ARCHIEF van de COMMISSIE VOOR OECONOMISCHE SPIJSUITDELING TE GOES 1816-1958
Goes, december 1993 A.J. Barth
INLEIDING In 1815 beleefde men te Goes bittere tijden. De Franse overheersing behoorde dan wel tot het verleden, de armoede was zeer groot. De invoering van het Continentaal Stelsel door de Fransen had ook aan de lokale economie veel schade toegebracht. De in 1811 gecentraliseerde armenzorg werd in 1815 weer ongedaan gemaakt. Maar de regenten van het Algemeen Armbestuur en die van de Godshuizen (wees- en gasthuis) zagen zich geconfronteerd met grote financiĂŤle problemen. De inkomsten, vooral uit onroerend goed, waren sterk teruggelopen en de uitgaven hoog. Vanuit de regenten van het Algemeen Armbestuur kwam het plan over te gaan tot de instelling van een ‘oeconomische spijsuitdeling’, soepverstrekking aan de armen, waarvoor de milddadigheid van de beter gesitueerde burger garant moest staan. In 1816 kwam de Commissie voor Oeconomische Spijsuitdeling van de grond. De leden ervan waren afkomstig uit het Algemeen Armbestuur, de Diaconie van de Hervormde Gemeente en uit de burgerij. Tot 1850 vond de verstrekking van soep plaats vanuit een lokaal in het Gasthuis. In 1851 werd tot dat doel de voormalige waterkorenmolen aan de Kleine Kade in gebruik genomen. De soepverstrekking aan de armen heeft tot in de jaren van de Tweede Wereldoorlog plaatsgevonden, met name in de wintermaanden. De commissie werkte daartoe nauw samen met het Burgerlijk Armbestuur. Na de Tweede Wereldoorlog kwam als gevolg van de steeds beter wordende sociale zorg de basis voor de commissie te vervallen. De soepverstrekking werd dan ook gestaakt. De commissie verleende toen gedurende enige jaren subsidie aan de U.V.V., die wel eens een bord soep verstrekte tijdens bijeenkomsten van bejaarden. Wanneer de commissie is opgeheven, is niet bekend. Wel, dat ze de laatste jaren zeer weinig aktiviteiten ontplooide. Hoe het archief van de commissie bij het gemeentearchief is terecht gekomen is ook niet bekend. Het verkeert voor een groot deel in slechte staat. Vrijwel alle negentiende eeuwse bescheiden hebben kennelijk jarenlang te vochtig gelegen en hebben last van schimmelvorming. Enige voorzichtigheid bij het raadplegen is dan ook gewenst. Goes, december 1993 A.J. Barth.
INVENTARIS 1. Besluitvorming. 1-4.
Notulen van de vergaderingen van de commissie. 1816-1873, 1897-1955. 3 delen en 1 band. 1. 1816-1843 N.B. Bevat aan de keerzijde afschriften van uitgegane stukken, 1816,1817 2. 1843-1873 3. 1897-1917 4. 1917-1955
2. Correspondentie. 5-16.
Ingekomen stukken en afschriften en doorslagen van uitgegane stukken. 1816-1958, met hiaten. 12 omslagen. 5. 1816-1820 6. 1821-1826 7. 1827-1833 8. 1834-1839 9. 1840-1843 10. 1844-1847 11. 1848-1850 12. 1851-1859 13. 1860-1870 14. 1880-1900 15. 1901-1919 16. 1920-1958
3. Verslaglegging.
17.
Verslagen, per jaar, van de door de commissie verrichte werkzaamheden. 1892-1944. 1 omslag.
18.
Stukken betreffende het doen van opgaven van verrichtte werkzaamheden ten behoeve van de armenstatistiek. 1919-1942. 1 omslag.
19.
Doorslag van de redevoering van de voorzitter, gehouden ter gelegenheid van het honderdtwintigjarig bestaan. 1936. 1 omslag.
4. Bestuur. 20.
Lijsten van oprichters, erevoorzitters en bestuursleden. 1904, 1935. 2 stukken.
5. FinanciĂŤn. a. boekhouding. 21, 22.
Kasboeken van inkomsten en uitgaven. 1883-1897, 1915-1940. 2 delen. 21. 1883-1897 22. 1915-1940
23.
Grootboek van inkomsten en uitgaven. 1883-1891. 1 deel.
b. rekeningen van inkomsten en uitgaven, met bijlagen.. 24-26.
Rekeningen van inkomsten en uitgaven. 1817-1947. 2 pakken en 1 band. 24. 1817-1865 (1 band) 25. 1866-1899 26. 1900-1947
27-54.
Bijlagen tot de rekeningen van inkomsten en uitgaven. 1817-1845. 28 liassen en omslagen. 27. 1817/1818 28. 1818/1819 29. 1819/1820 30. 1820/1821 31. 1821/1822 32. 1822/1823 33. 1823/1824 34. 1824/1825 35. 1825/1826 36. 1826/1827 37. 1827/1828 38. 1828/1829 39. 1829/1830 40. 1830/1831 41. 1831/1832 42. 1832/1833
43. 1833/1834 44. 1834/1835 45. 1835/1836 46. 1836/1837 47. 1837/1838 48. 1838/1839 49. 1839/1840 50. 1840/1841 51. 1841/1842 52. 1842/1843 53. 1843/1844 54. 1844/1845
6. Soepverstrekking. 55.
Staten van ontvangsten giften, verstrekte porties soep en aantallen bedeelden. 1916-1908. 1 deel.
56.
Staten van de verstrekte porties soep en de daarin verwerkte ingrediĂŤnten. 1822-1850. 1 katern.
57-60.
Lijsten van bedeelden, die in aanmerking komen voor soepverstrekking. 1822-1851, 1880-1903, 1911-1915, 1926-1939. 2 delen, 1 pak en 1 omslag. 57. 1822-1851 (1 pak) 58. 1880-1902 59. 1893-1903 60. 1911-1915, 1926-1939 (1 omslag)
61.
Lijsten van in Goes woonachtige arbeiders. 1888-1903. 1 katern.
62, 63.
Lijsten van door het Burgerlijk Armbestuur bedeelde personen. 1892-1911. 2 omslagen. 62. 1892-1901 63. 1901-1911
64.
Lijst van personen, die ter gelegenheid van de kroning van Koningin Wilhelmina een extra soepverstrekking hebben ontvangen. 1898. 1 katern.
65.
Lijst van met brood en kaas bedeelde personen bij het jubileum van Wilhelmina. 1923. 1 deeltje.