Santigrat Dergisi Sayı:2 by SANTİGRAT DAIKIN TÜRKİYE YAYINIDIR / PUBLISHED BY DAIKIN TURKEY

santigrat kapaklar 12/25/07 5:50 PM Page 3 C

CY CMY

SANT‹GRAT A I R F E L

Y A Y I N I D I R

O C A K - ﬁ U B A T - M A R T

2 0 0 7

S A Y I :

fiimdi S›ra Müzikte fievval Sam Suya Düflen Resimler Ebru

GSM Devi Motorola ile

Airfel ‹ﬂbirli¤i

004_005_icindekiler

9:15 PM

Page 2

‹Ç‹NDEK‹LER

SANT‹GRAT/02 GELENEKSEL SANATLARIMIZ YAﬁAMAYA DEVAM ED‹YOR.YAPIﬁINDAN TAR‹HÇES‹NE KADAR BÜTÜN YÖNLER‹YLE EBRU…

12/26/07

AIRFEL AKADEM‹ ÜYELER‹ ÖNCÜLÜK

OSMANLI ESERLER‹ ‹LE DOLU

ETT‹, ÇALIﬁANLARIMIZ YAﬁLILARIMI-

B‹R KENT: BUDAPEﬁTE.

ZIN EL‹N‹ ÖPMEYE G‹TT‹… KAYIﬁDA⁄I

MACAR‹STAN’IN BAﬁKENT‹

DARÜLACEZE’DEN ACI TATLI MANZA-

TAR‹HSEL DOKUSUYLA ‹LG‹

RALAR..

ÇEK‹YOR…

SANT‹GRAT Ocak - fiubat - Mart 2008 Say›: 02 Airfel Is›tma ve So¤utma Sistemleri San. Tic. A.fi. Ad›na ‹mtiyaz Sahibi: Hasan Önder Yönetim Yeri: Airfel Is›tma So¤utma Sistemleri San.Tic.A.fi Hürriyet Mahallesi E-5 Yanyol Üzeri No: 57 Kartal / ‹stanbul 0 216 453 27 00 santigrat@airfel.com Yaz› ‹flleri Müdürü (Sorumlu): fiule fientarl› Kreatif Direktör: Belma Kuyucu Editör (Kurumsal): Hülya Dinçer Editör (‹çerik): Mesut Y›lmaz Çeviri: Sabri Kaliç Foto¤raf: Selin Demircio¤lu, Tolga Erbay, Tolga Özgal Katk›da Bulunanlar: Ercan Uzundurugan, Ebru Damran, Seyra Faralyal› Erdalo¤lu, Zeynep Günay, Müfit Aytekin Bask›: Özgün Ofset Tel: (90) 212 280 00 09 © Bu yay›n›n her hakk› sakl›d›r. Bu dergide legal olarak yay›mlanan yaz›, makale, foto¤raf, çizgiroman ve illustrasyonlar›n sorumluluklar› sahiplerine ait olup, copyright haklar› Airfel Is›tma ve So¤utma Sistemleri San. Tic. A.fi.’ye aittir. ‹çeri¤in, Airfel Is›tma ve So¤utma Sistemleri San. Tic. A.fi.’den yaz›l› ön izin almaks›z›n hangi ortamda olursa olsun ço¤alt›lmas›, bas›lmas›, referans gösterilmesi ve yay›mlanmas› yasakt›r.

004_005_icindekiler

12/26/07

9:15 PM

Page 3

Merhabalar Yeni bir y›l, yeni bir heyecan....

16 B‹R BAﬁAR ÖYKÜSÜ: ABDULLAH K‹⁄ILI. ERKEK G‹Y‹M‹NDE NASIL MARKA OLDU? BAﬁARIYA G‹DEN YOLDA TAVS‹YELER…

20 AIRFEL’‹N EN ÖNEML‹ PROJELER‹NDEN B‹R‹ GSM DEV‹ MOTOROLA ‹LE YAPTI⁄I ‹ﬁB‹RL‹⁄‹N‹N TÜM YÖNLER‹…

26 ENNEAGRAM BU SAYIDA DA DEVAM ED‹YOR. SEK‹Z‹NC‹ T‹P’‹N ÖZELL‹KLER‹ VE BU T‹P’TEK‹ ÜNLÜLER..

34 DÜNYANIN EN BAHARATLI YEMEKLER‹ H‹ND‹STAN’DA YAPILIYOR. KÖR‹ BAHARATININ MUC‹D‹ H‹ND‹STAN’IN EGZOT‹K MUTFA⁄I..

40 D‹Z‹ F‹LMLERDEN TANIYIP SEVD‹⁄‹M‹Z ﬁEVVAL SAM, ARTIK MÜZ‹K DÜNYASINDA EM‹N ADIMLARLA ‹LERL‹YOR. SANATÇININ BUNDAN SONRAK‹ HEDEFLER‹

46 ‹NOVASYONU ANLAMANIN YOLU EFSANELER‹ ALGILAMAKTAN GEÇ‹YOR. M. RAUF ATEﬁ’‹N KALEM‹NDEN…

48 SUV SINIFI ARAÇLAR LÜKS OLMASINA KARﬁIN BÜYÜK ‹LG‹ GÖRÜYOR. ARAZ‹ ‹Ç‹N TASARLANAN BU ARAÇLARI KULLANMAK HERKES‹N DÜﬁÜ…

54 AIRFEL SATIﬁ SONRASI SERV‹S’‹N H‹ZMETLER‹N‹ VE YAﬁANAN ‹LG‹NÇ OLAYLARI MÜKREM‹N ‹LHAN ANLATIYOR.

Ertelenmifl beklentiler, ulafl›lmas› zor hedefler. ‹yi niyet temennileri, kucaklaflmalar, sevgi mesajlar›... ‹nsan, hayat›nda de¤ifliklik yapmak için sistemli emek gerektiren bir çal›flma yerine hep bir gün belirleme telafl› içine girer. Sigara b›rakma, alkolü terk etme, diyet bafllang›çlar› hep bu günlere denk gelir. Nedense geçmifle dair hep bir piflmanl›k vard›r. Çok az kifli geçmifl senelerine flükreder. Beden sa¤l›¤›, ruh sa¤l›¤›n›n ayn› flekilde yerinde kalmas›n›, sevdikleriyle birlikte hayat›n› devam ettirebilmeyi cebinde garanti görür. Gözlerinizin yeni y›lda da renkli görece¤ini, kulaklar›n›z›n hassas iflitebilece¤ini ve yürüyüp koflabilece¤inizi size kim garanti ediyor ? Beklentiler... ‹nsano¤lu hep daha fazlas›n›, hep daha iyisini kendisine talep ediyor. Neyin iyi neyin kötü oldu¤unu bilmeden ...Yeni bir ev, yeni bir ifl, yeni araba... Mutluluk ve zenginlik tamamen d›fl dünyayla ilgili, sa¤l›k, huzur, bar›fl, kardefllik ise cümleyi tamamlayan süslü kelimeler... De¤ifliklik; meydan okuma gerektirir, meydan okuma ise iç motivasyon... ‹ç motivasyonunuzun merkezinin kendi kalbiniz olmas› dile¤iyle, hepinizin yeni y›l›n› en derin sayg›lar›mla kutlar, gerçekten hissederek topra¤›n kokusunun fark›nda, nice huzurlu y›llarda birlikte olmay› temenni ederim. AIRFEL AKADEM‹, fikri bile hepimizi heyecanland›rmaya yeten bir proje. Akademi, Airfel çal›flanlar› olarak ifl hayat›na katabileceklerimizle birlikte, sosyal olarak da birçok fleyi gerçeklefltirebilece¤imizi, mutlu , huzurlu ve duygular›n insanca paylafl›labildi¤i bir ifl ortam›n›n çal›flma temposu ne kadar yüksek olursa olsun verimli, yarat›c› ve baflar› odakl› olabilece¤ini bize gösterdi. Çal›flma arkadafllar›m›z›n eme¤iyle oluflturulan akademi konferans salonu, akademi kafe ve sinema salonumuz aç›ld›. Airfel ifl ortaklar›, müflterilerimiz ve dergimiz okuru tüm dostlar›m›z sinema günlerimize davetlidir. Dergimizin ilk say›s› için flahs›ma gelen iltifat mesajlar›n› derginin as›l sahipleri Airfel çal›flanlar›na tevdi ederek, bu say›m›zda da dopdolu bir içerikle karfl›n›zday›z. Nisan ay›nda görüflmek dile¤iyle .... Sevgiyle kal›n.... Hasan ÖNDER

006_009_bilim+tekno

12/21/07

8:26 PM

Page 2

B‹L‹M - TEKNOLOJ‹

Teknolojide Nano devri

Kablolar tarihe kar›fl›yor Kablosuz elektri¤in oldu¤u bir yaflam düflünün! Cep telefonlar›, mp3 çalarlar, mutfak robotlar›, dizüstü bilgisayarlar, akl›n›za gelebilecek elektrikle çal›flan herfleyin prize veya pile ihtiyaç duymadan çal›flt›¤› ve kendini flarj edebildi¤i bir dünya... MIT’de kablosuz elektrik üzerine çal›flan bilim adamlar› birkaç ay önce, 60 watt’l›k bir ampulü yaklafl›k 2 metre uzaktaki enerji kayna¤›nda bulunan elektromanyetik dalgalarla hiçbir kablo kullanmadan yakmay› baflard›. Gelifltirdikleri sisteme WiTricity ad›n› veren grup, kapsama alan›n› 30 metreye kadar ç›karmaya çal›fl›yor. Herhangi bir tehlikesi bulunmayan, hatta elektrik çarpmalar›na karfl› daha güvenli olan yöntem, kablo karmaflas›na son verecek olmas› bak›m›ndan da taktir görüyor.

“Nano” sözcük olarak, bir fiziksel büyüklü¤ün milyarda biri anlam›na geliyor. Bilimsel çal›flmalarla maddenin bu boyuttaki derinliklerine inilip, atomik parçac›klar üzerinde de¤ifliklikler yap›larak maddeye yeni özellikler kazand›r›l›yor. Çelikten daha sa¤lam karbon molekülleri, DVD kapasitesini 1000 kat artt›racak yöntemler, radara yakalanmayan uçaklar, kanser tedavisinde kullan›lan yeni ilaçlar, kendini temizleyen elbiseler hepsi nanoteknoloji sayesinde gelifltiriliyor. Kozmetik, t›p, enerji, tekstil ve savunma sanayi baflta olmak üzere bütün alanlarda kullan›lan malzemelerin üretimine yeni bir boyut

getiren nanoteknoloji, cep telefonlar›, güzellik kremleri, kameralar ve gözlükler gibi birçok ürünü de yeni bafltan yarat›yor. Henüz emekleme döneminde olan bu çal›flmalar önümüzdeki y›llarda insan yaflam›ndan, ekonomiye birçok alanda büyük ses getirecek gibi görünüyor. 2010 y›l›nda teknoloji ürünlerinin yüzde 23’ünde, otomobillerin yüzde 21’inde nanoteknolojinin kullan›laca¤› öngörülüyor. AB’nin de 3.5 milyar Euro’luk bütçesi ile en büyük 4’üncü alan olarak kaynak ay›rd›¤› Nanoteknoloji üzerine Türkiye’de Bilkent Üniversitesi Nanoteknoloji Enstitüsü çal›flmalar yürütüyor.

Biyomakinelere haz›r olun Genetik biliminin geliflmesiyle, canl›lar› oluflturan hayati yap›tafllar› birer birer ortaya ç›kar›l›yor. Bir grup bilimadam› da, çal›flmalar›n› genetik aç›dan incelenmesi daha kolay olan bakterilere yöneltmifl durumda. Bakterilerin genlerini de¤ifltirerek, mühendislik bilimlerine adapte eden grup, “canl› biyomakineler” yaratmaya çal›fl›yor. Bütün bu çal›flmalar›n sonucunda, virüslere karfl› savaflan, donan›m sorunlar›n› kendi bafl›na çözen biyolojik bilgisayarlar karfl›m›za ç›kabilir, sinir sistemi ve farkl› doku kay›plar›nda vücudun kendini yenilemesi sa¤lanabilir.

Uzay manzaral› tatil keyfi 2015’te tamamlanmas› beklenen uzay-otelinin inflas› devam ediyor. Daha önce uzaya f›rlat›lan Genesis 1 adl› modülünün ard›ndan Genesis 2’nin de uzaya f›rlat›lmas›yla, Natulius ad› verilen uzay-otelin birlefltirilme süreci bafllayacak. Otel bileflenleri özel tasar›mlar› sa-

yesinde uzayda fliflerek gerçek boyutlar›na kavufluyor ve birleflmeye uygun hale geliyorlar. Modüllerin birlefltirilme aflamas›na 2012’de geçilece¤i belirtiliyor. Dünya etraf›nda tur atacak olan otel, dünya yüzeyinden 500 km uzakta konumland›r›lacak ve yaklafl›k 3 apartman dairesi büyüklü¤ünde olacak. Yatak odas›, spor salonu, yemek odas›, salon, çamafl›r ve ütü odas› gibi her türlü ev konforu gözetilerek tasarlanan uzay-otelde tüm aktiviteler yerçekimsiz ortama göre düzenlenecek. Deniz, günefl ve kum olmasa da, y›ld›zlar›n içinde uyuman›n tad› unutulmaz olabilir.

006_009_bilim+tekno

12/21/07

8:26 PM

Page 3

Dünyadaki en hafif madde “Dondurulmufl duman” olarak adland›r›lan Aerogel, camla birebir ayn› özelliklere sahip olmas›na ra¤men cam›n binde biri kadar yo¤unlu¤a sahip bir madde. 1000 santigrat gibi yüksek s›cakl›klara da dayanabilen bu yeni materyal, insan o¤lunun keflfetti¤i en hafif kat› madde olma özelli¤ini flimdilik elinde bulunduruyor. Keflfin kendisi oldukça eski olmas›na ra¤men NASA taraf›ndan üzerinde yap›lan uzun çal›flmalar sonucu günümüz-

deki halini alm›fl. Bir cam kadar kat› ve a¤›rl›¤›n›n bin kat fazlas›n› tafl›yabilen bu maddenin yüzde 99.8’ini hava oluflturuyor. Maddenin yetene¤ine bir örnek vermek gerekirse, yaklafl›k 15 pencere cam›n›n sa¤lad›¤› ›s› yal›t›m›n› sadece 2 cm kal›nl›¤›ndaki Aerogel ile sa¤laman›n mümkün oldu¤unu söyleyebiliriz. Enerji ve ›s› transferi sorunlar›ndan, savunma ve elektronik sanayisine kadar birçok alanda, Aerogel’i s›kl›kla görmeye bafllayabiliriz.

Düﬂünce sese dönüﬂüyor

Karfl›m›zdakinin düflüncelerini okuyabilmek, belki de bize, içinden ç›k›lmaz bir ses kargaflas›n›n içine hapsedecekti. Ama baz› insanlar için bu inan›lmaz bir kolayl›k sa¤layabilecek bir yetenek olurdu. Mesela bilinci yerinde olmayan hastalar›n o anda ak›llar›ndan geçenleri bilmek, hayat› herkes için çok kolaylaflt›r›rd›. Bilimadamlar› tam da bunun üzerine çal›flmalar›n› yürütüyorlar. Beynin konuflmayla ilgili k›sm›ndaki sinyalleri kaydedip, bu titreflimleri anlamland›rmaya çal›fl›yorlar. Sonras›nda yapacaklar› ise bu sinyalleri bir yaz›l›m sayesinde sese dönüfltürmek. Proje tam olarak bir düflünce okuma makinesi haline gelmemifl olsa da, belirli kelimelerin beynimizdeki sinyalini yakalama yolunda ilerliyor. Kimbilir belki yak›n bir gelecekte, kelimelerin beyindeki sinyallerinin flifreleri çözülür ve felçli hastalar hiç ummad›klar› biçimde yak›nlar›yla iletiflime geçebilirler.

‹ngilizce ba¤l›l›¤›na son

Ya¤muru haber veren flemsiye Evden ç›kaca¤›n›z s›rada, flemsiyenizi yan›n›za alman›z gerekti¤i size bizzat flemsiyeniz taraf›ndan söylense nas›l olur? Amerika’daki bir firma bunu yapan flemsiyeleri üretmeyi baflarm›fl. fiemsiye, havadaki nem, rüzgar oranlar›n› ölçerek de¤il, interneti kullanarak çal›fl›yor. Ya¤muru tahmin eden flemsiye, düzenli aral›klarla üzerindeki radyo al›c›s› sayesinde, bulundu¤u co¤rafyadaki hava durumunu ö¤reniyor ve gerekti¤inde uyar› veriyor. fiemsiye 12 saat içinde ya¤mur ya¤aca¤› bilgisini ald›¤›nda, sap›nda bulunan ›fl›k yan›p sönüyor ve kuvvetli ya da hafif titreflimlerle ya¤murun fliddetini haber veriyor. Sürekli güncellenen bilgileri sayesinde, ya¤mura karfl›, ya¤muru haber vererek de görevini en iyi flekilde baflarm›fl oluyor.

‹nternetten site isimleri al›rken sadece ‹ngilizce karakterler kullanma zorunlu¤u yak›nda ortadan kalk›yor. ‹nternetin teknik koordinasyonunu yapan ICANN (Corp for Asigned Names and Numbers) kuruluflu flu anda kullan›lan Ipv4’ü gelifltirerek “Ipv6” olarak adland›r›lan ve her ülkenin kendi alfabesini kullanabilece¤i bir internet protokolü ile ilgili çal›flmalar yürütüyor. Bu çal›flman›n sonucunda Türkçe’deki “‹,Ö,Ü,Ç,fi,⁄” harflerinin yan› s›ra Çince ve sa¤dan sola do¤ru yaz›lan Arapça gibi diller ve yerel say›lar› içeren internet siteleri aç›labilecek.

006_009_bilim+tekno

12/21/07

8:26 PM

Page 4

B‹L‹M - TEKNOLOJ‹

Windows iflletim sistemli ilk Treo: B‹LG‹SAYAR CEBE TAfiINDI ‹LK T‹CAR‹ B‹LG‹SAYARIN SATIfiI SUNULMASI 50 YIL ÖNCEYE DAYANIYOR. YAKLAfiIK 40 METREKAREL‹K B‹R ALANI KAPLAYAN UNIVAC, 125 KW ENERJ‹ TÜKET‹YORDU. TEKNOLOJ‹N‹N BUGÜN GELD‹⁄‹ NOKTADA PDA OLARAK B‹L‹NEN AVUÇ ‹Ç‹ B‹LG‹SAYARLAR CEKET CEB‹NE SI⁄AB‹L‹YOR. YAZI: MESUT YILMAZ

lk ticari bilgisayar olma ünvan›n› tafl›yan Univac’›n sat›fla sunulmas› yaklafl›k 50 y›l önceydi. 40 metrakarelik alan›yla bu ilk ticari bilgisayarlar, önce yerlerini PC’lere, ard›ndan notebook’lara ve en son olarak da cep bilgisayarlar›na b›rakt›lar. Günümüzde PDA (Dijital Kiflisel Yard›mc›) ya da avuç içi bilgisayar olarak bilinen cep bilgisayarlar›, hareket halindeki kullan›c›lara büyük kolayl›klar sa¤l›yor. Mobil iletiflim öncülerinden olan Palm firmas›, Microsoft Windows iflletim sistemli ilk modeli olan Palm Treo 750’yi geçti¤imiz günlerde kullan›c›lara sundu.

‹

‹fiLEVSEL TASARIM ÖN PLANDA 113 x 59 x 21 mm boyutlar›nda ve 154 gram a¤›rl›¤›ndaki Palm Treo 750, gümüfl ve koyu renk turkuaz renklerin hakim oldu¤u, kaygan olmayan bir malzemeden yap›lmas›ndan dolay› avuç içinde rahat tutulan bir gövdeye sahip. Ön yüzünü 240 x 240 çözünürlüklü dokunmatik LCD ekran›n kaplad›¤› tasar›mda, ortada dört yöne hareket edebilen navigasyon tuflu ve fonksiyon tufllar› yerlefltirilmifl. Fonksiyon tufllar›, kullan›c›lara h›zl› eriflim, pratik kullan›m gibi kolayl›klar sa¤l›yor. Küçük tasar›m›na ra¤men tam Q klavyenin kullan›labilir olmas›, benzeri di¤er ürünlerdeki sanal klavye u¤rafl›s›na son veriyor. Ürünün arka yüzünde 1,3 megapiksellik flafls›z

kamera bulunuyor. 2 x dijital zoom deste¤i bulunan kamera ile 1280 x 1024 piksel çözünürlükte resim ve 352 x 288 piksel çözünürlükte video çekimi yapabiliyor. Ayr›ca dokunmatik ekranda kullan›lan ‘stylus pen’ ve harici anten ba¤lama yuvas› bulunuyor. MA‹LLER‹ ANINDA HABERDAR ED‹YOR Treo 750, Office dokümanlar›n› açma, düzenleme, kaydetme, not alma, ses kaydetme, MP3 dinleme, video izleme gibi özelliklere sahip. Cihaz, Windows’un sundu¤u Streaming yaz›l›m› sayesinde internet üzerinden efl zamanl› video izlenmesine olanak sa¤l›yor. 300 Mhz’lik ifllemci kullanan cihaz›n 128 MB RAM ve 60 MB ROM bellekleri mevcut. SD kartla belle¤i 2 GB‘a kadar yükseltilebiliyor. Bunlar›n hepsinin ötesinde Treo 750, ayn› zamanda çok ifllevsel bir cep telefonu. Farkl› operatörlerle çal›flabilen ürün, farkl› frekanstaki GSM flebekelerini destekliyor. 3G destekli model, ayr›ca direct push e-mail deste¤i sayesinde posta kutusuna gelen maillerden an›nda haberdar edebiliyor. WMA, WMV, MP3 ve 3G2 formatl› dosyalar› çalabilen Treo 750, 200 saate kadar bekleme 4 saate kadar konuflma süresi sunuyor. Türkçe karakter deste¤i küçük bir güncelemeyle hemen aktif oluyor.

006_009_bilim+tekno

12/21/07

8:26 PM

Page 5

Cebit’in en yenisi Logitech'in dokunmatik tufllar› sayesinde havada da çal›flabilen mouse'u MX Air, Türkiye’de ilk kez CEBIT Eurasia 2007 fuar›nda tan›t›ld›. Bafllat/Durdur, Ses/Sessiz, Geri ve Seç gibi medya fonksiyonlar›na, farenin üzerindeki turuncu ›fl›kl› butonlara bas›larak havada kolayl›kla eriflilebiliyor. Harekete dayal› komutlar sayesinde kullan›c›lar, farenin üzerindeki ses butonuna ellerini bas›l› tutarak sadece

hareketle istediklerini yapabiliyorlar. Örne¤in fareyi sa¤a yat›rarak sesi yükseltmek veya sola yat›rarak sesi azalmak mümkün. Müzik dinlerken saat yönünde çizilen bir daire sonraki ﬂark›ya geçmeyi sa¤larken, tersine yap›lan ayn› biçimdeki hareket ﬂark›y› tekrar ettiriyor. Logitech 2.4 GHz Dijital Kablosuz teknolojisi ile 10 metreye kadar etkili bir kullan›m alan› sunuyor.

‹nternette sörf koltu¤u Bilgisayarlar hayat›n vazgeçilmez birer parças› oldu¤undan beri, bilgisayar bafl›nda geçen vakitler de her gün biraz daha art›yor. Bilgisayar bafl›nda otururken yaflanan s›rt, el a¤r›lar› yepyeni konforlar aray›fl›n› getiriyor. ‹flte Netsurfer, aran›lan konforu sa¤lamak için tasarlanm›fl, yepyeni bir bilgisayar koltu¤u. Bilgisayar masas› ihtiyac›n› da ortadan kald›ran ürünün ayak ve kollar için destekleri bulunuyor. Netsurfer, siyah deri kaplamas›yla fl›k bir görünüm sunuyor. Klavye, mouse kullan›m›n›, koltu¤un e¤im derecesi istenilen flekilde ayarlanabiliyor ve kullan›c›, en rahat etti¤i konumu kendisi için oluflturabiliyor.

Kitapl›k niyetine

Dijital tasar›mlar Toplant›larda not tutmak, tasar›mlar ve çizimler yapmak için gelifltirilen dijital ürünler, kalem ve ka¤›d›n yerini al›yor. Wacom Cintiq de çok farkl› çizim seçenekleri ve sa¤lad›¤› olanaklarla bu ürün grubunun en baflar›l› modellerinden. 512 farkl› bas›nç seviyesini alg›layabilen ürünün farkl› renk seçenekleri bulunan dijital kalemi sayesinde her renk ve desen kolayca oluflturulabili-

yor. Bas›nca göre derinlik kazanan karakalem ve renkli çal›flmalar, an›nda dijital olarak haf›zaya al›n›yor. Farkl› kalem ucu kal›nl›klar› da sunan ürünün, yan tufllar sayesinde kopyalama, yap›flt›rma, yak›nlaflt›rma gibi fonksiyonlar› da var. Sadece tasar›mlar›n de¤il, farkl› boyuttaki tabletleriyle toplant›larda tutulan notlar›n da kolayca dijital ortama aktar›lmas›n› sa¤l›yor.

Amazon, kitap okuma ve sat›ﬂ›nda Kindle adl› dijital kitap okuyucusuyla yepyeni bir devir baﬂlatacak. Kindle’› benzerlerinden ay›ran en önemli özellik, kablosuz internet teknolojisini beraberinde getirmesi. Bu sayede okumak istenilen kitab› 1 dakikadan k›sa sürede dijital okuyucuya indirebiliyorsunuz. 250 gram a¤›rl›¤›ndaki Kindle Dijital Kitap Okuyucu, 200 kitab› haf›zas›nda saklayabiliyor.

Cd’lerin devri hala geçmedi Walkman bir zamanlar›n müzik devrimiydi. Sonras›nda kasetlerin yerini cd’ler al›verdi. Cd çalarlar tafl›nabilir müzi¤in vazgeçilmezi olmufllard›. Bir ad›m sonras›nda ise, ne cd çalarlar kadar büyük ne de onlar kadar hantal olan ürünler piyasada yer almaya bafllad›. Dual Music Player da asl›nda bir mp3 çalar, ama bunun yan›nda cd’leri de çalabiliyor. Yanko Design, tasar›m› ve ifllevselli¤i tümüyle düflünmüfl ve ortaya harika bir ürün ç›kartm›fl. Bu cd-mp3 çalar sayesinde hem cd’ler bir köflede kalmaktan kurtuluyor hem de fl›k ve kolay tafl›nan tasar›m›yla günlük hayatta pratiklik sa¤l›yor.

010_011_klavuz

12/21/07

8:28 PM

Page 2

KILAVUZ

Kombi hakk›nda B‹L‹NMES‹ GEREKENLER… VER‹ML‹ VE ÇEVRE DOSTU DO⁄ALGAZIN KULLANIMI ARTIYOR. KLAS‹K YÖNTEMLERE GÖRE ÇOK DAHA AVANTAJLI OLAN DO⁄ALGAZLA B‹RL‹KTE KOMB‹LER DE GEN‹ﬁ K‹TLELERE YAYILIYOR. KOMB‹LER‹ DAHA VER‹ML‹ KULLANMANIN YOLLARINA ‹L‹ﬁK‹N NOTLAR S‹ZE REHBERL‹K EDECEK….

cuz, temiz, yüksek verimli ve çevreyle dost olan do¤algazla ›s›nma yöntemi giderek daha fazla kifli taraf›ndan tercih ediliyor. Al›fl›k oldu¤umuz di¤er klasik ›s›nma yöntemlerine göre aç›k ara farkla daha avantajl› olmas›ndan dolay› do¤algaz kullan›m› sürekli teflvik ediliyor; do¤algaz›n daha da genifl kitlelere ulaflmas› amaçlan›yor. Ça¤dafl yaflam›n ve bilinçlenmenin bir getirisi olarak do¤algazla birlikte kombiler de yavafl yavafl daha çok haneye girmeye bafll›yor. Sa¤lad›¤› kolayl›klar

nedeniyle hayat›m›z›n ayr›lmaz bir parças› olmaya bafllayan kombiler, yeni teknolojilerle kendini de yenilemekten geri durmuyor. Sizin için kombi hakk›nda bilmek isteyece¤iniz tüm bilgileri derledik. KOMB‹ NED‹R? Kombi, hem evinizi ›s›tan hem de s›cak su ihtiyac›n›z› karfl›layan bir cihaz. Kombiler hafif, ufak, duvara as›labilen, kolay tafl›nabilen ve fazla yer kaplamadan her daire-

010_011_klavuz

12/21/07

8:28 PM

Page 3

ye ba¤›ms›z ›s›nma konforu sa¤l›yor. Kulland›¤›n›z kadar yak›yor ve o kadar ödüyorsunuz. TSE onayl› kombilerde baca tepmesi ve çekmemesi, afl›r› ›s›nma, alev sönmesi, donma ve gaz kaça¤›na karfl› her türlü önlem al›nm›fl oldu¤u için son derece güvenliler. KOMB‹ ALIRKEN D‹KKAT! Öncelikle nas›l bir ürün alaca¤›n›z hakk›nda araflt›rma yap›n. Tavsiye edilen cihaz›n ›s›tma kapasitesinin ev için yeterli olup olmayaca¤›n› ö¤renin. Kombide mutlaka TSE damgas› aray›n. Sadece kombinin al›m maliyetini de¤il, tüketim bedeli ve servis maliyetini de göz önünde bulundurun. Bilinen, genifl servis a¤› olan ve güçlü firmalar›n ürünlerini tercih edin. Genelde teknik özellikleri ayn› olmas›na ra¤men teknolojik geliflmeler sayesinde kombilerde daha fazla kullan›m kolayl›¤› sa¤land›. Daha geliflmifl kombiler dijital kontrol paneli, full alev modülasyonu, yo¤uflma teknolojisi, ön kar›fl›m teknolojisi (yanma havas› ayar› yapabilmesi), d›fl hava sondas› ve oda termostat› ile kullan›m, afl›r› so¤uklarda donmaya karfl› koruma gibi ilave özelliklere sahip. Binada standartlara uygun müstakil bir baca mevcut ise bacal›, aksi halde hermetik kombi tercih edilmeli. YO⁄UfiMALI KOMB‹LER Bu tip kombiler duman gaz› içindeki su buhar›n› yo¤uflturarak ve baca gaz› s›cakl›¤›n› düflürerek ilave verim art›fl› ve enerji kazan›yorlar. Bu kombilerin en önemli özelli¤i az enerji tüketmeleri; bu yüzden iflletme maliyetlerinin düflük olmas›. Ancak gerek cihaz fiyatlar›n›n biraz yüksek olmas›, gerekse düflük s›cakl›kta çal›flmas›ndan dolay› daha fazla radyatör maliyeti getirdi¤inden, yo¤uflmal› sistemlerde ilk yat›r›m maliyeti yüksek oluyor. Uzun vade ise daha az enerji harcad›klar› için kullan›m maliyeti düflüyor; bu da bir avantaja dönüflüyor. KOMB‹N‹N KAPAS‹TES‹ NASIL BEL‹RLEN‹R? Bir daireye kombi takmadan önce mekan›n ›s› kayb›n›n ve co¤rafi konumunun iyi hesaplanmas› gerekiyor. Bir daireyi ›s›tabilmek için kombinin kapasitesini belirlemek gerek. Bu da ancak dairenin ›s› kayb›n›n hesaplanmas›yla belirlenebilir. Dairenin büyüklü¤ü, d›fl cepheye olan yüzeyleri, pencere ve kap› ölçüleri, aç›k kanat ölçüleri, ›s› kayb›n› belirleyen en önemli faktörler. Örne¤in metrekareleri birbirinden çok farkl› olan iki daireye ayn› kapasitedeki kombi tak›lmamal›. 100-120 metrekare daireler için 17-20 bin kcal/h kapasitelik bir kombi kullan›lmal›. Ancak daire bodrum kattaysa ve nem sorunu varsa veya evdeki ›s› kayb› yüksekse daha yüksek kapasiteli bir cihaz kullanmak gerekir. Kombi sat›n al›rken yetkili servisin evin ›s› kayb›n› hesaplamas›n› isteyin. Aksi takdirde düflük ya da yüksek kapasiteli bir kombi size yüksek bir elektrik faturas›yla ve ›s›nmayan bir evle geri dönecektir.

