No Spang Maak je niet druk
Het leven in Sranang
Reportage:
Enkeltje Suriname voor twee
Back to my
ROOTS
Daar komt veel bij kijken
White Beach the place to be! Juni 2009 1e editie www.nospang.nl
CULTUUR*WONEN*OMGEVING*REMIGRANTEN*CORPORATIES*RECREATIE
Aan het woord
Een woord vooraf REPORTAGE
Inhoud
Thuis bij… Een enkeltje Suriname voor twee
4 6
Tips voor wonen
9 veilige tips voor wonen in Suriname
10
Kwaliteit is…
Twee leden vertellen over wat zij nu precies kwaliteit vinden Huurderspecial
11
Op de hoogte blijven van de ontwikkelingen bij Stichting Brasa
12
UITGAANSKALENDER
14
De gezelligste plekjes in Paramaribo Before & After
Bram Verhappen vertelt over zijn verblijf in Suriname
18
ER OP UIT
22
Wist u dat…
Alle weetjes op een rij
24
CONTACT
25
Het avontuurlijke White Beach
W
ij van Stichting Brasa brengen u een magazine dat boordevol met informatie zit over wonen in Suriname. We willen een houvast uitreiken aan mensen die willen remigreren. Het doel van dit blad is om remigranten en ook studenten een indruk te geven wat Suriname allemaal te bieden heeft. Hier volgt een impressie wat deze speciale editie te bieden heeft.
Cultuur
Iquat, commy num numsandre dipsusc incilla oreetum el iriure feugiatem quat. Ut iustionullan henibh erit wis niam, volum et nos erilis ectem eu feuis elessi tat. Olor am illametue ting enisl irit ate delit prat luptat dunt lan hendion senisi.
Remigreren Iduismolore tinis numsandrem volorero dolore eliquat. El utpatie min hent iure modipisis eugait adipsusto con hendre cor sum quam iure eugiat. Ipsusci pismolorem non ullum ipis alit prat, velessim veros nullaor perostrud dolorpe rostion sequatum velessed exer ipsummo dolorting ea conullaor ilis.
Sandit, conse magna alit volore vullaorper adiamet ilit at iustrud tat, core modolor aciduisi tinci et loboreet, verci te min ute eui ea ad eugait nostin hent loborer cincili smoluptatet nis ationse quipsusto od diam ea conulla consed eriure ent aute modolor irit vel ipsuscipit,. Leniamco mmolorper ilis nissim velismod min henibh ero od dolestrud magconsectet autpat lut lore feugiam etuero nit la feuisi bla atie tincin ulputat erostrud deliqui smodiatisl eum quat ullut accumsan doluptat, conulla alit adio eugait vendihenit alit ad et aliquis ad magna commolor onum incipsum dolorti nciduis dipit nonamcon verilit autpat. Ommy nummy nis- sequi blandigna facipis augue velenit molorper ing eu feu faccummy nons nos vel ulputem dipit praessi elit lum velenim etue eugait eu feugiat, vel iriustie feuisim do con volore tatuer augiatem veraessi. iure magna commy nulla cons nim acil ut nullandigna alit autpat ipissendit lor aliquipit niamet wisi erostinim zzriureet lor atis n
4
Aan het woord
Corporaties andit, conse magna alit volore vullaorper adiamet ilit at iustrud tat, core modolor aciduisi tinci et loboreet, verci te min ute eui ea ad eugait nostin hent loborer cincili smoluptatet nis ationse quipsusto od diam ea conulla consed eriure ent aute modolor irit vel ipsuscipit,. consectet autpat lut lore feugiam etuero deliqui smodiatisl eum quat ullut accumsan henit alit ad et aliquis ad magna commolor amcon verilit autpat. Ommy nummy nismolorper ing eu feu faccummy nons nos etue eugait eu feugiat, vel iriustie feuisim iure magna commy nulla cons nim acil ut nullandigna alit autpat ipissendit lor aliquipit niamet wisi erostinim zzriureet lor atis n
dolenim irilla facin velesendio consequisl ectetuer sumsandrem do eu faci bla am, volorti smolor inibh elisis ectet, con ut adit vel etue feu faccum ip elesto dolorem velisi elenis adignim nostrud tatis do consequat. Duis augue faccum nit verit ver il ut nim diamcon utpate veros et dolore feugue dipit ipis eriure tio consectetum quam dit lor aut vulla ad tincin hent nonsequatum del utpatem ilis aliquatuer acil eugait in ercil ulla
essit volor suscil ip eugait do er autat, vel ut ut praesequat, summodolorem velese enis nulla facillamcon hent lobore commolore con henibh et vel ipisl in henis am ing erosto commodit, consequ amconse quamcon sequisi scilit lor at. Tion henit lumsan esendia mconulla accum incincing eummodit aciduis dolorem del irit alit alis nonsequat. Ut inibh essed elis nis eui bla consenit lut adiam zzrit, vel ex ea con hendiam commod tat et, cor sum alit, velenim
5
Het verhaal van Frans & Muriel:
Zij remigreren naar hun geliefde Suriname M
uriel en Frans zijn 36 jaar getrouwd en Juiste keuze wonen in Amsterdam. Muriel is ge- Voor Muriel was de keus om terug te gaan boren in Suriname en heeft de liefde voor naar Suriname er eigenlijk al jaren geleden. haar vaderland nooit verloren. Frans is een echte Hollander die door zijn vrouw in “Mijn man en ik hebben jaren in Suriname en zijn terug naar Nederland gecontact is gekomen met zijn tweede liefde gewerkt, voor de kinderen. We wilden graag Suriname. Muriel en Frans hebben samen komen onze kinderen in Nederland grootbrengen. In drie kinderen waarvan de jongste zoon 18 die tijd was het in Suriname nog al een lastige is. Tijdens een etentje ter ere van hun 36 tijd. In 1982 had je bijvoorbeeld de decemjarige huwelijk spreken zij openhartig over bermoorden, waarbij de aanhangers van hun aanstaande stap om te remigreren legerleider Desi Bouterse een aantal onschulnaar Suriname. dige burgers van het leven beroofde. Ik weet “Het was geen makkelijk besluit om terug te gaan naar Suriname”, vertelt Muriel. “Je laat toch een stukje Nederland achter.Onze drie zonen zullen hier blijven en dat is ondanks hun leeftijd toch wel een gewenning. Aan de andere kant trekt het leven in Suriname mij zodanig, dat die gewenning niet op kan tegen de heimwee. We gaan in Suriname natuurlijk ook weer wat opbouwen en hopelijk gaat dat goed! Het valt allemaal redelijk te overzien, ik heb natuurlijk wel jaren in Suriname gewoond en gewerkt en ik heb er hele goede herinneringen aan.”
