6-10-2010 Ardh Saptahik

CMYK

k çkwÄðkh k 6 ykuõxkuçkh k h010

yksfk÷ økwshkíkLke su÷ku [[ko{kt Au. fkuLku su÷{kt {kuf÷ðk yLku fkuLku çknkh fkZðk yu Lk¬e fhðk{kt {n¥ðLkku hku÷ ¼sðLkkhk ½ýk su÷¼uøkk ÚkE økÞk Au. økwshkíkLke ½ýe su÷ku{kt {rn÷k fuËeyku Mkò ¼kuøkðu Au, Ãký íÞkt sL{íkkt íku{Lkkt çkk¤fkuLkwt þwt? çknkhLke ËwrLkÞkÚke yr÷Ãík hnuíke yk çkk¤s{kík fkuE ðktf ðøkh Mkò ¼kuøkðu Au...

sþkuËk yÃkhkÄe

Mkò fkLkwzkLku?

hMk suðk Lkþe÷k {kËf ÿÔÞLke nuhkVuheLkk økt¼eh ykt¾ku rLknk¤ðk {¤u Au. yk çkk¤fLke fwíkqn÷íkkLku «uhf çkLku økwLkk çkË÷ LÞkÞk÷Þu yk {rn÷kLku fkhkðkMkLke Mkò Au su÷Lkwt ðkíkkðhý.

Vh{kðe yLku su÷{kt Äfu÷e ËeÄe Au. sþkuËkLku Mkò fkhkðkMk Ëhr{ÞkLk çkk¤fLku sL{ ykÃkLkkh {kíkkyku yLku ÚkE íÞkhu íkuLkk Ãkux{kt ºký {kMkLkku øk¼o Ãkktøkhe [qõÞku níkku, su÷Lke Mkò Ëhr{ÞkLk çkk¤fLku MkkÚku ÷ELku çktËeðkLk ÚkÞu÷e økt¼eh økwLkk çkË÷ ßÞkhu sþkuËkLku su÷ ÚkE íÞkhu [ku{uh xefk økwshkíkLke su÷kuLke {rn÷k fuËeyku yLku y{ËkðkË [[ko þY ÚkE sþkuËkLku su÷! ‘sMke su÷{kt økE’, ½h, Ãkrhðkh, (Mkkçkh{íke) ðzkuËhkLke {æÞMÚk su÷ku{kt nk÷ 119 çknuLkku økk{ y™u Lkkíke÷kyu sþkuËkLkwt Lkk{ ÷uðkLkwt çktÄ fhe ÚkqtfðkLkwt Ãkkfk yLku xÙkÞ÷ çkuÍ økwLkkLke Mkò ¼kuøkðe hne Au. õÞktf þY fÞwO. økEfk÷ MkwÄe suLkk Lkk{Lke Äkf yLku fkuEyu Mkò Ëhr{ÞkLk MktíkkLkLku sL{ ykÃÞku Au nkf níke yu sþkuËk{ktÚke hkíkkuhkík sMk÷e çkLke fðh Mxkuhe íkku fkuEf fkhkðkMk{kt s çkk¤fLku MkkÚku ÷ELku økE. sþkuËk su÷{kt, Ãký íkuLkk WËh{kt øk¼o níkku. ykðe Au. ykðe økwLkuøkkh {rn÷kykuLke {kíkkLke hksuLÿ hkð÷ su÷Lke çkuhuf{kt {rn÷k fuËeyku ðå[u Úkíkku yktøk¤e ÃkfzeLku su÷{kt MkkÚku s ®sËøke Sðíkk, ðkíkko÷kÃk, økwLkku fuðe heíku fÞkuo íkuðe çkzkþ, yLÞ çkk¤fkuLke yk ðkík Au. {rn÷k fuËeykuLke rXrXÞkXkuhe, økwLkuøkkh {rn÷k {tz¤eLke ðkíkku ðzkuËhkLke {æÞMÚk su÷{kt {rn÷kyku {kxuLke ¾kMk y÷kÞËe sþkuËkLkk øk¼o{kt rðfMke hnu÷wt çkk¤f Mkkt¼¤u Au... ‘çkkE Þkzo’ çkuhuf Au, su{kt Ãkkfk fk{Lke {rn÷k økwLkuøkkhLkkt 23 {rnLkku ðeíÞku. sþkuËkLkku øk¼oÄkLk Mk{Þ Ãkqhku ÚkÞku. çkk¤fku Au. ßÞkhu fk[k fk{Lke {rn÷k fuËeykuLku y{ËkðkË LkSfLke Mkhfkhe nkuÂMÃkx÷{kt íkuLku «Mkqrík {kxu ÷E sðkE. Mkkçkh{íke su÷{kt hk¾ðk{kt ykðu Au. nk÷ 74 çknuLkku fk[k yk{ íkku çkk¤f yðíkhíke ð¾íku yk¾wt fwxwtçk nksh nkuÞ Ãký fk{ (fuMk [k÷w nkuÞ Ãký økwLkku Mkkrçkík Lk ÚkÞku nkuÞ yuðk fuËe ynª íkku ‘fwxwtçk’{kt Ãkku÷eMk yrÄfkheyku níkk. çku-ºký rËðMk yux÷u fk[k fk{Lkk fuËe)Lke xÙkÞ÷ çkuÍ fuËe Au yLku Mkkík ÃkAe Vhe sþkuËkLku fuË fkuxze{kt ÷kððk{kt ykðe. su÷{kt {rn÷kyku yxfkÞíke Au. y{ËkðkË {æÞMÚk su÷Lkk rðþu»k Lkðòík rþþwLku {rn÷k fuËeyku h{kzu Au, nk÷hzkt økkÞ Au, Þkzo{kt Ãkkt[ çkk¤fku Au. yk WÃkhktík rsÕ÷k {Úkfkuyu Ãký yuf çkuhuf{kt hnuíke ytËksu [k÷eMk sux÷e økwLkuøkkh çknuLkku xqtfkøkk¤kLke Mkò ¼kuøkðíke {rn÷k fuËeykuLku hk¾ðk{kt ykðu ðå[u çkk¤fLkk SðLkLkwt «¼kík ykht¼kÞ Au. su÷Lke Mkqfe Au. 6 ð»koÚke WÃkhLke ô{hLkk çkk¤fLku {kíkkLke ÃkkMku s hkux÷eyku MkMíkk yLkksLke ËwfkLkkuLkk ¼kík ¾kE ¾kELku hk¾ðkLkku rLkÞ{ Au yux÷u fkÞËkLkwt Ãkk÷Lk fhðk {kxu {kíkk r[{¤kE økÞu÷e {kíkkLke Akíke{kt Äkðý ZqtZíkwt çkk¤f rLkhkþ ßÞkt nkuÞ íÞkt çkk¤fLku hk¾ðwt Ãkzu. ynª {kíkk su÷{kt Au yux÷u ÚkELku Lksh Vuhðu Au íkku íkuLke ykswçkksw ykðk s økt¼eh økwLkk, çkk¤fLku Ãký su÷{kt s hnuðwt Ãkzu Au. su÷{kt økwLkuøkkh {kíkkyku hk»xÙÿkunLkk yÃkhkÄ{kt MktzkuðkÞu÷e {rn÷k fuËeykuLke rLkhkþ MkkÚku hnuíkkt yk çkk¤fkuyu LkÚke fÞkuo økwLkku, LkÚke yu yÃkhkÄe

[

Úkkuzk Mk{Þ Ãknu÷k niËhkçkkËLkk yktøkýu ÞkuòÞu÷e økrýíkLkk {ktÄkíkkykuLke fkuLVhLMk{kt 36 ð»keoÞ £uL[ økrýíkþk†e MkurzÙf rð÷kLkeLku økrýíkLkwt Lkkuçku÷«kEÍ økýkíkku rVÕz yuðkuzo yuLkkÞík ÚkÞku. ‘MktËuþ’ MkkÚkuLke xur÷VkurLkf {w÷kfkík{kt MkurzÙf rð÷kLke ¼khíkeÞ rðãkÚkeoykuLku {q¤¼qík MktþkuÄLkku ¼ýe rË{køk fMkðk yknTðkLk ykÃku Au Eyu søkík¼hLkk rðãkÚkeoykuLku MkkiÚke ðÄw øk{íkk yLku MkkiÚke ðÄw ºkkMkËkÞf ÷køkíkk rð»kÞku Mkt˼uo Mkðuo fÞkuo. MkðuoLkkt íkkhýku{kt MkkiÚke ðÄw øk{íkk rð»kÞ {kxu íkku yLkuf {ík¼uË níkk. fkuELku ¼k»kk øk{íke níke íkku fkuELku hMkkÞýrð¿kkLk, Ãkhtíkw MkkiÚke ðÄw ºkkMkËkÞf rð»kÞLke Mkwr[{kt çkÄk s yuf{ík níkk yLku yu ftxk¤ksLkf rð»kÞ níkku økrýík! Mkðuo fhLkkhkykuLku ÚkÞwt fu íkku ÃkAe økrýík su{Lkku MkkiÚke ðÄw øk{íkku rð»kÞ Au yu rðãkÚkeoyku íkku rsrLkÞMk s nkuðk òuEyu. íku{ýu yuðk rðãkÚkeoykuLkk rË{køkLkku xuMx fhkÔÞku íkku ¾çkh Ãkze fu yu çkÄk íkku yzÄk Ãkkøk÷ níkk! ykðe ðkík [kh r{ºkkuLke {nurV÷{kt fnuðkÞ íkku yu òuf økýkÞ Ãkhtíkw yu {nurV÷ ELxhLkuþLk÷ fkUøkúuMk ykuV {uÚku{urxrþÞLkLke nkuÞ yLku ykðwt fnuLkkh ÔÞÂõík Ãkkuíku økrýíkLkku yktíkhhk»xÙeÞ ¾uh¾kt økýkíkku nkuÞ íÞkhu yu òufLkk fnuLkkhLku þwt økýþwt? ðu÷, yðZð yLkw¼ððkLke sYh LkÚke. yu Ãkkuíku s ÃkkuíkkLkk {kxu fne Ëu Au fu, økrýík suLkku r«Þ rð»kÞ nkuÞ yu yzÄk [¢{ nkuÞ íkku nwt íkku yks ÃkAe ÃkqhuÃkqhku [¢{ ÚkE sEþ! íku{Lkwt Lkk{ MkurzÙf rð÷kLke. su ô{hu nswÞ ykÃkýu WA¤eWA¤eLku þknY¾Lkk rMkõMk ÃkuõMk fu r[Þh÷ezMkoLkk rLkíktçkLke [[ko fhðk{ktÚke Ÿ[k LkÚke ykðíkk yuðe 36 ð»koLke ô{hu økrýíkLkwt Lkkuçku÷«kEÍ økýkíkku «ríkrcík rVÕz yuðkuzo Mðefkhíke ð¾íku MkurzÙf rð÷kLke ÃkkuíkkLku nðu ÃkqhuÃkqhku [¢{ økýkðe hÌkku níkku yu MÚk¤ níkwt niËhkçkkË. {nkLkøkhkuLkk [f[rfík nku÷ fu ykurzxkurhÞBMk{kt fkuLVhLMk ÞkuòðkLke fkuE LkðkE Lk nkuÞ, Ãkhtíkw økík ykuøkMx {kMkLkk çkeò MkÃíkkn{kt niËhkçkkË ¾kíku ÞkuòÞu÷e yu yktíkhhk»xÙeÞ fkuLVhLMk ½ýe çkÄe heíku rðrþ»x yLku rð÷ûký níke. MkVkEçktÄ Mkqx, Ãkh^Þq{Lke {nuf, {kU½e nuhsu÷Úke Zk¤u÷k ðk¤ yLku [ktÃk÷k ÔÞðnkh suðe VuþLkÃkhMíkeLkk MÚkkLku ynª ¼køk ÷E hnu÷kt {kuxk¼køkLkk ÷kufku y÷økkhe sýkíkk níkk. fkuEf rstÚkhk

fku

MkurzÙf rð÷kLke

yuf [¢{ MkkÚkuLke {w÷kfkík {uÚku{urxrþÞLk (ykE.Mke.yu{.){kt ¼køk ÷E hÌkk níkk. çkkur÷ðqz yLku r¢fux rMkðkÞLke ËwrLkÞk{kt ykÃkýkt {kæÞ{kuLke [kt[ ¼køÞu s zqçku Au yLku ðk[fkuLke ÃkMktËøkeLkk Lkk{u økwxfk ¾kíkk çkfhkÚke {w÷kfkík {ktzeLku çkÕçkLkk fk[ þktrzÕÞ rºkðuËe ¾kíkk ELMkkLk MkwÄeLkk ynuðk÷kuLke Xkuf{Xkuf [k÷íke nkuÞ íÞkhu søkík¼hLkk rsrLkÞMk ½hyktøkýu yufXk ÚkkÞ yu ½xLkk ðk[fku MkwÄe Lk ÃknkU[u íku Mðk¼krðf økýkÞ. Ãkrhýk{u MkurzÙf rð÷kLke yLku íkuLkk suðk yLkuf {uÚku{urxõMk rðÍkzTMko ½hyktøkýu ÚkÃÃkku ËELku ðíkLk¼uøkk ÚkE økÞk íÞkt MkwÄe ¼køÞu s fkuE økwshkíke {kæÞ{u íkuLke LkkUÄ ÷eÄe. òufu íku{kt LkðkE LkÚke. MkurzÙf rð÷kLkeLku Ãký íkuLke LkðkE LkÚke ÷køkíke.

‘MktËuþ’ îkhk ßÞkhu MkurzÙfLkku «Úk{ E{uE÷Úke yLku yu ÃkAe Ëw¼kr»kÞkLkk {kæÞ{Úke VkuLk îkhk MktÃkfo MkkÄðk{kt ykÔÞku íÞkhu MkurzÙfu Ãký ¼khíkeÞ rðãkÚkeoykuLku ‘ðÄwÃkzíkk Lkux ¢uÍe’ suðk ðk¤ ¾wÕ÷k hk¾eLku økýkðeLku økrýík suðk rð»kÞLke WÃkuûkk Vhíkk níkk íkku fkuEf MkkËk «íÞu rLkhkþk ÔÞõík fhe níke. þxoLkk WÃkhLkk ºký çkxLk ¾wÕ÷k ¼khíkÞkºkk Ëhr{ÞkLk yuf ½xLkkLkku WÕ÷u¾ hk¾eLku r¾r¾Þkxk fhíkk ðkíkku{kt {þøkq÷ fhíkk íkuýu fÌkwt fu, y{u niËhkçkkËLke yuf níkk. Ãknu÷e Lkshu yu{Lkk nwr÷Þk ÃkhÚke yu su fkì÷usLke {w÷kfkíku økÞk íÞkhu {U òuÞwt fu íÞktLkk ftE ÷køku Ãký nfefík yu níke fu íkuyku Ëhuf rðãkÚkeoykuLku økrýík fu økrýík rðþuLke y{khe økrýík suðk srx÷ rð»kÞ{kt yktíkhhk»xÙeÞ ðkíkku fhíkkt {U Ãknuhu÷e LkufxkE yLku {khk Míkhu Lkk{Lkk Ähkðíkk MkL{kLkLkeÞ MktþkuÄfku sqíkktLke rzÍkELk{kt ðÄw hMk níkku! níkk yLku niËhkçkkË ¾kíku (¼khík{kt Mkki «Úk{ nk÷ ÃkurhMk{kt ðMkíkku MkurzÙf rð÷kLke ð¾ík) ÞkuòÞu÷e ELxhLkuþLk÷ fkUøkúuMk ykuV 1996{kt økrýíkLkku MLkkíkf ÚkÞku íÞkhu s íkuLkkt yLkw ÃkkLkk Lkt: 4

rVÕz yuðkuzo: çkku÷ku, Au rnt{ík?

rðï¼hLkk økrýíkþk†eykuLkwt MktøkXLk ELxhLkuþLk÷ fkUøkúuMk ykuV {uÚku{urxrþÞLk (ykEMkeyu{) Mkku ð»ko sqLkwt Au. fuLkurzÞLk økrýíkþk†e ßnkuLk [kÕMko rVÕzLke M{]rík{kt yk MktMÚkk 1936Úke økrýíkLkk yktíkhhk»xÙeÞ MíkhLkk MktþkuÄfkuLku rVÕz yuðkuzo yuLkkÞík fhu Au. ykEMkeyu{ îkhk Ëh [kh ð»kuo økrýíkþk†{kt nuhíksLkf MktþkuÄLk {kxu rVÕz yuðkuzo ykÃkðk{kt ykðu Au. su yíÞkh MkwÄe{kt 52 økrýíkþk†eykuLku {éÞku Au, su Ãkife EÍhkÞ÷Lkk yu÷Lk r÷LzLMxÙkuMk, hrþÞkLkk MxurLkM÷kð M{Lkkuoð, rðÞuíkLkk{Lkk økku çkkyku [kW yLku £kLMkLkk MkurzÙf rð÷kLkeLku nk÷{kt niËhkçkkË ¾kíku ÞkuòÞu÷ fkutøkúuMk{kt rVÕz yuðkuzo yuLkkÞík fhðk{kt ykÔÞku. yk MkL{kLk{kt 15000 zku÷hLkwt hkufz ELkk{ (ykþhu YrÃkÞk Mkkzk

Mkkík ÷k¾) yLku 14 fuhux MkkuLkkLkku 9 MkurLx{exh ÔÞkMkLkku {uz÷ ykÃkðk{kt ykðu Au. {uz÷Lke yuf íkhV {nkLk økrýíkþk†e ykŠfr{zeÍLkku [nuhku ytrfík ÚkÞu÷ku Au. suLkk Vhíke Ãknu÷e MkËe{kt ÚkE økÞu÷k hku{Lk frð {uLkur÷ÞMkLke ÷urxLk ¼k»kk{kt ÷¾kÞu÷e frðíkkLke ÃktÂõík ÷¾kÞu÷e Au. suLkku yÚko Au: ík{u ßÞkhu çkwrØþÂõíkLkk ytrík{ Mke{kzkLke çknkh Ãkøk {qfku Aku íÞkhu ík{u søkËTøkwhw ({kMxh ykuV Ä ÞwrLkðMko) çkLkku Aku. søkík¼hLkwt yk yuf{kºk «ríkrcík MkL{kLk yuðwt Au su{kt Võík ÞwðkLke s nfËkh Au. rLkÞ{ yuðku Au fu yktíkhhkr»xÙÞ Míkhu økrýíkLkk MktþkuÄLkLku {kLÞíkk {¤u yu ÃkAe su ð»kuo {uz÷ yÃkkðkLkku nkuÞ yu ðhMkLke Ãknu÷e òLÞwykheyu MktþkuÄfLke ô{h 40Úke ykuAe nkuðe òuEyu.

CMYK

fu LkÚke MktzkuðkÞu÷k fktz fu fki¼ktz{kt, yu{Lkku yÃkhkÄ yu Au fu íku{ýu økwLkuøkkh {kíkkLke fq¾u sL{ ÷ELku su÷Lku s ÃkkuíkkLkwt ½h çkLkkððwt Ãkzâwt Au. ÃkkA÷kt 63 ð»koÚke [k÷e ykðíke yk rMkMx{Úke fkhkðkMk ¼kuøkðe [qfu÷e ÷kϾku {rn÷kykuLkkt çkk¤fku Mkhfkh yLku Mk{ksLkk «u{Úke WÃkurûkík hÌkkt Au. su÷kuLke yÃkqhíke Mkøkðzku yLku yÃkhkÄeÃkýkLkk ðkíkkðhý ðå[u yíÞkh MkwÄe{kt MkUfzku çkk¤fkuLkwt ¼rð»Þ ÷øk¼øk íkçkkn ÚkE [qõÞwt Au. MkkÄkhý çkk¤fLku {¤íke Mkøkðzku-MkwrðÄkyku rþûký yLku rðfkMk fhðkLke Ãkqýo yLku ykÄwrLkf WÃk÷çÄ íkfkuÚke ðtr[ík çkk¤fku MkkÚku fwËhík, Mkhfkh yLku Mk{ks Ãkhkuûk heíku yLÞkÞ fhe hne Au. yk çkk¤fkuLkwt çk[Ãký ðuzVkÞ Au - økwLkkykuLkk {uËkLk{kt r¢zk fhíkkt yk çkk¤fku [uÂBÃkÞLk çkLkþu, Ãký fuðkt? ËuþLkk çktÄkhý{kt 6Úke 14 ð»koLkkt çkk¤fkuLku {Vík VhrsÞkík yLku Mk{kLkíkkLkk Äkuhýu rþûký {u¤ððkLkku yrÄfkh Au. suLkk {kxu fuLÿ yLku hkßÞkuLke Mkhfkhku VhrsÞkík rþûkýLke çkq{kçkq{ fhe hne Au. yk çkq{hUøk fkhkðkMk{kt r[{¤kE hnu÷kt rLkËkuo»k {kMkq{ku {kxu LkÚke. økuhfkÞËuMkh heíku yxfkÞík Ãkk{u÷kt çkk¤fkuLkku yÃkhkÄ fÞku? Mkku økwLkuøkkhku ¼÷u Axfe òÞ Ãký yuf rLkËkuo»kLku Mkò Lk Úkðe òuEyu íku rMkØktíkLkwt þwt? yk¼÷kLku yktçkðkLkk y¼h¾kLku çkË÷e su÷{kt s ÄhçkkE síkkt çkuçkþ Sðíkkt çkk¤fku rLkËkuo»k Au. ykÃkýe «kÚkr{f þk¤kLkk rþûkfkuLku yu ðkíkLke fzf íkkfeË fhðk{kt ykðe Au fu ðøko¾tz Ëhr{ÞkLk çkk¤f Mkk{u íkuLkk {LkLku ¼Þ Ãk{kzu, zh WíÃkLLk fhkðu fu yÃkhkÄeÃkýkLkku ¼kð søkkzu íkuðe ¼qík-«uík-[kuh-Wå[fk fu økwLkuøkkhku rðþuLke ðkíkkoyku fu ðkíkku fnuðe Lknª. y{ËkðkË - ðzkuËhk MkrníkLke su÷{kt {kíkkyku MkkÚku hnuíkkt çkk¤fkuLke Mkðkh yLku Mkkts økwLkkEík ðkíkkðhý ðå[u ÃkMkkh ÚkkÞ Au. íku{Lkk fkLk y™u ykt¾u {kºk Lku {kºk [kuh Wå[fk yLku ¾qt¾kh økwLkuøkkhLke ðkíkku, á~Þ©kÔÞ ÚkkÞ Au suLkk fkhýu {Lkkuði¿kkrLkf heíku ykðkt çkk¤fku økwLkkEík «ð]r¥kykuLku yMkÌk {kLkíkkt LkÚke. øk¤ÚkqÚke{kt s su÷Lkwt ËqÄ yLku ík{kfwLkk Vkfzk {khíkk økwLkuøkkhkuLkkt ¼ÞkLkf Ãkøkhý ðå[u çkk¤fkuLkkt fku{¤ {Lk WÃkh ÷½wíkkøkútrÚk çktÄkÞ Au. rLkËkuo»k çkk¤f su÷{kt WAhu íku fux÷wt Wr[ík? su÷{kt WAhu÷k çkk¤fLkku þkherhf, {kLkrMkf rðfkMk þõÞ yux÷k {kxu LkÚke fu íkuLku Ãkku»kýûk{ yknkh {¤e þfu íkuðe òuøkðkE su÷Lkk hMkkuzk{kt yLkw ÃkkLkk Lkt: 4 fhðe þõÞ LkÚke.

CMYK

k çkwÄðkh k 6 ykuõxkuçkh k h010

{urhfk{kt yuf òýeíke fnuðík Au. “ðuLkyuðh Äuh EÍ y «kuç÷u{ Ä ÂõðfuMx ðu xw rVõMk Ex EÍ Ä çkuMx ðu Vkuh Ä økðLko{uLx”. fkuE Ãký Mk{MÞk Q¼e ÚkkÞ íÞkhu Mkhfkh {kxu MkkiÚke s÷ËeÚke y{÷{kt {qfe þfkÞ íkuðku Wfu÷ s ©uc Wfu÷ nkuÞ Au. yk y{urhfLk fnuðík Võík y{urhfkLke s ËwrLkÞkLkk fkuE Ãký ËuþLke MkhfkhLku yux÷u fu ËwrLkÞk¼hLkk çkÄk s hksfkhýeyku yLku Mkhfkhe y{÷Ëkhku yLku MkhfkhLkk Wå[ nkuÆk ÃkhLkk Mk÷knfkhkuLku ÷køkw Ãkzu Au. íku{Lkku hMk Mk{MÞkLkk fkÞ{e Wfu÷{kt Lknª, Ãkhtíkw ÃkkuíkkLkk þkMkLkfk¤ Ëhr{ÞkLk Mk{MÞkLke yMkhku økt¼eh Lk çkLke òÞ íkux÷e íkfuËkhe hk¾ðkLkku s nkuÞ Au yLku íkuÚke íkuyku nt{uþkt ‘ykøku nkuøkk Mkku Ëu¾k òÞuøkk’Lke {kLkrMkfíkk «{kýu rLkýoÞku ÷u Au. íku{Lkk ykðk rLkýoÞkuLku «ò Ãký {kuxu¼køku ‘ÔÞðnkhw’ Wfu÷ íkhefu Mðefkhe ÷u Au, Ãkhtíkw Mk{MÞk sz{q¤{ktÚke Ëqh Lk ÚkE nkuðkLku fkhýu økÞk. yu s heíku rþûkf çkLkðk {kxuLke, fk¤¢{u yux÷e rðþk¤ çkLke òÞ Au fu Ãku÷k íkçkeçk íkhefu «uÂõxMk fhðkLke, Mkhfkhe ÷ktçkkøkk¤kLkk Wfu÷ rMkðkÞ Lkkufheyku{kt fkhfqLkLke ÃkkÞkLke ðkík çkeòu fkuE {køko hnuíkku LkÚke Lkkufhe {u¤ððkLke, yk{ yLku Auðxu ykx÷kt ð»kkuoLkk çkÄe s «fkhLke Mkwfw{kh yu{. rºkðuËe xqtfk økk¤kLkk Wfu÷ku ÃkAe ÷kÞfkíkkuLkkt Äkuhý Lke[kt Ãký VheÚke íku Äehs yLku fhe ËuðkÞkt yLku íku heíku MknLkþe÷íkk fu¤ððe Ãkzu Au. nðu òu Mk{MÞk þõÞ íkux÷e ðÄkhu hkusøkkhe MksoðkLkk «ÞkMkku MkòoE nkuÞ íÞkhu s yu ÷ktçkk økk¤kLkku Wfu÷ Úkíkk hÌkk. MkkÚku MkkÚku MkhfkhLkwt Ëuðwt Ãký ðÄíkwt yÃkLkkððk{kt ykÔÞku nkuÞ íkku Mk{MÞk økÞwt yux÷u ÃkAe Mkhfkhu Mk{]Ø yLku õÞkhLkeÞ Ëqh ÚkE nkuík íkuðwt ¼kLk «òLku ÚkkÞ {æÞ{ðøkoLkk ÷kufku ÃkkMkuÚke Ÿ[k Ëhu fhðuhk Au. hksfkhýe ðøkoLku íkku òufu íkuLkkÚke ÍkÍku ðMkq÷ðkLkku Mknu÷ku {køko yÃkLkkÔÞku. 1970Lkk Vhf s Ãkzíkku LkÚke, fkhý fu íku{Lku {kxu íkku ËkÞfk{kt ¼khík{kt ykðfðuhkLkku Ëh 89Úke nt{uþkt {ík fuðe heíku {u¤ððk íku s yuf{kºk 97 xfk MkwÄeLkku níkku yLku yux÷k s Ëh Mk{MÞk nkuÞ Au. fkuÃkkuohux yLku çkeò MkeÄk fhðuhkLkk níkk. yLkuf ûkuºku ¼khík ËuþLke yksu su ËwËoþk ykÃkýu òuE hÌkk Aeyu yLku íkuLkku ¼kuøk çkLke yLkuf ûkuºku ËuþLke yksu su ËwËoþk hÌkk Aeyu íkuLkwt {wÏÞ fkhý Mk{MÞkyku {kxu ykÃkýu òuE hÌkk Aeyu yLku íkuLkku yÃkLkkððk{kt ykðu÷k Mknu÷k {køkoLkk Wfu÷ku ¼kuøk çkLke hÌkk Aeyu íkuLkwt {wÏÞ Au. ykÃkýe MkkiÚke {kuxe Mk{MÞkLkku, økheçkeLkku s Ëk¾÷ku ÷Eyu. ykÃkýu Mðíktºk ÚkÞk íÞkhu fkhý Mk{MÞkyku {kxu yÃkLkkððk{kt íkÆLk økheçk ÂMÚkrík{kt níkk. yíÞkhu Aeyu ykðu÷k Mknu÷k {køkoLkk Wfu÷ku Au. íkuLkk fhíkkt yLkuføkýe ðÄkhu økheçk ÂMÚkrík{kt íku Mk{ÞLkk hksfkhýeykuyu yk Mk{MÞkLkku ykLkkt çku ¾hkçk Ãkrhýk{ ykÔÞkt. ÷kufkuLkku yuðku Mknu÷ku Wfu÷ þkuÄe fkZâku fu ykŠÚkf f{kýe fhðkLkku WíMkkn ykuAku ÚkE økÞku «ð]r¥kLkkt þõÞ íkux÷kt ðÄw ûkuºkku MkhfkhLkk (100 YrÃkÞkLke f{kýe{ktÚke Mkhfkh 90 ytfwþ nuX¤ hk¾ðkt yLku ÃkAe ûkuºkkuLkku YrÃkÞk ÷E sðkLke nkuÞ íkku fkuE Ãký þk {kxu WÃkÞkuøk ÷kufkuLku hkusøkkhe ykÃkðk {kxu fhðku, 100 YrÃkÞk f{kððkLke {nuLkík fhu?) yLku fkhý fu hkßÞ (Mxux) {kxu íkku LkVku fhðku íku ÷kufku {kuxkÃkkÞu fh[kuhe fhðk ÷køÞk suLku Lkiríkf heíku Mkk[wt LkÚke. ßÞkhu ¾kLkøke ÷eÄu ¼khík{kt fk¤kçkòhLkwt yuf yk¾wt ÔÞÂõíkyku yÚkðk ftÃkLkeyku íkku LkVku f{kððk ‘Mk{ktíkh yÚkoíktºk’ Q¼wt ÚkÞwt. s ðuÃkkh yLku Wãkuøk fhþu yLku íkuÚke ÃkkuíkkLku çkeS çkksw, Mkhfkhu {k¤¾kLkk ûkuºkLkk sYh nkuÞ íkux÷k s {kýMkkuLku hkusøkkhe yLku çkeòt yLkuf ûkuºkkuLkk rðfkMk {kxu ykÃkþu yux÷u Ëhuf yÚkðk ðÄw{kt ðÄw ûkuºkku Ãkt[ð»keoÞ ÞkusLkkykuLke Lkerík yÃkLkkðe yLku MkhfkhLkk íkkçkk{kt nkuÞ íkku Mkhfkh ðÄkhu yk ÞkusLkkyku {kxu Ãký rðÃkw÷ «{ký{kt Lkkýkt MktÏÞk{kt ÷kufkuLku hkusøkkhe ykÃkþu yLku íkuÚke Vk¤ÔÞkt. yk çkÄe Ãkt[ð»keoÞ ÞkusLkkyku{ktÚke økheçke ÍzÃkÚke ykuAe Úkþu, Ãkhtíkw ynª yu Võík 1952-56 MkwÄeLke Ãkt[ð»keoÞ ÞkusLkkyku Mk{MÞk íkku Au s fu Mkhfkh ykx÷k Wãkuøk- rðfkMkLkk yøkkWÚke Lk¬e fhðk{kt ykðu÷k ÄtÄk [÷kððk {kxuLkkt yLku ÷kufkuLku ðuíkLk- ÷ûÞktfku rMkØ fhe þfe Au yLku çkeS çkÄe ¼ÚÚkkt ykÃkðkLkkt Lkkýkt õÞktÚke ÷kðþu? yk Ãkt[ð»keoÞ ÞkusLkkyku ÷ûÞktfku rMkØ fhðk{kt Mk{MÞkLkku Ãký Mknu÷ku Wfu÷ hksfkhýeyku rLk»V¤ hne Au yLku Aíkkt Ãký nðu ÃkAeLke ÃkkMku níkku yLku íku Wfu÷ níkku Ëuðwt fhðkLkku. ÞkusLkk{kt Mkhfkh A ÷k¾ fhkuz YrÃkÞkLkku yux÷u yuf ÃkAe yuf Mkhfkhkuyu Ëuþ{ktÚke ¾[o rðfkMk {kxu fhðkLke Au. yu Ëhuf ûkuºk{kt yLku rðËuþ{ktÚke Lkkýkt WÄkh ÷eÄu s hkÏÞkt. Vu÷kÞu÷e Mkhfkhe Mk¥kkLkwt Ãkrhýk{ yu ykÔÞwt Mkhfkhe yuf{ku{kt {wÏÞ WÆuþ LkVku fhðkLkku fu ¼úük[kh Mkíkík ðÄíkku s økÞku yLku Lknª Ãký hkusøkkhe ðÄkhðkLkku níkku. yux÷u yíÞkhu yuðe ÂMÚkrík MkòoE Au fu ¼úük[kh yk yÃkðkËkuLku çkkË fhíkkt yk yuf{ku Ãký nðu ¼úük[khLku çkË÷u ‘ÔÞðnkh’ økýkÞ Au. ¾kux s fhíkk níkk. nðu yk Mkhfkhe LkeríkLkwt Ãkrhýk{ Auðxu hkusøkkhe ðÄkhðk yLku íku heíku økheçkeLku yu ykÔÞwt fu 1990{kt ¼khík Ëuþ íkÆLk ykuAe fhðk Mkhfkhu çkeswt ‘{n¥ðLkwt’ Ãkøk÷wt Ëuðkr¤Þku ÚkE økÞku. ËwrLkÞk¼h{ktÚke íkuýu su yu ÷eÄwt fu Ëhuf Lkkufhe {kxuLke ÷kÞfkíkLke Lkkýkt WÄkh ÷eÄkt níkkt íkuLkk ÔÞksLkwt ÔÞks sYrhÞkíkLkkt Äkuhý rçkúrxþ þkMkLk{kt níkkt [qfððkLkkt Lkkýkt Ãký Mkhfkh ÃkkMku Lknkuíkkt íkuLkk fhíkkt Lke[kt fhe LkktÏÞk. yLku íku þõÞ yLku Auðxu ËuþLkwt yÚkoíktºk íkqxe Lk Ãkzu íku {kxu yux÷u þiûkrýf ÷kÞfkíkLkkt Äkuhý Ãký níkkt rðïçkuLf yLku yktíkhhk»xÙeÞ Lkkýkt¼tzku¤ íkuLkk fhíkkt Lke[kt fhe ËeÄkt. Ãknu÷kt Ãkheûkk{kt ÃkkMkuÚke WËkhefhý yLku òøkríkfefhýLke ÃkkMk Úkðk 45 fu 50 xfk ÷kððk Ãkzíkk níkk. Lkerík yÃkLkkððk{kt ykðþu íkuðe çkktÞÄhe íkuLku çkË÷u nðu 35 xfk{kt ÷kufku ÃkkMk Úkðk nuX¤ sYhe Lkkýkt {u¤ððk{kt ykÔÞkt. yk {ktzâk. Ãknu÷kt VMxo õ÷kMk ÷kððk 65-70 xfk LkeríkLke þYykíkLku fkhýu ¼khíkLkk ÷kufkuLke ÷kððk Ãkzíkk níkk íkuLku çkË÷u yu 60 xfk ÚkE nsw MkwÄe YtÄkE hnu÷e MksoLkþe÷íkk yLku

y

xqtfk WÃkkÞ, ÷ktçke Mk{MÞk

çkkuLz Ãkh çku ÃkwMíkfku yu{ykE-6: Ä rnMxÙe ykuV rMk¢ux RLxur÷sLMk MkŠðMk- 1909-1949, yk yrík ÷ktçkwt Lkk{ íkksuíkh{kt rh÷eÍ ÚkÞu÷k ÃkwMíkfLkwt Au. RríknkMkfkh feÚk su£eLku 1909-1949 Ëhr{ÞkLkLkk rMk¢ux ËMíkkðuòu ykÃke yuf ÃkwMíkf ÷¾ðkLkwt fnuðkÞwt níkwt.

40 ð»koLkk ËMíkkðuòuLkku yÇÞkMk fhe feÚku ÷¾u÷wt ÃkwMíkf yksfk÷ rçkúxLk{kt [[ko{kt Au. suBMk çkkuLz rMkrhÍLke rVÕ{ku{kt suBMk çkkuLz su rçkúrxþ MktMÚkk yu{ykE-6 {kxu fk{ fhíkku nkuÞ Au. yux÷u çkÄkLku yu òýðk{kt çknw hMk Au, fu ¾hu¾hk çkkuLz fuðk níkk. ÃkwMíkf{kt çkkuLzLkk ðkMíkrðf fkhLkk{kyku ðýoðkÞk Au. y{urhfLk òMkqMke MktMÚkk MkeykEyu fu EÍhkÞu÷e òMkqMke MktMÚkk {kuMkkË íkuLkkt yfÕÃkLkeÞ òMkqMke Ãkhk¢{ku {kxu òýeíke Au. çkeS çkksw yu{ykE-6 íkuLkk fk{ fhíkkt suBMk çkkuLzLkk Lkk{u ðÄw «ÏÞkík ÚkE Au. çkkfe yu{ykE-6yu ftE yuðkt íkusÄkh fk{ku fÞkO LkÚke.

