ESPERIMENTUAK
Lehen Hezkuntzako 3. zikloko ikasleak
San Martin Herri Eskola - ERREZIL
1.
Produktuen PHa neurtu *Osagaiak -Saiodiak -Amoniako -Ura -Aguafurtea -Ph-a neurtzeko tirak -Txistua
*Prozedura -Saiodiak, Coca-Cola, amoniako, uda, ozpina eta Pilax saiodi desberdinetan bota. -Tira bat hartu eta saiodietan sartu ditugu.
*Behaketa: Papertxo txikiak saiodietara sartu genituen eta papertxoak kolorez kanbiatu ziren. Aguafuertean sartutako tirak gorri kolorea hartu zuen azidoa zelako. Uretan sartutako tirak berde kolorea hartu zuen, neutroa delako. Amoniakoan sartutako tirak, urdin-morexka kolorea hartu zuen basea delako. *Ondorioa: Ph-ko koloreak artu ditute papertxo txikiak.
*Argazkiak:
2.-
Azido eta baseen nahasketa *Osagaiak:
-Pizgailua -Basoa -Kandela -Basea (Bikarbonato sodikoa) -Azidoa (Ozpina)
*Prozedura: -Kandela urtu eta baso barrenean itsatsi. -Sua piztu. -Inbutu batekin bikarbonatoa bota. -Inbutuarekin ozpina bota.
*Behaketa: Lehenengo, piztutako kandela bat baso batean jarri dugu. Ondoren binagrea bota diogu. Gero bikarbonatoa bota diogu. Bikarbonatoa bota diogunen, aparra atera da eta basoa gainezka hasi da.
*Ondorioa: Nahasketak, dioxido karbonikoa sortu duelako itzali da kandela.
*Argazkiak:
3.
Coca-Cola eta dentsitatea * Osagaiak: -Coca-Cola light lata
* Prozedura: - Bi latak ontzi barrura bota ditugu.
- Coca-Cola arrunta lata -Ontzi handi bat urez beteta *Behaketa: Coca-Cola light ur gainean geratzen da eta Coca-Cola normala ur azpian geratu da.
*Ondorioa: Coca-cola lightek azukre gutxiago duelako goian geratu da eta coca-cola normala ondoratu egin da azukre gehiago duelako.
* Argazkiak:
4.
Arrautza saltarina * OSAGAIAK: -Arrautza
* PROZEDURA:
-Ozpina
- Potoa ozpinez bete arrautza estalita geratzeko moduan.
-Poto bat
- Arrautza poliki-poliki potora sartu eta tapa itxi.
*Behaketa: Lehenengo baso batera ozpina bota dugu. Gero arrautza bota dugu baso berdinera. Burbujak ateratzen zaizkio arrautzari eta gainazala desegin egin zaio (2 egun).
*Ondorioa: Pelota bat bezala boteka hasi da eta azkenean puskatu egin da azal biguina zuelako.
*Argazkiak:
5.
Coca Cola eta esnea * Osagaiak:
*Prozedura:
-Coca-Cola
-Lehenengo Coca-Cola potera bota genituen.
-Esnea
-Hiru kutxarilkada esne bota genituen potera.
-Potoa
*Behaketa: Esnea bota dugunean nahastu egin da Coca Cola-rekin Bigarren egunean, alde batetik ura genuen eta bestetik beste gai guztiak ontziaren barrenean. *Ondorioa:
*Argazkiak:
6. Koloreetako dorrea *Osagaiak: - Eztia - Ura - Janariaren kolorantea
*Prozedura: -Ura eta alkoholari janariaren kolorantea bota diegu. -Kontu haundiz bota ditugu produktu guztiak probeta barrura, beraien artean nahas ez daitezen saiatuz.
- Olioa -Glizerina likidoa -Alkohola -Inbutua *Behaketa: Alkohola, ura, glizerina likidoa, esne kondentsatua eta olioa probeta batera bota ditugu.
*Ondorioa Substantziak ez dira nahastu eta ileran jarri dira, dentsitate gehien duenetik gutxien duenera.
*Argazkiak:
7.
Kolore nahasketa. *Osagaiak
*Prozedura
-Platera
-Platerere esnea bota .