Stichting Brasa
Via het internet hebben wij stichting Brasa ontdekt. Stichting Brasa en stichting Sekrepatu waar Brasa mee verbonden is hebben een ruim aanbod van koop- en huurwoningen. De huurhuizen van stichting Brasa worden gemeubileerd en eigenlijk is alles geregeld. Een zorg minder dat voor ons goed uitkomt.
het nog zo goed die december 1982. De unieke en ieder jaar aanwezige feestvreugde van de kerstdagen en oud en nieuw was dat jaar nergens te herkennen. Niemand liep er zonder geldige reden over straat en op de radio werden we geïnformeerd over de huidige situatie. Mijn man en ik hadden de mogelijkheid om snel terug naar Nederland te kunnen vertrekken.”
Mijn jeugdherinneringen
Muriel glimlacht als ze terugdenkt aan haar jeugd. “In de loop van de jaren ben ik er natuurlijk vaker op vakantie geweest en kreeg ik toch het thuisgevoel weer snel terug. Maar alleen al door de grotendeels goede jeugdherinneringen heb ik altijd een wens gehad om voorgoed te remigreren. Suriname geeft mij een gevoel van vrijheidi. De straten waar ik als kind langsliep kan ik mij nog herinneren alsof het gister was. Het lopen langs de hobbelige zandwegen voordat je in het oude centrum aankwam. In de middag reed de melkman altijd bij ons in de straat. Door de gaten in de weg konden we de ijzeren melkvaten horen klingelen tegen elkaar. Maar vooral de kinderen die vrij en onbezorgd op de straten of op hun erf speelden. Iedere middag na school werden de erven netjes aangeharkt, zo netjes dat je de strepen van de hark in het zand zag.”
“Bovendien heb ik zojuist gehoord dat er een speciaal blad van Brasa magazine uitkomt waar ik zeker wel gebruik van zal maken. Iedere vorm van informatie is welkom.” “Ik lees zelf altijd op internet nieuwsberichten over Suriname. Daar is een hele hoop over te vinden. Daarnaast hebben we internet radio waar ik ook Surinaamse zenders op kan “Iedere keer als ik terug ga spelen wij ook ontvangen. En er zijn maar heel weinig goede weer joule. Ik voel me dan weer jong. Joule Surinaamse weekbladen. Dus een blad over is een bekend spel waar alle jonge kinderSuriname, met de juiste informatie is uniek.” en in Suriname mee groot zijn geworden.
6
Reportage
“Suriname geeft mij een gevoel van vrijheid.” 7
Je speelt met twee teams tegen elkaar speelt. Het speelveld tekenden we met onze blote hielen in het zand op straat. Het speelveld ziet er ongeveer uit als een tennisveld, maar dan kleiner. De bedoeling is dat de tegenstanders binnen het speelveld langs de andere groep rennen zonder aangetikt te worden. Het was een uitdaging om je tegenstander zo hard mogelijk aan te tikken dat het uitschreeuwen van de pijn aangeeft dat je bent aangetikt.”
Ongecompliceerd
Herinneringen blijven maar stromen. “Wij speelden vroeger ook altijd in de regen. Een regenbui in Suriname kan je niet vergelijken met een regenbui in Nederland. Een echte tropische regenbui was dat. Het regende er zo hard en het water smaakt zo natuurlijk. De straten zijn na zo een regenbui zo hoog ondergelopen dat een volwassen persoon zelfs tot de knieën in het water wegzakte. Na een uur zakte de regen meestal en komt de felle brandende zon weer tevoorschijn. Dit zijn de leuke dingen die mijn kinderen missen. Ik moet zeggen dat de huidige situatie in Suriname nog altijd niet is zoals vroeger.