KOMB‹ MONTAJI SIRASINDA NELERE D‹KKAT ED‹LMEL‹? Bacal› kombi ayg›t› kullan›lacak yerde öncellikle baca çekifli etüd edilmeli. Çünkü at›k gaz, s›cakl›¤›ndan dolay› genleflerek yükselir, do¤al bir çekim ve baca vas›tas›yla d›fl ortama at›l›r. Havaland›rma çok önemlidir. Bacal› kombi ayg›tlar› yanma için gerekli havay› bulunduklar› ortamdan al›rlar. Bu nedenle bacal› kombi cihazlar›, standartlara uygun yap›lm›fl bir bacaya ba¤lanmal›. Bacal› kombiler 8 metreküp’ten daha küçük alanlara yerlefltirilmemeli. Bu tip cihazlar›n, bulunduklar› alandan en az 150 santimetrakare net geçiflli atmosfere aç›lan havaland›rma menfezleri bulunmal›. Bu menfezler kesinlikle kapat›lmamal›. Bacal› kombiler banyo ve tuvaletlere yerlefltirilmemeli. Hermetik kombi, yanma için gereken havay› d›flardan al›p, baca gazlar›n› da d›flar› atan, dolay›s›yla bulundu¤u mekan›n havas›n› kullanmayan özellikte bir cihazd›r. ‹çiçe geçmifl iki borudan birisi yanma havas›n› sa¤lar, di¤eri ise baca gaz›n› d›flar› atar. Bu nedenle iç ortam havaland›rma koflullar› sorunu bulunmaz. Ortamdaki havay› tüketmedikleri ve baca çekifl problemi olmad›¤› için ortamdaki havay› kirletmezler. Hermetik kombiler genellikle evin d›fl ortama aç›labilen herhangi bir yerine monte edilebilirler. Kapal› balkonlarda kullan›labilirler; ancak havaland›rma menfezlerinin aç›k tutulmas› yine flartt›r. Aç›k balkonlara monte edildiklerinde koruyucu bir kutu içinde muhafaza edilmeliler. KOMB‹ YETER‹NCE ISITMIYORSA… Böyle bir durumda ya kombinin kapasitesi düflük seçilmifltir ya evin izolasyonu kötüdür ya da yap›lan sistemle ilgili bir hata vard›r. Radyatörler eksik veya devir daim pompas›n›n bas›nc› ve debisi düflük olabilir. Bu durumda teknik servisin gelip kontrol etmesi gerekir. DAHA ‹Y‹ ISINIP, YAKIT TASARRUFU YAPAB‹L‹RS‹N‹Z Kombi sadece gündüz saatlerinde çal›flt›r›ld›¤›nda gece boyunca so¤uyan bina blo¤unun ›s›nmas› oldukça zaman al›r. Bu ayn› zamanda enerji tüketimi büyük oranda art›r›r. Bu yüzden binan›n d›fl hacminin so¤umamas› için geceleri düflük seviyede de olsa kombi çal›fl›r vaziyette olmal›. Kombinin k›sa süreli¤ine kapat›l›p tekrar aç›lmas› yak›t sarfiyat›n› art›r›r. Çünkü kombinin eski s›cakl›¤›na ulaflmas› için daha fazla yak›t harcamas› gerekir. Kombiyi kapatmaktansa s›cakl›¤› düflük seviyelerde tutmak daha tasarruflu bir yaklafl›md›r. Yak›t tasarrufu yapmak istenirse kullan›lmayan odalardaki radyatörleri kapatmak daha uygundur. Kombi sisteminde bir pompa yard›m›yla devir daimi söz konusu oldu¤unu ve bu nedenle en az üç pete¤in çal›flmas› gerekti¤ini unutmamak gerekir. Dubleks daireler söz konusu oldu¤unda ise ayn› anda iki daireyi ›s›tacak kapasitede bir kombi seçilmesi gerekti¤ini hat›rlatal›m.

010_011_klavuz

12/25/07

2:46 PM

Page 2

KILAVUZ

Kombi hakk›nda B‹L‹NMES‹ GEREKENLER VER‹ML‹ VE ÇEVRE DOSTU DO⁄ALGAZIN KULLANIMI ARTIYOR. KLAS‹K YÖNTEMLERE GÖRE ÇOK DAHA AVANTAJLI OLAN DO⁄ALGAZLA B‹RL‹KTE KOMB‹LER DE GEN‹ﬁ K‹TLELERE YAYILIYOR. KOMB‹LER‹ DAHA VER‹ML‹ KULLANMANIN YOLLARINA ‹L‹ﬁK‹N NOTLAR S‹ZE REHBERL‹K EDECEK…. HAZIRLAYAN: NESL‹HAN SAYILGAN

010_011_klavuz

12/25/07

2:46 PM

Page 3

012_015_geleneksel

12/24/07

10:01 AM

Page 2

GELENEKSEL

Suya resim yapma sanat›: EBRU GÜNÜMÜZE KADAR COﬁKUSUNU DEVAM ETT‹REB‹LEN ENDER SANATLARDAN OLAN EBRU, GELENEKSEL TÜRK ‹SLAM SANATLARI RUHUNU HALA SÜRDÜRÜYOR. ESK‹DEN SADECE K‹TAP C‹LTLER‹NDE YER ALAN EBRULU KA⁄ITLAR, BUGÜN ÇERÇEVE ‹LE BÜTÜNLEﬁT‹R‹L‹YOR VE DEKORAT‹F AMAÇLI OLARAK KULLANILIYOR. YAZI: ZEYNEP GÜNAY

FOTO⁄RAFLAR: M. ESEN GÖK

bru, en kaba tabiriyle su üzerine resim yapma sanat›d›r. Farsça “ebri” olarak söylenen kelime bulut anlam›na geliyor. Muhtemelen su üzerine f›rça ile at›lan boyalar bulut kümelerine benzedi¤inden, sanat›n ismi bu flekilde söylene gelmifl. Ebru sanat›n›n nas›l do¤du¤una dair kesin bir bilgi yok. Ancak, 8. yüzy›lda Çinliler taraf›ndan yap›ld›¤›na dair baz› bilgiler var. Boyal› f›rçalar›n su üzerinde temizlenifli s›ras›nda yüzeye düflen damlalardan yola ç›k›larak tesadüfen keflfedilmifl bir sanat oldu¤u söyleniyor. 1500’lü y›llarda Özbekistan Buhara’da, bir hat ustas›n›n yaz›s›n›n alt›nda kulland›¤› ebru, ilk örnekler aras›nda gösteriliyor. Bununla birlikte 1414 y›l›nda Topkap› Saray›’nda bulunan bir kitap içerisinde ebrulu sayfalara rastland›¤›n› belirten kaynaklara da rastlan›yor. Fakat, sözkonusu kitab›n bugün nerede oldu¤una dair ne yaz›k ki bir bilgi yok. Aslen tekke ve medrese sanat› olarak an›lan ebru, hiçbir zaman saray içerisine tafl›nmam›fl. Halk sanat› olarak yap›la gelmifl. Marangozlu¤a merakl› bir padiflah olan Abdülhamit’in yapt›¤› ve bugün Dolmabahçe Saray›’nda bulunan içi ebru ka¤›tlarla kapl›, kitap fleklindeki içki dolab› ender örneklerden biri olarak karfl›m›za ç›k›yor. 16. yüzy›lda Osmanl›’da s›kça yap›lan ebrulu ka¤›tlar, o dönemin Avrupa’s›nda “Türk ka¤›d›” olarak an›l›rm›fl. Birçok Avrupal› seyyah, gittikleri yerlere ünü her yere yay›lan bu “Türk ka¤›tlar›”n› da götürmüfl. Hatta o dönemlerde baz› papalar›n ebru ka¤›d›n›n s›rr›n› getirene büyük vaatlerde bulunduklar› söyleniyor. Fakat bu s›rr› ulaflt›ran var m›d›r; bilinmiyor…

len kitre, su içinde fliflecek k›vama gelene kadar bekletiliyor. ‹yice yo¤rulduktan sonra tülbent bezlerinden geçirilerek süzülüyor. Tortusuz hale gelen kitre belirli bir miktarda su ile kar›flt›r›l›yor. Kitrenin k›vam›n› tutturmufl olmakla ebruda önemli bir basamak afl›lm›fl oluyor. Tekne ad› verilen çelik ve dikdörtgen kap içerisine dökülen kitre, burada f›rça darbeleriyle buluflmay› bekliyor. Kullan›lan boyalar ise genellikle topraktan elde ediliyor. Toz pigment halinde bulunabilen bu boyalar›n öncelikle mermer tezgah üzerinde iyice ezilmesi gerekiyor. Bu esnada ödle kar›flt›r›lan boyalar k›vama getiriliyor. Öd (bildi¤imiz hayvan ödü), boyalar›n su üzerinde aç›l›m›n› sa¤l›yor. Ebruda genellikle at k›l›ndan yap›lm›fl ve sap› gül dal› olan f›rçalar tercih ediliyor. At k›l› boyay› emmedi¤i, gül dal› ise küflenmedi¤i ve hafif oldu¤u için bu ifle uygunluk gösteriyor. Genel olarak bask›da kullan›lan her türlü ka¤›t ebru için kullan›labiliyor. Ebru sanat›n›n temeli, ka¤›d›n su yüzeyindeki boyay› emmesine dayand›¤› için kufle ve ya¤l› ka¤›tlar bunun d›fl›nda kal›yor. Bundan sonras›nda su üzerine serpilen damlalara flekil vermek için b›z, tarak gibi metal araçlar yard›m›yla figürler üretiliyor.

BATTAL EBRUDAN Ç‹ÇEKLERE… Ebrunun yap›l›fl›na battal ebrusu ile bafllan›yor. ‹yi bir battal ebrusu ç›karabilmek için, befl rengin üst üste muntazam bir flekilde at›labilmesi gerekiyor. ‹flin erbablar›, bunu baflaramayanlar›n di¤er teknikleri uygulamas›n›n çok güç olaca¤›n› söylüyor. Ebru sanat›n› bugünlere tafl›yan önemli üstatlardan, Özbekler Tekkesi mensubu Ethem Efendi ve ‹brahim Efendi sadece battal ebrusu yapm›fllar. EBRUNUN KEND‹NE ÖZGÜ DÜNYASI Ebruda kullan›lan malzemeler de en az yap›m tekni¤i ka- O dönemde kullan›lan el yap›m› ka¤›tlar oldukça büyük dar özel. Özellikle k›rsal bölgelerde ve temmuz –a¤ustos ebatlara sahipmifl. Önce ebru yap›l›r, sonra ka¤›tlar ihtiyaaylar›nda yetiflen geven ad› verilen bir bitkiden elde edi- ca göre kesilirmifl. Büyük ka¤›tlara iri damlalar at›lm›fl ol-

012_015_geleneksel

12/24/07

10:01 AM

Page 3

012_015_geleneksel

12/24/07

10:01 AM

Page 4

GELENEKSEL

B‹R EBRU USTASI: YILMAZ ENEfi Küçükayasofya’daki Tarz-› Kadim Ebru Evi’nde ebruya gönül verenlere bilgilerini ve deneyimlerini aktaran Y›lmaz Enefl, bu sanat›n ustalar›ndan. Y›lmaz Enefl, ebru sanat›n›n tarihini ve kayna¤›n› anlat›rken, en çok usta-ç›rak iliflkisinin kalmad›¤›ndan yak›n›yor. Birçok üstat gibi o da ebruda gelene¤i sindirmeden özgün aray›fllar içerisine girenleri elefltiriyor. Asl› ö¤renilmeden uygulanan bir sanat›n nesilden nesile yanl›fl bir flekilde aktar›lmas› onun da en büyük kayg›lar› aras›nda. Uzun süredir ebru ile u¤raflan sanatç›, daha çok özgün çiçek çal›flmalar› ile biliniyor. Özellikle gül ebrular› üzerinde yo¤unlaflan Y›lmaz Enefl, yurtiçi ve yurtd›fl›nda kiflisel ve karma sergiler açm›fl. 1999 y›l›nda Kültür Bakanl›¤› 10.Türk Süsleme Sanatlar› Yar›flmas›’nda Baflar› Ödülü’ne lay›k görülmüfl. YTÜ Ebru Kulübü ve ‹Ü Ebru Kulübü’ne desteklerini sürdürmekte olan sanatç›, baflta TRT olmak üzere yerli ve yabanc› tv kanallar›nda belgesel programlar arac›l›¤› ile ebru sanat›n›n tan›t›m›n› yap›yor. www.tarzikadimebru.com Atölye: 0212 516 87 76

du¤undan bu tarz›n ad› battal ebrusu olarak kalm›fl. Battalda f›rça vurufllar›nda belli bir ritm tutturabilmek çok önemli. F›rçaya vurufl darbelerinin h›z› eflit olmal› ki, damlalar da su üzerinde eflit aral›klarla ve eflit büyüklükte da¤›labilsin. Battal zemin üzerine serpilen damlalar, çeflitli metal aletlerin yard›m›yla, çiçeklere dönüflüyor. Her çiçek çeflidinin kendine göre bir uygulan›fl tekni¤i var. Ebru ile ilgili temel beceriyi edindikten sonra ifl, bu teknikleri ö¤renmeye kal›yor. ‹LK Ç‹ÇEK EBRULAR CUMHUR‹YET’LE YAPILDI Cumhuriyet dönemi sanatç›lar›ndan Necmettin Özal’a kadar ebruda çok fazla çiçek uygulamalar›na rastlanm›yor.

012_015_geleneksel

12/24/07

10:01 AM

Page 5

TÜRLÜ TÜRLÜ EBRULAR BATTAL EBRUSU: Ebrunun bilinen en eski tarz›d›r. Yap›m›, öd s›ralar›na göre, yani ödü az olan boyalar› önce, çok olan boyalar› sonra atma suretiyle yap›l›r. Tek veya çok renkli olabilir. GELG‹T EBRU: Battal zemin at›ld›ktan sonra, bir çöp, i¤ne veya b›z yard›m›yla teknenin kenarlar›na paralel olarak desenin çizilmesi ile oluflur. Bu ifllem özel haz›rlanm›fl tarak da kullan›labilir. fiAL EBRUSU: Gelgit yap›ld›ktan sonra teknenin çapraz›na do¤ru, genellikle genifl aral›kl› yap›lan gelgit sonucu elde edilir. TARAKLI EBRU: Battaldan sonra yap›lan gelgit deseninin üzerine taraklar yard›m› ile yap›lan desen türüdür. BÜLBÜL YUVASI: Genellikle küçük taneli battal ebrusu yap›ld›ktan sonra d›fltan bafllay›p içe do¤ru istenilen çapta (genellikle 3-5 cm çap›nda) spiraller çizilmesiyle yap›l›r. KUMLU-KILÇIKLI EBRULAR: Kumlu ebru elde etmek için teknenin ortas›na lahor çividi damlat›lmaya bafllan›r. Teknenin bütün yüzeyi kaplan›nca boyalar birbirini iterek ve s›k›flan boya, çatlamaya bafllar. Bu tarz, hattatlar›n pervaz veya cetvel olarak çokça kulland›klar› bir desendir HAF‹F EBRU: Genellikle üzerine yaz› yazmak için hattatlar taraf›ndan kullan›lan aç›k, soluk renkli ebrulard›r. AKKASE EBRU: Ayn› zemin üzerine birden fazla bask› yaparak yaz› veya desen elde edilen ebru çeflididir. HAT‹P EBRUSU: K›saca içiçe damlat›lm›fl renklerden oluflan daireleri flekillendirmek olarak tan›mlanabilir. Çiçekli ebrunun temeli say›l›rlar. Ç‹ÇEKL‹ EBRU: Herhangi bir ebru deseni zemin olarak yap›l›r. Bu zeminlerin üzerine bir b›z yard›m› ile damlat›lan boyalar›n flekillendirilmesiyle yaprak ve çiçek desenleri çizilir.

Necmettin Hoca ilk defa laleyi kullanarak bafll›yor. Ebru sanatç›s› Y›lmaz Enefl, bu duruma “Mevsimsel bir sebebi olsa gerek” fleklinde yaklafl›yor. “Muhtemelen nisan, may›s aylar›yd› ve bilindi¤i gibi lale zaman›yd›” diyor. Lale, bu sanat içerisinde bafllang›c› temsil ediyor. Bununla birlikte baz› kaynaklar bunu ebcet hesab›na, yani 66 say›s›n›n Allah Lafz›na denk düflmesi ve Allah Lafz›n›n ebruda laleyi temsil etmesine kadar dayand›r›yor. Tüm bunlar›n d›fl›nda, bahsetti¤imiz ebru çeflitlerinin hepsi için geçerli olan, iflin püf noktas› diyebilece¤imiz fleyse, tekne üzerinden ka¤›d›n dikkatlice al›nmas›. Ka¤›d› al›rken boyalar›n çizilmemesi, ka¤›t tekne üzerindeyken hava kabarc›klar›n›n da yok edilmesi gerekiyor. Aksi halde ortaya mükemmel bir eser ç›km›fl olsa bile, ka¤›d›n sudan al›fl›ndaki en ufak bir hata, su üzerinde kusursuz görünen ebruyu, bir anda de¤ersiz k›labilir. Ebru literatüründe buna “falsolu ebru” deniliyor. Hatal› ebru manas›na gelen bu tabir, boyalar›n fazlaca at›lmas›ndan, öd ayar›n›n iyi yap›lamamas›na kadar birçok nedeni kaps›yor. Genellikle yan ka¤›t olarak kitapta ve pervazda kullan›lan ebru, Cumhuriyet döneminde çerçeveyle buluflmufl ve daha çok görselli¤e kaym›fl. Günümüzde de ebru yap›tlar› a¤›rl›kl› olarak bu flekilde uygulan›yor. Bunun d›fl›nda, baflta ipek kumafllar olmak üzere cam, seramik gibi malzemeler üzerine de ebru uygulan›yor. Elbette bunlar için kullan›lan malzemeler de de¤ifliyor. Geleneksel sanatlar içinde çok az kay›pla bugüne kadar gelen ebruyu gönülden ö¤renmek isteyenleri pekçok sanatç› özel atölyelerinde a¤›rl›yor…

016_018_soylesi

12/26/07

9:18 PM

Page 2

BAﬁARI ÖYKÜSÜ

Ticarethaneden dünya markas›na ABDULLAH K‹⁄ILI ABDULLAH K‹⁄ILI ZOR B‹R SOYADINI MARKA HAL‹NE GET‹REN, HAZIR G‹Y‹M SEKTÖRÜNÜN EN ÖNEML‹ AKTÖRLER‹NDEN B‹R‹. SULTANHAMAM’DAK‹ KÜÇÜK B‹R KUMAfi T‹CARETHANES‹NDEN BUGÜN B‹R DÜNYA MARKASI YARATAN K‹⁄ILI’NIN BAfiARISININ SIRRI ‹fi‹N‹ SEVMEK, HOfiGÖRÜLÜ OLMAK VE ÇOK ÇALIfiMAKTAN GEÇ‹YOR. YAZI: C‹HAN DEM‹RfiEVK FOTO⁄RAF: ÖZKAN BALK

bdullah Ki¤›l›’n›n öyküsü 1958 y›l›nda babas›n›n da yard›m›yla Sultanhamam’da açt›¤› küçük bir kumafl ticareti atölyesiyle ile bafllar. Bu küçük atölyede önceleri kumafllar› tafl›yan Abdullah Ki¤›l›, bir müddet sonra da, her bir kumafl›n cinsini gözü kapal› tan›r hale gelir. Tekstil sektörüne girifli böyle bir temelle olur iflte. Sultanhamam’da kumafl ticareti bir yandan devam ederken bir yandan da yeni ifl alanlar›n› takip etmeye bafllar. Bu aflamada, gömlekte karar k›lar Ki¤›l›. Potansiyel müflterilerini de erkekler olarak belirler. Abdullah Ki¤›l›, bu karar› kendinden yola ç›karak, erkeklerin tak›m elbise d›fl›nda en çok gömleklere ihtiyac› oldu¤unu göz önünde bulundurarak al›r. Ard›ndan gömlek üretim flartlar›n› araflt›rmaya koyulur. Türkiye’de gömlek üreticisinin çok fazla olmad›¤›n› ve bu alan›n yetersizli¤ini fark edince kendisinin önünde hiçbir engel kalmaz ve gömlek üretimine bafllar. Haz›r giyim sektörüne ilk geçifl sürecinde, gömleklere bir isim bulmak ihtiyac› do¤ar. Bununla beraber bir marka yaratma süreci oluflur. Ki¤›l›, yine bu süreçte yurt d›fl›ndaki markalar›n isimlerinin nereden geldi¤ine dikkat eder. Ün yapm›fl markalar›n ortak yan›, marka sahiplerinin ya isminin ya da soyad›n›n verilmesidir. Ki¤›l›, telaffuzunun zorlu¤u bir yana bir marka için ak›lda tutulmas› oldukça zor bir isimdir. Abdullah Ki¤›l›, bu nedenle ailesinin köklerinin dayand›¤› Bingöl’ün Ki¤› ‹lçesi’nden ald›¤› soyad›n› marka olarak kullanmaya karar verir. Ve bugün haz›r giyimin dev ismi Ki¤›l›, önemli bir marka olarak tekstil sektörü içinde yerini al›r. Birçok üreticinin markalaflma konusunda 90’l› y›llarda at›l›m yapt›¤›n› düflünürsek Ki¤›l›, marka bilinci oluflumunu ilk bafllatan kurulufl-

lardan biri olmufltur. Ki¤›l›’n›n gömlek üretimi ile bafllayan geliflimi pantolon, tak›m elbise, ceket, palto ve pardösü imalat›yla devam eder. GENÇ YAfiTA “KURTLARLA” ORTAKLIK… Ki¤›l›’n›n y›llar sonra verdi¤i bir söyleflide “Genç yaflta kurtla ortak olduk” fleklinde adland›rd›¤› süreç, 70’li y›llar ile bafllar. ‹stiklal Caddesi’nde ailesinin izni olmadan açt›¤› Ki¤›l› ma¤azas› ile, hem haz›r giyim fabrikas› kurabilmesi için nakit sa¤lar hem de dönemin önemli ismi, Osman Boyner ile ortakl›¤›n›n temellerini atar. Ki¤›l›, kumafl sat›fl›nda oldu¤u kadar haz›r giyimde de iddial› bir sat›fl grafi¤i çizer. Sektörde dönemin önemli ismi Osman Boyner’den önce Alt›ny›ld›z’›n bayili¤ini al›r. Bayi sat›fllar›, 2–3 kat artar. Ki¤›l›, bir sene sonra tekrar Boyner’in yan›na gitti¤inde gelen teklif; Beymen ma¤azalar›na ortakl›k olur. FASON KAR GET‹RMEZ ! Abdullah Ki¤›l›, 1980 y›l›na gelindi¤inde, Osman Boyner ile ortakl›¤›n› sona erdirerek Ki¤›l› ad›n› tafl›yan ilk haz›r giyim fabrikas›n› kurar. 80’li y›llar›n bafl›nda, ülkede serbest piyasa ekonomisine geçilmesi ile birlikte flirketler yeni at›l›mlar gerçeklefltirmeye bafllar. Ki¤›l› hükümetin ihracata tan›d›¤› kolayl›klardan yararlanarak yeni ekonomik sistemle beraber ihracata yönelir. Ünlü markalar için fason üretime bafllar. Bu süre içinde iç pazarda da sat›fllar devam eder. Bu süreç on y›ldan fazla sürer. Ki¤›l› için, fasona ayr›lan bu süre kâfidir, toptan sat›fla ve ihracata son verir. Tüm enerjisini yurt içi pazara yöneltir ve fason üretimini de sonland›r›r.

016_018_soylesi

12/26/07

9:18 PM

Page 3

016_018_soylesi

12/26/07

9:18 PM

Page 4

Ancak biz ﬂirket olarak 2001 krizini tek bir personel ç›karmadan, sadece harcamalara dikkat ederek atlatt›k. Bu baﬂar›m›z› da kredi kullanmamam›za ba¤layabiliriz. Bu yüzden krizlerde hasar almadan güçlenerek ç›kman›n en önemli yolu kredi kullanmadan hareket ediyor olmak ve iyi planlama yap›yor olmakt›r.”

Abdullah Ki¤›l›, fason üretimi b›rakma nedenlerinin bafl›nda yeterli kar edememelerini gösterir. Ki¤›l› yurtd›fl›na fason üretim sayesinde; koleksiyon yapmay› ve haz›r giyimin dikifl sistemini ö¤renir. Yeni üretim sistemi ile beraber Ki¤›l›, hedefini yurt içi olarak netlefltirir. fiirketinde gösterdi¤i baflar›yla yetinmeyip haz›r giyim sektöründe birli¤in ve dayan›flman›n da önünü açmaya çal›fl›r. Kriz ile birlikte Birleflmifl Ma¤azalar Derne¤i’ni kurarak sektördeki di¤er aktörlere dayan›flma olgusunu afl›lar. Ki¤›l›’ya göre haz›r giyim sektörünün kurtuluflu çok çal›flmaktan ve büyük - küçük boy sermayelerinin birleflmesinden geçer. Ki¤›l›’n›n sektörü bir arada tutma çal›flmalar› Birleflmifl Ma¤azalar Derne¤i ile s›n›rl› kalmaz. Sürekli birleflerek büyümeden söz eden Abdullah Ki¤›l›, Türkiye Giyim Sanayicileri Derne¤i’nin de kurcular›ndand›r. “2001 KR‹Z‹ B‹Z‹ GÜÇLEND‹RD‹” Abdullah Ki¤›l›, yurt içi pazar›na yöneldi¤inde, ülkede zorlu ekonomik koflullar bafl gösterir. Ülke ekonomisi 90’l› y›llardan 2000’i y›llar›n bafllar›na kadar yüksek faiz ve enflasyonla bafl etmek zorunda kal›r. 1994 y›l›nda ülke Gümrük Birli¤i’ne kat›l›r. Yabanc› yat›r›mc› hiç olmad›¤› kadar yat›r›ma heveslidir. Perakende sektörü ise al›flverifl merkezlerine tafl›n›r. Ki¤›l› da al›flverifl merkezlerinde yerini almaya bafllam›flt›r bu y›llarda. Zincir ma¤azac›l›k yeni sat›fl alan› olur ve 15 ma¤aza ile yurt içinde önemli bir yat›r›ma odaklan›r. Tam bu geliflmelerin ortas›nda ülke ekonomisi, tarihinin en önemli ekonomik krizlerinden birini yaflamaya bafllar. 2001 krizi ile karfl› karfl›yad›r. D›fl yat›r›mc› uygun fiyat avantajlar› ile ülkeye geldi¤inde, yerli yat›r›mc› çöken ekonomiden ve yüksek faizli borç ödemelerinden dolay› haz›rl›ks›z yakalan›r. 2001 krizi patlak verdi¤inde, Ki¤›l›’n›n bankalar dahil hiçbir borcu ve faiz ödemesi yoktur, bundan dolay› krizi hafif sars›nt›larla atlatmay› bilir. Markan›n bu zorlu sürecin üstesinden nas›l geldi¤ini flöyle anlat›yor: “Herkes gibi bizim de yaflad›¤›m›z en büyük krizdi 2001 krizi.

BAfiARIYA G‹DEN YOLUN ÜÇ SIRRI Ki¤›l›’n›n krizlerden ç›kmas›n›n en önemli nedeni borcu olmamas› yat›r›mlarda h›zl› olmas› ve yurt d›fl›ndan gelen sermayeye cevap vermekte etkili olmas›d›r. Krizden kazançl› ç›kar, yat›r›mlarla markan›n önü aç›l›r. O dönem 15 ma¤azas› krize direnen Ki¤›l›, ma¤aza say›s›nda ve yat›r›mlar›nda ciddi bir art›fla gider. Markan›n 2007 senesindeki toplam ma¤aza say›s› 95’e yükselir. Ki¤›l›’n›n en önemli avantaj›; sektörü ve özellikle erkek kumafllar›n› çok iyi tan›yan bir yöneticiye sahip olmas›d›r. Ki¤›l›’n›n baflar›s›ndaki bir di¤er önemli faktör, “çok çal›flmak”t›r! Ki¤›l› baflar›s›n› flöyle aç›klar: “Baflar›ya giden yol; iflini sevmek, hoflgörülü olmak ve çok çal›flmaktan geçer. Ki¤›l› ailesi olarak biz, bu üç prensibi kendimize ilke edindik. Baflar› bu üç temel prensibi ilke edinerek çal›flmaktan geçmektedir.” DO⁄RU ÜRÜN, DO⁄RU ZAMAN, DO⁄RU F‹YAT Markalaflman›n baflar› yolunda en önemli ad›mlardan biri oldu¤unu savunan Ki¤›l›, onun avantajlar› kadar dezavantaj› oldu¤unu belirtmekten geri durmaz: “Markalaflman›n en büyük avantaj›, pazarda ayr› bir müflteri grubu yakalayarak a¤›r rekabet koflullar›n› biraz olsun hafifletmek ve sonuçta da kar marj›n› yakalamakt›r. Dezavantaj› ise a¤›r bir maliyet gerektirmesi” der ve markalaflman›n çok zorlu ve uzun bir yol oldu¤unu belirtir. Tabii “sab›r”›n da elden b›rak›lmamas›n› gerekti¤ini vurgulayarak markan›n s›rr›n› verir: “Marka olabilmek için üç sihirli formül var: Do¤ru ürün, do¤ru zaman, do¤ru fiyat! Do¤ru ürün dedi¤iniz vakit, en kaliteli mal› sunmak zorundas›n›z müflteriye. Do¤ru ürünü yapt›n›z ama zaman›nda sunamad›n›z, yine olmaz. Do¤ru ürünü yap›yorsunuz, do¤ru zamanda ç›kart›yorsunuz ama do¤ru fiyata satm›yorsunuz mal›, sonuç yine hüsran olur. Her ifllemi do¤ru flekilde ve zaman›nda yapman›z gerekiyor!” Bugün pek çok flehirde gördü¤ümüz, Ki¤›l› ma¤azalar›, Sultanhamam’da kurulan küçük kumafl ticarethanesinden ç›k›p bugün ülkemizin en önemli markalar›ndan biridir. Bunda do¤ru zamanda ve yerinde at›l›mlar›n ve ifline sahip ç›kan bir yöneticinin rolü oldukça fazla. Bugünkü hedefi ise d›fl pazarda söz sahibi olabilmektir. O, ifline ilk günkü heyecan› ile sar›lmakta ve halen kendisini iflverenden çok, bir çal›flan olarak nitelendiriyor. Gelecek dönemlerdeki yat›r›mc›lar içinse flunlar› söylüyor: “Yeni ifl hayat›na at›lan her kifli iflini sevmeli ve yapt›¤› iflten heyecan duymal›, çok çal›flmal›, her an ö¤renmeye haz›r olmal›!”

