Plooibare gratie: de stoel One-Shot.MGX, een ontwerp van Patrick Jonin
26 | Audimagazine inspiratie
ALS DESIGN
TASTBAAR WORDT Printen in drie dimensies? Materialise mag dan al baanbrekend werk leveren met behulp van spitstechnologie, het streefdoel van dit Vlaamse hightechbedrijf valt te bundelen in een eenvoudig statement: het materialiseren van dromen. Materialise legt de brug tussen een tweedimensionaal ontwerp en een tastbaar, driedimensionaal voorwerp. // DOOR CHRISTOPHE DE SCHAUVRE (TEKST) EN .MGX by Materialise (FOTO’S)
Niet alleen designobjecten, maar ook accessoires recht van de tekentafel naar realiteit dankzij technologie van Materialise
>> Om de magie van Materialise begrijpelijk te maken, kunnen we niet om het technologische vernuft heen. Startpunt vormt de genoegzaam bekende mogelijkheden van 3D-software. Het gebruik van 3D-modellen en zogenaamd Computer Aided Design is wijdverspreid, met in de doelgroep zowel filmmakers als architecten, tandartsen, schrijnwerkers en auto-ontwerpers. “De innovatie van Materialise schuilt in de ontwikkeling van een soort standaard waarmee de 3D-modellen kunnen worden uitgeprint”, legt art director Naomi Kaempfer uit. “Ik leg de nadruk op ‘printen’ omdat we allemaal vertrouwd zijn met de manier waarop printers tweedimensionaal werken: een inktjet brengt een laagje inkt aan op een drager, zijnde papier. Materialise ontwikkelde een manier om al printend tot een derde dimensie te komen. Het blijft evenwel tweedimensionaal printen, maar laag per laag totdat er een derde dimensie ontstaat. Printen met hoogte of diepte dus.” “Erg belangrijk - en daarover bestaan nog steeds misverstanden - is dat onze printtechniek gebaseerd is op toevoeging”, beklemtoont Kaempfer. “We halen geen materiaal weg, maar bouwen laag per laag op met behulp van microscopische kleine bouwstenen.” Gelaagd printen Het commerciële potentieel dat uitgaat van deze toepassing om prototypes te gaan maken, oogstte meteen belangstelling van zowel de medische wereld als de industrie. Ook inzake design opende zich dankzij dit soort van constructieve beeldhouwen een heel nieuwe wereld. De aloude werkwijze in design was immers om heel wat tijd en ambacht te investeren in het frezen, boetseren, snijden of knippen van een prototype. Een prototype, dat zoals steeds de praktische obstakels tussen droom en daad moet blootleggen. Plots is er dat ingenieuze printsysteem, dat alles verandert en waarmee alles als vanzelf gaat.
inspiratie Audimagazine | 27
De iconische Quin van Bathsheba Grossman: een origineel lichtornament met zeeschelpstructuur, enkel te maken dankzij de technologie van Materialise
Ook de Polyvase.MGX van Dan Yeffet maakte naadloos de sprong van ontwerp naar realiteit (rechts)
Van design tot functionele, kunstzinnige accessoires: op de tekentafel van Materialise wordt alles meteen concreet
Hoe werkt dat principe van gelaagd printen dan? “We werken overwegend met polymeren, materiaal dat we allemaal kennen als plastic en eigenlijk de driedimensionale variant wordt van het papier. Moleculair kunnen we deze polymeren aanvullen. Met metaal of ander composietmateriaal. Naargelang hun reactie op licht of warmte spreken we van fotosensitieve polymeren of thermoplasten. Het zijn deze polymeren die we gaan vormgeven. Met behulp van lasers laten we die vorm uitharden. Dat kan in een vloeistofbad, in poedervorm in een zandbak, of in lucht.” De expertise in dit soort van rapid prototyping maakt dat Materialise snel uitgroeide tot leidinggevend bedrijf. De vergaarde wereldfaam hield Materialise niet tegen om zowel de software als het procedé te perfectioneren. Dit legde meteen de kiem voor een eigen designlabel. “De creatieve mogelijkheden voor designers ontketende een ware revolutie. De kloof tussen prototyping en productie werd op een dusdanig eenvoudig manier gedicht dat designers maar wat graag de mogelijkheden wilden verkennen.” Het resultaat was het eigen designlabel .MGX. “Het is het unieke voorbeeld van een label dat techniek aan design koppelt”, knikt Naomi Kaempfer. Materialise nam het initiatief om designers te laten schrijven met de door hen ontwikkelde nieuwe taal. Dat de printuitvoerbaarheid zich momenteel beperkt tot een maximum van 2 meter is een euvel dat snel zal wegsmelten onder de verschroeiend snelle vooruitgang. .MGX is in de schoot van Materialise dan ook de enige divisie die zich rechtstreeks tot de eindgebruiker richt. “Enerzijds zijn we een uitgever van design, we presenteren elk jaar een eigen collectie gemaakt door een 20-tal designers. Anderzijds produceren we ook voor derden. De focus ligt echter op eigen collecties, die opgedeeld zijn in productlijnen lighting, furniture, interior goods en accessories.” Dé filosofie van verlichting Dat het zwaartepunt van .MGX bij verlichting ligt, hoeft niet meteen te verbazen. “Verlichting laat toe om de creatieve mogelijkheden van ons procedé te ontdekken. Je hoeft geen rekening te houden met de grootte of de capaciteit van het drukprocedé. Bovendien kan je een uitgesproken designwaarde realiseren met verlichting tegen een haalbare prijs.” Het enige waar vooralsnog rekening mee gehouden moet worden zijn de polymeren die niet om het even welk wattage aankunnen. Vandaar kiest .MGX voor meer sfeergerichte armaturen.
28 | Audimagazine inspiratie
inspiratie Audimagazine | 29
Met het enorme repertoire aan vooruitstrevende vormen waarmee .MGX uitpakt, heeft het label een heel eigen plaats gekregen in de internationale designscene. “Neem nu deze Quin, een sculpturaal ontwerp van Bathsheba Grossman”, verwijst de 35-jarige manager naar het lichtornament dat eruitziet als aan elkaar vastgekleefde, geperforeerde zeesterren. “Deze Quin roept met zijn organische vorm een wauw-effect op. Je voelt dat er iets bijzonders aan is, zonder dat je het echt kan benoemen. De oplossing van het raadsel? De Quin is dankzij het procedé van Materialise uit één stuk vervaardigd. Geen enkele andere techniek speelt dit klaar.” De Quin heeft intussen iconische waarde en geldt zonder meer als lichtend voorbeeld van de eigengereide .MGX-collecties. “Alle designers kennen Materialise en dagelijks krijg ik aanvragen binnen”, klinkt de intussen comfortabele positie van .MGX. Het lijstje van .MGXontwerpers oogt bijzonder internationaal. De Britse ontwerper Ross Lovegrove loopt telkens hij in België is wel even bij Kaempfer langs en ook designgoeroe Philippe Starck heeft plannen bij .MGX. “Zelf speur ik constant naar interessante vormgevers en daarin is nationaliteit, palmares of specialisatie van geen tel. Het geloof dat ze iets uniek met .MGX kunnen doen, primeert.” De Hidden.MGX van designer Dan Yeffet (boven en rechts) en het Silver_Honey.MGX-ontwerp van Arib Levy (onder): geen grenzen meer voor ontwerpers, dankzij de technologie van Materialise
Materialise: meer dan design Tot slot ruilen we het poëtische van het design voor het meer pragmatische, om te illustreren dat Materialise ook hierin revolutionair werk levert. Een goed voorbeeld is Materialise Dental, dat de expertise in prototyping in dienst stelt van tandartsen en kaakchirurgen. Het gaat daarbij over voorbereidende software én precisiegereedschap waarmee de tandchirurgen aan de slag gaan. “De twee belangrijkste producten van Materialise Dental zijn de SimPlant en de SurgiGuide”, zegt communicatieverantwoordelijke Caroline Rausch. De SimPlant staat voor de dentale planningssoftware waarmee een tandarts een 3D-voorstelling maakt van het gebit van de patiënt. “Uitgangspunt zijn de welbekende tweedimensionale beelden, die een scan van het gebit opleveren. Deze beelden worden door Materialise verwerkt en omgezet tot een perfecte 3D-visualisatie”, legt Caroline Rausch uit. “Met behulp van dat programma kan men de schroeven die nodig zijn om tanden op te bouwen, inplannen in dat 3D-model. Deze voorstudie is belangrijk voor zowel de tandarts of chirurg als de patiënt. Men kan immers nauwkeurig bestuderen hoe de geplande implantaat moet ingebracht, geplaatst en gehecht worden.” Dankzij de Materialisetechniek kan zo nodig ook een reëel model worden gemaakt uit kunsthars. De SurgiGuide op zijn beurt gaat, zoals de naam het al aangeeft, de tandchirurg gidsen in het aanbrengen van de implantaten. Ditmaal maakt men een 3D- boormal. “Deze geeft zowel de positie als de richting van de geplande implantaten weer.”
30 | Audimagazine inspiratie
inspiratie Audimagazine | 31