Magia Latina magazine #2 by Sapa Pana Travel

SAPA PANA TRAVEL MAGAZINE #02

M A G I A LAT I N A

JAAR

REIZEN WIJ AL MET U NAAR MIDDEN- EN Z U I D -A M E R I K A

JAAR

Passie voor Latijns-Amerika

URBAN ENERGY 24 UUR IN O.A. CUSCO EN QUITO & ODE AAN MEXICO-STAD TO THE EDGE OF THE WORLD REWILDING MET KRISTINE TOMPKINS COASTS + ISLANDS OVERNACHTEN IN DE TROPEN FOODIES TOPRESTAURANTS IN SANTIAGO INTO THE WILD JOHAN IN DE CAIMAN LODGE

Springlevend verleden in Colonia

DE OUDE VUURTOREN, HÉT HERKENNINGSPUNT VAN DE STAD

DE OUDSTE STAD VAN URUGUAY STAAT OP DE UNESCO WERELDERFGOEDLIJST. SLENTER OVER DE MET KINDERKOPJES GEPLAVEIDE STRATEN EN U SNAPT WAAROM. Vanuit Buenos Aires vaart u met een veerboot in slechts een uur naar het plaatsje Colonia del Sacramento in Uruguay. Een mooiere toegangspoort tot het vaak vergeten Uruguay kan het land zich niet wensen. Colonia del Sacramento is een prachtig klein plaatsje dat sinds 1995 op de UNESCO Werelderfgoedlijst staat. Al slenterend door de straatjes met onregelmatig geplaveide kinderkopjes komt u tot de conclusie dat u in het verleden terecht bent gekomen. Neem een drankje op een van de gezellige terrasjes en beklim de vuurtoren van de stad voor een mooi uitzicht.

COLONIA DEL SACRAMENTO

uruguay

INHOUDSOPGAVE ODE AAN MEXICO-STAD KIJK OP PAGINA 16

MEXI CO

Mexico-Stad BELIZE

OVERNACHTEN IN DE TROPEN KIJK OP PAGINA 46

GUATE MA L A HON D U R A S E L SA LVA DOR COS TA R I C A PA NA M A

BLACK JAGUAR FOUNDATION KIJK OP PAGINA 98

V E N E ZU E LA CO LO M B I A

G U YA NA

S U R I NA M E F R A N S G U YA NA

Quito EC UA D O R

CULINAIR EN KOFFIE IN COLOMBIA KIJK OP PAGINA 68

P E RU

Lima La Paz

B R A ZI LI Ë

B O LI V I A

PA R AG UAY HOE RAAKTE CONNY MARTIN OP PAASEILAND VERZEILD? KIJK OP PAGINA 47

PA A S E I L A ND

Santiago

U RU G UAY

Buenos Aires

C H I LI

A RG E N T I N I Ë

COMFORT IN EEN KOEPELTENT KIJK OP PAGINA 32

SAPA PANA TRAVEL MAGAZINE

TANGO IN BUENOS AIRES MET GUILLERMINA KIJK OP PAGINA 20

Rio de Janeiro

INHOUD 10. CHAPTER 1

URBAN ENERGY

12. 24 UUR IN OAXACA 13. 24 UUR IN CUSCO 14. 24 UUR IN ANTIGUA 15. KUNST IN LIMA 16. ODE AAN MEXICO-STAD 20. TANGO IN BUENOS AIRES MET GUILLERMINA 22. 24 UUR IN RIO DE JANEIRO 23. 24 UUR IN QUITO 24. EIGENZINNIGE ERVARINGEN IN ECUADOR 26. CHAPTER 2

TO THE EDGE OF THE WORLD 28. LEVEN OP EEN ESTANCIA IN CHILI 30. ONGETEMD EN UITGESTREKT PATAGONIË 31. ONDER DE ROOK VAN VULKANEN 32. COMFORT IN EEN KOEPELTENT 34. KRISTINE TOMPKINS, DE VROUW DIE CHILI WEER WILD MAAKT 39. IN VERBINDING MET DE SCHOONHEID VAN PATAGONIË 40. CHAPTER 3

ILLUSTRATIE _ YMKE PAS

COASTS + ISLANDS

42. GRIEZELEN OP HEKSENEILAND CHILOÉ 46. OVERNACHTEN IN DE TROPEN 47. HOE RAAKTE CONNY MARTIN OP PAASEILAND VERZEILD? 48. EEN EMOTIONELE ROADTRIP LANGS DE BRAZILIAANSE NOORDKUST 56. DE GALAPAGOS IN ULTIEME LUXE 58. BETOVERENDE BESTEMMINGEN RONDOM RIO 60. GENIETEN OP DE GALAPAGOS 62. 4 X MOOISTE STRANDEN MIDDEN-AMERIKA

64. CHAPTER 4

FOODIES

66. 5 X BRAZILIAANSE SUPERFOODS 67. 2 X SLAPEN IN DE WIJNREGIO 68. CULINAIR EN KOFFIE IN COLOMBIA 75. SANTIAGO VOOR FIJNPROEVERS 76. SUBLIEME GERECHTEN OP AFGELEGEN PLEKKEN 78. POSITIEF PIONIEREN IN PATAGONIË 80. CHAPTER 5

INTO THE WILD

82. CABIN WITH A VIEW 83. 3 X INTO THE JUNGLE 84. WILDLIFE SPOTTEN IN DE PANTANAL 88. ONGEREPTE NATUUR OP VIJFSTERRENNIVEAU 90. 4 X DOEN IN DE AMAZONE 92. DE RUSTIGE ROUTE NAAR MACHU PICCHU

+6. VOORWOORD

8. MEDEWERKERS EN COLOFON 98. BLACK JAGUAR FOUNDATION

VOORWOORD JOHAN VAN RIJSWIJCK KIJK OP PAGINA 6

N W

O Z 04 | 05

VOORWOORD

JOHAN VAN RIJSWIJCK IN CARTAGENA, COLOMBIA

SAPA PANA TRAVEL MAGAZINE

Welkom in Magia Latina T

erwijl ik dit schrijf, kijk ik vanuit hotel Mama Cuchara uit op de Rocafuerte, een straat die het historische centrum van Quito doorkruist. Ik besef hoe bevoorrecht we zijn dat we kunnen reizen. Hoewel het alweer zo vanzelfsprekend voelt, hebben de coronajaren ons geleerd dat reizen dat niet altijd is. Voor mij betekent reizen me in verbinding stellen met mensen uit andere culturen, mijn zintuigen laten prikkelen door mooie landschappen en genieten van en in de prachtige natuur van Pachamama, Moeder Aarde. In de afgelopen dagen kwam ik op Imbacocha, een meer in het noorden van Ecuador, meer te weten over de legende van de heilige vulkanen Mama Cotacachi en Taita Imbabura. In Otavalo leerde Claudia me op traditionele wijze koken in een zogenaamde Tulpa. Monica liet me kennis maken met weeftechnieken die stammen uit de zeventiende eeuw en Segundo Lema leerde me meer over de muziek van de Andes. Door deze ervaringen maak ik op een intense en originele manier kennis met de lokale cultuur en draagt mijn bezoek bij aan het behoud van die cultuur.

Voor mij is reizen iets wederkerigs: je neemt niet alleen herinneringen en ervaringen mee naar huis, maar geeft ook iets terug aan de mensen en gebieden waar je te gast bent geweest. Met Sapa Pana Travel willen we u net zo van Latijns-Amerika laten genieten als we zelf doen. We geloven dat het organiseren van reizen op een duurzame wijze bijdraagt aan het behoud van bijzondere culturen en unieke natuurgebieden. We willen dat uw reis een positieve bijdrage levert aan de gebieden en bestemmingen die u tijdens uw reizen bezoekt en hopen dat u terugkeert als ambassadeur

COLOFON

JOHAN MET LOKALE BEWONERS IN ECUADOR. DE PERSOON NAAST JOHAN DRAAGT EEN AYA HUMA-MASKER

Wie reist geniet van de prachtige natuur van Pachamama, Moeder Aarde voor de plaatsen en de mensen die u tijdens uw reis heeft bezocht. Met deze Magia Latina vieren we het twintigjarig bestaan van Sapa Pana Travel. We laten u kennismaken met bijzondere verhalen van mensen in Latijns-Amerika die geloven in de kracht van reizen in relatie tot het behoud en beschermen van lokale cultuur en natuur. Ik interviewde Kris Tompkins, die samen met haar man, Douglas Tompkins, de Conservation Landtrust in Chileens Patagonië startte. Ze kochten grote stukken land op en transformeerden die tot nationale natuurparken die ze vervolgens teruggaven aan de Chileense overheid. Ook vertellen we u meer over de Black Jaguar Foundation die wij ondersteunen. Deze stichting wil de flora en fauna in het stroomgebied van de Araguaia rivier in Brazilië terug laten keren door grote delen van belangrijke ecosystemen als de Serrado en Amazone te herstellen. Ik wens u veel leesplezier en hoop dat u inspiratie opdoet voor uw volgende reis naar het overweldigend mooie Latijns-Amerika.

JOHAN VAN RIJSWIJCK

Founder Sapa Pana Travel

MAGIA LATINA IS EEN UITGAVE VAN SAPA PANA TRAVEL, ’S-HERTOGENBOSCH

MEDEWERKERS JURRIAAN IN CHILI

JURRIAAN TEULINGS

HET BEGIN VAN DE PUNA IN ARGENTINIË, OP WEG NAAR EL PEÑÓN VANUIT CAFAYATE

Functie: Reisjournalist en fotograaf Favoriete land: Brazilië Nr. 1 op bucketlist: Een trektocht naar de top van Mount Roraima, een reusachtige, 2.810 m hoge taartpunt op de grens van Venezuela, Brazilië en Guyana

JOHAN IN ARGENTINIË

SAPA PANA TRAVEL MAGAZINE

DAVID IN CHILI

KAATJE IN COLOMBIA ASTRID IN ARGENTINIË

ROOS IN COSTA RICA

SIRI IN MEXICO

PETRA IN COLOMBIA

JOHAN VAN RIJSWIJCK

Functie: founder Favoriete land: Colombia Nr. 1 op bucketlist: Walvissen spotten bij Baja California

PETRA HORSCH

Functie: Maatwerk specialist Favoriete land: Brazilië Nr. 1 op bucketlist: Over de Carretera Austral rijden met mijn vriend en dochter

DAVID GIL GIL

Functie: Maatwerk specialist Favoriete land: Chili Nr. 1 op bucketlist: Rondreis met de auto door Costa Rica

KAATJE RIETDIJK

Functie: Maatwerk specialist Favoriete land: Costa Rica Nr. 1 op bucketlist: Oog in oog met de reuzenschildpad op de Galapagos eilanden

ASTRID GOOSSENS

Functie: Maatwerk specialist Favoriete land: Bolivia Nr. 1 op bucketlist: De ‘El Chepe’ treinreis door de Copper Canyon in het noordwesten van Mexico.

ROOS VAN ZOGGEL

Functie: Maatwerk specialist Favoriete land: Costa Rica Nr. 1 op bucketlist: De Lares Trekking richting Machu Picchu

SIRI KILLAARS

Functie: Maatwerk specialist Favoriete land: Mexico Nr. 1 op bucketlist: Een nacht kamperen op het ijs in Paradise Bay Antarctica.

08 | 09

CHAPTER 1

URBAN ENERGY

SAPA PANA TRAVEL MAGAZINE

BUENOS AIRES DE BEKENDE STRAATSHOW OP DE KRUISING VAN DE STRATEN FLORIDA EN LAVALLE.

FOTOGRAFIE _ JURRIAAN TEULINGS

34°36'7.3"S, 58°22'31.0"W

10 | 11

URBAN ENERGY | OAXACA_MEXICO | 24 UUR IN...

PROEVEN: MOLE EEN CULINAIRE ONTDEKKINGSREIS DOOR MEXICO KAN NIET ZONDER MOLE EN MOLE KAN NIET ZONDER OAXACA. DE ZEVEN MOLES VAN OAXACA HEBBEN EEN BIJNA MYTHISCHE STATUS. VAN GENERATIE OP GENERATIE ZIJN DE RECEPTEN VOOR DEZE COMPLEXE SAUZEN BINNEN FAMILIES DOORGEGEVEN. DE SOMS WEL DERTIG INGREDIËNTEN, WAARONDER VERSCHILLENDE CHILIPEPERS, HEEL VEEL SPECERIJEN, KRUIDEN, ZADEN EN CHOCOLADE VORMEN NA LANGDURIG PRUTTELEN EEN HARMONIEUS GERECHT. ELKE MOLE HEEFT ZIJN EIGEN KARAKTER: VAN DIEP EN RIJK TOT FRIS EN LICHT.

ZIEN

JALATLACO

Maak in de middag een wandeling door een van de oudste wijken van Oaxaca: Jalatlaco. Deze charmante buurt is met zijn straten vol kunstgalerijen en ambachtelijke boetieks een unieke mix van traditionele cultuur en moderne creativiteit. De sfeer is gastvrij en gemeenschapsgericht. Door de lokale markten en buurtbijeenkomsten vangt u een glimpje dagelijks leven op.

OAXACA Proef de rijke smaken en ontdek de kleurrijke eetcultuur die de stad tot een paradijs voor fijnproevers maakt.

ETEN

TACOS DEL CARMEN

Mexicaans ontbijten doet u bij Tacos del Carmen. Al sinds de jaren zeventig is dit eetkraampje één van de beste plekken om lokale streetfood te proberen. Gewoon op straat, zittend op een houten krukje wordt u hier culinair verwend. Kies bijvoorbeeld Taco de Chile Relleno con Quesillo, een taco met gevulde chilipepers en kaas. Of laat u verrassen door een Quesadilla con Flor de Calabaza con Quesillo. De gerechten van Tacos del Carmen zijn allemaal rijk van smaak. Alles wordt vers bereid en de vrolijke koks hebben zichtbaar plezier in hun werk. CALLE JESÚS CARRANZA ESQ. GARCIA VIGIL

SLAPEN

PUG SEAL ZAPOTECO

Alsof u in een kunstwerk logeert, zo voelt het om in hotel Pug Seal Zapoteco te verblijven. Geïnspireerd door Zapoteekse legendes, verhalen en symbolen beschilderde de bekende Spaanse schilder Rafael Uriegas de wanden van het hotel. Ook het messing inlegwerk van kunstenaar Manuel Lozano draagt bij aan de luister van deze omgeving. Hun samenwerking resulteerde in een inrichting waarin moderne luxe en traditionele schoonheid moeiteloos in elkaar opgaan. Elke hoek ademt de ziel van Oaxaca. WWW.PUGSEAL.COM SAPA PANA TRAVEL MAGAZINE

URBAN ENERGY | CUSCO_PERU | 24 UUR IN... DOEN

SAN BLAS

De tijd lijkt stil te staan als u door de charmante straatjes van de wijk San Blas slentert. Hier komen kunst en cultuur harmonieus samen. Ambachtelijke winkeltjes, artistieke ateliers, gezellige pleinen en de klanken van traditionele muziek nodigen u uit om het unieke karakter van deze historische wijk te verkennen.

CUSCO

De Inca’s noemden Cusco ook wel de ‘Navel van de Wereld’. Duik in een wereld van eeuwenoude mysteries, rijke cultuur en prachtige vergezichten. Een stad die fascineert, inspireert en betovert: Cusco verovert de harten van reizigers uit de hele wereld.

ETEN

CUSQUEÑÍSIMA PICANTERÍA De rijke geuren en smaken van de Andes SLAPEN

PALACIO MANCO CÁPAC

Net buiten Cusco ligt boetiekhotel Palacio Manco Cápac: een meesterwerk van oude architectuur, gehuld in legendes en omgeven door mysterie. In 2016 haalde het de top 25 van boetiekhotels wereldwijd. Vanzelfsprekend staan comfort en service centraal. De eeuwenoude muren van het palacio vertellen u over de glorieuze Inca-beschaving. Elke steen vertelt een verhaal dat gehoord wil worden. Het Palacio Manco Cápac ligt op een iconische locatie met panoramisch uitzicht over de stad. Wandel na uw ontbijt naar beneden, omarm de stad, en ga in de avond per taxi terug omhoog, om opnieuw te genieten van het betoverende uitzicht. PALACIO MANCO CÁPAC SAN CRISTÓBAL, CUSCO WWW.ANANAYHOTELS.COM/EN/HOTELS/PALACIO-MANCO-CAPAC 13°30’45.2”S, 71°58’49.6”W

komen samen bij Cusqueñísima Picantería. Hier proeft u de al generaties lang gekoesterde traditionele keuken van Cusqueña. Elke maaltijd is een reis door de tijd. Traditionele recepten en een eeuwenoude passie komen samen op uw bord en creëren een onvergetelijke culinaire ervaring. AV. JOSE GABRIEL COSIO 401

PROEVEN

MUSEO DEL PISCO

In het Museo del Pisco kunt u zelf pisco (Peruaanse sterke drank) maken. In een workshop leert u de eeuwenoude technieken en creëert u uw eigen, unieke blend. Daarna laat u uw smaakpapillen dansen terwijl u de variëteit aan smaken van dit beroemde drankje ontdekt tijdens een pisco-proeverij.

WWW.MUSEODELPISCO.ORG/#CUSCO

12 | 13

URBAN ENERGY | ANTIGUA_GUATEMALA | 24 UUR IN... ETEN

DOÑA LUISA XICOTENCATL Sinds jaar en dag is het bananenbrood

van Doña Luisa Xicotencatl een begrip. Haar zaakje zit op anderhalf blok van het Plaza de Armas, om de hoek van de kathedraal. Het bakkerijtje heeft een heerlijke binnentuin, maar je kunt de lekkernij natuurlijk ook gewoon oppeuzelen op een bankje onder de bomen op het centrale plein.

WWW.DONALUISAXICOTENCATL.COM

ANTIGUA

Antigua ligt ingeklemd tussen de groene hellingen van drie vulkanen: Agua, Fuego en Acatenango. Een uurtje bij Guatemala-Stad vandaan is dit een prima begin van uw rondreis door het land.

DOEN: EL MERCADO BEZOEK EL MERCADO, DE GROTE MARKT ACHTER HET BUSSTATION. OP DEZE EXPLOSIE VAN GEUREN EN KLEUREN WORDT VAN ALLES VERKOCHT. VANAF DE KATHEDRAAL VOLGT U DE 3E CALLE PONIENTE IN WESTELIJKE RICHTING EN DAN BEREIKT U VANZELF DE MARKT. HET IS ER HEERLIJK STRUINEN.

EL MERCADO

SLAPEN

CASA SANTO DOMINGO Antigua heeft heel veel heerlijke

boetiekhotels, maar één van de mooiste is Casa Santo Domingo. Het ligt aan de rand van het historische centrum en kijkt uit op de perfect piramidevormige krater van de Agua. Het hotel beschikt over 123 comfortabele en smaakvol ingerichte kamers met Guatemalteekse elementen en heeft een uitstekende spa. WWW.CASASANTODOMINGO.COM.GT/

ETEN

PANZA VERDE

Panza Verde is al sinds jaar en dag het beste restaurant van Antigua. Panza Verde is de bijnaam van de inwoners van Antigua. Die hebben ze te danken aan hun naar verluidt bovengemiddelde avocadoconsumptie. Vanaf de veranda van het restaurant heeft u een prima uitzicht op de weelderig begroeide binnentuin. SAPA PANA TRAVEL MAGAZINE

WWW.PANZAVERDE.COM

URBAN ENERGY | LIMA_PERU | 3 X KUNST

LARCO MUSEUM

DOEN

MUSEO LARCO

Dit museum is een ware schatkamer van precolumbiaanse gebruiksvoorwerpen, sieraden en ceremoniële attributen, waarvan de meeste van goud gemaakt zijn. Het museum is gevestigd in een prachtig koloniaal herenhuis gelegen op een pre-Inca piramide en herbergt een indrukwekkende particuliere collectie van meer dan vijftigduizend archeologische artefacten. Daarmee geeft het bezoekers een diepgaand inzicht in de rijke geschiedenis van Peru.

DOEN: PARQUE DEL AMOR HET ‘PARK DER LIEFDE’ DOET DENKEN AAN GAUDI’S PARK GÜEL IN BARCELONA EN LIGT PRACHTIG OP DE KLIFFEN VAN CHORILLOS. HET UITZICHT OVER DE OCEAAN IS ADEMBENEMEND. OP DEZE PLEK KOMEN LIEFDE EN KUNST SAMEN DOOR DE TALLOZE KLEURRIJKE MOZAÏEKEN MET ROMANTISCHE SPREUKEN VAN PERUAANSE DICHTERS. DE BEROEMDE PERU AANSE BEELDHOUWER VICTOR DELFÍN HEEFT ZIJN STEMPEL OP DIT PARK GEDRUKT MET ZIJN ICONISCHE SCULPTUUR ‘EL BESO’ (DE KUS) VAN DE OMHELZING VAN TWEE GELIEFDEN. DOOR DE PRACHTIGE LIGGING EN ONTSPANNEN SFEER IS HET EEN IDEALE PLEK OM TE WANDELEN.