020_021_proje

12/25/07

4:13 PM

Page 2

PROJE

GSM devi Motorola AIRFEL’‹ TERC‹H ETT‹ VODAFONE TÜRK‹YE GSM ALT YAPI PROJES‹ KAPSAMINDA MOTOROLA TARAFINDAN KURULMAKTA OLAN BAZ ‹STASYONLARININ ‹KL‹MLEND‹R‹LMES‹NDE AIRFEL KL‹MALAR KULLANILIYOR. HAZIRLAYAN: AYKUT TEK‹NALP Kurumsal Müﬂteriler Sat›ﬂ Müdürü

Airfel, GSM sektörünün önde gelen firmalar›na 2004 y›l›ndan itibaren çeflitli projelerle destek vermeye bafllad›. Sektörün öncü markalar›ndan Motorola ile olan iflbirli¤i yapan Airfel, Vodafone’un dünyan›n en büyük GSM alt yap› ihalelerinden biri olan Vodafone-Türkiye’de çözüm orta¤› olarak zor bir görevi yerine getirirek, önemli bir baflar›ya imza att›. Kablosuz ve genifl bant iletiflim sektörünün dünya lideri Motorola, Vodafone’un Türkiye’deki GSM a¤›n›n yenilenmesi, geniflletilmesi ve yönetilmesini kapsayan genifl çapl› bir anlaflmay› 2006 y›l›nda imzalad›. 8 y›ll›k anlaflma kapsam›nda, Vodafone’un Türkiye’deki iletiflim a¤›n›n kapasitesini ve kapsam›n› geniflletecek olan Motorola, ayn› zamanda Vodafone’un Türkiye’deki GSM a¤›n›n operasyonel yönetim sorumlulu¤unu da üstleniyordu. Modernizasyon program›, Vodafone a¤›n›n 3G’ye geçifl haz›rl›klar›n› da içeren çok önemli bir proje olarak tan›mlan›yor. ‹hale al›nd›ktan sonra “Vodafone’un önümüzdeki 8 y›l boyunca Türkiye operasyonlar›nda Motorola’ya kilit bir rol vermesi bizim için büyük önem tafl›yor” fleklinde bir aç›klama yapan Motorola Baflkan Yard›mc›s› ve EMEA Networks & Enterprise Genel Müdürü Jose Figueroa, “Bu anlaflma Motorola’n›n GSM konusundaki uzmanl›¤›n›n ve Vodafone’a uzun vadede maliyet avantaj› getirecek yenilikçi hizmetleri sa¤lama konusundaki yeterlili¤inin alt›n› çiziyor” aç›klamas›nda bulunarak projenin önemini vurgulam›flt›. TELEKOM SEKTÖRÜNE ÖZEL KL‹MA Özellikle Türkiye gibi dört mevsimin yafland›¤› bir ülkede, iklimlendirme cihazlar› Telekom sektöründe önemli bir rol oynuyor. Baz istasyonu malzemeleri, belli s›cakl›klar aras›nda en iyi performanslar›n› sergileyebilen ve son derece hassas cihazlard›r. Dolay›s› ile yaz›n s›caktan, k›fl›n ise so¤uktan korunarak malzemenin zarar görmemesi gerekir. Buna ek olarak en yüksek performansta çal›flmalar›n› sa¤lamak çok önemlidir. Türkiye flartlar›nda bu ancak klima ile mümkün olmakta ve do¤al olarak sektördeki klima seçimi önemli bir rol oynamakta. Bunun yan› s›ra baz istasyonlar›n›n sadece flehir içinde olmad›¤›, yüksek yaylar, da¤lar, adalar, flehirleraras› yollar gibi ulafl›lmas› zor yerlerde bulundu¤u unutulmamal›. Kliman›n belirli standartlar›n üzerinde olmas›, ar›zalara karfl› son derece dayan›kl› olmas› gerekiyor. Çünkü uzak ve kuytu mecralar bir ar›za s›ras›nda müdahale edilmesi zaman alan yerler s›n›f›na

dahil oluyor. Oysa, iletiflim sektörü bu gibi durumlara en az tahammülü olan sektörlerin bafl›nda geliyor. Bu flartlar düflünüldü¤ünde, Motorola firmas›n›n baz istasyonlar›nda kullan›lmas›n› istedi¤i klimalara iliflkin teknik flartnamenin çok a¤›r olmas› daha iyi anlafl›labilir. Çünkü herfleyden önce Vodafone’un klimalar için haz›rlad›¤› flartnameler gerçekten çok a¤›r flartlardan olufluyordu. MOTOROLA AIRFEL’DE KARAR KILDI Motorola sözkonusu ihaleye bizim markam›zla girmeyi uygun gördü. Motorola projesinde teknik flartnameye uygun olarak modifikasyonu yap›lan Airfel klimalar k›fl›n (-15° C )’ye kadar so¤utma yapabilecek, genifl voltaj aral›¤›nda (190 V- 240 V ± 3 Volt) çal›flabilecek, RF kirli¤inden etkilenmeyen ve minimum düzeyde enerji harcama yetene¤ine sahip cihazlar haline getirildi. Airfel olarak çok zor olan flartnameyi karfl›layabilmenin yan› s›ra Motorola’n›n GSM sektöründeki tecrübesi ve projeyi alma arzusu kuflkusuz anlaflmay› yapmam›zda etken olmufltur. Tüm bunlara ra¤men Motorola yetkilileri ile çetin pazarl›klar yap›ld› ve sonunda sözleflme imzalanarak projeye bafllan›ld›. ARIZA VE BAKIM E⁄‹T‹M‹ VERD‹K Motorola firmas›n›n bizden bak›m ve iflletme çözüm ortaklar›n›n klima montaj› yapmalar›n› istemesi görüflmelerde en zorland›¤›m›z konu oldu. Hepimizin bildi¤i gibi Airfel, klimalar›n› montaj dahil sat›yor ve yetkili servisler arac›l›¤› ile bu ifllemi gerçeklefltiriyor. Oysa görüflmelerde Motorola, montaj›n kendi ekiplerince yap›lmas›n› istemekteydi. Sat›fl Sonras› Hizmetleri departman›ndaki arkadafllar›m›z müflterimizin beklentilerine bir kere daha çözüm üretmeyi baflararak, her iki taraf›n da çok ifline yarayacak bir yöntem buldular. Motorola çözüm ortaklar›na klima montaj, klima ar›za ve bak›m e¤itiminin verilece¤i farkl› bir yöntem önerdik. Çünkü sektör, sorunlara an›nda çözüm bekleyen bir yap›ya sahipti ve zaman kayb›na tahammülü yoktu. Proje ilerlerken bizi iki nokta çok zorlad›. Birincisi baz istasyonlar›n›n da¤lar, adalar, yaylalar gibi ulafl›lmas› zor olan yerlerde olmas› montajlar› zorlaflt›rmaktayd›. Sat›fl Sonras› Hizmetler’den ‹brahim Köse’nin üstün gayretleri ile gerçekten mükemmel çal›flmalar yap›ld›. Buna paralel olarak ayn› zaman Motorola çözüm ortaklar›na klima montaj e¤itimleri de organize edildi. Proje bafllad›ktan sonra Motoro-

020_021_proje

12/25/07

4:13 PM

Page 3

la müthifl bir performans gösterdi. Bu da bizim zorland›¤›m›z ikinci konu oldu. Bu performans do¤al olarak bizim teslimatlar›m›za da yans›yor ve Motorola’n›n bize daha önce iletti¤i klima teslimat program›ndan çok fazla adet ve h›zda ürüne ihtiyaç duyuluyordu. Modifikasyon yapt›¤›m›z cihaz›n içersindeki baz› kompanentleri yurtd›fl›ndan tedarik etmekteydik. Sat›nalma departman›m›z ola¤anüstü bir efor sarfederek, bu malzemelerin fabrikaya getirilmesini sa¤lad› ve üretimin talepleri karfl›layacak biçimde olmas›na f›rsat yaratt›. ‹flin bir baflka ilginç taraf› daha vard›. Motorola projesi kapsam›ndaki klimalar›n modifikasyonu sürerken ayn› zamanda Airfel’in en büyük yat›r›mlar›ndan birisi olan Split Klima Fabrikas›’n›n yap›lanmas› da devam ediyordu. Fabrikam›z devreye girmeden Entalpi Test Laboratuar›’nda cihazlar›n testleri yap›labilmekteydi. Özetle ortaya ç›kan tablo flöyleydi: bir taraftan fabrika kurulmaya çal›fl›l›yor, di¤er taraftan binlerce kliman›n modifikasyonu yap›l›yordu. Bu büyük baflar› fabrika çal›flanlar›m›z›n üstün çal›flmalar›n›n bir sonucudur. Projeye bafllad›¤›m›z yaklafl›k bir y›ll›k dönemde fabrika mevcut cihaz üzerinde Ar-Ge çal›flmalar›n› da devam ettirdi. Elektronik kart, Prosestad ve kablolu kumanda gibi klima için en önemli parçalarda ürün gelifltirmesi yap›ld›. AIRFEL N‹Ç‹N SEÇ‹LD‹? Motorola projesinde sat›nalma ve daha sonra malzeme - lojistik müdürlü¤ü yapan Ajlan Aktürk birçok seçenek içersinden Airfel firmas›n› seçmesindeki nedenleri flöyle aktar›yor: “Airfel Klima Sistemini seçmemizde pek çok etken rol oynad›. Motorola prensip olarak olarak üretici seçimlerine çok önem veren bir firmad›r. Çünkü bir projenin baflar›s›, o projeye malzeme sa¤layan firmalar›n yeterlilikleri ile yak›ndan ilgilidir. Dolay›s› ile seçimler, iflinin ehli, uzman kifliler taraf›ndan belli prosedürler uygulanarak yap›l›r. Yani seçimler, kiflilerden çok sistematik bir flekilde yaz›l› prosedürlere ve gerçeklere dayan›r. Tüm bu veriler ise Motorola içerisinde, yetkili kiflilerin ulaflabilece¤i bir veritaban›nda saklanarak di¤er ülkeler ve projeler ile paylafl›l›r. Seçim s›ras›nda gözönünde bulunan kriterlere k›saca de¤inecek olursak bunlardan en önemlileri; teknik sartnameye uygunluk, kalite, Ar-Ge konular›n› kapsayan “teknik yeterlilik”, fiyat, ödeme koflullar›, anlaflma koflullar›, finansal stabiliteyi kapsayan “ticari yeterlilik” ve kapasite, organizasyon flemas›, personel profili, ülke çap›nda yayg›nl›k, teknik destek konular›n› içeren “operasyonel yeterlilik”. Tüm bu de¤erlendirmelerin ›fl›¤›nda VF Türkiye projesi için Airfel firmasi rakiplerinin önüne geçmifl ve Motorola olarak seçimimiz Airfel yönünde olmufltur. A SINIFI KL‹MA ÜRET‹M‹NE GEÇ‹YORUZ Gerçekten bafllang›c›ndan itibaren sürekli mücadele içersinde devam eden projede Airfel ifl orta¤›m›z olan Motorola firmas›n›n beklentilerini karfl›layabildi mi? ‹flte bu sorunun cevab›n› Motorola yetkilisi Ajlan Aktürk flöyle veriyor: “Airfel’in proje bafl›nda fabrikas›n› tafl›mas› nedeniyle baz› endiflelerimiz oluflmufltu; ancak Airfel yetkilileri ve çal›flanlar› proaktif davranarak bu büyük projede bize ellerinden gelen en iyi deste¤i ver-

diler. fiu anda sat›n al›nan ekipman miktar›na bakt›¤›m›zda Airfel’in kapasite olarak istenilen seviyede oldu¤u ve bu denli büyük bir proje için do¤ru firma oldu¤u gözükmekte. Özellikle Türkiye’de bulunan yayg›n servis a¤›, tafleronlar›m›za sunduklar› e¤itimler; ama en önemlisi müflterisine duydu¤u sorumluluk nedeniyle biz Motorola olarak Airfel ile çal›flmaktan memnuniyet duyuyoruz. Motorola, global bir firma oldu¤u için herhangi bir projede kullan›lan ekipman, teknik özellikleri, seçim kriterleri ve fiyatlar› ile birlikte di¤er ülkelerde bulunan projeler ile paylafl›yor. VF Türkiye projesinin flu an dünya üzerindeki say›l› birkaç büyük projeden biri oldu¤u düflünülürse Airfel’in Motorola’ya sundu¤u ürünün ayr› bir önemi oldu¤u görülebilir. Airfel olarak GSM sektöründe baflar›l› olarak çal›flan klimam›z piyasada bulunan standard bir klima de¤ildir. Müflterinin iste¤i do¤rultusunda gerekli modifikasyonlar yap›larak Türkiye pazar›na ve müflterinin isteklerine uygun hale getirilmifltir. Airfel bunun bir ad›m ötesine geçerek klimalar üzerinde Ar-Ge çal›flmalar›na devam etmektedir. GSM baz istasyonlar›n›n harcad›¤› elektrik enerjisinin yüzde 80’ini klima oluflturmaktad›r. Dolay›s› ile enerji tüketimi baz istasyonlar›nda iflletme maliyetini etkileyen önemli unsurdur. 2008 y›l›nda “A S›n›f›” enerji tüketen klima üretimine geçilecek olmas› özellikle enerjinin çok önemli oldu¤u günümüzde çok önem tafl›yan bir konudur. Bu ürünler de gelifltirildikten ve kullan›larak gerekli data elde edildikten sonra Motorola’n›n di¤er ülkelerdeki projelerinde önemli bir yer teflkil edebilecektir. Tüm bu Ar-Ge çal›flmalar›, Airfel’in GSM sektörüne verdi¤i önemin bir parças› olarak görülmektedir. Sonuç olarak enerji tasarrufu baflta olmak üzere pek çok alanda ülke ekonomisine yarar›n›n olmas› kaç›n›lmazd›r.

airfel ilan 1+2.FH11 11/7/07 3:14 PM Page 1 C

CMY

022_025_budapeste

12/21/07

8:38 PM

Page 2

GEZ‹

Tuna’n›n iki k›y›s›nda BUDAPEfiTE BUDAPEfiTE 1873 YILINDA, TUNA NEHR‹N‹N KARfiILIKLI KIYILARINDA YER ALAN BUDA VE PEfiTE KENTLER‹N‹N B‹RLEfiT‹R‹LMES‹YLE KURULMUfi. BUDA KENT‹N TAR‹H‹ VE KÜLTÜREL YÜZÜNÜ OLUfiTURURKEN, PEfiTE GÜNLÜK YAfiAMIN AKTI⁄I, EKONOM‹K MERKEZ‹ OLAN TARAFINI TEMS‹L ED‹YOR. BUDAPEfiTE, OSMANLI DÖNEM‹NDEN KALMA HAMAM VE TÜRBELER, HABSBURG HANEDANLI⁄I ZAMANINDAN KALMA SARAY VE B‹NALARLA TAR‹HSEL B‹R fiÖLEN SUNUYOR. YAZI VE

FOTO⁄RAFLAR: SEYRA FARALYALI ERDALO⁄LU

çak alçal›rken genifl bir alana yay›lm›fl bereketli tar›m arazileri görülüyor pencereden. Tuna’y› ve Budapeflte’yi konu alan tüm kataloglarda kapak foto¤raf› olan Kraliyet Saray›’n› tepeden görmek için merakla bak›yoruz afla¤›ya. Manzara bir kasabadan öte de¤il. Havaliman› flehre ne kadar uzak olabilir ki, diye düflündürüyor bu durum. Dünyan›n en büyük, en kalabal›k ve flaflal› metropollerinden biri olan ‹stanbul’dan yola ç›kan kifliye birden pek sade geliyor her fley Budapeflte semalar›nda. Pasaport kontrolünü afl›p, kent merkezine giden havaliman› servisiyle yola ç›kt›¤›m›zda, Budapeflte gezisi bafllam›fl oluyor. Kentin d›fl mahalleleri aras›ndan flehrin merkezine do¤ru ilerliyoruz. Binalar ne çok bak›ml› ne de çok derbeder. Çevrede daha çok sanayi tesisleri var. Bir dört yol a¤z›n› geride b›rakt›¤›m›z anda, temiz ve bak›ml› evlerin yer ald›¤› sokaklar bafll›yor ve yolcular› s›rayla indirmeye bafll›yor servis. Bizi de gidece¤imiz adresin tam önünde b›rak›p gidiyor. fiehre ilk kez gelen biri için ne büyük bir lüks! Macarlar için geçerli olmasa da, yürüyerek gezmenin bir kenti tan›man›n en iyi yolu oldu¤unu bilen gezginlerin tecrübelerine göre, Budapeflte tam anlam›yla yürünerek tad›na var›lacak bir kent. Vakit kaybetmeden, bulundu¤umuz noktadan, kentin en turistik ve hareketli meydan› Vaci Ucta’ya gitmek üzere

yola koyuluyoruz. Akflam yeme¤ini, kentin tarihi ve fl›k kafesi Gerbaud’da yemek, ilk gün için keyifli bir bafllang›ç olabilir. Tuna Nehri’ni görmek için duyulan sab›rs›zl›k, ad›mlar›m›z› kestirmelerden uzaklaflt›r›p nehre do¤ru sürüklüyor. fiehir haritas› ve Peflte k›y›s›n›n düzenli yollar› yön bulma konusunda iflimizi kolaylaflt›r›yor. ‹flte! Buda ve Peflte’yi birbirinden ay›ran Tuna. Bulan›k, ancak sakin, usul usul ak›yor. ‹zlemesi hofl ama, k›y›s›nda yürümek pek mümkün de¤il. Ne Peflte ne de Buda k›y›s›nda yürüme alan› olmamas› insan› flafl›rt›yor. Taflmaya karfl› nehir k›y›s›na tafl basamaklar yap›lm›fl. Afl›klar, gönül adamlar› ve gizem insanlar› alacakaranl›kta bu basamaklarda oturup sakin akan Tuna’y› izliyorlar. Akflam inerken Tuna k›y›s›ndaki gemi-restoranlardan Çigan müzi¤i yay›l›yor. Peflte k›y›s›nda yürümekte oldu¤umuz için karfl›m›zda Buda Kalesi, görmeyi bekledi¤imiz Eski Kraliyet Saray›, Bal›kç› Kalesi Burçlar› ›fl›ld›yor. Budapeflte deyince zihinde ilk çakacak manzara bilincimizin özel bir köflesine iflleniyor özenle. K›y›dan ayr›l›p iç k›s›mlara giriyor ve bir süre yürüdükten sonra Vaci Ucta’ya var›yoruz. Y›l›n dört mevsimi turist ak›n›na u¤rayan kentin bu meflhur meydan›nda hat›r› say›l›r bir kalabal›k var. Sokak müzisyenlerinin yapt›¤› müzik eflli¤inde insanlar kahvelerini yudumluyor, günün yorgunlu¤unu at›yor. Kalabal›¤› ard›m›zda b›rak›p Gerbaud’ya

022_025_budapeste

12/21/07

8:38 PM

Page 3

022_025_budapeste

12/21/07

8:38 PM

Page 4

yöneliyoruz. Budapeflte üzerine kaleme al›nm›fl tüm rehberlerde ad› geçen bu mekan›n üst kat› ve meydana bakan bahçe k›sm› kafe olarak hizmet veriyor. Alt katta ise Macar Mutfa¤›’n›n leziz yemeklerinin sunuldu¤u restoran yer al›yor. Macar Gulafl’› yerinde yemenin keyfine var›yoruz o akflam. Budapeflte 1873 y›l›nda, Tuna nehrinin karfl›l›kl› k›y›lar›nda yer alan Buda ve Peflte kentlerinin birlefltirilmesiyle kurulmufl. Buda bugün kentin tarihi ve kültürel yüzünü, Peflte ise günlük yaflam›n akt›¤›, ekonominin merkezi olan k›sm›n› oluflturuyor. Buda ve Peflte kentlerinin geliflimi 12. yüzy›lda bafllam›fl. 1526 y›l›nda Osmanl› ‹mparatorlu¤u’nun egemenli¤i alt›na girmifl. 160 y›ll›k Osmanl› egemenli¤i yerini Habsburg Hanedan›’na b›rakm›fl. Kent tarihindeki bu fetihler mimariye de fazlas›yla yans›m›fl. Bugün Budapeflte Osmanl› döneminden kalma hamam ve türbeler, Habsburg Hanedanl›¤› zaman›ndan kalma saray ve binalarla görsel bir flölen sunuyor. Ertesi gün, Buda’ya gitmeli yoksa Peflte’de kal›p, bu yakay› gezmeye mi devam etmeli diye düflünürken, ikisinin tam ortas›nda, Tuna’n›n ortas›ndaki Margaret Adas›’nda karar k›l›yoruz. Margaret Adas› kentin ortas›nda bir vaha. Ad›m›m›z› att›¤›m›z anda yorgunlu¤umuzu unutuyoruz. Ada bir köprüyle hem Peflte’ye hem de Buda’ya ba¤lan›yor. Trafi¤e kapal› bu yeflillikler diyar›nda bisiklet ya da elektrikli küçük otomobillerden kiralama imkan› var. Adan›n Peflte’ye

022_025_budapeste

12/21/07

8:38 PM

Page 5

bakan k›y›s›nda koflu pisti bulunuyor. Burada sportif Budapefltelilerle karfl›lafl›yoruz. Çok da fark›na varmadan yar›m günümüz Margaret Adas›’nda geçiyor. fiehri yürüyerek gezmeye devam ediyoruz. Budapeflte’de evsizlerin çoklu¤u dikkat çekici boyutta. Her köfle bafl› bir evsize mesken olmufl. Yafll›lar›n durumu da bir o kadar çarp›c›. Peflte’nin a¤açland›r›lm›fl genifl kald›r›mlar›ndaki banklar, hava almak, güneflten faydalanmak üzere kendini d›flar› atm›fl yafll› insanlarla dolu. Güzel taraf›, her birinin elinde bir gazete, dergi ya da kitap olmas›. Komünist sistemin çöküflünden en çok çal›flamayacak kadar yafll› olanlar etkilenmifl. Serbest piyasa

ekonomisiyle birlikte fiyatlar artm›fl ancak emekli maafllar› oldukça düflük düzeyde kalm›fl. Metro a¤› Budapeflte çap›nda bir kent için oldukça geliflmifl. Otobüs seferleri son derece düzenli. Ancak bu kentin bir zamanlar acelesi varm›fl; metroya binmeye kalkt›¤›n›zda bunu anl›yorsunuz. Metroda AB üyesi Macaristan’›n baflkenti Budapeflte’yi d›flar›da b›rak›yor, yeralt›nda kalm›fl komünizmle bulufluyorsunuz. Buda ile Peflte’yi birbirine ba¤layan köprülerin her biri birbirinden güzel ve farkl› tarzda. Zincir Köprü (Lanchid), Tuna üzerine yap›lm›fl ilk köprü olma özelli¤ini tafl›yor. Görülmeye de¤er köprülerden bir di¤eri de Özgürlük Köprüsü (Szabadsag hid). Budapeflte’deki üçüncü günümüzde Gellert Tepesi’ne ç›kmak üzere Bo¤aziçi Köprüsü’nün minyatürünü and›ran,1898 y›l›nda vefat eden Kraliçe Elisabeth’in ad›n› tafl›yan Elisabeth Köprüsü’nden (Erzsebet hid) geçiyoruz yürüyerek. T›rman›fl› tamamlay›p Peflte’den göz k›rpan görkemli Parlamento Binas›’na ve Opera’ya dal›yoruz. Tuna’dan üzeri kütüklerle yüklü koskocaman bir ‘sal’ geçiyor, ya¤mur bafll›yor… Buda gezimizde Buda Kalesi, Eski Kraliyet Saray›, Bal›kç› Kalesi Burçlar› ve St. Matthias Katedrali’ni geziyoruz. Budapeflte’de gezip görecek yerler bunlarla s›n›rl› de¤il. Ünlü hayvanat bahçesi, müzeler, Osmanl› dönemi eserlerinden hamamlar ve Gül Baba Türbesi unutulmamal›. Akl›n›zda olsun, türbe 1 May›s- 31 Ekim tarihleri aras›nda ziyarete aç›k.

026_029_enegram

12/26/07

11:59 AM

Page 2

K‹ﬁ‹SEL GEL‹ﬁ‹M

‹nsan› tan›mak için eski-yeni bir metod: ENNEAGRAM II YAZI: HASAN ÖNDER

epimiz, gardiyans›z bir hücrenin mahkumlar› gibiyiz. Kimse bizi irademizin d›fl›nda tutmuyor; üstelik serbest kalmam›z› sa¤layacak anahtar›n bizimle birlikte hücrenin içinde oldu¤unu da duymufl bulunuyoruz. fiayet anahtar› bulabilirsek, kap›y› aç›p özgür kalaca¤›z. Fakat onun nerede sakl› oldu¤unu bilmiyoruz. Üstelik bunu bilsek bile, bir parçam›z hapishanemizden ç›kmaya korkuyor. D›flar›ya ç›kt›ktan sonra nereye gidece¤iz, elde edece¤imiz özgürlü¤ümüzle ne yapaca¤›z? Bu anlams›z bir benzetme de¤ildir: biz gerçekten de egomuzun, korkular›m›zla zincirlenmifl, özgürlükleri s›n›rland›r›lm›fl ve içinde bulundu¤u durumdan muzdarip olan

mahkumlar›y›z. Hiçkimse, bizi serbest b›rakacak anahtar› aramam›z› engellemiyor. Bununla birlikte, onu nerede arayaca¤›m›z› bilmemiz ve nerede oldu¤unu keflfettikten sonra onu kullanma konusunda istekli olmam›z gerekiyor. Enneagram ile birçok kap›y› açacak özel bir anahtara sahip oluruz. Enneagram, kiflili¤imizin s›n›rlay›c› mekanizmalar›ndan kurtulmam›z ve böylece gerçekte kim ve ne oldu¤umuzu daha derin bir biçimde tecrübe edebilmemiz konusunda bize yard›m eder. Bize, korkular›m›z ve çat›flmalar›m›zdan, söz dinlemez tutkular›m›zdan ve dürtülerimizden, karmafl›k arzular›m›zdan ve iç kar›fl›kl›¤›m›zdan kurtulmam›za yard›mc› olabilecek bir anlay›fl sa¤lar.

026_029_enegram

12/26/07

11:59 AM

Page 3

Enneagram’›n kullan›laca¤› iki temel alan, “kendini-anlama” (kendimizi gerçekte oldu¤umuz gibi görmemiz) ve “baflkalar›n›-anlama”d›r. Enneagram’›n en meflrû kullan›m› kendimizi anlamakt›r. Enneagram bize korkular›m›z› ve arzular›m›z›, güçlerimizi ve zay›fl›klar›m›z›, k›zg›nl›¤a, hüsrana ve hayal k›r›kl›¤›na nas›l tepki verdi¤imizi – ve daha pozitif olarak da yanl›fl yarg›lara ve yan›lg›lara kap›lmadan kendimizi gelifltirmede dayanak noktas› yapabilece¤imiz gerçek kapasitemizi ve en büyük güçlerimizi –anlamam›zda yard›mc› olur. Enneagram’dan en büyük fayday›, ona sonuca ba¤lanmam›fl bir sorgulama ruhuyla yaklafl›p, onu kendimizle ilgili fleyleri keflfetme ve karakteristik meselelerimizin nas›l hayat›m›za yans›t›ld›¤›n› anlamada bir destek olarak kulland›¤›m›z taktirde elde ederiz. Kendimizi bu sistem yard›m›yla gözlemledikçe, tekrar ve tekrar kendimizden nas›l – ve niçin –kaçt›¤›m›z konusuna geldi¤imizi görece¤iz. Tipimizi inceledikçe, kiflili¤imizin, daha bebekli¤imizden itibaren devreye giren çeflitli sebepler için kullanageldi¤imiz bir savunma biçimi oldu¤unu her zamankinden daha net biçimde anlamaya bafllayaca¤›z. Kiflili¤imiz bizi bu güne kadar getirdi, fakat onun baz› özelliklerine geçmiflte oldu¤u kadar ihtiyaç duymuyoruz. Enneagram, kazanmay› umabilece¤imiz sa¤l›kl›, üstün nitelikleri tahmin ederek, modas› ve devri geçmifl eski al›flkanl›klar›m›zdan kurtulmak için gerekli cesareti kazanmam›zda bize yard›m eder. Geçen yaz›m›zda k›saca anlatt›¤›m›z Enneagram’daki dokuz tipten sekiz numaral› kiflilik tipinin detayl› özellikleri ile yaz› dizimize devam ediyoruz.

