1975 - Nummer 40 - september 1975 by Faculty Association Sefa

ro se pte rn be r

1975

"De Iraanse vestLging van Philips getuigt van haar oneindige dankbaarheid jegens zjjne Keizerlijke Majesteit, de sjah van Iran, die met de proclamatie van de Iraanse Herrjjzenispartij de nationale eenheid veil ig heeft gesteld." Cadvertentie van Philips in het dagblad Keyhan,5-3-75J.

rostra blad van de ekonom i sche faku l teit jaargang

l'eclalGtioaeel

7 -5 -76

redaktie Paul van Hal Erik Kloosterhuis J '. G. Lambooy Bram Pietjouw Jos Smit Adri Stam Hein Vrolijk

adres Jodenb r eestraa t 23

Kame-r 1324 tel. 525401 7, indien geen gehoor ; SEF t e l . 52541 20

postadres Jod enbrees t r aat 23 Kamer 2167 Amster4aa

illustrator Adresvlijzigingen moe ten gestuurd worden naar Bureau Inschrij ving .

Een nieuwe herfst , een nieuw geluid. Vijf redactieleden zijn afgezwaaid , vier nieuwe journalisten zijn aan komen waaien .

De scheidende redactielede n krijgen hun afvloeiingsregeling in de vorm van een oprechte dankbetuiging voor hun ac tiviteiten . Ook de aangedikte verhalen die wij momenteel rondstrooien , waarin word t gespro~en van de beste Rostra-redactie sinds tijden, behoren tot de afvloei ingsregeling. De nieuwe redactieleden luisteren naar de namen Paul van Hal , Erik Kloosterhuis, ilram Pietjouw e n Jos Smit, dankzij hun gehoor(apparaat). Pa ul en Jos zijn aansekocht van het zich 'doe concurrent van Rostra' wanende 'On s Op~imum ' . De belofte dat zij enkele artikelen mogen sc hrijven maakte een transferbedrag overbodig. Bram en Erik hebben hun sporen elders verdiend . Aangez ien z ij de meerderheid vormen van de nieuwe redact ie heten zij zichzelf hartelijk we1:kom en zegge n z ij:"Fi j n dat we er zijntt . Ten aanzien vanhet redactiebeleid voor het komend jaar will e n wij zo weinig mogelij k opmerken . 'Het critisch volgen van het faculteitsgebeur en ' (zie septembernummer vorig jaar) lij kt ~ns wel leuk . Wat betreft ' het informeren van de facult e itsbevolking over interessante econornische onderwerpen' 1 een gr ote ambitie van de vorige redactie , willen wij c it e ren uit Folia Civitatis d . d . 14-9-1 974 : "De Univ e rsiteitsraad van de UvA i s e rtegen dat bestuursorganen de re dactionel e inh oud van universi tei tsbladen cont ro ;,eren" . De lezer zij gerustj door onze e cono miestudie weten

wij de int eressa nte economische onder werpen uitstekend te vinden, nl . buiten de studie.

In dit nummer treft u enkele opmerkelijke conc lusie s aan: -men kan geen br oo d bakken zonder meel - he t middelbaar en hoger personeel is ook personeel. - de the se van Weber is een these en dus ni et noodzakelijkerwij s waar . Het heeft de schrijvers van deze artikels heel wat moeite gekost om de voor deze eonclusies gereserveerde pagina's t e "ulle n . Onze propedeuseserie is voortgezet met e en art i k e l getit eld: 'het halve werk •. •. ' . Deze titei is tevens de oplo s sing van het raadsel van Ons vorige propedeuseartikel : 'een goed begin • • • ' . De volgen de in ze'i:tdingen zi jn dus fout. een goed begin hak t er stevig in . een goed begin ie ook maar een beg1n een goed begin maakt een spin . • . • . • ••• met haar web . Te vens staat in dit nummer een in~ terview met de heel' Woudhuysen . Aangezien hij onZ e faculteit heeft verlaten , kwam hij veor een interview in aanmer-

king . Er zijn tailbze figuren op onze faeulteit die wi j graag ee n interview willen afnemen . Verder kan men le~en over het komende VESVU-eongres ' Eeonomie en Staat en over enige voorvallen in de Faculteits raad . De plaatsing van de adve r tentie va n het KUR geeft'aan hoe diep een op advertenties draaiend tijdschrift kan zinken als zij ternauwernood haar finaneisle hoo fd boven water kan houden . Hoewel, de studenten die aIleen economie s tuder e n onder de leuze 'We're only in it for the money ' willen wij gaarne naar het KUR verdrijven . Wij hopen dat staf en studenten in het komend jaar de inspiratie zullen krijgen voor het schrijve n van enkele briljante artikelen . Dit jaar willen wi j Rostra f ur ore laten maken onder het mot t o 'van andermans leer is het goed rie man snijden '

red .

inllo&&d PROPEDEUSE

enka

INTREE

pag 3 pag 3

"MEN KAN GEEN BROOD BAKKEN ZONDER MEEL"

pag 4+5

ECONOMIE EN STAAT

pag 6

en de Vakbonden

MIDDELB AAR EN HOGER PERSON EEL

pag 7

INTERVIEW MET D.WOUDHUYZEN

p'ag 8+9

ROND/UIT DE RAA D

pag 9.

me Clinehey

PROTESTANTISME EN KAPITALISME - DE THESE VAN WEBER

pag 11

Druk; DrIj . KaaI, Amsterdam

propedeuse ••

Bet hal,vB

'wer"

•••

Na jarenlange akties m.b.t. de pr6pedeuse zijn er enige veranderingen te bespeuren waardoor de propedeuse af, Tot besluit willen we nog op de STILOS-coijIndien de ideeen van de commissie verwijkt c.q. wil ~fwijken van die der ditietraining wijzen, niet omdat we iedereen wezenlijkt zouden worderi,boden zij een vorige jaren. tot sportiviteit willen manen, maar omdat uitstekend platform voor verdere 'bijDe nieuwG examen~egeling biedt de schaving' van het eerste jaar.Hen was en- een eerste jaar studeren veel weg heeft van student de tijd om zich ook buiten de een hordenloop. Degene die de eerste horde thousiast over de integr'a tie-ideeen,het Universiteit e~igszins te orienteren, voortdurend terugverwijzen naaren toetsen succesvol nemen, zo'n twee ' weken na het 'bei.t.t. de 'toetsenjacht' welke tot op gin, hebben een redelijke kans op overleven • .van de gedoceerde stof aan de werkelijkheden te doen gebruikelijk was.Dit is een der resultaten welke bewerkstelligd heid,de verbetering en zo mogelijk actua- De' tweede horde st~at zo rond februari. Het is geen 'wonder dat er dan een soort colleclisering van de stof.Eindelijk kon men de werden na een jarenlange intensieve tief 'Baal'-effect optreedt. Dan pas beginweerklank gaan zien van het idee dat al 'strijd door de steeds wisselende groep lang binnen de propedeuseraad leefde:niet nen de veranderde woon- en leefsituatie van eerstejaars,enkele stafleden en het eenzijdig benutten van een bepaalde goed in- en door te werken. l.b.n.l. ·)de Aktiegroep Ekonomen • • onderwijstechniek,maar het verzorgen van Werd de middelbare schooltijd van de meerderheid 'der eerstejaars doorgebracht een soort 'hutspo t',hiermede de smaak verfijnend en het resultaa t verfijnend. in gezapige vrede,een goed voorproefje van het Universitaire klimaat konden zij Is men eenmaal over het ergste dieptev'inden in de nog hangende kwestie Ferd punt heen, dan staan de B-toetsen te Crone en het andere hete hangijzer:vdDoel. ,,:,achten.' Het klinkt misschien weinig De eerste aktiekiemen ontstonden te Ber- Wat waren de idean dan van de vorige lich- opwekkend,' maar een gewaarschuwd mens telt voor tweeD gen,waar de beschrijv~ngen van de ~en te ting eerstejaars? Grotendeels zijn zij ' Denk je er hard over om te 'kappen', wachten staande propedeuse,een akt1ebe- geanaliseerd in de 'Propedeuse nota: een bedenk dan dat er 'vele'(ex)eerstejaars reidheid deed ontstaan welke later haar ' kritische nota, een krit~sche noot'. Deze rondlopen die dezelfde peri ode gekend vruchtbaarheid zou bewijzen. nota wordt op het ogenblik herdrukt zodat de huidige eerstejaars kunnen lezen wat er hebben. Wees niet bevreesd om bij Litho (de studieadviseur) langs te ' gaart. allemaal heeft gespeeld. De eerstejaars zijn ook zo'n beetje de mo- Bedrink je en huiluit op de schouder , Ve .eerste stap in de richting van een toren geweest, op, de GU dan, achter de her- van een (studie)vriend(in). nieuwe propedeuse werd gezet door,de in- opleving van ' het LOE. (Het Landelijk Overpvh js stelling _van de Commissie Propedeusepro- leg Ekonomen dus, alwaar de landelijke ekon. gramma.Deze commissie bestond uit staf- fakulteitsgroeperingen onder het genot van en studentleden van verschillende denk- een kop koffie leed en vreugd delen.) En dan richting,wat te me~ken was in de onder- mag men rtatuurlijk ook niet verge ten dat bij ' linge samenwerking. (Tekenerid voor het 0_ de eerstejaars 'de bakermat heeft gelegen van In een tweetal artikelen,~~n hanverleg in de Fac,ultei t. )Ondanks het ,fei t het Ii teraire en journalistiek volmaakte tijddat er organen waren ~ie er een handje schrift 'Ons Optimum'.(Let op de alliteratie). deland over /de propedeusCl An de ander "an hadden om deze,hun ,terrein bestrij- "0.0." werd niet voor niets een gevleu'gelde met de Intree als onderwarp,dromen kend'e commissie ,te negeren,gaven de 11'- kreet. den niet op en kwamen i'n het voorjaar De officiale uitlaatklep van de akties was de auteurs nag eens over ee n 'v~or met een v;,oorlopig rapport.Voorlopig vande Propedeuseraad. Dit adviserend (!) licLaam bij' st"diejaar,dat van ,1 974/1975. wege tijdsgebrek en de niet altijd onis samengesteld uit docenten (5), studenten verdeelde medewerking.Ondanks het feit (5) en enige wetenschappelijk medewerkers (2) Zijn het zoetgevoocao '1):'0;'.1""1 of ,.are dat het rapport nauwelijks revolutionair zodat, voorlopig althans, de studenten in de nachtmerries? genoemd mag worden,gloeide binnen de minderheid zijn. Over het algemeen kan men eerstejaars , het reeds lang gedoofde lichtzegge,n dat de Propedeuseraad het afgelopen Dat moet iadere lezer maar voor zich v~n de hoop weer op. 'jaar zeer vruchtbaar werk heeft geleverd.

bedrinken

nota

pp'C

ui tma.1(en.

