Dijital Mühendislik/Oliptek Özcan KARS ile Özel Röportaj

Özcan Kars kimdir?

Özcan Kars Lisans eğitimini Ekonomi (İktisat) alanında, Yüksek

Lisansını ise Denetim alanında tamamlamış olup Mali Müşavir unvanına sahiptir.

Geçmiş senelerde çeşitli firmalarda mali işler ve finans bölümlerinde, yöneticilik yaptıktan sonra, Dijital Mühendislik’e ortak oldu.

Diğer iki ortağın mühendislik alanındaki profesyonel bilgisine ve teknik alandaki uzmanlık sahalarına, bir ekonomist olarak, yönetim ve finans tarafında üstlendiği sorumluluk ile görevine devam ediyor.

Nurşah SUNAY: Özcan bey öncelikle OLİPTEK markasını tanıyarak başlayalım.. Marka nasıl oluştu, neler yapar, biraz bahseder misiniz?

Özcan KARS: Oliptek 2008 yılında Dijital Mühendislik olarak kuruldu. Bugüne kadar elektronik ve bilgisayar yazılımlarını kullanarak çeşitli donanınlar üreten bir mühendislik firması olarak devam etti. İlk dönemler özellikle LED ekranlar, merkezi kontrollü enformasyon ekranları, sayaç sistemleri gibi ürünler üretti.

Yarışma programları gibi TV şovlarına altyapı ve animasyon hizmeti sağladık. Sonraki yıllarda bu biraz daha evrildi ve özellikli aydınlatma projelerine yoğunlaştık. Bir yandan LED ekran ve merkezi yönetimli enformasyon pano üretimimiz devam etti. Son 3 yılda alanımızı medya fasad sistemleri ve endüstriyel otomasyon sistemleri alanında daralttık. Elektronik ürünlerimizde yazılım ve donanımı birlikte üretiyoruz.

Biliyorsunuz yeni trend IoT sistemler.. Önümüzdeki yıllarda da birbiriyle haberleşemeyen ürünlerin atıl kalacağı görüşleri hakim ve bu aydınlatma sektörüne de yansıdı. Yarının teknolojisi olan bu dönüşümle ilgili öngörüleriniz ve hazırlıklarınız var mı?

Esasında otomasyon sistemleri firmamızın kuruluşundan beri üzerinde çalıştığımız sistemlerden bir tanesiydi. Bugün ise bu alana daha fazla kaynak ayırıyoruz. Yaptığımız iş aslında otomasyon sistemlerinde nesneleri akıllandırmak; yani IoT sistemleri ile haberleşen sitemleri akıllı hale getirmek.

Bir fabrikadaki, hastanedeki, binadaki, bir otoyoldaki nesneleri akıllandırıyoruz.

Çalıştığımız ana saha endüstriyel otomasyon olmakla birlikte, özelde de bu çalışmaların bir sonucu olarak ortaya çıkan “akıllı şehir aydınlatması” ürünümüz var.

Sanırım Oliptek markasını proje bazlı çalışan bir firma olarak değerlendirmek daha uygun olacak..

Evet çoğunlukta proje bazlı hareket eden bir firmayız fakat belli paketlerde de proje ürünlerimiz var. Örneğin; akılı şehir aydınlatma, akıllı tarım, DMX kontrol sistemleri gibi paket ürünler..

Akıllı şehir aydınlatma için “şehrin ışığını yönetmek” tabirini kullanabiliriz. Otoyollar, parklar ve tesislerinizdeki ışığı yönetmek, aynı zamanda yan ürünleriyle; ısıyı ölçmek, varlığı ve yoğunluğu ölçmek, hareketi kontrol etmek gibi işleri de yapabiliyorsunuz.

Biz burada endüstriyel otomasyonun bir sonucu olan Akıllı Şehir Aydınlatma ürününü bir paket haline getirdik ve proje olarak bunu tüm aydınlatma gereçleri üreticilerine sunuyoruz.

