚke QXíke ðuËLkkLku yLkw¼ðíke rð[khku{kt ¾kuðkE níke íÞkhu s íkuLke {B{e ykðeLku çkku÷e, “yhu «Úk{k, íkwt nS íkiÞkh LkÚke ÚkE? [k÷ sÕkËe fh {kuzwt ÚkkÞ Au.” “þk {kxu íkiÞkh ÚkkWt? õÞkt sðkLktw {kuzwt ÚkkÞ Au?” «Úk{kyu yýøk{ku Ëþkoðe ¼ðkt [Zkðíkkt ÃkqAâwt. “fu{? íkLku íkku òýu fþe ¾çkh Lk nkuÞ yu{ ÃkqAu Au? Ãkwhw íkkhku £uLz Au, y{khku Lknª. yuLkkt ÷øLk Au yLku íkwt nS íkiÞkh Ãký LkÚke ÚkE, [k÷ [k÷ s÷Ëe fh, íkkhk ÃkÃÃkk Ãký íkiÞkh ÚkE økÞk Au.” “Lkk... ík{u òð {khu LkÚke ykððwt. ík{uÞ þwt íkiÞkh ÚkE økÞk Aku? LkÚke sðkLkwt fkuEyu Mk{ßÞk?” “òu çkuxk, ykÃkýkÚke yuLkk suðwt Lk ÚkðkÞ. ykÃkýu Ãký õÞkt ftE MÃküíkk ÚkE níke? yux÷u yu{kt yuLkku þwt ðktf? [k÷ çkuxk sðwt íkku Ãkzu s. yk¾hu yu íkkhku £uLz íkku Au s Lku!” fnuíkkt {B{eyu íkuLkk {kÚkk Ãkh nkÚk VuhÔÞku yuðe s yu hze Ãkze. {B{eyu yuLkkt yktMkw ÷qAe Mk{òðeLku íkiÞkh Úkðk fÌkwt. «Úk{kyu ÃkwhwLku øk{íkk ÃkÃko÷ f÷hLkwt Mku÷w ÃknuÞwO. íku Ãký òuíkku hne sðku òuEyu yuðwt Ëu¾kze ËuðkLkk RhkËu yuðe Mkßs ÚkE fu òýu íkuLkk ÃkkuíkkLkkt s ÷øLk nkuÞ. yk¾hu {B{e-ÃkÃÃkk MkkÚku íku {uhus níkk íku nkì÷ Ãkh ÃknkU[e. íkuyku fkh{ktÚke QíkheLku nku÷Lkk Ëhðksu ÃknkUåÞk íkku íÞkt Ãkwhwyu íku{Lku ykðfkhíkkt fÌkwt, “nkþ!... nwt íkku hkn òuE òuELku

Úkkfe økÞku níkku. Úkkuze ðkh MkwÄe Lk ykÔÞk nkuík íkku nwt s íÞkt ÷uðk ykðe òík.” “yk{ swyku íkku yuðwt s nkuÞ, Ãký nðu yk ðkze Au yux÷u çkÄwt [k÷u.” yu{ n¤ðkþÚke fnuíkk «Úk{kLke {B{eyu rM{ík fÞwO. íkuLkk rÃkíkkyu Ãký xkÃkMke Ãkwhkðe, “nk çkhkuçkh Au, Ãký y{Lku Ãknu÷uÚke fnuðwt òuEyuLku?” «Úk{kLku {B{e-ÃkÃÃkk yLku Ãkwhw ðå[u Úkíke ðkík{kt ftE Mk{òÞwt Lknª yux÷u yuýu íkuLke {B{eLku ÃkqAâwt, “þwt ðkík Au {B{e? yk fu{ ík{Lku ykx÷ku çkÄku ¼kð ykÃkðk {ktzâku Au?” “yu íkku ykÃku s Lku? yu yk¾hu íkkhku £uLz Au yLku y{u íkkhkt {B{e-ÃkÃÃkk Aeyu yux÷u...!” ðkík ykøk¤ [k÷u yu Ãknu÷kt s ÃkwhwLkk ÃkÃÃkk ÍzÃkÚke Ëkuzíkk ykðe nktVíkkt nktVíkkt çkkuÕÞk, “sÕkËe fhku nðu {ktz ËMk ÃktËh r{rLkx s çkkfe Au. {wwnqíko ðeíke sþu. {nkhks õÞkhLkk Wíkkð¤ fhu Au.” “nk...nk... [k÷ku [k÷ku” fnuíkkt Mkki Wíkkð¤u {tzÃk ÃkkMku ÃknkUåÞkt. «Úk{kLkku nkÚk ÃkfzeLku íkuLke {B{e íkuLku ðuËe ÃkkMku n¤ðuÚke ¾U[e økE. «Úk{kLku ftE Lkk Mk{òíkkt nkÚk Íkxfíkkt çkku÷e “yk þwt fhu Au {B{e? ykÃkýu ynª WÃkh {tzÃk{kt ykððkLke þwt sYh Au? [k÷ Lke[u.” “Lkk çkuxk, ynª íkkhu s ÃkwhwLke MkkÚku çkuMkðkLkwt Au.” “nU...?!!” «Úk{k ftE Lk Mk{òíkkt ykùÞoÚke çkku÷e. “nk...nk... «Úk{k yk søÞk íkkhe s Au..” fnuíkk çkksw{kt ykðe Q¼u÷k Ãkwhwyu íkuLkku nkÚk ÃkfzeLku íkuLku ÃkkuíkkLke çkkswLkk Ãkkx÷k Ãkh çkuMkkze yLku nMkíkkt nMkíkkt W{uÞwO, “çkku÷ Au Lku Mkh«kRÍ?” ykùÞoÚke yðkf ÚkE økÞu÷e «Úk{k çkÄwt Mk{S økE. íkuLku þwt çkku÷ðwt íkuÞ Lknª Mk{òíkkt n¤ðuÚke fÌkwt, “ykðwt s fhðwwt níkwt íku Ãknu÷uÚke fnuðwt níkwt Lku? Ãku÷e rçk[khe {e÷e õÞkt Au? yuLkwt þwt Úkþu? yuLkku shk íkku rð[kh fhku.” “yuLkku rð[kh fÞko ÃkAe s yk{ y[kLkf økkuXÔÞwt Au. çkhkuçkhLku {e÷e?” Ãkwhwyu Úkkuzu Ëqh Q¼u÷e ÞwðíkeLku ÃkqAâwt. íku LkSf ykðeLku «Úk{kLkk ¾¼k Ãkh nkÚk {qfíkkt çkku÷e, “{Lku Ãknu÷uÚke ¾çkh nkuík fu Ãkwhw ík{Lku «u{ fhu Au íkku ík{Lku çktLkuLku õÞkhLkkt Ãkhýkðe ËeÄkt nkuík. Ãkwhw {Lku øk{u Au yLku {khku £uLz Au Ãký yu ík{Lku [knu Au {Lku Lknª. nwt íkuLku rnÍhkíkku Lk òuE þfwt. yu íkku Mkkhwt ÚkÞwt fu ík{Lku yk{tºký ykÃkðk ykÔÞku yLku ík{u «u{ rðþuLke ðkík fhe, Lknª íkku ¼khu yLkÚko ÚkE òík. Ãkwhwyu ykðeLku {Lku Mk½¤e nfefík sýkðe yux÷u {U s íkuLku {khe søÞkyu ík{Lku çkuMkkzðk ykøkún fÞkuo. yk{ Ãký y{khk çktLku ðå[u ÷ð LkÚke {kºk £uLzrþÃk s Au. íkuLkk suðk {khk çkeò r{ºkku Ãký Au yux÷u shkÞ r[tíkk Lk fhíkk” fne yu nMke Ãkze. “nk, {e÷eLkk fnuðkÚke s {U íkkhk ÃkÃÃkkLku VkuLk fhe yk¾e nfefík MÃkü fhe, nwt íkLku s ÃkhýðkLkku nkuðkLkwt sýkÔÞwt Mk{S?” Ãkwhwyu íkuLkk ¾¼k Ãkh nkÚk {qfíkkt fÌkwt. yux÷k{kt s íkuLkk ÃkÃÃkk çkkuÕÞk, “nk çkuxk, ykLkkÚke ðÄw ykLktËLke ðkík fE nkuE þfu? {U íkkhe {B{eLku fÌkwt yLku y{u íkLku Mkh«kRÍ ykÃkðk ynª ykÔÞk MkwÄe ftE Lkk fÌkwt.” “ykun yu{ ðkík Au? yux÷u ykx÷e çkÄe Wíkkð¤ fhíkk níkk. ðkn çkÄk yuf ÚkE økÞk Aku yu{Lku? Ãký òu nwt...?” ðkõÞ Ãkwhw fhu íku Ãknu÷kt s økkuh {nkhksu çkq{ Ãkkze, “fLÞk ÃkÄhkðku MkkðÄkLk..!” yLku {tøk÷ &÷kufku ðå[u Vuhk Vhe hnu÷k íku çktLkuLku Ãkw»ÃkkuÚke ðÄkðíke {e÷eLkk [nuhk Ãkh yLkuhku ykLktË «Mkhe hÌkku níkku.

MktËuþ õ÷krMkVkEz yLku ßÞkurík»kLke ònuhkík ykÃkðk MktÃkfo fhku CMYK

øk{e økE níke yLku íkuLke MkkÚku r{ºkíkk fu¤ððkLkkt MðÃLkku òuíkku Ãký ykELkk yÇÞkMk{kt s zqçku÷e hnuíke yLku íkuLku [kLMk {¤íkku Lknª. íku rËðMku íkuuLku yuf÷e çkuXu÷e òuELku íkuýu ðkík þY fhe yLku íkuyku r{ºk çkLke økÞkt. ykELkkLku MkíkeþLkku çkurVfh Mð¼kð øk{e økÞku yLku MkíkeþLku ykELkkLke MkwtËhíkk yLku íkuLke ðkík fhðkLke MxkR÷ øk{e. òuíkòuíkk{kt fkì÷us Ãkqhe ÚkE. “ykELkk, {khk rÃkíkkLke yuf fur{f÷Lke Vuõxhe Au yLku {khu íku{kt nðu fk{ fhðwt Ãkzþu.” “¼÷u, nwt yÇÞkMk [k÷w hk¾eþ, {khu Mkeyu Úkðwt Au.” “fkuE ðktÄku Lknª. ykÃkýu Ãknu÷kt {uhus fhe ÷Eyu yLku íÞkh ÃkAe íkwt yÇÞkMk fhsu yLku nwt íkLku Ëhhkus {qfðk ykðeþ.”

Mkkð ÷e÷e ÷køkýeLkk õÞkt økÞk {k¤k? ¾kMk ð]ûkkuLke fÚkkyku Mkk[ðe hk¾ku ÃkkLk¾h{kt ðMktík zku. «ËeÃk Ãktzâk MkÃíkÃkËeLkk Vuhk VÞko níkk íkuLkwt ykELkkyu MkíkeþLke ykt¾ MkkÚku ykt¾ “íkku ÃkAeþw{u¤t?”ðíkktykÃkýu ÃkqAâwt.

“MkÃíkÃkËeLkk Vuhk {kºk yuf rðrÄ nkuÞ Au yLku íkuLkwt {n¥ð {khu {kxu yuf ½xLkk rMkðkÞ çkeswt ftE LkÚke.” Mkíkeþu ykELkk Mkk{u Lksh hk¾eLku s fÌkwt. “yLku ykÃkýu «u{ fÞkuo níkku íkuLkwt þwt?” “íku yuf r{ºkíkk níke yLku íkwt «u{ Mk{S çkuXe níke.” ykELkk MkíkeþLkk ykðk Lk^TVx W¥kh Mkkt¼¤eLku [qÃk ÚkE økE yLku çkuzY{{kt síke hne. nðu ftE çkku÷ðk suðwt níkwt Lknª. ykELkk yLku Mkíkeþ fkì÷usLkkt r{ºkku níkkt. ykELkkLku fkì÷usLkku íku rËðMk ÞkË níkku. íku yuf÷e fku{Mko fkì÷usLke fuLxeLk{kt çkuXe níke, íkuLke Mkk{u Ãkzu÷k fkìVeLkk fÃkLke fkìVe íkuLke su{ òýu fu rð[kh{kt nkuÞ íku{ Xtze Ãkze økE níke. ÃkheûkkLkwt rhÍÕx ykÔÞwt níkwt yLku íkuLkku «Úk{ ðøko ykðíkk Mknus{kt hne økÞku níkku. ykELkkLku íkku «Úk{ ðøko WÃkhktík Ãknu÷k ºký{kt ykððkLke yÃkuûkk níke. þk¤k{kt íku nt{uþkt Ãknu÷u Lktçkhu ÃkkMk Úkíke ykðe níke. íkuLku {urzf÷{kt yuzr{þLk {¤u íku{ níkwt Ãký íkuLku Mkeyu çkLkðwt níkwt yLku íkuýu çkÄkLkk ykùÞo ðå[u fku{Mko{kt «ðuþ ÷eÄku. fku{Mko{kt Mkk{kLÞ heíku {kuxk¼køkLkk rðãkÚkeoyku õ÷kMkLku çkË÷u çknkh Mk{Þ ÃkMkkh fhíkk yLku {kus {Míke fhíkk. ykELkkyu Ëhuf ðøko ¼Þko níkk yLku «kuVuMkhkuLke íku {kLkeíke níke. íkku ÃkAe íkuLkku «Úk{ ðøko fu{ Lk ykÔÞku íkuLkku rð[kh fhíke níke. “çkeS fkìVe {tøkkðwt?” yuf yðks ykÔÞku yLku íkuýu WÃkh òuÞwt. Mkk{u yuf Þwðf níkku. “ík{u ftE fÌkwt?” “nk, nwt çkkswLkk xuçk÷ Ãkh çkuXku níkku yLku ík{Lku òuíkku níkku. yuf heíku íkku ík{khk õ÷kMk{kt s Awt yLku nwt {ktz{ktz ÃkkMk ÚkÞku Awt. yhu, yk íkku nswt «Úk{ ð»ko Au yLku ykÃkýe ÃkkMku nsw çkeòt çku ð»ko Au. ík{u «Úk{ ðøko{kt ykððkLkku «ÞíLk fhòu yLku nwt Mkkhk {kfuo ÃkkMk ÚkðkLkku. yLku nk, {khwt Lkk{ Mkíkeþ Au.” yLku íku rËðMkÚke íkuykuLke r{ºkíkk þY ÚkE níke. ykELkkLku ÃkAeÚke ¾çkh Ãkze fu MkíkeþLkku Lktçkh çkeòu níkku yLku íku yuf nkurþÞkh rðãkÚkeo íkku níkku s, íku{ Aíkkt íku ¼køÞu s õ÷kMk ¼híkku. íku {kuxk ¼køku r{ºkku MkkÚku fìBÃkMk{kt økÃÃkkt {khíkku. çkÄkLku Úkíkwt yk yuf ÃkiMkkËkh rÃkíkkLkku Ãkwºk Au yLku fkì÷us{kt Võík {Míke fhðk ykÔÞku Au, Ãký çkÄkLku ¾çkh Lk níke fu íku yÇÞkMk ½hu fhíkku yLku íkuLke ÞkËþÂõík ÃkkðhVw÷ níke. íkuLku Þwðíkeyku MkkÚku {iºke çkLkkððkLkku yLku íku{Lke MkkÚku VhðkLkku Ãký þku¾ níkku. íkuLku ykELkk

yLku íku{ýu {uhus fÞkO. Ãký yuf ð»ko{kt s íku{Lku yuf Ãkwºk ykÔÞku yLku ykELkk íku{kt rçkÍe ÚkE økE. Mkeyu yuf íkhV hne økÞwt. Ãkwºk {kuxku ÚkÞku yLku ykELkkLku yuf rËðMk ÚkÞwt fu Mkíkeþ nðu íkuLke «íÞu Ãknu÷kt sux÷wt æÞkLk ykÃkíkku LkÚke. yuf r{ºk {khVíku ¾çkh Ãkze fu íku çkeS fkuE ÞwðíkeLkk «u{{kt Au yLku íku hkíku ykELkkyu ÃkqAâwt, “Mkíkeþ, íkkhe ÷kEV{kt çkeS Þwðíke ykðe Au, íku ðkík Mkk[e Au?” Mkíkeþu nMkeLku fÌkwt, “fu{ Lk ykðu? íkwt íkku yk¾ku rËðMk fk{{kt yLku y{h{kt rçkÍe hnu Au yLku...” “yux÷u?” “yux÷u {khu r{ºk Au yLku y{u Úkkuzk ð¾ík ÃkAe MkkÚku hnuðk sðkLkk Aeyu.” “íkkuu ÃkAe MkÃíkÃkËeLkk Vuhk{kt yk¾e ®sËøke MkkÚku hnuðkLkkt ð[Lk ykÃÞkt níkkt íkuLkwt þwt?” Mkíkeþu Vhe nMkeLku fÌkwt, “ßÞkt MkwÄe Ãkrík-ÃkíLke MkkÚku hnuíkkt nkuÞ íÞkt MkwÄe íku VuhkLke ®f{ík Au, yuf ð¾ík çktLku Aqxkt Ãkzu yux÷u íku VuhkLke fkuE ®f{ík hnuíke LkÚke yLku nwt zkÞðkuMko {kxu fuMk VkE÷ fhðkLkku Awt.” yLku íku síkku hÌkku. Úkkuze r{rLkxku{kt ykELkkLkkt çkÄkt MðÃLkku yLku òýu fu yk¾wt rðï çkË÷kE økÞwt. su heíku Mkíkeþ ðkík fhíkku níkku íku ÃkhÚke ykELkkLku ÚkÞwt fu nðu MkíkeþLku Mk{òððkLkku fkuE yÚko LkÚke. y{h A ð»koLkku níkku yLku yk Mk{Þ Ëhr{ÞkLk MkíkeþLkk rÃkíkkLkwt yðMkkLk ÚkE økÞwt níkwt. íkuLke {kíkk íkku íku Ãknu÷uÚke s Lknkuíkkt. ykELkkyu yk¾e hkík rð[kh fÞkuo yLku çkesu rËðMku Mkðkhu MkíkeþLku fÌkwt, “Mkíkeþ, {U rð[kh fhe ÷eÄku Au. íkwt {khkÚke y÷øk ÚkE þfu Au yLku nwt íkkhe ®sËøkeÚke y÷øk ÚkE òô Awt. nwt yk ½h{kt hnuðkLke Awt yLku íkLku AqxkAuzk ykÃkðkLke LkÚke yLku íkkhe ÃkkMku {khkÚke AqxkAuzk ÷uðkLkwt fkuE fkhý LkÚke yux÷u fkuE fkuxo íkLku AqxkAuzk Lknª ykÃku. y{h nðu Võík {khku Ãkwºk Au yLku íkwt íkuLku {kxu Ëkðku fheþ íkku Ãký fkuxo íkLku y{hLkku fçkòu Lknª ykÃku. çknw çknw íkku íkLku {rnLku yufkË rËðMk {¤ðkLke {tsqhe ykÃkþu Ãký..” “ykELkk, nwt íkLku...” “Mkíkeþ, {U ðkík Ãkqhe fhe LkÚke. yk ½h{kt íkkhu Vhe fËkrÃk ykððkLkwt LkÚke. íkkhe øk{u íkuðe nk÷ík nkuÞ fu íkkhe r{ºk íkLku AkuzeLku síke hnu íkkuÃký Lknª. {khu íkkhwt {w¾ VheÚke òuðwt LkÚke yLku y{h...” ykELkkyu çkq{ ÃkkzeLku y{hLku çkku÷kÔÞku, “çkuxk, íkkhk yk ÃkÃÃkkLku ykðòu fne Ëu, íku nðu Vhe fËe ynª ykððkLkk LkÚke yLku íkLku {¤ðkLkk LkÚke.” Mkíkeþ íkku ykELkkLku yk heíku ðkík fhíke òuELku yk¼ku çkLke økÞku níkku. “Ãký..” “nðu yuf þçË Lknª yLku íkkhku yuf ÃkiMkku Þ òuEíkku LkÚke. økwzçkkÞ yLku çkuxk, íkwt Ãký økwzçkkÞ fnu.” y{hu nkÚk Ÿ[ku fheLku fÌkwwt, “ÃkÃÃkk, økwzçkkÞ” (þe»kof ÃktÂõík : rËLkuþ ËuMkkE)

98240 21377, 9727682833

CMYK

k hrððkh k 3 ykìõxkuçkh k h010

Mkki Ãkh {{íkk ðhMkkðLkkhkt ÷r÷íkkçkkLkwt ¾qLk fkuýu fÞwO? Ãký Mkwýkðíkku. çkÄkÚke {kLkÃkkLk yLku MkL{kLk {u¤ðLkkhkt ÷r÷íkkçkk ÃkwºkLkk ðíkoLku Ëw:¾e hnuíkkt. rhÃkkuxohLke zkÞhe ykðkt «u{k¤ ÷r÷íkkçkkLkk Ãkux{kt økE fk÷u hkºku fku E yu Ahku ¼kUfe ËELku níÞk fhe Lkk¾u÷e. ¾qLk fÞko sÞhk{ {nuíkk ÃkAe ÷r÷íkkçkkLke ÷kune Lkªøk¤íke ÷kþLku Ãkxkhk{kt {qfe þk¤ {fkLk Ãkku÷eMkkuLkk çkqxLkk Ä{Ä{kxÚke økkS ËELku WÃkh økkË÷kt-økkuËzkt Lkk¾e ËeÄkt níkkt. Lkkufh QXâwt. yk {fkLk{kt hnuíkk ºkýuÞ ¼kzðkíkkuLku hk{÷k÷ QXu yu Ãknu÷kt s Mkðkh{kt ðnu÷k QXeLku Ãkqòyuf íkhV Q¼k h¾kÞk. çkeS íkhV yXâkðeMk-ºkeMk ÃkkX{kt ÷køke sLkkhk ÷r÷íkkçkk Lk Ëu¾kíkkt Lkkufhu Y{{kt ð»koLkku yuf ÞwðkLk Q¼ku níkku, su «Úk{ Lkshu s zkurfÞwt fÞwO. ÷r÷íkkçkk Lk Ëu¾kÞkt Ãký ÷kuneLkku hu÷ku Au÷çkxkW yLku ykze ÷kELku [Ze økÞku nkuðkLkwt yLkw¼ðe Ëu¾kíkkt íku çkq{ Ãkkze QXâku yLku çkÄkt Ëkuze ykÔÞkt Ãkku÷eMk ELMÃkuõxhu {kÃke ÷eÄu÷wt. ºkeS íkhVLkk ¾¼k Ãkh níkkt. Ãkku÷eMkLku VkuLk fhkÞku. Ãkku÷eMku ykðeLku íkÃkkMk ¾uMk Lkk¾eLku Úkh-Úkh Äúqsíkku yLku [f¤ðf¤ ykt¾kuÚke fhe. ÃkxkhkLke ytËhÚke ÷r÷íkkçkkLke ÷kþLku çknkh [khuÞ çkksw òuÞk fhíkku ½hLkkufh hk{÷k÷ Q¼ku níkku. fZkE. Vkuxk ÷uðkÞk, ®Vøkhr«Lx yuõMkÃkxo fk{u ÷køÞk “ík{u ynª ykðku. þwt Lkk{ ík{khwt?” RLMÃkuõxhu yuf yLku ÷r÷íkkçkkLkk {]íkËunLku ÃkkuMx{kuxo{{kt {kuf÷e ¼kzðkíkLku Eþkhku fheLku LkSf çkku÷kÔÞku. yÃkkÞku. ykx÷e fk{økehe ÃkíÞk ÃkAe Ãkku÷eMk “S.. þt¼wLkkÚk.. Mkknuçk...” ELMÃkuõxhu yuf ÃkAe yuf ¼kzðkíkkuLkkt rLkðuËLkku ÷uðkLkwt “fk÷u hkºku õÞkt níkk yLku þwt fhíkk níkk?” þY fÞwO. ¼kzðkíkku þt¼wLkkÚk, {Lknh÷k÷ yLku þt¼Lw kkÚk ÃkkuíkkLkwt çkÞkLk ÷¾kððk {ktzâku. “çkÄkLkk rðïrsíkLkkt rLkðuËLkku ÷øk¼øk yufMkh¾kt s níkkt. [nuhk Ãkh ¼Þr{r©ík Ëw:¾ níkw.t Ëw:¾ fu{ Lk nkuÞ? fk÷u ºkýuÞ sýkt hkºku Ãkkuík-ÃkkuíkkLkk Y{{kt MkqE økÞu÷k. hkºku fkuE LkhkÄ{u ÷r÷íkkçknuLkLku AheLkk ½k ÍªfeLku {khe ÷r÷íkkçkkLkwt yk {fkLk ¾qçk rðþk¤ níkwt. WÃkhLkk {k¤u LkkÏÞkt níkkt. ÷r÷íkkçknuLk fktE ¾k÷e ÷r÷íkkçknuLk [kh f{hk níkk. íku{ktÚke ºký{kt yk ºkýuÞ ¼kzðkíkku Lknkuíkkt, yu ÷r÷íkkçkk níkkt. ºkýu-ºký hnuíkk níkk. ßÞkhu Lke[uLkku yuf Y{ ¼kzðkíkku yLku íkuLkku Ãkrhðkh, ÷r÷íkkçkkLkku, íkuLke çkkswLkku Y{ Ãkwºk ÷r÷íkkçknuLkLkku yufLkku yuf Ërûký økwshkíkLkk yuf rfþkuhLkku níkku. ßÞkhu ºkeòu Y{ Au÷çkxkW yLku ykze ÷kELku [Ze þnuh{kt y{eh ð]ØkLke ¾k÷e hnuíkku. yk ¾k÷e Y{Lkku økÞu÷ku Ãkwºk rfþkuh yLku ½hLkkufh níÞk fheLku ÷kþ Ãkxkhk{kt WÃkÞkuøk ½hLkkufh hk{÷k÷ ½ýe hk{÷k÷... çkÄktLkkt yu ÷r÷íkkçkk ðkh Mkqðk {kxu fhíkku. òufu, yu níkkt. ¼kzðkíkkuLku ÃkwºkLke su{ {qfe ËuðkE. ¼kzðkík yLku ºkeò Y{{ktÚke Mkqyu yuðwt Ãký Ä{fkðíkkt, rLkcwh ½h{kr÷f su{ {]íkfLkk Ãkwºk Ãkh þtfk Lknkuíkwt. hk{÷k÷ yuf÷ku s níkku ¼kzkLke ÃkXkýe W½hkýe fhíkkt yLku fheLku Ãkku÷eMk ytÄkhk{kt yux÷u Y{{kt, rf[Lk{kt fu nku÷{kt ¼kzðkíkLke ÃkíLke fu çkk¤fku çke{kh yÚkzkíke hne. yk¾hu øk{u íÞkt ÷tçkkðe Ëuíkku yLku Ãkzu íkkuÃký Ãkkuíku s økktXLkk ÃkiMkk ¾[eoLku ÷r÷íkkçknuLkLku íkuLkku ðktÄku Ãký nuLz hkE®xøk yuõMkÃkxoLkk Lknkuíkku. íkuLku heûkk{kt nkuÂMÃkx÷u ÷E síkk. 61 ð»koLke ô{hu Ãký ÷r÷íkkçkk rhÃkkuxou ¼ktzku Vkuze ¼kzðkíkkuLkkt rLkðuËLkku ÃkAe ÞwðkLkLku þh{kðu yuðe ËkuzkËkuz fhe LkkÏÞku... Ãkku÷eMku rfþkuhLkwt Mxux{uLx ÷uðkLkwt þfíkkt níkkt. ÷r÷íkkçkk ÷zu fu ðZu þY fÞwO. Ãkku÷eMk ELMÃkuõxh yk{kt XÃkfku ykÃku fu ÃktÃkk¤u... yuf {kLke ðÄw [kifLLkk çkLÞk, fkhý fu {{íkk íku{ktÚke ðhMkíke çkÄkLku yLkw¼ðkíke. òufu, rfþkuh þf{tË íkhefu MkkiÚke {sçkqík Lkk{ ÷r÷íkkçkkLkk yk íku{kt yÃkðkË níkku. ÷r÷íkkçkkLkku Mkøkku Ëefhku rfþkuh ÃkwºkLkwt s níkwt. ÷r÷íkkçkkLkk Y{{kt yuf ftfkuíkhe ÃkhÚke Mk{sýku ÚkÞku íÞkhÚke s ykze ÷kELk Ãkfze ÷eÄu÷e. ÷¾ký Ãký {¤u÷wt fu {khku Ëefhku ykze ÷kELku [Ze ykze ÷kELk yuðe {sçkqík ÃkfzkE økÞu÷e fu økÞku Au íkuLkwt {Lku Ëw:¾ Au. yk ÷¾ký ÷r÷íkkyu s ÷ÏÞwt ÷r÷íkkçkkLkk ÷k¾ «ÞíLkku Ãký íkuLku MkeÄk hMíku ÷kððk{kt nkuðkLkwt Ãkku÷eMk {kLke hne níke yLku yux÷u rfþkuhu s Lkkfk{ hÌkkt níkkt. ykzkuþe-Ãkkzkuþe ¼kzðkíkku yLku Mkøke {kíkkLku {khe Lkk¾e nkuÞ íkuðe þtfk «çk¤ çkLke ½hLkkufh Mkrník çkÄk ÷r÷íkkçkkLke ¾qçk s Eßsík níke. Ãkku÷eMku rfþkuhLkwt rLkðuËLk LkkUÄðkLkwt þY fÞwO. (ðÄw ykðíkk ytfu) fhíkkt, {kLk ykÃkíkk. Ãký Mkøkku Ëefhku øk{u íÞkhu Aýfk (MkíÞ½xLkk : íkMkðeh yLku Lkk{ «íkefkí{f Au) fhe ÷uíkku, ðz[fkt ¼híkku yLku ÷r÷íkkçkkLku ¾he-¾kuxe

rð

ðirËf yÚkoþk† «k. ykh. Mke. ÃkkuÃkx ykÃkýu ¼khíkeÞ {qzeðkËLkwt øk Þkyð÷kuMkÃíkknu fLk fÞwO níkwt. íkuðe s heíku yksu

