Poradnik Bibliotekarza 7-8/2015

PORADNIK BIBLIOTEKARZA Pismo dla bibliotek publicznych, szkolnych i pedagogicznych

7-8/2015 YAsna strona mocy, czyli książki dla młodych dorosłych na planie pierwszym Święta biblioteczne okazją do promocji bibliotek PiMBP w Bochni – historia, tożsamość, inicjatywy Tydzień bibliotekarki, czyli biblioteczna „sielanka”

fotografia 152 x 115 mm

INDEKS 369594

ISSN 0032-4752

Poradnik

BIBLIOTEKARZA nr 7-8 (784), 2015

W NUMERZE: Strona redakcyjna

2

Artykuły z rekomendacją redakcji (J. Ch.)

PROBLEMY DOŚWIADCZENIA OPINIE Michał Zając

4 13

YAsna strona mocy, czyli książki dla młodych dorosłych na planie pierwszym Święta biblioteczne okazją do promocji bibliotek

Salon Pisarzy Bogdana Klukowskiego

27

Czy ktoś nie zna Pippi?

Moje lektury Krzysztof Kaleta

28

O Rynku książki w Polsce 2014

Jadwiga Chruścińska

32

Jan Burakowski – bibliotekarz, publicysta, literat

Barbara Krawczyk

34

Maria Bisztyga, Irena Śliwa Małgorzata Dargiel-Kowalska Agata Zając Weronika Sadowska Zbigniew Gruszka

36 39 41 44 48

Edyta Kosik

49 50

Powiatowa i Miejska Biblioteka Publiczna w Bochni – historia, tożsamość, inicjatywy Rozmowy o zdrowiu w Czytelni Centralnej MBP w Tychach Tydzień Bibliotek 2015 Tydzień bibliotekarki, czyli biblioteczna „sielanka” „Piękno ukryte między regałami”, czyli Noc w chojnickiej bibliotece Wszyscy należymy do społeczeństwa informacyjnego. Finał II edycji Olimpiady Bibliologicznej i Informatologicznej Europejska Noc Literatury we Wrocławiu „Wyobrażenie sobie jest w gruncie rzeczy stwarzaniem…” – nowy cytat i kolejna wybitna pisarka, która odsłoniła dedykowaną jej płytę z brązu w Alei Pisarzy

Mariola Antczak, Paulina Krzewicka książka

BIBLIOTEKA ŚRO­DO­WI­SKO

Nowe obiekty biblioteczne Agnieszka Jankowska Ewelina Jurek, Roman Sowa

52 53

Nowa („zakręcona”) filia biblioteczna we Włocławku Powiatowa Biblioteka Pedagogiczna w Skarżysku-Kamiennej – w nowej siedzibie i strukturze

56

Poezja nie istnieje (Emeryk)

Katarzyna Kapek

57

Kompetencje miękkie przyszłością zawodu bibliotekarza

Materiały metodyczne Barbara Krawczyk Maja Białonoga Małgorzata Liszewska

58 61 63

„Sekrety wody”. Scenariusz edukacyjno-muzycznej lekcji bibliotecznej „Włochate Potwory” – warsztaty ekologiczne z okazji Dnia Ziemi Krzyżówka dotycząca życia i twórczości ks. Jana Twardowskiego

WW – wiadomości, wydarzenia

64

felietony Ze Zwrotów Z WARSZTATU METODYKA

Dodatek Świat Książki Dziecięcej nr 2

Na okładce „PB”: Filia nr 11 MBP we Włocławku – połączenie dawnego stylu i nowoczesności

re St da ro kc na yj na

artykuły z rekomendacją redakcji

Lato to okres wypoczynku, rekreacji, ale też pracy zawodowej. Mamy nadzieję, iż przed lub po urlopie czytelnicy sięgną po „Poradnik Bibliotekarza”. W tym numerze redakcja proponuje dwa ciekawe teksty problemowe z zakresu rynku książki dziecięco-młodzieżowej oraz świąt bibliotekarskich. Zapraszamy do zwiedzenia bibliotek w Bochni, Skarżysku-Kamiennej i Włocławku, a także do wspólnego z bibliotekarką przeżycia tygodnia pracy w bibliotece. Wcale nie będzie lekko, ani spokojnie, jak myśli przeciętny Polak.

