Cannabinoïden in chocolade

Door: : Jan Sennema

Chocolade is ons meest populaire troostvoedsel, en een van de weinige producten waarvan juist in tijden van crisis de consumptie stijgt. Maar chocolade is veel meer dan alleen zondig genieten; een nog steeds groeiend aantal onderzoeken bewijst dat chocola zo rijk is aan waardevolle voedingsstoffen dat het de kwali catie Super Food verdient. Opmerkelijk is dat in chocolade en cannabis dezelfde twee belangrijke cannabinoïden voorkomen.

Crisis of niet, er wordt geen chocolaatje minder om gegeten. Integendeel. Het afgelopen jaar meldde chocoladegigant Cadbury’s een winstgroei van 30 procent, en ook de Zwitserse luxemerken noteerden positieve cijfers. Een woordvoerder van Nestlé had een verklaring voor die opvallende groei: “Nu mensen niet zo snel meer een nieuwe tv of auto kopen, eten ze makkelijker een extra stukje chocolade.” Maar er verschijnen donkere wolken aan het chocoladefront. De productie van cacaobonen is het afgelopen jaar wereldwijd met 5,5 procent gedaald, terwijl de prijs van cacaobonen met 44 procent is gestegen, een prijsstijging waar

de cacaoboeren in Zuid-Amerika, Azië en Afrika niets van terugzien. Als deze trend doorzet gaat een ordinaire reep chocola volgens bronnen in de chocolade-industrie binnenkort tien euro kosten, terwijl het bruine goud volgens sommige deskundigen over een paar jaar net zo duur is als kaviaar. Die prijsstijging komt voor een groot deel voor rekening van de beruchte hedgefunds, die er niet voor terugdeinzen belangrijke voedingsproducten op grote schaal in te kopen en in afwachting van prijsstijgingen op de wereldmarkt vast te houden.

Menstruatie

Uit diverse onderzoeken blijkt dat 15 procent van de mannen en 40 procent van de vrouwen regelmatig wordt geplaagd door een onweerstaanbaar verlangen naar chocola. De populariteit van chocolade zou volgens onderzoekers te maken kunnen heb-

ben met magnesium, waarvan chocola grote hoeveelheden bevat. Maar liefst 80 procent van de Amerikaanse bevolking heeft een structureel tekort aan magnesium, en het nuttigen van chocola zou dus een vorm van zelfmedicatie kunnen zijn. De wetenschap is er nog niet uit waarom chocolade vooral op vrouwen zo’n sterke aantrekkingskracht uitoefent. Er zijn aanwijzingen dat het te maken heeft met de menstruatiecyclus; volgens een onderzoek is het verlangen naar chocolade bij 91 procent van de vrouwen het sterkst tussen de ovulatie en het begin van de menstruatie.

Voedsel van de goden

Een enquête van Cadbury’s wees uit dat de meeste vrouwen chocolade voor een gelukkig leven belangrijker vinden dan seks. Uit een ander poll bleek dat vrouwen chocolade prefereren boven wijn en dure make

up artikelen, terwijl een op de vijf vrouwen liever afstand doet van seks dan van chocolade. De liefde voor chocolade is niets nieuws; al 3000 jaar geleden werd het door de Azteken en andere Midden-Amerikaanse indianenvolkeren beschouwd als het voedsel van de goden, een kwali catie die let-

Een enquête van Cadbury’s wees uit dat de meeste vrouwen chocolade voor een gelukkig leven belangrijker vinden dan seks.

terlijk in het Latijn is terug te vinden in de wetenschappelijke naam van de chocoladeboom: Theobroma cacao. Toen de Spaanse veroveraars in de 15e eeuw vol verwachting de schatkamers van Azteken keizer Montezuma openden, troffen zij daar niet de verhoopte goudschat aan, maar 960 miljoen cacaobonen. De Azteken brouwden van de bonen een chocoladedrank die ze met vanille, peper en piment op smaak brachten en nuttigden tijdens religieuze rituelen. Ook de Spanjaarden lieten zich de chocola goed smaken. “De goddelijke drank zorgt voor weerstand en bestrijdt vermoeidheid. Met een beker van deze kostelijke drank kan een man een hele dag lopen zonder eten”, noteerde de Spaanse conquistador

Hernán Cortés in 1519. Eind 16e eeuw waren cacaobonen een succesvol product van de Spaanse handelsvloot. De hertog van Alva, die in 1567 namens de Spaanse koning Nederland kwam besturen, liet onze voorouders kennismaken met de geneugten van chocola.

Het rijkelijk in chocolade aanwezige theobromine is in gebruik als medicijn bij vaatvernauwing en werkt beter tegen hoest dan codeïne..

Medicijn

Kort na z’n introductie in Europa werd chocolade behalve als een genotmiddel beschouwd als een medicijn dat allerlei kwaaltjes kon genezen. En hoewel we in deze tijd van massale zwaarlijvigheid chocolade vooral als een zoete zonde beschouwen, bewijst een groeiend aantal onderzoeken dat onze voorouders het bij het rechte eind hadden. Chocolade beschikt inderdaad over bijzondere en in vele onderzoeken bewezen medicinale eigenschappen. Zo is het rijkelijk in chocolade aanwezige theobromine in gebruik als medicijn bij vaatvernauwing en werkt het beter tegen hoest dan codeïne. Ook belangrijk zijn de vele avonoïden die de cacaoboon rijk is. Flavonoïden spelen een belangrijke rol in de stofwisseling van planten, ze dienen als groeiregulatoren en beschermen de plant tegen ultraviolet licht, oxidatie en hitte. Bij consumptie werken avonoïden als

krachtige anti-oxidanten, die de veroudering tegengaan. Als bron van anti-oxidanten kent de cacaoboon z’n weerga niet. Bewezen is dat chocolade ook zorgt voor een lagere bloeddruk, hart en bloedvaten versterkt en de bloedtoevoer naar de hersens vergroot. In de laboratoria van Mars – bekend van de gelijknamige kleffe snackreep – wordt al gewerkt aan een chocoladesoort die helpt bij hartziekten. Maar chocolade bevat nog veel meer goodies. Met zo’n 300 verschillende inhoudsstoffen overtreft Theobroma cacao zelfs dat andere super food, Cannabis sativa. Rauwe chocolade, of raw chocolate, is de laatste jaren populair geworden onder gezondheidsfreaks. Rauwe chocolade werkt volgens enthousiaste gebruikers stimulerend en zorgt voor concentratie, mentale helderheid en zou zelfs helpen bij het afvallen. In Amsterdam organiseert de Chocolate Club maandelijks party’s waarop feestgangers rauwe chocolade eten en beweren daar net zo high van te worden als van XTC. Die bewering is zo gek nog niet, als je bedenkt dat rauwe chocolade behalve kleine hoeveelheden cafeïne het eveneens stimulerende theobromine bevat. Ook zit de natuurlijke lovedrug tryptofaan er in, dat in de hersens wordt omgezet in serotonine, verantwoordelijk voor het extatische gevoel dat je van XTC. Als tryptofaan chocolades ecstacy is, dan is phenylethylamine chocolades speed. Deze stof is nauw verwant aan amfetamine, en stimuleert gevoelens van opwinding en aantrekkingskracht. Hoewel al deze stoffen in geringe hoeveelheden aanwezig zijn in chocola, wordt aangenomen dat de combinatie ervan voor een synergetisch effect zorgt.

Chocolade-cannabinoïdes

En dan zijn er nog de chocolade-cannabinoïdes. Anandamide is een endo-cannabinoïde, een van nature in de hersens aanwezige cannabinoïde die sterk lijkt op THC. Zowel THC als anandamide zorgen ervoor dat de hersens dopamine aanmaken, een neurotransmitter die je het prettige gevoel geeft

dat we met high zijn associëren. Anandamide breekt echter zeer snel af. Gelukkig vult chocola de voorraad van nature aanwezige anandamide niet alleen aan, maar bevat het ook twee stoffen die de afbraak ervan tegengaan, N-oleolethanolamine en N-linoleoylethanolamine. Hoewel de anandamide in chocola helpt je lekker te voelen, is het effect niet hetzelfde als dat van THC in cannabis. Om dezelfde soort high te krijgen als van wiet zou je zo’n 12 kilo chocola moeten eten. Een tweede chocolade-endocannabinoïde is PEA (palmitoylethanolamide), dat onder andere werkzaam is als lichaamseigen ontstekingsremmer en pijnbestrijder. De stof is het werkzame bestanddeel van Normast, een vrij verkrijgbare pijnbestrijder waarmee opzienbarende successen worden geboekt in de bestrijding van chronische pijn. Volgens de Nederlandse chocoladepionier Peter Langelaar bevat rauwe chocolade, in ieder geval die van Choco Nature, zoveel PEA dat het zeer geschikt is om Normast te vervangen, en dat tegen lagere kosten.