SEK‹Z NUMARALI K‹fi‹L‹K T‹P‹: MEYDAN OKUYUCU Kendinden Emin, Kararl›, ‹radeli, Çat›flmac› Kifliler Sa¤l›kl› Durumlar›: ‹ddial›, kendinden emin ve güçlü olan sa¤l›kl› Sekizler, ihtiyaç duyduklar› veya istedikleri fleyler konusunda kendilerini savunmay› ve karfl› koymay› ö¤renmifllerdir. Eylem yönelimlidirler, istekli ve öz-güven tafl›yan bir tavra ve içsel enerjiye sahiptirler. Güçlükle ve meydan okumayla karfl›laflmay› severler, kendi kendilerini harekete geçirebilir ve inisiyatif alarak ifllerin yap›lmas›n›

sa¤larlar. Kararl›, inatç› ve aç›ksözlü olup, ba¤›ms›zl›¤a de¤er verir ve baflkalar›n›n da ba¤›ms›zl›k duygular›n› güçlendirip canl› tutarlar. Güçlü iradeye sahip, tutkulu aksiyon insanlar›d›r ve sade ve do¤rudan bir tarzla iletiflim kurarlar. Sekizler, di¤er insanlar›n sayg› duydu¤u ve yönlendirilmek için baflvurdu¤u do¤al liderlerdir: kararl›, otoriter ve emredicidirler. Onurlu olmakla, güçlerini yap›c› olarak kullanmakla, insanlar› savunup korumakla, desteklemeye de¤er dâvâlar›n ve de¤erli giriflimlerin tedarikçileri, sponsorlar›, ak›l hocalar› ve tan›t›mc›lar› olarak ifllev görmekle, bu sayg›y› hakederek kazan›rlar. Adalet ve dürüstlük isterler ve dünyalar›yla ilgili pozitif bir görüfle sahiptirler. En Sa¤l›kl› Hallerinde: merhametli, cömert ve ba¤›fllay›c› olur, kendilerini çok iyi kontrol edebilir, güçleriyle baflkalar›n› korur ve ihtiyaçlar›n› karfl›larlar. Güç verici, nazik, ilham vericidirler ve aç›kyürekli olacak cesarete sahiptirler. Gerçekten korkusuzdurlar ve vizyonlar›na ulaflmak için kendilerini tehlikeye atmaya haz›rd›rlar. Ortalama Durumlar›: Ortalama Sekizler mümkün oldu¤unca çok ba¤›ms›z ve otonom olmak isterler: baflkalar›na fazla ba¤l› olmaktan korkarlar ve bu yüzden d›flar›ya karfl› sertleflirler (Benim hiç kimseye ihtiyac›m yok.). Kendi kendine yetme, finansal ba¤›ms›zl›k ve gelecekteki ihtiyaçlar›na dair yeterli kaynaklara sahip olduklar›n› bilmeleri önemli kayg›lar›n› oluflturur: Sekizler giriflimci, pragmatik, “kat› bireyselci” ve uyan›k tüccarlar olabilirler. Çal›flkan, verimli, pratik ve kurnazd›rlar ve mücadeleci bir biçimde kendileri ve sevdikleri için avantajlar elde etmeye çal›fl›rlar. Sekizler ayn› zamanda oyunu sert oynamay› da severler: gözüpek ve tutkulu olabilir, heyecan için veya kendilerini kan›tlamak için maceraya at›lmay› ve risk almay› severler. Stresleri iyice artt›¤›nda, daha kendini-korumac› ve duygusal olarak savunmac› ve kapal› olabilirler. Baflkalar›n›n onlar›n çabalar›n› desteklediklerinden flüphe duyarlar. Di¤er insanlar›n kendilerinin önemli oldu¤unu anlamalar›n› sa¤lamaya teflebbüs eder, böbürlenir ve kibirli bir tav›r tak›n›r, vaadlerde bulunur ve büyük planlar yaparlar. ‹çinde bulunduklar› duruma olan güvenleri azald›¤›nda, daha iddial›, ikna edici, sald›rgan, d›fladönük ve konuflkan olarak çevrelerine (ki buna di¤er insanlar da dahildir) bask›n ç›kmak isterler: sözleri kanundur. Hemen hemen bütün aktivitelerinde gerekenden daha fazla enerji kullan›rlar. Benliklerini tüketirler, fakat yine de iradeli ve ego-merkezli, sadakât talep edici ve her konuda “kendi yöntemlerini” empoze edicidirler. Di¤er insanlar› muâdilleri olarak görmez ve sayg›l› davranmazlar. Bask›nl›k kurmaya çal›flabilir, çevrelerindeki kiflilere emirler verebilir, bu arada kendisine ne yapaca¤›n› söylemeye teflebbüs edenlere aç›k bir biçimde meydan okurlar. Di¤er insanlar taraf›ndan reddedildiklerini ve desteklenmediklerini hissetmeye bafllarlar, fakat buna çat›flmac›l›k, sald›rganl›k ve aksilikle tepki ve-

026_029_enegram

12/26/07

11:59 AM

Page 4

rerek kendilerine yönelik düflmanl›klar oluflmas›na yol açarlar. Her fleyi bir irade imtihan›na çevirir ve asla geri ad›m atmazlar. ‹nsanlar›n limitlerini zorlarlar ve insanlarla karfl› karfl›ya gelmeyi severler. Di¤er insanlar› boyun e¤meye zorlamak ve kendilerini zay›f hissetmelerini sa¤lamak için tehditlere, sindirme teflebbüslerine ve misilleme ile korkutma yöntemlerine baflvurabilirler (Beni k›zd›rmak istemezsin, de¤il mi?). Bu adaletsiz muamele di¤er insanlar› korkutur ve kabaday›ca tav›rlar sergileyen Sekizlere k›z›p k›r›lmalar›na ve muhtemelen onlara karfl› birlikte cephe almalar›na yol açar. Sa¤l›ks›z Durumlar›: Sa¤l›ks›z Sekizler kendilerini derin bir biçimde ihanete u¤ram›fl hissederler, fakat s›n›r› geçtiklerini ve art›k geri dönemeyeceklerini düflünürler. Kendilerini kontrol etmeye yönelik her teflebbüse meydan okuyarak, tam bir suçlu mentalitesi gelifltirir ve davran›fllar›na s›n›rlama getiren hiç bir kanun ya da s›n›r› tan›mazlar. Baz›lar› suçlu, isyanc› ya da doland›r›c› olurlar. Ellerindeki gücü korumak ve bedeli ne olursa olsun üstün gelmek isterler: tamamen kalpsiz, ac›mas›z, ahlâk kurallar›n› hiçe sayan, potansiyel olarak fliddet kullanabilen, suçluluk, korku, yumuflak kalplilik ve di¤er hassas insânî duygulara meydan okuyan kifliler olurlar. Tabii ki, bu tav›rlar kaç›n›lmaz bir biçimde gerçek düflmanlar ortaya ç›kar›r ve Sekizler kendilerini korumak ve bast›r›lm›fl dehfletlerini gidermek için daha da sald›rgan ve ac›mas›z olmak zorunda kal›rlar. Büyük bir öfke ve zalimlikle ve “güçlü olan hakl›d›r” veya “orman kanunu” fleklinde ifade edilebilecek bir felsefeyi fliar edinerek, güçlü hissetmek için di¤er insanlara dehflet yaflat›rlar. Kendileri hakk›nda gerçekd›fl› fikirler vehmetmeye bafllarlar (megalomani), her fleye güç yetirebilecekleri zann›na kap›l›rlar, yenilmez ve zarar verilemez olduklar›n› düflünürler. Giderek daha

pervas›zlafl›r, kendilerini ve kaynaklar›n› afl›r› bir biçimde riske atarlar. Sonunda, e¤er tehlike içindeyseler, kendi iradelerine boyun e¤meyen her fleyi intikam hisleriyle ve gaddarca yok etmeye teflebbüs ederler. Sosyopatik e¤ilimler görülür: barbarca davranabilir ve cinayet iflleyebilirler. Genel Hatlar› ‹le Sekiz • Ben iddial› ve kendinden çok emin bir insan›m. • F›rsatlar› görebilirim; olaylar›n nas›l olmas›n› istedi¤imi bilir ve çevremdeki insanlar› bu amaca ulaflmak için biraraya getirebilirim. • Çok yürekli bir insan›m – cesurum ve s›k s›k zor görevleri üstlenip bunlar› baflar›yla yerine getiriyorum. • ‹nsanlar benden liderlik yapmam› bekliyorlar, çünkü ben güçlü ve kararl›y›m ve zor kararlar› alabiliyorum. • Ben tutkulu, do¤rudan bir insan›m: insanlar benim yan›mdaki yerlerinin neresi oldu¤unu daima bilirler. • Âdilâne olmad›¤›n› hissetti¤im bir fley gördü¤ümde, bu durumu düzelmekten kendimi al›koyamam. • Hiç kimsenin benim üzerimde hiç bir güce sahip olmas›n› istemem. • S›k› bir müzakereciyimdir: pazarl›klarda nas›l bast›raca¤›m› ve nas›l hay›r diyece¤imi iyi bilirim ve geri ad›m atmam. • Bir ifle giriflti¤inizde, bu art›k bir ölüm-kal›m meselesidir – ya onlar ya ben ve galip ç›kan taraf her zaman ben olmal›y›m. • Hiç flüpheye mahâl b›rakmayacak bir biçimde di¤er in-

026_029_enegram

12/26/07

11:59 AM

Page 5

sanlar›n ço¤undan daha sert ve haflin bir insan›m, fakat beni iyi tan›yan insanlar ne kadar sevgi dolu bir insan oldu¤umu bilirler. • ‹nsanlar›n gerçekten sayg› duyaca¤› tek fley güçtür. • Beni k›zd›r›rsan›z, buna gerçekten çok piflman olabilirsiniz. • Geçmiflte zaman zaman “güç hakk› do¤urur” yaklafl›m› felsefem olmufltur –ve gerekti¤i zaman oldukça ac›mas›z olabilirim. • P›s›r›k ve karars›z insanlar beni ç›ld›rt›r. ‹¤nesinden korkuyorsan, akrebin yuvas›na parma¤›n› sokmayacaks›n. • E¤er bir kifli beni ya da sevdi¤im birini incitirse, bunu mutlaka ona ödetirim. Sekiz Numaral› Kiflilik Tipine Yönelik Tavsiyeler • Her ne kadar yap›n›za ayk›r› olsa da, eylemlerinizde kendinize hakim olun. Gerçek gücünüz, yapabilece¤iniz zaman bile isteklerinizi iddial› bir biçimde ortaya koymamay› tercih etmenizde yatmaktad›r. Bir kriz durumunda sorumlulu¤u üstlenip herkese yard›m etmek, en iyi durumunuzda oldu¤unuzun göstergesidir. ‹nsanlara ilgi ve flefkat gösterdi¤inizde çok az insan sizi sömürebilecektir ve âlicenapl›¤›n›z› göstermekle, di¤er insanlar›n sadâkât ve kendini adamalar›n›, kaba güç gösterisine k›yasla çok daha fazla garanti alt›na alm›fl olacaks›n›z. • Sekizler için zor olsa da, en az›ndan zaman zaman di¤er insanlara boyun e¤meyi ö¤renmelisiniz. Asl›nda ço¤u kez risk alt›nda olan çok az fley vard›r ve gücünüzü veya gerçek ihtiyaçlar›n›z› feda etmeksizin di¤er insanlar›n istediklerini yapmalar›na izin verebilirsiniz. • Her an herkese hükmetme arzusu, egonuzun fliflmeye bafllad›¤›n›n bir iflaretidir – di¤er insanlarla daha ciddî çat›flmalar yaflaman›z›n kaç›n›lmaz oldu¤una dair bir tehlike sinyalidir. • Sekizler tipik olarak kendi kendilerine yeterli olmak ve hiç kimseye ba¤›ml› olmamak isterler. Fakat, ironik olarak, çok say›da insana ba¤›ml›d›rlar. Örne¤in, yan›n›zda çal›flan kiflilere ba¤›ml› olmad›¤›n›z›, onlar›n iflleri nedeniyle size ba¤›ml› olduklar›n› düflünebilirsiniz. Diledi¤iniz zaman onlar› iflten ç›kar›p yerlerine baflkalar›n› çal›flt›rabilirsiniz. Küçük krall›¤›n›zda – sizden baflka –herkes gözden ç›kar›labilir. Fakat hakikat fludur ki, özellikle iflleriniz tek bafl›na idare edemeyece¤iniz kadar büyüdü¤ünde, ifllerini yapmalar› konusunda baflkalar›na ba¤›ml›s›n›zd›r. Sizinle ba¤lant›l› herkesi kendinizden uzaklaflt›r›rsan›z, zamanla en ya¤c› ve güvenilmez kiflileri yan›n›zda çal›flt›rmak zorunda kal›rs›n›z. Bunu yapt›¤›n›zda da, onlar›n sadakatini sorgulamak ve pozisyonunuzu kaybetmekten korkmak için nedenleriniz olacakt›r. Hakikat fludur ki, ister ifl dünyan›zdaki ister ev hayat›n›zdaki kendi kendine yeterlili¤iniz büyük ölçüde bir illüzyondan ibarettir. • Sekizler, tipik olarak güce afl›r› de¤er verirler. ‹ster servet, ister mevkî isterse de kaba kuvvet fleklinde olsun, gü-

ce sahip olmak onlara istediklerini yapma, kendini önemli hissetme, korkulma ve itaat edilme imkân›n› sa¤lar. Fakat ne gücünüz sebebiyle etraf›n›za toplananlar sizi bizâtihi siz oldu¤unuz için sevmektedirler, ne de siz onlar› sevip saymaktas›n›zd›r. Bir tür rûhunu fleytana satmak olarak nitelenebilecek bu pazarl›¤›n›z›n sonucunda, elde etti¤iniz güç karfl›l›¤›nda kaç›n›lmaz bir flekilde fiziksel ve duygusal bir bedel ödersiniz. • Kendi kiflisel ç›karlar›n›zdan daha yüce gayelere hizmet etmeyi ö¤renin. Aileleri ve iliflkileri, ço¤u insan›n hayat›nda bunu yapmak için bir vesile oluflturmaktad›r. Efllerine ve çocuklar›na sevgilerini verip onlar taraf›ndan sevilmek, ço¤u insan için kendilerini afl›p hayatlar›nda bir anlam bulma konusunda kendilerine yard›mc› olan yüce bir gayedir. Fakat her fley sadece sizin kiflisel ç›karlar›n›za hizmet etmeye indirgenirse, kendinizi aflma ihtimali – ve onunla birlikte derin mutlulu¤un, ruhsal büyümenin ve daha pek çok de¤erin elde edilme ihtimali – tamamen ortadan kald›r›lm›fl olur. ‹yice fliflirilmifl bir egoyu muhafaza etmek, ço¤u Sekiz için anlams›zl›ktan kurtulman›n tek yoludur – fakat zaten ço¤u kez kendi hayat tarzlar› bu anlams›zl›¤› ortaya ç›kar›r. • E¤er tipinizin düflük seviyelerine düfltüyseniz ve kendi ac›lar›n›z yüzünden di¤er insanlara karfl› haflin ve ac›mas›z olduysan›z veya onlar›n da yaralan›p ac› çekmelerine yol açt›ysan›z, o zaman hâlâ yapabilecek durumdayken hayat ak›fl›n›z› de¤ifltirmek için nedenleriniz var demektir. ‹nsan fonksiyonunun en alt seviyesinde - hayvan seviyesinde – yaflanan bir hayat, hayvanlar›n mustarip olduklar› tamamen anlams›z bir var olufl ve yaln›z bir ölüme benzer bir flekilde sonuçlan›r. Her fleyin bu flekilde sürüp gitmesi kaç›n›lmaz de¤ildir. Temel iyili¤inize güvenin ve gerçek dönüflüm ihtimâline aç›k olun. • En büyük potansiyellerinizden biri, di¤er insanlar için f›rsatlar oluflturma yetene¤inizdir. Sekizler güçlerini herkes için umut ve refah temin etmek amac›yla kulland›klar› zaman sayg› görürler ve gerçekten de olduklar› gibi velînimetler olarak hat›rlan›rlar. Bu yüzden, e¤er güç sahibi oldu¤unuz bir konumdaysan›z ve büyük kaynaklara sahipseniz, bunlar› âlicenapl›kla kulland›¤›n›zda korkaca¤›n›z kimse yoktur. Düflmanlar ortaya ç›karmak yerine, ateflli müttefikler kazan›rs›n›z. Di¤er insanlar›n sadâkâtlerini sorgulamak yerine, onlar›n sadâkâtlerine tamamen güvenebilecek hâle gelirsiniz. Birisi taraf›ndan kullan›lsan›z bile, baflard›¤›n›z fleyin büyüklü¤ü ne sizden al›nabilir ne de unutulabilir. Asl›nda di¤er insanlar böyle bir fleyin olmas›n› da engellerler. E¤er siz di¤er insanlar›n ihtiyaçlar›n› gidermeye çal›fl›rsan›z, onlar da sizin ihtiyaçlar›n›z› karfl›lamaya çal›flacaklard›r. • Di¤er insanlara verebilece¤iniz zararlar› düflünün; daha sonra da onlara yapabilece¤iniz iyilikleri düflünün. Bunlardan hangisi ile hat›rlanmak isterdiniz?

030_033_akademi

12/26/07

9:20 PM

Page 2

AKADEM‹

Airfel, bayram ziyaretinde: ONLARIN EL‹N‹ HER ZAMAN ÖPER‹Z AIRFEL AKADEM‹ ÖNCÜLÜK ETT‹, ÇALIfiANLAR BÜYÜKLER‹N ELLER‹N‹ ÖPMEYE, GÖNÜLLER‹N‹ ALMAYA G‹TT‹. YAfiLILIK GÜNLER‹NDE KEND‹LER‹NE YEN‹ B‹R DÜNYA KURMAK ZORUNDA KALAN BÜYÜKLER‹M‹ZLE B‹R NEBZE OLSUN HOfiÇA VAK‹T GEÇ‹R‹LD‹. AKADEM‹’N‹N SIKLIKLA YAPTI⁄I BU Z‹YARETTEN GER‹YE HER ZAMANK‹ G‹B‹ BURUK ANILAR KALDI. FOTO⁄RAFLAR: TOLGA ERBAY

irfel Akademi kurum içi e¤itim ve kiflisel geliflim çal›flmalar›n›n yan›nda sosyal sorumluluk konular›nda da çal›flmalar yap›yor. Kurum kültürünün bir parças› olan bu çal›flmalar›n bundan sonra da artarak tekrarlanmas›na çaba gösteriliyor. Çeflitli periyotlarla biraraya gelen Airfel Akademi üyeleri, ne gibi çal›flmalar yapabileceklerini tart›fl›rken iki seçenekte karar k›ld›lar. Bunlardan biri Çocuk Esirgeme Kurumu biri de Darülaceze’ydi. Her iki kurum da insan›n yüre¤ini burkan, önem s›ras›nda asla birinin di¤erinin önüne geçemeyece¤i bir a¤›rl›¤a sahipti. Bir tarafta kimsesiz, ilgiye, sevgiye, birkaç dakika kendileriyle ilgilenecek bir büyü¤e ihtiyaç duyan çocuklar; di¤er tarafta o çocuklarla ayn› beklentide olan yafll›lar… Çocuk ya da büyük; hiç fark etmiyordu, yeter ki sevgi ve ilgi olsundu… Üstelik birine gitmek sanki di¤erini göz ard› gitmek gibi olacakt›. Kurban Bayram›’n›n çok yak›n olmas› ibrenin bu kez yafll›lardan yana dönmesine neden oldu. Akademi üyeleri, bir sonraki ziyaretin Çocuk Esirgeme Kurumu’na yap›lmas› konusunda anlaflt›ktan sonra s›ra büyüklerin ellerinden öperken onlar› nas›l sevindirebiliriz düflüncesine geldi. Elbette herkesin kafas›nda pek çok fley vard›. Onlara tatl›lar götürmek güzel bir fikirdi ama ço¤unun sa¤l›¤› bu tür yiyecekleri tüketmesine zaten engeldi.

En iyisi so¤uklar›n kendini iyiden iyiye hissettirdi¤i bu k›fl günlerinde onlar› s›cak tutacak eflyalar götürmekti. Belki önerecekleri fleyler vard›r diye dan›fl›lan yetkililer ise onlar›n tek ihtiyaçlar›n›n ilgi ve sevgi oldu¤unu söylüyordu. Herkes karma kar›fl›k duygular yaflamaya bafllam›flt› bile. Bundan sonras›nda ihtiyaçlar tesbit edildi, al›flverifle ç›k›ld›, hediyeler paketlendi ve s›ra Darülaceze’ye gitmeye geldi. Airfel Akademi üyesi, ‹K çal›flan› Pelin Didinir, Darülaceze ziyaretine nas›l karar verdiklerini, bu sürecin nas›l iflledi¤ini ve bu ziyaretle ilgili duygular›n› anlatt›: “Asl›nda uzun zamand›r akl›m›zda böyle bir ziyareti yapmak vard›. Sadece yo¤un ifl tempomusdan dolay› bir türlü f›rsat bulamam›flt›k. ‹lk baflta Çocuk Esirgeme Kurumu’na gideriz diye düflünmüfltük. Fakat küçük çocuklar söz konusu oldu¤u için ziyaret saatleri daha k›s›tl›yd›. Bu çal›flmay› daha sonraya erteleyip büyüklerimizi ziyaret edelim dedik. Bu fikri Akademi’deki di¤er arkadafllar›m›zla paylaflt›¤›m›zda oldukça istekli yaklaflt›lar ve gönüllülerle beraber bir ziyaret grubu oluflturduk. Darülaceze orada yaflayanlar›n fiziksel durumlar›na göre bölümlere ayr›lm›fl. Yetkililerle görüflüp ziyaret edebilece¤imiz birimlerdeki bay ve bayan yafll›lar›n say›s›n› ö¤rendik. Ve onlar için ufak hediyeler ald›k. Paketleme ifllemini yine flirket içerisinde gönüllü arkadafl-

030_033_akademi

12/26/07

9:20 PM

Page 3

larla toplanarak yapt›k. Katk›da bulunan herkes çok mutluydu. Ziyarete çok kalabal›k gitmek istemedik. Orada bizimle ilgilenecek görevli Murat Bey’i de böylece daha az yormufl olacakt›k. 8 kifli oldukça ideal bir say›yd›. fiirketimiz bize gerekli araçlar› tahsis ederek oraya ulaflmam›z› sa¤lad›. Asl›nda giderken neyle karfl›laflaca¤›m›z› bilmedi¤imiz için biraz tedirgindik. Aram›zda duygusal olarak bu ziyareti kald›ramayaca¤›n› düflünen arkadafllar›m›z vard›. Fakat manzara ne kadar iyi ya da kötü olursa olsun gerçekleri de¤ifltirmezdi. Ve biz bu sorumluluktan kaçamazd›k. Yafll›lar›m›z› bir saat olsun, mutlu edebilirsek ne mutlu bize deyip ç›kt›k yola. CAM‹, K‹L‹SE, S‹NAGOG YANYANA Oldukça büyük bir alana yay›lm›fl olan Kay›flda¤› Darülaceze, ‘site’ olarak adland›r›lan birçok farkl› binadan olufluyor. Biz Güven ve Zümrüt sitelerini ziyaret ettik. Buralarda 120 bayan ve 90 bay kal›yordu. Buralar kendi kendilerine yetebilen kiflilerin kald›¤› sitelerdi. Bu siteler d›fl›nda zihinsel engellilerin, tekerlekli sandalyeye ba¤›ml› yaflayanlar›n ve s›n›rl› süreli olarak burada kalan misafirlerin yaflad›¤› ayr› ayr› siteler mevcuttu. Bu sosyal alanlar›n bir k›sm› ortak kullan›lan alanlar. Ayr›ca biz hava muhalefeti nedeniyle göremesek de bahçede oturabilecekleri ortak alanlar var. Fakat hava kötü oldu¤u için o gün ayr› ayr› kendi binalar›nda vakit geçiriyorlard›. Etraf oldukça s›cak ve temizdi. Bence en ilgi çekici fley ise yan yana infla edilmifl cami, kilise ve sinagog’du. ‹stanbul’un en yüksek tepesinde karfl›m›za ç›kan bu görüntü gerçekten çok hofltu.

do¤al dinlenme alanlar›, hobi alan› ve hayvanat bahçesi gibi sosyal alanlar mevcut. Bunun sakinleri kendi yafl›tlar›yla güzel vakitler geçirebiliyorlar. Fakat bu imkanlar mevcut olmas›na ra¤men bunlara ilgi gösteren kiflilerin say›s›n› artt›rmak, onlar› bu sosyal alanlar›n kullan›m› konusunda teflvik etmek için biraz daha çaba gösterilmesi inanc›nday›m. fiiir yazanlar, resim yapanlar, el iflleri ile u¤raflan ve kermesler düzenleyerek bunlar› satanlar var. Olumsuz bir durum olarak baz› ortak alanlarda sigara içiliyor olmas›n› gördüm. Erkeklerin yaflad›¤› Zümrüt Sitesi’nde, 50-60 kiflilik oldukça kalabal›k bir grup sigara duman› alt›nda oturmufl sohbet ediyordu mesela. Sa¤l›k aç›s›ndan bunun ne kadar zararl› oldu¤unu bildi¤im için önüne geçilmeli diye düflünüyorum. Önümüzdeki en uygun f›rsatta daha önce planlad›¤›m›z Çocuk Esirgeme Kurumu ziyaretini gerçeklefltirebiliriz. Kan verebilmek için gerekli süre geçildikten sonra tekrar kan ba¤›fl› yapabiliriz. Bunlar tekrarl› yap›labilecek çal›flmalar. Bunun yan›nda organ ba¤›fl› kampanyas›, sigara b›rakma kampanyas›, a¤aç dikme kampanyas› gibi çal›flmalar önümüzdeki günlerde gündeme al›nabilir.

ÇOK fiANSLI OLANLAR DA VAR!... Zümrüt sitesinde yaflayan sakinlerden biri, eskiden beri ayakkab› modelleri tasarlar ve el eme¤i ile numune üretirmifl. Fakat zamanla çok yo¤un talepler gelmeye bafllam›fl. Kendine ait bir atölyesi ya da ifl yeri yokmufl. Piyasadan onu tan›yan ve ifl getiren firmalar kendi atölyelerinde bu çal›flmalar›n› yapabilme imkan›n› sunmufllar. Bu da ulafl›m gibi nedenlerle kolay olmam›fl. Darülaceze yönetimi kendisinin küçük bir atölye oluflturmas›na imkan sa¤lam›fl. Böylece hem hobisini hem de mesle¤ini icra edip para kaYEN‹ Z‹YARETLER YAPMALIYIZ Kampüste spor salonu, kütüphane, sanat evi, kafeterya, zanma olana¤› do¤mufl”.

030_033_akademi

12/26/07

9:20 PM

Page 4

030_033_akademi

12/26/07

9:20 PM

Page 5

FUNDA KARAÇ‹L PAZARLAMA STOK YÖNET‹M UZMANI D›flar›dan bak›ld›¤›nda çok uzak oldu¤u düflünülen hayatlar›n kap›lar›n› aralay›p içlerine girdi¤inizde ne kadar yak›n›n›zda oldu¤unu görebilmek gerçekten anlat›lmas› mümkün olmayan bir hazz› ve gizlenmifl hüznü maalesef içinde bar›nd›r›yor. Hepsinin, gözlerinizi nemlendirecek birer hikayesi muhakkak var, sadece hikaye gibi gelen gerçek hayatlar› var ki san›r›m en anlaml›s› da bu. Gözleri y›llarca nice güzellikleFUNDA KARAÇ‹L re flahit olmufl bir hayat›n saPlanlama Stok Yön.Uzm. hiplerinden olan Neriman Teyze, yata¤›n›n baflucuna yaklaflmam› istedi¤inde yüzümü sadece dokunarak görmek isteyebilece¤ini ve bunun ona nas›l bir mutluluk katabilece¤ini daha önce hiç tahmin etmemifltim. Y›llar›n yorgunlu¤una dayanamayan gözleri art›k görmedi¤i için insanlar›n güzelliklerini yüzlerine dokunarak tasvirlemeye çal›fl›yor, bunu yaparken de en güzel dileklerini sizler için bir bir s›ral›yor, kendisi için pek fazla beklentisinin kalmad›¤›n› söylerken bile o kadar istekli ki hayattan, bunu dokunufllar›ndan anlayabiliyorsunuz. Tarifi mümkün olmayan güzellikleri yaflamak isterseniz mutlaka bir saatli¤ine hiç olmazsa bir dakikal›¤›na onlar›n misafiri olun, eminim ziyaret sonras› sadece hayat› soluyabildi¤iniz için bile olsa güzel bir gülümseme ile ayr›lacaks›n›z oradan. Ziyaretimizin sonunda onlar› mutlu edebildik mi emin de¤ilim, ancak kendi ad›ma Airfel akademinin vesilesi ile böyle bir organizasyona kat›labilmenin huzuru ile günlük hayatlar›m›za geri döndü¤ümüzü söyleyebilirim. Eme¤i geçen arkadafllar›m›za gönülden teflekkürler.

gerçeklefltirdik. Yar›m elma gönül alma hediyelerimizi onlara verdik, onlar›n gönlüne dokunduk, yanlar›nda oldu¤umuzu hat›rlatt›k. Torununa ördü¤ü h›rkay› gösterdi kimi bize, kimi fliir yazd› ad›m›za, kimiyse hastal›klar›n› anlatt›. Oradan vicdan›m›z belki çok rahat de¤il ama küçük mutluluklar yaratt›¤›m›z› bilerek ayr›ld›k. Umar›m bir dahaki sefere kat›l›m daha fazla olur. Organizasyonda eme¤i geçen herkese teflekkürler”. HASAN DEM‹R PERSONEL ‹L‹fiK‹LER‹ UZMANI “Merhaba… Bir zamanlar onlar›nda aileleri vard› ve bizleri orada görmelerinden dolay› gözlerindeki o mutlulu¤u görmemek imkâns›z. Hat›rlanmalar› bile yeterli. Hele orda bir flair amca vard›, yazd›¤› fliirleri d›flar›daki insanlara okumas› ve be¤endirmesi sonunda yaflad›¤› mutluluk görülmeye de¤erdi. Ben sanki HASAN DEM‹R dedemi ya da büyükannemi görPersonel ‹liflkileri Uzm. müfl gibi sevindim. ‹nflallah bir daha gideriz”. SERVET TÜRKO⁄LU ‹HRACAT OPERASYON UZMANI “Merhaba arkadafllar Eminim hepimiz duygular›m›za karfl› koyamad›¤›m›z, gözlerimizin doldu¤u anlar yaflam›fl›zd›r. Hayatlar›n›n ikinci bahar›n›n olmad›¤›n› düflünen o güzel insanlar›n yüzündeki gülümsemeyi ve ziyaretimizden dolay› flahit oldu¤umuz heyecanlar›n›, hal ve davran›fllar›n› görmek gözyafllar›m›n akmas›na haliyle yetmifltir”.

SERVET TÜRKO⁄LU ‹hracat Opr. Uzman›

EN‹S AMCA’NIN AKROST‹fi‹ fi eyda bülbül oldum ben seni gördüm göreli U fkumda günefl gibi do¤dun gönül vereli L aleler boyun bükmez sen vars›n ya güzelim E llerim uzan›yor, seni an›yor dilim.

ÖZGE ANLAR Halkla ‹liﬂkiler Uzman›

ÖZGE ANLAR HALKLA ‹L‹fiK‹LER UZMANI “Airfel her geçen y›l yükselme grafi¤ini sürdüren bu aç›dan da ifl yo¤unlu¤u çok fazla olan bir firma. Bu yo¤unluk aras›nda yafll›lar›m›z› bazen ihmal ediyoruz. Airfel Akademi sayesinde hep yapmak istedi¤imiz ama bir türlü f›rsat yarat›p yapamad›¤›m›z Darülaceze ziyaretini

BETÜL ÜLKER PAZARLAMA DESTEK UZMANI “Güzel bir tesis ama oradaki insanlar›n en fazla ihtiyaç duydu¤u fley birilerinin onlar› ziyaret etmesi. Onlar›n konuflmaya çok ihtiyaçlar› var. Anlatacak çok fleyleri var. Orda tan›flt›¤›m 70 yafl›nda bir amcan›n bana verdi¤i nasihat fluydu: Hayatta mutlu olmak istiyorsan iyilik yap ve her zaman hoflgörülü ol. Ben bu cümleyi beynime kaz›d›m. Oraya gittikten sonra her günün ayr› bir de¤erinin oldu¤unu, o yüzden iyi kullanmak gerekti¤ini ö¤rendim. Ömür gerçekten çok k›sa...Hepimiz bir gün yafllanaca¤›z. Bence herkesin BETÜL ÜLKER gidip bu duyguyu yaflamas› gePazarlama Destek Uzm. rekiyor”.