W numerze warto przeczytać: Temat numeru

p YAsna strona mocy, czyli książki dla młodych dorosłych na planie pierwszym str. 4 Michał Zając w swoim artykule analizuje działalność edytorską adresowaną do młodych dorosłych, czyli dzieci, a zwłaszcza młodzieży. Tendencja Young Adults (YA) powoli zaczyna się krystalizować również w Polsce. Jej zwiastunem jest literatura fantastyczna. Można zanotować pewien optymizm w zakresie powieści obyczajowej dla starszej młodzieży, w kontekście jednak „gorzkich” wyników w ogólnopolskich badaniach czytelnictwa Polaków. Autor omawia żywotne problemy rynku książki dziecięcej i młodzieżowej, wskazując na osiągnięcia polskich wydawców w ostatnim okresie (Egmont, Media Rodzina, Nasza Księgarnia, Wydawnictwo Olesiejuk, Bajka, Muza, Dwie Siostry), i zainteresowania czytelników bestsellerowymi książkami. Druga część artykułu dotyczy organizacji non profit (IBBY, ABCXXI), promocji literatury dziecięcej, nagród. Znakomita lektura.

p Święta biblioteczne okazją do promocji bibliotek str. 13 W artykule poruszono tematykę świąt bibliotecznych, których obchody mogą być znakomitą okazją do promocji bibliotek i zawodu bibliotekarskiego. W pierwszej części tekstu autorki zaprezentowały 11 najważniejszych świąt związanych z biblioteką i czytelnictwem. W części drugiej omówiono w skrócie wyniki badań przeprowadzonych w styczniu 2014 r. w bibliotekach szkolnych Łodzi dotyczące realizacji wybranych świąt w tych placówkach. Istotny dla czytelników jest załącznik zawierający pełny wykaz dwudziestu dwóch świąt związanych z biblioteką, ustawiony chronologicznie z krótką charakterystyką danego święta. Wiedzę nt. świąt bibliotekarze powinni wykorzystać w swojej pracy zawodowej jako znakomity element promocji biblioteki w środowisku.

p Kompetencje miękkie przyszłością zawodu bibliotekarza str. 57 Kształtowanie przez bibliotekarza pozytywnych relacji z czytelnikiem wymaga umiejętności psychospołecznych. One decydują o potrzebie edukacji w zakresie kompetencji miękkich (komunikatywność, asertywność, kreatywność). Autorka tekstu Katarzyna Kapek proponuje czytelnikom proste ćwiczenia poprawiające nasz nastrój: uśmiech, zamiana słowa muszę na chętnie lub z przyjemnością.

2

Zwiedzamy biblioteki • Powiatowa i Miejska Biblioteka Publiczna w Bochni – bocheńskiej społeczności służy 69 lat. Ofe-

ruje bogaty księgozbiór (142 192 pozycje), zbiory regionalne, działalność edukacyjno-kulturalną adresowaną do dzieci, dorosłych i seniorów, realizacja projektów lokalnych i o zasięgu krajowym;

• Miejska Biblioteka Publiczna im. Z. Arentowicza we Włocławku. Filia nr 11 – połączenie dawnego

stylu i nowoczesności, nowatorski wygląd, odważna kolorystyka, nietypowy układ regałów, znakomite miejsce do kontaktu z książką i innymi zbiorami, „pogaduchy” biblioteczne dla uczniów;

• Powiatowa Biblioteka Pedagogiczna w Skarżysku-Kamiennej – w nowej siedzibie, zmodernizowany

lokal przystosowany do prowadzenia działalności bibliotecznej o powierzchni 350 m2, nowe meble i sprzęty; nowe możliwości merytoryczne w zakresie sieci współpracy i samokształcenia nauczycieli.