INTREE Evenais ' Toorafgaande jaren wordt er,' naast de algemene Intree een introductie verzorgd door de faculteit. Dit, o.a., ,om vooroordelen en , verwachtingen rond de studie-Ekonomie in algemeen aanvaardbare bane,n te leiden. De gedachten ten grondslag liggend aan deze, zeer zeker niet al te eenvoudige operatie zijn uiteengezet in een schrijven van de studieadviseur, dhr. Hoornweg; aan de faculteitsraad. De organisatie van de introductiedagen aan onze faculteit berust bij dhr.Hoornweg, het Faculteitsbestuur en enige studenten. De intree be staat uit een gedeelte binnen ~n een gedeelte buit~n de goudomrande poorten der economische faculteit. Wat binnen de faculteit betreft; enige uitzonderingen daargelaten, bestonden de activiteiten vorig jaar voornamelijk uit het voorJezen en het expliceren van de studieopbouw en -inhoud, wat ons inziens zinvoller is aan het eind van het studiejaar, da-ar dan 'pas in- en overzicht der vakken is verk,regen. Een goede proeve van : academisch taalgebruik en woordkeus was het we ; de kloof tUBsen ve'e-wee-ooo en universiteit werd daar alras geaccentueerd. Hier ,werd een goede basis ,gelegd ' voor, Vflrmijdbare, vervreemding van eerstejaars t.o.

zn: 'de kraamkarner det 200 van Mertens'

de Aktiegroep Ekonomen, zijn deze verande. ringen'bewerkstelligd. Dit jaar ' is er VOOl het eerst sprake van enige coordinatie del vakken micro, macro en bedrijfs. Al met a1 zijn de veranderingen in de h tree ten opzichte v'a n de vOl' ige jaren mari al na , ondanks het feit dat het gedeelte bj nen de faculteit reeds menige kritiek heef moe ten doorstaan.(Te moeilijk te "wetenschappelijk, te slaapverwekke~d e~ te wei. De introductie bui ten de facul tei t beni~ ~anslui ting biedend .op de genoten opstond, voornamelijk, uit het bezoek aan le~d1ngen.) • , een vormingscentr~ te Bergen (~H). De beovenstaan~ stuk is opgesteld aan de har. doeling, zo le zen wij in bovenvermelde no_~'ln de ervarl.ngen van het vorig jaar. Ala ta van deze twee dagen is tweeledig. Ten ,:,ze ROSTRA in de bus glijdt zulleri de huj ee;ste: ' "Het expliciet maken van de stu- d1ge eerstejaars hun introdu<ltie achter de dieverwachtingen en -motivatie en het ver_rug hebben, ' vand~ar dat we in het volgend gelijken van deze aan die der medestuden- nummer hun ervar1ngen en kritiek etc. hope ten." Ten tweede: "vanwege het indi viduele te kunnen vernemen. ' karakter der studie, een mogelijkheid F.v.H • . J.S. scheppen om blijvende cotacten te maken" NIEUWE TIJpSCHRIFTEN De uitwerking van deze , punten, ,i .s.m. de staf van de Haaf, resulteerde in een, o.i. in de bibliotheek van Staathuishoudaan de doelstellingen beantwoordend prokunde en IS ~!OG ( 4e ve rdieping) gramma o

v. de academische mentaliteit. (Het j'eit dat er student en waren die ze1fs de borrel niet meer haalden mag als een teken aan de ' wa nd beschoul'ld worden.?

Be'r gen (NH)

doel wonderen!

Was het de afgelopen jaren zo, dat de studenten hierna meteen met hun haren bij een (moordend?) studietempo gesleept werden, dit , jaer is er enige veranderiflg opgetreden. Door de activiteiten der eerstejaars i.s.m.

Review ~f Radical Political Economics, het tijdschrift van. de Union for Radical Political Economics (URPE) Nieuv!sbrief "oor POli tieke Ekonomer uitgegeven ' door de Landeli.jke Werkgroep Ekonomen.

men lIan 'geen IIroed 'lIallllen zonder meel Zelfs spreekwoorden,zoals het bovenstaande,die door hun vanzelfsprekendheid in de vergetelheid zijn geraakt ,kunnen de basis vormen vo'or de stra- , tegi~ van grote onderne!ll>ingen.Dit blijkt uit een studie van Rob de Lange en W~m Schoutendorp (leerstoelgroep Externe Organisatie) die in juli verscheen onder de titel "De brood-en meelindustrie".Zij hebben deze ' studie geschreven als reactie op het rapport van de Structuurcommissie Bakkerij,waarin maatregelen ter herstructurering van de broodsector worden voorgesteld. In ' hun studie worden sterke aanwijzingen op tafel gelegd voor de j~ist颅 heid van de bewering dat de grote meelconcerns handig profijt hebben getrokken van de herstructur'e :ring in de broodsector.Een herstructurering die grotendeels nobdzakelijk is geworden door de marktpolitiek van deze meelconcerns op de broodmarkt. Bovendien geeft de wijze waarop de herstructurering tot stand is gekomen,voedsel aan het vermoeden,c'tat ' deze voor een groot deel in de directiekamers van deze concerns is uitgebroed. In dit artikel wordt de historische ontwikkeling in de brood-en meel- ' sector in het kort uit de doeken gedaan.Bovendien wordt aandacht besteed aan de overcapaciteitsproblematiek in de broodsector,het kernpunt bij de herstructurering. Weinig aaQdacht wordt gegeve~ aan allerlei verwikkelingen rond de Structuurcommissie Bakkerij.Tot slot wordt ingegaan opde plannen van de overheid om binnenkort ook andere bedrijfstakken te her~ structureren en opde mogelijkheden voor de universitaire wereld om op dit terre in een soort 'waakhond'functie te vervullen.

Ontwikkeling

historische

Vanaf het eind van de vijftiger jaren is net broodverbruik langzaam gedaald,uitgezonderd de laatste vijf jaar. Tegelijkertijd is er een sterke opkomst van de industriale bakkers met vanaf 1970 een geringe dal~ng van hun marktaandeel (22% in 1958,46% in 197 1 ).Bij de industriele bakkerijen is de productie per bedrijf de laatste 20 jaren sterk gestegen,zowel door de modernisering van de ovens als door invoering van twee-en drieploegendiensten. ' De gevolgen van deze ontwikkelingen zijn af te lezen uit het volgende staatje. Capaciteitsverschillen bakkerijen (1974) industriele bedrijven 'overige

grote aantal ploegen productie per week (balen) aantal bedrij.ve~ Iproductie aandeel

Ook op het

ambachtelijke bedrijven

2 550

3 2380 24 24,5%

4.536 54

85 21,5

van de onderneming heeft zich een proces van aIleen in de (industriele)broodsector,maar ook ~n de meelsector heeft de productie zich grotendeels geconcentreerd bij een . drietal ondernemingen. ni~eau.

schaalvergrot~ng,voorgedaan.Niet

Tabel 2. brood.

1964 1974

Mar kt aan d e 1 en van enkele Meneba

,6 21

Coop/KSH

8,5 7

~rote

ondernemingen.

Wessanen

1 18

van totaal)

overige

84,5 54

1958 1973 1)

28 43

9 11

39 10

In 1973 is de Coop failliet gegaan enwerd overgenomen door de KSH, Koninklijke Scholten-Honig.

Men kan de structurele ontwikkelinge~ in de brood-en' meelsector analyseren aan de hand van de door H.W.de Jong onderscheiden fasen waarin men d~ ontwikkeling van een bedrijfstak kan indelen: introductie,expansie,rijpheid en stagnatie. ' In de expansiefase van de broodsector vormt de voorziening van grondstoffen het voornaamste probleem.Met name Coop en Meneba verwerven tijdens deze periode belangen in de meelsector. In de rijpheids-en stagnatiefase daarentegen vergtde vergroting van de afzetde volle aandacht.

26 36

De concurrentie wordt harder,de kleine bedrijven delven het onderspit. Oak probeert men de afzet te vergroten via de export. Bovendien streven 4e grote meelconcerns naar vergroting van hun marktaandeel in de broods ector (zie tabel 2). Als slechts weinig bedrijven zijn overgebleven,gaat men bij de marktstrategie het accent leggen op productdifferentiatie terwijl de (openlijke)prijsconcurrentie naar de achtergrond verdwijnt. , Er worden landelijke broodmerken ingevoerd (Juweel,King Corn, Bums)en er worden geheime con-

路tracten gesloten met vooral supermarkten,die als stunt om klan ten te winnen het brood onder kostprijs verkopen. Ondanks de bovenstaande ontwikkelingen heeft de ambachtelijke bakker standgehouden en zelfs na 1970 zijn marktaandeel vergroot. De lagere transportkosten en de voorkeur van de consument voor warm en knappend brood zijn in deze de belangrijke oorzaken.

