HET NIEUWSMAGAZINE VAN SAVE THE CHILDREN
LEVENS REDDEN IN LIBERIA Kindersterfte is te voorkomen
Jaaroverzicht
Dit bereikten we mede dankzij u
Noodhulp
Vóór, tijdens en na rampen en conflicten
Keep it Real
Seksuele voorlichting in Oeganda en Ethiopië
VOORJAAR 2014
SAVE INHOUD
VOORWOORD SAVE
HULP, AL 95 JAAR IN ONS DNA “Save the Children werd in 1919 opgericht door de Britse onderwijzeres Eglantyne Jebb. Zij was geschokt door de erbarmelijke omstandigheden
08 KOM IN ACTIE
waaronder kinderen vlak na de Eerste Wereld-
Wilt u zich ook eens op een andere
oorlog moesten leven en bood hen voedsel,
manier inzetten voor kinderen? Dat kan.
onderdak en bescherming. Hulp bieden zit 95 jaar
Organiseer bijvoorbeeld een sponsorloop,
later nog steeds in ons DNA. Overal waar kinde-
flesseninzameling of rommelmarkt. Maar
ren in nood zijn, zetten onze medewerkers zich
denk ook eens aan het vragen van een gift
met hart en ziel in om hun leefomstandigheden
bij een huwelijk, kraamperiode of jubileum.
direct en zo mogelijk structureel te verbeteren.
We zijn er erg blij mee.
Ook al is dat vaak op plekken waar de uitdagingen groot zijn. In oorlogsgebieden, of in landen
04 KINDERSTERFTE Het is tien jaar geleden dat er een einde kwam
Verder in deze SAVE
dag knokken om te overleven. In klinieken helpt Save the Children om de hoge kindersterfte terug te dringen.
extreme armoede en honger. Werken aan het structureel verbeteren van leefomstandigheden
aan de burgeroorlog in Liberia. Toch moeten veel pasgeboren baby’s en kleine kinderen nog iedere
die geteisterd worden door natuurrampen of
05 AMBASSADEUR FRITS HUFFNAGEL 07 95 JAAR SAVE THE CHILDREN 09 WEK DE WERELD Lesprogramma over kinderrechten
geeft helaas niet de garantie dat kinderen nieuwe rampen of oorlogen bespaard blijven. Dat weerhoudt ons er niet van om te blijven vechten voor de rechten van kinderen en ons hartstochtelijk in te zetten voor kinderen in nood. Over hoe we dat doen en wat we samen met uw steun bereiken, vertellen we u graag in deze SAVE.”
14 JAARVERSLAG 2013 Een korte terugblik op een succesvol jaar
10 NOODHULP
16 DROMEN
Overal ter wereld waar kinderen
Aida en Tamar dromen over pretparken
direct hulp nodig hebben, wil Save the
Holke Wierema, Directeur Save the Children
Children zo snel mogelijk aanwezig zijn. Maar ook vóór en na een natuur-
COLOFON
ramp of een gewapend conflict bieden OVER SAVE THE CHILDREN
we gerichte ondersteuning. Met programma’s gericht op ramppreventie, noodhulp en wederopbouw.
12 SEKSUELE VOORLICHTING Bij veel jonge mensen in Oeganda en Ethiopië is er een groot gebrek aan kennis over seksualiteit. Met ons Keep it Real programma op scholen en in gezondheidscentra geven we voorlichting aan pubers en jongvolwassenen over seksuele
Save the Children redt de levens, de dromen en de toekomst van kinderen door medische zorg, kwalitatief goed onderwijs en het realiseren van betere leefomstandigheden. Wij vinden dat je een kind pas echt helpt, als je niet alleen hun leven redt, maar ook de kans biedt hun dromen waar te maken en hun toekomst een kans te geven.
SAVE is het nieuwsmagazine voor donateurs, vrijwilligers en relaties van Save the Children. Save the Children Postadres: postbus 82061, 2508 EB Den Haag Telefoon: 070 338 44 44 E-mail: magazine@savethechildren.nl
gezondheid, geboortebeperking en veilige seks.
