Bibliotekarz 3/2015 by Portal sbp.pl

3/2015

Katarzyna Ślaska Academica – mała wielka biblioteka

Izabela Stachowicz-Okoń Wojciech Mieczysławski Bibliotekarze za kratkami!

Krystyna Kasprzyk Bibliografia regionalna. Organizacja prac bibliograficznych w wojewódzkich ośrodkach bibliograficznych. Cz. 1

Ewa Dombek O bibliografii, cenzurze i wolności… słowa

BIBLIOTEKARZ luty 2014

Spis treści OD REDAKTORA (Elżbieta Stefańczyk) – 3 ARTYKUŁY Katarzyna Ślaska: Academica – mała wielka biblioteka – 4 Krystyna Kasprzyk: Bibliografia regionalna. Organizacja prac bibliograficznych w wojewódzkich ośrodkach bibliograficznych. Cz. 1 – 11 Z BIBLIOTEK Małgorzata Zmitrowicz: W bibliotece o sztuce – 21 Justyna Garbarczyk: Główna Biblioteka Pracy i Zabezpieczenia Społecznego w Warszawie – 26 Izabela Stachowicz-Okoń, Wojciech Mieczysławski: Bibliotekarze za kratkami! – 28 Dagmara Bałycz: Odzyskać wiarę w siebie – 30 O BIBLIOTEKACH W PRASIE Niepubliczna Biblioteka Fantastyczna… (Agnieszka Prymak-Sawic) – 31 SPRAWOZDANIA I RELACJE Odzyskane zrabowane… i książki mają swoje losy (Marzena Błach) – 33 BIBLIOGRAFIA OD KUCHNI… CZYLI POTYCZKI BIBLIOGRAFA O bibliografii, cenzurze i wolności… słowa (Ewa Dombek) – 37 PRZEGLĄD PIŚMIENNICTWA Sygnały o nowych publikacjach (Lidia Bąkowska) – 42 Z oficyny wydawniczej SBP (Marzena Przybysz) – 44 REFLEKSJE BIBLIOTEKARZA PRAWNIKA O cytowaniu (Bolesław Howorka) – 46 Z ŻAŁOBNEJ KARTY Zofia Leśko (Grażyna Woźny) – 50 Z ŻYCIA SBP Styczniowe patronaty SBP • Tydzień Bibliotek 2015 – Wybieram bibliotekę • Bibliotekarz Roku 2014 • Licencjonowanie treści – stanowisko bibliotekarzy • X Forum Młodych Bibliotekarzy (Marzena Przybysz) – 51 POSTAKTUALIA (Jacek Wojciechowski) – 49 W KILKU SŁOWACH – 20, 36, 41, 43