Overcapaciteit Het gaat de industriele broodbakkers delaatste jaren niet naar de zin. Vooral de K.S.H. zegt grote verliezen te lijden. De roep om een herstructurering in de broods ector wordt steeds luider. De Structuurcommissie Bakkerijen (S.B.) heeft zich vooral beziggehouden met de overcapaciteit. Zij heeft echter geen analyse gem,3lct vaIl de oorzaken van de overcapaciteit.Voor het onderzoek naar de aard van de overcapaciteit en naar de middelen om deze te elimineren,is een dergelijke analyse onmisbaar.De volgende mogelijke oorzaken kunnen genoemd worden 1e ,u~tbreidingen gebaseerd op een onJu~ste beoordeling van de markt.Volgens hun eigen zeggen hebben de grote broodconcerns de laatste jaren hun capaciteit niet vergroot,maar beperkt. 2e een feitelijk teruglopen van het marktaandeel.Deze is slechts gedaald van 46% (1971)naar 43% (1974 ) 3e overplaatsing van (export) capaciteit naar het buitenland. Zoals reeds gezegd hebben de grote concerns zioh sterk op de export gericht.Meneba deed een stapje verder en verr~ilde de export naar Frankrijk voor de vestiging van een fabriek in Frankrijk. H~t ~t redelijk dat een dergelijke blJdrage tot de overcapac,iteit 'voor rekening' komt van Meneba en niet van de gemeenschap. 4e de (mogelijke)omschakeling van een twee-naar drieploegendienst. Deze vorm van capaciteitsuitbreiding zonder grote additionele , investeringen heeft zich inderdaad op grote schaal voorgedaan.Volgens berekeningen van R.de Lange en W.Schoutendorp zal het terugdraaien van drie-naar, tweeploegendienst de gehele overcapaciteit wegnemen.De S.B.heeft deze maatregel geenszins overwogen.Wel moet volgens haar na de sanering bekeken worden of in d~ C.A.O.'s bepalingen opgenoIm'!'n kunnen worden die de invoering van een drieploegendienst verhinderenl Zonder zich te b.ekommeren om de bovengenoemde oorzaken,heeft de S .,B.louter een kwanti tatieve s,chatting gemaakt van de overcapaciteit,zijnde het verschil tussen de mogelijke productie (op basis van het gehanteerde ploegensysteem)en de feitelijke productie.Bovendien werd niet

De overheid wil via de Nederlands~ Herbekeken welke ondernemingen een structureringsmaatschappij (NEHEM) een bepaalde capaciteit moesten aantal projecten van de grond laten komen inleveren. Men gaf de voorkeur aan 'o pen inschrijving waarbij zowel ,ter versterking van str'lcturen van bedrijfstakken. Een artikel in het NRCstilliggende als productieve handelsblad noemt een , totaal van 30 becapaciteit mochten worden ingeleverd. ' drijfstakken waar de overheid ,haar oog o'p heeft laten vallen. De onderhayige De vergoedingen die werden gegestudie he.eft laten zien dat de' overheid ven,waren voor aIle bedrijven haar go~dkeuring hee:t gegeven voor tal (ook met tweeploegendienst) op basis van de mogelijke capaciteit 'van mantregelen die allee~ ten voordele zijn van de grote concerns. De studie bij een 2-ploegendienst (I) kan als, basis fungeren voor een analyse Ook opvallend was het verschil in vergoeding voor een baal stil- van andere bedrijfstak~ e n die in de naliggende capacl. tei t ,ongeveer f100 " bije toekomst gesaneerd zullen worden. en ~en baal productieve capaciteit Ook het karakter van de analyse die de twee schrijvers hebben gebruikt - nadruk (reele productie),ongeveer f800. op historische ontwikke1ingen ~n strate'De door de ' S.B. gevolgde gegie van de grote bedrijven, mede aan de dachtengang komt er op neer dat hand van empirisch materiaalen , uitsprawanneer je de positie van een ken ' van betrokkenen, weinig dO,ch geri'c ht mogelljke, concurrent verbetert, gebruik van theoretische beschouwingen~aar extra vOQr beloond moet

~.'

Deze maatregelen moeten bezien worden in het licht van de uitslag van de inschrijving:de KSH meldde alles aan ,de Men'eba en Wessanen nagenoeg niets,. Het is duidelijk d a t de kleinste industriele bakker (de KSH) de broodmarkt wenste te ~erlaten.Bij de overname van de Coop was al duidelijk dat de KSH eigenlijk aIleen de meelsector wilde hebben en de broodbakkerijen op de koop toe heeft genomen. De KSH heeft een zeer krachtige, positie op de markt van zetmeel (producten). Aangezien de afzet van deze , producten de laat s te 10 jaar sterk is toegenomen,was de s~ra tegievan de KSH gericht op een zo onafhankelijk mogelijke grondstoff envoorziening. De KSHheeft ook , financieel ten volle geprofiteerd van de hers tructurering. De voormalige Coopbakkerijen die 2 jaar geleden voor 5 miljoen waren verkregen,zijn nu ingeleverd voor een bedrag tussen de 10 en 14 miljoengulden. Bovendien blijven de gebouwen en machines eigendom van de , onderneming die de capaciteit ,inlevert;de KSHzal dus nog vele ,mil_joenen meer ontvangen.,

schept mogelijkbeden voor met name studenten om in projectgroepen of voor hun , scrip tie verschi11ende bedrijfstakken op eenze1fde manier onder de loep te nemen. Hat inzicht in de structuur van het bedrijfsleven wordt door een dergelijke studie ook veel duidelijker en tastbaarder dan door het lazen van a11erlei "theoretische" beschouwingen zonder mogelijkheid tot praktische uitwerking en toetsing. Bovendien kan door dergelijke studi'es inhoud worden gegeven aan wat vaak genoemd wordt de "waakhondfunctie" van de universiteit, de universiteit als kritische toeschouwer bij het, in dit geval, economisch proces. Door de kritiek ,op het rapport va~ Tjan en Hartog (Centraal Plan

De-financiering van de her~ structurering zal geschieden middels een heffing op broodbloem waardoor,de broodprijs omhoog zal moeten.De consumenten mogen dus de herstructure-' ring betalen,terwijl ook de ambachtelijke bakkers gedupeerd worden. Het is een vreemde zaak dat de S.B.geen heffing op fabrieksbrood heeft voorgesteld,aangezien de overcapaciteit en de noodzaak tot herstructurering ontstaan , is door de marktstrategie van de (drie) industriele broodconcerns. Na lezing van de studie "De Brood en Meelindustrie" wordt duidelijk dat de S.B. een volkomen ondeugdelijk rapport heeft geschreven en bovendien maatregelen he eft getrof-' .fen, die in hetvoordeel zijn van de grote meel- en broodconcerns;, de ' werknemers, de ambachtelijke bakkerf en de 1consument kr~jgen de klappen. Naar mijn mening is de onderhavige studie niet alleen van belang voor de betrokkenen, met name de slachtoffers, van de herstructuer'ing in de broodsector. De meeste maatrege'len van de S.B. zijn trouwens reeds geno,m en.

Bureau) van Boe Thio en Rob de Klerk ~n do or de onderhavige studie heeft onze faculteit op dit gebied een goede start gemaakt .

Ik hoop dat uit mj,jn geschrijf dui.delijk is geworden dat ik iedereen die geinteresseerd is .in 'de structuur van het bedrijfsleven, de studie va~ Rob de Lange en Wim Schoutendorp ten zeerste wil aanbevelen. H.V.

DE WINSTEN VAN JE BAAS Dit is de vertaalde titel van een bij- ' zonder handig en nuttig boekje: 'Yo\lr Employers' Profi,ts. Di t boekje gaat er van uit dat de werkgevers bij loonond~r handelingen over de benodigde informatie(kanalen) kunnen beschikken, terwijl de ar'beiders en de vakbonden nauwelijks enige mogelijkheid hebben om een duidelijk beeld te krijgen over de ' fin. re- : se~ves, de " huidige en ,, ~oekomst~ge win- ' ""ten of. surplus, en andere gege,vens ,van ~et bedrijf in kwestie. Het ~oekje is eenhandboek: het geeft aan hoe jaarv~rslagen e.d. geinterpreteerd kunnen worden" hoe winstcijferfj , gedruk:t; ~unnen w9rden door allerlei foefjes, e.a. Het bqekje is erg overzichtelijk en sterk gericht op de positie van de werk nemer. Voor studenten die het bedrijfsleven van een andere kant willen bekij- , ken is 'di t boekje, een 'should'. ' 're koop bij Van Gennep en SEF (?) f7.,10

Wanneer

, mil lIIDG on aCIDn~IID®~D

'Meester in de Rechlen ~OJJIID~ CIDn~ on ~®[IDIIDn®on~h IID®~OITIJn U® studeren? In oktober beginnen wederom onze succesvolle. strakgeleide dagcursus voor het kandidaatsexamen en onze dagcursus voor het doctoraalexamen Rechtsgeleerdheid. Het studietempo ligt tweemaal zo hoog als dat van de Rijksuniversiteit te Utrecht en bovendien behoeft in de zomermaanden de studie niet onderbroken te worden. Oat spaart kostbare tijdl Minimumstudieduur kandidaats- . examen rechten: 8 maanden (normaal 16 maanden).

Minimumstudieduur doctoraalexamen Nederlands recht (na het kandidaats): 12 maanden (normaal32 maanden). Basis van deze absoluut dure doch relatief goedkope opleiding is enerzijds gecontroleerde studie op de collectie\te studiezaaltjes en ander- . zijds kleine werkgroepen (4 tot 12 studenten) met vrijwel individuele repetitie. Studenten die bereid zi;n zich vOlledig in Ie zeUen. kunnen zo ;aren winnenl Nadere inlichtingen worden gegeven door Mr. J . W. Prinsen. p.a.