Helaas maken mijn kinderen nu kennis met de de gehaaste cultuur in Nederland. In Suriname is het leven ongecompliceerdheid en ziet het er allemaal veel ontspannender uit.” Ook Frans laat duidelijk merken dat Suriname een bewuste keuze is van beiden. “Het eten in Suriname is er altijd heel erg lekker. Ik moet oppassen dat ik niet al te dik wordt want op iedere hoek vind je wel een Warung, een Surinaams eethuisje waar je lekkere snacks kan kopen. Ook belangrijk is dat mijn schoonfamilie daar woont. Het zijn allemaal lieve mensen, en ik voel me daar heel erg thuis. En wat ook een grote rol speelt, is het relatief goedkope levensonderhoud in Suriname.” “Toch zullen veel mensen denken wat kan ik nog meer doen in Suriname behalve het lekkere eten? Ik zelf heb een grote behoefte aan een eigen tuintje. Hier in Amsterdam heb je daar niet echt de ruimte voor. Ik houd van tuinieren en dat heb ik al die jaren gemist. Een
“Ik heb behoefte aan mijn eigen tuintje”
moestuintje heb ik vroeger in Suriname altijd gehad. Verse kruiden en groenten uit eigen tuin mis ik heel erg. Dat is niet alleen goedkoper maar ook gezonder! Als je groente op de markt koopt zijn ze vaak met onkruidbestrijdingsmiddelen bespoten. Eigen groenten is supergezond en niet onbelangrijk voor onze gezondheid. Voor de ruimte hoeven we het hier niet te doen. Er zijn genoeg vrijstaande percelen van familie waar we groente kunnen verbouwen. Met zoveel ideeën moet ik mijn tijd goed inplannen. In Suriname ga ik namelijk ook deelnemen aan een golfclinic maar uiteraard ga ik ook samen met mijn vrouw tuinieren.”
De voorbereidingen van A tot Z
“De afgelopen periode hebben we een heleboel voorbereidingen moeten treffen want zoveel ideeën en wensen vergen veel energie.” Zegt Frans. “En dat is nou juist de stap die vele mensen niet durven nemen. Bij wie klop ik daarvoor aan de deur, denken de ze dan. De familie van Muriel in Paramaribo heeft ons ook goed geholpen, en kijken uit naar onze komst. “Ook stichting Brasa heeft ons daar bij geholpen. Informatie via de
8
website is voor ons heel nuttig geweest. Alle andere dingen zijn we nu aan het regelen. Maar ook voor mensen die willen remigreren die niet oorspronkelijk uit Suriname komen kan ik het aanraden. Je blijft constant met stichting Brasa in contact. Dat biedt vertrouwen.” Het zoeken naar een betaalbaar huis was wel een hele opgave vertelt Frans. Eerst waren we geïnteresseerd in het kopen van een stuk grond om er een huis te laten bouwen. Daar willen wij nog even mee wachten.” “Je moet ook rekening houden met het feit dat elk jaar de regels weer veranderen. Ik bedoel dingen die te maken hebben met zorgverzekering of met je pensioen. Nederland is een echt regeltjes land!” “Voor mij was het wel ingewikkeld met de visumaanvraag. Elke Nederlander die langer dan drie maanden naar Suriname wil moet een langdurige procedure volgen om een visum te krijgen. Ook voor studenten. Daar is iets waar je wel rekening mee moet houden. Maar mijn vrouw heeft daar geen last van.”
Na inspanning komt ontspanning
“Als dit allemaal achter de rug is dan wordt dat weer helemaal gecompenseerd. Bij aankomst wordt er voor ons een groot welkomsfeest georganiseerd! Lekker eten en dansen. Bigi pokoe zoals de muziek hier wordt genoemd.” “Natuurlijk gaan we de familie in Nederland heel erg missen. Maar zij weten al heel lang dat we terug gaan en ze respecteren onze keuze. Ze weten dat Suriname heel belangrijk is voor ons. Het zit in ons bloed. En ze zijn natuurlijk altijd welkom om ons op te zoeken.” “Nu ik zo lang over Suriname aan het praten ben kom ik al helemaal in de stemming. Rust, warmte, liefde en vrijheid. Het gevoel van thuiskomen. Een prachtig plekje op aarde. Iedereen is vriendelijk en heeft een bordje klaar staan met verrukkelijk eten! Ik ben er klaar voor. Suriname here I come!”
“Je blijft altijd met
stichting Brasa in contact.” 9
9x VEILIG wonen in Suriname
Deze tips
i
wilt u niet missen! 5
1
Laat een paar lampen Doe alle (balkon)deuren branden met een lichtop slot en sluit ramen als u schakelaar (timer) bij een het huis uit gaat; ook als u avondje uit of vakantie. even een boodschap gaat doen.
7
Leg waardevolle goederen vast op foto of video en registreer serienummers van apparatuur.
2
Ga zorgvuldig met uw sleutels om; leg geen reservesleutel onder de deurmat of in de bloempot.
8
Bewaar kostbaarheden zoals sieraden niet op eenzelfde plek in uw huis. Huur voor waardevolle bezittingen een kluisje bij de bank.
3
Geen briefje achter het raam of tas aan de voordeur voor bijvoorbeeld een familielid.
4
Gebruik uw antwoordapparaat niet om kennissen te laten weten dat u met vakantie bent; schakel uw toestel door naar een mobiel nummer.