AV. MAL. CISNEROS, MIRAFLORES

LIMA

In Lima, de culinaire hoofdstad van Latijns-Amerika, is het ook voor kunstliefhebbers goed toeven. In de artistieke en levendige wijk Barranco wemelt het van de interessante musea.

WWW.MUSEOLARCO.ORG

SLAPEN

HOTEL B

Voor een fervent kunstliefhebber is Hotel B in Lima een absolute aanrader. Het prachtig gerestaureerde herenhuis uit het begin van de twintigste eeuw ademt historische charme en elegantie. Het is klassiek eigentijds ingericht, met aandacht voor detail en comfort, maar daar blijft het niet bij. De toewijding aan kunst en cultuur maakt het hotel pas echt speciaal. 432 door het hele pand tentoongestelde hedendaagse kunstwerken geven Hotel B de allure van een kunstgalerie. Daarmee past het prima in de artistieke bohemienachtige wijk Barranco. HOTEL B LIMA, PERU WWW.HOTELB.PE 12°8'34.6"S, 77°1'24.1"W

14 | 15

URBAN ENERGY | MEXICO | STADSLEVEN

DE HEERLIJKE ENERGIE VAN

MEXICOSTAD

Ervaren reisjournalist Jurriaan Teulings voelt zich overal thuis. In Mexico-Stad brengt het toeval hem op de mooiste plaatsen. TEKST EN FOTOGRAFIE _ JURRIAAN TEULINGS

MUSEO SOUMAYA VAN ARCHITECT FERNANDO ROMERO

SAPA PANA TRAVEL MAGAZINE

UNAM CAMPUS

MUSEO NACIONAL DE ANTROPOLOGIA

RESTAURANT IN ROMA NORTE

D DECORATIEVE CALAVERA (SCHEDEL) VAN KLEI DIE WORDT GEBRUIKT BIJ VIERING VAN DE DAG VAN DE DODEN

e Torre Latinoamericano is misschien niet het mooiste gebouw van Mexico-Stad, maar wel een van de hoogste, en dat maakt het uitzicht over het historische stadscentrum vanaf de hoogste verdiepingen ongeëvenaard. Een paar jaar geleden ging ik op bezoek bij een interieurontwerper die kantoor hield in de Torre. Bij aankomst zag ik hoe de toren aan samenpakkende donkere wolken krabde. Eenmaal boven deed een luide donderslag de ramen rinkelen; het was het openingssalvo van een flinke onweersbui. De designer, die me had uitgenodigd om te praten over zijn liefde voor deze chaotische stad, moest zijn stem verheffen om boven het tumult van het onweer

MUSEO CASA ESTUDIO DIEGO RIVERA & FRIDA KAHLO

uit te komen. “Ik heb eigenlijk helemaal geen kantoor nodig,” riep hij uit, duidelijk genietend van de natuurkrachten. “Ik kom hier vooral om de energie van de stad te voelen!”

KNETTERENDE CREATIEVE ENERGIE

Ik begreep precies wat hij bedoelde. Mexico-Stad bruist van energie, ook als het buiten niet stormachtig is. Er zijn veel steden die druk en chaotisch zijn, maar Mexico-Stad straalt een creatieve energie uit die ik eerder alleen in New York voelde. Als argeloze bezoeker word je haast overweldigd door de mogelijkheden. Na een korte verkenning van de toeristische highlights van het historische centrum, waar de kathedraal werd gebouwd van de stenen van 16 | 17

URBAN ENERGY | MEXICO | STADSLEVEN de piramide op die plek, besef je al snel dat er zoveel te doen, te zien, te proeven en te ervaren is, dat het onmogelijk is om dit allemaal in een paar dagen, weken of zelfs maanden te proppen. Dus waar te beginnen? Een chaotische stad vereist een chaotische aanpak, en de beste manier om ervan te genieten is om je een beetje door het toeval te laten leiden. Neem bijvoorbeeld de musea. Mexico-Stad beweert de stad met het grootste aantal musea ter wereld te

Een cocktail van katholieke en inheemse tradities BIBLIOTECA VASCONCELOS

zijn, na Londen of Parijs (daar zijn de meningen over verdeeld). Het hangt er maar net vanaf hoe je telt. Zou de indrukwekkende Biblioteca Vasconcelos als museum worden beschouwd? Dat blijft de vraag. In het atrium staat een museaal walvisskelet opgesteld waarboven duizenden boeken in metalen constructies hangen. Het is misschien eerder een kathedraal van kennis dan een museum. Het wereldberoemde Museo Nacional de Antropologia daarentegen laat geen ruimte voor twijfel. Het is wellicht het bekendste en zeker het mooiste museum van de stad en als je toch een wandeling door het groene hart, Chapultepec Park, maakt is een bezoek aan dit museum bijna verplicht. Het is gehuisvest in een meesterwerk van Mexicaans modernisme, denk aan beton met Azteekse flair. Je kunt hier gemakkelijk een hele middag doorbrengen. Maar dan blijken er nóg twee musea van vergelijkbare omvang in het park te staan. Je kunt jezelf uitputten, je kunt het ook niet doen en de zogenaamde Tacubaya Driehoek verkennen. Hier vind je het UNESCO-werelderfgoedhuis van een van Mexico’s grootste architecten, Luis Barragán, en Labor, een vooraanstaande galerie voor hedendaagse kunst. Ook de designgalerie Archivo van architect Fernando Romero is hier te vinden, al dit fraais wordt opgediend in prachtige modernistische villa’s van hapklaar formaat en op loopafstand van elkaar.

JAMES BOND EN ALLERHEILIGEN

Mexico-Stad roept cinematografische associaties op. Die met Indiana Jones is in het Antropologisch Museum snel gemaakt, die met Blade Runner 2049 in de ruimtelijke Vasconcelas Bibliotheek ook, maar de scène die Mexico-Stad zijn grootste filmische faam bezorgde komt uit de opening van de Bondfilm Spectre (2015). Hij speelt zich af tijdens een enorme parade op de Dag van de Doden. Die was zo spectaculair dat bioscoopbezoekers meteen een reis naar Mexico-Stad boekten. Er was echter een probleem: de optocht was verzonnen door de filmmakers en bestond officieel nog niet. De oplossing liet niet lang op zich wachten: de stad organiseert nu jaarlijks zo’n optocht, die niet alleen populair is bij toeristen maar ook bij de lokale bevolking. Veel aanpassingsvermogen was daar niet voor nodig, want de Dag van de Doden was altijd al een feestelijke traditie in Mexico. De dag is geworteld in de tijd dat de Azteken en andere inheemse volkeren de dienst uitmaakten in wat nu Mexico heet, maar wordt tegenwoordig overgoten met een katholiek sausje. Hij wordt gevierd op 1 en 2 november, Allerheiligen en Allerzielen, katholieke dagen met een heel andere betekenis en symboliek. Het is een dag waarop de geesten van overleden dierbaren terugkeren naar de

SAPA PANA TRAVEL MAGAZINE

MUSEO SOUMAYA

RESTAURANT IN HET HISTORISCHE CENTRUM

MUSEO NACIONAL DE ANTROPOLOGIA

wereld van de levenden. Families maken altaartjes (ofrendas) met foto’s, kaarsen, bloemen, voedsel en drank om hun geliefden te eren en te verwelkomen en ze bezoeken de graven van hun dierbaren. Het is een typisch voorbeeld van de mix van katholieke en inheemse tradities in Mexico die je overal tegenkomt: van de architectuur van musea tot aan de graffiti op de muren aan toe. Dat aspect van de Mexicaanse cultuur wordt tegenwoordig met hernieuwde nationale trots omarmd.

Een modern voorbeeld daarvan is te vinden in de hippe wijk Roma Norte. Daar vind je Concept Racer. Een opvallende designwinkel voor motorliefhebbers van ontwerper Miguel Lerdo de Tegera. Al sinds voormalig president Donald Trump zijn eerste denigrerende opmerkingen over Mexicanen begon te maken, boycot Lerdo de Tegera alle Amerikaanse producten, zelfs de flesjes Coca-Cola in de koelkast. Wat overbleef, was authentiek Mexicaans. Felgele motorhandschoenen, T-shirts bedrukt met het lettertype van de Olympische Spelen van 1968 in Mexico-Stad en prints met goden van precolumbiaanse volkeren. Alle ontwerpen bevatten subtiele verwijzingen naar Mexico, zelfs de motorhelm met een doodshoofd in de karakteristieke confettikleuren van de Dag van de Doden. Dit zijn allemaal voorbeelden van de hybride Mexicaanse identiteit: er schemert altijd een vleugje inheemse mythologie doorheen. Om nooit genoeg van te krijgen. 18 | 19

URBAN ENERGY | BUENOS AIRES_ARGENTINIË | TANGO

Omarmd door de tango Guillermina, artiestennaam van tangodanseres Willemijn van der Linden, woont sinds 2015 in Buenos Aires. Ze danst wekelijks in een klassiek tangotheater, treedt op in belangrijke milonga’s en geeft les. Ook danst ze in de bekende straatshow ‘Florida Lavalle Tango’ en in dansgezelschap ‘El Cxuce’.

SAPA PANA TRAVEL MAGAZINE

FOTOGRAFIE _ STEVEN DE BIE (LINKS) EN GUILLERMO MONTELEONE (RECHTS)

5 VRAGEN AAN GUILLERMINA

Waarom heb je alles achtergelaten voor de tango? “Tango is de dans van de abrazo (de omarming). In gesloten omarming worden twee personen één. Of je nu je allereerste tangoles neemt of op professioneel niveau danst: de tango verbindt en opent je hart. Dát is de magie van de tango.”

Hoe ziet een dag in jouw leven er uit? “Ik begin met gyrotonic, een soort pilates, waarmee ik mijn lichaam voorbereid op de dag. Daarna repeteer ik een paar uur en geef ik les. ’s Avonds treed ik op in het theater of in onze straatshow. Vaak sluit ik de dag af in de milonga, een tangocafé waar je recreatief kunt dansen en wat drinken. Elke dag staat in het teken van de tango.”

Wat is jouw favoriete plek in de stad? “De milonga: het is heerlijk om aan het eind van de dag ‘vrij’ te dansen. Bovendien vind ik het prachtig om te zien hoe daar echt iedereen tango danst: jong en oud, beginner en professional, local en toerist. Iedereen komt samen in de omarming. Vaak is er in de milonga een optreden van een live orkest en een professioneel danspaar; erg leuk om mee te maken!”

Wat maakt Buenos Aires uniek? “Buenos Aires is de stad waar de tango is ontstaan en waar hij het best wordt gedanst. Als je jezelf verder wilt ontwikkelen als tangodanser is Buenos Aires dé plek. Maar ook voor niet-tangodansers is het de tango die de stad bijzonder maakt. Overal zijn theaters en bars waar je de tango kunt ervaren, mensen zijn meestal op slag verliefd.”

Wat is onmisbaar tijdens een bezoek aan Buenos Aires? “Bezoekers moeten zeker kennismaken met de verschillende kanten van de tango. In een introductieles vertel ik alles over hoe hij wordt gedanst en hoe je zelf de magie van de omarming kunt ervaren. Daardoor kijk je met heel andere ogen naar de tango-optredens waar we later naar toe gaan. Ook het bezoek aan de milonga, waarmee we de dag afsluiten, krijgt een extra dimensie: je ziet en voelt hoe mensen zich in de dans verbinden.”

20 | 21

URBAN ENERGY | RIO DE JANEIRO_BRAZILIË | 24 UUR IN... DOEN: PEDRA DO SAL SAMBA DANSEN BIJ PEDRA DO SAL: DE STAD RIO IS DE GEBOORTEPLAATS VAN DE SAMBA, U MOET DIT DAN OOK ERVAREN. BIJ PEDRA DO SAL LUKT HET U NIET DE VOETJES OP DE VLOER TE HOUDEN. U KUNT HIER NIETS ANDERS DAN MEESWINGEN MET DE CARIOCAS (INWONERS VAN RIO DE JANEIRO). MAANDAGAVOND IS DE BESTE AVOND! RUA ARGEMIRO BULCÃO, S/N – CENTRO (LARGO JOÃO DA BAIANA)

ZIEN

MUSEU DO AMANHÃ

Vertaald is dit het Museum van Morgen en het doet zijn naam eer aan. Het is een baanbrekende wetenschaps- en cultuurinstelling die de relatie tussen mens, milieu en technologie verkent met interactieve tentoonstellingen. Het futuristische ontwerp van Santiago Calatrava is een architectonisch hoogstandje aan de waterkant. Het museum richt zich op duurzaamheid en de uitdagingen van de 21e eeuw, met nadruk op klimaatverandering en sociale veranderingen. WWW.MUSEUDOAMANHA.ORG.BR/

RIO DE JANEIRO De ‘Cidade Maravilhosa’, oftewel de wonderschone stad, bekend om haar levendige cultuur, wereldberoemde stranden en opwindende energie.

ETEN

BAR DA CACHAÇA Bar da Cachaça – ook bekend als

Casa da Cachaça – ligt al zestig jaar in het hart van Lapa en is al die jaren nauwelijks veranderd. De bar zelf is piepklein; de meeste mensen leunen tegen de toonbank terwijl de rest binnen rondhangt of buiten op de stoep een plaatsje zoekt. U kunt kiezen uit meer dan honderd merken cachaça (een populaire rumsoort). AV. MEM DE SÁ SAPA PANA TRAVEL MAGAZINE

RESTAURANTE LASAI

Gevestigd in een prachtig gerestaureerd koloniaal herenhuis. De gerechten worden bereid met verse ingrediënten uit de regio en uit de boomgaard van chef Rafael Costa e Silva. Verwacht ceviche met palmharten, chayote (een pompoenachtige plant), bloemkool, rook en augurken uit de boomgaard. Neem uw digestief op het verscholen terras terwijl Christus de Verlosser over u waakt. WWW.LASAI.COM.BR

FOTOGRAFIE _ BRUNA PRADO (MUSEU DO AMANHÃ), MALGOSIA MINTA (KOK VAN RESTAURANTE LASAI)

PROEVEN

URBAN ENERGY | QUITO_ECUADOR | 24 UUR IN...

QUITO

Dwaal door eeuwenoude straatjes, sta op de evenaar en geniet van adembenemende uitzichten over de Andes. Van koloniale charme tot moderne allure, Ecuadors hoofdstad verovert uw hart op elke hoogte. DOEN

BEZOEK DE PICHINCHA VULKAAN El Teleférico, een van de hoogste kabelbanen in Zuid-

AVONDJE UIT

DAKTERRAS VAN CASA GANGOTENA Betoverend uitzicht in het hart van

Quito! Op de derde verdieping van hotel Casa Gangotena bevindt zich een panoramisch dakterras, waar u kunt genieten van heerlijke drankjes. Vanaf hier heeft u een prachtig uitzicht over de stad Quito die in de avond gevuld wordt met lichtjes.

CASA GANGOTENA BIEDT EEN AANTAL VAN DE BESTE COCKTAILS IN QUITO

WWW.CASAGANGOTENA.COM

Amerika brengt u vanuit de stad naar een hoogte van 3900 meter. Om bij de Pichincha-vulkaan te komen, neemt u in het centrum van Quito een taxi naar het westen. Daar vindt u de kabelbaan. De tocht vanuit Quito naar het eindstation, Cruz Loma, duurt een minuut of twintig. Tijdens de rit passeert u drie verschillende microklimaten. Maak boven een wandeling om meer van de omgeving te zien. Van serene paden tot uitdagende beklimmingen. Elke stap biedt een nieuw adembenemend vergezicht over de magie van de Andes.

DINER

ZAZU

Na een dag vol indrukken kunt u ontspannen en genieten van een uitstekend diner bij Zazu. Laat uw zintuigen betoveren door de innovatieve smaken en artistieke presentatie van de gerechten. De Ecuadoriaanse chef Wilson Apala serveert moderne gerechten met Latijns-Amerikaanse invloeden. Hij maakt vooral gebruik van lokale ingrediënten. Veel groenten worden in eigen kassen gekweekt en ook lokale boeren en vissers zorgen voor aanvoer. Bij Zazu is dineren niet alleen een maaltijd, maar een onvergetelijke reis door smaak en elegantie. Dit restaurant is niet voor niets aangesloten bij Relais & Châteaux. WWW.ZAZUQUITO.COM

22 | 23

URBAN ENERGY | ART HOTELS ECUADOR | INTERVIEW

5 vragen aan Sebastian Vergara

Eigenzinnige ervaringen in Ecuador Voordat hij het roer omgooide, was Sebastian Vergara eigenaar van boksscholen. Nu runt hij samen met zijn vrouw Siroun Art Hotels Ecuador en Art Experiences Travel. Ze willen reizigers verbinden met de lokale bevolking, flora en fauna van Ecuador.

SAPA PANA TRAVEL MAGAZINE

HOTEL CRUZ DEL VADO

ART EXPERIENCES WERKT SAMEN MET LOKALE AMBACHTSLIEDEN

RESTAURANT IN HOTEL OTAVALO

Kun je iets vertellen over jullie idee achter Art Hotels Ecuador? Sebastian: “We wilden belang-

rijk Ecuadoraans erfgoed restaureren, behouden en onder de aandacht brengen. De eigenaren zijn erg trots op hun oude Ecuadoraanse panden en zagen een hotelbestemming wel zitten. In onze hotels leren reizigers over de Ecuadoraanse cultuur en de bevolking. Momenteel hebben we historische boetiekhotels in Quito, Otavalo en Cuenca. Onze gasten moeten zich behandeld voelen als familie of goede vriend. We hopen dat ze bij vertrek al plannen maken om terug te komen.”

Hoe ziet een dag in een van jullie hotels er uit? “U

verblijft in een van de meest iconische steden van Ecuador. Onze hotelmanager ontvangt u met open armen en een welkomstdrankje. Als u het hotel binnenkomt, kunt u de kunst en architectuur van de stad waar u verblijft bewonderen. Op uw kamer wacht een typisch Ecuadoraanse delicatesse en ’s avonds geniet u van lokale smaken, gecombineerd met een goede fles wijn of cocktail. Vanaf de rooftop bar kijkt u uit over de stad. Na een goede nachtrust geniet u van de beste Ecuadoraanse koffie en ben u klaar voor een dag vol nieuwe ervaringen.”

In jullie interieur is veel kunst terug te vinden. Waarom? “Onze drie hotels zijn patrimoniale

huizen. De architectuur respecteert de geschiedenis en het tijdperk van de huizen, maar we mengen het nieuwe met het oude. Het interieur van de kamers is voorzien van decoratie en voorzieningen van Ecuadoraanse makelij. Alles kopen we lokaal in. We ontwikkelen zelfs unieke meubels samen met lokale

ambachtslieden. Door gebruik van lokale kunst kunnen we gasten onderdompelen in de cultuur van de bestemming. Elk hoekje is versierd met kunst die verhalen, legendes en stadsgeschiedenis weerspiegelt.”

Jullie staan voor de “Art Experiences Way”- kun je dit uitleggen? Als mensen op reis gaan,

gebruiken ze hun kostbaarste bezit: vrije tijd. Daarom moet een reis voor ons meer dan perfect zijn. Dit willen we bereiken door echt te luisteren naar onze klanten, door het doel van hun reis te begrijpen. De kunst van het samenstellen en afstemmen van ervaringen met de reiziger in de hoofdrol is de luxe die wij onze klanten bieden. Onze slogan is ‘We listen, you travel’. We letten op alle details en zorgen voor een geweldig verblijf. We laten onze gasten kennismaken met onze cultuur en rijke historie.”

Hoe ziet jouw ideale reis door Ecuador er uit? Die

gaat van de Andes naar de kust. Eerst Otavalo: kennismaken met oude inheemse gemeenschappen. Daarna een avontuur in de Amazone waar we wilde dieren spotten en stammen ontmoeten die het oerwoud sinds jaar en dag beschermen. Een bezoek aan de historische binnenstad van Quito en het midden van de wereld, de evenaar, kan niet ontbreken. De volgende stop is Cuenca, de culturele hoofdstad van Ecuador. Door cacao-, bananen- en mangoplantages gaan we verder naar Guayaquil. Als afsluiter kunnen de Galapagoseilanden niet ontbreken. Eilandhoppen én een cruise, het beste van twee werelden: flexibiliteit om je eigen tempo te bepalen en toegang tot afgelegen eilanden.

