SQ3R, Mind Mapping, Mnemonics
Etkin Öğrenme Teknikleri Nasıl Ders Çalışmalı? Çalışma teknikleri, yıllardır öğrencilerin ve araştırmacıların kafa yorduğu ve bireyler arası varyasyon gösteren önemli bir konudur. Önemlidir; çünkü verimli ve bütüncül çalışma teknikleri uygarlıkları ileriye götürebilecek bireylerin bu yolda beyinlerinde çizdikleri ilk adım rehberini oluşturur. Çoğu öğrenci ortaokul çağlarında belirli teknikler oluşturmaya başlar ve lisede de üniversite eğitiminde de buna rahatça devam edebilir. Ama çoğu da lisedeki çalışma tekniği ile üniversite konularını ve yoğunluğunu bağdaştıramaz. Tıp Fakültesi öğrencisi olmak öğrenim hayatımızdaki en önemli konulardan biri olan çalışma stilimizi ister istemez değiştiriyor. Önceki yıllarda merkezi sınav sistemlerinden geçerken bu sınav sistemlerinden en iyi sonucu almamızı sağlayacak yöntemi benimsedik her birimiz, test çözmek. Tıp Fakültesi içerisinde dramatik bir değişimle test çözmek yerini belki binlerce sayfayı bulan notları okumaya bırakıyor. Bu noktadan sonra okuduğunu kavrayabilmek, hızlı okumak, konsantrasyonunu korumak ders çalışabilmek için hayati önem kazanıyor. Etkili okuma yöntemlerinden olan SQ3R bu konuda biz Tıp Fakültesi öğrencilerine yardım edebilecek bir metot.
SQ3R
- Survey, Question, Read, Recite, Review
Etkin okuma, okunan konuyu ezberlemektense konu hakkında; okuma amaçlarınıza uygun bilgiyi elde etmek için okumayı ve okuma bittikten sonra da okunan metin üzerinde eleştirel bir şekilde düşünmeyi içerir. İşte, SQ3R tekniği, etkili okuma eğitiminde çok yaygın olarak kullanılan ve okurken okuyucuyu etkin kılan tekniklerden biridir. SQ3R adından da anlaşılacağı üzere 5 basamağı içerir. Bu tekniğin nasıl uygulanacağına geçmeden önce hem diğer çalışmalarınızdan hem de SQ3R'dan en yüksek verimi alabilmeniz için okuma koşullarında dikkat edilmesi gereken noktalar üzerinde durursak; · · · ·
Okuma amacınızı belirleyin. – Sinyal iletim yollarını sınıflandıracağım ve önemli proteinleri öğreneceğim. Okumayı mümkün olduğunca gündüz saatlerinde yapın. – Ağır Tıp Fakültesi koşullarında 'Çalışma Saatleri' bu madde içerisinde önem kazanıyor. Okuduğunuz notun zorluk derecesine göre çalışma ve mola zamanlarınızı belirleyin. – Ders notu zorsa (Örn. Lumbosakral Pleksus) 30-40 dakikalık kısa zaman aralıklarıyla çalışıp 10 dakikalık molalar verin. Uygun çevreyi oluşturun. – Dikkatinizin dağılmayacağı, yeterli ışığın olduğu bir ortam belirleyerek mümkün olduğunca aynı yerde çalışın (alışkanlık oluşturmak amacıyla); Kütüphanede hep aynı katın, aynı bölgesini kullanın.
1. Survey – İnceleme Ders notunun ana taslağını çıkartmak; ana ve alt başlıklara, konu düzenine, grafiklere ve tablolara, kalın ya da italik yazılara bakarak zamanı nasıl kullanılacağını planlamayı içerir. Ne okunacak, hangi bölüme ne kadar zaman ayrılacak, okumak yaklaşık ne kadar zaman alacak sorularını yanıtlar. Genellikle kısa bir zaman ayırmak yeterli olacaktır. – İki saatlik bir ders notu için 5-10 dakika
2. Question – Sorgulama Sorgulama: Konu başlıklarının, konunun içeriğini yansıtacak şekilde sorulara dönüştürülmesini içerir. Ön bilgimiz olmayan başlıklar için başlıkların anlamlarına ilişkin sorular, tanışıklığımız olan başlıklar içinse daha detaylı sorular sorabiliriz. Örn; Kas Fizyolojisi konusunda hiç bilgimiz yoksa 'Kas fizyolojisi nedir?' gibi genel bir soru sorabileceğiniz ilk soru olacaktır. Eğer konu hakkında biraz bilginiz varsa 'Bir döngüde kaç ATP harcanır? Aktin–Miyozin arasındaki ilişkiyi hangi moleküller düzenler? Kalsiyumun SR'dan salınma mekanizması nasıl işler?' gibi daha detaylı sorular sorabiliriz. Bu soruları sormak, okurken sorularımıza cevap arar şekilde okumayı dolayısıyla metne amacımız doğrultusunda daha iyi odaklanmamızı sağlar. Bu, hem ilk okuma esnasında hem de daha sonra tekrar aşamasında (özellikle sınavdan önce sorularla tekrar yaparken) bize zaman kazandıracaktır.
