Human Resource Management (Academiejaar: 2014-2015)
Prof. Dr. F. Lievens
Vakgroep Personeelsbeleid en Arbeids- en Organisatiepsychologie, Dunantlaan 2, 9000, Gent
Welke rol speelt een Human Resource Manager in een organisatie ? Met welke problemen en uitdagingen wordt hij/zij geconfronteerd ?
Rollen HR-manager STRATEGISCHE FOCUS
Management van strategisch HR
Management van transformatie en verandering
PROCESSEN Management van de bedrijfsinfrastructuur
MENSEN Management van de medewerkers
Rekrutering en selectie Training en ontwikkeling OPERATIONELE Loopbaanmanagement FOCUS Functiewaardering Verloningssystemen Prestatiemanagement Tewerkstellingsprocedures Wetgeving Functiestudie Human resource planning
Rollen HR-manager STRATEGISCHE FOCUS
Management van strategisch HR
Management van transformatie en verandering
PROCESSEN
MENSEN
Management van de bedrijfsinfrastructuur
Management van de medewerkers
Arbeidsverhoudingen OPERATIONELE • Relaties met vakbonden FOCUS • Participatie medewerkers • Communicatie • Klimaat van vertrouwen • Psychologisch contract
Taken HRM • Functie en organisatie – Functiestudie en -ontwerp
• Instroom verzekeren – Human resource planning – Rekrutering en selectie
• Vorming, training en ontwikkeling – Individueel en organisationeel leren – Loopbaanmanagement
• Verloning – Functiewaardering – Verloningssystemen en benefits
• Sturen van medewerkers naar ondernemingsdoelstellingen toe – Prestatiemanagement
Taken HRM (vervolg) • Diensten inzake gezondheid, veiligheid en persoonlijk welzijn • Administratieve verantwoordelijkheden – Tewerkstellingsprocedures – Wetgeving – HR-informatiesystemen
Taken HRM (vervolg) • Arbeidsverhoudingen – Relaties met vakbonden – Participatie medewerkers – Communicatie – Klimaat van vertrouwen
Rollen HR-manager STRATEGISCHE FOCUS
Management van strategisch HR
Management van transformatie en verandering
PROCESSEN
MENSEN
Management van de bedrijfsinfrastructuur
Management van de medewerkers
OPERATIONELE FOCUS
In welke opzichten verschilt massaproductie nu van deze uit “Modern Times”? • Werk • Chef • Filosofie
Definitie HRM ~ Personeelsbeleid
• HRM: specifieke benadering van personeelsbeleid, die beoogt competitief voordeel te halen en te behouden door het strategisch inzetten van betrokken en bekwame medewerkers via diverse HR technieken
Competitief voordeel
Bekwame en betrokken medewerkers Medewerkers
HR Technieken
HRM: Kenmerk 1 • Personeel = belangrijkste factor in organisatie. “kostenpost” of “lastpost”
• Medewerkers = bron van inkomsten en hefboom voor competitief voordeel.
• Human Resources = Human Capital –Personeel = kernkapitaal in organisatie. • Gevolgen –Zoals andere grondstoffen (“resources”) wordt personeel zorgvuldig uitgekozen, ontwikkeld, etc. • Investeren in HRM-activiteiten
CasuĂŻstiek
Geef negatieve gevolgen van een loketbediende, die ondermaats presteert (fouten maakt, tegen zijn zin naar het werk komt, etc.).
Wetenschappelijk onderzoek
Wetenschappelijk onderzoek •
Significant competitief voordeel ?
•
Huselid (1995) – Investering in HRM-activiteiten (“High Performance Work Practices”) • Rekrutering en selectie • Training • Prestatiebeoordeling • Prestatiebeloning • Job design • Participatie • ...