KIJR-~_URmfK~bv Instelling voor gecombineerd mondeling en schriftelijk universitair onderwljs. ' Veemarktpiein 35. Postbus 81Q7.Utrecht. tel 030 - 94 06 41

::~Ij zonder enige verpllchtlng mljnerzljds uwatudleglda. STRAAT: ________________________________

•

PLAATS:

~---------

PROV.: - - - - - -

. economle "

en staat

Op 6, 7 en 8 oktober a.a. t.ee en een half jaar na het befaamd,e kongree "Krieia in de Ekonollliech. Theorie". organieeert 'de VESVU (vereniging van ekonollli.etudenten aan de V.U.) .ederolll een kongres, onder de titel: "Ekonomie en Staat". Werd op het vorige kongres de heereende ekonomieche theori. in algellleenheid aan een kritiese besehou.ing onderworpen, bij het komende kongres zal met name ,de ' plaats van de staat in het Neo';'klassieke; Marxiatiese en Keyuesiaanse denken de aandaeht krijgen.

kongr.esbundel 0111 de kongreegangera Tooraf theoretiech basil!ma teri,aat te versehaffen heeft de VESVU-kon~reekomaisaie ' een bundel eeeare en fragmenten samengesteld getiteld " Ekonomiej Staat en neorie". Hi.rin komen vragen aan de or de ale: "Is de theoretieche kijk op d. ataat en zijn rol in het ekonomische proees een juiste?" .. nZijn we ' met de ons beeehikbare theoretische gedachten in staat 0111 de rol van de overheid te begrijpen en kunnen de praktische riohtlijnen Tan de theorie aan de staateinterventie leiden tot gewenste uitkomsten?". "Wat zil.jn die gewenete uitkometen en door wie worden ze gewenc"?'" ,Jim' O'Conor beechouwt eerst de taak van de overheid in de mikro- of welvaartstheorie, .elke zou liggen in het ingrijpen en bijsturen in slechts die gevallen, .aarin "de private, marktrelaties de ekonomische middelen "verkeerd" allokeren" (monopoliev'orming, externe effecten, nlarkt-onvolkomenheden etc.). Deze allokatie is onloe-makelijk verbonden met het vraagstuk van de verdeling van produktie en inkomen, waarmee O'Conor' de ideologieee gelad"nheid van de .elvaartstheorie heeft aangegeven. In zijn t.e,ede essay tOOI\t O'Conor aan dat in de Keynesiaanse modellen geen verklaring wordt gegeven voor de factoren die werkelijk de hoogte van de overheidsuitgaven bepalen. Hij pleit aandacht voor deze faetoren en voor een meer genuanceerde benadering t.a.v. de mogelijkheid om d.m.v. budgettaire politiek de omvang 'v an de e,ffeotieve vraag te beinvloe-d,en. ' Claudio Napoleoni schets. allereerst de invloed van ,de theorie van Keynes en zijn kritiek op de "klassieken" in een histories perspectief. Vervolgens .ordt ingegaan' op de konsekwenties van Keynes'id~ee.n en de verandering Van de rol v'a n de staat hierdoor bij de bernvloeding van het ekonomische leven. Christoph Deutschmann levert een ,fundamentele kritiek op de Keynesiaanse theorie. ~ij bespreekt de psrchologische ' gedragsregels die bepalend zijn voor de drie beeliesende determinanten in het systeem van Keynes: de konsumptieneiging, de marginale effectiviteit van het kapitaal ~n de ~iquiditeitspreferentie. Hij onderstreept het gebrek aan inzicht m.b.t. de klassebepaaldheid van het spaargedrag en konkludeert dat Keynes, met zijn subjectieve beschouwingswijze Van de krisisverschijnselen, die door objectieve krachten, binnen het Kader van een kapitalistische , door klassentegenstellingen gekenmerkte maatschappij bepaald worden, in wezen niet tegengestelq is aan de "klas6ieke" theorie, maar ' dat het slechts gaat om twee uiteenlopende me~hoden voor hetzelfde doel: verhoging van de wins'tvoet ten koste van de reele lonen." M~chal Kalecki bespreekt in zijn uit 1943 stammende artikel, de politi eke aspecten van het streven naar volledige werkgelegenheid door de overheid: de redenen van het bedrijfsleven om oppositie te voeren tegen zo'n toch ook voor hen voordelige, politiek van vergroting van de effectieve vraag. Voorts schetst hij onder welke voorwaarden "kapitalisme met volledige werkgelegenheid" een stabiel en voor arbeidersklasse een aanvaardbaar steleel zal kunnen zijn. ' Ralph Miliband geeft een visie op de machtsverhoudingen binnen de staatvan factoren als regering, adminstratie apparaat en b~drijfsleveri. In het fragment van Paul Sveezy wordt de rol van de staat als klssenbemiddelaar en beschew~ van particulier eigendom en bestaande eigendomsverhoudingen gesohets. Jim o'eonor analyseert vervolgens de rol van de overheidsuitgaven in de huidige ekonomie: de onderlinge afhankelijkheid van de expansie van de overheidsuitgaven enerzi.jds en van het monopoliekapitaal anderzijds, de ruimte die de staat(door vermaatschappelijking van de Kosten) de individuele ondernemers geeft zich het ma atschappelijk surplus toe te eigenen, en de tegen s trijdige momenten, die tendenzen schepp en ' i 'n de richting van krises. De ,bundel wordt besloten met een artikel van Elmar Altvater die ' in een marxistiese analyse de functies van de staat in de ka pitalistische maatschappij, t.w. het soheppen van materiele, jurid~ s che en politi eke voor.aarden, waaronder iioh "het kapitalistische toeeigeningsproces permanent kan voltrekken". Hierin stelt de staat zich principieel niet-kapitalistisohe , op en begeeft zich slechts in sferen, waar rendabele produktie ' niet (meer) mogelijk is. Voorts wordt de rol van de staat als krisisbeheerser bekeken in , verband met het verschijnset "stagflatie" en wordt het belang van de bewapeningsindustrie onderstreept. Altvater concludeert dat de ~tagflatie een historisch gezien onvermijdelijk gevolg is van een op langere termijn doorgevoerde keynesiaanse politiek. Het kongres "Ekonomie en Staat" zal op 6, 7 en 8 oktober a.s. gehoude-n worden in de aula van de Vrije Universiteit. Kaarten kunnen telefonisch worden be_ sprcken tussen 13.00 en 15.00uur. tel. 020-5484629. De kongresbundel is verkrijfbaar bij de Atheneum Boekhandel of door storting van I 7,15 rek.no. 550416 t.n.v. VESVU te Amsterdam en tevens bij de SEF voor 16,-

programma Maandag 6 oktober: 10.00 u. Opening door de VESVu-voorzitter. 10.15 u. Inleiding en probleemstelli~g_ drs. W. Boerboom. 11.15 u. De rol van de staat in de Keynesiaanse theorie-dr. Deutschmann. 14.00 u. Wereldkr~sie en staat - D.Yaffe, 15.15 u. , Debat: A. Heertje - D. Yaffe. Dinsdag ' 7 oktober: 11.00 u. Milieu, Staat en Welvaartseeonomie - Prof. G.Kade. 13.30 u. Internationalisatie van kaplt a albewegingen, en de staat Prof. F~ de ROQs. 15.00 u. Internationalisatie van staatsfuncties en het kapitaalverkeer, een kritisehe beschouwing drs. S.Stuurman. 20.,,30 u. CuI tureel programma. Woensdag 8 oktober: 11.00 u. De rol Tan de staat in de geschiedenis Tan, het kapi taH:sme - Prof. H.Gerstenb,e rger., 13.30 u. Staat en ekonomische theorie. een marxistische ,analyse Prof. E.Altvater.

sef 1. Openingstijden: ' rna. tim vrij. 11. 00 _ 15.00 u. 2. Zoals gewoonlijk zijn er weer studieboeken met korting te verkrijgen, tevens ' alternatieve leteratuur. '

3 oktober een leqenvergadering gehQuden. ,

3~ In principe wordt op

4. Borrel op 30 september.

vervolg van pag. 7 Ta110ze bespiegelingen en specula ties kunnen op deze problematiek uitgebroed worden. Empirisch materiaal ontbreekt om een helder en goed gefundeerd beeld over het' 'middelbaar en hoger personeel te vormen. De theorie over de New Middle Class van Carchedi lijkt mij een goede thedretische basis om het empirisch materiaal dat zich hopetijk spoedig zal opstapelen, te ordenen en ~e interpreteren. Ellen heeft met haar scrip tie een ges1aagde verkenningsv1ucht gemaakt boven dit nog grotendee1s onbekende terrein., Voor be1angste1lende ligt de scriptie van Ellen ter inzag'" op het secretariaat van het In~tituut voor Economische Soci010gie. H~V.