034_037_tatlar

12/21/07

8:42 PM

Page 2

TATLAR

Hindistan: BAHARATLAR D‹YARI… DÜNYANIN ‹K‹NC‹ BÜYÜK NÜFUSUNA SAH‹P OLAN H‹ND‹STAN, MUTFA⁄INDA BAHARATLARI EN ÇOK KULLANAN ÜLKE UNVANINI EL‹NDE TUTUYOR. 1 M‹LYARDAN FAZLA ‹NSANIN YAfiADI⁄I BU TOPRAKLARDA YEME⁄‹N YÜZLERCE ÇEfi‹D‹ YAPILIYOR. H‹NT MUTFA⁄ININ EN ÖNEML‹ ÖZELL‹⁄‹ ‹SE NEREDEYSE HER YEME⁄‹N AYRI B‹R BAHARATA SAH‹P OLMASI. YAZI: fiULE fiENTARLI

indistan, Asya k›tas›nda yaklafl›k 3 milyon 300 bin kilometrekare gibi devasa yüzölçüme sahip bir ülke. Pakistan, Burma, Çin. Nepal, Bangladefl, Butan ile komflu olan ülkenin 7 bin kilometrelik sahil fleridi, hem bal›kç›l›k, hem ulafl›m hem de ticaret aç›s›ndan büyük avantaj yarat›yor. Hindistan’›n bu kadar büyük bir yüzölçümüne sahip olmas›, ülkede tropik iklimden, ›l›man iklime kadar çeflitlili¤in yaflanmas›n› sa¤l›yor. Ülkede yaflayan 1 milyar›n üzerinde insan›n yemek al›flkanl›klar› da farkl›l›klar gösteriyor. Denize yak›n yerlerde deniz ürünleri, iç bölgelerde et ve tah›llar öne ç›k›yor. Ama ne tarafa bakarsa-

n›z bak›n, baharatlar›n gücü ve yemeklerdeki yeri asla de¤iflmiyor. Hindistan mutfa¤›n›n bu kadar zengin ve çeflitli olmas›n›n tek nedeni büyük bir yüzölçümüne sahip olmas› de¤il. Bu topraklarda farkl› kültürel ba¤lar› ve gelenekleri olan insanlar›n da yafl›yor olmas›. Gelenek ve kültürleri aras›nda esasl› bir ayr›m bulunan Hindu, Budist, Brahman, Müslüman, Sikh ve Musevi inaçlar›ndaki insanlar›n beslenme flekilleri de ona göre farkl›l›k gösteriyor. Hindular ve Sikh’ler kutsal sayd›klar› ine¤i yemiyorlar. Kat› vejetaryen olan Brahmanlar sadece et ve süt ürünlerinden de¤il, etlerin ya-

034_037_tatlar

12/21/07

8:42 PM

Page 3

n›nda sos olarak haz›rlanan baharat ve so¤an ve sar›msak gibi sebzelerden de uzak duruyorlar. Delhi’de yaflayan Mo¤ol Türkleri ve di¤er Müslümanlar domuz eti yemiyorlar ama di¤er et yemeklerinde harikalar yarat›yorlar. Kalküta’da yaflayan Museviler de domuz eti yemiyorlar. EN BAHARATLI MUTFAK H‹ND‹STAN’DA Hint mutfa¤›n› anlatmaya baharatlardan bafllamak gerek. Çünkü baharat›n en çok kullan›ld›¤› mutfak bu. Ülke insan›n›n büyük bir k›sm› vejetaryen ve de çok fakir oldu¤u içindir ki, az miktardaki tüketim malzemesini lezzetli k›lman›n yolu baharatlar› kullanmaktan geçer. Do¤al olarak Hindistan’da baharat kullanmak ve haz›rlamak önemli bir sanat dal› gibi alg›lan›yor. Hayal gücünü zorlayan baharat kar›fl›mlar›yla yemeklere lezzet kat›l›yor. Hint mutfa¤›nda baharatlar ifllevlerine göre tasnif edilmifller. Kimileri keskin bir tat, kimileri ac›, kimileri ekflilik kimileri ise renk veriyor. Bir Hintli’nin mutfa¤›nda renk veren malzemelerin bir boya paleti gibi yan yana dizili durmas› yad›rganan bir durum de¤il. Bu da yeme¤e bir sanat olarak bak›ld›¤›n›n göstergesi. Hint mutfa¤›nda kullan›lan baharatlar›n bafll›calar› kiflnifl, kimyon, k›rm›z› biber, zerdeçal, hardal, safran, toz zencefil, amchoor (yeflil mango tozu), müskad, tarç›n, kakule, paprikad›r. Di¤er tat katan malzemeler ise so¤an, zencefil, sar›msak, nar ve chili olarak s›ralan›r. Özellikle güneydeki tropikal bölgelere gidildikçe yemeklerdeki ac› tadlar›n kullan›m› artar.

034_037_tatlar

12/21/07

8:42 PM

Page 4

Alu Chat: Taze kiflnifl, k›rm›z› biber, tuz, demirhindi ile kaynat›larak piflirilen dilimlenmifl papates yeme¤i. Biriyani: Safranl›, pirinç bazl› et veya bal›k yeme¤i. Kofta shami machchi: Bal›k köftesi Aab Ghosh: Sütle piflirilmifl dana eti. Brinjal, byngum ka bharta: K›rm›z› ac› biberle yap›lan çok özel patl›can püresi. Aliathrum: Un, pirinç ve yumurtayla k›zart›larak haz›rlanan hamur tatl›s›.

Chili’nin ac› gücü bedeni hem serin tutar hem de yiyecekleri uzun süre korumaya yarar. Bu iki özellik o co¤rafyada çok ifle yarar bir durumdur. KÖR‹ BAfiLI BAfiINA B‹R FENOMEND‹R Köri, birçok kiflinin bildi¤inin aksine bir baharat ad› de¤il. Birçok baharat›n belirli esaslara göre harmanlanmas›yla elde edilen bir kar›fl›m. Herkesin kendine özgü bir köri formülü var. Hatta bu formül aile içinde sonraki nesillere aktar›l›yor. Hindistan’›n dünyaca ünlü baharat kar›fl›m› körinin isim babal›¤›n› bir ‹ngiliz yapm›fl. Bu isim büyük bir olas›l›kla güneyde iki ayr› piflirme yöntemine verilen adlardan biri olan kari’den türemifl. Hindistan d›fl›nda sat›lan körilerin kar›fl›m› daha çok kimyon, zerdeçal, kiflnifl, k›rm›z› biber, hardal, tarç›n, boyotu, karanfil bahar›n›n toz haline getirilip harmanlanmas›ndan olufluyor ama özgün Hint körisinin içinde Hindistan’a özgü baharatlar bulunuyor. ‹yi bir köri kar›fl›m›n›n içinde 40’a yak›n baharat oldu¤u söyleniyor. Çok yayg›n di¤er bir baharat kar›fl›m› masala ise kendi içinde türlere ayr›l›yor. Nohut, pilav ya da baflka yemeklerde farkl› biçimlerde haz›rlanm›fl masala kullan›l›yor.

034_037_tatlar

12/21/07

8:42 PM

Page 5

Chutney Sos 6 kiflilik Haz›rlama süresi: 20’ Piflme süresi: 40’ Malzemeler 1 kg kay›s› 1 litre beyaz sirke 1/2 kg fleker (tercihen fleker kam›fl›) 2 tatl› kafl›¤› toz hardal 5 adet karanfil 1 çubuk tarç›n 3 y›ld›z anason 300 gr hurma 1 çay kafl›¤› zencefil 250 gr kuru üzüm 1 ac› biber Haz›rlan›fl› Sirkeyi büyük bir tencereye boflalt›n. fieker, toz hardal, tarç›n, zencefil, karanfil ve y›ld›z anasonu ilave edip tencerenin kapa¤›n› kapatarak yaklafl›k 15 dakika kaynat›n. Bu arada kay›s›lar› y›kay›p temizleyin, çekirdeklerini ç›kar›n. Etli k›s›mlar›n› kuflbafl› do¤ray›n. Hurmalar›n çekirdeklerini ç›kar›p do¤ray›n. Üzümleri y›kay›p kurulay›n. Sirkenin içindeki malzemeleri kevgirle süzün. Kalan sirkeli sosu yeniden atefle koyup, kay›s›, üzüm ve hurmalar›, ince k›y›lm›fl ac› biberi ilave edin. K›s›k ateflte kar›fl›m reçel k›vam›na gelinceye kadar piflirin. Tahta bir kafl›kla dibinin tutmamas› içini ara ara kar›flt›r›n. Haz›rlad›¤›n›z sosu sa¤lam kapakl› cam bir kavanoza boflalt›p kuru bir yerde saklay›n. NOT: Mayhofl ve ac› olabilen Chutney soslar Hint mutfa¤›n›n vazgeçilmezleridir. ‹ngilizler de bu sosu koloni sonras›nda ö¤renmifllerdi. K›zarm›fl, ›zgara et, hafllamalar, k›zartma ve peynirin yan›nda servis edilebilirler.

ENERJ‹ DEPOSU YEMEKLER Hint yiyecekleri gerçek anlamda enerji depolar›d›r. Kuzeyde ekme¤in yan› s›ra chapati ad› verilen, ince, tavada piflirilmifl bir tür ekmek veya nan ad› verilen tand›rda piflirilmifl baflka bir tür ekmek tüketilir. Pirinç, hiç kuflkusuz Hint mutfa¤›n›n temel besin maddelerinden biridir ve özellikle güney mutfa¤›nda büyük önem tafl›r. Hindistan'da bulunan en iyi pirinç ise Dehra Dun vadisinde yetiflen ünlü Basmati pirincidir. Bu pirinç; uzun taneli, sar›ms›, hafif tatl›ms›d›r ve “bas” ad› verilen kendine özgü bir kokusu vard›r. Güneyde ekme¤in yerini pirinç al›r. Soslar daha çok güney mutfa¤›nda pirinçli yemeklerle birlikte tüketilir. Chutney sosu bu bölgede çok kullan›l›r. Ço¤unlukla kuzu eti ve deniz ürünleri tercih edilir. Dals, mercimek püresi ve benzeri yiyeceklere verilen add›r ve hemen her yeme¤in yan›nda küçük sos kaselerinde yeme¤in yan›nda sunulur. Pirinçli puding en yayg›n tüketilen tatl›lar›ndan biridir. Hindistan’da genel olarak içki içilmez onun yerine buzlu su, ayran ve meyve sular› gözdedir. Hindistan’da mükemmel lezzetli yemeklerin yan›nda hiç umulmayacak kadar kötü yemeklerle de karfl›laflmak mümkün. Birçok küçük yerleflim merkezinde, sadece çok basit besinler bulunur.

038_039_saglık

12/24/07

11:04 AM

Page 2

SA⁄LIK

Ça¤›n sa¤l›k sorunu: ADIM ADIM REFLÜ SON YILLARDA ADINI DAHA SIK DUYDU⁄UMUZ REFLÜ, KRON‹K B‹R RAHATSIZLIK. DÜZENS‹Z VE SA⁄LIKSIZ BESLENME, STRES, HAREKETS‹ZL‹K G‹B‹ NEDENLER‹N TET‹KLED‹⁄‹ REFLÜNÜN EN BÜYÜK KURNAZLI⁄I ‹SE BAﬁKA HASTALIKLARIN BEL‹RT‹LER‹YLE KARIﬁIYOR OLMASI. YAZI: MÜF‹T AYTEK‹N

tres, kötü beslenme koflullar›, hareketsizlik gibi birçok nedenle oluflan, çok ilerlerse ciddi sonuçlara yol açan reflü, midede yanma, a¤›za ac› su gelmesi, gö¤üs kafesinin arkas›ndaki yanma gibi belirtilerle kendini gösteren bir hastal›k. Hastal›¤›n ilginç bir yan› ise belirtilerinin baflka hastal›klarla kar›flabiliyor olmas›. Bunun yaratt›¤› en büyük sorun y›llarca ülseri oldu¤unu sanarak buna uygun bir tedavi uygulayan birinin mevcut reflüsünün ilerlemeye devam ediyor olmas›. Bu durum, teflhisin ne kadar önemli oldu¤unu ortaya koyuyor. Hastal›¤› teflhis etmek için uygulanan yöntemlerin bafl›nda “24 saatlik pH metre” geliyor. Bu yöntemle kesin tan› konuldu¤u gibi, reflü hastal›¤›n›n çeflidi de belirleniyor. Böylece hastaya uygulanacak tedavi daha etkin oluyor.

REFLÜ NED‹R? Latince geri kaçmak manas›na gelen reflü, mide içindeki asitli s›v›n›n yemek borusuna oradan da daha yukar›ya, ses tellerine do¤ru geri kaçmas› anlam›na geliyor. Hatta bazen ses tellerine gitmekle de yetinmiyor, gerisin geri dönerek nefes borusuna ve akci¤erlere kadar gidebiliyor. Gitti¤i her bölgeyi yak›yor, tahrip ediyor. Bundan dolay› da çok zengin bulgular çeflitlili¤ine sahip. Bu durum tan› koymay› güçlefltiriyor. Reflü hastalar› genellikle birkaç kez gastroskopi yapt›rm›fl, bulundu¤u kentte birkaç kez doktora gitmifl, ço¤unlukla da verilen ilaçlar› kulland›klar› sürece daha rahat bir hayat süren bir profil çiziyor. Ancak ilaçlar kesilip gerçek yaflama dönünce flikayetler yeniden art›yor. Do¤al seyrine bak›ld›¤›nda kronik bir has-

tal›k ve yaflam boyu sürebiliyor. Gelebilece¤i en kötü nokta yemek borusu ve yutak bölgesinde a¤›r tahrifller oluyor. Son y›llarda reflüye ait kesin tan› koyma yöntemleri sayesinde bu hastal›¤a yakalanm›fl olanlar tesbit ediliyor. Bu da say›n›n artmas›na neden oluyor. fiu an toplumun yüzde 20’sinde reflü var denilebilecek kadar hastal›¤›n arka plan› görülebiliyor. YAfiAM KAL‹TES‹N‹ DÜfiÜRÜYOR Geçmiflte bu hastalar›n kimine gastrit, kimine ülser, kimisine tafls›z safrakesesi hastal›¤› teflhisi koyuluyordu. PH metre yöntemi gelifltirilip uygulamaya geçildikten sonra reflü tan›s› kesin olarak konulabilir hale geldi. Reflü hastalar› her diledi¤ini yiyemez, gece uykular› verimsizdir; horlama görülür. Ertesi gün yorgun uyanma, kronik öksürük gibi haller görülür. Bu durum yaflam kalitesi hayli düflür. ‹leri aflamada doktorlar›n önerisi ameliyat yönünde oluyor. Özellikle insana çok keyif veren ya¤l› yiyecekler, k›zartmalar, soslar, baharatlar, gazl›, sodal› içecekler, alkol, sigara, kahve ve tart›flmal› olmakla birlikte çay “sak›ncal›lar” listesinde. Yo¤un ifl hayat›n›n içinde olanlar için kaliteli bir uyku çok önemli. Aksi halde dikkatini toparlamakta zorlanma, uzun süre konsantrasyonu sürdürememe gibi sorunlar ortaya ç›kabiliyor. Ayr›ca reflü hastalar› sabahlar› uyand›klar›nda seslerinde çatallanma gibi problem de görebiliyorlar. ‹fli gere¤i sesini kullanmak zorundaki insanlar için bu durum önemli oluyor. Özellikle kad›nlarda nefes alamama, bo¤ulma gibi bir his oluflturabiliyor. Bütün bunlar› her gün yaflan›yor olmas› çekilir gi-

038_039_saglık

12/24/07

11:04 AM

Page 3

Bir kiflide sorun yaratan yiyecek bir baflka birinde sorun oluflturmayabiliyor. Ya da ayn› yiyecek bir seferinde sorun yarat›rken bir baflka sefer sorun yaratm›yor. Bu durum, hastalar›n akl›n› kar›flt›rarak tedaviye inançlar›n› yitirmelerine neden oluyor. Kesin tan› koymak bu anlamda çok önemli oluyor. KURNAZ REFLÜ Reflü, safrakesesi hastal›klar›, gastrit, ülser, yutak bölgesi, faranjit, sinüzit, hatta kronik öksürük nedeniyle ast›mla bile kar›flabiliyor. Bunun sonucu olarak hastalar y›llar boyu yanl›fl tedaviler al›yor ama hastal›k yerinde say›yor. En kötü ihtimal de sinsi sinsi bedeni tahrip etmesi oluyor. Hekim, hastan›n anlatt›klar›ndan reflü hastal›¤› oldu¤unu anlar ve ona göre tedavi uygular. Ama hastan›n yeterli verim alamad›¤› durumlar olabilir. Bu genellikle ayn› belirtileri gösteren safrakesesi, ülser gibi bir baflka hastal›¤›n daha varl›¤›ndan kaynaklan›r. Reflünün, toplumda yüzde 20 oran›nda görüldü¤ü düflünülürse bu kadar s›k görünen bir hastal›¤›n yan›nda baflka bir hastal›¤›n da üvertür olarak bulunmas› ihtimali normaldir.

bi bir durum olmad›¤› hissini güçlendiriyor. MODERN HAYATIN ETK‹LER‹ Fazla kilolar, daha az dinamik bir hayat biçimi, fast-food, soslar, yüksek porsiyon tüketilmesi reflüyü tetikleyen etkenlerin bafl›nda geliyor. Özellikle ABD’de rekabet yüksek porsiyon üzerinden yap›ld›¤› için bir oturuflta yenen yeme¤in miktar› art›yor ve midenin hacmi flifliyor. Bu durum reflüyü kolaylaflt›r›yor. Geç vakitlere kadar çal›flt›¤› için ö¤ünlerini atlay›p bütün a¤›rl›¤› geceye vermek, gece at›flt›rmalar› yapmak, alkol-sigara al›flkanl›¤› reflü potansiyelini art›ran bafll›ca durumlar. Bat› toplumlar›n›n metropollerinde bu tür yaflam biçimi yayg›n oldu¤u için reflünün art›fl göstermesi de buna ba¤lan›yor. AMEL‹YAT fiART DE⁄‹L Reflü hastas›, doktorun verdi¤i önerilerle mutluysa elbette ki ameliyat edilmiyor. Hamur ifli, makarna, ya¤s›z et –bal›k, ya¤s›z süt ürünleri, sebze yemekleri hastay› rahat ettirebiliyor. Önemli olan ya¤s›z olmas›. Hastalar›n baz›lar› süt ürünlerinin dokundu¤unu söylüyor; ama bu ürünlerin ya¤s›z olanlar› tüketildi¤inde sorun oluflturmuyor. Reflüde ciddi bir problem de bir standart›n›n olmamas›.

ÇÖZÜM, REFLÜ MERKEZ‹NE G‹TMEK Reflü oldu¤undan flüphe eden birinin ilk ifli reflü merkezi olan bir klini¤e baflvurmak olmal›. Çünkü buralarda tam bir teflhis koymak mümkün oluyor. Elbette hastal›¤a kesin tan› koydurtacak belirtiler var ama bunun d›fl›nda insan›n akl›na gelmeyecek bulgular da görülebiliyor. Zaten olay› bunlar kar›flt›r›yor. Reflü oldu¤u düflünülen hastalara 24 saat pH metre, gastroskopi ve ultrasonla ay›r›c› teflhis yap›l›yor. Bu yöntemle reflüyü olabilecek mide-ba¤›rsak hastal›klar›ndan ay›rmak, varsa onlar› da tesbit ederek tedavi etmek hedefleniyor. “24 saatlik pH tetkiki” direkt reflü tan›s› koydurabiliyor. Bu yöntemle gece reflüsü ya da gündüz reflüsü gibi reflünün ayr›nt›lar›n› da verebiliyor. Bu çok önemli çünkü, gece reflüsü olan bir hasta sadece yatak bafl›n› yükselterek bu sorundan kurtulabiliyor. Teflhisin ne kadar önemli oldu¤unu gösterir bir örnek. SON ÇARE AMEL‹YAT Yemek borusunda kal›c› hasar olanlar için tek çözüm ameliyat. Yaflam biçimi nedeniyle hekimin verdi¤i protokole uyamayacak olanlar veya önerilerin yan›nda kullan›lmas› gereken ilaçlar›n yan tesirlerine maruz kalanlar da ameliyat› tercih edebilirler. ‹lk reflü ameliyat› 1800 y›l› ortalar›nda yap›lm›fl. Hasta ameliyat sonras› bir iki gün içinde sosyal hayat›na devam edebilecek durumda oluyor. K›sa bir süre yutma sorunu yaflayaca¤› için sulu ve yumuflak g›dalar öneriliyor. Reflü için acil bir ameliyat›n flart olmad›¤›n› bilmek çok önemli. T›bbi tedavi uygulan›p sonuç al›namayan durumlarda ameliyat çözüm olarak görülmeli. Daha genifl bilgi için www.reflumvar.com adresi ziyaret edilebilir.

040_043_sevval

12/25/07

SÖYLEﬁ‹

3:00 PM

Page 2

040_043_sevval

12/25/07

3:00 PM

Page 3

Oyunculuktan sonra s›ra müzikte: fiEVVAL SAM YEN‹ ALBÜMÜYLE DÜNYAYA AÇILIYOR TELEV‹ZYON D‹Z‹LER‹YLE TANIDI⁄IMIZ fiEVVAL SAM, MÜZ‹K KAR‹YER‹ ‹LE DE ADINDAN SÖZ ETT‹R‹YOR. SEV‹LEN OYUNCU, ‹K‹ YIL ÖNCE KAYBETT‹⁄‹M‹Z KAZIM KOYUNCU’NUN “HAYDE” ALBÜMÜNE VOKALLER‹YLE EfiL‹K EDEREK MÜZ‹K YETENE⁄‹N‹ ‹SPATLAMIfiTI. SIRA KEND‹ ALBÜMÜNÜ ÇIKARMAYA GELD‹⁄‹NDE TÜRK SANAT MÜZ‹⁄‹ SÖYLEYEREK HERKES‹ fiAfiIRTAN fiEVVAL SAM, YEPYEN‹ B‹R ALBÜMLE KARfiIMIZDA: ‹STANBUL SECRETS HAZIRLAYAN: SEYRA FARALYALI ERDALO⁄LU

ﬁ

evval Sam ad› mutlaka pekçok fley ça¤r›flt›racakt›r. Reklam filmleri, hemen ard›ndan televizyon dizileri, güzel mavi gözler…Güzelli¤i unutulur gibi olmayan bu genç kad›n, oyunculuktaki baflar›s›yla, her biri kendi içinde bir ilk olma özelli¤ine sahip, Süper Baba, Aflk›n Da¤larda Gezer ve Gülbeyaz gibi dizilerle milyonlarca insan› ekran bafl›na toplad›. Karadenizli iki düflman (!) aileninin hikayesinin anlat›ld›¤› Gülbeyaz’da iki y›l önce kaybetti¤imiz Kaz›m Koyuncu ile birlikte seslendirdi¤i Karadeniz türküsü “Ben Seni Sevdugumi Dünyalara Bildirdum” ile yorumcu kimli¤i ile de bizi tan›flt›rd›. Gerçi, annesi Leman Sam’›n izinden gidece¤ini küçük denemelerini yak›ndan takip eden hayranlar› anlam›flt›. fievval Sam, sevenlerinin beklentilerini bofla ç›karmad› ve geçen y›l bu s›ralar ad›n› “Sek” koydu¤u ilk albümünü ç›kard›. Bu kez ad›ndan müzisyen s›fat›yla söz ettiren fievval Sam’›n albümdeki yorumculu¤u, musikimizin yaflayan son efsanesi Müzeyyen Senar’›n “varisim” nitelemesiyle

FOTO⁄RAFLAR: TOLGA ÖZGAL

taçland›r›ld›. Alaturka flark›lardan oluflan Sek, Türkiye albüm sat›fl listelerinde zirveyi zorlarken, sanatç› bu kez Up, Bustle&Out grubu ile birlikte bambaflka bir tarzda yepyeni bir albüm haz›rlad›. ‹stanbul Secrets ad›n› tafl›yan albüm önce Avrupal› müzikseverle bulufltu, s›ra Türkiye’deki dinleyicilerde. Son günlerde müzikal çal›flmalar›n› büyük bir titizlik içinde sürdüren fievval Sam ile son albüm çal›flmas›, oyunculuk kariyeri ve yaflam› üzerine sohbet ettik. ‹stanbul ve bu deniz sizin için ne ifade ediyor diyerek bafllayal›m.. Dünyada efli benzeri pek bulunmayan ama maalesef k›ymeti de hiç bilinmeyen bir co¤rafyada yaflad›¤›m›z› düflünüyorum. Bu k›ymet bilmeme hali sadece tarihini de¤il, baflta denizi olmak üzere di¤er do¤al güzelliklerini de yok ediyor. fiu an Dolmabahçe Saray›’n›n bahçesindeyiz. Lisede restorasyon bölümünde okurken, burada, Cariyeler bölümünde 2 sene staj yapm›flt›m. O zaman arkadafllarla

040_043_sevval

12/25/07

3:00 PM

Page 4

denize bakar, ne olmak istedi¤imi konuflurduk. Ben mart› olmay› tercih ederdim; hem uçuyor hem yürüyor, hem yüzüyor hem dal›yor… ‹stanbul’la bütünleflmifl bir hali var mart›n›n. Enteresan bir flekilde fliirsel bir kufl. Mart› hemen hemen bütün k›y› kentlerinin karakteristi¤idir ama ‹stanbul’da, vapur, Bo¤az, simit gibi kombinasyonlar içinde bizim için çok daha özel bir hale dönüflüyor. Böyle bir albüm yapma fikri nas›l olufltu? UB&O grubu etnik fusion müzik yapan bir grup. ‹ki sene önce Rupert ile karfl›laflt›¤›m›zda, oryantal sound’un a¤›r basaca¤› bir projeleri oldu¤unu anlatt› bana. Ben o s›ra kendi flark›lar›m›, bestelerimi haz›rl›yordum, Sek projesi dahi ortada yoktu. Rupert benim flark›c› oldu¤umu ö¤renince projeyi yeniden gündeme getirdi. O zaman Kaz›m’›n albümüne okudu¤um Ben Seni Sevdigimu ciddi bir sükse yapm›flt›. Rupert bunu dinledi ve ondan bafllamak

istedi. Önce çok yad›rgad›m. Onlar flark›y› yapt›lar, ben stüdyoya girdim ama söyleyemiyorum, çünkü 5- 8’lik flark› birden 2- 4’lük olmufl. Önce nas›l yapaca¤›m› anlamad›m, çok zorland›m ama sonra çok hofluma gitti. Bu arada biz bunlar› konuflurken o dönemde Radio Tarifa dinliyordum. Rupert, Radio Tarifa ile bir fley yapmak ister misin, dedi. ‹stemez miyim, tabii ki isterim, ama nas›l olacak? Ben Seni Sevdugumi’yi yollad›lar, onlar da çok be¤endi. ‹spanya’ya gittik, bir stüdyo tuttuk, Radio Tarifa’n›n solisti Benjamin geldi, do¤açlamalar yapt›. Ciddi anlamda haz ald›m bu albüm çal›flmas›ndan. Bu projede her müzisyenin çal›flmak isteyece¤i bir sistemle çal›flt›m diyebilirim. O kadar ilham veren bir sound’la karfl›laflt›m ki, içimdeki müzi¤i ortaya ç›karabildim. Up, Bustle&Out ile birlikte haz›rlad›¤›n›z ‹stanbul Secrets (‹stanbul S›rlar›) flark›s› nas›l oluflttu?

040_043_sevval

12/25/07

3:00 PM

Page 5

Albüme ad›n› veren ‹stanbul Secrets flark›s›n› UB&O grubundan Rupert ile birlikte yazd›k. Rupert, ‹stanbul’un benim için ne ifade etti¤ini sordu. Ona, bu kentin ac›l› bir afl›¤› oldu¤umu söyledim. Bunun üzerine uzun uzun konufltuk. fiark›n›n sözleri o s›rada ç›kt›. Bu fliir ‹ngiltere’de ‹stanbul’la ilgili edebi eserlerin topland›¤› bir kitapta yay›mland›. Ayn› kitapta Naz›m Hikmet’ten Lord Byron’a ‹stanbul’la ilgili fliir ve hikayeler yer al›yor. Bu çok onur verici. Bu flark›, ‹stanbul’un insanlar› nas›l kucaklad›¤›n› ve onlar taraf›ndan nas›l örselendi¤ini, nas›l bir güzel oldu¤unu ve ayn› zamanda nas›l k›ymetinin bilinmedi¤ini anlat›yor. fiark› alaturka ama ‹ngilizce. Yani ‹stanbul’u gerçekten anlatan bir hali var. Albüm Almanya’da piyasaya ç›kt›. Tepkiler nas›l? Türkiye için nas›l bir beklentiniz var? Bu albüm asl›nda yurtd›fl› için tasarlanm›fl bir albüm. Burada çok büyük bir karfl›l›k beklemiyorum. Türkiye’nin müzikal alg›lay›fl›n›n henüz bu tarz bir müzi¤e haz›r olmad›¤›n› düflünmekle birlikte, bu albüm sayesinde böyle bir al›flkanl›¤›n ortaya ç›kaca¤›na da inan›yorum. Albümde, bizden çok fley var; ben bu topraklara do¤dum ve bu topraklara dair ne varsa cebimde, hayata bakt›¤›m evrensel pencereden ya da süzgeçten geçirerek hepsini ortaya koydum. Bu flark›lar›n hepsi özel tasar›m. Sözlerinden, kullan›lan enstrümanlara, anlatt›¤›m hikayeden onu karfl›layan illüstrasyonlara kadar titiz bir çal›flma. ‹ki senede ince ince üzerine çal›fl›lm›fl bir albüm. Bütün dünyadan birçok sanatç›yla birlikte çal›flt›k. Thievery Corporation, Radio Tarifa, Sultana bunlardan birkaç›. Bu albümde ‹ngilizce, Frans›zca, ‹spanyolca ve Türkçe flark›lar var. Albümün Almanya’dan bütün Avrupa’ya da¤›t›m›na baflland›. Herhalde Ocak ay›nda Amerika’da da ç›kacak. Almanya’da Rolling Stones, Piranha gibi önemli birçok dergiye haber oldu. 30 milyon dinleyicisi olan bir radyoda haftan›n cd’si seçildi. Yani dedi¤im gibi yurtd›fl›nda daha fazla karfl›l›k bulan bir albüm ama Türkiye’de de kendi içinde bir ilk olma hali var. Her ilk gibi bu da biraz ac› çekecek. Ama geriye dönülüp bak›ld›¤› zaman, ilk oldu¤unun hakk› verilecek bir albüm. ka flark›lardan oluflan Sek albümü ilgi çekti. OnunAlaturk la ilgili ne söylersiniz? Asl›na bakarsan›z Sek sonradan keflfedilen bir albüm oldu. Hiç promosyon yapmad›m. ‹flin do¤rusu benim de istedi¤im buydu. F›s›lt› gazetesi sayesinde albüm tan›nd›. ‹nsanlar birbirine albümün ne kadar güzel oldu¤unu söylediler ve bu flekilde yay›ld›. Benim bu albümle ilgili en büyük arzum gençlerin alaturkayla ilgilenmesi, bu müzi¤in onlar›n gözünde gerçek de¤erini bulmas›yd›. Bizim müzi¤imiz çok güzel ve çok özel. ‹nsanlar yorulmadan dinleyebilmeli bu müzi¤i; bir Flamenko, bir caz flark›s› dinler gibi… Albüm böyle bir düflünceden do¤du ve sevildi. Yeni albüm projeleri var m›? fiimdi ‹stanbul Secrets II’yi de haz›rl›yoruz. ‹stanbul’un 2010 Avrupa Kültür Baflkenti olmas› sürecine denk getir-

mek istiyoruz. Müzik serüvenim birden ve h›zl› bafllad›. Önümüzdeki günlerde klasik Karadeniz türküleri üzerine bir albüm haz›rlayaca¤›m. Bununla ilgili çal›flmalara bafllad›k. Repertuar çal›flmas›n›n yar›s›na geldik say›l›r. Sek gibi klasik bir albümün listelere girmesi büyük bir baflar›. ‹nsanlar bunu sevdilerse, arflivlerine koyabilecekleri bir albüm daha yapmay› isterim. Oyunculuk sizin için bitti mi? Bundan sonra bütün enerjinizi müzi¤e mi vereceksiniz? Oyunculu¤a ara vermedim ama galiba insanlar ara verdi¤imi düflünüyorlar. Oyunculuk meselesi flöyle: Oyuncular biraz komün halinde yafl›yorlar; herkes birbirini görüyor, hat›rl›yor. Ve herkesin ait oldu¤u bir yerler var. Ben zaten kendi hayat›nda aidiyet meselesiyle kavgas› olan biriyim. Dolay›s›yla, beni entelektüeller popülist, popülistler entelektüel buluyor. Arada da klanlar var; baz›lar› hiç oyuncu olmayanlarla, baz›lar› sadece akademik kökenli olanlarla çal›fl›yor. E tabii bu durumda beni buralarda bir yere koymak zor. Ben de onlar›n aras›nda çok fazla dolanm›yorum. Dolanmad›¤›m için de insanlar›n akl›na gelmiyor olabilirim. Ya da beni çok fazla ortada görüp tan›mad›klar› için ak›llar›na gelsem bile benden emin olam›yorlar. Sinema ise çok organik bir fley. Bir yönetmen oyuncusunu görecek, enerjisini hissedecek, tan›yacak, konuflacak… Ben ise böyle ortamlarda pek bulunmad›m, daha do¤rusu bulunamad›m. Biraz da karakterim buna izin vermedi. Oyuncular›n aras›nda biraz daha oyuncu olmak laz›m. Oysa ki ben sadece kamera önünde oyuncu olabiliyorum ya da bunu sahnede yapabiliyorum. fiöyle bir fley de var: Ben bafltan beri, fark yaratmad›¤›m müddetçe bir fley yapmaya temayül etmedim. Mesela, Aflk›n Da¤larda Gezer do¤u dizilerinin bafllang›c›yd›. Gülbeyaz ise Karadeniz dizilerinin… Asl›nda ben bir flekilde hep bir fleylerin kilit noktas›nda oldum. Arzum da buydu. Yap›lm›fl bir fley üzerinden devam etmektense, yeni bir kap› açmak daha çok istedi¤im bir fleydi. Ben hem flark› söyleyen hem oyuncu olan az say›da kad›n sanatç›dan biriyim bu piyasada. Fakat benim karakter özelliklerim bu imkanlar› kullanmam› biraz s›n›rl› seviyede b›rak›yor. Bu halden memnun oldu¤um da oluyor, olmad›¤›m da. Kendimi iyi hissediyorum, çünkü ben buyum. Kendimi kötü hissediyorum, çünkü flark›c›l›k ve oyunculuk ad›na daha fazla fley yapmak istiyorum. ‹stanbul 2010 Avrupa Kültür Baflkenti olmaya haz›rlan›yor. Bir sanatç› olarak haz›rl›k yaparken neler gözetiilmeli, bu konuda ne düflünüyorsunuz? Bu kenti, a¤ac›, hayvan›, binas›, tafl›, topra¤›, denizi, havas›yla bir bütün olarak, yaflayan bir kent olarak alg›lamad›¤›m›z müddetçe yap›lan her fley plastik bir makyaja dönüflür ve yavafl yavafl soyulur kalkar yüzeyinden. ‹stanbul için flehircilik anlam›nda da, kültürel anlamda da çok derin bir çal›flma gerekiyor, ki bu 2010’a falan yetiflecek gibi de¤il. 2010 için makyaj yap›lacak. ‹nsan›n içi ac›sa da, bu böyle.