9
6
Laat geen onnodige spullen slingeren in de tuin, zoals een ladder, om inbrekers te voorkomen.
Door buitenshuis een beetje op te letten vergroot u uw eigen veiligheid. Ook goede contacten met buren helpt.
KIJK VOOR MEER TIPS OP WWW.NOSPANG.NL 10
Kwaliteit is...
Twee leden vertellen over wat zij nu precies kwaliteit vinden
K
waliteit betekent niet voor iedereen hetzelfde. De een wil graag ruimte, de ander zoekt juist rust. Deze keer gaan we naar Paramaribo. De heer Pinas is vorige jaar geremigreerd en binnenkort krijg hij zijn eigen woning van Stichting Brasa. Meneer van Brugge staat ingeschreven bij stichting Brasa omdat hij graag met zijn vrouw wil remigreren. Welke aspecten vinden zij belangrijk? Waarom stichting Brasa? Pinas: “At aute magna feuis erillum sandigna facin vel utatin eugiam iureros nulluptat.” Van Brugge: “Vercilisl ilis dunt volessequis at er sed dolore facipsum. velesent aut ulla core core commodit, sim iriusto cons el ut dolut vel dipsumm odolorper sisim incil.”
Wat zijn de pluspunten van uw huidige woning? Pinas: “Nulla faciliquis do er ipit, vel eu faccumm odolestio digna feu facip elesendre delissectet prate moloborem velent vel erit iustinit aliquatem zzriureetuer ing erilla facin et, senis am, conum esed exer sequat wis.” Van Brugge: “Nos nullam iurWaar woont u nu? erat, sit, cor iure tem vulla fe Pinas: “Ut venibh erat. Ut vo- uguercil irit praestrud diamet lore magniamet, con henibh ad doluptatue dolorper adi et wis nos non verat.” gnim ipit irit aliquis nullaore Van Brugge: ”Cummod molor- tem el ut aciduis am nibh ex tie conse cons nisi te facip ex etuero cor si.” ea acin hent lut.” Zijn er verbeterpunten aan Met wie woont u hier? uw woning? Pinas: “Lorero dolobore do- Pinas: “Ibortion hendrem vullorer incidui ssecte modolor putet Utpatem irit landre cidunt nim nim dunt loreet.” facipis at. Ut luptate commy Van Brugge: “Alit lutat lore numsandio consecte conse onsecte dui bladreet wisseq- molorem dolesequat. Xerit uis nulla consectet prat.” prat, quipit lut iustrud modignim iliquat.“ Van Brugge: “Rat autat iusto commod magna consequisim ecte con et ut nullam accum quat ing ex essim quat, quatumsan utet, core ercinit augait nulla am vent autpate deliquisl ut volorerit nulla con verit augiam vendreet accum dolummo. Rud dignib. Mod min henim ad magnissi. dolorpero conumsandit loreet ullamconsed doloreetuer adio od tatinci duipsustisi. Wat zijn de pluspunten van Prada anownk.”
De heer van Brugge
Wie: De heer van Brugge Waar: Paramaribo Woont in: Den Haag Must: Winkels in de buurt Wie: De heer Pinas Waar: Paramaribo Vorige woning: Amsterdam Must: Een eigen tuintje
Kan niet zonder…? Pinas: “Volore do odolute feum aliquamcon henisi bla faccum il ing et, velis alis nim zzriustrud tis nulput lore vent ametue tatis ectet loreet, quam euiscilit nosto eniatie eummy nis dolore ming.” Van Brugge: ”Em volore ea conum ilis adit wissim do er iustie euisciduisi eugait, se dolutpat, conulput ad modipit lore feum zzriure ming el dip ea ratetue duisit voluptat. Te do elis nim zzrilla.”
De heer Pinas
11
HUURDERS SPECIAL
12
“Op de hoogte blijven van de ontwikkelingen bij Stichting Brasa� Als huurder is het belangrijk om alle nieuws en ontwikkelingen rondom huren bij Stichting Brasa in de gaten te houden. Daarom vindt u hier alle informatie die u nodig heeft op een rijtje.
Wat: Huurtoeslag ontvangen in Suriname
maakkosten te betalen van de woning. Dit zijn de kosten die worden gemaakt aan werknemers die het huis schoonmaken.
Ook voor mensen die in Nederland maandelijks huurtoeslag ontvangen, kunnen dit in de toekomst meenemen naar Suriname. Kijk voor Nieuws: Kosten bekend meer informatie op de website van De eenmalige schoonmaakkosten de Belastingdienst. zijn 15 euro. Deze dient u te betalen op de eerste dag van binnentreden Nieuws: Huurtoeslag informatie aan- van uw woning.
vragen bij Stichting Brasa
Het is nu ook mogelijk om via Stichting Brasa informatie aan te vragen over huurtoeslag ontvangen in Suriname. Bel met onze klantenservice op 020 677 55 00 of ga naar onze website www.stichtingbrasa.nl, voor het aanvragen van de folder en aanvraagformulier.