m;·. del.""r. en Het·uitgangspunt van deze' scriptie vo~t de snelle groe1 en ontwikkeling van de vakorganisaties voor Middelbaar en Hoger Personeel ·(voortaan: MaP) in Nederland gedurende de laatste jaren. Het ledental v~n deze . vakbonden, die in tegenstel11ng tot de centrale bonden allen categorale bonden zijn, is in de jaren . 1971-1973 met ongeveer 200% gestegep.. Ook in andere Europese landen is een dergelijke stijging te zien. De scriptie wil aangeven in· welke richting de verklaring voor deze snelle groei gezocht moet worden. Na een kort overzicht over de verschil· lende opvattingen over economi~che so.ciologie die momenteel in Nederland vel'':'' kondigd worden, start de scriptie met een beschrijving van de meest essentiele kenmerken van het ·Nederlandse vakverenigingswezen om aan ·de hand daarvan de categorale bond en voor MHP binnen dit bestel te kunnen plaatsen. Het specifie~e probleem van een ca·tegoraie bond, het niet-erkend zijn als onderhandelingspartij" met name op nationaal niveau, speelt hierbij een belangrijke rol. Tevens wordt een achets gegeven van de ontwikkeling van •• categorale en centrale bonden in ~ .ral het laatste decennium. De receD~• . pogingen tot federatievorming van NVV," NKV en CNV en hun nivelt'eringsfilosofie lijken de belangrijkste aanleiding te zijn geweest voor de ·· ~roei van de categol'ale bonden. Deze feitelijke benadering wordt gevo lgd door een analyse over de veranderingen 1n de Nederlandse productieverhoudingen waaruit gedeeltelijk de veranderingen in de Nederlandse arbeidsverhoudingen verklaard worden. Een be':" langrijke ontwikkeling hierin wordt betiteld als het proletarisatieproces van het MHP, waarvan de keru ligt bij de devaluatie van hun arbeidswaarde. De term proletarisatie is afkomst"ig van marxistisch georienteerde theorieen ' over de nieuwe middenklasse. Ellen maakt in haar scriptie gebruik van de theorie van Carchedi om het begrip proletarisatie ~heoretisch te onderbouwen en pp die manier de hedendaagse positie van .het MHP te begrijpen. Zij concludeert aan het eind van haar scriptie dat de. bonden voor MaP. in hun opstelling moe t en uitgaan van de proletarisering van hun leden, welke zijn oorsprong vindt in de veranderende .. positie van deze categorie werknemers in

het kapitalistisch prod.u ctieproces en de productieverhoudingen waarop dit proces gebaseerd is. De specifieke problemen die hieruit voortvloeien, komen tot uiting in minder stijging van de lonen, minder privileges, minder promotiekansen, meer kans op werkeloosheid door het .verri chten van werkzaamheden beneden het opleidingsniveau etc, zij zullen in toenemende mate een realiteit gaan ·vormen voor het MHP.

PROLETARISATIEp,ROCES De ruimte ontbreekt om de theorie van' de New Middle Class (NMC) uitvoer i g te behandelen; slechts enkele grondstellingen kunnen hier vermeld worden. Deze theorie zet zich sterk af tegen de conventionele analyses die uitgaan van het begrip "white collar". De onduidelijkheid van dit begrip komt tot uiting in het feit dat zij meestal wordt gedefinieerd door een opsomming van de beroepsgroepen die eronder vallen . De theorie van de NMC daarentegen

hOler pe'rs oneel

Een scriptie ·is misschien meer dan een middel om bepaalde capaciteiten van een student te beoordelen. Wellicht bevat zij een flinke slok feitenmateriaal en theoretische inzicht of is zij het eerste geschrift van een ontl~i kend talent. Deze overwegingen hebben de redactie doen besluiten om .dit jaar ,enige ruimte beschikbaar te stellen voor de bespreking van interessante, edoch gedegen scripties. Een ieder die met deze normen geen moeite denkt te hebben, kaq zijn of haar scrip tie bij o~s inleveren •. ~ieden die de bespreking van hun , scriptie zelf verzorge~! ~en1eten natuur11Jk de voorkeur; onze initialen zijn voor een zacht pr1JsJe te koop. . De spits wordt afgebeten met de scriptie "De Nederlandse Vakvereniging en h~t )loger ~n Midde~~aar Per~oneel" van Ellen de Ru, het afgelopen jaar kand1d~at-~s1st~nt b1J econom1sc~e s~ciologie. Een recensie in de meest ge-· b:':l1kehJke z:n van het. ~oo:~ 1S n1et de opze·t van dit artikel; een dergehJke aanpak 18 waarsch1JnhJk aIleen voor Ellen van enig nut. · Dit artikel geeft e.e n korte. be8c~rijving van de scriptie, waarna enkele belangwekkende punt en worden u1tged1ept en eventueel worden voorzien van commentaar.

probeert de NMC, waarvan pet MHP deel uitmaakt, te 'plaatsen' door een econo-

~ .

CENTRALE EN CATEGORALE BONDEN

mische identificatie van deze .cat~

r1e werknemers 1n termen van productie-

en distributieverhoudingen, waarbij de productieverhoudingen de distributieverhoudingen bepalen. In verb and met · het proletarisatieproces is bij de productieverhoudingen met name de functie die het MaP verri~t, belangrijk. In de theorie van Carchedi verricht zij zowel de functie van kapitaal als de functie van de collectieve arbeider, b.v. een chemicus die tien technici onder zich heeft. Onder het verrichten van de functie van het kapitaal wordt verstaan de werkzaamheden van beheer en toezicht die noodzakelijk zijn in een kapitaal productieproces, ·gezien de noodzaak van .winst (meerwaarde). In (armen van distributieverhoudingen betekent deze tweeledige functie dat het inkomen van het MaP ·zowel uit 'loon' al s uit 'revenue' bestaat. Hoe . groter het aandeel van de functie van de collectieve arbeider is, des te hoger zal het 'loon-element' zijn. Het verschil tussen 'loon' en 'revenue' is dat het eerste

neigt te schommelen rond het cultureel bepaald bestaandminimum, terwijl het laa.tste verbonden is met de winst (meerwaarde) en de verdeling daarvan. Het proletarisatieproces van het MHP geschiedt middels een devaluatie van hun arbeidskracht en gaat samen met een cons tant afbrokkelen van de tijd die aan de functie van.het kapit aal besteed wordt. Naast deze sociale dekwalificatie ·(minder beheer en toezicht ) heeft de devaluatie van de arbeidskr acht ook de vorm van technische dekwalificatie, in de zin dat voor een bepaalde positie minder vaardigheden vereist zijn (o.a. door uitsplitsing van taken en .gebruik van nieuwe machine·s). · Als gevolg hiervan zal het 'loondeel' toenemen en het 'revenue' ' afnemen. '

Deze ·veranderingen kunnen gezien worden' als achterliggende oorzaak van de huidige ontwikkeling van de vakbonden van het MHP . In de scrip tie worden de recente veranderingen in Nederl·and geanalyseerd ter onders teuning van bovens taande s te 1-' ling. Als meest wezenlijke veranderingen noemt Ellen: Ie de verdere concentratie en central isatie van de · economische macht . 2e de internationalisering van het proces van kapitaalvorming 3e de rational~sering van organisatie en beleidsvorming van grote bedrijven.

.Als we echter kijken naar de 'feitelijke' ontwikkeling, lijkt de groei van het ledental van de bond en VQor MHP veroorzaakt te worden door de plannen tot federatievorming van NVV ;NKV en CNV en door de -oivelleringspolitiek van met name de Industrie b~~den. (o;a. het Hoogovensconflict, 1973) B1J be1de kwesties vrezen het MHP en hun bond en dat hun positie en inkomen in de verdrukking komen. Als reactie hierop goreit het ledental, stappen enkele categorale bond en uit het NKV en komt er een grotere samenwerking tot stand tussen de verschillende bonden voor MHP, welke in april 1974 uitmondt in de oprichting van de Raad van Overleg voor Mediaal en Hoger Personeel. De opstel1ing· van deze bonden, voora1 ten tijde van bovengenoemde ontwik~elingen. wordt gekenmerkt door een zich afzette~ tegen de central e bonden, met . name tegen de polarisatie die de laatste jaren vooral door de Industrie-bonden is gevoerd. Hun relatie met de werkgevers .l ijkt voor hen nauwelijks van enig belang', hoewel vol gens het pro1etarisatie-model·van Carchedi de~e relatie juist de belangrijkste is •. De uitwerking van deze 'paradox' en een mogelijke verklaring hiervoor wordt door Ellen nauweliJks gegeven; jammer; Naar mijn mening heeft de strategie van zowe1 de werkgevers als de centrale bonden, d'e categorale bonden een verkeerde k~jk · op hun specifieke positie gegeven: n1et de 200 van Mertens maar Arie Groenevelt bezorgt hen nachtmerries. De centrale bonden hebben door hun niveller~ngsdrang en hun verzet tegen de erkenn1ng ·van het .MHP als onderhandelingspartner op nationaal niveau het MHP naar de werkgevers gedreven, zonder aandacht te besteden. aan het specifieke karakter van het huidige proletarisatieproces bij het MHP. De werkgevers maken wellicht handig gebruik van de tegenstellingen die op deze manier tussen de centrale bonden en het MHP zijn ontstaan, door afkeur over de nivellering.s filosofie uit te spreken en het MHP aan hun kant te krijgen. zie verder psg. 6. " Ter verduidelij.king: centrale bonden zijn bedrijfstakgewijs (verticaal) opgezet en zijn aangesloten bij de 3 vakcentrales. C~tegorale bondenzijn beroepsgewijs (horuont,a'al)opgezet.