044_045_satis

12/21/07

8:45 PM

Page 2

SERV‹S

Sat›fl Sonras› Hizmetler: B‹R SERV‹S ORDUSUYLA MÜfiTER‹N‹N H‹ZMET‹NDE MÜfiTER‹ MEMNUN‹YET‹N‹ EN ÖNDE TUTAN AIRFEL, HALEN SEKTÖRÜNÜN EN ‹DD‹ALI SATIfi SONRASI TEfiK‹LATLARINDAN B‹R‹NE SAH‹P. ÇÖZÜM ODAKLI HAREKET ETMEY‹ ‹LKE ED‹NEN SERV‹S, YIL BOYUNCA ÇEfi‹TL‹ E⁄‹T‹MLERLE SÜREKL‹ GEL‹fi‹YOR. YAZI: ES‹N BOZYEL

ürkiye geneline yay›lm›fl 450 yetkili servis, 2350 servis teknisyeni ve 970 servis arac›ndan oluflan bir orduyla müflterilere hizmet veren Sat›fl Sonras› Hizmetler, Airfel’in hizmet iddias›n› yukar›lara çeken bir departman. Sat›fl Sonras› Hizmetler departman›n›n Bireysel Sistemler Müdürü Mükremin ‹lhan, Aifel’de oluflturulan sat›fl sonras› a¤›n› ve bu alanda yap›lanlar› anlatt›: “Müflteri memnuniyetini en üst seviyede sa¤layarak müflterilerimize kesintisiz hizmet vermek ve marka güvenini sa¤lamak bizim bafll›ca görevimiz. Bu görevi yerine getirmek için Türkiye genelinde yayg›n bir servis a¤›n› kurmak, yönetmek, donatmak, denetlemek ve sürekli olarak teknik geliflimlerini sa¤lamak gibi bafll›ca faaliyetleri yürütüyoruz. Tüm bu faaliyetleri sa¤lamak amac›yla departman›m›z içerisinde bir ifl da¤›l›m› gerçeklefltirdik ve buna ba¤l› olarak kadrolar oluflturduk. Bu kadrolarda istihdam etti¤imiz arkadafllar›m›z›n kalite sistemimizde tan›ml› organizasyon flemas› ve görev tan›mlar›na uygun olarak mesleki tecrübesi yüksek, konusunda uzman, insani iliflkileri kuvvetli, bilgisayar ve raporlama kabiliyeti olmas›na dikkat ettik ve bu özellikleri tafl›yanlarla el s›k›flt›k. Bu flekilde yap›lanmas›n› tamamlad›¤›m›z servisimiz, ‹stanbul merkezde 28 kifli, Ankara, Adana, Antalya, Gaziantep ve ‹zmir illerinde bulunan bölge sorumlusu arkadafllar›m›zla birlikte toplam 33 kifliye ulaflt›. Airfel, çok h›zl› büyüyen bir flirket. Bu kapsamda 2008 y›l› personel hedefimiz 48 kifliye ulaflma yönünde belirlendi. Bu yap›lanma tamamland›¤›nda Airfel bünyesinin en kalabal›k ve en teknik grubu olmakla kalmayacak, sektörümüzünde en kalabal›k ve iddial› sat›fl sonras› teflkilatlar›ndan biri haline gelmifl olaca¤›z. Sektörde kendisini kan›tlam›fl arkadafllarla çal›fl›yoruz. Çözüm de¤il sonuç odakl› hareket ediyoruz. Bütün bunlar

yetkili servisimizin ve departman›m›z›n iddial› olmas›n›n en önemli referanslar›d›r. Önleyici faaliyetlerle ilgili çal›flmalar›m›z›n bu iddiam›z› kuvvetlendirir nitelikte oldu¤unu belirtmek laz›m. Amac›m›z yang›n› söndürmek de¤il yang›n›n ç›kmas›n› engellemektir. Bu da ancak gerekli tedbirlerin önceden al›nmas›yla sa¤lanabilir. Bu konuda gerçekten iyi bir tak›m oldu¤umuza inanc›m›z tamd›r. AIRFEL HER TÜRLÜ DESTE⁄‹ SA⁄LIYOR ‹stenilen organizasyonun sa¤lan›labilmesi için Airfel hiç bir yat›r›mdan kaçmad›. Bugüne gelindi¤inde ise ortaya ç›kan tablo, yap›lanma süreci yerini gelifltirmeye b›rakt›¤› yönünde. Tak›m›m›z›n ve servislerimizin iletiflim ve teknik e¤itim süreçleri teknolojiye paralel olarak yenilenmekte. Servislerimizin iflini kolaylaflt›rmak ve müflteri memnuniyetini sa¤lamak için, bilgisayar, cep telefonu, araç, teknik döküman ve son teknoloji tak›m avadanl›klar tedarik edilmifltir. Yetkili servis ve departman personellerimiz sürekli geliflen teknolojiye uyum ve müflteri hizmet kalitesini artt›rmak amac› ile e¤itimlere al›n›yor. Bu e¤itim sonucunda da s›nava tabii tutuluyor. Y›l içerisinde çeflitli konularda toplam 43 hafta e¤itim verildi. Bundan sonra da ayn› fikri sürdürmeyi hedefliyoruz. Günümüzde müflteriler son derece bilinçli oldu¤unu görüyoruz. Bunun do¤al sonucu olarak müflterilerimiz, sonuç odakl›, güler yüzlü ve sektörel tecrübesi yüksek yetkin servis teknisyenleri ile muhattap olmak istiyorlar. Biz de onlar›n beklentilerine en do¤ru yan›t› vermeye çal›fl›yoruz. Müflterilerimize verilen hizmet kalitesini sürekli artt›rmak amac›nda olan departman›m›z çeflitli kontrolleri de yap›yor. Mesela bünyesinde bulunan ça¤r› merkezi, yap›lan servis hizmeti sonras›nda tüm müflterilerimizi arayarak ‘happy call’ çal›flmas› yap›yor. Bu biçimde sorunlu görülen

044_045_satis

12/21/07

8:45 PM

Page 3

servis veya servis personellerini tespit ederek ilgili bölge sorumlusu arkadafl›m›za durumu rapor edebiliyor. Bölge sorumlusu arkadafl›m›z ilgili servis ve müflterimiz ile görüflerek müflterimizin memnuniyetini sa¤lamak yönünde somut çal›flmalar yap›yor. Airfel kalite sistemi gere¤ince her personelin görev tan›mlar› ve nitelikleri belirlenmifltir. Mesleki tecrübesi e¤itim seviyesi, yabanc› dil seviyesi, alm›fl oldu¤u özel kurs ve e¤itim programlar›na kadar hepsi tan›ml›d›r. Tüm personel seçimleri de bu kriterler göz önüne al›narak yap›l›r. Ben makine mühendisiyim ve Sat›fl Sonras› Hizmetler departman›nda Bireysel Sistemler Müdürü olarak görev yap›yorum. Meslek hayat›mda ise 17. y›l›m› doldurdum. Geçen süre zarf›n›n büyük bir k›sm›nda teknik yönetici olarak hizmet verdim. Bu çal›flmalar›m hem sahada hem de masa bafl› görevlerdi. Bütün bu çal›flmalar bana büyük bir birikim ve güç katt›: fiu anda da tüm bu tecrübelerimi Airfel’de paylaflmaktan gurur duymaktay›m. “HAPPY CALL” UYGULAMASI ‹LE DENETL‹YORUZ Müflterilerimiz taleplerini 0 216 444 0 248 numaral› ça¤r› merkezimize yapar. Müflterimizin talebi ça¤r› operatörlerimiz taraf›ndan dinlendikten sonra müflterimizin müsait oldu¤u ve servis istedi¤i özel bir tarih ile saat olup olmad›¤› sorulur. Müflterimizin talep etti¤i belirli bir saat yok ise müflterimize gün içerisinde bir periyod ya da ertesi gün için saat ve servis bilgileri iletilir. Airfel, kendisine 24 saat içerisinde servis hizmeti sa¤lanm›fl olur. Ayn› esnada ça¤r› operatörlerimiz en yak›n servis ile yaz›flarak ifl atamas›n› yapar. Servisimiz ifli kabul ettikten sonra müflterimize verilen saatte servisimizin müflterimize hizmet verip vermedi¤ini ö¤renmek amac› ile randevu verilen saatte servisimiz aran›r ve bu flekilde kontrol mekanizmas›n›n bir aya¤› ifllemifl olur. ‹fl bitiminde servisimiz kendisine atanan iflin tamamland›¤›na dair ça¤r› merkezimize bilgi aktar›r. Bu noktadan sonra sistemimizde aç›k görünen ifllem kapat›lm›fl olur. Ça¤r› operatörlerimiz hizmet sonras› müflterimizi arayarak, kendilerine verilen hizmetten ve Airfel markal› ürünümüzden memnun olup olmad›¤›n› “Happy call” anketleri düzenleyerek sorgular. Talepler, ça¤r› merkezimiz üzerinden yap›ld›¤›nda verilen hizmet kalitesinin ölçümü yap›lmakta ve sonuçlar›na göre gerek duydu¤umuzda düzenleyici önleyici tedbirler al›nmas› kolay olmakta. Zaten bu konuda flirket kalite sistemine dolay›s›yla flirket yönetimine ver-

di¤imiz ISO hedeflerimiz bulunmaktad›r. ÇA⁄RI NUMARAMIZI ARASINLAR Sorunlar›n ilk karfl›land›¤› nokta ça¤r› merkezimizdir. Ça¤r› merkezinin çözemedi¤i noktalarda ki sorunlar servis yönetimine oradan da ilgili bölge sorumlusu arkadafllar›m›za iletilir. Bölge sorumlusu arkadafllar›m›z ça¤r› merkezi, müflteri ve servisimiz ile görüflerek konunun detay› hakk›nda bilgi sahibi olur. fiikâyet konusu servisimizin alt›ndan kalkamayaca¤› boyutlarda ise bölge sorumlusu arkadafl›m›z cihaza müdahale ederek sorunu çözer. Bizim çözüm sürecimizdeki hedefimiz 24 saat içerisinde hizmetin verilmesidir. Müflterilerimizin ürün al›m›ndan itibaren tüm taleplerini 444 0 248 numaral› hat ile ça¤r› merkezimiz üzerinden yapmalar› en do¤ru yaklafl›m biçimi olur. Çünkü talep ettikleri hizmet, ça¤r› operatörlerimiz taraf›ndan, talep tarihinden sonuç an›na kadar takip edilir. Müdahale süresi k›sal›r ve flikayet olas›l›¤› minimize edilmifl olur. ‹LG‹NÇ OLAYLAR YAfiIYORUZ Servisimizde elbette birçok olay yafl›yoruz. Özellikle mobil klimada ilginç anektodlar yaflad›k. Müflteri aray›p ‘Bu klima önden so¤uk arkadan s›cak hava üflüyor bu nas›l klima’ diyor. Kendisine baca setini anlat›yoruz ama müflteri ‘hay›r ben sat›n al›rken sat›c› bana bundan bahsetmedi; bu cihaz ar›zal›’ diyerek itiraz ediyor. Bir baflka an›m›z da flu: Dolunca boflalt›lmas› gereken bir drenaj tank› var. Su dolunca taflmas›n diye otomatik cihaz› durduruyor. Müflteri aray›p ‘Su deposunu doldurdum ama cihaz halen çal›flm›yor’ diyor. Biz kendisine bunun neresinde yanl›fl yapt›¤›n› anlat›yoruz ancak bu sefer de bize ‘Bunun susuz olan› yok mu?’ diye soruyor. Baca setimiz körüklü; çekince 1,5 metre kadar uzayabiliyor. Müflteri bu baca setini 6 metre uzatmaya çal›flm›fl. Do¤al olarak y›rt›lm›fl. Bu durumda ne söyleyebilirsiniz ki? En iyisi garanti kapsam›ndan göndermek. Biz de bunu yapt›k.

046_047_isdunyasi

12/21/07

8:46 PM

Page 2

‹ﬁ DÜNYASI

‹NOVASYONU ANLAMANIN YOLU, EFSANELER‹ ALGILAMAKTAN GEÇ‹YOR M.RAUF ATEﬁ Capital&Ekonomist&PCnet Yay›n Direktörü

sl›nda her konuda “flehir efsaneleri” (Urban myths) yaz›l›r. Özellikle yeni geliflen konularda, üzerinde çok fazla fikir üretilen yönetim yaklafl›mlar›nda benzer bir trend vard›r. Hatta bu konularda yaz›lar kitaplar› da çok gördüm. “Markalar›n fiehir Efsaneleri’ adl› bir kitap okumufl ve çok be¤enmifltim. Benzer çal›flmalar›n “piyasalar”, “ekonomi”, “flirketler” için de yap›ld›¤›na flahit oldum. ‹novasyon da son dönemin moda ve h›zla geliflen konular›ndan biri. O nedenle flehir efsanesi için biçilmifl bir kaftan. fiöyle bir internette dolaflt›¤›n›zda, çok say›da efsaneyi görecek, belki de flafl›racaks›n›z. Ancak, bunlardan baz›lar›n› anlams›z, hatta balon olarak de¤erlendireceksiniz. Bir bölümü ise s›n›rl› ölçüde anlam yüklü. Ben bu tür yeni konular› anlamak için, konuya tersten, daha do¤rusu “flehir efsaneleri” taraf›ndan bakmay› severim. Böylece “ne oldu¤unu” anlamadan önce, “ne olmad›¤›n›” iyice kavrama flans›n› yakalar›m. ‹novasyonda da böyle oldu. Uzun araflt›rmalardan sonra çok say›da “efsane”yi s›ralay›p, “ne olmad›¤›” konusunu iyice gözümün önüne serdim. Ard›ndan da ne oldu¤unu anlamaya çal›flt›m. Size de katk›s› olmas› aç›s›ndan bunlardan en önemli buldu¤um 10’unu paylaflmak istiyorum.

1. TEKNOLOJ‹ DEMEKT‹R Bellki de inovasyonla ilgili en çok yap›lan hatalardan biri, inovasyonun sadece teknolojiyi kapsad›¤›n› düflünmek. Yap›lan araflt›rmalar da bunu gösteriyor. Yöneticiler, inovasyonu, sadece teknolojiyle ilgili bir yaklafl›m olarak de¤erlendiriyor, araflt›rma-gelifltirme ifllerinin bir sonucu olarak görüyorlar. Oysa, durum tam da öyle de¤il. Yönetim gurusu Jagdish Sheth de ayn› görüflte: “CEO’lar›n en büyük hatas›, inovasyonun ürün ve hizmetlerle s›n›rl› oldu¤una inanmalar›. ‹novasyon daha evrenseldir ve flirket içi süreçler, flirket kültürü ve sistemler de eflit ölçüde inovasyon gerektirir” diyor.

‹novasyon konusunda dan›flmanl›k yapan Algoritma Dan›flmanl›k’›n kurucusu Ali Özgenç, “‹novasyon, teknolojiden de ötedir. ‹fl yapma flekli, pazarlama yöntemleri, süreçler ve müflteri deneyimleri gibi alanlarda da yap›labilir” diye konufluyor. 2. BÜYÜKLERE ÖZGÜDÜR Türkiye’deki flirketleri, faaliyet gösterdikleri faaliyet alan›n› gözünüzün önüne getirin. Perakende, g›da, giyim, otomotiv, turizm, telekomünikasyon, bas›n ve ulaflt›rma… Hepsinde irili ufakl› çok say›da flirketler var. Bunlardan baz›lar›na çok s›k, bir bölümüne daha fazla, önemli bölümüne de ender u¤ruyoruz. Örne¤in, bir perakendeci düflünün. G›da ya da giyim perakendecisi. Dükkana girdi¤inizden ürünü al›p ç›kt›¤›n›z ana geçen sürede sizin hayat›n›z› kolaylaflt›ran, ürünü talep etmenizi teflvik eden, ürün tatminini en üst düzeye ç›karan bir tak›m yenilikler yaratabilir. Bazen kafan›zdakini siz istemeden ortaya koyabilir, baz› durumda ise sizi dinleyip ona göre yenili¤i hayata geçirebilir. 3. UCUZLUK GET‹RMEZ ‹novasyonla gelen yeni teknoloji, son y›llarda birçok tüketim ürününe kolayca ulafl›lmas›n› sa¤lad›. Fiyatlar ucuzlad›kça genifl kitleler birçok teknolojik ürünü sat›n alabilmeye bafllad›. Yönetim gurusu CK Prahalad, bu yaklafl›m›n benzerini ortaya att› ve inovasyonun özellikle geliflmekte olan ülkelerde ifle yarad›¤›na dikkat çekti. Benzer görüfllere Prof. Jagdish Sheth de kat›l›yor: “‹novasyon, bir süredir, mevcut teknolojilerin ilerisine geçmekten çok, bu teknolojileri ucuzlatmakla ilgili. Örne¤in, cep telefonlar›, televizyonlar, kiflisel bilgisayarlar, flampuanlar ve markal› g›da maddeleri gibi evrensel ürünleri dünyadaki gerçekten yoksul insanlar›n da sat›n almas›n› nas›l sa¤layabilirsiniz?” 4. HAMMADDELERDE OLMAZ Petrol Ofisi’ni inovasyonda öne ç›karan özelliklerinden

046_047_isdunyasi

12/21/07

8:46 PM

Page 3

biri, nano teknolojiye dayal› ürün gelifltirmesi oldu. Yönetim gurusu Jagdish Sheth de tam bu konuya de¤iniyor ve “Herkes ürün ve hizmette inovasyon olaca¤›na inan›yor” diyor. Ünlü gurunun de¤erlendirmesi flöyle: “‹novasyon, yaln›zca nihai ürünlerle s›n›rland›r›lmamal›, hammaddelerle ilgili inovasyon çal›flmalar›na da eflit ölçüde önem verilmeli. Petrol, çelik, alüminyum ve kömür gibi do¤al kaynaklar›n fiyatlar› yükseldi¤inden, bioyak›tlar ve günefl enerjisi gibi alternatifler yaratmak için de inovasyona baflvurulacak”. 5. KOLAY ULAfiILAMAZ Çok say›da ifladam› ve CEO’dan dinlemiflimdir. “‹novasyon diye s›k yaz›yorsunuz. Sanki her flirket yapabilir ve kolay bir fleydir gibi. Oysa maliyeti yüksektir” benzeri çok de¤erlendirmeyi hat›rl›yorum. Bu tip yöneticilere göre, inovasyonun çok basit ve her flirket taraf›ndan uygulanabilir gibi gösterilmesi yanl›fl. Çünkü, inovasyonun pahal› oldu¤una inan›yorlar. Oysa bu konunun uzmanlar› farkl› düflünüyorlar. K›sa vadede yüksek maliyet yarat›yor görünse bile, uzun vadede inovasyon ucuzdur. As›l pahal› olan, vasatl›kt›r. ‹novasyon, bir flirketin marjlar›n› ciddi flekilde geniflletebilece¤i için de¤erlidir. Kahve alan›nda Starbucks, MP3 çalar sektöründe Apple gibi yenilikçi flirketlerin yapt›klar›n› düflünün. Bu flirketlerin her biri yüklü inovasyon primleri elde etmifl durumda. Rakiplerine oranla bazen iki kat yüksek fiyatlarla sat›fl yapmakla kalmad›lar, hisse senetlerinin de¤eri de yükseldi. 6. R‹SKL‹ B‹R STRATEJ‹D‹R Baz› patron ve CEO’lar inovasyondan korkuyorlar. Bunun iki nedeni var. Birincisi, para kaybetmekten çekiniyorlar. ‹kincisi ise flirketi bat›rabilecek riskler içerdi¤ine inan›yorlar. Bunun nedeni de inovasyonun harcama olarak görülmesidir. Onlara göre, inovasyon, “risk” ile efl anlaml›d›r. De¤iflime direnen bu tip yöneticiler, asl›nda bir fleyin “ayn›” kalmas› için pek çok fleyin de¤ifltirilmesi gerekti¤ini unutur. Örne¤in, baflar›l› bir flirket, e¤er ayn› pazar pay›n›, ayn› gelir art›fl h›z›n› ve insan kaynaklar› alan›nda ayn› olanaklar› korumak istiyorsa, sektöründeki rakipleriyle eflit miktarda ya da onlardan daha fazla inovasyon gereksinimi duyar. 7. FARKLILIK YETMEZ ‹fl dünyas›nda rakiplerden daha büyük, daha iyi, daha h›zl› ve daha ucuz olmak önemsenir. Ancak, tek tek flirketler özelinde bu yaklafl›m nadiren baflar›l› olur, çünkü rakipler de tam olarak ayn› fleyi yapar. Farkl›laflma konusunda uzman olan Al Ries, “fiirketler, ifllerini rakiplerinden farkl› bir flekilde yapmay› önemsemeli” diye konufluyor. Ona göre, örne¤in, bilgisayar flirketi Dell, rakiplerinden daha iyi ürünler ç›kararak de¤il, ama ürünlerini farkl› bir flekilde pazarlayarak dünyan›n en büyük kiflisel bilgisayar üreticisi oldu. Dell, do¤rudan

sat›fl yapan ilk kiflisel bilgisayar flirketiydi. Bu basit konsept, Dell’in bilgisayarlar›n› tek tek müflterileri için “kiflisellefltirmesini” mümkün k›ld›. 8. TEK BAfiINA YAPACAKSIN Dünyan›n en inovatif flirketleri, bu baflar›y›, paylaflarak gerçeklefltiriyorlar. O nedenle bu konudaki en önemli sloganlardan biri, “Her fleyi kendi bafl›n›za yapmak zorunda de¤ilsiniz.” Zaten bu nedenle de dünyadaki en iyi flirketler, dünya ölçe¤indeki yarat›c› kaynaklardan fikir, teknoloji ve bilgi alarak, “aç›k inovasyon” politikas›n› uyguluyor. En iyi örneklerden biri Procter&Gamble… fiirket, fikirlerinin en az yüzde 50’sini bilinçli bir seçimle d›flar›dan al›yor. “Ba¤lant› kur ve gelifltir” ad›n› verdikleri bir süreçten yararlanan P&G, flirket içinde gelifltirilmemifl olan, ama kendi araflt›rma ve gelifltirme ekibi taraf›ndan yönetilen inovasyonlar› piyasaya sürüyor. 9. BÜYÜK F‹K‹RLERD‹R “Mor ‹nek” kitab›yla farkl›laflma alan›nda ç›¤›r açan Seth Godin, “Art›k eskisi gibi büyük bulufllar, müthifl yenilikler yap›lam›yor. Gerçek inovasyon küçük ve yumuflak yeniliklerde” diye konufluyor. Ona göre, son dönemde öne ç›kan flirketler, bu tip yenilikleri kendi içlerinde, küçük fikirlerin büyütülmesinden buluyorlar. Seth Godin, bu konuda flöyle bir örnek de veriyor:“Procter&Gamble’dan Paul Sagel, Crest’in difl beyazlat›c›s›n›n mucididir. Bu ürün P&G’nin uzun y›llard›r piyasaya ç›kard›¤› en baflar›l› üründür. Sagel, bu radikal yumuflak yenili¤i üst yönetime sunarken iki fley yapt›. Öncelikle prototipi için gerekli parçalar› yan›nda getirdi ve ne kadar kolay bir fley oldu¤unu göstermek için parçalar› yönetimin önünde hemen bir araya getirdi. Yapt›¤› ikinci fley çok daha ilginçti. Toplant›dan birkaç gün önce Sagel difllerini beyazlatm›flt›. Yöneticilerin çok hofluna gitti. Sagel yumuflak bir yenilikle gelmiflti ve fikri kabul edildi”. 10. YEN‹ ÜRÜN GEL‹fiT‹RMEKT‹R Dünyan›n her taraf›nda inovasyon, yeni ürün ve hizmet gelifltirme, buluflçuluk ya da icat olarak alg›lan›r. Bu durum Türkiye’de de neredeyse ayn›. Türkçe’ye “yenilikçilik” olarak çevrilmesinden de kaynakland›¤› için, kimi zaman yeni fleyler yapmak fleklinde de de¤erlendirilebiliyor. Ben bu konuyu ünlü guru Steve Rivkin’a sordum. “Hakl›s›n, böyle bir düflünce var. ‹novasyon, yeni ürün ve hizmetle ilgilidir” diye karfl›l›k verdi. Ard›ndan da “Ama” diyerek devam etti: “ ‹flin do¤rusu, inovasyon, yeni ürünlerden çok daha fazlas› demektir. Gerçekte, de¤er yaratan bir fleyin yeni bir yolla yap›lmas› anlam›na gelir. Evet, inovasyon, yeni ürün ve hizmetlerle ilgilidir; Ama mevcut ürün ve hizmetlerin yenilenmesi, planlama ve yönetim süreçlerinin gelifltirilmesi ya da ifl modellerine yeni yaklafl›m biçimleri de inovasyon kapsam›nda görülmelidir”.

048_050_oto

12/25/07

3:03 PM

Page 2

OTOMOB‹L

Yollar›n imparatoru SUV’lar

ONLARIN YER‹ ARTIK LÜKS CADDELER SUV SINIFI ARAÇLAR ARAZ‹ KULLANIMI HEDEFLENEREK GEL‹fiT‹R‹M‹fi OLSA DA GÜNÜMÜZDE ARAZ‹DEN ÇOK fiEHR‹N IfiILTILI VE LÜKS CADDELER‹NDE BOY GÖSTER‹YORLAR. BÜYÜK YAPILARINA RA⁄MEN BU ARAÇLARI KULLANMAK HER YAfiTAN SÜRÜCÜNÜN HAYALLER‹N‹ SÜSLÜYOR. YAZI: MERT DURAN

UV s›n›f›nda yer alan araçlar aslen zorlu arazi flartlar›nda sorunsuz ilerlemek için haz›rland›lar. Bu sebeple ilk üretilmeye bafllad›klar› y›llarda sunduklar› donan›mlar sadece en gerekli ekipmanlardan olufluyordu. Tasar›mlar› da sert ve köfleliydi. Ancak özellikle son y›llarda bu s›n›fta yer alan araçlar›n gittikçe popüler olmas› ve her yafltan insan›n yo¤un ilgisi SUV modellerini kullanan ve sat›n alan müflteri profilini de¤ifltirdi. Artan taleple birlikte firmalar da bu araçlara daha fazla konfor ekipman› ekleyip tasar›mlar›n› da modaya daha uygun hale getirdi. Bugün SUV modellerini genç yafll› kad›n erkek

herkes tercih ediyor. Kuflkusuz bunda yüksek ve heybetli tasar›mlar› sebebiyle verdikleri güven hissinin etkisi çok büyük. Bunun d›fl›nda baz› araçlar›n 7 hatta 8 kiflilik iç mekan sunuyor olmas› da bu araçlar›n minivanlar gibi fonksiyonel olmas›n› sa¤l›yor. Çok farkl› bütçeler için pek çok alternatifin yer ald›¤› SUV pazar›nda tüketiciler genellikle yak›t sarfiyat›n› çok fazla düflünmüyor. Sizin için SUV s›n›f›ndan en be¤enilen birkaç model seçtik. Fiyat, performans karfl›laflt›rmas›n› daha iyi yapabilmeniz için fiyatlar›n› da belirttik. Ancak y›lbafl›ndan sonra bu fiyatlar›n revize edilece¤ini bilmenizde fayda var.

048_050_oto

12/25/07

3:03 PM

Page 3

1- Audi Q7 --- 98.000 Euro – 240-350 HP Biri benzinli iki motor seçene¤ine sahip olan Q7, VW Touareg ve Porsche Cayenne ile ayn› alt yap›y›

kullan›yor. Sa¤lam ve heybetli yap›s›yla öne ç›kan Q7 büyük bagaj›yla kalabal›k ailelerin de sevgilisi. 2- Porsche Cayenne --- 87.400 Euro – 290-500 HP Üretti¤i spor otomobillerle ad›n› duyuran Porsche sonunda arazi araçlar›na da el att›. Yapt›¤› bu riskli hamlesi ona çok büyük baflar›lar sa¤layan firma arazi arac› Cayenne’i 290-500 HP aras›nda de¤iflen güçlere sahip olan benzinli motorlarla donat›yor. 3- BMW X5 ----- 109.000 Euro – 213-355 HP Gerek tasar›m› gerekse güçlü motorlar›yla öne ç›kan BMW X5 kullan›c›lar›na oldukça uzun bir standart donan›m listesinin yan›nda opsiyonel donan›m tercihleri de sunuyor. 3 farkl› motor seçene¤ine sahip olan X5’de tüketiciler 231, 286, veya 355 HP’lik motor seçeneklerinden birini tercih edebiliyorlar. Ayr›ca X5 sahipleri araçlar›n› z›rhl› olarak da alabiliyorlar. 4- Toyota Land Cruiser --99.800 Euro --- 204-238 HP Dünyan›n en iyi arazi arac› olarak kabul edilen Land Cruiser ›fl›lt›l› caddelerden çok, sert koflullar›n hüküm sürdü¤ü arazide yol almak için daha uygun. Çünkü özellikle büyük boyutlar› dar sokaklarda sorun olabilir.