¼khíkeÞ Mk{ksðkËLkwt rLkfx ËþoLk fhðwt Au. Mk{ksLkk MkkÄLk rðÃkLLk þkur»kík ðøkoLku {qzeðkËLke rðf]ríkykuLke ÞkíkLkk{ktÚke {wõík fhðk {kxu fk÷o {kõMkuo 20{e MkËeLkk «kht¼{kt Mk{ksðkËLke ðifÂÕÃkf yÚkoÔÞðMÚkk ykÃke.20{e MkËeLkk {æÞ¼køk MkwÄe{kt íkku rðïLkk ½ýk çkÄk Ëuþku Mk{ksðkËLkk ykf»koýÚke Mkt{kurník ÚkE økÞk níkk, Ãkhtíkw yu s Mk{ksðkË 20{e MkËeLkk ytík Ãknu÷kt íkku hrþÞk suðk íkuLkk yøkúýe ÃkwhMfíkko Ëuþ{ktÚke s Ãk¥kkLkk {nu÷Lke {kVf s{eLkËkuMík ÚkE økÞku. Mkki «Úk{ íkku {kõMkoLkk Mk{ksðkËLkku sL{ fwËhíke «r¢ÞkÚke Lknª, Ãkhtíkw {qzeðkËLkk ríkhMfkh{ktÚke sL{u÷e «ríkr¢Þk{ktÚke ÚkÞku Au. «íÞk½kíke rð[khÄkhk ÷ktçkku ð¾ík fuðe heíku Sðe þfu? çkeswt, {kõMkoLkk Mk{ksðkË{ktÚke ¾kLkøke r{÷fíkLkk yrÄfkhLkku MktÃkqýo AuË Wzkðe ËuðkÞku, su y«kf]ríkf níkwt. yLku ºkeswt, {qzeðkËLkk ytrík{ AuzkLkk «íÞk½kík YÃku {kõMko ©e{íkkuLke MktÃkr¥k hkßÞLkk nkÚk{kt MkkUÃke ËELku økheçkku ðå[u íkuLke Mk{kLk ðnU[ýe fhðkLkku ykøkún hk¾íkk níkk. fwËhíkLkk «kf]ríkf rMkØktík «{kýu ykŠÚkf Mk{kLkíkk yfwËhíke Au, yMk{kLkíkk s «kf]ríkf Au. fwËhíku Mk{økú rðï{kt fkuE Ãký çku {kLkðeLkk [nuhk Mk{kLk LkÚke çkLkkÔÞk. çku ÔÞÂõíkykuLke çkwrØ yLku ykðzík fwËhíku yuf Mk{kLk LkÚke çkíkkÔÞk. {k¤e çkøke[kLke {UËeLke ðkzLku fkíkhÚke fkÃkeLku Mk{kLk Ÿ[kELke yksu çkLkkðþu íkku Ãký ykðíke fk÷u VheÚke yMk{kLk çkLke sþu. ðÄw çk¤ðkLk Akuz ykuAk þÂõíkþk¤e Akuz fhíkkt ðÄw ÍzÃkÚke rðfkMk Ãkk{eLku {kÚkwt Ÿ[wt fkZe ÷uþu. íkuðe s heíku Mk{ksLkk Ãký çkLkðwt Mðk¼krðf Au. ykŠÚkf Mk{kLkíkk þõÞ s LkÚke, fkhý fu íku yfwËhíke Au. yLku AuÕ÷u, ykŠÚkf Mk{kLkíkk {kxuLkku {kõMkoLkku hMíkku Lkfkhkí{f níkku. íkuyku {kuxe ÷exeLku fkÃke Lkk¾eLku LkkLke ÷exeLke Mk{fûk çkLkkðe ËELku Mk{kLkíkk ÷kððk {køkíkk níkk. ©e{tíkkuLkkt {kÚkkt ðkZeLku íku{Lku Lke[÷k ðøkoLke Mk{ûk ÷kððk {køkíkk níkk. yk çkÄkt fkhýkuÚke {kõMkoLkku Mk{ksðkË ÷ktçkwt Sðe Lk þõÞku. {kõMkuo Mk{ksLke Mk{MÞkLkwt rLkËkLk fÞwO, Ãkhtíkw íkuLkku ÞkuøÞ WÃk[kh íkuLke ÃkkMku Lk níkku. yk WÃk[kh {kºk ¼khíkeÞ rð[khÄkhk ÃkkMku hnu÷ku Au. {kõMkuo {kºk ÄLkLke Mk{kLkíkkLkku rð[kh fÞkuo, Ãkhtíkw {LkLke Mk{kLkíkkLkku íkuLku rð[kh s ykÔÞku Lknª. Mkk[e yLku þkïík Mk{kLkíkk ÄLkÚke Lknª, Ãkhtíkw {LkÚke ykðu Au íku rð[kh {kõMkoLku ykÔÞku s LkÚke. ÄLkLke Mk{kLkíkk íkku Mk{ks{kt fËe Ãký ykððkLke s LkÚke, fkhý fu íku yfwËhíke Au. {Lk{ktÚke WËT¼ðu÷e Mk{kLkíkk s Mkk[e Au yLku íku ¼rõíkLke çkuXf WÃkh rMkØ ÚkE þfu Au. ykŠÚkf ÔÞðnkhku{kt EïhLku MkkÚku hk¾ðkÚke íku þõÞ çkLke þfu Au. ¼khíkeÞ ðuËktík {wsçk «kýe{kºkLkk ÓËÞ{kt yuf s Eïh rLkðkMk fhu Au. «kýe{kºkLkwt ÓËÞ EïhLkwt {trËh Au “Eïh: Mkðo ¼qíkkLkkt ÌËÞu»kw ríkcrík” yuðwt ¼økðkLku Ãkkuíku s

ðÄw ðkík fhðkLke fkuE sYh LkÚke.. ZuLkT xT ýuLkT...!

yLkwMktÄkLk þçËMktøkík

fhíkk nþu fu suLkkÚke çkeòLku ºkkMk ÚkkÞ yÚkðk yu ÷kufku Úkkfe òÞ. yÚkðk yu{ Ãký çkLÞwt nkuÞ fu yu ÷kufkuLku fk{ fhe ykÃkLkkhk ÷kufku s yuðk {éÞk nkuÞ fu suyku ºkkMkËkÞf heíku fk{ fhíkk nkuÞ yLku yuLkk fkhýu «Úk{ ÔÞtøÞkÚko{kt yLku íÞkhçkkË þçËkÚko{kt fk{ fhðwt, Lkku yÚko ‘ºkkMk ykÃkðku’ çkLke økÞku nkuÞ yuðwt çkLke þfu. EðLk, yksu Ãký Mkhfkhe ¾kíkktyku{kt yLku {kuxe {kuxe ftÃkLkeyku{kt y{wf ÷kufku fk{ s yuðe heíku fhíkk nkuÞ Au fu yuLkk fk{Lku work fnku fu irk fnku, fkuE Vhf Lk Ãkzu..! yk{uÞ ðÄkhuÃkzíkk ðfo{ktÚke s irk sL{u Au Au... yux÷u... irk þçËyu yuLkk 'to work' ðk¤k yÚkoLkwt yLkwMktÄkLk MkkðuMkkð økw{kðe ËeÄwt Au yu{ MkkðuMkkð {kLke ÷uðwt y{Lku Úkkuzwt irksome ÷køku Au.çkkÞ Ä ðu, irk þçËyu ytøkúuS ¼k»kk{kt ÃkøkÃkuMkkhku fÞko ÃkAe irksome (ftxk¤ksLkf, ºkkMksLkf), irksomely (ºkkMkÃkqðof) íkÚkk irksomeness (ftxk¤ku, ºkkMk) suðkt rðrðÄ YÃkku Äkhý fheLku XefXef yûkhrðfkMk íkÚkk Úkkuzku-½ýku yÚkorðfkMk Ãký MkkæÞku Au. Ãkkuíku shk Ãký irksomensess yLkw¼ÔÞk ðøkh ÃkkuíkkLkku ‘ºkkMkËkÞf’ yÚko ykÃÞu s òÞ Au, ykÃÞu s òÞ Au. òufu irksome þçË Ãkkuíku Úkkfe òÞ Au, íÞkhu õÞkhuf - õÞkhuf annoying, burdensome, humdrum, monotonus tedious, tiresome, wearisome, weary, wearing ðøkuhu þçËku Ãký íkuLke çkË÷e ¼hu

Au. yÚkkoíkT, çkeò þçËku MkkÚku yuýu ‘ykŠÚkf’ MktçktÄku Ãký Mkkhk yuðk rðfMkkÔÞk Au. yk çkÄk þçËku yzÄe hkíku Ãký fk{ Ãkzu íkku, yuf Ãký YrÃkÞku ÷eÄk ðøkh irksome Lku çkË÷u yuLkk suðku s yÚko ykÃkðkLkwt fk{ fhe ykÃku Au. yuf [ku¾ðx yu Ãký fhe ÷Eyu fu MkkRçkurhÞkLkk {wÏÞ þnuh Irkutsk (EfoxTMf) MkkÚku irk r¢ÞkÃkËLku fkuE s ÷uðk-Ëuðk LkÚke. nk.. EfoxTMf þnuh{kt hnuðkLkwt fkuELku irksome yux÷u fu ftxk¤k¼ÞwO ÷køkíkwt nkuÞ íkku yuLkk {kxu þnuhLkk Lkk{{kt ykðíkk «Úk{ ºký yûkhku sðkçkËkh LkÚke. çkeS yuf [ku¾ðx : yfoÍ{ {kýMk õÞkhuÞ ðfoÍ{ nkuíkku LkÚke yLku ðfoÍ{ {kýMk õÞkhuÞ yfoÍ{ nkuíkku LkÚke. Aíkkt RríknkMk yuðwt fnu Au fu {kuxk¼køkLkk ÷kufkuLku ðfoÍ{ {kýMk yfoÍ{ s ÷køÞku Au. ík{Lku òu ðfoÍ{ {kýMk yfoÍ{ ÷køkíkku nkuÞ íkku Mk{sòu fu ík{khe ykt¾Lku Lknª Ãký árüLku [~{kt ykÔÞkt Au... Irk þçË rðþu ðkíkku òu ykÃkLku irksome ÷køkíke nkuÞ íkku ykÃkLku ðÄw ðkíkku ðkt[ðk - Mkkt¼¤ðkLkku fkuE n¬ LkÚke yLku irksome Lk ÷køkíke nkuÞ íkku ykøk¤

----------------------------ðMkwtÄhkLkkt ðnuíkkt ðnuý

“fu{ Lk çkLku? yuLkku çkkÃk yksu yk Ähíke WÃkh çkuXku LkÚke íkuÚke nwt s yu{Lkku çkkÃk Awt yLku nwt fnwt íku{ ík{khu fhðwt òuEyu. fkuELkkt rË÷ Ëw¼kÞ Lknª. yu{Lkk fwËhíke n¬Lku AeLkðe ÷uðkÚke ÃkkÃk{kt ÃkzkÞ!’’ ¼økíku ¼khu {Úkk{ý MkkÚku Mk{sqíkeLke [kuÃkkx {ktzðk Aíkkt çkÄwt s ÔÞÚko økÞwt Lku rË÷{kt ËËo MkkÚku ÷ªçkk ¼økíku ÃkkuíkkLke ÄhíkeLku AuÕ÷k swnkh fÞko. Vhíkkt Vhíkkt ynª sqLkkøkZ ykðe økÞk. yu{Lku yu{Lkk fktzk çk¤ WÃkh ¼khu ykí{©Øk níke. nkÚk{kt fwnkzku ÷eÄku yLku ÷kfzktLkk ¼khk WÃkkzeLku ðu[ðkLkwt þY fÞwO. rË÷{kt shkÞu nh¾þkuf Lknª yuf ykuhze ¼kzu ÷ELku íÞkt XheXk{ ÚkÞk. çkÃkkuh ÃkAe ¼õík LkhMkiÞkLke su{ ¼økðkLkLku ykhkÄðk Ëk{kuËhfwtz ¼ýe ðÞk òÞ! ytíkhLkk W{tøku WÃkhðk¤kLke ykhkÄLkk fhðk {ktzâk. òíku hkux÷k ½zu Lku rLkhktíkLke LkªËhu hkík ðeíkkðu. hkusLkku ykðku ykðku ¢{ Ãkkt[-A {rnLkk [kÕÞku ÃkAe ftEf çkeòu ÄtÄku fhðk yu{ýu rð[kÞwO. ðkMkýkuLku f÷kE fhðkLkk yu fMkçke ÚkÞk. nk, ÷ªçkk ¼økíkLku ½h Akuzâu çknw ÷ktçkku Mk{Þ Úkíkkt yksu íku{Lkk ºkýu Ëefhk yu{Lku økkuíkíkk økkuíkíkk ynª ykðe økÞk Au. «kht¼{kt sýkÔÞk {wsçk Mkk{Mkk{u ðkíkkuLkku Ëkuh MktÄkýku Auðxu ¼økíku fÌkwt, ‘‘yhÄe s{eLk {LkSLkk ËefhkykuLku ykÃke Ëku íkku ½hu ykðwt.” “çkkÃkwS, y{u ykÃkLkk rË÷Lke ðkík rð[kheLku s yxkýu ynª ykÔÞk Aeyu. ykÃk su çkíkkðku íku s{eLk y{ku íku{Lku ykÃke ËEþwt, {kuxkyu ðkík fhe.” þçËku Mkkt¼¤eLku ¼økíkLkk rË÷{kt «fkþÃkwts ÃkÚkhkE hÌkku. yu{Lke ykt¾ku{kt y{]ík Lkeíkhíkwt nkuÞ íkuðwt á~Þ ¾zwt ÚkÞwt. {ktzðk økk{u ykðeLku ÷ªçkk ¼økíku ßÞkhu yzÄe s{eLk {LkSLkk ËefhkLku ËeÄe íÞkhu çktLku fwxwtçkku{kt ðkMktíke ðkÞhku rn÷ku¤k ÷E hÌkku. økk{ «þtMkkLkkt Ãkw»Ãkku [zkðe hÌkwt. ÷ªçkk ¼økíku {sqhe îkhk YrÃkÞk çku nòhLke çk[ík fhu÷e íku{ktÚke ºkeMk ðe½kt s{eLk ðu[ký hk¾e AkufhktLku ËeÄe ÃkAe Vhe sqLkkøkZLke ðkxâ Ãkfze ÷eÄe. ßÞkt Ëk{ ÷ELku ËefheykuLkkt ÷øLk Úkíkkt yu ½h{kt ¼sLk fhðk Ãký yk ¼økík zøk {ktzíkk Lknª. (fÚkkçkes : Mð. Ãkªøk¤þe¼kE ÷e÷k, ò{Lkøkh)

----------------------------Mk[hk[h

«ðËkLkwt «fkþLk rðÞuLkk, ykìMxÙeÞkÚke þY fhkÞwt níkwt. yk y¾çkkh hkusuhkus ‘Ëký[kuhe’ yk[heLku Mk{økú hrþÞk{kt ÃknkU[kzðk{kt ykðíkwt yLku òuðkLke ðkík yu Au fu íÞkhu ¢ktríkLkk {knku÷{kt yk¾wt hrþÞk yk y¾çkkhLke hkn òuíkwt. «ðËkLkk «kht¼fk¤{kt xÙkuxTMfe WÃkhktík yuzkuÕV òuVu, {íðuÞ Mfkuçku÷uð yLku rðõxh fkuÃk suðk hrþÞLk ¢ktríkfkheyku «fkþLk fkÞo{kt òuzkÞk níkk, su{ktLkk fux÷kfu ykŠÚkf MknÞkuøk Ãký Ãkqhku

¼khíkeÞ yr¼øk{ MktÃkr¥kLke ÃkwLk: ðnU[ýe EïhLkk Mðefkh îkhk fhðkLkwt fnu Au. ©e{tíkkuyu «kÃík fhu÷e MktÃkr¥k EïhLke f]ÃkkLkwt s V¤ Au íku ¼kðLkkLkku Mðefkh fheLku ©e{tíkkuyu ÃkkuíkkLke f{kýeLkku y{wf ¼køk ¼økðkLkLkk ¼køk íkhefu swËku fkZðku s òuEyu íkuðe ykÃkýkt þk†kuLke yk¿kk Au. þk†ku f{kýeLkku Ëþ{ku ¼køk «íÞuf ÔÞÂõíkyu ¼økðkLkLkk ¼køk íkhefu swËku fkZðkLke yk¿kk fhu Au.

¼Âõík ykÄkrhík Mk{ksðkËLkku yr¼øk{

økeíkk{kt fÌkwt Au. yLku “Þk Ëuðe Mkðo¼qíku»kw þÂõíkYÃkuý MktÂMÚkíkk” yuðwt «{ký MkÃíkþíke [tzeÃkkX{kt ykÃku÷wt Au. nðu òu «kýe{kºkLkk ÓËÞ{kt yuf s EïhLkku ðkMk nkuÞ íkku çku ÔÞÂõík yuf s nkuE þfu? ÃkË yLku «ríkck íku{s Mk¥kk yLku MktÃkr¥kLke su yMk{kLkíkk Ëu¾kÞ Au íku íkku SðLkLkk çkkÌk fku[÷kLke yMk{kLkíkk Au yLku íku íkku {kýMku s f]rºk{ heíku Q¼e fhu÷e Au. øktøkks¤Lke ÷kuxe {kxeLke nkuÞ fu MkkuLkkLke, íkuLke ytËhLkwt øktøkks¤ íkku yuf s Au yLku yufMkh¾wt s Ãkrðºk Au. {kxe fu MkkuLkwt yu íkku {kºk çkkÌk ykðhýLkku s ¼uË Au. ¼khíkeÞ ík¥ð¿kkLk yk çkkÌk ¼uËLku Lknª, Ãkhtíkw ¼eíkhLke Mk{kLkíkkLku MkíÞ Mk{su Au. “ykí{ðíkT Mkðo ¼qíku»kw” òuðkLke árü ¼khíkeÞ árü Au. {kõMkoLku yk fÕÃkLkk ykðe s LkÚke. ¼khíkeÞ Mk{ksðkËLkwt «kýík¥ð Eïh Au. yuf s søkíkrÃkíkkLkk MktíkkLk íkhefu ©e{tíkku økheçkkuLku f[zkÞu÷ku fu þkur»kík ðøko Lknª Mk{ks{kt ÃkkuíkkLkk LkkLkk ¼kE YÃku swyu yLku ÃkkuíkkLke MktÃkr¥kLkku WÃkÞkuøk íkuLku nqtV ykÃkðk {kxu fhu íku ¼kðLkk WÃkh ykÃkýku Mk{ksðkË Q¼ku Au. {kõMko fnuíkk níkk fu Mk{ksLkku WÃk÷ku ðøko Lke[÷k ðøkoLku õÞkhuÞ WÃkh ykððk Ëuíkku LkÚke, Ãkhtíkw íku{Lke yk {kLÞíkk Ãkqðoøkúrník níke. ykŠÚkf ÔÞðnkhku{kt òu EïhLku MkkÚku hk¾ðk{kt ykðu

Ãkkzâku níkku. «ðËkLkwt «fkþLk fhkÞwt íÞkhu xÙkuxTMfe Ëuþðxku ¼kuøkðe hÌkk níkk yLku íkuLku fkhýu s ykìMxeÞk{kt níkk, fkhý fu Íkh þkMkLk{kt MkkBÞðkËe rð[khfku {kxu søÞk níke s Lknª. xÙkuxTMfeyu ®sËøkeLkkt yLkuf ð»kkuo hrþÞk çknkh rðíkkððkt Ãkzâkt níkkt. f{LkMkeçk ðkík yu Au fu MkkBÞðkËe Lkuíkkyku MkkÚkuLkk {ík¼uËkuLku fkhýu Míkkr÷LkLkk fk¤{kt Ãký íku{ýu ËuþðxkLke Mkò ¼kuøkððe Ãkze níke. hrþÞkLke ykìõxkuçkh ¢ktrík{kt ÷urLkLk ÃkAe su{Lkwt Lkk{ ÷uðkíkwt níkwt yuðk xÙkuxTMfeyu rnx÷h MkkÚku Míkkr÷Lku fhu÷k þktríkfhkhLkku rðhkuÄ fhu÷ku. xÙkuxTMfe ykðk fux÷kf {wÆu MkhfkhLkku rðhkuÄ fhíkk hÌkk níkk yLku íkuLku fkhýu íkuyku þkMkfkuLke økwzçkwf{kt fËe hÌkk Lknkuíkk. hrþÞk{kt ÍkhþkneLkku ytík ykÔÞku yLku çkkuÕþurðf ¢ktríkLke MkV¤íkk çkkË hrþÞk{kt MkkBÞðkËe Mkhfkh yÂMíkíð{kt ykðe níke. «ðËkLkku «¼kð Mk{økú hrþÞk{kt yux÷ku níkku fu E.Mk. 1912{kt MkuLx ÃkexTMkçkøkoÚke íkuLkwt Vhe «fkþLk þY fhkÞwt níkwt. òufu, xÙkuxTMfeyu þY fhu÷k «ðËk yLku MkkBÞðkËe Mkhfkhu þY fhu÷k «ðËk y¾çkkh{kt s{eLk ykMk{kLkLkku íkVkðík níkku, fkhý fu hrþÞk{kt ftE ÷kufþkne Lknkuíke. y¾çkkhku {wõík Lknkuíkkt. yu{ktÞ «ðËk íkku fBÞwrLkMx ÃkkxeoLke MkuLxÙ÷ fr{xeLkk {w¾Ãkºk íkhefu s «fkrþík Úkíkwt hÌkwt. {q¤ «ðËkLke {n¥ðÃkqýo ¼qr{fk yu níke fu íkuýu hrþÞLk fk{ËkhkuLku MktøkrXík fhðk{kt {n¥ðÃkqýo Vk¤ku ykÃÞku níkku. hrþÞkLke çkkuÕþurðf [¤ð¤ þY ÚkE [qfe níke íÞkhu fkÞofhku yLku Lkuíkkyku ðå[uLkk ði[krhf {ík¼uËku {Lk¼uË{kt VuhðkE Lk òÞ yLku MkkBÞðkË{kt {kLkLkkhk Lkuíkkyku-fkÞofhku ðå[u yufíkk s¤ðkÞ yuLke íkuýu ¾kMk fk¤S ÷eÄe níke. ¢ktrík fu yktËku÷Lk{kt òu Vktxk Ãkze òÞ íkku íkuLke yMkhfkhfíkk çk[íke LkÚke. hrþÞLk ¢ktrík{kt MktøkrXík çk¤ fk{ fhe þõÞwt, íku{kt «ðËkLke [kðeYÃk ¼qr{fk hne níke. òufu, Íkhþkne ð¾íku «ðËkLkku su r{òs níkku, íku MkkBÞðkËe MkhfkhLkk økk¤k{kt {ku¤ku Ãkze økÞku níkku. íku MkhfkhLkwt ðk®sºk çkLke økÞwt níkwt, yu{ fnuðk{kt Ãký yrík~kÞkuÂõík LkÚke. xÙkuxTMfeyu íkuLku þY fÞwO íÞkhu hrþÞLk Mkku~Þ÷ zu{ku¢urxf LÞqÍ ÃkuÃkh íkhefu «fkrþík fÞwO níkwt, Ãký fBÞqrLkMx hrþÞk{kt ÷kufíkktrºkf ðkíkkðhý ykððkLku ÷øk¼øk yuf yk¾e MkËeLke ðkh níke. «ðËk Ëe½ofk÷eLk y¾çkkh íkhefu 1912Úke ÷ELku Auf 1991 MkwÄe fBÞwrLkMx ÃkkxeoLkk {w¾Ãkºk íkhefu «fkrþík Úkíkwt hÌkwt, Ãkhtíkw yk økk¤k{kt ÷urLkLk fu Míkkr÷Lk suðk þkMkfku rðhwØ íku{kt õÞkhuÞ fþwt AÃkkÞwt s Lknkuíkwt, íkuLku fkhýu «ðËkLke økýLkk õÞkhuÞ {nkLk y¾çkkh íkhefu fhe þfkÞ yu{ LkÚke. y÷çk¥k, hrþÞk{kt «ðËk Lkk{ Mk{k[kh yLku y¾çkkh MkkÚku yux÷e nËu ÷kuf{kLkMk{kt [kUxe økÞwt níkwt fu íÞkt yksu Ãký fkuE y¾çkkh çknkh Ãkzu íkku íkuLke ykøk¤ fu ÃkkA¤ «ðËk ÷¾ðwt òýu sYhe Au. y¾çkkhLkk Lkk{{kt òu «ðËk þçË Lkshu Lk [zu íkku

CMYK

íkku yk Ãkqðoøkúrník {kLÞíkk y«Míkwík çkLke òÞ Au. ¼khíkeÞ rð[khÄkhk Ãký MktÃkr¥kLke ÃkwLk: ðnU[ýe îkhk ©e{tíkkuLke MktÃkr¥kLkku «ðkn økheçkku íkhV ð¤u íkuLkku sYh Mðefkh fhu Au, Ãkhtíkw yk ÃkwLk: ðnU[ýeLkwt [k÷fçk¤ fkÞËku Lknª, Ãkhtíkw EïhðkË Au. Ãkrù{Lkk yÚkoþk†u yuðwt «ríkÃkkrËík fÞwO Au. MktÃkr¥kLke ÃkwLk: ðnU[ýe ºký heíku þõÞ çkLke þfu, fkt íkku fkÞËkÚke yÚkðk fhðuhkÚke yÚkðk hkßÞ îkhk çk¤sçkheÚke, Ãkhtíkw yk ºký{ktÚke yuf Ãký WÃkkÞÚke fhðk{kt ykðu÷e ÃkwLk: ðnU[ýe r[hMÚkkÞe hnuíke LkÚke, fkhý fu MktÃkr¥kðkLk ÷kufkuyu yrLkåAkyu ÃkkuíkkLke MktÃkr¥k síke fhu÷e nkuÞ Au. yk{ ÚkðkÚke ©e{tíkku nt{uþkt økheçkku íkhV ríkhMfkhLke LkshÚke s swyu Au. ¼khíkeÞ yr¼øk{ MktÃkr¥kLke ÃkwLk: ðnU[ýe EïhLkk Mðefkh îkhk fhðkLkwt fnu Au. ©e{tíkkuyu «kÃík fhu÷e MktÃkr¥k EïhLke f]ÃkkLkwt s V¤ Au íku ¼kðLkkLkku Mðefkh fheLku ©e{tíkkuyu ÃkkuíkkLke f{kýeLkku y{wf ¼køk ¼økðkLkLkk ¼køk íkhefu swËku fkZðku s òuEyu íkuðe ykÃkýkt þk†kuLke yk¿kk Au. þk†ku f{kýeLkku Ëþ{ku ¼køk «íÞuf ÔÞÂõíkyu ¼økðkLkLkk ¼køk íkhefu swËku fkZðkLke yk¿kk fhu Au. økeíkk{kt íkku ¼økðkLku MÃkü heíku fÌkwt Au fu, “{wtøkíku íku íðÄt ÃkkÃkk Þu ÃkÞLíÞkí{ fkhýkíkT ” yÚkkoíkT su yuf÷Ãkuxku ÚkELku ¾kÞ Au íku ÃkkuíkkLkwt s ÃkkÃk ¾kÞ Au. yuf çkeò MktË¼o{kt íkku ¼økðkLku [kçk¾ku {khíkk nkuÞ íku{ fÌkwt Au fu su {khku ¼køk fkZâk ðøkh çkÄwt s ykurnÞkt fhe òÞ Au íku [kuh Au. yk heíku swËku fZkÞu÷ku ¼økðkLkLkku ¼køk Mk{ksLkk sYrhÞkíkðk¤k Lke[÷k ðøkoLku «¼wLke «MkkËe íkhefu ðnU[e ËuðkLke ykÃkýu íÞkt ÃkhtÃkhk Au. MktÃkr¥kLke ÃkwLk: ðnU[ýeLkku ykLkkÚke ðÄw Mkkhku yLku ði¿kkrLkf hMíkku çkeòu fÞku nkuE þfu? økktÄeSyu ykLkk MktË¼o{kt xÙMxerþÃkLkku rMkØktík ykÃÞku Au, Ãkhtíkw ykÄwrLkf ÞwøkLkk {nŠ»k Ãkktzwhtøk þk†eyu yuf zøk÷wt ykøk¤ sELku ¼Âõík îkhk Mk{ksðkËLkku ykøkðku yr¼øk{ ykÃÞku Au. ÷û{e LkÚke fkuE yuf ÔÞÂõíkLke {kr÷feLke fu LkÚke Mk{ks fu hkßÞLke {kr÷feLke. ÷û{e íkku ¼økðkLk rð»ýwLke Au. yk ¼kð ¼khíkeÞ Mk{ksðkËLkk nkËo{kt hnu÷ku Au. rðïLku yksu y{urhfkLkk {qzeðkËLke ykð~Þõíkk LkÚke fu LkÚke {kõMkoLkk Mk{ksðkËLke. rðïLku yksu ykð~Þõíkk Au ¼khíkeÞ ÃkhtÃkhkLkk Mk{ksðkËLke. rðïLkk {q¤¼qík ykŠÚkf «&™kuLkku Mkk[ku yLku þkïík Wfu÷ ynª s Au.

