Het beheer van naburig recht voor de producent: Niveau dummies

HET BEHEER VAN NABURIG RECHT VOOR DE PRODUCENT

NIVEAU DUMMIES

SARAH VANDENHEULEN

Š 2014, Sarah Vandenheulen Uitgegeven in eigen beheer

Alle rechten voorbehouden.

Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand en/of openbaar gemaakt in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopieĂŤn, opnamen of op enige andere manier zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever.

DANKWOORD Ik kan deze handleiding “Het beheer van naburig recht voor de producent: Niveau dummies” niet de wijde wereld insturen zonder enkele personen enorm te bedanken.

Eerst en vooral moet ik mijn docent en begeleider bij dit project Fréderic Busscher bedanken. Op de momenten waar ik de rode draad even kwijt was, wist hij me op de vingers te tikken en me terug aan te moedigen om verder te gaan. Voor raad en advies betreffende het publiceren van deze handleiding kon ik ook steeds bij Fre terecht.

Bij het schrijven van deze handleiding kreeg ik ook hulp van de Belgische beheersvennootschap SIMIM. Hiervoor wil ik graag Hilde De Bruyne en Brecht De Staercke bedanken.

De persoon die ervoor gezorgd heeft dat de handleiding en illustraties eruitzien zoals ze nu zijn.

Mijn zus Joline, die enerzijds enorm meegestresst heeft. Maar ook omdat zij mij de handleiding en de illustraties leerde opmaken in gespecialiseerde programma’s.

Mijn vriend Stijn Smet en Jessica Burvenich voor het volledig herlezen en corrigeren van deze handleiding. Zonder hen was “Het beheer van naburig recht voor de producent: Niveau dummies” doorspekt met allerlei idiote schrijffouten.

Mijn familie, vrienden, collega’s en medestudenten voor hun morele steun. Zij hebben steeds mijn frustraties en vreugde bij het schrijven van deze handleiding verdragen. You know who you are!

INHOUD

1.

Inleiding

2.

Wat is naburig recht

3.

Hoe gaat het naburig recht in zijn werk?

4.

Naburig recht omkaderd

5.

Naburig recht in de praktijk

A. B. C. D. E. F.

HET AANSLUITEN BIJ BEPAALDE BEHEERSVENNOOTSCHAPPEN AANGIFTE DUBBELE CLAIMS NIET-GECLAIMDE NUMMERS ONTVANGEN EN ANALYSEREN VAN STATEMENTS OPSTELLEN RAPPORTEN

6.

Financieel aspect

7.

De onafhankelijke publisher

8.

Problematiek

9.

Toekomst

10. Nuttige adressen 11. Bronvermelding

1.

Inleiding

Wat is naburig recht nu precies? Wie heeft er recht op? En vooral hoe kan je geld verdienen met het beheer van naburige rechten?

Naburig recht; we hebben het begrip allemaal al wel eens horen vallen en misschien zelf in de mond genomen, maar weten we daarom wat het naburig recht allemaal inhoudt? Of je nu al dan niet binnen een professioneel kader met muziek omgaat, deze handleiding loodst je stap voor stap door het gebruik en beheer van naburig recht voor de producent.

Hier kom je te weten wat het naburig recht - of ook wel nevenrechten genaamd - nu precies is en hoe het ontstaat. Ook wordt het naburig recht en al zijn flankerende factoren geplaatst binnen de huidige muziekindustrie.

Voor degenen onder ons die het beheer van naburig recht ook in de praktijk willen omzetten, worden alle onderdelen van het beheer van naburige rechten voor de producent stapsgewijs doorlopen. Gaande van het begin, namelijk het lid worden van een beheersvennootschap tot het uitsturen van een factuur naar de desbetreffende beheersvennootschap.

Daarnaast vind je in deze handleiding steeds duidelijke samenvattigen, overzichtelijke illustraties en een lijst met nuttige adressen terug indien je bijkomende informatie zoekt met betrekking tot het naburig recht of je zelf wilt starten met het collecteren van nevenrechten op jouw nummers.

Met “Het beheer van naburig recht voor de producent: Niveau dummies� in de hand, kan niets je nog tegenhouden om als producent te starten met het beheer van de naburige rechten van jouw volledige repertoire!

2.

Wat is naburig recht

Naburig recht of nevenrechten (in het Engels ook wel “public performance and broadcasting rights” genoemd) ontstaat bij het tweede gebruik van muziek. Dit tweede gebruik van muziek omvat enerzijds de publieke mededeling via radio, televisie en internet, maar ook wanneer een DJ nummers draait op een fuif en voor, tijdens of na een concert. Anderzijds ontvangt de rechthebbende ook naburige rechten uit privékopijen. Deze nevenrechten vormen samen het naburig recht.

Maar wie heeft nu recht op deze inkomsten uit het tweede gebruik van muziek?

Enerzijds zijn uitvoerende artiesten, die niet per se auteursrechten ontvangen, eigenaars van naburige rechten. Ter compensatie van de prestaties die zij leveren bij het inspelen van muziek op geluidsopnames, krijgen zij deze rechten via de beheersvennootschap Playright.

Anderzijds zijn er de producenten van deze geluids- of ook beeldopnames. Zij doorlopen een volledig proces om een geluidsdrager op de markt te brengen en financieren dit proces.

Om de prestaties en kosten, gemaakt tijdens dit proces, te compenseren krijgen zij het producentengedeelte van het naburig recht.

De naburige rechten voor de uitvoerende artiest worden verdeeld door Playright, voor de producent worden deze verdeeld door SIMIM. Voor zowel uitvoerende artiesten als producenten vervalt het naburig recht 50 jaar na de opname.

Wanneer deze periode van 50 jaar is verlopen, worden geen naburige rechten meer uitgekeerd voor de opnames. Vanaf dan behoren desbetreffende opnames behoren tot het publieke domein.

Hierboven focussen we vooral op het tweede gebruik van muziek.

Maar niet alleen de muzikanten die presteren op een geluidsopname of producenten van geluidsdragers ontvangen nevenrechten. Ook acteurs of producenten die investeren in audiovisuele opnames ontvangen via SIMIM of Playright naburige rechten op het tweede gebruik van deze beeldopnames.

SAMENGEVAT Naburige rechten ontstaan bij het tweede gebruik van geluid- of beeldopnames. Uitvoerende artiesten ontvangen nevenrechten via de beheersvennootschap Playright. De producenten van geluidsopnames collecteren dan weer naburig recht, gedurende een periode van 50 jaar, via de beheersvennootschap SIMIM.

3.

Hoe gaat het naburig recht in zijn werk?

Wanneer worden naburige rechten gecollecteerd, wie int deze en hoe komen deze bij de desbetreffende beheersvennootschap terecht?

Een producent van een geluidsopname heeft recht op bepaalde nevenrechten bij het tweede gebruik van deze muziek. Wanneer we hier dieper op ingaan, komen we uit op vier verschillende vormen van tweede gebruik. ΔΔ Billijke vergoeding: wanneer een geluidsopname publiek openbaar wordt gemaakt door bijvoorbeeld uitzending via radio in een dokterswachtzaal of op een fuif, moet er door desbetreffende organisaties een billijke vergoeding betaald worden.

Alle nevenrechten, verkregen door publieke mededelingen worden door Billijke Vergoeding verdeeld naar de beheersvennootschappen SIMIM en Playright. De Billijke vergoeding doet zelf beroep op twee inningsmaatschappijen namelijk Honebel en Outsourcing Partners. Deze hebben elk hun specifiek terrein waar ze de rechten bij het publiek maken van audiovisuele dragers gaan innen. Zo zal Honebel vooral innen bij horecazaken, discotheken en polyvalente zalen. Terwijl Outsourcing Partners nevenrechten int bij handelszaken, vrije beroepen, bioscopen, jeugdhuizen, culturele centra en tijdelijke activiteiten zoals festivals of fuiven. ΔΔ Achtergrondmuziek: wanneer er opnames op geluidsdragers, harde schijven of op DJ systemen afgespeeld worden in handelszaken, wordt een vergoeding geïnd.