Interview met D. Woudhuyzen Op 1 augustus j.l. verliet Drs. D. Woudhuyzen de Economische Faculteit. Tijdens de elf jaar. dat hij hier wetenschappelijk hoofdmedewerker was, werd hij vooral bekend' door het vervullen van een aantal func,ties, zoals secretaris van de fa';' cUlteitsraad en voorzitter van de beheersraad, terwijl hij daarnaast nog in een aantal cqmmissies zitting had, die veelal betrekking hebben op zaken als de aansluitingsproblematiek 'van het middelbaar onderwijs, het middelbaar onderwijs zelve, en de toepassing van de â&#x20AC;˘â&#x20AC;˘ U.B. De betrokkenheid van de Heer Woudhuyzen, bij zowel' middelbaar als universitair onderwijs is niet vreemd, want zijn gehele loopbaan is hiervan een afspiegeling, gaat U maar na: in 1952 afgestudeerd aan de U.v.A., na kandidaatsas's istent geweest te zijn ' bij de S.E.O. Vervolgens was hij leraar boekhouden bij het v.h.m.o. en keerde terug naar de universiteit. Op 1 augustus 197,5 verliet hij deze, waarna hij sindsdien direkteur is van de scholengemeenschap Cartesius Lyceum - Reina Prinsen Geerlings h.a.v.o. Op zijn, naar universitaire begrippen, uiterst ruime werkkamer, gaf de Heer woudhuyzen het navolgende interview. ,

euze plannen, die echter niet op korte termijn kunnen worden verwezenlijkt. Ooze faculteit zal om juridische redenen de oude leraarsopleiding niet kunnen continueren en moeten beslissen over de vraag of zij al dan niet een interimregeling voor de leraarsopleiding moet treffen in afWachting van een definitieve regeling. V~~r bijzonderheden verwijs ik u naar een notitie die ik hierover enige tijd geleden voor de onderwijscommissie en de facul Hoe ervaart u de oversans van de Universiteit Kunt u iets vertellen over de funkties, die u teitsraad heb geschreven'. naar het voortsezet onderwijs? , zoal vervuld hebt? Tiidens uw sekretariaat kwam de democratiHet is gezond eens in de tien jaren van beMijn hoofdfunktie was natuurlijk het docent_ trekking te wisselen. Ik ervaar mijn huidige sering op Sang: Als u nu teruskijkt, vat schap boekhouden c.a. Deze is altijd het bevindt u dan van dit proces? werkzaamheden als een aangename afwisseling langrijkste voor mij geweest. De , overige op de universitaire. Maar vergeet niet, dat Er zijn heel veel aspekten. Ik noem , er werkzaamheden lagen op verschillend gebied , ik mij in de afgelopen tien jaren voortdurend slechts een paar. In de eerste plaats en waren v~~r een belangrijk deel het gevolg van mijn verkiezing tot lid van de eerste fa- ' intensief met het secundair onderwijs heb vind ik dat de studenten een heel grote beziggehouden, in de laatste jaren vooral inspraak hebben gekregen in vele raden. culteitsraad nieuwe stijl. Er waren destijds door mijn lidmaatschap van de commissie tien wetenschappelijke medewerkers, die zichVoorbeelden: U.R., F.R., propedeuse- en Voorbereiding Aanvullende Opleidingen (VAO) , kandidaatsraad. Voor wat betrert de WUB ' volgens afspraak-allen kandideerden voor drie die de aansluitingsproblematiek van het voor- zou ik graag zowel het consultatief als plaatsen~ Ik was , een van de drie die gekozen bereidend wetenschappelijk onderwijs-wetens- het beslissend referendum in deze 'wet zien werd met 1 stem meer dan nummer vier op de schappelijk onderwijs bestudeerde en in een lijst. Op de eerste vergadering van de nieuopgenomen, waardoor het mogelijk wordt op tweetal rapporten met 'vop1'stellen kwam voor we faculteitsraad steld prof.van den Tempel verschillende niveau's, wanneer men dit de opvang van ahiturienten van het voorberei- nodig acht, de achterban te raadplegen. dat het in de rede lag dat het sekretari~t dend wetenschappelijk onderwijs (v.w.o_) met Voo1'al bij onverwachte gebeurtenissen, vervuld zou gaan worden door een van de drie deficienties in het vakkenpakket. Heel plegekozen wetenschappelijke medewerkers. Na waarvan men tijdens de verkiezingen geen zierig voor onze commissie was ' dat onze voor- weet had. een langdurig beraad i 'n een kelder van het stellen door het College van Bestuur werden grachtenhuis van de bedrijfseconomen aan de ge,s teund en unaniem door de UniversiteitsHerengracht werd ik toen de nieuwe sekretaBent u niet bang, dat er te veel geb1'uik , J::_aad werden aanvaard. ris van onze faculteit. De verhuizing naar gemaakt zal worden van de mogelijkheden Vindt u de aansluiting van het v.w.o. oP ' ' het Te'l legenhuis stond voor de deur en aangetot , het houden van referebdums? bet w.o. verbeterd of verslechterd door de zien wij de hoofdbewoner van dit huurpand mammoetwet? ,Nee, mits er voldoende waarborgen tegen zouden worden, lag het voor de hand dat onze misbruik worden ingebouwd iO ' de wet. En Door de vele eindexamenpakketten, die thans faculteit het initiatief nam voor het instelomdat het bier in den regel niet om grote len van een beheersraad, die mij toen tot mogelijk zijn en door soma onverwachte eiaantallen kiezers gaat, zullen er ook voorzitter koos. Ik had destijds niet het sen van faeulteiten is er thans een veelomgeen organisatorische problemen van betefla~te vermoeden dat de heer de Brauw met vattender aansluitingsproblematiek dan kenis kunnen rijzen. vroeger. Gelukkig komt er nu meer zicht op zijn duizendguldenwet zou komen, met alle bedeze materie, ,vooral omdat gaandeweg vele zettingsperikelen voor ons nieuwe pand, omVindt u dat de studenten lid moeten zi,jp studierichtingen hun zg. vervangende eisen dat het Bureau Inschrijving daarin tevens van vakgroepen? bij een formele deficientie in het eindwas gehuisvest. examen-pakket van een v.w.o.-arbiturient Ik heb daartegen geen principiele bezwaWat was de houding van de Beheersraad tijdens hebben geformuleerd.' Langzamerhand weet ren, maar wel praktische. Er zijn veel de bezettingen? vakgroepen en de vraag is of de studenten men bij het V.W.O. waar men aan toe is. Ook onze faculteit heert de vervangende deze wel duurzaam zouden kunnen bemannen De WUB, draagt het beheer' van de gebouwen op eisen v~~r eerstejaars zonder wiskunde I zonder dat hun studie 'daaronder lijdt. Deaan het College Yap Bestuur, dat het beheer geformuleerd, met als gevolg dat op mijn mocratise1'ing is een middel en geen doel op van het Tellegenhuis voor een belangrijd deel het yak wiskunde III nu wordt ge~oÂ zichzelf. &an onze Beheersraad gedelegeerd. Toen de be- school ceerd. Langs deze weg kan men de aansluizettingen kwamen was de afspraak met het Coltingsproblematiek tot normale proporties Maar alB het u om praktische beiwaren gYit. lege dat het weer volledig verantwoordelijk terugbrengen, vooral als een en ander 1'ekan er dan geen compensatie komen in de werd voor het beheer gedurende een bezetting sulteert bij het v.W.o. in duidelijke st,u vorm van studiepunten. zoals bij de F.W.S.? en dat het College uitsluitend zou' beslissen dierichtingen, die een goede aansluiting over het al of niet ingrijpen van politie. Nee, ik vind dit niet juist: het gaat bier bieden op universitaire studies, Formeel stond de Beheersraad daarom tijdens am be8turen en niet om 8tuderen. rigens wel met behoud van het algemeen de bezettingen buiten spel, In het informele vormend kar8kter van het voorbereidend vlak hebben -de leden van de Beheersraad en Wat was uw positie bij de benoemipgsprowetenschappelijk onderwijs. het personeel wel ,een belangrijke rol ges cedures v!D de heren Pais en Dreesmann? speeld. In overleg met de be zettel's hebben En welk standpunt Dam u in bij deze nelliBent u van plan nos funkties aan te houden, wij altijd getracht er het beste van te,maken. ties? zoals het doceren en tentamineren van de Niemand kan zeggen dat hij zijn werkzaamheden onderwijsbevoesdheid boekhouden? Over mijn standpunten mag ik niets zeggeln niet heert kunnen verrichten. Ook de collegewant het ging hier om besloten veraader~en en tentamenzalen hebben we bijna altijd' vrij De leraarsopleiding heeft altijd volop en men dierit de privacy ten aanzien van Bol'mijn belangstelling gehad. AlB lid van de kunnen houden. Er zijn overigens meer bezetlicitanten 8trikt te eerbiedigen. m.o.-commissie, Handelswetenschappen blijf tingen geweest dan de buitenwereld weet. ik in de gelegenheid onderwijskundige exaTerugkijkend op mijn Beheersraadtijd constaWat mijn algemene standpunt over benoemens af te nemen. Of dit ook het geval zal teer ik met genoegen dat wij de enige Univermingsprocedures in het kader van de WUB been kan zijn met de universitaire tentamens siteit zijn die de contestatie rondom de duitrert ben ik nog steeds van meniRg dat het kan ik op dit moment niet overzien. De unizendguldenwet zonder enJg politie-ingrijpen onzindelijk is die studenten, waarVan men versi taire leraarsopleiding staat n1. ,mo- ' heert verwerkt, dank zij de wijze houding van duidelijk kan vaststellen 'dat zij niet-des, alle betrokkenen. , menteel op de helling. Men heert ambitikundig zijn op het vakgebied Van de te be-

noemen docent ala volwaardig lid op te nemen in benoemingscommissies. Hetzelfde geldt m.i. voor wetenschappelijke medewerkers, die bovendien nog belanghebbende kunnen zijn. Ik blijf van oordeel dat men in onze facultei~ de WUB op dit punt vaak te ruim heert geinterpreteerd. Wel ben ik'er' een voorstander van dat de studenten het werk van benoemingscommissies te allen tijde begeleiden. Hun inspraak is dan ' toch verzekerd, . doch zij zijn dan adviseurs en dragen geen verantwoordelijkheden, waarvoor ze niet gekwalificeerd zijn. , Ik wil ook nog wel graag even kwijt dat ik de', opgetreden polarisatie rondom deze en andere benoemingen als heel onaangenaam heb ervaren. Er was een zeer onprettige sfeer in de faculteit en er werd nog wel eens vteemd met spelregels ,omgesprongen, zoals het ' uitstellen van verkiezingen om daarna plot$eling voor een geleding verkiezingen te houden" publikatie van ,een zeer persoonlijke brief, indienen van een motie van afkeuring in een onvolledige raad zonder een behoorlijke gelegenheid voor hooren wederhoor. Gelukkig is de sfeer in de faculteit thans aanzienlijk verbeterd. En dat is een goede zaak. U hebt van het begin af aan bezwaren gehad tegen de werkzaamheden van o.m. de zg. commissie Morreau. Welk karakter hadden die bezwaren? Wat betreft de doctoraalfase'heb ik vooral bezwaar 'tegen het menu a. la carte â&#x20AC;˘ Ik ben een voorstander van goed gecomponeerde menu's, dus van goed gestructureerde studierichtingen. Eigenlijk is dit, thans alleen het geval bij de post-doctorale accountantsopleiding. Tegen de structuur van het kandidaats heb ik minder bezwaren, al zou ik graag Recht als verplicht vak zien in deze fase. Wel heb ik bezwaren tegen het bloksysteem, waarbij een zeer speciale didactiek hoort, die overigens nauwelijks of niet toepasbe,ar is wanneer het gaat om het bijbrengen van vaardigheden. En ten slotte wat betreft de propedeuse. Daarvan betreur ik het encyclopedisch karakter en de toespitsing op de economische wetenschappen in engere zin. Over mijn eigen vak zeu ik nog willen opmerken dat ik de huidige plaats in het kandidaats betreur. !k vind het veeleer een doctoraalvak. Dat was voor de hervormingen van onze studies ook het geval.