Ponadto w numerze: recenzje wydawnicze, teksty środowiskowe, metodyczne (scenariusze zajęć „Sekrety wody”, „Włochate Potwory” oraz krzyżówka dotycząca życia i twórczości ks. Jana Twardowskiego z okazji 100-lecia urodzin poety). Życzę czytelnikom „Poradnika Bibliotekarza” udanego urlopu i miłej lektury numeru wakacyjnego Jadwiga Chruścińska

Poradnik

BIBLIOTEKARZA

Miesięcznik Stowarzyszenia Bibliotekarzy Polskich Ukazuje się od roku 1949 Rada Redakcyjna: Bogumiła Staniów (przewodnicząca), Andrzej Jagodziński, Piotr Jankowski, Bogdan Klukowski, Grażyna Lewandowicz-Nosal, Mirosława Majewska, Michał Rogoż, Renata Sowada, Michał Zając. _ Redakcja ,,Poradnika Bibliotekarza” e-mail: poradnikbibliotekarza@wp.pl; www.po­rad­nik­bi­blio­te­ka­rza.pl Redaktor naczelna: Jadwiga CHRUŚCIŃSKA tel. 0505-078-945; e-mail: jchruscinska@gmail.com Sekretarz redakcji: Dorota GRABOWSKA tel. 0600-505-662; e-mail: dgra­bo@wp.pl Redaktor techniczny i opracowanie graficzne: Elżbieta MATUSIAK tel. (22) 827-52-96 Projekt graficzny okładki: Katarzyna STANNY, tel. 0602391675, e-mail: zinamonik@wp.pl Honoraria au­tor­skie: Małgorzata hołodowicz tel. (22) 608-28-23; e-mail: finanse@sbp.pl Redakcja zastrzega sobie prawo do opracowania redakcyjnego i skracania tekstów Autorzy zobowiązani są do przekazywania wraz z artykułem danych kontaktowych: adres, telefon, e-mail.

Współpracują z redakcją: Grażyna Bilska, Justyna Bździuch, Renata Ciesielska-Kruczek, Martyna Figiel, Tomasz Ka­sper­czyk, Bog­dan Klu­kow­ski, Krystyna Kuźmińska, Dorota Skotnicka, Joanna Stawińska (Wielka Brytania), Alek­san­der Trem­bo­wiec­ki, Ryszard Turkiewicz Wydawnictwo Stowarzyszenia Bibliotekarzy Polskich 00-335 WARSZAWA, ul. Konopczyńskiego 5/7, tel./fax (22) 827-52-96 Marta Lach – z-ca Dyrektora Biura ZG SBP ds. wydawnictw tel. (22) 827-08-47, e-mail: m.lach@sbp.pl Janusz NOWICKI – doradca ds. wydawniczych, e-mail: wydawnictwo@sbp.pl Konto SBP: Credit Agricole Bank Polska S.A. 46 1940 1076 3122 4176 0000 0000 Skład i łamanie: Studio Kałamarnica Tomasz Odziemczyk. Druk i oprawa: Zakład Poligraficzny PRIMUM s.c., Kozerki, ul. Marsa 20, 05-825 Gro­dzisk Mazowiecki. Nakład 2700 egz. ISSN 0032-4752. Indeks 369594

3

PROBLEMY l DOŚWIADCZENIA l OPINIE

YAsna strona mocy, czyli książki dla młodych dorosłych na planie pierwszym* Teraz YA! Już wcześniej na łamach „Poradnika Bibliotekarza” informowaliśmy o wielkich nadziejach światowego biznesu wydawniczego wobec literatury dla starszej młodzieży, czy też młodych dorosłych, czyli Young Adults (YA). Jak się wydaje przepowiednia ta powoli, bo powoli, ale jednak zaczyna się krystalizować.

Zwiastunem tej zmiany była literatura fantastyczna (wampiry i dystopie) – ostatni rok to już pełen triumf Johna Greena i ogólnie rosnące zainteresowanie literaturą obyczajową skierowaną do tej grupy odbiorców. A przecież zaczynało się nie najlepiej: Gwiazd naszych wina pomimo entuzjastycznych recenzji i informacji o milionach sprzedanych za oceanem egzemplarzy startowała w Polsce raczej nieśmiało… pierwsze wydanie ledwo dobiło się do 13 miejsca na liście bestsellerów EMPIK-u. Dokonując podsumowania sezonu 2013/2014 wyrażałem nadzieję, że adaptacja filmowa uskrzydli wydawcę (Bukowy Las) do bardziej intensywnych działań promocyjnych i przyniesie zasłużony sukces tej skądinąd bardzo dobrej powieści napisanej przez świetnego autora. Rzeczywiście powieść Gwiazd naszych wina stała się największym bestsellerem roku 2014 w sektorze dla niedorosłych ze 140 tys. sprzedanych egzemplarzy.

Co bardzo ciekawe jak się wydaje ekranizacja nie odniosła znaczącego sukcesu kasowego w naszym kraju (zaledwie 78 miejsce w polskim box office za rok 20141). Sukces opowieści o miłości pary nastolatków w cie* Pierwotna wersja tekstu zostaa opublikowana w dodatku „Książki dla dzieci” do miesięcznika „Magazyn literacki” (czerwiec 2014 r.).

1 http://www.boxofficemojo.com/intl/poland/yearly/

4

niu choroby nowotworowej pociągnął za sobą inne tytuły, także te, których Green jest autorem/współautorem: W śnieżną noc (42 tys. egz.) czy Will Grayson, Will Grayson; 19 razy Katherine.

Sukces powieści obyczajowych dla starszej młodzieży to jednak nie tylko jeden autor. Nasza Księgarnia cieszy się doskonałą sprzedażą 2 tytułów Gayle Forman: Zostań, jeśli kochasz (48 tys. egz.!) oraz Wróć, jeśli pamiętasz. Do tego nurtu należy przecież również Wnuczka do orzechów Małgorzaty Musierowicz (Akapit). Bardzo ważne miejsce w nurcie literatury dla młodych dorosłych zdobywa wydawnictwo Amber. Dzieje się tak za sprawą powieści obyczajowych publikowanych w oddzielnej serii „new adult” (czyli właściwie kierowanych do odbiorców odrobinę starszych niż YA – bardziej już dorosłych niż młodych).

Recenzent „Gazety Wyborczej” trafnie podsumował wspomniane wyżej zjawiska: „Zaskakująco optymistyczne jest zestawienie bestsellerów dziecięcych i młodzieżowych.

Po latach supremacji tandetnych zazwyczaj gatunkowych serii w rodzaju «Zmierzchu» trafiła na nią nowa fala literatury młodzieżowej, która nie traktuje młodych jako «targetu», ale chce z nimi rozmawiać o poważnych sprawach”2.

Dodać w tym miejscu trzeba, że w dalszym ciągu trwa także (rozpoczęta przez cykl „Igrzysk śmierci” Suzanne Collins) popularność młodzieżowych dystopii. Polska nie jest wyjątkiem: saga „Niezgodna” Veroniki Roth (Amber) po oszałamiających sukcesach za 2 http://wyborcza.pl/piatekekstra/1,144065,17490018, Bestsellery_2014_roku__Sprawdzilismy__jakie_ksiazki. html

Moje lektury

Jan Burakowski – bibliotekarz, publicysta, literat Miejska Biblioteka Publiczna w Sierpcu wydała drukiem monografię biobibliograficzną poświęconą Janowi Burakowskiemu. Postać Jana Burakowskiego – znakomitego bibliotekarza, publicysty, literata, regionalisty, społecznika, animatora kulturalnego jest powszechnie znana i ceniona w środowisku bibliotekarskim. Warto jednak przypomnieć i zachować dla młodszego pokolenia bibliotekarzy wiedzę o tym niezwykłym dla bibliotekarstwa polskiego (zwłaszcza publicznego) człowieku.

Książka Magdaleny Staniszewskiej, która powstała na bazie obronionej przez autorkę pracy magisterskiej w 2006 r. jest pierwszą publikacją zwartą poświęconą Janowi Burakowskiemu, jego życiu zawodowemu i rodzinnemu, szerokiej działalności, dorobkowi piśmienniczemu. Ważną częścią publikacji jest obszerna bibliografia podmiotowa i przedmiotowa dotycząca Jana Burakowskiego, a także wspomnienia o nim. Książka jest starannie wydana pod względem edytorskim, bogato ilustrowana. Na okładce ciekawe zdjęcie Jana Burakowskiego na tle książek.

Przygotowując monografię autorka wykorzystała publikacje Jana Burakowskiego, drukowane w czasopismach artykuły, kronikę MBP w Sierpcu, wywiady, relacje np. jego żony Haliny Giżyńskiej-Burakowskiej, współpracowników i przyjaciół.

W wyniku wieloletnich działań autorki powstała publikacja przedstawiająca szeroką działalność zawodową, społeczną, literacką Jana Burakowskiego. M. Staniszewska ukazała postać nie tylko od strony bogatego życia zawodowego, ale również prywatnego, jego relacje rodzinne i przyjacielskie, pasje, kontakty z innymi ludźmi.

Książka składa się z 4 rozdziałów: 1. Jan Burakowski. Życie i działalność 2. Dorobek piśmienniczy 3. Bibliografia (podmiotowa, przedmiotowa) 4. Wspomnienia o Janie Burakowskim.

Publikacja opatrzona jest licznymi zdjęciami, które znajdują się w tekście, jak również w oddzielnej części pracy (zdjęcia czarnobiałe i kolorowe). Życie i działalność Jana Burakowskiego związane było z Olsztynem i Sierpcem. Autorka książki po-

32

dzieliła „okresy” jego działalności na dwa etapy: okres olsztyński, sierpecki i ponownie olsztyński.

Magdalena Staniszewska zwróciła uwagę na pierwsze lata życia Jana Burakowskiego, które przypadły na okres II wojny światowej i okupacji, edukację, studia na wydziale polonistyki UW, następnie pracę w Wojewódzkiej Bibliotece Publicznej w Olsztynie w okresie jego największej aktywności zawodowej. W ciągu 17 lat pracy w WiMBP Burakowski zajmował się, będąc instruktorem ds. metodycznych, doskonaleniem bibliotekarzy, aktywizacją czytelnictwa i rozwojem bibliotek publicznych, zwłaszcza punktów bibliotecznych. W tej części pracy autorka omówiła życie rodzinne Jana Burakowskiego (związek małżeński z bibliotekarką Haliną Giżyńską-Burakowską, pojawienie się dzieci, kłopoty z mieszkaniem), działalność społeczną, współpracę z autorami przy organizowaniu spotkań w bibliotekach olsztyńskich, współpracę z prasą (artykuły Jana Burakowskiego ukazywały się także w „Poradniku Bibliotekarza”, a przez ponad 20 lat działał w komitecie redakcyjnym tego czasopisma). M. Staniszewska zwróciła także uwagę na działalność społeczną, na jego działania na rzecz Stowarzyszenia Bibliotekarzy Polskich (od 1977 r. sprawował funkcję przewodniczącego ZO w Olsztynie, w latach 1981-1985 – wiceprzewodniczącego ZG SBP i jednocześnie kierował Sekcją

BIBLIOTEKA l ŚRODOWISKO

Powiatowa i Miejska Biblioteka Publiczna w Bochni – historia, tożsamość, inicjatywy Współczesne biblioteki to nie tylko jednostki odpowiedzialne za gromadzenie, przechowywanie, opracowywanie i udostępnianie materiałów bibliotecznych. Są to instytucje kulturalno-oświatowo-wychowawcze aktywnie uczestniczące i angażujące się w życie społeczeństwa. Przez ostatnie lata stereotypowy pogląd na biblioteki, jako magazyny książek z niezliczoną ilością starych, drewnianych regałów, odszedł do „lamusa”. Obecnie większość bibliotek przypomina wyglądem nowoczesne skarbce. Kąciki czytelnicze odgrywają w bibliotekach dużą rolę, a sprawianie by czytelnik poczuł się jak w domu jest tu priorytetem. Naturalnym stało się poszukiwanie wiedzy w internecie, większość bibliotek wyposażona jest w stanowiska komputerowe oraz sprzęty im podległe, jak np.: skanery, czy drukarki. Wiele z bibliotek w poszukiwaniu jak największego grona odbiorców organizuje liczne wydarzenia kulturalne. Począwszy od grupy tych najmłodszych, poprzez dorosłych czytelników, aż po najstarszych seniorów.

Jednym z przykładów świetnie rozwijającej się biblioteki jest Powiatowa i Miejska Biblioteka Publiczna w Bochni. Powstała 1 kwietnia 1946 r. dzięki wybitnej bibliotekarce, a zarazem pierwszej dyrektorce biblioteki – Marii Bielawskiej. Instytucja mieści się w budynku dawnego szpitala-przytułku dla ubogich pod wezwaniem św. Macieja, który został ufundowany w 1615 r. przez dobrze sytuowanego mieszczanina Macieja Irassowskiego. Obecny budynek biblioteki został wzniesiony na miejscu starszego. Kolejno był zamieszkiwany przez m.in. słynnego malarza Grigorija Kwaszenko czy Kazimierza Gulika. Związany z nim był również znany pisarz, scenarzysta i dramaturg – Ireneusz Iredyński.

Na elewacji widnieją dwie tablice pamiątkowe.

Jedna od strony północnej z sentencją Jana Wiktora: „Biblioteka to przybytek na ścieżaj otwarty, zapraszający każdego w progi: wejdź gościu i stań

34

się przyjacielem”. Odsłonięto ją 12 lutego 1969 r., kiedy to instytucji nadano imię Jana Wiktora. Natomiast druga tablica – umiejscowiona przy wejściu głównym do biblioteki – poświęcona jest Marii Bielawskiej. Odsłonięto ją 11 czerwca 2006 r.

Widnieje na niej napis: „W 50. rocznicę powstania bocheńskiej Biblioteki – Kustosz Marii Bielawskiej – zasłużonej dla rozwoju czytelnictwa i kultury na ziemi bocheńskiej”.

Obecnie w Bibliotece Głównej oraz sześciu filiach pracuje łącznie 30 osób. W Bibliotece Głównej czytelnicy mogą korzystać z czterech działów: wypożyczalni dla dorosłych, oddziału dla dzieci i młodzieży, czytelni oraz działu zbiorów audiowizualnych. Placówka posiada bardzo pokaźny oraz zróżnicowany księgozbiór. Na koniec 2014 r. księgozbiór wszystkich filii oraz oddziałów w Bibliotece Głównej – nie wliczając w to zbiorów audiowizualnych – liczył 142 192 pozycje. Ponadto instytucja oferuje szeroką gamę czasopism zarówno bieżących, jak i archiwalnych oraz tzw. bochnianę zawierającą zbiory regionalne.

Najważniejszą funkcją biblioteki jest zaspokajanie różnorodnych potrzeb czytelniczych. Dzięki rozmaitym formom popularyzacji książki, instytucja zwraca się ze swoją ofertą do szerokiego grona

Dzień Bibliotekarza i Bibliotek

Tydzień bibliotekarki, czyli biblioteczna „sielanka” Zapowiada się pracowity tydzień. Przez kilka ostatnich dni trwały przygotowania do spotkań z dziećmi. Scenariusze zajęć i piękne kolorowe zakładki są już gotowe. Jestem zmęczona i lekko zestresowana. Mam jednak nadzieję, że wszystko pójdzie jak z płatka. Może wieczorem obejrzę jakąś komedię i zapomnę na chwilę o pracy. Co my tu mamy? Nie lubię poniedziałku – ta będzie w sam raz.

Poniedziałek Pięciolatki z zainteresowaniem przyglądają się bibliotekarce, która wypożycza książki. Koszyki, lada, „klik, klik” – zupełnie jak w supermarkecie.

Zadziwione pyzate buzie wychylają się z drugiej strony biurka. Każdy chce być jak najbliżej. Magiczna atmosfera pomieszczenia, w którym jest mnóstwo książek, a każdą z nich można dotknąć, obejrzeć i za darmo wziąć ze sobą do domu, działa na wszystkich z taką samą siłą. Dzieci wychodzą zadowolone i obiecują do nas wrócić. Nasze twarze uśmiechają się jeszcze długo po wyjściu gości.