Birincisi; aydınlatma armatürü üreticilerine teknik ve altyapı hizmeti diyebileceğimiz kısım ki; siz yol,

sokak ya da iç mekan armatür üretimi yapan bir firma olabilirsiniz ama akıllı sisteminiz yoktur. Size paket olarak sunduğumuz otomasyon ürünüyle, armatürlerinizin “akıllı” olmasını sağlıyoruz.

Diğer bir paydaş grubumuz ise bu ürünleri doğrudan kullanan kamu kuruluşları yahut belediyeler.

DMX kontrol ürünlerimizi ise tüm led animasyonu ihtiyacı olan üreticilerimizin ve uygulamacılarımızın kullanımına sunuyoruz.

Projelere hazırlanırken nasıl bir yol haritası izliyorsunuz?

Şöyle ki; eğer sıfırdan bir proje yapılacaksa, aydınlatma üreticisine en başından itibaren tüm süreci yürütecek biçimde destek verebiliyoruz. Veya sonradan doğmuş bir ihtiyaç şeklinde; isimlendirilmiş, teknik gereklilikleri belirlenmiş durumda da isteklerini karşılayacak biçimde hareket ediyoruz.

Şayet Proje Fasad Aydınlatma projesi ise Oliptek markalı ürünlerimiz ile projeyi geliştirerek ürünleri üretip montaj istenirse montajını da yaparak anahtar teslim olarak işi teslim ediyoruz.

Ancak bir projede sokak armatürü gibi genel aydınlatma armatürleri talebi varsa burada armatür üretimini kendimiz yapmıyoruz. Birlikte çalıştığımız bir partner firma ile ihtiyaçları karşılayıp projeyi gerçekleştiriyoruz. Prensip olarak bu uygulamanın doğru olduğu kanaatindeyiz. Armatür üreticisi firmalarımız ürünü imal ederken biz de otomasyon sistemini üreterek bir işbirliği oluşturuyoruz.

Peki bugüne kadar yaptığınız projelerden, güncelden geriye şeklinde birkaç örnek duysak..

Elbette.. Konya’daki Selahattin Eyyubi Parkı’na akıllı şehir aydınlatma ürünümüzü yerleştirdik.

Viaport alışveriş merkezinin otoparklarında Oliptek akıllı şehir aydınlatması ürünü kullanılıyor. İzmir-İstanbul otoyolunda çeşitli noktalarda endüstriyel ürünlerimiz ciddi oranda uygulaması tamamlandı ve faal..

Öyleyse kamu projelerinde de yer alıyorsunuz..

Evet bu proje kamu ama bizim odak noktamız özel projeler. Geçmişte otomasyon panolarında alanında Odebank ve Akbank gibi bankalara ya da fabrikalara otomasyon sistemi sağlayıp, enformasyon panoları verdik.

Bunların hepsi bir merkezden yönetilen ekranlar. Şu anda da İstanbul Büyükşehir Belediyesi ile bir demo alanımız var.

Özcan Bey soruları biraz zorlaştıralım. Bahse konu projelerde Oliptek’in sağladığı katma değer nedir? Bu sistemlerin faaliyeti sonrasında sahip olunan avantajlar neler?

Başlarken belirttiğim gibi Oliptek’ in iki ana sahası var. Bir tanesi medya fasad sistemleri, diğeri akıllı otomasyon sistemleri.. Konumuz akıllı otomasyon sistemleri olduğu için buradan devam edeyim.

Bildiğiniz üzere, günümüzde tüm dünyanın enerjiye ihtiyacı var. Enerji zor üretilen bir çıktıdır ve ülkemizde de ithal girdilerle üretilen bir değer. Doğalgaz örneğinde olduğu gibi ithal girdilerle üretilen pahalı bir sistemdir.

Dolayısıyla bu enerjinin doğru kullanılması çok önemlidir. Konvansiyonel ürünlerden LED ürünlere geçtiğimizde ortalama olarak %60 gibi ciddi oranda tasarruf ediyoruz. Fakat LED’i yönetirseniz bunun üzerinden bir % 60 daha tasarruf etmeniz mümkün.. İşte Oliptek’in katma değeri; toplamda %85’e kadar enerjiden tasarruf.