-Esnea
-Hiru kolorante desberdin bota ditugu eta , bakoitzetik lau tanta.
-Janari kolorantea -Jaboia
-Jaboia bota dugu kolorante gainera.
*Behaketa: Kolore guztiak nahastu dira.
*Ondorioa: Jaboiarekin kolorantea irristatu egiten da, orduan koloreak nahasi egin dira. Esneak grasa duelako eta jaboiak grasa zabaldu egiten duelako.
*Argazkiak:
8.
Pa単alen polimeroak * OSAGAIAK:
* PROZEDURA:
- Painala
- Pa単ala ireki
-Ura
- Pa単al barruko kotoia ontzi batera sartu bi edo hiru pilekin batera eta tapa itxi. - Potoa astindu, hautsa irten arte. - Tapa ireki, kotoia erretiratu eta geratu den hautsa baso batera bota. - Basora ur pittin bat bota.
*Behaketa: Polimeroa eta ura baso batera bota ditugu. Nahastutakoan gelatina moduko bat bihurtzen hasi da.
*Ondorioa: Polimeroak ura xurgatu du eta gelatina bihurtu da.
*Argazkiak:
9. Botila gosetia * Osagaiak: -Botila -Arrautza egosia -Poxpoloak -Sua
*Prozedura: -Arrauta zuritu. -Sartu hiru poxpolo arrautza egosiaren mutur batean. -Poxpoloei sua eman eta botilara sartu. -Arrautza botilaren muturrean jarri, poxpoloak botila barruan daudelarik.
*Behaketa: Hasieran arrautza ez zen botila barrura sartzen, suak aire beroa ematen ziolako eta horregatik ez zion sartzen uzten eta sua itzali zenean aire hotza zegoenez, orduan sartzen utzi zion.
*Ondorioa: Aire hotzak beroak baino leku gutxiago behar du. Horregatik aireak, hoztutzen denean, barrura tiratzen du arrautza.
*Argazkia:
10. Igotzen den ura * Osagaiak:
* Prozedura:
-Ura
-Platerean kandela itsatsi.
-Boteila
-Urari kolorantea nahastu.
-Platera
-Platerera ura bota kontu handiz.
-Kandela
-Kandelari sua eman.
-Janariaren kolorantea
-Boteila jarri kandelaren gainean.
*Behaketa: Lehenengo urari kolorante pixka bat bota diogu eta plater batean hustu dugu. Kandela bat piztu dugu. Botila uraren maila arte jaitsi dugu eta ura botila barrura sartu dela ikusi dugu.
*Ondorioa: Kandela botilarekin estali dugunean, kandela itzali egin da oxigenorik gabe gelditu delako eta ura botila barrura sartu da, aire hotzak tira diolako.
*Argazkiak:
11. Bizitza duen eskularrua * OSAGAIAK:
* PROZEDURA:
-Urez betetako ontzi bat
- Plastikozko botila goitik eta behetik moztu.
-Plastikozko botila bat
- Gomazko eskularrua botilaren mutur batean sartu.
-Gomazko eskularrua
- Botila uretan sartu.
*Behaketa: Botila uretan sartu dugunean eskularrua puztu egin da.
*Ondorioa: Botila uretan sartutakoan botila barruan gelditu zen airea gora joan da eta eskularrua puztu egin du.
*Argazkiak:
12. Hustutzen ez den globoa * OSAGAIAK:
* PROZEDURA:
-Globoa
- Globoa botilaren muturrean kateatu, barrura sartuta
-Plastikozko botila bat
- Botilari, behe aldean, zulo txiki bat egin. -Globoa puztu botilaren zuloa estali gabe. - Putz egindakoan, zuloa estali.
*Behaketa Globoa ezin genuen puztu zuloa tapatuta zegoen bitartean. Zuloa askatu dugunean globoa puztu egin da. Zuloa tapatu dugunean, globoa ez da hustu.
*Ondorioa: Hasieran ezin genuen globoa puztu botila barruko aireak ezin zuelako kanpora irten. Globoa ez zen husten aireak ezin zuelako sartu botila barrura.
*Argazkiak: