The Albanian June 2008

Page 1

Albanian Contacts në dorën tuaj. Porositni një kopje falas

NR.7/5 www.gazetaalbania.co.uk Tel: 02082169527 SPECIAL ISSUE

albania7@gmail.com

Xhimi Marku më i forti i Britanisë

LONDON

JULY 2008

Home Office u anullon testet e nënshtetësisë 371 shqiptarëve

Faqe 12-13

Leksion grek për shqiptarët e Britanisë së Madhe

JORGEN ÇETAJ KAMPION ANGLIE

ORGANIZATAT E Ç’ORGANIZUARA DHE MISIONI I TYRE…! Faqe 19 Kadare: “Identiteti shqiptar është homogjen, nuk mund të ketë identitet të përgjysmuar ose të Faqe 5 modifikuar

Faqe 14

Tre italianë libër Shkodrës Faqe 16

XHOANA NANO: “DUKE DASHURUAR NJERIU BËHET MË I MIRË” Faqe 32

Heqja nënshtetësisë Bllokohet rikthimi i famijes shqiptare

“Kosova’s Independence under International Law – a Factor of Peace and Stability in the Balkans” By H.E. Mr. Zef Mazi

Bejme transport mallrash Londër – Shqipëri 07727033937

07817797374 211 Boundary Road, P l a i s t o w L o n d o n E 1 3 9 Q F www.1stchoiceclaims.com info@1stchoiceclaims.com

T : 0 2 0 8 47 2 1110 F: 0 20 8 47 5 8869 M : 0 7 9 51 3 5 0 0 5 0

Faqe 3

Page 37

100% Mirëpret të gjithë Shqiptarët në Mbretërinë e Bashkuar

1st Choice Accident Claims Nëse keni patur ndonje aksident tre vitet e fundit mos hezitoni te na kontaktoni ne çdo moment Had an accident?

Not your fault

Kompensim

OUR Services *Free Consultation *Loss Of Earnings *Recovery & Storage *Cost Of Repairs *Policy Excess *Hire Charges *Personal Injury *Legal Expenses


LONDON JULY 2008

2

AVOKATIA PRAGASH & MCKENZIE PRAGASH & MCKENZIE SOLICITORS Office 1: 894 Garrat Lane, Tooting Broadway, London SW17 0NB Tel: 020 8682 2332 Fax: 020 8767 8607 E-mail: k.berberi@pmlaw.co.uk

DREJTOR: PETRIT KUÇANA Zv/Drejtor: BASHKIM METALIA

Office 2: 791a London Road, Thornton Heath, Croyden CR7 6AW

Tel: 020 8689 0089 Fax: 020 8684 1840 www.pragashmckenzie.com

JU LUTEM MOS HEZITONI TE KONTAKTONI JURISTIN SHQIPTARO-BRITANIK Z. KASTRIOT BERBERI - LEGAL CONSULTANT

Telefono tani: 020 8682 2332 ÇESHTJE EMIGRACIONI -Aplikime per bashkim familjar me bashkeshorten, femijen,prinderit - Aplikime per viza per te martuarit, fujuarit, bashkejetuesit me persona qe gezojne shetesi britanike apo leje qendrimi te perheshme ne Britani -Aplikime per lejim qendrimi te perhershem dhe te perkohshem ne UK

- Aplikime per lejim qendrimi ne baze punesimit apo si student - Aplikime per Dokument Udhetimi (Travel Document) - Aplikime per shetesi Britanike (Naturalisation) SHITJE DHE BLERJE - Shitje dhe blerje prona private apo bisnese - Kontrata residenciale dhe komerciale - E drejta per te blere prone apo biznese - Mortgage dhe Remorgage (borxh bankar i siguruar me prone) ÇESHTJE BIZNESI - Fillim bisnesi - Blerje e shitje bisnesi - Licensa alkoli etj - Kontrata punesimi -Transferime kontraktash, etj - Falimentime dhe mbyllje bisnesi - Neglizhence profesionale - Padi gjygjsore per mosmarveshje pronash apo bisnesi ÇESHTJE KRIMINALE - Perfaqesime, apelime dhe keshilla ligjore ne rast arrestimi / ndalimi nga policia ÇESHTJE FAMILJARE - Divorce, ndarje jo ligjore (Seperation) - Urdhera gjykate urgjente - Perkujdesje per femije - Pagesa te detyrueshme te prinderit per femijet pas divorvit ÇESHTJE PUNESIMI - Perfaqesojme pononjesit ose punedhenesit -Diskriminime ne pune per arsey racore, fetare, seksi,aftesise fizike -Shkarkim i padrejte nga puna ÇESHTJE AKSIDENTESH - Demtim personal - Aksidente ne rruge - Aksidente ne pune - Neglizhence mjeksore etj. - IMMIGRATION, NATIONALITY AND ASYLUM - CONVEYANCING - CRIMINAL - WELFARE AND BENEFITS - HOUSING / LANDLORD AND TENANT - CIVIL LITIGATION - PERSONAL INJURY - DEBTS - MATRIMONIAL - WILLS, TRUSTS AND PROBATE - EMPLOYMENT etc…

Kreyredaktor: MUHAMED VELIU REDAKSIA Akil Koci, Bejtullah Destani, Daut Dauti, Emanuel Bajra, Majlind Goge, Naim Hasani, Ylli Përmeti, Kastriot Berberi, Edvin Lamçe, Blerim Ciroka, Elda Memiaj, Brunilda Sejati, Pranvera Smith, Flori Slatina, Kastriot Dervishi, Jeni Miftari,Nertila Qarri, Naim Trezhnjeva, Anila Hoxha, Agim Shabani, Ilir Thaçi, Nikolin Nilaj, Behar Nela, Webdesign Marko www.gazetaalbania.co.uk albania7@gmail.com Tel/fax:02082169527

ÇFARË DUHET TË BËNI NËSE NUK KENI KALUAR TESTIN E GJUHES ANGLEZE APO ATE TE ‘JETES NE UK’? humë bashkëkombësve shqiptarë u bëhet i mundshëm qëndrimi i përkohshëm me anë të lejes së hyrjes apo qëndrimit për një periudhë 2-vjeçare, si bashkëshort i një personi që është prezent dhe i stabilizuar me banim në Mbretërinë e Bashkuar. Pak kohë para përfundimit të periudhës 2 vjeçare, këta persona duhet të bëjnë aplikimin për leje të përhershme qëndrimi në MB, si partner i një personi që është prezent dhe stabilizuar me banim në MB (Application for Indefinite Leave to Remain in the UK as the partner of a person present and settled in the UK). Pra, duhet të plotësojnë formën SET(M) dhe plotësojnë kriteret që parashtrohen në ‘Part 8 Section 1 of the Immigration Rules’. Gjithashtu, i gjithë dokumentacioni mbështetës i aplikimit duhet paraqitur se bashku me formën SET(M). Për informacion mbi rregullat e emigracionit mund të shihni në ëebsite-in e ‘UK Border Agency’ ose telefononi ne numrin 0870 606 7766. Një nga kriteret kryesore është që aplikanti të ketë plotësuar periudhën 2 vjeçare të lejes së hyrjes apo të qëndrimit në MB. Për personat që kanë hyrë në MB me vizë si një partner, atëherë periudha 2 vjeçare fillon nga data e hyrjes në MB dhe jo nga data e lëshimit te vizës në ambasadat e vendeve përkatëse. Kurse për personat që e kanë marre lejen 2 vjeçare brenda MB-se, atëherë periudha 2 vjeçare fillon që nga data e lëshimit të lejes së qëndrimit.

S

Level 3), kalimit i testit te ‘Life in the UK’ apo një kombinacion i tyre. Në qoftë se aplikanti nuk arrin të marri çertifikatën e gjuhës Angleze si dhe atë të ‘Life in the UK’ , të mos bie në panik. Ata duhet të aplikojnë për shtesë të lejes së qëndrimit për t’u dhënë atyre më shumë kohë për të marrë çertifikatat e lartpërmendura. Konkretisht për të duhet plotësuar forma FLR(M). Se bashku me këtë formë, është e nevojshme të dërgohet dhe një letër shpjeguese ku parashtrohen arsyet se përse nuk e bëjnë aplikimin për leje të përhershme qëndrimi në MB si partner i një personi që është prezent dhe stabilizuar me banim në MB (Application for Indefinite Leave to Remain in the UK as the partner of a person present and settled in the UK). P.sh. arsye mund të jenë mosmarrja e çertifikatave të mësipërme apo ndonjë ndryshim i rrethanave tuja personale në lidhje me marrëdhëniet me bashkëshortin. Gjithshtu, në këtë leter shpjeguese të cilësohet se kur do të ishte e mundur për aplikantin marrja e çerifikatave të mësipërme. Mungesa e marrjes së këshillës së duhur ligjore dhe mosndjekja e procedurave të mësipërme në lidhje me problemin në fjalë sjell refuzimin e aplikimeve përkatëse. Pasi të miratohet aplikimi për shtesë të lejes së qëndrimit, atëherë atyre u jepet mundësia të regjistrohen në kurset përkatëse e të testohen për të marrë certifikatat e lartpërmendura.

Personat që kanë pasur viza por që kanë vonuar hyrjen në MB me javë apo muaj, atëherë ata duhet të aplikojnë për një shtesë të lejes së qëndrimit me anë të formës FLR(M) deri sa të plotësohet periudha 2 vjeçare.

Kujdes në përzgjedhjen e formave të mësipërme. Format ndryshojnë e riformulohen herë pas here. Aplikimet e riformuara me të fundit janë të vlefshme për të bërë një aplikim të vlefshëm.

Aplikimi duhet bërë para përfundimit të periudhës 2 vjeçare. Aplikimi nuk duhet bërë më shumë se 28 ditë para datës së plotësimit të periudhës 2 vjeçare. Nqs aplikohet më herët se 28 ditë nga data e plotësimit të periudhës 2 vjeçare atëherë aplikimi do të refuzohet dhe se pagesa e aplikimit nuk ju kthehet mbrapsht.

Së fundi po theksoj se ky artikull nuk është një këshillë ligjore dhe ju inkurajoj që këshillat ligjore në lidhje me rastet tuaja t’i merrni vetëm pranë zyrave të avokatisë (Solicitors), ‘Laë Centre’, ‘Citizen Advice Bureau’ etj.