Bu kısım, işin sadece enerji tarafı. Yönetim tarafında da, bir otoyol, belediye ya da fabrikanın sorumluluk alanınız olduğunu düşünelim. Bozuk ürünlerinizi her defasında ekip gönderip, tek tek kontrol ettiriyorsunuz. Bu büyük zaman, iş gücü kayıpları demektir.

Dahası yanmayan ürünler için de ciddi güvenlik riski ve dolayısıyla konfor problemidir. Halbuki; Oliptek sistemleri ile “Hangi bölümdeki, hangi armatürde sorun var?” anlık ve noktasal olarak görebiliyorsunuz.

Yanmayan armatürü görün; teknik servisinize bilgi verip iş emri çıkarın ya da şehir voltajını ölçün.. 220 volt gelmesi gerekiyor ama gerçekte 220 mi geliyor, 230 volt mu?

Belki de canlı olarak tüketim oranlarınızı görmek istiyorsunuz. Bir grup ürününüzün veya bir alan ürününüzün toplamda ne tükettiğini ölçebiliyorsunuz. Bunun da finansal değerini anlık olarak belirleyebiliyorsunuz. Yani siz ay sonunda gelecek faturayı önceden biliyorsunuz.

Ayrıca olağanüstü durumlarda bunları otomasyonunuzla açıp kapatarak müdahale edebiliyorsunuz. Bölgesel olarak farklı senaryolarda çalıştırabiliyorsunuz. Güneş battığında kullandığınız yerlerin ışıklarını açabilir, gün ağardığında otomatik olarak kapatabilirsiniz.

Peki böyle bir sistem ne kadar kullanıcı dostu? Diyelim ki; sistemi sizden devraldık ve bitti. Kullanıcı olarak bu senaryolara ben ne kadar müdahale edebilirim? Yani yazılımın sahibi olan firma olarak size ne oranda bağlı kalacağım?

Neredeyse hiç.. Oliptek ürünleri gateway üzerinden web tabanlı çalışıyor. Dolayısıyla gateway çok akıllı olduğu için, kullanıcı bize ihtiyaç duymadan sistemi yönetebilir.

İstediği ürünü ekleyebilir, çıkarabilir, değiştirebilir, ürünün konumunu orada belirleyebilir. Tüm senaryolarını kendisi ayarlayabilir. Bunların hiçbiri için bize ihtiyacı yok.

Özel ya da profesyonel bir eğitime ya da bilgiye ihtiyaç yok. Oliptek akıllı otomasyon ürünü; çok kolay, kullanıcı dostu bir arayüze sahip.

Ürünün diğer bir önemli avantajı ise; (varsa) bir üst yazılımınıza kolayca entegre edilebilir olmasıdır. Bir SCADA sisteminiz veya bir bina yönetim sisteminiz (BMS) varsa biz ona entegre çalışabiliyoruz. Dolayısıyla ikincil bir yazılıma ihtiyacınız olmadığı gibi bizim yazılımımıza da bağımlı değilsiniz.

Şimdi biraz endüstriyel alandaki firmalara yönelik konuşalım. Avantajlara yönelik ekleyeceklerinizi dinlemek isteriz..

Elbette.. Enerji tasarrufu ve veri sağlayıcı özelliğinin yanı sıra kullanıcı dostu olduğundan söz etmiştik. Buna bir de, bir kartvizit boyutundaki minimal ölçülerini ilave edelim.

PCB şeklinde armatürünüzün içine doğrudan yerleştirebilirsiniz ve sonra, artık ürününüz sadece bir armatür değil; AKILLI ARMATÜR olacak..

Özcan bey, bu ürünle ilgili garanti süreniz nedir?

Oliptek ürünleri standart 2 yıl garantilidir. Ama biz firmalarımıza supervisior anlamında ciddi destek veriyoruz. Yani ürünlerin yönetilmesi ile ilgili..