÷kufkuLku y¾çkkhLkwt Lkk{ nkuðk ytøku þtfk QXíke nkuÞ Au. Ãkrù{Lkk Ëuþku{kt su heíku ‘xkRBMk’, ‘ÃkkuMx’ ðøkuhu þçËku y¾çkkh{kt fkì{Lk òuðk {¤u Au yuðwt s hrþÞk{kt Au. hrþÞk{kt íkku «ðËk çktÄ fhkÞk ÃkAe íkuLkk f{o[kheykuyu rðhkuÄ fheLku Vhe yu s Lkk{u y¾çkkh þY fhu÷wt, su çknw ÷ktçkwt [k÷u÷wt Lknª, Ãký nðu «ðËkLkk sqLkk òuøkeykuyu «ðËk ykuLk÷kELkLkk Lkk{u LÞqÍ Ãkkuxo÷ þY fhe Au. xqtf{kt hrþÞk{kt «ðËk yu y¾çkkhLkku ÃkÞkoÞ Au. «ðËkLke [[ko fheyu Aeyu íÞkhu WÕ÷u¾LkeÞ Au fu ykÃkýu íÞkt Ãký hksfeÞ ÃkûkkuLkkt {w¾ÃkºkkuLku {wÏÞ ÄkhkLkkt y¾çkkhku{kt MÚkkLk {¤íkwt LkÚke. y¾çkkh õÞkhuf fkuE íkhV Íqfu÷wt Lk nkuðwt òuEyu. fkuE y¾çkkh fu Mkk{rÞf ßÞkhu MkíÞÚke shkf Ãký Ëqh ÚkkÞ Au íÞkhu íkuLke rðïMkLkeÞíkk òu¾{kÞ Au. y¾çkkh MkíÞLkwt Mk{kLkkÚkeo s Lkrn Mk{Úkof-Mkthûkf Ãký nkuðwt ½xu.

----------------------------çkúu®føk ÔÞqÍ

Mk{ks{ktÚke rLkð]¥k Úkðwt çkhkçkh LkÚke. ¼khík{kt nsw yk ÂMÚkrík ykðe LkÚke, Ãkhtíkw ÔÞÂõíkøkík MktÃkr¥kLke ÷k÷[ ykðe ÂMÚkrík ÷kðe þfu Au. çkeS ÷k÷[ yuðe Au, su{kt ÷kufku sYrhÞkík fhíkkt Ãký ðÄw MktÃkr¥k yufXe fhíkk s hnu Au. ykðk ÷kufku rLkð]¥k ÚkÞk ðøkh, økwshkíke{kt fneyu íkku ‘Mkkík ÃkuZe ¾kÞ’ yux÷wt ¼uøkwt fhíkkt hnu Au. yux÷u s rçk÷ økuxTMk (MkkÚku yuLke ÃkíLke {u÷eLzk økuxTMk) yLku ðkuhuLk çkVux yçkòu YrÃkÞk Mk{ks Mkuðk{kt ðkÃkhu Au. yu{ýu ÷k÷[Lkku WÃkÞkuøk ÃkiMkk f{kððk{kt fÞkuo Ãký yu{Lku ËkLkLkku {rn{kÞ ¾çkh Au. ykÃkýu íÞkt ÷k÷[e yçksÃkríkykuLkku s{kLkku þY ÚkÞku Au. ykþk fheyu fu ¼rð»Þ{kt ËkLk rðþuLke Ãký Ãký yux÷e s ¼ez nþu. ºkeS yLku AuÕ÷e çkwhe ÷k÷[ yu Au ßÞkt ÷kufku yu çkÄwt s fhu Au su yLkiríkf yLku økuhfkLkqLke Au. ¼úük[kh yLku {krVÞk «ð]r¥k yk ÷k÷[{ktÚke ykðu Au. ¼khíkeÞ MktMfkhku{kt ÷k÷[ Mkkhe çkkçkík LkÚke, Ãký ykÃkýk þkMkfku yLku çkkçkwyku yk ºkeS ÷k÷[{kt shkÞ ÃkkAk Ãkzíkk LkÚke. zurðz MkhLkk Lkk{Lkku yuf RríknkMkfkh ‘rnMxÙe ykìV økúez’{kt ÷¾u Au fu {kýMk Mð¼kðøkík s ÷k÷[e Au. ykÃkýLku ÷køku Au fu ykÃkýu çkeò fhíkkt nkurþÞkh Aeyu yLku íkf {¤u íkku økuhVkÞËku WXkððkLkwt [qfíkk LkÚke. {Lkkurð¿kkLke rMkø{Lz £kuEzu yux÷u s LkkUæÞwt níkwt fu ‘‘{kýMkLke yk¢{f ð]r¥kykuLku fkçkq{kt hk¾ðk Mk{ksu yðhkuÄku Q¼k fhðk Ãkzu Au.’’ yk s ðkíkLku Mkk{krsf MktË¼o{kt {qfíkkt £uL[ rV÷kuMkkuVh SLk suMõÞw YMkkuyu fÌkwt níkwt fu {kýMk {q¤¼qík heíku zkÌkku nkuÞ Au, Ãkhtíkw Mk{ks yuLku ¼úü çkLkkðu Au. {qzeðkËe rð[khf yuz{ ÂM{Úku fÌkwt níkwt fu “{kýMkLkku ytøkík MðkÚko Ãkqhk Mk{ksLkk ÷k¼{kt nkuÞ íkuðe ÃkrhÂMÚkríkLkwt rLk{koý fhu Au.” çkÄe ðkíkLkku Mkhðk¤ku yu fu ÷k÷[Lke fkuE Mke{k nkuíke LkÚke yLku ÷k÷[Lkku nuíkw ytøkík Mktíkku»k {kxu MktÃkr¥k

¼uøke fhðkÚke rðþu»k LkÚke. ÷k÷[Úke çk[ðwt þõÞ LkÚke Ãkhtíkw Mk{ksLku çkË÷k{kt fþwtf ykÃkíkk hnuðkÚke su Mktíkku»k yLku ykLktË {¤u Au íku ÷k÷[Úke Ãký WÃkhLkku Au. {qzeðkËLkk ÃkkÞk{kt ÷k÷[ Au yLku ÷k÷[Lkk rLkÞtºký {kxu ‘sMx-rMkMx{’ (LÞkÞe ÔÞðMÚkk) Au su{kt yuf rðsÞe yLku çkeòu ÃkhksÞe Lknª Ãký çkÄkLku rðsÞe ÚkðkLke Mkh¾e íkf nkuÞ Au. yk ‘sMx-rMkMx{’ økzçkzkE òÞ íÞkhu økúez økwz hnuíke LkÚke. yMíkw.

----------------------------rððíkoLk

rVÕ{ku {kxu ÷¾kÞu÷e økÍ÷ku Ãkife ½ýe¾he økÍ÷kuLkk {õíkk fu hÆeV þnhÞkhu ÃkqðuoLke ÃkkuíkkLke økÍ÷ku{ktÚke s ÷eÄk Au. ‘swMíkÍw rsMkfe Úke WMkfku íkku Lk ÃkkÞk n{Lku’ suðe ÞkËøkkh økÍ÷Lkwt Ãkøkuhwt Auf 1969{kt «økx ÚkÞu÷k íku{Lkk ËeðkLk (Mktøkún) ‘Mkkíkðkt Ëh’{kt {¤u Au, ‘rVíkhík-yu-çkËr{òS Mku çknwík ¾kuÞk n{Lku, EMk çknkLku Mku {økh Ëu¾ ÷e ËwrLkÞk n{Lku’. þnhÞkhLke frðíkkyku{kt íkuLke yktíkrhf yuf÷íkk Mkíkík Ãkz½kíke hnu Au. yu y÷eøkZ {wÂM÷{ ÞwrLkðŠMkxeLkk WËwo rð¼køkLkk «kæÞkÃkf, hezh, «kuVuMkh yLku zeLk ÚkÞk ÃkAe [uh{uLk íkhefu rLkð]¥k ÚkÞk Au. ¼hÃkqh {kLk-{híkçkku {u¤ÔÞkt Au, Ãkhtíkw íku{Lke ytøkík ®sËøke ½ýe rðr[ºk Au. fkuEf yf¤ yLku ySçk fkhýkuÚke íkuyku yLku íku{Lkkt ÃkíLke LkÍ{k Mkkzk ºký ËkÞfkÚke y÷øk y÷øk hnu Au. çktLkuyu ík÷kf Ãký LkÚke ÷eÄk fu çktLkuLke rstËøke{kt çkeswt fkuE Au Ãký Lkrn. ÃkíLkeLku MktçkkuÄeLku ÷¾u÷e yuf ÷ksðkçk LkÍT{ ‘LkÍ{k fu Lkk{’{kt þnhÞkhLkku ykftX «u{ A÷fkÞ Au. õÞk Mkku[íke nku! rËðkhu Vhk{kuþe Mku WÄh õÞk Ëu¾íke nku! ykELk-yu-Ïðkçk {U ykLkuðk÷u ÷BnkU {U {tsh Ëu¾ku. yktøkLk {U ÃkqhkLku Lke{ fu MkkÞu {U nðk fu snks{U çkiXe nwE LkLnª r[rzÞk õÞkU Qzíke Lkrn! støk÷ fe íkhV òLkuðk÷e ðn yfu÷e Ãkøkztze õÞkU {wzíke Lkrn! xqxe strsh MkËkykut fe õÞkU sqzíke Lkrn! yuf Mkw¾o økw÷kçk ÷økk ÷ku yÃkLku sqzu {U ykih rVh Mkku[ku Þk rVh Lks{k.. n{ r{÷fh Mkku[Uøku? ÃkíLke «íÞuLkku íkuLkku ÷økkð ð¾íkkuð¾ík «fx Úkíkku hÌkku Au. ¿kkLkÃkeX ÃkwhMfkh {¤ðkLke ònuhkíkLkk MktË¼uo Ãký þnhÞkhu þkÞhkLkk «rík¼kð ykÃkíkkt ‘rxÙçÞqLk’Lku fÌkwt níkwt fu, ‘økLke{ík Mk{òu, ykr¾h fwA íkku r{÷k.’ þnhÞkhu fËe s ÃkkuíkkLkk ¾trzík ÷øLkSðLk rðþu fu ÃkíLke rðþu fþwt s fÌkwt LkÚke yLku MkËtíkh [qÃkfeËe ò¤ðe hk¾e Au. yu Mkkð Mkk[wt Au, yu MkLLkkxkLkku þkÞh Au. Lk çkku÷kÞu÷k þçËkuLkku þkÞh Au. yuLku su fnuðwt Au yu þkÞhe{kt s fne Ëu Au yLku yux÷u s yu ÷¾e þfu Au, íkws fku YMðk (çkËLkk{) Lk rfÞk, ¾wË ¼e Ãkþu{kt (÷Âßsík) Lk nwyu E~f fe hM{ (rhðks) fku EMk íkhkn rLk¼kÞk n{Lku

CMYK

k hrððkh k 3 ykuõxkuçkh k h010

íkkuÞ y{u ÷køkýeLkk {kýMk! Mkk{krsf SðLkLke rðf]ríkykuLkk fkhýu sL{u÷k ÍuhLku ÷køkýe [qMke ÷u Au yLku Mk{sýLkk y{]íkLke ÷nkýe fhu Au. ÷køkýe nkuÞ íÞkt ¼Þ fu yþktrík økuhnksh nkuÞ Au. rLk¼oÞ Mk{ks þktríkLkku fkuhku [uf Au. ÷køkýeþqLÞ ¼õík Lk nkuE þfu. «u{e Lk nkuE þfu. «u{e yux÷u MktðuËLkþe÷íkkLkwt ¾¤¾¤ ðnuíkwt Íhýwt. ÷køkýe Ãkh{kÚko™k MkwtËh rð[khkuLke sLkLke Au.

hçkÃkkuhu ÞwðkLk Ëefhku AkÃkhu [zeLku ftEf Mk{wtLk{wt fhe hÌkku níkku. rÃkíkk yuLku fnuíkk níkk, “Lke[u Qíkhe ò çkuxk! çkkfeLkwt Mkktsu fhsu. çknw íkzfku Au. {ktËku Ãkze sEþ.” rÃkíkk ðkhtðkh fnuíkk níkk yLku Ëefhku fk{ Ãkqhwt fheLku s AkÃkhuÚke Lke[u QíkhðkLkku rLkÄkoh ÔÞõík fhíkku níkku. rÃkíkkyu ½h{kt sELku LkkLkk ÃkkiºkLku çknkh ÷kðeLku íkzfk{kt Mkwðkzâku. yk òuELku AkÃkhk ÃkhÚke Ëefhkyu çkq{ ÃkkzeLku fÌkwt, “{wLLkkLku s÷Ëe ½h{kt ÷E òð. E {ktËku Ãkze sþu!” rÃkíkkyu fÌkwt, “nwt Ãký {khk ËefhkLku õÞkhLkku yk s fne hÌkku Awt!” [tËLkLkk ð]ûk{kt þeík¤íkkLke fu ËqÄ{kt ½eLke WÃkÂMÚkrík nkuÞ Au íku{ fwËhíke heíku s {kýMkLkk «íÞuf rð[kh{kt, «íÞuf þçË{kt yLku «íÞuf ÔÞðnkh{kt ÷køkýe ykrð»fkh Ãkk{íke nkuÞ Au. ÷køkýe¼ÞwO çkku÷ðwt Mkns Au. fXkuh ¼k»kk çkku÷ðk {kxu «ÞíLk fhðku Ãkzu Au. MktðuËLkþe÷ {kýMk Mkðoºk MktðuËLkþe÷ Au. f]»ý{qŠík fnu Au. “yk MktðuËLkþe÷íkk{ktÚke rnMkkçk fu økýíkhe ðøkhLkku, MðkÚko ðøkhLkku «íÞw¥kh ðk¤ðkLke þÂõík sL{u Au. yu s Mkk[e Lkerík{¥kk Au. Mkk[ku MkËk[kh Au.” çkøke[kLkk çkktfzu, {trËhLkk ykux÷u, ÷kEçkúuheLkk ¾qýu, çkMk-MxuLz fu hu÷ðu MxuþLku çkuMke hnu÷e yufkfe ÔÞÂõíkLke þqLÞ árü Mkk{krsf SðLkLke rð»k{íkkLke yuf yuf fnkýe fnuíke nkuÞ Au. {kfo xTðuELkLkk þçËku{kt yk {kýMkkuLkk [nuhk “MkhLkk{kt rðLkkLkkt ÃkhçkerzÞkt” suðk ÷køku Au. yu ÷kufkuLkk MktçktÄLkwt MkhLkk{wt ¾kuðkE økÞwt Au. nqtVLkku nkUfkhku rðMkhkE økÞku Au. yu ¼÷u ¼w÷kÞu÷ku Au, ð÷kuðkÞu÷ku Au, ½ðkÞu÷ku Au, yðnu÷Lkk Ãkk{u÷ku Au, Ãkhtíkw yuLku W»{kLkku ykLktË yLku ykLktËLkku MÃkþo ÞkË Au. ykðk ykLktËLke ûkýkuLku íkkS fhðk yu ykíkwh Au. ðuýe¼kE Ãkwhkurník fnu Au íku{ “fhðíkÚke ðnuhu÷kt, ÍuhýeÚke Íuhu÷kt, fkLkMkÚke Aku÷u÷kt, íkkuÞ y{u ÷køkýeLkk {kýMk”. {Äh xuhuMkk fwchkuøk fu ûkÞLku yksLkk Mk{ÞLkku {kuxku hkuøk {kLkíkkt LkÚke. yu{Lkk {íku {kýMk Ãkkuíku ÃkkuíkkLku

þçË¼uË zku. ÞkuøkuLÿ ÔÞkMk

hçke {q¤Lkku yk þçË rðþu»ký íkhefu ðÃkhkíkku. y{eLk yux÷u rðïkMkw. suLkk WÃkh rðïkMk {qfe þfkÞ, suLkk WÃkh ¼hkuMkku hk¾e þfkÞ íku y{eLk. nðu suLkk WÃkh rðïkMk hk¾e þfkÞ, ¼hkuMkku {qfe þfkÞ yuðe ÔÞÂõíkLku s þkMkLk fu ðneðxLkkt yøkíÞLkkt fk{ fu Vhs MkkUÃke þfkÞ. ykðk þkMkLk fu ðneðxLke yøkíÞLke Vhs çkòðLkkhLku yrÄfkhku Ãký ykÃkðk Ãkzu íkuÚke íku yrÄfkhe økýkÞku. Mk{Þ síkkt økk{Lkku fu þkMkLkLkku {kuxku yrÄfkhe íku y{eLk yuðku yÚko [÷ýe ÚkÞku.

íksoLke Mkíkeþ ði»ýð íkhAkuzkÞu÷ku yLku yðnu÷Lkk Ãkk{u÷ku yLkw¼ðu Au, íku {kuxku hkuøk Au. rð¿kkLk {kýMkLkk {øksLkk {]íÞwLku {n¥ðLkwt økýu Au. rsðkíkk SðLkLkk yLkw¼ðku fnu Au fu {kýMk {LkÚke õÞkhLkku {he [qõÞku nkuÞ Au. þhehLkk {hýLku ykÃkýu {]íÞw íkhefu yku¤¾eyu Aeyu. rsMkMk fnu Au fu «kýeykuLku økwVk nkuÞ Au, Ãkt¾eykuLku {k¤k nkuÞ Au, Ãkhtíkw {kýMkLku ÃkkuíkkLkwt {kÚkwt rLkhktíku xufðe þfu yuðwt fkuE Xufkýwt LkÚke. {fkLkkuLke MktÏÞk ðÄíke òÞ Au. ½hLke MktÏÞk ½xíke òÞ Au, fkhý fu {fkLkku rçkÕzh çkktÄu Au. {kýMkLkwt ÓËÞ ½h Mksuo Au. Aíku ½hu çku½h ÷kufkuLku òuELku ‘EÂLxheyh’ zufkuhuþLk þçË ¾ku¾÷ku ÷køku Au. ßÞkt ykðfkh Lk nkuÞ, ½hLkk {kýMkkuLke nkshe Lkzíke nkuÞ yuðk ÷køkýeþqLÞ {kýMkkuLkk ðuhkLk ‘ytíkh’ Lku ¾heËeLku {u¤ðu÷e {fkLkLke {kU½e þku¼k fux÷wt Mkwþkur¼ík fhe þfu? ÷køkýe SðLkLke nfkhkí{fíkk Au. íkký{wõík ÔÞÂõík suLku {¤u Au íkuLku Ãký íkký{wõík çkLkkðu Au. ‘ÄB{ÃkË’ Mk÷kn ykÃku Au: “Wîuøke {kýMkkuLke ðå[u nt{uþkt yLkwîuøku hnuðwt òuEyu.” ÷køkýeLkwt fk{ s ¼ªsðkLkwt yLku ¼ªòðkLkwt Au. ÷køkýe {kýMkLku MkËk òøkúík hk¾u Au. çkeòLke Mk{MÞkLku ÃkkuíkkLke ykt¾u òuðkLke árü ykÃku Au. çkwrØ yLku ÓËÞ ðå[u MktðkrËíkk «økxkðu Au. ykt¾ ykzk fkLk fhLkkh {kýMkLkk ÓËÞ{kt Ãký ÷køkýeLkwt «rík®çkçk y[qf Íe÷kþu. ÷køkýeLkku yLkw¼ð r[htSðe Au. þçËku ¼w÷kE sþu, ÔÞÂõíkLkku [nuhku ÞkË Lknª hnu, Ãký ÷køkýeLkku MÃkþo nt{uþkt íkkòu hnuþu. ykLktË{kt fu rLkhkþk{kt, «ð]r¥kykuLke {kÞkò¤{kt fu LkðhkþLke Ãk¤ku{kt ÷køkýeLkk «Mktøkku {LkLku ykLktËLke MkkiBÞ MkwøktÄÚke ¼he Ëuþu. ÷køkýeLkk

y{eLk

rðïkMk nkuÞ íkuLku s xÙMxe çkLkkðe þfkÞ, Mk{ksLke r{÷fíkLkk ðk÷e çkLkkðe þfkÞ yux÷u yuðk xÙMxe yLku ðk÷eLkku yÚko Ãký y{eLk þçË{kt Mk{kðuþ ÃkkBÞku. yu s heíku fkuELkk Í½zkLkku ÷ðkË fu Ãkt[ Ãký rðïkMkw {kýMkLku s h¾kÞ. íkuÚke y{eLkLkku yÚko ÷ðkË fu Ãkt[ Ãký ÚkÞku. ykðk rðïkMkwÃkýkLkk økwý ðtþÃkhtÃkhk{kt Qíkhu yu{ {kLke ykðe- økk{Lkk {kuxk yrÄfkheLke, ÷ðkË fu Ãkt[Lke, xÙMxeLke-fk{økehe ðtþÃkhtÃkhk{kt Ãkwºkku, Ãkkiºkku, «ÃkkiºkkuLku MkkUÃkkðk {ktze íkuÚke ½ýkt fwxwtçkkuLke yxf Ãký y{eLk Ãkze økE.

WËkMke ÃkÚÚkhku ðå[uLke

ËkMke fkuE Ãký {kLkðeLku ðnu÷e {kuze ¼hzk{kt ÷u Au. fkuE íkuLku [nuhk Ãkh ÔÞõík fhu Au íkku fkuE íkuLku økktXíkk LkÚke. {kLkðe SðLk{kt hnu÷e WËkMkeLku ½ýe ðkh ÷kufkuLku Lksh ykððk Ëuíkku LkÚke. WËkMke fu ®sËøke{kt hnu÷e rLkhMkíkk {kýMkLku Mkíkík Ãkezu Au. íkuLku Mkíkík yuðe Ít¾Lkk hnu Au fu nðu yk WËkMke¼Þko rËðMkku òÞ íkku Mkkhwt. ÔÞÂõíkyu ÔÞÂõíkyu WËkMke Ãký swËe s nkuðkLke. ½ýe ðkh {LkLku øk{íke÷wt Ãkkºk Ãký WËkMke Lkkuíkhe þfu Au. fkuELkk ykððkÚke su{ SðLk «VwÂÕ÷ík ÚkE òÞ íku{ fkuELkk sðkÚke Ãký ®sËøkeLku rLkhMkíkk ½uhe ð¤íke nkuÞ Au. frð ¼økðíkefw{kh þ{koLke hMkrLkrÄ økÍ÷ ftEf ykðwt fnu AuMkwhuþ økðkrýÞk WËkMke yk MkqhsLke ykt¾u [ze Au ík{khk rðLkk Mkkts zqMkfu [ze Au WËkMkeLku {kýMk MkkÚku MkeÄku MktçktÄ Au. fkuE íkuLku Shðe òÞ Au íkku fkuE íkuLke Ãkhðk fÞko rðLkk {kusÚke SÔÞu òÞ Au. ÞwðkLk frð yrLk÷ [kðzk WËkMkeLku yuf fMíkh økýíkk fnu Auyk WËkMke fkuE AuÃkxLke su{ ¾t¾uhe þfkíke nkuík yÚkðk ð†Lke Lke[uÞ òu Zktfe þfkíke nkuík íkku þwt òuEíkwt’íkwt xqtf{kt {kLkðe MkkÚku íkuLkku ð»kkuosqLkku Lkkíkku Au. ½h yktøkýk{kt fkuELkku «ðuþ Ãký WËkMkeLku Ëqh fhíkku nkuÞ Au. frð rfhý [kinký ftE ykðe s ðkík fhu AuçktÄ ½hLke yu WËkMkeyku çkÄe Ãke òÞ Au yuf fkuÞ÷ yktøkýk{kt hkus xnwfe òÞ Au WËkMke fuðe nkuÞ yuLke «íkerík fhkðíkku frð ~Þk{ MkkÄwLkku «ÏÞkík þuh ftEf ykðku AuõÞktf ÍhýktLke WËkMke ÃkÚÚkhku ðå[u Ãkze Au õÞktf íkkhe ÞkËLke {kiMk{ hze Au

síkkt síkkt... nkt, {wÍfku ¼e Ëu¾÷u SLku fe ÷ík Ãkz økE nkt, íkqLku ¼e fh r÷Þk Mk{Íkiíkk nk÷kík Mku

- þnhÞkh

MktøkeíkLkk Mkqhku ÓËÞ{kt Mkíkík økwtsíkk hnu Au. ÷køkýeLkk {u½ÄLkw»kLkku htøk fËe Íkt¾ku Ãkzíkku LkÚke. nu®{øðu fnu Au fu ÷køkýeLku ÔÞõík fhðk{kt rçk÷kze MktÃkqýo «k{krýf Au. {kýMkkuLke su{ yu ÷køkýe AwÃkkðe þfíke LkÚke. {kýMk RåAu íÞkhu ÷køkýeLku ÔÞõík fhe þfu Au fu yÔÞõík hk¾e þfu Au. íkuÚke s çku ¼kEyku ònuh{kt nkÚk r{÷kðu íku Ãký çkúu®føk LÞqÍ çkLku Au! Mkk{krsf SðLkLke rðf]ríkykuLkk fkhýu sL{u÷k ÍuhLku ÷køkýe [qMke ÷u Au yLku Mk{sýLkk y{]íkLke ÷nkýe fhu Au. ÷køkýe nkuÞ íÞkt ¼Þ fu yþktrík økuhnksh nkuÞ Au. rLk¼oÞ Mk{ks þktríkLkku fkuhku [uf Au. ÷køkýeþqLÞ ¼õík Lk nkuE þfu. «u{e Lk nkuE þfu. «u{e yux÷u MktðuËLkþe÷íkkLkwt ¾¤¾¤ ðnuíkwt Íhýwt. ÷køkýe Ãkh{kÚko™k MkwtËh rð[khkuLke sLkLke Au. ÷køkýe WËkhíkkLkku yr¼»kuf Au. rðïLke ík{k{ ðhðe rð»k{íkkyku ÷køkýe{kt ykuøk¤e òÞ Au. ík{Lku ík{khwt ½h su heíku ykðfkhu Au íkuðe heíku ÷køkýe ËhufLku ÃkkuíkkLkk {kLkeLku ykðfkhu Au. økuhe Íwfkð, {uLkus{uLx fLMkÕxLx fnu Au, “ík{khwt ÓËÞ yu s ík{khwt ½h Au. rðïLkk çkÄk hMíkkyku yk ½h íkhV òÞ Au.” {kýMkLkku sL{ sirðf çkLkkð Au. ÷køkýeLkk {kýMk çkLkðwt yu ykæÞkÂí{f yLkw¼ð Au. SðLkLke fXkuhíkkÚke fkuE {wõík LkÚke. yk «fkhLke fXkuhíkkykuLke ðå[u hneLku Ãký ÷køkýeþe÷ {kýMk çkLke hnuðkLke «çk¤ íkkfkík Eïh íkhVÚke {kýMkLku {¤u÷e yý{ku÷ ¼ux Au. ÷køkýe yËT¼wík ytfkuzku Au. yu Ãkh{ yLku «eíkLku yuf fhu Au. Mkíke ÷kuÞý yu™k Ãkrík ÷k¾kLku fnu Au, “S hu ÷k¾k! çkúñ{kt ¼¤ðwt nkuÞ íkku nuík ðÄkhku S nku S, yLku {LkLkk «Ãkt[Lku {u÷ku hu nkt!” ÷køkýe¼Þko {kýMkkuLkk SðLk{kt Ãkwhkíke htøkku¤eykuLke fÚkkyku ykÃkýk ÓËÞLku ¼kð¼eLkwt hk¾u Au. ykðe yuf ELxhLkux-fÚkk : {wtçkE{kt hnuíkk yuf ð]Øu ð»kkuoÚke LÞq Þkìfo{kt hnuíkk yuLkk ÃkwºkLku VkuLk fheLku fÌkwt, “íkkhe Mkðkh çkøkkzðk {kxu rË÷økeh Awt Ãký yuf ðkíkLke òý íkLku fÞko rðLkk [k÷u íku{ LkÚke yux÷u VkuLk fÞkuo Au... {U yLku íkkhe {B{eyu AqxkAuzk ÷uðkLkwt Lk¬e fÞwO Au. nwt ðeMk ðhMkLke ô{hu ÃkhÛÞku íÞkhÚke ºkkMk MknLk fhwt Awt... yu þwt ykuAwt Au? nðu çknw ÚkÞwt. swËk ÚkðkLkku Mk{Þ ykðe økÞku Au.” Ãkwºk r[ífkhe QXâku: “ík{u ykðe ðkík rð[khe Ãký fu{ þfku Aku?” rÃkíkkyu íkuLke ðkík [k÷w hk¾e: “y{Lku yufçkeòLkkt {kU òuðkt øk{íkkt LkÚke. {Lku íkku yuLke ðkík Ãký fhðe øk{íke LkÚke. íkkhu íkkhe çknuLkLku òý fhðe nkuÞ íkku fhsu! nwt fkuELku VkuLk-çkkuLk fhðkLkku LkÚke!” fwxwtçk Ãkh ykðe Ãkzu÷e ykVíkÚke ÔÞrÚkík ¼kEyu nkUøkfkUøk{kt hnuíke çknuLkLku VkuLk fheLku rðøkíkÚke ðkfuV fhe. çknuLku ¼kELku ykïkMkLk ykÃkíkkt fÌkwt, “ykÃkýkt {B{e-ÃkÃÃkk ykðuþ{kt ykðeLku ykðwt Ãkøk÷wt ¼he hÌkkt Au. nwt yk¾e ðkík Mkt¼k¤e ÷Eþ... íkwt ®[íkk fhíkku Lknª” Ëefheyu çkeS s r{rLkxu {wtçkE VkuLk fheLku fÌkwt, “{khe yuf ðkík Mk{S ÷ku. ík{khu AqxkAuzk ÷uðkLkk LkÚke Mk{ßÞk?.. nwt ykðwt íÞkt MkwÄe ík{u çktLku [qÃk[kÃk çkuMke hnku... nwt ¼kELku íkkífkr÷f {wtçkE ÃknkU[ðkLkwt fnwt Awt... nwt Ãký ykðíkefk÷u íÞkt ykðwt At... y{u çktLku ykðe sEyu íÞkt MkwÄe ykðuþ{kt ftE Ãký yswøkíkwt Ãkøk÷wt ¼híkkt Lknª.. {khe ðkík Mk{ßÞkLku?” yLku Ëefheyu VkuLk {qfe ËeÄku. ð]Ø Ãkwhw»ku Ãký VkuLk {qfeLku ÃkíLkeLku fÌkwt, “çkÄwt çkhkçkh økkuXðkE økÞwt Au! íkuyku çktLku ykðíke fk÷u ykðe ÃknkU[þu yLku ykÃkýe Ãk[kMk{e ÷øLkríkrÚkLke Wsðýe{kt ¼køk ÷E þfþu. nðu hkS Lku?”