– 968 bedrijven – Effect op verloop, financiële prestaties, …
HR Praktijk
Onderste 10%
Top 10%
Aantal uren training nieuwe medewerkers
35
117
Percentage medewerkers met prestatiebeoordeling
41%
95%
Aantal medewerkers per HR professional
254
140
Percentage aanwervingen via valide tests
4%
30%
Huselid et al., 2000, AMJ
M
+ 1SD
“A one-standard-deviation increase in such practices is associated with a relative 7.05% decrease in turnover and, on a per employee basis, $27.044 more in sales and $18.641 and $3.814 more in market value and profits, respectively�
Wat vorige studenten zeiden‌ 1. Werkt het ook niet andersom? – Meer winst = Meer HR
Wat vorige studenten zeiden‌ 1. Werkt het ook niet andersom? 2. Net zoals machines kunnen we toch ook mensen vervangen?
Wetenschappelijk onderzoek
Organisatieniveau Human Capital
Emergence processen (HR investeringen zoals socialisatie, training,‌)
Individueel niveau kenmerken medewerkers
Organisatieniveau Winst, ‌
Wat vorige studenten zeiden‌ 1. Werkt het ook niet andersom? 2. Net zoals machines kunnen we toch ook gewoon mensen vervangen? 3. Bij HRM gaat het enkel om geld en meer winst.
HRM: Kenmerk 2 • HRM: proactief afgestemd op strategie van onderneming (“externe fit”). Administratieve beheersfuncties Reactief
• HRM domeinen: afgestemd op elkaar (“interne fit”). Geïsoleerd
• HRM = Strategisch HRM
Michigan matching model
• Beloning • Ontwikkeling • Beoordeling • Prestatie • Werving en Selectie
Michigan matching model
Beloning
Werving en Selectie
Prestatie
Beoordeling
Ontwikkeling
Michigan matching model
Beloning ???
Werving en selectie ???
Team player
Beoordeling ???
Ontwikkeling ???
A.
B.
Herken jij ook dat “het-zal-me-lukken” gevoel?
C.
D.
Michigan matching model
Groepspremies
Advertentie Sociabiliteit Extraversie Scouts
Team player
Laterale evaluaties
Outward bound
Harvard (stakeholder) model ‘Stakeholders’ Management Aandeelhouders Medewerkers Vakbonden Maatschappij …
Beleidsdomeine n HR stroom HR systemen
Context Organisatiestrategie Organisatiecultuur Arbeidsmarkt Legaal kader …
Werknemersinvloed
Resultaten Competentie Betrokkenheid Congruentie Kosten
Lange termijn “Welzijn” • Individu • Organisatie • Maatschappij
HRM: Kenmerk 2 • HRM: proactief afgestemd op strategie onderneming (“externe fit”). Administratieve beheersfuncties Reactief
• HRM domeinen: afgestemd op elkaar (“interne fit”). Geïsoleerd
• HRM = Strategisch HRM • Gevolgen –HRM zetelt in directieraad.
–HR andere plaats in organogram.
Organogram Directie
Organogram A Directie
FinanciĂŤn
Boekhouder
Personeelsdienst
Productie
Selectie
Verloning
Verkoop
R&D
Reclame
Marktonderzoek
Organogram B Directie Personeelsdienst
FinanciĂŤn
Boekhouder
Productie
Verkoop
R &D
Reclame
Marktonderzoek
Organogram A Directie
FinanciĂŤn
Productie
Personeelsdienst
Boekhouder
Verkoop
Selectie
R&D
Reclame
Marktonderzoek
Verloning
Organogram B Directie Personeelsdienst
FinanciĂŤn Boekhouder
Productie
Verkoop
R&D Reclame
Marktonderzoek
Organogram Divisiestructuur Corporate Directie
Groepsniveau Director Finance
Divisieniveau
Director HR
Director Operations
Director Sales
Director R&D
Andere organogrammen
Organogram (5)
Wetenschappelijk onderzoek • Externe en interne fit (afhankelijk van strategie)? – Strategische vs. technische HR activiteiten
• Huselid et al. (1997) – Geen relatie technisch HR en Return-onInvestment (ROI). – Significante relatie strategisch HR en ROI. – Ondernemingen staan verder in technisch dan in strategisch HR.