RÞkLk ^÷u®{øku suBMk çkkuLz rMkrhÍLke fÚkkyku ÷¾ðk {kxu «uhýk fkuE Lku fkuE ÔÞÂõík{ktÚke íkku {¤e s nkuðkLke. íku fkuLkk fkuLkk{ktÚke «uhýk {u¤ðe yu íkku ¾çkh LkÚke Ãký yuf ÔÞÂõík {¤e ykðe Au suLkk ÃkhÚke ^÷u®{øku «uhýkLkk fkuÚk¤k ¼Þko nkuðkLkwt íkksuíkh{kt ykðu÷k ÃkwMíkf{kt ÷¾kÞwt Au. f{kLzh rðÕ£uz zwLzuhzk÷u (çkkswLke íkMkðeh) yLku ^÷u®{øk çkLLku ÷tzLkLke çkqzuÕMk õ÷çkLkk MkÇÞ níkk. ynª rðÕ£uz yu{ykE-6{kt Ãkkuíku fuðkt fuðkt fk{ fhu Au íkuLke ðkík fhíkkt. ^÷u®{øku yu ðkíkku{ktÚke ½ýe fÚkkyku ÷¾e Au. rðÕ£uz 19 ð»koLke ðÞu rçkúrxþ Lkki-MkuLkk{kt òuzkÞk níkk. yk ¼kELke Ÿ[kE òufu Mkkzk Ãkkt[ VexLke s níke. ^÷u®{øku suBMk çkkuLzLkk þheh-MkkicðLkk ðýoLk {kxu fËk[ {kEf÷ {uLþLk Lkk{Lkk çkeò yuf òMkqMk{ktÚke «uhýk ÷eÄe nkuðe òuEyu.

rLkÞkusLkþÂõíkLku ðuøk {éÞku yLku Úkkuzkt s ð»kkuo{kt rðËuþe Ëuðwt [qfðkE síkkt Ëuþ «økríkLkk ÃktÚk Ãkh ykÔÞku. nðu ykÍkË ÚkÞk íÞkhu s ykŠÚkf çkkçkíkkuLkk fux÷kf rçkLkMkhfkhe rLk»ýkíkkuyu MkhfkhLku sýkÔÞwt níkwt fu yk Mknu÷k hMíkk yÃkLkkðððkÚke ËuþLkwt ykŠÚkf Lku Lkiríkf MkíÞkLkkþ Mkòoþu yLku ¼÷u Úkkuzku Mk{Þ ÷køku Ãkhtíkw {wõíkçkòhLke yLku WËkhefhýLke Lkerík yÃkLkkððk{kt ykðþu íkku {kuxk¼køkLke Mk{MÞkyku ykÃkkuykÃk Wfu÷kE sþu, Ãkhtíkw sðknh÷k÷ Lkuunhw yLku íku{Lkk Mk{ksðkËe MkkÚkeykuLku yk hwåÞwt Lknª yLku Auðxu su Lkerík 1950{kt yÃkLkkððe sYhe níke íku VhrsÞkíkÃkýu 1990{kt yÃkLkkððe Ãkze. yk s «fkhLke ÂMÚkrík Ër÷íkkuLke Mk{MÞkyku yLku íkuLkk Wfu÷ {kxu Mkhfkhu yÃkLkkðu÷e yLkk{ík yLku õðkuxk ÃkØríkLke Au. rnLËw MktMf]ríkLke ðýoÔÞðMÚkkLku fkhýu nòhku ð»ko Ër÷íkku f[zkÞu÷e ÂMÚkrík{kt hÌkkt Au yLku íkuÚke ËuþLkk økheçkku{kt íku{Lke MktÏÞk ½ýe {kuxe Au íkuÚke íku{Lku ÚkÞu÷k yk ‘yiríknkrMkf yLÞkÞ’Lku æÞkLk{kt hk¾eLku Mkhfkhe Lkkufheyku íku{s þiûkrýf MktMÚkkyku{kt íku{Lku {kxu søÞkyku yLku çkuXfku yLkk{ík hk¾ðk{kt ykðu yLku yLÞku fhíkkt ykuAe þiûkrýf ÷kÞfkíkku îkhk íku{Lku Lkkufhe yLku «ðuþ ykÃkðk{kt ykðu íkuðku Mknu÷ku {køko yÃkLkkððk{kt ykÔÞku. Ãknu÷kt íkku yk rðþu»kkrÄfkh Võík 10 ð»ko {kxu Lk¬e ÚkÞku níkku Ãký hksfkhýe s{zkyku ½h ¼¤e økÞk níkk yux÷u íku{ýu yk õðkuxkLke {wËík ðÄkÞko s fhe yLku Ãknu÷kt níke íkuLkk fhíkkt çkeS yLkuf Ër÷ík ¿kkríkykuLkku íku{kt W{uhku fÞkuo. Ãkrhýk{? 60 ð»ko ÃkAe Ër÷íkku{ktLkk Võík çku xfk çku ÃkktËzu ÚkÞk yLku {æÞ{ðøkoLke ÂMÚkrík MkwÄe ÃknkUåÞk. su{Lku ‘¢e{e ÷uÞh’ fnuðk{kt ykðu Au yLku çkkfeLkk XuhLkk Xuh Au. yk LkeríkLku fkhýu Ër÷íkku yLku Mkðýkuo ðå[uLkwt ytíkh yÚkðk ði{LkMÞ ykuAwt ÚkðkLku çkË÷u ðæÞwt Au. Ër÷íkkuLke Mk{kLkíkk yLku MkL{kLk {kxuLkk yLkuf fkÞËkyku yLku rLkÞ{ku nkuðk Aíkkt Mkk{krsf árüyu Ãký íkuyku Mk{kLkíkk {u¤ðe þõÞk LkÚke. Ãknu÷uÚke s Mkhfkhu Ër÷íkkuLke Mk{MÞkLku yuf ‘Mkk{krsf’ Mk{MÞk økýðkLku çkË÷u ‘ykŠÚkf’ Mk{MÞk økýe nkuík íkku yíÞkhu su ÂMÚkrík Au íkuLkk fhíkkt yLkuføkýe çknw Mkkhe ‘Mkk{krsf’ ÂMÚkrík{kt nkuík íku{kt fkuE þtfk fhe þfkÞ íku{ LkÚke. nðu ÞwÃkeyu Mkhfkhu ¾kLkøke ftÃkLkeykuLku

yuðe ¼÷k{ý fhe Au fu íku{ýu Ãký ÷kÞfkík fu {urhxLku {n¥ð ykÃÞk rðLkk Ër÷íkku {kxu õðkuxk Vk¤ððk. nsw MkwÄe Mkhfkhu yk çkkçkíkLke ¼÷k{ý s fhe Au yLku íkuLku y{÷e çkLkkððk {kxuLkku fkÞËku ½zâku LkÚke, Ãkhtíkw íku{ Úkþu íkku íkuLkkt Ãkrhýk{ Wãkuøkku {kxu {kXkt Mkkrçkík Úkþu. ¼khíkeÞ Wãkuøk nðu Mkhfkh Mkt[kr÷ík LkÚke fu Ëuðwt fheLku Ãký ½e Ãke þfu. íkuýu rðïLke {kuxe ftÃkLkeyku MkkÚku MÃkÄko fhðkLke Au yLku íku{kt ykðzík yLku fkiþÕÞLkwt {n¥ð MkkiÚke ðÄkhu Au. Mkhfkh ykðku fkÞËku y{÷e çkLkkðþu íkku yktíkhhk»xÙeÞ ykŠÚkf rðfkMkLkk yuf þÂõíkþk¤e çkLke hnu÷k Ëuþ íkhefuLke íkuLke «ríkckLku ¼khu Vxfku ðkøkþu. Ãký ‘MkMíkwt ¼kzwt yLku rMkØÃkwhLke òºkk’ (LkwfMkkLk ftÃkLkeykuLku ÚkkÞ Ãký Ër÷íkkuLkk {ík ÞwÃkeyuLku {¤u)Lke økýíkheÚke ÞwÃkeyu yk fkÞËku ÃkMkkh fhu íkuðe þõÞíkk ÃkqhuÃkqhe Au.

r«LMk [kÕMko: htøkeLk hksfwtðhLke þku¾eLk ÷kEV {u yk ðkt[þku íÞkt MkwÄe{kt fku{LkðuÕÚk økuBMkLkwt WËT½kxLk ÚkE [kÕMko rVr÷Ãk ykÚkoh ßÞkuso. hkuÞ÷ [qõÞwt nþu. WËT½kxLk hk»xÙÃkrík rçkúrxþ ÃkrhðkhLkk yk ¼krð «rík¼k Ãkkrx÷ fhþu fu r«LMk [kÕMko? íkuLku økkËeðkhMk nðu {nkhkýe ÷ELku hk»xÙ¼h{kt {Úkk{ý [k÷e, Ãký fku{LkðuÕÚk økuBMkLkwt WËT½kxLk íkku rçkúxLkLkkt yur÷ÍkçkuÚk ðíke ½ýkt fkÞo¢{ku{kt {nkhkýe fu ÃkAe íku{Lkk ðíke {kuf÷ðk{kt íku{Lkk «ríkrLkrÄ íkhefu nksh ykðu÷k «ríkrLkrÄ îkhk s fhðkLkku hneLku ¼krð sðkçkËkheyku WÃkkzðk rþhMíkku Au, yk «ýk÷e fuðe heíku íkqxe {kxu fu¤ðkE hÌkk Au. òu AuÕ÷e þfu? yLku òu yu{ ÚkÞwt nkuík íkku fku{LkðuÕÚk økuBMkLkk RríknkMk{kt hksðe MkÇÞ fu íkuLkk ½zeLkk VuhVkh Lk ÚkkÞ, íkku r«LMk «ríkrLkrÄLke økuhnksheLke yk «Úk{ ½xLkk çkuxLk ÃkhLkku õðeLkLkku MktËuþ ðkt[e çkLke nkuík.

Mkt¼¤kðþu yLku økuBMkLkk r«LMk [kÕMko õðeLk yur÷ÍkçkuÚk yLku ykuÃk®LkøkLke ònuhkík fhþu. íku zâqf ykuV yurzLkçkøko rVr÷ÃkLkwt «Úk{ MktíkkLk Au. r«LMk [kÕMko íku{Lkkt fkÞkuo fhíkkt Mk{Þu yk Ãkkxðe fwtðhLke hkuÞ÷ ÷kEVLke... íku{Lkkt «u{-«fhýkuLku fkhýu nt{uþkt ðÄw [[ko{kt hÌkk níkk. ÞwðkLkðÞu MÃkuLk ¾kíkuLkk rçkúrxþ yuBçkuMkuzh ßÞkuŠsÞkLkk hMku÷, ÷uze rÃkíkk çkLÞk. Ãkrík-ÃkíLke ðå[uLkk MktçktÄku xqtf Mk{Þ{kt suLk ðu÷uM÷e, zurðLkk þurVÕz, {kuzu÷ VkÞLkk s fzðkþ¼Þko çkLke økÞk. ‘ÃkhefÚkk’ suðkt ðkuxTMkLk, MkwÍkLk ßÞkuso, ÷uze Mkkhkn ÷øLk Ãkkt [ ð»ko L ke ytËh s çkkusYÃk çkLke MÃkuLMkh (r«LMkuMk ykuV ðuÕMk ÷uze zkÞuLkkLke økÞkt . ÷øk¼øk Ëhu f ½xLkk yLku «Mktøk{kt {kuxe çknuLk), r«LMkuMk {uhe yurMxÙz ykuV fu r {÷k Ãkkfo h -çkku ÕMkLke Mkíkík nkshe ÷õÍBçkøko, çkuhkuLkuMk xÙkÞkuLk, suLkux zkÞu Lkk {kxu yMkÌk ÚkE suÂLfLMk yLku suLk ðkuzo Ãkze. h{kt Ãkrík-ÃkíLke MkkÚku íku{Lkwt Lkk{ òuzkE ÷kEV N MxkE÷ íkhefu ònu Ëu ¾ kíkkt nkuðk Aíkkt [qõÞwt níkwt, Ãkhtíkw [kÕMko ’80Lkk ËkÞfkLkk ytík nu í k÷ MkkU Ë hðk Ãkkxðe fwtðh níkk, hkýe Mkw Ä e{kt çkt L ku ðå[u çknw yur÷ÍkçkuÚk rîíkeÞ {ku x e ríkhkz Ãkze [q f e níke. r«LMk nkRøkú qð ÃkAe rçkúrxþ hksðe ðkhMkkLkk ËkðuËkh nkuðk hnu í kk níkk yLku r«LMku M k fu  LMkLøkxLk Ãku ÷ u M k WÃkhktík Ãký [kÕMko yLku íku{Lkkt ¼krð ÃkíLke ¾kíku sw Ë k-sw Ë k hnu ð k {kt z âkt .

1992 Úkfe ¼rð»ÞLkk økkËeðkhMkku sL{ðkLkk níkk. íkuÚke r«LMk [kÕMko fkuLku SðLkMkkÚke MkwÄe{kt ÷øLk Võík fkøk¤ WÃkh s xfe íkhefu ÃkMktË fhu Au íku òýðkLke ½ýe hÌkkt níkkt. yk¾hu 28 ykuøkMx, 1996Lkk RLíkuòhe òøke níke. ¾kMk fheLku hkus AqxkAuzk MkkÚku yk «fhýLkku Ëw:¾Ë LkððÄqLkku {ku¼ku ¾qçk {n¥ðLkku {wÆku çkLke ytík ykÔÞku. çkhkçkh yuf ð»ko ÃkAe 31{e ykuøkMxu hnuðkLkku níkku. WÃkhktík hkuÞ÷ {uhus yuõx fkh yfM{kík{kt zkÞuLkkLkwt {]íÞw ÚkÞwt.

1772 nuX¤ hkýe yur÷ÍkçkuÚkLke hksðe «kuxkufku÷ «{kýu zkÞuLkk nðu hksðe ÃkhðkLkøke {¤ðe Ãký sYhe níke. ÃkrhðkhLke MkÇÞ Lk nkuðkÚke íkuLke 1981{kt yt r ík{r¢ÞkLke sðkçkËkhe MÃkuLMkh [ k Õ M k u o ÃkrhðkhLke níke. Ãkhtíkw r«LMk [kÕMko zkÞuLkkLku «ku x ku f ku ÷ yðøkýeLku ¼qíkÃkqðo ÃkíLkeLkk «ÃkkuÍ fÞwO {] í kËu n Lku íku L kk ½hu ÃknkU [kzðk zkÞuLkkLke yLku rçkúrxþ çknu L kku MkkÚku Ãku r hMk ÃknkU [e økÞk. ¼krð yLku fuLkurzÞLk hkò (íku { Lkk Ãkw º k rðr÷Þ{)Lke {kíkk r « ð e nku ð kLkk Lkkíku zkÞu L kkLke yt r ík{rðrÄ hksðe fkWÂLMkÕMku çktLkuLku ÷øLk ÃkhtÃkhk MkkÚku ÚkkÞ íkuðku Ãký íku{ýu ykøkún fhðkLke {tsqhe hkÏÞku. 9{e yur«÷, 2005Lkk hkus [kÕMkuo ykÃke (ËtÃkíke íku hk»xÙkuLkkt økkËeðkhMkLku 30 ð»koÚke íkuyku suLkk «u{{kt níkk íku fur{÷k sL{ ykÃkðkLkwt nkuðkÚke íku{Lke {tsqhe Ãkkfoh MkkÚku ÷øLk fÞkO. õðeLk yur÷ÍkçkuÚk yøkkW ÷tzLk ¾kíku {u¤ððk{kt ykðu Au). 29{e sw÷kEyu su õ÷u huLMk nkWMk{kt hnuíkkt níkkt, íku nk÷ 3,500 {nu{kLkkuLke WÃkÂMÚkrík ðå[u [kÕMko r«LMkLkw t yrÄf]ík rLkðkMkMÚkkLk Au. yk yLku zkÞuLkkyu «¼wíkk{kt Ãkøk÷kt Ãkkzâkt. 75 WÃkhkt í k íkuyku ø÷kuMkuMxhþkÞh ¾kíku fhkuz Ëþofkuyu yk ÷øLk xeðe Ãkh nkRøkú q ð nkWMk Lkk{Lkk ½hLke yLku rLknkéÞkt níkkt.

Mfku x ÷u L z{kt yuf ½hLke {kr÷fe Ähkðu Au. çktLkuyu nkRøkúqð nkWMk yLku fu®LMkøxLk RM÷kr{f f¤k yLku MÚkkÃkíÞ ytøku Ãku÷uMkLku íku{Lkwt rLkðkMkMÚkkLk çkLkkÔÞwt. ÷øLk [kÕMko Ÿze Mk{s Ähkðu Au yLku ykuõMkVzo çkkË íkhík s r«LMkuMk ykuV ðuÕMk Mku L xh Vku h RM÷kr{f MxzeÍLkwt rçk®Õzøk ËwrLkÞk¼hLkwt ykf»koý çkLke økE. yLku çkøke[kLkk çkkt Äfk{{kt íku{Lke ÃkkÃkkhkÍeyku íkuLkku ÃkeAku fhðk {ktzâk yLku Mkk{u ÷ økehe níke.

WÃkhkt ík ykuøkuorLkf MkUfzku ÷kufku y¾çkkh îkhk r«LMkuMkLke Vk‹{øk{kt Ãký íku { Lku hMk Au .

1990{kt íku{ýu Ëhuf n÷[÷Lke ¾çkh hk¾ðk {ktzâk. Ãkku í kkLke yku ø ku o r Lkf çkú k Lz - ‘z[e çktLkuLku çku çkk¤fku ÚkÞkt : r«LMk rðr÷Þ{ yku r hrsLkÕMk’ ÷ku L [ fhe níke. yk çkúkLz (21 sqLk, 1982) yLku nuLkúe (su nuhe ¾kã[eòu Ú ke {kt z eLku økkzo L k VŠLk[hLke íkhefu yku¤¾kÞ Au, sL{ : 15 MkÃxuBçkh, 1984). ÃkkuíkkLkkt çktLku çkk¤fkuLkk sL{ 200Úke ðÄw «kuzõxTMk ðu[u Au. íkuLkku LkVku ‘Ä Mk{Þu nksh hnuLkkh [kÕMko «Úk{ hksðe r«LMk [urhxeÍ’{kt òÞ Au. WÃkhktík

ík

õ÷kR{ux [uLs Mkk{u Ãkøk÷kt ÷uíke MktMÚkkykuLku «kuíMkknLk Ãkqhwt Ãkkzðk {kxu íku{ýu ‘r«LMk {u zu Lkuxðfo’ Ãký þY fÞwO Au. [kÕMko 350Úke Ãký ðÄw [urhxe yLku ykuøkuoLkkRÍuþLMkLkk ÃkwhMfíkko Au. r«LMk nkRøkúqðLkk íku{Lkk rLkðkMkMÚkkLk LkSf ykðu÷k ½ýkt yutÂø÷fLk [[oLke {w÷kfkík ÷u Au. Ëh ð»kuo ykuÚkkuozkuõMk {X{kt Mk{Þ ÃkMkkh fhðk {kxu r«LMk [kÕMko {kWLx yuÚkkuMkLke yLku hku{krLkÞkLke {w÷kfkík ÷u Au. suLkk ykÄkhu íkuyku ykuÚkkuozkuõMk r¢rùÞkrLkxe{kt ykMÚkk Ähkðíkk nkuÞ íku{ sýkÞ Au. r«LMk ½ýwt Mkkhwt Ãkku÷ku h{e òýu Au yLku 2005 MkwÄe íkuyku Ãkku÷ku h{íkk Ãký níkk, Ãkhtíkw h{ðk Ëhr{ÞkLk çku {kuxe Eò ÃknkUåÞk ÃkAe íku{ýu h{ðkLkwt çktÄ fhe ËeÄwt. 1990{kt Ãkku÷ku h{íkkt-h{íkkt íku{Lkk nkÚkLku Eò ÃknkU[e níke, yLku 2001{kt Ãkze síkkt Úkkuzk Mk{Þ {kxu çkunkuþ ÚkE økÞk níkk. rçkúxLk{kt VkuõMk n®Lxøk Lkk{Lke yuf h{ík (rçkúxLk{kt íkuLku MÃkkuxoTMkLkku s yuf «fkh økýðk{kt ykðu Au) «[r÷ík níke, su{kt yuf {kMxh íkuLkk MkkÚkeyku yLku rþfkhe fqíkhkyku MkkÚku rþÞk¤Lkku rþfkh fhðk òÞ. 2005{kt rçkúxLk{kt yk h{ík WÃkh «ríkçktÄ {wfkÞku, íku yøkkW r«LMk [kÕMko VkuõMk n®Lxøk{kt Ãký ¼køk ÷uíkk níkk. íkuyku r[ºkf¤kLkk Ãký þku¾eLk Au. íku{Lkkt ÃkuR®LxøÍLkwt «ËþoLk Ãký Þkuòíkwt nkuÞ Au, íkÚkk yk rð»kÞ WÃkh íkuyku ÃkwMíkfku Ãký ÷¾u Au. r«LMk ykuV ðuÕMk íkhefu r«LMk [kÕMko íku{Lkkt {kíkk yLku fku{LkðuÕÚk hk»xÙkuLkkt MkðkuoÃkrh þkMkf {nkhkýe yur÷ÍkçkuÚk rîíkeÞ ðíke ½ýe yrÄf]ík Vhòu çkòðu Au. rðËuþe Wå[ ÃkËkrÄfkheykuLke ytrík{r¢Þk suðk «Mktøkku{kt õðeLk ðíke íkuyku WÃkÂMÚkík hnu Au. r«LMk [kÕMko yLku z[uMk ykuV fkuLkoðku÷ fur{÷k rçkúxLk ðíke rðËuþkuLke {w÷kfkík ÷u Au. hkòLkku íkks Äkhý fÞko çkkË r«LMk fÞwt Lkk{ yÃkLkkðþu íku ytøku ÷ktçkk Mk{ÞÚke yxf¤ku [k÷e hne Au. òu íkuyku íku{Lkwt nk÷Lkwt Lkk{ [k÷w hk¾u íkku ÃkAe íkuyku ‘[kÕMko-ºkeò’ íkhefu yku¤¾kþu. òufu, Mxwyxo hkòyku [kÕMko «Úk{ (su{Lkku rþhåAuË fhðk{kt ykÔÞku níkku) yLku [kÕMko rîíkeÞ (su{Lku ËuþrLkfk÷ ykÃkðk{kt ykÔÞku níkku)Lkk Lkk{ MkkÚkuLkwt {¤íkkÃkýwt xk¤ðk {kxu íkuyku íku{Lkk LkkLkkLke ÞkË{kt ‘ßÞkuso Mkkík{k’ íkhefu ÃkËøkúný fhu íkuðwt Ãký çkLke þfu Au.

÷køkýeLke ÷nuh{kt ¼q÷kÞku ÷kuneLkku MktçktÄ Mkku¢urxMk

MLkkíkf MkwÄe ¼ýu÷e rþrûkík Þwðíke Awt. {khku Ãkrhðkh økk{{kt «ríkrcík yLku YZe[wMík Au. nwt yuðk økk{zk{ktÚke ykðwt Awt ßÞkt ËefheykuLku ¼køÞu s ¼ýkðkÞ Au. nwt yuðe Ãknu÷e økk{Lke Ëefhe Awt suýu fkì÷us{kt Ãkøk {qõÞku nkuÞ. {khk ½hLkwt ðkíkkðhý yk{ íkku ½ýwt YZe[wMík Au, Ãký ¾çkh Lknª {Lku Ãknu÷uÚke s ¼ýkððk{kt ykðe Au. {khe Mk{MÞk yu Au fu {Lku Ãký yuf Mkkhk Akufhk MkkÚku «u{ ÚkE økÞku. y{Lku çkLLkuLku Ãký ÏÞk÷ Lk hÌkku fu õÞkhu y{u yufçkeòLku [kníkk ÚkE økÞkt. ík{Lku íkhík «&™ Úkþu fu ÞwðkLke{kt «u{ ÚkkÞ yu Mðk¼krðf Au, íkku yk{kt ík{khe Mk{MÞk õÞkt ykðe? Ãký yMk÷e Mk{MÞk yu Au fu {Lku y{khk ÃkrhðkhLkk MkÇÞ MkkÚku s «u{ ÚkE økÞku Au. {khk {kuxk çkkÃkwLkk ËefhkLku nwt [knðk ÷køke Awt. yu {khk fhíkkt çku ð»kuo LkkLkku Ãký Au. ík{Lku fu fkuELku fËk[ Ãknu÷e Lkshu nwt Mkkð LkkËkLk ÷køkeþ, Ãký y{u ÷køkýeLke ÷nuh{kt ÷kuneLkku MktçktÄ ¼q÷e økÞkt. fËk[ yk{kt y{khku Ãký ftE ðktf LkÚke. rðLkÞ íkuLkk çku ¼kEyku íku{Lkk rÃkíkkLkk yðMkkLk çkkË y{u su økk{{kt hnuíkk ½ýwt ðkøÞwt níkwt yux÷u ËkËk íku{Lku Ëðk¾kLku ÷E økÞk. {khu fkhýu {khkt íÞkt s hnuðk ykðe økÞk. ºkýuÞ ¼kEyku{kt rðLkÞLkku Mð¼kð yLku {B{eLku {kh ¾kðku Ãkzâku íkuLkwt {Lku yux÷wt Ëw:¾ ÷køÞwt fu ÃkÃÃkk Ãký ÃkMkoLkkr÷xe ¾qçk Mkkhe níke. {Lku Ãknu÷uÚke íkuLke MkkÚku s Vkðíkwt níkwt. íku çknkh økÞk ÃkAe {U stíkw {khðkLke Ëðk Ãke ÷eÄe Lku Ëhðkòu yľwÕ÷ku {khe ¾qçk fk¤S ÷uíkku yLku nwt Ãký íkuLke LkkLke LkkLke ðkíkkuLkwt æÞkLk hk¾eLku MkqE økE. ºkýuf f÷kf ÃkAe {khk ÃkÃÃkkyu hk¾íke níke. ykðeLku {khe nk÷ík òuELku íkkçkzíkkuçk Ëðk¾kLku ÷E y{Lku çkLLkuLku ½ýe ðkh y{khe ðå[u su ÞkiðLkLke Mk{MÞk økÞk. nwt çk[e økE. rðLkÞu íkku çku rËðMk {khe MkkÚku ðkík «fkhLke ÷køkýe níke íkuLku fkhýu ÃkkÃkLke ÷køkýe Ãký s Lk fhe, ÃkAe fÌkwt fu {hðkLke RåAk ÚkkÞ íkku {Lku Mkku¢urxMk Úkíke, Ãkhtíkw y{u yu{ Mk{SLku {Lk {Lkkðíkk fu fnusu MkkÚku {he sEþwt, Ãký ykðwt fËe Lkk fheþ. ykÃkýk Mk{ks{kt {k{k-VELkk fu {kMkeLkkt Ëefhk-Ëefheyku ðå[u yk¾e ½xLkkLkku Ëku»k xkuÃk÷ku rðLkÞ Ãkh Zku¤ðk{kt ykÔÞku, íkuLku ½huÚke ÷øLk ÚkkÞ Au. íkuyku Ãký yk{ íkku ¼kE-çknuLk s fnuðkÞ, Aíkkt ÷øLk fkZe {qfðk{kt ykÔÞku. rðLkÞLke nk÷ík fVkuze ÚkE økE. {khkÚke fhkððk{kt ykðu Au, Ãký yu Ë÷e÷ ÷ktçke [k÷e þfíke Lknkuíke, Ãký íku{Lkwt Ëw:¾ òuðkíkwt Lknkuíkwt. {U ½huÚke ¼køke sðkLkku rLkýoÞ fÞkuo. {U y{khe yufçkeò «íÞuLke ÷køkýe yux÷e «çk¤ níke fu yk çkÄwt õÞkhuÞ ykðwt rð[kÞwO Lknkuíkwt fu nwt fËe ykðwt Ãkøk÷wt ¼heþ, Ãký {Lku òýðk Aíkkt y{u yufçkeòÚke Ëqh hne þfíkk Lknkuíkk. y{u ¼kE- çkeòu hMíkku Ëu¾kíkku Lknkuíkku. rðLkÞLku òý fheLku nwt ½huÚke ¼køkeLku çknuLk fnuðkEyu yux÷u y{u øk{u íkux÷wt MkkÚku hnuíkk Aíkkt ½hLkk fkuE y{ËkðkË ykðe økE. yuf MktçktÄe, su{ýu «u{ ÷øLk fÞkO nkuðkÚke yuðe þtfk fhíkk Lknkuíkk. nk, nwt rðLkÞLkwt çknw s æÞkLk hk¾íke íku{Lku Ãkrhðkh{kt nktfe fkZâk níkk íku{Lku íÞkt nwt ÃknkU[e økE. Ãký íkuLku fkhýu {khkt {B{e {khk Ãkh yf¤kíkkt níkkt. nwt ßÞkhu çkLÞwt yuðwt fu íku{ýu y{khk ½hLkkLku ðkík fhe ËeÄe yLku y{ËkðkË níke íÞkhu íkuyku Ãký y{ËkðkË{kt Lkkufhe fhðk íkuyku {Lku ½hu ÷E økÞk. rðLkÞ yLku {khk MktçktÄLke ðkík ykðu÷k. nwt íku{Lku hkus rxrVLk fhe ykÃkíke, íku{Lke fk¤S Ãký ½hLkkLku nðu ¾çkh Ãkze økE Au. {khk ¼kEyu íkku rðLkÞ hk¾íke. {khkt {B{eLku yk ðMíkw Lknkuíke øk{íke. íku {Lku ykLku MkkÚku {khk{khe Ãký fhe yLku nðu íku fwxwtçkÿkune íkhefu fkhýu ¾eòíke Ãký níke. rðLkÞ {Lku fnuíkku fu {khk fkhýu íkwt yk¾k Ãkrhðkh{kt çkËLkk{ ÚkE økÞku Au. {khe s ¼q÷kuLku fkfe MkkÚku ͽzku Lkk fh. yuf rËðMk ßÞkhu {U rðLkÞLkwt rxrVLk fkhýu íkuýu ÃkkuíkkLkku Ãkrhðkh økw{kððku Ãkzâku Au,yuðwt {Lku fhe ykÃÞwt íku òuELku rðLkÞLkk økÞk ÃkAe {khk {B{e {Lku yu÷Vu÷ ÷køke hÌkwt Au. íku yksu Ãký {Lku çkÄe heíku MkÃkkuxo fhu Au. çkku÷ðk ÷køÞkt. {U íkku íkuLkwt Mkkt¼¤e ÷eÄwt Ãký ÃkÃÃkkÚke Lk Mkkt¾e {khk ÃkrhðkhLke «ríkckLku fkhýu nðu nwt Vhe fËe ¼køke þfkÞwt íku{ýu {B{e MkkÚku ͽzku fÞkuo yLku {kÞkO Ãký ¾hkt. {B{eLku sðk suðwt Ãkøk÷wt Lknª ¼hwt, Ãký {khkÚke rðLkÞLkku «u{ fu{uÞ

nwt

CMYK

¼w÷kíkku LkÚke. {khk ½hLkk nðu rËðk¤e Ãknu÷kt ðnu÷k{kt ðnu÷e íkfu {Lku Ãkhýkðe ËuðkLke rVhkf{kt Au. {Lku LkÚke ÷køkíkwt fu íkuyku nðu {khe ÃkMktËøkeLkku fkuE rð[kh fhu. íku{Lkk {kxu nðu nwt Mk{MÞk suðe çkLke økE Awt. nwt fçkq÷ fhwt Awt fu {khe ¼q÷ ÚkE Au yLku yux÷u s nðu ½h{kt Lkku{o÷ ®sËøke Sðe hne Awt. çkÄk MkkÚku Mkk{kLÞ ðíkoLk fhe hne Awt. {Lku {khk ÃkrhðkhLke «ríkckLke ®[íkk Au s Ãký rË÷ ni fe {kLkíkk Lknª. ík{u s {køkoËþoLk ykÃkku fu nðu {khu ®sËøke{kt þwt fhðwt òuEyu? rðLkÞ MkkÚku ¼køke sðkLkwt rð[khðwt òuEyu fu {Lku suLke MkkÚku Ãkhýkððk{kt ykðþu íkuLku yÃkLkkðe ÷uðku òuEyu fu ÃkAe ËwrLkÞkLke Ëqh s [kÕÞk sðwt òuEyu? r÷. MLkunk r«Þ MLkunk, ík{u ÷køkýeLkk «ðkn{kt yux÷k íkýkE økÞkt fu ÷kuneLkk MktçktÄLkku Ãký ÏÞk÷ Lk hÌkku. ík{u Ãkkuíku ík{khe ¼q÷ fçkq÷ku Aku, íku rLk¾k÷Mkíkk Mkkhe Au. ®sËøke{kt y{wf yðMÚkk s yuðe nkuÞ Au fu ÔÞÂõíkLku ÞkuøÞ-yÞkuøÞLkku rððuf hnuíkku LkÚke. su ÚkÞwt íku ÚkÞwt íkuLkk {kxu ÃkkÃkøkútrÚkÚke ÃkezkðkLkku fkuE {ík÷çk LkÚke. ¼q÷Lku ÞkË fÞko fhðkÚke íku MkwÄhe síke LkÚke. nðu Wfu÷ rðþu ðkík fheyu íkku yuf ðkík íkku økktX ðk¤e ÷uþku fu rðLkÞ MkkÚku ík{khwt ÷øLk ykÃkýk Mk{ks{kt fËe {kLÞ Xhþu Lknª. ði¿kkrLkf MktþkuÄLkku Ãký Mkøkkuºk ÷øLkLkkt òu¾{ku sýkðe [qõÞkt Au íÞkhu rðLkÞ MkkÚku ÷øLkLkku rð[kh íkku {ktze s ðk¤òu, íku{kt s ík{khwt, rðLkÞLkwt yLku ík{khk ÃkrhðkhLkwt ¼÷wt Au. ík{khkt {kíkk-rÃkíkk ík{khk {kxu su fkuE Þwðf þkuÄþu íku ík{khku rð[kh fheLku s þkuÄþu, yu ík{khwt ¾hkçk rð[khðkLkkt LkÚke. su ftE fhþu ík{khk {kxu Mkkhwt s fhþu, yux÷u ík{khk ¼rð»ÞLkk SðLk {kxu nfkhkí{f rð[kh hk¾òu. ík{u su ºkeòu rðfÕÃk rð[khku Aku, íkuLku íkku Vhe {Lk{kt Ãký Lk ÷kðíkk. ®sËøke{kt {kýMk ¼q÷ku íkku fhu yLku yu{ktÚke íku þe¾íkku nkuÞ Au yLku ÃkkuíkkLkk SðLkLku Mktðkhíkku nkuÞ Au. ík{u ÷køkýeþe÷Lke MkkÚku Mk{sËkh Ãký Aku s íÞkhu rðþu»k fnuðkLke sYh LkÚke sýkíke. ¾kíkhe hk¾òu Mk{sý¼Þko rLkýoÞku s ®sËøkeLku Mkw¾Mk¼h çkLkkðu Au.

CMYK

k çkwÄðkh k 6 ykuõxkuçkh k h010

Ãkheûkk{kt [kuhe heûkkLke ðkík Lkef¤u Au íÞkhu íkuLke MkkÚkkuMkkÚk [kuheLke ðkík Ãký Lkef¤u s Au. rVÕ{e ¼k»kk{kt fnuðwt nkuÞ íkku fnuðkÞ fu Ãkheûkk yLku [kuhe fk, [ku÷e Ëk{Lk fk MktçktÄ ni, [kuhe ÃkfzðkLkwt suykuLkwt fkÞo Au yuðk yuf Wå[ Ãkku÷eMk yrÄfkhe Ãkheûkk{kt [kuhe fhíkk ÃkfzkÞk níkk. íku Wå[ yrÄfkhe yu÷.yu÷.çke. fkÞËkLke Ãkheûkk ykÃke hÌkk níkk. fux÷ef fkÞËkÃkkuÚkeLke LkkUÄku íku{ýu nkÚk WÃkh ÷¾e hk¾e níke. ÃkuÃkh ÷¾íkk ÷¾íkk nkÚk òuÞk fhu. nkÚk ðkt[ðkLkwt fk{ yk{ íkku ßÞkurík»kLkwt økýkÞ. Ãký ÃkheûkkÚkeo Ãkku÷eMk ykurVMkh nkÚk Mkk{u òuE òuELku ÷¾íkk níkk. íku{kt ÃkfzkE økÞk. fkÞËku nkÚk{kt ÷uðku íkuðku yuf YrZ«Þkuøk Au. yk rfMMkk{kt fkÞËku nkÚk WÃkh s níkku. Ãký [kuhe Ãkfzkíkk íku{Lkk nkÚk nuXk Ãkzâk. n{ýkt Úkkuzkf Mk{Þ Ãknu÷kt Ãkheûkk{kt [kuhe fhíkk LÞkÞkÄeþ ÃkfzkÞk (¾kíkkfeÞ Ãkheûkk níke). Ãkku÷eMk ykurVMkhu [kuhe fhe, ÃkAe LÞkÞkÄeþ Ãký ykÔÞk. Akuxu r{Þkt íkku Akuxu r{Þkt, çkkS VexkôMk çkzu r{Þkt Ãký [kuhe fk{{kt òuzkÞk. rLkhtsLk rºkðuËe AkÃkkLke ¼k»kk{kt fneyu íkku yk çkLkkðu [f[kh søkkðe níke. Ãkheûkk{kt [kuhe fhíkk ÃkfzkÞu÷k LÞkÞkÄeþku. (ºký sux÷k níkk) yu fkuhMk{kt fËk[ økkÞwt Ãký nþu ‘ntøkk{kt õÞqt ni... [kuhe ne fe ni - Ãkheûkk{tu...’ su ÷kufku ÃkkMku [kuhe fhLkkhLku ÃkfzðkLke yÃkuûkk nkuÞ íku Ãkku÷eMk ykurVMkh, yLku su [kuhe fhLkkhLku Mkò ykÃku íkuðe yÃkuûkk nkuÞ íku LÞkÞkÄeþ Ãkheûkk{kt [kuhe fhíkk ÍzÃkkÞk... ‘{e ÷kuzo, WMk fku fzeMku fze Mkò {e÷Lke [kneÞu’ ®MkËçkkË fnu Au yk «fkhLke [kuhe{kt ¾kuxku ntøkk{ku Au. yk{kt [kuhe õÞkt ykðe? [kuhe{kt íkku yuf sýLke {kr÷feLke ðMíkw fkuE íkuLke òý çknkh íkVzkðe òÞ íkku s [kuhe økýkÞ. yk rfMMkk{kt yuðwt fþwt ÚkÞwt LkÚke.

Mk{sðk {kxu yuf Ëk¾÷ku òuEyu. Ãkheûkk{kt ÃkwAkÞwt nkuÞ {nkí{k økktÄeLkku sL{ õÞkhu ÚkÞku? fkuE rðãkÚkeo, {ík÷çk fu ÃkheûkkÚkeoLku íkuLke ¾çkh Lk nkuÞ íkku íku fkÃk÷e{ktÚke fu fkuE søÞkyuÚke òuE ÷u yLku ÷¾u fu {nkí{k økktÄeLkku sL{ çku ykuõxkuçkh yZkhMkku ykuøkýMke¥kuh{kt ÚkÞku níkku. ykLku ík{u [kuhe fu{ fne þfku? þwt {nkí{k økktÄeLke sL{ íkkhe¾ [kuhkE økE økýkÞ? yu sL{íkkhe¾ ßÞkt Au íÞkt s Au yuLke [kuhe fE heíku økýkÞ? fkuELkku {kuçkkE÷ [kuhkE òÞ íÞkhu íku níkku íÞkt LkÚke nkuíkku. ¿kkLk øktøkkLkkt ðnuý rð[khÄkhk{kt ðnuíkkt ÚkkÞ Au. yu fkÃk÷e{kt ÷¾u÷wt ¿kkLk ykðk ðøko{kt Vu÷kE òÞ yuLku [kuhe fnuðe yu ½ýe ¾hkçk çkkçkík Au.