rond/uit de "'r aad I~ de , tentamenperiode en Je vakantie,gebeuren er vaak veel dingen die van groot belang zijn voor de stu.,. denten. Zo ,o ok tijdens de vergadering, van de faculteitsraad d.d. 7 Julio ' Daar kwam op voorstel van de studentleden van de raad het ageJidapunt Cor.,flict Economische sociologie 'w'!ler aan de orde. 01' a a ndrang van de student-leden had de Commissie Goede Diensten ~ 9.Pkortete~!!1ij~ een interum adv:j.es ll:i,tgeb~~cht aart', ,de , raa~ over de . geschorste va!<g):'0~Pge~lu:iten. I?eze schorsing, is , nu voo):' een aantal be-:sluiten van de vakgroep opgeheven'. De .medewerke,r in vaste 'dienst, Dr. Carchedi, heeft nu weer ,de bevoegd)leid om grote do!<toraaltentamens af te mogen nemen en skripties te beoordelen, zoals hem was ' toegekend bij de vakgroepbeslui ten., Over het roule,ersy,steem , voor het onderwijs heeft de faculteitsraad nog geen besluit genomen daar zij hierover nager advies van de , Commissie Goede Diensten wenst. Voordat tot ongedaan making van de schorsing van de vakgroepbesluiten werd besloten is er een uitvoerige diskussie gehouden. De meeste docenten in de raad meenden dat ook deze bevoegd heden van de medewerker in het kader van het hele conflict moesten worden , bekeken. De Aktiegroep Ekonomen was het hier fel mee one ens daar dit h.i. zou betekenen dat een verschil in wetenschappelijk i~zicht tussen een medewerker en hoogleraar zo zou kunnen leiden tot een aantasting van de bevoegdheden van medewerkers en dat zou geen correcte manier zijn waarop een 'we,tenschappelijke polemiek' gevoerd zou moe ten worden.Voor de student-leden van de raad gold dat destijds de vakgroepbesluiten geschorst waren omdat de raad niet voldoende juri'dische informatie had, die de Commis",ie Goede Diensten nu in haar interum rapport had gegeven zodat de student en vonden dat de schorsing opgeheven kon worden. Dit mede omdat Prof. Zahn niet had aangegeven welke zijnoverwegeride bezwaren waren tegen de vakgroepbeGluiten, maar alleen had gesteld dat hij overwegende bezwaren had. En dat vonden de student en een niet voldoende argument om de schorsing te handha-

raad heeft nu een beroepstermijn van dertig dagen bepaald zodat op deze manier de rechtszekerheid t.a.v. vakgroepbesluiten voor studenten en medewerkers wordt bevorderd. Aanvankelijk was Prof. Zahn in juli niet bereideen vakgroepvergadering bijeen te roepen om o.m.de aanstelling van de kandidaatassistenten te regelen. De Faculteit",raad heeft nu voor de vakgroep Economische sociologie een regeling opgesteld waarbij niet alleen de voorzitter van de vakgroep de' bevoegdheid heeft een vakgroepvergadering bijeen te roepen maar ook dat de voorzitter een vakgroepvergadering bijeen moet roepen op verzoek van twee leden van de vakgroep Economi~che sociologie. !lei; Faculteitsregelement is nu d'o or" de Faculteitsraad aangenomen en zal ter goedkeuring aan de Universiteitsraad worden voorgelegd. Het is echter de ~raag of de Universiteitsraad het Faculteitsregelement zal goedkeuren: de gezamelijke studentenfrakties hebben tegen het Faculteitsregelement gestemd omdat de student~nvertegenwoordiging in de vakgroepen hun inziens volstrekt onvoldoende geregeld is. En de Universitei tsraad kent grote waarde to'e , zo :i.s in het verleden gebleken, aan vertegenwoordiging van alle gelededingen aan de Universiteit op aIle nivo's van de faculteiten. Wiens van Asselt

FR BESLUITENLIJ.$T 30 juni - 7 juli, 40e vE!rgaderi'ng

De Propedeuse Programma Commissie (P.P.C.) Gaat dit jaa~door met haar werk en hoopt een definitief rapport uit te brengen. T.a.v. het Interimrapport van de P.P.C. i 's o.~ volgende besloten: Inhet uiteindeliske rapport zal aanven~ Âˇ d~cht moeten wordengeschonken aan de In ieder geval betekent de ophefstudie-opzet vande propedeuse en fing van de schorsing dat studenten nu eventuele ervaringen hiermede 'opgedaan weer de mogelijkheid hebben om te kiebij zowel binnenlandse als buitenzen waar zij' hun grote doktoraaltentalandse zusterfaculteiten. men of skriptie willen afleggen. Een De i&tegratie der onderscheidene vakeerste stap in de richting van een ken zal meer in de richting van volvastlegging van een taakverdeling in ledige integratie der sociaaleconode vakgroep Economische 50ciologie 'die 'mische vakken moe ten gaan. een pluriform onderwijsaanbod garan,De kwestie van de schri,f telijke ui tHebt u daar niet een artikel over geschredeert is dan ook gedaan. Een tweede, drukkingsvaardigheid zal opnieuw ' ven? mogelijk belang~ijkere stap zal de door de P.P.C. moeten werden bekeken faculteitsraadmoeten nemen als zij Jazeker.'! k heb daarin O.m. betoogd dat en zO , mogelijk nader uitgewerkt woreen taakverdeling OVAr een onderwijs boekhouden een techniek is, die vooral de-no roulatie gaat nemen toegepast wordt op economische verschijnseT.a.v.W.1 deficienten is besloten len en dat men eerst deze verschi.inselen dat zij economische prop. vakken kunWat men, 'ook denkt van het ('onflict in nen volgen mits zij , dit opgeven aan , moet kennen;. Vaak moest ik eerst een stuk de vakgroep of over de wijze waarop het het Faculteitsbureau. ' economie doceren, alvorens ik aan de comp, conflict wordt 'uitgevochten', in ~~n opEr mogen geen toetsen afgelegd wortabele "vertaling" kon beginnen. zicht heeft het zijn gunstige kanten. Naden alvorens de W.1 deficientie is melijk dat op deze wijze leemtes in het weggewerkt. Be~t u nog van plan om u in de toekomst facu::.teitsregelement wo>"den ontdekt en - De schorsing van de door de vakgroep bezig te houden met het universitair onkunnen worden aangevuld. Do voorzitter Econ. Soc. genomen besluiten inzake derwijs? van een vakgroep kan besluiten van een scriptiebeoordelingssysteem e'n de e'xamenbevoegdheid voor groot'-tel1taVoor wat betreft de aansluitingeproblema- va~groep bij d~ faculteitsraad ter vernietiging voordragen maar er bestond geen mens doctoraal ,is opgeheven. t.i.ek VI)W.O ..... w.o. zeer zeker. Daar valt termij1\ waarbinnen beroep moet worden aan- - Er zal een commissie' samengesteld nog veel werk te, verrichten, vooral op get~kend , De ~kriptieregeling, waartegen worden die de eventuele consequenstructureel en didac,tisch gebied. Prof. Zahn bezwanr aantekende, funktioties van de evaluatie van d,e huidige neerde al bijna een jaar. De faculteitskandidaatsstudie zal ,moeten uitwerB.P. m.m.v. H.V. ken â&#x20AC;˘ .

Academische Boekhandel Scheltema, Holkema & Vermeulen B.V, Am- . sterdam. Studieboeken ulteiten, alsmede teken- en

schrijfbenodigd reed en diep . Korte levertijden. Vestiging S . , telefoon 67212 VQor: Andragog . clogie, Economie, skunde, Unguistiek, Pedagogie, Politicol Psychologie, Rechten Sociologie. Tevens een grpot algemeen asso t, waar~ onder ieden\s en Kunst. Vestiging Sarphatistraat 1~ telefoon 6721 : Biologie, Exa9te Wetenschappen, Wijsbegeerte. emische handel SchelternaHolkema & Vermeulen B.V. Am erdam. S voor aile fakulteiten,.alsmede teken~ dig . 'B en diep assortiment.Korte leverti Sp A en sch Bio ha

ken Breed foon 67 Linguisti gie, Teven$ en Kunst Ve

...

academische boekhandel

scheltemd h'olkemo &vermeulen bv ' _pull0 amsterdam tel. 020-67212

PROTEST ANTISME

en KAPITALISME

De these van VVeber: theologische aspecten

Inleiding In het septembernummer van Rostra, jaargang 1974, publiceerden wij een artikel over de "protestantse ethiek en kapitali s tische mentaliteit". Het artikel handelde over de in 1905 gepubliceerde these van Max Weber, die - ruim geformuleerd - inhiel4, dat de Protestantse, meer speciaal Calvinistische economische ethiek een drijvende kracht was geweest tot het ontstaan van de burgerlijke kapitalistische geesteshouding ("diejenige Gesinnung, welche berufsmassig, systematisch und rational legitimen Gewinn •.•• erstrebt"). Aangetoond werd, dat deze these een voorlopig karakter had en voorts niet consistent dus niet toepasbaar was. Dit om de herinnering wat op te frissen. Thans wordt, na overleg met de redactie, stilgestaan bij twee punten: I. De bron van kennis der Calvinistische economische ethiek en 2. Het theologische fundament van Webers these in de Calvinistische theologie. De et.hiek_in Webers _these Hoe kunnen wij de thiek van de rusteloze arbeid, die volgens Weber tot de verzekerdheid van de uitverkorenheid leidt, kennen? Volgens Weber komt het in dit verband niet aan op wat in de ethische compendia theoretisch en officieel , -rd geleerd; evenmin op de inhoud van de sociale ethiek of op de inhoud van de theologische ethische theorie. Neen: van belang zijn de concrete levensinhouden, die in de tijd van de opkomst van het kapitalisme een ro1 hebben gespeeld; het gaat erom, hoe de uitwerking in de praktijk was van de godsdienstige orientering der beroepsethiek; het komt aan op de "ethische Praxis der Alltagsmenschen". Om deze te kennen verwijst Weber naar de theologische geschriften, die voortgekomen zijn uit de IIseelsorgerische Praxis". Zij geven het verb-and aan tussen de fundamentele godsdienstige opvattingen van het ascetische Protestantisme en de regels voor het economische handelen van de gelovigen in de praktijk van alledag.

