Duurzame en logische renovatie

‘Zorg ervoor dat wij de komende decennia op een duurzame manier modern onderwijs kunnen blijven geven.’ Dat was de opdracht voor de architecten, ingenieurs en adviseurs van bureau bos. Het resultaat is een duurzame en logische renovatie van het Johannes Fontanus College in Barneveld.

In het verleden waren verschillende domeinen van het JFC door bureau bos al grootschalig gerenoveerd en verduurzaamd. Het grootste gebouwdeel uit 1984 was nu aan de beurt. Dit deel was sterk verouderd en voldeed zowel in functionele, bouwkundige als klimatologische zin niet meer aan de eisen van deze tijd. Ook de uitstraling van het gebouw was binnen en buiten aan een flinke opknapbeurt toe. Het te renoveren deel ligt in het midden van de school en vormt daarmee een cruciaal onderdeel voor een logische route door de school naar de verschillende domeinen. Ook de ontmoeting tussen de leerlingen vindt hier plaats. Het leerlingaantal was sterk gegroeid en dat had zijn weerslag op de rust in de ontmoetingsruimte. Bovendien waren de gangen die toegang gaven tot de ontmoetingsruimte niet berekend op dit grote aantal leerlingen. Al met al een bijzonder aandachtspunt tijdens de renovatie, waarbij het onderwijs moest doorgaan.

Overvolle Gangen

Modern onderwijs vraagt om andere soorten lesruimtes dan 35 jaar geleden. Waar een gang met daaraan lokalen vroeger voldeed is er nu behoefte aan verschillende soorten lesruimtes. Naast de ruimtes voor klassikale instructie is er vraag naar ruimtes voor zelfstandig werken, voor individueel gebruik, of voor groepen van verschillende grootte. De wens was dan ook om buiten het lokaal de ruimte op een andere manier te kunnen gebruiken.

Nieuw Onderwijslandschap

De oplossing werd gevonden in een zogenaamde binnen-boulevard die centraal in het gebouw, op elk van de drie verdiepingen werd gerealiseerd. Deze brede verkeers- en ontmoetingsruimte vormt de centrale verkeersader die toegang geeft tot alle domeinen en de vernieuwde ontmoetingsruimte. De oude gangen dienen alleen nog om je intern te verplaatsen binnen het domein. Ze zijn verbonden met interne leerpleinen en maken daarmee onderdeel uit van het onderwijslandschap. De aanleg van de nieuwe boulevard heeft de oriëntatie wezenlijk verbeterd en daarmee de verblijfskwaliteit van de school. Dicht bij de hoofdingang is een nieuwe trap gerealiseerd waardoor de hoofdtrap ontlast is.

De leerlingen verplaatsen zich hierdoor sneller en eenvoudiger door het gebouw. De nieuwe trappen aan de boulevard lopen in één rechte lijn naar boven. Zo zie je altijd waar je naar toe loopt en hoef je geen ingewikkelde bochten te maken.

ARCHITECTUUR ALS CO ­ CREATIE

Architecten Anèt Meijer en Raban Haaijk: “Het is fantastisch om met dit project te laten zien dat het goed mogelijk is om binnen een bestaand gebouw een enorme kwaliteitsslag te maken: voor het onderwijs, de duurzaamheid én de beleving van de leerlingen en het team. Architectuur is bij ons in belangrijke mate een product van co-creatie. We hebben workshops georganiseerd om te ontdekken waar de werkelijke behoefte lag. Daar deden de vertegenwoordigers van alle domeinen aan mee en nadrukkelijk ook de leerlingen. Mede omdat we veel tijd hebben gestoken in de communicatie is het ontwerp breed gedragen door alle gebruikers van het gebouw.”

PRETTIGE LEER ­ EN WERKOMGEVING

De ontmoetingsruimte is verhoogd en voorzien van een enorm brede trap die tevens dienst doet als zitelement voor een groot deel van de leerlingen. Vanaf de boulevard hebben leerlingen nu een prachtig zicht op de ontmoetingsruimte. Het ruime en open karakter van de vernieuwde school zorgt voor een prettige leer- en werkomgeving. Het podium werd in het ontwerp behouden en een paneelwand op de begane grond maakt dat de ontmoetingsruimte afsluitbaar is, maar ook geopend kan worden naar de boulevard. Het overige deel van deze centrale ruimte is vrij gehouden voor de plaatsing van stoelen bij vieringen en bijeenkomsten met publiek. Ook het domein voor bewegingsonderwijs werd vernieuwd; de twee gymzalen zijn nieuw gebouwd met een grotere afmeting conform de moderne normen. Met het herorganiseren van de zalen is een voorruimte ontstaan die gebruikt wordt als sportstudieplein en fitnessruimte.

Bijzondere Uitstraling

De uitstraling van de school heeft binnen en buiten een facelift gekregen. De gevels uit 1984 voldeden volstrekt niet meer en zijn aan de buitenzijde geïsoleerd. Dat was ook een kans om op deze plek de uitstraling van het gebouw naast de hoofdentree te vernieuwen. De nieuwe gevels zijn geënt op de bestaande gevels van oranje baksteen maar dan met een modernere vormgeving. De gevels naast de ingang hebben een verticale indeling met glazen ‘vlaggen’, als begroeting en begeleiding naar de voordeuren. De gevels van de nieuwe boulevard zijn voorzien van horizontale lamellen tegen al te veel zoninstraling. Het sportdomein is voorzien van een interessante gevel: door de toepassing van een transparante strook lijken de verder dichte sportgevels bij wijze van spreken te zweven. Doordat het glas op ooghoogte ligt, wordt wel beweging, maar geen personen waargenomen. Er is contact tussen buiten en binnen zonder hinderlijke inkijk. Aan de binnenzijde is gekozen voor frisse kleuren en warme materialen en zijn groene binnenwanden toegevoegd.

De school is er energetisch en klimatologisch enorm op vooruit gegaan. De bouwfysica is volledig vernieuwd, met speciale aandacht voor de akoestiek, een uitstekende ventilatie met luchtbehandeling en een forse vermindering van het energieverbruik door warmteterugwinning, een bodemwarmtevoorziening, de opwekking van zonne-energie en hoogwaardige gevelisolatie. Het Johannes Fontanus College kan er weer decennia tegenaan!

Kijk voor meer informatie op www.bureaubos.nl.