Denk maar aan muziek die afgespeeld wordt in een restaurant of sportclub.

Voor de inning van deze rechten, hebben SABAM en SIMIM de handen in elkaar geslagen. Zij bieden handelszaken een eenmalig contract en een vaste vergoeding aan voor het afspelen van op geluidsdragers vastgelegde opnames. De geïnde nevenrechten uit deze vorm van tweede gebruik worden verdeeld onder de producenten op basis van de gebruikersgegevens. Wanneer er bijvoorbeeld DJ systemen gebruikt worden om achtergrond te voorzien, is het mogelijk om een logboek bij te houden en te achterhalen welke geluidsopnames gebruik werden en hoe vaak deze werden afgespeeld. ΔΔ Doorgifte via kabel: hier worden nevenrechten geïnd bij de kabelmaatschappijen voor het beschikbaar maken van geluidsopnames op radio en televisie.

Deze kabelvergoedingen worden rechtstreeks door SIMIM geïnd en later verdeeld onder de rechthebbende producenten, met als verdeelsleutel het aantal seconden van uitzending. ΔΔ Privékopij: iedereen die een blanke CD-Rom of DVD koopt, kan voor zichzelf één kopie maken van eender welke geluids- of audiovisuele drager. Daarom wordt ook per gekochte blanco drager een bedrag opzij gehouden voor de producenten van zulke geluids- en of beelddragers.

Deze nevenrechten worden in eerste instantie geïnd door Auvibel bij invoerders en fabrikanten van zulke dragers. Deze nevenrechten worden dan verdeeld onder de beheersvennootschappen.

Zo zal SABAM de rechten ontvangen en verdelen onder de auteurs van audiovisuele werken, zal Playright de rechten innen en distribueren onder de uitvoerende kunstenaar en zal SIMIM de rechten collecteren voor de producenten van dragers.

Eenmaal alle vergoedingen bij SIMIM terecht komen, verdeelt de beheersvennootschap deze volgens bepaalde tarieven onder de producenten.

Het verdelen van de nevenrechten gegenereerd uit privékopie gebeurt op basis van enquêtes die Auvibel afneemt bij de consumenten.

Daarnaast wordt de billijke vergoeding verdeeld op basis van afspeellijsten en gebruikersstatistieken.

SAMENGEVAT

BILLIJKE VERGOEDING HONEBEL

BILLIJKE VERGOEDING

OUTSOURCING PARTNERS

PRIVEKOPIJ AUVIBEL

SIMIM

Belgische beheersvennootschap voor producenten

PRODUCENT ARTIEST ONAFHANKELIJKE INNER

ACHTERGROND MUZIEK

DOORGIFTE VIA KABEL

4.

Naburig recht omkaderd

Ondertussen is duidelijk wat het naburig recht omvat. Maar waar bevindt dit naburig recht zich precies binnen de muziekindustrie?

De muziekindustrie kan schematisch opgedeeld worden in drie hoofdonderdelen namelijk het livecircuit, het geluidsdragercircuit en het rechtencircuit. Naast deze drie onderdelen spelen ook media, de artiest met zijn flankerende spelers zoals het management, een belangrijke rol.

Binnen het rechtencircuit vinden we naast het auteursrecht ook het naburig recht voor uitvoerende artiest en producent terug. Hier komen vooral de nevenrechten van de producent aan bod, deze producenten maken dan weer deel uit van het geluidsdragercircuit.

Het meest voorkomende model bij het beheren van nevenrechten is de samenwerking tussen een platenlabel en beheersvennootschap.

Tussen deze twee actoren wordt informatie uitgewisseld die het mogelijk maakt om nevenrechten te innen. Zo kan een platenlabel enkel naburige rechten ontvangen nadat deze bepaalde noodzakelijke informatie verstuurt naar de beheersvennootschap zoals ISRC code, artiest, titel van de opname, jaar opname, jaar release, land van release, label, formaat en tracklisting.

Bepaalde delen van deze informatie moet de producent ontvangen van een sublabel, het management of de artiest zelf.

ARTIEST

MANAGEMENT

PROCUCENT

SIMIM

SUBLABEL

Hierbij wordt ervan uitgegaan dat de producent zelf en rechtstreeks in contact staat met de beheersvennootschap. Toch bestaat er ook een ander model waarin de producent het beheer van de naburige rechten uit handen geeft voor een bepaald territorium. Omwille van ingewikkelde procedures en zelfs wetgevingen die per land verschillen, is het vaak aangeraden een tussenpartij aan te stellen. Deze derde partij kan een lokaal platenlabel zijn, waaraan de producent zijn repertoire sublicenseert of een onafhankelijke publisher die gespecialiseerd is in het beheer van intellectuele eigendomsrechten. In beide gevallen voorziet de producent alle nodige informatie aan de derde partij. Deze derde partij volbrengt de volledige procedure van aansluiting tot het innen van de nevenrechten volgens het systeem en de wetgeving binnen dit territorium.

IN DE PRAKTIJK De wetgeving omtrent de “broadcasting and public performance rights” ligt binnen de VS volledig anders. Zo wordt daar enkel geïnd op digitale distributie van geluidsopnames. Stel een Europese producent heeft een licentiedeal met een artiest, waarbij de producent verantwoordelijk is voor het innen van de naburige rechten in de Verenigde Staten. Omdat deze Europese producent de Amerikaanse wetgeving omtrent naburige rechten niet volledig beheerst, kiest deze om samen te werken met een onafhankelijke bureau dat gespecialiseerd is in onder andere het beheer van naburig recht in de Verenigde Staten. Deze derde partij zal alle informatie ontvangen van de Europese producent om correct lid te worden en aangiftes te kunnen doen in naam van de producent.

Bovenstaande modellen geven weer hoe naburige rechten voor de producent steeds door een producent opgeëist worden. Toch zijn het niet enkel producenten die deze naburige rechten kunnen ontvangen. Een uitzondering hierbij is wanneer een artiest een plaat uitbrengt in eigen beheer. Dit betekent dat niet de producent maar wel de artiest het volledige opnameproces en de productie van de geluidsdrager financiert. Dit betekent ook dat de artiest de ISRC codes zelf kan aanvragen, de eigenaar is van deze en beslist om de rechten op deze niet over te dragen. Als eigenaar van niet alleen de ISCR codes, maar vooral de masteropnames kan de artiest, zonder de producent als tussenpersoon, zichzelf aansluiten, opnames aangeven en nevenrechten voor de producent innen.

In dit geval is de artiest eigenlijk zelf ook de producent van de geluidsdragers.

Elk van deze modellen heeft een eigen uitwisseling van informatie: Bij het uitbrengen van een geluidsdrager in eigen beheer, zal de manager of artiest zelf alle informatie rechtstreeks doorgeven aan de beheersvennootschap. Wanneer er beroep gedaan wordt op een producent of onafhankelijke publisher, zal alle informatie verkregen van de artiest of sublabel via deze tussenpartijen bij de beheersvennootschap terecht komen.

SAMENGEVAT Om naburige rechten te kunnen ontvangen, moet je steevast beroep doen op een beheersvennootschap. Deze beheersvennootschap ontvangt alle nodige informatie van oftewel de platenproducent, de artiest of de onafhankelijke publisher.

Het al dan niet inschakelen van tussenpartijen bij het beheer van naburige rechten heeft een invloed op de geldstromen tussen de eigenaar van de nevenrechten en de beheersvennootschap.

Voor elke derde die ingezet wordt om het proces, gaande van aansluiting tot inning, te doorlopen, verliest de eigenaar van de naburige rechten een bepaald percentage.