02
SAVE liever digitaal ontvangen? Ga dan naar: www.savethechildren.nl/contactvoorkeur
03
SAVE LIBERIA
LIBERIA SAVE
Malaria doodsoorzaak nummer 1
medicijnen. We werken samen met lokale overhe-
In Liberia is malaria nog steeds doodsoorzaak
den, zodat ook zij hun verantwoordelijkheid nemen
nummer 1. Dat komt omdat medicijnen vaak
in de strijd tegen kindersterfte. Het aantal kinderen
onbetaalbaar of gewoonweg niet te verkrijgen
dat voor hun eerste verjaardag sterft is in vijftien jaar
zijn. Andere belangrijke oorzaken van de hoge
tijd met meer dan 75% afgenomen! En dat geldt ook
kindersterfte in Liberia zijn longontsteking, diarree
voor het aantal kinderen dat sterft voor hun vijfde
en mazelen. Al deze ziektes leiden vaak tot sterf-
levensjaar.
gevallen, ook omdat de kinderen al erg verzwakt zijn door ondervoeding. Toch keert het tij. Mede dankzij Save the Children.
LIBERIA IN CIJFERS
Aansprekende resultaten
80%
van de Liberiaanse bevolking moet rond komen van minder dan 1 dollar per dag
1 op de 17
kinderen sterft voor het eerste levensjaar
1 op de 13
kinderen sterft voor het vijfde levensjaar
1 op de 24
moeders sterft tijdens of vlak na de bevalling
Op tal van plekken in Liberia ondersteunt Save the Children klinieken, waar we zorg en begeleiding vóór, tijdens en na de bevalling kunnen geven aan moe-
KINDERSTERFTE VAAK EENVOUDIG TE VOORKOMEN Het is al tien jaar geleden dat er een einde kwam aan de verschrikkelijke burgeroorlog in Liberia.Toch moeten pasgeboren baby’s en kleine kinderen nog iedere dag keihard knokken om te overleven. De kindersterfte is enorm hoog in het straatarme land.
gezondheidswerker en tegelijkertijd zorgen we voor
OOGGETUIGE FRITS HUFFNAGEL “In Liberia ben ik me ervan bewust geworden hoe makkelijk en snel kinderen kunnen sterven. Door gebrek aan geld, voedsel, medische zorg of kennis. Ik was op bezoek in een veldkliniek in Crozierville, toen de vierjarige Ruth bevend van de koorts werd binnengebracht. Haar tante smeekte ons de kleine meid te redden. De moeder van Ruth, 21 jaar oud pas, was enkele dagen eerder overleden aan malaria.
Van 1990 tot 2004 hield een burgeroorlog Liberia
Gebrekkige gezondheidszorg
Toen ze ziek werd, kon ze de taxi naar de kliniek niet betalen. Verbijsterend vond ik dat. Dood, omdat
in een wurggreep. De gevolgen waren desastreus.
Ook als het gaat om adequate zorg voor moeders
je een ritje naar de kliniek niet kunt betalen! Toen ook Ruth ziek werd, besloot haar tante dat zij in elk
De infrastructuur werd grotendeels verwoest,
en hun pasgeboren kinderen is er nog heel veel
geval niet mocht sterven en bracht ze haar nichtje naar de Save the Children kliniek. Ik stond erbij toen
waardoor grote delen van het land nog steeds
werk te verrichten in Liberia. Veel moeders sterven
Ruth op malaria werd getest en ik schrok van de uitslag: positief! Gelukkig ondernamen de verpleegkun-
moeilijk bereikbaar zijn. De gemeenschapsstructuur
tijdens of door complicaties na de bevalling
digen van Save the Children meteen actie. Ruth kreeg gratis medicijnen en werd gered. Kindersterfte in
werd uiteen geslagen en de basisvoorzieningen,
en veel kinderen halen hun vijfde verjaardag niet.
Liberia kan echt teruggedrongen worden. Save the Children bewijst dat elke dag.”
waaronder gezondheidszorg, verdwenen.
De cijfers zijn ondanks de verbeteringen in de afgelopen jaren nog steeds alarmerend.