Ãk

rhxLko ykuV hk{Mku

ËkÞfk çkkË hk{Mku çkúÄMko Vhe yuf ð¾ík íku{Lke MÃkurþÞ÷ ðkLkøke MkuõMke Ã÷Mk nkuhh rVÕ{ ‘çk[kyku’ ÷ELku ykðe hÌkk Au. rVÕ{ íkku òýu ¾kMk fþk Ä{-ÃkAkzk ðøkh ykðeLku síke hnuþu Ãký hk{Mku çkúÄMkuo Q¼ku fhu÷ku nkuhh fÕx sYh ÞkË fhðk støk÷{kt Vhðk{kt ÔÞMík nkuÞ Ãký Ãku÷k [khLkwt økúqÃk nkuÞ ¼qíkLkku ðkMk. çkuføkúkWLz BÞwrÍf{kt Ëqh fkuE †e suðku Au. shk yòýe søÞkyu sðkLkwt Lk¬e fhu. [qÃk[kÃk yu yk... yk.. yk... yu{ økkíke Mkt¼¤kÞ. [khuÞ sýk f økk{{kt nkuÞ yLku íÞkt yuf økktð fk Xkfwh yu nkuÞ (þku÷u rMkðkÞ Ãký Xkfwh nkuÞ Au ¼kE). íkuLke rðþk¤ nðu÷e nkuÞ. íÞkt yu fkuE Ãkh çk¤kífkh fhu yLku yu MðYÃkðkLk {rn÷kLkwt ¾qLk fhe Lkk¾u. ykx÷e ½xLkk ytÄkrhÞk ^÷uþçkuf{kt hsq ÚkkÞ. ÃkAe Mkku-ËkuZMkku ð»koLkku Mk{Þøkk¤ku ðeíke òÞ. nðu yu ytÄkrhÞwt çkuf økúkWLz yLku økk{zwt Lk nkuÞ Ãký [f[rfík þnuhe rðMíkkh ykðe òÞ. íÞkt yuf 2022 ð»koLke Vkuhðzo Þwðíke nkuÞ su XkfwhLke ðtþs nkuÞ. yu Þwðíke fkì÷us{kt ¼ýíke nkuÞ yLku Vkuhðzo yux÷u ykÄwrLkf Lknª Ãký íkuLkkt ytøkku çkhkçkh {ò ykðu yu{ Ëu¾kíkkt nkuÞ, fu{ fu rVÕ{ nkuhh WÃkhktík MkuõMke Ãký Au. yLku Äkhku fu rVÕ{ íkuLke nkuhh MxkuheLkk fkhýu rLk»V¤ òÞ íkku íku{kt hnu÷k MkuõMke ík¥ðLku fkhýu [k÷e òÞ yuðwtÞ çkLku. yåAk, ðkíkko ykøk¤ ðÄkheyu. yu fLÞkLke yuLxÙe ÚkkÞ íÞkhu íku {kºk xwðk÷ ÃknuheLku nsw LknkELku çknkh Lkef¤e nkuÞ yuðwt á~Þ nkuÞ. ynª ËþofkuLku Mðk¼krðf heíku s ytøkkuLkwt hMkÃkkLk ÚkkÞ. yu fkì÷us{kt ÃknkU[u ßÞkt rVÕ{Lkkt çkeòt Ãkkºkku nksh nkuÞ Au. yuf Þwðf nkuÞ su rnhkuELkLkku çkkuÞ-£uLz nkuÞ yÚkðk rnhkuELkLku fkuE {w~fu÷e{ktÚke çk[kÔÞk çkkË íkuLkku çkkuÞ £uLz çkLkíkku nkuÞ Au. yu çkkuÞ £uLzLkku yuf ËkuMíkkh nkuÞ yLku rnhkuELkLke yuf çknuLkÃkýe nkuÞ Au. [kh sýkLke xku¤fe ðkíkko ykøk¤ ðÄkhðk {kxu sYhe Au. fkì÷us{kt ¼ýðkLkwt íkku Xef Ãký y[kLkf rÃkfrLkf Ãkh sðkLkwt ykÞkusLk økkuXðkE òÞ. rÃkfrLkf {kxu yk¾e çkMk QÃkzu støk÷{kt. yu MÚk¤ ÃkkAwt Ãku÷e XkfwhLke nðu÷e ÃkkMku s nkuÞ. çkÄk

÷kufku ykøk¤ ðÄu XkfwhLke nðu÷e íkhV. ykøk¤ ðÄíkkt nkuÞ íÞkt nehkuLkk ËkuMíkkhLku ¼qík çkuføkúkWLz{kt ¾kMk «fkhLkwt Mktøkeík ðkøkíkwt nkuÞ su WÃkkzu, fu{ fu íkuykuyu ¼qíkLku ¾÷u÷ ÃknkU[kze nkuÞ. ykøk¤ ykðe hnu÷e {kufkýLke íkkMkeh hsq fhíkwt íÞkhu çktÄ nðu÷e{kt [k÷w ½rzÞk¤{kt çkkhLkk xfkuhk nkuÞ. VkELk÷e íkuyku nðu÷eyu ÃknkU[e òÞ. Úkkuze ðkh Ãkzu. fkuE ftE fhu yu Ãknu÷kt Ãku÷ku ¼qíkLkku rþfkh çkLku MkLLkkxku AðkÞ. òíkòíkLkwt Mktøkeík Mkt¼¤kÞ yLku yLku çkkfeLkk [khuÞ ¼køke òÞ.... ZuLkxuLkLkLkLk [kh{ktÚke fkuE ÃkqAu, fkuE ni.. Vhe MkLLkkxku...Vhe fkuE çkÄkt ÃkkAk fkì÷us{kt ykðe økÞkt nkuÞ. yk 3 sýk ni... Vhe MkLLkkxku... yk¾hu Úkkuze ðkh ÃkAe Mkkzk nsw yu çkLkkðLku ¼qÕÞk Lk nkuÞ. nðu fkuLkku ðkhku yuõÞkMke ð»koLkk hk{wfkfk ykðíkk Ëu¾kÞ. íku{Lkk ykðþu yuðku Mkðk÷ ËþofkuLkk {Lk{kt ½q{hkíkku nkuÞ. nkÚk{kt VkLkMk nkuÞ. {kÚku ftEf ykuZu÷wt íÞkt á~Þ ykðu ßÞkt rnhkuELkLke rVÕ{eMíkkLk çknuLkÃkýe fkuE LkËe{kt Lknkíke nkuÞ. nkuÞ yLku yzÄku s [nuhku Ëu¾kíkku nkuÞ, fu{ fu yzÄku çk¤e økÞu÷ku nkuÞ.

Lknkíke ð¾íku íkuLkkÚke ÚkkÞ yux÷wt ÷r÷ík ¾t¼kÞíkk yk 100 çkuzY{Lke nðu÷eLkk íkuyku ytøk«ËþoLk íku fhe rVÕ{Lku rnx yuf{kºk h¾uðk¤ nkuÞ. fkuE Lk hne þfíkwt nkuÞ íÞkt çkLkkððk{kt Vk¤ku ykÃkíke nkuÞ. yuðk{kt ¼qík íÞkt hk{wfkfkyu ËkÞfkyku fkZe LkkÏÞk nkuÞ. yu Mk{òðu, ykðu yLku Ãku÷e ÞwðíkeLku Ãký ÃkkuíkkLkku rþfkh çkLkkðu. rçkrxÞk Þnkt Mku [÷u òyku, nðu÷e{U òLkk Xef Lknª nðu nehkuLkk xktrxÞk Ze÷k ÚkkÞ. òu ¼qík Lk {khu íkku ni. rM¢Ãx «{kýu íkku ytËh sðkLkwt s nkuÞ yux÷u nehku yLku rnhkuELkLku «uíkÞkuLke{kt sðwt Ãkzu yuðe [khuÞ nðu÷e{kt «ðuþu. ÂMÚkrík nkuÞ. yu ð¾íku yuLxÙe ÚkkÞ íkktrºkf çkkçkkLke. xhhhh yðks MkkÚku nðu÷eLkku {wÏÞ Ëhðkòu ¾q÷u su ¼qíkLku {khðk {kxu {tºk-íktºk-WÃkkÞ çkíkkðu. yu su ¾qçk Ÿ[ku nkuÞ. íÞkt rðþk¤ nku÷ ykðu. rVÕ{Lkk «{kýu nðu÷eLkk V÷kýk ¾qýk{kt hnu÷k Zªfýk ykxo rzhuõxhu MkkiÚke ðÄw {nuLkík yk nðu÷eLku Ãkwhkýe fçkkx{kt yuf Zªøk÷e nkuÞ íkuLkku øk¤u xqtÃkðkLkku nkuÞ. Ëu¾kzðk fhe nkuÞ. Ëeðk÷u Vkuxk rxtøkkíkk nkuÞ su ºkktMkk Vhe nehku rnhkuELk íkuLke Vkus MkkÚku nðu÷e{kt ÃknkU[u ÚkE [qõÞk nkuÞ. fhkur¤ÞkLkwt yk¾wt þnuh ðMkíkwt nkuÞ. yLku yk¾hu ¼qíkLku {khe Lkk¾e rVÕ{Lkku Mkw¾Ë ytík ôËhzk Ãký yktxk {khíkk nkuÞ yLku yu çkÄk WÃkhktík ykýu!

Xkfwhu suLkku çk¤kífkh fÞkuo nkuÞ yu YÃkMkwtËheLkwt ¼qík ynª ðMkíkwt nkuÞ. [khuÞ sýk ykøk¤ ðÄu íÞkt hk{Mku çkúÄMko ykðe rVÕ{ku {kxu s òýeíkk Au. ¼kUÞíkr¤Þu ftEf yÚkzkÞ. çkÄk Lke[u swyu íkku íÞkt çkkur÷ðqz{kt yk{ íkku ð»kkuoÚke nkuhh rVÕ{ku çkLkíke hnu yuf Ëhðkòu nkuÞ. yk ÷kufkuLku çknkËwhe yktxku ÷E Au, Ãký íku{kt Lkk{ fkZe økÞk Au hk{Mku çkúÄMko. hk{Mku økE nkuÞ yux÷u [khuÞ sýk yu Ëhðkòu ¾ku÷e çkúÄMko fw÷ Ãkkt[ ¼kEyku Au: ~Þk{, fw{kh, fuþw, ¼qøk¼o{kt Qíkhu. yk{ íkku ÷kEx Lk nkuÞ íkkuÞ íÞkt íkw÷Mke yLku rfhý hk{Mku. hk{MkuLke økwýð¥kk MkkÚku rzhuõxhLke f{k÷Úke Ãkqhíkku «fkþ Ëu¾kÞ! çkMk íÞkt s ftE ÷uðkËuðk Lk nkuÞ. yu heíku çkkur÷ðqz{kt Lkðhk

Ík÷kðkzLkk ͪøkk ÃkhËuþ{kt ð¾ýkÞ! fåALkk LkkLkk hý{kt suX {rnLkku ykðu yux÷u hý{kt ËrhÞkLkwt Ãkkýe ¼hkÞ yLku íku Auf ¼kËhðk MkwÄe hnu. íÞkt MkwÄe {eXk WãkuøkLku VhrsÞkík ðufuþLk! y÷çk¥k ðufuþLk{kt Lkðhk Lk çkuMkkÞ yux÷u ynª çkeS «ð]r¥k rðfMke Au, ͪøkk {kA÷e ÃkfzðkLke. #zk{ktÚke Ãkwg MðYÃkLke {kA÷e çkLku íku Ãknu÷kLkwt íkuLkwt MðYÃk ®Íøkk íkhefu yku¤¾kÞ Au. y÷çk¥k, çkÄe {kA÷eyku Íetøkk{k LkÚke Vuhðkíke nkuíke, fux÷ef ¾kMk «fkhLke {kA÷e s Íetøkk çkLku. ð¤e ͪøkk ËrhÞk{kt Lknª {kºk znku¤k ¾kçkkur[Þk suðk ¼køk{kt s ÚkkÞ. Ík÷kðkzLkk yk ÃkkxoxkE{ ®ÍøkkLke ÃkhËuþ{kt Vq÷xkE{ {ktøk Úkðk ÷køke Au. yk{ íkku hý{kt ðnký [k÷u yu ðkík yríkþÞkuÂõík ¼he ÷køku Ãký íkkuÞ Mkk[e Au. fåALkk LkkLkk hýLkk 4,950 [ku.rf{eLkk Ãkx{kt AuÕ÷kt Ãkkt[-Mkkík ð»koÚke fåALkk {kuxk hý íkÚkk fåALke ¾kze rðMíkkhLkwt Ãkkýe [ku{kMkk Ëhr{ÞkLk «ðuþu Au. «ðuþu yux÷u ¾k÷e huíke ¼eLke ÚkkÞ yux÷wt Lknª Ãký {kÚkkuzwt {kÚkkuzwt (A-Mkkík Vex) Ãkkýe ¼hkÞ. ÃkkA÷kt [kh-Ãkkt[ ð»koÚke ÃkkýeLkk ¼hkðkLkk fkhýu xefh, {kLkøkZ, fkuÃkhýe, fwzk, ò{Lkøkh íkÚkk ¾khk½kuzk suðk økk{Lkk hýÃktÚkf{kt yMktÏÞ ÷kufku AkÃkhkt Lkk¾e ͪøkkLkku ÔÞðMkkÞ fhe hÌkk Au. yu{ktÞ AuÕ÷kt çku ð»koÚke yk Ík÷kðkzLkk ͪøkkLke {ktøk rðËuþ{kt Úkíkkt yk ÔÞðMkkÞ{kt 500Úke ðÄw Ãkrhðkhku òuzkÞk Au. yuf ytËks {wsçk ytËkrsík Ëþ nòh sux÷k ÷kufku ynª [kh {kMk MkwÄe Ãkzâk hnu Au. [khÚke A Vqx Ãkkýe{kt AMMkkuÚke ðÄw nkuzfktyku îkhk ðnu÷e Mkðkhu ò¤ ÷E ͪøkk Ãkfzðk Lkef¤e Ãkzu Au. yk{ íkku Ëhuf ÃkrhðkhkuLkk rðMíkkh çkktÄu÷k nkuÞ Au. y{wf rf{eLkku rðMíkkh y{wf ÃkrhðkhLkku yk{ Mkki ÃkkuíkÃkkuíkkLkk s rðMíkkh{kt Mkðkhu ͪøkk Ãkfzðk nkuzfkt {khVíku Lkef¤e òÞ Au. ͪøkkLkk ðu[ký {kxu 3Úke 3kk rf÷kuLkk MÃkurþÞ÷ zççkk íkiÞkh fhkÞu÷k nkuÞ Au. suÚke yk zççkk{kt ºkýÚke Mkkzk ºký rf÷ku ͪøkk Ãkuf fhe yk ͪøkk ¼hu÷k zççkkykuLke sÚÚkkçktÄ ¾heËe fhðk çknkhLkk ðuÃkkheyku ykðu Au. su{kt ÷e÷k ͪøkkLkk zççkkLkku ¼kð yufMkkuÚke ËkuZMkku sux÷ku yLku Mkqfðýe fhe MkkV fhkÞu÷k ͪøkkLkk zççkkLkku ¼kð 850/sux÷ku nkuÞ Au. Ík÷kðkzLkk hýfktXk{ktÚke íkiÞkh ÚkÞu÷k ͪøkkLkk zççkk xÙf {khVíku ðuhkð¤, ÃkkuhçktËh ÚkE Mxe{h {khVíku rðËuþ{kt òÞ Au ßÞkhu y{wf Ãkrhðkhku ÃkkuíkkLkkt ÍqÃkzktyku{kt Ãký Aqxf ͪøkkLkku ÔÞðMkkÞ fhíkk nkuÞ Au yLku hkusçkhkusLke hkufze fhíkk nkuÞ Au. ͪøkk Ãkfzðk {kxu y¼ÞkhÛÞ rð¼køkLke {tsqhe ÷uðe Ãkzu Au, Ãkhtíkw VkuhuMx íkÚkk yk rð¼køkLkk fux÷kf yrÄfkheykuLke {eXe Lksh ík¤u yk ÔÞðMkkÞ ykðe hÌkku Au. ð¤e fux÷kf ykðk yrÄfkhe yk Mk{wËkÞ ÃkkMku Lkkýkt yÚkðk Mkkhe økwýð¥kkðk¤k ͪøkk Ãkzkðe ÷uíkk nkuðkLke VrhÞkË yk Mk{wËkÞ îkhk QXe Au. ÃkkºkLku rððþíkkÃkqýo ÂMÚkrík{kt òuELku rðnTð¤ ÚkE QXu÷wt {Lk yuLkk «íÞu MknkLkw¼qríkLkku Mkqh hu÷kðe hÌkwt Au -

rð

“Í{kLku fu þkÞË MkíkkÞu nqyu nku, ðhLkk õÞwt Mkh fku ÍqfkÞu nqyu nku?” yk{ íkku ½ýe ð¾ík {U ík{Lku níkkþ-rLkhkþ fu WËkMk òuÞu÷kt Au Ãký yk{ Mkkð Ãkze ¼ktøku÷kt íkku «Úk{ ðkh s òuÞkt Au. ík{khe yk yðËþkLkwt fkhý ík{u òýku Ãký {khk yLkw{kLk «{kýu ík{u søkíkLkk ÷kufkuLku yLku ík{khk ykþfkuLku yks MkwÄe MkíkkÔÞu hkÏÞk Au. yLku nðu fËk[ yu{Lkku ð¾ík ykÔÞku Au yLku çkË÷kYÃku íkuyku ík{Lku Mkíkkðe hÌkk Au. Lknªíkh yk heíku øk¼hkELku yLku ¾qýk{kt ÷ÃkkELku ík{u çkuMke òyku yu{ çkLku Lknª.

h¾zíkk f÷kfkhku (hkfuþ hkuþLk, LkðeLk rLkù÷, ÃkwrLkík RMMkkh ðøkuhu) rMkðkÞ fkuE {kuxk Mxkh íku{Lke rVÕ{{kt Lk nkuÞ. Ãkkt[ ¼kEyku nkuðkLku fkhýu ½ýwt çkÄwt fk{ íkku ytËhkuytËh ðnut[e ÷u yLku ytøk«ËþoLk fhe þfu yuðe ¼kusÃkwhe rnhkuELkLku rVÕ{Lke rnhkuELk çkLkkðe Ëu. yu heíku íkiÞkh ÚkkÞ íkuLke rVÕ{. çknw ykuAk ¾[ou çkLku÷e rVÕ{Lke ÃkÂç÷rMkxe çknw ykuAe nkuðk Aíkkt rLk»V¤íkkLke r[tíkk Lk nkuÞ. rVÕ{ku çkkË hk{Mkuyu Íe xeðe {kxu ‘Íe nkuhh þkì’ Ãký íkiÞkh fÞkuo níkku.

1993Úke 1998 MkwÄe Ãkkt[ ð»ko yu Íe xeðe Ãkh ÷kufr«Þ fkÞo¢{ çkLke hÌkku. rMk¥kuhLkk ËkÞfk{kt íkuLke ½ýe rVÕ{ku ykðe Ãký íku{Lku ðÄw ÷kufr«Þíkk ÍeLkk þkì ÃkAe {¤e. ¼khíkLke yuf{kºk Úkúeze nkuhh rVÕ{ ‘Mkk{he’ çkLkkððkLkwt fk{ Ãký hk{MkuLkk ¾kíkk{kt òÞ Au. ‘ÃkwhkLkk {trËh‘, ‘ðehkLkk’, ‘çktÄ Ëhðkò’, ‘Ëku øks s{eLk fu Lke[u’, ‘nkuxu÷’ suðe r^Õ{ku çkLkkðe [qfu÷k hk{Mku çkúÄMko nðu ‘çk[kðku’ Lkk{Lke rVÕ{ ÷ELku ykðe hÌkk Au, su yk {rnLkk{kt rh÷eÍ ÚkðkLke Au. ~Þk{ hk{MkuLkk fnuðk «{kýu yuf ð¾ík nkuhh rVÕ{ çkLkkðíke ð¾íku íku{Lku ¼qíkLkku Mkkûkkífkh ÚkÞu÷ku. {nkçk¤uïh{kt 1984{kt ‘ÃkwhkLkk {trËh’Lkwt þq®xøk [k÷íktw níkwt íÞkhu yk¾k ÞwrLkxLku íÞkt fkuE ykf]rík Lkshu Ãkzíke níke. òu yu ykf]rík hk{Mku çkúÄMkoLkk nkÚk{kt ykðe nkuík íkku íku ¼qíkLke yu®õxøk íku{Lke ÃkkMku s fhkðe ÷uík Lku! yksu Ãký yu®õxøk rMkðkÞLkkt fk{ku {kxu òýeíkk f÷kfkh þÂõík fÃkqhLku yu®õxøk{kt íkfku hk{Mku çkú Ä Mku o ykÃku ÷ e! ‘Ëhðkò’ Lkk{Lke rVÕ{{kt þÂõíkyu økkuøkkLkwt Ãkkºk ¼sÔÞwt níkwt. ykðk ½ýk f÷kfkhku yLku 30 r^Õ{ku ykÃke [q f u ÷ k hk{Mku¼kEyku ÃkkMkuÚke çkkur÷ðqzu {uELk MxÙe{{kt hÌkk ðøkh MkV¤ fu{ çkLkðwt íku þe¾ðk suðwt Au. hk{Mku çkúÄMko fu íkuLke rVÕ{kuLke økýíkhe õÞkhuÞ Mkkhe rVÕ{ku{kt ÚkE s LkÚke, AíkktÞ nkuhh rVÕ{kuLke ðkík ykðu yux÷u hk{Mku çkúÄMkoLkwt Lkk{ ÷uðkÞ s. yu s fËk[ íku{Lke MkV¤íkk Au, fkuE økýu fu Lk økýu...

økqøk÷e [efLkøkw r LkÞk [w M ík ðu r sxu r hÞLkLku Ãký ÚkE þfu Au .

MkqÞo yLku {kLkðe

fzku {kE÷ Ëqh Qzu÷kt Ãkûkeyku ÃkkuíkkLkk {k¤k{kt ÃkkAkt ykðu Au. yLkuf òíkLke {kA÷eyku [tÿLke ðĽx «{kýu ðíkoLk{kt VuhVkh fhu Au, LkkLkk Sðstíkw Lk Mk{òÞ íkuðe heíku ÃkkuíkkLkk ðíkoLkLke MkwMktøkík økríkrðrÄ xfkðe hk¾u Au. yk çkÄwt çkLku Au fuðe heíku?

Sðrð¿kkLkeyku yLku «kýe {Lkkurð¿kkLkeyku {kLku Au fu «fkþ, W»ýíkk{kLk yLku ¼kiríkf-hkMkkÞrýf Ãkrhçk¤ku «kýeLkk ðíkoLkLku rLkÞtrºkík fhu Au, Ãký yk {kLÞíkkLkku ÃkkÞku nðu zøk{øÞku Au. Lkðk rMkØktíkku Þkusðk {kxu fÕÃkLkkykuLke {ËË ÷uðkLkku Mk{Þ ykðe økÞku Au. «kýeLkk ðíkoLkLku yMkhfíkko [khu Ãkrhçk¤kuLku rLkÞtrºkík fÞko Aíkkt «kýeLke fux÷ef hnMÞ{Þ ðíkoýqf{kt fkuE Vuh Lk Ãkzâku.

Sðði¿kkrLkfkuLku yu òýeLku ykùÞo ÚkÞwt fu, ðLkMÃkrík, Ãkþw-Ãkûke, Sðstíkw yLku {kLkðe Ãkh çkkÌk ðkíkkðhý yLku çkúñktzLke økríkLke fkuEf heíku yMkh ÚkkÞ Au. Ãk]Úðe, MkqÞo, [tÿ yLku økúnku íkÚkk íkkhkLke økrík ÃkhMÃkh MktçktrÄík Au. hkík-rËðMk ÉíkwLkkt ÃkrhðíkoLk, ¼híke-ykux ðøkuhu yLkuf ½xLkkyku MkkÚku Mktf¤kÞu÷e økríkLkk ÷ÞLke yMkh «kýe yLku {kLkð Ãkh ÚkkÞ Au.

MkU

“ÍqfkÞu nqyu Mkh fku çkiXu nku ÷urfLk, Mk{h þk¾u - íkLk Ãku õÞk ÃkkÞu nqyu nku!!” fÞk{ík fe ½rzÞkt WXkÞu nqyu nku” ík{khk økk÷kuLkk økw÷kçk Ãkh yÄhLke Ãkkt¾ze {kÚkwt Zk¤eLku, {Lk {kheLku yLku MktfxLku Íq{e hne Au, ík{khk ðk¤™e ÷x LkÞLk Ãkh MðefkheLku ¼÷u ík{u ník«¼ ÚkELku çkuMke økÞkt ÃkÚkhkÞu÷e ÃkktÃkýkuLku [q{e hne Au. yk á~Þ Aku Ãký yu{ fheLku íkku ík{u [knfkuLkk ÓËÞ{kt zkÌkkLku økktzku yLku økktzkLku zçk÷ økktzku ykuh Ÿzk ÃkuMke økÞkt Aku, fkhý fu ík{Lku fhLkkhwt Au. ík{khk íkLkLke {Ë{Mík zk¤e WÃkh Úkkuzkf nuhkLk fÞko ÃkAe fwËhíku fuðkt {kunf V¤ {qõÞkt Au! {nurV÷ ík{khe yk ËwËoþk ¼k¤eLku çkËLkMkeçk Au yu ÷kufku suyku ík{khk ËeðkLkk ík{khk fhíkkt ík{khkt yk ytøkkuLku yð÷kufðkLkwt yk{eLk E. Íeýk Ãký ðÄkhu nuhkLk ÚkE hÌkk [qõÞkt Au!!

Au. ík{Lku ðuËLkkLkkt ð{¤ ÄÞko ÃkAe, yu{kt Úkkuzwtf íkÞko ÃkAe íkuyku Ãkkuíku yu ð{¤{kt íkýkE “[w h k fu LkÍh n{ fku Ëu ¾ k Úkk rsMk rËLk, hÌkk Au, ík{khkÚke rðþu»k Ëw:¾e yu ÷kufku WMke rËLk Mku íkw { rË÷ fku ¼kÞu nq y u nku ” . sýkE hÌkk Au. rË÷Lke ðkík Au yu x ÷u fu fkLk{kt fnu ð kLke Au Ãký fkLk{kt fÌkk ÃkAe Ãký søkíkÚke “Þu økuMkq, Þu ykrhÍ, Þu ÷çk, Þu rLkøkknU, õÞkt AkLke hnu ð kLke Au ? yu x ÷u ònu h {kt

{kLkðËun yLku ðíkoýqf Ãkh Ãkzíke økúnkuLke yMkh «íÞu fux÷kf ði¿kkrLkfkuLkwt æÞkLk ¾U[kÞwt Au. ¾kMk fheLku MkqÞo{kt Úkíkk yýw rðMVkuxLke yMkhkuLkku yÇÞkMk hMk«Ë Lkeðzâku Au. zkuõxh VkWhu MktþkuÄLkLkku fkÞo¢{ Lk¬e fhe yu íkÃkkMk þY fhe fu MkqÞo-f÷tf (MkLk-MÃkkux)Lkk Ëu¾kðk MkkÚku {kLkð {ktËøkeLku fkuE MktçktÄ Au fu Lknª? zku. VkWhu ¾økku¤þk†e ðk÷kux yLku zku. MkkhËku, yk ºkýuyu Mðíktºk heíku r¼LLk «Ëuþku{kt yk ytøku LkkUÄ fhe. 267 rËðMkLkk Mkíkík rLkheûkýLku ytíku ßÞkhu Ãkrhýk{Lke Mkh¾k{ýe fhðk{kt ykðe íÞkhu òýðk {éÞwt fu, MkqÞof÷tfLkk økk¤k Ëhr{ÞkLk M¢uÃk çkwf {ktËøkeLkwt «Mkhý ðÄkhu níkwt yLku «ku. hsLkefktík Ãkxu÷ {]íÞwLkku Ëh Mkk{kLÞ fhíkkt çkuðzku níkku. hrþÞkLkk ði¿kkrLkf [kEsuÔMkfeyu fhu÷k MktþkuÄLku yk rLkheûkýLku Mk{ÚkoLk ykÃÞwt. MkkíkMkku ð»koLkk RríknkMkLkku yktfzkþk†eÞ yÇÞkMk fhe íku{ýu sýkÔÞwt fu MkqÞo{kt Úkíkk yýwrðMVkux yLku MkqÞoLke yrøkÞkh ð»koLke økríkLkwt [¢ økt¼eh «ríkr¢Þk ÃkuËk fhu Au. MkqÞo{kt Úkíke «r¢Þkyku Ã÷uøk, çkr¤Þk ðøkuhuLkk ÔÞkÃkf Vu÷kðk MkkÚku Mktf¤kÞu÷e Au, íku{s {kLkðMk{qnLkkt ÔÞkÃkf MÚk¤ktíkhku yLku ÞwØku MkqÞo rðMVkux Ëhr{ÞkLk MkkiÚke ðÄkhu sýkÞ Au. òÃkkLkLkk zkuõxh xkfkxk, hrþÞkLkk zkuõxh rLkfku÷Mk yLku £uLfVxo ÞwrLkðŠMkxeLkk rðîkLk zkuõxhu yLkuf ð»kkuoLke Mkqû{ íkÃkkMkLku ytíku ònuh fÞwO fu ÷kuneLkk çktÄkhý{kt Úkíkkt ÃkrhðíkoLkku {kxu MkqÞo, yLÞ økúnku yLku çkúñktz{kt çkLkíke fux÷ef ½xLkkyku sðkçkËkh sýkÞ Au. s{oLkeLkk zkuõxh zwy÷u nkuÂMÃkx÷{ktÚke yufXk fhu÷k yktfzkLku íkÃkkMÞk íkku òýðk {éÞwt fu MkqÞo{kt Úkíkk yýwrðMVkux Ëhr{ÞkLk ûkÞLkk hkuøke{kt {hýLkwt «{ký çkuðzwt sýkÞwt níkwt. ¾ký{kt fk{ fhíkk ÷kufkuLku ÚkÞu÷k yfM{kíkLkku zku. {kŠxLku yÇÞkMk fÞkuo. 5580 yfM{kík{ktÚke ðÄkhu MktÏÞk MkqÞoLkk yýwrðMVkux MkkÚku Mktf¤kÞu÷e níke. zku. huExhLkku yÇÞkMk MkkiÚke ðÄkhu LkkUÄÃkkºk Au. yuf ÷k¾ yLku ºkeMk nòh yfM{kíkLkk rfMMkkLkku yktfzkþk†eÞ yÇÞkMk fÞko ÃkAe íkuyku yuðk íkkhý Ãkh ykÔÞk fu MkqÞo{kt Úkíkk yýwrðMVkux Ëhr{ÞkLk yfM{kíkLkk Ëh{kt ËMk xfkLkku ðÄkhku ÚkÞku níkku. MkqÞo, økúnku, íku{Lkk Ãkrh¼ú{ýLke økrík yLku ÷Þ, yu çkÄkLke yMkh «kýe yLku {kLkð ðíkoýqf Ãkh Ãkzu Au. yk rðøkík ði¿kkrLkfku {kxu nðu [[koMÃkË hne LkÚke. n»kku o Õ ÷kMkMkn fne hÌkku Aw t fu ík{u {Lku Mkk[k rË÷-rsøkhÚke Ãkht í kw ºkkt M ke LkshÚke Ãknu ÷ e ðkh òu Þ ku níkku . yu rËðMkÚke {U {khk yÂMíkíðLkk ÃkzAkÞk Mkw æ Äkt L ku ¾ku Þ ku níkku . “íkku rVh Þu ÄqðkO WX hnk õÞwt ni “yk{eLk”? yøkh ykøk rË÷ fe çkwÍkÞu nqyu nku?” «u{{kt A¤fÃkxLkk yLkw¼ðku fÞko ÃkAe Mk{Þktíkhu {U çkuðVk MkLk{ òuzuLkk MktçktÄLkku Auzku Vkze LkkÏÞku Au. Aíkkt rË÷Lkk çkkøk{kt yuLkk M{hýLke {eXe ykøk õÞkhuf Mk¤øke QXu Au. yk ðkík {Lku y[hs ykÃkLkkhe Au yLku {U {LkÚke fhu÷k rLkýoÞLke MktÃkqýoíkkLku {kÃkLkkhe Au.

CMYK

íku{Lkk {kxu ðÄkhu [[koMÃkË «&™ku Au : yk yMkhku fE heíku ÚkkÞ Au? fÞk {kæÞ{ îkhk yLku fÞk ¢{{kt ÚkkÞ Au? yk «&™kuLkk sðkçk þkuÄðkLke rËþk{kt «økrík ÚkE Au. «kýeyku{kt sýkíke fwËhík MkkÚkuLke ÷ÞçkØíkk {kxu “yktíkrhf ½rzÞk¤”Lkku ÏÞk÷ fux÷kf Sðði¿kkrLkfku hsq fhu Au. çkeò ði¿kkrLkfku {kLku Au fu Ëun{kt fkuE r¼LLk yktíkrhf ½rzÞk¤Lke Mkkrçkíke {¤íke LkÚke. íkuÚke ÷ÞLke MktðuËLkþe÷íkk Íe÷ðk {kxu Mk{økú ËunLku ðÄkhu sðkçkËkh økýe þfkÞ. ði¿kkrLkfku Ëþkoðu Au fu økúnku, MkqÞo rðMVkux, [tÿ, yðfkþ ðøkuhu Mk]rü Ãkh [wtçkfeÞ ÃkrhðíkoLkku ÷kðu Au. [wtçkfeÞ ík¥ðku, rðãwík [wtçkfeÞ ûkuºk, ðøkuhu{kt Úkíkkt ÃkrhðíkoLkku Sðtík ËunLku r¼LLk heíku yMkh fhu Au. ykðe yMkhkuLku ÷eÄu {ktËøke, {]íÞw, hkuøk[k¤ku yLku rðrðÄ «fkhLke {Lkkuþkherhf ½xLkk yÂMíkíð{kt ykðu Au. zku.rÃkfkzku yLku çkúkWLku yíÞtík WÃkÞkuøke Mkq[Lkku fÞkO Au. íku{ýu «kÞkurøkf heíku ËþkoÔÞwt Au fu Ãkkýe WÃkh Ãký n¤ðk rðãwík [wtçkfeÞ ûkuºkLke yMkh ÚkkÞ Au. ðLkMÃkrík, «kýe, {kLkðËun ðøkuhu{kt ÃkkýeLkwt ík¥ð Mkkhk «{ký{kt nkuÞ Au. íkuÚke çkúñktz fu økúnku{kt Úkíke fkuE Ãký ½xLkk su [wtçkfeÞ n÷[÷ {[kðu Au íku ÃkkýeLkk {kæÞ{ îkhk Sðtík Mk]rüLku yMkh ÃknkU[kzu Au. {kLkðe çkúñktz MkkÚku Mktf¤kÞu÷ku Au íkuðe ÷køkýe íkuLku ykrËfk¤Úke ÚkÞk fhu Au. yksu íku ði¿kkrLkf yÇÞkMk çkLke Au. yðfkþÞkºkk îkhk çkeò økúnku{kt {kLkðeLku {kuf÷ðkLkk fkÞo¢{{kt íkuLkk ðíkoLk Ãkh Úkíke økúnkuLke MkkÃkuûk yMkhkuLkku yÇÞkMk Mk{kÞu÷ku Au. y{urhfk, hrþÞk ðøkuhu Ëuþku yk rËþk{kt ykøk¤ ðÄe hÌkk Au. þwt íkuyku ¼rð»Þ{kt çkúñktz MkkÚku {kLkðeLke {iºkeLku økkZ çkLkkðþu?

