printing just a way of
1
Stageverslag: module 1 Sanne Van Oudendijck p. 2 p. 2 p. 2-3 p. 3 p. 3 p. 4-6 p. 6-7 p. 7 p. 8-10 p. 10-14 p. 14 • • • • • • • • • • •
inleiding orderbegeleider offerte ordervoorbereider planning prepress controle ctp drukkerij afwerking slot
Momenteel volg ik een opleiding drukvoorbereiding bij VDAB Turnhout. Als vervolg op de eerste module was eind augustus 2012 een kijkstage gepland. Hiervoor kon ik terecht bij Albe De Coker in Hoboken, een vellen offsetdrukkerij met zo’n 120 medewerkers. Kristof het hoofd van de prepress en tevens mijn stage begeleider voor die week gaf me bij aankomst meteen een rondleiding door het toch best wel grote bedrijf. Heel veel nieuwe informatie in een even nieuwe omgeving kwam mijn kant uit. Hieronder vinden jullie een overzicht van de verschillende diensten binnen de drukkerij en mijn bevindingen van die week.
• orderbegeleider De orderbegeleider heeft als hoofdtaak het contact met de klant onderhouden. Hij belt en mailt met de klanten over prijzen, vorderingen en eventuele problemen. Bij het ontvangen van een bestelling wordt er hier een bestandscontrole-map ingevuld, een kopie van de bestelbon in de map gestoken en doorgegeven aan de prepress. Ook informatie omtrent het ontvangen van de bestanden (CD/DVD, email of FTP) wordt aan de prepress bezorgd. Deze moet nu
2
eerst en vooral de bestanden controleren op fouten. Wanneer de prepress een geripte proef heeft opgesteld moet de orderbegeleider deze zo snel mogelijk aan de klant bezorgen ter goedkeuring. Bij een ‘goed voor druk’ geeft de orderbegeleider dit asap door aan de prepress afdeling en de planning.
• offerte Een aparte groep mensen staat in voor de prijsberekeningen.
• ordervoorbereider Wanneer de bestandscontrolemap is gecontroleerd door een prepress medewerker, wordt er in de ordervoorbereiding een order opgestart in CERM. CERM is een management informatiesysteem dat een JDF stuurt naar Apogee Prepress. Deze maakt automatisch een statisch plan aan dat informatie bevat als: ordernummer, jobomschrijving, klantgegevens, aantal pagina’s (runlist), de juiste pers, drukkleurenbeleid, afwerkingswijze, papierformaat, afgewerkt formaat ... Het is dan ook belangrijk dat alle informatie gekend én correct is voor het aanmaken van een order in CERM. Albe De Coker is een van de eerste drukkerijen die JDF invoerden in België en ze zijn er terecht trots op. Automatiseren heeft dan ook vele voordelen.
ress prep
ress prep
Zij zorgen steeds voor een correcte offerte die de orderbegeleider dan weer voorlegt aan de klant.
Voor dat JDF was ingevoerd, deed de prepress twee uur over het voortraject, nu is dat een uur minder. Daarbij komt nog dat er minder fouten worden gemaakt als de job goed is ingegeven in CERM. Verder staat de ordervoorbereider voornamelijk in voor communicatie over technische zaken. Hier wordt beslist of er al dan niet creeping wordt toegepast, extra wit moet worden voorzien, extern of intern word afgewerkt ... Hij/zij is verantwoordelijk voor het bestellen van het correcte papier, correspondentie met boekbinders of andere aanverwante bedrijven. Het is dan ook hun taak de prepress te voorzien van de juiste informatie
• planning In de drukkerij wordt er naar strakke deadlines gewerkt wat planning tot een aparte en belangrijke taak maakt. Deze wordt dan ook nauwkeurig bijgehouden in een speciaal programma.
3
orderbegeleiding Mathias
• prepress In de prepress worden inkomende PDF’s eerst en vooral gecontroleerd door de automatische PitStop server, de specificaties worden vergeleken met de bestelbon en de bestandscontrole-map word ingevuld. Indien de specificaties van de PDF’s afwijken van de bestelbon of wanneer PitStop fouten ontdekt, worden deze fouten doorgeven aan de orderbegeleider. In beide gevallen moet de prepress-operator wachten op respons van de klant vooraleer de bestanden door te geven aan de ordervoorbereider. Alvorens de impositie te starten wordt er een geripte proef gemaakt in Apogee, deze word in PDF of printvorm aan de klant bezorgd als contractproef. Door dit voor de impositie te doen bespaard men tijd bij eventuele fouten in het bestand. Ter controle wordt er ook steeds een geripte proef bij in de werkmap gestoken.