04
ders en hun baby’s. We leiden lokale mensen op tot
Frits Huffnagel is ambassadeur van Save the Children
05
SAVE LIBERIA
SAVE 95 JAAR SAVE
PATIENCE KWAM GEZOND TER WERELD Elizabeth - een jonge Liberiaanse vrouw van 19 jaar - was heel blij dat ze moeder zou worden, maar ze was ook bang. Want in het dorp waar zij woont sterven moeders en baby’s geregeld tijdens de bevalling. Vooral omdat er door de oorlog amper nog artsen en verpleegkundigen zijn om te helpen bij geboortes. Gelukkig kon Elizabeth haar dochtertje Patience veilig en zonder complicaties ter wereld brengen in een kliniek van Save the Children in het straatarme Be Goba. Dankzij lokale vrijwilligers zoals Emmanuel, die door Save the Children is opgeleid tot gezondheidswerker, krijgen kinderen in de regio weer een kans op een gezonde toekomst. Emmanuel begeleidt moeder en kind vóór, tijdens en na
SAVE THE CHILDREN DOOR DE JAREN HEEN
de geboorte, geeft vaccinaties en houdt de groei van de kinderen nauwlettend in de gaten. En met resultaat. Patience kwam gezond ter wereld en is nu een vrolijke en levenslustige baby van 8 maanden oud die het ongetwijfeld gaat redden.
De basis voor Save the Children werd in 1919 gelegd door de Britse onderwijzeres Eglantyne Jebb. Wat ooit klein begon, groeide in 95 jaar uit tot ’s werelds grootste onafhankelijke kinderrechtenorganisatie. Een paar hoogtepunten uit onze bewogen geschiedenis willen we u niet onthouden. 1919 - 1923 De eerste jaren
1981 Save the Children in Nederland
In 1919 richtte Eglantyne Jebb een hulpfonds op
In 1981 werd in Nederland Stichting Redt de
dat de basis vormde voor ‘The International Save
Kinderen opgericht. De stichting trad in 1988 toe
the Children Union’ die in 1920 werd opgericht in
tot de internationale federatie van Save the Children
Genève. In 1923 schreef Jebb een handvest dat
en draagt sinds 1993 de naam Save the Children.
later diende als model voor ‘Het Verdrag inzake de
Vanaf de oprichting tot haar overlijden in 2004
Rechten van het Kind’ van de Verenigde Naties dat
was H.K.H. Prinses Juliana beschermvrouwe van
in 1989 werd bekrachtigd.
de stichting.
“The only international language is a child’s cry.” Eglantyne Jebb
2009 - heden terugdringen kindersterfte In 2009 startte Save the Children de grootste campagne ooit: het terugdringen van de kindersterfte. Met deze campagne bereikten we tot op heden als
1940 - 1945 De Tweede Wereldoorlog
internationale organisatie 50 miljoen kinderen en
Tijdens de Tweede Wereldoorlog was Save the
vrouwen met de juiste zorg.
Children vooral actief in Europa. We organiseerden kledinginzamelingsacties en zetten dagcentra op.
Lees meer over ons huidige werk in het jaaroverzicht
En we trokken achter de geallieerde troepen aan
op pagina 14 en 15 van dit magazine of ga naar
bevrijd gebied in, om ons te ontfermen over wezen
www.savethechildren.nl/jaarverslag2013.
en dakloze kinderen.
06
07
SAVE NIEUWS EN ACTUALITEITEN
ACTIE SAVE
WAAROM
SAVE THE CHILDREN
HELP MEE, START EEN ACTIE Wilt u zich ook eens op een andere manier inzetten voor kinderen? Organiseer dan een actie en zamel bakken van cupcakes. Maar denk ook eens aan het vragen van een gift bij een huwelijk, kraamperiode of jubileum. Wij zijn er heel erg blij mee en de kinderen ook. Laat u inspireren door de ideeën, verhalen en tips op de speciale actiesite www.savethechildren.nl/actie en maak een succes van uw actie!
SAVE THE CHILDREN BEDANKT DE NATIONALE POSTCODE LOTERIJ
de oprichting in 1989 heeft de Nationale Postcode Loterij meer dan € 3,5 miljard gedoneerd aan organisaties die zich inspannen voor ontwikkelingssamenwerking en mensenrechten, sociale cohesie in Nederland en natuur en milieu. Save the Children is sinds 2002 beneficiënt van de Nationale Postcode Loterij en ontving in 2013 voor de twaalfde
te komen in hun leven. Een echte partici-
WEK DE WERELD
Mevrouw. G. Doornbos-de Wit, Tolbert
UNIEK LESPROGRAMMA OVER KINDERRECHTEN
“Ieder kind dat geboren wordt heeft daar-
Kinderrechten zijn van levensbelang. Maar wat
mee het recht van bestaan. En daarmee het
ze precies inhouden, waarom ze zo belangrijk
recht om te zijn wie hij of zij is.”