CMYK

k çkwÄðkh k 6 ykuõxkuçkh k h010

ònuh¾çkhLke ËwrLkÞk{kt xurýÞkykuLkwt hks!

hu Í{ª Ãkh rVÕ{ ð¾íku yk{eh ¾kLk xeðe òuíke ð¾íku {kfo fhòu, MkkÚku ËŠþ÷ MkVkhe Ãký MkwÃkhMxkh çkLke økÞku níkku. yu ÃkAe íkku òýu fux÷e ònuh¾çkhku{kt çkk¤fku ykðu ËŠþ÷Lku ÷kuxhe ÷køke yLku íkuLku MktÏÞkçktÄ Au! ½ýe ¾he ònu¾çkhkuu{kt ònuhkíkku {¤ðk ÷køke. nðu íku fhkuzÃkrík ÚkE çkk¤fkuLkwt «{ký ðÄíkw òÞ Au. økÞku Au, {kºk ònuh¾çkhku yLku yuf rVÕ{Lkk çkk¤fku yLku rxLkushku yksfk÷ Mknkhu! yuðk íkku ½ýk çkk¤fku Au, su yLko {kfuox{kt rMk¬ku s{kðíkk ÚkÞk Au. ÔnkE÷ ÷LkoLke {kVf ònuh¾çkhLkk MkwÃkh Mxkh çkLkðk ÷køÞk Au. xur÷rðÍLk Ãkh MkkiÚke íkuLkk «íkkÃku ònuh¾çkhku{kt Ãký {kuxwt ykurzÞLMk çkk¤fkuLkwt nkuÞ Au. yux÷u òu çkk¤fkuLke çkku÷çkk÷k ðÄe Au ònuh¾çkhku{kt çkk¤fkuLkwt «{ký ðÄu íkku yu ònuh¾çkhLke yMkh Ãký ðÄu. Ä{fkððkÚke fuðku h{fzkLkku VkuLk ÷ELku Äkçkk [kh ð»koLke Mkkhk yswoLk yuf yuðe LkkLke Ãkh [Ze òÞ Au. Akufhe Au su ykþhu çku ð»koÚke {uøke, xkxk çkòs yu÷kÞLÍLke ònuhkík{kt ík{u yuf MfkÞ, ÷kEVçkkuÞ, Mktíkqh MkkuÃk yLku LkkLkk AkufhkLku òuÞku nþu su íkuLkkt {kíkk-rÃkíkkLku yu÷ykEMkeLke ònuh¾çkh{kt Ëu¾kE hne Au. ÃkqAu Au fu “fqA {uhu ^Þw[h fu çkkhu {U Mkku[k Mkkhk yux÷e MkwtËh, rLkËkuo»k yLku ÷kz÷e Ëu¾kÞ ni?”. yu yuz{kt ðze÷ku fhíkkt çkk¤fLke ðkík Au. íkuLkk Ãkrhýk{u íkuLke ðkík xeðe òuíke ðÄw Mk{sËkheÃkqðofLke Au. hknw÷ ÃkUZk÷fh {rn÷kyku yLku çkk¤fku ¼q÷e þfíkkt LkÚke. Lkk{Lkk ykX ð»ko™k yk f÷kfkh ÃkkMku ÃkkuíkkLkwt çkMk økúknfku fkuE [es ÞkË hk¾u yux÷u ÃkkLkfkzo Au. íkuLke ykðfLkku ytËks ík{Lku ònuh¾çkhLkku WÆuþ MkV¤. ykLkk ÃkhÚke s ykðe sþu! íkuýu ytçkwò çkk¤fku sqLke ðkík{kt rMk{uLxLke 42 ònuhkíkku fhu÷e íkksøke ÷kðu Au. Mkk{kLÞ heíku Au. yk WÃkhktík rðõMk, zuxku÷, xÙuLz yu÷.ykE.Mke. fu ELMÞkuhLMk yu[zeyuVMke yLku Vkuzo ftÃkLkeLke ònuhkíkku{kt ð]Ø fu ykÄuz Ãkwhw»kku fu r÷LkuykLke ònuh¾çkhku{kt Ãký íku [{õÞku Au. {rn÷kyku nkuÞ Au. nðu íku{Lke MkkÚku çkk¤fku hknw÷ {wtçkE ¾kíku MkuLx ÷kuhuLMk nkEMfq÷{kt Ãký ykððk ÷køÞk Au. yuu çkk¤fkuLkk rLkËkuo»k ºkeò Äkuhý{kt yÇÞkMk fhu Au. íkuLku þqrxtøkLke nkð¼kð Ëþofku Ãkh {kuxe yMkh Akuze síkk ÔÞMíkíkkLku fkhýu ½ýe ðkh þk¤k{kt sE nkuÞ Au. òu fkuE ònuhkík{kt Ãkrhðkh çkíkkðkíkku þfíkku LkÚke. íkuLku ònuhkíkLkk þq®xøk {kxu ¾kMk nkuÞ íkku íku{kt Ãký LkkLkk çkk¤fkuLku ¾kMk VkufMk {nuLkík fhðe fhðk{kt ykðu Au. ònuh¾çkhku{kt çkk¤fkuLke ðÄíke ònuhkík çkLkkððe ykMkkLk LkÚke. íkuLkku ¾[o ‘ËkËkøkehe’ MðefkheLku yuz yusLMkeyku Ãký Ãký ÷k¾ku{kt Úkíkku nkuÞ Au. òu Úkkuzk {kuxk Mxkh LkkLkk çkk¤fkuLkku zuxk hk¾íke ÚkE Au. õÞkhu nkuÞ íkku yuf r{rLkxLke ònuhkíkLkk yuf ÷k¾ fkuLke sYh Ãkzu þwt ¾çkh? ònuh¾çkhku íkkiÞkh YrÃkÞkÚke ykuAk ÷uíkk LkÚke. ßÞkhu ßÞkhu yk fhíkk «kuzõMkLk nkWMkku Ãký çkk¤fkuLke LkkLkk xurýÞkykuLkku ¼kð yuf r{rLkxLkk Ãkkt[ rz{kLz ðÄkhe hÌkk Au. ònuh¾çkhku MkkÚku nuð nòh YrÃkÞkÚke ÷ELku Ãk[kMk nòh YrÃkÞk rMkrhÞ÷ku yLku MkwÄeLkku nkuÞ Au. suðe sYrhÞkík yLku suðe rV÷{{kt Ãký ònuh¾çkh íku «{kýu yk LkkLkk çkk¤fku ðÄe hÌkk f÷kfkhkuLku nòhku YrÃkÞk yuf Au. r{rLkx{kt s {¤e òÞ Au. yuhxu÷Lke fku{ŠþÞ÷ ònu h ¾çkh{kt Ãku÷ku xurýÞku {B{eLkk

íkk

yuðwt LkÚke fu YÃkk¤kt yLku økkuhk Ëu¾kíkk çkk¤fku s ònuhkíkku{kt [k÷u Au. ònuhkíkkuLke rz{kLz «{kýu çkk¤fku ÃkMktË Úkíkkt nkuÞ Au. ðkuzkVkuLkLke yuf Lkðe ònuhkík{kt Mknus ~Þk{ AkufheLku ÃkMktË fhðk{kt ykðe níke, fkhý fu íku{kt shk ®[ríkík nkuÞ íkuðk [nuhkLke sYh níke. y{wf ònuhkík{kt [~{kt Ähkðíkwt çkk¤f òuEíkwt nkuÞ íkku y{u íkuðkt çkk¤fkuLku Ãký ÃkMktË fhe hk¾eyu Aeyu. yk çkÄk ðå[u çkk¤fku Ãkh þqrxtøk ð¾íku ºkkMk økwòhíkku nkuðkLke ðkíkku Úkíke hnuíke nkuÞ Au. çkk¤fku Mkh¤íkkÚke MxÙuMk ðøkh fk{ fhe þfu íku {kxuLkwt ðkíkkðhý Q¼wt fhðwt Ãkzíkwt nkuÞ Au. íkuyku shk Ãký íkýkð{kt ykðe òÞ íkku yk¾e çkkS çkøkze síke nkuÞ Au. çkk¤fkuLku WíMkkn{kt hk¾eLku s Mkh¤íkkÚke fk{ ÷E þfkÞ Au. ½ýe ðkh çkk¤fku xuLþLk{kt ykðe síkkt nkuÞ Au. ßÞkhu fu{uhk yLku ÷kEx ykuLk ÚkkÞ íÞkhu ½ýkt çkk¤fku hze Ãkzíkkt nkuÞ Au íkku fux÷ktfLkku [nuhku ¾e÷e QXíkku nkuÞ Au. çkå[u yk¾eh çkå[u nkuíku ni. Lk¾hu {U rVÕ{ Mxkhku fu çkkÃk nkuíku ni. ½ýe ðkh yuðwt Ãký çkLku Au fu 30-40 ykurzþLMk ykÔÞk ÃkAe Ãký çkk¤ f÷kfkhLku yufkË ònuhkík{kt LkkLkku hku÷ {¤íkku nkuÞ Au. Mkkík ð»koLkk Lk{LkLkku ykðku s fktEf yLkw¼ð Au. íkuýu ¾qçk {nuLkík fhe yk¾hu {ufzkuLkkÕzTÍLke ònuhkík{kt íkuLku fnuðk Ãkqhíkku hku÷ {éÞku. Lk{Lk suðk çkk¤fLku ßÞkhu [kLMk LkÚke {¤íkku. íkku çkeS íkhV rðhusLku ÄzkÄz ònuhkíkku {¤íke hnu Au. rðhus ykurzþLk{kt fu{ MkV¤ ÚkkÞ Au íkuLkwt hnMÞ íku MkkÚker{ºkkuLku fnuíkku LkÚke, Ãkhtíkw íkuLkk r{ºkku xur÷rðÍLk Ãkh íkuLku ònuhkíkku{kt òuELku ¾wþ íkku yð~Þ ÚkkÞ Au.

ykíktfðkËLkk [¢ÔÞqn{kt rðï íko{kLk Mk{Þ{kt rðï yuf ¼ÞkLkf Mktfx{ktÚke ÃkMkkh ÚkE hÌkwt Au. yk ¼ÞkLkf Mktfx «kf]ríkf ykVíkku, ¼qftÃk, MkwLkk{e, xkEVqLk fu nrhfuLk fhíkkt Ãký ¼ÞkLkf Au. suLkk «¼kð{kt ¼khík, ©e÷tfk, LkuÃkk¤, çkktø÷kËuþ, yV½krLkMíkkLk yLku y{urhfk, #ø÷uLz, òÃkkLk, YMk íkÚkk EÍhkÞu÷ suðk ÄLkkZâ Ëuþku Ãký íkuLke yMkhÚke {wõík LkÚke. íkku 11 sw÷kELkk rËðMku {wtçkE{kt ÷økkíkkh ÚkÞu÷k çkkuBçkÄzkfkyu yLkuf ÷kufkuLku {kuíkLke LkªËh Mkwðzkðe ËeÄk. 12 sw÷kELkk rËðMku EÍhkÞ÷{kt ÚkÞu÷k çkkuBçkÄzkfk{kt A sðkLkkuLkkt {]íÞw ÚkÞkt. ykÃkýu y{urhfkLkk ðÕzo - xÙuz - MkuLxh ÃkhLkku 11 MkÃxu. 2001Lkku nw{÷ku yLku ¼khíkLke MktMkË ÃkhLkk nw{÷kLku Ãký ¼q÷e þõÞk LkÚke. Ëhuf ËuþLke y÷øk-y÷øk hýLkerík nkuÞ Au, ËhufLku ÃkkuíkkLke y÷øk rðËuþLkerík nkuÞ Au, fkhý fu òu rnsçkwÕ÷k EÍhkÞ÷Lkk rðhwØ ykíktfðkËe nw{÷ku fhu íkku Ãkrù{{kt yuLku ykíktfðkËe fnuþu, Ãkhtíkw yhçkLkk Ëuþku{kt íkuLku ¢ktríkfkhe fnuðk{kt ykðu Au. yksu ykíktfðkË yÃkhkÄe ÷kufkuLkk hk»xÙeÞ yLku yktíkhhk»xÙeÞ Míkhu MktøkXLk çkLke [qfu÷ Au. y{urhfLk fkLkqLkLkk {ík «{kýu ykíktfðkËeykuLkku ykþÞ Lke[uLke «ð]r¥k MkkÚku nkuÞ Au. J su «ð]r¥k{kt ÷kufku yÚkðk fkuE MktMÚkkLku LkwfMkkLk ÃknkU[kzðk{kt ykðu.

J su «ð]r¥k{kt Mkk{kLÞ ÷kufku{kt ¼Þ WíÃkLLk fhðkLkku «ÞkMk nkuÞ, su{kt sLkMktnkh, níÞk, yÃknhý yLku Mkhfkhe íktºk ç÷uf{uE÷ fhðkLkku «ÞkMk nkuÞ. fux÷kf †kuíkku Ãký Au su{ktÚke íkuLku ykŠÚkf {ËË Ãký {¤u Au su{kt Lkþe÷e ËðkLke nuhkVuhe, {kLkð íkMfhe, yÃknhý, [kuhe, ÷qtx-Vkx ðøkuhu yk †kuíkku økuhfkLkqLke Au. yk WÃkhktík ykíktfðkËeLke MknkÞ {kxu fux÷kf fkLkqLke †kuíkku Ãký WÃk÷çÄ Au

økktze fqfheLkwt znkÃký

- [íkwhMkuLk

f Mku f÷{kze, f Mku ¢kuÄ f Mku fkì{Lk÷uÕÚk, f Mku õðeLMk çkuxLk, f Mku

f÷{kze, f Mku fki¼ktz, f Mku fk¤e xe÷e!

MÃkkuxTMko{kt ykÃkýwt Lkk{ yux÷wt ykøk¤ Ãkzíkwt LkÚke økýkíkwt. fkì{LkðuÕÚkLkkt ykÞkusLk yLku ¾[oÚke ykÃkýLku ykþk níke fu MÃkkuxTMko ðÕzo{kt ykÃkýwt Lkk{ yrøkú{ nhku¤{kt ykðe sþu. ¾u÷søkíkLke íkku ¾çkh LkÚke Ãký fkì{LkðuÕÚkLkkt fki¼ktzkuLku fkhýu ¼úü ËuþkuLke ÞkËe{kt ykÃkýku ¢{ sYh ykøk¤ ykðe sðkLkku! yk fki¼ktzku {kxu Mkwhuþ f÷{kze s Ëkur»kík nkuðkLkwt {LkkE hÌkwt Au. íku{Lkk ‘Ëhçkkheyku’Lku íkku Ãkkýe[wt yÃkkÞwt Aíkkt f÷{kze fkuE hksfeÞ f{k÷Lku fkhýu çk[e økÞk, íkkuÃký ÷kufkuLkk ¢kuÄÚke çk[eLku õÞkt òÞ? n{ýkt s rËÕneLke yuf huMxkuhkt{kt s{ðk økÞu÷k f÷{kzeLku çku-[kh ‘¢ktríkfkhe’ ÞwðkLkkuLkk nkÚkLkku {uÚkeÃkkf {¤íkkt {¤íkkt hne økÞku. f÷{kzeLku s{ðkLkwt Ãkzíkwt {qfeLku Q¼e ÃkqtAzeyu ¼køkðkLkku ðkhku ykÔÞku. f÷{kzeLke {òf Wzkðíkk yuMkyu{yuMk Ãký ðnuíkk ÚkE økÞk Au, íku{Lkk Lkk{u ÷kufku fku{uze Ãký fhðk ÷køÞk Au. y÷çk¥k, {òf íkku MknLk ÚkE òÞ Ãký ònuhMÚk¤u {kh Ãkzu íkku þwt ð÷u ÚkkÞ, íkuLkku ytËks f÷{kzeLku íkku sYh ykðe økÞku nþu. f÷{kzeLku nðu f Mku fkì{LkðuÕÚk, f Mku fki¼ktz yu heíku f Mku ¢kuÄ-sLkk¢kuþ Ãký ÚkE þfu íkuLkku Lk{qLkku {¤e økÞku Au!

yÃkûk W{uËðkhe-çku nkÚk{kt ÷kzw? [qtxýe nkuÞ íÞkt çk¤ðku íkku nkuÞ s. rçknkh rðÄkLkMk¼kLke [qtxýe{kt hksË÷kusÃkk nkuÞ fu sLkíkk ˤ (Þw) fu ÃkAe ¼ksÃk-fkìtøkúuMk Ëhufu çk¤ðkLkk zhu çknw {kuzu {kuzu ÃkkuíkkLkk W{uËðkhku ònuh fÞko Au. òufu, çk¤ðku rLkðkhe þfkÞku LkÚke. suLku rxrfx LkÚke {¤e íkuykuyu rðÿkunLke ðkx Ãkfze ÷eÄe Au. yÃkûk W{uËðkhkuLkku hkVzku Vkxâku Au. yk{ Lku yk{ yÃkûk W{uËðkhkuLkku hufkuzo LkkUÄkE òÞ íkkuÃký LkðkE Ãkk{ðk suðwt LkÚke. yÃkûk W{uËðkheLkk VkÞËk Ãký ykuAk LkÚke. [qtxýe Ëhr{ÞkLk Ãký AkLkk ¾qýu {ík íkkuzðk {kxu ‘íkkuzÃkkýe’Lke «r¢Þk nkÚk Ähkíke nkuÞ Au. W{uËðkh ¾{íkeÄh nkuÞ íkku [qtxýe{kt ¾Mke sðkLke-¾{e ¾kðkLke ¾kMMke hf{ Ãkzkðe þfu Au. nkhe økÞk ÃkAe fkuELkku XÃkfku Mkkt¼¤ðku Ãkzíkku LkÚke (rMkðkÞ fu {kÚkk¼khu ÃkíLke!). ¼q÷u[qfu ({kuxk ¼køku {íkËkhkuLke) Síke økÞk íkku íkku ÃkAe çkLLku nkÚk{kt ÷kzw ykðe þfu Au. yuf nkÚk Ãkh Mk¥kkLke LkSf nkuÞ íku ‘÷kzw’ ykÃke òÞ Au íkku çkeò nkÚk{kt rðhkuÄe Ãkûk Ãký ‘{kíkçkh ÷kzw’Lke ykuVh {qfu Au. [íkwhMkuLkLkk þtfMðe r{ºkLku íkhík Mkðk÷ ÚkkÞ Au fu Ãký çkuÞ nkÚk ¾k÷e hnu íkku? íkku ÃkAe çkuÞ nkÚk òuzeLku su íku ÃkûkLke {kVe {køke ÷uðkLke!

‘ík{Lku þk {kxu {wÏÞ{tºke çkLkkðeyu?’

Lkeíkeþfw{khu LkõMk÷ðkËeykuLku [qtxýe{kt Q¼k

hnuðkLke yÃke÷ fhe íÞkhu íku{Lkk{kt çkÄkLku Mk{sËkheLkkt ËþoLk ÚkÞkt níkkt, Ãký [qtxýeLke rxrfxLke ðnU[ýe þY ÚkE yux÷u ½ýkLku íku yýMk{swt ÷køkðk {ktzâk. íku{Lkk ÃkûkLkk s {kuxk {kuxk Lkuíkkyku íku{Lke rðhwØ çkku÷ðk {ktzâk yLku fux÷kfu íkku rðhkuÄe Ãkûk {kxu «[kh fhðkLke Ãký ònuhkík fhe ËeÄe. Lkeíkeþfw{khu íkku rçk[khkyu rxrfxLkku Ëkðku fhLkkhk ÃkûkLkk fkÞofhkuLku {¤ðk {kxu ÃkkuíkkLkk {wÏÞ{tºke rLkðkMkLkk sux÷k níkk yux÷k Ëhðkò ¾wÕ÷k hkÏÞk níkk. fux÷kf ¼÷k¼ku¤k fkÞofhku {wÏÞ{tºkeLkk ½h{kt «ðuþ {¤e økÞku yux÷u rxrfx {¤e økE yuðwt {kLkíkk níkk. òufu, Lkeíkeþfw{khLke fzf {kMíkh suðe Mkðk÷-sðkçkLke heík ½ýkLku fXe níke.

Lkeíkeþfw{kh MkkiLku yuf Mkðk÷ ¾kMk ÃkqAíkk níkk fu çkku÷ku ík{Lku rxrfx þk {kxu {¤ðe òuEyu? «&™ ÃkqAâk ÃkAe sðkçk Mkkt¼¤ðkLke VwhMkË íku{Lke ÃkkMku Lknkuíke, yu òuELku yuf rxrfxðktAwtyu íkku sðkçk ykÃÞk rðLkk Mkk{u MkeÄku Mkðk÷ s fÞkuo fu ík{u fnku ík{Lku Vhe ðkh {wÏÞ{tºke þk {kxu çkLkkðeyu?

Lkeíkeþfw{khu þwt sðkçk ykÃÞku, íkuLke òýfkhe {¤ðk Ãkk{e LkÚke, Ãký [íkwhMkuLkLkwt áZÃkýu {kLkðwt Au fu ‘fkhý fu nwt fkì{Lk {uLk (Mkeyu{) Awt’ yuðku sðkçk íkku Lkeíkeþfw{khu Lknª s ykÃÞku nkuÞ!

ðk[fkuLke f÷{u

{khe {hS

ð

- MkwÚkkh «fkþ yu., çkLkkMkfktXk

su{kt fkLkqLke heíku hkník yLkwËkLk, ÄkŠ{f MktøkXLkkuLkwt yLkwËkLk, ÔÞkðMkkrÞf økríkrðrÄÞk ðøkuhu. ykíktfðkËLku çktÄ fhðku sYhe Au. íkuLku {¤íke ykŠÚkf {ËË çktÄ fhðe íkuLkk WÃkÞkuøkkuLkku «ÞkMk rðïMíkhu 11 MkÃxu, 2001Lkk ðÕzo xÙuz MkuLxh ÃkhLkk nw{÷k ÃkAe ÚkÞku. ðÕzo xÙuz MkuLxh ÃkhLkk ykíktfe nw{÷k ÃkAe 28 MkÃxuBçkh, 2001Lkk rËðMku ‘rhðkuÕÞwþLk - 1373’ fkÞËku MktÞwõík hk»xÙ Mkwhûkk Ãkrh»kË îkhk ÃkMkkh fhðk{kt ykÔÞku. íku{kt ykíktfðkËe nw{÷kLke xefk fhðk{kt ykðe. ¼khík{kt Ãký ykíktfðkËe MkwÄe LkkýkfeÞ {ËË Lk ÃknkU[u íkuLkk {kxu yuÂLx {Lke ÷ku®zÙøk fkÞËku Au. yLku «ðuLMkLk ykuV {Lke ÷ku®zÙøk yuõx - 2002 (DMLA) {kt {Lke÷ku®zÙøkLku økuhfkÞËuMkh çkíkkððk{kt ykðu÷ Au. yk fkÞËk{kt økúknfLke yku¤¾ sYhe Au. íku{kt 500 U.S. zku÷hLkk LkfË {kxu zÙkE®ðøk ÷kEMkLMk yÚkðk huþLkfkzo çkíkkððwt yrLkðkÞo Au. íkuLkkÚke ðÄkhu hf{Lkk LkfË {kxu ÃkkMkÃkkuxo, zÙkE®ðøk ÷kEMkLMk yLku ÃkkLkfkzo sYhe Au. ykíktfðkËeykuLku ÃkhkMík fhðk {kxuLkwt ÷ûÞ ykíktfðkËLke yÚkoÔÞMÚkkLku æðtþ fhðkLkwt nkuðwt òuEyu. ykíktfðkËeykuLku {ËË fhíkk Ëuþku {kxu MktÞwõík hk»xÙMkt½{kt Lkðk fkÞËk fkLkqLk çkLkkððk òuEyu.

LkkuÄ: Mkkhku ðk[f [ku¬MkÃkýu Mkkhku ÷u¾f çkLke þfu. ík{u Ãký ÷u¾f çkLke þfku Aku. fkuEÃký «ðíko{kLk {wÆk Ãkh ík{khku {krníke«Ë ÷u¾ 500 þçËkuLke {ÞkoËk{kt y{Lku {kuf÷e ykÃkku. økwýðíkkLke yuhý Ãkh ¾hkt Wíkhu÷k ÷u¾kuLku ynª Ëh MkÃíkknu MÚkkLk {¤þu. {krníkeLke ¾hkE fÞko ðøkhLkk ÷u¾ku {kuf÷ðkLkwt xk¤òu.

MkhLkk{wt: ðk[fkuLke f÷{u, yÄo MkkÃíkkrnf ÃkqŠík, MktËuþ ¼ðLk, ÷kz MkkuMkkÞxe, ð†kÃkwh, y{ËkðkË.

Mke.çke.ykE. íkuLke Mk¥kkLkku ËqhWÃkÞkuøk fhe hne Au? Mke.çke.ykE. íkxMÚk ÷køkíke LkÚke

Mke.çke.ykE. ÃkkuíkkLke Vhs rLk¼kðu Au Ãkýk Ëuþ{kt y™u ¾kMk ykÃkýk økwshkík{kt ÔÞÂõíkÃkqòyu {kÍk {qfe Au. MkkunhkçkwÆeLk fuMk{kt ßÞkhu Mke.çke.ykE.Lku íkÃkkMk MkkUÃkkE Au íÞkhu Mðk¼krðf Au fu yu fuMk{kt MktçktrÄík þtfkMÃkË ÔÞÂõíkykuLke íkÃkkMk yusLMkeyu ÃkqAÃkhA fhðe Ãkzu, Ãkhtíkw yk fuMk{kt yr{ík þkn Mkrník ½ýkt {kuxkt {kÚkkt su÷¼uøkk ÚkÞkt Au íÞkhu ½ýkLku yuðwt ÷køku fu Mke.çke.ykE. Mk¥kkLkku ËwhwÃkÞkuøk fhu Au, Ãkhtíkw íkÃkkMk Ëhr{ÞkLk Mke.çke.ykE.yu su su {u¤ÔÞwt Au íku çkÄwt s ½ýwt fne òÞ Au. nk, Ãký yu ykÃkýk ÃkqsLkeÞ ÔÞÂõíkykuLkk Mkkuçkíke rðþu nkuÞ yux÷u ykÃkýLku yuðwt ÷køku. Mke.çke.ykE.yu xur÷VkurLkf ðkík[eíkLkku su su Ãkwhkðku {u¤ÔÞku Au íku fkuE {Lk½ztík LkÚke, Lk¬h nfefíkku Au. Mke.çke.ykE.yu sux÷kLke ÄhÃkfz fhe su÷¼uøkk fÞko Au íku{Lke Mkk{u «Úk{ ËþoLkeÞ Ãkwhkðk Au, {kxu s íkku yk çkÄk {nkhÚkeyku nS su÷{kt Au. ykÃkýe ÷kufþkne yuðe Au fu Mkk{kLÞ LkkøkrhfLke yuf VrhÞkË ÃkhÚke yk¾wt r[ºk WÃkMke ykÔÞwt Au. ¾hu¾h íkku Mk¥kkLkku ËwhwÃkÞkuøk su{ýu «òLkwt hûký fhðkLkwt níkwt, su{ýu hksÄ{o rLk¼kððkLkku níkku íkuykuyu fÞkuo Au yLku fhu Au. ykÃkýu yuf òøkúík yLku rþrûkík «ò íkhefu Mke.çke.ykE.Lke ÃkeX Úkkçkzðe òuEyu fu VhsÃkhMíke{kt íkuýu fkuELke Ãký Mkkzkçkkhe yksu fu ¼qíkfk¤{kt õÞkhuÞ LkÚke hk¾e. Mkk{kLÞ «òyu yuf «&™Lkku W¥kh yr{ík þkn ÃkkMkuÚke {u¤ððku hÌkku s fu 200 fhkuz YrÃkÞkLkk þuh hksfkhý{kt «ÄkLk çkLÞk íku Ãknu÷kt fux÷kt ð»kkuoÚke yu{Lke ÃkkMku níkk? {Lku ©Øk Au fu Mke.çke.ykE. íkxMÚk heíku íkuLke íkÃkkMk [k÷w hk¾þu yLku Mk{Þ s ÷kufkuLku yuLke ÃkeX Úkkçkzðk fnuþu? yMíkw!

- hksuLÿ fŠýf, Mkwhík

yk

yk{Lku

çku

þf, yksLkk íkçk¬u yuðwt ÷køku Au fu Mke.çke.ykE. ÃkkuíkkLke Mk¥kkLkku ËwhwÃkÞkuøk fhe hne Au. yk{ íkku fkuE Ãkh ykûkuÃk {qfðk yu ¾qçk Mknu÷e ðkík Au. Aíkkt Ãký rMkÍhLke ÃkíLke þtfkÚke Ãkh nkuðe òuEyu. MkeçkeykELku nt{uþkt Mk¥kkÃkûkLkk ÃÞkËk íkhefu yku¤¾ðk{kt ykðu Au. ¼qíkfk¤ yuLke Mkkrçkíke Au. yr{ík þknLke ÄhÃkfz MkwÄe MkeçkeykE íkxMÚk ÷køkíke níke. òu fu nðu MkeçkeykE økwshkíkLkk [ku¬Mk ÷kufku{kt ¼ÞLkku {knku÷ Mksoðk EåAíke nkuÞ yuðwt ÷kufku{kt XMke hÌkwt Au. MkeçkeykE þwt fhþu íku {erzÞk MkwÄe Ãknu÷kt ÃknkU[u Au. MkeçkeykELkk s yuf Ãkºk{kt {wÏÞ{tºke MkwÄe ÃknkU[ðkLke øktÄ sýkE ík{khu fkuLku ÍzÃkðkLkwt r÷Mx çkLkkððkLkwt fu Ãkwhkðkyku îkhk ykøk¤ ðÄðkLkwt?

MkeçkeykELke s ¾kMk fkuxuo yuf ð¾ík Y®÷øk ykÃÞwt fu íkÃkkMk yusLMke ÃkkMku rðþu»k Ãkwhkðkyku LkÚke. yktÄú«ËuþLke Ãkku÷eMkLke MktzkuðýeLkkt çkÞkLkku {wÆu MkeçkeykE íkhVÚke íkÃkkMk fu rLkðuËLk fu{ Lknª? yºku yu ÞkË hnu fu økeíkk òunhe suðkt ðrhc ykEÃkeyuMk yrÄfkheyu MkeçkeykE Ä{fkðíke nkuðkLkku ykûkuÃk fÞkuo Au. Aíkkt Mk{økú fuMkLke Ãkqýkonwrík s MkeçkeykELke Mkk[e yku¤¾ çkLkþu.

- fki r þf {nu í kk, ík¤kò.

Mkk{Lku

LkkuÄ: rzÞh hezMko, ykðk fux÷kÞ {wÆkyku Ãkh ík{khu Ãký ík{khku Mkqh ÔÞõík fhðku Au, yu y{Lku ¾çkh Au. y{u ynª Ëh MkÃíkknu yuf {wÆku hsq fheþwt. íkuLke íkhVuý yÚkðk rðhwØ{kt ík{khk rð[khku MÃkü heíku y{Lku Ãk rËðMk{kt ÷¾e {kuf÷ku. íkfoçkØ Ë÷e÷kuLku ynª MÚkkLk {¤þu. yk ð¾íkLkku rð»kÞ Au, ‘fku{LkðuÕÚk{kt [kÕMko WËT½kxLk fhu yu ¼khíkLke økw÷k{e«ÚkkLke {kLkrMkfíkk çkíkkðu Au?’ ÞkË hnu ík{khe ðkík 250 þçËkuÚke ðÄw ÷ktçke Úkðe Lk òuEyu. MkhLkk{wt: yk{Lku-Mkk{Lku, yÄoMkkÃíkkrnf ÃkqŠík, MktËuþ ¼ðLk, ÷kz MkkuMkkÞxe,ð†kÃkwh, y{ËkðkË.

CMYK

yLkwMktÄkLk

fðh Mxkuhe

çkk¤fLkk fkiþÕÞ rðfkMk {kxuLke MktÃkqýo íkk÷e{e-rþûký {kxuLke Mkøkðz su÷{kt þõÞ LkÚke. su÷Lkk {uËkLk{kt WAhíkkt h{íkkt-fqËíkkt çkk¤fkuLkwt Mkk{kLÞ ¿kkLk fÞwt? yk çkk¤fLku ykEMk¢e{ fu{ ¾ðkÞ íkuLkwt ¿kkLk LkÚke, MkuLzðe[Lku ¼k¾heLke su{ ¾kÞ Au. Ãkøkh¾kt LkÚke, MLkkLk fÞko ÃkAe xwðk÷Lke WÃkÞkurøkíkk rðþu y¿kkLk Au. MkkÄkhý çkk¤fLku {¤íke Mkøkðzku, rðfkMkLke íkfku nhn{uþLku {kxu rALkðkE økÞu÷k yuf çkk¤fLke ÄúqMkfu-ÄúqMkfu hzíkkt-hzíkkt fnu Au, “[kh ðhnÚke su÷{kt Awt - {khe ykt¾ku ykøk¤ {khk ËefhkLke ®sËøke çkhçkkË Úkíke òuE hne Awt - {khe ¼q÷Lkk fkhýu nwt íkku çkhçkkË ÚkE Ãký {khwt çkk¤f Ãký íkçkkn ÚkE økÞwt” Ërûký økwshkíkÚke ykðu÷e yuf {rn÷k fuËe fnu Au {khe Ëefhe {khe MkkÚku su÷{kt hnu Au. {khu ¼ýkðe-økýkðeLku Ãkku÷eMk çkLkkððe Au. Ãký yu y{khk LkMkeçk{kt õÞktÚke? rLkhkþ, níkkþ {kíkkykuLkk ¾ku¤k{kt ®sËøkeLke ík÷kþ fhíkkt çkk¤fkuLku çkk÷ðkze fu yktøkýðkze íkku LkMkeçk Lk ÚkE Ãký su÷ðkzeLke ÍtÍxku ðå[u yxðkÞu÷kt rLkËkuo»k {kMkq{ku su MkíÞÚke ¾qçk LksËef Au. su{Lkk þY Úkíkkt SðLkLkwt MkíÞ økwLkuøkkhkuLke ykt¾ku{kt s ÃkkuíkkLkwt ¼rð»Þ ðkt[íkk ÚkE hÌkkt Au. Ëuþ¼h{kt 37 xfk çkk¤fkuLkku WAuh su÷{kt ÚkE hÌkku Au. hksfeÞ ¾xÃkxku Mkk{u ÷zíkkt ÷zíkkt Úkkfe økÞu÷k fkuE yufkË «k{krýf yrÄfkheLku rfLkkhu fhðk {kxu su÷kuLkk ðzk çkLkkðe ËuðkLkk rfMMkk õÞkt yòÛÞk Au yLku ykðk rLkckðkLk yrÄfkheyku fËk[ MkwÄkhýk {kxu fðkÞík fhu íkku Ãký þwt? su÷kuLkk 50 ð»ko sqLkk ¾¾ze økÞu÷k fkÞËk Lkðku MkwÄkhku {ktøku Au. “çkkuMLkeÞk Lkk{Lkwt yuf Mxux ¼khík fhíkkt ykŠÚkf heíku ÃkAkík Au Aíkkt íkuLke su÷kuLke çkuhuf{kt ðÄw{kt ðÄw [kh yLku ykuAk{kt ykuAk çku fuËeyku hk¾ðk{kt ykðu Au.” su÷{kt WAhu÷wt çkk¤f ßÞkhu {kuxwt ÚkkÞ íÞkhu íkuLke {LkkuÂMÚkrík rðr[ºk çkLku Au. Mkíkík økwLkkEík ðkíkkðhý ðå[uLkku WAuh çkk¤fLkk fw{¤k {LkLku økt¼eh òLkLku yMkh ÃknkU[kzu Au. rðfkMk {kxuLke yÃkqhíke íkfku, yÃkqhíkk Ãkku»ký ðøkhLkku yknkh Lkfkhkí{õíkkLkk økwýku «økxkðu Au, õÞkhuf ykðkt çkk¤fku{kt ðuhð]r¥kLkku ykðuøk «çk¤ çkLku Au íkku õÞkhuf ÃkhÃkezLkð]r¥kÚke ÃkezkÞ Au. Mkkçkh{íke yLku ðzkuËhkLke su÷{kt {kíkkyku MkkÚku hnuíkkt çkk¤fkuLkk rðfkMk yLku «rþûký {kxu ®[íkk sYh ÚkkÞ Au, Ãkhtíkw fkÞ{e Äkuhýu WÃk[kh nS þõÞ çkLÞkLkk Mk{k[kh LkÚke.Úkkuzktf ð»ko yøkkW MkLku 2009{kt MkhfkhLke çkk¤rLkhkuøke ÞkusLkk nuX¤ ðzkuËhk {æÞMÚk su÷{kt {rn÷k fuËeykuLkkt çkk¤fku {kxu yktøkýðkze þY fhðk{kt ykðu÷e. yk ÞkusLkkLkku «{w¾ nuíkw çkk¤fkuLkk MktÃkqýo rðfkMk-rþûký {kxu «ÞkMkku þY ÚkÞk níkk. su{kt Mkhfkhu çkk¤ MkkrníÞ, h{fzkt, r[ºk {kxu, þiûkrýf WÃkfhý, r[ºkf÷k yLku á~Þ©kÔÞ MkkÄLkkuLke Mkøkðz fhu÷e. ðzkuËhkLke su÷{kt {rn÷k fuËeykuLke MktÏÞk ðÄkhu nkuðkÚke íkífk÷eLk ze.ykE.S. yLku Lkkuzu÷ ykurVMkh zku. {ehk hk{ rLkðkMku fr{©hux rðMíkkh nuX¤ ¾kuðkÞu÷kt, h¾zíkkt, ¼xfíkkt, ¼e¾ {ktøkíkkt, ÷kðkheMk yLku çkk¤ ÔÞkÃkkhLkku ¼kuøk çkLku÷k rLkhkÄkh yLku yLkkÚk çkk¤fkuLku yk ÞkusLkkLkku ÷k¼ {¤e hnu íkuðk «ÞkMkku r[ÕzÙLk nku{{kt þY fhu÷k. suLkk ¼køkYÃku ðzkuËhkLke {æÞMÚk su÷{kt Ãký yktøkýðkze þYykík{kt [k÷e níke. çk[Ãký çk[kððkLke yk Íwtçkuþ Mkhfkhe hknu s [k÷íke hne. nk÷{kt su÷ Mk¥kkðk¤kykuLke Mkt{ríkÚke su fkÞo Mkhfkhe yusLMkeyu fhðkLkwt Au íku fk{ y{ËkðkËLke yuf MðiÂåAf MktMÚkk îkhk fhðk{kt ykðe hÌkwt Au. Þkuøkûku{ {kLkð økkihð MktMÚkk su÷ku{kt {kíkkyku MkkÚku hnuíkkt çkk¤fkuLku ÃkkXþk¤k þY fhe rþûký ykÃku Au, «ðkMk, MkhfMk, r[ºkf¤k yLku rðrðÄ «fkhLke «ð]r¥kyku fhkðu Au. yk çkÄwt fhðk Aíkkt çkk¤ {kLkMk WÃkh su÷¾kLkkLkk ðkíkkðhýLke yMkhku r{xkððk {kxuLke fkuE Lk¬h fk{økehe òuðk fu Mkkt¼¤ðk {¤íke LkÚke. rðfkMkLkk Lkk{u, WíÚkkLkLkk Lkk{u fu fÕÞkýLkk Lkk{u yLkuf Mkuðk MktMÚkkyku fkÞo fhu Au, õÞktf yuðe MktMÚkkyku Ãký Vqxe Lkef¤e Au. yu ÃkAe Lkk{ ykrËðkMkeykuLkwt nkuÞ, ÃkAkík ðøkkuoLkwt nkuÞ fu økheçkkuLkwt nkuÞ. õÞktÞ ykðkt WÃkurûkík çkk¤fkuLke ®[íkk fhkðLkkhkykuLkwt Lkk{rLkþkLk nsw MkwÄe ykøk¤ ykÔÞwt LkÚke. økwshkíkLke su÷ku{kt 12526 økwLkuøkkhku Mkò ¼kuøkðu Au su{kt ºkýMkku Lku ºkuÃkLk {rn÷kyku Au. {rn÷kykuLke MkkÚku hnuíkkt çkk¤fku {kxu y÷øk rLkþk¤ fhðk {kxuLkwt «kðÄkLk ðkEçkúLx økwshkík ÃkkMku fu{ Lknª nkuÞ? rþûkfLke Lkkufhe {kxu MkUfzku íkk÷e{e W{uËðkhku VktVkt {khu Au. çku-[kh rþûkfku ykðkt çkk¤fku {kxu Vk¤ððkLke òuøkðkE MðŠý{ økwshkík ÃkkMku ¾he? Ëuþ yLku ËwrLkÞk{kt økwshkíkLkku ztfku ðkøke hÌkku Au. yk ztfkLkk hýfkhLku fkhkðkMk{kt hnuíkkt çkk¤fkuLku Mkkt¼¤ðkLkku yrÄfkh ¾hku! {Vík, VhrsÞkík, Mkkðorºkf yLku Mk{kLkíkkLkk Äkuhýu rþûký {u¤ððkLkk yrÄfkhÚke ðtr[ík yk çkk¤fkuLku çktÄkhý þwt sðkçk ykÃku Au? çkk¤ði¼ð ðuzVe ËuðkLkku fu ÃkAe su÷Lku s {kuMkk¤ çkLkkððkLkku?

{w÷kfkík

çku MktþkuÄLkku søkíkLke yLÞ ÞwrLkðŠMkxeLkk yÇÞkMk¢{{kt Mkk{u÷ ÚkE [qõÞkt níkkt. MLkkíkfLke ÃkËðe íkuýu {u¤ðe íÞkhu s íkuLkku Ãke.yu[ze.Lkku ÚkerMkMk Ãký íkiÞkh níkku, Ãkhtíkw rLkÞ{ {wsçk çku ð»ko ÃkAe íkuLku zeøkúe {¤e þfe. økrýík MkurzÙfLkku «Úk{ yLku yuf{kºk «u{ Au. økrýíkLke Ãkuxkþk¾k MxuxuÂMxf÷ r{furLkõMk yu íkuLkku {wÏÞ rð»kÞ Au. çkkuÕíÍ{kLk Mk{efhý, ÷uLzâw zu®BÃkøk suðk økrýíkLkk fkuÞzkyku{kt Ÿzku hMk Ähkðíkk rð÷kLkeyu yktrþf íkVkðíke Mk{efhýLke Lkðe rÚkÞheLku sL{ ykÃÞku Au. MÃkuMkþx÷ yðfkþÞkLk{kt íkhíkwt nkuÞ íÞkhu «fkþLke ÍzÃk, ÞkLkLke ÍzÃk yLku økwhwíðçk¤ rðneLk yðMÚkk MktçktrÄík yíÞtík srx÷ økýíkheyku fhðk{kt rð÷kLkeyu þkuÄu÷e ÃkØrík ¾qçk s WÃkÞkuøke çkLke hne Au. Ãk[kMkÚke ðÄw MktþkuÄLkku, søkíkLke ykX ¼k»kk{kt yLkwrËík ÚkÞu÷k yLku ºký ð»koLkk økk¤k{kt A ykð]r¥k Ãkk{e [qfu÷kt ºký ÃkwMíkfku íku{s økrýíkLkk Mkðkuoå[ ÃkwhMfkh rVÕz yuðkuzo MkrníkLkk ykX EÕfkçkku yLku yu çkÄwt {u¤ðe ÷uðk {kxu 36 ð»koLke ô{h... yk økrýík shk ðÄkhu y½hwt LkÚke ÷køkíkwt? MkurzÙf çknw Lk{úíkkÃkqðof fnu Au, ‘rsrLkÞMk þçË MkkÃkuûk Au. {khk s{kLkk{kt {khe ô{hLkk yLÞ ÷kufkuLkwt rË{køk yLkufrðÄ rËþkyku{kt VtxkÞu÷wt Au {kxu {khe WÃk÷ÂçÄ çknw {kuxe ÷køku Au, Ãkhtíkw òu nwt r÷ÞkuLkkzkuo Ë rðLMke fu ykŠfr{rzÍLkk s{kLkk{kt nkuík íkku {khe õÞktÞ LkkUÄ Ãký Lk ÷uðkíke nkuík.’ nk÷{kt ÃkurhMkLke yktíkhhkr»xÙÞ økrýíkMktMÚkk nuLkúe ÃkkuELfuh EÂLMxxâqxLkk zkÞhuõxh íkhefu MktþkuÄLkku {kxuLkk rð»kÞku íkiÞkh fhðkLke sðkçkËkhe Mkt¼k¤íkku MkurzÙf ¼khíkeÞ ík¥ð®[íkLkLkku Ÿzku [knf Au. ykã økrýíkþk†e ykÞo¼èLkk ytføkrýík yLku ðhknr{rnhLkk ¾økku¤þk†eÞ økútÚk ‘çk]nËTMktrníkk’Lkku £uL[ yLkwðkË fhðkLke nkŠËf EåAk ÔÞõík fhíkk íku fnu Au fu, ¼khíkeÞ rðãkÚkeoyku {q¤¼qík MktþkuÄLkkuÚke Ëqh sE hÌkk Au yu Ëw:¾Ë Au. fBÃÞwxh fu ELxhLkux MknkÞ¼qík MktMkkÄLkku Au. ¾hwt Þtºk íkku {kLkðeÞ rË{køk Au yu fËe Lk ¼q÷ðwt òuEyu. ykøkk{e òLÞwykhe {kMk{kt MkurzÙf rð÷kLke ðÄw yuf ðkh ¼khík ykðe hÌkku Au. ykþk hk¾eyu, íÞkhu fkLk{kt ykEÃkkuz ¼hkðeLku {kuçkkE÷ Ãkh yuMkyu{yuMk xuõMx fhíkk rðãkÚkeoyku íkuLke LkufxkE fu sqíkktLke rzÍkELkLku çkË÷u íkuLku fþwtf økrýík rðþu ÃkqAu. (fkuE økrýík{kt {køkoËþoLk {kxu MkurzÙfLkku MktÃkfo fhðk EåAu íkku MktËþ u Lkku fkuLxuõx fhe þfu.)