ART HOTELS ECUADOR QUITO, ECUADOR WWW.ARTHOTELSECUADOR.COM 0°12'33.1"S, 78°25'21.2"W

SEBASTIAN VERGARA

24 | 25

HFSTXX | XXXXXX | XXXXXXXXX

CHAPTER 2

TO THE EDGE OF THE WORLD SAPA PANA TRAVEL MAGAZINE

HFSTXX | XXXXXX | XXXXXXXXX

TORRES DEL PAINE LENTICULAIRE WOLKEN IN TORRES DEL PAINE ZIJN EEN OPMERKELIJK WEERSVERSCHIJNSEL. VANWEGE HUN SCHOTELOF LENSVORMIGE UITERLIJK, WORDEN ZE VAAK VERWARD MET UFO'S.

FOTOGRAFIE _ JURRIAAN TEULINGS

50°56'24.0"S, 73°24'18.2"W

26 | 27

TO THE EDGE OF THE WORLD | CERRO GUIDO | INTERVIEW

5 vragen aan Gonzalo Sanchez

Een echte estancia in Patagonië Gonzalo Sanchez begon zijn carrière in het toerisme bij Patagonia Camp. Sinds 2020 hoort hij ook bij het team van Cerro Guido. Hij deelt zijn kennis en passie voor dit bijzondere stukje Chili graag met anderen. Met zijn avontuurlijke geest is hij een ware ambassadeur voor deze betoverende regio.

SAPA PANA TRAVEL MAGAZINE

CULINAIRE VERWENNERIJ

Kun je iets vertellen over de omgeving? Gonzalo: “Estancia Cerro Guido ligt in Chileens Patagonië, vlakbij nationaal park Torres del Paine. De estancia werd aan het begin van de 20e eeuw opgericht en is de grootste in de regio Magallanes. Het terrein beslaat ruim 100.000 hectare. Om de estancia ligt een landschap van bergen, meren, rivieren en pampa’s. Hiervandaan kun je niet alleen het beroemde Paine massief met zijn drie granieten torens zien liggen, maar ook de indrukwekkende Sierra Baguales, een bergketen die een natuurlijke grens vormt met Argentinië.”

Waarom zouden reizigers bij Estancia Cerro Guido moeten verblijven? “Estancia Cerro Guido is meer

dan 100 jaar oud en nog steeds in bedrijf. Ons restaurant verwent gasten met regionale gerechten, daarbij puttend uit onze eigen biologische tuin en kas. Je kunt bij ons veel bijzondere ervaringen opdoen: van paardrijden en trekkingexcursies tot avontuurlijke 4x4-ritten door het uitgestrekte landschap. Ook kunnen gasten deelnemen aan de boeiende veeteelt activiteiten, waardoor ze diepgaand verbonden raken met het Gaucho-leven.”

Klopt het dat het Cerro Guido gebied een van de beste plekken is om poema’s te spotten? “In

Chileens Patagonië verblijft het grootste aantal poema’s ter wereld. Het is daarom een belangrijk gebied voor studie en observatie. De Cerro Guido Conservation Foundation zet zich actief in voor het behoud van dit natuurlijke erfgoed, in het bijzonder voor de bescherming van de poema. Met cameravallen kunnen we poema’s identificeren en meer leren over hun bewegingspatronen en gedrag. Poema’s zijn vooral actief aan de randen van de dag. De kans om ze te zien is dan het grootst. We kunnen trouwens niet garanderen dat de poema’s zich vertonen. Geduld is een essentiële eigenschap voor wie ze wil observeren.”

Hoe ziet een dag op de estancia er uit? “Op elk stukje van het terrein komt het estancia-leven terug. Je ziet gaucho’s die met behulp van herdershonden grote kuddes schapen hoeden. Gasten kunnen de Estancia Cultural Tour doen. Dan leer je over de geschiedenis van de regio en veehouderij, maar ook hoe de mensen hier leven en welke tradities de essentie van Patagonië bepalen. Afhankelijk van het seizoen kun je de scheerschuur bezoeken, waar de schapen geschoren worden en je leert over de productie van wol.”

ESTANCIA CERRO GUIDO TORRES DEL PAINE, CHILI WWW.ESTANCIACERROGUIDO.COM 50°56'18.1"S, 72°27'29.9"W

In hoeverre draagt toerisme volgens jou bij aan natuurbehoud? “Het bezoeken van ongerepte,

door mensen nog weinig aangetaste gebieden creëert bewustzijn. Toeristen moeten worden voorgelicht over natuurbescherming en biodiversiteit. Begeleide activiteiten benadrukken de kwetsbaarheid van Patagonische ecosystemen en de noodzaak van bescherming. We nodigen onze gasten uit te doneren aan ons beschermingsprogramma, dat duurzaam beheer, wetenschappelijk onderzoek naar lokale fauna en herstel van aangetaste gebieden ondersteunt.”

GONZALO SANCHEZ

28 | 29

ESTANCIA CRISTINA | PATAGONIË | ARGENTINIË

Ongetemd en uitgestrekt Patagonië

iep verscholen in de uitgestrekte wildernis van El Calafate, in het hart van nationaal park Los Glaciares vindt u Estancia Cristina. Deze unieke plek is alleen per boot bereikbaar. De afgelegen ligging in een woest en verlaten landschap maakt het de perfecte uitvalsbasis voor wandelen paardrijtochten. In 1914 maakte de moedige en avontuurlijke familie Masters van deze uithoek van Patagonië haar thuis. Zij raakte geïnspireerd door journalist Hesketh Prichard die hoopte in de Río Caterina Vallei de milodon (een prehistorische lippenbeer) te vinden. De familie ging waar niemand durfde en stichtte een ranch op de ongerepte noordelijke oever van Lago Argentino. In het museum dat bij de estancia hoort, leert u alles over het ongelooflijke verhaal van deze familie. Toen in de jaren negentig de behoefte aan veeteelt minder werd en de vraag naar toeristische bestemmingen juist steeg, is Estancia Cristina omgebouwd naar een unieke verblijfsaccommodatie. U bereikt de estancia na een drie uur durende boottocht. Vanaf dek heeft u

SAPA PANA TRAVEL MAGAZINE

adembenemende uitzichten op met sneeuw bedekte pieken en azuurblauwe meren. Omringd door imposante gletsjers, ruige pieken en ongerepte wateren, biedt Estancia Cristina een retraite in de onaangetaste wildernis van Patagonië. Estancia Cristina dient als toegangspoort tot de Upsalagletsjer. De ijzige blauwe tinten contrasteren met het rotsachtige terrein. Bezoekers staan er versteld van de grootsheid van de natuur. Estancia Cristina straalt rustieke charme en authenticiteit uit. Verweerde houten structuren, gezellige accommodaties en traditionele Argentijnse decoratie creëren een sfeer van tijdloze elegantie. De omliggende wildernis nodigt u uit om los te koppelen van de moderne wereld en u onder te dompelen in de rauwe schoonheid van Patagonië. Bezoek enkele van de meest afgelegen delen van het nationaal park met een jeep, ter paard, per boot of wandelend. Voor een ultieme ervaring blijft u hier overnachten, maar ook een dagbezoek is mogelijk en zeker de moeite waard.

ESTANCIA CRISTINA EL CALAFATE, ARGENTINIË WWW.ESTANCIACRISTINA.COM 49°57’43.8”S, 73°7’51.9”W

TO THE EDGE OF THE WORLD | LATIJNS-AMERIKA | OVERNACHTEN

1 ONDER DE ROOK VAN VULKANEN

2X SLAPEN AWA HOTEL

Het AWA Hotel ligt betoverend aan de oever van het Llanquihue-meer en is omgeven door uitgestrekte landschappen. Vanuit uw stijlvol ingerichte kamer heeft u een panoramisch uitzicht over het meer tot Volcán Osorno. De moderne architectuur met ruime raampartijen wordt gecombineerd met de charme van lokale ambachten en tradities. Zo wordt in het sfeervolle restaurant de Chileense keuken in al haar glorie opgediend. Het gastronomische menu wordt bereid met passie en vakmanschap. Er wordt gekookt met oogst uit eigen biologische tuin en van lokale telers. Of u nu wilt wandelen, varen, vulkanen wilt beklimmen of gewoon wilt genieten van de prachtige omgeving: dit hotel is de toegangspoort tot Chileens Patagonië. Hier kunt u de adembenemende schoonheid van een van de meest schilderachtige gebieden van Zuid-Amerika goed in u opnemen. AWA HOTEL PUERTO VARAS, CHILI WWW.HOTELAWA.CL 41°12’51.2”S 72°42’55.3”W

Deze accommodaties in de buurt van een imposante vulkaan brengen u dichter bij de adem van de aarde dan ooit tevoren. U wordt ’s ochtends wakker met een ongeëvenaard uitzicht op een indrukwekkende vulkaan, terwijl u geniet van comfort en luxe.

TABACON

Aan de voet van de kegelvormige Arenal in het noorden van Costa Rica, verscholen tussen 300 hectare ongerept regenwoudreservaat vindt u Tabacón Thermal Resort & Spa. Dit tropische toevluchtsoord combineert moderne luxe met tijdloze schoonheid. Tabacón staat wereldwijd bekend om zijn thermale zwembaden en watervallen die natuurlijk verwarmd worden door vulkanische activiteit. De soundtrack van exotische vogels en het uitzicht op de Arenal maakt dit een van de meest verleidelijke wellness bestemmingen in Latijns-Amerika. Naast de warm waterbronnen biedt het resort luxe duurzame kamers, een internationaal gerenommeerde spa en een scala aan activiteiten in de omgeving. Tabacón is de ultieme bestemming voor wie op zoek is naar ontspanning en avontuur te midden van de ongerepte schoonheid van Costa Rica. Een stukje paradijs in het hart van de wildernis dat u dankzij de authentieke Costa Ricaanse service meesleept in de Pura Vida-lifestyle. TABACON RESORT & SPA ARENAL, COSTA RICA WWW.TABACON.COM 10°28’43.18”N 84°44´07.62”W

30 | 31

TO THE EDGE OF THE WORLD | CHALTEN CAMP | INTERVIEW

5 vragen aan Nicolás Di Costanzo

Comfort in een koepeltent

Nicolás Di Costanzo groeide op in Buenos Aires, maar houdt al sinds zijn jeugd van Patagonië. Hij verkende de regio jarenlang en droomde van spannende avonturen. Ook tijdens zijn studie bedrijfskunde liet deze prachtige wildernis hem niet los. In 2020 begon hij Chalten Camp: een accommodatie met twaalf koepeltenten in El Chaltén die niets met kamperen en alles met comfort te maken hebben. SAPA PANA TRAVEL MAGAZINE

FOTOGRAFIE _ LUCIANO BACCHI

Waar komt het idee van Chalten Camp met domes (koepeltenten) vandaan? Nicolás: “Ik houd heel

veel van Patagonië en wil dat gevoel graag delen met anderen. Onze gasten moeten echt contact kunnen maken met de overweldigende natuur, maar tegelijkertijd kunnen genieten van comfort en duurzaamheid. De koepeltenten passen daar perfect bij. Ze harmoniëren met de natuurlijke omgeving en minimaliseren de ecologische voetafdruk. Daarnaast bieden de domes een gezellige en comfortabele ruimte voor gasten, met alle benodigde voorzieningen, terwijl ze toch dicht bij de natuur staan. Ze zijn zo ontworpen dat ze bestand zijn tegen extreme weersomstandigheden.”

licht de majestueuze bergen van Fitz Roy zachtjes verlicht. Stel je voor dat je geniet van een heerlijk diner in een van onze gezellige domes met een enorm raam dat uitkijkt over Fitz Roy, vergezeld van rustgevende muziek en kaarslicht. Onze chef-kok, Omar, kookt voortreffelijke gerechten van lokale producten. Het is een ervaring die natuurlijke schoonheid, lekker eten en comfort combineert, waardoor je verblijf bij ons onvergetelijk wordt. We zijn er trots op dat we een omgeving hebben gecreëerd waarin je jezelf kunt onderdompelen in de schoonheid van Patagonië, terwijl je geniet van de beste service.”

Hoe zou je Chalten Camp in een zin omschrijven?

Hoe kan toerisme volgens jou bijdragen aan de bescherming van het gebied/natuurbehoud? “Wij

Waarom heb je juist gekozen voor dit gebied? “El

Chaltén ligt in het Los Glaciares National Park, dat op de Werelderfgoedlijst van UNESCO staat. Wat El Chaltén uniek maakt is de ervaring die het biedt, vooral wanneer je in Chalten Camp verblijft. Het ligt midden in het bos en biedt een unieke kans om te genieten van het prachtige uitzicht op Mount Fitz Roy en Cerro Torre; ver weg van de drukte van de stad en het massatoerisme. Je kunt jezelf hier onderdompelen in de serene wildernis van Patagonië en toch genieten van topservice en comfort. Een perfecte mix van avontuur en luxe: een onweerstaanbare bestemming voor alle soorten reizigers.”

Waarom zouden mensen kiezen voor Chalten Camp?

“#Whynot? Stel je voor dat je midden in de nacht wakker wordt, je ogen opent en ziet hoe het maan-

“Wat vroeger was, willen we nu voor onze toekomst.”

vinden dat mensen rekening moeten houden met de milieubewuste keuzes van bedrijven waar ze mee willen reizen of accommodaties waar ze willen verblijven. Het is cruciaal dat bedrijven proactieve maatregelen nemen om hun impact op het milieu te minimaliseren, zoals recycling, het gebruik van duurzame energiebronnen en het ondersteunen van lokale gemeenschappen. Door onze keuzes af te stemmen op milieubewuste bedrijven kunnen we collectief bijdragen aan het behoud van natuur gebieden voor toekomstige generaties.”

CHALTEN CAMP EL CHALTÉN, ARGENTINIË WWW.CHALTENCAMP.COM 49°18’17.3”S, 72°53’17.4”W

NICOLÁS DI COSTANZO EN ZIJN DOCHTER

32 | 33

TO THE EDGE OF THE WORLD | LATIJNS-AMERIKA | REWILDING

SAPA PANA TRAVEL MAGAZINE

Terug naar de echte natuur

THE REWILDING FOUNDATION

Zo’n dertig jaar geleden vestigden avonturiers en topondernemers Douglas en Kristine Tompkins (The North Face, Esprit, Patagonia) zich in de Chileense regio Aysén. Ze wilden dit prachtige, maar kwetsbare gebied beschermen. 34 | 35

TO THE EDGE OF THE WORLD | LATIJNS-AMERIKA | REWILDING

DOUGLAS EN KRIS TOMPKINS

KRIS TOMPKINS

n de buurt van de perfect piramide vormige krater van de Osornovulkaan en aan het Llanquihuemeer ligt de Chileense plaats Puerto Veras. Als je hiervandaan naar Ensenada rijdt, kom je in een andere wereld. Een wereld waarin de grootsheid van de natuur mensen tot mieren reduceert. Zeker na een regenbui, als flarden mist om naaldbomen en varens zijn gedrapeerd en de met eeuwige sneeuw bedekte krater zich aan diezelfde nevel ontworstelt, voel je je nederig. Zo moet Douglas Tompkins zich ook hebben gevoeld toen hij hier voor het eerst kwam. Overweldigd door de iconische bergtoppen die uitsteken boven het ondoordringbare regenwoud en de Carretera Austral die deze immense wildernis doorkruist.

MISSIE

Douglas Tompkins: avonturier, bergbeklimmer, surfer én topondernemer die het outdoormerk The North Face oprichtte en Esprit uitbouwde tot een wereldvermaard kledingmerk. Door zijn reizen naar Patagonië en de beklimming van het Argentijnse Fitz Roy massief ontdekte hij de pure schoonheid van dit deel van de wereld, maar zag hij tegelijkertijd hoe kwetsbaar dit gebied is. Samen met zijn grote liefde Kristine Tompkins, voormalig CEO van outdoormerk Patagonia, vestigde hij zich in de Chileense regio

SAPA PANA TRAVEL MAGAZINE

Aysén. Het werd hun missie om dit deel van de wereld te beschermen. Ze kochten grote stukken privaat land op en maakten daar vervolgens beschermde natuurgebieden van. Die gebieden gaven ze aan de Chileense overheid die er Nationale Parken van maakte. Zo ontstond The Conservation Land Trust. Hun initiatief werd niet meteen warm ontvangen; ze kregen zelfs doodsbedreigingen. Ervan overtuigd het goede te doen, gingen ze door met het opkopen van land en de omzetting daarvan naar natuurgebied.

DOORZETTEN

Op 8 december 2015 sloeg het noodlot toe. Doug was met wat vrienden aan het kajakken op het Lago General Carrera toen ze werden overvallen door noodweer. Zijn kajak sloeg om. Hij overleed door onderkoeling. Kristine verloor haar grote liefde, steun en toeverlaat en de man met wie ze een missie deelde. Ze ging door met hun werk. Inmiddels zijn er grote stukken land als Nationaal Park teruggegeven aan de Chileense overheid. Het kroonjuweel is het Pumalín Douglas Tompkins Nationaal Park in het noorden van de regio Aysén. Ook is ze met haar team gestart met Rewilding Chile en Rewilding Argentina, waarbij gewerkt wordt aan de herintroductie van inheemse diersoorten zoals de puma en de jaguar. Magia Latina mocht Kris een paar vragen stellen over haar werk en haar drijfveren en de rol van toerisme in de bescherming van natuurgebieden. Wat beschouw je als je grootste prestatie van de afgelopen jaren? “Toen Douglas en ik dertig jaar geleden

aan onze avonturen in Chili en Argentinië begonnen, waren we ervan overtuigd dat die nooit zouden eindigen. We kregen gelijk. Uit het ene project volgde het andere. Zo ontstonden ook Rewilding Chile en Rewilding Argentina. Beide organisaties worden aangestuurd door lokale teams en staan sterk op de benen. Ik ben er trots op dat zoiets moois is ontstaan uit onze initiële inspanningen.”

ESTEROS DEL IBERÁ, EEN VAN DE GROOTSTE MOERASLANDEN TER WERELD

THE REWILDING FOUNDATION

Kijk voor meer informatie op tompkinsconservation.org, rewildingargentina.org en rewildingchile.org

‘ Onze missie eindigt nooit. Uit het ene project volgt het andere’ In de beginperiode ondervonden jullie veel weerstand vanuit de lokale bevolking. Hoe hebben jullie ervoor gezorgd dat zij uiteindelijk jullie initiatieven omarmden?

“Het is een natuurlijke reactie dat nieuwkomers met een bepaalde argwaan worden ontvangen. Dat hoort bij de uitdagingen die je kunt verwachten. Het is wel belangrijk dat je vasthoudt aan je visie. Wij konden alleen maar slagen door samen te werken met de lokale gemeenschappen. Die kennen de regio als geen ander, hun wieg heeft er gestaan, ze zijn er opgegroeid. Inmiddels hebben de lokale gemeenschappen in de gebieden waar we actief zijn ook een economisch belang in onze natuurparken en beschouwen ze de beschermde natuurgebieden als onderdeel van hun identiteit.” Ook de lokale overheden stonden niet direct te springen om jullie interventies. Is dat nog steeds zo? “We beheren

op dit moment vijftien nationale parken in Chili en Argentinië; ook lokale gemeenschappen profiteren daarvan. Het kostte tijd om het vertrouwen van die overheden te winnen, maar inmiddels hebben we wel

aangetoond dat we van goede wil zijn. De belangen van lokale overheden lopen niet altijd synchroon met die van ons, maar de wil om samen te werken en het wederzijds respect werken in ons beider voordeel.” Jullie begonnen in Chili, maar verbreedden het werkveld naar de moeraslanden van Esteros de Iberá in het noorden van Argentinië. Wat bracht jullie daartoe?