ðMkwtÄhkLkkt ðnuíkkt ðnuý rþðËkLk økZðe

‘‘Ëe

fhkyku {khe yuf ðkík Mkkt¼¤e ÕÞku, ¾uzqíkLkku Ëefhku yLku hkò su’Ëe yLkeríkLkku ÃktÚk Ãkfzu Au, yu{Lkk rË÷{ktÚke ËÞk ðhk¤ ÚkELku Qze òÞ íku’Ëe yk ÄhkLkkt ðnuíkkt Íhýkt çktÄ ÚkE òÞ Au. {kLkðeÞwtyu çkLkkðu÷e fkuhx fhíkkt søkËTrLkÞtíkkLke fkuhx çknw {kuxe Au. nwt íkku y¼ý ¾uzqík Awt Ãkhtíkw MktíkkuLkk MkÚkðkhu ½ýwt òÛÞwt Au. yLkuf hkò {nkhkòyku ykÃkýe Ähíke WÃkh ykÔÞk Lku økÞk, ÄhíkeLku ÃkkuíkkLke fhðk ÷kuneLke ÃkhLkk¤ku ðnuíke fhe Ãký ykuÕÞk Ëwnk{kt feÄwt Au íku{s ÚkÞk fhu Au.” ykøk¤ ðkík fhíkkt çkkuÕÞk, “¾uzqík fkuELkk n¬Lkwt nzÃk Lk fhu. ykÃkýu íkku Ähíke {kíkkLkkt Akuhwt Aeyu. ykÃkýk fktzk{kt çk¤ Au. ÃkhMkuðku Ãkkzâk rðLkkLkku hkux÷ku Ãký ykÃkýLku Ãk[u Lknª. fkuELkwt rË÷ Ëw¼kðku íkku ík{Lku Ÿ½ Lk ykðu yLku Mkk{kðk¤k íkku ík{khk ¼kEyku Au. ík{u yux÷wt fkt Lk Mk{òu?’’ WÃkh «{kýuLkk þçËku yk¼ MkkÚku ðkíkw fhíkk økhðk røkhLkkhLke xku[u òýu yÚkzkE hÌkk. yhwý {nkhksLkkt MkkuLkuhe rfhýkuÚke røkrhftËhk WÃkh ð]ûk-ðu÷eyku nMke hÌkkt Au, yuðu xkýu ºký swðkLkòuÄ ¾uzqíkkuyu íÞkt zøk {ktzâkt. yu{ýu [kuhýku, Ãkk½ze yLku furzÞkt Äkhý fhu÷kt Au. ykðíkktLke MkkÚku ¼økðkLk hk{Lke {qŠík Mk{ûk nkÚk òuzâk ÃkAe íÞkt çkuXu÷k {kýMkku Mkk{u Lksh Vuhðíkk yu{Lkk {kU WÃkh WÕ÷kMkLkku Mkkøkh rn÷ku¤k ÷uðk {ktzâku. økwzk MkwÄe òze Ãkkuíkze. ô{hLku fkhýu yÄo fk¤kïuík fuþÚke ZtfkÞu÷ ËkZe yLku [nuhkLkku yÄo ¼køk, ytøk WÃkh Äkhý fhu÷ku ïuík ÍÇ¼ku íku{s ykt¾ku{kt y{e ðhMke hÌkkt nkuÞ yuðk Íøkkhk {khíkk íkusLke fkÞk Ähkðíkk {kLkðe WÃkh ºkýu sýLke ykt¾ku {tzkýe. ykX ykt¾kuLkkt nuík íkku yufçkeò{kt ¼¤e økÞkt. swðkrLkÞkyku yu Ãkwhw»k Mkk{u Mkküktøk ËtzðíkT «ýk{ fhe hÌkk. yufçkeòyu yku¤¾e ÷eÄk ÃkAe fÃkk¤u rík÷f fhu÷ yu ykÄuz Ãkwhw»ku yk swðkrLkÞkyku Mkk{e árü fhíkkt «kht¼Lkkt ðuý Mkt¼¤kÔÞkt, òýu fu fux÷kÞu rËðMkkuÚke ÄhçkkÞu÷kt rð[khkuLkkt ðnuý çknkh ykÔÞkt. “çkkÃkwS, y{u íkku ykÃkLkk Akuhwt Aeyu ykÃkLku ÷uðk {kxu ykÔÞk Aeyu. ÷ktçkk Mk{ÞLke þkuÄ¾ku¤ ÃkAe yksuu ykÃkLkku Ãk¥kku ÷køÞku Au, nk÷ku ykÃkýk {ktzðk økk{u, ½hLkkt çkÄkt ¼khu yVMkkuMk íku{s ®[íkk fhu Au.” “Ëefhkyku, nðu íkku {U {kÞkLkkt çktÄLkku fkÃke LkkÏÞkt Au. íku’Ëe ík{u fkuEyu {khkt ðuý {kLÞkt Lknª íÞkhÚke yk MðkÚkeo ËwrLkÞk íkhV {Lku LkVhík ykðe Au! yux÷u íÞkt ykðeLku {khu þwt fhðkLkwt? ynª røkhLkkhLkk ¾ku¤u s

CMYK

ðÄkhu Ãkzíkk ðfoLkk yfo{ktÚke ÃkuËk Úkíkwt r¢ÞkÃkË Irk þçËLkku MÃku®÷øk íkku MkeÄku-MkkËku-zkÌkku-z{hku Au. Ãký

yuLkk Mkk[k Wå[khLku ‘S¼MÚk’ fhðk{kt ½ýkt ÷kufku yfoÍ{LkuMk’ yLkw¼ðu Au...

Irk

Wå[kh ðå[u Ëu¾eíke yMktøkrík yu #Âø÷þ ¼k»kkLke

¾qçke Au. ÃkwMíkf{kt íkuyku yu{ fnu Au fu #Âø÷þ ¼k»kk{kt òuzýe íkuLkk þçËLkk Wå[kh {kxu Au s Lknª, íku íkku íkuLkk yÚkoLkwt {kºk ykuXwt Au, ykuzwt Au...! ykùÞo[rfík ÚkE sðkLkk yÚkðk nkunk {[kðe {qfðkLkk þku¾eLk ÷kufkuLku yk ðkík{ktÚke fk[ku {Mkk÷ku {¤e økÞk suðwt ÷køkþu. òu fu, ykÃkýk yk ÷u¾Lkk þçËLkkÞf yuðk r¢ÞkÃkËÚke©e irk fnu Au : ‘ðkík{kt LkðkELkku Aktxku Ãký LkÚke...!’ rn {eLMk - ðkík íkÆLk ¾he Au. ykÃkýu r¢ÞkÃkË©e irk MkknuçkLkku ÃkkuíkkLkku s Ëk¾÷ku ÷Eyu. ík{u þwt {kLkku Aku, irk þçËLkku Wå[kh þwt ÚkkÞ? Efo?! Lkku, Lkku, Lkku... ík{u ÷ku[ku {kÞkuo...! ík{khk ÃkhVuõx ÷ku[kEÍ{ ÃkkA¤ ík{khe ytËh hnu÷wt ËuðLkkøkhe r÷rÃkLkwt MkkÞÂLxrVf {rþrLkÍ{ sðkçkËkh Au. irk Lkku Wå[kh ‘yfo’ ÚkkÞ Au - ÞMk, yfo... irk Lkku {e®Lkøk ÚkkÞ Au, Úkfððwt, ºkkMk ykÃkðku.. íkuLke ðÄkhuÃkzíke Mknu÷e òuzýe yLku íkuLkk ÷eÄu ðÄkhuÃkzíkk y½hk çkLku÷k Wå[kh MkkÚku íku Auf {ez÷ #Âø÷þ ð¾íkÚke yk ¼k»kk{kt ºkkMk ykÃke hÌkku Au. RÂLzÞLk ‘#Âø÷þçkku÷wyku’Lku yuLkku shk ðÄkhuÃkzíkku s ºkkMk Au, fu{ fu øk{u íkux÷e {kÚkkfqx fhðk Aíkkt ‘yfo’Lku çkË÷u ‘Efo’ s çkku÷kE òÞ Au. yu{kt ÃkkAku ¼khík{kt íkku yuðku rhðks Au {kík]¼k»kkLkku fkuE þçË ykzku-yð¤ku çkku÷kE òÞ íkku 100 økúk{ sux÷wt Ãký þh{kðkLkwt Lknª yLku #Âø÷þ Wå[kh{kt LkkLke yuðe Vk[he Ãký ykze-yð¤e çkku÷kE økE nkuÞ íkku ËkuZÚke çku rf÷ku sux÷wt þh{kðwt VhrsÞkík! ¼k»kkrðËku yuðwt {kLku Au fu irk þçË {q¤u ykuÕz LkkuMko ¼k»kkLkk yrkja þçË ÃkhÚke ytøkúuS{kt Qíkhe ykÔÞku Au. ykuÕz LkkuMko{kt yrkja Lkku yÚko to work yux÷u fu ‘fk{ fhðwt’ yuðku Úkíkku níkku. ¼k»kk¾uzqyku fnu Au fu yrkja þçË {ez÷ #Âø÷þ{kt ykÔÞk ÃkAe irk çkLkeLku íkuLke {q¤ òuzýe íkku økw{kðe s çkuXku WÃkhÚke íkuLkku yÚko Ãký økw{kðe çkuXku suLkku yÚko ‘fk{ fhðwt’ Úkíkku níkku íkuLkku yÚko ‘Úkfððwt’, ‘ºkkMk ykÃkðku’, 'to irritate', 'to annoy' ÚkE økÞku. ykìõMkVzo ÞwrLk.Lkk þçËMkuðfku {kLku Au íku{ yk þçË íkuLkwt {q¤¼qík yÚkkoLkwMktÄkLk økw{kðe çkuXku. Ãký y{khwt yuðwt {kLkðwt Au {ez÷ #Âø÷þ ð¾ík{kt su ÷kufku yk þçËLku #Âø÷þ{kt WXkðe ÷kÔÞk nþu yu ÷kufku fk{ s yuðe heíku yLkw ÃkkLkk Lkt: 4

nrhLku ¼síkkt ¼síkkt Ëun Ãkkzeþ. {khk{kt fktzkçk¤ Au íkuÚke fkuELkwt yýnfLkwt {khu ¾kðwt LkÚke. nwt {khk hMíku çkhkçkh Awt.” ðkík íkku òýu yuðe çkLÞkLkwt Mkkt¼éÞwt Au fu nk÷Lkk ÃkkuhçktËh rsÕ÷k{kt ykðu÷k fwríkÞkýkÚke Ãkkt[uf rf{eLkk ytíkhu çkuXu÷k {ktzðk Lkk{Lkk økk{u {LkS¼kE yLku ÷ªçkku ¼økík Lkk{u òýeíkk fýçke Ãkxu÷kuLkku ðMkðkx níkku. çktLku ¼kEyku røkhkMkËkhLke MkkX ðe½k sux÷e s{eLk ¾uzíkk. MktÃk Ãký ¼khu, ftE swËkøkhku Lk ¼kMku. økk{÷kufku yu{Lkk yk ¼Þko¼kËÞko fwxwtçkLke «þtMkk fhíkk Úkkfu Lknª. {LkS¼kE ô{h{kt {kuxk. ÷ªçkk¼kE rËðMku ¾uíkeLkwt fk{ fhu yLku hkºku y÷¾Lku ykhkÄu. Mktík-MkkÄwLku {kxu rË÷Lkk Ëhðkò {kuf¤k fhe yu{Lkk yktøkýu hkux÷k ¾ðhkðu. rLk{o¤ yk¼ suðwt Qs¤wt {Lk yLku r[¥k{kt [tÿ{kLke þeík¤íkk n÷fw Ëuíke nkuðkÚke ÞwðkLkðÞu s Mknw yu{Lku ‘¼økík’Úke MktçkkuÄíkk. Ws¤k yk[kh-rð[khkuLkwt ¼kÚkwt çkktÄe ¼ðMkkøkh íkhe sðkLke yu{Lke Lku{ níke. çktLkuLku ºký ºký Ëefhk Úkíkkt fwxwtçkLkku Í¾ehku {kuxku ÚkÞku. ©{Lkk MktMfkhu Ähíke {kíkk yu{Lkwt fk{ fkuE’Ëe hÍ¤kðu Lknª. íkuðk{kt {LkS {kÚku fwËhíkLkku fk¤ Ãktòu Vhe ð¤íkkt íku ÄhíkeZtf ÚkE økÞku! çktLku fwxwtçkLke sðkçkËkheLkku çkkuòu ¼økíkLkk rþhu ykððk Aíkkt Eïh WÃkhLke yíkqx ©Øk yLku {nuLkíkLku fkhýu íkuyku LkkMkeÃkkMk ÚkÞk Lknª. ykøk¤Lke su{ yu{Lkwt økkzwt ðýÚktÇÞwt nk÷íkwt hÌkwt. ¼kELkk {]íÞw WÃkh ÚkELku Ãkkt[ ðhMkLkkt ðnkýkt ðkE økÞkt, ÃkkuíkkLkk yLku {kuxk¼kELkk yuf yuf Ëefhkyu òuçkLkLkk Ëhðksu zøk {ktzâkt, {qAkuLkk {nh Vqxâk, ¾uíkeLkwt fk{ íku{ýu çkÄkyu WÃkkze ÷eÄwt. ¼økíkLku ¾kíkhe ÚkE fu nðu ¼rð»ÞLke fkuE ®[íkk suðwt LkÚke. ykðk fkhýu çktLku fwxwtçkku ðå[u ºkeMk ºkeMk ðe½kt s{eLkLkk ¼køk÷k Ãkkzâk. ÃkhýkÔÞk yLku swËkt ykÃke ËeÄk! òuøkkLkwòuøk íku ÃkAe røkhkMkËkhLkk çktLku ¼kEyku Ãký y÷øk ÚkÞk. økhkMkLkk ¼køk÷k Ãkzíkkt {LkSLkk ¼køk{kt ykðu÷e s{eLk røkhkMkËkhu ÃkkuíkkLku ¾uzðkLkk Lkk{u ÷E ÷uíkkt {LkSLkk Ëefhkyku ykÄkhrðnkuýk Q¼z çkLke økÞk! s{eLk síke hnuíkkt yu{Lkk {kxu WÃkh yk¼ yLku Lke[u Q¼k hnuðk Ãkqhíke s Ähíke hne! ykVíkLkku ËrhÞku yku®[íkku s WAéÞku. íku{ýu ÷ªçkk ¼økíkLkk {kuxk ËefhkLku fkLku ðkík Lkk¾e, ‘‘ykÃkýk ðze÷kuLke MkkX

ðe½kt s{eLk níke. yu{ktÚke yzÄkuyzÄ ykÃkýkt fwxwtçkku{kt ðnU[kE økE, Ãkhtíkw y{khk ¼køkLke s{eLk íkku yk heíku Mkhfe økE Au! y{khu økwshkLk þkLkk ykÄkhu fhðwt? {rsÞkhe r{÷fíkLke ðnU[ýe fhíkkt ÃkkA¤Úke fkuE LkwfMkkLk ÚkkÞ íkku yu MktÞwõík heíku ¼hÃkkE fhðwt yuðku ykÃkýku ÃkhkÃkqðoLkku ÔÞðnkh Au. íkuÚke çk[ík s{eLk{ktÚke yzÄe y{kuLku ykÃkku.’’ Mkk{e Ë÷e÷kuLkku Ëkuh yuðku MktÄkýku fu s{eLkLkk ¼køk÷k Ãkzâk Ãknu÷kt ykðwt ftE çkLÞwt nkuík íkku ík{khe ðkík Mkk[e Au. nðu ßÞkhu s{eLk ðnU[kE økE Au. yuf çkeò y÷øk heíku ¼kuøkðxku fhíkk ÚkE økÞk Aeyu ÃkAe ¼køk þkLkku {køke þfu? ÃkAeLke çkkçkík íkku Mknw MknwLkkt LkMkeçk yu{kt y{u þwt fheyu? ðkík ½ku¤kðk {ktze yLku fwxwtçk{kt òýu fu yktÄe Q{xe. ¼økíku íkuðu ð¾íku s ÃktzâLkk AkuhwLku Mk{òðíkkt ðuý Wå[kÞkO, “Ëefhkyku, s{eLk{kt íkku sux÷e {nuLkík fhku íkux÷wt {¤u, yuf ðe½kt Lke[u çkeòu ðe½ku ËçkkÞu÷ku Ãkzâku s Au. yux÷e s{eLk Ãký ík{khk {kxu çkkh {rnLkkLkku hkux÷ku h¤e ykÃkþu. ynª Mkku Mkku ðe½kt s{eLk yuf Mkk{xe Ãkze Au. íku ík{u swyku Aku yu{kt {nuLkík rðLkk yuf f¤þeÞu yLkks Ãkkfu Au ¾hwt? çkÄwt s ík{khe {nuLkík Ãkh ykÄkrhík Au. çkççku ðe½kt{kt þkf¼kS fhLkkh Ãký çkkh {rnLkk sux÷wt yLkks {¤e hnu íkux÷wt Ãkfðu Au. íkuÚke ík{u ÃktËh ðe½kt s{eLk {LkSLkk ËefhkykuLku ykÃke Ëku.” “yuðwt fuðe heíku çkLku?” yLkw ÃkkLkk Lkt: 4

þçËMktøkík LkkhLk çkkhiÞk

økúuS{kt K Lkku ‘f’ ÚkkÞ, kh Lkku ‘¾’ ÚkkÞ... yuðe s heíku Ka Lkku fk ÚkkÞ, kha Lkku WÃk[kh ‘¾k’ ÚkkÞ... WÃkh {wsçkLkk f¬k-çkkhk¾ze þe¾eLku su ÷kufku #Âø÷þ ¼k»kkLkk «Ëuþ{kt þçËÞkºkkyu Lkef¤e Ãkzu yu ÷kufku ¼k»kkLkk «Ëuþ{kt Úkkuzwtf ykøk¤ [kÕÞk ÃkAe Mkw¾YÃk ¼k»kk-¼ú{ýLku çkË÷u WÕÍLkkuÚke ¼hÃkqh nuhkLkøkrík{kt MkÃkzkE òÞ Au, fkhý fu su ðMíkw ÃkkÞkLkk rLkÞ{ íkhefu {øks{kt zkWLk÷kuz fhðk{kt nkuÞ yu s rLkÞ{ku ðkík-ðkík{kt íkkuzðk {kxu íkiÞkh Úkðwt Ãkzu. þçËkuLke òuzýe MkkÚku zøk÷u Lku Ãkøk÷u Mk{kÄkLkku fhðkt Ãkzu. AuÕ÷e íkku yuðe ¾çkh Ãkzu fu yk ¼k»kkLke òuzýeLkk rLkÞ{kuLkwt Ãkk÷Lk fhíkk þçËkuLke MktÏÞk ykuAe Au yLku yÃkðkËkuLke MktÏÞk ðÄw Au! ËuðLkkøkhe r÷rÃk{kt íkku f¬ku-çkkhk¾ze þe¾íkktLke MkkÚku s ík{khku çkkçk÷ku ðkt[LkLkku rðîkLk çkLke òÞ. ík{u rfÞku E ðkt[e nt¼¤kðu, VxkVx yuLz ÄzkÄz.. yLku ytøkúuS{kt? yu{kt íkku ¼k»kkËuðeLkk yufyuf þçËÃkwºk MkkÚku YçkY Ãkrh[Þ fhðku Ãkzu...! ËuðLkkøkhe r÷rÃkLke su{ {kºk Wå[kh Mkkt¼¤eLku íkuLkwt ÷ur¾ík MðYÃk (òuzýe) Lk¬e Lk fhe þfku.yÚkoLke ðkík íkku ÃkAe ykðu, {kºk òuzýe yLku Wå[khLkku ‘nkuhh þkì’ òuELku fux÷kf ykí{kyku yktø÷¼k»kkLkk ykìrzxkurhÞ{{ktÚke AxfeLku {kík]¼k»kkLkku «[kh fhíke {tz¤eyku{kt ¼¤e òÞ Au... ytøkúuS þçËkuLke òuzýe{kt ËuðLkkøkhe r÷rÃk suðe þk†eÞíkk fu ði¿kkrLkfíkk LkÚke íku ðkík íkku yuf s Íkxfu fçkq÷e ÷uðe Ãkzu. òufu, ËuðLkkøkhe r÷rÃkLke þk†eÞ òuzýe Mkk{u yktø÷¼k»kkLke {wõíkrðnkhe òuzýeLku Ãký íkuLkwt ÃkkuíkkLkwt MkkIËÞo Au, Ãkkuíkefku hku{kt[ Au.. òýeíkk þçË¾uzw «ku. Mke.yu÷. huLk íku{Lkk ÃkwMíkf ‘Ä #Âø÷þ ÷Uøðus’{kt ÷¾u Au : One of the outstanding feature of English is the apparent discrepancy between its spelling and its pronounciation... rn r{LMk... òuzýe yLku

fkuELkku fwËhíke nf

AeLkðku íkku søkËTrLkÞt íkk YXu

CMYK

k hrððkh k 3 ykuõxkuçkh k h010

hrþÞk{kt «ðËk fnku ÃkAe y¾çkkh yuðwt fnuðwt Ãkzíkwt LkÚke, yhu fkuE y¾çkkh{kt «ðËk þçË Lk nkuÞ íkku íku y¾çkkhLkwt Lkk{ nþu fu fkuE çkeòLkwt, yu ytøku ÷kufku þtfkyku fhðk ÷køku Au. Íkhþkne Mkk{u þªøkzkt ¼hkððk {kxu xÙkuxTMfe îkhk 1908Lke Mkk÷{kt yksLke íkkhe¾Úke þY fhkÞu÷k yk y¾çkkhLkwt «fkþLk Auf 1991 MkwÄe [k÷w hÌkwt, Ãkhtíkw fBÞwrLkMx MkhfkhLkwt {w¾Ãkºk çkLke hnuðkLku fkhýu íku õÞkhuÞ {nkLk y¾çkkhku{kt MÚkkLk Ãkk{e þõÞwt LkÚke.

«ðËk : hrþÞk{kt y¾çkkhLkku ÃkÞkoÞ

¾çkkh ÃkkMku MkkiÚke {kuxe yÃkuûkk nkuÞ Au MkíÞLke. ËwrLkÞk{kt fkuE Ãký y¾çkkh nkuÞ íku MkíÞLke MkkÚku Q¼wt hnu Au íÞkt MkwÄe s ÷kufkuLkk rË÷{kt xfu Au. ÷kufkuLkku ¼hkuMkku Síkðk {kxu íkuýu ÃkkuíkkLkwt MkíÞðkLkÃkýwt Mkíkík, ËirLkf ðíko{kLkÃkºku íkku hkusuhkus Mkkrçkík fhíkk hnuðwt Ãkzu Au. ÃkkÞkLke çkkçkík yu Au fu Mkk[e ðkík çknkh ÷kððkLke, ÷kufku MkwÄe MkíÞ ÃknkU[kzðkLke ík{LLkk su y¾çkkh{kt nkuÞ íku s sLk{kLkMk{kt ÃkkuíkkLkkt {qr¤Þkt Ÿzk fhe þfíkwt nkuÞ Au. y¾çkkhLke yk MkíÞ «íÞuLke yrLkðkÞo VhsLku fkhýu s ÷kufku{kt yksu Ãký AkÃkk{kt AÃkkÞwt yux÷u Mkk[e s ðkík nkuÞ íkuLke øk¤k MkwÄe ¾kíkhe nkuÞ Au. rðïLkkt LkkUÄÃkkºk y¾çkkhku{kt hrþÞkLkwt ‘«ðËk’

{kÄwfhe

økkhÄk{Lkwt Lkk{ Ãkzu yux÷u Ãknu÷wt Lkk{ ÷kMkðuøkkMkLkwt ÞkË ykðu Ãký yuf Mk{Þ yuðku níkku fu ßÞkhu økuBçk÷ RLzMxÙe{kt yux÷kÂLxf rMkxeLkku ztfku ðkøkíkku níkku. {tËe yLku Lkðk MÃkÄofkuLke nheVkE{kt ÃkkA¤ Ãkze økÞu÷wt yk þnuh yksu ÃkkuíkkLke yku¤¾ ÃkkAe {u¤ððk {kxu yuze[kuxeLkwt çk¤ ÷økkðe hÌkwt Au. yux÷kÂLxf rMkxeLkk Ãkze ¼ktøku÷k furMkLkku WãkuøkLku ÃkwLk: çkuXku fhðk {kxu LÞqsMkeoLkk økðLkoh r¢Mk r¢Mxeyu hkßÞLkwt Mk¥kkíktºk Ãkku÷eMk çktËkuçkMíkÚke {ktzeLku {kfuo®xøk yLku ÔÞkðMkkrÞf rðfkMk MkwÄeLke ík{k{ sðkçkËkheyku Mkt¼k¤u íkuðe Ëh¾kMík fhe Au. yk swøkkhÄk{Lkwt {ufykuðh rðrþü fr{þLk îkhk íkiÞkh fhðk{kt ykðu÷e ÞkusLkkLkwt {n¥ðLkwt ÃkkMkwt Au. yux÷kÂLxf rMkxeLke økkze Ãkkxu [Zkððk {kxu LkeríkrLkÞ{ku{kt VuhVkhku fhðkÚke ÷ELku nkuMko hu®MkøkLku yÃkkíke MkçkrMkze çktÄ fhðkLke yLku LÞqÞkìfo þnuh çknkh {uzku÷uLzTÍ MÃkkuxoTMk fkìBÃ÷uõMkLkwt ¾kLkøkefhý fhðkLke ÞkusLkk ykfkh Ãkk{e hne Au. r¢Mxe fnu Au, “yux÷kÂLxf rMkxe íkuLke yku¤¾ økw{kðe hÌkwt Au. òu fkuELke Ãký ÃkkMku íkuLku WøkkhðkLkku ÞkuøÞ WÃkkÞ nkuÞ íkku íku sýkðku.” yk ÃkkA¤Lkku ykþÞ LkVku ðÄkhðkLkku Au. yux÷kÂLxf rMkxeLkkt yrøkÞkh furMkLkku îkhk hkßÞLku fhÃkuxu ð»kuo yuf yçks zkì÷hLke ykðf ÚkkÞ Au. ð»kuo ykþhu 3.5 fhkuz {w÷kfkíkeyku ynªLke {w÷kfkík ÷u Au, Ãkhtíkw n{ýkt-n{ýktÚke ynªLkk furMkLkku ÃkkuíkkLkwt {n¥ð økw{kðe hÌkk Au. AuÕ÷k yuf ð»ko{kt A furMkLkkuyu LkkËkhe LkkUÄkðe Au fu ÃkAe ÃkwLkøkoXLkLke fk{økehe nkÚk Ähe Au. {tËe ðå[u ½uhkE økÞu÷k «ðkMkeykuyu ¾[ko ½xkze Ëuíkkt øku®{øk îkhk Úkíke ykðf{kt Ãk[eMk xfkLkku ½xkzku LkkUÄkÞku Au yLku ynªLkk 12,000 ÷kufkuyu Lkkufhe økw{kððkLkku ðkhku ykÔÞku Au. yux÷kÂLxf rMkxeLkku MkqÞo ßÞkhu {æÞknTLku íkÃkíkku níkku, íÞkhu rMkxe Mkw¾Lkwt Ãkh{Äk{ økýkíkwt níkwt. 19{e