4
ordervoorbereiding
Dennis
Eens dit alles inorde en goedgekeurd kan de impositie beginnen. Hier heeft Preps zo goed als volledig plaats moeten ruimen voor Apogee Impose. In plaats van voorgedefiniëerde templates te gebruiken, maakt Apogee Impose gebruik van de ingegeven informatie om het optimale inslagschema voor te stellen. In het programma zijn bijna honderd vouwschema’s ingevoerd. De schema’s geven weer hoe de pagina’s zich tegenover elkaar bevinden. De exacte formaten worden automatisch aangepast naargelang de paginagrootte en afwerkwijze. Via het tabblad product in Apogee kom je in de productweergave. Dit is een grafische voorstelling van het
aangemaakte inslagschema, waar nog heel eenvoudig wijzegingen kunnen worden in aangebracht. In het controlebeeld kunnen bovendien alle gegevens in een vergrote versie worden nagekeken. Er is onderandere een lineaal/meetfunctie ter handen om afstanden na te meten. Hulptekens worden standaard door een border aangebracht enkel de kleurcontrolestrook moet soms apart worden geplaatst. Deze moet best onderaan of in het midden komen, zodat het elektrisch oog van de persen deze goed kan lezen. Ook moet er op alle vellen drukvrije corridors (minstens één in het midden) van 14 mm worden voorzien
5
voor de vellenafremmers van de pers.
kwam ik toch tot een vergelijkbaar resultaat.
Door het grote automatisme is de meeste informatie op voorhand al ingegeven en rest het de prepress medewerker voornamelijk alle specificaties na te kijken. Echter is dit niet een minder belangrijke taak en is oplettendheid en een kennis van zaken een must om fouten te vermijden. Er wordt ook steeds een impositieproef gevouwen die mee in de werkmap gaat ter informatie voor de afwerking.
Soms worden er in de prepress ook bestanden van nul opgemaakt in Indesign. Hoewel dit zelden voorkomt moeten er wel regelmatig nog kapvormen worden opgemaakt in illustrator.
De voorbije week heb ik uiteraard de meeste tijd doorgebracht op de prepress afdeling zelf. Ik mocht meekijken met Dennis en Mathias die voornamelijk instonden voor de impositie. Na verloop van tijd mocht ik ook zelf enkele jobs maken. Wat uiteraard nog vrij stroef verliep, maar met enkele tips
6
• controle Voor de orderbonnen worden doorgegeven aan de ctp voert het hoofd van de drukkerij nog een grondige controle uit om eventuele fouten terug te sturen of aan te passen. De meeste aandacht gaat uit naar de berekende inschiet. De inschiet is het aantal extra vellen dat zal nodig zijn om drukmachines en afwerkmachines af te stellen. Deze wordt berekend door CERM maar is niet altijd correct.
• ctp
belichter
Verder houd hij de planning nauw in de gaten. Pas wanneer het juiste papier klaar staat aan de pers en de platen zijn belicht kan er gedrukt worden. Via Logo Tronics, een software programma kan hij in de gaten houden wat er in de drukkerij gebeurt: Welke persen draaien, wie ze bedient, aan welke job ze bezig zijn, wanneer een onderhoud of problemen hebben plaats gevonden, hoeveel insteltijd er nodig was en hoelang ze hebben gedrukt aan een job. Maar ook kan hij hiermee controleren of de juiste inktprofielen zijn doorgestuurd vanuit de prepress.
Op de ctp afdeling staan twee Agfa 85H Elantrix belichters, die bij veel werk simultaan draaien om de persen in de drukkerij te voorzien van de nodige platen. (Dat betekend ongeveer 80 platen per uur.) Wanneer een nieuwe job binnenkomt bij Audri de ctp-operator kijkt hij altijd eerst in de planning, om dringende jobs te onderscheiden. De jobnummer wordt vervolgens opgezocht in de computer en verzonden naar een belichter. De machines hebben ieder vier inlegschuiven van 66 platen en de tussenvellen worden automatisch verwijdert. De Afgewerkte platen (altijd positieve platen van 1060 x 795) worden in volgorde op een kar gezet. De info die van belang is voor de drukker word aangevinkt op een grote bon die rond de platen wordt gevouwen. Deze kar wordt bij de desbetreffende pers gezet. Nu rest de ctp-operator enkel nog de taak om de job af te punten, om te verwittigen dat de job gebeurt is en aan te geven hoeveel platen verbruikt zijn. Om de twee weken worden de machines gereinigd wat toch een kleine 2 uur in beslag neemt.