Një kriter tjetër shumë i rëndësishëm për t’u plotësuar nga aplikantët është marrja e çertifikatës së gjuhës angleze (p.sh. ESOL Entry

KASTRIOT BERBERI Jurist (‘Pragash & McKenzie Solicitors’) Tel: 020 8682 2332


LONDON JULY 2008

NGA PETRIT KUÇANA shte një ftesë nga kolegët gazetarë grekë, për të marrë pjesë në panairin e bizneseve të tyre, që na shtyu të mendojmë më tepër për shkallën reale të integrimit të shqiptarëve në Mbretërinë e Bashkuar. Nuk ishte thjesht mënyra fantastike e organizimit të panairit, apo vendi i zgjedhur Alexandra Palace, por historiku i organizmit të këtij panairi. Në të vërtetë nuk janë vetëm grekët që organizojnë një panair të tillë, por edhe komunitetet e tjera e kanë kthyer tashmë në traditë një gjë të tillë. Ndërsa një pjesë e biznesmenëve shqiptarë vazhdojnë të “ankohen”, për kohën jo aq të gjatë të ardhjes këtu, pra moshën e re të komunitetit shqiptar, e pse jo disa prototipa dua të rrinë larg shqiptarëve, pasi u është fiksuar ideja bazë se nuk mund të bëhet biznes me shqiptarë. Nuk dihet nëse këtyre tipave u ka rënë ndërmend që të marrin pjesë në panaire të tilla, (e theksojmë se në panairin e bizneseve greke kishte edhe partnerë shqiptarë), por ajo që duket më shqetësuese, qëndron në faktin se kultura e menaxhimit mbetet në nivele të dëshirueshme. Çuditërisht prototipat zënë një vend të konsiderueshëm në gamën e bizneseve shqiptare në Mbretërinë e Bashkuar dhe në këto rrethana , mbetesh skeptik për të besuar se në një të ardhme të afërt do të bëhet e mundur një “ndryshim”. Gjithsesi një hap është hedhur. Për herë të parë në Mbretërinë e Bashkuar gazeta “The Albanian” botoi me sukses të parën “directory” AlbanianContacts në Mbretërinë e Bashkuar. Përveç informacioneve tepër të vlefshme për shqiptarët në Britaninë e Madhe, janë ekspozuar edhe shumë e shumë biznese shqiptare, si dhe biznese në shërbim të shqiptarëve. Ne jemi të sigurtë se ky sukses nuk do të ndalet me kaq, por Albanian Contacts do të

I

3

Leksion grek për shqiptarët në Britaninë e Madhe kthehet në traditë si botim i gazetës “The Albanian”.

Po a ekziston mundësia e organizimit të një forumi të biznesmenëve shqiptarë në Mbretërinë e Bashkuar, apo saktësisht të shërbimeve shqiptare të këtushme?

Gjithsesi një hap është hedhur. Për herë të parë në Mbretërinë e Bashkuar gazeta “The Albanian” botoi me sukses të parë “directory” AlbanianContacts në Mbretërinë e Bashkuar.

Nuk besojmë se dikush do të thoshte jo, pasi gjithsecili biznesmen kushdoqoftë ai, nuk mund kurrsesi të përbuzë një treg kaq të fuqishëm siç është tregu shqiptar në Mbretërinë e Bashkuar.

Cili do të ishte ai biznesmen që do të përbuzte të paktën 100 mijë konsumatorë? E nëse para pak kohësh Ambasada Shqiptare në Britani organizoi me shumë sukses këtu në Londër forumin e investitorëve të huaj dhe që pati një rëndësi jashtëzakonisht shumë të madh, në nxitjen e investitorëve të huaj për investime në Shqipëri, besojmë se një mirëorganizim i shërbimeve të këtushme shqiptare do të jetë mëse i domosdoshëm. Vetëm po të shikohet arsyeja e thjeshtë e bashkëpunimit dhe bashkëveprimit brenda shqiptar, kjo do t’u shërbente drejtpërsëdrejti vetë biznesmenëve, (një shembull shumë i thjeshtë lidhja biznesmen-llogaritar) jo vetëm në shkëmbimin e përvojave dhe bashkëpunimin si biznes e pastaj si atdhetar, por do të ishte vërtet shumë frytdhënëse edhe për vetë komunitetin. Mjafton për t’i hedhur një sy gazetës dhe shikon se shumë biznesmenë

kanë bërë oferta speciale për shqiptarët. Kjo është vërtet shumë pozitive. E nëse ka akoma prototipa, atëherë mbase do u duhet të marrin pjesë në ndonjë panair grek dhe jam i sigurtë se do të marrin leksione shumë të vlefshme.

MEAF FESTON ME KOMUNITETET E TJERA TË REFUGJATËVE DHE ATIJ BRITANIK JAVA E REFUGJATËVE NË BIRMINGHAM – 14 QERSHOR 2008 irminghami, i dyti qytet për nga madhësia dhe popullata pas Londrës, vjen përsëri në këto ditë vere me një aktivitet tërësisht të veçantë: Java e Refugjatëve e cila u organizua nga Refugee Council në bashkëpunim me organizata të tjera bamirëse, mblodhi sëbashku me qindra dhe mijëra refugjatë, qytetarë Britanikë si dhe emigrantë, në Chamberlain dhe Victoria Squares këtë të Shtunë, në qendër të Birminghamit. Qëllimi kryesor i këtij aktiviteti ishte inkurajimi dhe përkrahja e shtresës së refugjatëve në Midlands si dhe inkurajimi i komunitetit vendas për tu njohur më mirë me disa nga arritjet, sukseset si dhe nevojat e kësaj shtrese e cila ka zënë një vend jo të vogël në jetën politike, ekonomike dhe sociale të Birminghamit në veçanti dhe të Midlandsit në përgjithësi. Ishte diçka vërtet e bukur të shihje kaq shumë pjesëmarrës, të cilet ndonëse jetojnë për një kohë të gjatë në Britaninë e Madhe, me shumë krenari festojnë kulturën, traditat, zakonet dhe gjuhën e tyre, duke bërë që ky qytet prej shumë kulturash të bëhet gjithnjë dhe më tërheqës. Aktiviteti dhe pjesëmarrja ishin përfshirë në dy sheshe: Chamberlain Square, ku

B

pjesëmarrësit, tek uleshin në shkallët e sheshit, shijonin kënaqësinë e muzikës dhe valleve popullore të kërcyera me shumë talent nga refugjatë të vendeve të ndryshme të botës, nën ritmin prekës të muzikës së luajtur me shumë talent nga orkestrat përkatëse të secilit vend pjesëmarrës. Gjithashtu, sheshi tjetër përkrah, Victoria Square ishte i pushtuar nga tendat me punonjës dhe vullnetarë të ndryshëm të shoqatave të ndryshme refugjate në Birmingham dhe zonat përreth. Sigurisht, meqë Birminghami ka një popullsi relativitsht të lartë të komunitetit shqiptar, pjesëmarrja e shqiptarizmit nuk mungoi dhe madje tërhoqi vëmendjen si dhe shfaqi shumë interes në një numër shumë të lartë pjesëmarrësish. MEAF-i, e vetmja organizatë bamirëse shqiptare në Midlands dhe me qendër në Birmingham, luajti një rol të madh në këtë aktivitet dhe i dha atij frymën e shqiptarizmit dhe krenarisë së të qenit shqiptar në Birmingaham dhe Midlands. Stenda dhe tavolina e rezervuar për MEAF-in në Victoria Square ishin të mbushura me materiale dhe copëza që të sillnin një pjesë të atdheut. Tavolina ishte plot me literature në gjuhën shqipe dhe stenda me 3 flamurë: Atë të

shtetit më të ri, Kosovës, Britanisë së Madhe dhe Shqipërisë sikur të jepte ndjesinë e afrimitetit jo vetëm fizik por edhe atij shpirtëror mes këtyre tre shteteve, për të cilat mund të shkruaje libra të tërë. Ishin fotot nga Shqipëria dhe Kosova, hartat e dy shteteve, si dhe te gjitha materialet e tjera të cilat sikur të afronin disi me atdheun që është kaq larg fizikisht… Për ta plotësuar shijen e shqiptarizmit, këngët patriotike të kënduara në CD nga Shkurte Fejza, Meda dhe këngëtarë të tjerë nga Kosova, Shqipëria dhe Diaspora të bënin të ndjeheshe sikur ishe në dasëm. Qoshja e MEAF-it tërhoqi

dhe vëmendjen e organizuesve si dhe të tavolinave përreth, të cilët u mblodhën dhe pyesnin rreth Shqipërisë dhe shqiptarëve me kureshtje. Si për ta plotësuar tërësisht ndjenjën e shqiptarizmit, kur orkestra “Shqipet e lira” e drejtuar nga z. Blerim Bajrami filloi të luajë muzikën e bukur të dasmave dhe gëzimeve shqiptare, ishte Znj. Pranvera Smith (Punonjësja për Zhvillimin e Integrimitn ne zyrën ë MEAF-it) dhe vullnetarët e MEAF-it të cilët filluan vallen në shesh, duke inkurajuar dhe pjesëmarrësit e kalimtarët që të bashkoheshin në valle. Nuk kishte rëndësi në ishin të gjithë shqiptarë që flisnin bukur shqipen, gjuhën e nënës, britanikë a shtetas të tjerë që s’flisnin asnjë fjalë në shqip, apo djaloshi me emrin Martin, me baba anglez dhe nënën arbëreshe, i cili me flamurin e kuq dhe shqiponjen dykrenare në supe, dhe kokën lart tek na thoshte me krenari: “Unë asht shqiptar”, pasi çdo ndjenjë largësie nga ana e kombësise u shkri kur të gjithë kërcenin vallen e pogonishtes. Edhe me largimin e orkestrës, festa nuk përfundoi këtu: Në sheshin tjetër, ( Victoria Square), CD-ja e fundit e Medës dhe kënga më e re e Pavarësisë së Kosovës kumboi mu në qendër të Birminghamit, dhe u kërcye nga kalimtarë, shumica e të cilëve në fakt nuk ishin shqiptarë! For further information please contact Mr. Dritan Dema. MEAF Chair on 077 17 500 454 or via email on info.meaf@gmail.com


LONDON JULY 2008

EKSKLUSIVE “ THE ALBANIAN” Nga Gjykjata Croydon Crown Court/Londër Muhamed Veliu inistria e brendshme britanike Home Office, ka dërguar për ndjekje penale një shqiptare duke e akuzuar atë se ka përfituar lejen e qëndrimit (Indefinite Live To Remain) së bashku me pasaportën britanike përmes mashtrimit. Elda Derri është përballur me këto dy akuza në gjykatën e krimeve "Croydon Crown Court". Që në seancën e parë gjyqësore më 24 Prill 2008 shqiptarja nënë e dy fëmijeve i ka pranuar akuzat. Mesditën e së premtes 14 Qershor 2008 ajo është futur në ambientet e kësaj gjykate nën shoqërinë e bashkëshortit dhe dy fëmijëve të saj. E veshur me një bluze te kuqe dhe pantallona të zeza, shqiptarja tek e cila dalloje shenja ankthi në ora 12:22 minuta është ulur në bankën e të akuzuarve në sallën e gjyqit Nr-6. Por, kur gjykatësi Mr Justice J.A. Ainley ka hyrë në sallë për të lexuar masën e dënimit që mund të varionte nga 9 muaj deri në tre vite burg, pala mbrojtëse e shqiptares ka kërkuar ndërrimin e pranimit të fajit, nga fajtore në jo fajtore. Ky ndryshim i papritur për prokurorin Hamish Reid ka ardhur si rrufe në qiell të hapur pasi avokati Naim Hasani përmes baristeres Dawn Chapman i ka dorëzuar gjykatësit një dëshmi prej dhjetë faqesh së bashku me një shkresë dërguar atij nga asistent drejtori i Border& Immigration Agency në degën "Nationality Special Cases Unit" Gjykatësi Mr Justice J.A. Ainley ka lexuar këtë dëshmi duke e pranuar atë. "Është e pamundur për mua të jap sot masën e dënimit ndaj zonjës Derri pasi jam njohur me këtë dëshmi të mbushur me fakte të reja e të panjohura për mua deri më tani. Të tilla kushte më bëjnë që të shty datën e dënimit për në muajin shtator, kohë në të cilën shpresoj të kem në tavolinën time politikën e re që Home Office është duke hartuar për këtë çështje" është shprehur gjykatësi. Ky vendim është pritur me gëzim nga avokati Hasani dhe klientja e tij Elda Derri pasi fjala e gjykatësit ju përkthye nga përkthyesja e gjykatës.