Het beheer van naburig recht voor de producent wordt tegenwoordig steeds contractueel vastgelegd. In de overeenkomsten tussen artiest en producent of tussen masterowner en licentienemer, wordt een clausule met betrekking tot de nevenrechten opgenomen. Binnen de huidige muziekindustrie bestaan er drie contracttypes namelijk de artiestenovereenkomst, de licentieovereenkomst en de distributie overkomst.

Naargelang het type contract verschilt ook de clausule over het naburig recht. ΔΔ Het artiestencontract.

Of de artiestenovereenkomst. Binnen dit contract neemt de producent alle kosten op zich, die gepaard gaan met gehele proces van het opnemen en uitbrengen van een geluidsdrager; van de opnames tot het voeren van promotie. Bij een artiestenovereenkomst investeert een platenmaatschappij veel in een bepaalde artiest en neemt daardoor een groter risico. In ruil daarvoor neemt de platenproducent een groter percentage op de verkoopen wordt ook eigenaar van de masteropnames. Dit wil zeggen dat zij de originele opnames bezit en zo ook alle intellectuele rechten op deze opnamen. Ook het naburig recht valt hieronder. Bij een artiestenovereenkomst is de producent dus masterowner en heeft deze bijgevolg recht op 100% van de nevenrechten op deze masteropnames en dit voor een periode van 50 jaar. ΔΔ Het licentiecontract.

Zoals kan afgeleid worden uit de benaming, wordt bij een licentieovereenkomst een opname onder licentie uit handen gegeven. Dit wil zeggen dat een artiest de opnames zelf financiert maar uiteindelijk de expoitatierechten op de afgewerkte opnames onder voorbehoud overdraagt aan een producent voor een bepaalde periode en binnen een bepaald territorium. Deze producent zorgt dat deze opnames verkrijgbaar worden op geluidsdragers, dat de geluidsdragers verspreid worden in de winkels en dat er promotie gevoerd wordt. Bij een licentieovereenkomst worden de kosten dus gedeeld door de artiest en de producent en blijft de artiest masterowner. Toch zal bij een licentieovereenkomst de producent steeds 100% aan nevenrechten op de desbetreffende geluidsdragers collecteren. Dit doordat het naburig recht voor de producent bedoeld is voor personen of ondernemingen die financieel inzetten op de productie van geluidsdragers van elke aard (fysiek en digitaal). Wel zal de producent deze rechten enkel kunnen innen binnen het territorium van het licentiecontract.

Opgelet! Er bestaan ook licentiecontracten tussen producenten onderling waarbij de licentiegever ook investeert in de productie. In dat geval worden de inkomsten uit nevenrechten 50-50 verdeeld onder beide producenten. ΔΔ Het distributiecontract.

Wanneer een artiest of label een distributieovereenkomst afsluit met een producent, zijn de geluidsdragers reeds geperst of klaar om online verdeeld te worden. Dan rest het de producent om deze afgewerkte geluidsdrager te verdelen onder zowel online als offline winkels. Bij een distributiecontract neemt de producent dus minder financiële risico’s, met als gevolg dat deze weinig tot geen recht heeft op de nevenrechten voor de producent. Tenzij de producent binnen de overeenkomst ook het beheer van naburige rechten aanbiedt als extra dienst. Dan kan een distributeur zich maximum 20% tot 30% van de nevenrechten toe-eigenen, en dit binnen een beperkt territorium en binnen een vastgelegde periode.

SAMENGEVAT Een artiestencontract: de producent is masterowner en beheert 100% de naburige rechten voor de complete exploitatieperiode van 50 jaar en met als territorium de wereld.

Een licentiecontract: de producent is geen masterowner, maar draagt een deel van de productiekosten en kan daarom 50% tot 100% van de nevenrechten nemen binnen een vastgelegd territorium en voor een bepaalde duur.

Een distributiecontract: de producent verdeelt enkel de geluidsdragers en heeft daarom vaak geen recht op naburige rechten voor de producent. Tenzij de producent het beheer van de nevenrechten op zich neemt. Dan kan hij hier een maximum van 20% tot 30% van de nevenrechten innen binnen een bepaald territorium en voor een afgesproken termijn.

5.

Naburig recht in de praktijk

LIDMAATSCHAP BIJ EEN BEHEERSVENNOOTSCHAP

AANGIFTE VAN GELUIDSOPNAME

OPLOSSEN VAN DUBBELE CLAIMS

TOEEIGENEN VAN ONGECLAIMDE TITELS

ONTVANGEN VAN STATEMENTS

OPSTELLEN VAN RAPPORTEN

A.

HET AANSLUITEN BIJ BEPAALDE BEHEERSVENNOOTSCHAPPEN

Voordat je het gehele proces van aangifte tot uitbetaling kan starten, moet een producent aangesloten zijn bij een beheersvennootschap. Dit wil zeggen dat je, al dan niet tegen betaling, lid wordt van deze beheersvennootschap voor een bepaald territorium.

Wat is nu een beheersvennootschap?

Zo’n beheersvennootschap is een belangrijke schakel tussen de gebruikers en makers van geluidof beelddragers. Wanneer je muziek gebruikt, betaal je een billijke vergoeding voor dit gebruik aan een bepaalde inningsmaatschappij. Binnen België zijn er zo twee inningsmaatschappijen. Voor de publieke mededeling van geluidsopnames in bijvoorbeeld de wachtzaal, een kapperszaak of op de werkvloer betaal je deze billijke vergoeding aan Outsourcing Partners. Wanneer je muziek afspeelt in een horecazaak, op een fuif of tijdens een concert, betaald je een billijke vergoeding aan Honebel. Deze twee inningsmaatschappijen hebben de functie de geïnde bedragen door te storten naar de beheersvennootschappen Playright en SIMIM. Naast het innen van deze nevenrechten, verzamelen beheersvennootschappen zoals SIMIM in België, SENA in Nederland of SPPF in Frankrijk, ook alle informatie die gelinkt is aan deze nevenrechten. Informatie zoals artiest, titel of ISRC code zijn de identiteit van een geluidsopname.

Deze zijn dus onmisbaar om een bepaald geïnd bedrag te koppelen aan een geluidsopname.

Op basis van deze gegevens en de aangiftes van de producenten (zie later), kan de beheersvennootschap uiteindelijk een geluidsopname, en de naburige rechten op deze, koppelen aan de juiste eigenaar, bijvoorbeeld het platenlabel.

Wanneer je jezelf uiteindelijk als platenlabel (of als artiest) wil aansluiten bij een beheersvennootschap moet er vaak een aansluitingsformulier ondertekend en opgestuurd worden.

Dit aansluitingsformulier dient als overeenkomst tussen de beheersvennootschap en de producent en kan eventueel vergezeld worden door een overzicht van het repertoire waarop de producent nevenrechten zal innen. Via dit aansluitingsformulier kunnen zaken zoals territorium en duur overeengekomen worden tussen de beheersvennootschap en de producent.

SAMENGEVAT De beheersvennootschappen verzamelen alle informatie, verreist om de nevenrechten te verdelen onder de rechthebbenden. Om nevenrechten te collecteren moet je dus lid zijn bij zo’n beheersvennootschap en een overeenkomst ondertekenen.

IN DE PRAKTIJK Indien je bijvoorbeeld de nevenrechten van een sublabel hebt verkregen op 01/10/2013 voor een territorium waar de producent nog niet aangesloten is, is het aangeraden de aansluiting voor dit label voor 31 december 2013 rond te hebben. Indien dit niet het geval is, bestaat de mogelijkheid dat je als producent, voor de maanden oktober, november en december, alle inkomsten misloopt uit het naburig recht op releases onder van het sublabel.

B.

AANGIFTE

Eenmaal de producent lid is van een beheersvennootschap voor een bepaald territorium, kan je beginnen met het aangeven van titels. Over het algemeen worden aangiftes gedaan via een Excel template verkregen van de beheersvennootschap.

