Coffeeshop ‘t Experimentje

HET GROTE KWARTETTEN IS BEGONNEN…

Volgend jaar moet het experiment Gesloten Coffeeshopketen echt van start gaan. De redactie van Highlife volgt de ontwikkelingen rondom het experiment op de voet en doet hiervan verslag in de serie ’t Experimentje. De eigenaar en het personeel van ’t Experimentje moeten zich voorbereiden op het wietexperiment. En dat heeft heel wat voeten in de aarde. Van achterdeurwiet naar experimentwiet, en nog veel meer. Voor de goede orde; dit is een fictieve coffeeshop. Maar de problemen waartegen de eigenaar en zijn team oplopen zijn reëel.

Het waren vooral spannende weken voor mijn collega’s in Amsterdam, maar de kogel is door de kerk. Amsterdam-Oost gaat met 10 coffeeshops meedoen aan het wietexperiment. Dat betekent dat er - zoals het er nu naar uitziet – in totaal 90 coffeeshops mee zullen doen. Er is namelijk de afgelopen maand ook nog een tweede coffeeshop geopend in Voorne aan Zee (voorheen: Hellevoetsluis) en de gemeente Tilburg heeft besloten om twee extra vergunningen vrij te geven. Twee aspirant-exploitanten zijn na een zeer uitgebreide selectie aangewezen om de procedure verder te doorlopen en benodigde papierwinkel aan te leveren. De Tilburgse burgemeester hoopt dat dit tot een betere spreiding van consumenten over de stad leidt.

Verzorgingsgebied

Als je trouwens verder inzoomt op het verzorgingsgebied van coffeeshops in de experimentgemeenten dan zie je enorme verschillen. Uitgaande van het aantal inwoners in een gemeente is het aantal coffeeshops in sommige experimentgemeenten bedroevend laag (Almere, Zaanstad, Heerlen en Voorne aan Zee) terwijl er in andere gemeenten relatief veel coffeeshops zijn (Maastricht, Nijmegen, Amsterdam-Oost). In werkelijkheid is het verzorgingsgebied van een coffeeshop natuurlijk vele malen groter. Er zijn nog steeds heel veel gemeenten zonder coffeeshops. Dus de blowers uit die gemeenten komen ook bij ons (als ze geen illegaal adresje hebben).

Geen vast gegeven

Het aantal coffeeshops is bovendien geen vast gegeven. Er kan natuurlijk altijd iets gebeuren waardoor een shop (tijdelijk) dicht moet. Voor het experiment kan dat een dingetje zijn. Zeker als het een coffeeshop is in een gemeente waar relatief weinig coffee- shops zijn. Dan valt er meteen een flink gat. Dat heeft niet alleen gevolgen voor de cannabismarkt in die gemeente, maar ook voor de telers die aan de betreffende coffeeshop leveren. In die zin is het geruststellend dat alle experimentgemeenten nu in ieder geval twee coffeeshops hebben. Als er dan eentje onverhoopt wordt gesloten, dan kan die gemeente in ieder geval nog steeds blijven meedoen aan het wietexperiment. In dat kader heb ik een ongevraagd advies voor de burgemeesters van Voorne aan Zee en Heerlen: In het belang van het experiment is het misschien wijs om de komende jaren af en toe een oogje dicht te knijpen of voor de zekerheid nog een vergunning vrij te geven.