948{kt økktÄeSLkk yðMkkLk ÃkAe [kh ð»ko çkkË çkeçkeMkeyu økktÄeS rðþu yuf {kuxku hurzÞku«kuøkúk{ ykÃkðkLkwt Lk¬e fÞwO yLku yu{Lke MkkÚku Sðu÷e ÔÞÂõíkykuLkk xqtfk ELxhÔÞw MkkÚku yu «kuøkúk{ íkiÞkh fÞkuo. yuf s ÔÞÂõík rðþu çkeçkeMkeLkku yk ÷ktçkk{kt ÷ktçkku fkÞo¢{ níkku. ºký ð»ko ÃkAe Ãkrhýk{ yu ykÔÞwt fu 27 f÷kfLkwt hufku‹zøk ÚkÞwt níkwt. xuÃkLke ÷tçkkE Mkkzk ÃktËh {kE÷ sux÷e níke. 90 f÷kfLkwt yurz®xøk ÚkÞwt níkwt. 78 xuÃkku níke. Ãký yk Ãkrh©{ ÃkAe su rLk»Ãkr¥k ÚkE yu{kt økktÄeS rðþu ½ýe ytíkhtøk {krníke «fkþ{kt ykðe níke. “økktÄeLkk økwshkík{kt ykðwt ÚkE þfu?” suðk çkkr÷þ «&™ku ÃkqALkkhkykuLke ykt¾ku Ãknku¤e ÚkE òÞ yuðwt økktÄeSLkwt ÔÞÂõíkíð yk hufku‹zøk{ktÚke MkkV Q¼hu Au. W{kþtfh òuþe ðkhtðkh fxkûk{kt fnuíkk yLku yu{kt MktÃkqýo MkíÞ níkwt - “økktÄeS økktÄeðkËe Lk níkk!” su{Lke «ríkr¢Þkyku ykÃkðk{kt ykðe Au yu ÷kufku økktÄeSLke MkkiÚke rLkfx níkk yLku yu{Lkk «rík¼kð rnLËwMíkkLkLkk {kir¾f RríknkMkLkku yuf ytþ çkLke òÞ Au. fux÷ef {krníke ¾hu¾h hku[f Ãký Au. zkì. hksuLÿ «MkkË Mkðo «Úk{ 1917{kt rçknkh{kt økktÄeSLkk MktÃkfo{kt ykÔÞk. økktÄeS «Úk{ ðkh y{ËkðkËLke õ÷çk{kt ykÔÞk íÞkhu MkhËkh çkúes h{e hÌkk níkk yLku yu{Lke MkkÚku {kð¤tfh Ãký níkk, su ÃkkA¤Úke ÷kufMk¼kLkk yæÞûk çkLÞk níkk. ykitÄLkk yuf LkkLkk Ëuþe hkßÞLkk hksÃkwºk ykÃkk Ãktík ºký[kh ð»ko ÃkAe yk©{{kt çkunkuþ ÚkE økÞk íÞkhu økktÄeSyu ykÃkk ÃktíkLku {ktMkknkh fhðkLkku ykËuþ ykÃÞku níkku yLku ÷ÏÞwt níkwt fu òu ík{u þkfknkhe «kuxuELk Ãk[kðe Lk þfíkk nku íkku ík{khu {ktMkknkhe «kuxuELk s ÷uðwt òuEyu. hkWLz xuçk÷ fkìLVhLMk {kxu økktÄeS #ø÷uLz økÞk

Mk[hk[h rËÔÞuþ ÔÞkMk Lkk{Lkwt y¾çkkh yrøkú{ nhku¤{kt MÚkkLk Ãkk{u Au. «ðËk þçË yk{ íkku ykÃkýku MktMf]íkLkku nkuÞ yuðku yk¼kMk ÚkkÞ Ãký «ðËk yu ÃÞkuh hrþÞLk þçË Au. «ðËkLkku yÚko ÚkkÞ Au- MkíÞ. fkuE y¾çkkhLkwt ykLkkÚke Mk[kux Lkk{ çkeswt fÞwt nkuE þfu? òufu, økktÄeSLkku rfMMkku shk swËku Au. økktÄeSyu RLËw÷k÷ Þkr¿kf ÃkkMkuÚke ‘LkðSðLk’ ¾heãwt íÞkhu íkuLkwt {q¤ Lkk{ níkwt ‘LkðSðLk yLku MkíÞ’. økktÄeSLku MkíÞ yk{ íkku SðÚke Ãký ÃÞkhwt

níkwt yux÷u fËk[ íkuyku LkðSðLk nxkðeLku {kºk MkíÞ hk¾e þõÞk nkuík, Ãký yk íkku økktÄeçkkÃkw níkk, íku{ýu ‘LkðSðLk yLku MkíÞ’{ktÚke {kºk ‘LkðSðLk’ s hkÏÞwt ‘yLku MkíÞ’ fkZe LkkÏÞwt! økktÄeSyu fËk[ yuðwt rð[kÞwO nþu fu yk¾wt ‘LkðSðLk’ suLku ykSðLk ð¤øke hnuðkLkwt Au, yuðk MkíÞLku Lkk{{kt ð¤øke hnuðkLkku þwt yÚko? fnuðkÞ Au fu ‘LkðSðLk’{kt su ftE AÃkkÞ íkuLku ytøkúuòu Ãký ytøkúuS{kt yLkwðkrËík fhkðeLku ðkt[íkk, fkhý fu Mkk[e ðkík òýðkLke ÷k÷[ fkuý hkufe þfu! ykÃkýu ðkík fhíkk níkk-«ðËkLke. fkuELku íkhík yuðku Ãký «&™ ÚkE þfu fu yk «ðËkLke ðkík yíÞkhu fhðk ÃkkA¤Lkwt fkhý þwt? «ðËkLke ÃkkhkÞý fhðkLkwt yuf{kºk fkhý yu Au fu ð»ko 1908{kt yksLke íkkhe¾u yux÷u fu 3 ykìõxkuçkhLkk hkus íkuLkku «Úk{ ytf «fkrþík ÚkÞku níkku. ík{Lku íkhík çkeòu «&™ Ãký ÚkE þfu fu yk «ðËk fkuýu þY fhu÷wt? íkku «ðËkLkwt «fkþLk fhLkkh níkk {nkLk çkkuÕþurðf ¢ktríkfkhe ÷eÞkuLk xÙkuxTMfe. xÙkuxTMfeLku yk{ íkku ykÃkýu MkkBÞðkËe rð[khÄkhkLkk {nkLk rð[khf íkhefu ðÄkhu yku¤¾eyu Aeyu, Ãkhtíkw yk ¢ktríkfkhe Lkuíkkyu Íkh þkMkLkLkk rðhkuÄ{kt «òLku søkkzðk {kxu yLku MkkBÞðkËeykuLkk yðksLku çkw÷tË fhðk {kxu ÃkºkfkhLkku Ä{o yÃkLkkÔÞku níkku yLku y¾çkkh þY fhðkLkku rLkýoÞ fhu÷ku. òufu, xÙkuxTMfeyu þY fhu÷wt yk «Úk{ y¾çkkh Lknkuíkwt. «ðËk Ãknu÷kt íku{ýu 1900Lke Mkk÷{kt MkkBÞðkËe rð[khÄkhkLkk «[kh-«Mkkh {kxu ÷tzLkÚke ‘RM¢k’ Lkk{Lkwt y¾çkkh þY fhu÷wt. RM¢kLkwt ytøkúuS ÚkkÞ MÃkkfo yLku íkuLkwt økwshkíke íký¾ku fu [{fkhku fhe þfkÞ. yk{, su{ ykÃkýk Ëuþ{kt MðkíktºÞ Mktøkúk{{kt ykÍkËe støkLkk ÷zðiÞkykuyu ÷kufswðk¤ ÃkuËk fhðk {kxu y¾çkkhkuLkwt «fkþLk þY fhu÷wt yu s heíku MkkBÞðkËe Lkuíkkykuyu Ãký y¾çkkhLku ÃkkuíkkLkwt nrÚkÞkh çkLkkÔÞwt níkwt. yLkw ÃkkLkk Lkt: 4

yku¤¾ ÃkkAe {u¤ððk {Úkíkwt þnuh

yux÷kÂLxf rMkxe

MkËeLkk {æÞ¼køk{kt íku òýeíkwt Mk{h xqrhMx MÃkkux níkwt. ‘çkkuzoðkìf ykìV zÙeBÍ’Lkk ÷u¾f çkúuÞLx rMk{kuLk fnu Au íku{ “ßÞkhu rzÍLke÷uLzLkwt yÂMíkíð Lknkuíkwt, íÞkhu yux÷kÂLxf rMkxe MðÞt rzÍLke÷uLz níkwt.” Ãký fux÷ef ð¾ík MkV¤íkkLke ykfhe ®f{ík [qfððe Ãkzíke nkuÞ Au, yu LÞkÞu yux÷kÂLxf rMkxe økwLkk¾kuhe yLku hksfeÞ ¼úük[khLkku ¼kuøk çkLÞwt yLku nðkE {wMkkVheLkwt [÷ý þY ÚkÞk çkkË yk «ËuþLkk ÷kufku «ðkMk ¾uzðk {kxu yLÞ MÚk¤kuLkku rðfÕÃk yÃkLkkððk ÷køÞk. 1976Lkk ÷kuf{íkLkk ykÄkhu yux÷kÂLxf rMkxe{kt swøkkhLku fkÞËuMkhíkk çkûkðk{kt ykðe. íkuLkk fkhýu yÚkoíktºkLku ðuøk sYh {éÞku, Ãkhtíkw íkuLkkÚke þnuhLke Mk{]rØLku ¾kMk fþku VkÞËku ÚkÞku Lknª. 1930Lkk ËkÞfk{kt yux÷kÂLxf rMkxeLke ðMíke 66,000 níke, íku ½xeLku yksu 40,000Úke Ãký ykuAe ÚkE økE Au yLku íku{ktÚkeÞu 25 xfk sux÷k ÷kufku økheçkkE nuX¤ Sðe hÌkk Au. y{urhfkLkwt yk [kuÚkwt MkkiÚke {kuxwt xqrhMx zuÂMxLkuþLk MkwÃkh{kfuox yLku {qðe rÚkÞuxh suðe ÃkkÞkLke

MkVhLkk{k [tÿfkLík çkûke íÞkhu çkLkkozo þku yLku [k÷eo [uÃ÷eLk økktÄeSLku {éÞk níkk. Ë. ykr£fkLkk hk»xÙÃkrík sLkh÷ M{xTMku økktÄeSLku {¤eLku 17 ð»ko Ãknu÷kt økktÄeSyu su÷{kt çkLkkðeLku M{xTMkLku ¼ux ykÃku÷kt [ÃÃk÷ ÃkkAkt ykÃÞkt níkkt! økktÄeSLku y{urhfk ykððkLkwt yk{tºký yÃkkÞwt íÞkhu økktÄeSyu {òf{kt fÌkwt níkwt fu y{urhfk{kt 24 f÷kf ÃkAe {Lku «kýeçkkøk{kt {qfe Ëuðk{kt ykðþu. #ø÷uLz{kt çku rzxuÂõxðku MkksoLx yðLMk yLku MkksoLx hkusMko økktÄeSLke MkkÚku s Mkíkík hk¾ðk{kt ykÔÞk níkk, su{Lke MkkÚku økktÄeSLke yux÷e {iºke ÚkE níke fu rnLËwMíkkLk ykÔÞk ÃkAe rçkúrxþ {k÷Lke nku¤e fhLkkh økktÄeSyu yu{Lku {kxu ¾kMk ykøkúnÃkqðof MkhMk #Âø÷þ ½rzÞk¤kuLke ¼ux {kuf÷e níke. zkì. ðuheyh yu÷ðeLku ßÞkhu ÃkkuíkkLke Ä{oÃkrhðíkoLk fhðkLke RåAk rðþu ÷ÏÞwt íÞkhu økktÄeSyu yu{Lku ÃkkuíkkLkk s r¾úMíke Ä{o{kt hnuðkLke MÃkü Mk÷kn ykÃke níke. økktÄeS ÷tzLkLke hkWLz xuçk÷ fkìLVhLMk {kxu Mxe{h{kt furçkLk - çkÚko{kt Lknª Ãký zufLkk Mkk{kLÞ «ðkMke íkhefu økÞk níkk, ßÞkt ¾kðkLkwt, MkqðkLkwt, «kÚkoLkk fhðkLkwt, çkÄwt ¾wÕ÷k{kt níkwt. çkk¤fkuyu ykðeLku økktÄeSLke hò {køke fu y{u zuf Ãkh Lkk[e þfeyu Aeyu íÞkhu økktÄeSyu fÌkwt fu “{khe MkqðkLke søÞkLke ykMkÃkkMk ík{u Lkk[e þfku Aku, Ãký {khk WÃkh Lknª Lkk[íkk!” hku{{kt økktÄeS ðurxfLk{kt økÞk níkk. {e[u÷ yuLsu÷kuLkkt y{h r[ºkku òuÞkt Ãký yu{Lku MkkiÚke ðÄkhu hMk rÃk¥k¤Lkk rðhkx ¢kuMk{kt Ãkzâku

MkøkðzkuÚke Ãký ðtr[ík Au. zu÷ðuh yLku ÃkuÂLMkÕðurLkÞk{kt Ãký swøkkh fkÞËuMkh çkLke síkkt økúknfku ÃkkMku ðÄw rðfÕÃkku ¾qÕÞk Au. íkuLkk fkhýu yux÷kÂLxf rMkxeLkk ¼krð Mkk{u {kuxku «&™ ¾zku ÚkÞku Au. ÷kMkðuøkkMk ¾kíku ykðu÷e ÞwrLkðŠMkxe ykìV LkuðkzkLkk MkuLxh Vkuh øku®{øk rhMk[oLkk rzhuõxh zurðz MõðkxoTÍ fnu Au íku{, “òu nwt yuf Mkk{kLÞ «ðkMke nkuô yLku {Lku swøkkh h{ðku øk{íkku nkuÞ, íkku ÃkAe nwt yux÷kÂLxf rMkxe þk {kxu sô?” r¢MxeLke ÞkusLkk WÃkh yk {rnLku VheÚke {tºkýk fhðk{kt ykðþu. þnuhLkk Lkçk¤k ÔÞðMÚkkÃkLkLke rLkhkþk yLku þnuhLke Mk{MÞkyku ytøku çkkuzoLkk yuøkúe{uLx Aíkkt MkðuoûkýLkk ykÄkhu òýðk {¤u Au fu LÞqsMkeoLkk LkkøkrhfkuLkku hkßÞLke Ëhr{ÞkLkøkehe Mkk{u rðhkuÄ Au. hkßÞLkk MkuLkuxh yLku yux÷kÂLxf rMkxeLkk ¼qíkÃkqðo {uÞh rs{ Ônu÷LkLkk sýkÔÞk «{kýu, «MÚkkrÃkík ÃkhtÃkhk yLku òuLkkMk çkúÄMko fkuLMkxo suðk Lkðk MðYÃkLkk {LkkuhtsLk îkhk Mkkhwt f{çkuf fhe þfkÞ Au, Ãkhtíkw þnuhLke Arçk MkwÄkhðkLkk yøkkWLkk «ÞíLkku rLk»V¤ økÞk Au. nk÷{kt íkuyku huðu÷ furMkLkku suðk ¼krð «kusuõxTMk Ãkh {Ëkh hk¾eLku çkuXk Au, su nS Ãkqhku LkÚke ÚkÞku. økÞk sw÷kE {kMk{kt Mk¥kkíktºkyu huðu÷ furMkLkku íkhV síkk {køkkuoLku Lkðku ykuÃk ykÃkðk {kxu 1.8 fhkuz zkì÷h Vk¤ÔÞk níkk. yk çkÄe Mk{MÞkyku{ktÚke Ãkkh Qíkhðk {kxu yux÷kÂLxf rMkxe Lk¬h Ãkøk÷kt WXkðu íku yuf{kºk WÃkkÞ Au. MkkisLÞ: xkE{ {uøkurÍLk

Rhkfe ÞnqËeLku

{kuMkkË{kt ÚkÞkt {trs÷Lkkt ËþoLk ûkh-yûkh rðLkkuË ¼è

{ku

MkkËLkk ðzkyu ykhçk Ëuþ{ktÚke {eøk-21Lke WXktíkhe fhkððk {kxu ðnu÷e íkfu yuf Lk¬h Ã÷kLk ½ze fkZâku yLku íkuLkk ¼køkYÃku {kuMkkËLkk yusLxkuyu RrsÃík yLku Rhkf{kt {eøk-21 VkExh Ã÷uLkLkk ÃkkR÷xku MkkÚku ½hkuçkku Ähkðíkku fkuEf ð[urxÞku {kýMk þkuÄe fkZðkLkwt fk{ þY fhe ËeÄwt. Ãkrhðkhu íkuLku Ë¥kf ÷E ÷eÄku. ðuÃkkh- ÄtÄkðk¤k {kuxk {kuMkkËLkk yuf yusLxLku RrsÃík{kt ykðku yuf fwxwtçk{kt íkuLkku Mkkhe heíku WAuh Úkðk {ktzâku. òuMkuV fkuLxuf {¤e økÞku. ErsÃík{kt s sL{u÷k SLk Úkku{Mk Lkk{Lkku yk ÞnqËe rfþkuh çknw ¼ÛÞku íkku Lknª Ãkhtíkw Lkk{Lkk yuf y{urhfLkLku ykðk MktçktÄ nkuðkLke íkuLke fk{ fhðkLke Äøkþ yLku Mk{sþrõíkLku fkhýu yusLxLku çkkík{e {¤íkkt íkuýu íkuLkku MktÃkfo MkkæÞku. r¢rùÞLk fwxwtçk{kt íku çkÄkLkku ÷kzfku çkLke økÞku. SLk Úkku{Mk MkkÚku {kuMkkËLkk yusLxu yuf økwÃík ½h{kt çkÄk íkuLkku ykËh fhíkk yLku ð»kkuo ðeíkíkkt íku çkuXf ÞkuSLku Ã÷kLk Mk{òÔÞku. SLk Úkku{Mku {eøk- ½hLkk ðze÷ suðku çkLke økÞku. 21Lkk ErsÂÃMkÞLk yuhVkuMkoLkk ÃkkR÷xLkku LkSfLkku Ãkhtíkw, yuf rËðMk ½hLkk r¢rùÞLk ðze÷ MkkÚku fkuLxuf þkuÄe fkZâku yLku yu ÃkkR÷x ErsÃíkÚke fkuE {wÆu rððkË Úkíkkt ðkík Úkkuze ðÄkhu ðýMke økE. {eøk-21 VkExh Ã÷uLk WzkzeLku MkeÄku EÍhkÞ÷Lke r¢rùÞLk ðze÷u Ãký økwMMkkLkk ykðuþ{kt òuMkuVLku MkhnË{kt ½qMke òÞ íkku íkuLku 10 ÷k¾ zkì÷h ÷kt[ nzÄqík fhíkkt fÌkwt, “y{khk Vur{÷eLkk MkÃkkuxo ðøkh ykÃkðkLke ykuVh fhkE. Ãký, {kuMkkËLkk yusLxLkku ynª hnuðkLke ík{khe nurMkÞík þwt Au?” yk Ã÷kLk ¼ÞkLkf heíku ŸÄku Ãkzâku. ErsÂÃMkÞLk rsLËøkeLkk [kh ËkÞfkÚke su Ãkrhðkh{kt hneLku yuhVkuMkoLkk ÃkkR÷xu yk ykuVh Xwfhkðe ËeÄe yux÷wt Ãkkuíku WAÞkuo níkku yLku su ÃkrhðkhLkk yuf MkÇÞ suðku s Lknª íkuýu ÷kt[Lke ykuVh fhLkkh Ãku÷k y{urhfLkLkwt s Ãkkuíku çkLke økÞku níkku íkuLkk s yuf ðze÷ MkÇÞLkk Lkk{ ¾wÕ÷wt Ãkkze ËeÄwt. ErsÃíkLkk ÷~fhe ykðk yrík ykfhkt ðuý Mkkt¼¤e òuMkuVLku ÃkkuíkkLkwt yrÄfkheykuyu Úkku{Mk yLku íkuLkk MktÏÞkçktÄ ÞnqËeÃkýwt ÞkË ykðe økÞwt. yuýu rð[kÞwO Ãkkuíku ¼÷u MkkÚkeykuLku Ãkfze Ãkkzâk. yu çkÄk Mkk{u fkuxo {kþo÷ ykx÷kt ð»kkuo r¢rùÞLk fwxwtçk{kt WAÞkuo Ãký yMk÷{kt ÚkE yLku Auðxu 1962Lkk rzMkuBçkh{kt Úkku{Mk íkÚkk íkku Ãkkuíku ÞnqËe s Au Lku! ÃkhkÞkÃkLkLke yk fkh{e íkuLkk çku òuzeËkhkuLku ËuþÿkunLkk ykhkuÃkMkh VktMkeyu ðuËLkkyu íkuLku rð[kh fhíkku fhe {qõÞku. ÷xfkðe ËuðkÞk. ÞnqËeykuLke {kík]¼rq { EÍhkÞ÷. r¢rùÞLk fwxçtw k{kt ErsÃík{kt çknw çkqhe heíku Ã÷kLk VT÷kuÃk Úkíkk {kuMkkËu ÚkÞu÷k yÃk{kLkLkk fkhýu òuMkuV nðu ÃkkuíkkLke {kík]¼rq { íÞkt fk{ Ãkzíkwt {qfeLku Rhkf íkhV Lksh Ëkuzkðe. EÍhkÞ÷Lkk rð[khku{kt ¾kuðkÞu÷ku hnuíkku níkku. {kuMkkËLkk òMkqMkkuyu Ehkf{kt çku ÃkkR÷xkuLku VkuzðkLkku r¢rùÞLk fwxwtçkLkk çkÄk MkÇÞkuyu òufu, ÃkkA¤Úke «ÞíLk fÞkuo Ãký íku{ktÞ rLk»V¤íkk MkktÃkze. òuf,u òuMkuVLku Mkkuhe fneLku ðkík ðk¤e ÷eÄe níke Ãký MkËTLkMkeçku ynª ErsÃík suðtw ¼kuÃkk¤wt ¾wÕ÷wt Lk Ãkzâwt òuMkuVLkk {Lk{kt nðu EÍhkÞ÷ {kxu fktEf fhe yux÷u fkuELku Mkò-yu-{kiík ÚkðkLke Lkkuçkík Lk ykðe. AqxðkLke ík{LLkk òøke QXe níke yLku yux÷u s Ãký çku-ºký Ã÷kLk rLk»V¤ sðkLku ÷eÄu íkuýu {kuMkkËLkk òMkqMkkuLkku Mkk{u [ZeLku MktÃkfo {ËkoLkk MkkÄðkLkwt þY fhe ËeÄwt. {kuMkkËLkk yusLxku h½ðkÞk çkLÞk níkk, {kuMkkË ð¤e çku ð»koLkku Mk{Þøkk¤ku ðeíÞk Aíkkt yk Ëhr{ÞkLk òuMkuVLku ¾kLkøke hknu ÃkkuíkkLkk ËuþLkk nðkE Ë¤Lku yufkËtw Ãký çkkík{e íkku {¤e s økE níke fu EÍhkÞ÷Lkk {eøk- 21 VkExh Ã÷uLk Lk {u¤ðe ykÃke òMkqMkku {eøk VkExh Ã÷uLkLkk yufkË ÃkkR÷xLku þfkÞwt nkuðkÚke íku{Lke yÄehkE ðÄe økE níke. {¤ðk {ktøku Au. íku{ýu RhkfLkk ºkeò yuf ÃkkR÷xLku VkuzðkLke òuMkuVu yk íkf ÍzÃke ÷eÄe. íkuLkk {kxu yuf fkurþþ þY fhe. {ÍkLke ðkík yu níke fu su {uhku÷kEx r¢rùÞLk nðu Mk{Þ Ãký òýu {kuMkkËLkk yusLxLku MkkÚk fwxwtçk{kt WAheLku íku Ãkkuíku {kuxku ÚkÞku níkku, yu ykÃkíkku nkuÞ yu{ yuf [{ífkh suðe ½xLkk çkLke. ÃkrhðkhLkku s yuf ÞwðkLk RhkfLkk yuhVkuMko{kt {eøk {kuMkkËLkku yusLx RhkfLkk ºkeò yuf ÃkkR÷xLkku Ã÷uLkLkku ÃkkR÷x níkku! fkuLxuf þkuÄðk {Úkíkku níkku íku Ëhr{ÞkLk Mkk{uÚke yuf yuf rËðMk òuMkuVu EÍhkÞ÷e yusLxLku Mkk{uÚke ÞnqËeLkku VkuLk ykÔÞku... VkuLk fheLku fÌkwt, ‘‘ík{Lku nwt {eøk VkExh Ã÷uLkLkk yk ÞnqËeyu VkuLk Ãkh yuf yuðe ykuVh {qfe fu yuf yuðk ÃkkR÷xLkku fkuLxuf fhkðe ykÃktw su íkuLkk {kuMkkËLkku yusLx ¾wþ¾wþk÷ ÚkE økÞku. Rhkf{kt {eøk rð{kLk MkkÚku EÍhkÞ÷ ykððk íkiÞkh Au.’’ sL{u÷k yk ÞnqËeyu {kuMkkËLkk òMkqMkLku íkuLkwt r{þLk {kuMkkËLkk òMkqMkLku íkku òýu MkkûkkíkT ¼økðkLk Ãkkh Ãkzu yuðe ¾wþeLke su ykuVh {qfe íkuLke ðkík {éÞk sux÷ku ykLktË ÚkE økÞku. fhíkk Ãknu÷kt ÞnqËeyu ykðe ykuVh fu{ {qfe? íkuLke AíkktÞ {eøk- 21 rð{kLk WXkðe sðkLkk yøkkWLkkt ÃkkA¤Lke LkkLkfze ðkík òýðk suðe Au. Ã÷kLk VT÷kuÃk økÞk nkuðkÚke {kuMkkËLkk òMkqMkku yk ðu¤k yk ÞnqËeLkwt çkk¤Ãký RhkfLkk økheçk fwxwtçk{kt shkÞ Wíkkð¤ fhðk {ktøkíkk Lknkuíkk. ðeíÞwt níkwt. íku ËMkuf ð»koLkku ÚkÞku íku yhMkk{kt íkuLkk òMkqMkkuyu Úkkuzk ðÄw ŸzkýÚke íkÃkkMk nkÚk Ähe fu ¼køÞ ykzuLkwt ÃkktËzwt y[kLkf nxe økÞwt. yk ÃkkR÷x RhkfÚke {eøk rð{kLk ÷ELku EÍhkÞ÷ íÞktLkk yuf {uhkuLkkEx r¢rùÞLk fwxwtçkLku ÞnqËe ykððkLkwt økt¼eh òu¾{ ÷uðk þk {kxu íkiÞkh ÚkÞku fku{Lkku yk LkkLkfzku rfþkuh øk{e økÞku yLku yk Au? yu òýðk ykðíkk hrððkh MkwÄe hkn swyku.