BIBLIOTEKARZ marzec 2015

Od Redaktora Szanowni Państwo, Drodzy Czytelnicy, Marcowy numer „Bibliotekarza” rozpoczynamy artykułem Katarzyny Śląskiej Academica – mała wielka biblioteka, w którym autorka przedstawia prace związane z powstaniem Cyfrowej Wypożyczalni Publikacji Naukowych Academica. Prowadzone były one w Bibliotece Narodowej pod auspicjami Fundacji na Rzecz Nauki Polskiej w partnerstwie z Naukową i Akademicką Siecią Komputerową w latach 2010-2014. Zadaniem Academiki jest zapewnienie dostępu do zbioru publikacji naukowych czytelnikom bibliotek na terenie całej Polski. Cyfrowa wypożyczalnia funkcjonuje od listopada 2014 r. Krystyna Kasprzyk z Wojewódzkiej Biblioteki Publicznej w Krakowie, członek Zespołu do spraw Bibliografii Regionalnej ZG SBP, w artykule Bibliografia regionalna. Organizacja prac bibliograficznych w wojewódzkich ośrodkach bibliograficznych. Cz. 1 przedstawia wyniki badań ankietowych przeprowadzonych we wszystkich wojewódzkich bibliotekach publicznych. Ich celem było poznanie sposobów organizacji prac nad bibliografiami regionalnymi. Tekst omawia strukturę organizacyjną działów prowadzących bibliografie regionalne, usytuowanie w bibliotekach, stan kadry i zadania oraz współpracę między bibliotekami w tym zakresie. Dział „Z bibliotek” przedstawia działalność wystawienniczą Biblioteki Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy. Małgorzata Zmitrowicz w relacji W Bibliotece o sztuce omawia działalność placówki na rzecz promocji sztuki w przestrzeni bibliotecznej. W ciągu minionych prawie dziesięciu lat zorganizowano tam bardzo wiele wystaw malarstwa, rzeźby, grafiki i fotografii artystycznej autorstwa artystów nie tylko z bydgoskiego środowiska artystycznego. Natomiast Justyna Garbarczyk w artykule Główna Biblioteka Pracy i Zabezpieczenia Społecznego w Warszawie przedstawia 40 letnią działalność Biblioteki, jej zbiory i prowadzone prace bibliograficzne, informacyjne, naukowe i wydawnicze. Dział zamykają dwa artykuły poświęcone współpracy Miejskiej Biblioteki Publicznej w Opolu i Biblioteki Śląskiej z Aresztami Śledczymi w Katowicach i Opolu w zakresie promocji czytelnictwa wśród penitencjariuszy, prowadzenia zajęć biblioterapeutycznych i edukacyjnych. W dziale „Sprawozdania i relacje” przedstawiamy tematykę międzynarodowej konferencji pt. „Zrabowane odzyskane: dobra kultury – przypadek Polski”, która odbyła się w listopadzie 2014 r. Marcowy numer „Bibliotekarza” uzupełniają stałe działy i rubryki. „Refleksje bibliotekarza prawnika” Bolesława Howorki, tekst Ewy Dombek „Bibliografia od kuchni… czyli potyczki bibliografa”. Bieżące informacje i aktualne sprawy omawiamy w dziale „O bibliotekach w prasie”, „Z życia SBP”, „Sygnały o nowych publikacjach”, „Z oficyny wydawniczej SBP”. Trzeci numer zamyka kolejny tekst Jacka Wojciechowskiego „Postaktualia” oraz „W kilku słowach”.

©Depositphotos/Oleksiy Mark

BIBLIOTEKARZ marzec 2015

ARTYKUŁY

Katarzyna Ślaska

Academica – mała wielka biblioteka

Marzeniem każdego bibliotekarza jest księgozbiór i aparat informacyjny, który zaspokoi potrzeby wszystkich czytelników, a rodzaj i kształt takiego „księgozbioru marzeń” zależą od typu biblioteki, jej lokalizacji, wielkości i – co oczywiste – posiadanego budżetu. Bibliotekarze dokładają wszelkich starań, by jak najlepiej wykorzystywać posiadane środki na zakupy zbiorów dobierając nowości zgodnie z profilem biblioteki oraz potrzebami jej czytelników. Praktyka dowodzi jednak, że często zdarza się odsyłanie czytelników do bibliotek specjalistycznych, bibliotek w innych miastach, bibliotek uczelnianych, co dziś jest o wiele łatwiejsze niż w epoce przedinternetowej. Młodsze pokolenie bibliotekarzy nie zna zapewne pojęcia rewersu okrężnego, który był przesyłany między dużymi bibliotekami naukowymi i publicznymi w całej Polsce tak długo, aż trafił do instytucji posiadającej rzadką i trudną do zdobycia publikację. Dzisiaj bibliotekarz sprawdza lokalizację poszukiwanej publikacji, jej dostępność i wysyła zamówienie, najczęściej mailem do biblioteki, która ją posiada. Książka, zeszyt czasopisma lub ich kopia w postaci mikrofilmu jest wysyłana do biblioteki zamawiającej, która udostępnia publikację czytelnikowi we własnej czytelni przez okres maksymalnie 30 dni. Po wykorzystaniu publikacja wraca do 4