Deze uiteenzetting van Weber geeft aanleiding tot twee opmerkingen. In de eerste plaats deze. Weber maakt een veel

genoemde punt, nooit heeft bestaan. Thans de tweede verankering van Webers

te scherp ooderscheid tu ssen de I1theo-

kiezing. Volgens Weber is een systematische zelfonderzoek van de genade-

logische ethische theorie" enerzijds en de geschriften, ontsproten aan de praktijk van de zielszorg anderzijds. De gehele Calvinistische theologische literatuur berustte namelijk op een, in grote trekken uniforme, ethiek, waarvan de economische een aspect vormde. Bovendien: waar zou de grens getrokken moeten worden? In laatste instantie betrof de gehele activiteit van de kerk de zielszorg; ook het werk van de theoretische "ethische Schriftsteller" behoorde daartoe. De tweede opmerking. Ook al zouden wij de ethische voorschriften kennen, die de Calvnisten in het leven van a1le dag moesten toepassen, dan nog weten wij niet, of er in de praktijk des leyens aan deze voorschriften de hand werd gehouden. Weber gaat er stilzwijgend van uie, dat dit zo was. Maar wij weten dat niet. Voorzover er een kloof heeft bestaan tussen de genoemde normen en het feitelijke gedrag der gelovigen gaat de these van Weber niet op. (Ook) op dit punt blijft het effect van de Calvinistische economische ethiek op de opkomst van de kaRitalistische mentaliteit dus in nevelen gehuld. aet theologische fundament Zoals reeds is vermeld heft volgens Weber alleen, maar dan ook alleen, rusteloze arbeid de twijfel omtrent de uitverkiezing op en verschaft zij de zekerheid van Gods genade. Dit is een centraal punt in zijn these, die daarmee verankerd ligt in het dogma van de predestinatie. Heeft Weber gelijk? Hoogstwaarschijnlijk niet. Een onderzoek in de Calvinistische theologische literatuur, die van 1650-1795 in de Republiek (der Verenigde Nederlanden) verscheen, gaf aan zijn opvatting geen steun. Dit onderzoek is eerst goed en wel begonnen, maar geen enkele schrijver beval rusteloze beroepsarbeid aan als het enige middel om tot de zekerheid des heils te komen. Als vaststaand mag dan ook worden aangenomen, dat de door Weber gelegde theologische basis onder zijn werk, althans op het

conceptie in de leer van de uitver-

staat nodig om er zeker van te zijn,

dat deze aanwezig was. Deze controle zou tot rationalisering van de arbeid 1eiden, welke op haar beurt een "me thodisch rationalisierte ethische Lebensfuhrung", aangepast aan de behoefte van het kapitalisme, tot effect zou hebben (gehad). We1nu~ zeer zeker wordt in de bestudeerde Calvinistische literatuur zelfcontrole en zelfonderzoek voorgeschreven. Nergens staat echter dat deze systematisch zou moe ten plaats vinden. Slechts bij twee schrijvers klinkt in de - verte iets door van de wenselijkheid van een zekere rationalisering van het onderzoek. Maar zij gaan veel minder ver dan Weber en bovendien:zij zijn zeker niet representatief. -De theologische motivering van de rationalisering en methodisering van de levell$stijl blijkt in de bestudeerde Calvinistische theologische lit~ ratuur geen steun te vinden. Naar onze mening heeft theologische basis, waarop Weber zijn these doet steunen door haar te verankeren in de leer van de uitverkiezing, dan ook eenvoudigweg niet bestaan. Zij komt althans niet voor in de Calvinistische literatuur in de Republiek van 1650-1795. Conclusie Webers theorie blijkt, noch wat haar consistentie. noch wat haar theologische fundering betreft, niet houdbaar. Dit betekent evenwel niet, dat er geen verband zou bestaan (of zou kunnen bestaan) tussen de Protestantse economische ethiek en het ontstaan van de kapitalistische geestesgesteldheid. Slechts de motivering, die Weber voor dit verband geeft, is ondeugdelijk. Maar de mogelijkheid bestaat, dat het Calvinisme de kapitalistische mentaliteit heeft beinvloed. Op de vraag, hoe dat verband dan gelegd zou kunnen worden, zij hier echter niet meer ing-e gaan. J.H. van Stuijvenberg.

Het Oost -Eu ropa project van de NCSV , een studentenvere niging, is ontstaan na vele contac ten me t deDDR. De groep die De huidige redactie van ROSTRA wordt ondermeer ijverde voor de erkenning van verscheurd, heeft nachtmerries etc.etc. de DDR door Nederland is uitgegroeid a Ileen vanwege de angst dat het prima tot een intensief werkend project dat eerstejaarsblad 'Ons Optimum', zijn rei zen naar Oost-Europa organiseert en tweede jaargang zal gaan beleven. actief is in verschillende univp.rsiteitsIn een weinig tijd is 'Ons Optimum' steden. een woord geworden dat bij ve-l en angst, Een van de groepeb in Amsterdam zal medeleven, liefde, haat, jalouzie en zich gaa n bezighouden met de economie verrukking opriep, zelfs nijd en strijd van de socialist i sche landen; dit thema waren niet van de lucht. Kortom, een zal uiteindelijk toegespitst worden op journali s tiek vOlmaakt blad. _de resultaten en ontwikkelingen in de J.S, Vo oraanstaande ministers (Jos v. KemeDDR. nade), stafleden .(Hoogendonk; vdBergh~ In ruwe lijnen zal de groep zich met de Verstegen en vele~ vele anderen) en ,tu- - e werkwijze van de groep stellen wij ons volgende probleemvelden be~i~ houden. dentencorifeen (Ferd Corner,_ R.;>n Hummel) zo voor: eens in de 2, eventueel 3 weken Om een basis te krtjgen, maken we kennis hebben het blad gelezen en aan het sucmet een·aantal begrippen zoals surplus bideenkomen waarbij 'of ieder hetzelfde cesvol verschijnen medegewerkt~ heeft'.voO'rbereid of in groepjes verschil- -'en accumulatie. Dit is nodig om uit -de De affiniteit werd zelfs zo _groot en -g rote massa fei ten en o1;ltwikkelingen lend materiaal is verwerk~, he vig dat op een gegeven moment de "Stich -een- ogenschijnlijk onsamenhangend geInlichtingen bi.}; ting tot bevordering, te~ verspreiding. heel- de onderlingen verbindingen en het Hans Blo~ contil\uering en zo mogelijk verbetering Pieter ~oot of werkelijk belangrijke van de bijzaken te Uilenstede 236 van 'he t bla d van en voor eerstejaarsstu- Stadionweg 96 onderscheiden. De methoden en begrippen Amstelveen de nt en aan de ekonomisch~ faculteit -van Amst_e rdam die we daarbij zullen gebruiken hal en tel. 433567 de Universiteit .van AJDsterdam': 'Ons Opwe - om te beginnen uit de geschriften van bijv. Marx en -MehrIng.

OnsOptimum

timum' , 'Ons Optimummagaz;i.ne '_1 'Ons optimu Special' en de 'O.O.-kj's''',_ opgerichtwerd. Het is dan ook deze Sti~hti~g _ge weest die veel tot de waa rdering die het blad, vanzelfsprekend,_ ten deel viel, heeft bijgedragen. Di t ini tiatie-f dreigt door verjaring der redactie te verwateren en een ongelukzalig einde te beleven. Wij roepen de eersteja~rs dan ook op om via een zelf op te richten blad, de contacten te verstevigen.

brink

an's

boekhandel IN HET MAUPOLEUM 2 e ETAGE 00denbreestraat 23 kamer 2386

GROTE VOORRAAD

tel. 5254024

EKONOMIE-BOEKEN

uitgeverii pegasus K.Marx - OVER GODSD IE1I'S T, S::AAT EN :JET JOODSE VRAAGSTwK 114 bl z .

paperback

6 ,-

7 ,75

Artike len uit het 'Deut sch Franzos i ~che

Jahrbu c her '

Ma rx en Enge l s - OVER HET ANARC HI SME 171 bl z .

paperba ck 'NELZI J NS 'N ERK EN WEL ZIJNS POL I TEK door : Max va n den Berg , Bert Boer , Mari u s Ernsting , Tineke Vi sser, Rlldi van der Ve l de e n Joop Wolf:.

144 blz .

pa perbac k

f - 1, 90

verkrijgbaar bij BOEKHANDEL PEGASUS (en in de boekhandel ) LEIDSESTRAAT 25, ADAM TEL.231138