HRM: Kenmerk 3 • HRM moet toegevoegde waarde aantonen met hard cijfermateriaal. – Return-on-Investment (ROI) “What gets measured, gets managed, and gets done!”
• HRM = HR scorecard /HR analytics – HR deliverables – HR performance drivers – HR enablers – HR doables
HR Scorecard
HR Enablers (bijvoorbeeld een trainingsprogramma of beloningssysteem dat polyvalentie aanmoedigt)
HR Performance Drivers (bijvoorbeeld polyvalentie en klantvriendelijkheid van personeel)
HR Deliverables Zeer competente en klantvriendelijke bediening van klanten
Implementatie van strategie
HR Doables
Impact
(bijvoorbeeld aantal personeelsleden dat trainingsprogramma volgt)
(bijvoorbeeld meer winst door tevreden en trouwe klanten)
Case HR Scorecard Zijn deze HR maten performance driver (PD), deliverable (DE), doable (DO) of enabler (EN)? PD
1. Kost per uur training 2. De gemiddelde tijd die wordt besteed aan het socialiseren van nieuwelingen in de organisatie 3. Bekwaamheid om ‘out-of-thebox’ te denken 4. ‘Troubleshooting’ vaardigheden 5. Crossculturele trainingsprogramma’s 6. Het aantal klachten van klanten
DE DO EN
HRM: Kenmerk 4 • Lijnmanagement is betrokken bij HRM Gecentraliseerd
• HRM = People management –Internalisering van HRM
• Rolverdeling –HR manager = architect –Lijnmanager = eigenaar
• Gevolgen –HRM = Generalist –HRM = Coach van lijnmanager • Dialoog tussen beide
Een toevallig gesprek… • • • •
CEO (Chief Executive Officer): Hoe gaat het? HR manager: Goed, druk, druk, druk, hé. CEO: Daar zeg je me wat. HR manager: Maar de belangrijke training over prestatiemanagement is nu wel af. Je weet wel onze nieuwe benadering om functioneringsgesprekken te voeren, die iedereen belangrijk vond. • CEO: Inderdaad. • HR manager: Je had gezegd dat je er eventueel bij zou kunnen zijn. • CEO: I know maar we zijn net bezig met een nieuwe acquisitie in het buitenland. Ik denk niet dat iemand het zal merken als ik er niet bij ben. Wat zegt de HR manager nu best?
• HR manager: Maar ze gaan het wel merken als je er wel bij bent.
Kritiek op HRM • Metaniveau / ver van de praktijk • Optimistisch
44
Kritiek op HRM • Metaniveau / ver van de praktijk • Optimistisch – “Like the myths of the cowboy and the wild west which served to obscure the reality of the massacre of the Indians, so HRM can serve to obscure the assault on the union movement in the USA” (Guest, 1990) – “I am fed up with being told it, and I am not going to listen anymore!” This outburst captures my reaction to hearing executives say how important their employees are… Sounds good but in many organizations there’s an enormous gap between the rhetoric and the reality.” (Lawler, 2008) – HRM = Human Reduction Management?
•
HR anorexia?
46
HRM tijdschriften • Gevulgariseerd (A3, A4) – HR Magazine, HR square, Peopleshere, Vacature, etc.
• Peer reviewed (nationaal) (A2, A1) – Gedrag en Organisatie
• Peer reviewed (internationaal) (A1) Tijdschrift Journal of Applied Psychology Personnel Psychology Academy of Management Journal Organizational Behavior & Human Decision Processes Academy of Management Review Journal of Management Journal of Organizational Behavior Journal of Vocational Behavior Journal of Occupational & Organizational Psychology
Prestige 1 2 3 4
Impactfactor 1.976 2.107 2.831 1.269
5 7 8 9 12
3.157 1.306 1.156 1.700 0.855 47
HRM Verenigingen • VOCAP • Personnel Managers Club (PMC) • Society for Human Resource Management • American Society for Training and Development • Society for Industrial and Organizational Psychology • Academy of Management
48
Sociale Media
49