1
www.medisep.net
SQ3R, Mind Mapping, Mnemonics
Etkin Öğrenme Teknikleri
SQ3R
3. Read – Okuma Bu basamağın temek amacı bir önceki adımda sorduğumuz sorulara cevap aramaktır. Bir başka deyişle okurken metindeki bilgileri anlayıp, organize etmeye çalışırız. Okurken şu noktaları hatırlayalım:
notu oku, okurken sorduğun soruları cevapla.
a) Süreç içinde, çalışmamızı değerlendirmeye yönelik sorular sorma; “Şu ana kadar okuduklarımı anlayabildim mi?”, yeniden oku, önemli “Anlamadığım noktalar nelerdir?”, “Pervin Hoca bunu sınavda noktaları öğren, unutma. sorar mı?”, “Derste bu kısmını böyle mi anlamıştım?” b) Okurken önemli yerlere tekrar ederken daha çok dikkat edebilmek için altını çizmek ya da not almak – Bu noktada önemli olan okuduğunu anlamaya dikkat etmektir, altını çizmeye değil. Bazen bir noktadan sonra bütün amaç altını çizebilmeye döner, bunun önüne geçmek için not alma/alt çizmeye başlamadan önce dersin ya da alt başlığın tamamını bitirdikten sonra geri dönmek faydalı olabilir. ön okuma, notu tara - başlıklara, altbaşlıklara resimlere, tablolara,kalın ve italik yazılara dikkat et.
kendine sorular sor; ne, nerede, ne zaman, nasıl, neden...
kendini test et, kendine anlat, zihninden yaz; tekrar et.
4. Recite – Tekrar Çalışılan notu/kitabı anlamak için en önemli basamaklardan biridir. 2. Basamakta sorduğumuz sorular üzerinden kendimizi test ederek, yazarak ya da kendi kendimize anlatarak bu tekrarı gerçekleştirebiliriz. Yazarak yaptığımız tekrar bize konuyla ilgili ne anladığımız konusunda en net bilgiyi verecek aynı zamanda da ilerisi için iyi bir kaynak oluşturacaktır. Kitaptaki bilgiyi direkt geçirmek beynin bu bilgiyi işlemesine fırsat bırakmamaya neden olur.Bu nedenle yazılacak özetin, yazan kişinin kendi kelimeleriyle yazılması büyük önem taşır.
5. Review – Gözden Geçirme Çalıştığımız ders notlarını ve konuyu çalışırken kendi aldığımız notları belirli zaman aralıklarıyla – örneğin hafta içi notunu çalıştığımız konuya Pazar günü yarım saat ayırmak – hem ders içeriğini bir bütün halinde görmemizi hem de sınavda ufak ayrıntılara kadar sorulabildiğini bildiğimizden kendimize güvenmemizi sağlar. En azından sınavdan önceki haftada, bütün konulara bir göz gezdirmek sınavda katkı sağlayacaktır.
Mind Mapping - Zihin Haritalama Bir diğer adıyla “örümcek diyagram” olarak da bilinen bu yöntem konunun özetinin ve mantığını bir bütün halinde görebilmemizi sağlar. Bu yöntemi SQ3R yönteminin 4. Adımından sonra uygulamak konuyla ilgili bütünsel bir yaklaşım oluşturabilmemiz açısından önemlidir. Bu yöntemi uygulamaya boş bir kağıdın ortasına konunun ana başlığını yazarak başlıyoruz. Daha sonra bu başlıktan oklar çıkararak yan başlıkları ve bu yan başlıklardan da oklar çıkararak konunun en can alıcı yerlerini birkaç kelimeyle veya resimle ifade ediyoruz. Bu işlemin sonunda elimize tek bakışta birçok bilgiyi gördüğümüz ve görsel hafızamıza da rahatça kaydedebileceğimiz örümcek ağı şeklinde bir grafik geçiyor. Bu grafiği günlük hayatımızda rahat ulaşabileceğimiz bir noktada tutmak konuyu daha rahat bir biçimde hatırlamamızı sağlayacaktır.
MNEMONICS “Mnemonics” yöntemi temel olarak uzun süreli hafızaya geçirilmiş bilgilerin kolay bir biçimde geri getirilmesini, kısa süreli hafızadaki bilgilerin de daha kolay bir biçimde uzun süreli hafızaya geçirilmesini amaçlar. Elimizdeki bilgileri; görsel, işitsel veya somut örneklerle kurduğumuz ilişkilerle kodluyoruz. Bu kodlamalar akrostişler, hikayeler, objeler ve aklınıza gelebilecek birçok tarzı içerebilir. Örneğin, öğrenmeniz gereken transkripsiyon faktörlerinin baş harflerinden akılda kalıcı kelimeler üretmeniz onları öğrenmenizi kolaylaştıracaktır.
Bu broşür Burak UZAY, LORE '12-'13 ve M. Yener ÇALIŞKANER, LOME '12-'13 tarafından hazırlanmıştır. Kaynak: http://www.nccogpdm.metu.edu.tr/Brosur-04.pdf
2
www.medisep.net