Toch zijn er reeds enkele beheersvennootschappen, zoals PPL in Groot-Brittannië, die werken met online registraties. Hierbij krijgt ieder lid een eigen account waarop de gegevens handmatig online ingegeven worden en binnen de 24 uur verwerkt worden in de databank van deze beheersvennootschap.

ΔΔ ΔΔ ΔΔ ΔΔ ΔΔ ΔΔ ΔΔ ΔΔ ΔΔ

Voor beide systemen is bepaalde informatie noodzakelijk en verplicht in te vullen: Titel: wanneer het over een cover of bepaalde versie bv. live of instrumentaal gaat van een bestaand nummer moet dit hierbij vermeld worden; Artiest; ISRC code; Eerste eigenaar van de titel; Label waaronder de titel wordt uitgebracht; Titel lengte; Jaar van release; Land van release; Land van opname; Formaat.

ΔΔ ΔΔ ΔΔ ΔΔ ΔΔ

Daarnaast kan ook de bijkomende informatie gevraagd worden: Jaar van opname; Taal waarin de titel gebracht wordt; Itemcode; Catalogusnummer; Barcode.

ΔΔ

Veel van deze informatie kan verkregen worden door de artiesten, het management of een sublabel.

Daarnaast zou een platenproducent zelf ook over het merendeel van deze informatie moeten beschikken.

IN DE PRAKTIJK Stel je wil als producent van een geluidsopname, jouw titels aangeven bij de Belgische beheersvennootschap SIMIM. Zoals eerder al vermeld kan een repertoire per template in excel aangegeven worden. Hieronder vind je het aangifte formulier in de vorm van een Excel bestand van SIMIM terug met alle vereisten bij het melden van jouw repertoire.

Op een aangifteformulier van SIMIM vind je steeds dezelfde informatie terug bovenaan de template zoals de naam van de producent en zijn nummer.

Bij het aanmelden van een repertoire, moeten nieuwe artiesten en/of labels steeds toegevoegd worden. Dit gebeurt door de knop “Add new artist” of “Add new label” aan te klikken. Daarnaast is het binnen deze aangifte mogelijk om te controleren of je jouw repertoire correct hebt aangegeven.

Dit kan, na het invullen van de vereiste data, door de knop “Validate” aan te klikken. Op deze manier toont SIMIM of je al dan niet jouw repertoire op de correcte manier aangeeft.

ΔΔ ΔΔ ΔΔ ΔΔ ΔΔ ΔΔ ΔΔ ΔΔ ΔΔ ΔΔ ΔΔ ΔΔ ΔΔ ΔΔ ΔΔ ΔΔ ΔΔ

Als je jouw repertoire wilt aangeven bij SIMIM zijn volgende data verplicht door te geven: Title: de titel van je geluidsopname; Main artist: de naam van de hoofdartiest op de geluidsopname; Type: het type muziek; C voor Klassieke muziek; P voor populaire muziek; Category: de categorie van de geluidsopname; M voor muziek en L voor Library muziek. Over het algemeen zal een producent van een geluidsdrager hier merendeels “M” invullen; Composer: oftewel de naam van de componist. Dit is enkel verplicht voor aangiftes van het type “Klassiek”; Catalogue number: het catalogusnummer dat de producent een geluidsdrager toekent; Label: de naam van het platenlabel waaronder de titel wordt uitgebracht; Album titel: de titel van de geluidsdrager; Track ID: het volgnummer van de titel op de geluidsdrager; ISRC code: dit is een unieke code gelinkt aan een enkele geluidsopname. Dit is als het ware een identiteitsnummer van een titel; Ind rights: indien je de nevenrechten mag innen: “Y”. Indien je de nevenrechten niet mag innen (bv. voor een titel van een andere producent die je op jouw compilatie zet: “N”; Date start, Date end: de periode waarvoor je de nevenrecten mag innen. Indien je de rechten onbeperkt mag innen, laat je deze kolom blanco; Percentage rights: vul hier in hoeveel percent van de nevenrechten je mag innen; Cty code producer: het land van de eerste eigenaar of producent van de geluidsopname, dit steeds in ISO land codes (te selecteren ui een lijst); Country producer: volledige benaming van het land van de eerste eigenaar of producent (dit wordt automatisch ingevuld o.b.v. de ISO code die je ingeeft); First release year: het jaar waarin de geluidsopname voor de eerste maal werd uitgebracht; Duration: de lengte van de geluidsopname. Let op, hier moeten de minuten en seconden in verschillende kolommen worden ingevuld.

SAMENGEVAT Bij het aangeven van een bepaald repertoire, moet je behoorlijk wat data doorgeven aan de beheersvennootschap. Dit kan via templates in excel of via online aangiftes.

C.

DUBBELE CLAIMS

Artiesten veranderen van platenlabel, en sublabels veranderen van licentienemer of distributeur.

Hierdoor wordt het vaak verwarrend wie nu welke nevenrechten heeft en op welke titels.

Doordat meerdere partijen - soms de producent, soms de onafhankelijke publisher en soms de artiest zelf – identiek dezelfde tracks aangeven, ontstaat er een dubbele claim en wordt het bijhorende gecollecteerde bedrag geblokkeerd.

Wanneer zo’n dubbele claim zich voordoet, zal de beheersvennootschap dit melden aan alle betrokken partijen. Dit kan online gebeuren zoals bij SIMIM of SENA, waarbij ieder lid op zijn account een overzicht van alle dubbele claims ziet. Via dit online systeem bestaat de mogelijkheid om alle dubbele claims en de tegenpartijen te bekijken en eventueel de claim te herzien. Een andere werkwijze is dat de beheersvennootschap alle partijen e-mailt met de melding dat er dubbele claims veroorzaakt zijn.

Uiteindelijk is het steeds aan de partijen om onderling overeen te komen wie nu werkelijk de eigenaar is van de naburige rechten op de bepaalde track. Via e-mail worden dan contractueel toegeëigende rechten, territoria en exploitatieperiode uitgewisseld. De partij die tijdens de periode dat de dubbele claim verschijnt en binnen het desbetreffende territorium, de nevenrechten beheert zal uiteindelijk het nummer mogen claimen.

Dit wordt steeds doorgegeven aan de beheersvennootschap, die alle onterechte claims weghaalt van het nummer, het bedrag vrijgeeft en doorrekent aan de rechtmatige eigenaar.

SAMENGEVAT

Een dubbele claim ontstaat regelmatig wanneer een titel door meerdere partijen wordt aangegeven oftewel geclaimd. Zo’n dubbele claim moet dan onderling tussen de p rtijen opgelost worden. Wanneer de beheersvennootschap geïnformeerd wordt over de uitkomst, wordt het gecollecteerde bedrag, gekoppeld aan de track aan de rechtmatige eigenaar bezorgd.

D.

NIET-GECLAIMDE NUMMERS

Het naburig recht is en blijft voor velen in de muziekindustrie een onbekend onderdeel. Met als gevolg dat er vele uitgegeven geluidsopnames niet aangegeven worden bij de vereiste beheersvennootschap. Maar wat gebeurt er dan als deze nummers gebruikt worden in een uitzending of bij een publieke mededeling?

Net zoals bij alle andere geluidsopnames die gebruikt worden, worden er dan nevenrechten gecollecteerd. Alleen zijn er geen gegevens om deze inkomsten uit naburige rechten te verdelen naar de rechtmatige eigenaar.

Beheersvennootschappen zoals SIMIM (Be), SCF (It) of SPPF (Fr) houden deze geluidsopnames, en de bedragen die voor deze geïnd zijn, bij. Zulke titels, waarvoor nevenrechten gecollecteerd zijn, maar geen eigenaar bekend is om deze te innen, zijn niet-geclaimde nummers.