zijn en hoe het wereldwijd is gesteld met de
Wouter Kreeft, Ellecom
kinderrechten weet nog lang niet iedereen. Daarom ontwikkelde Save the Children ‘Wek
keer de jaarlijkse bijdrage. In 2013 bedroeg de bijdrage € 900.000,-. Dit geld is van wezenlijk belang voor Save the Foto: Holke Wierema (Directeur Save the Children), Michiel Verboven (Managing Director Nationale Postcode Loterij) en Marinke Ros (Woordvoerder Save the Children)
SCHENK MET BELASTINGVOORDEEL Wilt u, zonder dat het u extra geld kost, meer kinderen kans op een toekomst geven? Dat kan via belastingvrij schenken. Als u via een schriftelijke overeenkomst aan Save the Children schenkt, kunt u uw gift aftrekken van de belasting. Hierdoor kunt u met hetzelfde bedrag meer doen voor kinderen die in situaties verkeren waar hun rechten geschonden worden. Mocht u geïnteresseerd zijn of vragen hebben, bel dan met de Donateursservice op 070 338 44 44 (bereikbaar van 10.00 tot 17.00 uur) of stuur een mailtje naar donateursservice@savethechildren.nl. Meer informatie vindt u ook op onze website,
08
ren die het verdienen om hiermee verder
volwassenen van morgen zijn.”
is ‘bijdragen aan een groene en rechtvaardige wereld’. Sinds
www.savethechildren.nl/belastingvoordeel.
potentie en talenten laten liggen bij kinde-
en beseft dat de kinderen van vandaag de
loterij in Nederland. De doelstelling van de Postcode Loterij
kunnen inzetten waar de nood het hoogste is.
“Het kan toch niet waar zijn, dat wij zoveel
patiemaatschappij kijkt over haar grenzen
De Nationale Postcode Loterij is de grootste goede doelen
Children, omdat het geld vrij besteedbaar is en we het daar
Foto’s: Hans Ruijter
geld in voor Save the Children. Bijvoorbeeld een sponsorloop of rommelmarkt, een tuinfeest of het
In de vorige SAVE vroegen we u ons te vertellen waarom u Save the Children steunt. De mooiste inzendingen beloonden we met een My First Buddha. Een aantal krijgt een eervolle vermelding in deze uitgave van SAVE.
“Save the Children geef ik met liefde elke
de Wereld’. Een uniek lesprogramma voor
maand mijn bijdrage omdat ze doen wat
leerlingen uit groep 6 en 7 van de basisschool
mogelijk is, om de kinderen in hulpbehoe-
met rapper en presentator Yes-R als speciale
vende landen, hetzelfde leven en toekomst
gastheer. Tijdens het programma ontdekken
te geven die onze kinderen hebben. Dit kan
de leerlingen van alles over kansen, keuzes en
mede door onze giften die nodig zijn om
kinderrechten. Daarnaast leren ze dat ze met
deze hulp mogelijk te maken!
elkaar een verschil kunnen maken voor de
Mevrouw van Essen Spoolder, Delden
kinderen in landen waar de kinderrechten niet worden nageleefd. Het lesprogramma is gratis te bestellen op www.wekdewereld.nl. Hier kunt u via de button ‘Tip de juf of meester’ de leerkracht van uw (klein)kind(eren) attenderen op ‘Wek de Wereld’.
09
SAVE DOSSIER NOODHULP
DOSSIER NOODHULP SAVE
NOODHULP; VOOR, TIJDENS EN NA RAMPEN EN CON FLICTEN Overal ter wereld waar kinderen direct hulp nodig hebben, wil Save the Children het verschil kunnen maken. Maar ook vóór en na een natuurramp of een gewapend conflict zijn we er. Van Bolivia tot Syrië en van Pakistan tot Haïti. Ramppreventie In Armenië en Georgië adviseren we over het aardbevingsbestendiger maken van scholen. En over wat je moet doen op het moment dat er een aardbeving plaatsvindt.