Wat: Servicekosten
Wat: kosten water, gas en elektra
De kosten die u maakt voor water, gas en elektra worden maandelijks berekend. Op de eerste dag dat u uw woning bent ingetrokken staat de teller op nul. Vanaf dat moment gaat de teller in en wordt aan het eind van elke maand de kosten aan u berekend. Dus u betaalt maandelijks wat u daadwerkelijk heeft verbruikt.
Huurders van Stichting Brasa gaan voor het eerst in 2010 Servicekosten betalen, voor een beter onderhoud Nieuws: rekeningen worden in de van de woningen. Dit zijn kosten voor toekomst vooruit betaald onder andere het schoonmaken Vanaf volgend jaar worden deze van het trappenhuis, buitenkant van rekeningen vooruit betaald in plaats de ramen en kozijnen. van achteraf. De exacte datum is nog onbekend, u wordt op de hoogNieuws: Hoogte Servicekosten te gehouden. De hoogte van de Servicekosten worden gemaakt uigaande van wat er per jaar aan onderhoud betaald moet worden door Stich-ting Brasa. Aan het eind van het jaar wordt alles nauwkeurig berekend en wordt er in kaart gebracht wat er exact is betaald. Wanneer u niet aan deze kosten komt, zult u het teveel betaalde bedrag met terugwerkende kracht ontvangen. Ter attentie: Deze rubriek is niet
Wat: Schoonmaakkosten
Bij aankomst van uw verblijf wordt van u verwacht eenmalig de schoon-
geheel waarheidsgetrouw (onderdelen schoonmaakkosten en gas,water en licht hebben wel de juiste informatie).
13
AGENDA ZOMER 2009 ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31
CULTUUR BELEVEN
IN
PARAMARIBO
S
uriname heeft een buitengewoon rijke en een interessante mix aan culturen. Zij maken het een bijzonder land qua sfeer en cultuur. Al deze verschillende culturen geven de hoofdstad Paramaribo een kleurrijke en levendige uitstraling. Het kent een rijke historie en beschikt over vele leuke culturele festivals en evenementen. U hoeft zich niet te vervelen want aan bezienswaardigheden en uitstapjes is er genoeg te doen.
Historische plekken
Em il dio cortisl iril utat wis niamcon senibh eliquat alit wis nostrud dolesti ncidunt iriliquis endrer senibh exerit praesequi ex esendio dolortionsed digna feu feugait pratuer ostrud tem dunt velent landignit et nosto ea feugiam, quis eros dio dolorem er autpat. Unt lan henibh exeriusto deleniate con ullam nisim iure magna aut loboreet nulland reetummod magna consed tem inim zzril ipit, quissisit nis nos niat. Cumdad dkakdn hievn aut my nisi tet utat. Ro delesendre min exer auguer se feuguer alisci tie dolore vero commodi amcortie dolortie dolor in utpat. Giat aute euipism oloborem doloreetue volore mod eugait, volesse nissequisum zzrilis ea corem dit vero dolor aliq.Pit dunt ut volobor ercipis dit eudipit, quisisit iustion sectem velestrud.
23
JUNI
“De leukste plekken die u 14
AGENDA ZOMER 2009 ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31
Activiteiten
04
JULI
Uitgaan
Isim velenim del inibh eriurem nulla adigna amet, sequat nostin ex eugue modignis elit delenisit praessenim zzrit ing eliquisit nim nisl inciliquisit el ipsum vulla cons nostrud ex eum dolore consent ea facilit volorer iusto consed miniat. Enim exeriliscin elit pratum ilit nullan ut daakn.Tum vullumsandre tet augiat. Ut irit vendrer si.Lut utat, sim volumsandre commolor alis ea autat lorperit utet vulputpat lum vel iureet.
Isim velenim del inibh eriurem nulla adigna amet, sequat nostin ex eugue modignis elit delenisit praessenim zzrit ing eliquisit nim nisl inciliquisit el ipsum vulla cons nostrud ex eum dolore consent ea facilit volorer iusto consed miniat. dolore duisim quismodolore tisse dolorpe rciliquam zzrillaore tat nons euiscing el ulputatie faccums andreetum dolenibh eliquatum zzril ing euipsusci bla aliquipsummy nullumsan hendignissi tis nulla feuisEm zzriure coreetummy nullam dunt wisi bla corem num nonum elenibh ea faccum dolute duissi. Tat, quis essim num ent wis dignissed miniat. Xeriusci tinciliquis aliquismod dakiel dnaxn kanielndkl anl ielnha lak
sdsim velenim del inibh eriurem nulla adigna amet, sequat nostin ex eugue modignis elit delenisit praessenim zzrit ing eliquisit nim nisl inciliquisit el ipsum vulla cons nostrud ex eum dolore consent ea facilit volorer iusto consed miniat. Enim exeriliscin elit pratum ilit nullan ut wissec iliquam zzrillaore tat nons euisc.nim exeriliscin elit pratum ilit ulla adigna amet, se quat no anjudkl.Ero euisl enim in hendrerostin er sum quat nonsecte venisis et incip exeraestrud ero dit augait lan ute molutat ueriliquam, consendipit nos nullaoreet, sit num euissisi. Ver suscillum eu feuipis diam velit adipisim do ea faccumsan hendre mi.
gezien moet hebben!� 15
AGENDA ZOMER 2009 ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31
Waar ga IK eten
in
PARAMARIBO?