Bepaalde beheersvennootschappen verzamelen de ongeclaimde tracks en sturen deze enkele malen per jaar door naar haar verschillende leden. Het is aan ieder lid van de beheersvennootschap om de overzichten te overlopen, op zoek naar tracks waarvan deze eigenaar is. Wanneer een producent, artiest of onafhankelijke publisher een geluidsopname terugvindt waarvan hij de nevenrechten beheert, is het aan deze partij om het nummer op te eisen. Dit gebeurt gewoonlijk door in het overzicht de ISRC code, datum van release en periode van exploitatie te vermelden bij het desbetreffende nummer.

Deze opgeëiste titels worden dan gerekend onder het repertoire van en doorgerekend aan dat lid van de beheersvennootschap.

SAMENGEVAT

Er worden ook geluidsopnames publiek medegedeeld zonder dat deze door een bepaalde eigenaar aangegeven zijn. Deze vallen onder de niet-geclaimde nummers waarvoor een aparte procedure wordt gevolgd om de rechtmatige eigenaar alsnog op te sporen.

E.

ONTVANGEN EN ANALYSEREN VAN STATEMENTS

Pas nadat je de aangiftes correct verstuurt, de dubbele claims oplost en eventuele nietgeclaimde titels opeist, kan je naburige rechten ontvangen. Over het algemeen sturen de beheersvennootschappen lijsten door waarin per artiest en per track een bedrag aan geïnde nevenrechten staat. Zo’n lijst wordt dan een statement, repartitie of distributie genoemd. Hierin kan later gemakkelijk afgeleid worden hoeveel elke artiest voor een bepaald nummer verdiend heeft. Toch zijn er enkele beheersvennootschappen die geen gedetailleerde repartities opstellen en versturen. Zo keren beheersvennootschappen zoals LSG (Oostenrijk) of SWISSPERFORM (Zwitserland) nevenrechten uit per label en niet per artiest of track.

IN DE PRAKTIJK

ΔΔ ΔΔ ΔΔ ΔΔ ΔΔ ΔΔ

SIMIM is dan weer een beheersvennootschap die wel een duidelijke en gedetailleerde repartitie toestuurt naar hun leden. Hieronder zie je een voorbeeld van de informatie meegedeeld op zo’n repartitie, bestaande uit een CSV bestand opgedeeld in verschillende kolommen. Bepaalde van deze kolommen zijn onmisbaar voor de verdere verwerking van de data en het rapporteren naar de artiesten en/of sublabels. Deze kolommen zullen hieronder toegelicht worden: Year: Het jaar waarop de repartitie betrekking heeft. Hier zal bijvoorbeeld het jaar dat een geluidsopname is uitgezonden via kabel vermeld staan; Main Artist: De naam van de hoofdartiest op de geluidsopname; Title: De titel van je geluidsopname; ISRC code: Dit is een unieke code gelinkt aan een enkele geluidsopname. Dit is als het ware een identiteitsnummer van een geluidsopname; Label: De naam van het platenlabel waaronder de titel wordt uitgebracht; Total_Granted_Net_Due: Het totaal nettobedrag per titel dat de producent ontvangt van SIMIM bij deze repartitie.

De periodiciteit van deze statements verschillen per beheersvennootschap. Zo verstuurt SENA (NL) viermaal per jaar of SIMIM (BE) tweemaal per jaar een statement. Als producent moet je wel minimaal eenmaal per jaar een repartitie ontvangen van elke beheersvennootschap waarbij je aangesloten bent. Let wel op, het ontvangen van een repartitie betekent niet altijd dat je ook onmiddellijk een factuur kan uitschrijven naar de beheersvennootschap.

Het gebeurt wel eens dat een beheersvennootschap een repartitie uitstuurt naar een lid, maar niet meteen het te innen bedrag doorrekent. Verschillende beheersvennootschappen passen een minimumbedrag toe aan gecollecteerde nevenrechten dat bereikt moet worden voordat de producent een factuur kan opstellen en uitsturen. Indien er dus niet voldoende nevenrechten geïnd zijn, zal de beheersvennootschap het bedrag opzij houden tot de volgende repartitie. Wanneer er bij de volgende repartitie het totaalbedrag aan naburige rechten het minimumbedrag overstijgt, zal de beheersvennootschap de geïnde bedragen doorstorten naar de producent.

IN DE PRAKTIJK Wanneer het totaal te innen bedrag voor een label, binnen een territorium Duitsland, bijvoorbeeld onder € 100 ligt, zal de beheersvennootschap GVL dit bedrag opzij houden en pas doorstorten wanneer de te collecteren nevenrechten bij de volgende repartities het drempelbedrag van € 100 overschrijden.

Ook moet je, bij het factureren naar de beheersvennootschap, rekening houden met de commissies van bepaalde tussenpartijen. Zo werd eerder al vermeld dat het aansluiten bij een beheersvennootschap kosteloos is, maar dat deze wel steeds een administratie- of werkingskost aanrekent. Deze werkingskost is een percentage op het totaal factuurbedrag van geïnde nevenrechten naar de producent.

IN DE PRAKTIJK Stel, je ontvangt een repartitie van GVL met een bedrag van 200€ Hierop wordt door GVL een commissie gerekend van bijvoorbeeld 3% of €6.

Bovenop deze 3% commissie zal GVL ook de BTW doorrekenen die haar toekomt. Dus op deze 3% wordt een BTW van 19% gerekend. Dit brengt het totaal bedrag voor GVL op €7,14. Om het nettobedrag te berekenen dat je effectief zult innen, moet je dit dus afhouden van het brutobedrag vermeld op de statement, dus 192,86€.

Bovenstaande model is de eerste stap, die je steeds moet doorlopen, bij het opstellen van facturen naar een beheersvennootschap. Bij dit model wordt er ook van uit gegaan dat de producent rechtstreeks aangeeft en int bij de beheersvennootschap. Dit is niet altijd het geval. Soms rekent een producent voor een bepaald territorium op een lokaal platenlabel of een onafhankelijke publisher. Deze partijen vragen ook steeds een commissie op de netto (na aftrek van de administratiekosten van de beheersvennootschap) te innen nevenrechten.

F.

OPSTELLEN RAPPORTEN

De producent heeft een factuur uitgestuurd naar de beheersvennootschap, en een bedrag ontvangen voor de geïnde nevenrechten. Waar deze bedragen nu heen gaan, is afhankelijk van de overeenkomst tussen de producent en de artiest of het sublabel. Vaak wordt er een contractuele verdeling van de “broadcasting and public performance rights” vastgelegd tussen beide partijen.

De producent moet deze verdeling naleven en de geïnde bedragen volgens het overeengekomen percentage doorrekenen naar de artiest of het sublabel. Wanneer dit gebeurt varieert van producent tot producent. Doorgaans wordt tweemaal per jaar een rapport opgesteld naar de artiest met daarin zijn deel van de geïnde nevenrechten. Een goed rapport geeft niet alleen duidelijk weer hoeveel bepaalde tracks opgeleverd hebben aan naburige rechten, maar ook in welk territorium en voor welke naburige rechten - bijvoorbeeld publieke mededeling of privékopie - er geïnd werd.

Ook mogen artiesten of sublabels steeds een audit opvragen van hun – door de producent - geïnde naburige rechten. Dit wil zeggen dat de artiest of het label informatie kan opvragen waarin alle inkomsten omtrent de nevenrechten voor die artiest of sublabel terug te vinden is. Daarom is het belangrijk steeds correcte rapporten op te stellen en alle inkomsten uit naburige rechten bij te houden in duidelijke overzichten.

6.

Financieel aspect

Welke zijn de kosten bij het beheren van naburig recht? En kunnen deze kosten gecompenseerd worden door de inkomsten gegenereerd uit nevenrechten?