OOGGETUIGE MACHIEL POUW “Twee weken na het uitbreken van het geweld ben ik naar Zuid-Soedan uitgezonden om noodhulp te bieden. Ik trainde lokale medewerkers en werkte mee aan het opzetten van een landelijke database zodat kinderen en ouders, die elkaar kwijt zijn geraakt tijdens hun vlucht voor het geweld, weer samengebracht konden worden. Tijdens mijn bezoeken aan de vluchtelingenkampen sprak ik veel ontheemde kinderen en hun verhalen waren schrijnend. De meesten hadden verschrikkelijke dingen meegemaakt en waren ook nog hun ouders kwijt. Juist dan is het zo bijzonder dat wij hen weer met hun ouders kunnen herenigen. Tegelijkertijd bieden we deze kinderen perspectief door het geven van onderwijs en medische en psychosociale zorg. Op deze manier kunnen wij echt een steentje bijdragen aan het redden van hun levens, hun dromen en hun toekomst.” Machiel Pouw, adviseur kinderbescherming van Save the Children
Noodhulp In Zuid-Soedan helpen we bij het herenigen van kinderen en hun familie die elkaar na het uitbreken van het geweld zijn kwijtgeraakt.
Wederopbouw In Haïti herbouwden we na de aarbeving verwoeste scholen en maakten we ze aardbevingsbestendiger.
Ramppreventie In Bolivia delen we reddingsvesten uit en leren we kinderen met speciale lessen in en rond de rivier, wat ze moeten doen als er een overstroming is.
10
Noodhulp In het Jordaanse vluchtelingenkamp Za’atari zorgen we voor veilige opvangplekken voor Syrische kinderen.
Wederopbouw In de Pakistaanse provincie Balochistan werken we op grote schaal aan de verbetering van de toegang tot onderwijs door scholen te bouwen en leraren op te leiden.
Noodhulp We hielpen de slachtoffers van de supertyfoon Haiyan in de Filippijnen direct met schoon drinkwater, sanitaire voorzieningen, basale gezondheidszorg, onderdak, en veilige speelplekken voor kinderen.
11
SAVE VRAAG EN OPINIE
VRAAG EN OPINIE SAVE
SEKSUELE VOORLICHTING MEER DAN GEBOORTEBEPERKING ALLEEN
Save the Children verzorgt voorlichting aan jongvolwassenen over seksuele en reproductieve gezondheid en veilige seks. Bij veel jonge mensen is er een groot gebrek aan kennis over seksualiteit en hun rechten op dat vlak. Met het Keep it Real programma bereiken wij 140.000 jongeren in Oeganda en Ethiopië. In veel landen is bij jongeren een groot gebrek aan
Samenwerken met de overheid
kennis over seksualiteit. Sommigen zijn zich niet
Het doel van het Keep it Real programma is het
bewust van het verschil tussen veilige en onveilige
geven van voorlichting binnen en buiten het onder-
seks, weten weinig over SOA’s en gebruiken geen
wijssysteem. Zodat jongeren beter geïnformeerd
voorbehoedsmiddelen. Die onwetendheid leidt in
zijn en in staat zijn om zelfstandig gezondere keuzes
bijvoorbeeld Oeganda en Ethiopië tot kwetsbare
te maken als het gaat om hun eigen seksualiteit.
situaties, vooral voor jonge meisjes. Met ongewenste
Het tegengaan van onveilige seks, het gebruik van
(tiener)zwangerschappen en een hoge kinder- én
voorbehoedsmiddelen en het weerbaar maken van
moedersterfte tot gevolg.
jongeren tegen misbruik staan centraal. Daarbij richt het Keep it Real programma zich ook op de
Les in seksuele gezondheid
samenleving. We werken samen met de overheid,
Keep it Real is een programma dat we in Oeganda
het onderwijssysteem en gemeenschappen om de
en Ethiopië aanbieden. De lessen worden gegeven op
problematiek van jongeren en de onderliggende
scholen, maar we bereiken ook kinderen die niet naar
ongelijkheid tussen man en vrouw aan te pakken
school gaan. Daarvoor trainen we jongeren, die hun
en toegang tot gezondheidszorg te verbeteren.
leeftijdsgenoten lesgeven over seksuele en reproduc-
DIT IS REPRODUCTIEVE EN SEKSUELE GEZONDHEID Alle mensen hebben recht op een gezond seksleven en de mogelijkheid om zelf te beslissen over hoe ze dat inrichten; wanneer, met wie en hoeveel kinderen ze krijgen. Save the Children informeert kinderen en (jong)volwassenen over methoden van anticonceptie. Ook zorgen we voor verbeterde toegang tot gezondheidsdiensten. We geven voorlichting over een veilige zwangerschap en geboorte én zetten gezondheidszorg op die dit faciliteert. We lichten meisjes voor over hun seksuele rechten. Simpel gezegd, baas over eigen buik. Daarbij wordt de rol van jongens niet onderschat.Voorlichting over seksuele en reproductieve gezondheid is altijd gericht op beide seksen.