“Douglas kwam vaak in Chili, maar heeft ook veel tijd doorgebracht in Argentinië. Hij viel voor het land en voor de mensen. Toen we in Chili begonnen waren, nodigde een Argentijnse organisatie die Nationale Parken beheert ons uit om daar te komen kijken. We bezochten de uitgestrekte moeraslanden in het noordoosten van Argentinië. Doug was meteen enthousiast. Daarom besloten we ook hier aan de slag te gaan.” De vroegere Tompkins Conservation heet nu The Rewilding Foundation. Is daarmee ook de visie van de stichting veranderd? “Het is niet echt een

naamsverandering. De Tompkins Conservation bestaat nog steeds als non-profitorganisatie in de 36 | 37

HFSTXX TO THE EDGE OF THE| XXXXXXXXX WORLD | LATIJNS-AMERIKA | REWILDING | XXXXXX VS. Rewilding Chile en Rewilding Argentina zijn hieruit ontstaan. Met de Tompkins Conservation kochten we stukken land op die we vervolgens als beschermd natuurgebied beheerden. The Rewilding Foundation heeft als doel om de inheemse fauna te beschermen en waar nodig te herintroduceren.” Je hebt 11 parken teruggeschonken aan Chili. Hoe voorkom je dat je werk van de afgelopen decennia verloren gaat en hoe zorg je ervoor dat de Nationale Parken blijven bestaan? “Als we een park aan de

overheid schenken, zit ons werk erop. Dan behoort het toe aan de burgers van dat land. Maar er zijn altijd nieuwe parkprojecten om aan te werken. Rewilding Chile en Rewilding Argentina gaan door met hun werk op een aantal van deze plaatsen. In Ibera in Argentinië en in Patagonia National Park in Chili proberen ze verdwenen soorten terug te brengen en ecosystemen te herstellen.”

Hoe zie je de relatie tussen een Nationaal Park en toerisme en hoe kunnen wij als reisorganisatie hier zo goed mogelijk aan bijdragen? “In Nationale Parken

zie je het beste van wat een land te bieden heeft. Het zijn de kroonjuwelen van een land. We moeten lang en diep nadenken over de impact van reizen, maar ik denk we een beter perspectief krijgen door gebieden zelf te ervaren, door in contact te komen met wilde dieren en door kennis te maken met lokale gemeenschappen. We zijn geneigd te verdedigen wat we kennen en liefhebben, dus kennis van die natuur maakt ons een betere bondgenoot. Reisorganisaties hebben de verantwoordelijkheid om bezoekers meer te geven dan een oppervlakkig begrip van een plaats en ze zouden zich moeten inzetten om op een zinvolle manier bij te dragen aan het economisch welzijn van de gemeenschappen aan de poort.”

PUMALÍN DOUGLAS TOMPKINS NATIONAAL PARK

SAPA PANA TRAVEL MAGAZINE

FOTOGRAFIE _ THE REWILDING FOUNDATION, TOMPKINS CONSERVATION, MATIAS REBAK, RAFAEL ABUIN, ANTONIO VIZCAINO, CAROLYN MCCARTHY, TOMPKINS FAMILY

Reisorganisaties moeten hun gasten een diepgaande ervaring geven

ECOCAMP | PATAGONIË | CHILI

In verbinding met de schoonheid van Patagonië

n nationaal park Torres del Paine, gelegen in het zuiden van Chili, kun je de vier jaargetijden in één dag meemaken. Het is een paradijs voor wandelaars en trekkers, maar ook een gebied waar de weersomstandigheden dramatisch snel kunnen veranderen. Pluspuntje: de adembenemende natuurlijke schoonheid en afwisselende landschappen zijn werkelijk een lust voor het oog. Bovendien is dit een UNESCO-biosfeerreservaat dat alles doet aan natuurbehoud en duurzaam toerisme. In het hart van dit park bevindt zich EcoCamp Patagonia: een plaats waar reizigers kunnen genieten van de spectaculaire omgeving van Torres del Paine én kunnen bijdragen aan het behoud ervan voor toekomstige generaties. EcoCamp Patagonia benadert toerisme innovatief en ecovriendelijk. Het is een voorbeeld van toerisme dat hand in hand gaat met natuurbescherming. Het is opgericht met een sterke toewijding aan duurzaamheid en milieubehoud en moedigt ook reizigers aan om betekenisvolle verbindingen met de natuur aan te gaan. Ecocamp is betrokken bij de lokale gemeenschap, het biedt werk aan lokale gidsen en ambachtsmensen. Voor bezoekers is er een keur aan programma’s, variërend van wandelen en kajakken tot paardrijden. Gasten kunnen de ongerepte wildernis van

Torres del Paine op een verantwoorde en respectvolle manier verkennen en ondersteunen daarmee tegelijkertijd de economie en cultuur van de regio. Bezoekers verblijven in de koepel tenten die zijn geïnspireerd op de traditionele nomadische behuizingen van inheemse volkeren. Ze zijn ontworpen om het landschap zo min mogelijk te verstoren. Vanzelfsprekend gebruikt Ecocamp hernieuwbare energiebronnen, zoals zonne-energie die zorgt voor verwarming en verlichting. Wandelpaden van verschillende moeilijkheidsgraden bieden de reizigers de kans alle soorten landschappen te verkennen: bergen, gletsjers, meren, bossen en graslanden. De ‘W-Trek’ en de ‘Circuit Trek’ zijn populaire meerdaagse trektochten. De onweerstaanbare fauna laat zich makkelijk fotograferen. Opvallend zijn de beroemde granieten torens die boven de horizon uitsteken. Het park heeft er zijn naam aan te danken. Torres del Paine is ook de thuisbasis van talloze wilde dieren, waaronder guanaco’s, puma’s, Andescondors en verschillende soorten watervogels. Natuur- en dierenliefhebbers komen hier nooit voor niets. ECOCAMP PATAGONIA TORRES DEL PAINE, CHILI WWW.ECOCAMP.TRAVEL 50°57’47.1”S, 72°51’49.0”W

39 38 | 39

HFSTXX | XXXXXX | XXXXXXXXX

+ COASTS ISLANDS CHAPTER 3

SAPA PANA TRAVEL MAGAZINE

HFSTXX | XXXXXX | XXXXXXXXX

NATUURRESERVAAT GANDOCA-MANZANILLO WAAR DE NATUUR GEDIJT, VAN WEELDERIGE MANGROVES TOT ZONNIGE KUSTEN, EEN PARADIJS VOOR WILDE DIEREN. 9°38'12.7"N, 82°39'10.3"W

40 | 41

COASTS + ISLANDS | CHILI | ONDERWEG

HEKSEN EILAND

Chiloé wordt geroemd om zijn woeste natuur, kateropheffende gerechten en magische sfeer. De donkere regenbossen en woeste kusten van het eiland blijken een uiterst vruchtbare bodem voor griezelfolklore. TEKST EN FOTOGRAFIE _ JURRIAAN TEULINGS

SAPA PANA TRAVEL MAGAZINE

SPOOKSCHIP

Chiloé heeft zijn eigen unieke mythen. Zo is de "Caleuche" een spookschip dat door de wateren rond het eiland vaart en de geesten vervoert van mensen die op zee zijn gestorven. TIERRA CHILOÉ

H HET TIERRA HOTEL IS EEN HEMELS TOEVLUCHTSOORD IN DE BOZE, STORMACHTIGE NACHT

oe maak je een doop ongedaan als je zonden al zijn weggewassen? Op Chiloé weet men er wel raad mee. Volgens de lokale legendes kom je al een heel eind als je veertig dagen onder de waterval van Tocoihue gaat staan. Handig om te weten als je een carrière in de zwarte magie ambieert. Op het eerste gezicht lijkt dat geen voor de hand liggende keuze, maar dan heb je nog nooit een Chiloése herfststorm meegemaakt. Chiloé ligt vlak voor de kust van Chili in de Stille Oceaan. Op Vuurland na is het het grootste eiland van Zuid-Amerika. Het is in het noorden gescheiden van Chili door het Chacaokanaal. Ten westen van het eiland ligt de open oceaan, en ten oosten scheiden de Golf van Ancud en de Golf van Corcovado het eiland van het vasteland. De geïsoleerde ligging leverde het eiland niet alleen een geheel eigen architectuur en unieke culinaire tradities op, maar ook een zekere reputatie op het gebied van hekserij.

TOVERDUEL

De oorsprong van die reputatie ligt in de 18de eeuw. Volgens de overlevering vocht een Spaanse marineofficier bij het plaatsje Tenaún een noodlottig duel met de machtigste heks van het eiland uit. Elders had hij de inheemse bevolking al voor zich weten te winnen door zichzelf in een dier om te toveren. Deze heks was niet onder de indruk en overtroefde hem door de zee zo ver weg te sturen dat zijn hele vloot aan de grond liep. Om van de vloek af te komen, hoefde

VOORGERECHT BIJ TIERRA CHILOÉ

hij alleen het boek waarin hij al zijn magische kennis verzameld had maar af te staan. Vanaf dat moment klotste er een potent brouwsel van traditionele inheemse magie en Europees occultisme door de lokale onderwereld. Het is eind april, en op de avond dat ik arriveer, kondigt de eerste herfststorm zich aan. Onderweg van het vliegveld naar het hotel wijst de chauffeur naar de zalm- en mosselkwekerijen en de ansichtkaartwaardige palafitos, felgekleurde huisjes op houten palen die half op de oever en half in het kalme water langs de oostkust staan. Het eiland telt ook een zestiental houten kerken die op de Unesco-wereld erfgoedlijst staan. We hebben een smakelijk gesprek over curanto, een traditioneel feestmaal dat in een gat in de grond wordt bereid. Maar zodra de duisternis valt, schakelt het gesprek snel over naar zwarte magie. Over de Invunche, een hongerig monster dat door heksen van babylichaamsdelen aan elkaar is gefrankensteind en over de Caleuche, een Vliegende Hollander-achtig spookschip dat de zielen van schipbreukelingen oogst. 42 | 43

COASTS + ISLANDS | CHILI | ONDERWEG

BEHEERDER EN ZIJN KATTEN

Aan het einde van een wasbordweggetje dat is omgeven door een krappe haag van eucalyptusbomen doemt het Tierra Chiloé hotel uit de duisternis op. Net als de palafitos in de vissersdorpen is het op palen gebouwd en bekleed met houten latten. Binnen wacht een warm onthaal met een serie varianten op de Chileense cocktail pisco sour. Het warme, houten interieur is luxueus en modern, maar de details – manden, kleden, houtsnijwerk – ademen eeuwenoud ambacht. Aan de muur hangen stemmig uitgelichte kunstwerken waarin het Chilote-erfgoed figureert; inheems, nautisch, culinair. Vaak een tikkeltje onheilspellend, alsof exorcisme op de loer ligt als je er te lang naar kijkt. Na het inchecken word ik voorgesteld aan Cesar, de gids die me de volgende dag naar de watervallen van Tocoihue zal begeleiden. Als je in Chili over heksen begint, vertelt hij alvast, dan kun je niet om de inwijdingsriten van La Recta Provincia heen. Voor aspirant-leden van de beruchtste heksencirkel uit de Chileense geschiedenis was de louterende waterval van Tocoihue nog maar het begin. Als aspirant-heks moest je daarna ook nog een geliefde vermoorden en van de huid van een opgegraven lijk een soort poncho maken om mee rond te vliegen. Niet écht natuurlijk. Maar sinds dat akkefietje tussen de marineofficier

en de heks, oftewel het moment dat Europees occultisme en inheems sjamanisme elkaar hier ontmoetten, blijven de spookverhalen hardnekkig circuleren. Ik hoor het allemaal aan; moe van mijn reis. Dat ik de enige gast ben in het hotel, en dat er een vreemd geklop uit mijn badkamer klinkt, weerhoudt me niet van een diepe, vredige nacht slaap. Maar als ik de volgende dag met Cesar Tocoihue bezoek, regent het zo hard dat ik net zo goed ónder de waterval had kunnen staan. Waarom niet, denk ik; ik ben toch al drijfnat, en een beetje zwarte magie om de weergoden een lesje te leren zou nu best van pas komen. De beheerder van het park rondom de waterval, die zich in een houten hut aan het begin van een glibberig pad dat naar de waterval leidt heeft verschanst, kijkt ons meewarig aan. De vorm van zijn hut lijkt op een schip – hier echoot de geschiedenis door van kolonialen die hun eerste nederzettingen bouwden met meer kennis van scheepsbouw dan architectuur. In de striemende regen lijkt de hut verdacht veel op de Ark van Noach.

KNUFFELSPECTRUM

De volgende dag is de storm gaan liggen en toont het eiland zich van zijn lieflijkste kant. Er zijn wel meer redenen om naar Chiloé af te reizen dan heksen en

Palafitos staan half op de oever en half in het kalme water

SAPA PANA TRAVEL MAGAZINE

OMSCHRIJVING VAN DE FLORA EN FAUNA RONDOM DE WATERVALLEN VAN TOCOIHUE

WILDE RABARBER LANGS DE STEILE ROTSKUST VAN TEPUHUEICO PARK

DE KERK VAN TENAÚN DE WATERVAL VAN TOCOIHUE

andere legendarische gedrochten. Zo staat de lokale poedoe, ’s werelds kleinste hertensoort, aan de andere kant van het knuffelspectrum: het beestje oogt als een kruising tussen bambi en een teddybeer maar is vanwege zijn afmetingen moeilijk te spotten. De voorzichtige zon brengt wel andere wezens op de been. Tijdens het ontbijt verschijnt er een kudde grazende paarden op de groene helling voor het hotel. Nadat we onder het toeziend oog van een ijsvogeltje de auto hebben ingeladen, rijden we door een glooiend landschap vol regenbogen naar de westkust, waar een wandeling langs de steile rotskust van Tepuhueico Park op het programma staat. De zee raast nog na van de storm; woedende golven beuken tegen de rotsen. In de verte hobbelt een kudde schapen als een serie witte vlokjes langs de rotswanden, alsof de zuigende diepte en de kolkende zee onder hun hoeven niet bestaan.

EEN TRAP NAAR DE HEMEL

Achter de grillige kust strekt een dicht regenwoud. Het pad dat we volgen loopt vanaf een parkeerterreintje door een laag bos vol bloeiende fuchsia’s

en rijpe bessen. Waar het woud overgaat in een duinenrij, is de grond bedekt met bosjes bloeiende rabarber en wilde aardbeien. Op het strand scharrelt een mank paard en even verderop waadt een verdwaasde kudde koeien door een lagune; Cesar vermoedt dat het vee in de luwte van de kliffen voor het noodweer heeft geschuild. Het einde van de duinroute wordt gemarkeerd door een houten installatie van de Chileense kunstenaar Marcelo Orellana Rivera. Het eenzame kunstwerk, Muelle del Tiempo genaamd, stelt een houten dok voor, dat in plaats van naar zee, richting de hemel reikt. Ook hier wordt naar een oude legende verwezen, dit keer eentje met overeenkomsten met de Griekse mythologie. In plaats van Charon is het een knorrige veerman, Tempilcahue genaamd, die de zielen van overledenen naar de onderwereld brengt. Zij die de overgang wordt geweigerd, zijn gedoemd om onder de sluier van opspattend zeewater langs deze kust te blijven dolen. Als je goed luistert, kun je hun geschreeuw in de branding horen. Maar dat kunnen net zo goed de zeeleeuwen zijn. 44 | 45

LA CORALINA ISLAND HOUSE | BOCAS DEL TORO | PANAMA

Overnachten in de tropen

ocas del Toro, ook wel bekend als het paradijs van Panama. De prachtige witte zandstranden, het helderblauwe water, de wuivende palmbomen en de kleurrijke onderwaterwereld zorgen ervoor dat u hier heerlijk kunt ontspannen. Op het eiland Isla Colón, verscholen aan de rand van een baai, vindt u hotel La Coralina Island House. Omringd door groen waant u zich afgezonderd van de drukke buitenwereld. Avontuur en ontspanning gaan hier hand in hand. Het is heerlijk thuiskomen in de stijlvol ingerichte kamers en villa’s. La Carolina Island House biedt tal van activiteiten aan. U kunt wandelen door de weelderige tuinen, al snorkelend het omliggende water ontdekken of meegaan op zeilexcursie. Wilt u een boottocht maken naar een afgelegen strand, op bezoek in het gezellige centrum van het eiland of lokaal uit eten? Het personeel helpt u graag bij het plannen van uw trip. SAPA PANA TRAVEL MAGAZINE

Ook op het terrein zelf is er genoeg te beleven. Verborgen in de hotel tuinen vindt u een holistische spa met sauna, buitenjacuzzi en zwembad. Ontsnap aan de drukte van het dagelijks leven en geniet van de diverse behandelingen die hier worden aangeboden. Het restaurant van de accommodatie is een absolute aanrader. U heeft er een panoramisch uitzicht over de baai en ziet er de zon langzaam ondergaan. Ondertussen proeft u de heerlijke Caribische gerechten. La Coralina Island House biedt een ervaring die verdergaat dan een typische vakantie. Hier ontmoeten rust en avontuur elkaar te midden van het regenwoud en de turquoise wateren. LA CORALINA ISLAND HOUSE BOCAS DEL TORO, PANAMA WWW.LACORALINAISLANDHOUSE.COM 9°22’29.2”N, 82°14’20.8”W

COASTS + ISLANDS | PAASEILAND | INTERVIEW

HET LEVEN OP PAASEILAND PROFIEL VAN EEN BIJZONDERE LOCAL Het meest geïsoleerde puntje op aarde is Ahe te Pito Kura, Paaseiland, en Conny Martin woont er. Toen ze op wereldreis was, viel ze als een blok voor de Rapa Nui met wie ze nu haar leven deelt. Tegenwoordig runt ze een toeristisch bedrijf en laat ze reizigers kennismaken met Paaseiland.

e hebben het nog even in Duitsland geprobeerd, maar hun gezamenlijke toekomst lag op Paaseiland. En dus woont Conny Martin met haar gezin midden in de Stille Oceaan. De dichtstbijzijnde stad ligt 3800 kilometer verderop. Het dichtstbijzijnde vasteland trouwens ook. Aan de ene kant het weidse uitzicht over de oceaan, aan de andere kant de tot de verbeelding sprekende moais, de eeuwenoude stenen beelden die als beeldmerk van het eiland fungeren. Ook de flora mag er zijn. De geur van de bloemen op het eiland, zeker in de bloeiperiode, is ongekend. Martin: “Paas eiland hoort bij Chili, maar je merkt dat het niets met het vasteland te maken heeft. Alles is anders: de archeologie, de cultuur en de geschiedenis. De lokale gemeenschap telt 6500 inwoners en is erg tradi tioneel ingesteld. Bij het jaarlijkse Tapati-festival gaan grote families de (wed)strijd met elkaar aan. Elke clan wil de eer hoog houden.”

Die saamhorigheid van de eilandbewoners oefent grote aantrekkingskracht op reizigers uit, maar maakt het voor buitenstaanders niet altijd makkelijk geaccepteerd te worden. Martin heeft daar weinig last van gehad. “Mijn partner komt hier vandaan, op dat uitstapje naar Duitsland na heeft hij hier zijn hele leven gewoond. Dat ik met hem getrouwd ben en een dochter met hem heb, maakt dat ik geaccepteerd ben als eilandbewoner.”

MOOISTE BEROEP

Martin werkt nu als gids op het eiland. Een van de mooiste beroepen ter wereld, vindt ze. “Er is hier zoveel te zien en te beleven; dat maakt dat ik ook veel kan vertellen.” In 1997 begon ze haar eigen bedrijf. Toerisme mag dan haar inkomstenbron zijn, ze ziet de noodzaak om bewuster te reizen. “Hier, op het meest geïsoleerde stukje van de wereld heeft alles wat we doen direct invloed op onze omgeving. Daarom willen we het eiland zoveel mogelijk in de oorspronkelijke staat laten.” De gelukkigen die ooit op Paaseiland zijn geweest, zullen dit beamen. De mysterieuze moais moeten bewaard blijven voor de talloze generaties na ons.

CONNY MARTIN

PAASEILAND, CHILI 27°8'59.6"S, 109°26'1.4"W

46 | 47

COASTS + ISLANDS | BRAZILIË | ONDERWEG

Route der emoties

Aan de Braziliaanse noordkust bevindt zich de Rota das Emoções – de route der emoties. Het traject loopt grotendeels via het strand, langs eindeloze duinen, lagunes, vissersdorpjes en kitesurfers. Elke dag met de tenen in het zand. TEKST EN FOTOGRAFIE _ JURRIAAN TEULINGS

SAPA PANA TRAVEL MAGAZINE

48 | 49

COASTS + ISLANDS | BRAZILIË | ONDERWEG

trandliefhebbers kennen het gevoel: na een lange reis sta je eindelijk met je blote voeten in het zand. Het geruis van de zee in je oren, je blik op de horizon gericht. Schouders verlost van zorgen. Neem dat gevoel en die setting, en vergroot het. De reis is verder, de wind is straffer. Het zand is opgewaaid in hoge witte duinen die in langgerekte kronkels tot aan de horizon strekken. Je kunt er met grote maansprongen langs steile zandhellingen naar beneden hollen. Bij elke landing slokt de duinwand je voeten op en spreiden je tenen zich door warm zacht zand. We zouden in de Sahara kunnen zijn of in de Gobiwoestijn. Maar we zijn in Brazilië. Dat is te merken aan de emotionele lading. “Sommige mensen worden bij het zien van de duinen overvallen door emoties. “Ik heb ze regelmatig zien huilen,” vertelt Lamiaâ, de manager van een resort even buiten Atins, een afgelegen dorpje aan de Braziliaanse noordkust. Vlakbij strekt het Lençois Maranhenses duinpark zeventig kilometer naar het westen en vijftig kilometer landinwaarts. De

Bij elke landing slokt de duinwand je voeten op en spreiden je tenen zich door warm zacht zand benaming van het park lijkt het resultaat van een soort culturele Rorschachtest te zijn geweest. Lençois is het Portugese woord voor lakens. Laat het maar aan gepassioneerde Brazilianen over om in een wit duinlandschap een rommelig bed te herkennen.