CMYK

k çkwÄðkh k 6 ykuõxkuçkh k h010

Mkðk÷ : nwt Mkhfkhe ÃkuLþLkh Awt. y{u yuf yusLxLke Mk÷knÚke y{urhfkLkk rðrÍxh rðÍk {kxu yhS fhe.

ELxhÔÞw ð¾íku {khe Ëefhe H-1B rðÍk WÃkh y{urhfk nkuE íku ytøku çku-ºký Mkðk÷ ÃkqAe rðÍk rhsuõx fhe yuf Ãkºk ykÃÞku. su{kt ÃkrhÂMÚkrík{kt çkË÷kð ykðu íkku VheÚke yhS fhe þfku Aku íkuuðwt sýkÔÞwt fu yhS{kt çkÄe çkkçkíkku çkíkkððkLke nkuíke LkÚke Ãkhtíkw ELxhÔÞw{kt {ktøku íkku çkíkkððe? - fu.yuMk. {fðkýk, y{ËkðkË sðkçk : yusLxLke ðkík Mkk[e LkÚke. ¾hu¾h íkku rðÍk Vku{o{kt su Mkk[e nfefíkku nkuÞ íku sýkððe òuEyu. Ëk.ík. ík{u ík{khe Ëefhe y{urhfk{kt Au íku nfefík AwÃkkðe nkuÞ íkku ík{Lku rðÍk {¤u Lknª. çkeswt ELxhÔÞw{kt Võík «&™ku ÃkqAe íkuLkk sðkçkkuLkwt rð&÷u»ký fhe, ÃkkMkÃkkuxo òuE ðøkuhu [fkMkýe fÞko ÃkAe s rðÍk yÃkkÞ Au. ík{u øk{u íkux÷e {kuxe ½kuzk VkE÷ ÷E økÞk nku íkku Ãký íku{ktÚke yuf Ãký fkøk¤ fu íkuLkku xwfzku Ãký òuíkk LkÚke yLku yrÄfkhe rðrÍxh rðÍk{kt fkuE ËMíkkðus {ktøkíkk LkÚke. çkÄwt s ík{khk ELxhÔÞw íkÚkk ík{khk zuxk-çkuEÍ fBÃÞwxh{kt [uf fÞko çkkË Lk¬e Úkíkwt nkuÞ Au. {khe òý{kt ¼køÞu s fkuE ËMíkkðus {ktøkðk{kt ykðu Au. Mkðk÷ : y{urhfkLkk xqrhMx rðÍkLkwt Vku{o {khk yusLxu ¼hu÷wt íku{kt {khku Ëefhku y{urhfk{kt Au yu ËþkoÔÞwt Lk níkwt. RLxhÔÞq{kt ÃkwAÃkhA fhe rðÍk rhsuõx fÞko.

VheÚke {U yhS fhe íÞkhu {U {khk ËefhkLkku MÃkkuLMkh ÷uxh çkíkkððk síkkt yrÄfkheyu hkufeLku fÌkwt fu ík{khk ËefhkLku fnku fu íkuLku økúeLkfkzo {¤u fu rMkrxÍLk ÚkkÞ fu íkwhtík ík{khk {kxu rÃkrxþLk VkE÷ fhe Ëu. íÞkh çkkË ík{u Úkkuzkt ð»ko{kt y{urhfk sE þfþku. {khu þwt fhðwt?

- rçkrÃkLk ðe. þkn, y{ËkðkË sðkçk : yrÄfkheyu çkhkçkh fÌkwt Au. ík{khk ËefhkLku

çku ½ze {kus ykuçkk{k ¼khík ykðe hÌkk Au yux÷u Ërûký yurþÞk{kt WÚk÷ÃkkÚk÷ íkku Úkþu. ¾kMk íkku [eLkLku fkçkq{kt hk¾ðk ykuçkk{k ¼khíkLkk fkLk{kt Vqtf {khþu. yu íkku ÚkkÞ íÞkhu ¾hwt Ãký yu Ãknu÷kt [eLk-y{urhfkLke AuzkAuze Ãkh MkòoÞu÷kt fkxqoLMk..

y{urhfk Vhðk sE þfwt? yu xw Íuz {kir÷Lk h{uþ

fnku fu økúeLkfkzo {¤u fu rMkrxÍLk ÚkkÞ fu íkwhtík s ík{khk {kxu rÃkrxþLk VkE÷ fhe Ëu suÚke Úkkuzktf s ð»ko{kt ík{u y{urhfk sE økúeLkfkzo {u¤ðe þfþku.

Mkðk÷ : nwt M.B.B.S. ÚkE økÞku Awt yLku {U USMLE Lke step1 Ãkheûkk 98 xfk MkkÚku ÃkkMk fhe Au. {Lku 10 ð»koLkku y{urhfkLkku xqrhMx rðÍk {éÞku Au. {khe RåAk y{urhfk{kt 6 {kMk hkufkðkLke Au suÚke nwt íÞkt Âõ÷rLkf÷ («uÂõxf÷) ÃkAeLke AuÕ÷e Ãkheûkk Ãký ykÃke þfwt, {khu LÞqÞkufo{kt QíkÞko ÃkAe Er{økúuþLk{kt þwt sðkçk ykÃkðku? WÃkh «{kýuLke rðøkík çkíkkððe?

RhkLku y{urhfk Mkk{u çkktÞku [zkðe Au, Ãký çkktÞku [zkðe ykÃkLkkh [eLk Au. y{urhfk EåAu íkku Ãký EhkLkLku Mk¤e fhe þfu íku{ LkÚke íku ðkík yk fkxqoLk{kt swyku. y{urhfk «nkh fhu yLku EhkLk nxe òÞ íkku Eò [eLkLku ÚkkÞ. ÷uðkËuðk ðøkhLke ykðe Ãkzu.

Ãknu÷kt Ëhuf ykŠÚkf rð¢{ku y{urhfkLkk Lkk{u hnuíkk. {kuxwt yÚkoíktºk, {kuxwt ykÞkíkfkh.. ðøkuhu. nðu Äe{u Äe{u [eLku y{urhfkLkwt MÚkkLk ÷uðkLkwt [k÷w fÞwO Au. y{urhfk MkkiÚke {kuxwt økuMk ðÃkhkþfkh níkwt su nðu [eLk çkLke økÞwt Au.

‘ðku Mkçk çkkË {U Mkku[Lkk’, y[oLkkyu fÌkwt yLku ÃkAe W{uÞwO, ‘ËMk fhkuz, [kuçkeMk ½txu {U’

çkELkk fwÏÞkík zkLMkçkkhLkku {kr÷f ÃkkuíkkLkk fwxwtçkLke Mk÷k{íkeLkk zhÚke [qÃk[kÃk y[oLkk yLku íkuLkk çku MkkÚkeËkhku ¼uøkku {wtçkEÚke #Ëkuh síkk Ã÷uLk{kt çkuMke økÞku. #Ëkuh ÃknkUåÞk ÃkAe íkuLku y[oLkkLku yøkkWÚke Lk¬e fhu÷e søÞk{kt ÷E sðkÞku. zkLMkçkkh{kr÷f ÃknkU[u÷ku níkku Ãký íÞkhu íkuLke ÃkkMku y[oLkk fnu yu{ fÞko rMkðkÞ fkuE Aqxfku Lknkuíkku.

“÷ku fh ÷ku íkwBnkhe ðkEV Mku çkkík”, y[oLkkyu VkuLk zkLMkçkkh{kr÷fLkk nkÚk{kt ykÃkíkkt fÌkwt. y[oLkkyu s yuf Lktçkh ÷økkðeLku Mku¢uxheLke su{ zkLMkçkkh{kr÷fLku VkuLk ykÃÞku níkku. “nÕ÷ku.. nÕ÷ku... íkw{ ÷kuøk Xef íkku nku Lkk?” zkLMkçkkh {kr÷fu h½ðkx¼Þko yðksu ÃkkuíkkLke ÃkíLkeLku ÃkqAâwt íÞkhu Mkk{uÚke íkuLke ÃkíLkeyu ykùÞo¼Þko xkuLk{kt «rík«&™ fÞkuo, “õÞwt yiMkk ÃkqA hnu nku?” “yhu, íkw{ Mkçk fku Þu ÷kuøk fnkt WXk fu ÷u økÞu ni?” zkLMkçkkh{kr÷fLkk yðks{kt nðu yÄehkE MkkÚku W~fuhkx Ãký níkku. “õÞk çkkík fh hnu nku?” “n{ fku fkuLk ykih õÞwt WXk fu ÷u òÞUøkk?” zkLMkçkkh{kr÷fLke ÃkíLkeyu ð¤e Mkk{ku Mkðk÷ fÞkuo. yk Ëhr{ÞkLk y[oLkk y™u íkuLkk MkkÚkeËkhku zkLMkçkkh{kr÷fLkku h½ðkx òuELku {÷fkE hÌkkt níkkt Ãký zkLMkçkkh{kr÷fLkwt íku{Lkk íkhV æÞkLk Lknkuíkwt. íkuLkwt Mk{økú yÂMíkíð òýu VkuLk{kt furLÿík ÚkÞwt nkuÞ yu heíku íku ðkík fhe hÌkku níkku. “íkq{ fnkt Mku çkku÷ hne nku?” zkLMkçkkh{kr÷fu ÷øk¼øk çkhkzku Ãkkzâku. “½h Mku, ykih fnkt Mku? íkw{Lku ne íkku ½h Ãku VkuLk ÷økkÞk ni...” zkLMkçkkh{kr÷fLke ÃkíLkeyu sðkçk ykÃÞku. íku ykøk¤ ftE çkku÷ðk síke níke Ãký yu Ãknu÷kt y[oLkkyu zkLMkçkkh{kr÷fLkk nkÚk{ktÚke VkuLk ÷E ÷eÄku yLku VkuLk [k÷w hk¾eLku zkLMkçkkh{kr÷fLku fÌkwt, “nku økE çkkík? y¼e íkwBnkhe ðkEV fku çkku÷ku rf íkwBnu rsLËk Ëu¾Lkk [kníke ni íkku ËMk fhkuz YrÃkÞu fk çktËkuçkMík fhu”. zkLMkçkkh{kr÷f yðkf çkLkeLku y[oLkkLke Mkk{u íkkfe hÌkku. íkuLku Mk{òE økÞwt fu yk YÃkk¤e Akufheyu íkuLku çkhkçkh çkuðfqV çkLkkÔÞku níkku. “ðku Mkçk çkkË {U Mkku[Lkk”, òýu zkLMkçkkh{kr÷fLkk {Lk{kt [k÷e hnu÷k rð[khku ðkt[e ÷eÄk nkuÞ yu heíku y[oLkkyu íkuLku fÌkwt yLku Vhe ðkh VkuLk íkuLkk nkÚk{kt Úk{kðe ËeÄku yLku íkkfeË fhe, “ËMk fhkuz, [kuçkeMk ½txu {U”. “ËMk fhkuz?” zkLMkçkkh {kr÷fLkk rË{køk MkwÄe òýu nðu yu yktfzku ÃknkUåÞku nkuÞ yu heíku

{wt

«fhý

- síkeLk fu. þkn, y{ËkðkË sðkçk : LÞqÞkufo yuhÃkkuxoLkwt Er{økúuþLk fzf [u®føk fhu Au. ík{u Ãkheûkk ykÃkðk ykÔÞk Aku íkuðe øktÄ Ãký íku{Lku ykðe sþu íkku ík{khku Ëþ ð»koLkku rðÍk íÞktLku íÞkt s fuLMk÷ fhe ¼khík Ãkhík {kuf÷þu. ík{khu ík{khku xqrhMx / rðrÍxhLkku s EhkËku Ëþkoððku òuEyu. yk rMkðkÞ Ãký fux÷ef íkfuËkheLkwt r÷Mx ÷ktçkwt Au. Mkðk÷ : {U Þw.fu.Lkk Mkux÷{uLx rðÍk {kxu yuÃ÷kÞ fhu÷wt íku rhsuõx Úkíkk yÃke÷ fhe íku Ãký rhsuõx ÚkE níke. nwt nðu £uþ yÃke÷ fhðkLke Awt. íku {U {kuf÷e Au íku

30

EÂLzÞkÍ {kuMx ðkìLxuz ÷uze zkìLkLke ðkMíkðfÚkk

ykþw Ãkxu÷

íku WA¤e Ãkzâku, “EíkLkk ÃkiMkk {I fnkt Mku ÷kôøkk? ykih {uhe ðkEV fku íkku ÃkiMkk fnkt Mku E¬Xk fhLkk ðku fiMku Mk{s {U ykÞuøkk?” “yåAk yuf fk{ fhíku ni, íkw{ íkwBnkhe ðkEV fku ykih çkå[ku fku Þnkt çkw÷k ÷ku. ðku Mkçkfku n{khu ÃkkMk Akuzfu íkw{ çkkuBçku òyku ykih ÃkiMku fk #íkò{ fhku”, y[oLkkyu fxkûk¼Þko yðks{kt fÌkwt yLku W{uÞwO, “yçk íkwBnu õÞk fhLkk ni ðku {wÍu íkw{fku Mk{òLkk Ãkzuøkk?” zkLMkçkkh{kr÷fu Äúqsíkk nkÚku y[oLkk ÃkkMkuÚke VkuLk ÷eÄku yLku íkuLke ÃkíLke MkkÚku ðkík þY fhe, “Ëu¾ku, {I fnkt nqt Þu rfMke fku çkíkkLkk Lknª. fkuE ÃkqAu ¼e íkku çkíkkLkk rf {I ykWx ykuV MxuþLk nqt ykih Ëku rËLk fu çkkË ðkÃkMk ykôøkk. {I íkw{fku ykÄu ½txu {U ðkÃkMk VkuLk fhíkkt nqt”. y[oLkkyu zkLMkçkkh{kr÷fLkk nkÚk{ktÚke Vhe ðkh VkuLk ykt[fe ÷eÄku y™u fÌkwt, “Mk{sËkh ÷økíku nku. y¼e ykÄu ½txu {U Mkku[ ÷ku ÃkiMkk fnkt Mku {uLkus fhLkk ni. Lknª íkku íkwBnkhU Vur{÷e fku ¼e Þnkt íkwBnu ftÃkLke ËuLku fu r÷Þu çkw÷k ÷wtøke”.

{wtçkELkk fwÏÞkík zkLMkçkkhLkku {kr÷f ËMk fhkuz YrÃkÞk íkku ¼uøkk Lk fhe þõÞku Ãký y[oLkkLku çkeò rËðMku YrÃkÞk [kh fhkuz {¤e økÞk. íku zkLMkçkkh{kr÷fLkk Ãkku÷eMk MkkÚkuLkk fkuLxuõxTMkLku æÞkLk{kt hk¾eLku y[oLkkyu YrÃkÞk [kh fhkuzÚke Mktíkkuu»k {kLke ÷uðku Ãkzâku. zkLMkçkkh{kr÷f økkÞçk ÚkE økÞku Au yuðe fkuELku þtfk òÞ yu Ãknu÷kt íku yk ‘ykuÃkhuþLk’ ykxkuÃke ÷uðk {køkíke níke. zkLMkçkkh{kr÷fu y[oLkkLkk ykËuþ «{kýu YrÃkÞk [kh fhkuz nðk÷kÚke ËwçkE ÃknkU[kze ËeÄk. EhVkLk økkuøkkyu hf{ {¤e økE Au yuðwt fLV{uoþLk ykÃÞwt yu ÃkAe y[oLkkyu zkLMkçkkh{kr÷fLku {wtçkE ÃknkU[kze ËeÄku. òu fu zkLMkçkkh{kr÷fLku y[oLkkLkk MkkÚkeËkhkuyu Aqxku fÞkuo yu Ãknu÷kt y[oLkkyu #Ëkuh Akuze ËeÄwt níkwt.

yk{ íkku [eLk yLku y{urhfk ðå[u Xtzwt ÞwØ [k÷íkwt nkuÞ Au, Ãký òu fkuE Ërûký yurþÞk{kt Lkkf Ëçkkðu íkku çkLLku Ëuþkuyu VhrsÞkík nMkíkk {kuZu ¼uøkk Úkðwt Ãkzu.

çkçk÷w ©eðkMíkð yLku VÍ÷w hnu{kLkLku y[oLkkLkk yk ykuÃkhuþLkLke ¾çkh Ãkze íÞkhu yu çktLku y[oLkk Ãkh ¾wþ ÚkE økÞk.

{wtçkELkk zkLMkçkkh{kr÷f ÃkkMkuÚke íkøkze hf{ ÃkzkÔÞk ÃkAe y[oLkkLkku ykí{rðïkMk ykuh ðÄe økÞku. y[oLkkyu íÞkt MkwÄe{kt rËÕne, W¥kh«Ëuþ, fýkoxf, Ãkrù{ çktøkk¤ yLku {nkhk»xÙ{kt ÃkkuíkkLkku fMkçk ys{kðe ÷eÄku níkku. y[oLkk çkçk÷w ©eðkMíkðLke fu EhVkLk økkuøkkLke yÚkðk íkku VÍ÷w hnu{kLkLke «ur{fk çkLkeLku s hne økE nkuík íkku íkuýu ykðkt fkuE òu¾{ WXkððkLke sYh Lk Ãkze nkuík. Ãký íku ÃkkuíkkLkku ykøkðku Ãkkðh Q¼ku fhðk {køkíke níke. íku ÃkkuíkkLke {n¥ðkfktûkk íkuLkk «u{eykuÚke õÞkhuÞ AwÃkkðíke Lknkuíke. íkuLke {n¥ðkfktûkkLku fkhýu s Ãkkt[-Ãkkt[ hkßÞku{kt økwLkk fÞko ÃkAe íkuýu çkeòt ðÄw hkßÞkuLkk ©e{tíkkuLku rLkþkLk çkLkkððkLkwt Lk¬e fÞwO. yu {kxu íkuýu økwshkík, hksMÚkkLk yLku {æÞ«Ëuþ Ãkh Lksh Xuhðe. yu ºkýu hkßÞku{kt íkuýu çkçk÷w ©eðkMíkð økUøkLkk økwtzkykuLku ÄLkkZâ {kýMkkuLke {krníke fZkððk fk{u ÷økkze ËeÄk.

yk Ëhr{ÞkLk rËÕneLkk ytzhðÕzo{kt çkçk÷w ©eðkMíkð økUøk Vhe ðkh ð[oMk s{kððk {ktze níke. çkçk÷w ©eðkMíkðLkk su økwtzkyku rËÕne Ãkku÷eMkLke Lksh{kt ykðe økÞk níkk íku{Lku çkçk÷wyu rËÕne çknkh {kuf÷e ËeÄk níkk yLku íku{Lke søÞkyu £uþ (Lkðk) økwtzkyku íkuýu rËÕne{kt WíkkÞko níkk. rËÕne{kt çkçk÷w ©eðkMíkð økUøkLkk økwtzkykuyu Vhe ðkh ©e{tíkkuLkkt yÃknhý fheLku ÃkiMkk ÃkzkððkLkwt þY fhe ËeÄwt níkwt. rËÕneLkk ©e{tíkku {kuxu ¼køku ytzhðÕzo MkkÚku Ëw~{Lke fhðkLkwt ÃkMktË fhíkk Lknkuíkk yux÷u çkçk÷w ©eðkMíkð økUøkLku ykMkkLke hnuíke níke. çkçk÷w ©eðkMíkð økUøk îkhk yÃknhý ÚkÞk ÃkAe {kuxe hf{ [qfðeLku Awxfkhku {u¤ððk ©e{tíkku rËÕne Ãkku÷eMk{kt VrhÞkË fhðkLkwt xk¤íkk níkk. “òLk çk[e íkku ÷k¾ku ÃkkÞu” yuðwt {Lkku{Lk ykïkMkLk ÷ELku íkuyku [qÃk çkuMke hnuíkk níkk. òu fu rËÕne Ãkku÷eMkLkk ½ýkt Wå[ yrÄfkheyku rËÕne{kt [k÷íkk yuõMxkuþoLk hufuxÚke ®[ríkík níkk. ¼khíkLke hksÄkLke{kt s Ëh ð»kuo yçkòu YrÃkÞkLke ¾tzýe Ãkzkððk{kt ykðu yu ðkíkLke íku{Lku þh{ ÷køkíke níke. y÷çk¥k, yuðk Ãkku÷eMk yrÄfkheykuLke MktÏÞk sqs níke yLku rËÕne{kt çkuXu÷k hksfkhýeykuLku íkku ¾tzýe, W½hkýe yLku yÃknhýLkk rfMMkkykuLke òýu ftE Ãkze s Lknkuíke. yu{ktÞ Lkh®Mkn hkðLke Mkhfkh ËuþLkwt MkwfkLk Mkt¼k¤íke níke yu Ëhr{ÞkLk íkku yÃknhý yLku ¾tzýe W½hkýeLke ½xLkkykuyu ykzku yktf ðk¤e ËeÄku níkku. rËÕne{kt {wtçkELke MxkE÷Úke s ¾tzýe W½hkýe Úkðk {ktze yLku yuðk rfMMkkyku hrsMxh ÚkðkLke MktÏÞk ðÄðk {ktze yux÷u rËÕne Ãkku÷eMku {wtçkE Ãkku÷eMkLke {ËË ÷uðkLkwt Lk¬e fÞwO. rËÕneLkk íkífk÷eLk yurzþLk÷ Ãkku÷eMk fr{þ™h çke.fu. økwÃíkkyu {wtçkE sELku {wtçkELkk Wå[ Ãkku÷eMk yrÄfkheyku MkkÚku ÷ktçke {tºkýkyku fhe yLku ÃkAe rËÕne sELku rËÕneLkk Ãkku÷eMk fr{þ™hLku ¼÷k{ý fhe fu ¾tzýe W½hkýe yLku yÃknhýLke ½xLkkyku xk¤ðk {kxu {wtçkE Ãkku÷eMkLke su{ s rËÕne Ãkku÷eMku yuÂLx yuõMxkuþoLk Mku÷ (¾tzýe rðhkuÄe rð¼køk)Lke h[Lkk fhðe òuEyu. yuf çkksw rËÕne Ãkku÷eMkLkk fux÷kf yrÄfkheyku ¾tzýe W½hkýe yLku ©e{tíkkuLkk yÃknhýLke ½xLkkyku hkufðk {kxu {Úke hÌkk níkk íÞkhu çkeS çkksw ½ýkt hksfkhýeyku ËkWË økUøkLku,çkçk÷w ©eðkMíkð økUøkLku Lku rËÕneLkk ½ýkt MÚkkrLkf økwtzkykuLku yk©Þ ykÃke hÌkk níkk. yk Ëhr{ÞkLk rËÕne Ãkku÷eMkLkk ¾tzýe W½hkýe yLku yÃknhýLkk rfMMkkyku ¾k¤ðkLkk «ÞkMkLku Vxfku Ãkzu yuðe yuf ½xLkk çkLke. yu ½xLkkÚke çkçk÷w ©eðkMíkð ¾wþ ÚkE økÞku yLku y[oLkk yÃkMkux ÚkE (¢{þ:) økE! (íkMkðeh «íkefkí{f Au.)

CMYK

çkhkçkh Au - W»kkçknuLk ðe. ðuøkz, hksfkux sðkçk : ík{u òu òíku s yk yÃke÷ zÙk^x fhe nkuÞ íkku {khwt {tíkÔÞ yu Au fu ík{khu yk «fkhLkwt fk{ ykðk çkøkzu÷k fuMk{kt ÷tzLkLkk fkuE rLk»ýkík Er{økúuþLk ÷kuÞh fu çkurhMxh {khVíku fhkððwt òuEyu. EÂLzÞk{ktÚke fhkððk{kt fkuE Mkkhwt Ãkrhýk{ ykðþu Lknª.

Mkðk÷ : {khkt {kMkk-{kMke y{urhfkLkk rMkrxÍLk Au íku {Lku MÃkkuLMkh {kuf÷u íku WÃkh y{urhfk Vhðk sE þfwt íkku {khk fÞk ËMíkkðuòu fhðk òuEyu? {khe rðÍk ô{h 21 ð»ko Au. - Ãkhuþ Ãkxu÷, y{ËkðkË hkð÷ sðkçk : ík{khe ô{h òuíkkt ík{khu y{urhfkLkku xqrhMx rðÍk ÷uíkk Ãknu÷kt fuLkuzk, ÞwhkuÃk suðkLkk rðÍk ÷eÄk ÃkAe yuÃ÷kÞ fhðwt òuEyu. MÃkkuLMkh ÷uxh rðÍk {kxu nkuðku s òuEyu íku sYhe LkÚke. fkhý LkSfLkkt MkøkktLkk MÃkkuLMkh ÷uxhÚke y{urhfkLkku rðÍk {¤u s íkuðe fkuE økuhtxe LkÚke. QÕkxkLkwt MkøkktLkk MÃkkuLMkhÚke yrÄfkhe fux÷ef ðkh ík{u íÞkt hne sþku íkuðwt ðnu{kÞ Au. MkUfzku ÷kufkuLku su{Lke ykðf, MxuxMk ðøkuhu nkuÞ íku{ýu MÃkkuLMkh ÷uxh ðøkh rðÍk {éÞkLkk Ëk¾÷k Au. ík{khu y{urhfkLkk rðÍk {kxu Vku{o Lkt. 160 ¼he, Ve ¼he íkÚkk yuÃkkuELx{uLx {u¤ðe {wtçkE sE þfkÞ. ík{u ÞwðkLk Aku íkuÚke yLkuf Mkðk÷ku ÃkqAþu.

Mkðk÷ : nwt T.Y.B.B.A. {kt yÇÞkMk fhwt Awt. {khku ¼kE ykuMxÙur÷Þk{kt P.R. WÃkh Au íkku {Lku MÃkkWMk rðÍk {¤e þfu? rðÍk {¤u íÞkt yÇÞkMk yLku òuçk fhe þfkÞ? sðkçk : ík{khe ô{h 21 ð»koLke nþu, íkuÚke Ãknu÷kt ík{khku yÇÞkMk Ãkqhku fhe þfkÞ. çkeswt ík{khe çknw {kuxe økuhMk{s ÚkE Au fu ík{Lku MÃkkWÍ rðÍk {¤u.

MÃkkWMk rðÍk P.R. Lkk Ãkrík fu ÃkíLke {kxu Au. MÃkkWMk yux÷u Ãkrík yÚkðk ÃkíLke ¼kE Lknª. ík{khk ¼kELku

ykuMxÙur÷ÞkLkk rLk»ýkík ÷kuÞhLke Mk÷kn «{kýu ík{khk ÃkuÃkMko VkE÷ fhðk fnku.

Mkðk÷ : {khe ô{h 25 ð»koLke Au yLku nwt 10 Äkuhý ¼ýu÷ku yLku #Âø÷þ ykuAwt òýwt Awt. xqrhMx rðÍk fux÷k Mk{ÞLkku {¤þu yLku fÞk ËuþLkku {¤e þfu?

- r{÷Lk Ãkxu÷, Mkwhík sðkçk : ík{khe ô{h 25 ð»koLke Au íku{ sýkÔÞwt Au yLku ¼ýíkh òuíkkt òu ík{ku ykŠÚkf heíku ¾qçk s MkæÄh nku yLku {kuxe ykðf nkuÞ y{urhfkLkk rðÍk {kxu «ÞíLk fhkÞ íku Ãknu÷kt ®MkøkkÃkwh, fuLkuzk ðøkuhu {kxu xÙkÞ fhkÞ.

Lknª íkku rðÍkLkku ¾kuxku ¾[o fhðku Wr[ík LkÚke.

Mkðk÷ : {U Þw.fu.Lkk MÃkkWMk rðÍk {kxu yuÃ÷kÞ fhu÷wt íku ð¾íku çkuLf çku÷uLMk Yk. 4,44,480 nkuðkLkk fkhýu rhsuõx ÚkÞu÷k. çkeswt {khe ÃkíLkeLkwt fkì÷us xe.ykh. ÷kÞMkLMk MkMÃkuLz Au. nðu nwt rðrÍxh rðÍk {kxu xÙkÞ fhwt?

- yr{ík Ãkxu÷, y{ËkðkË sðkçk : ík{khku rðÍk rhsuõx ÚkÞu÷ nkuE Þw.fu.{kt ík{khe ÃkíLkeyu Er{økúuþLk rLk»ýkíkLke Mk÷knÚke Ãknu÷kt MkMÃkuLz ÚkÞu÷ ÷kEMkLMk fÂLxLÞw fhkÔÞk ÃkAe ðÄw çkuLf çku÷uLMk MkkÚku MÃkkWMk rðÍk {kxu yuÃ÷kÞ fhkÞ, Ãkhtíkw òu íku{Lku fkuE fkÞËuMkhLke òuçk {¤u íku ÃkAe yuÃ÷kÞ fhu íkku íÞkt sðkLke íkfku ðÄe sþu. rðrÍxh rðÍk {¤ðkLke þõÞíkk LkÚke.

(÷u¾f Rr{økúuþLk rLk»ýkík Au.) ík{khk rðÍk MktçktrÄík Mkðk÷ku {kuf÷e ykÃkku: rðÍk yu xw Íuz, MktËuþ, ÃkwŠík rð¼køk, ð†kÃkwh, y{ËkðkË. ÞkË hnu Mkðk÷ xqtfk yLku {wÆkMkh nkuðk òuEyu. Mkðk÷{kt rçkLksYhe rðøkíkku Lk W{uhðe íku{s MkhLkk{wt Ãkqhwt ÷¾ðwt.

Mkku^x rtzÙõMkLke Mke÷çktÄ çkkux÷{kt f[hku nkuÞ íkku?

híkeÞ çkòhku òíkòíkLkk yLku ¼kík¼kíkLkk Mkku^x zÙªõMkÚke W¼hkÞ Au. yk Mkku^x zÙªõMkLkku ðuÃkkh fhkuzku{kt Úkðk òÞ Au. yk Mkku^x zÙªõMk økúknfkuLku ykf»koðk ftÃkLkeyku, rVÕ{ f÷kfkhku,rzhuõxhku ðøkuhu ÃkkMku {kuzu®÷øk Ãký fhkðu Au. ykðk Mkku^x zÙªõMk{kt stíkwLkkþf Ëðk (ÃkuMxeMkkEzTMk) nkuðk ytøku {kuxku WnkÃkkun çku ð»ko Ãknu÷kt ÚkÞku níkku. Ãkhtíkw ÃkAe hkçkuíkk {wsçk þktík ÚkE økÞwt. ykðk Mkku^x zÙªõMkLke çkkux÷{kt õÞkhuf økwx¾kLkwt ÃkkW[, õÞkhuf f[hku, õÞkhuf Sðzkt nkuðkLke VrhÞkËku Ãký Qzíke hnu Au. òu Mkku^x zÙªõMkLkk Mke÷çktÄ Ãkufux{kt Sðzkt Þk økwxfkLkk ÃkkW[ fu fktfhk, f[hwt fu yLÞ ÃkËkÚkkuo sýkÞ íkku íkuðk rfMMkkyku{kt økúknf yËk÷íkku su-íku Mkku^x zÙªõMkLke WíÃkkËf ftÃkLke Mkk{u ð¤íkhLkku Vkuh{u yÃkkðu÷ ð¤íkhLke hf{ Yk. 2000/nwf{ fÞkuo Au. ðÄkheLku Yk. 50000/- fhe níke. ykhkÄLkk Mkku^x zÙªõMk yLku yLÞku rðhwØ zku.

Mxux fr{þLkLkk nwf{Úke n[{[e økÞu÷k Mk{eh ¼khîksLkk yLku yLÞkuLkk fuMk{kt LkuþLk÷ Mkk{kðk¤kyu LkuþLk÷ fr{þLk Mk{ûk heðeÍLk fr{þLku ykÃku÷ku [wfkËku æÞkLkkf»kof Au. yk fuMk{kt ÃkexeþLk VkE÷ fhe níke. LkuþLk÷ fr{þLkLke zku. Mk{eh ¼khîks ({q¤ VrhÞkËe)yu r{heLzk, r«MkkEzªøk {uBçkh sMxeMk fu.yuþ. økwÃíkk yLku ÷u{Lk ^÷uðhLke 25 r{r÷.Lke yuf çkkux÷ íku{s {uBçkh ©e rðLkÞfw{khLke çkuL[u Mkk{kðk¤kyku / M÷kEMk {Uøkku ^÷uðhLke 25 r{÷e.Lke ÃkexeþLkhLke heðeÍLk ÃkexeþLk hË yuf çkkux÷ ftÃkLkeLkk rhxu÷h ÃkkMku òøkku økúknf òøkku fhe níke. Mkk{kðk¤kykuyu Yk. 48 /- [qfðeLku ¾heËe níke. Ãkhtíkw çkkux÷{ktLkk ÃkËkÚkkuoLkku ÷uçkkuhuxhe{kt ©uÞMk ËuMkkE {sfwh çkkux÷ ½hu ÷E økÞk çkkË xuMx fhkððk fuMk Vkuh{ / Mxux æÞkLkÚke òuíkkt M÷kEMk {Uøkku fr{þLk{kt fhkððk{kt ykÔÞku Lk ^÷uðhLke çkkux÷{kt {k¾e íkhíke nkuðkLkwt íku{s nkuðkÚke yu økúknf Mkwhûkk Äkhk{kt xuMx fhkððkLke r{heLzkLke çkkux÷{kt yLÞ fkuE ÃkËkÚko íkhíkku nkuðkLkwt òuøkðkE ykËuþkí{f ({uLzuxhe) nkuðkÚke ð¤íkh sýkÞwt níkwt. çktLku çkkçkíkku Lkhe ykt¾u òuE þfkíke yÃkkðe þfkÞ Lknª yuðe Mkk{kðk¤k íkhVu ÚkÞu÷ níke. Ë÷e÷Lkku AuË Wzkzíkkt LkuþLk÷ fr{þLku sýkÔÞwt níkwt suÚke VrhÞkËeyu rzMxÙeõx Vkuh{{kt WíÃkkËf fu, yuf íkku zeMxÙeõx Vkuh{ Mk{ûk ÃkkuíkkLkku ÷ur¾ík ftÃkLke yLku íkuLkk rhxu÷h ({q¤ Mkk{kðk¤k) rðhwØ sðkçk yLku Ãkwhkðk Lkhe ykt¾u òuE þfkíkk nkuðkÚke VrhÞkË fhe níke. rzMxÙeõx Vkuh{u Mkk{kðk¤k Ãkh xuMx Þk yuLkkr÷MkeMk fhkððkLke sYh hnuíke Lk fkZu÷ LkkurxMkLkk sðkçk{kt Mkk{kðk¤kLku Vkuh{ Mk{ûk níke. yu{ sýkðe LkuþLk÷ fr{þLku {q¤ VrhÞkËeLku WÃkÂMÚkík ÚkðkLke fu íku{Lkku ÷ur¾ík / {kir¾f sðkçk Yk. 50, 000/- ð¤íkh [qfðððkLkku Mkku^x zÙªõMk hsq fhðkLke Ëhfkh fhe Lk níke. suÚke Vkuh{u WíÃkkËf ftÃkLkeLku Mxux fr{þLku ykÃku÷ nwf{ fLV{o VrhÞkËeLku Yk. 2000/- ð¤íkh [qfððkLkku fÞkuo níkku. (íkMkðeh «íkefkí{f Au.) Mkk{kðk¤kLku nwf{ fÞkuo níkku.

Mkk{kðk¤kyu {sfwh nwf{ hË fhðk {kxu íku{s fuLz÷ ÷kEx VrhÞkËeyu ð¤íkhLke hf{ ðÄkhðk y÷øk y÷øk yÃke÷ku Mxux fr{þLk Mk{ûk VkE÷ fhe níke. Mxux hkík {U yuf rðíkkðe níke ¾k÷e ½h{kt fr{þLku Mkk{kðk¤kLke yÃke÷ku hË fhe níke yLku ¾qýu ¾qýkLkk «Mktøkku {Lku ¼hÃkqh {éÞk VrhÞkËeykuLke yÃke÷ {tsqh fhe níke. rzMxÙeõx

¼k

ytøkúuS rVÕ{kuLke rnLËe s{kðx

¼khík{kt ¼khíkeÞ rVÕ{ku íkku [k÷u Au, Ãký ÃkhËuþe rVÕ{kuyuÞ s{kðx fhe Au. rnLËe{kt yLku ytøkúuS{kt rh÷eÍ Úkíke rVÕ{kuLkku {kuxku ðøko Au. yu{ktÞ yðíkkh, 2012, RLMkuÃþLk ðøkuhuLke MkV¤íkkyu íkku nkur÷ðqzLku ¼khík{kt rLkÞr{ík heíku nksh fhðk {sçkqh fÞwO Au. ¾kMk fheLku rVÕ{ rnLËe{kt nkuðkÚke nkur÷ðqzLkk shk-íkhk [knfku nkuÞ yu ÷kufku Ãký rÚkÞuxh MkwÄe ÃknkU[e òÞ Au. AuÕ÷u AuÕ÷u ykðu÷e fux÷ef rVÕ{kuLkk ¼khík{kt ykðfLkk yktfzk swyku rVÕ{ fw÷ ykðf (Y.) rnLËe ðÍoLkLke ykðf (Y.) yðíkkh 6,66,75,000 2,08,30,000 2010 4,02,94,000 1,59,23,000 RLMkuÃþLk 1,68,29,000 24,75,000 õ÷uþ ykuV xkExLMk 1,33,35,000 46,69,000 r«LMk ykuV ÃkŠþÞk 98,98,000 39,18,000 LkkEx yuLz zu 76,69,000 19,73,000 yuõMk{uLk ykurhrsLk 60,68,000 15,98,000 xŠ{Lkuxh MkuÕðuþLk 55,34,000 13,51,000 r«zuxMko 34, 07,000 13,06,000 {ík÷çk fu ytøkúuS rVÕ{ku rnLËe{kt çkLkíke nkuÞ íkku ykðfkÞo s Au. yu{ktÞ ðe ykh Vur{÷e, hkðý suðe zççkkAkÃk rVÕ{ku ykðíke nkuÞ íÞkhu ykÃkkuykÃk ÃkhËuþe rVÕ{kuLkwt {kfuox ðÄe òÞ. ykÃkýu íÞkt rVÕ{ku MkV¤ fhðk {kxu rððkË Q¼ku fhðkLke «Úkk òuh Ãkfzíke òÞ Au. ÃkhËuþÚke ykðíke rVÕ{ku LkÚke rððkË fhíke fu LkÚke ykÃkýk sux÷e ÃkÂç÷rMkrxLke nku-nk fhíke. Aíkkt Ãký MkV¤ íkku òÞ s Au..