048_050_oto

12/25/07

3:03 PM

Page 4

OTOMOB‹L

5 5- Mercedes-Benz M Serisi --- 104.660 Euro – 190-510 HP ‹kinci nesliyle yollarda gördü¤ümüz Mercedes-Benz M Serisi’nin her yafltan tüketiciye hitap etmesi onun için çok önemli bir avantaj. Genifl motor seçenekleri bulunan M Serisi’nde dizel ve benzini motor seçeneklerine uzun bir opsiyonel donan›m listesi efllik ediyor. 6- Nissan Murano--- 82.990 Euro – 234 HP Sportif tasar›m› ve 3.5 litrelik güçlü motoruyla arazi araçlar›n›n da fl›k ve performansl› olabilece¤ini kan›tlayan Nissan Murano ne yaz›k ki performansl› benzinli motorunun etkisiyle ekonomi peflinde olanlar için uygun bir seçenek de¤il. 7- Volkswagen Touareg – 85.500 Euro ---174-313 HP Porsche Cayenne ve Audi Q7 ile ayn› alt yap›y› kullanan Touareg, Cayenne’den daha konforlu ancak daha yavafl, Q7’den ise daha h›zl› ancak daha az konfor sunuyor. Dizel ve benzinli motorlarla sat›n al›nabilen Touareg standart donan›m›yla bile oldukça fazla konfor eleman›n› bünyesinde bar›nd›r›yor. 8- Volvo XC90 – 84.150 Euro --- 185-315 HP 5 veya 7 koltuklu olarak sat›n al›nabilen Volvo XC90 biri benzinli iki motor seçene¤iyle sat›l›yor. De¤iflken iç mekan› ve büyük bagaj hacmiyle öne ç›kan XC 90’› tercih eden tüketicilerin büyük ço¤unlu¤u sa¤lam yap›s›n›n da etkisiyle araçlar›n› uzun süre de¤ifltirmeyi düflünmüyor.

052_053_enerji

12/24/07

1:20 PM

Page 2

ENERJ‹

Gelece¤in enerji kayna¤›: GÜNEfi ENERJ‹ KR‹Z‹N‹N YAfiANDI⁄I YILLARDA BÜTÜN DÜNYADA ALTERNAT‹F ENERJ‹ ARAYIfiLARI HIZ KAZANDI. KES‹NT‹S‹Z B‹R GÜÇ KAYNA⁄I OLMASININ YANINDA ZEH‹RL‹ ATIKLARA SEBEP OLMAMASI GÜNEfi ENERJ‹S‹N‹ AVANTAJLI KONUMA GET‹RD‹. B‹L‹MADAMLARI GÜNEfi ENERJ‹S‹N‹ DAHA EFEKT‹F KULLANMANIN YOLLARINI ARIYOR.

YAZI: ERCAN UZUNDURUGAN * Airfel Mühendislik Sistemleri

052_053_enerji

12/24/07

1:20 PM

Page 3

ünefl enerjisi ile çal›flan bir makine ilk kez 1868’de Ericsson taraf›ndan gelifltirildi. Bu y›llarda günefl enerjisi konusundaki çal›flmalar yo¤unlaflm›fl, tatl› su elde edilmesi ve günefl ocaklar› konusundaki çok say›da çal›flmaya imza at›lm›flt›. Adams, Hindistan’da 7 askerin yeme¤ini so¤uk bir zaman say›lan ocak ay›nda konik yans›t›c›l› günefl oca¤› yard›m›yla 2 saatte piflirmeyi baflard›. 1973’deki dünyada enerji krizinin yafland›¤› dönemle birlikte günefl enerjisi de önem kazanmaya bafll›yor. Konu ile ilgili çal›flmalar›n her geçen gün ivme kazand›¤› günümüzde günefl enerjisinden birçok alanda yararlanmak mümkün. Binalarda s›cak su temininde günefl enerjisinin kullan›lmas› ile her mevsim enerji tasarrufu sa¤lanabilir. Günefli bol bölgelerde bu yolun tercih edilmesiyle yap›lan tasarruf daha da artacakt›r. Bununla beraber Türkiye’de s›cak su kullan›m›n›n yayg›n olmamas› ve s›cak su temini için fazla enerji gerekmemesi ülkemiz genelinde bu yolla sa¤lanan enerji tasarrufunun büyük bir oranda olmayaca¤›n› da iflaret ediyor.

GÜNEfi ENERJ‹S‹ UYGULAMALARI Günefl kolektörleri “düz yüzeyli” ve “yo¤unlaflt›rmal›” (odaklamal›) olarak iki türlü dizayn ediliyor. Günefl enerjisi güneflin bulutlarla engellenmedi¤i, gündüz saatlerinde al›nabiliyor. K›s›tl› olan bu kaynaktan sürekli enerji alabilmek ise as›l hedeftir. Hemen bütün ›s› enerjisi kaynaklar› bu amaçla kullan›l›r. Güneflin olmad›¤› zamanlarda daha önce depolanm›fl enerji devreye girer. Çak›l tafl›, su gibi çeflitli ›s› emici cisimler bu amaçla kullan›l›r. Günefl enerjisi uygulamalar›n› düflük s›cakl›k (20-100°C), orta s›cakl›k (100-300°C) ve yüksek s›cakl›k (>300°C) olmak üzere üç grupta toplanabilir. Kullan›m s›cak suyu, konutlar›n ›s›t›lmas› ya da so¤utulmas›, sera ›s›t›lmas›, tar›m ürünlerinin kurutulmas›, yüzme havuzlar›n›n ›s›t›lmas›, günefl ocaklar› ve f›r›nlar, deniz suyundan tatl› su elde edilmesi, tuz üretimi, toprak solarizasyonu ve sulama gibi düflük s›cakl›k gerektiren ›s›tma biçimleri aras›nda say›l›r. Endüstriyel kullan›m için buhar üretimi ve büyük ›s›tma - so¤utma sistemleri ise orta s›cakl›k uygulamalar› olarak adland›r›l›r. Yüksek s›cakl›k uygulamalar› ise günefl f›r›nlar›nda kullan›l›r. GÜNEfi ENERJ‹S‹ ‹LE SU ISITMA YÖNTEMLER‹ Günefl enerjili sistemlerin en ekonomik ve en yayg›n olanlar›n›n bafl›nda s›cak su sistemleri geliyor. Genellikle çat›n›n güney yönüne konulan düz toplay›c›larla, y›ll›k s›cak su ihtiyac›n›n yüzde 60-75’i günefl enerjisiyle karfl›lanabilir. S›cak su ihtiyac› için gerekli enerjinin y›l içinde aylara göre de¤iflimi çok az oldu¤u için kurulan tesisattan her ay yararlanmak mümkündür. Enerji ihtiyac›n›n az (›s›tma ve so¤utma sistemlerine göre) ve gerekli s›cakl›¤›n düflük olmas› sebebiyle büyük toplay›c› yüzey alan›na gerek duyul-

maz. Dolay›s›yla toplay›c›lar›n yerlefltirilmesi problem olmaz. Sistemin yap›lmas› kolay, yard›mc› elemanlar›n az ve gerekti¤inde belli bir süre, güneflin durumuna göre beklenebilir olmas› bu sistemleri cazip hale getirir. Basit su ›s›t›c›lar›nda toplama ve depolama ayn› kap içinde yap›l›r. “Kendinden depolu s›cak su ›s›t›c›lar›” diyebilece¤imiz bu ›s›t›c›lar›n avantaj› tafl›nabilir olmalar›d›r. Günefl enerjili s›cak su sistemleri sirkülasyon flekline göre “tabii dolafl›ml› (Pompas›z), “zorlanm›fl dolafl›ml›” olarak ikiye ayr›l›r. Bir baflka ayr›m da “kapal›” ve “aç›k” devre esas›na dayan›r. YALITIM VE DEPO fiART Güneflle ›s›tma düflünülen binan›n ›s›l yal›t›m› flartt›r. 150 metrekare bir evin güneflle ›s›t›lmas› için 40 metrekare düz günefl kolektörü alan›na ihtiyaç duyulur. Ayn› örnek üzerinden devam edecek olursak, enerjinin depolanmas› için 40 metreküp su alabilen bir depo gerekir. Bu tankta su s›cakl›¤›n›n yükselmesi halinde, açarak suyu drenaja veren bir emniyet vanas› flartt›r. Is›tmada ›s›t›c› olarak konvektör veya döflemeden ›s›tma panelleri kullan›l›r. Günefl kolektörü devresinde dolaflan suya antifriz kat›lmal›d›r. Fosil yak›tlar›n ve elektri¤in fiyatlar› devaml› artt›¤›ndan, güneflle ›s›tma gelecekte giderek daha popüler olacakt›r. Çok so¤uk havalarda güneflle ›s›tma sistemi konvensiyonel bir ›s›tma sistemiyle takviye edilmelidir. AVANTAJLARI VE DEZAVATAJLARI Bol ve tükenmeyen tek enerji kayna¤› oldu¤u için avantajl›d›r. Duman, karbon monoksit, kükürt ve radyasyon at›¤› içermeyen temiz enerjidir. Enerjiye gereksinim duyulan her yerde kullan›labilir. Yurtd›fl›na ba¤›ml› olmad›¤› için ekonomik ve politik krizlerden etkilenmez. ‹flletme masraflar› çok azd›r. Kazan destekli veya desteksiz s›cak kullan›m suyu üretimi, ›s›tma sistemine destek verme, enerji depolama, günefl pilleri gibi çeflitli uygulamalar için farkl› çözümler üretmek mümkündür. Sürekli bir enerji kayna¤› olmad›¤›ndan depolama gerekir. ‹mkanlar s›n›rl›d›r. Ifl›n›ma ba¤l› olarak kolektör yüzey gereksinimi bölgesel olarak artar. Birim düzleme gelen günefl ›s›s› az oldu¤undan büyük yüzeylere ihtiyaç duyulur. Kolektörlerin gölgelenmemesi gerekir. Kaliteli, otomatik kontrollü ve yüksek verimli sistemlerde ilk yat›r›m maliyeti yüksektir. Enerji gereksinimi oldu¤u zamanlarda ›fl›n›m azd›r veya hiç yoktur. Günümüzde özellikle petrol fiyatlar›n›n çok h›zla artmas› günefl enerjisini gittikçe cazip k›lmakta ve günefl enerjisinden yararlanan sistemlerin say›s› her geçen gün artmaktad›r. Enerji üretimi ve tüketimi günümüzde milletlerin refah seviyesini de gösteren bir ölçü olmufltur. Ekonomik geliflme enerji tüketimiyle orant›l› de¤iflmektedir.

054_055_cozum

12/26/07

9:37 PM

Page 2

ÇÖZÜM

Daha iyi verim için:

B‹LG‹ ‹fiLEM, YEN‹ PROJELERE HAZIRLANIYOR ‹LET‹fi‹M‹N VE B‹LG‹ AKTARIMININ BÜYÜK ÖLÇÜDE ‹NTERNET ÜZER‹NDEN YAPILDI⁄I GÜNÜMÜZDE, F‹RMALARIN BU KONUDAK‹ YATIRIMLARI DA ÖNEM KAZANIYOR. BUNUN FARKINDA OLAN AIRFEL, IT ALT YAPISINI TEKNOLOJ‹N‹N BÜTÜN OLANAKLARINI KULLANARAK SÜREKL‹ GEL‹fiT‹R‹YOR.

HAZIRLAYAN: ÇA⁄ATAY SÖZER - Bilgi ‹ﬂlem Müdürü

ilgi ifllemin üretime ve kazanca katk›s› birçok firmada göz ard› edilen bir unsur. Asl›nda bilgi ifllem departmanlar› ço¤u kifli taraf›ndan her ne kadar pahal› oyuncaklara sahip bölümler olarak bilinseler de, genel ifl anlamlar› ile gelen bilgilerin elden geçirildi¤i depoland›¤›, kolay ulafl›m metodlar›n›n düzenlendi¤i bölümlerdir. Bilgi ifllem departmanlar›na akan bilgiler tüm flirketin hayat damar›d›r. Eskiden ticarette telefon vazgeçilmez unsur iken, günümüzde internetin h›zl› geliflimi sayesinde telefonun yerini büyük ölçüde elektronik iletiler alm›flt›r. Bu ulafl›labilirlik konusunda büyük bir de¤iflimdir. Büyük flirketler verilerine ulaflmada saatleri göze alabilirken elektronik iletilerde süre ancak dakikalar ile ölçülebilmektedir. Bir çok kullan›c› rapolar sunarken, e-postalar› gönderirken veya internette gezerken arka planda olan biteni pek merak etmez; hatta buna çok kafa yormaz. Bilgi ifllem departmanlar› genelde bu merak edilmeyen, sahne ›fl›klar›ndan uzak, perde arkas›nda çal›flan sahne yard›mc›lar›d›r. H‹ZMETLER / PROJELER

Airfel Bilgi ‹fllem Servisi, bünyesinde bulunan yaklafl›k 300 servise e-posta ve web servisi, Airfel ve Sanko makine ile beraber 450 aktif kullan›c›ya veri, e-posta ve sistem deste¤i sa¤l›yor. Bu hizmet toplam 30 sunucuda terabyte’larca kapasiteye sahip veri kaynaklar›, farkl› rollere haiz sunucular ile de¤iflen dinamiklere en kolay uyum sa¤layabilecek flekilde departman çal›flanlar› taraf›ndan projelendirilmifl ve uygulanm›flt›r. Projelerimiz aras›nda yöneticilerimizin deste¤i ve güveni ile holding bünyesinde ilk kez uygulanan bant geniflli¤i ve filtreleme optimizasyonu projesi, sunucu odas›n›n ça¤dafl mimari çizgisinde güvenlik önlemleri, UNIX ve Microsoft Aktif dizin yap›s›n›n haberleflmesi, anl›k posta yedeklemesi ve ulafl›m›, ORACLE veri taban› ve ERP yaz›l›m uygulamalar›, Hendek fabrikam›z ve Kartal merkez binam›zda uygulanan yüksek h›zl› fiber optik haberleflme a¤lar›, Çorlu fabrikam›zda uygulanan branch office failover kaynak verimlili¤i projeleri, elektronik ortam fax çözümleri, VPN projeleri, bayi/servis eriflimi, lojistik barkod sistemi, ça¤r› merkezi otomasyonu, Microsoft Exchange Server

054_055_cozum

12/26/07

9:37 PM

Page 3

2007 yat›r›mlar› ve benzerleri say›labilmekte. Çok kaba hatlar›yla de¤indi¤imiz projelerimizdeki genel amac›m›z, çal›flanlar›n dolay›s›yla flirketin verimlili¤ini artt›rmak üzerine kuruludur. YEN‹ H‹ZMETLER SUNACA⁄IZ Örne¤in flirket verilerimizi güvenlik unsurlar›m›z›n el verdi¤ince tafl›yarak, mesai arkadafllar›m›z›n verilere en do¤ru, h›zl› ve en güvenilir yoldan ulaflabilmeleri sa¤layacak olan, halen 3’ncü test döngüsünün sonunda bulunan VPN projemiz ile flirket duvarlar›m›z fiziksel anlam›n› kaybedecek ve internete ulafl›m›n oldu¤u her nokta bir bilgi eriflim merkezi haline gelecektir. Herhangi bir internet explorer ile eski ve son gönderdi¤imiz maillerimize flirket bilgisayar›m›zda dahi olsalar ulaflabilir duruma gelece¤iz. Yine yak›n gelecekte flirketimizde gereken alt yap›n›n tamamlanmas›n›n ard›ndan cep telefonlar›m›z ile mail kutumuza ulaflarak maillerimizi dinleyecek, iflimizle ilgili gerekli de¤ifliklikleri, gerekli düzenlemeleri yapabilir hale gelece¤iz. Örne¤in, herhangi bir randevumuzu de¤ifltirebilece¤iz. Ayn› zamanda konuflarak bu bildirimlerin toplant› yapaca¤›m›z kiflilere iletilmesini sa¤layabilece¤iz. Tüm bu ifllemlerde, güvenlik ve kolayl›k bileflenlerinin birbirlerine z›t olan yap›lar› hassasiyetle sentezlenmekte; olas› tüm ihtimaller dikkatle de¤erlendirilmektedir. E⁄‹T‹M fiirket içerisinde bilgisayar kullan›c›lar›na bugüne kadar bilgi ifllem taraf›ndan çeflitli zamanlarda e¤itimler verilmifltir. Bu e¤itimler talep oldukça veya ihtiyaç hissedildikçe tekrarlanmaktad›r. Bu sayede asl›nda kulland›¤›m›z birçok program›n de¤iflik kullan›mlar› veya az bilinen fakat iflimizi kolaylaflt›ran unsurlar› aktar›lmaktad›r. Ayr›ca e¤itimlerde “bir zincirin ancak en zay›f halkas› kadar güçlü olabilece¤i” sözünden hareketle kullan›c›lar›n internette karfl›laflaca¤› tehlikeler bilgisayarlar›n›n anormal say›lacak davran›fllar› aktar›lmakta ve hayatlar›n›n her noktas›nda kaybedecekleri maddi - manevi unsurlar konusunda bilgi paylafl›m› yap›lmaktad›r.Yine verimlilik artt›r›m› çerçevesinde IT profesyonellerinin müdahalelerinin sa¤lanamayaca¤› veya verimli müdahalenin olamayaca¤› durumlarda basit ama birçok iflimizi kendi bafl›m›za yapabilece¤imiz “‹sviçre çak›s›” yöntemleri e¤itimler s›ras›nda de¤inilen konular aras›nda olmaktad›r. Bu sayede basit bir internet sorunu nedeniyle kaybedilen vakit hemen bertaraf edilmekte ve durum verimlili¤e dönüflmektedir. SONSÖZ fiirketimiz gerek grup flirketleri gerekse emsal flirketler içerisinde yenili¤e, ilerlemeye, verimlili¤i maksimize edecek yat›r›mlar› ile devaml› surette at›l›m içerisindedir. Bu at›l›mlarda bilgi ifllem, dinami¤i hiç kesintiye u¤ramadan, artan ivme ile verimlilik, sürat ve güvenlik bileflenlerinin optimum fayday› sa¤layacak düzeydeki birleflimini yönlendiren kilit de-

partman rolünü baflar› ile üstlenmektedir. ‹nsanlar gibi, bilgisayar sistemleri de belirli s›cakl›klar aras›nda ifllevselliklerini sürdürebilirler. Birçok bilgisayar sistemi için bu de¤er 10-30 derece aras›ndad›r. Ancak kabul edilen de¤erler 19-25 derece aral›¤›d›r. E¤er bilgisayar sistemlerimizin d›fl›ndaki s›cakl›klar çok yüksek ise sistemlerin havaland›rma düzenekleri do¤ru biçimde çal›flmay› sürdüremeyecek ve bu bileflenler zarar görecektir. E¤er s›cakl›k çok düflerse, sistemler aç›ld›¤›nda termal floka u¤rayarak elektronik devrelerin çatlamas›na, dolay›s›yla sistemlerin çal›flamaz hale gelmesine neden olur. B‹LG‹ ‹fiLEM ÖZEL SO⁄UTMA ‹STER Sistem odam›zda network, data sistemleri ve sunucular bulunuyor. Bu sistemlerin tümü sürekli ›s› üretiyor. Üretilen bu ›s›n›n ortamdan al›nmas› ve ayn› anda sistemlerin so¤utulmas› bir zorunluluktur. Bu da düzenli ve hassas olmas› gereken bir sürece iflaret eder. Sistem odam›z›n bünyesinde, yaklafl›k 20 adet server bulunmakta. Sanko Makine Pazarlama ve Airfel merkezleri ile bölgelerimize 7/24 hizmet vermektedir. Bu süreklili¤in yaflat›labilmesi için server’lara uygun çal›flma ortam›n›n sa¤lanmas› gerekmekte. Bu uygun koflulun en önemli unsuru da so¤utma sistemlerinin devaml›l›¤› ve güvenilirlili¤idir. Sistem odam›z 2 adet salon tipi ve 1 adet split klima ile so¤utulmaktad›r. Sistem odas› sürekli 20 derece ve alt›nda tutulmakta. Sistem odas›n›n s›cakl›k de¤eri sürekli panelden görüntülenmekte ve herhangi bir ›s› art›fl›nda, önce ›fl›k sonras›nda ise sesli alarm devreye girmekte. SSH departman›m›z›n önemli destekleri sonucunda ortaya ç›kan bu so¤utma sistemimiz, Bilgi ‹fllem Departman›’m›z›n en önemli güvencesidir. Özellikle so¤utma sistemlerinin birbirini yedekleyerek çal›flmas› en önemli özelli¤idir. Düzenli olarak buradaki cihazlar›n bak›mlar›n›n yap›lmas› ve bu bak›mlar›n da takip alt›nda olmas›, bizlerin ç›kabilecek sorunlara karfl› önlem almam›z› sa¤lar niteliktedir.

056_057_moda

12/21/07

8:50 PM

Page 2

TREND

Çal›ﬂan kad›nlara öneriler

OF‹STE fiIK OLMANIN YOLLARI GÜNÜMÜZÜN YO⁄UN B‹R KOfiUfiTURMA ‹Ç‹NDE BULUNAN KADINLARI HEM ‹fi YAfiAMINDA HEM DE GÜNDEL‹K HAYATTA fiIK OLMANIN YOLUNU ARIYOR. AMA UNUTMAMAK GEREK‹R K‹, MODA GEÇ‹C‹D‹R ST‹L KALICI. VE B‹R KADINI ST‹L SAH‹B‹ YAPAN CESARET‹, K‹fi‹L‹⁄‹ VE ÖZGÜVEN‹D‹R. HAZIRLAYAN: S‹BEL KÖKLÜ

al›flan kad›nlar için hem fl›k hem de rahat giyinmek bafll› bafl›na bir mesai konusudur. Baz› kad›nlar ifle giderken ne giyece¤ini günler öncesinden tasarlarken, baz›lar› hemen karar vermekten hofllan›r. ‹fl yaflam› sizi h›zl› hareket etmeye zorlasa da ofisinizde fl›k ve göz al›c› olmak mümkündür. Bunun için baz› ipuçlar›na dikkat etmek yeterlidir. ‹fl k›yafetlerinin kendine özgü bir çizgisinin olmas› gerekir. Günlük ve abiye k›yafetleri sürekli etkisi alt›nda tutan modan›n ofis k›yafetlerine fazla yans›mamas› önemlidir. Tabii ifl kad›nl›¤› sadece etek-ceket tak›m› giyece¤iniz anlam›na gelmez. Örne¤in eteklerinizi, fl›k h›rka ve bluzlarla tamamlayabilirsiniz. Ofis k›yafetleri aras›nda bulunmas› gereken en önemli parçalardan biri düz siyah etek ve siyah pantolondur. Bu iki parçan›n modas› hiçbir zaman geçmez. Bunlar› istedi¤iniz üstlerle kombinleyerek modaya uygun hale getirebilirsiniz. Gard›robunuzda birkaç model beyaz gömlek olmas› da gününe göre kurtar›c› olabilir. Çünkü beyaz gömlek hem a¤›r bir hava kazand›r›r hem de dinamik bir görüntü verir.

Bu y›l nostaljik bir hava estiren yünlüler de çok moda. ‹nce, yumuflak ve her türlü kullan›ma aç›k trikolar, yünlüler yine alt›n ça¤lar›n› yafl›yor. Örne¤in siz de günün her saatinde giyilebilecek olan triko elbiseleri fiyonklu kemerlerle süsleyebilirsiniz. Yine her zaman kullanabilece¤iniz ideal ofis k›yafetlerinden biri de siyah elbiselerdir. Bu tür kumafl elbiseleri üzerine giyece¤iniz k›sa bir ceketle günün her saatinde kullanabilirsiniz. ÇARPICI AKSESUARLAR Aksesuar denince ilk akla gelenlerden biri olan eflarp, ayn› zamanda feminenli¤i yans›tan güçlü bir semboldür. Hatta baz› insanlar ipe¤in negatif enerjiden korudu¤unu iddia eder. Bu y›l aksesuar olarak kullan›lan deri eldivenler ve dev çantalar da çok moda. K›yafeti tamamlayan ayakkab›, eldiven, kemer ve tak›lar kad›nlara zenginlik kat›yor. Ayakkab›larda klasik renk ve modellerin yan› s›ra, k›rm›z›, sar›, yeflil, mor gibi canl› renklerden oluflan koleksiyonlar dikkat çekiyor. Özellikle k›rm›z› çanta

056_057_moda

12/21/07

8:50 PM

Page 3

ve ayakkab›lar çok moda. Leoparlar bu sezonun yine vazgeçilmezleri aras›nda yer al›yor. Örne¤in Hotiç’te leopar deseni, hem abiye hem de casual ayakkab›, çanta ve kemerlerde uygulan›larak farkl› kullan›mlara olanak sa¤l›yor. SAATLER BÜYÜYOR K›yafeti tamamlayan aksesurlardan biri olan saat, kad›nlar için önemini koruyor. Genel olarak saat modas›nda kadranlar›n gittikçe büyüdü¤ü görülüyor. Hatta Toy Watch gibi baz› modellerde erkek saati gibi büyük kadranlar görülüyor ve de¤erli tafllarla süsleniyor. Saati bir aksesuar de¤il mücevher olarak gören kad›nlar için üretim yapan çeflitli saat markalar›n›n, p›rlantalarla süslenmifl çok çeflitli modelleri bulunuyor. Klasik modeller oldu¤u kadar, modern tasar›mlar da be¤eniliyor ve büyük ilgi görüyor.

058_059_hobi

12/26/07

12:05 PM

Page 2

HOB‹

Bilardoseverlerin yeni gözdesi: SNOOKER KEND‹NE ÖZGÜ KURALLARIYLA B‹LARDODAN AYRILAN SNOOKER, ÖZELL‹KLE TELEV‹ZYONUN YILDIZ SPORU. ‹NG‹L‹ZLER TARAFINDAN DÜNYAYA TANITILAN BU SPOR, 22 TOPLA OYNANIYOR. HER GEÇEN GÜN KEND‹NE YEN‹ TARAFTARLAR BULAN SNOOKER’A GELECE⁄‹N EL‹T SPORU OLARAK BAKILIYOR. YAZI: ES‹N BOZYEL

ilardo bütün dünyada çok sevilen bir spor. Ülkemizde de çok yayg›n. Özellikle Semih Sayg›ner’in dünya klasman›nda çok baflar›l› dereceler almas› bilardoya ilgiyi baflka bir platforma tafl›d›. Konsantrasyonu gelifltiren bilardo, dikkat, so¤ukkanl›l›k, kararl›l›k ve neden sonuç iliflkisinin iyi kurulmas›n› isteyen bir oyun. Rakiple oynand›¤› için yap›lan vurufllar strateji gerektiriyor. Çünkü oyuncu topu e¤er istenilen hedefe atmay› baflaramayacak gibiyse, rakibinin de pozisyonunu bozan at›fllar yapmak zorunda. Yani, ben kazanamazsam sen de kazanamazs›n demeye getiren bir durum. Bütün bunlar›n sonucunda ortaya çok katmanl› bir oyun ç›k›yor. Üç bant, Amerikan, Karambol gibi çeflitlerini bildi¤imiz bilardonun “snooker” ad› verilen bir çeflidi daha var. Henüz Türkiye’de çok yeni olan snooker, ‹ngiltere orjinli. Özellikle Eurosport kanal›n›n yay›nlad›¤› maçlar, bu oyunun Türkiye’de tan›n›p, yay›lmas›na f›rsat yaratm›fl. Bun-

da 250-300 bin Sterlin’i bulan para ödüllerinin cazibesini de yabana atmamak gerek. Bu oyuna gönül verenlerin söyledi¤i, snooker’›n da, tenis ve golf gibi elit ve kazand›ran bir oyun olma yolunda oldu¤u. Türkiye’de henüz yayg›n anlamda snooker oynanacak masa bulmak güç. Bununla birlikte özellikle turistlerin yo¤un oldu¤u tatil yörelerinde ve büyük kentlerde hat›r› say›l›r talepler olufltu¤u biliniyor. KEND‹NE ÖZGÜ KURALLARI VAR Di¤er bilardo oyunlar›nda kullan›landan biraz daha genifl, 6 delikli bir masada oynanan snooker’›n kendine özgü kurallar› var. At›fl, sert bir a¤açtan üretilen daha küçük bir ›staka ile yap›l›yor. Istakay› tutufltan aya¤›n durufluna kadar birçok taraf›yla klasik bilardodan ayr›lan snooker toplam 22 top ile oynan›yor. Istaka s›k›ca kavran›yor, sa¤ ayak önde, di¤eri yanda, yere s›k›ca basar durumdayken at›fl yap›l›yor. Falsolu bir oyun olarak tan›mlanan snooker, sürat, tempo ve

058_059_hobi

12/26/07

12:05 PM

Page 3

iyi vurufl esas›na dayan›yor. Klasik bilardodakinden daha küçük boya sahip olan 15 k›rm›z›, 1 beyaz ve 6 farkl› renkteki top farkl› puanlar içeriyor. K›rm›z› toplar 1’er puan, sar› 2, yeflil 3, kahverengi 4, mavi 5, pembe 6, siyah 7 puan de¤erine sahip. Oyunun kural›na göre s›rayla bir k›rm›z›, bir renkli topu cebe sokma zorunlu¤u var. Beyaz topu kullanarak bütün toplar› veya rakibinden daha çok topu kurallar uygun olarak ceplere (deliklere) sokan kifli daha yüksek puan yap›yor. Frame sonunda daha çok puan alan oyuncu (veya tak›m) oyunu kazan›yor. Oyun bafllamadan kaç frame üzerinden oynanaca¤› belirleniyor ve sonuçta yeterli frame alan oyuncu oyunu da kazanm›fl oluyor. Fakat oyuncu beyaz topu deli¤e sokarsa 4 puan kaybediyor. Beyaz top yanl›fl topa vurmuflsa, o topun de¤eri kadar; yanl›fl top ilk deli¤e sokulursa o topun de¤eri kadar puan kaybediliyor. Oyuncu topa ulaflmakta zorluk çekerse rest ad› verilen yard›mc› uzatma aparat› kullan›l›yor. H‹ND‹STAN’DAN ‹NG‹LTERE’YE Snooker kay›tlar› 19. yüzy›l sonlar›na tarihleniyor. O s›ralarda Hindistan’da bulunan ‹ngiliz ordusunda oldukça popüler bir oyun oldu¤u biliniyor. Zaman içinde oyuna farkl› varyasyonlar ekleniyor ve bugünküne en yak›n biçimini al›yor. ‹ngiltere bilardo flampiyonu Hindistan’a gidince bu oyunla tan›flt›r›yorlar. O da ülkesine dönüflünde snooker’› ‹ngiltere’ye tan›t›yor. Snooker, bugün zorluk ç›karmak, önüne geçmek gibi bir anlamda bir kelimeye denk geliyor. ‹lk snooker flam-

piyonas›ndan kazan›lan ödül 6.5 Sterlin; yani bugünkü miktarla karfl›laflt›r›lmayacak kadar basit bir rakam. Ama flampiyonalara kat›lanlar aras›nda 6-7 milyon Sterlin servet yapanlara da rastlan›yor. Oyun bir süre sonra popülerli¤ini yitiriyor. 1970’lere gelindi¤inde yeniden gözde olmaya bafll›yor. Turnuvalar, yüksek miktardaki ödüller dikkat çeker hale geliyor. Özellikle televizyon bafl›ndakilerin ilgisini çekiyor. 1977 y›l›nda ilk kez dünya s›ralamas› belirleniyor. En iyi snooker oyuncular› genelde ‹ngiltere ve ‹rlanda’dan ç›k›yor. Oyun yay›ld›kça Avustralya, Kanada ve Güney Afrika’dan birçok iyi oyuncu ç›k›yor ama yine de hakimiyet de¤iflmiyor. Bununla birlikte Malta, Hong Kong ve Tayland’dan baz› oyuncular dünya klasman›nda kendilerine yer buluyorlar.