økktÄeS, su økktÄeðkËe Lk níkk...

níkku. yu ¢kuMkLke ÃkkA¤ sELku òuE ykÔÞk níkk, ßÞkt sðkLke {LkkE níke. Lkkuyk¾÷e ÃkkMkuLkk økk{{kt økktÄeS yuf ÄkuçkeLkk ½h{kt hÌkk níkk, fuhkuMkeLkLkk ÷k÷xuLkLkk ysðk¤k{kt Ãkºkku ÷¾íkk, hkus Mkðkhu Ãkkt[ r{rLkx çktøkk¤e þe¾íkk, yuf økk{Úke çkeò økk{ MkwÄe {kE÷ku W½kzk Ãkøku [k÷íkk. yuf yktÄ¤e ð]Økyu økktÄeSLku fÌkwt níkwt, nwt ík{Lku òuðk {køkwt Awt, çkkÃk! nwt ík{Lku nkÚkÚke yzwt! økktÄeSyu yu ð]ØkLkku nkÚk Ãkfzâku íÞkhu yu{Lke ykt¾ku{kt yktMkw níkkt. yu ð¾íku økktÄeS 77 ð»koLkk níkk. økktÄeSLke ytøkúus rþ»Þk {ehktçknuLk WVuo {køkohux M÷uzu fÌkwt Au fu økktÄeSLkku rLkýoÞ níkku fu fqíkhktyku {khe Lkk¾ðk{kt y®nMkkLkk rMkØktíkLkwt fkuE WÕ÷t½Lk Lk níkwt. yk©{{kt yuf ðkAhzkLkk þheh{kt fezk Ãkze økÞk yLku hkuøk yMkkæÞ çkLke økÞku íÞkhu økktÄeSyu yu ðkAhzkLku {khe Lkk¾ðkLke yLkw{rík ykÃke níke. {ehktçknuLku ðýoLk fÞwO Au fu çkkÃkw ÍqõÞk, ðkAhzkLkku ykøk÷ku Ãkøk nkÚk{kt

CMYK

÷eÄku, zkìõxhu yuLke ÃkktMk¤eyku{kt yuf ELsuõþLk ykÃÞwt. yuf Íxfku ÷køÞku yLku ðkAhzwt {he økÞwt. çkkÃkw yuf þçË çkkuÕÞk Lknª. ðkAhzkLkk {kuZk Ãkh yuf fÃkzwt ZktfeLku [kÕÞk økÞk. yk ½xLkkLke çknw íkeðú «ríkr¢Þk ykðe. hunkLkk íkiÞçkSyu fÌkwt fu çkkÃkwyu {Lku yuf Ãkºk çkíkkÔÞku su yuf siLk r{ºk íkhVÚke ykÔÞku níkku. ÷ÏÞwt níkwt: økktÄe, ík{u ðkAhzwt {khe LkkÏÞwt Au. ík{u økkiníÞk fhe Au, òu nwt çkË÷k{kt ík{khe níÞk Lk fhwt íkku nwt siLk LkÚke. zkì. Íkrfh nwMkuLk fnu Au fu økktÄeS nt{uþ™u {kxu hUrxÞku ðÃkhkÞ yu{ RåAíkk Lk níkk. økktÄeS yu {þeLkLkk rðhkuÄe níkk su {Lkw»ÞLkwt þku»ký fhu Au. su rðhkx {þeLkkuLkku fkuE {kr÷f LkÚke yu {þeLkkuLkk økktÄeS rðhkuÄe níkk. yu fnuíkk fu suu {þeLkLkku {kýMk Ãkkuíku {kr÷f çkLke þfu, ðkÃkhe þfu yu ykËþo {þeLk níkwt. (yksLkkt fBÃÞqxhku {kxu økktÄeSLkku fËk[ rðhkuÄ Lk nkuík!) su÷{kt økktÄeSLke

ÃkkA¤ «rík{kMk rçkúrxþ Mkhfkh 150 YrÃkÞk ¾[o fhíke níke íÞkhu su÷ MkwÃkrhLxuLzLxu WÃkhe yrÄfkheykuLku ÷ÏÞwt fu ykðk {nkLk Ãkwhw»k {kxu Mkhfkhu ðÄkhu ¾[o fhðku òuEyu. økktÄeSLku ¾çkh Ãkze íÞkhu yu{ýu fÌkwt fu yk ÃkiMkk #ø÷uLzÚke ykðíkk LkÚke, {khk ËuþðkMkeykuLkk r¾MMkk{ktÚke ykðu Au. {khe ÃkkA¤ {rnLku 35 YrÃkÞkÚke ðÄkhu ík{u ¾[kuo yuðwt nwt RåAíkku LkÚke. økktÄeS {kLkíkk fu ytfwþku ÔÞÂõíkLkk «ÞíLkku yLku sðkçkËkheLku YtÄe Lkk¾u Au. økktÄeSLke níÞkLke ykøk÷e Mkktsu, òLÞwykhe 29, 1948Lku rËðMku RÂLËhk (økktÄe) yu{Lkk LkkLkfzk Ãkwºk hkSðLku ÷ELku økktÄeSLku {¤ðk økÞkt níkkt. RÂLËhk økktÄe fnu Au fu çkkÃkw {khk LkkLkk Akufhk MkkÚku h{ðk ÷køÞk. y{u økku¤kfkh çkLkkðu÷ku yuf Vq÷økwåA ÷ELku çkkÃkw ÃkkMku økÞkt níkkt, su ðkMíkð{kt ðk¤{kt Lkk¾ðk {kxu níkku. çkkÃkwyu {khk Ëefhk hkSðLku ÃkqAâwt fu yk Vq÷ku nwt õÞkt ÷økkðwt? {khk {kÚkk Ãkh Ãknuhe ÷ô? {khk Ëefhkyu çkkÃkwLku fÌkwt: {kÚkk Ãkh ík{u fuðe heíku ÷økkðþku? ík{khu ðk¤ íkku Au s Lknª? Ëktzefq[ {kxu yuf Ãký †eLku ÃkMktË fhðk{kt ykðe Lk níke. yLku Ëhuf yk©{ðkMkeyu zkÞhe ÷¾ðkLke níke. Ëktzefq[ ÃkAe økktÄeSLku Ãkfzðk {kxu Ãkku÷eMk ykðe íÞkhu 1827Lkk EMx RÂLzÞk ftÃkLkeLkk fkLkqLk Lke[u ðkìhtx òhe ÚkÞwt níkwt. økktÄeSyu Ãkku÷eMkLke hò ÷ELku çkkð¤Lkwt Ëkíký fhðwt þY fÞwO níkwt yLku Ãkku÷eMkLku ðkìhtx ðkt[ðkLke rðLktíke fhe níke...!

CMYK

k hrððkh k 3 ykuõxkuçkh k h010

SðLk {kxu Ÿ½ çknw sYhe Au. Ÿ½ðwt çkÄkLku øk{u Au, Ãký f{LkMkeçku çkÄk ÷kufku Mkkhe Ÿ½ ÷E þfíkk LkÚke. ½ýk ÷kufkuLku {nk{nuLkíku Ÿ½ ykðíke nkuÞ Au íkku fux÷kfLku çknw s÷ËeÚke Ÿ½{kt ¾÷u÷ Ãkze síke nkuÞ Au. fux÷kf ÷kufkuLke Ÿ½ ÃkhkurZÞu çknw ðnu÷k Qze síke nkuÞ Au yLku ÃkAe VheÚke Ÿ½ ykðíke s LkÚke, suLku fkhýu íkuyku yk¾ku rËðMk Úkkf yLku ftxk¤ku yLkw¼ðíkk nkuÞ Au Aeyu íÞkhu ykÃkýu ºký yk Ãkýu«fkhLkehkºkuŸ½{ktMkqEyuÚke ÃkMkkh ÚkEyu Aeyu. yuf Au

- n¤ðe Ÿ½ (ßÞkhu ÔÞÂõík {kxu QXðwt ½ýwt Mknu÷wt nkuÞ Au) økkZ rLkÿk (ßÞkhu ÔÞÂõík {kxu òøkðwt çknw {w~fu÷ nkuÞ Au) íkÚkk MðÃLk rLkÿk (yk yu Mk{Þ nkuÞ Au ßÞkhu ykÃkýu MðÃLkkðMÚkk{kt nkuEyu Aeyu). yk ºkýuÞ «fkhLke Ÿ½™k swËkt swËkt «¼kð yLku fkÞo nkuÞ Au. n¤ðe rLkÿk yu yðMÚkk Au su òøk]ík yðMÚkk yLku Ÿ½™e ðå[u ½xu Au. n¤ðe rLkÿk økkZ rLkÿk suðe þktríkÃkqýo íkÚkk MVqŠíkËkÞf LkÚke nkuíke. økkZ rLkÿk çknw {n¥ðÃkqýo Au. yZkh ð»koLke ô{h MkwÄeLkkt çkk¤fku íkÚkk rfþkuhku{kt íku{Lkk rðfkMk {kxu økkZ rLkÿk çknw {n¥ðÃkqýo Au. ¾hu¾h økkZ Ÿ½ Ëhr{ÞkLk yuf LkkLke økútrÚk (rÃkåÞwxhe økútrÚk) yuf nku{kuoLkLkku †kð fhu Au, suLku ð]rØ nku{kuoLk fnu Au íkÚkk yk fkhýu økkZ rLkÿk çkk¤fku íkÚkk rfþkuhku {kxu Ãký çknw sYhe Au. ykÚke ykÃkýu rðfrMkík ÚkE hnu÷kt çkk¤fkuLku {kuze hkík MkwÄe òøkðkLke xuð{ktÚke Awxfkhku yÃkkððku òuEyu. ð]rØ hkufkE økÞk ÃkAe íkÚkk yuf Ãkqýo rðfrMkík ðÞMf ÚkE økÞk ÃkAe Ãký økkZ rLkÿk çknw sYhe Au. ð]rØ nku{kuoLk, su çkk¤fkuLkkt ð]rØ íkÚkk rðfkMk{kt sYhe Au, yk þhehLkk MkwÄkhk íkÚkk ÃkwLkŠLk{ký{kt {ËË fhu Au.økkkZ rLkÿk Ëhr{ÞkLk ½k ¼hkÞ Au yLku fkuE Ãký «fkhLkku yk½kík Xef ÚkE òÞ Au. nðu ðkík fheyu MðÃLk

Þkuøk yLku rLkÿk rLkÿkLke. «khtr¼f fk¤Úke s ÷kufku MðÃLkkuÚke ½ýk «¼krðík hÌkk Au. MðÃLk þk {kxu {n¥ðÃkqýo Au, yk ytøku {Lkkurð¿kkLkeyku (¾kMk fheLku rMkø{Lz £kuRz) yu ½ýk rMkØktíkkuLku «{krýík fheLku Mkkrçkík fÞko Au. nk÷{kt òýðk {éÞwt Au fu MðÃLk rLkÿk ykÃkýe M{hýþÂõíkLkk rðfkMk íkÚkk Mkt[Þ {kxu {n¥ðÃkqýo Au. òufu, yk MðÃLkkuLku ÞkË LkÚke hk¾ðkLkkt nkuíkkt, íkkuÃký çkÄe MðMÚk ÔÞÂõík MðÃLk swyu Au. MðÃLk rLkÿk {øksLku Mkk{kLÞ YÃku fkÞo fhðk {kxu ykð~Þf Au. ¾kMk fheLku ÞkËËkMíkLke r¢Þkyku {kxu. nðu ykÃkýu yu òuEyu fu ÷kufkuLku Mkkhe Ÿ½ ykðu íku {kxu Þkuøk fE heíku {ËËYÃk çkLke þfu Au. y{u ði¿kkrLkf yÇÞkMk îkhk {ÂMík»feÞ íkhtøkku, ykt¾kuLke økrík, {ktMkÃkuþeÞ Mkk{ÚÞo, E÷uõxÙkufkŠzÞkuøkúk{ íkÚkk yLÞ r¢ÞkykuLku «Þkuøkþk¤k{kt fheLku Ëu¾kzâwt Au fu Þkuøk yÇÞkMkÚke ykÃkýe Ÿ½ Ãkh ½ýku ÷k¼ËkÞf «¼kð Ãkzu Au. òu yuf ÔÞÂõík rþrÚk÷efhý yÇÞkMk (Mkqû{ ÔÞkÞk{) Mkk{kLÞ ïMkLkLke MkkÚku fhu íkÚkk íkuLkk ytíku

Ãkeýwt Lknª ÃkwMíkf ykÃkku!

(su 30-40 r{rLkx ÃkAe ÚkE þfu Au) þðkMkLk{kt MkqELku íkÚkk WËTøkeÚk «kýkÞk{Lkku yÇÞkMk fhu Au, íku hkºku yÃkuûkk fhíkkt (1) s÷Ëe MkqE òÞ Au. (2) hkíku ykuAe ðkh òøke òÞ Au. (3) n¤ðe Ÿ½ ½xu Au íkÚkk (4) økkZ Ÿ½Lke yðMÚkk ðÄe òÞ Au. (Medical Science Monitor, 2009) yk WÃkhktík rËðMk{kt fhu÷k ÞkuøkLkku yÇÞkMk Ëþkoðu Au fu hkrºk Ëhr{ÞkLk ÓËÞLkwt fkÞo Mkkhe heíku íkÚkk íkký yLku W¥kusLk ðøkhLkwt nkuÞ Au. (Applies psychophysiology and Biofeedback, 2009). LkkUÄLkeÞ Au fu {kuxk ¼køkLkk nkxo yuxuf Mkðkhu «khtr¼f yðMÚkk{kt s ½xu Au. òu Þkuøk yk¾e hkrºk Ëhr{ÞkLk ÓËÞLku Mkkhe heíku fkÞo fhðk{kt {ËËYÃk ÚkE þfu Au íkku yuðk ËËeoyku {kxu çknw Mkkhwt hnuþu fu su{Lku ÓËÞMktçktÄe hkuøk nkuÞ Au.

¾kMk fheLku Þkuøk yÇÞkMk ÞkËþÂõíkLku ðÄkhu Au, íkuLku Mkíkus çkLkkðu Au, yu ðkík MkkÚku íkku ½ýk çkÄk ÷kufku Mkn{ík Úkþu. y{u nk÷{kt MktþkuÄLk îkhk yu òuðkLkku «ÞkMk fhe hÌkk Aeyu fu þwt Þkuøk MðÃLk rLkÿk (fu su M{hýþÂõík ðÄkhðk {kxu {n¥ðÃkqýo Au)Lku ðÄkheLku M{hýþÂõík{kt ð]rØ fhu Au? yk WÃkhktík yk ÞkuøkkÇÞkMk SðLk{kt rþMíkÃkk÷Lk fhðk{kt {ËË fhu Au. nk÷Lkk ykÃkýk ÔÞMík SðLkLku æÞkLk{kt hk¾eLku ykÃkýu Þkuøk yÇÞkMk {kxu ÞkuøÞ Mk{Þ fkZðk {kxu Mkðkhu çkeò rËðMkkuLke yÃkuûkkyu s÷Ëe QXðwt òuEyu. òu ykÃkýu Mkðkhu s÷Ëe QXeþwt íkku Mðk¼krðf Au fu ykÃkýu s÷Ëe MkqE sEþwt. suÚke ykÃkýu {kuze hkík MkwÄe òøkðkLke ÃkhuþkLke{ktÚke ÃkMkkh Lknª Úkðwt Ãkzu.

ð Ä e ø k Þ u ÷ e ç k h k u ¤ -ÃÃ ÷ e n k u Ë h L k k u W Ã k [ k h yk{ktÚke fÞk hkuøkLku ÷eÄu çkhku¤ ðÄe òÞ Au? yu {q¤¼qík fkhýkuLku æÞkLk{kt hk¾eLku òu WÃk[kh fhðk{kt ykðu íkku ðÄe økÞu÷e çkhku¤Lku íkuLke Mkk{kLÞ Lkku{o÷ yðMÚkk{kt ÷kðe þfkÞ. ykÃkýk Ëuþ{kt ík{khe su{ çkhku¤ ðÄe sðkLkwt MkkiÚke {q¤¼qík fkhý ‘{u÷urhÞk’ Au. {u÷urhÞkLku ykÞwðuoË{kt rð»k{ßðh fnuðk{kt ykðu Au. ykwðuoË{kt íkkðLkk 102 «fkh Au. {nŠ»k ¼kð«fkþu ÃkkuíkkLkk økútÚk{kt ¼kð «fkþ rLk½txw{kt íkuLkwt rðMík]ík rLkYÃký fhu÷wt Au. rð»k{ßðh rðþu ynª rLkYÃký fhíkku LkÚke, Ãkhtíkw ðÄe økÞu÷e çkhku¤ íkuLke {q¤ - Lkku{o÷ yðMÚkk{kt ykðu yuðku ykÞwðuoËeÞ WÃk[kh sýkðwt Awt. ðfhe økÞu÷e çkhku¤-Ã÷enkLku þktík fhLkkh W¥k{ yki»kÄ Au. ‘þhÃkt¾ku’. yk þhÃkt¾ku økwshkík{kt Mkðoºk ÚkkÞ Au. yk þhÃkt¾kLkkt ‘Ã÷enkrh’ yLku ‘Ã÷enþºkw’ yuðkt MktMf]ík{kt çku Lkk{ Au, su yuðwt Mkq[Lk fhu Au fu yu ðfhe økÞu÷e çkhku¤Lkku þºkw Au. yk fkhýÚke s yLku íkuLkk «íÞûk V¤ËkÞe Ãkrhýk{Lku ÷eÄu s nòhku ð»koÚke ykÃkýk Ëuþ{kt ðiãku íkuLkku WÃkÞkuøk fhkðíkk ykÔÞk Au. {q¤ MktMf]ík Lkk{ ‘þhÃkwt¾’ WÃkhÚke økwshkíke{kt ‘þhÃkt¾ku’ Qíkhe ykÔÞwt Au. [ku{kMkk{kt íkku yu Ãkw»f¤ Qøke Lkef¤u Au. yk þhÃkt¾kLkwt ÃkktËzwt ðå[uÚke íkkuzðk{kt ykðu íkku íku MkeÄwt íkqxíkwt LkÚke. íkehLkk çku AuzkLke su{

þhu [k÷eMkuf ð»koLkk yuf Mkkunk{ýk yk yuÂLsrLkÞhu ykðíkkt s fÌkwt fu “ðiãhks! nwt AuÕ÷kt ºký ð»koÚke çkhku¤Lke íkf÷eVÚke ÃkezkWt Awt. ºký ð»ko Ãknu÷kt {Lku òuhËkh {u÷urhÞk ÚkÞu÷ku yLku ÃkAe íku ÃktËh rËðMku ðkhtðkh Úkíkku y™u [kh {rnLku {xu÷ku. {u÷urhÞk íkku {xe økÞku, Ãkhtíkw íÞkhÚke yk çkhku¤Lke íkf÷eV {qfíkku økÞku. {khk Vur{÷e zkìõxh yLku fLMkÕxLx rVrÍrþÞLk çktLkuLkku {ík yuðku Au fu {u÷urhÞkLku ÷eÄu s ík{khe çkhku¤ ðÄe økE Au. yu{Lke Mk÷kn {wsçk ºký [kh fkuMko fÞko Ãký yk ðfhe økÞu÷e çkhku¤ xMkLke {Mk Úkíke LkÚke. yk rMkðkÞ nk÷{kt çkeS fkuE íkf÷eV LkÚke. {kºk Ãkux ¼khu ÷køÞk fhu Au. {U Mkkt¼éÞwt Au fu ðÄe økÞu÷e çkhku¤ ykÞwðuoËeÞ WÃk[khÚke Xef ÚkkÞ Au. yux÷u ykÃkLke Mk÷kn {kxu MkwhíkÚke ykÔÞku Awt. yu{ fneLku íku{ýu ÃkkuíkkLkwt ðõíkÔÞ Ãkqhwt fÞwO. swyku ¼kE, ykÃkýu suLku økwshkíke{kt ‘çkhku¤’ fneyu Aeyu íkuLku y{u ðiãku ‘Ã÷enk’ yLku ykÄwrLkfku ‘MÃ÷eLk’ fnu Au. yu Ãkux{kt zkçke çkksw AuÕ÷e ÃkktMk¤e Lke[u nkuÞ Au. yk çkhku¤ òu íkuLke Lkku{o÷ yðMÚkk{kt nkuÞ íkku Ãkux Ãkh ËçkkððkÚke íku òýe þfkíke LkÚke, fkhý fu íku

ÃkktMk¤eykuLke ÃkkA¤ Lke[u nkuðkÚke MÃkþeo þfkíke LkÚke, Ãkhtíkw yu ßÞkhu ð]rØ Ãkk{u Au íÞkhu íkuLku ÃkktMk¤e Lke[u íkuLkk MÚkkLku ËçkkððkÚke MÃkþeo þfkÞ Au. ykÃkýk þheh{kt WíÃkLLk Úkíkk yuðk ½ýk hkuøkku Au fu suLku ÷eÄu çkhku¤Lkwt fË nkuðtw òuEyu íku fhíkkt ðÄe òÞ Au.

fksw {þY{ {¾kýk

ÃkLkeh f w Õ [k

Mkk{økúe: LkkLkLkku ÷kux çkktÄðk {kxu- çku fÃk {UËku, yzÄe xeMÃkqLk çku®føk ÃkkWzh, Ãkk xeMÃkqLk Mkkuzk çkkÞfkçkkuoLkux, yzÄe xeMÃkqLk {eXwt, yuf xeMÃkqLk ¾ktz, yzÄku fÃk ËqÄ, yuf xuçk÷MÃkqLk Ënª, ºký xuçk÷MÃkqLk íku÷, þwØ ½e «ðkne MðYÃku - sYh «{kýu. Mx®Vøk {kxu200 økúk{ fkuxus [eÍ - Aeýu÷wt, çku ÷e÷kt {h[kt Mk{khu÷kt, çku xuçk÷MÃkqLk Mk{khu÷e ÷e÷e fkuÚk{eh, {eXwt MðkË {wsçk. heík: 1. ÷kux{kt çku®føk ÃkkWzh, Mkkuzk çkkÞfkçkkuoLkux yLku {eXwt Lkkt¾eLku íkuLku yuf ðkxfk{kt çkhkçkh [k¤e ÷ku. íÞkh çkkË íku{kt ¾ktz, ËqÄ, Ënª yLku Ãkk fÃk Ãkkýe Lkkt¾ku yLku «{kýMkh Lkh{ ÷kux çkktÄku. 2. fýf çktÄkE økÞk çkkË WÃkh íku÷ðk¤ku nkÚk Vuhðe Ëku yLku ¼eLkwt fÃkzwt íkuLke WÃkh ÃkkÚkheLku yuf f÷kf {kxu çkkswyu {qfe hk¾ku.

3. ÷kuxLkk çkku÷Lkk þuÃk{kt [kh Mkh¾k ¼køk Ãkkzku. 4. yuf ðkxfk{kt fkuxus [eÍ ÷ELku íku{kt ÷e÷kt {h[kt, ÷e÷e fkuÚk{eh yLku {eXwt Lkkt¾eLku çkhkçkh r{õMk fhku. íkuLkk [kh Mkh¾k ¼køk Ãkkzku. 5. yðLkLku 180 Mku./350 VuhLkkRx/økuMk {kfo 4 Ãkh r«nex fhku. 6. ÷kuxLkk çkÄk ÷qykLku ykzýe Ãkh Mnus fkuhku ÷kux ¼¼hkðeLku Mnus Ëçkkððk. Ëhuf çkku÷Lke ðå[u fkuxus [eÍLkwt Mx®Vøk ¼heLku ykswçkkswLke rfLkkheyku ¼uøke fheLku çktÄ fhe Ëku. íÞkh çkkË íkuLkk Ãkh ¼eLkwt fÃkzwt ÃkkÚkheLku Ãkkt[ r{rLkx MkwÄe çkkswyu hk¾e {qfku. 7. Ëhuf çkku÷Lku nÚku¤e ðzu Mnus ËçkkðeLku Lkð #[Lkk fwÕ[k çkLkkðku. 8. fwÕ[kLku çku®føk xÙu{kt økkuXðeLku r«nexuz yðLk{kt ykþhu 15 r{rLkx {kxu çkuf fhku. yðLk rðLkk íkðk Ãkh Ãký fwÕ[kLku þufe þfkÞ Au. 9. yÚkðk íkku fwÕ[kLku òzk õ÷kuÚk Ãkuz Ãkh økkuXðeLku {æÞ{MkhLkk økh{ íktËqh Ëeðk÷ Ãkh r[Ãkfkðe þfku Aku. 3-4 r{rLkx{kt fwÕ[k íkiÞkh ÚkE sþu. 10. ykt[ ÃkhÚke Ëqh fheLku íkuLke WÃkh ½e ÷økkðeLku økh{-økh{ ÃkehMkku. ÷u¾f {kMxh þuV yLku xur÷rðÍLk nkuMx Au. MktÃkfo :

xufTLkku xÙkðu÷ «þktík Ãkxu÷

Mkk{økúe: Ãk÷k¤u÷k yk¾k fksw - yuf fÃk, íkkòt çkxLk {þY{ - 500 økúk{, {¾kýk - çku fÃk, íku÷ - þu÷ku £kÞ {kxu, Ënª - yzÄku fÃk, Äkýk ÃkkWzh - yuf xuçk÷MÃkqLk, ÷k÷ {h[wt ÃkkWzh - ËkuZ xeMÃkqLk, n¤Ëh - yuf xeMÃkqLk, þwØ ½e - çku xuçk÷MÃkqLk, SY - yuf xeMÃkqLk, ºký {æÞ{ fËLke zwtøk¤e Mk{khu÷e, ykËwLke ÃkuMx - çku xeMÃkqLk, ÷MkýLke ÃkuMx - çku xeMÃkqLk, fk¤k {heLkku ¼qfku - çku xeMÃkqLk, íkkò xk{uxkLke ÃÞqhe - ËkuZ fÃk, {eXwt MðkË yLkwMkkh, økh{ {Mkk÷ku - yuf xeMÃkqLk, {Ä (ðifÂÕÃkf) - yuf xuçk÷MÃkqLk, ÷ªçkwLkku hMk - yuf xuçk÷MÃkqLk, ÷e÷e fkuÚk{eh Mk{khu÷e - çku xuçk÷MÃkqLk. heík: 1. {þY{Lke Ëktze Ëqh fheLku íkuLku çkhkçkh MkkV fheLku {þY{ Ãkkuýk ¼køkLkk htÄkE òÞ íÞkt MkwÄe íkuLku çkkVku. íÞkh çkkË Ãkkýe LkeíkkheLku yuf çkkswyu {qfe Ëku. 2. fZkE{kt íku÷ økh{ fheLku {¾kýkLku yzÄe r{rLkx MkwÄe økh{ fhku. íÞkh çkkË íkuLku Lkeíkkhe ÷ELku Ãkkýe ¼hu÷k ðkxfk{kt Ãk÷k¤e hk¾ku. 3. yuf ðkxfk{kt Ënª ÷ELku íku{kt Äkýk ÃkkWzh, ÷k÷ {h[wt ÃkkWzh yLku n¤Ëh Lkkt¾eLku Veýku. 4. fZkE{kt ½e Lkkt¾ku, íku{kt SY Lkkt¾ku yLku SYLkku htøk çkË÷kÞ yux÷u íku{kt zwtøk¤e Lkkt¾eLku zwtøk¤e Lkh{ Ãkzu íÞkt MkwÄe Mkktík¤ku. 5. íku{kt ykËw yLku ÷MkýLke ÃkuMx Lkkt¾eLku Ãkkt[

zkWLk÷ku z fhe þfku Aku . fBÃÞw x h{kt rðLzkuÍ,r÷LõMk yu{ ½ýe ykuÃkhu®xøk rMkMx{ nkuÞ Au, Ãkhtíkw {kR¢kuMkku^xLke rðLzkuÍ yuõMkÃke, rðMxk ðøkuhuLkku WÃkÞkuøk ðÄkhu ÚkkÞ Au. {kR¢kuMkku^x yLku yðkMxLkwt yuÂLxðkRhMk Ãký Au su ÃkeMkeLku ðkRhMk £e hk¾u Au. íkuLku fuðe heíku zkWLk÷kuz, RLMxku÷ yLku WÃkÞkuøk fhðku íku òuRyu.

r{rLkx MkwÄe Mkktík¤ku. íku{kt fk¤k {heLkku ÃkkWzh W{uheLku çkeS çku r{rLkx Mkktík¤ku. 6. íku{kt {þY{ Lkkt¾eLku ðÄw Ãkkt[ r{rLkx Mkktík¤ku. 7. nðu íku{kt ËnªLkwt r{©ý Lkkt¾eLku íku÷ WÃkh íkhðk {ktzu íÞkt MkwÄe [Zðk Ëku. 8. íÞkh çkkË íku{kt xku{uxku ÃÞqhe yLku {eXwt Lkkt¾eLku VheÚke íku÷ WÃkh íkhu íÞkt MkwÄe [Zkðku. 9. íku{kt yZe fÃk Ãkkýe Lkkt¾eLku Wf¤ðk Ëku. ykt[ Äe{e fhku yLku íku{kt fksw yLku {¾kýk Lkk¾ku. Zktfýwt ZktfeLku MkeÍðk Ëku. ¾qçk ykuAe ðkh n÷kðku. 10. 8-10 r{rLkx çkkË íkuLke WÃkh økh{ {Mkk÷ku ¼¼hkðku yLku n÷kðku. íku{kt {Ä yLku ÷ªçkwLkku hMk Lkkt¾eLku çkhkçkh n÷kðku. 11. WÃkh fkuÚk{ehLkkt ÃkktËzkt ¼¼hkðku.

Email : enquiry@sanjeevkapoor.com.

ðkRhMk ¼økkðku fBÃÞwxh çk[kðku

BÃÞwxhLkku òu fkuR {wÏÞ þºkw nkuÞ íkku íku Au ðkRhMk. íkuLku fkhýu fBÃÞwxh{kt yLkuf Mk{MÞkyku Q¼e ÚkkÞ Au su{ fu zuxk rz÷ex ÚkR sðku, fBÃÞwxh Äe{wt ÚkR sðwt ðøkuhu. fBÃÞwxh{kt ðkRhMk ½ýe heíku «ðuþu Au su{ fu, RLxhLkux îkhk ftRf zkWLk÷kuz fhíke ð¾íku, ^÷kuÃke, Mkeze îkhk zkWLk÷kuz fhðkÚke. fBÃÞwxhLku yíÞkhu MkkiÚke ðÄkhu ¾íkhku RLVuõxuz ÃkuLk zÙkRðLkku Au, fkhý fu ðkRhMk RLVuõxuz ÃkuLk zÙkRð fBÃÞwxh{kt Ã÷økRLk fhíkktLke MkkÚku s ðkRhMk fBÃÞwxh{kt ykðe òÞ Au. ðkRhMk Ãký ½ýkt «fkhLkk nkuÞ Au. su swËk-swËk «fkhLke Mk{MÞkyku Q¼e fhu Au. ðkRhMk RLVuõxuz fBÃÞwxh{ktÚke ðkRhMk þkuÄðku yLku zer÷x fhðku yu ¾qçk s {w~fu÷ Au ykÚke íkuLkk {kxu yuÂLxðkÞhMk Mkku^xðuhLke {ËË ÷uðk{kt ykðu Au . ÷kRMkLMk ðÍo L kðk¤k fu x ÷kt Þ Mkku ^ xðu h çkòh{kt WÃk÷çÄ Au yk rMkðkÞ ík{u RLxhLkux fLkuõþLk nkuÞ íkku £e yuÂLxðkRhMk Mkku^xðuh Ãký

íkqxu. íkuÚke íkuLku þhÃkt¾w fnu Au. ðÄe økÞu÷e yÚkðk ðfhe økÞu÷e çkhku¤Lku y{u ðiãku ‘Ã÷enkuËh’ fneyu Aeyu. òu hkuøkLku s÷Ëe {xkzðk{kt Lk ykðu íkku íku{ktÚke ‘s¤kuËh’ ÚkE òÞ Au. çkhku¤ WÃkhktík yk þhÃkt¾kLkku WÃkÞkuøk ftX{k¤ yLku ytzð]rØ{kt Ãký W¥k{ ÷k¼ ykÃku Au. nk, íkku ík{khe ð]rØ Ãkk{u÷e çkhku¤ {kxu yk «{kýu WÃk[kh fhku fu suÚke íku Mkk{kLÞ yðMÚkk{kt ykðu. • þhÃkt¾kLkkt {qr¤ÞktLku økh{ Ãkkýe{kt ÄkuELku Mkqfðe ÷uðkt. MkqfkÞu÷kt yk {qr¤ÞktLku ¾qçk ¾ktze çkkhef ð†økk¤ [qýo çkLkkðe ÷uðwt. Ãkk [{[e sux÷wt yk [qýo íkkS {ku¤e yuf ø÷kMk Akþ{kt Lkkt¾e Mkðkhu yLku Mkktsu Ãkeðwt. yk «Þkuøk çku-ºký {rnLkk fhðkÚke ¼Þtfh ð]rØ Ãkk{u÷e çkhku¤ Ãký çku-ºký {rnLkk{kt þktík ÚkkÞ Au yLku Lkku{o÷ çkLku Au. þhÃkt¾kLkkt Mkqfkt {qr¤Þkt økktrÄÞkýkðk¤kLku íÞkt Ãký {¤u Au. • {nkMkwËþoLk ½Lkðxe : çku-çku økku¤e Mkðkhu, çkÃkkuhu yLku hkºku ÷uðe. • Mktþ{Lke çku-çku økku¤e Mkðkhu y™u hkºku ÷uðe. • ykhkuøÞðŠÄLke : çku-çku xuç÷ux çkÃkkuhu yLku sBÞk ÃkAe ÷uðe. • Ëh ºkeò fu [kuÚkk rËðMku yuf n¤ðku sw÷kçk ÷uðku. • yknkh ÿÔÞku MkwÃkkåÞ yLku økh{ økh{ íkkòt s ÷uðkt.