[kuhe rðÚk rMkLkkòuhe yurhfk yuLzhMkh Lkk{Lke {rn÷kyu ðkì®þøxLk{kt yuf çkUf ÷qtxe. íkuLke ÷qtxðkLke heík ¼khu hMk«Ë Au. yurhfk ÃkkuíkkLkkt çkk¤fkuLku {qfðk Mfq÷u sE hne níke. hMíkk{kt çkUf ykðe. íÞkt sE íkuýu økLk çkíkkðe furþÞh ÃkkMku níke yu 3100 zkì÷hLke hf{ Ãkzkðe ÷eÄe. yk heíku íkku òýu çkÄe çkutfku ÷qtxkíke nkuÞ. fnkLke{kt ÂxTðMx nðu ykðu Au. çkUf ÷qtxe ÷eÄk ÃkAe yurhfkyu fÌkwt fu òu ík{u Ãkku÷eMkLku çkku÷kðku íkku {nuhçkkLke fheLku 15 r{rLkx ÃkAe çkku÷kðòu, fu{ fu nwt {khkt çku çkk¤fkuLku Mfq÷u {qfðk òô Awt. 15 r{rLkx{kt çkk¤fkuLku Mfq÷u {wfðkLkwt fk{ Ãkíku ÃkAe ík{u fkÞËkfeÞ fkÞoðkne fhòu! òufu yurhfkçknuLk hMíkk{kt s Ãkku÷eMkLkk nkÚku [ze økÞkt.

¼wðLk ÞkË Au?

ykÃkýu ‘÷økkLk’ rVÕ{Lkk ¼wðLkLke Lknª

Ãký RMkhkuyu økÞk ð»kuo økqøk÷ yÚko Mkk{u ÷kuL[ fhu÷k rðï ËþoLk fhkðíkk çkúkWÍhLke ðkík fhe hÌkk Aeyu. økÞk ð»kuo rð¢{ Mkkhk¼kELkk 90{k sL{rËðMku (12 ykìøkMx) økqøk÷ yÚko suðe MkwrðÄk Ãkqhe ÃkkzðkLkk nuíkwÚke ÷kìL[ ÚkÞu÷k ¼wðLku ¾kMk ftR [{ífkh Ëu¾kzâku LkÚke. nðu ¼wðLku Úkúeze MkrníkLke MkwrðÄkyku W{uhe yÃkzux fÞwO Au. òufu yuf ð»ko ÃkAe Ãký ¼wðLku òuEyu yux÷e ÷kufr«Þíkk {u¤ðe LkÚke. nðu òuEyu çkeS ErLktøk{kt ¼wðLk fuðkf ¼zkfk fhu Au..

CMYK

k çkwÄðkh k 6 ykuõxkuçkh k h010

ÃkkuíkkLkk Ãknu÷k s «ðkMk{kt zqçku÷e Mxe{h xkExurLkf 98 ð»koÚke Lkðkt Lkðkt hnMÞku ËrhÞk ík¤uÚke WÃkh {kuf÷íke hnu Au. AuÕ÷k Mk{k[kh Mkk[k {kLkeyu íkku xkExurLkf yfM{kíku Lknª Ãký ¼q÷Úke zqçke níke. ËtíkfÚkkYÃk çkLke økÞu÷e yu Mxe{h ¾hu¾h fuðe níke?

ytíkLke yLktík fÚkk RLVkuøkúkrVf

xkExurLkf: {kuíkLkk {w¾{kt «ðuþ fuLkuzkLkku LÞqVkWLz÷uLx xkÃkw íÞkt WËT¼ðíke rn{xufheyku {kxu òýíkku Au. ynª «økx ÚkÞu÷e rn{xufheyku Ërûký íkhV ZMkzkE ykðíke nkuÞ Au. yu xufheLkk {køko{kt fkuE snks fu snksLkk {køko{kt fkuE xufhe ykðu íÞkhu yfM{kík ÚkkÞ. òufu xkExurLkfLkku fÃíkkLk yuzðzo ÂM{Úk ¼khu yLkw¼ðe níkku. íkuLku ykðe xufheLkku çknw zh Lk níkku, fu{ fu xkExurLkf yLkrMkLfuçk÷ níke! yuzðzo yk{ íkku rhxkÞzo ÚkðkLkku níkku Ãký ÔnkEx Mxkh ÷kELk ftÃkLke xkExurLkfLke Ãknu÷e ¾uÃk fkuE rþ¾kW zÙkEðhLku MkkUÃkðk {ktøkíke Lk níke. yux÷u yuzðzuo yuf ðÄw ¾uÃk ({kuík íkhVLke) {khe ÷eÄe. ¾wþnk÷ «ðkMkeyku {kus{kt {nk÷íkk níkk. 14{e yur«÷u, hrððkhu Mkðkhu xkExurLkfLku ykøk¤ sE hnu÷e Mxe{h ‘fuhkurLkfk’Lkku MktËuþku {éÞku fu ykøk¤ rn{xufheyku Au, MkkðÄ hnuòu. òufu xkExurLkfLkk fLxÙku÷Y{{ktÚke ðÄwÃkzíkk ¾wþ hnu÷k «ðkMkeyku ÃkkuíkkLkk ytøkík

xkExurLkfLkku «ðkMk {køko

MktËuþkyku «Mkkrhík fhíkk níkk. íÞkhu Mk{wÿ yufË{ MkkV níkku yux÷u fkuE rt[íkkLkwt fkhý Lk níkwt. òufu yLkw¼ðe fÃíkkLk òýíkku níkku fu yk hMíku øk{u íÞkhu rn{xufhe ykðe Ãkzþu. y÷çk¥k, íku ðÄwÃkzíkku rLk®ùík níkku yLku Ëhr{ÞkLk xkExurLkf rn{xufheykuLkk zuLsh økýkíkk Yx{kt «ðuþe [qfe níke. ynª MkwÄe Mkòoíkku hnu÷ku ði¼ðþk¤e RríknkMk ykøkk{e Úkkuzk f÷kfku{kt heíkMkh Ãkkýe{kt sðkLkku níkku.

hò íÞkhu rË÷çkh...

xkExurLkf: ykht¼ Úkk «[tz $ø÷uLzÚke y{urhfkLke Ãknu÷e s MkVhu Lkef¤u÷e Mxe{h xkExurLkf zqçke økE yu yk¾k søkík {kxu yk½kíksLkf Mk{k[kh níkk. #ø÷uLz yLku s{oLke ðå[u Mkðo©uc snkòu çkLkkððkLke MÃkÄko [k÷íke níke. #ø÷uLzu s{oLkeLku ÃkkA¤ hk¾ðk {kxu snks çkLkkðíke ftÃkLke ÔnkEx Mxkh ÷kELkLku Mkq[Lkk ykÃke fu fkuE Ãký ¼kuøku Ãký Ãk]Úðe Ãkh Ãknu÷kt õÞkhuÞ Lk MkòoÞwt nkuÞ yuðwt snks çkLkkðku! Ãkrhýk{: xkExurLkf. xkExurLkf çkLkkððk {kxu 17 nòh fk{Ëkhku 3 ð»ko MkwÄe {ÚÞk níkkt.

1912Lke Ãknu÷e MkÃxuBçkhu yu Mxe{h çkLke íÞkhu íkuLkk suðe Ãku÷uMk ykuLk Mke Mk{kLk fkuE Mxe{h søkík ÃkkMku Lk níke. Mxe{hLke ÷tçkkE 882 Vex, Ÿ[kE 104 Vex, ðsLk 46,330 xLk yLku MÃkez f÷kfLkk 42 rf÷ku{exh níke. xkExurLkf rVÕ{ òuE nþu íku{ýu yk ¼ÔÞ Mxe{h ¾hu¾h fuðe níke íkuLke ykAuhe Í÷f {u¤ðe nþu. Mxe{h Ãkh xurLkMk fkuxo, çku ÂMð®{øk Ãkq÷, yuf rsBLkurþÞ{, [kh {kuxe huMxkuhkt, çkøke[k, rÚkÞuxh, ÷kÞçkúuhe suðe yLkuf MkwrðÄkyku níke. xkExurLkf rçkúxLkLkk MkkWÄBÃxLk çktËhuÚke LÞqÞkufo sðkLke níke. yk÷w[k÷w {kýMkkuLku yk ¼ÔÞ snksLke Ãkun÷e MkVh{kt íkf Lk níke. íku{kt Ãknu÷uÚke þk{tíkþkne {kLkrMkfíkk Ähkðíkku rçkúxLkLkku Ÿ[uhku økýkíkku ðøko yufXku ÚkÞku níkku. Mxe{hLkk «ðkMkeyku{kt yuðk yuðk {nkLkw¼kðku níkk fu íku{Lku ykuAwt Lk ÷køku yu {kxu ÔnkEx Mxkh ÷kELk ftÃkLkeLkku yæÞûk çkúwMk ykEM{uLk ¾wË Þs{kLke fhðk MkVh{kt Mkk{u÷ ÚkÞku. xkExurLkfLkk ÷ku®L[øk ð¾íku yuðku Ëkðku fhðk{kt ykÔÞku níkku fu yu fkuE Mktòuøkku{kt zqçkþu Lknª. {kxu íÞkhu Mxe{h yLkrMkLfuçk÷ (zqçku Lknª íkuðe) ònuh ÚkE. rçkúxLkÚke y{urhfk síkk «ðkMkeyku íku{kt þk{u÷ níkk.

1912Lke 10{e yur«÷u MkkWÄBÃxLk çktËhuÚke WÃkze íÞkhu íkuýu ðkÞk £kLMkLkk þuçkqh çktËhu ÚkELku sðkLkwt níkwt. fux÷kf «ðkMkeyku íÞkt hkn òuíkk (¾hu¾h íkku {kuíkLke hkn òuíkk) çkuXk níkk. yu heíku ÃkuMkuLsh ¼híke ¼híke Mxe{h LÞqÞkufo íkhV hðkLkk ÚkE íÞkhu íku{kt 2,207 ÃkuMkuLshku níkk. Mxe{h{kt ÷kEVçkkux níke su {w~fu÷eLkk Mk{Þu fk{ ÷køkðkLke níke. fw÷ 16 ÷kEVçkkux níke su{kt 1,178 «ðkMkeyku çkuMke þfu yu{ níkk. òufu Mkt[k÷fkuLku øk¤k MkwÄe yuðku rðïkMk níkku fu xkExurLkf õÞkhuÞ zqçku Lknª yux÷u ÷kEVçkkuxLke þwt sYh Ãkzu?

xkExurLkfLke Ëq½oxLkk Ãkh yk{ íkku «[r÷ík rVÕ{ suBMk fu{uhkuLkLke 1997{kt ykðu÷e xkExurLkf Au. òufu 1958{kt ‘y LkkEx xw rh{uBçkh’ Lkk{Lke rVÕ{ çkLku÷e. ðíko{kLk xkExurLkf rVÕ{ fhíkk yu rVÕ{ ðÄw Mkkhe nkuðkLkwt fnuðkÞ Au. ðkuÕxh ÷kìzo Lkk{Lkk ÷u¾fu yu s Lkk{Lkwt ÃkwMíkf ÷ÏÞwt níkwt suLkk ÃkhÚke yk rVÕ{ çkLke níke. ynª swyku íkuLkwt ÃkkuMxh. xkExurLkfLke rxrfx fuðe níke? VMxo õ÷kMk {kxu íÞkhu 870 ÃkkWLzLkku støke Ëh níkku.

zqçkíkk Ãknu÷kt xkExurLkf MkeÄe ÚkE yLku ðå[uÚke çku xwfzk ÚkÞk. yu yzÄk ¼køkLke Ÿ[kE 25 {k¤Lkk {fkLk sux÷e níke.

1985{kt hkuçkxo çku÷kzuo Mk{wÿ íkr¤Þu Ãkzu÷k xkExurLkfLkku ¼tøkkh þkuÄe fkZâku. suBMk fu{uhkuLku rVÕ{ xkExurLkfLke ÔnkEx çkLkkðíkk Ãknu÷kt ðkhtðkh yu ¼tøkkhLkk Mxkh ÷kELk ftÃkLkeyu ËþoLk Ãký fÞkO níkkt. íkiÞkh fhu÷e ònuhkík.

xkExurLkfLkk Lkkrðfku ËqhçkeLk ðzu ËrhÞk íkhVÚke ykðíke ykVíkku Ãkh æÞkLk hk¾e çkuXk níkk. Ëqh Ëu¾kíke xufheykuLke MktÏÞk òuE fuÃxLk ÂM{ÚkLkwt xuLþLk shk ðæÞwt. yk{ íkku xkExurLkf zqçku Lknª yuðe {kLÞíkkLkk fkhýu Úkkuzku rLk®ùík níkku Ãký Mkk{uÚke ykðíke xufheyku swËe ðkMíkrðfíkk çkÞkLk fhe hne níke. hkík Ãkze økE níke yLku suLkku zh níkku yuðe s yuf rn{xufhe xkExurLkfLke xe{ ftE Ãký Ãkøk÷kt ¼hu yu Ãknu÷k yuf xufhe Mkhhhh fhíke xkExurLkfLkk Ãkz¾kLku [ehíke Lkef¤e økE. snks n÷çkÕÞwt, ÃkuMkuLshku shk ðkh Ÿ[k-Lke[k ÚkÞk Ãký íÞkt MkwÄe{kt þktrík AðkE økE níke. Úkkuze ðkh{kt yu þktrík M{þkLkðíkT þktrík{kt VuhðkðkLke níke. xkExurLkfLkk Ãkz¾k{kt 300 Vex ÷ktçkku [ehku Ãkze økÞku níkku. yk{ íkku snksLkku Lke[÷ku ¼køk ykX ¾kLkkt{kt ðnU[kÞu÷ku níkku, yux÷u yuf{kt Ãkkýe ½qMku íkku yk¾e ÂMx{h Lk zqçku yuðe ÔÞðMÚkk níke. [ehkyu xkExurLkfLkwt Ãkz¾wt çku ¼køk{kt ðnU[e LkkÏÞwt níkwt. Ãkkýe yuf ÃkAe yuf fBÃkkxo{uLx{kt ½qMke hÌkwt níkwt. Úkkuze ðkh{kt Mxe{hu y[kLkf çkúuf {khe yLku yuÂLsLk çktÄ ÚkÞkt íÞkhu {kus-{Míke{kt {þøkq÷ «ðkMkeyku [kUõÞk. «ðkMkeyku íkqíkf Ãkh yufXk Úkðk ÷køÞk Ëhr{ÞkLk Mxe{h s{ýe çkksw Lk{ðkLke þY ÚkE [qfe níke. xkExurLkfu {ËËLkku {uMkus {kufÕÞku Ãký fux÷ef Mxe{hkuLku yu{ ÷køÞwt fu {òf nþu, fu{ fu xkExurLkf íkku yLkrMkLfuçk÷ níke! òufu ðkhtðkh yuf s {uMkus ðkhtðkh ykÔÞku yux÷u 93 rf÷ku{exh Ëqh hnu÷e yuf fk«urÚkÞk Lkk{Lke Mxe{hu {ËËu ykðe hÌkk Aeyu yuðku MktËuþku ykÃÞku. hkíkLkk Mkkzk çkkhu Äe{u Äe{u zqçke hnu÷e Mxe{hu y[kLkf yuf Íxfku ¾kÄku yLku Q¼e ÚkE økE. Úkkuze ðkh{kt ðå[uÚke çku fxfk ÚkÞk yLku fk[Lkk xwfzkLke {kVf Mxe{h ðå[uÚke çku xwfzk ÚkÞk. Úkkuze ðkh{kt zqçkðkLke þY ÚkE yLku çkeò rËðMku Mkðkhu fkÃkuorÚkÞk ykðe íÞkt MkwÄe{kt 1500 «ðkMkeyku {kuíkLku ¼uxe [qõÞk níkk.

ELxhLkux Mkk{úkßÞ Ãkh hks fhLkkh økqøk÷u nk÷{kt s 27 MkÃxuBçkhu 12 ð»ko Ãkqhkt fÞko. 12 ð»ko sux÷e xeLkush ô{h ÚkE nkuðk Aíkkt økqøk÷ yksu ½ýwt {uåÞkuh yLku ÃkkðhVw÷ çkLke økÞwt Au. økqøk÷Lke Mk[o yuÂLsLk íkhefu AkÃk yux÷e økkZ hne Au fu S{u÷ yLku ykuhfwx rMkðkÞ íkuLke yLÞ MkŠðMk fkuELke ykt¾u [Ze LkÚke. økqøk÷u Lk òýu fuxfux÷e MkŠðMk yk{ykË{e {kxu {qfe Au íÞkhu òýeyu 12 ð»ko Ãkqhkt fhLkkh økqøk÷Lke yòý 12 MkŠðMk rðþu.

økqøk÷Lku ÚkÞkt 12, Ãkhtíkw yòý Au íkuLke 12 MkŠðMk Google SketchUp

økqøk÷Lke yk Mkuðk yuÂLsrLkÞMko yLku ykŠfxuõ[Mko {kxu ¾qçk s WÃkÞkuøke Mkkrçkík ÚkE þfu Au. økqøk÷ Mfu[yÃk îkhk fkuE Ãký ðMíkwLkwt ík{u 3D {kuzu÷ çkLkkðe þfku Aku. ík{khe EåAk yLku Äkhýk þÂõík {wsçk ík{u fkuE Ãký r[ºk fu ÿ~ÞLku 3D {kuzu÷{kt fLðxo fhe þfku Aku. ½hLkwt zufkuhuþLk, rçk®Õzøk {kuzu÷, ykËþo rMkxeLke h[Lkk, þku®Ãkøk {kì÷, økkuzkWLk íku{ s økqøk÷ yÚko{kt ík{khk {LkÃkMktË ÷kufuþLkLku {kfo fheLku íku{kt Ãký su-íku MÚk¤Lku 3D {kuzu÷{kt çkLkkðe þfku Aku. yk yËT¼wík Mkku^xðuh f{k÷ îkhk fkuE Ãký r[ºkLku MkSð fhe þfkÞ Au. økqøk÷ Mfu[yÃkLkk £e yLku «ku yu{ çku ðÍoLk Au su{kt «ku ðÍoLk ¾heËðwt Ãkzíkwt nkuÞ Au. su ¾kMk fheLku rçkÍLkuMkLkk nuíkw {kxu WÃkÞkuøke Au. ðÄw {krníke {kxu http://sketchup.google.com Google Notebook

½ýe ðkh ík{u ELxhLkux Ãkh fkuE rð»kÞ Ãkh Mk[o fhíkkt nkuð íÞkhu WÃkÞkuøke {krníkeLku Lkkux fhe hk¾ðe Ãkzíke nkuÞ Au. òu fu ík{khe ÃkkMku íku Mk{Þu Lkkuxçkwf suðwt nkuÞ íkku WÃkÞkuøke hnu Au, Ãkhtíkw ßÞkhu ík{u {wMkkVhe fhíkkt nkuð yÚkðk íkku Lkkuxçkwf suðwt fktE Lk nkuÞ íÞkhu økqøk÷Lke yk ‘Lkkuxçkwf’ Mkuðk Yze ÷køku Au. LkkuxçkwfLke su{ s rMkBÃk÷ ík{u ykuLk÷kELk ík{khwt ÷kuøkELk fhe ík{khe LkkuxTMk íku{kt ÷¾e þfku Aku íku{ s øk{u íÞkt yLku øk{u íÞkhu ykuLk÷kELk nkuðkÚke ykuÃkLk Ãký fhe þfku Aku. ð¤e, yk LkkuxTMkLku ík{u ík{khk r{ºkku MkkÚku E{u÷ îkhk þuh Ãký fhe þfku Aku. ðÄw {krníke {kxu http://www. google.com/notebook Google Page Creator

økqøk÷Lke yk MkŠðMk ík{Lku ðuçk Ãkus çkLkkðe ykÃkðk{kt {ËË fhu Au. ík{u ykuLk÷kELk fkuE Ãký «fkhLkwt ðuçk Ãkus çkLkkðe þfku Aku suLkwt nku®Mxøk Ãký økqøk÷ ÃkkuíkkLkk Mkðoh Ãkh s fhu Au. HTMLLkwt çkurÍf Lkku÷us Lk nkuÞ íku{ Aíkkt Ãký ík{u ‘Ãkus r¢yuxh’Lke {ËËÚke ík{khwt {LkÃkMktË ðuçk Ãkus çkLkkðe þfku Aku. su{kt ík{Lku ík{khk ÃkusLku Mxkuh fhðk {kxu økqøk÷ 100 MB sux÷e søÞk ykÃku Au íku{ s swËk swËk xuBÃk÷uxTMkLkk ykuÃþLk Ãký ykÃku Au. ðÄw {krníke {kxu http://pages.google.com Google Base

økqøk÷ çkuÍ yuf yuðe MkŠðMk Au su{kt ík{u ík{khk ÄtÄk fu ÔÞðMkkÞLke {krníke ykuLk÷kELk Mkçk{ex fhe þfku Aku yLku íku økqøk÷Lke yLÞ MkŠðMk Ãkh íkuLku Mk[o fhkðeLku ík{u ÷k¼ ÷E þfku Aku. økqøk÷ çkuÍ yu yuf «fkhLkwt {[oLx MkuLxh Au ßÞkt ík{u fkuE Ãký ðMíkw ðu[ðk {kxu r÷®Mxøk fhkðe þfku Aku íku ÃkAe ÷¾ký nkuÞ fu R{us. yk yuf «fkhLke

økýíkh-¼ýíkh-15

23 26 25

Ã÷k®Lkøk fhku íÞkhu yk Mkuðk ys{kðe òuòu, Mkku xfk ík{Lku øk{þu. ðÄw {krníke {kxu

http://citytours.googlelabs.com Google Sets

økqøk÷ MkuxTMk yu yuf «fkhLke Mkh¤ Mkuðk Au su ík{u ykÃku÷kt y{wf MkuBÃkÕMk ÃkhÚke íku s ðMíkwykuLku ÷økíke yLÞ ðMíkwykuLke ÞkËe çkLkkðe ykÃku Au. yufË{ rMkBÃk÷ Mkuðk Au Ãkhtíkw VLk yLku õÞkhuf {krníkefkhf Ãký Lkeðze þfu Au. su{ fu ík{u fkuE «kýeLkwt Lkk{ Lkkt¾þku íkku íkuLku ÷køkíkk ð¤økíkkt yLÞ «kýeyku íku{ s ðMíkwykuLkwt r÷Mx økqøk÷ yuf MkufLz{kt s ykÃke Ëu Au. ykðe s heíku ík{u ftE Ãký Lkkt¾e þfku Aku yLku ßÞkhu {øks Ãkh ðÄw ¼kh Lk ykÃkðku nkuÞ yLku ÷ktçke ÞkËe {u¤ððe nkuÞ íÞkhu ÷k¼ËkÞf Au yk Mkuðk. ðÄw {krníke {kxu http://labs.google.com/sets Google Fastflip

Google Translate

økqøk÷Lke yk Mkuðk ËwrLkÞkLke 57 ¼k»kkyku{kt ík{khe {krníkeLkwt ¼k»kktíkh fhe ykÃku Au. økqøk÷ xÙkLMk÷ux ík{khk ÷¾ký íku{ s yk¾uyk¾k ðuçkÃkusLku Ãký y÷øk y÷øk ¼k»kk{kt MkufLzku{kt xÙkLMk÷ux fhe ykÃku Au. ¼khíkeÞ ¼k»kkyku{kt Võík rnLËeLkku s Mk{kðuþ ÚkE þõÞku Au yux÷u k{u fËk[ òÃkkLkeÍ yLku [kELkeÍ suðe ¼khu ¼k»kkykuLku yíÞkhu nk÷ íkku rnLËe{kt s xÙkLMk÷ux fhe þfþku. ðÄw {krníke {kxu fwýk÷ k{kELzh http:// à u øk u Lk y ) Ãkh (W Ãk u[y translate.google.com økqøk÷Lke Mkuðkyku: Mf Google Transliterate x[qfze ònuh¾çkh suðwt fk{ fhu Au su ík{Lku ðknLk ÷u- økqøk÷ xÙkLMk÷ehux yu yuf yuðe Mkuðk Au su{kt ík{u ðu[, «kuÃkxeo, Lkkufhe ðøkuhu suðe fuxuøkhe {wsçk ykuLk÷kELk ík{khe ¼k»kk{kt (ÞwrLkfkuz) xkEÃk fhe r÷®Mxøk fhðkLkwt ykuÃþLk {¤e hnu Au. ynª þfku Aku yLku íku Ãký yufË{ Mkh¤ heíku. su{ fu Mkçk{ex fhðkÚke økqøk÷Lke yLÞ MkŠðMk Ãkh òu ík{khu økwshkíke{kt “fu{ Aku” ÷¾ðwt nkuÞ íkku ík{khk ÄtÄk fu ÔÞðMkkÞLke ònuhkík ÚkkÞ yLku íku ík{khu ¼k»kk økwshkíke rMk÷uõx fhe çkkuõMk{kt Ãký {Vík{kt íku MkkiÚke {kuxku ÷k¼ hnuþu ík{khe {kxu. “kem chho” ÷¾ðkLkwt hnuþu. çkMk, yk heíku ík{u http://www. fkuE Ãký ¼k»kk{kt Mkh¤ heíku ÷¾e þfku Aku. ¾kMk ðÄw {krníke {kxu google.com/base fheLku ßÞkhu fkuE ðuçkMkkEx{kt ykÃkýe ¼k»kk{kt Google Docs fku{uLx ykÃkðe nkuÞ fu yLÞ ÷¾ký Mkçk{ex økqøk÷Lke yk MkŠðMkLkk Lkk{ ÃkhÚke s ÏÞk÷ ykðe fhðwt nkuÞ íÞkhu yk Mkuðk ¾hu¾h fk{ ykðu Au. http://www. òÞ Au fu ËMíkkðuS fk{Lku ÷økíke MkŠðMk Au. nk, ðÄw {krníke {kxu økqøk÷Lke yk MkŠðMk {kE¢kuMkku^x ykurVMkLkk {wÏÞ google.com/transliterate Google City tours ðzo, yuõMku÷ yLku ÃkkðhÃkkuELx Mkku^xðuMkoLkwt ykuÃþLk Au, Ãkhtíkw ynª rðþu»kíkk yu Au fu yk økqøk÷Lke rMkxe xwMko ík{khk fkuE Ãký «ðkMkLkwt «kuøkúkBMk ík{Lku ykuLk÷kELk {¤e hnu Au suÚke ík{u Ã÷k®Lkøk fhe ykÃku Au. su{ fu ík{khu yk¾k øk{u íÞkhu ykuLk÷kELk s yurzx íku{ s Mkuð fhe MkVhLke Lkfþk {wsçk MÚk¤ íku{ s íÞktÚke síkk þfku Aku. ðzo, yuõMku÷ yLku ÃkkðhÃkkuELxLke suðe hMíkk yLku íkuLkk îkhk ÷køkíkk Mk{ÞLkku yuf ík{k{ MkwrðÄkyku ynª ykuLk÷kELk s {¤e hnuíke [ku¬Mk ytËks fkZe ykÃku Au. ík{u íÞkt ík{khk nkuðkÚke WÃkÞkuøke çkLke hnu Au. íku{ s ík{u ík{khk ÷kufuþLk Lkkt¾íkk sþku yLku çkksw{kt ík{khk zkuõÞw{uLxTMk ykuLk÷kELk s Mkuð Úkíkkt nkuðkÚke ík{u «ðkMkLkku Lkfþku íkiÞkh Úkíkku sþu yLku MkkÚku MkkÚku ík{khk r{ºkku MkkÚku Ãký þuh fhe þfku Aku. ðÄw MÚk¤kuLke yLÞ {krníkeyku Ãký økqøk÷Lke yk Mkuðk Ãkqhe Ãkkzu Au. ¾hu¾h, nðu ßÞkhu Ãký «ðkMkLkwt {krníke {kxu http://docs.google.com

òu ík{u LÞqÍ ÷ðh Aku yLku ík{khe ÃkkMku LÞqÍLku ykuLk÷kELk ðkt[ðk ðÄkhu Mk{Þ nkuíkku LkÚke íkku ¾kMk ík{khe {kxu økqøk÷Lke yk VkMx^÷eÃk Mkuðk WÃkÞkuøke hnuþu. ynª yuf s søÞkyu ík{Lku çkÄe s òýeíke LÞqÍ ðuçkMkkEx {¤e hnu Au suÚke yuf s Lksh{kt ík{u Ëhuf ðuçkMkkExLku òuE þfku Aku. íku{ s swËe swËe fuxuøkhe {wsçk Ãký ðuçkMkkExku Ãkh xqtf Mk{Þ{kt ÍzÃke íku{ s ðÄkhu LÞqÍ ðkt[e þfku Aku. ðÄw {krníke {kxu

Lkux Lkku÷us

CMYK

Ãktzâk

http:// fastflip.g ooglelabs.com Google Squared

yk MkŠðMk îkhk ík{u su-íku rð»kÞLke rðøkíkðkh {krníke Lkkt¾e þfku Aku su{kt ÞwÍh Ãkkuíku Ãký {krníke Mkçk{ex fhe þfu Au. su{ fu ík{u òu íkks{nu÷ rðþu Mk[o fhku Aku íkku íku yuf xuçk÷ çkLkkðu Au su{kt íkuLkk rðþuLke {krníke, Vkuxku yLku yLÞ {krníke çkíkkðu Au. ßÞkt ík{u ík{khe ÃkkuíkkLke fku÷{ W{uheLke yLÞ {krníke Ãký Lkkt¾e þfku Aku. yk{ yk {krníke Mkk{u yLÞ ÞwÍh Ãký {krníke ¼he þfu Au yLku íku ðÄkhu Lku ðÄkhu Mk{]Ø çkLkíkwt òÞ Au. ðÄw {krníke {kxu http://www. google.com/squared Gapminder

yk MkŠðMk økqøk÷Lke ÃkkxoLkh Mkuðk Au. su{kt ykuLk÷kELk yuÂÃ÷fuþLk îkhk ík{u swËk swËk Ëuþ yLku íku{Lke SÞkuøkúkrVf íku{ s zu{kuøkúkrVf {krníke ykf»kof økúkrVf ÔÞq{kt òuE þfku Aku. su{kt ËuþLkk ÷kufkuLke nuÕÚk yLku ðuÕÚk fuðe Au íkuLku økúkV «{kýu íku{ s yLÞ økúkrVf ÷qf{kt «uÍuLx fheLku çkíkkðu Au. nuÕÚk yLku ðuÕÚk rMkðkÞ yLÞ rð»kÞ Ãkh Ãký ËuþLke {krníkeyku ð»ko {wsçk òýðk {¤u Au. ¾hu¾h, WÃkÞkuøke {krníke {¤e þfu Au økqøk÷Lke yk økuÃk{kELzh Mkuðk{ktÚke. ðÄw http://tools.google. {krníke {kxu com/gapminder

14 9

20

8 11

1. ykÃku÷ fkuüf{kt 5Úke 29 MkwÄeLkk ykÃku÷ ytfku rMkðkÞLkk ¾qxíkkt ytfkuLku yuðe heíku økkuXðku fu fkuüfLke ykze, Q¼e yLku ºkktMke nhkuu¤™k ytfkuLkku Mkhðk¤ku 85 ÚkkÞ. (yuf ytfLkku yuf ð¾ík s WÃkÞkuøk fhðkLkku Au.) 2. rðsÞ ÃkkuíkkLkk ½hÚke Lkef¤eLku 3 rf÷ku{exh Ërûký{kt [k÷u Au. íÞktÚke Ãkkt[ rf÷ku{exh Ãkrù{{kt [k÷u Au. íÞktÚke Ãkkt[ rf÷ku{exh W¥kh{kt [k÷u Au. íÞktÚke çku rf÷ku{exh Ãkrù{ rËþk{kt [k÷u Au. íÞktÚke 2 rf÷ku{exh Ërûký rËþk{kt [k÷u Au. íÞktÚke 6 rf÷ku{exh Ãkqðo rËþk{kt [k÷u Au. íkku nðu rðsÞ íkuLkk ½hÚke fE rËþk{kt fux÷k rf÷ku{exh Ëqh nþu? ¼ýíkh økýíkh 14Lkku Mkk[ku sðkçk 1. Ãknu÷k fkuÞzkLkku sðkçk Lke[uLkk fkuXk{kt òuE ÷ku.

2. Ëhuf yûkh ðå[u Mk{kLkíkk yu Au, fu Ëhuf yûkh WÃkhÚke Lke[u (yux÷u fu W÷xkðeLku fu rþ»kkoMkLk fhkðeLku) ÷¾eyu íkku Ãký ðkt[ðk{kt ftE Vhf Ãkzíkku LkÚke.

2

16 15

5

13

7

8

10

9

11 12

6

14

4

17

3

MÃkÄko 13Lkk rðsuíkk çkÄk Mkk[k sðkçkku nþu íku{Lku RLkk{ Ëkuþe ð»keo÷ fw{kh yÃkkþu . yufÚke ðÄw rðsuíkkLkk rfMMkk{kt ¼ÿuþ¼kE, ÷fe zÙ ku îkhk rðsuíkkLkwt Lkk{ Lk¬e Úkþu.

Mkkðhfqtz÷k sðkçk {ku uf÷ðkLkwt MkhLkk{wt-økýíkh-¼ýíkh MÃkÄko 14Lkk rðsuíkk -12, ÃkqŠík rð¼køk, MktËuþ ¼ðLk, hkýk sÞfw{kh ðMºkkÃkw h, y{ËkðkË-54 yh®ð˼kE, y{ËkðkË

CMYK

k çkwÄðkh k 6 ykuõxkuçkh k h010

rf[Lk õðuheÍ «ku.hu¾k {nuíkk (Vqz LÞqqrxÙþLk)

nuíkwÃkqýo ðkLkøkeyku y{wf ÃkrhÂMÚkrík{kt ykÃke þfkÞ íkuðe ðkLkøkeyku Mkq[ðþku su{ fu yÕMkh, yurLkr{Þk fu ykuÂMxÞkuÃkkuhkuMkeMk. yk {krníke ¾qçk WÃkÞkuøke çkLkþu.

- neLkk þkn, Mkkçkh{íke fux÷ef ð¾ík ðkLkøke çkLkkððk ÃkkA¤ y{wf nuíkw hnu÷ku nkuÞ Au. ykðe nuíkwÃkqýo ðkLkøkeyku Lke[u hsq fhe Au. MkkÚku íku hkuøk rðþuLke WÃkÞkuøke {krníke Ãký ykÃke Au.

Ãkxuxku {ufuhkuLke çkuEõz zeþ (yÕMkh {kxu) Mkk{økúe: (1) 3 Lktøk {æÞ{ MkkEÍLkk çkxkfk, 1 LkkLkwt økksh. (2) 0kk ðkzfe çkkVu÷e {ufhu kuLke. (3) 1 fÃk [eÍ MkkuMk. (4) {eXw,t 0kk xe. MÃkqLk ¾ktz, 0kk xe. MÃkqLk çkxh. heík: (1) çkxkfkLku çkkVe, Aku÷eLku yÄf[hku {kðku fhðku. (2) økkshLku Aku÷e ðå[uLkku fXý ¼køk fkZe Lkkt¾ðku. økkshLku Mk{kheLku Úkkuzk Ãkkýe{kt [zkððw.t {kðku fhðku.

(3) çkxkfk íkÚkk økkshLkku {kðku ¼uøkku fhe çkkVu÷e {ufhu kuLke W{uhðe. {eXwt íkÚkk ¾ktz Lkkt¾ðk. (4) çku®føk zeþ{kt çkxh ÷økkðe íkiÞkh fhu÷tw r{©ý ÃkkÚkhðw.t íkuLkk WÃkh [eÍ MkkuMk huzðku. {k¾ýLkk LkkLkk fxfk Aqxk Aqxk {qfe 1 xu. MÃkqLk Aeýu÷tw [eÍ ¼¼hkððw.t (5) økh{ ykuðLk{kt Úkkuze ðkh {kxu ðkLkøke çkuEf fhe íÞkhçkkË Mkðo fhðe. [eÍ MkkuMk: (1) 1kk fÃk ËqÄ. (2) 1kk xe. MÃkqLk {UËku. (3) 1+3 xu. MÃkqLk Aeýu÷tw [eÍ.

(4) 1 xe. MÃkqLk çkxh. (5) 2 xu. MÃkqLk ¢e{ yÚkðk ËqÄLke {÷kE. heík: (1) {k¾ý økh{ {qfe {UËku þufðku. (2) ËqÄ huze Mkíkík n÷kðíkk hnuð.tw (3) òzwt Úkðk ykðu yux÷u 3 xu. MÃkqLk [eÍ Lkkt¾e, n÷kðeLku Wíkkhe ÷uð.tw íku{kt ¢e{ fu {÷kE ¼u¤ðe MkkuMk íkiÞkh fhðku.

LkkUÄ: sXh{kt yÕMkh ([ktË)wt ÚkÞwt nkuÞ íÞkhu «kuxeLkLke sYrhÞkík ðÄe òÞ Au. rËðMkLkk 55 økúk{Lku çkË÷u 80Úke 90 økúk{ «kuxeLk ykÃkðwt òuEyu, suÚke Lkðe Ãkuþeyku, Lkðk fku»kku çkLku yLku [ktËkLku YÍ ykðu. fku»kLke Lkðh[Lkk {kxu ðÄw fu÷he òuEyu. rð. Mke.Lke sYrhÞkík ðÄeLku 70 r{. økúk{ ÚkkÞ Au yLku ykÞLko 30Úke 35 r{. økúk{ òuEyu. sXh{kt yurMkzLke WíÃkr¥k ½xkzðk {kxu ðÄw [hçkeðk¤ku yknkh ÷uðku Ãkzu. ËqÄ, ¢e{, Mkwðt k¤wt [eÍ, õMxzo, {k¾ý suðe [eòuLkku WÃkÞkuøk ðÄkhðku, suÚke WíÃkLLk ÚkÞu÷k yurMkzLku LÞwx÷Ù kEÍ fhe þfkÞ. çkkVu÷k çkxkfk, ftË{q¤, {ufhu kuLke suðe Mkwðt k¤e [eòu Ãký VkÞËkfkhf Au. WÃkhLke ðkLkøke{kt íkuðe s [eòu yLku [eÍ MkkuMk{kt ËqÄ, çkxh, [eÍ íkÚkk ¢e{Lkku WÃkÞkuøk fÞkuo Au. nuíkw: yÕMkh-[ktËtw {xkzðk {ku¤e, Mkwðt k¤e íkÚkk nkEVux, nkE«kuxeLk ðkLkøkeyku ÷uðe.

çkúkufku÷e Aku÷u hkÞíkk (ykuÂMxÞkuÃkkuhkuMkeMk {kxu) Mkk{økúe: (1) 1 Lktøk LkkLke çkúkufku÷e, 1 LkkLkku fktËku. (2) 1 ðkzfe {ku¤wt Ëne. (3) 3 xu. MÃkqLk Ãk÷k¤u÷k Aku÷u (7Úke 8 f÷kf Ãk÷k¤u÷k).

(4) {eXwt, {he, 1 xe. MÃkqLk ðkxu÷k ykËw-{h[kt, 0kk xe. MÃkqLk ¾ktz. (5) 1 ÷®ðøk, xwfzku íks, 1 xe. MÃkqLk íku÷. heík : (1) Ãk÷k¤u÷k Aku÷uLku «uþh fqf fhðk. [k¤ýe{kt rLkíkkhðk.

(2) çkúkufku÷eLku Íeýe Mk{khðe. zk¤eLkku fqýku ¼køk Ãký Mk{khðku. (3) fktËkLku Aku÷eLku Mk{khðku. (4) íku÷ økh{ {qfe íks, ÷®ðøk Lkkt¾e fktËku W{uhðku. Úkkuze ðkh Mkktík¤e çkúkufku÷e ¼u¤ððe. (5) Úkkuzwt Ãkkýe W{uhe çkúkufku÷e [zkððe. Lkh{ ÚkkÞ yux÷u ÃkkýeLku çk¤e sðk ËE Lke[u Wíkkhe ÷uðe. ç÷uLzh{kt yÄf[he ðkxðe. (6) ËnªLku ð÷kuðe çkúkufku÷e íkÚkk çkkVu÷k [ýk Lkkt¾ðk. {eXwt, {he, ykËw-{h[kt íkÚkk ¾ktz Lkkt¾e çkhkçkh n÷kððwt. (7) hkÞíkkLku fk[Lkk çkkW÷{kt fkZe Mkðo fhðwt.