Project C

Voor de telers is het ook belangrijk dat er wat dat betreft niet te veel grote veranderingen meer komen. Zij worden al op allerlei manieren uitgedaagd en de belangen zijn enorm. Dat blijkt maar weer uit rechtszaak rondom het telerscollectief Project C. Je weet wel, die Brabantse advocaat, huisarts en politicus die maandenlang het nieuws domineerden, omdat zij ervan overtuigd waren dat zij grote kans maakten om als legale teler mee te mogen doen aan het wietexperiment. De gemeente Etten-Leur gaf echter een negatief advies over de locatie gaf op basis van een ‘groot onveiligheidgevoel’ en ‘onrust’ onder de omwonenden. De ministeries van Volksgezondheid en Justitie en Veiligheid sloten Project C daarom uit van de verdere procedure waardoor zij niet aan de loting mee mochten meedoen. De mannen zijn hiertegen in verweer gegaan en hebben op 30 juni gelijk gekregen van de rechtbank Zeeland-West-Brabant. Die oordeelt dat er procedurele fouten zijn gemaakt. Het veiligheidsgevoel van omwonenden had nooit doorslaggevend mogen zijn in de beoordeling van de plannen. Bovendien is later gebleken dat sommige telers die wel zijn ingeloot ook nog een andere locatie hebben moeten zoeken. Dit betekent overigens niet dat de mannen van Project C nog mee kunnen doen. De loting heeft immers al plaatsgevonden. De heren nemen geen genoegen met de vergoeding van de proceskosten. Zij willen ruimschoots gecompenseerd worden voor de duizenden uren aan vergeefs werk die zij hebben geïnvesteerd. Zij schatten de potentiële winstderving op 89 miljoen euro.

Genoeg wiet en hasj?

Ik denk trouwens niet dat er op korte termijn nog telers bij gaan komen. Tenzij er eentje afvalt. Dat blijkt ook uit de reactie van het programmateam van het ministerie dat zich bezighoudt met het wietexperiment op de brief van mijn collega’s die ik vorige keer noemde. In die brief uitten zij hun zorgen over de berekening van de hoeveelheid wiet en hasj die nodig is om de coffeeshops in de experimentgemeenten te bevoorraden. Zij meenden dat er meer telers aangewezen zouden moeten worden nu ook Amsterdam met een deelgemeente meedoet. Zij riepen het programmateam daarom op om de benodigde hoeveelheid wiet en hasj opnieuw te inventariseren. De eerdere inventarisatie stamde uit 2021. Toen zouden er nog 79 coffeeshops meedoen, inmiddels dus 11 meer. Het programmateam liet mijn collega’s weten dat zij vooralsnog geen aanleiding zien om meer dan tien telers aan te wijzen. Zij houden de voortgang van de telers via het track & trace systeem naar eigen zeggen nauwlettend in de gaten en beoordelen zo of de productiehoeveelheid aansluit bij de cannabis die de coffeeshops in de experimentgemeenten nodig hebben. Inmiddels heeft er een nieuwe inventarisatie plaatsgevonden. Ik heb begrepen dat tweederde van mijn collega’s zijn cijfers heeft doorgegeven. Je kon dat anoniem doen. Laten we hopen dat iedereen eerlijk is geweest over zijn omzet. Anders klopt er straks nog niks van.

Aanloopfase

Het ziet ernaar uit dat mijn collega’s in Breda en Tilburg zich langzaam maar zeker kunnen opmaken voor een nieuw assortiment cannabisproducten en de bijbehorende organisatieperikelen. De aanloopfase in Breda en Tilburg kan starten als tenminste drie kwekerijen er klaar voor zijn. In twee legale wietteeltbedrijven staan de ‘dames’ nu daadwerkelijk binnen. Ik heb de indruk dat een aantal andere telers ook grote vorderingen maakt. De track & trace en beveiligingssystemen worden volop getest en er wordt hard gewerkt aan werkbare oplossingen voor de laatste losse eindjes. Met name het beveiligde transport van de kwekerijen naar de coffeeshops moet nog even goed in de verf worden gezet. Ook heb ik zelf met verschillende telers om tafel gezeten om mijn wensen kenbaar te maken en begrijp ik van collega’s dat zij eveneens benaderd zijn. Iedereen wil natuurlijk het beste assortiment in zijn winkel hebben. Ik hoor overal om mij heen dat er afspraken met telers worden gemaakt over exclusieve deals. Het grote kwartetten is begonnen….

Onderzoek