M

HEQJA NËNSHTETËSISË BRITANIKE HOME OFFICE ÇON NË GJYKATË ELDA DERRIN

Avokati Naim Hasani bllokon dënimin e shqiptares nënë e dy fëmijëve të mitur shtetësi britanike shkuan në këtë ambasadë për të aplikuar për bashkim familjarë me bashkëshortët apo bashkëshortet apo sjelljen e të afërme në Angli. Kur aplikantët e vizave shkuan në ambasadë pjesë e dokumentacionit të kërkuar ishte certifikata familjare e shtetasit britanik me të cilin

ndodhur më pas me të tilla raste kur "UK Borders Agency" ka kërkuar sqarime nga personat subjekt hetimi në bazë të Seksionit 41 për Qytetarinë Britanike Akt 1981. Në pikën 18 të kësaj dëshmie avokat Naim Hasani sqaron me detaje korrespondencën telefoni dhe shkresore që ka patur me zotin Tony Dalton me de-

se vërtetohet që e ka fituar përmes mashtrimit. Rreth kësaj bisede në pikën 19 të dëshmisë avokati shqiptarë pranë kompanisë "JR Jones Solicitors" thotë. "Zoti Dalton konfirmoi se një politikë e re është në hartim esipër për ato 70 raste nga të cilat janë edhe disa klientë të zyrës tonë. Ai u shpreh

Elda Derri me bashkeshortin dhe dy femijet duke hyre ne gjykate

në nivel ministerial. Më pas të gjitha çështjet do të konsiderohen në bazë të kësaj politike". Një tjetër aspekt që çoi në bllokimin e dënimit të shqiptares 25 vjeçare është konfuzioni me departamentin "Nationality Special Cases Unit" dhe një oficereje emigracioni në Croydon e cika ja referoi rastin e zonjës Derri prokurorisë angleze për ndjekje penale. Zoti Dalton shpreh një opinion të tijin krejt ndryshe nga ai i zonjës Joanna Hutchinson e cila ka hetuar rastin në fjalë duke marrë në pyetje në stacionin e policisë të Croydonit zonjën Derri. Sipas tij për momentin çështja nuk duhet ti kalonte prokurorisë për aq kohë sa një politikë e re është ende në proces hartimi e sipër. Të gjitha këto fakte të përpiluara me kujdes në 30 pika sëbashku me një letër nga "UK Borders Agency" në adresë në avokatit Hasani që mban datën 13 Maj 2008 kanë penguar dënimin e shqiptares. Ky është rasti i parë që Home Office ka çuar për ndjekje penale një person duke e akuzuar atë se ka përfituar lejen e qëndrimit përgjithmonë së bashku (Indefinite Live To Remain) me pasaportën britanike përmes mashtrimit.

HETIMI

BLLOKIMI Ka qenë një punë intensive e avokatit Naim Hasani që çoi në bllokimin e masës së dënimit për klientën e tij zonjën Derri. Fillimisht zoti Hasani avokat i rregjistruar në "Supreme Court of England and Walles që nga 15 Tetori 2007, në dëshminë paraqitur gjykatës argumenton se rasti zonjës Elda Derri nuk është i izoluar."Duke filluar nga muaji Prill 2007 "Nationality Special Cases Unit" në agjencinë "UK Borders Agency" filloi të marrë informacione nga Ambasada Britanike në Tiranë se shumë aplikantë vizash, kishin sponsorizuesit e vizave shtetas shqiptarë e jo Kosovar siç ata kishin kërkuar azil e më pas fituar qytetarinë britanike. Ky zbulim ndodhi pasi në shumë raste kur shqiptarë me nën-

4

ata do të kryenin bashkimin familjar. Kjo certifikatë është paraqitur nga shtetasit britanik ku në pasaportë ishte vendlindja Kosovë ndërsa në certifikatën familjare Shqipëri. Kjo certifikatë më të dhënat e tjera, i është kaluar Home Office për të raportuar këto raste si mashtrime në fitimin e shtetësisë britanike" sqaron avokat Hasani në pikat 5,6,7 dhe 8 të dëshmisë paraqitur në gjykatë. Me tej ai sqaron se ç'farë ka

tyrë asistent drejtor në "Nationality Special Cases Unit" me qendër në Liverpool, ku është biseduar në lidhje me rastin e klientes Derri dhe të tjera rasteve të njëjta. Zoti Dalton gjatë bisedës telefonike ka sqaruar se departamenti "Nationality Special Cases Unit" në bazë të "Nationality, Immigration and Asylum Act 2002" i jep të gjitha të kompetencat e duhura për ti pivuar dikujt nënshtetësinë britanike nëse në

se kemi të bëjmë me një problem sa serioz po aq kompleks pasi janë shumë faktorë që do të merren në konsideratë si fëmijë e familje që janë po ashtu shtetas britanik për të cilët nuk mund të argumentohet se kanë gënjyer apo të jenë përfshirë në ndonjë formë mashtrimi. Sipas zotit Dalton politika e re në lidhje me këtë çështje ka gjasa të mbarojë së formuluari në fund të muajit Korrik duke e çuar atë për aprovim

Zbulimi mashtrimit nga Elda Derri nuk është një çështje klasike që e ka zanafillën në Ambasadën Britanike në Tiranë. Është thjesht një fat i keq i kapjes së certifikatës së saj shqiptare në valixhen e të shoqit që po udhëtonte nga Tirana për në Londër. Ai është shtetas shqiptarë i pajisur me një vizë 6 mujore për të hyrë në Angli në kapacitet si i fejuari i saj. Pasi ka mbërritur në një aeroport anglez ai është ndalur dhe kontrolluar duke ju gjetur certifikata familjare e të fejuarës Elda Derri që provonte se ajo ishte shtetase shqiptare. Bashkëshorti i saj u la i lirë e më pas viza 6 mujore iu anullua. Home Office përmes një letre i ka kërkuar shpjegime asaj duke marrë një përgjigje më 3 Tetor 2006 ku pranonte se ishte shtetase shqiptare dhe jo Kosova duke treguar arsyet që çuan në deklarimin e saj si shtetase Kosovare. Po ashtu ajo ka parashtruar arsyet përse nuk duhet ti hiqej qytetaria britanike. Por Home Office ja ka kaluar çështjen prokurorisë për ndjekje penale duke shënuar rastin e parë të këtij lloji.


LONDON JULY 2008

Intervistë me shkrimtarin Ismail Kadare NGA BONI, MIMOZA KELMENDI Mimoza Kelmendi : Zotëri Kadare, sot bisedën po e zhvillojmë në një kohë kur shqiptarët në Kosovë në kushtetutën e re që sapo ka hyrë në fuqi, vendosën themelet e një shtetit të ri, pra shqiptarët arritën të realizojnë ëndrrën e tyre për një Kosovë shtet të pavarur? Sa i rëndësishëm është ky fakt për kombin shqiptar? Ismail Kadare: Sigurisht që përgjigjja ime si e çdo shqiptari do të jetë pozitive. Shqiptarët, kombi shqiptar, sigurisht që nuk ka marrë një favor, por është rregulluar diçka që ishte çregulluar, në vite, në shekuj. Tashmë shqiptarët kanë hapësirën e tyre në Ballkan, shumë të rëndësishme me atë shtat që ata e meritojnë prej kohësh. Prandaj është gjetur një drejtëpeshim, një ekuilibër për një drejtëpeshim të prishur, pra është zevendësusar ky i fundit që ka qenë. Dhe kjo është në rradhë të parë për të mirën e kombit shqiptar dhe për të gjithë Ballkanin, kjo rigjetje e ekuilibrit. Natyrisht që kjo do të luajë një rol të madh ndaj të gjitha pikëpam-

5

SHQIPËRINË NUK E NDERON VONESA NË DËNIMIN E KRIMEVE TË KOMUNIZMIT Identiteti shqiptar është homogjen, nuk mund të ketë identitet të përgjysmuar ose të modifikuar jeve, si nga pikëpamja politike , ekonomike, psiqike e kombit shqiptar, do ndryshojë gradualisht, dalëngadalë vetë ndjesia e tij për vehten e tij . Dhe kur ndjesia e një kombi ndryshon për të mirë, siç është në këtë rast, atëherë pesha e tij e brendshme do të reflektojë në peshën e tij të jashtme. Sigurisht që kështu ndodh në gjithë popujt. Pra, psikologjia shqiptare do të ndryshojë nga kahu i mirë i saj në të gjitha pikëpamjet. Mimoza Kelmendi : Pra tani kemi dy shtete shqiptare. Por, pse disa i tremben një Shqipërie të madhe dhe nuk i tremben dy shteteve shqiptare, zoteri Kadare? Si e shpjegoni ju këtë? Ismail Kadare: Mendoj se është thjeshtë një frikë. Në botë zakonisht ka frikëra që kanë një bazë të vërtetë, por shpesh ato kanë një bazë virtuale. Një bazë të shpikur, siç janë edhe

frikërat e fëmijërisë që krijohen nga fantazmat, nga gogoli. Dhe me sa duket këto ngelen edhe në jetën politike ndërkombëtare disa herë. E ashtuquajtura Shqipëri e Madhe ka qenë prej kohësh një motiv i preferuar, për të qenë një lloj alibie, për të justifikuar një prapambetje të çështjes shqiptare, një ngecje në vend. Në fakt prej shumë e shumë vitesh shqiptarët e kanë bërë të njohur vetë në gjuhën shqipe, në formën e të menduarit shqiptar që kjo shprehje të takohet shumë rrallë. Shqiptarët nuk thonë Shqipëri e Madhe. Asnjëherë. Thonë Shqipëria natyrale, ose Shqipëria etnike. Pra as e madhe, as e vogël, por ajo që është dhe që duhet të jetë. Në fund të fundit Shqipëri e Madhe, apo siç kanë thënë Rusia e Madhe, Gjermania e Madhe, Kroacia e Madhe, këto terma ndryjnë në vetvete një koncept negativ, pra nënkupton një shtet i bërë i madh me dhunë, pa të drejtë, dmth. duke uzurpuar të drejtën e të tjerëve.