LkkUÄ: ykuÂMxÞkuÃkkuhkuMkeMk{kt nkzfkt{kt fuÂÕþÞ{Lkku Mktøkún ÚkE þfíkku LkÚke. nkzfkt Ãkku[kt çkLku Au, íku{kt fkýkt Ãkzu Au. yk Mk{Þu fuÂÕþÞ{ he[ zkÞx ÷uðku rníkkðn Au. WÃkhLke ðkLkøke{kt ‘çkúkufku÷e’ {wÏÞ ¾kã[es íkhefu ÷eÄe Au. yk þkf{kt fuÂÕþÞ{ yLku rð. Mke yu{ çktLku Ãkku»kfík¥ðku íku{kt MkkÚku hnu÷kt nkuðkÚke fuÂÕþÞ{Lkwt þku»ký Mkkhe heíku ÚkkÞ Au. nfefík Au fu fuÂÕþÞ{Lkk þku»ký {kxu rð. Mke sYhe Au. Aku÷u [ýk{ktÚke ½ýwt fuÂÕþÞ{ {¤u Au. Ënª yu fuÂÕþÞ{Lkwt Mkkhk{kt Mkkhwt «krÃíkMÚkkLk Au. yk fuÂÕþÞ{ þheh{kt Mkkhe heíku þku»kkÞ Au. yk ðkLkøke Ëhuf heíku fuÂÕþÞ{ Mk{]Ø Au. nuíkw: ykuÂMxÞkuÃkkuhkuMkeMk{kt fuÂÕþÞ{ Mk{]Ø yknkh ÷uðku. þku»ký {kxu rð. Mke yLku rð. ze sYhe Au. ¾wÕ÷e nðk{kt, MkqÞo«fkþ{kt VhðkÚke rð.ze {¤u Au. Mkðk÷ : {Lku ½ýe ð¾ík rð[kh ykðu Au fu MkuõMk fhðkÚke {ò ykððk yLku ðtþð]rØ [k÷ðk rMkðkÞ fkuE VkÞËk ÚkkÞ? sðkçk : rðîkLkkuyu fhu÷kt MktþkuÄLkku çkkË rLkÞr{ík MkuõMk fhðkLkk y{wf VkÞËkyku þkuÄe fkZâk Au. íku{s MkuõMk ytøku «ðíkeo hnu÷e y{wf økuh{kLÞíkkyku ytøku Ãký {krníke ykÃke Au. yk hÌkk VkÞËkyku.

MktçktÄku ðÄw {sçkqík çkLku: MkuõMk fhðkÚke {Lkw»Þ{kt ykuÂõMkxkurMkLk nku{kuoLkLkwt «{ký ðÄu Au. suLkkÚke ÃkhMÃkhLkk MktçktÄku ðÄw {sçkqík çkLku Au. yk nku{kuoLkLku íkuLkk fkÞo «{kýu ‘÷ð nku{kuoLk’ Ãký fnuðk{kt ykðu Au. yk nku{kuoLkÚke ÔÞÂõík{kt WËkhíkkLke ÷køkýe Ãký sL{u Au. {kLkrMkf íkýkð ½xu: Mfkuxeþ MktþkuÄfkuLkk sýkÔÞk «{kýu MkuõMkÚke MkkiÚke ðÄkhu VkÞËku MðkMÚÞLku ÚkkÞ Au. MkuõMkÚke ç÷z«uþh Mkk{kLÞ hnu Au íku{s {kLkrMkf íkýkð Ãký ½xu Au. 24 {rn÷k íku{s 22 Ãkwhw»k WÃkh fhðk{kt ykðu÷k yuf yÇÞkMk ÃkhÚke òýðk {éÞwt Au fu, rLkÞr{¥k MkuõMk fhLkkh ÷kufku{kt íkýkðLkwt «{ký yLÞLke Mkh¾k{ýe{kt ykuAwt níkwt. hkuøk«ríkfkhf þÂõík ðÄu: rðr÷Þ{ ÞwrLkðŠMkxeLkk rð¿kkrLkfku îkhk fhðk{kt ykðu÷k MktþkuÄLk{kt {k÷q{ Ãkzâwt Au fu, yXðkrzÞk{kt yufÚke çku ð¾ík rLkÞr{ík MkuõMk fhðkÚke çkkÌkhkuøkLkk stíkwykuLkku Mkk{Lkku fhLkkh yuÂLxçkkuze{kt ðÄkhku ÚkkÞ Au. 112 rðãkÚkeoyku WÃkh fhðk{kt ykðu÷k yÇÞkMk ÃkhÚke {k÷w{ Ãkzâwt Au fu, yuÂLxçkkuze îkhk þhËe suðk [uÃke hkuøkLku Vu÷kíkku hkufe þfkÞ Au. ÓËÞ {sçkqík çkLku: MkuõMk ytøku ½ýk Mk{ÞÚke økuh{kLÞíkk «ðíkeo hne Au fu MkuõMk fhðkÚke {kuxe ô{hLke ÔÞÂõíkLku ÓËÞhkuøkLkku

ÃkkIyk xefeÞk rðÚk zux [xýe (yuLker{Þk {kxu) Mkk{økúe : (1) 0kkk ðkzfe ÃkkIyk. (2) 5 Lktøk Ãkk÷fLkkt ÃkkLk. (3) 2 xu. MÃkqLk Mk{khu÷e {uÚkeLke ¼kS, 1 xu. MÃkqLk Mk{khu÷e fkuÚk{eh. (4) 1 Lktøk çkkVu÷ku çkxkfku. (5) 1 xu. MÃkqLk Ëkr¤Þk. (6) {eXwt, 1 xe. MÃkqLk ðkxu÷k ykËw-{h[kt, 1 xe. MÃkqLk ÷ªçkwLkku hMk, 0kk xe. MÃkqLk yk¾wt Shwt, 0kk xe. MÃkqLk ¾ktz. (7) ík¤ðk {kxu íku÷, xkuMxLkku ¼qfku, 1 xe. MÃkqLk Ënª. heík : (1) ÃkkIykLku 2Úke 3 ðkh Äkuðk. [k¤ýe{kt fkZe 15 r{rLkx {kxu ZktfeLku hk¾ðk. (2) Ãkk÷fLkkt ÃkkLkLku ÄkuELku çkkhef Mk{khðk. (3) Ëkr¤ÞkLkku Íeýku ¼qfku fhðku. çkxkfkLku Aku÷eLku {kðku fhðku. (4) ÃkkIyk, Ãkk÷f, {uÚke, fkuÚk{eh, Ëkr¤ÞkLkku ¼qfku íkÚkk çkxkfkLkku {kðku ¼uøkk fhðk. (5) «{kýMkh {eXwt íkÚkk Mkk{økúe{kt Mkq[ðu÷k {Mkk÷k Lkkt¾ðk. (6) Úkkuzwt {Mk¤e, sYh ÷køku íkku 1 xe. MÃkqLk Ënª Lkkt¾e økku¤ xefeÞk çkLkkððe. (7) xkuMxLkk ¼qfk{kt høkËku¤e LkkuLk-ÂMxf{kt Úkkuzwt íku÷ {qfeLku økw÷kçke þufðe. zux [xýe : 10 Lktøk ¾sqh, 2 xe. MÃkqLk yktçkkur¤ÞkLkku ¼qfku, {eXwt, 0kk xe.

MÃkqLk ÷k÷ {h[wt, 0k xe. MÃkqLk þufu÷k ShkLkku ¼qfku, 3Úke 4 xu. MÃkqLk økku¤, 0kk xk{uxwt. heík : ¾sqh ÄkuE çkkhef Mk{khðwt. xk{uxktLkk LkkLkk fxfk fhðk. çktLku ¼uøkk fhe yktçkkur¤ÞkLkku ¼qfku Lkkt¾e Úkkuzwt Ãkkýe W{uhðwt. Wfk¤eLku Úkkuze ðkh çkkË Wíkkhe ÷uðwt. Xtzwt Ãkzu ç÷uLzh{kt ¢þ fhe Mkq[ðu÷k {Mkk÷k Lkkt¾e Mkwtðk¤e [xýe çkLkkððe.

LkkUÄ : yuLker{Þk{kt hõíkfýLke MktÏÞk ½xe òÞ yÚkðk íku{Lkwt fË LkkLkwt ÚkE òÞ yÚkðk rn{kuø÷kuçkeLkLkwt «{ký ykuAwt ÚkkÞ Au. Ãkrhýk{u «kýðkÞwLku rðrðÄ Ãkuþeyku MkwÄe ÃknkU[kzðkLke ÷kuneLke þÂõík ½xe òÞ Au. yk ÂMÚkrík{kt hõíkfýLke MktÏÞk ðÄkhðk ðÄw ykÞLko ÷uðwt òuEyu. «kuxeLk Ãký sYhe Au. hõíkfýLke ÃkrhÃkõðíkk {kxu rð. çke12 yLku Vkur÷f yurMkz Ãký

õðuheÍ

fkuh{k ÚkuÃk÷kt (zkÞkrçkxeMk {kxu) Mkk{økúe: (1) 1 ðkzfe Ãk÷k¤u÷e {økLke Ëk¤ (3Úke 4 f÷kf). (2) 0kkÚke 0kkk ðkzfe ½ôLkku ÷kux. (3) 1 xe. MÃkqLk Výøkkðu÷e {uÚke yÚkðk Ãk÷k¤u÷e {uÚke (Ëkýk). (4) 2 xu. MÃkqLk çkkhef Mk{khu÷e {uÚkeLke ¼kS, , 1 xu. MÃkqLk Mk{khu÷e fkuÚk{eh. (5) {eXwt, n¤Ëh, 1 xe. MÃkqLk ík÷, 1 xe.

MÃkqLk ðkxu÷k ykËw-{h[kt. (6) 2xu. MÃkqLk Ënª, 1 xu. MÃkqLk íku÷. heík: (1) fkuhe hnu íku heíku {økLke Ëk¤Lku çkkVðe. (2) Ãk÷k¤u÷e fu Výøkkðu÷e {uÚkeLku yÄf[he ¾ktze íku{kt Lkkt¾ðe. (3) {uÚkeLke ¼kS, fkuÚk{eh, ík÷ Lkkt¾ðk. (4) ½ôLkku ÷kux, 1 xe. MÃkqLk íku÷, «{kýMkh {eXwt Lkkt¾e sYhe ËnªÚke ÷kux çkktÄðku. (5) LkkLkk ÷qðk çkLkkðe 3 #[Lkk zkÞk{exhðk¤k LkkLkk íkÚkk Úkkuzk òzkt ÚkuÃk÷kt ðýðk. (6) LkkuLk-ÂMxf WÃkh Mknus íku÷ ÷økkðe økw÷kçke þufðk. Ënª òuzu Mkðo fhðk.

LkkUÄ: ykÃkýk þheh{kt ßÞkhu ÃkurL¢ÞkÍ Lkk{Lkku yðÞð Ãkqhíkwt “ELMÞw÷eLk” (nku{kuoLk) WíÃkLLk Lk fhu yÚkðk íkuLke yMkhfkhfíkk ykuAe nkuÞ íÞkhu fkçkkuorËíkLkwt ø÷kÞfkuÍLk{kt YÃkktíkh Úkíkwt LkÚke yLku ç÷zþwøkh ðÄe òÞ Au, zkÞkrçkxeMk ÚkkÞ Au. Ãkqhíkwt «kuxeLk, srx÷ fkçkkuorËík, rðxkr{Lk, ûkkhku íku{s ðÄw VkEçkhðk¤ku yknkh rníkkðn Au. yLkks, fXku¤{ktÚke srx÷ fkçkkuorËík, Mkkhwt «kuxeLk, nkE VkEçkh {¤u Au. srx÷ fkçkkuorËík þheh{kt þfohkLkwt «{ký Äehu Äehu Ÿ[wt ÷kðu Au. ËqÄ yLku ¾kxkt V¤ku rðxkr{LkLkkt Mkkhkt «krÃíkMÚkkLkku yLku VkEçkh þfohkLku rLkÞtºký{kt hk¾u.

WÃkhLke ðkLkøke{kt {økLke Ëk¤, ½ôLkku ÷kux, {uÚke, ¼kS, ËnªLkku ÞkuøÞ heíku WÃkÞkuøk fÞkuo Au. ({økLke Ëk¤ Vkuíkhkðk¤e ÷uðe.) nuíkw: zkÞkrçkxeMkLku yknkh îkhk rLkÞtºký{kt hk¾ðku.

MkuõMkLkku VkÞËku þwt?

«&™ : ‘ykÞLko’Lkk þku»ký rðþu {krníke ykÃkþku. ¾kuhkf îkhk su ykÞLko þheh{kt ykðu Au íku ½ýe ðkh “VkErxf yurMkz” yLku “ykufÍur÷f yurMkz” MkkÚku MktÞkuòE yÿkÔÞ ÂMÚkrík{kt VuhðkÞ Au íkuÚke íkuLkwt þku»ký Úkíkwt LkÚke.

“VkExuÍ” Lkk{Lkku yuLÍkE{ VkErxf yurMkzLkwt rð¼ksLk fhu Au yLku ykÞLko þheh{kt þku»kkÞ Au. VýøkkððkLke íku{s ykÚkku ÷kððkLke r¢Þk Ëhr{ÞkLk VkExuÍ yuLÍkE{ Mkkhk «{ký{kt WíÃkLLk ÚkkÞ Au, ykÞLkoLkwt þku»ký Mkkhe heíku ÚkkÞ Au. nt{uþkt çktLku r¢ÞkLkku yknkh{kt {nËT ytþu WÃkÞkuøk fhðku. WÃkhktík yuðe ¾kã[es ÃkMktË fhðe su{kt ykÞLko MkkÚku ykuõÍur÷f yurMkz Lk nkuÞ. çkÄe ¼kSyku{kt {uÚkeLke ¼kS yk fkhýu s ©uc Au. «&™ : zkÞkrçkxeMk{kt yLkks yLku fXku¤{ktÚke þwt ÃkMktË fhðwt? yk hkuøk{kt fXku¤ ðÄw ÃkMktË fhðk suðk, fkhý fu íkuyku ç÷zþwøkh{kt ykuAku ðÄkhku fhu Au. yLkks 65Úke 75 xfk sux÷ku ç÷z þwøkh{kt ðÄkhku fhu Au, Ãkhtíkw fXku¤ 30Úke 40 xfk s ðÄkhku fhu Au. íku{ktÞu [ýkLke Ëk¤ ©uc Au. íku ÷kune{ktLkk fku÷uMxuhku÷ yLku xÙkÞÂø÷MkhkEÍzLkwt ÷uð÷ ½xkzu Au. yk{ òuíkkt zkÞkrçkxeMkLkk ËËeo {kxu fXku¤ ðÄw Mkkhkt. [ýk, [ýkLke Ëk¤, Ëkr¤Þk, [ýkLkku ÷kux ðÄw «{ký{kt WÃkÞkuøk{kt ÷uðk. ¼rð»Þ{kt «kuMxux fuLMkh ÚkðkLke Mkt¼kðLkk ½xe òÞ Au. f{hËËo {U hkník: {rn÷kyku nt{uþkt f{hLke ykswçkksw{kt Ëw¾kðkLke VrhÞkË fhíke nkuÞ Au. íkuLkwt fkhý þheh{kt ykðu÷k ÃkuÂÕðf ^÷kuh Lkk{Lkk MLkkÞwLke Lkçk¤kE Au. yuf «fkhLke fMkhíkÚke yk Ëw¾kðku {xkze þfkÞ Au. y÷çk¥k, fMkhík Lk fhðe nkuÞ íkku MkuõMk yu fMkhíkLkku rðfÕÃk çkLke þfu Au. ykhk{ fk {k{÷k: MkuõMk çkkË shk Úkkf

MkuõMk Mk{MÞk fk{þk†e

nw{÷ku ÚkðkLke Mkt¼kðLkk ðÄe òÞ Au. Ãkhtíkw #ø÷uLzLkk MktþkuÄfkuLkk sýkÔÞk «{kýu yk ðkík{kt fkuE íkÚÞ LkÚke.

MÚkq¤íkk Ëqh fhu: MkuõMk yuf «fkhLke fMkhík Au. hkus 30 r{rLkx fMkhík fhðk{kt sux÷e fu÷he ðÃkhkÞ íkux÷e MkuõMk ð¾íku ðÃkhkÞ Au. {ík÷çk fu MkuõMk {kýeLku ík{u yuf «fkhLke fMkhík s fhku Aku. íkuLkkÚke ík{khe MÚkq¤íkk ykuAe Úkþu. ËËo ½xkzu: þheh{kt yuf ðkh ykuõMkkuxkurMkLk nku{kuoLk ½xðkLke þYykík ÚkkÞ

fu yuLzÙkurVLk nku{kuoLk{kt ðÄkhku Úkðk ÷køku Au. yk nku{kuoLMk Ëw¾kðk{kt ðÄ-½x {kxu sðkçkËkh Au.{kxu òu MkuõMk çkkË ík{khk {kÚkkLkku Ëw¾kðku økkÞçk ÚkE òÞ íkku LkðkE Lk Ãkk{íkk! õÞkhuf ík{Lku ÃkkuíkkLku Ãký yuðku yLkw¼ð ÚkÞku s nþu. «kuMxux fuLMkhLkwt òu¾{ ½xu: Þwhku÷kuS ELxhLkuþLk÷Lkk rçkúrxþ sLko÷{kt AÃkkÞu÷k rhÃkkuxo «{kýu MkuõMkÚke Ãkwhw»kku{kt «kuMxux fuLMkhLkku ¾íkhku ykuAku ÚkkÞ Au. rhÃkkuxo{kt sýkÔÞk «{kýu su ÷kufku 30 ð»koÚke LkkLke ðÞLkk Au íkuykuLku rLkÞr{ík MkuõMk îkhk

ðkÞw, fçkrsÞkík yLku ËwøkOÄLkkþf yki»kÄ ykhkuøÞ yLku yki»kÄ

Ãkýu íÞkt Ëk¤þkfLkk ð½kh{kt

t Mkw÷¼ yLku MkwÃkrhr[ík yk ðÃkhkíkw ‘Shwt’ W¥k{ ½høkÚÚkw yki»kÄ Au.

{nŠ»k [hf yLku Mkw©wíkLkk fk¤Úke íkuLkku yki»kÄ íkhefu WÃkÞkuøk Úkíkku ykÔÞku Au. ykÞwðuoË{kt yk ShkLku ‘Shf’ fnu Au. Lku ykÃkýu íkuLku ‘þkn Shk’Úke swËwt Ãkkzðk ‘MkVuË Shwt’ fneyu Aeyu. yk ð¾íku yk ShkLkk økwýf{kuo yLku WÃkÞkuøkku rðþu sýkððkLkku WÃk¢{ Au. økwýÄ{kuo: ShkLke ¾uíke ¼khíkLkk økh{ «Ëuþku W¥kh økwshkík, hksMÚkkLk yLku W¥kh ¼khík{kt ¾qwçk ÚkkÞ Au. MkVuË ShkLkk ð»kkoÞw Akuz 2Úke 3 Vqx Ÿ[k yLku ðrhÞk¤eLkk Akuz suðk s ÚkkÞ Au. rþÞk¤k{kt íkuLku Vq÷ ykðe ÃkAe, Ãke¤k-MkVuË htøkLkkt çkes ykðu Au. su ðrhÞk¤e fu Mkqðk suðkt ÚkkÞ Au. yk çkesLku s ykÃkýu Shwt fneyu Aeyu. ykÞwðuoË «{kýu Shwt MðkË{kt íke¾wt, íkeûý, økh{, Ãk[ðk{kt n¤ðwt, hwr[fkhf, ¼q¾ ÷økkzLkkh, fV yLku ðkÞwþk{f, hõíkþkuÄf, {qºk WíÃkLLk fhLkkh, ðkÞw yLkw÷ku{f, øk¼koþÞ þwrØfh yLku {krMkf MkkV ÷kðLkLkkh Au. íku WËhþq¤, ÍkzkQ÷xe, íkkð, {tËkÂøLk, ySýo, Mktøkúnýe, ykVhku-økuMk, íð[kLkk hkuøkku, ïuík«Ëh, f]r{

sYhe Au. WÃkhLke ðkLkøke{kt ÃkkIyk{ktÚke Mkkhwt ykÞLko {¤u Au. WÃkhktík Ãkk÷f, {uÚkeLke ¼kS, fkuÚk{eh Ãký Mkkhwt ykÞLko Ähkðu Au. Ëkr¤Þk yux÷u fu [ýk «kuxeLkLkwt «krÃíkMÚkkLk Au. ¾sqh, yktçkkur¤ÞkLkku ¼qfku íkÚkk økku¤ Mkkhwt ykÞLko Ähkðu Au. nuíkw : yuLker{ÞkLku LkkÚkðk ykÞLko Mk{]Ø ðkLkøke çkLkkððe.

ðiã «þktík yu{. økkiËkLke

ðøkuhuLku {xkzLkkh Au. hkMkkÞrýf árüyu Shk{kt yuf WzLkþe÷ íku÷ 2Úke 4 xfk nkuÞ Au. suLkk fkhýu íku{kt MðkË yLku MkwøktÄ hnu÷k Au. Shk{kt 20Úke 40 xfk õÞw{kÂÕznkEz íkÚkk 10 xfk yuf ÂMÚkh íku÷ Ãký nkuÞ Au. yk ík¥ðkuLku íkuLkk yki»kÄeÞ økwýku {kxu sðkçkËkh økýkðkÞ Au. WÃkÞkuøkku: yktíkhzkt{kt yufXku ÚkÞu÷ku {¤ MkzðkÚke fu çkeò fkuE Ãký fkhýMkh ðkÞwLkku «fkuÃk ÚkðkÚke þq¤ suðku Ëw¾kðku ÚkkÞ Au. Shwt íke¾wt yLku ËwøkOÄLkkþf nkuðkÚke yu ðkÞwLkku

«fkuÃk þktík fhu Au. WËh{kt ðkÞwLkku su{Lku ¼hkðku ÚkÞku nkuÞ íku{Lku Shwt yLku nhzuLkwt Mk{¼køk [qýo fhe Mkðkh-Mkkts yzÄeÚke yuf [{[e Mknus Lkðþufk Ãkkýe MkkÚku ÷uðwt. {¤ yLku ðkÞwLke þwrØ ÚkðkÚke WËhþq¤ {xe sþu.

WÃkhktík su{Lku fçkrsÞkík hnuíke nkuÞ yLku {¤{kt ¾qçk s ËwøkOÄ ykðíke nkuÞ yu{Lku {kxu Ãký yk WÃk[kh ÷k¼ËkÞe Au. Q÷xe{kt ðkÞwLke Wæðoøkrík fkhýYÃk nkuÞ Au. yu{kt Ãký Shwt yfMkeh Au. Shwt þufe yuLkk Ãkh shk ®MkÄk÷qý ¼¼hkððwt yLku Úkkuzwt ÷ªçkw rLk[kuððwt. Q÷xeLkk ËËeoLku Úkkuze Úkkuze ðkhu [Ãkxe [Ãkxe [kððk {kxu íku ykÃkðwt. Shwt ðkÞwLke økríkLku çkhkçkh fhe Q÷xe Úkíke yxfkðþu. Q÷xe çktÄ ÚkÞk ÃkAe sYh sýkÞ íkku WËhþwrØ {kxu nhzu ykÃkðe. yhwr[Lkk ËËeoLku Ãký yk WÃk[khÚke ¼q¾ Q½zu Au yLku sXhkÂøLk «ËeÃík ÚkkÞ Au. su{Lke ¼q¾ ykuAe ÚkE økE nkuÞ íkuyku MkðkhMkkts òu Shwt [kððkLkwt hk¾u íkku ½ýku VkÞËku ÚkkÞ Au. ðkÞw «f]ríkLke †eyku{kt yÚkðk ðkÞw ðÄkhLkkh yknkh-rðnkhLkwt yrÄf «{ký{kt

÷køku yux÷u Mkkhe Ÿ½ ykðu Au. ðÄw{kt MkuõMk Ãkqýo ÚkkÞ yux÷u Aqxk Ãkzíkk ykuõMkkuxkurMkLkÚke Mkkhe Ÿ½Lku yk{tºký {¤u Au. yLku ÞkuøÞ Ÿ½ íkku yrLkðkÞo s Au. yk çkÄk VkÞËk rðrðÄ MktþkuÄLkkuLkk ykÄkhu ykÔÞk Au. Ëhuf ÔÞÂõíkLku íku «{kýu VkÞËk ÚkkÞ yuðwt sYhe LkÚke, Ãký {nËytþu VkÞËkyku Úkíkk nkuÞ Au. Aíkkt Ãký sYh sýkÞ íkku zkìõxhLke Mk÷kn ÷E þfkÞ.

Mkðk÷ : MkuõMkLku ô{h MkkÚku MktçktÄ ¾hku? ô{h «{kýu MkuõMkLke ÃkØríkyku{kt çkË÷kð ÷kððku òuEyu? ô{h «{k{u MkuõMkLke rz{kLz yLku ÷ûkýku{kt þwt VuhVkh ÚkkÞ? sðkçk : MkuõMk økwhw økýkíkk xÙuMke fkuõMku íkuLkk ÃkwMíkf MkuõMkxMke{kt ô{h «{kýu MkuõMkLke {ktøkýeyku yLku ÷ûkýkuLkk hkÍ ¾kuÕÞk Au...

20 ð»koLke ykMkÃkkMk : ½ýkt ÞwðkLkku yk ô{hu MkuõMk rðþu MkuðLk fhLkkh †eyku{kt fçkrsÞkík MkkÚku ðkÞwLkku «fkuÃk ÚkkÞ Au. †eyku{kt {krMkfLke «ð]r¥k fhkðððkLkwt fk{ ðkÞwLkk yuf «fkh yÃkkLk ðkÞwLkwt Au. yk yÃkkLk ðkÞwLkku «fkuÃk ÚkkÞ yLku íku ÃkkuíkkLke Mðk¼krðf økrík yLku «ð]r¥k Akuze Ëu íkku {krMkf çkhkçkh MkkV ykðíkwt LkÚke íkÚkk VeýÞwõík yLku Ãkezk MkkÚku {krMkfLke «ð]rík ÚkkÞ Au. ykðe íkf÷eV{kt Shwt y™u nhzuLkwt Mkh¾k¼køku [qýo çkLkkðe hk¾ðwt. {krMkfÄ{o ykðíkk Ãknu÷kt Úkkuzk rËðMk Mkðkh-Mkkts yÄeoÚke yuf [{[e sux÷wt yk [qýo Ãkkýe MkkÚku ÷uðkÚke ½ýku s VkÞËku ÚkkÞ Au. Shwt y™u nhzu {¤ íkÚkk ðkÞwLkw yLkw÷ku{Lk (ðkÞwLke økrík Mkð¤e) fhu Au. Ãkrhýk{o yÃkkLkLke økrík Mðk¼krðf çkLkíkk {krMkfÄ{oLke íkf÷eV{kt MkwÄkhku ÚkkÞ Au. ykÞwðuoË{kt ShkLkk WÃkÞkuøkÚke yLkuf yki»kÄku çkLkkðkÞ Au. su{ fu, ShfkrË [qýo, Shfkð÷un, ShfkrË økwrxfk, Shf ¾tz, Shfkãrhü ðøkuhu. yk yki»kÄku yLkuf hkuøkkuLkk WÃk[kh{kt WÃkÞkuøke Au.

CMYK

rð[khíkk Úkkfíkk LkÚke nkuíkk. yk ô{hLke Þwðíkeyku íku{Lke MkuõMkLke fÕÃkLkk{kt ¾qçk s hku{kt[õíkk yLkw¼ðu Au. ÞwðkLkku yLku Þwðíkeyku{kt yk ô{hu yuf suðe s fk{ku¥kusLkk òuðk {¤u Au. 20 ð»koLke ô{hu ÞwðkLkku yLku Þwðíkeyku íkuu{Lke MkuõMk ÷kEV{kt ½ýkt «Þkuøkkí{f nkuÞ Au. nðu íkku yk ô{h MkwÄe Ãký fkii{kÞo¼tøkLke hkn LkÚke òuðkíke.

30 ð»koLke ykMkÃkkMk: 30 ð»koLke ô{hLkk ÷kufku y¾íkhk fhLkkhk nkuÞ Au. suðe heíku ÞwðkLkku hku{kt[f heíku MkuõMk {kýðkLku «Þkuøk {kLkíkk nkuÞ Au íÞkhu 30 ð»koLke ô{hLkkt Þwøk÷ku y{wf Mku{e-ÃkÂç÷f søÞkykuyu MkuõMk {kýðkLkk «Þkuøk fhíkk nkuÞ Au, su{ fu çke[ Ãkh fu ytÄkhk{kt çkøke[kLke çkuL[ Ãkh. þkðh{kt fu çkkÚkxçk{kt MkuõMk {kýðkLkk y¾íkhk yk ÷kufku s fhíkk nkuÞ Au. 30Úke WÃkhLke ô{hLkk ÷kufku{kt MkkÚkeËkhLku çktÄLk{kt hk¾eLku fu ykt¾u Ãkkxk çkktÄeLku ykf»kof E~fçkkSLkku rðf]ík ykLktË {u¤ðíkk nkuðkLkku Ãký ¾kMMkku Ÿ[ku Ëh òuðk {éÞku Au. 30 ð»koLke ô{h Ëhr{ÞkLk s {kuxk¼køkLkkt Þwøk÷ku çkk¤fku ÃkuËk fhíkkt nkuÞ Au yux÷u MkuõMkLkwt {n¥ð Úkkuzwt ykuAwt ÚkE òÞ Au. Ãký fkuõMk LkkUÄu Au fu «uøLkLMke Ëhr{ÞkLk Ãký ½ýkt Þwøk÷ku {rnLkk{kt 4Úke 5

ðkh MkuõMk {kýu Au. yLku rzr÷ðhe çkkË ÷øk¼øk 7 yXðkrzÞkt MkwÄe MkuõMk÷kEV Ãkh çkúuf {khe Ëu Au. Ãký rzr÷ðheLkk 6 {rnLkk çkkË yk Ëh 3Úke 5 ðkh MkwÄeLkku ÚkE òÞ Au. Ãký ykðwt Úkkuzku Mk{Þ s hnuðkLkwt Au íkku Þwøk÷kuyu ÃkhuþkLk ÚkðkLke sYh LkÚke nkuíke. òu çkk¤fku nuhkLk fhu íkku Úkkuze Wíkkð¤ fhíkk þe¾ku. fkuõMk íkuLkk ÃkwMíkf{kt sýkðu Au fu yk ô{hLke †eyku ðÄw fk{ku¥kusLkkLkku yLkw¼ð fhu Au. 30 ð»koÚke WÃkhLke yuðe 90 xfk †eyku nt{uþkt MkuõMk Ëhr{ÞkLk fk{ku¥kusLkkLkku yLkw¼ð fhu Au. ßÞkhu íku{LkkÚke LkkLke ô{hLke †eyku{kt yk Ëh {kºk 23 xfk s Au. 40Lke ykMkÃkkMk : 40Lke ô{hLkk Ãkwhw»kku{kt {kuxu¼køku WíÚkkLkLke Mk{MÞk òuðk {¤u Au. yLku yk s ô{h Au ßÞkhu {kuxk¼køkLkk Ãkwhw»kku yrðïkMkw çkLkíkk nkuÞ Au. yk ô{hu Ãkwhw»kku ðÄw ÃkkuLko òuðk íkhV ð¤íkk nkuÞ Au. yk ô{hLke †eyku yk Mk{Þu ðÄw {ktøk fhíke ÚkkÞ Au yÚkðk LkkLke ô{hLkk ÞwðkLkku íkhV ykf»kkoÞ Au. òu ík{Lku ÷køkíkwt nkuÞ fu 40Lke ô{hu fk{ðkMkLkk ykuAe ÚkE òÞ Au íkku yuf ðkh Vhe rð[khòu, fu{ fu yk ô{hu MkuõMk fhðkLke RåAk ykuAe ÚkE òÞ Au Ãký ðÄw ð¾ík MkuõMk fhðkLke EåAk, ðÄw Mkkhe MkuõMk {kýðkLke RåAk íkhV çkË÷kE òÞ Au.

CMYK

k çkwÄðkh k 6 ykuõxkuçkh k h010

fnkt økÞu ðku ÷kuøk: ¼køk 2 rçkúrxþ rVÕz{kþo÷ {kuLxøkku{he su ºký MkuLkkÃkríkykuLku ykËþo {kLkíkk níkk íku{ktLkku yuf níkku íkkíÞk xkuÃku. íkkíÞk yÔð÷ Lkuíkk níkku. xkt[kt MkkÄLkku AíkktÞ yøk{[uíke yLku ËqhárüLkk òuhu íkkfíkðh Ëw~{LkkuLku ntVkðe þfíkku íkkíÞk r[¥kkLke ÍzÃku ÔÞqn çkË÷ðk{kt {knuh níkku. ðkt[ku íkkíÞk xkuÃkuLkk ÔÞqnLke yuf nuhíkytøkus fÚkk... çkeò rðïÞwØ{kt rçkúrxþ MkuLkkLkwt MkV¤ Lkuík]íð fhe [qfu÷k rVÕz{kþo÷ çkLkkozo {kuLxøkku{he ({kuLxe)Lkk yku÷xkE{ Vuðrhx sLkhÕMk fkuý níkk? ykÚkoh òuLMk r÷r¾ík ÃkwMíkf ‘{kuLxøkku{he ykuV y÷kr{Lk’ fnu Au, {kuLxe su ºký ÞwØ rLk»ýkíkkuÚke ykSðLk «¼krðík níkk yu Ãkife çku íkku ÞkuøkkLkwÞkuøku rçkúrxþhkuLkk Ëw~{Lk níkk. {kuLxe fkÞ{ íku{Lkk yVMkhkuLku yk ºký MkuLkkÃkríkykuLkkt WËknhý ykÃkíkk.

LkuÃkkur÷ÞLk çkkuLkkÃkkxoLku íkuyku Mk[kux Lkuík]íð {kxu {nkLk økýíkk, nurLkçkk÷ íku{Lkk {kxu rnt{ík yLku ÍwtÍkhÃkýkLkwt Mkðo©u»X WËknhý níkku yLku fVkuze ÃkrhÂMÚkrík{kt yLku íkÆLk xkt[kt MkkÄLkku MkkÚkuÞ rçk÷fw÷ Xtzk f÷usu yLkwfq¤ ÔÞqn ½zeLku Ëw~{LkLku {kík ykÃkðk {kxu íkuyku suLku Mk÷k{ ¼híkk yu MkuLkkÃkrík níkku íkkíÞk xkuÃku. ykÃkýLku-íkkíÞkLkk ¼khíkeÞ ðkhMkËkhku yksu íkkíÞkLkkt MkknMkku, Ãkhk¢{ku yLku çknkËwhe «íÞu MkËtíkh çku¾çkh, çkuÃkhðk yLku çkuËhfkh Aeyu Ãkhtíkw rçkúxLkLke søkrðÏÞkík MkuLznMxo r{r÷xhe fkì÷us{kt ykÃkíkfk÷eLk ÃkrhÂMÚkrík{kt ¾kðkLkwt ¾qxe òÞ íÞkhu fu Ëðkyku Lk nkuÞ yLku þheh Ãkh ½kð Ãkzâk nkuÞ fu fþef {ktËøke ÷køkw Ãkzu íÞkhu støk÷e szeçkwèeykuLkk ¿kkLkLkku WÃkÞkuøk Mk{òðíke ð¾íku íkkíÞk xkuÃkuLkku WÕ÷u¾ fhðk{kt ykðu Au. (Mkt˼o: {urzrMkLk yuLz r{r÷xhe, ÷u¾f- {kfo nurhMkLk) ykÄwrLkf ÞwØLkerík suLku Lkuxð‹føk fnu Au yu f¤k{kt íkkíÞkLke fkçkur÷Þík swyku. ðzkuËhkLkk ¾tzuhkð økkÞfðkz ytøkúuòuLkk Ãkeêw níkk Ãkhtíkw íku{Lkku LkkÞçk ËeðkLk økýuþhkð ®þËu íkkíÞkLkku {kýMk níkku. #ËkuhLkku MkuLkkÃkrík íkkíÞkLkk {kýMkkuLku #ËkuhLke MkuLkk{kt Mk{kðeLku ytøkúus fuÃxLkLke nkshe{kt íkk÷e{ ykÃkíkku níkku. þ†kuLke fu {k÷Mkk{kLkLke nuhkVuhe {kxu íku{ýu Lk{oËkLkkt støk÷kuÚke {ktzeLku Auf {unhki÷eLkk {uËkLke rðMíkkh MkwÄeLkk Ëhuf ÔÞqnkí{f MÚk¤kuyu ÃkkuíkkLkk {kýMkkuLku AÈðuþu çkuMkkze ËeÄk níkk. fkuEf {trËhLkku Ãkqòhe nkuÞ, fkuEf ËhøkknLkku {wtòðh nkuÞ íkku fkuEf hͤíkku ¼e¾khe nkuÞ. fkuE yuf{ufLku yku¤¾u Lkrn. fkuELke ÃkkMku çkeòLkk MÚkkLk rðþu ykøkkuíkhe fþe s {krníke nkuÞ Lkrn. Ëhuf ÔÞÂõík Võík yuf s Mkt¿kkLku yku¤¾u, hkuxe yLku f{¤! S Lkrn, ynª nkÚk{kt f{¤Lkwt «{ký{kt {¤ðwt {w~fu÷ yuðwt Vq÷ ÷ELku VhðkLke ðkík Ãký Lk Mk{sþku. rðÃ÷ð Ëhr{ÞkLk f{¤Lkku çknwÄk r[ºkkí{f WÃkÞkuøk s ÚkÞku Au. yk Ëhuf «íkefku yLku íkuLkk WÃkÞkuøk ðzu Mk{økú Ëuþ{kt ytøkúus MkÕíkLkík rðhwØ yuf {qtøke ynk÷uf søkkðLkkhku níkku íkkíÞk xkuÃku. yk {kýMk rLk»V¤ økÞku íkuLkkt fkhýku yLkuf Au, Ãkhtíkw yk {kýMk rLk»V¤ økÞku íkuLkku yVMkkuMk þhehLkk YtðuYtðu ËÍkzðku òuEyu yuðe íkuLke fkçkur÷Þík níke. íku ò¤ ÃkkÚkhðk{kt ÃkkðhÄku níkku. yu s{kLkk{ktÞ Mkkð

ð

÷~fh ðøkh ÷ze þfíkku ÷zðiÞku Ähíke ðøkh Axfe síkku {hSðku xkt[kt MkkÄLkku ðzu íkuýu MktËuþkLke ykÃk-÷u {kxu Vw÷«qV fnuðkÞ íkuðe ykçkkË ÃkØríkyku rðfMkkðe níke. yuf MkkÚku yLkuf {kuh[u nÕ÷ku çkku÷kðeLku Ëw~{LkkuLku ríkíkhrçkíkh fhe Ëuðk{kt íkuLkku òuxku szu íku{ LkÚke. íkuLkwt yuf ÞkËøkkh WËknhý æÞkLkÚke Mk{sðk suðwt Au. MÚk¤: {æÞ¼khík Mk{Þ: ykuõxkuçkh, 1858 W¥kh ¼khík{kt ytøkúuòuLke íkk÷e{çkØ MkuLkk yLku yLkuføkýk [rzÞkíkkt þ†ku Mkk{u rðÃ÷ðeyku ÃkhkMík ÚkELku ÃkkhkuXLkkt Ãkøk÷kt ¼he hÌkk níkk. íkkíÞk fkuE Ãký rnMkkçku

ynª òuíkk hnku íkkíÞkyu fuðe heíku ytøkúuòuLku ¼ªMk{k ÷eÄk! hkLkkuz fçksu fhðk íkkíÞkyu MkuLkk {kuf÷e.

rçkúøkurzÞh ÂM{ÚkLke Ãk÷xLk ÃknkU[e

çkkçkeLkk

íkkíÞkyu rÃkAkuh{kt {wfk{ fÞkuo.