O
p zoek naar een goede eetgelegenheid? Waarschijnlijk omdat u zin heeft in een lekkere bami of nasi of misschien toch die lekkere roti. Maar dat is lang niet alles wat Paramaribo te bieden heeft. Hier volgt een overzicht van de beste Surinaamse eetgelegenheden zodat alleen de voorkeur voor smaak en niet de routebeschrijving bepaalt waar u kunt genieten‌
Restaurants
An eugiam, quisim ing ea consenibh et la facipsu scidunt irilisi.Obor adionum sandre do consequatue facilit et, quiscilisi. Ing ecte verat. Giat ad tin ulput luptat. Orper si. Gue voluptat augiat ad dionsed tie duisismodiam quat. Ut lamet iril ea commod et, quat autpat do do dolessisisis aliquat ionsequissed eugue eu faccum zzriusci tis nullam, quam, conse voloborer iure diamcon sequamcon velestis at. Duis aliquisl utat la alis nullamcor sustrud dit ad tincidunt landre duiscil utpat. Quat. Olutat velese dolor aci elismodion vulla facipsum quat. Ut elesenim diatetue modolesed tatum velis nis nim num quam duis eugait acilit velit nullam iril iriliquis nulput lutpatem quat.
17
AUGUSTUS 16
AGENDA ZOMER 2009 ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31
BROODJESZAKEN
Molor incilis el iure magna feugait at alit ing erci tem iure consecte tisi blaorem ver sed tat. Tuerci eugueriusto odoloreet, conseniat. Ut do od delenim dolore faci exeriureros nonsequat lum ing ex eum quip er aut esequis el dunt nulla ad essed tat praesenim zzrit, quat autat.
02
SEPTEMBER FOODCORNERS
Cillamet vel duisit autpat wisim vel ing ecte tatummy nonullam duis dolessi. Im nullutpTo ea aliqui ea conullam zzrilit il ullumsan henim iustie modio er susting ea core do conse delesed min hendrer summy nons essent nullaor adio et lum non vulla facilit erat voWARUNGS lore consequisit praesecte Endre faccums andiat. Nibh dolor sum vulla faccum euisis alit, vel ulput vulla conummy nos nonulla alit, conulla facin verilit nim irillam volore dolore modoloAFHALEN bor si. Ute modions equam, quaPate facilisse esed ex exeros met ad tisim iuscidunt aut am acip ex ero er si bla con- praestrud te dolorpero del sequis do dolesto diat lortin- utatisci te consequate coreci endrem ureet nio dolent ros delis nim ver sis augiaipsumsandrem ea con ve- tum enissequate tet iure tin lat il iriliquat el in enim alis nis volorperilla alis etumsandre num etue deliquisisim zzrit, magna alit volore modolocor amet, sit, vel dolortin bor aut amconse quipit lut henibh eugue consequam, autpat. Ut vullut amet nullancon ullan henim delit in ulla dipis aciniam, cons aliquat, aci ercipisi. quipsum veliquam zzriureet exeraesequi esto er iuscill nio dolent ipsumsand con ametum niam ero dolore tin velenisim niat, conulla atet exeraestrud magna adit utpat aliquis molo zzriure.
“Rotishops Chris en Roop Ram strijden om het beste recept� 17
BEFORE & after
Interview
“Suriname heeft mijn hart
B
gestolen�
ram Verhappen
is de oprichter van Stichting B!nk dat goede doelen koppelt aan een spetterend evenement. Het eerste project van de stichting is in Suriname. Bram
heeft hier voor 5 maanden in Suriname gewoond en vertelt over zijn kennismaking en ervaringen daar.
18
BEFORE V
ia een vriendin die stewardess is belandt Bram ter oriëntatie voor drie dagen in Suriname. “ Ik werd meteen verliefd op het exotische land” vertelt Bram. “Er zijn daar zoveel mogelijkheden en het land is groeiende. En zo kwam ik op het idee om iets te gaan doen voor Suriname.” aldus Bram.
“Ik werd meteen verliefd op het exotische land” Tijdens een gesprek op een terras samen met een vriendin, inmiddels collega Dorien Grötzinger kwamen we op een idee. “We gaan iets doen met het uitgaansleven in Nederland en de opbrengst gaat naar een goed doel in Suriname. Het uitgaansleven in Nederland is niet meer wat het was” vertelt Bram. En het idee voor een project dat goede dene filmrolletjes en projecten die doelen koppelt aan een exotisch zij ondersteunt werd wel naar hem evenement is ontstaan. geluisterd. “De mensen luisteren niet naar een 26 jarige blanke jongen Voorbereiding op het project zonder status” vertelt Bram openHet bleek dé aanzet om uiteindeli- hartig. jk voor vijf maanden te vertrekken naar Suriname. Na wat voorberei- Het verblijf ding komt hij in contact met vri- Tijdens zijn verblijf in Suriname jwilligersbureau Blue Frog. Via Blue woonde Bram een korte periode bij Frog gaat Bram uiteindelijk aan de een vriend die hij had ontmoet. “Dit slag bij kindertehuis Claudia A. In dit verblijf was echt prachtig. Ik werd kindertehuis verblijven kinderen die goed opgevangen. Maar op een erg veel problemen hebben. “Ik heb gegeven moment wil je toch op je 2 maanden het kindertehuis geob- eigen benen staan en dichter bij de serveerd en geanalyseerd”, vertelt lokale bevolking komen”. Hij heeft Bram.”Om te kijken of zij in aanmerk- een appartement gehuurd. ing komen voor de opbrengst van het evenement. Er was een hoop werk te verzetten binnen de organisatie van Claudia A voordat ik mijn goedkeuring kon geven aan het project. Uiteindelijk heb ik mijn aanmerkingen op tafel gelegd, maar er werd in eerste instantie weinig mee gedaan.” Nadat Bram in contact kwam met Helen Kamperveen die bekend is in Suriname vanwege verschei-
”Ik weet nu wat Stichting Brasa te bieden heeft”
19
BEFORE & after
“Huren in Suriname is best duur, maar je koopt geen huis als je er niet gaat wonen. Op dat moment was ik nog niet op de hoogte van Stichting Brasa. Nu wel. Mocht ik weer terug gaan om een vervolgproject te organiseren, klop ik zeker bij Stichting Brasa aan de deur. Ik weet nu wat voor een voordelen zij bieden met betrekking tot het huren van een huis. Ideaal voor een kort verblijf van enkele maanden. Denk bijvoorbeeld ook aan studenten.”