BIBLIOTEKARZ marzec 2015

właściciela. Procedura taka wycofuje książkę ze zbiorów biblioteki macierzystej na mniej więcej miesiąc. Wypożyczenia międzybiblioteczne dają bibliotekom możliwość poszerzenia własnej oferty, a czytelnikom umożliwia korzystanie z publikacji niedostępnych w najbliższej okolicy bez kosztownych i uciążliwych podróży. Nie wszystkie jednak biblioteki korzystają z wypożyczeń międzybibliotecznych i nie bez znaczenia jest tu fakt, że przy formalnej bezpłatności tej usługi obie strony (tzn. biblioteka, która wysyła książki i biblioteka, która je otrzymuje) ponoszą koszty przesyłek pocztowych, które mogą być narażone na uszkodzenie lub zaginięcie. Mimo pewnych niedogodności wypożyczenia międzybiblioteczne w Polsce są często i chętnie realizowane przez biblioteki. Ich szczególnie ważną część stanowią publikacje naukowe, niezbędne w procesie kształcenia akademickiego. Wzrost liczby uczelni i studentów oraz pojawienie się nowych kierunków studiów na przestrzeni ostatnich 20 lat sprawił, że niskonakładowe książki i czasopisma naukowe są niedostępne w wielu bibliotekach akademickich oraz w bibliotekach publicznych mniejszych miast, w których mieszkają studenci. A że koszty podróży czytelników z mniejszych ośrodków do największych i posiadających rozbudowane zbiory bibliotek naukowych są wysokie,

ARTYKUŁY

Krystyna Kasprzyk

Bibliografia regionalna Organizacja prac bibliograficznych w wojewódzkich ośrodkach bibliograficznych. Cz. 1

WPROWADZENIE

Troska o tworzenie bibliografii własnego regionu spoczywa na bibliotekach i opracowujących je bibliografach. Dla wzajemnego wsparcia, organizacji współpracy, wymiany doświadczeń – bibliotekarze tworzyli grupy i powoływali sekcje przy stowarzyszeniach zawodowych. Po raz pierwszy zespół tego typu zawiązał się w wyniku ustaleń Seminarium Bibliotekarzy Ziem Zachodnich i Północnych (Koszalin 1960 r.)1. Po Trzeciej Ogólnokrajowej Naradzie Bibliografów (Warszawa, 1979 r.) reaktywowano przy Zarządzie Głównym Stowarzyszenia Bibliotekarzy Polskich Sekcję Bibliograficzną z Grupą Roboczą ds. Bibliografii Regionalnej. Po konferencji w Puławach (1994 r.) nastąpiła reaktywacja Zespołu ds. Bibliografii Regionalnej przy ZG SBP. Funkcję przewodniczącej Zespołu objęła wówczas Elżbieta Stefańczyk i sprawowała ją przez dekadę. Od 2005 r. pracami Zespołu kieruje Marzena Przybysz. To właśnie na 32. spotkaniu Zespołu (Warszawa, 2013 r.) podjęto decyzję o przeanalizowaniu sposobów organizacji pracy nad bibliografiami regionalnymi w bibliotekach wojewódzkich. Spośród licznych i złożonych zagadnień dotyczących bibliografii regionalnej: teorii, historii, metodyki, automatyzacji, itd. – postanowiono skupić uwagę na sprawach organizacji pracy, jako najbardziej istotnym obecnie problemie bibliografów, mając jednocześnie świadomość, że uogólnienia i wnioski płynące z tej analizy traktować należy jako wstęp do dyskusji nad realiami, w jakich przycho-

dzi poszczególnym ośrodkom bibliograficznym wypełniać ten ustawowy i statutowy obowiązek bibliotek. Podstawą do analizy były wypowiedzi zebrane w oparciu o listę pytań adresowanych do wszystkich bibliotek wojewódzkich w Polsce. Pytania podzielono na cztery kategorie: pierwsza grupa określona jako „bibliografia regionalna w strukturach wojewódzkich bibliotek publicznych” oscylowała wokół takich zagadnień, jak: odpowiedzialność za opracowywanie bibliografii regionalnej i miejsce zespołu tworzącego ją w strukturze organizacyjnej biblioteki, liczebność tego zespołu, zakresy obowiązków bibliografów, współtworzenie bibliografii. Druga grupa pytań dotyczyła sensu stricte „organizacji pracy nad bibliografią regionalną w WBP” i zawierała następujący zestaw zagadnień: komputeryzacja prac bibliograficznych, podział zadań w obrębie zespołu, aspekty współpracy z bibliotekami powiatowymi, przedmiot opracowania – bibliografia bieżąca, czy również retrospektywna. „Charakterystyka opracowywanej bibliografii regionalnej i sposoby jej publikowania” – to trzecia grupa pytań wokół zagadnień postaci opracowywanej bibliografii regionu: baza centralna dla województwa, czy również bazy lokalne; formy publikacji bibliografii: druk, bazy bibliograficzne dostępne online, współwystępowanie obu tych form; obecność bibliografii regionalnych w bibliotekach cyfrowych. Ostatnia grupa pytań „opinie o organizacji i efektach pracy” miała umożliwić sformułowanie listy problemów, z którymi bibliografowie spotykają się najczęśBIBLIOTEKARZ marzec 2015