Peki pazarınızdaki rekabet durumu ve firma olarak pozisyonunuz nedir?

Çok ciddi mühendislik deneyim ve kadrosu gerektiren bir iş olduğunu en başta söyleyelim. Bu sistemi üretmeyi deneyen birçok firma oldu ancak zor bir alan olduğu için geriye çok az firma kaldı. Biz, bu az sayıdaki firmalardanız.

Şirket ortaklarımızdan 2 tanesi zaten mühendis. Ayrıca bünyemizde elektrik mühendisleri, elektronik mühendisleri, bilgisayar mühendisleri ve endüstriyel tasarım mühendisleri var.

Bu işi yapmak istiyorsanız böyle bir ekiple çalışmak zorundasınız. Dolayısıyla her aşamada yani; PCB’lerin çizimi, elektrik devrelerinin programlanması, yazılımların kodlarının oluşturulması, RF teknolojilerinin oluşturulması gibi.. teknik her alanda uzman bir kadroya sahip değilseniz işiniz cidden zor.

Dolayısıyla Oliptek’in bu anlamda pazarla ilgili kaygıları yok. Bu şartları sağlayan her firma profesyonel hizmet sunuyordur ve profesyonellerle aynı pazardaki tatlı rekabet bizim için de gerekli ve değerlidir. Aslında biz Türkiye pazarına rekabet ortamı gözüyle de bakmıyoruz. Odağımız “İşbirliği” teması.. Asıl hedef ise dış pazarlar. Dolayısıyla Türkiye’de akıllı sistem üreten firmalar bizim rakibimiz değil, partnerimizdir. Türkiye’de hep beraber bir hikaye yazalım ve bunu dünyaya satalım istiyoruz. Çünkü Türkiye pazarı 80 milyon, dünya ise 7 milyar..

Oliptek’in cirosunun %60’ı ihracat.. Büyük çoğunluk Amerika olmak üzere, Cezayir, Fas, Irak, Yunanistan, Almaya ihracat yaptığımız ülkeler arasında.

Yurtdışından, özellikle ABD’den dönüşler, tepkiler nasıl?

Çok iyi.. Aslında bunun başlıca iki sebebi var. İlki Amerika’da bu işler çok pahalı ve biz bu kalitede bir ürünü uygun fiyatta sunabilmenin avantajını yakalıyoruz. Amerika’da çok yüksek derecede Çinli nüfus yaşıyor fakat uygun fiyatla bu kaliteyi orada bulmaları da çok zor hatta mümkün değil.

Türkiye’nin bu konuda çok ciddi avantajı var. Özellikle döviz meselesinden sonra, finansal daralmanın pozitif etksiyle ülkemiz bir üretim üssü olabilir.

Peki aydınlatma sektörü ile ilgili genel bir değerlendirme yapmanızı istesek..

Aslında kabul etmek gerekir ki; aydınlatma sanayi küçük bir sektör. Bununla beraber birçok sektör Çin’in hegemonyasını kabul ettiği halde, gördüğüm kadarıyla aydınlatma sektörü kabul etmiyor ve ciddi direnç göstererek büyüyor.

Civar ülkelere ciddi anlamda aydınlatma ürünleri ihraç edebiliyoruz. Özellikle Arap dünyasına, eski Rus Sovyet Cumhuriyetlerine, Doğu Avrupa’ya aydınlatma ürünleri verebiliyoruz. Bu, güzel bir gelişme. Bununla beraber otomasyona da geçersek, ürünleri akıllı hale getirerek daha bir rekabetçi ülke konumuna gelebiliriz.

Henüz yarışı kaçırdığınız düşünmüyorsunuz değil mi?

Hayır. Aydınlatma sektöründe yarışı kaçırmadık, hatta bence birçok ülkeden öndeyiz. Özellikle Avrupa’da iyi noktadayız.

Bunun sebebi de, halen konvansiyonel sistemlerden LED’e geçiş süreci yaşamamış olmaları. Ben LED konusunda Avrupa’dan daha iyi olduğumuzu düşünüyorum.