Schimmels

Rauwe chocolade is nauwelijks te vergelijken met de chocoladeproducten zoals je die in de supermarkt vindt. 99 procent van alle chocoladeproducten heeft net zoveel met chocolade te maken als henneplollies met cannabis. Bij de traditionele productieprocessen wordt de cacaoboon tot hoge temperaturen verhit, waarbij het leeuwendeel van de waardevolle bestanddelen verloren gaat en er zelfs schadelijke stoffen ontstaan. Bovendien is de meeste chocolade sterk aangelengd met smaak-, geur- en vulstoffen, waaronder melk en grote hoeveelheden suiker. Helaas biedt ook het label raw chocolate geen garanties, waardoor het voor de consument lastig is te bepalen of hij ook werkelijk de kwaliteit krijgt waar hij naar op zoek is. De prijzen lopen sterk uiteen. Rauwe chocolade wordt aangeboden als halffabrikaatvorm, zoals (on) gepelde bonen, granulaat (nibs), tot brokken geperst granulaat (ook wel ‘likeur’ genoemd), en als poeder. Dan zijn er nog de klassieke chocoladeproducten zoals repen en bonbons. De prijzen lopen sterk uiteen; zo ligt de prijs voor rauwe bonen tussen de 20 en 60 euro per kilo, terwijl bonbons of repen omgerekend makkelijk meer dan 200 euro per kilo kosten.

Fair Trade

Die grote keus maakt het voor de consument helaas niet eenvoudig door de chocoladebomen het bos nog te zien. Ook al beschikt het product over een Fair Trade of CCOF certi caat voor organische landbouw, dan wil dat nog niet zeggen dat er bij de verschillende productiestappen geen hitte is gebruikt. Alle temperaturen boven de 31°C (volgens anderen 40°C) zorgen voor een signi cante afname van het aandeel werkzame stoffen. Toch dient de traditionele verhitting ook een nuttig doel, het zorgt er namelijk voor dat schimmels, bacteriën en parasieten worden gedood. Een punt waar makers van rauwe chocolademakers geen woord aan vuil maken.

Choco-Bono

Sinds chocolades faam als super food is gevestigd zijn steeds meer ondernemers op de rauwe chocoladetrein gesprongen. Op een snel vol rakende markt moet je je natuurlijk onderscheiden van de concurrentie. Alle moderne marketingtrucs worden daarbij uit de kast getrokken. Menig bedrijf pro leert zich als idealistisch en schermt met het Fair Trade keurmerk. Anderen kiezen het spirituele pad. De chocolademakers van Sacred Chocolate bijvoorbeeld presenteren zichzelf in videoclips als een soort choco-Bono’s. Het bedrijf bejubelt z’n producten als ‘een gebed en een sacrament, de steen der wijzen van de chocolade’. Maak daar maar eens chocola van! Een andere onderneming, Choco Nature, probeert klanten in een soort multilevelsysteem als wederverkoper aan zich te binden. Deze Canadese chocoladeproducent claimt processen te hebben ontwikkeld waarmee alle stappen in het fabricageproces koud kunnen worden uitgevoerd, waardoor Choco Nature producten drie maal zoveel avonoïden zouden bevatten dan enig ander rauwe chocoladeproduct. Bovendien beschikt het bedrijf over een gepatenteerde methode om haar producten zonder verhitting van parasieten en schimmels te ontdoen.

De bewijzen dat chocolade over medicinale kwaliteiten beschikt zijn zo overvloedig dat de slogan ‘snoep jezelf gezond met chocolade’ niet misplaatst lijkt voor het natuurproduct. Maak alleen niet de fout je hond, kat of paard te trakteren op een reep chocola. Een reep pure chocolade van 200 gram is voldoende om een labrador te doden.

Bijna oogstrijpe peulen van de chocoladeboom.

Zelf kweken?

Anders dan cannabis is de meerjarige en traag groeiende chocoladeboom in ons land niet rendabel te kweken. Mochten de sombere verwachtingen van de chocolade-industrie uitkomen, dan hoeven we er dus niet op te rekenen dat we zelfvoorzienend kunnen worden. Voor mannen is het enige lichtpuntje in dit rampscenario dat vrouwen bij gebrek aan chocolade meer tijd aan hun op één na favoriete bezigheid zullen besteden...