รายงานการวิจัย การออกแบบอัตลักษณ์ สาหรับสิ นค้ าตรา ศศิธร เฮิร์บ
โดย นางสาวศศิธร โทณะวณิก คณะมนุษยศาสตร์ และสั งคมศาสตร์ พ.ศ.2558 งานวิจัยนีไ้ ด้ รับทุนอุดหนุนจากงบประมาณอุดหนุนการวิจัย จากงบประมาณเงินรายได้ ประจาปี งบประมาณ 2558 สถาบันวิจัยและพัฒนา มหาวิทยาลัยราชภัฏจันทรเกษม
ข้ อเสนอโครงการวิจัย เพือ่ ขอรับทุนอุดหนุนการวิจัยจากมหาวิทยาลัยราชภัฏจันทรเกษม ส่ วน ก : ลักษณะทัว่ ไปของโครงการวิจัย 1. ปี การศึกษาทีเ่ สนอขอรับทุน ปี การศึกษา 2558 2. ประเภทการวิจัย ( ) การวิจยั สารวจ ( / ) การวิจยั ทดลอง ( ) การวิจยั และพัฒนา ( ) การวิจยั สถาบัน ( ) การวิจยั ในชั้นเรี ยน ( ) การวิจยั สิ่ งประดิษฐ์ 3. งบประมาณที่เสนอขอทุน 5,000 บาท 4. ระยะเวลาในการทาวิจัย 6 สัปดาห์ ส่ วน ข : รายละเอียดการทาวิจัย 1. ชื่อโครงการวิจัย ชื่อโครงการวิจยั (ภาษาไทย) การออกแบบอัตลักษณ์สาหรับสิ นค้าตรา ศศิธร เฮิร์บ (ภาษาอังกฤษ) Corporate Identity Design for Sasithorn Brand 2. ชื่ อผู้วจิ ัย/คณะผู้วจิ ัย 1. ผศ.ประชิด ทิณบุตร ที่ ปรึ กษาโครงการวิจยั 2. นางสาวศศิธร โทณะวณิ ก ผูว้ จิ ยั โครงการวิจยั 3. ทีม่ าและความสาคัญของปัญหาการวิจัย ปั จจุบนั นี้ธุรกิจมีการเปลี่ยนแปลงที่รวดเร็ วกว่าการเปลี่ยนแปลงในศตวรรษที่ผา่ นมา ความต้องการ และความคาดหวังต่อสิ นค้าและบริ การก็เปลี่ยนไปอย่างรวดเร็ วเช่นกัน ผูบ้ ริ โภคมีความรู ้ความเข้าใจต่อ สิ นค้าหรื อบริ การมากขึ้น เนื่องจากมีเวลาน้อยลงจึงต้องการความสะดวกสบายมากขึ้น ต้องการสิ นค้าหรื อ บริ การที่มีคุณภาพดีข้ ึนและมีการรับประกันคุณภาพ ต้องการสิ นค้าหรื อบริ การที่ตรงใจมากขึ้นและมีสิทธิ พิเศษ รวมทั้งต้องการให้สินค้าและบริ การมีราคาที่ถูกลงด้วย ดังนั้น ธุ รกิจจาเป็ นต้องมีการปรับตัวให้ทนั ต่อ การเปลี่ยนแปลงของพฤติกรรมของกลุ่มลูกค้าเป้ าหมาย กลยุทธ์การตลาดที่เคยใช้และประสบความสาเร็ จใน อดีตหรื อปั จจุบนั อาจไม่สามารถใช้ได้ผลดีอีกต่อไปในอนาคต ผูบ้ ริ หารและนักการตลาดจาเป็ นต้องค้นหา กลยุทธ์ใหม่ๆ ที่สามารถตอบสนองความต้องการของลูกค้าและสร้างความแตกต่างที่เหนือกว่าคู่แข่ง