A Class Motors Me eksperiencë 10 VJEÇARE NË ANGLI Bëjmë Servisimin, riparimin e të gjitha LLOJEVE dhe MODELEVE të automjeteve

AUTO GARAZHE

BEJMË GJITHASHTU EDHE KONTROLLIN TEKNIK (MOT) Garazhi ynë është i liçensuar për lëshimin e çertifikatës së emotisë

Mos harroni! Si dhe shërbime të tjera: Goma, Balancim, Rregjistrimin e gomave, skanimin e problemeve elektrike, të gjitha riparimet mekanike, saldime etj si dhe larjen e makinave

Nese thoni se keni shkuar nga Gazeta “The Albanian” përfitoni; *10% ZBRITJE *LARJE FALAS te automjetit tuaj

PRONARI AGIM HALILI JU MIREPRET TEL: 020 8453 0008 MOB: 07932 024 665 A CLASS MOTORS 34C Park Royal Road Park Royal NW10 7LN

Prandaj të përdorësh këtë shprehje në këtë rast për atë që quhet Shqipëri e natyrshme, cënohet e vërteta. Kjo shprehje ka qenë një tingëllimë negative dhe është e përjashtuar për ne brënda vendit. Mimoza Kelmendi : Zoteri Kadare, kohë më parë ju keni zhvilluar një debat të gjatë lidhur me identitetin e shqiptarëve. A ka ndryshuar në parim identiteti i shqiptarëve pas krijimit të shtetit të ri të Kosovës, pra të shqiptarëve si komb me dy shtete? Ismail Kadare: Besoj që shumica e shqiptarëve janë dakord që identiteti shqiptar është homogjen, është i njëjtë, është pjesë e identitetit europian. Nuk mund të ketë identitet shqiptar të përgjysmuar, as identitet shqiptar të gjymtuar ose të modifikuar për shkak të një robërie të gjatë. Ne kemi njohur si të thuash një robëri klasike të jashtëme që ka qenë robëria otomane

dhe një robëri të brëndshme që ka qenë me dy fytyra: robëria komuniste shqiptare në Shqipëri dhe robëria komuniste serbe bashkë me robërinë e mbretërisë jugosllave në Kosovë. Egziston një teori e keqe do të thoja unë, që pretendon nga këto aksidente të rënda historike (njëra 5 shekuj e tjera më shumë se gjysëm shekulli) se identiteti shqiptar është modifikuar, është ndryshuar. Të thuash këtë gjë për një popull është ti bësh fyerjen më të madhe. Një popull që i ndryshohet identiteti prej robërisë është mjeran, është thellësisht fatkeq dhe ka mungesa në dinjitetin e tij. Përse popujt e tjerë të Ballkanit nuk e ndryshuan identitetin dhe përse i paska rënë popullit shqipëtar kjo fatkeqësi dhe ky cënim i rëndë? Pra nuk është e vërtetë. Identiteti shqiptar, pavarësisht nga të gjitha ndikimet që kanë pasur të gjitha vendet e Ballkanit nga robëria e gjatë otomane kanë mbetur ata që janë të pamodifikuar. (vijon ne faqe 22)

Amosu Robinshaw Solicitors Firmë e specializuar në fushën e krimeve Stacion Policie Magistrates Court Crown Court Për çdo nevojë tuajën në fushën e veprave penale kontaktoni një ndër avokatet më të mirë në Londër Nick Robnshaw ose juristin shqiptar Nalton Shtembari

Kjo firme punon me fonde nga Ndihma Ligjore (Legal Aid) ose privatisht

Tel: 020 7582 9645 Fax: 020 7820 1815 Nalton:

07801 437 460

Amosu Robinshaw Solicitors Bondway Commercial Centre

71 Bondway Vauxhall London SW8 1SQ


LONDON JULY 2008

6

Emigracioni Si u zbulua mashtrimi në "Graham Park One Stop Shop Test Centre" në Londër? inistria e Brendshme Britanike Home Office u ka anuluar testet e nështetetësisë britanike 371 shqiptarëve pasi është zbuluar që ata kishin paguar të kaluar provimin "Life in UK". Kjo ministri nëpërmjet një zëdhënësit të saj ka deklaruar numrin e 371 personave që kishin aplikuar për nënshtetësi britanike por ata nuk do të mund ta përfitojnë atë për momentin, nëse nuk do të përsëritin testin. “The Albania” ka mundur të sigurojë kopjen e një letre që departamenti i "Managed Migration Nationality Group" i ka dërguar një shqiptari në Londër, me anë të cilës shpjegon procedurat në vazhdim të ripërsëritjes së testit. "Jemi të sigurt se ju e kuptoni rëndësinë dhe vlerat e qytetarisë britanike. Ne besojmë se aplikimi sipas rregullave është një element tjetër po aq i rëndësishëm në këtë proces. Kështu ne ndërmarrim të gjitha hapat që aplikimi të jetë i drejtë dhe pa asnjë mashtrim duke ruajtur të gjitha standartet e procedurës së qyetarisë" thuhet në paragrafin dy të kësaj letre. Me tej në të i sqarohet dërguesit se ai si pjesë të aplikimit ka dërguar kopjen e certifikatës së testit "Knoledge of Life in the UK" lëshuar nga një mbikëqyrëse provimi e cila punonte në qendrën e provimeve "Graham Park One Stop Shop Test Centre" "Home Office ka dyshime se testet e mbikëqyrura nga ky person janë administruar në mënyrë jokorrekte" vijon letra e cila në fund është nënshkruar nga vetë ministri emigracionit Liam Byrne.

M

Home Office u anullon testet e nënshtetësisë 371 shqiptarëve Shqiptarit që ka marrë këtë letër e cila mban datën 17 Qershor 2008 Home Office i jep disa alternative se në cilat qendra provimesh ai do të përsërisë testin. Home Office sqaron se përsëritja e provimit është falas. Pjesa më e rëndësishme e kësaj historie aspak të këndshme për ata të cilët paguan për testin dhe tani duhet ta ripërsërisin atë është afati kohor. Në lidhje me këtë aspekt Home Office në paragrafin e fundit të letrës kopje së cilës “The Albanian” po e publikon si faksimile thuhet: "Nëse testi i ripërsëritur me notën kaluese nuk na dërgohet pas dy muajve nga data kësaj letre, ju njoftojmë me keqardhje se aplikimi për qytetari britanike (naturalisation) do të refu-

mëparshëm me para në qendrën e quajtur "Graham Park One Stop Shop Test Centre". Dy vjet me parë gazetë londineze

z o h e t . Personat që k a n ë paqartësi rreth kësaj procedure duhet të telefonojnë në 0800 0154 245. Por si mundi Home Office të anullojë testet e 371 shqiptarëve? “The Albanian” ka mundur të zbulojë se shumica e personave që tani duhet të ripërsërisin testin, e kanë kryer testin e

Evening Standard përmes një investigimi zbuloi se punonjësja e kësaj qendre ishte lidhur me një grup kriminal shqiptarësh të cilët gjenin klientë që paguanin 700 paund, ndërsa irlandezja Josete Fitzpatrick e rekrutuar nga shqiptarët i ipte të dërguarve nga ky grup kriminal notë kaluese.

Historia mashtrimit në "Graham Park One Stop shop Test Centre" Letra e siguruar nga “The Albanian” tregon qartë se personi që e ka marrë këtë atë nuk i është pranuar testi pasi e ka kryer atë në "Graham Park One Stop shop Test Centre". Personi në fjalë ka pranuar se ai kishte paguar 700 paund për ta kaluar testin pasi nuk megjithëse kishte 9 vjet në Angli nuk dinte të fliste anglisht dhe si pasojë ishte e pamundur kalimi testit.

Si shumë shqiptarë të kategorisë së tij ai i është drejtuar për ndihmë disa sekserëve shqiptarë që kishin lidhje me mbiqyrësen e provimeve Josete Fitzpatrick 41 vjeçe në qëndrën "Graham Park One Stop shop Test Centre" . Shqiptarët të cilën duket ta kenë quajtur veten me fat për këtë rekrutim të artë, mendohet të kenë fituar mijëra paund nëpërmjet një mekanizmi shumë perfekt. Ky grup kriminal dërgonte në zyrën e saj për bërjen e testit, shtetas shqiptarë dhe të huaj që nuk flisnin anglisht dhe nuk dinin të përdorin kompiuterin për bërjen e testit. Sipas Evening Standard që zbuloi këtë skandal, në krye të këtij grupi qëndronte një djalë i quajtuar Koli dhe disa bashkëpunëtorë të tij të cilët u kërkonin klientëve të tyre 700 paund për ta kryer testing me sukses. Rroli i nëpunëses angleze ekspozuar në faqen e pare të Evening Standard me titull "MRS Fix it" (Zonja Mashtruese), ishteplotësimi nga ana e saj e këtij teksti, ndërsa klientët e dërguar nga Koli veçse qëndronin përpara kompjuterit. Kur kalonin 20 minuta nga koha e fillimit të ekzaminimit të dijeve për jetën në Britaninë e Madhe, anglezja Fitzpatrick u jepte atyre çertifikatën kaluese. Infiltrimi Për të zbuluar këtë skandal, gazeta londineze infiltroi një reporter të sajin në grupin e shqiptarëve pas marrjes së

njoftimi nga një grua kosovare e cila i ka dhënë gazetarëve një numër telefoni për të kontaktuar grupin e Kolit. "Një mike e imja ka paguar Kolin dhe ajo tani është pajisur me një çertifikatë gjoja sikur e ka kaluar testin. Ç'farë Koli po bën me këtë mashtrin, nuk është gjë tjetër veçse po shkakton dëm emigrantëve të ligjshëm të cilën duan të jetojnë në Britaninë e Madhe me dinjitet. Ai duhet të ekspozohet" ka thënë gruaja kosovare për gazetën londineze e cila më pas ka iniciuar investigimin. Gazetari i infiltruar ka bërë pazar me vetë Kolin duke u paraqitur si një emigrant nga Moldavia. Më pas ai ka filmuar me kamerë të fshehtë të gjithë mekanizmin e këtij mashtrimi. I gjithë pazari është bërë në kafenenë Zara në afër stacionit të metrosë Corondale ku një nga miqtë e Kolit pasi është siguruar se klineti që priste në kafe ishte në rregull i ka thënë atij "Më ndiq mua nga pas". Në pjesën e pasme jashtë kafesë në një makinë Pajjero qëndronte Koli. "Gjithçka do të shkojë në rregull. Na paguaj paratë, dhe detajet se si veprosh do ti tregojë unë " ka thënë shqiptari me mjekërr veshur me një xhaketë meshine të zezë që quhet Koli. Mes Kolit dhe anglezes Josete Fitzpatrick ishte vendosur një kod për klientat që ai dërgonte në këtë qendër testesh. Më tej ai ka treguar gazetarit i cili është prezantuar me emrin Marjus Neagu se "Kur të shkojë tek recepsioni ti thuash se "BENI ka lënë një takim me mua". M VELIU