VAN JUNGLE NAAR KUST

Dit is het begin van de zogenoemde Rota das Emoções, de route van emoties, die vanaf hier oostwaarts langs de ruige noordkust van drie Brazi liaanse staten strekt. Ons vertrekpunt, São Luís, ligt inmiddels 260 kilometer achter ons. Daar begonnen de duinen al. Net als de emoties, die zich nooit aan strikte begin- of eindpunten houden. De avond van aankomst keken we vanuit ons restaurant aan de strandboulevard uit op een muur van zand. São Luís werd ooit gesticht door Franse kolonisten, snel opgevolgd door Portugezen, die de huizen van het histo-

SAPA PANA TRAVEL MAGAZINE

rische centrum betegelden met de azulejos uit hun thuisland. Van recenter datum is de reputatie van Braziliaans Jamaica. De lokale voorliefde voor reggae leidde tot een eigen versie van de dans, waarbij paren zich zo strak tegen elkaar aandrukken dat ze tot één lijken te versmelten.

DUINROETSJBAAN

We verruilen de zwoele stad al snel voor de wildernis van zand en jungle. Onderweg naar Barreirinhas, het dorpje dat als toegangspoort van nationaal park Lençois Maranheses fungeert, stoppen we voor een lunch van paarse açaibessen. We zagen ze al in grote trossen aan de ranke palmen langs de weg hangen. In Nederland worden de bessen door slimme marketeers verdund met appelsap als superfood aangeboden. Hier worden ze traditioneel tot pulp vermalen en als een koude soep gegeten die je in kleine restaurantjes per liter kunt bestellen. Op tafel staan muesli en tapioca klaar om naar eigen behoefte toe te voegen. Echte liefhebbers mengen er gedroogde garnalen doorheen. In Barreirinhas hevelen we onze bagage over op een rivierbootje. De rest van de middag tuffen we over de Rio Preguiças, de ‘luiaardrivier’, die ongehaast door een prachtig junglelandschap meandert. Een kilometer voor de oceaankust maakt het gebladerte plaats voor zandduinen. In de verte doemt de vuurtoren van Atins op. Via zandstraten vol scharrelvee rijden we naar ecohotel La Ferme de Georges, waar we worden verwelkomd door twee dalmatiërs en vijf katten. De honden blaffen tegen de nieuwsgierige runderen die met ons het terrein op willen lopen. In plaats van opwellende tranen, overheersen bij ons gevoelens van opwinding en avontuur als we de volgende middag met een 4x4-jeep Nationaal Park Lençois Maranheses inrijden. Dat gaat via het strand. Het ene moment racen we nog langs de vloedlijn, het volgende slaan we linksaf, recht een torenhoog duin op. En weer af. En weer op. Het uur dat volgt is als in een roetsjbaan, totdat we op een lagune stuiten. Ondanks het woestijnachtige uiterlijk valt er in het park jaarlijks flink wat regen, die door een hardere grondlaag onder het park niet kan wegstromen. Daardoor ontstaan er duizenden kristalheldere lagunes tussen de duinen. Tijdens ons bezoek is het merendeel alweer verdampt, maar wat resteert is niet minder spectaculair. Na de enerverende rit is het er prettig pootjebaden en wandelen door het glooiende zandlandschap dat rondom tot aan de horizon strekt.

STRAAT IN SÃO LUÍS

DICHTERBIJ DE KUST MAAKT DE JUNGLE PLAATS VOOR HOGE ZANDDUINEN

AAPJES AAN DE OEVER VAN DE 'LUIAARDRIVIER'

SOMS STAAT ER HAAI OP HET MENU

DE VUURTOREN VAN ATINS

50 | 51

COASTS + ISLANDS | BRAZILIË | ONDERWEG

VEERBOOT BIJ CAMOCIM

ZWEMMEN IN EEN VAN DE LAGUNES VAN LENÇOIS MARANHENSES.

KITESURFER OP HET STRAND VAN CUMBUCO

LUNCHEN MET AÇAI EN TAPIOCA.

SAPA PANA TRAVEL MAGAZINE

EEN ZWERM IBISSEN IN DE PARNAÍBA DELTA

Om Atins te verlaten steken we met een pontje de monding van de Preguiças over. Daarna volgen we de vloedlijn naar onze volgende bestemming. Op het brede, verlaten strand hangt een ruige sfeer; de lucht is vol opgewaaid zand; de enige levende wezens zijn ezels en geiten die langs een eindeloze rij reusachtige, loom wiekende windmolens slenteren. Onze chauffeur gaat vol gas over nat zand naar Parnaíba, een stad met een van de grootste rivierdelta’s ter wereld. De 73 eilanden vol duinen en mangroves worden bevolkt door een massale hoeveelheid felrode krabbetjes. Ze eindigen niet zelden als hoofdgerecht in de snavel van een ibis die met zijn soortgenoten in grote zwermen door de delta vliegt. Hun felrode verenkleed verraadt hun dieetvoorkeur. De ibissen moeten hun voedselvoorraad delen met de clientèle van Caranguejo Espresso, een simpel restaurantje met grote muurschilderingen van ibissen en krabben. Op de menukaart eisen advertenties van de lokale betonfabrikant en opticien evenveel aandacht op als het menu zelf. Het draait hier om de verrukkelijke torta de caranguejo, een krabtaart waar pakweg veertig krabbetjes in gaan.

De volgende dag rijden we door slaperige kustdorpjes. Via wegen die geflankeerd zijn door grote rotspartijen met daarop Jezusbeelden en Mariakapelletjes bereiken we Camocim: de grootste visleverancier van deze kust. Langs de kade heerst een drukte van

In de verrukkelijke torta de caranguejo gaan pakweg veertig krabbetjes jewelste. We nemen het schouwspel van de binnenkomende vangst en opbollende zeilen een tijdje in ons op en pakken daarna een veerpontje naar de zandduinen aan de overkant van de riviermonding. Ons doel is Jericoacoara: tachtig kilometer verderop, door mul zand. In de lagunes tussen de duinen treffen we minipretparkjes die langs de steile duinwanden zijn verrezen. Zo is er een duin met een lange 52 | 53

COASTS + ISLANDS | BRAZILIË | ONDERWEG

'PEDRA FURADA' OFWEL 'GEPERFOREERDE ROTS' BIJ JERICOACOARA

MEISJES IN ATINS DE CONSTANTE HARDE WIND HEEFT ZIJN WEERSLAG OP DE BOOMGROEI.

waterglijbaan. Van een ander duin kunnen toeristen abseilen. Een activiteit die tot veel hilariteit bij de deelnemers leidt. Terug omhoog kunnen ze met een geïmproviseerde takelbaan die is samengesteld uit een automotor en tuinstoelen. Kleine restaurantjes serveren verse vis aan gasten die aan plastic tafeltjes met de voeten in het water zitten.

KITESURFMEKKA

Jericoacoara is in het afgelopen decennium uitgegroeid van een slaperig vissersdorpje tot een van de topbestemmingen aan de Braziliaanse noordkust. Hoewel het aan het strand ligt, is dit geen luie zonbestemming. De constante harde wind maakt het

Surfin’ sem fim is een 600 kilometer lange surfrace van Fortaleza naar São Luís een mekka voor kitesurfers. De straten zijn van zand en het gevoel dat iedereen hier in het midden van de woestenij op elkaar is aangewezen werkt verbroedering in de hand. Een halfuurtje verderop bevindt zich Rancho do Peixe, een uitgestrekt strandresort met een eigen kitesurfschooltje. De eigenaars beschermen de lokale cultuur. Met hun slogan: ‘natuur, oceaan, wind en poëzie’ vragen ze om respect voor het eigene van dit gebied. Projectontwikkelaars die dat respect niet

SAPA PANA TRAVEL MAGAZINE

kunnen opbrengen, mogen wegblijven. De surfcultuur in Jericoacoara is een voorbeeld van iets eigens waaraan hier gehecht wordt. Wij verblijven in een van de grote houten bungalows met uitzicht op de oceaan, maar er staat ook een aantal simpele tipi’s bij de ingang van het terrein. Die worden gebruikt door de deelnemers van Surfin’ sem fim (surfen zonder einde), een 600 kilometer lange oceaanrace tussen Fortaleza en São Luís. Dit was ’m: de Rota das Emoções. Officieel eindigt hij bij Jericoacoara. Dat is voor ons niet genoeg. Wij gaan door naar Fortaleza, de grootste stad van de regio, 300 kilometer verderop. De duinen langs de route blijven; de kitesurfers ook. Vlak voor Fortaleza rijden we door Cumbuco, een strandoord waar belangrijke surfwedstrijden worden gehouden. We genieten er van de luchtacrobatiek van de aanwezige kitesurfers en rusten uit tussen de ezeltjes op het strand. In Fortaleza kopen we op de vismarkt een paar kreeften en een octopus en laten die in een keukentje aan de boulevard voor ons bereiden. Het wordt de eenvoudigste, maar ook smakelijkste maaltijd van de hele reis. Met het uitzicht op de zonsondergang en de branding die tegen de kade klotst, is het plaatje helemaal af.

Het gevoel dat iedereen hier in de woestenij op elkaar is aangewezen werkt verbroedering in de hand

54 | 55

COASTS + ISLANDS | GALAPAGOS EILANDEN | VIA NATURA

HERMES VIA NATURA

ULTIEME LUXE

Rederij Via Natura bestaat dertig jaar en viert dat met de introductie van de Hermes Mega Catamaran. Dit fraaie schip zet de nieuwe standaard voor luxe cruises in de adembenemende archipel van de Galapagos Eilanden.

LUXE HUTTEN

U verblijft in ultramoderne suites uitgerust met de meest geavanceerde voorzieningen. Grote ramen van vloer tot plafond bieden een ongeëvenaard uitzicht op de betoverende omgeving. Zo kunt u al vanaf de vroege ochtend bij de eerste zonnestralen genieten van het uitzicht. Op uw eigen balkon heeft u de mogelijkheid om zich terug te trekken en te genieten in alle rust. En dat is nog niet alles: een ruime inloopkast biedt plaats aan al uw bagage en de minibar en privé-jacuzzi voegen een vleugje luxe toe aan uw verblijf.

GROOT EN TOCH KLEINSCHALIG

Hermes weerlegt het idee dat u op de Galapagos compromissen moet sluiten tussen het comfort van een groot cruiseschip en de intimiteit van een klein vaartuig. Met maar liefst elf comfortabele sociale ruimtes, waaronder twee bars, twee lounges, een rustige bibliotheek en een aperitief lounge, biedt Hermes volop mogelijkheden voor ontspanning en sociaal samenzijn. Het zonnedek met zowel overdekte als open gedeelten en een jacuzzi vormt het perfecte decor voor gedenkwaardige momenten.

DE ROUTES EN ACTIVITEITEN

Via Natura heeft jarenlange ervaring in deze regio. De rederij kent alle mogelijke vaarroutes in de Galapagos en laat die aansluiten bij de wensen van de gast. Door te analyseren wat gasten het liefst willen zien, zijn vaarroutes ontwikkeld waarbij zelfs een korte cruise van een dag of vijf u langs minimaal twee hoogtepunten voert. Verspreid over de expeditiedagen is er tijdens de cruise ook ruimte voor verschillende activiteiten: wandelen, snorkelen, kajakken of suppen. Door deze afwisseling haalt u alles uit uw bezoek aan de Galapagoseilanden en kijkt u na afloop terug op een onvergetelijke ervaring.

SERVICE & SPA

U hoeft alleen maar te genieten. Aan boord zorgt een toegewijd team van 15 crewleden, een 24/7-butler en een ervaren cruise director voor een ongeëvenaarde service. Deze experts staan klaar om al uw wensen te vervullen en u te verwennen met een ongekend niveau van dienstverlening. Dat begint al bij aankomst: uw koffers worden voor u uitgepakt. Als kers op de taart zorgt de volledig uitgeruste spa, inclusief een ervaren masseuse en een hammam, voor ultieme ontspanning.

SAPA PANA TRAVEL MAGAZINE

Maak kennis met de blauwvoetgenten en de galapagos landleguaan

ZORG VOOR DE TOEKOMST

LAAT UW SMAAKPAPILLEN GENIETEN

De Ecuadoraanse en internationale keuken smelten samen in het speciaal voor Hermes ontwikkelde menu. Geniet van het menu dat een gerenommeerde Ecuadoraanse chef-kok voor u samenstelde. Uiteraard kunt u aan boord ook zelf uw handen uit de mouwen steken door mee te doen aan kooklessen of een cocktail workshop te volgen.

Hermes zorgt voor een onvergetelijke reiservaring, maar draagt ook bij aan het milieu. Elke boeking aan boord ondersteunt het Scalescia Herbebossings programma van Via Natura op de Galapagoseilanden. Daarmee draagt u bij aan het behoud van deze unieke omgeving voor toekomstige generaties. Het Hermes cruiseschip is een avontuur op zichzelf en daar komt uw gedenkwaardige bezoek aan de Galapagos nog bovenop. Stap vanaf medio 2025 aan boord en laat u in alle luxe naar de horizon van avontuur en ontdekking varen!

VIA NATURA GALAPAGOS EILANDEN, ECUADOR WWW.VIANATURA.COM 0°44’32.7”S 90°18’34.9”W

56 | 57

COASTS + ISLANDS | BRAZILIË | ONDERWEG

ILHA GRANDE

Dit weelderige eilandparadijs biedt uitgestrekte witte zandstranden, verborgen baaien en kristalheldere wateren. Bezoekers kunnen wandelen door weelderige regenwouden, snorkelen bij kleurrijke koraalriffen en ontspannen op afgelegen stranden. Sinds 2019 staat het eiland op de Werelderfgoedlijst van Unesco.

8X RONDOM RIO BETOVERENDE BESTEMMINGEN

De bruisende stad Rio de Janeiro is terecht een toeristische hotspot, maar vergeet ook de adembenemende bestemmingen in de omliggende regio niet.

PARATY

Een pittoresk koloniaal stadje met geplaveide straten en pastelkleurige gebouwen. Paraty is beroemd om zijn historische charme. U kunt er boottochten langs de schilderachtige kust maken en het Atlantisch regenwoud verkennen. SAPA PANA TRAVEL MAGAZINE

4 SERRA DOS ÓRGÃOS NATIONAL PARK Avonturiers zullen dol zijn op dit

natuurparadijs met zijn ruige bergen, heldere watervallen en goed gemarkeerde wandelpaden. De ‘Dedo de Deus’-piek (vertaald: Gods Vinger) is een iconische blikvanger van dit park.

FOTOGRAFIE _ THIAGO FREITAS (BÚZIOS)

VALE DO CAFÉ

Vale do Café staat bekend om zijn historische plantages, weelderige landschappen en koloniale architectuur uit de koffieboomtijd. Een toevluchtsoord voor cultuur en erfgoed, met prachtige landgoederen die het verleden van Brazilië weerspiegelen.

PETRÓPOLIS

Ook wel bekend als de ‘Keizerlijke Stad’. Petrópolis brengt de Braziliaanse geschiedenis tot leven met zijn keizerlijke paleizen en musea. Geniet van de koele berglucht terwijl u leert over de erfenis van het keizerlijke tijdperk.

BÚZIOS

Een chic kustplaatsje dat bekendstaat om zijn levendige uitgaansleven en prachtige stranden. Het was ooit een toevluchtsoord voor beroemdheden (onder wie Brigitte Bardot) en biedt nu luxe boetiekhotels, boetieks en verfijnde restaurants.

ITATIAIA NATIONAL PARK Het oudste nationale park van

Brazilië dat bestaat uit een ongerepte omgeving met bergen, bossen en kristalheldere meren. Wandelaars kunnen genieten van diverse paden en prachtige uitzichten.

VILA DA SANTA IN BÚZIOS

In de jaren 1940 was het nog een vissershuis, nu mengt dit boetiekhotel de Búzios-stijl van de jaren 60 met mediterrane villa’s. Dit architecturale juweeltje is gelegen aan Praça Eugênio Honold, op enkele meters van Praia dos Ossos en op loopafstand van het charmante centrum van de stad. Als u niet wilt zwemmen in zee dan biedt het zwembad soelaas. Ontspanning vindt u in de spa. In dit hotel wordt u uitgenodigd om te genieten van de perfecte mix van historische charme en moderne luxe, te midden van een prachtige omgeving en op een steenworp afstand van het bruisende hart van Búzios. VILA DA SANTA BÚZIOS, BRAZILIË WWW.VILADASANTA.COM 22°44’49.0”S, 41°52’51.8”W

58 | 59

COASTS + ISLANDS | GALAGENTS | INTERVIEW

5 vragen aan Miguel Diaz

Groots genieten op de Galapagos Ecuadoriaan Miguel Fernando Diaz ging na zijn studie ecotoerisme aan de slag in de reisbranche. Sinds twee jaar werkt hij voor Galagents Galapagos Cruises. Zijn missie: hij wil mensen helpen hun doelen te bereiken en hij strijdt tegen misbruik van dieren.

SAPA PANA TRAVEL MAGAZINE

Wat onderscheidt Galagents van andere aanbieders van cruises? “Wij willen onze gasten onver-

getelijke ervaringen bieden die de kenmerkende biodiversiteit van een gebied laten zien. We zijn sterk betrokken bij de lokale gemeenschap en zorgen voor werkgelegenheid in de gebieden waar we actief zijn. Onze omvangrijke vloot biedt een scala aan activiteiten voor gewone bezoekers en voor duikers. Onze Smart Planet-accreditatie danken we aan onze aandacht voor sociaal economisch en ecologisch welzijn en onze inzet voor duurzaamheid. We doen er alles aan om onze ecologische voetafdruk te verkleinen.”

Hoe gaan jullie tijdens de reizen om met het kwetsbare ecosysteem van de Galapagos? “We

hanteren veel maatregelen om te garanderen dat onze activiteiten milieuvriendelijk zijn, omdat we ons zeer bewust zijn van het kwetsbare ecosysteem van de Galapagos. Het Galapagos National Park heeft al onze gidsen gekwalificeerd, zodat we er zeker van kunnen zijn dat onze excursies met respect voor het milieu worden uitgevoerd. We ondersteunen het vinden van een balans tussen groeiend toerisme en het behoud van de unieke natuur op de eilanden.”

Wat is jouw favoriete eiland op de Galapagos?

“Genovesa Island is mijn favoriet. Het eiland is een paradijs voor vogelliefhebbers. Hier vind je drie verschillende soorten genten op dezelfde plek, samen met tal van andere zeevogelsoorten. Ook de gigantische rotswand ‘El Barranco’ is fantastisch en daarnaast is Darwin Bay de beste snorkelplek van de Galapagos. Het duurt even voor je er bent, maar Genovesa is absoluut de moeite waard.”

M/C ALYA

Hoe kan toerisme volgens jou bijdragen aan de bescherming van het gebied/natuurbehoud?

“Ethisch toerisme is essentieel voor het behoud van de natuur. Inkomsten uit toerisme kunnen worden gebruikt om natuurbeschermingsinitiatieven, onderzoek en omgevingsontwikkeling te financieren. Door toeristen de unieke diversiteit en schoonheid van de Galapagos te laten zien, vergroten we wereldwijd het belang van het behoud van zulke ongerepte omgevingen. Met duurzaam toerisme willen we bezoekers tot natuurbehoudambassadeurs maken en tegelijkertijd economische en ecologische duurzaamheid voor de gemeenschap bevorderen. Onze toewijding aan lokale werkgelegenheid en sociaaleconomische duurzaamheid zorgt ervoor dat de gemeenschap een belang heeft bij het beschermen van haar natuurlijke erfenis.”

GALAGENTS GALAPAGOS EILANDEN, ECUADOR WWW.GALAGENTS.COM 0°31'45.8"S, W°91'10'51.7"W

Wat is volgens jou de beste manier om de Galapagos te bezoeken, een cruise of eilandhoppen? “Beide opties hebben hun charme.