นับตั้งแต่อดีตจนถึงปั จจุบนั ตราสิ นค้ า (Brand) นั้น ได้รับการยอมรับว่า มีบทบาทสาคัญ ในการสร้างความสาเร็ จทางการตลาดมาโดยตลอด การมี อัตลักษณ์ของตราสิ นค้ า (Brand Identity) ที่ แข็งแกร่ งยังคงช่วยเสริ มสร้างให้เกิดความได้เปรี ยบในการแข่งในปั จจุบนั ได้ ถ้าภาพลักษณ์ของตราสิ นค้า ดังกล่าวได้รับการดูแลและบริ หารอย่างดี จะสามารถช่วยให้ธุรกิจมีช่วงชีวิตและชื่อเสี ยงที่ยนื ยาว ปั จจุบนั การสร้างตราสิ นค้า หรื อ การสร้างแบรนด์ มีความสาคัญมากต่อการดาเนิ นธุ รกิจ ไม่ว่าจะเป็ นธุ รกิจขนาดใดและครอบคลุมในธุ รกิจเกื อบทุกประเภทสิ นค้าและบริ การที่มีอยู่ มากมายในตลาด ทาให้มีความจาเป็ นอย่างยิ่งที่เจ้าของสิ นค้า นักการตลาดและผูท้ ี่เกี่ยวข้องจาเป็ นที่ จะต้องสร้างอัตลักษณ์ ของตราสิ นค้าให้โดดเด่นเหนื อคู่แข่งขันทางธุ รกิจ การสร้างอัตลักษณ์ของตราสิ นค้ามีความสาคัญ คือการสร้างการรับรู้ (Perception) ให้ ผูบ้ ริ โภคจดจา และเข้าใจในสิ่ งที่นกั การตลาดหรื อเจ้าของธุ รกิจต้องการจะสื่ อออกไป การรับรู ้จะ เกิดขึ้นจากการวางแผนการตลาด และการใช้เครื่ องมือสื่ อสารได้อย่างมีประสิ ทธิ ภาพ กล่าวสรุ ปได้ดงั นี้วา่ อัตลักษณ์ของตราสิ นค้า คือ สิ่ งที่ช่วยสร้างความแตกต่าง และความได้เปรี ยบ ทางการแข่งขันทางธุ รกิจให้กบั สิ นค้า หรื อ บริ การ โดยเป็ นตัวกลางเชื่อมโยงคุณค่า (Value) และเอกลักษณ์ (Uniqueness) บางอย่างเพิ่มเติมเข้ากับหน้าที่ใช้สอยพื้นฐาน (Functional) ของตัวสิ นค้า หรื อ บริ การนั้น ๆ ในการรับรู้ของผูบ้ ริ โภค ในสภาวะการแข่งขันทางธุ รกิจที่รุนแรงนี้ การสร้างความแตกต่างให้ ตราสิ นค้า หรื อ ที่เรี ยกว่า “การ สร้างอัตลักษณ์ตราสิ นค้า” (Brand Identity) จึงเป็ นทางออกที่ดีที่สุดในยุคของการแข่งขันที่รุนแรงอย่างใน ปั จจุบนั ในยุคที่สินค้าไทยนอกจะต้องแข่งขันกันเองแล้ว ยังต้องรวมการแข่งขันกับสิ นค้าจากต่างประเทศ อีกด้วย การวิจยั เรื่ องการออกแบบอัตลักษณ์สาหรับสิ นค้าตราศศิธรนี้ เป็ นการศึกษาวิจยั เชิงทดลอง เพื่อทา ความเข้าใจในด้านการสร้างอัตลักษณ์ให้ตราสิ นค้าเพื่อเป็ นตัวกลางเชื่อมโยงคุณค่าและเอกลักษณ์ เข้ากับ ประโยชน์ใช้สอย ให้สินค้าเกิดการโดดเด่นเพื่อให้เกิดการรับรู ้ของผูบ้ ริ โภคสิ นค้าตราศศิธรในอนาคต 4. วัตถุประสงค์ การวิจัย 1. เพื่อศึกษาแนวคิดหลักการและรู ปแบบออกแบบอัตลักษณ์ตราสิ นค้า 2. เพื่อศึกษาตัวอย่างอัตลักษณ์ตราสิ นค้าที่ประสบความสาเร็ จ 3. เพื่อออกแบบอัตลักษณ์ตราสิ นค้าของผลิตภัณฑ์ตราศศิธรเฮิร์บ 5. นิยามศัพท์เฉพาะ อัตลักษณ์ คาว่า “อัตลักษณ์” ไม่มีบนั ทึกไว้ในพจนานุกรม แต่มีตาราหลายเล่มให้ความหมายคาว่า “อัตลักษณ์” ไว้วา่ คุณลักษณะเฉพาะตัว ซึ่ งเป็ นตัวบ่งชี้ ของลักษณะเฉพาะของตัวบุคคล สังคม ชุมชน หรื อ ประเทศนั้นๆ เช่น เชื้อชาติ ภาษา วัฒนธรรมท้องถิ่น และศาสนา ฯลฯ ซึ่ งมีคุณลักษณะที่ไม่ทวั่ ไปหรื อสากล กับสังคมอื่นๆ กล่าวคือ ลักษณะที่ไม่เหมือนกับของคนอื่นๆ “อัตลักษณ์” มาจากภาษาบาลีวา่ อตฺ ต + ลักษณ
โดยที่ “อัตตะ” มีความหมายว่า ตัวตน ของตน ส่ วน “ลักษณะ” หมายถึง สมบัติเฉพาะตัว หากมองเพียงแค่ รู ปศัพท์ “อัตลักษณ์” จึงเหมาะจะนามาใช้หมายถึงลักษณะเฉพาะตัวของสิ่ งใดสิ่ งหนึ่งมากกว่าคาว่า “เอกลักษณ์” มีคาว่า “เอก” ซึ่งหมายถึง หนึ่งเดียว จึงน่าจะหมายความว่าลักษณะหนึ่งเดียว (ของหลายๆ สิ่ ง) หรื อลักษณะที่ของหลายๆ สิ่ งมีร่วมกัน ซึ่ งเป็ นความหมายแรกตามพจนานุกรม ตราสินค้ า (Brand) การพัฒนากลยุทธ์การตลาดสาหรับผลิตภัณฑ์แต่ละประเภท ผูข้ ายมักจะเผชิญ กับปั ญหาในการออกตราสิ นค้าทั้งนี้ก็เพราะการกาหนดตราสิ นค้าจะสามารถทาให้เสริ มคุณค่าของผลิตภัณฑ์ ได้อย่างมีประสิ ทธิ ภาพฉะนั้น เพื่อทาความเข้าใจในเรื่ องของการกาหนดกลยุทธ์ผลิตภัณฑ์ประการแรก ก็คือ การทาความเข้าใจเกี่ยวกับความหมายของการกาหนดตราสิ นค้า ตราสิ นค้า หมายถึง ชื่อ คาพูดที่แสดงออก ถึง ความคิด สัญลักษณ์ รู ปแบบหรื อสิ่ งเหล่านี้ รวมกัน ซึ่ งเป็ นการจาแนกให้เห็นถึงสิ นค้า หรื อบริ การของ ผูข้ าย หรื อกลุ่มของผูข้ ายที่แสดงความแตกต่างจากคู่แข่งขัน ศศิธร (Sasithorn) อ่านว่า สะ-สิ -ทอน หมายถึง พระจันทร์ ,ดวงจันทร์ 7. ขอบเขตการวิจัย การวิจยั ครั้งนี้มุ่งศึกษาเพื่อการออกแบบอัตลักษณ์ตราสิ นค้าที่ผลิตในท้องถิ่นในลักษณะเป็ นสิ นค้า ชุมชนที่ผลิตในประเทศไทย 8. ประโยชน์ ทคี่ าดว่าจะได้ รับ นาผลที่ได้จากการศึกษาไปเป็ นต้นแบบเพื่อการพัฒนาออกแบบตราสิ นค้าศศิธรเฮิร์บต่อไป 9. การทบทวนวรรณกรรมและเอกสารอ้างอิง การวิจยั นี้นาแนวคิด ทฤษฎีและงานวิจยั ที่เกี่ยวข้อง มาเพื่อใช้เป็ นแนวทางในการวิจยั ดังนี้ 9.1 แนวคิดและทฤษฎีที่เกี่ยวกับการออกแบบสัญลักษณ์ (Symbolic Design) 9.2 แนวคิดและทฤษฎีที่เกี่ยวกับตราสิ นค้า (Branding) 10. ขั้นตอนของการวิจัย 10.1 ศึกษาและรวบรวมข้อมูลภาคเอกสารเกี่ยวกับการออกแบบสัญลักษณ์ การออกแบบกราฟิ ก และการสร้างแบรนด์ 10.2 ศึกษาและรวบรวมข้อมูลของอัตลักษณ์ตราสิ นค้าที่ประสบความสาเร็ จเพื่อนามาเป็ นตัวอย่าง 10.3 สรุ ปและวิเคราะห์ขอ้ มูลโดยทาเป็ นตารางเชิงเปรี ยบเทียบและภาพกราฟิ ก เพื่อสรุ ปแนวทาง ในการออกแบบอัตลักษณ์ตราสิ นค้า 10.4 ออกแบบอัตลักษณ์ตราสิ นค้าศศิธร 10.5 สรุ ปผลการวิจยั และข้อเสนอแนะ
11.แผนการดาเนินงานตลอดโครงการ กิจกรรม 1
2
สัปดาห์ 3 4
หมายเหตุ 5
6
1.ศึกษาข้อมูลเอกสารเกี่ยวกับการ ออกแบบต่างๆ 2.ศึกษาและรวบรวมข้อมูลของอัตลักษณ์ ตราสิ นค้า 3.ออกแบบอัตลักษณ์ตราสิ นค้ าศศิธร 3.1 แบบทางเลือกตราสิ นค้า5แบบ ให้กบั ผูป้ ระกอบการ 3.2 พัฒนาตราสิ นค้า 3.3 ออกแบบผลิตภัณฑ์ให้กบั ตรา ศศิธร 3.4 ออกแบบบรรจุภณ ั ฑ์สาหรับ ผลิตภัณท์สบู่ 4.เสนอผลงาน 12.รายละเอียดงบประมาณ ที่ รายการ 1 ค่าน้ ามันเชื้ อเพลิง 2 ค่าจัดทารู ปเล่มและส่ งผลงาน 3 ค่าวัสดุ 4 ค่าสาธารณูปโภค (ค่าโทรศัพท์,ค่าน้ า,ค่าไฟ ฯลฯ) 5 ค่าตอบแทนนักวิจยั
วงเงิน 1,000 บาท 1,000 บาท 1,000 บาท 1,000 บาท 1,000 บาท
ลงชื่อ.......นางสาวศศิธร โทณะวณิ ก.......นักศึกษา (นางสาวศศิธร โทณะวณิ ก)
ข้อมูลสรุปผลแบบสอบถามออนไลน์ การออกแบบตราสัญลักษณ์สาหรับแบรนด์ ศศิธร เฮิรบ์ จานวนผู้ตอบแบบสอบถาม 20 คน เพศ ชาย 11คน หญิง 9 คน อายุ 15-20 ปี 2 คน 21-25 ปี 12 คน 26-30 ปี 3 คน 31-40 ปี 2 คน 41 ปีขึ้นไป 1 คน อาชีพ นักเรียน/นักศึกษา 10 คน ข้าราชการ 1 คน รัฐวิสาหกิจ 2 คน ธุจกิจส่วนตัว 1 คน อื่นๆ 6 คน สรุปคาถาม ท่านคิดว่าตราสัญลักษณ์รปู แบบไหนทีเ่ หมาะสมกับแบรนด์ทสี่ ดุ ตัวเลือกที่ 1 จานวน 5 คน
ตัวเลือกที่ 2 จานวน 4 คน
ตัวเลือกที่ 3 จานวน 8 คน
ตัวเลือกที่ 4 จานวน 3 คน
ตัวเลือกที่ 5 จานวน 0 คน
ข้อเสนอแนะทีไ่ ด้รบั 1.มองแล้วสบายตา 2.ตัวเลือกที่1 สวยมากเลย 3.สวยมาก 4.รูปแบบที2่ และ4โดยส่วนตัวคิดว่าเป็นรูปแบบที่เรียบ และไม่ยากเกินไปในการจดจา รูปแบบ พระจันทร์และใบไม้ยังคงซ้อนกัน ฟอนต์อ่านง่าย โดยส่วนตัวชอบรูปแบบฟอนต์แบบที่4และโดย ส่วนตัวถ้าหากเปลี่ยนรูปแบบฟอนต์จาก แบบที่2เป็นแบบที4่ น่าจะดีมากขึ้น แต่โดยรวมชอบรูปแบบ การจัดวางในรูปแบบที3่ มากที่สุดครับ