LONDON JULY 2008

NGA OKSFORDI MUHAMED VELIU mbasadori I Republikës së Shqipërisë në Londër Zef Mazi ka mbajtur një referat në universitetin e Oxfordit, ku përmes argumenteve të shumta ka argumentuar se pavarësia e Kosovës është në përputhje me ligjet ndërkombëtare. Në një audiencë të zgjedhur në "Qëndrën Ndërkombëtare të Studimeve" të St Anthony's College" pranë këtij universiteti, Mazi për më shumë se 40 minuta ka mbajtur referatin e tij me temë "Pavarësia e Kosovës nën ligjin ndërkombëtar-faktor paqeje dhe stabiliteti në Ballkan”. Qëllimi ardhjes së diplomatit të njohur shqiptar në këtë universitet ishte një iniciativë krejt private, duke bërë një lobing bindës përse pavarësia e Kosovës është legjitime, në një kohë kur propaganda serbe e mbështetur nga ajo ruse ende vazhdojnë të trumpetojnë se pavarësia është ilegjitime. "Mendoj se njohja e Kosovës shtet nga vendet që ende nuk e kanë njohur, është një fazë delikate deri diku është bllokuar. Është momenti që diplomacia kosovare përfshi atë shqiptare, të organizohet dhe t’i thonë këtyre vendeve skeptike, se njohja e Kosovës shtet është një faktor stabiliteti në Ballkan dhe më gjerë. Por ama përmes fakteve dhe argumenteve të shëndoshë bazuar në ligjet ndërkombëtare dhe të drejtën e popujve për vetëvendosje" ka deklaruar Mazi pak përpara fillimit të këtij referati. Ky ka qenë edhe shkaku që e ka nxitur Mazin të nis një tur leksionesh në universitet më me emër në Angli rreth Kosovës. Që në fillim të referatit ambasadori Mazi është shprehur se shumë zhurmë dhe kundërshti vazhdon të bëhet nga Serbia dhe një shtet tjetër antar i Këshillit të Sigurimit, vend i cili duket se e ka të vështirë të kuptojë se zgjidhja e propozuar "është më e mira, më praktikja ne cila do të zgjasë gjatë". "Kjo zhurmë zbehet përballë fakteve ligjore atyre morale dhe argumenteve të tjera. Këtu në Universitetin e Oxfordit është vendi më i përshtatshëm përballë kësaj audience, për të analizuar disa dokumente ndërkombëtare të rëndësishme, që formojnë baza të shëndosha për një analizë me konkluzione të sakta" ka vijuar Mazi i cili më pas ka cituar një mori ligjesh ndërkombëtare që justifikojnë shpalljen e pavarësisë së Kosovës.

A

Qëndrimin kundra pavarësisë së Kosovës sipas Mazit lë hapësira për ta interpretuar atë, si një mungesë interesi për një Evropë në paqe dhe të sigurtë. Në vijim të referatit ambasadori Mazi është ndalur edhe në kundërshtimet që i bëhen Kosovës duke mos e quajtur atë një rast "sui generis". Sipas tij kjo nuk ka as më të voglin dyshim pasi çështjen e Kovës e kanë njohur si "sui generis" komuniteti ndërkombëtar, "Grupi Kontaktit" përfshi presidentin Ahtisari. "Prandaj ne besojmë se Kosova nuk as më të voglin dyshim që është një çështje "sui generis" për disa arsye.

Së pari kemi të bëjmë me rrethana specifike të cilat

7

PAVARËSIA E KOSOVËS

MËSE LEGJITIME Ambasadori Zef Mazi leksion në Universitetin e Oksfordit. "Serbët dhe Rusët s'kanë asnjë argument ligjor në kundërshtimin e pavarësisë".

"Kjo zhurmë zbehet përballë fakteve ligjore atyre morale dhe argumenteve të tjera. Këtu në Universitetin e Oxfordit është vendi më i përshtatshëm përballë kësaj audience, për të analizuar disa dokumente ndërkombëtare të rëndësishme, që formojnë baza të shëndosha për një analizë me konkluzione të sakta" qëndrojnë në çështje tyre dhe SË TRETI specifike duke i ka patur në mënyrë shtuar këtu shpërbër- konstante, të prograjen e ish Jugosllavisë muar shkelje masive përmes luftërave të të drejtave të njeriut përgjakshme. nga aparatura shtetërore serbe. Të Së dyti dhuna magjitha këto zhvillime sive ndaj shqiptarëve kulmuan në 1999 duke i larguar ata me dhe më pas me dhunë nga shtëpitë e shpalljen e pavarë-

sisë në Shkurt 2008. Ambasadori Mazi ka theksuar disa herë gjatë fjalës se tij se Rusia nuk ka dhe nuk paraqet asnjë argument ligjor se shpallja e pavarësisë së Kosovës është në kundërshtim me ligjet ndërkombëtare në fuqi. Duke përfunduar referatin zoti Mazi tha se pavarësisht kokëfortësisë së shfaqur dhe krijimit të pretendimeve artificiale, ato do të tejkalohen. Historia do të provojë se ishte një vendim i drejtë sikurse e ka provuar në 100 mënyra se bashkimi Kosovës me Serbinë para 100 vjetëve ishte një vendim i gabuar. Të pranishmit kanë drejtuar një mori pyetjes që kishin të bënin me

"pavarësinë e mbikëqyrur" si dhe a është e mundur që shqiptarët e Maqedonisë të kërkojnë shkëputje nga Maqedonia. "Shqiptarët e Maqedonisë e kanë bërë të qartë që ata nuk duan të krijojnë një situatë paralele me atë në Kosovë. Ata duan të jetojnë brenda Maqedonisë por me të drejta të respektuara brenda kushtetutës maqedonase" është përgjigjur Mazi. Ç'farë do të bëhet me zgjedhjet në Mitrovicë? Ka qenë një tjetër pyetje të cilës Mazi ju përgjigj duke thënë se " Ata le të mbajnë zgjedhje. Mos njohja e tyre nga BE është zgjidhja më e mirë. Kështu këto tentative nuk do të jenë të suksesshme".


LONDON JULY 2008 NGA MARACUS TANNER lazhet janë të pastra në Shqipëri dhe pothuajse bosh. Dete të pastra, dhoma me pamje tej dritareve, madje një qytet i humbur për t‘u zbuluar. Sa kohë duhet që grupi të arrijë në Shqipëri? Kurrë s‘të shkonte ndërmend të shkoje në Shqipëri, sidomos pas leximit të përshkrimeve apokaliptike të Paul Thereoux në lidhje me një udhëtim në Vlorë, te "Kolonat e Herkulit"? Kisha ardhur me idenë për një javë me diell në Korfuz. Por Korfuzi se si m‘u duk, pa lidhje, kështu që pas dy ditësh bëra pagesën në hotel dhe tërhoqa valixhen deri në port. Kur arrita, në dritaren e zyrës së parë, vura re tabelën "Bileta për në Shqipëri" dhe meqenëse burri aty brenda, në tryezën e tij të punës, dukej i sjellshëm, kureshtja më shtyu të futem. Kur është trageti tjetër? "Për pak minuta, në orën nëntë". "Hë, a mund të kthehem përsëri?" "Ka tre tragete në ditë". "Sa zgjat udhëtimi?" "25 minuta". Pak a shumë i dhashë drejtim; sidomos për faktin se bileta e kthimit kushtonte vetëm 25 â‚. Ja kështu, kalova rripin e ngushtë të ujit deri në Sarandë, shoqëruar nga shqiptarë të thinjur dhe të lodhur. Kisha dijeni për një qytet romak "të humbur" pranë Sarandës, por ç‘dija për qytetin? A do kishte hotele, ujë të rrjedhshëm, dritë elektrike, një meny që ta merrja vesh? Shqetësimet e mia fluturuan sapo trageti u ankorua në një gji të mrekullueshëm. Qyteti i

P

8

PUSHIME EUROPIANE NE SHQIPERI Sarandës shtrihej si një hark i madh rreth njërit prej limaneve më të mëdhenj natyrorë të detit Jon. Padyshim që regjimi komunist i Enver Hoxhës dikur i kishte mbushur këto ujëra blu plot me llumra, por si një efekt anësor i deindustrializimit të vrazhdë të fillimviteve ‘90 shfaqet këtu mungesa e ndotjes. Një shëtitje e gjatë ndanë gjirit të thoshte se nuk kishte shenja rrymash, ndaj notova pa çarë kokën dhe pa shumë njerëz përqark; të rinjtë e qytetit qëndruan atje nën kolonat, duke vështruar ata pak të huaj që notonin me shprehje të menduar dhe enigmatike. Ishte e lehtë të gjeje dhoma, nga ku mund të shijoje hapësirat blu. Vitet e fundit, një bum ndërtimesh ka përfshirë Shqipërinë, sepse popullsia po i zbraz fshatrat për të kapur qytetin, ndërkohë që një numër i madh njerëzish të mërguar në Greqi, Itali dhe Britani kthehen dhe i derdhin kursimet e tyre në vendlindje; i kthejnë më mirë në beton, sepse bankave nuk mund t‘ju besosh shumë. Dhe ja rezultati: hoteli ndjek

hotelin pas hotelit dhe pjesa më e madhe e tyre me emra të pabesueshëm, emra qytetesh amerikane si (Çikago apo Nju Jork); destinacione shpirtërore si (Paradise, Parajsë) deri tek emrat e personazheve historikë. Unë zgjodha atë me emrin e vajzës së Musolinit, Eda, për pamjen e tij nga deti, ku për kënaqësinë time, m‘u dha një dhomë dyshe, xham i pastër, me ballkon që varej mbi det dhe e gjithë kjo as për gjysmën e çmimit të dhomës së zymtë të hotelit në Korfuz, nga ku shihja vetëm kontejnerët. Përveç shumë hoteleve dhe restoranteve që shërbenin ushqim të freskët me mish, supë, pasta apo midhje, këto të fundit prej liqenit me ujë të pastër aty pranë, qyteti i Sarandës të ofron vetëm pak vende historike që të thithin vizitorët, sikurse janë rrënojat e sinagogave të shekullit IV. Kështu, të nesërmen, mora njërën prej taksive që prisnin në radhë dhe u nisa për në jug të Butrintit, rreth 12 milje larg, një udhëtim që kushton 10 euro vetëm për vajtje. Duke lënë pas ndërtesat gjysmë të ndërtuara prej

betoni, m‘u shfaq përpara një pamje malesh të zhveshur, bashkuar me liqene dhe bar të gjelbër, një peizazh i rrallë, që sikur më sillte ndërmend qiellin. Atje ku toka puqej me detin, shtrihet qyteti i humbur i Butrintit, një qytet i madh në kohët greke e romake, të cilin Virgjili e përmend në "Eneidën" e tij, por që pak nga pak u zhyt në harresë, pasi fiset sllave pushtuan Ballkanin në shekullin VI. I menaxhuar nga shteti, me ndihmën e fondacionit "Butrinti" të Londrës, kushtet dhe tabelat e tij shfaqin një kontrast të fortë në krahasim me shumë site të tjera arkeologjike që unë kam parë në Ballkan, të braktisura që nga rënia e komunizmit, duke pasuruar gjuetarë të tyre dhe hajdutë. Një restorant-hotel ftues, gjendet në hyrje të tij, një vend i mrekullueshëm për të pushuar pas një shëtitjeje të gjatë, përmes hapësirave dhe kishave të rrënuara, ku mund të shërbehet një pjatë me supë peshku, fileto pule dhe birra "Tirana". U largova nga Shqipëria me

dëshirën për t‘u kthyer përsëri, sigurisht me një standard për pushime të suksesshme. Nuk munda të vizitoja qytetin e lashtë të Gjirokastrës, një orë me makinë nga Saranda, ndërkohë që më hante dëshira të qëndroja në ////Livia, të ecja me këmbë nga aty deri atje te fshatrat që shfaqeshin në vijën e horizontit, shpërndarë në majë të kodrave, disa të besimit ortodoks grek, e disa myslimanë. Arsyeja tjetër pse dua të kthehem përsëri është se shqiptarët janë tepër entuziastë ndaj të huajve. Pas shumë vitesh izolimi ata i kanë hapur katër kanatash, apo më saktë i kanë shpërthyer dyert e tyre dhe po hedhin hapa të sigurt përpara. Me pamjet e saj të ndryshueshme, me vendet e pazbuluara dhe të magjishme, trevat jugore të Shqipërisë, me siguri, do të bëhen edhe më të njohura në të ardhmen, ndërkohë që lajmi i mirë për të po përhapet. Mbase ai do të bëhet po aq i shfrytëzuar nga turizmi masiv sa edhe Korfuzi. Por kjo ditë është larg. Ende kemi kohë....

signatureclaims.co.uk

A keni patur një AKSIDENT dhe nuk Had An Accident Not Your Your o Fault? ka qene FAJI JUAJ?