Z BIBLIOTEK

©Depositphotos/Elnur_

Izabela Stachowicz-Okoń Wojciech Mieczysławski

BIBLIOTEKARZE ZA KRATKAMI! 18 lipca 2013 r. Miejska Biblioteka Publiczna w Opolu podjęła współpracę z opolskim Aresztem Śledczym. Na mocy porozumienia powstał „Klub miłośników dobrej literatury”, do którego należą penitencjariusze żądni dyskusji literackich oraz przedstawiciele Wypożyczalni Centralnej z tejże biblioteki. Mija ponad rok od pierwszego spotkania, które odbyło się 1.10.2013 r. Szliśmy na nie bardzo onieśmieleni, a nawet trochę przerażeni. W głowach huczały nam wszystkie najgorsze stereotypy dotyczące zakładów karnych, a przed oczami mieliśmy sceny z amerykańskich filmów sensacyjno-kryminalnych. W końcu jednak wybiła „godzina zero” i przyszedł czas na poznanie naszych przyszłych klubowiczów. Wcześniej jednak, jak każda osoba odwiedzająca Areszt Śledczy, zostaliśmy poddani standardowej procedurze, polegającej na prześwietleniu nas, naszych rzeczy, a nawet – uwaga – książek, które przynieśliśmy! W końcu z duszą na ramieniu weszliśmy na teren budynku mieszczącego się przy ulicy Sądowej 4 w Opolu. Okazało się, że wszelkie nasze obawy były całkowicie bezpodstawne! Panowie okazali się doskonałymi rozmówcami. Nasz pomysł na stworzenie klubu, w którym będziemy dyskutować o przeczytanych książkach został bardzo ciepło przyjęty, tym bardziej, że staramy się nie narzucać konkretnych pozycji do omówienia i przy wyborze lektury na kolejne spotkania dajemy klubowiczom wolną rękę. Oczywiście, mamy pewne ograniczenia, wynikające z dostępności książek, toteż w razie konieczności sięgamy do zbiorów innych filii mieszczących się na terenie miasta. 28

BIBLIOTEKARZ marzec 2015

Szybko okazało się, że członkowie klubu mają wyrobiony gust czytelniczy i każde spotkanie wypełnione jest żywą dyskusją na temat przeczytanych książek, wśród których pojawiły się m.in. Lot nad kukułczym gniazdem Kena Keseya, Gringo wśród dzikich plemion Wojciecha Cejrowskiego, czy Pięć lat kacetu Stanisława Grzesiuka. Ten ostatni poddany został dotkliwej krytyce klubowiczów ze względu na „zbyt prosty i nieliteracki język”. Innym razem suchej nitki nie zostawiono na Paragrafie 22 Josepha Hellera. Często zdarzało się, że refleksje klubowiczów na temat przeczytanej książki były dla nas bardzo zaskakujące, a wynikały z tak zwanego „innego punktu widzenia” i miejsca, w jakim się obecnie znajdują. Za każdym razem zdobywaliśmy ciekawe doświadczenie. Podobnie sprawa wygląda w przypadku grupy klubowiczek, która zaczęła formować się równolegle do grupy męskiej. Ponieważ nie jest możliwe prowadzenie zajęć dla obu grup jednocześnie, spotkania z paniami odbywają się w innym terminie. Również klubowiczki okazały się doświadczonymi czytelniczkami i choć każda ma inne upodobania czytelnicze, chętnie czytają wszystkie zaproponowane książki. Wśród nich pojawiły się tytuły, które bardzo poruszyły nasze czytelniczki, m.in. Sprzedane Betty Mahmoody, My, dzieci z dworca ZOO, Chris tiane F., ale także i takie, które raczej poddane zostały krytyce. Jak do tej pory najbardziej oberwało się Yannowi Martelowi i jego powieści Życie Pi. Na spotkaniach bardzo często pojawiają się indywidualne prośby o dodatkowe książki, często są to słowniki, czy rozmówki językowe lub biografie. Czasami przynosimy klubowiczkom i klubowiczom również filmy z naszej bibliotecznej Mediateki.