7
8
9
KBA Rapida 5 kleuren met laktoren
• drukkerij In het voorjaar van 2011 werden hier nog drie nieuwe KBA Rapida 106 persen geïnstalleerd. Een 10-kleurenpers, een 8-kleurenpers en een 5-kleurenpers met lakunit. Recentelijk werd hier nog een 2-kleurenpers aan toegevoegd om het volledig nieuwe machinepark te vervolledigen. Koen en Jacky de drukkers waar ik een dag mocht bij vertoeven vertelden vol enthousiasme over hun werk en lieten mij de pers van dichtbij observeren.
10
Alle persen kunnen 18 000 vellen per uur drukken en beschikken over een systeem om simultaan alle platen te wisselen. Bovendien zijn ze uitgerust met een in-line kleurcontrolesysteem. Dit betekend dat elk vel in de pers gecontroleerd wordt op eventuele kleurafwijking zodat dit automatisch gecorrigeerd kan worden. Elke 15 vellen stuurt de camera bij. Wanneer deze een permanente fout vaststelt op 100 vellen na elkaar, word de pers dan ook vanzelf gestopt om grote fouten te voorkomen. Ook kunnen de rollen machinaal gereinigd worden, zet de machine zich zo
controlekamer van het hoofd van de drukkerij goed als vanzelf in register en worden de inktbakken automatisch gevuld met de cmyk-kleuren door een leidingensysteem. Enkel Pantonekleuren moeten apart worden aangemaakt en manueel aangebracht in de inkttorens. Men werkt in de drukkerij met ISO 12647-2, dit zijn kleurinstellingen die gelden over de hele wereld. De drukkerij wordt hiervoor ook jaarlijks gecontroleerd door een externe firma. Een ISO drukwerk geproduceerd op ĂŠĂŠn bepaalde papiersoort zou over heel de wereld bijna exact dezelfde kleur moeten hebben. Slagen ze hier niet in verliezen ze hun statuut. Wanneer er een kleurproef is opgemaakt word er natuurlijk wel naar dat voorbeeld gekalibreerd. Zowel de 10- als 8-kleurenpers hebben een keertrommel. Waarvoor bestanden in perfector moeten worden opgemaakt. De 5-kleuren moet gekeerd worden in een aparte keermachine, maar deze heeft als extraatje een laktoren. Lakken gebeurt in tegenstelling tot vernis die als 5de kleur kan worden gedrukt en dus een eigen plaat nodig heeft, met een doek die door de drukker zelf wordt
karretjes met platen
besturingspaneel
11
gesneden. De doek kan halfautomatisch in de laktoren worden opgespannen. Lakken en vernissen kan standaard mat, satine of glossy zijn, maar eerder werd er ook al gewerkt met geurende lak. Het grote voordeel van lak tegenover vernis is echter de snelle droogtijd. Een specialiteit van de drukkerij is onderandere het produceren van stikkervellen. Deze kunnen in één keer worden verwerkt op de 10-kleurenpers. In plaats van een vijfde kleur word er een speciale plaat met reliëf aangebracht, die de stikkerranden in het vel drukt. De afwerking moet dan enkel nog de verschillende stikkervellen van elkaar snijden. Om het werk in de afwerking te vergemaklijken kunnen de machines bij de uitleg na een aantal vellen een kartonnetje tussen de vellen steken. Ook markeert de drukker de aanleghoek op iedere uitgaande pallet om misverstanden bij de afwerking te voorkomen. Alles in de drukkerij is gericht op een snelle en goede productie. Overal is er luchtbevochtiging aangebracht om krullend papier te voorkomen. En om nog meer in te spelen op de korte levertijden werkt
12
de drukkerij sinds kort 24 op 24 zeven dagen op zeven. Om zoveel mogelijk drukwerk te produceren.
• afwerking Dirk het hoofd van de afwerking heeft als taak de gedrukte vellen bij de juiste afwerkmachines te brengen. Albe De Coker heeft een uitgebreide afwerkafdeling maar sommige werken worden in externe bedrijven verder verwerkt zoals genaaide en gelijmde boeken of het aanbrengen van folies. Hier een opsomming van de mogelijkheden binnen de drukkerij: •
2 stuikstraten: Hier worden de papiervellen aan de aanleghoek gelijk geschut om de verdere afwerking vlot te laten verlopen. De Bauwman machine kan een hele pallet in één keer verwerken. De Polar moet per bundeltje worden opgelegd en geschud.