For a free consultation calll us on:

0800 047 0940 09940

We Can Provide Provide The Following Services:We

NeFor ju ofrojme keto sherbime:yyour our vehicle: your - free recovery of you ur damaged vehicle.

PER AUROMJETIN TUAJ - free storage of damagedtuaj vehicle. -Zevendesim te your automjetit FALAS free estimate on the damage caused. -Ruajtje e makines se demtuar FALAS -Vlersim terecover demit the tee makines FALAS - repair or total loss value. -Riparim ose mbulim te vleres For yyou: ou: your assisst ur legal documents. Per Ju you in all you -Ndihme tewith gjitha - providene you a free f dokumentet courtsey vehicle. -Ofrojme zevendesimin e mjetit - recover your injury compensation.

-Mbulojme compensimin e demtimit tuaj get andmos remember you ju ge etdo 100% of all dhe harroni te merrni monies recovered from m your injury com100% te te gjitha pavare te pensation. kompensuara nga demtimi

P

E

R

S

O

N

A

L

I

N

J

U

R

Y

Signat Signature g ture Claims Head Of O Office: fffice: 5 Park k Road W eest Hendon H West Londo on NW4 3QB London Tel: 02082 022 822 Mob: 07958 192 192 Fax: 05601 167 450 Email:: azizi@signatureclaims azizi@signatureclaims.co.uk

S

P

E

C

I

A

L

I

S

T


LONDON JULY 2008

ORTENZ & CO Are you confused and uncertain as where to get help with your accounting issues? A po paguani më shume se sa duhet taksa? You don’t have to A keni gjoba për të paguar kundrejt Inland Revenue?

We can sort out the following with best solutions at a reasonable fee • • • • • • • • • • • • •

Self Assessment Tax Return New Business set up Accounts PAYE VAT Management Accounts, monthly or quarterly Company Formation Limited Company Accounts Inheritance Tax Planning Capital Gains Tax Business Plans Cash-Flow Forecast and Projected Profit Tax enquiries by H.M Revenue and Customs

Mendoni përpara se të paguani

ORTENZ & CO ju ndihmon

Plus, free Consultation

JR JONES SOLICITORS Avokati Naim Hasani ne sherbim te komunitetit shqiptar ne Angli

Ne mund t’ju ndihmojme Per te gjitha ceshtjet e emigracionit 1-Bashkime familjare perfshire bashkeshortet, femijet dhe prinderit 2- Aplikime per VISA martesore dhe VISA per te fejuarit e personave me leje te perhershme qendrimi me Birtani apo me shtetesi Britanike. 3- Leje qendrimi apo hyrje si partner I pamartuar I personave me shtetesi Birtanike apo leje te perhershme qendrimi. Leje qendrimi si student, leje punesimi apo qendrim per experience pune apo si Migrant me Kualifikim te Larte etj. 4- Processe divorcimi dhe ndarja e pasurise per ciftet qe divorcohen. Perfaqesim ne procedurat per mbrijtjen e femijeve. 5- Nse jeni refuzuar nga Home Office si familje per tu perfshire ne Amnesti per arsye te ndryshme. 6- Nese keni pesuar aksidente ne pune dhe aksidente te trafikut rrugor dhe nuk ka qene faji juaj dhe kerkoni kompensim. 7- Kompania operon skemen e ndihmes ligjore falas per ata persona qe nuk jane ne mardhenje pune ose kane te ardhura te vogla.

Address: 58 Uxbridge Road, Ealing London W5 2ST Tel: 02082310440 e-mail nhasani@jrjones.co.uk

Contact: Gentiana Hakia (MAAT) Accountant Tel: 020 8220 1872 Fax: 020 8594 2233 Mob: 07792 610 020 Email: gentaomeri@hotmail.com 32-34 North Street Barking Essex IG11 8AW

9


LONDON JULY 2008

10

Me rastin e 9-te vjetorit te lindjes se mbeses tone Valeria Qyrsaqi ne Bruksel urimet me te mira i shkojne nga gjyshi dhe gjyshja Xhavit dhe Fejzije Jete te gjate e te lumtur me babim, mamin dhe vellain e vogel.

U bëfsh 100 vjeç dhe jetë të lumtur Rebecca Omi Eshtë urimi nga gjyshi Xhaviti, gjyshja Fejzija babi Ledi, mami Jola dhe motra e dashur Vesna

Alba-Media Entertainment

uron me trashegime çiftin e lumtur Udi & Saida me rastin e martesës me 22 Korrik 2008 ne Londer. Sherbimet u mundesuan nga Studio Alba-Media Entertainment & Orkestra Tinguj Zemre

Dëshiroj të uroj nipin tim Arlind Mara i cili me 13 Qershor 2008 mbushi plot 2 vjeç. Urimit i bashkohen edhe babi Mediu, mami Deshira dhe vëllai Eni. Jete te gjate, fat dhe kthim sa me te shpejte ne Angli. Arlindi është shumë djalë i zgjuar dhe i shkathët dhe unë i uroj që një ditë të bëhet një djalë i sukseshëm dhe pse jo, Lider i Birminghamit Dritani


LONDON JULY 2008

11


LONDON JULY 2008

12

XHIMI MARKU, MË I FORTI I BRITANISË NGA MUHAMED VELIU himi Marku është shpallur njeriu më i fortë në Britaninë e Madhe për vitin 2008. Si një "gladiator" i vërtetë i kohërave moderne, gjatë konkurrimit "Britain's Strongest Man", emigranti shqiptarë me banim në Londër ka lënë pas të gjithë konkurentët e tjerë duke realizuar kështu ëndrrën për ta fituar këtë titull që në momentin kur vendosi ti përkushtohej këtij sporti. Këtë vit konkurimi është zhvilluar në qytezën "Batlins Minehead" ku morën pjesë 16 konkurentë që përfaqësonin Anglinë, Irlandën, Skocinë dhe Wellsin. Marku 34 vjeç që në fillim të garës ka bërë një paraqitje të shkëlqyer duke qenë favoriti kryesor për t'ia marrë titullin kampionit në fuqi Mark Felix. "Mark ishte kërcënimi kryesor për mua gjatë të gjithë garës. Por kisha besim të plotë se këtë vit vendin e parë do ta fitoja unë" nis të rrëfejë Xhimi ekskluzivisht për “the Albanian” aventurën e tij drejt fitimit të këtij titulli. Për shqiptarin me origjinë nga Tropoja, ky eveniment mezi pritej, për shumë arsye. Më kryesorja për t’i dhënë një përgjigje skeptikëve se edhe këtë vit Marku nuk do të mund ta fitonte vendin e parë, pasi vitin e shkuar ai u shpall i katërti pas një dëmtimi në pulpën e këmbës. "Ky konkurim së bashku me fitimin e titullit "Britain's Strongest Man" ishte një sfidë e vërtetë për mua,

X

që fatmirësisht ja dola mbanë. Vitin e shkuar shumë shqiptarë ishin skeptikë, duke deklaruar se unë nuk do të mund të shpallesha njeriu më i fortë në Britaninë e Madhe. Për t'ia shuar skepticizmin atyre ju përvesha punës duke u stërvitur gjatë të gjithë vitit. Dhe rezultati u pa. Ishte një moment i jashtëzakonshëm fitimi këtij titulli për mua personalisht dhe njëkohësisht për vendin nga vij. Me këtë konkurim unë u tregova anglezëve se Shqipëria ka djem të fuqishëm të denjë për t’u marrë me këtë sport" ka thënë ai. "Britain's Strongest Man" është një konkurim i përvitshëm nga ku zgjidhet njeriu më i fortë në Britani. Konkurimi është gjithashtu një fazë kualifikimi për "World's Strongest Man" "Njeriun më të fortë në botë" që zhvillohet në Amerikë. Xhimi Marku ka dy vjet që i është përkushtuar këtij sporti. Pas kësaj fitoreje ai padyshim është shqiptari më i fortë në botë, pasi është i vetmi shqiptarë që merret me një sport të tillë. Por ç'farë do të thotë për Markun të qënurit njeriu më i fortë në Britaninë e Madhe? Pasi pozon për disa sekonda jep këtë përgjigje. "Fitimi këtij titulli nga ana ime tregon se ne shqiptarët po ju futëm diçkaje do t'ia dalim për mbanë. Nuk ka njeri të na ndalojë. Më kujtohet dita e parë kur vendosa të merresha me këtë sport. I vura një synim vetes për dalë njeriu më i fortë në Britani dhe ja arrita. Jam krenar për këtë". Në CV e tij Xhimi Marku ka të arkivuara edhe disa tituj të tjerë.