{kR¢kuMkku^x rMkõÞkurhxe yuMkuÂLMkÞ÷ J {kR¢ku M kku ^ x zkWLk÷ku z MkkRx{kt sRLku {kR¢ku M kku ^ x rMkõÞku r hxe yu M ku Â LMkÞ÷ VkR÷Lku ‘Download Now’ Ãkh Âõ÷f fheLku zkWLk÷kuz fhku. nðu Mkuð Ãkh Âõ÷f fheLku "Next" çkxLk Ãkh Âõ÷f fhku yLku ÃkAe VkR÷ õÞkt Mkuð fhðe Au íku søÞkLkku ÃkkÚk ykÃkku. J VkR÷Lku hLk fhðk {kxu íku L kk Ãkh zçk÷ Âõ÷f fhku yLku rðLzkuÍLku fLV{o fhðk ‘ÞMk’ ykuÃþLk Ãkh Âõ÷f fhku. nðu "Next" çkxLk Ãkh Âõ÷f fhe «kuzõx fLxÙkõx Ãkqýo fheLku ykøk¤ sðk {kxu Vhe "Next" çkxLk Ãkh Âõ÷f fhku. J ðu r ÷zu x rðLzku Í ynª òu ð k {¤þu su { kt "Validate" çkxLk Ãkh Âõ÷f fhku. rMkõÞkurhxe yuMkuÂLMkÞ÷ nðu rMkõÞkurhxe yÃkzux fhþu. J "Home" xu ç kLku þku Ä ku , íku L kk Ãkh Âõ÷f fhku yLku Mfu®Lkøk {kuz íkhefu "Full" ykuÃþLk Ãkh Âõ÷f fhku. nðu ðkRhMk MfuLk fhðkLke yux÷u fu þkuÄðkLke «kuMkuMk þY fhðk {kxu "Scan" çkxLk Ãkh Âõ÷f

CMYK

fhku yLku ðkRhMkLku rh{qð fhðk {kxu "Clean Computer" Ãkh Âõ÷f fhku. {kR¢kuMkku^x {ur÷rMkÞMk Mkku^xðuh rh{qð÷ xq÷ J {kR¢ku M kku ^ xLke MkkRx{kt {kR¢ku M kku ^ x xq ÷ zkWLk÷kuz Ãkus Ãkh sRLku {ur÷rMkÞMk Mkku^xðuh rh{qð÷ VkR÷Lku zkWLk÷kuz fhku. nðu Ãkus{kt ykÃku÷ "Run" çkxLk Ãkh Âõ÷f fhku. J {kR¢kuMkku^x «kuzõx fkuLxÙkõx MkkÚku òu ík{u Mkn{ík nku íkku "I Agree" rMk÷uõx fhku yLku Mfu®Lkøk {kuz íkhefu "Full Scan"Lku rMk÷uõx fhku. yLku "Scan" çkxLk Ãkh Âõ÷f fhe Mfu®Lkøk Mxkxo fhku. J

"View detailed results of the scan"

ykuÃþLk Ãkh Âõ÷f fheLku ðkRhMk MfuLkLkwt Ãkrhýk{ swyku. íku{kt òuðk {¤þu fu fBÃÞwxh{ktÚke fux÷k ðkRhMk {éÞk Au. nðu ðkRhMkÚke Awxfkhku {u¤ððk "Finish" çkxLk Ãkh Âõ÷f fhku. yðkMx J yðkMx ( Avast! ) zkWLk÷ku z Ãku s Ãkh sRLku yðkMx VkR÷Lku zkWLk÷kuz fhku. íkuLkk {kxu Ãkus Ãkh "Download" çkxLk Ãkh Âõ÷f fhku. J yðkMx VkR÷ Ãkh zçk÷ Âõ÷f fhku . rðLzku { kt "Next" Ãkh Âõ÷f fhku yLku nðu «kuzõx fkuLxÙkõx ykðþu su{kt "I Agree" Ãkh Âõ÷f fhe, "Next"

yð¤eøktøkk rLkhtsLk rºkðuËe t yr¼ÞkLk þY ÚkÞwt Au, ÃkAe ðkt [uÃkwMíkføkwshkíkLkw ðÄw ðu[kÞkt nþu. (fËk[) Ãký yk

ytøkuLkkt Mkqºkku ðÄw çkku÷kÞkt Au, ÷¾kÞkt Au, yuf Mkqºk Au - ‘Xtzwt Ãkeýwt Lknª ÃkwMíkf ykÃkku.’ ík{khu fkuE Xtzwt Ãkeýwt Ãkeðwt nkuÞ yLku ík{Lku fkuE ÃkwMíkf ykÃku íkku ík{u þwt fhku? yuf «Mktøk ÞkË ykðu Au {khk r{ºk níkk. y{u yuf Ãkrhr[íkLke ¾çkh fkZðk y{ËkðkËLke ðe.yuMk. nkuÂMÃkx÷{kt økÞk níkk. yíÞkhu íkku yu nkuÂMÃkx÷{kt õÞkhuf zkìõxhLke Ãký ¾çkh ÷uðk sðwt Ãkzu íkuðwt Au. íÞkt ËËeoLkkt Mkøkkt õÞkhuf zkìõxhkuLke Ãký {khÍqz fhe ÷u Au. yuLku ík{u ‘«kuVuþLk÷ nuÍkzo’ fne þfku. (r¢fuxhkuLkk h{ðk síkk nkzfkt ¼ktøku Au íku{) y{u y{khk Ãkrhr[íkLke ¾çkh fkZe, yu{Lke çkksw{kt s yuf ÞwðkLkLkku ¾kx÷ku níkku. íkuýu ykÃk½kík fhðkLke fkurþþ fhe níke. íku çkuþwØ nk÷ík{kt níkku. íkuLkk rÃkíkk çkksw{kt ff¤kx fhíkk Q¼k níkk, “¼kEMkkçk, yk Akufhku Ãkkýe {køkíkku níkku yLku ËqÄ ykÃkíkku níkku. yLku swyku, yuýu fuðwt fÞwO?” íÞkhu ¼økíku þktríkÚke íku rÃkíkkLku fnu÷wt, ‘‘yuLku Ãkkýe Ãkeðwt nkuÞ yLku ík{u ËqÄ ykÃkku ÃkAe þwt ÚkkÞ? yu ¾hwt fu ík{khku ËqÄðk¤ku íkuLke ÃkkýeLke RåAkLku æÞkLk{kt hk¾e ËqÄ MkkÚku Ãkkýe ykÃkíkku s nþu, Ãký AíkktÞ Ãkkýe Ãkeðwt nkuÞ íÞkhu yuLku Ãkkýe s ykÃkòu.” Xtzk Ãkeýk yLku ÃkwMíkfLkk Mkqºk{kt Ãký yu s ðkík ÷køkw Ãkzu Au. {kýMkLku ßÞkhu Xtzwt Ãkeýwt Ãkeðwt nkuÞ íÞkhu ÃkwMíkf fk{ ykðu ¾hwt? ÃkwMíkf ÃkwMíkf Au yLku fkuÕzÙªõMk fkuÕzÙªõMk Au. QÄE Lku Xtzk ÃkeýkLku çkË÷u ÃkwMíkf [k÷u, Ãký çkesu Lknª. yuf ðkík ¾he fu Xtzkt Ãkeýkt ðu[Lkkhkyku yk Mkqºk íkku Lknª s Mðefkhu, yu ÷kufku Xtzk ÃkeýkLku çkË÷u ÃkwMíkf ykÃku íkku ¾kÞ þwt? ÷kufkuLkk ‘Ãkeðk’ WÃkh íku{Lkwt ¾kðkLkwt rLk¼oh Au. Ãkeýwt Lknª Ãký ÃkwMíkf Mkqºk h{íkwt ÚkÞwt íÞkhu ½ýkLku ÷køkíkwt níkwt fu fkuÕzÙªõMk Ãkk÷ohðk¤k nðu fkuÕzÙªõMk Ãkk÷oh çktÄ fhe ÃkwMíkfLke ËwfkLk þY fhe Ëuþu. fËk[ ðÄw {kuxe yMkh Ãkzþu íkku Xtzk ÃkeýkLke ftÃkLkeðk¤k ¾wË Xtzkt ÃkeýktLkwt WíÃkkËLk çktÄ fhe ÃkwMíkfLkwt «fkþLk þY fhe Ëuþu. yk¾hu yu{Lku íkku ÄtÄku s fhðku Au Lku! ÷kufku Ãkeýwt Lk ÷u yLku ÃkwMíkfku ÷uíkkt ÚkE òÞ íkku ÃkwMíkfLkk ÄtÄk{kt Ãkze sðkÞ, yk Mkkt¼¤eLku yuf «fkþfu fÌkwt, “ÃkuÃMkeðk¤k Ãkkýe{ktÚke ÃkiMkk çkLkkðu Au, Ãký «fkþLkLkk ÄtÄk{kt íkku ÃkiMkkLkwt Ãkkýe ÚkE sþu, yux÷u fËk[ íkuyku yuðwt Lknª fhu.” ‘Xtzk ÃkeýkLku çkË÷u ÃkwMíkf ykÃkku’Lkwt Mkqºk Vhíkwt ÚkÞwt íÞkhÚke hkus y{u Xtzkt ÃkeýktLke Vuõxheyku çktÄ ÚkE økE íkuðk Mk{k[kh ðkt[ðk xktÃkeLku çkuXk Aeyu. ®MkËçkkË fnu Au fu AøkLkLku ½hu sEyu yux÷u ¼k¼e r£s{ktÚke fkuELku fkuE Xtzwt Ãkeýwt fkZeLku ykÃku. yuf rËðMk ®MkËçkkËLku íkhMk ÷køke níke. yux÷u ÚkÞwt ÷kð AøkLkLku {¤íkku ykðwt yLku Xtzwt Ãkeýwt Ãkeíkku ykðwt. AøkLkLkk ½hu økÞku Ãký r£s ¾q÷ðkLkku yðks Lk Mkt¼¤kÞku. nk, Úkkuze ðkh{kt fçkkx ¾q÷ðkLkku yðks ykÔÞku. AøkLkLke ÃkíLkeyu Xtzk ÃkeýkLku çkË÷u ‘ð[Lkk{]ík’ ®MkËçkkËLku ykÃÞwt. ®MkËçkkËLku íkku Ãkeýkt{]ík Ãkeðwt níkwt. Ãký ðkt[u økwshkíkLkk yr¼ÞkLk{kt Xtzkt Ãkeýkt r£s rLkfk÷ ÚkE økÞkt níkkt. ðkt[u økwshkíkLkk yr¼ÞkLkLke yMkh{kt ykðe økÞu÷e yuf huMxkuhkt{kt çkkuzo níkwt. y{u Xtzkt ÃkeýktLku çkË÷u ÃkwMíkf Mkðo fheþwt. yuf r{ºkLkwt fnuðwt níkwt fu Xtzk ÃkeýkLke yuf {kuxe çkkux÷{ktÚke y{u ykX-ËMk sýLkwt Mðkøkík fhe þfíkk níkk. nðu yuLku çkË÷u ÃkwMíkf ykÃkeyu íkku ÃkkuMkkÞ ¾hwt? ÃkwMíkfku fux÷kt {kU½kt Au. Mkku-çkMMkkuðk¤k ÃkwMíkfLke ðkík sðk Ëku - Ãký ‘Ëuþe rnMkkçk’ fu ‘f¬kuçkkhk¾ze’Lke ÃkwÂMíkfk ykÃkeyu íkkuÃký Xtzkt þçk ÂM{ík LkÚke Ãkeýkt fhíkkt {kU½e Ãkze fhíkwt. - ykuþku òÞ. Mkku[Lkuðk÷e çkkík ni... çkxLk Ãkh Âõ÷f fhku yLku "Typical" rMk÷uõx fhku ÃkAe Vhe "Next" Ãkh Âõ÷f fhku. J RLMxku ÷ u þ Lk RLV{u o þ Lk zkÞ÷ku ø k rðLzku { kt "Next" çkxLk Ãkh Âõ÷f fhku. nðu LkuõMx «kuBÃx{kt "No" Ãkh Âõ÷f fhku. "Finish" yLku íÞkhçkkË "Restart" çkxLk Ãkh Âõ÷f fhe RLMxku÷uþLk Ãkqýo fheLku fBÃÞwxhLku rhMxkxo fhku. J nðu ßÞkhu rðLzkuÍ çkw®xøk fhe hÌkwt nkuÞ íÞkhu "F8" çkxLk Ëçkkðe hk¾ku. nðu su M¢eLk òuðk {¤u íku{kt yuzðkLMk ykuÃþLk {uLkw{kt sRLku MkuV {kuz ÃkMktË fhe yuLxh Ëçkkðku. J ÃkeMkeLkk zu M fxku Ã k Ãkh yðkMxLkku ykRfLk nþu íku L kk Ãkh zçk÷ Âõ÷f fhku . nðu yk yuÂÃ÷fuþLk ykuÃkLk Úkþu su{kt ‘MfuLk ÷kuf÷ nkzo zÙ k RÔMk’{kt Lke[u L ke íkhV "On" Âõ÷f fhku . "Thorough Scan" Lku rMk÷u õ x fhku yLku "Play" Ãkh Âõ÷f fheLku Mfu®Lkøk «kuMkuMk þY fhku. nðu ðkRhMkLkwt r÷Mx òuðk {¤þu suLku rh{qð fhðk {kxu "Delete" Ãkh Âõ÷f fhku . sYhe ðMíkwyku J {kR¢kuMkku^x rMkõÞkurhxe yMkuÂLMkÞ÷ J {kR¢kuMkku^x {ur÷rMkÞMk Mkku^xðuh rh{qð÷ xq÷ J yðkMx J RLxhLkux fLkuõþLk.

CMYK

k hrððkh k 3 ykuõxkuçkh k h010

¼khíkeÞ MktMf]rík{kt ÷k÷[Lku çkÄe çkqhkEykuLke sz {LkkÞ Au, Ãkhtíkw 1990 ÃkAe su ykŠÚkf WËkhefhýLke þYykík ÚkE íku ÃkAe ÷k÷[Lke fux÷ef yåAkE Ãký Mk{òíke økE. WËknhý íkhefu økúez RÍ økwz, fkhý fu yuLkk fkhýu ÷kufkuLku Ãkrh©{ fhðkLke «uhýk {¤u Au, Mkkhwt rþûký {¤u Au

økkuzoLk økufku : ÃkiMkk çkku÷u Au, 23 ð»ko ÃkAe! 1

987{kt y{urhfk ðirïf yÚkoÔÞðMÚkkLkwt yuÂLsLk Lknª, hkufux níkwt. Mk{ksðkË yLku MkkBÞðkË ÷øk¼øk ËVLk ÚkE økÞk níkk yLku ykÞLk huLz (‘Ä VkWLxLk nuz’ yLku ‘yux÷kMk ©øz’ ) suðk ‘ÃkkuÃÞw÷h’ yÚko-rV÷kuMkkuVhkuLkku {qzeðkË yuzÕx çkLke økÞku níkku. LkiríkfíkkLke yiMke fe íkiMke. MkkËøke yLku E{kLkËkhe yðøkwý çkLke økÞkt níkkt. EÍe {Lke yu {tºk níkku. fkuÃkkuohux huEzh yÚkðk Ë{Ëkh ftÃkLkeLkk Zøk÷k{kuZ þuh YrÃkÞu íkku÷eLku ftÃkLke Ãk[kðe Ãkkzðe yu ¾u÷ Lknª Ãký f¤k níke. 1987{kt y{urhfk{kt çkÄk s ÃkiMkk f{kíkk níkk yLku su hne økÞk níkk yu huMk{kt níkk. 1987{kt ‘ð`÷ MxÙexu’ (ykÃkýk {wtçkELke ‘Ë÷k÷ MxÙex’ Au íkuðe) ÃkkuíkkLke Ãknu[kLk MktÃkr¥k yLku íkkfkíkÚke çkLkkðe níke. 1987{kt y{urhfk 1929Lkk y{urhfkLku ¼qÕÞtw Lk níkwt ßÞkhu yu ‘økúux rz«uþ™’Lkku rþfkh çkLÞwt níkwt. 1929{kt ÷kuW MxkuLk Lkk{Lkku yuf Mxkuf çkúkufh níkku suýu ÃkiMkk f{kððk E{kLkËkheÚke ÷kune-Ãkkýe yuf fhe LkkÏÞkt níkkt yLku yu {he økÞku íÞkhu fktE ¾kMk Wfk¤e þõÞku Lk níkku. 1987{kt ykur÷ðh MxkuLk yuLkk rÃkíkk ÷kuW MxkuLkLku ¼qÕÞku Lk níkku yLku MxkuLkLkk nkur÷ðqz íkçku÷k{ktÚke ‘ðkì÷ MxÙex’Lkk huMkfkuMko Ãkh økkuzoLk økufku ({kEf÷ zø÷kMk) Lkk{Lkku ½kuzku ykÔÞku, suýu {qzeðkËLke ‘hne Mkne’ çkuykçkYLku r¢yurxð ‘furÃkxkr÷Í{’Lkk ò{k ÃknuhkðeLku YykçkËkh çkLkkðe ËeÄe. {wõíkçkòhLke rV÷MkqVeLkku yu Ãknu÷ku rVÕ{e yðíkkh níkku. ykÃkýu íÞkt ÃkkA¤Úke su n»koË {nuíkk yLku fuíkLk Ãkkhu¾ ykÔÞk íku Ãknu÷kt økkuzoLk økufku níkku. økufkuLkku yu ¾÷LkkÞfe MktðkË y{urhfLk fkuÃkkuohux søkíkLkwt «rík®çkçk çkLke økÞku níkku. “nwt ftÃkLkeykuLkku rðLkkþ LkÚke fhíkku. nwt íkku yuLku ykÍkË fhwt Awt! {wÆku yu Au, ÷uzeÍ yuLz

íkksuíkh{kt su{Lku MkkrníÞLkk Mkðkuoå[ ÃkwhMfkh ¿kkLkÃkeX yuðkuzoÚke MkL{krLkík fhðk{kt ykÔÞk yu «ríkrcík WËwo þkÞh þnhÞkhLku ykÃkýu ‘W{hkðòLk’ rVÕ{Lke çkuLk{qLk økÍ÷kuLkk h[rÞíkk íkhefu yku¤¾eyu Aeyu. ÷urfLk çkh¾wËkh, þnhÞkh fe íkkrhV ÷^ÍkU fe ykðkÍ {U Lkrn, Ëku ÷^Íkut fu çke[ [e¾íke ¾k{kuþe {U çkÞkt nkuíke ni! ykEÞu, Ëu¾íku ni...

þkÞh þnhÞkh

swMíkÍw SMkfe Úke

WMkfku íkku Lk ÃkkÞk n{Lku... rððíkoLk Äiðík rºkðuËe MktrsËk rËðkhkU Ãkh hUøkíku Mkw¾u Ãk¥ku, yktøkLk {U s÷íku rËÞu fe fku¾{U íkþheh h¾íke þk{ MkËo f{hu fe [ki¾x Ãkh ËMíkf Ëuíke íkLnkE yiMku {U fkuE Ãkqfkhu rVh ¼e íkw{ Lk ykyku? Ëk LkkuxÃkuzLkk ¾whËwhk fkøk¤ Ãkh 1 YrÃkÞkðk¤e ÞwÍ yuLz Úkúku çkku÷ÃkuLk ðzu WËwoþkE ðktfrzÞk yûkhku{kt yk [kh ÃktÂõík ÷¾eLku fkøk¤ y{khk nkÚk{kt ÄÞkuo, {eXwt ÂM{ík ðuÞwO, ÃkeX Ãkh Äççkku {kÞkuo yLku økkze{kt çkuMke økÞk.rçk÷fw÷ yuðe Mk÷wfkEÚke, òýu yktøkýk{kt «økxkðu÷k ËeðkLke ßÞkuík{kt çkuMke síke Mkkts! Ãkkt[uf ð»ko Ãknu÷ktLke ðzkuËhkLke yu Mkkts yksuÞ y{khk niÞk{kt çkuMkeLku WòMk ðuhe hne Au. Lk{o, økwËkÍ þkÞheykuLkk Mksof MkkÚku Lk þku¼u yuðku {sçkqík çkktÄku, ÷k÷kþ Ãkzíkk økkih [nuhk Ãkh ytfkÞu÷e hu¾kykuLke MkgkE, [k÷{kt Ë{k{ yLku yðks{kt Yíçkku. çkhu÷eLkk YykçkËkh {wÂM÷{ hksÃkqík fwxwtçk{kt sL{u÷k fwtðh yÏ÷f {nt{Ë¾kLkLkwt yu Ãknu÷wt ËþoLk. ytËks Ãký Lk ykðu fu yu þkÞh nkuE þfu. yuðk þkÞh, suýu Ãkkt[ ËkÞfkÚke rË÷fþ þkÞheyku ðzu, yufkfe ykt¾ku{kt W¼híkk MkLLkkxk suðe Lkksqf LkÍT{ku ðzu yLkuf ÷kufkuLke yLkufkLkuf Mkkts Wò¤e Au yu yk þkÞh þnhÞkh. ÃkhËkËk yðÄLkk LkðkçkLkk ÷~fhe yrÄfkhe. ËkËk yLku rÃkíkk ytøkúus hurMkzuLxLkk Ãkku÷eMk yrÄfkhe. fze rþMík yLku [wMík íknurÍçk, Ÿ[e òíkLkk þhkçkLke {nurV÷ku yLku Mk{e Mkktsu rþfkh fhkÞu÷k «kýeLku n÷k÷ fheLku r÷ßsík Ãkfkðíkk ¾kLkMkk{kyku. yuðk Ë{k{Ëkh ðkíkkðhý{kt Ãk÷kuxkÞu÷ku çkk¤f rË÷ n[{[kðe Lkkt¾u yuðe þkÞheykuLkku Mksof fuðe heíku çkLke þfu? þnhÞkh ÷ktçkku[kizku W¥kh ykÃkðkLku çkË÷u yuf s ðkõÞ{kt fne Ëu Au, ‘þkÞË Þne {uhe rfM{ík fu r÷Þu {wfÂB{÷ nkuøkk..’ yu {nurV÷Lkk, {wþkÞhkLkk þkÞh LkÚke. yu ¼ezLkku, xku¤kçktËeLke s{kðxLkku {kýMk LkÚke. yu sqLkk ¾tznhLke Ãkíko-çk-Ãkíko W¾zíke síke Ëeðk÷ku ðå[u ½q{hkíkk MkLLkkxkLkku þkÞh Au. yu çkku÷kíkk-÷¾kíkk þçËLkku þkÞh LkÚke, yu çku þçË ðå[uLke ¾k{kuþeLkku þkÞh Au. ‘{rhÍ’Lke {kVf þnhÞkhu Ãký fËe {wþkÞhkyku{kt ËkË LkÚke {u¤ðe. yu íkhÒkw{{kt økÍ÷ Mkt¼¤kðe Ãký LkÚke þfíkk. yu xqtfk, r{íkkûkhe yuf-çku Aqxf{qxf ðkõÞkuÚke rðþu»k ðkík Ãký LkÚke fhíkk. çknw ykøkún fheyu íkku yux÷wt s fne Ëu Au, ‘çkh¾wËkh, {I ykuh õÞk fnwt? {wsu òu fwA fnuLkk ni {uhe þkÞhe{U ne íkku çkÞkt fh Ëuíkk nwt’. yLku yknknknk, ¾hu¾h yu þkÞheyku{kt þwtLkwt þwt fne Ëu Au... sçk ¼e r{÷íke ni {wsu ysLkçke ÷økíke õÞqt ni ®sËøke hkus LkÞu htøk çkË÷íke õÞqt ni íkw{ Mku rçkAzu nI íkku yçk rfMkMku r{÷kíke ni n{U ®sËøke Ëur¾Þu õÞk htøk rË¾kíke ni n{U

Mkk

{wÍ^Vhy÷e ÃkkuíkuÞ W{Ëk f÷kfkh yLku ÷¾Lkðe Ãk]»X¼q Ãký ¾he yux÷u þnhÞkh MkkÚku çknw sqLkku Lkkíkku. íku{ýu ßÞkhu ÷¾Lkðe þkÞhkLkk íkðkÞV W{hkðòLk rðþu rVÕ{ çkLkkððkLkwt rð[kÞwO íÞkhu Ãknu÷wt Lkk{ þnhÞkhLkwt s MkqÍu yu Mðk¼krðf níkwt, Ãkhtíkw þnhÞkhLke yu ftE Ãknu÷e rVÕ{ Lk níke. y÷eøkZ {wÂM÷{ ÞwrLkðŠMkxe{kt yu nsw ¼ýíkk níkk íÞkhu ËkuMík hkne {kMkq{ hÍkLkk ykøkúnÚke yLku rMkVkrhþÚke íku{ýu Ãknu÷wt rVÕ{e økeík ÷ÏÞwt níkwt. yu økeík yksu Ãkkt[ ËkÞfk ÃkAeÞ ykÃkýLku ÞkË Au. Þu {uhk ËeðkLkkÃkLk ni Þk {nkuççkík fk økwhwh íkw Lk Ãknu[kLku íkku ni Þu íkuhe LkshkU fk fMkqh yk økeíkLke ÷kufr«Þíkk ÃkAe þnhÞkhLkku rVÕ{e økeíkfkh íkhefu MkkÚkeËkhku hkne, fiVe yLku MkhËkh òVheLke {kVf rMk¬ku ðkøke s sðku òuEíkku níkku, Ãkhtíkw yu{ýu fËe rVÕ{kuLku {n¥ð Lk ykÃÞwt yLku økeíkfkh fhíkkt þkÞh íkhefuLke yku¤¾Lku s rnf{ík ykÃke Ãkrhýk{u ÞnqËe ÃkAe ykrþf (ÞkË fhku- {I ykrþf nwt çknkhkU fk rVÍktyku fk LkÍkhkU fk) øk{Lk (ÞkË fhku- rMkLku{U s÷Lk ykt¾ku{U íkwVkLk Mkk õÞqt ni), W{hkðòLk (õÞk õÞk ÞkË fhUøku, sLkkçk!) suðe økýeøkktXe rVÕ{ku {kxu ÷ÏÞwt. W{hkðòLkLke ÷ksðkçk økÍ÷ku rðþuLkk Ëhuf Mkðk÷Lkk sðkçk{kt íkuyku Võík {tË ÂM{ík ðuhu Au ÃkAe nðk{kt íkkfeLku ykAku rLkïkMk Akuzíkkt fnu Au, ‘õÞk rfÞk, fiMku rfÞk Þu Mkçk íkku Xef ni çkh¾wËkh. ÷urfLk õÞk nkuLkk Úkk ykih nku Lkrn ÃkkÞk WMkfe fwA frþþ yks ¼e rË÷ {U fkÞ{ ni.’ W{hkðòLk ÃkAe {wÍ^Vhy÷e fk~{ehLke [[koMÃkË fðrÞºke nççkk¾kíkwLk rðþu ‘ÍqLke’ Lkk{Lke rVÕ{ çkLkkðe hÌkk níkk (su{kt {wÏÞ ¼qr{fk rzBÃk÷ fkÃkrzÞk fhðkLke níke) yLku yu rVÕ{ fkuEf fkhýMkh õÞkhuÞ Ãkqhe Lk ÚkE. MkkMkhkÃkûkLkk ¼khu ºkkMk yLku çkËLkk{eÚke ºkMík yu yíÞtík MktðuËLkþe÷ †eyu Ãk~íkwLke fk~{ehe{kt rÃkíkkLku ÷¾u÷k (Ãkhtíkw fËe s Lk {kuf÷u÷k) Ãkºkku MðYÃku niÞwt [ehe Lkkt¾u yuðe frðíkkyku ÷¾e níke. yu fkÔÞkuLkk ykÄkhu þnhÞkhu yk rVÕ{ {kxu fux÷ef økÍ÷ku ÷¾e níke. yu rVÕ{ Ãkqhe Lk ÚkÞkLkku yVMkkuMk ÔÞõík fheLku þkÞh yuf ÃktÂõík fnu Au, ‘SLku rf fkuE hkn rË¾kE Lkrn Ëuíke, çkkçkk {uhu çkkçkk, ðLkko {U f¼e yiMku ËwnkE Lkrn Ëuíke, çkkçkk {uhu çkkçkk.’ yLkw ÃkkLkk Lkt: 4

çkúu®føk ÔÞqÍ hks økkuMðk{e suLx÷{uLk fu økúez EÍ økwz. ÷k÷[ ÷k¼ËkÞe Au. ÷k÷[ LÞkÞe Au. ÷k÷[ V¤ËkÞe Au. ÷k÷[ Lksh MkkV fhu Au. ÷k÷[ SðLkLke nkuÞ, ÃkiMkkLke nkuÞ, «u{Lke nkuÞ fu ¿kkLkLke nkuÞ, ÷k÷[Úke Míkku {kLkðSðLkLkku rðfkMk ÚkÞku Au. yLku ÷k÷[, {khk þçËku ÷¾e hk¾òu, {kºk xuÕzh ÃkuÃkh (ftÃkLke suLku økufku xuRf ykuðh fhðk {ktøku Au)Lku s Lknª çk[kðu, Ãkhtíkw ¾kuxfkE økÞu÷k ÞwyuMkyu Lkk{Lkk fkuÃkkuohuþLkLku Ãký çk[kðþu.” 23 ð»ko ÃkAe 2010{kt y{urhfkLke yÚkoÔÞðMÚkk ðuÂLx÷uþLk Ãkh Au. Mxkuf {kfuox íkqxe økÞwt Au. {nkfkÞ fkuÃkkuohuþLkku ËVLk ÚkE økÞkt Au yÚkðk ðu[kE økÞkt Au. y{urhfLk ykŠÚkf hkufuxLkwt çkuf-VkÞ®høk ËwrLkÞk¼hLku y¼zkðe økÞwt Au. ÷un{uLk çkúÄMko yLku çkeÞh MxLMko økw{þwËk Au. {uhe÷ ÷eL[Lkku ¼tøkkh ÚkE økÞku Au. {kuøkoLk MxuL÷e yLku økkuÕz{uLk MkkõMk ¾qýk ÃkhLke çkìLf{kt íkçkËe÷ ÚkE økÞkt Au. çkhkf ykuçkk{k suLkk ½kuzk ËwrLkÞk¼h{kt hÍ¤íkk níkk, ÃkkuíkkLkku íkçku÷ku Mkk[ððk{kt Ãkzâk Au yLku yu{Lkk Ãkwhkuøkk{e rçk÷ Âõ÷LxLku n{ýkt fÌkwt níkwt íku{, “su ðkì÷ MxÙexLku ík{u økk¤ku ykÃke hÌkk Aku yu økkÞçk ÚkE økE Au.’’ 23 ð»ko Ãknu÷kt su rðÄkLk ÃkiMkk f{kððkLke rV÷MkqVe níkwt yu nðu «rík«&™ çkLke økÞwt Au: EÍ økúez Mxe÷ økqz? 123 ð»ko ÃkAe, çkË÷kÞu÷k ykŠÚkf søkík{kt ykur÷ðh MxkuLkLkku {qzeðkËe ¾÷LkkÞf økkuzoLk økufku yuLke ykçkY ‘rhÃkuh’ fhðk ÃkkAku VÞkuo Au, ‘ðkì÷ MxÙex : {Lke Lkuðh M÷eÃMk’{kt Lkðe rVÕ{ 8 ð»koLkk ytíkhk÷ ÃkAe þY ÚkkÞ Au. Mxkuf {kfuox{kt ‘RLk MkkEz xÙu®zøk’ çkË÷ Mkò ¼kuøkðeLku økkuzoLk økufku su÷{ktÚke çknkh ykðu Au, Mkkð yuf÷ðkÞku. yuLkku ftÃkkMk suðku {kuçkkE÷ VkuLk ‘økúez RÍ økwz’ ðk¤e ËwrLkÞkLkwt «íkef Au. yuLke

Ëefhe fk¤ktÄku¤kt fk{kuÚke økufkuLku íkhAkuze økE Au. ykX ð»ko{kt økufku ½ýwt þeÏÞku Au, Ãkhtíkw yuf ÷uþLk nswÞ çkkfe Au: ÷k÷[ ¾hu¾h ÷k¼ËkÞe Au? su÷ çknkhLke ËwrLkÞk çkË÷kE økE Au yLku ‘ðkì÷ MxÙex’Lkku yuf ð¾íkLkku çkkËþkn økkuzoLk økufku yu ËwrLkÞk MkkÚku LkðuMkhÚke yLkwMktÄkLk fhðk, yuLke ËefheLkku ÃÞkh ÃkkAku {u¤ððk yLku {tËe{kt ¼ªMkkíkk çkòhLku Mk{sðk Vhe f{h fMku Au. Ãký ËwrLkÞk ¾hu¾h çkË÷kE Au? 1987Lke ‘ðkì÷ MxÙexu’ økúez yÚkðk ÷k÷[Lku ykçkYLkkt ÷qøkzkt ÃknuhkÔÞkt níkkt, ßÞkt çkÄwt s ÞkuøÞ yLku LÞkÞe níkwt. ßÞkt MkwÄe yuLkwt Ãkrhýk{ ykŠÚkf ÷k¼{kt ykðíkwt níkwt. ‘ðkì÷ MxÙex’Lkk çkeò ¼køk{kt rLkËuoþf yku÷eðh MxkuLk fnu Au fu ¾hk yÚko{kt fþwt s çkË÷kÞwt LkÚke. yuLkku LkkÞf økkuzoLk økufku fnu Au: ÷k÷[ ðÄw ÷k÷[e çkLke Au yux÷wt s Lknª yu ‘÷eøk÷’ Ãký çkLke økE Au. {n¥ðLkwt yu Au fu ÃkiMkku yuf yuðe ðu~Þk Au su ík{khk Ãkz¾k{kt Ãkze Ãkze ykt¾ ¾wÕ÷e hk¾eLku çkÄwt òuÞk fhu Au. fkuEfu {Lku ÞkË fhkÔÞwt fu yuf ðkh {U fÌkwt níkwt fu ‘økúez RÍ økwz’! LkkW Ex MkeBMk ExTMk ÷eøk÷! yku÷eðh MxkuLkLke íkkS rVÕ{ ‘ðkì÷ MxÙex’{kt y{urhfk yu s Au su 1987{kt níkwt. yk ð¾íku yuf MktËuþku Au: SðLk{kt {n¥ð ®sËøkeLkwt Au, Mk{ÞLkwt Au, çkk¤fkuLkwt Au y™u ÃkrhðkhLkwt Au. Ãknu÷e rVÕ{{kt ðkík {kºk ÃkiMkkLke níke. çkeS rVÕ{{kt økkuzoLk økufku yuLke ÷qtxkÞu÷e Eßsík yLku økw{kðu÷e Ëefhe ÃkkAe {u¤ððk fkurþþ fhu Au. yk rVÕ{ ‘økúez’ (÷k÷[)Úke ykøk¤ Au. ynª økufkuLke Ëefhe yuf ðuçkMkkEx [÷kðu Au. suLkwt fk{ MkíÞLku Wòøkh fhðkLkwt Au. yu Ëhr{ÞkLk yuf RLðuMxh çkìLfhLkk «u{{kt Ãkzu Au. Ãký yuLku çkìLfhLke {n¥ðkfktûkk yLku ÷k÷[ {kLÞ LkÚke. yu ßÞkhu çkìLfhÚke «uøLkLx ÚkkÞ Au yLku ¾çkh Ãkzu Au fu yuLkku ÚkLkkhku Äýe fuðku Xøk Au íÞkhu yu yuLkkÚke ytíkh fu¤ðe ÷u Au. ykðíkefk÷u yðíkhLkkhk SðLkwt ÷k÷[Úke ytíkh Ãký ynª Mk{òÞ Au. ykur÷ðh MxkuLkLkku ynª ykþkðkË Au fu Lkðe ÃkuZe

yu{Lkk çkkÃkkykuLke ÷k÷[Úke Ëqh sELku ËwrLkÞkLku hnuðk÷kÞf {kLkðeÞ çkLkkðþu. Mk{ksLke yÚkðk {kýMkLke {q¤¼qík sYrhÞkíkku yLku {q¤¼qík {qÕÞku ðøkhLkku rðfkMk þwt fk{Lkku? hknw÷ økktÄeyu ðuËktík {kE®Lkøk «kusuõxLkk MktË¼o{kt fÌkwt níkwt fu ykÃkýu íÞkt çku ¼khík Au: yuf, y{ehkuLkwt yLku çkeswt økheçkkuLkwt. ‘ðkì÷ MxÙex’{kt yk s ðkík yku÷eðh MxkuLk swËe heíku fnu Au: ykÃkýe yk¾e ÔÞðMÚkk ÄhkþkÞe ÚkE Au yLku yuLkk {q¤{kt ÷k÷[ Au. çkeS íkhV økufku økqt[ðkE òÞ Au. ÔÞðMÚkk íkqxðkLke sz{kt nwt sðkçkËkh Awt fu ykÃkýu çkÄk Mkk{wrnf heíku sðkçkËkh Aeyu? ykLkku sðkçk íkku çkhkf ykuçkk{kLku Ãký {¤íkku LkÚke. ykÃkýu þwt Mk{sðwt? ¼khíkeÞ MktMf]rík{kt ÷k÷[Lku çkÄe çkqhkEykuLke sz {LkkÞ Au, Ãkhtíkw 1990 ÃkAe su ykŠÚkf WËkhefhýLke þYykík ÚkE íku ÃkAe ÷k÷[Lke fux÷ef yåAkE Ãký Mk{òíke økE. WËknhý íkhefu økúez RÍ økwz, fkhý fu yuLkk fkhýu ÷kufkuLku Ãkrh©{ fhðkLke «uhýk {¤u Au, Mkkhwt rþûký {¤u Au, Lkðk ðuÃkkh-ÔÞðMkkÞLku çk¤ {¤u Au, ftÃkLkeyku{kt {qzehkufký ðÄu Au. ÷kufku ðÄw V¤ÿwÃk çkLku Au yLku Mk{ksLkk rðfkMk{kt {ËËYÃk çkLku Au. Ãkøkkhku ðÄu Au, Mkw¾kfkhe ðÄu Au yLku Mkhðk¤u Ëuþ {sçkqík çkLku Au. çkËLkMkeçku, ynªÚke ºký «fkhLke çkqhe ÷k÷[ ÃkuËk ÚkkÞ Au. yuf, fux÷kf ÷kufku ¾kMMke yuðe MktÃkr¥k yufXe fheLku rLkð]¥k ÚkkÞ Au. ykðk ÷kufku Mk{ksLkk V¤ÿwÃk rnMMkkLkku ¼køk hnuíkk LkÚke yLku ykÃkðk fhíkkt su Au íku †kuíkLkku ðÄw WÃkÞkuøk fhu Au. yu ðkík ¾he fu ykðk ÷kufku Mxkuf, çkkuLz, rhÞ÷ yuMxux yLku çkeòt {kæÞ{ku{kt ÃkiMkk hkufu Au, Ãkhtíkw Mk{ksLku ðÄw ftEf ykÃke þfðkLke ûk{íkk nkuðk Aíkkt yu yuf ‘MðkÚkeo yk¤Mk’ MkkÚku Sðíkk nkuÞ Au. sYhe LkÚke fu «íÞuf rLkð]¥k {kýMk ÃkhtÃkhkøkík yÚko{kt fk{ fhíkku nkuðku òuEyu, Ãkhtíkw yu{Lkk{kt yu ûk{íkk íkku nkuÞ Au s. çkeò þçËku{kt fneyu íkku fk{{ktÚke rLkð]¥k Úkðwt ÞkuøÞ Au, Ãkhtíkw yLkw ÃkkLkk Lkt: 4

ík

{u yuf MkwÃkh {kfuox{kt òyku Aku. íÞkt íkhun-íkhunLke ðMíkwykuLkku ¾òLkku Au. yuf ¾kLkk{kt rLkíkLkðk rçkÂMfxTMk, çkeò{kt ðuVMko. yuf rð¼køk{kt yLkks- fXku¤ {¤u Au. [eÍçkxh-r[Õz r{Õf yLku zuhe «kuzõxTMkLkwt íkku®íkøk r£Í Ãký íÞkt {wfkÞwt Au. õÞktf Ã÷kÂMxfLke ykRxBMk {¤u Au íkku Mkk{u LkuÂÃfLk, xwðk÷, ÃkËko yLku Ãkøk÷qArýÞkt Ãký ¾hkt. Ãký ík{khu þu®ðøk su÷ yLku xqÚkÃkuMx s ÷uðkt Au. ík{u VxkVx yu ÷E íÞktÚke Lkef¤e òyku Aku. yLkks-fXku¤Úke ÷E zuhe «kuzõxTMk{kt ík{Lku hMk LkÚke yux÷u yu íkhV ík{khwt æÞkLk Ãký síkwt LkÚke. su ÷kufku [eÍ-çkxh yLku £kuÍLk ðxkýk ÷uðk ykÔÞk Au yu{Lku þu®ðøk su÷ fu Mkkçkq íkhV òuðkLke VwhMkík LkÚke. Ã÷kÂMxfLkkt Xkuçkhkt ¾heËðk ykÔÞk Au yu{Lku LkuÂÃfLk fu xwðk÷{kt hMk LkÚke. Mkki ÃkkuíkÃkkuíkkLkkt ¾Ãk Ãkqhíke ðMíkwyku ÷E [k÷íke Ãkfzu Au. MkwÃkh {kfuox{kt ík{Lku fkuE ykøkún fhíkwt LkÚke. íÞkt fkuLzBMkLkkt Ãkufux Ãký {¤u Au yLku r[fLk fkÃkðkLkkt {kuxkt [kuÃkh Ãký WÃk÷çÄ Au. ík{khu ðtXe sðwt fu fu{ yu ík{khe «f]rík Ãkh rLk¼oh Au. yk søkík yuf {u¤ku Au. fkuELku {kuíkLkku fqðku yÃke÷ fhe òÞ Au, fkuELku çktËqfÚke Vwøøkk Vkuzðk s øk{u. fkuELku ð¤e Ãku÷k òýík÷ òu»kezk suðk øktøkkhk{ økÄuzk{kt s hMk Ãkzu. ¼ezðk¤e yk ËwrLkÞk{kt {Lkw»ÞLkku Mkkûke¼kð ykÃk{u¤u yòýíkkt s «økxe QXu Au. {Lkw»Þ rVÕ{ku swyu Au íÞkhu Ãký ykðwt s fþwtf çkLkíkwt nkuÞ Au. yuLku su ðMíkw yÃke÷ fhíke nkuÞ yuLku íku íkhík økúný fhe ÷u Au, çkkfeLke yLkuf çkkçkíkku Ãkh íkuLkwt æÞkLk Ãký Ãkzíkwt LkÚke. ‘MÃkkEzh{uLk’Lke rVÕ{ku søkíkLkkt fhkuzku çkk¤fkuyu rLknk¤e Au. íkku ÃkAe íku{ktÚke Ãkkt[-ËMk çkk¤fku s þk {kxu QzðkLkk fu E{khíkku Ãkh [zðkLkk «ÞíLkku fheLku òLk økw{kðu Au? ‘yÂøLkÃkÚk’ òuÞk ÃkAe rðsÞ ËeLkkLkkÚk [kinký «íÞu MknkLkw¼qrík íkku MkkiLku ÚkkÞ Au Ãký {kuxk¼køkLkk ÷kufku Mk{su Au fu ykÃkýLku ÚkÞu÷k yLÞkÞLkwt ÃkqtAzwt ykSðLk Ãkfze hk¾ðk{kt {k÷ LkÚke. ík{khk rÃkíkkLku ¼køkeËkhe{kt fkuEyu Ëøkku ykÃÞku nkuÞ íkku þwt ík{u ‘çkkÍeøkh’Lkk þknY¾Lke {kVf íkuLkk yk¾k ¾kLkËkLkLkwt ÄLkkuíkÃkLkkuík fkZe Lkkt¾þku? {Lkw»Þ fËk[ ÃkkuíkkLke ð]r¥kykuLkwt sÂMxrVfuþLk þkuÄíkku nkuÞ Au rVÕ{ku{ktÚke. ykÃkýe ¼eíkh yøkrýík MktMfkhku Ãkzâk nkuÞ Au. rVÕ{ku ¼k¤eLku fux÷kfLkk MktMfkhkuLku íku{ktÚke W¥kusLk {¤u Au. ‘MkhVhkuþ’ òuÞk ÃkAe ÞwðkLk Ãkh IPS òuELk fhðkLkwt ÍLkqLk yu nËu Mkðkh ÚkE økÞwt fu ytíku yu økkiík{ Ãkh{kh ÃkkuíkkLkwt MðÃLk Mkkfkh fheLku s stÃÞk. yksu íkuyku ¼Y[Lkk rsÕ÷k Ãkku÷eMk ðzk Au, Ãkhtíkw Mkðk÷ yu Au fu ‘MkhVhkuþ’ òuLkkhk çkeò yLkuf ÞwðkLkku þk {kxu IPS yrÄfkhe Lk çkLÞk? ‘MkhVhkuþ’ yLku íkuLkk suðe Ãkku÷eMkLke çkknkuþeLke ðkík fhíke rVÕ{ku ¼khík{kt y™uf ð¾ík çkLke Au. ßÞkhu-ßÞkhu ykðe rVÕ{ku ykðu, ykÃkýLku Mkkt¼¤ðk {¤u Au fu su-íku ûkuºkLkk Ãkku÷eMk ðzkyu ÃkkuíkkLkk sðkLkku {kxu ¾kMk þkuLkkt ykÞkusLkku fÞkO nkuÞ. {wLLkk¼kELkku «Úk{ ¼køk ykÔÞku íÞkhu ËuþLkkt ftEfux÷ktÞ {urzf÷ yuMkkurMkyuþLkkuyu zkìõxMko {kxu ¾kMk þku økkuXÔÞk níkk. þku Vfo Ãkzâku Ãkku÷eMkLkk «ò «íÞuLkk ÔÞðnkh{kt? þwt íkuyku rLkckðkLk, LkeríkðkLk çkLke økÞk? {wLLkk¼kE ÃkAe þwt zkìõxMko çkÄkt (fu Mk{ ¾kðk Ãkqhíkk!) {kÞk¤w yLku fk{Zk çkLke økÞk? yuf ð¾ík yku¤¾ký ðøkh - ËËeo íkhefu yu{Lke zkuhçku÷ hkºku yZe ðkøÞu ðøkkze íkku swyku, ík{Lku ÓËÞÃkrhðíkoLk Ãknu÷ktLkk {wLLkk¼kELkkt ËþoLk ÚkE sþu. ¾he ðkík yu Au fu {Lkw»ÞLku ¼qtze [eòu sÕkËeÚke ykf»kuo Au, Ëhuf çkqhe [es{kt yuf yá~Þ [wtçkf nkuÞ Au. Mkqhs çkzòíÞkLke rVÕ{ rMkLku{k½h{kt ÷køke íÞkhu {kÄwhe-Mk÷{kLkLkkt nuÃÃke-nuÃÃke ¾kLkËkLk òuðk çknuLkkuLkk fwt¼{u¤k ò{íkk. [kuf÷ux suðe rVÕ{kuLkkt nuíkk¤wt ÃkkºkkuLkkt {kU ÃkhÚke rLkíkhíke Lkhe {eXkþLku òuE çkÄkt økËTøkË ÚkE síkk. ðnw íkku Ëefhe fhíkktÞ ðnk÷wze yLku MkkMkw{k òýu MkðkE {k! yÄko ¼khíku yu rVÕ{ òuE Lkkt¾e níke Ãký Mkkiyu ykt¾Lkwt

CMYK

E{u®søk : hksuþ Ãkxu÷

þwt rVÕ{kuÚke Mk{ks çkøkzu Au fu Mk{ks rVÕ{kuLku çkøkkzu Au? rfLLkh yk[kÞo fks¤ økk÷u ½MÞwt. fnu fu yu çkÄwt íkku rVÕ{ku{kt nkuÞ! ËefheykuLku [k¤eMk çknuLkÃkýe nkuÞ íkku ðktÄku Lknª Ãký ðnw òu çkkswðk¤e n{W{ú ¼k¼eLku ‘su ©e f]»ý’ fhu íkku ½h{kt støk AuzkE òÞ. fkuELku çkzòíÞkykuLke rVÕ{{ktÚke fþwt økúný fhðwt LkÚke, nk! MktsÞ økwÃíkk fu hk{ økkuÃkk÷ ð{ko yÚkðk {nuþ ¼èLke rVÕ{ku{ktÚke øk{íkwt økkuíkeLku yÃkLkkðe ÷uðwt Au! shk ÞkË fhku ‘çkkøkçkkt’ rLknk¤eLku ftE fux÷kÞ ÷kufku økËTøkËT ÚkE økÞk níkk yLku ðze÷ku «íÞu rMkLku{k nku÷{kt íkku yu{Lku ¾qçk nuík Q¼hkÞwt níkwt. Ãký yks MkwÄe ykÃkýu íkku yufÃký WËknhý yuðwt òuÞwt LkÚke fu yk rVÕ{ òuÞk ÃkAe fkuE MktíkkLkku íku{Lkkt {kíkk-rÃkíkkLku ½hzk½h{ktÚke ÃkkAkt ÃkkuíkkLkk ½hu ÷E ykÔÞk nkuÞ. çkkur÷ðqzLke ÷øk¼øk ík{k{ rVÕ{ku{kt fnuðkÞwt Au, ÃÞkh rË÷ Ëu¾ fu rfÞk òíkk ni, [nuhk Ëu¾ fu Lknª! ðu÷, ðkík Mkk[e nþu, Ãký fux÷kt ÷kufkuyu íku yÃkLkkðe? þwt ík{u yuðe fkuE ÷øLkrð»kÞf ònuh¾çkh ðkt[e. su{kt ÷ÏÞwt nkuÞ: ‘Þwðíke òuEyu Au. fk¤e-fqçkze, çkxfe, fËYÃke [k÷þu. Ãký rË÷ MkkV nkuðwt òuEyu!’ ‘rððkn’Lkku LkkÞf ÃkkuíkkLke ËkÍu÷e «ur{fkLku ÃkhýeLku hnu Au, Mk{ks íkku ykðe ÃkíLkeykuLku Ãký AqxkAuzk ykÃkíkku hnu Au. ®[íkfku fnu Au fu ík{u ÃkMkoLkkr÷xeLku Ãkhýku Aku Ãkhtíkw ík{khu SðLk ÔÞíkeík fhðkLkwt Au fuhuõxh MkkÚku. Ãký ykðe ðkíkku Mkkt¼¤u Au fkuý? yk fkLk Ãký çknw {Míke¾kuh ytøk Au. yuLku sux÷wt Mkkt¼¤ðwt nkuÞ yux÷wt s Mkkt¼¤u Au. çkkfeLkwt ykìxku{urxf ze÷ex ÚkE òÞ Au. ykt¾kuLkwt Ãký yuðwt s. òuðwt nkuÞ yux÷wt swyu, çkkfeLkwt çkÄwt EøLkkuh fhu. ‘MðËuþ’Lkku þknY¾ ¾kLk ‘LkkMkk’Lke «ríkrcík Lkkufhe AkuzeLku ðíkLkLkk ÃkAkík økk{zkLkwt fÕÞký fhðk{kt ÷køke økÞku, Ãký yuLkku {nkLk íÞkøk òuE, Ëu þ «u { rLknk¤e rçkLkrLkðkMke rnLËw M íkkLkeyku xku¤kt{kt ‘Ëuþ’ ¼ýe ÄMke ykðíkkt ykÃkýu rLkhÏÞk LkÚke. Þþ [kuÃkhkLke rVÕ{ku{kt LkkuLk hurMkzuLx RÂLzÞLMk r[hfk¤Úke Ãku÷e MÃkurþÞ÷ rzþ, MkhMkkU Ëk Mkkøk - {¬u Ëe hkuxeLku ¼ÞkLkf nËu r{Mk fhíkkt nkuÞ Au. LÞq ÞkìfoLkk íkçk÷ktíkkuz xÙkrVf{kt Ãký yu{Lku rð[khku ÃktòçkLkk ÷e÷k-Ãke¤k hkÞzkLkk ¾uíkhwtLkk s ykðu Au. ‘r{èe fe ¾q~çkw’ yLku ÷MMke íkÚkk {q÷e Ëu ÃkhktXu suðk þçËku íkuyku ðkhtðkh çkku÷íkk hnu Au.

Ëw~{Lk su{ sÏ{ku ¾kuíkhu yu{ [kuÃkhkyku ðíkLk«u{Lkwt ËqÍíkwt Ëw¾íkwt ½khwt YÍkðk Ëuíkk LkÚke. Aíkkt yksu ErÕ÷øk÷ Er{økúLxLkk økwLkkyku{kt Ãktòçkeyku {ku¾hu Au. rçknkh{kt su{ ÞwðkLkkuLku ¢kE{Lkwt ykuçMkuþLk Au íku{ ÃktòçkLkk ÞtøkMxMko fuLkuzk-ÞwyuMk, Þwfu ¼ýe ÄMke sðk çkuøk-rçkMíkhkt íkiÞkh hk¾eLku çkuXk nkuÞ Au. fkuE NRI MkhMkðLkkt ¾uíkhku{kt økeíkzkt økkðk {kxu fkÞ{Lku Mkkhw Ãkhík Vhe síkku LkÚke. rMkLku{knku÷{kt MkkiLkkt niÞkt{kt ðíkLk«u{ rn÷ku¤u [zu Au. òýu Ëuþ«u{Lkku {nuhk{ý yu{Lke {ktnu ½q½ðe hÌkku nkuÞ. çknkh Lkef¤u íÞkt ÷øke{kt ykux [k÷w ÚkE økE nkuÞ Au. ‘htøk Ëu çkMktíke’ çkLÞwt íÞkhu Ëuþ™e su nk÷ík níke íkuLkk fhíkkt yíÞkhu ðÄw fÚk¤u÷e Au. fkuE ÞwðkLkkuLkk økúqÃkLku ¢kÂLíkLkku rð[kh MkwæÄkt ykðíkku LkÚke. hkòLkk xur÷fku{ MÃkuõxÙ{ MfuLz÷Lke þY ÚkE {Äw fkuzk yLku Mkwhuþ f÷{kze fu ÷r÷ík {kuËe suðkt yLkuf fkhýku Au ¢kÂLík fhðk {kxu. ËuþLku 1920{kt Ãký ¢kÂLíkLke sux÷e sYh Lknkuíke yux÷e yksu Au, Ãkhtíkw Ëþof çknw ÷wå[wt «kýe Au, yu{Lku ÏÞk÷ Au fu ‘htøk Ëu çkMktíke’Lke ykr{h yuLz Ãkkxeo çkLke òLk òu¾{{kt Lkkt¾ðk fhíkkt {wLLkk-MkŠfxLke {kVf økw÷kçkLkk Vq÷Lke økktÄeøkehe ðÄw Mkh¤ Au. yu{kt MðÞtLke Mkwhûkk Ãký Au, ÃkrhðkhLke Mk÷k{íke Ãký ¾he. MkwÃkh {kfuoxLkk økúknfLke {kVf rMkLku{kLkku «uûkf Ãký çknw [íkwh Au. yuLku çkhkçkh ÏÞk÷ Au fu rVÕ{ku{ktÚke þwt økúný fhðk{kt íkuLku ÷k¼ Au yLku þkLke yðøkýLkk fhðk{kt íkuLke ¼÷kE Au. rVÕ{ku{kt MÃkü heíku fnuðkÞu÷e ðkík{ktÚke rVÕ{{kt yLzh fhLxLke su{ ðnuíkk MktËuþ{ktÚke {Lkøk{íke çkkçkíkLku ÃkkuíkkLke ¼eíkh ðnuíkk yLzh fhLx MkkÚku {u[ fhe, òíkLku sÂMxVkÞ fhíkk íkuLku çkhkçkh Vkðu Au. ykEx{ ÃkeMk xu r ÷rðÍLkLkk rhÞkr÷xe þku nðu rVÕ{e rMkíkkhkyku {kxu Mkkhku ‘MkkEz rçkÍLkuMk’ Ãkwhðkh ÚkE hÌkk Au. yr{íkk¼Lku fuçkeMke {kxu yurÃkMkkuz ËeX ËkuZ fhkuz {¤e hÌkk Au, yûkÞfw{khLku Ãku÷e hMkkuE fkuÂBÃkrxþLk{kt ËkuZ fhkuz, Mk÷{kLkLku rçkøk çkkuMk {kxu ÷øk¼øk Mkðk fhkuz «rík yurÃkMkkuz {¤þu. r«ÞtfkLku ‘¾íkhku fu r¾÷kze’ {kxu 50 ÷k¾ {¤u Au. òufu, nðu rhríkf hkuþLk fËk[ yk çkÄkLku ÃkkA¤ Akuze Ëuþu: rðïrðÏÞkík zk®LMkøk þku ‘Mkku Þw rÚkLf Þw fuLk zkLMk’Lkk Ëuþe ðÍoLk {kxu íkuLku Mxkh Ã÷Mk MkkÚku [[ko [k÷w Au. Mk{k[kh Au fu rhríkfLku íku{kt yurÃkMkkuz ËeX çku fhkuz {¤þu! [k÷ku, f{ Mku f{ yk çkkçkíku íkku íkuýu çkkfeLkkt MxkMkoLku ÃkkA¤ Akuzâk! yr¼LkÞLkwt ÃkAe òuÞwt sþu!