•
4 snijmachines: De meest geavanceerde snijmachines hebben een automatisch in- en uitleg, wat het werk minder belastend maakt. De meeste machines zijn ook uitgerust
met een papierafzuiging die de papierresten naar een container afvoert. Bij niet aflopende plano vellen verkiezen de afwerkers geen tussenwit dit zorgt voor minder snijwerk, maar wordt naar verluid nog al eens vergeten op de prepress. • vouwmachine
•
verschillende vouwmachines: zowel met messen als tassenvouw. Deze kon ik spijtig genoeg niet in werking zien. nietstraat: De aanwezige nietstraat heeft vier straten waardoor vier katernen tegelijk in elkaar kunnen worden vergaard. Een camerasysteem controleert op eventuele foute katernen. De katernen worden vervolgens geniet (met oognieten of gewone nieten), schoongesneden en eventueel per 50 gebundeld. Op deze machines word er vaak gebruik gemaakt van de two-up functie, die twee boekjes tegelijk verwerkt: hierbij worden de katernen op voorhand per twee gesneden en gevouwen (dus ook per twee opgemaakt in come n’ go). De nietstraat snijd na het schoonsnijden
de boekjes van elkaar. hiervoor moet bij de prepress 8 mm tussenwit worden voorzien, gelijk aan het mes in de machine. •
vlakverzamelaar: De vlakverzamelaar kan niet gevouwen katernen van vier in elkaar vergaren. Dit met een maximum van zestien katernen. De machine vouwt, niet en snijd de boekjes schoon.
•
Multigraf printer: Hierdoor is one-to-one marketing mogelijk. Hierbij wordt elke klant rechtstreeks en geïndividualiseerd aangesproken. De machine wordt niet enkel gebruikt voor namen en adressen, maar ook pagina nummers of streepjescodes kunnen hiermee worden aangebracht. Wel moet er bij de prepress rekening met gehouden worden, zo mag op de plaatsen waar nog moet worden geprint geen vernis of lak worden aangebracht. Het nadeel van de machine is dat zwart steeds een eerder grijze kleur krijgt.
•
verschillende stansmachine’s waaronder nog enkele oude drukpersen die hier
13
nog worden voor gebruikt: De kapvormen worden extern geproduceerd maar hier na gebruik vaak in bewaring gehouden. Ook rillijnen kunnen met deze machines worden aangebracht. In de prepress mag zeker niet vergeten worden om kapvormen of rillijnen af te zetten in de pdf, dit zorgt voor zichtbare lijnen in het afgewerkte formaat. •
- boren: Er zijn verschillende boormachines te vinden in de drukkerij, maar de meest geavanceerde is een met 13 koppen.
•
lijmmachine: Gelijmde boeken worden uitbesteed maar blocknotes kunnen wel worden geproduceerd. Hiervoor moet geen freeswit worden voorzien.
•
lamineermachine: Deze zorgt voor het volautomatisch aanbrengen van een transparante folie door middel van warmte en lijm, deze folie kan mat of glanzend (glossy) zijn.
•
machine voor zaadzakjes: Deze machine is door de klant speciaal geplaatst en kan zaadzakjes in één keer
oude Heidelberg
vlakverzamelaar
14
nietstraat
stansmachine
15
vervaardigen. Er word een plastic laagje aan de binnenkant aangebracht, de zakjes worden gevouwen, gesneden en geseald. •
weegmachine: Er word een weegmachine gebruikt om het tellen te vergemakkelijken.
•
inpakmachine: Mensen van de beschutte werkplaats voeren ter plaatsen inpakwerk uit. Zo hoeft het drukwerk niet getransporteerd te worden.
Ook in de afwerking heb ik een dagje van de week gespendeerd. Dirk zorgde voor een duidelijke rondleiding, nadien mocht ik vrij rondlopen en vragen stellen aan de mensen zelf. Effectief helpen mocht ik spijtig genoeg niet, maar ik heb mijn ogen zeker en vast de kost gegeven.
• slot conclusie: boeiende en leerijke kijkstage! Albe De Coker is een bedrijf dat openstaat voor studenten. Iedereen was bereid mij te woord te staan en te antwoorden op mijn vele vragen. Bovendien was ik vrij om
16
alle aspecten van het drukkerij gebeuren te bekijken, wat mij een heel duidelijk beeld heeft gegeven van de drukkerij en het belang van een goede prepress. Maar wat mij het meeste heeft geboeid deze week is de strikte organisatie die hier achter schuil gaat. Iedereen heeft zijn specifieke taak, er is een strakke planning en er gebeurt al zo veel automatisch dat nieuwe jobs in een sneltempo verwerkt kunnen worden. Ik vond het zeer fijn de sfeer van een echte drukkerij te kunnen opsnuiven. Als slot wil ik dan ook graag enkele mensen bedanken, waaronder de hele Albe De Coker crew met in het bijzonder Kristof (mijn stagebegeleider), Dennis, Mathias, Mark, Audri, Koen, Jacky en Dirk, maar ook Pieter (vdab instructeur van module 1) om mij deze kans te geven en mij zo veel bij te leren. Bedankt!
logical thinking
(and I like it)
18