Op het eerste zicht zijn er weinig tot geen kosten verbonden aan het beheer van naburig recht. Een aansluiting bij zowat elke beheersvennootschap is kosteloos, denk maar aan SIMIM (BE), SENA (NL), SPPF (FR), PPL (UK), SCF (IT) of Soundexchange (USA). Bij bepaalde beheersvennootschappen zoals SIMIM kan je ook een vennootaandeel ter waarde van €1250 aankopen, deze geven je dan ook stemrecht op de Raad van Bestuur inzake de werking van de beheersvennootschap. Maar de keuze om vennoot te worden van een beheersvennootschap is volledig vrijblijvend.

Een kost die wel steeds terugkomt, is het voorzien van een wedde voor de persoon die verantwoordelijk is voor de collectie van de nevenrechten. Het beheer van naburig recht vraagt weinig extra werkingsmiddelen, maar vraagt des te meer tijd. Om op een correcte manier nevenrechten te innen, is het verstandig dat iemand zich daar halftijds of voltijds op concentreert, afhankelijk van de grootte van de catalogus waarvoor naburig recht geïnd wordt.

Ook afhankelijk van hoe groot en uitgebreid de aan te geven catalogus is, kunnen ook bepaalde software of databanken van pas komen. Informatie onmisbaar voor het vlot beheren van nevenrechten kunnen hierin opgeslagen en gemakkelijk terug gevonden worden. Zo zijn databanken die informatie bevatten zoals ISRC code, artiest, titel opname, jaar opname, jaar release, land van release, label, formaat en tracklisting, enzovoort zeer handig bij het aangeven van opnames.

Daarnaast, zijn er de inkomsten. Het is moeilijk om op deze inkomsten een vast bedrag te zetten.

De inkomsten uit nevenrechten voor de producent zijn afhankelijk van hoe vaak de opnames uitgezonden worden op radiozenders, of op basis van marktaandeel.

Toch kan gesteld worden dat, vanaf het moment dat een correct aangegeven titel uitgezonden wordt, er inkomsten gegenereerd worden.

IN DE PRAKTIJK Stel een artiest is een internationaal, succesvolle rock groep die zich vooral in de alternatieve mainstream begeeft. Dit wil zeggen dat deze band regelmatig tot veel airplay krijgt op de radiozenders. Ook verkoopt deze groep internationaal gemakkelijk 50 000 geluidsdragers.

Deze twee factoren zorgen voor veel nevenrechten verkregen via uitzending en marktaandeel. Zo’n artiest kan per jaar dan ook zo’n €40 000 aan naburige rechten verdienen.

Toch gaan deze inkomsten niet altijd in zijn geheel naar de producent in kwestie. Zo kan het contract tussen artiest en producent bepalen dat de nevenrechten tussen label en artiest verdeeld worden. Ook kan de producent beroep doen op onafhankelijke publishers.

In deze gevallen moeten dus de afgesproken percentages afgehouden worden van het producentengedeelte van de totaal geïnde nevenrechten.

SAMENGEVAT Vanaf het moment dat geluidsopnames publiek meegedeeld worden of een bepaald marktaandeel innemen, kan je er dus van uitgaan dat er inkomsten uit zullen voortvloeien. Dit in combinatie met de lage kosten die het beheer van naburige rechten met zich meebrengen, maakt van deze tak binnen de muziekindustrie een steeds meer lucratieve zaak.

7.

De onafhankelijke publisher

Zowel producent als artiest kunnen het hierboven beschreven proces uit handen geven. Zoals eerder al vermeld kan je beroep doen op een derde partij of een zogenaamde onafhankelijke publisher.

Enkele gekende en succesvolle ondernemingen die hun diensten als beheerder van jouw naburige rechten aanbieden zijn Fintage House, All Right Music en Kobalt Music Services. In ruil voor een werkingskost op jouw netto-inkomsten uit nevenrechten, beheren zij je naburige rechten. Dit wil zeggen dat zij instaan voor de aangiftes van het volledige repertoire, het oplossen van mogelijke dubbele claims en het verwerken van data en inkomsten uit nevenrechten binnen verschillende territoria. Uiteindelijk krijg je maandelijks, zesmaandelijks of jaarlijks een afrekening waarin gedetailleerd de inkomsten per track, periode, territorium of zelfs bron van inkomst (Bv. PrivĂŠkopij of publieke mededeling) weergegeven wordt.

8.

Problematiek

Er kan niet meer ontkend worden dat de muziekindustrie onderhevig is aan grote veranderingen, namelijk de digitale revolutie. Muziek is overal en altijd beschikbaar en dit heeft een grote invloed op zowel de producenten als de artiesten. Door de komst van het internet werd het plots zeer eenvoudig om snel en gratis grote hoeveelheden informatie te delen, zo ook muziekbestanden.

Geluidsopnames werden niet enkel meer fysiek, in de vorm van een cd of langspeelplaat, maar ook digitaal, in de vorm van een mp3, verkrijgbaar. Deze combinatie van het vrij uitwisselen van informatie via het internet en het digitaliseren van de muziek leidde al snel tot het illegaal beschikbaar maken van geluidsdragers (denk maar aan Napster als pionier van de illegale muziekplatformen). In eerste instantie zag de huidige muziekindustrie er geen graten in, en ging men ervan uit dat het fenomeen van voorbijgaande aard was. Maar de consument kreeg toegang tot een grote catalogus aan gratis, gemakkelijk en snel verkrijgbare muziek. Dit illegaal downloaden van muziek steeg dan ook in populariteit en veroorzaakte onophoudelijk een daling in de legale, fysieke verkoop van geluidsdragers. Uiteraard had dit als gevolg dat de producenten en zo ook de artiesten hun inkomsten uit de verkoop aanzienlijk zagen afnemen. De muziekindustrie verkocht veel te weinig geluidsdragers en kwam terecht in een crisis.

Vanuit het geluidsdragercircuit kwamen verschillende rechtszaken tegen de illegale muziekplatformen en verschillende downloadsites moesten de boeken neerleggen. Ook zetten de producenten beveiligingen op hun geluidsdragers die het moeilijker maakten om geluidsdragers digitaal wereldwijd te verspreiden via het internet. Toch was het dweilen met de kraan open.

Ondanks alle pogingen vanuit het geluidsdragercircuit om het illegaal downloaden te vermoeilijken, kwam er bij elk illegaal downloadplatform dat werd stopgezet, verschillende nieuwe illegale downloadsites bij. Het offensief optreden van de muziekindustrie had geen positief effect op de verkoop van fysieke geluidsdragers.

Het tij keerde pas op het moment dat de muziekindustrie besloot om de verkoop van legale, digitale geluidsdragers toe te staan. via deze weg werd een uitgebreide catalogus aan muziek eenvoudig, snel en tegen betaling ter beschikking gesteld voor de consument. Later volgden streamingservices zoals Spotify en Deezer, waar iedereen onbeperkt en gratis muziek kon beluisteren, maar niet bezitten. Beide alternatieve verkoopswijzen kelderden de illegale verspreiding van muziek. Maar dit betekende niet dat de inkomsten uit fysieke en digitale verkoop terug op peil kwamen.

Producenten en artiesten moesten dus op zoek gaan naar nieuwe inkomstenbronnen zoals live inkomsten, auteursrechten, sponsoring en‌ naburige rechten.

Sinds kort beseffen dus zowel artiesten als producenten dat het innen van nevenrechten een welgekomen, extra inkomstenbron is. Toch staat het beheer van naburige rechten, zowel voor de producent als voor de uitvoerende artiest, nog steeds in zijn kinderschoenen en dit is vooral te merken bij bepaalde beheersvennootschappen. Zoals eerder vermeld, zijn er bepaalde landen waar beheersvennootschappen de nevenrechten uitkeren per label en niet per artiest of track.

Dit betekent dat wanneer de producent de repartities ontvangt, uit deze niet kan afleiden hoeveel nevenrechten aan welke artiest toekomt. Met andere woorden worden er bedragen geïnd die niet altijd correct kunnen doorgerekend worden aan de artiest.