BIBLIOGRAFIA OD KUCHNI

Bibliografia od kuchni... czyli potyczki bibliografa

O bibliografii, cenzurze i wolności... słowa [...] od kiedy jedni ludzie zaczęli przekazywać drugim co myślą i czują, inni zajęli się pilnowaniem, aby nie przekazywano niczego, co pilnujący uważali za niestosowne, niewłaściwe, czy wręcz zgubne [...] A. Paczkowski1

Od kilku lat na przełomie września i października organizowane są w wielu bibliotekach spotkania, wystawy i inne działania w ramach „Tygodnia Zakazanych Książek”. Banned Books Week (tak brzmi oryginalna nazwa) to cyklicznie organizowane imprezy zapoczątkowane w USA w 1982 r., nawiązujące ściśle do tzw. I Poprawki Konstytucji dotyczącej wolności słowa. Wielkim sensem takich imprez jest zapewne ukazywanie szczególnie młodszym odbiorcom sposobów działania cenzury dzieł literackich (i nie tylko) na przestrzeni wielu lat, a nawet wieków. Być może ktoś z użytkowników nie tylko pozna tytuły i autorów książek, do których ograniczano niegdyś dostęp z różnych przyczyn, ale zechce też je poznać, zainteresuje się historią. Wielu innym wystarczą zapewne jedynie uśmiech i zdziwienie, że czytanie powszechnie dziś znanej książki, mającej swe miejsce w kanonie literatury światowej mogło być zabraniane. Bez podstawowej wiedzy o konkretnej sytuacji politycznej czy społecznej w momencie wydania dzieła zupełnie niezrozumiałe mogą być powody zakazów. Działanie cenzury kojarzy się wielu ludziom przede wszystkim z kościelnym „Indeksem ksiąg zakazanych”. To wielkie uproszczenie. Ograni-

czenia wolności słowa, wolności druku stosowane były przez niemal wszystkie opcje polityczne i religijne w każdym okresie historycznym. Pokusie ograniczania lub zakazywania dostępu do informacji ulegali niemal wszyscy mający jakąkolwiek władzę zarówno państwową, religijną czy społeczną i to od najdawniejszych czasów. Stosowanie represji i zakazów prowadzących niekiedy nawet do zbrodni miało „wzmacniać” aparat władzy, ułatwiać kierowanie grupami lub całymi społeczeństwami, zwalczanie przeciwników. Działania prewencyjne i kontrola przed ewentualnym rozpowszechnianiem miały dokładnie takie same cele. O wolność słowa upominali się najwybitniejsi myśliciele, filozofowie. Ale także wśród nich ścierały się różnorodne poglądy i postawy. Nawet najwięksi snując błyskotliwe rozważania odmawiali jednak prawa do wolności wypowiedzi pojedynczym ludziom lub grupom uważając ich za „niegodnych” np. z racji przynależności do niższego stanu, innej rasy. Historia wszelkich działań kontrolnych wytworów ludzkiej twórczości mieści się w całej historii społecznej i politycznej, historii filozofii, teologii, doktryn, idei, historii kultury i literatury, książki, czytelnictwa, bibliotek [...] tak można BIBLIOTEKARZ marzec 2015

BIBLIOTEKARZ

WARUNKI PRENUMERATY „BIBLIOTEKARZA”

Czasopismo wydawane przez Stowarzyszenie Bibliotekarzy Polskich oraz Bibliotekę Publiczną m.st. Warszawy – Bibliotekę Główną Województwa Mazowieckiego Rada Redakcyjna: Jadwiga KONIECZNA (przewodnicząca), Helena BEDNARSKA, Sylwia BŁASZCZYK, Stanisław CZAJKA, Andrzej DĄBROWSKI, Małgorzata JEZIERSKA, Ryszard TURKIEWICZ Redaktor naczelna: Elżbieta STEFAŃCZYK (tel. 600-433-877; e-mail: e.stefanczyk@sbp.pl, e.stefanczyk@onet.pl) Zastępca redaktora naczelnego: Barbara BUDYŃSKA (tel. 507-622-572; e-mail: b.budynska@sbp.pl) Sekretarz redakcji: Marzena PRZYBYSZ (tel. 697-790-802; e-mail: m.przybysz@sbp.pl) Redaktor techniczny: Elżbieta MATUSIAK Opracowanie graficzne i łamanie: Robert LIS Tłum. na jęz. angielski: Małgorzata WALESZKO Projekt graficzny: Tomasz KASPERCZYK Honoraria autorskie: Małgorzata HOŁODOWICZ (tel. 22 608-28-23; e-mail: finanse@sbp.pl) Redakcja zastrzega sobie prawo do opracowania redakcyjnego i skracania tekstów. Wydawnictwo Stowarzyszenia Bibliotekarzy Polskich 00-335 Warszawa, ul. Konopczyńskiego 5/7, tel. 22 827-52-96 www.sbp.pl