060_061_mekan

12/25/07

3:06 PM

Page 2

ZAMAN - MEKÂN

Haliç’in en eski tan›¤›: GALATA KULES‹ B‹R MASALDAN ÇIKMIﬁ G‹B‹ DURUYOR GALATA KULES‹… ‹STANBUL’UN S‹LUET‹NE BAMBAﬁKA B‹R Ç‹ZG‹ KATARKEN, KENT‹N EN ESK‹ TANIKLARINDAN B‹R‹ G‹B‹ SEYRED‹YOR DEN‹Z‹. BU YORGUN KOCA B‹NA GURURLA D‹K‹LD‹⁄‹ GALATA’DA HERGÜN VAPURLARI SELAMLIYOR SANK‹. FOTO⁄RAFLAR: TOLGA ERBAY

stanbul’un simgelerinden biri olan Galata Kulesi, özellikle yabanc›lar›n yo¤un ilgisini çekiyor. Haliç’ten Topkap› Saray›’na, Bo¤az’dan K›z Kulesi’ne eflsiz bir panoramaya sahip olan Galata Kulesi adeta bir masaldan f›rlam›fl gibi hayat›m›za giriveriyor. Cenevizlilerin infla etti¤i Galata Kulesi, gözetleme kulesi olarak tasarland›¤› için koloninin en yüksek noktas›na yap›lm›fl. 1384 tarihli yap›, al›fl›k oldu¤umuz mimari usluplardan tümüyle uzak, tafltan örülmüfl gövdesiyle neredeyse 70 metre yüksekli¤i buluyor. Günümüze kadar çeflitli flekillerde kullan›lm›fl. Hem konumu hem de yüksekli¤i nedeniyle a¤›rl›kl› olarak gözetleme kulesi olmufl. Cenevizliler kendi koloni gemilerini izlemifller. Yeniçeriler kimi zaman Haliç’i gözetlemifl kimi zaman da donanma tutsaklar›n› bar›nd›rm›fllar. 3. Selim zaman›nda dönemin ünlü bir astronomu buray› gözlemevi olarak kullanm›fl. Kule, yang›ndan talana birçok badire atlatm›fl. Hatta bir seferinde koni biçimindeki o meflhur tepesi ç›kan f›rt›nada ucup gitmifl. Her seferinde iyi kötü tamir edilmifl. Galata Kulesi tarihimizdeki önemli bir olaya tan›kl›k etmifl. Da Vinci’den çok etkilendi¤i söylenen Hezarfen Ahmet Çelebi, kendi tasar›m› kanatlar takarak Kule’nin tepesinden kendini b›rak›vermifl semaya…Üsküdar aç›klar›na

‹

indi¤i, hatta dönemin padiflah› taraf›ndan taktir edildi¤i biliniyor. Ama sonras›nda bu taktir yerini k›zg›nl›¤a b›rak›yor ve Çelebi, sürgüne gönderildi¤i yerde 31 yafl›ndayken ölüyor. ‹lginç bir yap› Galata Kulesi. fiehrin siluetinde keskin bir fark yaratan, insan› hayallere dald›ran bir hali var. Tümüyle tafltan örülmüfl olan Kule’nin çap› 16 metreden biraz fazla. Duvar kal›nl›¤› ise neredeyse 4 metre. Bir gözetleme kulesi olarak yap›ld›¤› düflünülürse düflman sald›r›lar›na karfl› ifli sa¤lam tutmufllar demek kal›yor geriye. Arada küçük pencereleri bulunan Kule’nin 6. kattan itibaren genifl pencereli k›s›mlar› bafll›yor. Seyre doyum olmayan balkonlu k›s›m yerden 51 metre yüksekte. Bir de Galata semtinin yüksekli¤i buna eklenince tam 87 metre yukar›dan “seyir” imkan› do¤uyor denebilir. Kule, çeflitli kereler onar›lm›fl. Son restorasyon ise 1967 y›l›nda tamamlanarak turistik ziyaretlere aç›lm›fl. fiimdi günün her saatinde ziyaretçilerin ak›n›na u¤rayan Galata Kulesi, binlerce foto¤raf›n çekildi¤i, balkonundan sundu¤u enfes manzaran›n tad›n›n ç›kar›ld›¤› bir mekan. Gece ›fl›klar› yand›¤›nda bir baflka alem oluyor Galata Kulesi. O saatlerde halk danslar›yla süslenen programlar›n sunuldu¤u bir restorana dönüflen mekan›n d›flar›dan görüntüsü de bir harika.

060_061_mekan

12/25/07

3:06 PM

Page 3

062_066_ajanda

12/21/07

8:54 PM

Page 2

AJANDA

Suskunlar / ‹letiﬂim Yay›nlar›

Osmanl›’y› Yeniden Keﬂfetmek /Timaﬂ Yay›nlar›

‹hsan Oktay Anar’›n son kitab› “Suskunlar”, geçti¤imiz ay sessiz sedas›z raflara ç›kt›. Anar bu kitapta, yine kendine has üslubuyla musikiyi de koltu¤unun alt›na s›k›flt›rarak en güzel sesin sessizlik oldu¤unu vurguluyor. “Suskunlar”, daha ilk cümlesinde insan›n içine iflleyen bir Mevlana cümlesiyle bafll›yor “Kulak e¤er gerçe¤i anlarsa gözdür”. Ard›ndan onlarca hikayecik etraf›nda ‹stanbul’un mahalle aralar›nda Eflatun, Pereveli ‹skender Efendi, Davut, Rafael ve di¤erleri ile yolculu¤a ç›kar›yor.

‹ber Ortayl›’n›n 2006 y›l›nda yay›mlanan ve çok ses getiren “Osmanl›’y› Yeniden Keflfetmek” isimli eseri bugün ve gelecekte her okurun kütüphanesinde bulunmas› gereken özenli bir çal›flma. “Osmanl› ‹mparatorlu¤u nedir? Bu imparatorlu¤un kurumlar› nedir? Yaflam flekli nedir? Bizim için anlam› nedir?" gibi sorulara yan›t veren kitap geçmiflten gelece¤e tarihi geliflmelere ›fl›k tutuyor. Tarihin tozlu sayfalar›nda gelece¤e yön veren Ortayl›, Osmanl›’y›; padiflahlar›, saraylar›, yönetim flekli, semtleri ve abidevi eserleriyle k›sacas› kendine özgü kimli¤iyle yeniden keflfetmeye davet ediyor...

O¤uz Atay’a Arma¤an - Türk Edebiyat›n›n Oyunbozan› / ‹letiflim Yay›nlar› MSÜ Türk Dili ve Edebiyat› Bölümü ile Bilkent Üniversitesi Türk Edebiyat› Merkezi, 30. ölüm y›ldönümünde O¤uz Atay’› anmak üzere 13–14 Aral›k tarihlerinde ortaklafla bir sempozyum düzenledi. ‹letiflim Yay›nlar›’n›n katk›lar›yla gerçeklefltirilen “Türk Edebiyat›n›n Oyun/bozan›: O¤uz Atay” bafll›¤›n› tafl›yan sempozyumda akademisyenler, elefltirmenler, yazarlar ve O¤uz Atay’› yak›ndan tan›m›fl kifliler, Türk edebiyat›n› ve okurunu derinden etkilemifl bu benzersiz yazar› çeflitli aç›lardan de¤erlendirdi. Bu sempozyum flimdi de yine ‹letiflim Yay›nlar›’n›n katk›s›yla kitaplaflt›r›ld›. Kitap, Tutunamayanlar’›n ç›kt›¤› günden bugüne kadar Atay hakk›nda ç›kan yaz› ve elefltirilerden; O¤uz Atay’›n hayattayken yazd›¤› yaz›lar›ndan ve söyleflilerinden olufluyor ve flimdiye dek O¤uz Atay üzerine söylenenler d›fl›nda “söylenmeyenleri” de yans›t›yor.

Özledi¤iniz Hayat K›lavuzu – Optimist Yay›nlar› Özledi¤iniz Hayat K›lavuzu, 2005 y›l›nda Amazon’un kitap sat›fl› sitesinde Harry Potter’› 4 gün boyunca ikinci s›raya düflüren “‹nternet’in Budda’s›” lakapl› Joe Vitale’nin yaflam koçlu¤u kitab›. Reklam ve pazarlamada, özellikle de sanal alemde çok yetenekli bir metin yazar›. Hayatta sonuç alma konusunda da oldukça deneyimli biri. Kitaplar› art arda “En Çok Satanlar” listesinde 1 numaraya yükseldi. Haz›rlad›¤› birçok web sitesi uluslararas› internet camias›nda ilk 1000’e girdi. Binlerce iflletmenin finansal durumunu iyilefltiren bir pazarlama kursu düzenledi. Düflünmeye, hissetmeye, hayat›n›z ve sevdikleriniz için yaratabilecekleriniz konusunda hiç olmad›¤›n›z kadar merakl› olmaya itecek bir kitap olma iddias›nda.

Gerçek Sat›flç›lardan 200 Sat›fl TavsiyesiSat›flç›n›n El Kitab› /MediaCat Yay›nlar› Sat›fllar› rekor seviyesinde art›rmak, yeni müflteriler bulmak, müflterilerle iliflkileri gelifltirebilmek, yakalanmas› güç müflteriyi yakalamak, es geçilmifl yerlerden milyon dolarl›k ifl f›rsatlar› ç›karmak, müflteriye güçlü bir biçimde hitap etmek, müflterilerin geri aramas›n› sa¤lamak gibi konularda sat›flç›lara güçlü ipuçlar› sunan bir MediaCat yay›n›. Gerhard Gschwandtner taraf›ndan kaleme al›nan kitap, sat›flta profesyonelli¤in en üst seviyesine ulaflmak isteyenler için sahadaki gerçek sat›flç›lardan tavsiye niteli¤inde. Hepsi yaflanm›fl, hepsi deneyimlenmifl 200 olay ve tavsiye, bu konuda kariyer yapmak isteyenlere yeni ufuklar açabilir.

062_066_ajanda

12/21/07

8:54 PM

Page 3

Mercan Dede’den Mevlana’ya özel: “800”

Mercan Dede son albümü “800” ile müzikseverlerden tam not ald›. 2007’nin Mevlana Y›l› olmas› nedeniyle, Mercan Dede de bu albümünde “bar›ﬂ” temas›na a¤›rl›k verdi. Farkl› dillerden ve farkl› kültürlerden sanatç›lar› albümünde konuk etti. Mercan Dede’nin albümünde Türkiye'den Ceza ve Y›ld›z Tilbe albüme konuk olurken, yurt d›ﬂ›ndan ünlü sanatç› Azam Ali bir parçada konuk olarak yer ald›.

Müzikal mizah ya da Mizahi müzik… Le Quatuor, Fransa’da y›llard›r kapal›-gifle olarak sergiledi¤i gösterilerini ‹ngiltere, ‹spanya, ‹talya, Belçika, Hollanda’n›n yan› s›ra ABD, Japonya ve Avustralya turneleri sonras›nda ilk kez Türkiye’de gerçeklefltirecek. 20 y›l› aflk›n bir süredir, “müzikal mizah” ya da “mizahi müzik” yapan grup 1415 ve 16 fiubat gecesi Türker ‹nano¤lu Maslak Show Center’da müzikseverlere muhteflem bir performans sergileyecek. Le Quatuor’›n, klasik müzi¤i rockla, cazla, danslarla, mim ve komediyle harmanlad›klar› repertuvarlar›nda Mozart’›n “Küçük Bir Gece Müzi¤i’nden Brahms’›n “Macar Dans›”na, Ravel’in “Bolero”sundan “Strangers in the Night” ve “Singing in the Rain”e, Frans›z flansonlar›ndan rap’e kadar uzanan çok genifl bir yelpaze bulunuyor. Bu gösteri kaçmaz!

Can Atilla – Aflk-› Hürrem Elektronik New Age müzi¤in ülkemizde ve yurt d›fl›ndaki baflar›l› temsilcisi Can Atilla, büyük ilgi gören “Cariyeler ve Geceler” ve “1453 - Sultanlar Aflk›na” albümlerinin fantastik Osmanl› üçlemesinin üçüncü ve final albümü olan “Aflk› Hürrem”de notalar›yla hayal dünyam›z› aral›yor. “O zamanlar baflka bir müzik vard›, bilmek imkans›z ama hayal edebiliriz…” sözleriyle dinleyiciyi bu kez de Kanuni Sultan Süleyman dönemine götürüyor. Can Atilla, bu albümde Osmanl›’n›n en güçlü ve en tehlikeli kad›n› Hürrem Sultan ve Kanuni’nin yan› s›ra Barbaros, Mimar Sinan, Piri Reis gibi tarihsel kahramanlar› da sanat›yla an›yor. 15 parçadan oluflan albümde Can Atilla'ya Groove Senfoni Orkestras› efllik ediyor.

Avrupa’ya gelecek 50 y›lda ne bekliyor?

Avrupa Birli¤i projesi kapsam›nda düzenlenen Poster ve Müzik Yar›flmas›’nda gençler; Avrupa gelece¤ini sanatla yorumluyor! Pera Güzel Sanatlar Mezunlar› Kültür ve Dayan›flma Derne¤i’nin yürütücüsü oldu¤u “Kültürel ‹letiflim: Resim ve müzik yoluyla aktif Avrupa vatandafll›¤›” projesinde, Yunanistan, Almanya ve Türkiye’de 13–25 yafl aras› gençlere yönelik yar›flmalar düzenleniyor. Poster ve müzik alanlar›nda yap›lacak. “2057 Avrupa’s›” konulu iki yar›flmada; gençlerden Avrupa’n›n gelecek 50 y›l›na iliflkin düflüncelerini sanat yoluyla ifade etmeleri isteniyor. Yar›flmaya; 13 – 25 yafl aras› tüm gençler kat›labilecek. Yar›flmada ilk de¤erlendirme 28 fiubat 2008’den sonra her üç ülkedeki uzmanlar taraf›ndan yap›lacak. Ayr›nt›l› bilgi ve baflvuru formu: www.cultural-communication.org www.perasanat.com.tr.

062_066_ajanda

12/21/07

8:54 PM

Page 4

AJANDA

Küresel Eylem

Ariyel Sanat Galerisi, 3- 31 Ocak tarihleri aras›nda, “Küresel Eylem” temal› sergi ile Ressam Kamer Bat›o¤lu’nu konuk ediyor. Anadolu’nun Antik ça¤›na uzanan Bat›o¤lu, toprak kap-kaca¤› kendince biçimlendirip, uygarl›¤›n getirdi¤i yozlaflmalar› f›rças› ile onar›yor. Bat›o¤lu tuvallerinde, yeni bir yaflam biçimi bafllat›yor. Ait oldu¤umuz gezegende, yaflanan iklim de¤iflikliklerinin yaratt›¤› ve yarataca¤› sonuçlar›n düflsel alemine dalm›fl bir halde tuvalleri ile hesaplafl›yor.

Lolita Asil - “Ses’li Kareler” Ressam Lolita Asil, “Ses’li Kareler” ad›n› tafl›yan, sekizinci kiflisel sergisini 15–25 Ocak 2008 tarihleri aras›nda garajistanbul’da sanatseverlerle buluflturuyor. Asil, tüm sesleri buluflturdu¤u “Ses’li Kareler” de, son sergisinde ele ald›¤› “ses, ›s› ve renk” konusuna biraz daha e¤ilerek, sanatseverleri befl duyunun en üst düzeyinde alg›lamaya zorlarken; s›cak – so¤uk; aç›k – koyu; parlak – mat; yak›n – uzak; gündüz- gece gibi anlamlarla yüklü sesli karelerini bir araya getiriyor. Asil, Karl Gerstner’in “parlak” (floresan ) renkler “yuksek ses” verir. Siyah ve beyaz›n yüksek oranda kullan›ld›¤› sesler ise “sessiz”dir”, tezinden yola ç›karak, bu sergideki renk karelerinin olabildi¤ince parlak etki yapmas›n› kulland›¤› minimum beyaz ve siyah tonlara ba¤l›yor. Tel: 0212 244 44 99

Einstein Türkiye’de!

Ömer Orhun – ‹ntiba Milli Reasürans Sanat Galerisi 8 Ocak – 2 fiubat aras›nda Ömer Orhun’un “flimdiki zamana s›¤mayan” foto¤raflar›na ev sahipli¤i yap›yor. Orhun’un sergilenen foto¤raflar› sanatseverlere, insan›n içinde yer ald›¤›, günlük yaflamla do¤rudan iliflkilendirilebilecek foto¤rafik bir gerçeklik sunuyor. Bu foto¤raflar bir yandan gerçeklik izlenimi veriyor bir di¤er yandan ise ›fl›k, gölge ve renk ayr›mlar›yla yaratt›¤› soyutlama etkisiyle olgular› ve öyküleri reddediyor. Tel: 0212 230 19 76 ‹lk olarak 2002 y›l›nda Amerikan Do¤al Tarih Müzesi’nde aç›lan Einstein Sergisi, Do¤ufl OtoMotion’un aç›l›fl sergisi olarak ‹stanbullular›n be¤enisine sunuldu. Küratörlü¤ünü Dr. Michael Shara’n›n yapt›¤› sergi, Einstein’›n Devrimi, Yaflam› ve Ça¤›, Ifl›k, Zaman, Enerji, Yerçekimi, Savafl ve Bar›fl, Dünya Vatandafl›, Einstein’›n Miras› olmak üzere 9 ayr› bölümden olufluyor. Einstein’›n dehas›n›n, cesaretinin, bilimsel merak›n›n ve tutkular›n›n yan› s›ra evrene, insanl›¤a ve bar›fla dönük görüfllerinin da anlat›ld›¤› sergi, tüm ‹stanbullular›, Einstein’›n mektuplar›n›, defterlerini ve el yazmalar›n› keflfetmeye ça¤›r›yor. 2 Mart’a kadar devam edecek sergiyi 300 bin kiflinin ziyaret etmesi bekleniyor.

062_066_ajanda

12/21/07

8:54 PM

Page 5

fiener fien flimdi de “Kabaday›” oldu!

Kusturica’n›n gözünden “Bana Söz Ver” Underground, Arizona Dream ve When Father Was Away On Business ile tüm dünyan›n ilgisini çeken ve sinemaseverlerin gönlünü fetheden Emir Kusturica yeni bir filme daha imza att›. Aleksandar Bercek, Ljiljana Blagojevic, Miki Manojlovic ile Uros Milovanovic’in rollerini paylaflt›¤› film, “Bana Söz Ver”, büyükbabas› taraf›ndan yetifltirilen Tsane’›n e¤lenceli hikâyesini anlat›rken bambaflka bir dünyan›n kap›lar›n› aral›yor. Emir Kusturica bu defa da her zamanki gibi evrensel de¤erleri es geçmiyor. “Bana Söz Ver” 11 Ocak’ta vizyonda! Emir Kusturica ayr›ca Maradona’n›n hayat hikayesini film yapt›. Bu sene Cannes’da ilk kez gösterilecek filmi, buradan da tüm Maradona hayranlar›na müjdeleyelim!

Geçmifl ça¤lara ait bir intikam hikâyesi: Ulak Geçti¤imiz y›l “Babam ve O¤lum” ile tüm dikkatleri üzerinde toplayan ve bu filmle ülkemizde gifle rekorlar› k›ran Ça¤an Irmak, bu defa geçmifl ça¤lara ait bir intikam›n hikayesini anlatt›¤› “Ulak” ile seyircinin karfl›s›nda. 25 Ocak’ta vizyona girecek olan film, “Babam ve O¤lum”un aksine büyük bir bütçeyle çekildi ve filmin kurgusu gere¤i özel bir köy kuruldu. Cesaretin pefline düflen ve gerçe¤i takip eden bir hekimin hikâyesini anlatan filmin baflrollerini Çetin Tekindor, Hümeyra, Yetkin Dikinciler fierif Sezer ve çocuk oyuncu Atakan Ya¤›z paylafl›yor.

Film Yarg›s›z ‹nfaz Büyük Hazine Cennet Ç›lg›n Dersane Kampta Çocuk ﬁamar O¤lan› Amerikan Gangsteri K›z›m› Kurtar›n Rambo 4 Hayattan Korkma

ÖNER‹LER… Yönetmen Gavin Hood Jon Turtaup Biray Dalk›ran Faruk Aksoy Onur Ünlü Peter Hedges Ridley Scott Ben Affleck Sylvester Stallone Berrin Da¤ç›nar

Vizyon tarihi 4 Ocak 2008 4 Ocak 2008 4 Ocak 2008 10 Ocak 2008 18 Ocak 2008 18 Ocak 2008 18 Ocak 2008 01 fiubat 2008 01 fiubat 2008 29 fiubat 2008

Aral›k ay›nda izleyici karfl›s›na ç›kan “Kabaday›”, bu ay da sinemaseverleri sinema salonlar›nda a¤›rlayacak. '‹nflaat' ve 'Her fiey Çok Güzel Olacak' filmlerinin yönetmeni Ömer Varg›'n›n yönetti¤i 'Kabaday›'n›n senaryosunu 'Gönül Yaras›', 'Eflk›ya', 'Gölge Oyunu', 'Muhsin Bey', 'Fahriye Abla' gibi Türk sinemas›n›n unutulmaz eserlerini hayata geçiren Yavuz Turgul yazd›. Filmin baflrollerini ise fiener fien, Rasim Öztekin, ‹smail Hac›o¤lu, Asl› Tando¤an ve Kenan ‹mirzal›o¤lu paylafl›yor. Eski günlerine veda etmifl meflhur kabaday›lardan Ali Osman’›n y›llard›r görmedi¤i eski aflk›n›n izini bulmas›yla hayat›ndaki eksik pek çok parça birbirini tamamlar ancak sorunlar kabaday›n›n peflini b›rakmaz. Geçti¤imiz ay Kabaday›’n›n ilginç hikayesini izlemeyenlere filmin Ocak ay›nda da vizyonda olaca¤›n› hat›rlatal›m istedik! Geç kalmad›n›z!

Hannibal DVD’de yeniden do¤du! Dr. Hannibal Lecter’›n trajik öykünü beyazperdeye tafl›yan “Hannibal Do¤uyor”u art›k evinizde izleyebilirsiniz. Peter Lecter’in yönetti¤i film, geçti¤imiz y›l vizyona girmifl ve sinemaseverlerden tam not alm›flt›. Açl›ktan ölmemek için gözleri önünde küçük k›z kardeflini yiyen savafl suçlular›ndan intikam alan Hannibal’› DVD’den izlemenin keyfine var›n!

062_066_ajanda

12/21/07

8:54 PM

Page 6

AJANDA

Koca Bir Aflk Ç›¤l›¤› Tilbe Saran ve Selçuk Yöntem, iki perdelik komedi “Koca Bir Aflk Ç›¤l›¤›” ile sezon boyunca tiyatro severlerin karfl›s›nda. Ifl›l Kasapo¤lu’nun yönetti¤i oyunda sanatç›lara Bekir Aksoy ve Haz›m Körmükçü efllik ediyor. Bir zamanlar›n efsanevi oyuncusu Hugo Martial, y›llar sonra iki kiflilik bir oyunla sahnelere geri dönmeye haz›rlanmaktad›r. Ancak daha provan›n ilk gününde talihsizlikler peflini b›rakmaz. Hugo Martial ya on y›l önce ayr›ld›¤› eski efli ile oynamaya raz› olacak ya da hem unutulmufllu¤a geri dönecektir. Kenter Tiyatrosu’nda izleyebilirsiniz.

Ödüllü oyun Kad›nc›klar, Sadri Al›fl›k Tiyatrosu’da Sadri Al›fl›k Tiyatrosu sezonu 22 kiflilik dev kadrosuyla haz›rlad›¤› “Kad›nc›klar” isimli oyunla geçti¤imiz aylarda açt›. 23 y›l öncesinde Tuncer Cüceno¤lu’nun yazd›¤› Kad›nc›klar’›n yönetmenli¤ini Galip Erdal yap›yor. Dev kadroyu ise Kerem Al›fl›k, Nurseli ‹diz, Songül Öden, Oya ‹nci, Kadir Çermik ve Sakm Oyuncular› oluflturuyor. Bugüne kadar pek çok ödül alan oyun, berdelden kumaya, kumadan töreye, töreden namus cinayetine, genel kad›ndan, dost hayat›na, dost hayat›ndan günümüze kadar gelen ve kad›nlar›n yaflama alanlar›n› daraltan/körelten kad›nlar›n genelevde geçen öykülerini anlat›yor.

Mevlana Kocaeli’yi kucakl›yor! Can Tarlas› sorguluyor: Neden ﬂiddet?

“Yalans›z, yal›n ve gerçekten tiyatro” anlay›fl›yla kurulan ve ilk kez “Can Tarlas›” isimli oyunla seyircinin karfl›s›na ç›kan ‹stanbul Halk Tiyatrosu, 2007 -2008 tiyatro sezonunda da ayn› oyunu sahnelemeye devam ediyor. Kemal Kocatürk’ün kaleme ald›¤› ve yönetti¤i oyun son y›llarda ülkemizi saran fliddet kas›rgas›n›n boyutlar›n› ve nedenlerini sorguluyor. Oyun, bireysel trajedilere yabanc›laflmam›z›n ve fliddeti kan›ksamam›z›n nedenlerini elefltirel-gerçekçi bir bak›flla sorgularken güldürmeyi de ihmal etmiyor. Dolunay Soysert, Levent Üzümcü, Y›ld›ray fiahinler, Bahtiyar Engin, Kemal Kocatürk, Mehmet Özbek, Fatih Yurdakul, Nilgün At›lgan'›n rollerini paylaflt›klar› oyunu yine sezonunun belirli günlerinde ‹stanbul Halk Tiyatrosu’nun kendi sahnesinde izleyebilirsiniz.

Kocaeli fiehir Tiyatrolar›, Mehmet Sait Karaçorlu’nun Mevlana’n›n Mesnevisi’nden yola ç›karak kaleme ald›¤› “Yolcu” isimli oyunu geçti¤imiz ay sahnesine tafl›d›. Ali Düflenkalkar’›n yönetti¤i oyun, kendini be¤enmenin, bofl vermenin, kin beslemenin, ihanetin, lanet etmenin, gülüp geçmenin, e¤rilmenin, uflaklaflman›n hakim oldu¤u dünyada, kaybolmufl bir yolcuya, Mesnevi’nin zengin kayna¤›, fliirleri, öyküleri, k›ssadan hisseleri ile Mevlana’n›n sevgi ve hoflgörü felsefesi yol aç›yor.

Bu Oyun Baflka Oyun! Asuman Dabak Tiyatrosu’nun Papaz Kaçt›’dan sonraki ikinci oyunu olan “Bu Oyun Baflka Oyun”, Ocak ay› boyunca haftada iki gün izleyicilerle buluflacak. Amerika’n›n en baflar›l› yazar ve yönetmenlerinden Ken Ludwig’in yazd›¤›, usta tiyatrocu Haldun Dormen’in yönetti¤i oyunda baflrolleri Asuman Dabak, Ufuk Özkan ve Bedia Ener paylafl›yor. Komedi türündeki oyun, tiyatro dünyas›nda ün yapm›fl ama art›k y›ld›zlar› sönmek üzere olan oyuncu kar› - kocan›n bafl›ndan geçenleri anlat›yor.

075_cizelge

12/21/07

8:54 PM

Page 3

ULUSLARARASI SEKTÖREL FUARLAR TAKV‹M‹ DÜNYA ENERJ‹ ISI VE HAVALANDIRMA FUARLARI G

19.02.2008 22.02.2008

Enerji Is› ve Havaland›rma

ISH China: Is›t›c›lar,havaland›rma ve ölçü sistemleri, baca yap›m›

Shanghai Messe Frankfurt

06.03.2008 09.03.2008

Enerji Is› ve Havaland›rma

Güneﬂ Enerjisi: Güneﬂ Enerjisi Teknolojileri Fuar›

IFM ‹hlas Fuar

11.03.2008 15.03.2008

Enerji Is› ve Havaland›rma

MCE: Mostra Convegno Expocomfort: Is›tma Sogutma Teknoloji Fuar›

Milano Planet

11.03.2008 15.03.2008

Enerji Is› ve Havaland›rma

Mostra Convegno Expocomfort: Uluslararas› Is›tma, Sogutma, Klima, Havaland›rma, Yal›t›m ve Su Ar›tma Fuar›

Milano Fiera Milano

27.03.2008 30.03.2008

Enerji Is› ve Havaland›rma

4. EgeGaz: EgeGaz Denizli Dogalgaz ve Dogalgaz Teknolojileri Fuar›

Denizli EGS DEMOS

27.03.2008 30.03.2008

Enerji Is› ve Havaland›rma

Egegaz 2008: 4. Egegaz Denizli Dogalgaz ve Dogalgaz Teknolojileri Fuar›

Denizli DEMOS

09.04.2008 11.04.2008

Enerji Is› ve Havaland›rma

China Refrigeration / CR Expo: Çin So¤utma Fuar›

Shanghai CCPIT

14.04.2008 18.04.2008

Enerji Is› ve Havaland›rma

FILTECH EUROPA: Avrupa Pazari Filtre ve Ayirma Tesisatlari

Leipzig Filtech Exhibitions

08.05.2008 11.05.2008

Enerji Is› ve Havaland›rma

ISK-SODEX 2008: Uluslararas› Is›tma, So¤utma, Klima, Havaland›rma, Yal›t›m, Pompa, Vana, Tesisat, Su Ar›tma ve Güneﬂ Enerjisi Sistemleri Fuar›

CNR Expo Hannover-Messe Sodeks

01.10.2008 04.10.2008

Enerji Is› ve Havaland›rma

Eolica Expo Mediterranean: Alternatif enerjiler, Rüzgar enerjisi, Rüzgar kuvveti tesisler

01.10.2008 03.10.2008

Enerji Is› ve Havaland›rma

ISH North America: Mutfak cihazlar ve makineler, Is›tma cihazlar, Mutfak aletler, Muslukçu tekni¤i,

08.10.2008 10.10.2008

Enerji Is› ve Havaland›rma

IKK: Is›t›c›lar ve havaland›rma Fuar›

10.03.2009 14.03.2009

Enerji Is› ve Havaland›rma

ISH: Is›t›c›lar,havaland›rma ve ölçü sistemleri, baca yap›m›

Roma Solar Energy

Boston Messe Frankfurt

Nurnberg Deutsche Messe

Frankfurt Frankfurt Messe

A‹RFEL FUAR PROGRAMI 30 Ocak - 2 fiubat 2008 SODEX KIEV Is›tma, so¤utma, klima, havaland›rma, yal›t›m, pompa, vana, tesisat, su ar›tma ve günefl enerjisi sistemleri fuar› SODEX KIEV 2008, 47 milyonluk nüfusu ile büyük bir pazar potansiyeline sahip olan Ukrayna’da düzenleniyor. Bu büyük pazarda bulunmak Ukrayna ile ifl olanaklar› aç›s›ndan önem tafl›yor. 27 – 30 Mart 2008 4. Egegaz Denizli Do¤algaz ve Teknolojileri Fuar› Denizli Kongre ve Fuar Merkezi’inde (EGS PARK) bu sene dördüncüsünün düzenlenece¤i Egegaz Denizli Do¤algaz ve Teknolojileri Fuar›, enerji uzmanlar› taraf›ndan dünyan›n en h›zl› geliflen 10 pazar›ndan biri olarak gösteriliyor. DECOYAP Denizli fuar› ile birlikte Mart ay›nda düzenlenecek fuara, 40 binin üzerinde ziyaretçi bekleniyor. Demos Fuarc›l›k ve Organizasyon, do¤algaz›n geldi¤i illerde çok büyük bir pazar oluflturmas› nedeniyle, bu pazarda pay almak isteyen firmalar› bu fuarda buluflturmay› hedefliyor. 11 – 15 Mart 2008 Mostra Convegno Expocomfort ‹talya’n›n Milano flehrinde düzenlenecek olan Mostra Convegnp Expocomfort Uluslararas› Is›tma, So¤utma, Klima, Havaland›rma, Yal›t›m, Pompa, S›hh› Tesisat ve Su Ar›tma Teknolojileri Fuar›, 11 – 15 Mart tarihleri aras›nda gerçekleflecek.