Galapagoscruises zijn ideaal voor reizigers die het meeste uit hun bezoek willen halen in een beperkte tijd en voor degenen die de afgelegen eilanden willen bezoeken. Nadeel is dat routes vaststaan en niet aan persoonlijke voorkeur aangepast kunnen worden. Het alternatief eilandhoppen is ideaal voor reizigers die op zoek zijn naar slow travel, personen die last hebben van zeeziekte of een op maat gemaakte reis aangepast aan wensen, tijd en budget willen.”

MIGUEL DIAZ

60 | 61

COASTS + ISLANDS | LATIJNS-AMERIKA | 4 X STRAND

HELEMAAL ZEN OP EEN ONGEREPT STRAND

LEEG, MOOI, EINDELOOS NICOYA PENINSULA, COSTA RICA

DUURZAME LUXE OP BLOTE VOETEN Nicoya, het schiereiland aan de westkust van Costa Rica, wordt omzoomd door kilometers ongerepte stranden. Het is een van de vijf Blue Zones ter wereld. In deze streken worden inwoners gezond en medicijnvrij erg oud in een omgeving die beweging stimuleert en stress vermindert. Ontdek de betoverende weelde van Nantipa, hét ultieme toevluchtsoord in Costa Rica: ongerepte natuur gaat hand in hand met hedendaagse luxe. 29 suites, villa’s en bungalows liggen verscholen in de jungle en toch wandelt u zo het strand op waar een oceaanbriesje u begroet en de tropische zon u verwarmt. ’s Avonds geniet u onder de sterrenhemel van een intiem stranddiner. Het Nantipa Luxury Resort - a Tico Beach experience: waar duurzame luxe de levensstijl is en Costaricaanse magie tot leven komt! NANTIPA SANTA TERESA, COSTA RICA WWW.NANTIPA.COM 9°38'4.1"N, 85°9'41.8"W

SAPA PANA TRAVEL MAGAZINE

COIBA-EILANDEN, PANAMA

EEN PARADIJSELIJK AVONTUUR Ontdek de ongerepte schoonheid van

de stranden op de Coiba-eilanden, waar een weelderige jungle, witte zandstranden en kristalhelder water samenkomen voor een idyllische en onvergetelijke ervaring. In dit afgelegen natuurreservaat vindt u een verborgen stukje paradijs. Duik- en snorkelliefhebbers kunnen hier hun hart ophalen: de Coiba-eilanden beschikken over een betoverende, kleurrijke onderwaterwereld met een levendig koraalrif en exotische vissen, haaien en mantaroggen. De Coibaeilanden zijn te bezoeken vanaf Santa Catalina, een charmant kustplaatsje gelegen aan de zuidwestelijke kust van Panama, in de provincie Veraguas.

LITTLE CORN ISLAND, NICARAGUA

CARIBISCHE VERBORGEN SCHAT Voor de kust van Nicaragua in de Caribische Zee is een

ware paradijselijke schatkist te vinden: witte zandstranden, wuivende palmbomen en azuurblauwe wateren vormen een betoverende oase. Laat u meevoeren door de relaxte eilandcultuur en geniet van de prachtige onderwaterwereld van Little Corn Island. Er zijn geen geasfalteerde wegen en auto’s op het eiland, wat bijdraagt aan de authentieke charme. U komt op Little Corn Island door vanaf het grotere Big Corn Island de veerboot te nemen. De overtocht duurt een klein uur. Big Corn Island is bereikbaar met een korte vlucht vanuit de Nicaraguaanse hoofdstad Managua. JOSÉ IGNACIO, URUGUAY

RUST & LUXE

Ontdek de ongerepte charme van de stranden in Uruguay. In José Ignacio komen luxe en natuur samen. Europese reizigers denken bij een strandbestemming niet direct aan Uruguay, maar voor Argentijnen, Brazilianen en Uruguayanen is deze bestemming geen onbekende. De uitgestrekte kustlijn en de kalme zee bij José Ignacio bieden rust en eenvoud. Met een vriendelijke lokale bevolking hangt er een fijne en ontspannen sfeer. U kunt heerlijk in alle luxe ontspannen in de prachtige omgeving, terwijl u nooit ver verwijderd bent van een goed glas wijn.

62 | 63

CHAPTER 4

FOODIES

SAPA PANA TRAVEL MAGAZINE

BARRANQUILLA RESTAURANT CUCAYAO

FOTOGRAFIE _ JURRIAAN TEULINGS

11°1'26.2"N, 74°47'59.7"W

64 | 65

FOODIES | BRAZILIË | SUPERFOODS

Brazilië, met zijn rijke bio diversiteit en culturele erfgoed, heeft meer te bieden dan prachtige stranden en opwindende carnavals. Dankzij smakelijke en gezonde superfoods is het een paradijs voor foodies die graag lekker en gezond eten. Deze vijf ingrediënten stimuleren zowel de smaakpapillen als de gezondheid.

1DezeAÇAÍ dieppaarse bes uit het

5X BRAZILIAANSE SUPERFOODS 2 CAMU CAMU

Amazonegebied zit bomvol anti oxidanten en voedingsstoffen. Açaí is een hoofdbestanddeel van heerlijke smoothies die zorgen voor een natuurlijke energieboost.

Dit besje zit boordevol antioxidanten, waaronder vitamine C. Als poeder toegevoegd aan sappen en desserts draagt het bij aan een beter immuunsysteem.

Ontdek de kracht van de smaakvolle Braziliaanse superfoods.

3 GUARANÁ Deze natuurlijke bron van cafeïne

wordt vaak gebruikt om energiedrankjes en tonics te maken. De inheemse bes heeft ook antioxidante eigenschappen en zou de mentale alertheid verhogen.

4 CUPUAÇU De vruchten van deze plant worden

wel vergeleken met cacaobonen. Ook de cupuaçu heeft een romige en exotische smaak. Cupuaçu wordt gebruikt in desserts, chocolade en zelfs drankjes. Proef cupuaçu en u proeft de rijke smaak van Brazilië.

5 CASHEWNOOT De noot die geen noot is, maar het

5 SAPA PANA TRAVEL MAGAZINE

zaad van de cashewboom. Deze oude bekende met zijn beetje zoetige smaak bevat antioxidanten en mineralen. Wordt vaak gebruikt als vleesvervanger.

FOODIES | WIJNGEBIEDEN | OVERNACHTEN

1 CASA REAL

Buiten Santiago, in de Maipo-vallei, ligt hotel Casa Real. Het hoort bij het landgoed van de Santa Rita wijnbodega, een van de oudste wijngaarden van Chili. Het begon als landgoedhotel, werd gerenoveerd in 1996 en is tegen woordig het prachtige Casa Real. De ideale plaats om te genieten van het comfort en de rust van de natuur in een schitterende ambiance. Het gebouw in perfect bewaard gebleven Pompeiaanse stijl beschikt over 16 elegante kamers die zijn ingericht in een charmante mix van strak modern design en prachtig antiek. Het hotel en de bijbehorende neogotische kapel liggen midden in een 40 hectare groot park. De keuken van Casa Real past perfect bij de bekroonde wijnen van Santa Rita. Deze combinatie staat garant voor een uitzonderlijke eetervaring. Uiteraard kunt u tijdens uw verblijf een rondleiding over de wijngaard krijgen. Het huis staat bekend om zijn Carménère en Cabernet Sauvignon-wijnen. Een goed glas wijn en een prachtige omgeving: wat kunt u nog meer wensen?

2X SLAPEN

Levensgenieters die toch al in Latijns-Amerika zijn, bezoeken ook een wijngebied in Argentinië of Chili. Goede wijn smaakt nog beter in het land van herkomst. De indrukwekkende landschappen en de huiselijke sfeer van casa en finca zijn een mooie bijkomstigheid.

FINCA VALENTINA

Net buiten Salta vindt u de mooie typische Finca, een perfecte uitvalsbasis om de meest noordelijke wijnstreek van het land te bezoeken. Het gebied rondom Finca Valentina is omgeven door hooggelegen wijngaarden. Een paar van de hoogstgelegen wijnen ter wereld komen hier vandaan. Vooral de aromatische witte Torrontés-druiven en de elegante rode Malbec-wijnen doen het hier goed. Eigenaren Valentina en Fabrizio kwamen in 2006 uit Italië om hun Argentijnse droom te verwezenlijken. Niet voor niets kozen ze deze prachtige locatie in het noordwesten van Argentinië. U kunt hier wandelen, voortreffelijk paardrijden en in alle rust in de prachtige tuin genieten van een traditionele parilla (geroosterd vlees) met een goed glas wijn, terwijl u wordt getrakteerd op een majestueus uitzicht op de bergen. FINCA VALENTINA SALTA, ARGENTINIË WWW.FINCA-VALENTINA.COM.AR 24°51’20.0”S 65°32’26.0”W

FOTOGRAFIE _ VIÑA SANTA RITA (ACHTERGRONDFOTO)

CASA REAL MAIPO VALLEI, CHILI WWW.SANTARITA.COM/EN/CASA-REAL-HOTEL 33°43’42.4”S, 70°40’19.7”W

2 X OVERNACHTEN IN WIJNSTREKEN

66 | 67

FOODIES | COLOMBIA | ONDERWEG

COLOMBIA HOORN DES OVERVLOEDS

Dankzij zijn unieke geografie en mix van volken kent Colombia een enorme diversiteit aan ingrediënten en eetculturen. Die rijkdom maakt van elke reis door het land ook een culinair avontuur. TEKST EN FOTOGRAFIE _ JURRIAAN TEULINGS

EEN SALADE VAN RESTAURANT CELELE

SAPA PANA TRAVEL MAGAZINE

FRUITVERKOOPSTER IN CARTAGENA

68 | 69

FOODIES | COLOMBIA | ONDERWEG

STRAAT IN HET HISTORISCHE CENTRUM VAN CARTAGENA

SAPA PANA TRAVEL MAGAZINE

CHEF-KOK JAIME RODRIGUEZ VAN RESTAURANT CELELE IN CARTAGENA

ij Leo, volgens velen het beste restaurant van Colombia, tref ik een grootkopmier in mijn amuse bouche. Dat is geen foutje. De mier smaakt naar de boom waarop ze leeft; de macambo. Die wordt ook wel de ‘witte cacao’ genoemd en groeit ergens in het regenwoud op de grens met Peru. Het bordje ziet er prachtig uit; de mier niet per se. Maar smakelijk is het wel. We zijn in Zona G, de gastronomische buurt van de Colombiaanse hoofdstad Bogotá. De chef-kok, Leonor Espinosa, werd vorig jaar uitgeroepen tot de beste vrouwelijke chef-kok ter wereld. Haar menu belooft een ‘gastronomische reis door de etnobotanie van de culturen in de verschillende Colombiaanse biomen.’ Simpel gezegd: het hele Colombia op je bordje. De smaak van woestijnen, hoogebergtes, jungles, savannes en kusten. De smaak van de culturen die hun dagelijkse kost hebben afgestemd op alles wat hier groeit en bloeit. Om al die hoeken van het land te bereizen zou je maanden, zo niet jaren, bezig zijn. Maar hier in hartje Bogotá is de klus in ‘slechts’ 13 prachtig opgemaakte gangen geklaard. Mieren zijn nog maar het begin. Op het menu is met gekleurde stippen aangegeven waar alle ingrediënten vandaan komen. Groene pepers uit de jungle provincie Putumayo. Kaaiman uit het zuidoostelijke hoekje van het land dat aan de Amazone grenst. Witte tonijn van de Pacifische westkust, rog van de Caribische noordkust. De smaken zijn vaak nergens mee te vergelijken; exotisch, obscuur, maar zonder uitzondering verrassend en, ook niet onbelangrijk, tongstrelend. Leonor Espinosa’s achtergrond als kunstenaar komt naar voren in de presentatie; het is alsof je in een galerie aanschuift waar alle werken kunnen worden opgegeten.

GERECHTJE VAN CELELE

EEN AMUSE BOUCHE MET GROOTKOPMIEREN BIJ RESTAURANT LEO IN BOGOTA

Dankzij charismatische chef-koks als Espinosa begint de wereld zich langzaamaan te realiseren dat Bogota zich met andere culinaire hoofdsteden van Zuid-Amerika zoals Lima, São Paulo en Buenos Aires kan meten. Dat de hoofdstad lang onder de radar is gebleven, ligt misschien aan het feit dat wie elf uur in het vliegtuig richting tropen zit, doorgaans iets anders dan een bergvlakte op 2.600 meter zoekt. Bovendien bevindt Zona G, met een concentratie van ’s lands beste restaurants, zich niet in de buurt van het historische centrum van de stad, waar de meeste toeristen in het goudmuseum blijven hangen. Het is zestig stratenblokken verderop.

EEN OPENBARING AAN DE KUST

Mijn eigen liefdesaffaire met de Colombiaanse keuken begon dan ook niet in Bogota, maar in Cartagena. De oude havenstad aan de Caribische Zee, 600 kilometer verderop, is niet voor niets een van ’s lands grote trekpleisters. Oude stadsmuren omhelzen er een sprookjesachtig doolhof van koloniale architectuur en knusse keistraatjes, waarover paard-en-wagens onder met bougainville overwoekerde balkons van de 17e en 18e -eeuwse villa’s heen rijden. Die villa’s zijn in het afgelopen decennium een voor een opgekocht en omgetoverd tot prachtige boetiekhotels, met stijlvolle restaurants en verkoelende zwembaden op knusse, met tropische 70 | 71

FOODIES | COLOMBIA | ONDERWEG

RESTAURANT HELENA ADENTRO

vegetatie overwoekerde binnenplaatsen. Die luxe hotels trokken ook topchefs aan.

HERONTDEKT CULINAIR ERFGOED

Op een avond in 2017 trof ik hier twee jonge chefs in hun pop-uprestaurant, Proyecto Caribe Lab. De Colombianen maakten carrière in Europese sterrenkeukens, maar waren huiswaarts gekeerd om zich op de herontdekking van hun eigen culinaire erfgoed te richten. Doordeweeks maakte het duo roadtrips langs de kust, om ideeën en ingrediënten te verzamelen in lokale dorpen en markten. Elke donderdag openden ze hun pop-up in een luxe appartement in het centrum van de stad. Aan een lange tafel met lokale fijnproevers maakte ik er kennis met wild zwijn van de Bazurtomarkt aan Cartagena’s Baai der Zielen en de gedroogde garnalen van het Wayuu-volk dat in de woestijn van het schiereiland Guajira leeft. De gestoomde broodjes van bakbanaan in heliconia-bladeren uit Mompox, een stoffig dorp langs de Magdalenarivier, wekten niet alleen mijn eetlust, maar ook mijn reislust op. Toen ik Colombia twee jaar later opnieuw bezocht, wijdde ik mijn reis langs de Caribische kust aan de smaken die ik bij het pop-updiner had leren kennen. Die reis eindigde weer in Cartagena, waar het chef-duo inmiddels furore maakte met een perma-

Kolibries fladderen tussen de bloemen, met vulkanen op de achtergrond nent restaurant, Celele, waarmee ze in korte tijd een plekje op de prestigieuze lijst van ‘Latin America’s 50 Best Restaurants’ hadden verworven. Dat is een flinke opsteker in een land waar geen Michelin sterren worden uitgedeeld. De chefs, die warme contacten onderhouden met hun collega’s elders in het land, drukten me op het hart om bij een volgend bezoek Bogota te bezoeken en het bijzondere menu van Leonor Espinosa uit te proberen. Zo gezegd, zo gedaan, inclusief grootkopmieren. Om de rest van de levendige restaurantscene van Bogota geen tekort te doen, heb ik een week uitgetrokken, maar dat blijkt al snel veel te weinig te zijn. Waar het aanbod in Cartagena nog enigszins overzichtelijk was, blijkt Bogotá het kloppend hart van de Colom biaanse gastronomie. Het aanbod is duizelingwekkend: van simpele marktkraampjes met traditionele highlights tot het culinaire stuntwerk dat wordt verricht door voornoemde superchefs. Zelfs het fastfood heeft een sympathiek gezicht. De keten Crepes &

SAPA PANA TRAVEL MAGAZINE

Waffles, waarvan de naam je al vertelt dat het weinig van doen heeft met traditionele Colombiaanse kost, heeft voornamelijk vrouwelijke slachtoffers van binnenlandse conflicten en alleenstaande moeders op de loonlijst staan. Met een sterke focus op gezonde opties en een prettige inrichting op de koop toe, heeft de wafelketen inmiddels meer Colombiaanse vestigingen dan McDonald’s.

LOGEREN IN EEN KOFFIEPLANTAGE

Na een week in de drukte van Bogotá ben ik toe aan rust. Die vind ik in de zogenoemde Eje Cafetero – de Koffiedriehoek. Ongeveer 150 kilometer ten westen van Bogota maken de koele hoogten van de Andes plaats voor het weelderige groen van koffieplantages. Lange rijen koffiestruiken zijn als groene dekens over het heuvellandschap gedrapeerd, met daartussen kleine dorpjes en boerderijen. Ik verblijf in Hacienda Santa Rosanna, een afgelegen ecolodge en plantage in de buurt van Pereira. Luca en Alejandra, de Italiaans-Colombiaanse eigenaren die me er verwelkomen, ruilden enkele jaren geleden hun drukke levens in voor een kalmer bestaan in de heuvels rond Santa Rosa de Cabal, waar ze een 100 jaar oude hacienda met vier hectares land tot een klein paradijsje transformeerden. Kolibries fladderen tussen de bloemen, en een weids uitzicht over een groene vallei wordt aan de oostelijke horizon begrensd door de vulkanische pieken van het nationale park Los Nevados. Alejandra bereidt een ontbijt van ingrediënten uit eigen tuin – inclusief eieren – en vertelt over haar plannen om mindfulness-ervaringen aan te bieden aan gasten. Ook de speciale koffie die ze schenkt komt van eigen bodem. Luca, die zich met een universitaire cursus tot koffieboer heeft omgeschoold, vertelt hoe hij, als geboren Italiaan, ooit zwoer bij ristretto en espresso. Maar zijn favoriete bereiding is inmiddels de cafetière. Daarmee kun je volgens hem de smaak

KOFFIEBOER LUCA

WASPALMEN IN DE COCORAVALLEI

ONTBIJT BIJ HACIENDA BOUTIQUE SANTA ROSANNA

72 | 73

FOODIES | COLOMBIA | ONDERWEG

RIJPE KOFFIEBESSEN UITZICHT OP DE KOFFIEHOOGLANDEN

van goede koffiebonen beter waarderen. Hij kan het weten: de bonen die hij produceert worden als van de hoogste kwaliteit in de regio gekwalificeerd. Een van de beroemdste bezienswaardigheden van de Koffiedriehoek is de Cocoravallei, een surrealistisch landschap dat rechtstreeks uit een fantasyboek lijkt te komen. De vallei staat vol zeldzame en absurd hoge waspalmbomen, een soort die wel 60 meter de lucht in kan groeien. De vallei herbergt een grote biodiversiteit, waaronder vele vogelsoorten, apen en brilberen. Na een uurtje wandelen rollen dreigende wolken de vallei binnen. De regenbui die volgt, houdt de rest van de middag aan: deze regio is niet voor niets zo groen.

SMAKELIJKE FINALE

Ik lunch in naburig Salento, waar de felgekleurde gebouwen en de met bloemen versierde balkons het grauwe weer compenseren. In een caleidoscopisch ingericht restaurant probeer ik de lokale forel – een knoflookachtige aangelegenheid. Met het komende diner in mijn achterhoofd houd ik me een beetje in. Even verderop in Filandia is restaurant Helena Adentro opnieuw een aanbeveling van de chefs in Cartagena. Alejandro Fajardo Mendoza, keerde net als de eigenaren van de Hacienda Santa Rosanna terug naar zijn geboortegrond om specialty koffie te produceren. In plaats van een eco-lodge opende hij met zijn Nieuw-Zeelandse zakenpartner Jade Gosling een restaurant. Het menu van Helena Adentro geeft de klassiekers uit de lokale keuken een moderne update. Morrelen aan tradities is altijd een riskante zaak, maar het resultaat is een hit: de veganistische nacho’s, patacones met garnalen en sandwiches met konijn op het menu vinden zowel bij de lokale bevolking als toeristen gretig aftrek. Die mix levert een prettige sfeer op. Ook hier, ver buiten de hippe Zona G, is de moderne Colombiaanse keuken in opmars.

SAPA PANA TRAVEL MAGAZINE

STRAATMUZIKANTEN IN FILANDIA

FOODIES | CHILI | PROEVEN

Culinaire tradities en moderne technieken ontmoeten elkaar in de keukens van visionaire chefs, die regelmatig ingrediënten uit inheemse culturen uit alle hoeken van het land nieuw leven inblazen. Zo kunt u genieten van de rijkdom van het lokale terroir, van de calafatebessen uit Patagonië tot het ricaricakruid uit de hoogvlaktes van de Atacamawoestijn.