Chwila przerwy na kawę, zmiana dekoracji i za godzinę kolejna grupa wpada (!) do biblioteki. To klasa pierwsza, która otrzyma dzisiaj swoje karty czytelnika. Bardzo energiczna trzydziestka dzieciaków nie potrzebuje przewodnika i w mgnieniu oka dzieli się na kilka grup. Pierwsza z nich buszuje pośród regałów wywracając książki na wszystkie możliwe sposoby, druga zauważyła już przygotowane rekwizyty i rozkłada je na części pierwsze, trzecia urządza wyścigi. Następna grupa kotłuje się przy ladzie przepychając łokciami – każdy chciałby jako pierwszy wypożyczyć książki. Od całości odrywają się śmiałkowie, którzy biegną do drugiej części biblioteki przeznaczonej dla dorosłych. Patrzę raz w lewo, raz w prawo, raz na koleżankę, która skupiona jest na pilnowaniu komputera i aparatu fotograficznego. Wbrew panującym w naszej instytucji zasadom usiłuję głośno krzyknąć. Mój głos jest bezsilny tak jak ja i jak gwizdek wychowawczyni, która próbuje przywrócić porządek.

Wreszcie udaje się nam zgromadzić wszystkich w jednym miejscu. Czytam dzieciom książkę. Po

trzech minutach odnoszę wrażenie, że sytuacja jest opanowana, po pięciu zmieniam zdanie. Nawet nie zerkam do scenariusza – nie ma sensu. Na zakończenie spotkania koleżanka wręcza gościom zakładki, które nie zdają próby wytrzymałościowej.

Trzeba było wcześniej przepuścić je przez wyżymaczkę, nie byłoby nam teraz żal. Nauczycielka dziękuje za zaproszenie dodając: „Jak ja paniom zazdroszczę. W bibliotece jest taka spokojna, cicha praca”. Spoglądam na salę, która wygląda tak, jakby przeszło przez nią tornado (w ubiegłym tygodniu skończyłyśmy układanie alfabetyczne księgozbioru). „Hm… – spokojna, cicha praca…”. Jutro przyjdzie kolejna grupa, a teraz trzeba posprzątać.

Wtorek Dzisiaj przeszła nawałnica o mniejszym natężeniu. Po zajęciach siadam spokojnie przy biurku i uśmiecham się do wchodzącej czytelniczki X. „O czym jest ta książka?” – pyta. „Niestety, tej nie czytałam”. „A ta?”. Na nieszczęście znowu nie wiem. Gdyby pani X nie trzymała jej tak kurczowo w dłoniach, zerknęłabym ukradkiem na tył okładki.

Widzę, że są tam jakieś recenzje. „A tę pani czytała?”. Zaczynam podejrzewać, że X podświadomie odgaduje, czego nie czytałam. Dobrze, że wiem co nieco na temat autora. Tak, jestem bibliotekarką i wiedzę o ponad czterdziestu trzech tysiącach książek znajdujących się na półkach powinnam mieć w jednym palcu, ale nie mam. Nasuwa mi się prosty rachunek. Jeżeli podzielę 43 tys. woluminów przez 365 dni, wyjdzie mi prawie 118. Tyle lat potrzebuję, żeby codziennie przeczytać jedną książkę. Zgoda, niektóre tytuły się powtarzają, ale i tak do emerytury nie zdążę. Karolcię pochłonę w godzinę, ale z Drogą przez mękę nie dam rady.

Nie mogę jednak splamić honoru długoletniego, wykształconego pracownika kultury. Biegnę między regały i w ciągu minuty wyciągam kilka książek, które dobrze znam. Teraz mogę odetchnąć z ulgą. Pani X przegląda je bardzo uważnie, z namaszczeniem i… wychodzi z niczym, stwierdzając na koniec, że „nie ma tu co wypożyczyć, wszystko już wyczytała i poczeka na dostawę nowości”.

Czuję się trochę nieswojo.