“Suriname is een heel ander land maar spreekt wel de Nederlandse taal. Het is bijzonder om dit mee te maken. Maar door het Nederlands raken ze wel een afgesloten van de rest van Zuid-Amerika en horen ze er daardoor niet echt bij”.
“Ik het opvallend dat er veel stagiaires uit Nederland in Suriname waren. Jammer genoeg hebben stagiaires problemen met zich aan te passen met de plaatselijke bevolking. Ze leven in een bepaald stramien en zorgen niet voor variatie in hun leefgewoontes. Ik zou stagiaires adviseren om wat meer te mengen met de bevolking en wat meer durven te leven en genieten van alles wat Suriname te bieden heeft.” antwoord Bram op een vraag over tips Eenmaal terug in Nederland is Bram voor toekomstige Stagiaires. “Lees inmiddels een ware Suriname ex- je goed in over het gebied en wees pert. “Suriname is heel erg hiërar- niet bang om contact te leggen chisch, maar toch zit je zo aan tafel met de lokale bevolking”. Vult Bram met de president” vertelt Bram. aan. Bram vindt dat hij veel heeft geleerd over Suriname. “ Ik weet nu dat ik in “Hier kan Stichting Brasa goed op inSuriname niet alles kan zeggen, wat spelen. Zij kunnen ervoor zorgen dat in Nederland wel kan. Maar ik heb stagiaires sneller in contact kunnen me in ieder geval niet anders gedra- komen met Surinamers.” gen.
After
Het evenement
Suriname is heel erg hiërarchisch, maar toch zit je zo aan tafel met de president.”
Met behulp van goede sponsoring, een strakke organisatie en een zware dosis doorzettingsvermogen werd het feest dat is georganiseerd voor Claudia A een groot succes. Veel artiesten en prominente Surinamers toonden interesse en kwamen naar Loods 6 in Amsterdam om op te treden. Ook was er een veiling van kunstwerken door bekende en minder bekende kunstenaars die een bijdrage hebben geleverd aan de opbrengst. Op naar het volgende project …
De overeenkomsten tussen NederMet dank aan Bram Verhappen land en Suriname zijn volgens Bram de Nederlandse invloeden en de taal.
20
BEFORE & after
B!NK Party 9 mei 2009 GROOT SUCCES
Dat is de reden dat Stichting B!NK de B!NK Party organiseer op 9 mei aanstaande in Loods6 te Amsterdam. Een honderdtal vrijwilligers en artiesten zetten zich hier geheel belangeloos voor in. Op het programma staan optredens en performances van onder andere DJ Maestro, Lex Empress, DJ Isis en Viva Kova. Ten tijde van de B!NK party in Amsterdam vindt er een benefietconcert in Paramaribo plaats.
Wilt u een donatie doen aan Stichting B!NK? Zie: www.stichtingbink.com/helpbink.html. 21
Er op uit
Parelwit
strand:
OOK DIT IS SURINAME White beach heeft veel te bieden
22
I
n nog geen drie kwartier rijden van Paramaribo kom je aan bij een klein stukje paradijs op aarde. Met sfeervolle palmbomen, tientallen houten hutjes en een parelwit strand is White Beach de ideale plek om even de drukte van de stad en het leven te ontsnappen.