1In deDEMENCIA chique wijk Vitacura zit de verrukkelijk bizarre

gastrobar Demencia, de circusachtige vibe ten spijt wordt de keuken hier uiterst serieus genomen. Benjamín Nas, een ervaren chef-kok, creëert een menu vol lokale ingrediënten en internationale smaken, zoals oesters uit Chiloé met een vleug je curry. AV VITACURA 3520, +56 9 3861 1684, INSTAGRAM.COM/DEMENCIASTGO

2 BORAGÓ Door velen beschouwd als het beste restaurant van

Chili. Chef-kok Rodolfo Guzmán haalt inspiratie uit de Mapuche-cultuur van Zuid-Chili. De keuken streeft ernaar om inheemse smaken weer in het Chileense bewustzijn te brengen. Gerechten zoals ceviche van zee-egel en Patagonisch lamsvlees aan het spit zijn nog het minst buitenissig – de rest van de kaart laat zoveel aan de verbeelding over: het is proeven om te begrijpen.

1 SANTIAGO

4X VOOR FIJN PROEVERS Van oesters tot zee-egel tot plateada.

AV SAN JOSEMARÍA ESCRIVÁ DE BALAGUER 5970, +56 2 2953 8893, BORAGO.CL

3 EQUILIBRIO Restaurant Equilibrio ligt niet in Santiago zelf, maar

op slechts anderhalf uur rijden daarvandaan. In een land als Chili is dat vrijwel om de hoek. Het hoort bij het prachtige wijngoed Matetic dat bekendstaat om zijn biologische en biodynamische wijnen. Hier worden Chileense klassiekers geperfectioneerd, zoals plateada (rund) met een rustieke aardappelpuree. Bij boetiek-wijnhotel La Casona, op struikelafstand van het restaurant, kunt u terecht voor een proeverij, een fiets- of wandeltocht en ook een overnachting.

FUNDO ROSARIO S/N, LAGUNILLAS +56 9 8920 2066, MATETIC.COM

4 AMBROSIA BISTRO Toegankelijker dan Boragó, is Ambrosia Bistro

van chef-kok Carolina Bazán en haar partner en sommelier Rosario Onetto. Bazán, in 2019 uitgeroepen tot beste vrouwelijke chef-kok van Latijns Amerika, verrast met originele gerechten zoals tartaar van gepekelde vis met een granita van tijgermelk. Dat klinkt wilder dan het is, leche de tigre is een marinade van limoensap.

NUEVA DE LYON 99, +56 9 4517 8195. LINKTR.EE/AMBROSIABISTRO.CL

4 74 | 75

CHEF-KOK CAROLINA BAZÁN

EXPLORA | LATIJNS-AMERIKA | OVERNACHTEN

Ontdek Explora E

xplora Hotels bevinden zich op de meest afgelegen locaties. Dankzij de inzet van de wereld beroemde Peruaanse chef-kok Virgilio Martinez dineert u er op topniveau. Deze eigenaar van het beste restaurant ter wereld, Central in Lima, tekende voor de menu’s van Explora Sacred Valley en Explora Atacama. De Andes is al zo prachtig, maar de culinaire creaties van Martinez, die zich liet inspireren door de regio, maken uw verblijf tot een gastronomisch hoogtepunt.

RESTAURANT EXPLORA SACRED VALLEY, PERU

SAPA PANA TRAVEL MAGAZINE

Topkok Virgilio Martinez is het brein achter de menukaart van de Explora Hotels. Zijn unieke menu is geïnspireerd op de rijke biodiversiteit van de Heilige Vallei.

FOTOGRAFIE _ EXPLORA

EXPLORA HOTELS LATIJNS-AMERIKA WWW.EXPLORA.COM

76 | 77

FOODIES | PATA FARM | INTERVIEW

5 vragen aan Marcelo Schaffer

Positief pionieren in Patagonië Marcelo Schaffer, geboren in Brazilië, werd geïnspireerd door het natuurbeschermings- en regeneratieproject van Douglas Tompkins en besloot te verhuizen naar Patagonië. Hier begon hij een project om een duurzame gemeenschap te creëren met landherstel als uitgangspunt: Pata Farm.

SAPA PANA TRAVEL MAGAZINE

KAS VOOR VOEDSELPRODUCTIE PATA FARM PRODUCEERT ZOVEEL MOGELIJK VOEDING ZELF GASTENKAMER IN PATA FARM

Kun je ons vertellen waar Pata Farm voor staat?

Marcelo: “Pata is een afkorting van Patagonië. Met Pata Farm willen we een positieve invloed hebben op landherstel en gemeenschapsopbouw. Onze vier pijlers zijn: gastvrijheid, onroerend goed, voedselproductie en onderwijs. Het is hoog tijd dat we anders met moeder natuur omgaan. Veel van wat we hier doen heeft te maken met mensen weer in contact brengen met de natuur en met onszelf. Het behoud van ecosystemen alleen is niet meer genoeg. De milieu- en klimaatcrises waar we mee te maken hebben, en waarvoor wij verantwoordelijk zijn, vragen om het herstel van honderden miljoenen hectares landbouwgrond en de daaruit voortvloeiende vastlegging van koolstof uit de atmosfeer. Ik wil graag een positieve voetafdruk achterlaten, zowel sociaal als ecologisch gezien.”

Wat maakt dit gebied zo speciaal? “Chileens

Patagonië is van een eindeloze natuurlijke schoonheid. Pata Farm wil één zijn met het Patagonische landschap. Het is één van de laatste ongerepte natuurgebieden ter wereld, met kristalheldere rivieren, waarvan je het water zo kunt drinken. Het is ook een gebied met een heel klein dorpje met ongeveer 3.000 inwoners. Hier zou ons project veel positieve invloed kunnen hebben. Je kunt er de erfenis van Tompkins overal voelen.”

Waarom vinden jullie voedselproductie zo belangrijk? “Helaas is het meeste voedsel dat je kunt

kopen vergiftigd door insecticiden en fungiciden en is het genetisch gemodificeerd, dat draagt niet bij aan het evenwicht van de aarde als organisme. Het systeem is kapot. Wij hebben daarom besloten om het meeste voedsel dat hier wordt geserveerd, zelf te produceren. Wat we niet zelf produceren, komt van lokale producenten.”

SERENE SCHOONHEID

Jullie zijn dus zelfvoorzienend, hoe ziet dit eruit?

“We hebben een biologische moestuin waarmee we het hele jaar door voedsel produceren. Voedsel dat niet wordt geconsumeerd, wordt gecomposteerd en dient als voedingsstof voor de aarde. Onze bijenstal levert de beste honing en de bijen helpen ons ook bij de bestuiving van planten. Verder wekken we onze eigen elektriciteit op, behandelen het water en doen we aan recycling. We willen zo circulair mogelijk zijn.”

Kun je een ideaal verblijf bij jullie omschrijven?

“Bij Pata kunnen mensen opnieuw contact maken met de natuur. We proberen een synergie te creëren tussen de gasten door middel van verschillende activiteiten. Het hoogtepunt is raften op de Futaleufú, mooier kan bijna niet. Ook kun je hier prachtig wandelen en vliegvissen. Futaleufú is een van de laatste ongerepte plaatsen in Patagonië. Meestal blijven de mensen hier minimaal vier nachten. Dan doen ze wat activiteiten op de rivier en leren ze het natuurbeschermingsproject van Pata Farm beter kennen. We beheren drie verschillende boerderijen in Futaleufú, gezamenlijk beschermen we daarmee 900 hectare natuur. Ook belangrijk: het eten dat de gasten krijgen, komt waar mogelijk van eigen land.”

PATA FARM FUTALEUFÚ, CHILI WWW.PATA.CL 43°13’28.0”S, 71°53’19.4”W

MARCELO SCHAFFER

78 | 79

CHAPTER 5

INTO THE WILD SAPA PANA TRAVEL MAGAZINE

CERRO TORRE TE MIDDEN VAN GLETSJERS, RIVIEREN EN LAGUNES STAAT DE CERRO TORRE, MET EEN HOOGTE VAN 3.128 M ÉÉN VAN DE HOOGSTE PIEKEN IN DE REGIO 49°17'34.4"S, 73°5'50.5"W

80 | 81

DELFIN AMAZON CRUISES | PERU | CABIN WITH A VIEW

In het hart van de Amazone

elfin Amazon Cruises is de pionier op het gebied van luxe riviercruises in het Boven-Peru aanse Amazonegebied. Het bedrijf is in 2006 opgericht door Aldo en Lissy Macchiavello en is als eerste cruisebedrijf ooit met een vloot van drie kleinschalige schepen aangesloten bij Relais & Chateaux. U kunt de Amazone verkennen met de luxe en het comfort van een kleinschalige cruise. Delfin Amazon Cruises vaart door het Pacaya Samiria National Reserve, een paradijs voor natuurliefhebbers. De ongerepte schoonheid, de bio diversiteit en het unieke ecosysteem, maken het tot een bestemming die elke reiziger zou moeten overwegen. Zoals gebruikelijk bij Relais & Chateaux zijn de persoonlijke service en de keuken subliem. U wordt bijgestaan door deskundige gidsen en aan boord geniet u van een gepersonaliseerd menu dat getalenteerde chefs met gebruikmaking van lokale ingrediënten voor u bereiden: van jungle tot tafel. Door de grote raampartijen heeft

SAPA PANA TRAVEL MAGAZINE

u vanuit uw cabine een fascinerend uitzicht over de rivier en voelt u zich dieper verbonden met de prachtige natuur die u omgeeft. Laat u meevoeren over de Marañon en Ucayali rivier en ontdek de geheimen van het Peruaanse Amazonegebied. Landexcursies voeren u dieper de jungle in, waar u kunt wandelen, vissen en kennismaken met inheemse gemeenschappen om meer te leren over de lokale cultuur en tradities. Delfin Amazon Cruises combineert luxe met respect voor het milieu en draagt bij aan het behoud van de Amazone, terwijl het u de kans biedt om deze opmerkelijke en kwetsbare ecosystemen te ervaren. Het is de perfecte keuze als u wilt genieten van de ongerepte schoonheid van de Amazone zonder in te boeten aan comfort of ecologische verantwoordelijkheid. Een onvergetelijke ontdekkingsreis door de betoverende wildernis van de Amazone. DELFIN AMAZON CRUISES PACAYA SAMIRIA RESERVE, AMAZONE, PERU WWW.DELFINAMAZONCRUISES.COM 3°46’19.8”S, 73°17’44.0”W

INTO THE WILD | LATIJNS-AMERIKA | JUNGLE

PLAYA CATIVO/ OSA PENINSULA, COSTA RICA De verborgen schat van Costa

Rica heet Playa Cativo op de Osa Peninsula. Dompel uzelf onder in de magie van paradijselijke afzondering en ongerepte natuur. Het regenwoud en de oceaan komen in perfecte harmonie samen op een plaats waar de tijd stil lijkt te staan en de natuurlijke pracht van het schiereiland Osa ongerept is.

VOORBIJ DE WILDERNIS

INTO THE JUNGLE EL MIRADOR, GUATEMALA De meeste Mayasteden liggen diep in de dichte jungle en sommige zijn lastig te bereiken. Een daarvan is El Mirador in Guatemala. Natuur, geschiedenis en avontuur komen er samen. Om er te komen is een meerdaagse reis door de jungle nodig. Na een inspannende tocht ontvouwt zich, te midden van de natuur, een eeuwenoude stad. Perfect verborgen voor de rest van de wereld. Deze wandeltocht is een unieke kans om een van de meest afgelegen en spectaculaire archeologische vindplaatsen ter wereld te ontdekken.

UAKARI LODGE, BRAZILIË

In het hart van de Amazone ligt de Uakari Floating Lodge. Een afgelegen, duurzaam en ongerept toevluchtsoord waar wildernis, wildlife en comfort samenkomen. Hier ervaart u de jungle in zijn puurste vorm. Eerst reist u naar Tefé, anderhalf uur vliegen vanaf Manaus. Daar begint de avontuurlijke boottocht over de adembenemende waterwegen van de Amazone die u bij de lodge brengt. 82 | 83

INTO THE WILD | BRAZILIË | CAIMAN LODGE

WILDLIFE SPOTTEN IN DE PANTANAL Door de ondergaande zon lijkt het moerasland wel van goud als we met onze terreinwagens via onverharde weggetjes de uitbundige flora en fauna van de Pantanal ontdekken. Ik verblijf in de Caiman Lodge, één van de beste plekken om wildlife te spotten in de Mato Grosso do Sul, de zuidelijke Pantanal. De lodge hoort bij een voor Nederlandse begrippen gigantisch boerenbedrijf met 53.000 hectare grond. TEKST _ JOHAN VAN RIJSWIJCK | FOTOGRAFIE _ FELIPE CASTELLARI & JOHAN VAN RIJSWIJCK

SAPA PANA TRAVEL MAGAZINE

CAIMAN LODGE PANTANAL, BRAZILIË WWW.CAIMAN.COM.BR 19°57'10.5"S, 56°18'17.9"W

et bedrijf zit er al sinds 1912, de lodge is van recenter datum. In 1985 zijn de eigenaren ermee begonnen. Het concept steunt op drie pijlers: traditionele veehouderij, ecotoerisme en onderzoek. Als de pijlers met elkaar in balans zijn, kan het bedrijf op een duurzame manier bijdragen aan het behoud en de bescherming van de lokale natuur en cultuur. Voorthobbelend over een zandpad merken we dat de dieren actiever worden naarmate de zon lager hangt. Mauricio, onze gids, spot het planten- en dierenleven met een aanstekelijk enthousiasme. Hyacintara’s kijken als verliefde paartjes vanuit de boomtoppen uit over het schouwspel dat zich voor onze ogen afspeelt. Gadegeslagen door tientallen kaaiman oogjes zoeken watervogels als de zilvertangara en Amerikaanse zilverreigers naar voedsel. In het hoge riet lopen inheemse herten. Als het helemaal donker is, komen de vogelspinnen tevoorschijn. De gids hoeft maar met zijn zaklamp op een boom te schijnen en we zien ze op de stam zitten.

ONÇAFARI

Voordat we die avond terugkeren bij onze accommodatie kruist een kudde stekelvarkens ons pad en zien we zowel een reuzenmiereneter als een familie capibara’s in een open veld. We zijn onder de indruk,

maar de meest tot de verbeelding sprekende bewoner hebben we nog niet gezien: de jaguar. De kans dat we die hier in zijn natuurlijke habitat gaan zien is vrij groot. Mauricio weet dat ongeveer 95 procent van de gasten één of meer jaguars tegen het lijf loopt. Twintig jaar geleden zou dat ondenkbaar zijn geweest. Veeboeren zagen ze als bedreiging voor hun veestapel en maakten massaal jacht op het dier. De majestueuze katachtige was vrijwel uitgestorven. De Caiman Lodge wilde deze diersoort en zijn leefomgeving bestuderen en beschermen en begon het Onçafari Project. (Onça is Portugees voor jaguar.) De onderzoekers ontdekten dat het verlies van vee aan roofdieren als jaguars minder dan vier procent 84 | 85

INTO THE WILD | BRAZILIË | CAIMAN LODGE

DE REUZENMIERENETER

bedroeg in een gezond ecosysteem waarin de inheemse flora en fauna zich op natuurlijke wijze konden manifesteren. Was dat niet het geval, en werd een veestapel gehouden op kale weilanden zonder inheems planten- en dierenrijk, dan viel twintig procent van het vee ten prooi aan roofdieren. Het gezonde ecosysteem heeft als bijkomend voordeel dat vee niet bijgevoerd hoeft te worden, omdat het zijn voedsel uit de leefomgeving kan halen. Steeds meer veeteeltbedrijven stapten over op de natuurlijke manier van landbouw en de jaguar hoefde niet meer bang te zijn voor jagers. Mocht een veehouder op jaarbasis onverhoopt méér dan vier procent van zijn veestapel aan roofdieren verliezen,

SAPA PANA TRAVEL MAGAZINE

dan vergoedt Onçafari alles boven de vier procent. Inmiddels geldt de Pantanal als één van de gezondste ecosystemen van Latijns-Amerika. Het Braziliaanse Onçafari werkt over de grenzen samen met Rewilding Argentina om de jaguar te herintroduceren in het Argentijnse moerasland Esteros de Iberá. Na onze eerste avondsafari schuiven we aan voor een diner van heerlijke lokale gerechten. Begeleid door de geluiden van de nachtelijke Pantanal drinken we een slaapmutsje bij het kampvuur.

Ons vroege opstaan wordt beloond. Nog voor het ontbijt zien we maar liefst vier jaguars

JAGUARS

Stipt om half zes de volgende morgen staan we klaar voor een nieuwe safari door de ongerepte natuur. Terwijl de zon langzaam opkomt en de zonnestralen aan kracht toenemen, rijden we over uitgestrekt grasland. Kleine groepjes bomen met struikgewas zijn eilandjes in deze zee van groen. Een onderzoeker van Onçafari heeft Mauricio verteld dat er gisteren jaguars zijn gespot bij een van de bosjes. De spanning neemt toe. Onze gids lijkt iets gezien te hebben en vol adrenaline gaan we verder. Ons vroege opstaan wordt beloond. Nog voor het ontbijt zien we maar liefst vier jaguars. Bij het bosje hebben ze een half aangevreten prooi verstopt en nu hebben ze zich verschanst in de relatieve koelte van enkele struiken en bomen. Tijdens de safari’s die we later ondernemen zullen we nog heel veel meer wilde dieren zien, maar deze erva-

ring, nog geen 24 uur nadat we op de Caiman Lodge zijn aangekomen, pakt niemand ons meer af. Hij zal ons de rest van ons leven bijblijven. We kajakken nog door de lagune en zoeken tussen de safari’s door verkoeling bij het zwembad van de lodge.

ONDERZOEKSPROJECTEN

Onçafari is niet meer het enige onderzoeksproject op de lodge. Ook de hyacintara, tapirs en de blauwvoorhoofdamazone, een papegaaiensoort, worden bestudeerd en beschermd. Gasten die dat willen kunnen tegen betaling een dag meelopen met een van de projecten. De inkomsten van Caiman Lodge komen ten goede aan deze projecten en het behoud van de natuur in de Pantanal. De meeste mede werkers komen uit de regio. Op die manier blijven de pijlers in balans.

De Caiman Lodge beschikt over 18 twee persoonssuites die van alle gemakken zijn voorzien. Voor groepen en families is er een privé-villa met eigen zwembad, geschikt voor maximaal 12 personen. Plan ruim vooruit want de lodge is vaak een half jaar van tevoren al volgeboekt. In het hoogseizoen (juni september, kerstperiode) gelden vaste aankomsten vertrekdata.

86 | 87

INTO THE WILD | AQUA EXPEDITIONS | INTERVIEW OUTDOOR LOUNGE & BAR - AQUA NERA

5 vragen aan Francesco Galli Zugaro Aqua Expeditions

Perfecte Peruaanse pracht op vijfsterrenniveau Francesco Galli Zugaro, eigenaar van Aqua Expeditions dat luxe riviercruises aanbiedt, begon zijn carrière op de Galapagos Eilanden. Hij bevaart met vijf schepen zeven bestemmingen. Met het in de vaart nemen van superjacht Aqua Mare is hij terug waar hij begon: op de Galapagos.

SAPA PANA TRAVEL MAGAZINE

AQUA NERA SUITE

Wat maakt Aqua Expeditions bijzonder? “We hebben mooie bestemmingen, prachtige schepen en excursies en besteden aan elk detail aandacht, ook de luxe en het comfort van onze schepen zijn verre van alledaags. Maar de echt onderscheidende factor zijn de mensen die voor ons werken. Zij doen er alles aan om de verwachtingen van onze gasten te overtreffen en leveren service van wereldklasse. Elk van onze gidsen heeft maximaal acht gasten onder zijn hoede.”

Waarom heb je gekozen voor de Peruviaanse Amazone? “Ik wilde een stukje Amazone

aanbieden dat niet met grote schepen bevaren kan worden. Onze schepen zijn klein genoeg om door dit specifieke stukje rivier te varen. Toen ik het bedrijf begon was Peru booming en dankzij vliegvelden in Iquitos en Lima is deze cruise perfect te combineren met andere Peruviaanse highlights als de Machu Picchu, Cuzco en de Heilige Vallei.”