Maar wat gebeurt er dan met deze bedragen? Deze komen, spijtig genoeg terecht bij de producent en belanden daar in een zogenaamde collectieve pot. Toch is er verbetering op komst. De beheersvennootschappen zijn zich bewust dat een gedetailleerd statement noodzakelijk is om de producenten toe te laten de rechten correct te kunnen verdelen onder artiesten. Zo veranderde AGEDI (Spanje) zijn werkwijze en schakelden zij over van algemene rapporten, waarin per label de nevenrechten gecollecteerd worden, naar meer gedetailleerde statements.

Daarnaast heeft ieder land waar naburig recht gecollecteerd wordt een eigen systeem om deze nevenrechten te collecteren. Dit bemoeilijkt het proces van aangeven tot innen van nevenrechten voor de producenten. Daarom hebben verschillende beheersvennootschappen besloten om onderling samen te werken. Zij sluiten een wederzijdse overeenkomst, de “reciprocal agreement”, die verklaart dat de ene beheersvennootschap toelaat dat een andere lokale beheersvennootschap collecteert voor haar leden in het desbetreffende land. Zo hebben PPL, de Britse beheersvennootschap, of SIMIM, onze Belgische beheersvennootschap, vele overeenkomsten met buitenlandse beheersvennootschappen, wat het voor producenten eenvoudiger maakt om wereldwijd de naburige rechten te beheren. Er moet wel opgemerkt worden dat een reciprocal agreement enkel functioneert als beide partijen voldoende informatie kunnen aanleveren en wanneer in beide landen het naburig recht voldoende wordt gerespecteerd.

Een producent kan ook steeds beroep doen op een derde partij om zijn nevenrechten te innen in het buitenland. Maar deze onafhankelijke publishers vragen hier wel steeds een commissie voor.

Er zijn ook nog steeds rechthebbenden die geen aangifte doen bij de beheersvennootschap in kwestie, in dit geval SIMIM voor de producenten . Dit heeft als gevolg dat er nog steeds geluidsopnames gebruikt worden die niet gekend zijn bij de beheersvennootschappen. Wanneer deze ongekende, ongeclaimde geluidsopname openbaar meegedeeld wordt of deze doorgegeven wordt via kabel, worden hier toch nevenrechten voor gecollecteerd door de inningsmaatschappijen.

Op het moment dat deze naburige rechten geïnd worden is er dus geen gekende eigenaar van de rechten en kan SIMIM deze rechten nog niet uitkeren. Daarom houdt de beheersvennootschap deze niet-geclaimde nevenrechten vijf jaar vast. Tijdens deze vijf jaar heeft dus elke producent de kans om deze rechten, eventueel met behulp van bewijsmateriaal, op te eisen en te innen. Indien er na vijf jaar nog steeds geluidsopnames ongeclaimd blijven, verdeeld SIMIM de nevenrechten, die gelinkt zijn aan deze opnames, pro rata onder haar huidige leden.

IN DE PRAKTIJK Niet enkel SIMIM hanteert deze manier van werken. Ook de Amerikaanse beheersvennootschap houdt ongeclaimde nevenrechten op geluidsopnames drie jaar bij. Na deze drie jaar verdeelt Soundexchange de inkomsten gegenereerd uit de nevenrechten onder haar leden en vermijdt zo het behoud van een collectieve pot. Voor de periode van 2004 tot 2008 werd in 2013 zo’n $9.3 miljoen aan niet-geclaimde rechten uitbetaald aan de leden.

Om zo’n collectieve pot gering te houden, stellen zowel SIMIM als Soundexchange ook lijsten op met een overzicht van de niet-geclaimde geluidsopnames. Op deze manier krijgen leden en nietleden nogmaals de kans om de geluidsopnames waar zij de rechten voor beheren op te eisen en te collecteren.

De geluidsopnames die na deze bepaalde voorziene tijdspanne en na het herzien van een het overzicht met “unclaimed tracks” nog steeds niet opgeëist zijn, worden uiteindelijk pro rata verdeeld onder de leden.

De boodschap is dus steeds geluidsopnames correct aan te geven en steeds de lijsten of databases met ongeclaimde opnames met aandacht door te nemen.

Zoals eerder gezegd ontstaat naburig recht bij het tweede gebruik van muziek. Dit is volgens de wetgeving die van toepassing is in Europa. Binnen Europa wordt het Internationaal Verdrag van Rome (1961) inzake de bescherming van uitvoerende kunstenaars, producenten van fonogrammen en omroeporganisaties toegepast. Toch wordt deze wetgeving niet overal toegepast.

Zo ondertekende de Verenigde Staten dit Internationaal Verdrag van Rome niet, met als gevolg dat de naburige rechten daar niet worden erkend. Opnames gemaakt in de Verenigde Staten zijn niet beschermd en ontvangen daarom geen inkomsten uit nevenrechten volgens de traditionele wegen zoals privékopij, uitzending via kabel, gebruik als achtergrond muziek en publieke mededeling.

Toch worden er in de Verenigde Staten op een bepaalde manier wel nevenrechten verdeeld onder de rechthebbenden. In tegenstelling tot de Europese wetgeving, wordt er volgens de Amerikaanse wetgeving geen naburige rechten gecollecteerd via de traditionele wegen zoals bijvoorbeeld het uizenden van een geluidsopname op AM/FM radio en televisie of via privékopijen. Naburige rechten worden daar geïnd wanneer nummers uitgezonden worden op niet-interactieve, digitale netwerken.

Enkel wanneer een nummer dus op een webradio zoals IheartRadio of BloomFM beluisterd wordt, zal dit nummer inkomsten uit naburig recht opleveren.

IN DE PRAKTIJK De wetgeving omtrent de “broadcasting and public performance rights” ligt binnen de VS volledig anders. Zo wordt daar enkel geïnd op digitale distributie. Stel een Europese producent heeft een licentiedeal met een artiest, waarbij de producent verantwoordelijk is voor het innen van naburige rechten in de Verenigde Staten. Om dat deze Europese producent de Amerikaanse wetgeving omtrent naburige rechten niet volledig beheerst, kiest deze om samen te werken met een onafhankelijke bureau dat gespecialiseerd is in onder andere het beheren van naburig recht in de Verenigde Staten. Deze derde partij zal alle informatie ontvangen van de Europese producent om correct lid te worden en aangiftes te kunnen doen in naam van de producent.

Zo mislopen producenten en uitvoerende artiesten veel inkomsten uit naburig recht en is er veel misnoegen omtrent deze verouderde manier van omgaan met de “broadcasting and public performance rights”. Daarom strijdt Soundexchange, de Amerikaanse beheersvennootschap voor het naburige recht, voor een wetgeving zoals de Europese. Waarin binnen de Verenigde Staten de rechthebbenden ook nevenrechten kunnen collecteren via uitzending op AM/FM radio en televisie.

Een ander verschil tussen de Europese en Amerikaanse wetgeving op naburige rechten is dat de duur langer is, namelijk 95 jaar in plaats van 50 jaar in Europa.

Maar ook binnen Europa varieert de interpretatie van de wetgeving op het naburig recht van land tot land. Zo is sinds 1 januari 2014 de termijn van het naburig recht verlengd. Zo hebben reeds SENA (Nl) en SCF (It) de beschermingstermijn van naburig recht opgetrokken van 50 jaar naar 70 jaar. Dat betekent dat nummers uitgebracht in het jaar 1964 en die in 2014 onder het publieke domein zouden vallen, nog de volgende 20 jaar bescherming kunnen genieten.

De Verenigde Staten zijn zeker niet de enigen die belanghebbende tekort doen op het vlak van intellectuele rechten en dan vooral naburige rechten. In vele andere landen waar er, al dan niet, een wetgeving neergeschreven staat omtrent het naburig recht, slagen de beheersvennootschappen er nog steeds niet in de rechten eerlijk door te verdelen onder hun leden. Daar komt IFPI, de internationale federatie voor de platenindustrie, dan tussenbeide.