çkkçkeLkkLkk Mk÷k{ík {køkuoÚke ykðu÷k MkiLÞLki íkkíÞkyu ÔÞqn Mk{òÔÞku.

8-10-1858

rÃkAkuh 6-10-1858

6-10-1858

rMkhMk½kx

hkLkkuz

ík¤r¼ík

fkrLkÞkÄk{

÷r÷íkÃkwh ÃknkU[eLku íkkíÞkyu yuf fkV÷ku ríkf{økZ {kufÕÞku.

çkuíkðk LkËe

5-10-1858

EMkkøkZ ÂM{ÚkLkk ykøk{Lk 7-10-1858 Ãkqðuo hkðMkknuçk [tËuhe ÃkntåÞk. [tËuhe ynª rMktrÄÞkLkk çkkøke MkirLkfku íkkíÞk MkkÚku ¼¤e økÞk.

zÙkUøkk ÃkAkz

÷r÷íkÃkwh

MkqLkðkð ò¾÷kuLk MknhkE

7-10-1858

çkuíkðk LkËe

¼khíkeÞ MkuLkk MknhkE ÃknkU[e.

{wtøkkð÷e

17-10-1858

íkkíÞk MkkÚkuLke Vkus Ërûký íkhV ð¤e

çkeLkk

½kxðz fwhðkE rMkhkUs çkk{kuhk sLkh÷ r{þu÷Lke Vkus

rðÃ÷ðeykuLkk çk[u÷k fkV÷kLku Ãkrù{ rnLË ¼ýe ÷E sELku MðkíktºÞ Mktøkúk{Lke ßðk¤k «ßðr÷ík hk¾ðk {Úkíkku níkku. íkkíÞk ßÞkt MkwÄe Sðíkku Au yLku íkuLke ÃkkMku ÃkuïkE íku{s {wøk÷ ¾òLkku ßÞkt MkwÄe Mk÷k{ík Au íÞkt MkwÄe rnLË{kt ykÃkýe ¾ih LkÚke yu ¾tÄk ytøkúuòuLku çkhkçkh ¾çkh níke. íkkíÞk {æÞ¼khík ¼ýe ðéÞku íÞkhÚke s rçkúøkurzÞh ÂM{ÚkLkwt MkiLÞ íkuLkku ÃkeAku fhíkwt Ëu{kh ykøk¤ ÄMkíkwt níkwt. (nðu Lkfþku òuðkLkwt þY fhku) rM{ÚkLkk fnuðkÚke Ërûkýu rMkhkUsÚke sLkh÷ zurðz r{þu÷ ykøk¤ ÄMÞku. íkuýu {wtøkkð÷e ¾kíku fuÃxLk MfŠ{þLke MkuLkkLku ÷ELku çkk¤¼eík, LkkhnX ÚkELku ríkf{økZ MkwÄeLkk {køkuo íkkíÞk Mkk{u {kuh[ku {ktzðkLkku níkku. rM{ÚkLkku ÔÞqn szçkuMk÷kf níkku. íkkíÞk {kxu {æÞ¼khík{kt s õÞktf ËVLk ÚkE sðkLkwt rLkrùík {Lkkíkwt níkwt, Ãkhtíkw ÔÞqnçkks íkkíÞk ÃkkuíkkLkk rË{køk Ãkh {wMíkkf níkku.

õÞk nwyk íkuhk ðkËk?

rLkÞ{ yLku ðkÞËku íkkuzðk {kxu s nkuÞ Au. nkur÷ðqz Mxkh÷ux surMkfk ykÕçkkLku s ÷E ÷ku Lku. ËkÞfkÚke Ãký ðÄkhu Mk{ÞÚke nkur÷ðqz{kt íkuLke yu®õxøkLkk òunh Ëu¾kze hnu÷e suMkeyu yíÞkh MkwÄe õÞkhuÞ fkuE rVÕ{{kt LÞqz MkeLk LkÚke ykÃÞk. yuf RLxÔÞqo{kt íkuýu ¾wË fÌktw Ãký níkwt fu ‘nwt yuf YZe[wMík fuÚkkur÷f Ãkrhðkh{ktÚke ykðwt Awt, yux÷u õÞkhuÞ LÞqz MkeLk íkku Lknª s fhwt. nk, sYh Ãkzu íkku MkuõMke fÃkzkt{kt Ëu¾kEþ, Ãký fu{uhk Mkk{u {khkt fÃkzkt íkku õÞkhuÞ Lknª Wíkkhwt.’ òufu yk surMkfk nðu íkuLkk çkku÷Úke Vhe økE Au. hkuçkxo ze rLkhku yLku ÂMxðLk rMkøk÷ MkkÚkuLke rVÕ{ ‘{u[ux’{kt íkuýu ¼hÃkqh M¢eLk þku fÞko Au, yux÷u hrMkfsLkkuLku W¥kusLkk yLku $íkÍkhe íkku hnuðkLke s!

Akuuxu f÷k{

Ãkqðo hk»xTÃkrík yu.Ãke.su. yçËw÷ f÷k{Lke ÞwðkLkku, çkk¤fku yLku MkkiLku yuf s Mk÷kn nkuÞ Au, MkÃkLkkt swyku yLku íkuLku nfefík{kt Vuhððk {ÚÞk hnku. rVÕ{ ‘ykE yu{ f÷k{’{kt Akuxw Ãký yuf MkÃkLkwt swyu Au. yuf ðkh xeðe ELxÔÞqo{kt f÷k{ çkk¤Ãký{kt ¼ýðk {kxu íku{ýu fhu÷e {nuLkík yLku {sqheLke ðkík fhu Au, su yk Akuxw Mkkt¼¤u Au yLku ÃkAe yu Ãký yu s hMíku [k÷e Ãkzu Au. yu ÃkkuíkkLku s f÷k{ {kLkðk ÷køku Au. 87 r{rLkxLke yk rVÕ{ VMxo xkE{ rzhuõxh Lke÷k ÃkkLzkyu rËøËŠþík fhe Au yLku 13Úke 28 ykuõxkuçkh Ëhr{ÞkLk [k÷Lkkh ÷tzLk rVÕ{ VuÂMxð÷ {kxu íku rMk÷uõx ÚkE Au. yk rVÕ{Lke MkkÚku MkkÚku çkkur÷ðqzLke yLÞ rVÕ{ku WzkLk, ÃkkLk ®Mk½ íkku{h, Äkuçke½kx Mkrník çkeS ½ýe «kËurþf ¼khíkeÞ rVÕ{ku «ËŠþík Úkþu.

ríkf{økZ çkkýÃkwh {nhkuLke

çkk¤k¼ux 9-10-1858

çkktËkLkk LkðkçkLke Vkus ÷E fuÃxLk MfŠ{þ ÄMÞku yLku [tËuhe hksÃkqíkkuyu íkuLku nhkÔÞku.

3-10-1858

16-10-1858

r¾{÷kMkk

¾whE

LkhnX 18-10-1858

r{þu÷Lke Vkus ÃknkU[e

MkqLkðkð{kt íkkíÞkLkku r{þu÷Lke MkiLkk MkkÚku {wfkçk÷ku ÚkÞku.

rçkúrxþ MkiLÞLke ykøkufq[ ¼khíkeÞ VkisLke ykøkufq[

rM{ÚkLku yðZð{kt {qfðk {kxu EMkkøkZ ÃknkU[eLku íkkíÞkyu MkuLkkLkk çku ¼køk fhe LkktÏÞk. hkðMkknuçk rÃktøk¤u Lkk{Lkk ðVkËkh MkkÚkeLke ykøkuðkLke nuX¤ yuf fkV÷ku íkuýu [tËuhe ¼ýe {kufÕÞku. ¾òLkku ÃkkuíkkLke ÃkkMku hk¾eLku çknw s ykuAk MkkÚkeËkhku MkkÚku íku Ãkkuíku EMkkøkZÚke hkLkkuz ÃknkUåÞku yu rËðMk níkku 6 ykuõxkuçkh. hkLkkuzLkku røkhkMkËkh øks®Mkn rçknku÷k rðÃ÷ðeykuLkku Þs{kLk níkku. rËðMk hkþ’ðk [zâku íÞkt MkwÄe rðhk{ fheLku ÃkAe íkkíÞkyu ÃkrhÂMÚkríkLkku yÇÞkMk fÞkuo yLku Mkktsu s hkLkkuzÚke 28 rf÷ku{exh Ëqh rÃkAkuh ¼ýe fq[ fhe sðkLkwt XhkÔÞwt. Ëhr{ÞkLk EMkkøkZ ÃknkU[u÷k rçkúøkurzÞh ÂM{Úku {Lkku{Lk ½kuzk ½zðkLkk [k÷w fhe ËeÄk. [ku{kMkwt Ãkqhwt ÚkÞwt níkwt Ãkhtíkw yu ð»kuo {æÞ¼khík{kt yLkhkÄkh ðhMkkË ðhMÞku níkku. yLkuf ðkh ÃkqhLke íkkhkS ðuhe [qfu÷e çkuíkðk LkËe nswÞ s¤çktçkkfkh níke. íkkíÞk ÃkkuíkkLke MkuLkk MkkÚku fkuE fk¤u LkËe yku¤tøke þfu Lkrn. ½xkxkuÃk

yuÚ÷urxõMk Lkku{oLk S. Ãkex[kzo : ytøkúus {kLke fq¾u 1875{kt fku÷fkíkk{kt sL{u÷k Ãkex[kzuo 1900Lke ÃkurhMk ykur÷ÂBÃkõMk{kt ¼khíkLkwt «ríkrLkrÄíð fÞwO níkwt yLku 200 {exh Ëkuz yLku 200 {exh nhzÕMk{kt hsík [tÿf SíÞk níkk, «Úk{ ¼khíkeÞ MkwÃkhMxkh fu su{ýu ¼khíkeÞ Vqxçkku÷{kt «Úk{ nuxÙef LkkUÄkðe níke. r{Õ¾k®Mk½ : Ãkkt[{k yLku Aêk Ëþf{kt rðËuþ{kt ¼khíkLkwt Lkk{ økòðLkkh ^÷k#øk rMk¾u 1960Lke hku{ ykur÷ÂBÃkõMk{kt [kuÚkwt MÚkkLk {u¤ÔÞwt níkwt, yks MkwÄe ¼khíku ÃkuËk fhu÷k ©uc ¾u÷kzeyku{ktLkk yuf r{Õ¾kLke íku Mk{Þu fku{LkðuÕÚk yLku yurþÞLk økuBMkLkk rð¢{Úke LkSf fkuE ¾u÷kze ykðe þõÞku Lk níkku. Ãke.xe. W»kk : rM«Lx õðeLk íkhefu òýeíke W»kkyu 1984Lke ÷kuMk yuLs÷Mk ykur÷ÂBÃkf økuBMk{kt 400 {exh nhzÕMk{kt Võík yuf MkufLzLku ÷eÄu fktMÞ [tÿf økw{kÔÞku níkku. yk s økuBMk{kt 4x400 {exh rh÷uLke VkELk÷{kt MÚkkLk {u¤ÔÞwt níkwt. 1986Lke rMkyku÷ yurþÞLk økuBMk{kt [kh Mkwðýo[tÿf SíÞk níkk. çkuzr{LxLk «fkþ ÃkËwfkuý : 1978Lke fku{LkðuÕÚk økuBMk{kt Mkwðýo[tÿf SíÞk çkkË 1980{kt yku÷ #ø÷uLz [uÂBÃkÞLkþeÃk Síke níke. yk yøkkW ¼khíkLkk fkuE ¾u÷kzeyu yk xkEx÷ SíÞwt Lk níkwt. íku ð»kuo çkuzr{LxLk{kt rðï{kt «Úk{ huLf {u¤ðe níke. Ãkw÷u÷k økkuÃke[LË : Úkku{Mk fÃk VkELk÷{kt ¼khíkLku «Úk{ ð¾ík ÷E sLkkh økkuÃke[tËu 2001{kt yku÷ #ø÷uLz xkEx÷ SíkeLku «fkþLkk ÃkUøkzk{kt Ãkøk {qõÞku níkku. rLkð]¥k ÚkÞk çkkøk fku®[øk ûkuºku ÍtÃk÷kÔÞwt. MkkÞLkk Lkunðk÷ økkuÃke[LËLke yufuzu{eLke ÃkuËkþ Au. MkkÞLkk Lkunðk÷ : MkkÞLkk Lkunðk÷u rðïMíkh Ãkh ¼khíkLkwt Lkk{ hkuþ™ fÞwO Au, íku ¼khíkLke yuf{kºk {rn÷k çkuzr{LxLk ¾u÷kze Au. suýu ðÕzo hu®Lføk{kt yÔð÷ MÚkkLk «kÃík fÞwO Au. rçkr÷ÞzoMk - MLkwfh rðÕMkLk òuLMk : ykÍkËe çkkË fkuE Ãký h{ík{kt «Úk{ ðÕzo [uÂBÃkÞLk çkLkLkkh rðÕMkLk òuLMku 1958 yLku 1964{kt fku÷fkíkk{kt ðÕzo yu{uåÞkuh rçkr÷ÞzTo xkEx÷ SíÞwt níkwt. {kEf÷ Vhuhk : økwhw rðÕMkLk òuLMkLke rMkrØLke 1977{kt çkhkçkhe fhLkkh Vhuhk 1978{kt

støk÷Lkk fktXk¤k rðMíkkh{kt {u÷urhÞkLkk {åAhkuLkku Ãký ¼khu WÃkÿð. yk Mktòuøkku{kt støk÷{kt AwÃkkÞu÷k íkkíÞkyu çknkh LkeféÞk ðøkh fkuE ykhku s LkÚke. Úkkfu÷ku íkkíÞk Lkðe íkkfkík yufXe fheLku Vhe nw{÷ku fhu yu Ãknu÷kt íkku r{þu÷ yLku MfŠ{þLke Vkus Ãký ykðe ÃknkU[ðkLke níke. ÃkkuíkkLke Äkhýk{kt hk[íkk rM{Úku EMkkøkZ{kt s fuBÃk Lkkt¾eLku hkn òuðkLkwt Lk¬e fÞwO. íkkíÞkLke yu Ãknu÷e Sík níke. yttøkúuòuLku ¾çkh Lk níke fu çkuíkðk LkËeLke ¼u¾zku{kt yœku s{kðeLku çkuXu÷k íkkíÞkLkk MkkÚkeËkhku ËkuZ ð»koÚke ¼kík¼kíkLkku Mkhtò{ yufXku fhe [qõÞk níkk. rÃkAkuhk ÃknkU[eLku íkkíÞkyu AÈðuþe MkkÚkeËkhkuLke MknkÞÚke Ãknu÷kt ¾òLkku çkuíkðk LkËeLke Ãkkh rMkhkMk ½kx {kufÕÞku yLku çku rËðMk{kt çkkfeLkk VkiS MkkÚku Ãkkuíku Ãký çkuíkðk LkËe Ãkkh fhe økÞku. hkðMkknuçk MkkÚku ÚkÞu÷e Mktík÷Mk {wsçk íku{ýu ÃkkuíkkLke VkisLkk yuf çk¤wfk fkV÷kLku {wtøkkð÷e ÃkkMkuÚke çkuíkðk Ãkkh fhkðeLku íkkíÞkLke MknkÞu {kufÕÞku yLku Ãkkuíku ½kxðzLke rËþkyu Lk{oËk ¼ýe ykøkufq[ þY fhe. çkkík{eËkhkuLke ÔÞkÃkf ò¤ ðzu ÷r÷íkÃkwh ¾kíku fuÃxLk MfŠ{þ yLku r{þu÷u fhu÷k fuBÃk rðþu íkkíÞkLku {krníke {¤e [qfe níke. nðu Lk{oËk ¼ýe sðwt nkuÞ íkku ÷r÷íkÃkwhLke y¼uË [kufe ðxkðeLku çkk¤¼eík yLku r¾{÷kMkk økk{kuLkku {uËkLke «Ëuþ yku¤tøkðku Ãkzu. yu MkËtíkh MkÃkkx rðMíkkh nkuE íÞkt ¼u¾z, støk÷ fu zwtøkh suðe rðÃ÷ðeykuLku ykzþ Ãkqhe Ãkkzíke søÞkyku Lk níke. ¾wÕ÷k rðMíkkh{kt òu nkshe Aíke ÚkE òÞ íkku r{þu÷Lke íkk÷e{e MkuLkk MkkÚku ÷zkE{kt QíkheLku ÃkfzkE sðkLkwt òu¾{ ÃkqhuÃkqhwt. íkku þwt fhðwt? íkkíÞkLkk V¤ÿwÃk ¼uòtyu Lkðku Ëkð ys{kÔÞku. rðÃ÷ðeykuLkk yuf fkV÷kLku íkuýu ÷r÷íkÃkwhÚke 35 rf÷ku{exh Ëqh Mkqýðkð ¾kíku ÃknkU[eLku ÷qtxVkx fhðk nwf{ ykÃke ËeÄku yLku çkkík{eËkhkuLke {ËËÚke ÷r÷íkÃkwhLkk ytøkúus fuBÃk{kt òuhËkh yVðk Vu÷kðe ËeÄe fu íkkíÞk ríkf{økZLkk {køkuo Mkqýðkð ÃknkUåÞku Au yLku støke VkusLke {ËËÚke ÷r÷íkÃkwh yk¢{ý fhðkLkku Au. íkkíÞkyu òýeòuELku Vu÷kðu÷e çkkík{eLkku ËkuhðkÞku r{þu÷ fuÃxLk MfŠ{þLku ÷r÷íkÃkwh{kt hûkýkí{f nhku¤ h[ðkLke Mkq[Lkk ykÃkeLku Mkkzk [kh nòhLkwt òuhkðh MkiLÞ ÷ELku Mkwýðkð ÄMke økÞku. r{þu÷Lke MkuLkk ríkf{økZ ÃknkU[e. íÞkt LkkLkfzwt A{f÷wt ÚkÞwt. íkkíÞk nkÚk Lk ykÔÞku. {kuzku{kuzku Ãký íkkíÞkLkku ÔÞqn Mk{S [qfu÷ku r{þu÷ ÄqtðkÃkqtðk ÚkE hÌkku níkku íÞkhu íkkíÞk ÷r÷íkÃkwhLkk ytøkúus fuBÃk{kt fuÃxLk MfŠ{þLku ytÄkhk{kt hk¾eLku çkk¤¼eík, r¾{÷kMkkLkk {uËkLke «Ëuþ{ktÚke Lk{oËkfktXk ¼ýe rçkLÄkMík ykøk¤ ðÄe hÌkku níkku. {hkXkðkz ÃknkU[ðwt íkuLkk {kxu {w~fu÷ níkwt Ãkhtíkw nðu íkuLke {trÍ÷ níkwt økwshkík. (ðÄw ykðíkk çkwÄðkhu) ykÄkh†kuík: 1.

1857 [k MðkíktºÞMktøkúk{, ÷u. rðLkkÞf Mkkðhfh 2. ykuÃkhuþLk huz ÷kuxMk, ÷u. Ãkhkøk xkuÃku 3. hufzoTÍo ykuV EMx ErLzÞk ftÃkLke, 32 økurhMkLk - LkuþLk÷ ykfkoEÔÍ, LÞq rËÕne 4. VkuxeoðLk ÞMko ELk ELzÞk, ÷u. rçkúøkurzÞh y÷o hkuçkxo

LkðhkrºkLkk ykMkkuLkwt ysðk¤wt,

htøkku {kLkrMkfíkkLkwt ytÄkhwt!

shkíkLke Lkðhkrºkyu AuÕ÷kt 7-8 ð»kkuo{kt ½ýkt VuhVkhku òuÞk Au. Äehu Äehu ËktrzÞk ¼w÷kÞk Au yLku økhçkk ‘{uELkMxÙe{’ çkLÞk Au. ¼kËhðkLkk ©kØLke MkkÚku MkkÚku y{ËkðkË yLku økwshkíkLkk Ëhuf þnuhLkk çkòhku{kt ðkíkkðhýLke økw÷kçke Xtze ðå[u Ãku÷e xÙurzþLk÷ fÃkzktLke çkòhkuLkku økh{kðku þY ÚkE òÞ. ÃkkuMkkÞ íkku ¾heËeLku ÷uðkLkk çkkfe ¼kzuÚke fk{ [÷kðe ÷uðkLkwt. yk ð¾íku ÃkkxeoÃ÷kuxku rðrðÄ fkhýMkh Mke÷ ÚkÞk Au. Mkki ¾u÷iÞkyku{kt Úkkuzku zh yLku níkkþk çktLku Au. yksu ynªÞkt LkðhkrºkLkk y÷øk-y÷øk htøkkuLku ðkMx fuLkðkMk Ãkh Wíkkhe økwshkíke r{òsLkwt rMkxe-MfuLk fhðwt Au! ÷uxTMk økku...

WíMkknLkku ÷k÷ htøk: ðu÷, ykÃkýu íÞkt økwshkíke {k-çkkÃk ÃkkuíkkLkkt MktíkkLkkuLke yzÄe swðkLke íkku Ãkkuíku s Sðe Lkk¾u Au yux÷u økwshkíkLkkt {kuxkt þnuhkuLku çkkË fhíkk çkkfeLkkt þnuhku{kt íkku AkufheykuLku òíkòíkLkkt rLkÞtºkýku nkuðkÚke yk 9 rËðMkLke s hkn nkuÞ ßÞkhu yux÷eMx Ãkkuíku íkiÞkh ÚkE hkºku çknkh Lkef¤e þfu. LkðhkrºkLkk 15 rËðMk yøkkWÚke s çÞwxe Ãkk÷oMko, fx÷uhe, yuhkurçkõMk (rs{), økhçkk õ÷kMkeMk,MxerhÞku rMkMxBMk, ykuõMkkuzkEÍ yLku [ktËeLke yuõMkuMkheÍ, fkuze yLku yk¼÷kðk¤e xkuÃkeyku, òuíkkt s «u{{kt Ãkze sðkÞ yuðe [rýÞk[ku¤e yLku Ãku÷e ytøkúuS y¾çkkhku yLku MktMf]ríkLkk h¾uðk¤kuLke Vuðrhx çkuf÷uMk [ku¤e yknk!! òýu nðk{kt [ku{uh WíMkknLkku ÷k÷ htøk ðnu Au! çkËLkk{eLkku fk¤ku htøk: ÞkË Au Lku Ãku÷wt sqLkwt [ðkE økÞu÷wt økúwÃk rzMfþLk yLku yuLz÷uMk [[koyku su{kt hkºku nkuxu÷ku{kt Ãkku÷eMkLkk økuMxnkWMk yLku nkuxu÷ku Ãkh Ãkzíkk AkÃkk yLku fhðk{kt ykðíke nuhkLkøkríkyku, økkÞLkufku÷kursMxTMk ÃkkMku øk¼oÃkkík fhkððk {kxu ykðíkk fuMkkuLkwt ðÄíkwt «{ký yLku AuÕ÷kt 2 ð»koÚke suýu Ëkx ðkéÞku Au yu Ãku÷e øk¼o-rLkhkuÄf økku¤eyku su {urzf÷ MxkuMko{kt fkuELku Ãký ykMkkLkeÚke ÞtrøkMíkkLk r«rM¢ÃþLk ðøkh fu{ {¤e òÞ Au yu ¼uËe Mkðk÷ Au! ykÃkýu íÞkt yu{ Ãký ¾k¤u zwå[k yLku ËrhÞk {kuf¤kLkku {knki÷ nkuÞ ¼krðLk yæÞkhw Au íÞkhu Ãkqhe ÃkrhÂMÚkrík òýu økwshkík yLku økwshkíkeykuLku çkËLkk{ fhðkLkku yuf ÔÞðÂMÚkík fkhMkku nkuÞ yuðwt ðÄw ÷køku. rçk[khk Mkk{kLÞ ÷kufku Ãký AkÃkktyku ðkt[eLku fkuE ykÄkh ðøkh ykðwt {kLkíkk ÚkE òÞ fu ykÃkLke MktMf]ríkLkwt þwt Úkðk çkuXwt Au? yk çkËLkk{e yLku Xkufe çkuMkkzðk{kt ykðíkkt ÷uçkÕMk ¼qtMkðk fhíkk «ÞíLkku fk¤k htøk suðk rLkhkþkí{f yLku ÷k[kh ÷køku! ¼w÷kÞu÷k ¼qíkfk¤Lkku Ãke¤ku Ãkze økÞu÷ku htøk: LkðhkrºkLke ðkík Mkkihk»xÙ{kt Lkef¤íkkt s Ãku÷e økhçkeyku ÞkË ykðu su{kt ¼e¾wËkLk økZðe, rËðk¤eçknuLk ¼e÷, Ë{ÞtíkeçknuLk çkhzkE nu{tík [kinký ÞkË ykðe òÞ. Mkðkhu 4-4- ðkøÞk MkwÄe [k÷íkk hkMk-økhçkk, ÷nkýeyku{kt 6-7 ð»koLke çkk¤kykuLku Mxe÷Lkkt ðkMký ykÃkðk{kt ykðu, Ãku÷ku Mk¤økíke #ZkuýeLkku hkMk, ¼qðk hkMk çkÄwt s òýu yuf ÃkAe yuf {øksLke hu{{kt Mkrsrðík ÚkE ykðu. fkuE f{kððkLkk MðkÚko ðøkh Võík Mkuðk¼kðu Úkíke ykðe ‘økhçkeyku’ (y{ËkðkË yLku çkkfeLkkt økwshkíke þnuhku ykLku ‘þuhe økhçkk’Lkk Lkk{u yku¤¾u Au.) õÞktf Ëqh ytÄkhk{kt y÷kuÃk ÚkE økE. yksu Ãký Mkkihk»xÙ{kt ÃkkuhçktËh òyku íÞkhu ‘{uh hkMk’{kt 3-3 Vex nðk{kt QA¤e swðkrLkÞkykuLku òuELku fkuE Ãký ÔÞÂõík {kuZk{kt yktøk¤k Lkk¾e òÞ yLku {uh-hkMkLkk Vkuxku ÷uíkk VkuhuLkhLku òuðk yu YrxLk Au! çkeS çkksw y{wf þnuhku{kt rfLLkhku Ãký økhçkk h{u yLku {kíkkSLke ¼Âõík fIf y÷øk s MðYÃku rsrðík ÚkkÞ yLku Mkkfkh Úkíke ÷køku! Ãku÷e ÷k÷-Ãke¤e ÷kExkuLkwt MkkËwt zufkuhuþLk, W½hkðkíkku Vk¤ku yLku MxusLke ðå[u s {kíkkSLkwt MÚkkÃkLk. Äehu Äehu çkÄwt s þktík heíku ÷wÃík Úkíkwt òÞ Au! çÞwxe yLku çkkuÕzLkuMkLkk fk{ýLkku ^÷kuhkuMkLx fuMkhe htøk: ðu®õMkøk, {urLkõÞkuhÃkuzeõÞkuh, nuh MxÙuExLk suðe rðrðÄ xÙex{uLx, MÃkuõxÙ{Lkk Ëhuf htøk Sðíke çkuf÷uMk [ku¤e! çkuf Ãkh fuhe fu {kuhLkwt fhu÷wt xuxqt, nkÚk{kt ykuõMkkuEzÍLkk çkkswçktÄ yLku Ãkøk{kt ÍktÍh, ykt¾ku{kt ykE-÷kELkh yLku fÃkk¤ Ãkh rMkÕðh ®çkËe. MðøkoLke yÃMkhkykuLke fÕÃkLkkyku Ãký Vefe ÷køkðk ÷køku yuðe økwshkíke Akufheyku ykuAe ÂMfLke yLku ðÄw [ççke. òýu þh{{kt çkkuÕzLkuMk ¼¤íkk yuf yËT¼wík fkuÂBçkLkuþLk h[kÞ! 12 ðkøÞkLke zuz÷kELk, õÞkhuf yku®[íkku ykðe Ãkzíkku ðhMkkË yLku LkSf Ëu¾kíkk Ëþuhk yux÷u fu LkðhkrºkLkku ytík çkÄwt s yðøkýe òýu ®sËøke ¾hk yÚko{kt {kLke ÷uðkLke MkLkf yuf-yuf økwshkíkeLkk ÷kune{kt ðnu! ¼Âõík yLku rðhÂõíkLkku MkVuË htøk: ‘sÞ ykãkþÂõík {k’Lke ½hu ½hu Úkíke MkktsLke ykhíke, {kíkkSLke Míkwríkyku yLku yuf çkksw ËwøkkoÃkqòLkk Ãktzk÷kuLkk ÷eÄu Ãkqhk ðkíkkðhý{kt yuf ¼Âõík yLku rðhÂõík AðkE òÞ, ¼÷¼÷k yuøLkkuÂMxõMk Ãký ¼ÂõíkLkk ‘xÙkLMk’{kt yuf ðkh íkku ykðe s òÞ! VkÕøkwLke ÃkkXfLkk {eXk yðks{kt ‘Mkk[e hu {khe Mkík hu ¼ðkLke {k’ y[qf Mkkt¼¤òu...! yk rMkðkÞ Ãký ykþk-rLkhkþk, Mkw¾-Ëw:¾Lkk yLkuf htøkkuLke ðå[u Lkðhkrºk ykðu yLku òÞ yLku Ãku÷k nðLkÚke Ãkqhe ÚkkÞ, {LkLkk yuf ¾qýu Vhe Úkkuzk rËðMk ÃkAe þhËÃkqLk{ ykððkLkku ELíkÍkh hnu! nk, yuf hts sYh hnu fu ykx÷kt ð»kkuo ÃkAe Ãký ¾kMk fkuE Lkðk økhçkk LkÚke h[kíkk yLku yksu Ãký hkÄkLku s ~Þk{ ðøkh yuf÷zwt s fu{ ÷køkíkwt nþu? ‘Ãkkýe ¼hðk økE’íke Lku çkuz÷wt LkE!’ Ãkkð÷e síke hne [÷ý{ktÚke Ãký nsw Ãkkð÷eÚke ÃkkðkøkZ sðkÞ Au, nsw fezeçkkELke òLk Lkef¤u Au, fu{ MkhMk Lkðk økhçkk Lknª h[kíkk nkuÞ? fËk[ rVÕ{e økeíkku Ãkh Úkíkk økhçkk ykLkwt s Ãkrhýk{ nþu! rð®þøk Þw yu ðuhe nuÃÃke yuLz òuÞMk Lkðhkrºk...

økw

¼khík 1900Úke ykur÷ÂBÃkf, fku{LkðuÕÚk, yurþÞLk økuBMk, WÃkhktík nkufe, xurLkMk, økkuÕV, rçkr÷ÞzoMk yLku fwMíke suðe h{íkku{kt ¼køk ÷u Au. íku{kt Úkkuzk ¾u÷kzeyku {kuxe rMkrØ «kÃík fhe þõÞk Au. yks MkwÄe ËuþLkwt Lkk{ hkuþLk fhLkkhk ‘nehku’ fkuý hÌkk Au?

{uËkLk

{nkhÚkeyku rçkr÷ÞzoMkLke h{ík{kt 1000 ÃkkuELxLkku çkúuf ¾u÷kzeyku{kt suLke økýLkk ÚkkÞ Au íku ¼qíkeÞkyu 24 {u¤ðLkkh «Úk{ yu{uåÞkuh ¾u÷kze çkLÞk níkk. ð»koLkk økk¤k çkkË ¼khíkLku yurþÞk fÃkLkk VkELk÷ økeík þuXe : A ð¾ík «kuVuþLk÷ yLku yu{uåÞkuh hkWLz MkwÄe ÷E sðk{kt ¾qçk {kuxwt ÞkuøkËkLk xkEx÷ SíkLkkh økeík þuXeyu 1988Lke yurþÞLk ykÃÞwt níkwt. økuBMk{kt Mkwðýo yLku hsík [tÿf økkuÕV SíÞk níkk, 1989{kt MLkwfh{kt fku{LkðuÕÚk rðþu»k Sð r{Õ¾k®Mk½ : yurþÞk, ÞwhkuÃk yLku MkkiÚke ðÄw 147 çkúuf MkkÚku «Úk{ ÞwyuMk ykuÃkLk økkuÕV{kt ©uc Ëu¾kð yu{uåÞkuh ¾u÷kze çkLÞk níkk. fheLku 2006{kt rðïLkk ©uc 100 çkku®õMkøk ¾u÷kzeykuLke ÞkËe{kt MÚkkLk «kÃík rðsuLÿ®Mk½ : ykur÷ÂBÃkõMk fhLkkh Sð {kMxMko{kt ¼køk ÷uLkkhku økuBMk{kt [tÿf SíkLkkh «Úk{ «Úk{ ¼khíkeÞ økkuÕVh Au. ¼khíkeÞ çkkuõMkh rçkStøk yswoLk yxðk÷ : Lkð ELxhLkuþLk÷ ykur÷ÂBÃkõMk{kt 75 fu.S. xkEx÷ SíkLkkh yswoLku íkksuíkh{kt {ez÷ðuEx fuxuøkhe fktMÞ [tÿf ÃkeSyu xqhLke rðLÄkLk [uÂBÃkÞLkrþÃk yu.ze.ÔÞkMk SíÞku níkku.

SíkeLku RríknkMk håÞku Au, yk yøkkW [uMk ykðwt çknw{kLk fkuE ¼khíkeÞ økkuÕVhu {u¤ÔÞwt LkÚke. rðïLkkÚk ykLktË : 1997Úke rðï{kt 2800 hu®xøMk nkufe {kfo {u¤ðLkkh «Úk{ [kh{kt MÚkkLk {u¤ðLkkh æÞkLk[tË : nkufeLkk òËwøkh æÞkLk[tËu 1928, ykLktËu 2007{kt ðÕzo [uÂBÃkÞLkrþÃk SíÞk çkkË 1932 yLku 1936Lke ykur÷ÂBÃkõMk økuBMk{kt ÃkkAwt òuÞwt s LkÚke, yk ð»kuo Ãký ðÕzo ¼khíkLku Mkwðýo [tÿf yÃkkÔÞk níkk. Võík ¼khík{kt [uÂBÃkÞLkrþÃkLkku íkks {u¤ÔÞku Au. Lknª rðï{kt æÞkLk[tË suðku nkufe ¾u÷kze ÃkuËk ÚkÞku Vqxçkku÷ LkÚke. [wLke økkuMðk{e : [wLke íkhefu «rMkØ Mkwçke{÷ ÷uM÷e õ÷kWzeÞMk : økúux yuLøk÷ku EÂLzÞLk nkufe økkuMðk{e 1956Úke 1964 ðå[u 50 ELxhLkuþLk÷ ¾u÷kze ÷uM÷eyu 1948, 1952 yLku 1960{kt {u[ hBÞk Au. 1962Lke yurþÞLk økuBMk{kt MkwfkLke ¼khíkLku ykur÷ÂBÃkõMk{kt Mkwðýo[tÿf yÃkkÔÞk níkk. íkhefu ¼khíkLku Mkwðýo yLku 1964Lke yurþÞLk ðLkhks ÃkeÕ÷u : ©uc nkufe ¾u÷kze íkuLke økuBMk{kt hsík [tÿf yÃkkÔÞku níkku, 1960Lke fkhrfËeo{kt ËuþLku {kuxwt xkEx÷ rsíkkze þõÞku LkÚke ykur÷ÂBÃkõMk{kt ¼khíkeÞ Vqxçkku÷ xe{Lkwt MkwfkLkeÃkË Ãký ¼khík íkhVÚke 100 økku÷ LkkUÄkÔÞk Au. Mkt¼kéÞwt níkwt. {kuxh hu®Mkøk ¼kE[tøk ¼qíkeÞk : ¼khíku ÃkuËk fhu÷k ©uc Vqxçkku÷ LkkhkÞý fkŠíkfuÞ : 2005{kt VkuBÞwo÷k-1{kt ¼køk

CMYK

÷eÄku íÞkhu íku «Úk{ ¼khíkeÞ çkLÞku níkku, ‘VkMxuMx EÂLzÞLk ELk Ä ðÕzo’ íkhefu òýeíkku LkkhkÞý yu ðLk økúkWLzrÃkõMk yLku ðÕzofÃk ykuV {kuxhMÃkkuxToMk{kt ¼køk ÷E [qõÞku Au. þq®xøk yr¼Lkð rçkLÿk : rçkStøk ykur÷ÂBÃkf økuBMk{kt Mkwðýo SíÞku íÞkhu yk MkËe{kt ykur÷ÂBÃkõMk{kt ÔÞÂõíkøkík yk rMkrØ {u¤ðLkkh «Úk{ ¾u÷kze çkLÞku níkku. hkßÞðÄoLk®Mk½ hkXkuz : 2004Lke yuÚkuLMk ykur÷ÂBÃkõMk{kt hsík[tÿf SíkeLku RríknkMk håÞku níkku. xurLkMk hk{LkkÚkLk r¢rùÞLk : økúkWLz M÷u{Lke Mku{e VkELk÷{kt ÃknkU[Lkkh yuf{kºk ¼khíkeÞ ¾u÷kze, 1960 yLku 1961Lke rðBçkÕzLk{kt yk rMkrØ «kÃík fhLkkh r¢rùÞLku zurðMk fÃk{kt ¼khíkLkwt Lkk{ hkuþLk fÞwO Au. rðsÞ y{]íkhks : rðBçkÕzLk yLku Þw.yuMk. ykuÃkLk{kt MkwtËh Ëu¾kð fhLkkh rðsÞu çku ð¾ík zurðMk fÃk{kt ¼khíkLkwt MkwfkLkeÃkË Mkt¼kéÞwt Au. r÷yuLzhÃkuMk yLku {nuþ ¼qÃkíke : yk çktLkuLke òuzeyu ¼khíkLku ½ýkt xkEx÷ rsíkkzâkt Au. ÃkuMk 1996Lke ykx÷kLxk økuBMkLke zçkÕMk SíÞku níkku yLku fktMÞ [tÿf «kÃík fÞkuo níkku. {nuþu 1977Lke £uL[ ykuÃkLk{kt MkwtËh Ëu¾kð fÞkuo níkku.

MkkrLkÞk r{hÍk : xurLkMk{kt yLkuf r¾íkkçk SíkLkkhe MkkrLkÞk Ëuþ™e «Úk{ {rn÷k ¾u÷kze Au. {rn÷k xurLkMkLkk ðÕzo hu®Lføk{kt yÔð÷ MÚkkLku hneLku ËuþLkwt Lkk{ Wòøkh fÞwO Au. ðuEx r÷®^xøk fLkko{ {Õ÷uïhe : 2000Lke rMkzLke ykur÷ÂBÃkf økuBMk{kt 69 fu.S. fuxuøkhe{kt fktMÞ [tÿf SíÞku íÞkhu ykðe rMkrØ «kÃík fhLkkhe «Úk{ ¼khíkeÞ {rn÷k çkLke níke. WÃkhktík ðÕzo [uÂBÃkÞLkrþÃk{kt Ãký Sík nktMk÷ fhe Au. fwMíke fu.ze. òÄð : 1952{kt nu÷rMkLfe ykur÷ÂBÃkf økuBMk{kt 57 fu.S. fuxuøkhe{kt fktMÞ[tÿf «kÃík fhLkkh òÄðLku ®sËøke{kt õÞkhuÞ {kLkÃkkLk {éÞwt Lknkuíkwt.

Mkwþe÷fw{kh : íkksuíkh{kt rðïrðsuíkk çkLkLkkh Mkwþe÷fw{khu rçkStøk ykur÷ÂBÃkõMk økuBMk{kt 66 fu.S. ÷kExðuEx fuxuøkhe{kt fktMÞ [tÿf SíÞku níkku.