41

Powiatowa Biblioteka Pedagogiczna w Skarżysku-Kamiennej – w nowej siedzibie i strukturze W bieżącym roku kalendarzowym Biblioteka Pedagogiczna w Skarżysku-Kamiennej obchodzi 60. rocznicę powstania. Okrągły jubileusz będzie świętować w nowym, kompleksowo wyposażonym budynku, do którego wprowadziła się w grudniu 2014 r. Jest to powód do dumy i zadowolenia, ponieważ największą bolączką skarżyskiej książnicy od zawsze były problemy lokalowe.

Przywołane wydarzenia skłaniają do spojrzenia na historię biblioteki przez pryzmat miejsc, w których była lokowana. Placówka rozpoczęła działalność w 1955 r. jako Pedagogiczna Biblioteka Miejska. Dwa regały, oszklona szafa, 220 wol. i dwie księgi inwentarzowe – to cały ówczesny dobytek biblioteki, który znajdował się w małym pokoiku w suterenach Szkoły Podstawowej nr 1. Przez pierwszych dwadzieścia lat działalności biblioteka kilkakrotnie zmieniała swoją siedzibę. Pod koniec 1958 r. została przeniesiona do Szkoły Podstawowej nr 5, aby po roku ponownie wrócić do SP nr 1.

Na potrzeby biblioteki przeznaczono wtedy jedną z sal lekcyjnych a po kilkunastu latach kolejną.

Przełomowe dla rozwoju placówki były lata 70.

W 1976 r. biblioteka została włączona do sieci filii Pedagogicznej Biblioteki Wojewódzkiej w Kielcach, natomiast dwa lata wcześniej otrzymała do zagospodarowania parter w skarżyskim Domu Nauczyciela. W trzech pomieszczeniach o łącznej powierzchni ok. 90 m2 urządzono wypożyczalnię, czytelnię i gabinet kierownika. Nowy lokal umożliwił rozwój działalności kulturalno-edukacyjnej. Ze względu na brak pomieszczenia, w którym można było zgromadzić dużą liczbę osób, większość imprez odbywała się jednak poza murami biblioteki lub w sali konferencyjnej Związku Nauczycielstwa Polskiego, zlokalizowanej na piętrze budynku.

Stale rozrastający się księgozbiór spowodował, że już od lat 80. systematycznie kurczyła się powierzchnia użytkowa przeznaczona do obsługi czytelników. W każdy wolny kąt wciskano kolejne regały na nowe zbiory. Apogeum trudnej sytuacji lokalowej biblioteki to początek XXI w. Korzystający wówczas masowo z usług placówki studenci, nauczyciele realizujący ścieżkę awansu zawodowego czy uczniowie przygotowujący prezentacje

maturalne ustawiali się w długich kolejach do ciasnej czytelni, w której znajdowało się zaledwie pięć stolików. Ogromne trudności sprawiło zagospodarowanie sprzętu komputerowego, w który biblioteka została wówczas wyposażona.

Polepszenie warunków pracy biblioteki stało się możliwe dopiero pod koniec 2013 r., po podpisaniu porozumienia między Sejmikiem Województwa Świętokrzyskiego a Starostwem Powiatowym w Skarżysku-Kamiennej, w myśl którego na bazie dotychczasowej placówki z dniem 1 stycznia 2014 r. utworzono Powiatową Bibliotekę Pedagogiczną. Biblioteka wraz z miejscową Poradnią Psychologiczno-Pedagogiczną została włączona w skład nowo powstałej instytucji Powiatowego Centrum Rozwoju Edukacji. Przeprowadzenie tej zmiany odbyło się dzięki inicjatywie ówczesnego starosty Michała Jędrysa, poparciu władz powiatu skarżyskiego oraz zaangażowaniu dyrektor PCRE Marzeny Sali. Spotkało się również z aprobatą ze strony dyrektor PBW w Kielcach Urszuli Salwy i administracji kieleckiego Urzędu Marszałkowskiego.

Jednym z głównych ustaleń porozumienia był zapis o przeprowadzce biblioteki do nowego, zmodernizowanego lokalu, przystosowanego do prowadzenia działalności bibliotecznej. Na nową siedzibę przeznaczono budynek po dawnej stołówce szkolnej przy Placu Floriańskim 1. Atutem ulokowanego w centralnej części miasta obiektu było sąsiedztwo kilku placówek oświatowych (Szkoła

53