Zo werd de Australische beheersvennootschap, PPCA bij een dispuut met de Australische radiozenders ondersteund door IFPI. Dit dispuut monde uit in een rechtszaak waarbij PPCA opkwam voor de rechten van de uitvoerende artiesten en de platenproducenten en eiste dat de radiozenders een vergoeding zouden betalen voor het gebruik van hun werken. Met steun van IFPI won de PPCA de rechtszaak in 2013 en besloot het hoge gerechtshof van Australië dat commerciële radiozenders een verplichte vergoeding moesten betalen voor het tweede gebruik van geluidsdragers.

Ook in landen zoals Iran of Noord-Korea wordt door de commerciële zenders geen vergoeding betaald wanneer een opname uitgezonden wordt. In Japan bestaan er dan weer geen rechten op publieke mededeling en wordt er enkel naburig recht gecollecteerd in de vorm van een privékopij en doorgifte via kabel. In China ontvangen producenten noch nevenrechten uit publieke mededeling, noch uit doorgifte via kabel.

9.

Toekomst

Wat met naburig recht in de toekomst? Zal er een verschuiving plaatsvinden waarbij inkomsten gegenereerd uit rechten belangrijker zijn dan verkoopcijfers? Of houdt de muziekindustrie zich vast aan het aloude systeem waarbij alles draait om het verkopen van muziek?

De digitalisering van de muziekindustrie en de crisis die deze mede veroorzaakt, doet veel vragen rijzen.

Toch kan vastgesteld worden dat steeds meer producenten professioneel inzetten op het beheer van naburige rechten.

Zoals eerder vermeld zijn er ondertussen zelfs ondernemingen die naast bijvoorbeeld het exploiteren van auteursrechten, ook de naburige rechten beheren. Deze zogenaamde onafhankelijke publishers, zijn gespecialiseerd in het doorlopen van het proces gaande van het aansluiten tot het innen van nevenrechten en bieden hun diensten aan producenten aan. Deze onafhankelijke publishers zijn nog schaars en doen aan risicospreiding door ook andere diensten, zoals het beheer van auteursrechten, aan te bieden. Maar naarmate dat het belang van naburige rechten en de positieve, financiële gevolgen die deze meedragen meer aandacht krijgen, zullen onafhankelijke publishers zich steeds meer beginnen specialiseren en zal het aanbod stijgen.

Nu al kunnen verschillende producenten deze gespecialiseerde hulp goed gebruiken om diverse redenen; zoals zelf geen tijd hebben om de rechten te beheren of omdat de producent geen kennis heeft van de wetgeving omtrent naburige rechten in een bepaald territorium.

Er is ook een heuse verandering op komst wat het naburig recht in verband met de uitvoerende artiest die geluidsopnames uitbrengt onder licentie bij een producent. Tot voor kort waren uitvoerende artiesten en hun flankerende actoren zoals management zelf verantwoordelijk voor het beheer van hun naburige rechten. Zij moeten zelf hun geluidsopnames aangeven, dubbele claims oplossen, rapporten bekijken en de inkomsten aan nevenrechten factureren naar de beheersvennootschap. Dit is vanaf 1 januari 2014 niet meer het geval voor Frankrijk en het Verenigd Koninkrijk. Daar zijn de producenten, bij de wet verplicht, om ook de naburige rechten van hun gelicenseerden aan te geven. Dit wil zeggen dat de producent het volledige gelicenseerde repertoire voor hun artiesten moet aangegeven.

Naast een wetgeving die kan verschillen per territorium, varieert ook steeds de wijze van aangeven.

Zo past iedere beheersvennootschap wel een andere Excel template of online systeem toe. Met andere woorden, ook al verschilt het repertoire niet steeds tussen de verschillende territoria, toch moet er telkens een individuele aangifte gedaan worden. Dit maakt van het aangeven van geluidsopnames voor naburige rechten een tijdrovende activiteit.

Dit zou in de toekomst beter moeten. Zoals eerder al vermeld zitten we in een digitale revolutie.

En deze digitale revolutie moet niet enkel negatieve gevolgen teweeg brengen. Door het digitaliseren en automatiseren van het aangeven van geluidsopnames voor naburige rechten, zou een Europees of zelfs internationaal systeem ontwikkeld kunnen worden. Daarbij zou je eenmaal jouw geluidsopnames met bijhorende basisinformatie (zie 4.B Aangifte) en gelinkt aan het territorium en de exploitatieduur, moeten invoeren in een databank. Op deze manier kan elke beheersvennootschap het repertoire gelinkt aan zijn territorium uit deze databank halen.

SAMENGEVAT Naarmate het beheer van de naburige rechten geprofessionaliseerd en vereenvoudigd wordt, des te meer inkomsten er zullen gegenereerd worden uit nevenrechten en des te meer de producenten zullen inzetten op deze inkomsten.

10. Nuttige adressen SIMIM Belgische beheersvennootschap voor producenten www.simim.be Almaplein 3 bus 5 1200 Sint Lambrechts Woluwe Belgium +32 (0)2/775 82 10 Simim@simim.be IFPI International Federation of the Phonographic Industry www.ifpi.org IFPI European Office Square de Meeûs 40 1000 Brussels Belgium +32 (0)2 511 9208 info@ifpi.org SENA Nederlandse beheersvennootschap voor naburig recht www.sena.nl Catharina van Renneslaan 20 1217 CX Hilversum Netherlands +31 (0)35 - 625 1700 sena@sena.nl POPPUNT Aanspreekpunt voor muzikanten en DJ’s www.poppunt.be Bloemenstraat 32 1000 Brussel +32 (0)25049900 info@poppunt.be PLAYRIGHT Belgische beheersvennootschap voor de uitvoerende artiest www.playright.be Belgicalaan 14 1080 Brussel België +32 (0)2 421 53 41 info@playright.be

11. Bronvermelding BOEKEN KEUNEN G., 2009, Business as usual. De muziekindustrie in de analoge en digitale wereld, Hasselt, Gert Keunen.

DE MEYER G. & TRAPPENIERS A., 2007, Lexicon van de muziekindustrie. Werking en vaktermen, Leuven, Acco.

Perenboom A., 2008, Le nouveau droit d’auteur et les droits voisins (troisième edition), Gent, Larcier.

PASSMAN S. DONALD, 2000, All you need to know about the music business (Revised and Updated for the 21st Century), New York, Simon & Schuster.

ARTIKELS PHILLIPS C., 2013, Indie’s label guide to performance rights, AIM Journal.

PAKINKIS T., 2014, Premier Muzik calls for international neighbourign rights reform, Musicweek.

PAKINKIS T., 2013, Kobalt Neighbouring Rights: ‘We’re building a big company – but quality and transparency come first’, Musicweek.

PAKINKIS T., 2013, Everybody needs good neighbouring rights, Musicweek.

GRUGER W. & WHITE E., 2014, David Byrne, Marc Ribot, Chris Ruen lead rally for radio to pay performance royalties, BillboardBiz. ONLINE BRONNEN FOD Economie, K.M.O., Middenstand en Energie, http://economie.fgov.be/nl/ondernemingen/ Intellectuele_Eigendom/naburige_rechten_van_auteursrecht/Duur_naburige_rechten/#.

UsVc6GTuLNE Auvibel, http://www.auvibel.be/nl/verdeling Poppunt, http://poppunt.be/popinfo/wiedoetwat/article.jsp?id=314#4 SIMIM, http://www.simim.be/simim/index.html Soundexchange, http://www.soundexchange.com/advocacy/ BMAT, https://www.bmat.com/clients/ Fintage House, Neighbouring Rights, http://www.fintagehouse.com/ Kobalt Music Services, Neighbouring rights services, www.kobaltmusic.com All Right Music, Your neighbouring rights, http://www.allrightmusic.com/ Billijke Vergoeding, http://www.bvergoed.be/frame-nl.htm