Hoe verloopt een dag aan boord van een van jullie riviercruises in het Amazonegebied? “De

hele reis ben je omgeven door ongerept oerwoud en uitbundig dierenleven. Twee keer per dag kun je een activiteit ondernemen. Je kunt kajakken, wandelen, vissen op piranha’s of dieren spotten: speur naar de legendarische roze dolfijn, kaaimannen of ara’s. De gidsen kennen het gebied als hun broekzak en onthullen de geheimen van de jungle. Terug aan boord serveert de chef een heerlijk diner met producten en ingrediënten uit het Amazonegebied.”

Jullie varen door kwetsbare ecosystemen. Hoe houden jullie de milieu-impact laag? “We streven

ernaar het aquatische milieu en de lokale gemeenschappen te ondersteunen. Daar hoort alles bij wat te maken heeft met flora en fauna boven en onder de wateren waarin we actief zijn. We steunen veel projecten, zowel sociale als doelen die gericht zijn op flora en fauna. In de Amazone hebben we bijvoorbeeld vissers die eerst illegaal te werk gingen, omgeturnd naar duurzame vissers. Daardoor is de populatie arapaima (een grote zoetwatervis) gegroeid van 489 in 2010 naar meer dan 8.500 in 2022.”

AQUA EXPEDITIONS PERU WWW.AQUAEXPEDITIONS.COM 5°11'29.5"S, 74°35'58.8"W

Heb je nog toekomstplannen in Latijns-Amerika?

“Er zijn daar zoveel plaatsen die ik graag zou willen toevoegen aan ons aanbod. Een paar jaar geleden ben ik in Chili geweest en heb ik Patagonië verkend. Dan heb je nog de Magdalena rivier in Colombia, ook prachtig. Maar wat voor nieuws ik ook wil doen; ik kan mijn huidige bestemmingen niet in gevaar brengen. Dus ik zou niet beginnen in de Amazone in een ander land. We brengen ongeveer elke drie jaar een nieuw schip in de vaart, de aankondiging van de Aqua Mare dateert alweer van 2021. Wat de nabije toekomst brengt laat zich dus wel een beetje voorspellen…”

FRANCESCO GALLI ZUGARO

88 | 89

INTO THE WILD | LATIJNS-AMERIKA | AMAZONE

IN HET REGENWOUD

4X DOEN

De Amazone in Zuid-Amerika is het grootste regenwoud ter wereld en staat vooral bekend om de overweldigende natuur en grote diversiteit aan flora en fauna. Voor natuurliefhebbers is er genoeg te beleven. PERU

NACHTSAFARI: OP ZOEK NAAR TAPIRS IN DE PERUAANSE AMAZONE Loop tijdens een nachtsafari in de Pe-

ruaanse Amazone over het ‘Collpa’-pad (vertaald: klei-likpad). Het voert u naar de beroemde Tapir Clay Lick. Hier vindt u de meest actieve tapirs van de Amazone. Ze snoepen hier van de klei en van de wortels van de bomen rond de rand. Op een verhoogd observatieplatform kunt u op uw gemak plaatsnemen om de tapir te spotten. Soms duurt het even voor ze tevoorschijn komen. Maar als ze er dan zijn, lijken ze met hun grote, ronde lichamen en beweeglijke slurf uit een ander tijdperk te komen. SAPA PANA TRAVEL MAGAZINE

COLOMBIA

KAJAKKEN IN DE COLOMBIAANSE AMAZONE In Colombia vaart u over de Amazone

met een kajak. Een van de bijzondere dieren die in de rivieren van de Amazone voorkomt, is de rivierdolfijn, in Nederland ook wel roze rivierdolfijn genoemd vanwege, inderdaad, zijn kleur. Tijdens een kajaktocht over de rivier kunt u in alle rust genieten van de junglegeluiden en deze dolfijn en vele andere dieren spotten.

ECUADOR

CANOPY WALK IN DE ECUADORAANSE AMAZONE BIJ SACHA LODGE De Amazone laat zich ook prima bewonderen van bovenaf. Loop op 36 meter hoogte over een brug tussen de boomtoppen of hoger nog: hangend in een mand aan een kraan ‘vliegt’ u op 45 meter hoogte over

BRAZILIË

VOGELS SPOTTEN IN DE BRAZILIAANSE AMAZONE De Braziliaanse Amazone is niet alleen

de boomtoppen heen. Op deze hoogte geeft het bladerdak zijn geheimen prijs. U maakt van nabij kennis met ara’s, toekans, vliegenvangers en zelfs brulapen. Uw uitvalsbasis is de diep in het weelderige hart van het Ecuadoraanse Amazoneregenwoud gelegen Sacha Lodge aan de Napo rivier. In de Sacha Lodge, dat het omliggende regenwoud al meer dan 25 jaar beschermt, bent u niet alleen, het gebied is ook thuisbasis van meer dan 600 soorten vogels, acht soorten apen, 50 soorten vleermuizen, miereneters, ocelots en meer; een waar paradijs voor natuurliefhebbers! SACHA LODGE AMAZONE, ECUADOR WWW.SACHALODGE.COM 0 º 28’19.0”S, 76 º 27’31.0”W

voor u, maar ook voor vogels een paradijs. In het zuidelijke Amazonegebied vindt u de Cristalino Jungle Lodge. Bijzonder aan dit gebied is dat u hier een derde van de vogelsoorten (ongeveer 600!) in Brazilië kunt vinden. De wandelpaden verbinden de verschillende soorten vegetatie met elkaar. Vanwege de aanwezigheid van zeer specifieke soorten is vogelspotten hier een onvergetelijke ervaring.

90 | 91

INTO THE WILD | PERU | MOUNTAIN LODGES OF PERU

DE RUSTIGE ROUTE NAAR MACHU PICCHU De Salkantay Trek door het Andesgebergte is een spectaculair alternatief voor de klassieke Inca Trail, over ijle bergpassen en door weelderige nevelwouden, met overnachtingen in luxe lodges. Met elke stap komt het rijke verleden van de Incabeschaving dichterbij. TEKST EN FOTOGRAFIE _ JURRIAAN TEULINGS

SAPA PANA TRAVEL MAGAZINE

92 | 93

INTO THE WILD | PERU | MOUNTAIN LODGES OF PERU

DE SALKANTAY LODGE IN SORAYPAMPA

DE COLPA LODGE LIGT HOOG OP EEN KLIF BOVEN TWEE RIVIEREN

ucio blaast op de cocablaadjes die ik net met mijn wens heb ingestraald. Hij wil mijn naam weten, en waar ik ben geboren. We zitten op zacht mos achter een grote rots in een weids, groen dal onder een deken van hoog opgetrokken mist. Achter ons verdwijnen de flanken van de berg Humantay in de wolken. Mijn wens huist nu in de cocablaadjes. Ik opteerde voor een spoedig einde aan alle moderne conflicten. Iets persoonlijkers of wellicht haalbaarders kon ik zo snel niet bedenken, want het ontbreekt mij momenteel aan niets. Ik ben in het prachtige Andesgebergte en heb een vierdaagse wandeling tussen afgelegen lodges in het vooruitzicht. Het eindpunt: Machu Picchu.

LAMAVET

Even eerder is Lucio aan ons voorgesteld door Daniel en Lixayda, de twee Peruaanse berggidsen die ons hebben begeleid naar een hemels blauwgroen meer, iets hogerop aan de flanken van de Humantay, op 4200 meter. We zijn een klein maar divers gezelschap van negen personen uit de VS, Dubai, Engeland en Nederland; van dertigers tot zestigers. Behalve een paar woordjes Spaans spreekt de sjamaan vooral Quechua, de inheemse taal die hier al sinds mensenheugenis wordt gesproken. Zijn dorp is aan de koloniale overheersing van de Spanjaarden ontkomen. Pas in 1950 werd het door de buitenwereld ontdekt, met alle oude gebruiken nog intact. Zoals deze ceremonie. Mijn cocabladeren, en die met de wensen van anderen, gaan samen met lamavet, schelpen,

SAPA PANA TRAVEL MAGAZINE

LUCIO'S OFFER AAN PACHAMAMA

allerhande kruiden, maïs en stukjes fruit in een offer dat wordt aangeboden aan Pachamama, de Moeder Aarde van het centrale Andesgebergte. Die willigt in al haar wijsheid geen wensen in zonder daar eerst wat voor te ontvangen. Lucio prevelt met gesloten ogen en vouwt het geheel op in een pakketje van cadeaupapier met bloemetjes erop. En nu? ‘Vroeger begroeven we het offer,’ legt Lixayda uit. ‘Nu verbranden we het.’ Dat gebeurt later pas, na zonsondergang, rond een vuur in een stenen kring net buiten ons onderkomen voor de nacht, een lodge in Soraypampa, een klein dorpje aan het eind van het dal. Het is nog anderhalf uur wandelen, of twee, als je het vergapen aan de bergpanorama’s meerekent. We lopen op verschillende snelheden die eerder aan de hoeveelheid foto’s en selfies die we nemen, dan aan de leeftijd zijn gerelateerd.

DE SALKANTAY TREK

Als Lucio het pakketje met wensen die avond in de vlammen werpt, begint het zo fel te roken dat ik onverhoopt een flinke hoeveelheid van het offer inhaleer. Welk restant alsnog door Pachamama wordt ontvangen, zal de komende vier dagen blijken. Vanaf Soraypampa volgen we de Salkantay Trek, via een eeuwenoude handelsroute tussen de hooglanden en de jungle die al door de Incabeschaving werd gebruikt. De route is vernoemd naar de 6271 meter

hoge berg Salkantay die we aan de horizon zien liggen en eindigt in Aguas Calientes, het dorp vanwaar Machu Picchu kan worden bezocht. Onderweg overnachten we in de vier lodges van Mountain Lodges of Peru. Deze organisatie organiseert sinds 2008 trektochten langs de route en is een initiatief van een Peruaanse ondernemer die, in ruil voor landrechten voor zijn lodges, de bevolking van de afgelegen nederzettingen langs de route met werkgelegenheid, onderwijs, zorg, en milieubeheer ondersteunt. Anders dan de klassieke Inca Trail, waar jaarlijks 150 duizend mensen overheen lopen, ziet deze route naar Machu Picchu er slechts een paar duizend per jaar. De knusse lodges met fabelachtige uitzichten en uitgebreide maaltijden, houtkachels, warme douches en jacuzzi’s, maken de tocht een stuk comfortabeler dan zijn beroemdere evenknie. Dat neemt niet weg dat er flink moet worden aangepoot. We zullen Pachamama’s gunsten vooral nodig hebben op de eerste officiële dag op de route, waarbij meteen de 4671 meter hoge Salkantaypas moet worden overgestoken. De meesten van ons slikken diamox, een medicijn tegen hoogteziekte. Ik gok op de lokale remedie: cocabladeren. Ik prop er een paar in mijn wang. De smaak is sterk maar niet onprettig, het effect is milder dan koffie, maar het werkt goed. We worden vergezeld door Thomas, een topfitte ruiter van 75 jaar die nog een extra ‘noodpaard’ op sleeptouw heeft waar eventueel een uitgeputte wandelaar op kan. Het sjokt achter ons aan met extra water en snacks. Het steilste stuk dient zich een uur voordat we het hoogste punt van de pas bereiken aan. We volgen een pad dat langs en soms door het riviertje Rio Blanco zigzagt. Daarna kunnen we even uithijgen op een groen plateau waar enorme keien de stille getuigen zijn van een woestere tijd in de evolutie van de rivier. Bovenaan de pas is het grauw en regenachtig, maar ondanks het weer is het

een feestelijk moment als we na een flinke klim het hoogste punt hebben bereikt. Vanaf nu is de route per saldo bergafwaarts. Op de weg naar de Wayra lodge – wayra betekent wind – trakteert Pachamama ons op vier seizoenen.

NEVELWOUD

De volgende dag dalen we maar liefst 1000 meter naar het nevelwoud; een stuk jungle dat vanuit het Amazonebekken de Andes op kruipt. Aan onze rechterhand ruisen talloze kleine watervallen langs een steile beboste bergwand; ze dragen allemaal bij aan de grootste rivier ter wereld. Rondom het bergpad wordt de begroeiing steeds hoger en wilder. Vlinders verschijnen en her en der wijzen de gidsen op orchideeën. Het is, na de lange klim van de dag ervoor, een verademing, ook in letterlijke zin. Bij het dorpje Colpa wacht een uitgebreide lunch. De lodge waar we overnachten ligt op de rand van een steil dal waar twee rivieren elkaar ontmoeten. Als we er arriveren, treffen we twee mannen die een flinke hoeveelheid keien in een groot vuur hebben verwarmd. Hier bouwen ze een soort oven van; een

Lucio prevelt met gesloten ogen en vouwt het offer op in een pakketje van bloemetjespapier SJAMAAN LUCIO BLAAST OP COCABLAADJES

DE ONCEREMONIËLE POORT NAAR DE SALKANTAY PAS DE EERSTE BLIK OP MACHU PICCHU

94 | 95

INTO THE WILD | PERU | MOUNTAIN LODGES OF PERU baarde. Opnieuw is het een prachtig onderkomen, hoog op een berghelling tussen koffieplantages, waarvan er eentje een project is dat door Mountain Lodges of Peru wordt ondersteund. We krijgen er een rondleiding en zien hoe de bonen er nog met de hand worden gebrand, gewoon in een pannetje op een houtvuur. Ik steek er een pondje van in mijn rugzak en we genieten de volgende ochtend extra van de ‘huiskoffie’.

OP NAAR MACHU PICCHU

ONDERWEG NAAR HET HUMANTAY MEER

We lopen op en neer, hoog langs steile rotswanden boven de ruisende rivier zogenoemde Pachamanca (pacha staat voor aarde en manca voor oven) waarbij ze kip, aardappels, bakbananen en drie soorten aardappelen samen met de loeihete stenen in een gat in de grond plaatsen en het geheel toedekken met aarde. Omdat het eruitziet als een graf plaatsen ze er voor de grap een kruisje op. Een halfuur later verschijnt de maaltijd perfect gestoofd bij het buffet. Ik geloof niet dat ik ooit zulke sappige kip heb geproefd. De route die daarna door de vallei van de Santa Teresa-rivier leidt is een spectaculaire roetsjbaan. We gaan op en neer, lopen langs steile rotswanden hoog boven de ruisende rivier. ‘Niet stoppen voor foto’s,’ roepen de gidsen regelmatig: op sommige plekken zijn de sporen van een aardverschuiving akelig vers. Hier wordt duidelijk waarom de trektocht in januari en februari, de regenachtigste maanden van het jaar, niet wordt aangeboden. De laatste lodge bevindt zich op 2135 meter langs een betrekkelijk recent herontdekt Incapad, dat zich nota bene na een landverschuiving in 1997 open-

SAPA PANA TRAVEL MAGAZINE

We laten de koffieplantages achter ons voor een flinke klim door een fris geurend bos. Eerst drie uur omhoog via het steeds nauwer wordende Llactapata Incapad tot aan de gelijknamige bergpas op 2736 meter hoogte en daarna naar de vallei van de Aobamba rivier. Aanvankelijk zien we steeds meer verschillende orchideeën, maar dan opent het gebladerte zich voor een van de meest indrukwekkende momenten van de reis. Op een plateau naast een klein Incafort met uitzicht over de brede vallei wijst Daniel naar een licht plekje bovenaan een groene bergkam aan de overkant. Een passerende regenbui ontneemt even het zicht, maar als een paar minuten later de zon doorbreekt, is het onmiskenbaar: dit zijn de terrassen en tempels van Machu Picchu. Ze liggen precair over de bergrug gedrapeerd, alsof het geheel elk moment de afgrond in kan vallen. Dit unieke perspectief op de stad, als het laatste spoor van een oude beschaving in een weids panorama, is voor weinigen weggelegd. Nog een paar uur later staan we op de bodem van de vallei. De laatste kilometers naar Aguas Calientes leggen we af per boemeltrein en dan staan we ineens in het epicentrum van de Peruaanse toeristenindustrie. Er resteert nog een korte nacht in een prachtig resort waar het zwembad met geel bronwater is gevuld en de rieten daken met mos zijn bekleed. De volgende ochtend staan we voor zonsopgang op en zigzaggen met de bus omhoog, naar de ingang van Machu Picchu. De Incastad stelt niet teleur; we arriveren juist op het moment als de eerste zonnestralen over de nabije bergrug kruipen en de terrassen een voor een verlichten – het perfecte plaatje van een ontwakend wereldwonder. Naar de precieze functie van de stad wordt nog steeds gegist, maar archeologen zijn het er wel over eens dat deze op zijn minst een ceremoniële functie had. Velen voelen er ook een bepaalde energie. Als de gids in de verte de Incaroutes aanwijst, krijg ik in elk geval kippenvel. Van veraf zijn het slechts subtiele strepen die langs talloze bergflanken hierheen leiden. Van dichtbij stonden ze voor een avontuurlijke pelgrimstocht door een levende geschiedenis. Een beter perspectief op de Incabeschaving had ik niet kunnen wensen.

We arriveren als de eerste zonnestralen de terrassen verlichten – het perfecte plaatje van een ontwakend wereldwonder

96 | 97

SAMENWERKEN | BRAZILIË | BLACK JAGUAR FOUNDATION

De Black Jaguar Foundation Het meest ambitieuze herbebossingsproject in Brazilië.

LOKAAL SAMENWERKEN

e Black Jaguar Foundation (BJF) is een non- profitorganisatie die zich richt op de bescherming en het herstel van ecosystemen in Brazilië. Om de 2600 kilometer lange Araguaia Biodiversity Corridor te realiseren worden de komende twintig jaar maar liefst 1,7 miljard inheemse bomen geplant. Het lokale team werkt samen met de boeren en landeigenaren in de regio, evenals de lokale gemeenschappen, universiteiten en andere organisaties. Als trouwe partner van de Black Jaguar Foundation (BJF) helpt Sapa Pana Travel de BJF om haar missie te verwezenlijken.

ZADEN VERZAMELEN

De BJF werkt onder andere aan het Araguaia Seed Collective Network. Dat begon als een manier om zaden te leveren aan het grootschalige natuur herstelproject, maar maakt nu écht een verschil voor de gemeenschappen die in de prachtige Araguaiaregio wonen. Het afgelopen jaar begon BJF met trainingssessies voor de inwoners van het gebied. Het Araguaia Seed Collective Network is meer dan het verzamelen en verkopen van zaden. Het wil ook de kennis over bomen en planten delen met de gemeenschap. Het verzamelen van zaden is een doorlopende

SAPA PANA TRAVEL MAGAZINE

Mevrouw Eunice en Meneer Pedro horen bij een riviergemeenschap in de Araguaia-regio. Ze verbouwen cassave op hun boerderij om meel te maken. “Het planten van cassave en het bewerken van meer boerenland is niet de toekomst. Voor onze toekomst is het beter om zaden te planten en te verzamelen, zodat we de wereld kunnen herbebossen en beschermen.” Ze legt uit dat het maken van cassavemeel veel werk kost en niet zoveel oplevert als het verzamelen van zaden. Bovendien wil Eunice de ecosystemen om haar heen herstellen: “Ik wilde al lang herbebossen, maar het lukte me niet. Maar nu, met de steun van deze geweldige mensen van de BJF, gaan we het samen bereiken!” activiteit die mensen met elkaar en met de natuur in contact brengt. Elke ontmoeting brengt iets nieuws met zich mee en zo kan de Black Jaguar Foundation een win-win-win creëren voor de natuur en de regio: de natuur is beschermd, de lokale gemeenschap heeft een inkomen en een toekomst en sámen gaan we nog meer natuur herstellen. Samen met partners van over de hele wereld werkt Black Jaguar Foundation aan de realisatie van de eerste miljoen bomen om zo 600 hectare land te herstellen. Als reiziger bij Sapa Pana Travel helpt u hier onbewust aan mee. Sinds 2021 investeert Sapa Pana Travel tenminste 1% van de jaarlijkse omzet in het Black Jaguar Project.

Samen met haar man Erivelto verzamelt Tatiane Lima Oliverk al lange tijd zaden voor de Black Jaguar Foundation. Sinds de oprichting van het Araguaia Seed Network kunnen ze hiermee ook deels in inkomen voorzien. 98 | 99

Help mee

Maak samen met Sapa Pana Travel de Araguaia Biodiversity Corridor mogelijk. 11°05’50.2”S 50°36’15.0”W

www.black-jaguar.org

De Black Jaguar Foundation is een non-profitorganisatie die zich inzet voor herstel van het Amazoneregenwoud en de cerrado savanne in Brazilië. Samen met lokale boeren worden op grote schaal inheemse bomen aangeplant. Daardoor hoopt de Black Jaguar Foundation de Araguaia Biodiversity Corridor te verwezenlijken. Door nu in actie te komen voor het klimaat en de biodiversiteit te herstellen, genieten huidige en komende generaties van een duurzame toekomst.