Marta LACH – Z-ca Dyrektora Biura ZG SBP ds. wydawnictw tel. 22 827 08 47, e-mail: m.lach@sbp.pl Janusz NOWICKI – Doradca ds. wydawniczych tel. 22 827-52-96, e-mail: wydawnictwo@sbp.pl Konto SBP: Credit Agricole Bank Polska S.A. 46 1940 1076 3122 4176 0000 0000 Druk i oprawa: Zakład Poligraficzny PRIMUM s.c., Kozerki, ul. Marsa 20, 05-825 Grodzisk Mazowiecki Nakład: 1450 egz. ISSN 0208-4333. Indeks 352624 52

BIBLIOTEKARZ marzec 2015

„Bibliotekarz” dostępny jest w prenumeracie i w bezpośredniej sprzedaży w Biurze ZG SBP. Koszt prenumeraty w 2015 r. to 180 zł. Zamówienia na czasopismo można składać w ciągu całego roku, od dowolnego numeru pisma: • za pośrednictwem e-sklepu SBP, pod adresem www.sbp.pl/prenumerata, • telefonicznie pod numerem (22) 825 50 24 oraz (22) 608 28 26, • faxem pod numerem (22) 825 50 24, • e-mailem na adres: sprzedaz@sbp.pl, • listownie na adres: Dział Sprzedaży SBP, Al. Niepodległości 213, 02-086 Warszawa. Przy zamówieniu większej liczby egzemplarzy proponujemy następujące rabaty: • 2-6 egzemplarzy – 20%, • 7-9 egz. – 25%, • 10 i więcej egz.– 30%. „Bibliotekarz” za lata 1991-2012 jest dostępny online w Archiwum Cyfrowym SBP (www.sbp.pl/wydawnictwa/ archiwum_cyfrowe) oraz w Kujawsko-Pomorskiej Bibliotece Cyfrowej (http://kpbc.umk.pl/dlibra/publication?id=17777). Numery archiwalne (od 2010 roku) do nabycia pod adresem: www.sbp.pl/sklep/bibliotekarz Numery archiwalne (do 2012 roku) dostępne są bezpłatnie w Archiwum Cyfrowym SBP: www.sbp.pl/ archiwumcyfrowe

Ważne dla Autorów publikujących w „Bibliotekarzu” Autorzy pragnący publikować swoje teksty w „Bibliotekarzu” proszeni są o: 1. Przysyłanie tekstów w plikach w programie Word w formatach DOC lub RTF (odstęp 1,5 między wierszami), wykresy i tabele w programie Excel, a zdjęcia w formacie JPG w rozdzielczości 300 dpi na adres Wydawnictwa SBP (wydawnictwo@sbp.pl) lub bezpośrednio do redaktora naczelnego na adres: e.stefanczyk@sbp.pl. Teksty i fotografie powinny być podpisane. 2. Dołączanie do przysyłanych materiałów danych niezbędnych do wypłacenia honorarium oraz odprowadzenia podatku od honorarium do urzędu skarbowego. W tym celu oprócz imienia i nazwiska należy podać: – datę i miejsce urodzenia, – imiona ojca i matki, – adres domowy, – telefon kontaktowy, e-mail, – PESEL, – NIP, – nazwę i adres właściwy dla autora ze względu na miejsce zamieszkania urzędu skarbowego, – numer konta osobistego w banku w celu przekazania honorarium. 3. Stopień lub tytuł naukowy oraz miejsce pracy i pełniona funkcja do umieszczenia w notce o autorze. 4. Oświadczenie Autora o wyrażeniu zgody na bezpłatne publikowanie danego tekstu w internecie w związku z digitalizacją „Bibliotekarza”.