UW VRAAG, ONS ANTWOORD Onze donateurs zijn betrokken, hulpvaardig en kritisch. Zo vroeg de heer Meerburg uit Den Haag: “Al enige jaren doneer ik aan Save the Children. Toch twijfel ik soms aan het nut van mijn donaties. De toestand van veel kinderen in de wereld is natuurlijk verschrikkelijk en het is goed dat er organisaties zijn die zich het lot van die kinderen aantrekken. Maar zou zo’n organisatie zich ook niet moeten bezighouden met geboortebeperking? Niet met dwang, maar om er voor te zorgen dat vrouwen die niet méér kinderen willen, daar de middelen voor krijgen?” In dit artikel geven we antwoord. Heeft u ook een vraag? Mail die dan naar magazine@savethechildren.nl
tieve gezondheid. De 16-jarige Grace had geen idee dat ze van eenmalige onbeschermde seks zwanger kon raken. Foto: Chris de Bode
12
13
SAVE JAARVERSLAG
JAARVERSLAG SAVE
HET JAAR 2013 IN VOGELVLUCHT Save the Children wil het geld dat u ons toevertrouwt zorgvuldig en doelgericht besteden. In ons jaarverslag leggen we verantwoording af over wat we met onze middelen hebben bereikt. In de tijdlijn op deze pagina’s presenteren we een greep uit de vele projecten en activiteiten die we in 2013 met succes uitvoerden.
START 2013
JANUARI
FEBRUARI
MAART
De actie ‘Brei een mutsje’ levert 115.000 mutsjes op voor kinderen in Centraal-Azië.
01
EIND 2013
DECEMBER
OndernemersGala Den Haag levert € 150.000 op voor straatkinderen in Liberia.
01 NOVEMBER
JUNI
01
Save the Children doet een bijdrage uit het kindernoodhulpfonds om miljoenen getroffenen van cycloon Phailin in India van de eerste levensbehoeften te voorzien.
Tyfoon Haiyan raast over de Filippijnen. Save the Children komt direct in actie, samen met de Samenwerkende Hulporganisaties (Giro555).
30
Met moederdag brengen we het rapport Surviving the First Day uit.
01
OKTOBER
Crisis in Zuid-Soedan: Save the Children biedt noodhulp.
31
MEI
Dankzij de actie van de Samenwerkende Hulporganisaties (Giro555) kunnen wij de mensen in Syrië blijven ondersteunen.
De voetballer Ronaldo wordt internationale ambassadeur van Save the Children (zie grote foto rechtsboven)
01
14
APRIL
31
Save the Children verwelkomt haar 40.000ste donateur
01 SEPTEMBER
JULI
Tijdens de Dam tot Dam loop wordt ruim 14.000 euro bij elkaar gerend voor Save the Children.
Bekendmaking samenwerking met de gemeente Den Haag
Rapper, presentator en acteur Yes-R zet zich in voor Wek de Wereld; het lespakket voor de basisschool!
30
31
15
SAVE DROMEN
AIDA &TAMAR DROMEN OVER PRETPARKEN De zusjes Aida van 12 en Tamar van 10 uit het Syrische Homs leven in een gastgemeenschap in Jordanië. Hun ouders raakten vermist bij een bombardement. De meisjes konden niet geloven dat hun ouders dood waren. Ze bleven dan ook hoop houden dat hun vader en moeder op een dag weer binnen zouden lopen. Die droom kwam uit. Na een maandenlange zoektocht vond hun moeder de zusjes weer terug. Over het lot van hun vader is echter nog niets bekend. Aida: “Ik miste mama heel erg, ze hielp me altijd met mijn huiswerk. Ik kan nu niet naar school en dat is heel erg, want ik wil graag schooljuf worden. ’s Nachts droom ik ervan dat
Foto: Chris de Bode
we met het hele gezin naar een pretpark gaan, net als voor de oorlog.”