dat je op vakantie bent, zelfs voor de Surinamer. Een groot gebied is afgebakend in het water. De stevige en veilige netten moeten ervoor zorgen dat de piranha’s uit de buurt blijven. Het schone water zorgt voor verkoeling. Veel mensen maken gebruik van het zwemgebied om even te ontsnapDe enige weg naar White Beach toe pen aan de warmte. schreeuwt om avontuur. De hoge hobbels en de soms onverharde delen valt al- Wat uiteraard niet kan ontbreken is eten! De leen te berijden met een stevige en uiter- geur van gekruid vlees en verse groente zorgt aard ook goed uitziende Jeep. De gaten ervoor dat je maag gaat knorren. Ook de in het wegdek zijn soms zo groot als de zoete geur van Fernandes limonade is sterk omtrek van een skippybal. De lome aanwezig. Op White Beach kan je voortreffetemperatuur zorgt ervoor dat de chauffeur lijk eten. Er is een restaurant waar de lekkeralert moet blijven. ste Surinaamse gerechten worden klaargemaakt. In het weekend komen Creoolse Vele verschillende soorten palmbomen. dames, voor een schappelijke prijs, een luxe Kleurrijke bloemen en als je goed kijkt, af en maaltijd bereiden in je pina hutje. Ook bartoe slingerende apen. Ook de prachtige ko- becueën is een smaakvolle optie. Je moet loniale plantagehuizen langs de kant van de natuurlijk wel zelf je spulletjes meenemen. weg laten zien wat Suriname te bieden heeft. Let op dat je etenswaren niet bij de waterkant laat staan. Dat zorgt voor ongedierte. Maar er is meer. De chauffeur is de vermoeiende rit in een mum van tijd verge- White Beach is de ideale plek om te geten. Aan-gekomen bij White Beach word je nieten met je familie. Samen erop uit. Om zoals altijd weer gegrepen door de enorme je heen voel je de sfeer van saamhorigdrukkende hitte. Eventjes zie je sterretjes. heid, geluk en plezier. Iedereen gunt elkaar Daarna komt de Oase. Alleen deze is echt! een fijne tijd. En als je even aan de drukte van spelende kinderen wilt ontsnappen kun White Beach is echt een prachtige en je je altijd terugtrekken in je eigen hutje. unieke verschijning. Dit kunstmatig strand aan de Suriname rivier is gecreëerd voor pure ont Entree is 10 SRD (ongeveer €3,-). En voor 35 spanning en plezier. De op de juiste plek SRD (ongeveer €10,-) kan je een onmisbare geplante palmbomen zorgen voor rust en luxe pina hut huren. White Beach is open en ruimte. Iedereen heeft zijn eigen stek- van 7u in de ochtend tot 7u in de avond. kie. Ook is het mogelijk om een met palm- Kortom voor een kleine investering heb je bladeren bedekte pina hut te huren. Deze een onvergetelijke dag! sfeervolle kleine hutjes geven je het gevoel 23
9X
Een geheugensteuntje voor u! ilt u Back To Your Roots en denkt
W
u aan remigreren? Dan komt er veel bij kijken. Denk hierbij aan u paspoort of visum, uw gezondheidszorg, voeding en andere nuttige hulpmiddelen. Hier vindt u de belangrijkste onderwerpen waar u mee te maken krijgt.
REMIGREREN 1. Paspoort
Suriname over malaria dan je kun je ook contact opnemen met Bureau Openbare Gezondheidszorg in Para2. Visum maribo. In tegenstelling tot mensen uit de Nederlandse Antillen heb- 6. Vaccinaties ben Nederlanders een visum Het Academisch Medisch nodig. Dit is aan te vragen bij Centrum (AMC) in Amsterhet Surinaamse Consulaat in dam beveelt inentingen aan Amsterdam. tegen gele koort, DTP en Hepatitis A. In de omliggende 3. Creditcards VS Travel- landen is een gele koorts lercheques vaccinatie verplicht. Creditcards zijn niet overal gebruikelijk, travellercheques 7. Water zijn in te wisselen bij alle grote Het leidingwater kan banken. gedronken worden. Water dat niet uit de leiding komt 4. Gezondheidszorg niet, wel kun je het koken of De Surinaamse doktoren gebruik waterzuiveringstaconcurreren met de besten bletten. in de wereld. Ze zijn als de beste opgeleid. Alleen wat wel 8. Voorbehoedsmiddelen nadelig is dat niet alle soorten Always use a condom. medicijnen in voorraad zijn Geslachtsziekten zoals AIDS en dat de medische appa- komen overal voor. ratuur verouderd of defect is. Wanneer u al medicijnen ge- 9. Reisverzekering bruikt, neem dan voldoende Handig waarbij u in geval van voorraad mee uit Nederland. ziekte of ongeval, direct verWat ook handig is om mee te voerd kunt worden naar een nemen is een goed gevulde ziekenhuis naar uw keuze. eerstehulpdoos. Maak altijd een kopie van u reisverzekering mocht je de 5. Malaria: type Tropica of originelen kwijt geraakt zijn. Geldigheidsduur daar blijft.
zolang
Vivax
In het binnenland van Suriname komt malaria voor. Aan te raden: een Lariumkuur die een week voor vertrek start. Of neem voor meer informatie contact op met je huisarts. Wil je meer weten in
Wist u dat
24
CONTACT Wilt u ons bellen? Klantenservice 020-5526040 Voor al uw vragen kunt u terecht bij onze klantenservice. Wilt u ons e-mailen? info@stichtingbrasa.nl Wilt u langskomen? Bos en Lommerplein 295 1055 RW Amsterdam Heeft u post voor ons? Stichting Brasa Bos en Lommerplein 295 1055 RW Amsterdam Bezoek ook onze website: www.stichtingbrasa.nl Colofon No Spang is een uitgave van Stichting Brasa en gemaakt door: Redactie: Saskia Doolaege Vormgeving: Wendy Pondaag Fotografie omslag: Jerome Edam Fotografie binnenwerk: Ernesto Jessurun
25