Ka përfunduar konkursi "Britain's Strongest Man" ku shqiptari Xhimi Marku është shpallur njeriu më i fortë në Britaninë e Madhe. Një sukses absolut nga ai duke habitur të gjithë në veçanti kampionin në fuqi Mark Felix. Tani shqiptarin e pret sfida e konkurimit në Amerikë për "World's Strongest Man". Menjëherë pas kësaj fitoreje ai flet ekskluzivisht për “The Albanian” duke rrëfyer aventurën drejt fitimit të këtij titulli. Kështu në vitin 20062007 ai do të shpallej burri më i fortë në Angli. Po në 2007 në konkusrin për "Britain's Strongest Man" do të shpallej i katërti. Konkurimi këtij viti do ta gjente atë në formë të jashtëzakonshme sportive pavarësisht një aksidenti të vogël me makinë kur por shkonte në vëndin ku do të zhvillohej kompeticioni sivjetshëm. "Arrita ti mund bindshëm të gjithë

kundërshtarët e mi në të gjitha ushtrimet, saqë nuk kisha nevojë ta bëja ushtrimin e fundit pasi kisha mbledhur pikët e mundshme për të qënë i pari" thotë Xhimi për të cilin kanë bërë tifo shumë shqiptarë dhe anglezë gjatë konkurimit. Tani ai është duke u përgatitur për një sfidë tjetër akoma të rëndësishme. Atë të kampionatit botëror "World's Strongest Man" që do të zhvillohet në West Virginia në Shator 2008. Sido që të jetë rezultati këtij konkurrimi, Marku pohon se dëshira e tij e madhe është marrja pjesë në shown më të rëndësishëm atë të quajtur "Arnold Classic". Nuk mund të rrish pa e pyetur atë se nga buron kjo forcë e jashtëzakonshme për tu marrë me këtë lloj sporti. Xhimi Marku pasi vë buzën në gaz thotë: "Vjen nga trashëgimnia ime familjare plus pastaj çelësi suksesit është stërvitja intensive pesë herë në javë". Përfshirja në këtë lloj sporti tejet burrëror për të ishte krejt e rastësishme. Që në ditën e parë kur mbërriti si emigrant në Anglia, gjëja e parë që do të kërkonte ishte gjetja e një

palestre të mirë. Vitet kaluan shpejt dhe Xhimi ishte bërë një djalë popullor në një prej palestrave në lagjen Wembley. Një ditë menaxheri palestrës duke parë se muskujt e shqiptarit sa vinin e rriteshin duke u bërë akoma më të fortë i sygjeron të përfshihej në këtë sport. Duket se ka qenë një sugjerim mëse me vlerë për të cilin Xhimi i është mirënjohës. E ndërsa karriera Xhimi Markut po kap majat e këtij sporti ai nuk mjaftohet me kaq. Dëshira e madhe është të ndërtojë një akademi të tijën ku të stërvitë kampionët e ardhshëm shqiptarë në këtë sport. Në fakt hapat për këtë i ka ndërmarrë. Ai ka nisur të stërvitë një djalë nga Kosova që quhet Fatmir Haxa. "Famtmiri ka mundur të ndërtojë një trup plot muskuj dhe tani ai është i denjë të marrë pjesë në konkurse të ndryshme ku mund të vër në përdorim forcën që ka. Ishte jo me shumë fat në konkurimin e sivjetshëm për "England's Strongest Man". Një dëmtim në shpatull nuk e lejoji të shpaloste aftësitë e tij për tu kualifikuar. Nuk ka dyshim që vitin që vjen Fatmiri do të shkojë në finale" pohon Xhimi. Shqiptarët në Angli do të kenë mundësi


LONDON JULY 2008

ta ndjekin konkurimin ku Marku u shpall "Britain's Strongest Man" përmes Channel 5 në muajin gusht. Ata të cilët nuk mund të presim mjafton një kërkim në www.youtube.com me emrin Jimmy Marku ku mund të shikojnë shpalljen e ti si njeri më i fortë në Britani 2008. Atij kanë filluar ti mbërrijnë urimet e para. Tashmë shqiptarët e Britanisë kanë një arsye më shumë për t’u krenuar. Njeri më i fortë i vendit ishull është Shqiptarë. Dhe kjo nuk është pak. Por si është e mundur që një talent shqiptar në këtë sport nuk është aspak i njohur në Shqipëri? Xhimi me modesti thotë se ka dashur të prezantohet publikisht në Shqipëri në të ardhmen. Por identifikimi i djalit gjigand, si një njeri që merret me një sport të tillë është realizuar pa nevojën e artikujve në gazeta apo në kronikave televizive. Gjatë pushimeve vjet në Velipojë dhe Shëngjin Xhimi tregon se plazhistët janë marrosur me trupin e tij. Padyshim më shumë femrat, që kërkonit të bënin foto me djalin që ka një trup të veçantë e që peshon 142 kilogram. "Nga një anë u ndjeva mirë nga një anë prezenca ime në plazh bëri të më rrethonin shumë njerëz duke më pyetur si kam mundur të ndërtoj një trup të tillë. Ata kërkonin të bëni foto gjë të cilën e pranova me kënaqësi. Ditën tjetër mu desh të rrija në çadër" rrëfen Xhimi për pushimet në bregdetin

shqiptar. Edhe atje ai ka demonstruar se sa i fortë është dhe ç'farë mund të arrij falë saj. Kur plazhistët në Shëngjin mësuan se ai merrej më ngritjen e peshave të rënda ju kanë lutur të ngrijë një makinë. "Nuk ja prisha qejfin. Ngrita peshë një makinë Reno" tregon Xhimi. Tani që ai është "Britain's Strongest Man

2008 " Xhimi Marku i ka të gjitha potencialet të bëhet ambasadori më i mirë i për Shqiptarët në Britaninë e Madhe me imazh të nëpërkëmbur e nxirë padrejtësisht nga mediat britanike. Duke qenë se ky lloj sporti në të cilin fatmirësisht ai po shkëlqen ndiqet masivisht përmes ekraneve televiziv nga

miliona njerëz paraqitja e tij me origjinën shqiptare do të thotë shumë. Për këtë mjafton të hedhim sytë nga eksperienca italiane e shqiptarëve të atjeshëm. Në vitet e para të emigracionit shqiptar në Itali mediat vendase ia faturonin çdo lloj krimi që ndodhte shqiptarëve. Fjala shqiptar për Italianët

Atij kanë filluar ti mbërrijnë urimet e para. Tashmë shqiptarët e Britanisë kanë një arsye më shumë për t’u krenuar. Njeri më i fortë i vendit ishull është Shqiptarë. Dhe kjo nuk është pak. Por si është e mundur që një talent shqiptar në këtë sport nuk është aspak i njohur në Shqipëri? Xhimi me modesti thotë se ka dashur të prezantohet publikisht në Shqipëri në të ardhmen. Por identifikimi i djalit gjigand, si një njeri që merret me një sport të tillë është realizuar pa nevojën e artikujve në gazeta apo nëkronikave televizive.

13

identifikohej me krimin. Fatmirësisht një situatë e tillë nuk zgjati gjatë. Disa të rinj kërcimtarë në emisionin e gazetares Maria De Filipi bënë ndryshim. Të talentuarit Ambreta Toromani, Leon Çino, Klajdi Kadiu falë aftësive të përkryera si balerinë u shndërruan në idhuj për të rinjtë Italianë. Revistat filluan ti kenë në faqe të parë. Mediat elektronike u kushtuan programe të tëra televizive duke analizuar suksesin e arritur. Madje ata tashmë njihen në Itali si "Bravi-Albanezi" një titull që vjen më shumë se kaq. Ata ndryshuan imazhin e shqiptarëve në gadishullin Apenin. A mund të ndodh një diçka e tillë në Britaninë e Madhe? Padyshim që po. Njëri prej atyre të cilët mund të jetë ambasadori ynë më i mirë mes shumë të tjerëve, që ne të tjerët të krenohemi pse jo të mburremi është Xhimi Marku. Pavarësisht se në këtë konkurs ai garon për Anglinë, kurrë nuk është kursyer të thotë se është shqiptar. "Ëndrra ime është të shpallem kampion bote duke ngritur flamurin shqiptarë" shprehet Xhimi Marku "gladiatori" shqiptarë i kohërave moderne. Me vullnetin që e karakterizon ajo ditë nuk duket aspak e largët për ta pare atë njeriun më të fortë të botës duke ja rrëmbyer titullin polakut Marjus Puxhanovski që e mban këtë titull katër herë radhazi.


LONDON JULY 2008

EKSKLUZIVE BOKS oksieri Jorgen Çetaj për të dytin vit radhazi është shpallur kampion i Anglisë për moshat e reja në federatën amatore të boksit "Amatory Boxing Association". Shtatëmbëdhjetë vjeçari shqiptarë ka mundur me lehtësi në finalen e zhvilluar dje në Liverpool kundërshtarin Ryan Aston që mban dy breza të kampionit të Anglisë në peshën super të mesme. Që në minutën e parë të raundit të parë Çetaj ka lëshuar një të majtë të fuqishme duke i treguar kundërshtarit nga Birminghami që në fillim se kishte hyrë në ring për ta mposhtur. Shqiptari ka fituar raundin e parë duke mbledhur 3 pikë ndërsa Aston asnjë. Kundërshtari Çetajt është munduar ta vërë në pozitë të vështirë atë duke lëshuar një ganxhë të fuqishme me të majtën e tij, por boksieri shqiptarë nuk është dorëzuar duke u kundërpërgjigjur me një goditje lëshuar rrufeshëm me të majtën. Edhe ky raund do të fitohej nga Jorgen Çetaj me rezultatin 5 me 2. Në raundin tretë dhe fundit Çetaj e ka lënë minutën e parë të kalonte duke mos u hedhur në sulm. Ndërsa dy minutat e fundit kanë folur krejtësisht për të duke goditur drejt në fytyrë kundërshtarin duke mbledhur edhe nga ky raund 5 mikë të tjera. Jorgen Çetaj përmes emocionesh është shpallur kampion i Anglisë për të dytën herë

B

14

JORGEN ÇETA J KAMPION ANGLIE PËR TË DYTIN VIT RADHA ZI Shqiptari gati për tu ndeshur për titullin e kampionit të BRITANISË SË MADHE pasi e ka mbyllur këtë duel me një fitore të pastër prej 13 pikësh. "Për mua fitimi këtij titulli për të dytin vit radhazi do të thotë shumë. Si në aspektin kombëtar po ashtu edhe në atë ndërkombëtar. Mbi të gjitha e çon më përpara njohjen time si boksier këtu në Angli

por edhe më gjer" është shprehur Çetaj gjatë një interviste telefonike për Shqip. Duke folur për këtë duel ai ka treguar se ka hyrë në ring me një dëmtim të vogël në dorën e djathtë pësuar gjatë stërvitjes, por Çetaj deklaron se gjithçka shkoi

sipas planit. Kundërshtrarin e ka cilësuar si një boksier të mirë. "Ryan Aston është një boksier me kualitet. U gëzova pamasë që e munda dhe arrita për të dytën herë të fitoj titullin e kampionit për ABA. Ishte një duel që e fitova jo me shumë vështirësi mund të them në n j ë mënyrë komode". Kjo fitore e rëndësishme i jep atij të g j i t h a mundësitë për të q e n ë pjesëmarrës në Loj ë r a t Olimpike në 2012. Përpara se të mbërrij deri atje Jorgen Çetaj ka një tjetër sfidë të rëndësishme në fund të këtij muaji për të c i l ë n thotë:

"Federata angleze e boksit më ka

dërguar një letër ku më kërkon që të përfaqësoj Anglinë në kampionatin e boksit ku do të ndeshem me kundërshtarët nga Irlanda, Skocia dhe Uellsi për titullin e kampionit të Britanisë së Madhe. Ky kompeticion do të zhvillohet në Skoci. Unë jam në gjendje shumë të mirë fizike pasi gjatë tërë kohës jam stërvitur për ndeshjen e fundit që pata. E kam shtuar stërvitjen për të shkuar atje dhe pse jo për të fituar. Këto tre javë në vazhdim do të jenë të vështira për mua pasi do të më duhet të stërvitem shumë. Kam pak problem me dorën që kam të vrarë por besoj se deri në finalen e madhe për kampion të Britanisë së Madhe do të më shërohet". Shqiptari që jeton në Angli që prej dhjetë vjetësh pohon se suksesi i deritanishëm lidhet me mbështetjen e vazhdueshme të familjes dhe në veçanti të dy trajnerëve Dave Veysey dhe Harry Scott. Dave Veysey njëri prej trajnerëve të tij pas kësaj fitoreje do të deklaronte:

"Kjo ishte fitorja e 14 radhazi për Jurgenin në dy vjet. Të mundësh një boksier të talentuar si Rayan Aston është me të vërtetë për tu admiruar". Të gjithë dashamirësit e boksit mund të pyesin se kur do ta shikojnë këtë talent të ri të boksojë si profesionist. Për këtë Jorgen Çetaj pohon se për të sfida më e madhe janë lojërat Olimpike 2012të. Pas tyre ai ka dëshirë të veshë dorezat e boksit profesionist duke shtuar emrin e tij në listën e boksierëve profesionistë shqiptarë. M.Veliu


LONDON JULY 2008 Xhelozia e krijuar nga ish i dashuri anglezes që bashkëjetonte, ka çuar një shqiptar drejt goditjes ndaj tij me thikë, krim për të cilin është dënuar pa afat afat burgimi. Zamir Veseli përdori dhunë maksimale ndaj anglezit duke e goditur atë me thikë direkt në zemër, vetëm e vetëm për ta eliminuar fizikisht pasi ai i dërgonte SMS të dashurës. Gjykata vendosi që ai të qëndroi në burg pa afat pasi përbën rrezik për publikun. Atij do t’i duhet të kryejë 8 vite burg pastaj do ti jepet e drejta e daljes përpara një komisioni që do të vlerësojë nëse ai vazhdon të përbëje rrezik për publikun apo jo.

Shqiptari thikë në zemër rivalit anglez në dashuri Gjykata angleze burg pa aft Zamir Veselit. U konsiderua kërcënim për publikun Nëse vendimi komisionit do të jetë negative atëherë atij do ti duhet të vazhdojë se qëndruari në burgjet e sigurisë së lartë përsëri. Veseli 27 vjeç kishte dhjetë vjet që jetonte në Angli. Ai nuk pranoi ti nënshtrohej një kontrolli psikiatrik mjekësor për gjendjen shëndetësore. Në të tilla kushte pa një raport të hollësishëm gjykatësi e dënoi me burg pa afat. Xhelozia shqiptarit ka nisur kur ai është lidhur me një vajzë e cila kishte

më parë të dashur Matthew Stables. Zamir Veseli ka thënë në gjykatë se kjo ishte një lidhje thjesht për sex asgjë më shumë. Nuk ka patur të njëjtin mendim gjykatësi James O'Mahony që deklaroi se shqiptari ishte xheloz, priti momentin për ta goditur viktimën 29 vjeçar, në portin e Doverit pasi ndjente një urrejtje për të. Gjatë procesit në gjykatën e krimeve "Canterbury Crown Court" në jug të Anglisë u mësua se viktima kishte patur lidhje dashurore me vajzën e

Ali Recica tenton "Cage Fight" të luftuarin në kafaz Ali Recica është shqiptari i cili kërkon të bëjë emër në sportin e vështirë të "Cage Fight" të luftuarin në kafaz brëmjen e 22 Qeshorit ai është futur në kafaz në duelin e patë të tij në këtë sport tejet agresiv. Recica 24 vjeç ka patur përballë britanikun Irving Daniels i cili kishte tre fitore dhe 1 humbje. Shqiptari Recica një djalë muskuloz ka hyrë në kafaz tejet konfident pas një stërvitje të gjatë. "Cage Fight" i cili ka pesë raunde nga pesë minuta kërkon një përgatitje të lartë fizike mbi të gjitha taktike. Në fillim të raundit të parë Recica kërkonte të bënte protagonistin, ndersa Daniels disa herë më i vogël në trup se shqiptari gjuante rrallë duke studjuar strategjinë e Recicës. Një rënie në tapet nga Daniesl si pasojë e mos eksperincës nuk është shfrytëzuar nga Recica për ta mbajtur në një pozicion ku ai mund ta grushtonte mbi kokë duke çuar në mënyrë direkte shqiptarin drejt fitimit të duelit. Daniel ka gjetur forcat për tu rikthyer në dyluftim me ashpërsi. Minutat e fundit të raundit të parë kanë qënë të ngadalta për të dy kundërshtarët. Tek Recica janë dalluar shenja lodhje. Përsëri në fillim të raundit të dytë Recica është hedh në sulm. Një goditje e kundërshtarit ka shkaktuar hemoragji gjaku të lehtë nga hunda. Por Ali Recia nuk është ndalur duke tentuar me ç'do kusht të rrëxonte në taper britanikut Daniels. Eksperienca përfshi një teknikë të admirushme kanë bërë që Daniels të krijojë një epërsi ndaj Recicës që sa vinte tregonte shenja lodhje. Disa goditje të menjëhershme në mesin e raundit të dytë kanë detytyruar arbitrin ti japë fund dyluftimit duke shpallur Irvine Daniels fitues. "Nuk e di ku gabova. Ende se besoj që humba" ka deklaruar për The Albanian” pas duelit Ali Recia. Pamvarësisht nga kjo humbje ai pohoi se nuk është aspak i dekurajuar. Pas disa javëve pushim Recicës i duhet ti përvishet punës për një stërvitje të gjatë për dyluftimin e radhës. Gjatë të gjithë duelit ai është mbështetur nga shqiptarë të shumtë që jëtojnë në zonën e Reading të cilët kishin asrdhur për ta ndjekur. "Aliu është një djalë shumë popullor

15

M

quajtur Geraldine Agovi për katër vjet. Lidhja mes tyre do të përfundonte Qershorin e shkuar kur ajo do të lidhej me shqiptarin Veseli. Pavarësisht se ajo ishte në lidhje me shqiptarin i dërgonte SMS me nostalgji ish të dashurit. Në një rast Matthew Stables i ka teguar Veselit një prej këtyre SMS-ve duke e irrituar shqiptarin në maksimum. Ai i është përgjigjur anglezit me kërcënim duke i thënë se do ta vriste së bashku me nënën dhe fëmijët. Ky kërcënim është neglizhuar nga an-

në këmbë gjatë ndeshjes e mbështetur Aliun. Që në moshën 10 vjeçare ai ka jetuar në Poloni kur i jati vendosi të lërë Kosovën. Në readin ku jeton një komunitet i madh polakësh Recica paçka është nga Kosova konsiderohet si pjesë e komunitetit polak dhe krenari e tij. Megjithatë Recica kurrë nuk e ka mohuar origjinën. Kur ai ka hyrë në kafaz është prezantuar si një sportist që do të ndeshej për të mbrojtur ngjyrat e Kosovës. Ky duel ku Recica ka zhgënjyer nga mospasja e ekspericës së duhur në këtë lloj dyluftimi u zhvillua nga "Freestyle Fighting Federation". M.Veliu

Por më 31 Qershor 2007 Zamir Veseli fillimisht i ka zënë pritë "rivalit" në dashuri duke e goditur me grusht dhe më pas goditur me thikë në zemër. Viktima për pak sa nuk ka vdekur. Ai është shpëtuar pas një ndërhyrje kirurgjikale në një spital londinez. Gjatë procesit gjyqësor që zgjati një javë, Veseli ka mohuar akuzat e të plagosurit me qëllim. Juria do ta gjente atë jo fajtor për tentativë vrasje.

Ipswich, burgoset shpërndarsi shqiptarë i drogës

Jackson Shabanit momentin e arrestimit ju kapën 57 gram heroin dhe 130gram kokainë jë shqiptarë që shiste drogë në lokalet e natës të qytetit Ipswich është dënuar me katër vjet e gjashtë muaj burg. Jackson Shabani (emri deklaruar në polici) në momentin e arrestimit ju gjetën 57 gram heroin dhe 130 gram kokainë të ndara në porcione një gramëshme gati për shitje me vlerë 4 mijë stërlina. Ai do të arrestohej pas një operacioni ku policia infiltroi një oficer të sajin duke pozuar si i groaguar dhe kërkonte të blinte drogë. Shabani 20 vjeç, më 27 Janar 2008 do të prangosej sëbashku me sasinë e drogës. Një sasi tjetër droge u gjet në shtëpinë e ku banonte. Shabani gjatë marrjes në pyetje në polici pretendoi se në ai kishte ardhur nga Londra në Ipswich për tu fshehur pasi dy miq që ai kishte ishin vrarë dhe jo për të shitur drogë. Policia rajonale pas dënimit të shqiptarit ka deklaruar përmes një deklarate për mediat se rasti 20 vjeçarit është njëri prej atyre rasteve kur shpërndarës droge nga Londra shkojnë në zonën Suffolk për të shitur droga të klasit A pasi mendojnë se kjo zonë është e kollajshme për të zhvilluar tregëtinë e shitjes së narotikëve. Oficerja e policisë DS Tracey Cracknell e cila hetoi çështjen e Jackson Shabanit tha se ai kishte ardhur nga Londra në Ipswich vetëm për një qëllim. Të shiste drogë.

N

Infiltrimi

në Reading jo vetëm për shqiptarët por edhe për britanikët. Ai ka një fizik për ta patur zili. Aliu respektohet nga shqiptarët pasi ai punon në lokalet e natës dhe sa herë që shqiptarët kanë ndonjë problem ai është në krahun tone. "thotë Edmon Çoku që kishte ardhur për të parë duelin. Ndërsa Nehat Recica babai Aliut pohon se ai kurrë nuk ka dashur që I biri të merret me këtë sport. "Është dëshira e tija. Jam munduar disa herë ta ndaloj por nuk më ka dëgjuar" thotë ai pasi për herë të parë ka parë të birin duke dyluftuar. Në krah të Ali Recicës kanë qënë edhe disa polakë duke u nbritur

glezi.

Në Janar të 2008 Scotland Yard do të arrestonte katër shqiptarë. Ata ishin dora e pare e shitjes kokainës me kile në Veri të Londrës. Një agjent i infiltruar hyn në pazar me ta duke blerë fillimisht 120 gram dhe bërë një porosi për 1 kg në javët në vazhdim. Momentin që shqiptarët B. Lleshi, S. Mustafa, A. Hekuri dhe B. Limaj shkuan të dorzonin kilen e kokainës në një lokal bullgar në veri të Londrës, do të prangoseshin. Të katër që në seancën e parë gjyqësore pranuan akuzat për konspiracion në shitjen e drogës kategoria A. Gjykatësi R.D. Harris do të lexojë masën e dënimit për tagjatë muajt Korrik. Vrasja Si pasojë e mospagesës së parave për

një sasi prej 25 kg kanabis mes dy grupeve shqiptare nga Elbasani dhe Tirana në 14 Janar 2002 ata do të përlesheshin me armë. I vdekur përjashta pabit "FOX" në lagjen Palmers Green do të mbetej E. Çullhai i cili kishte shkuar për të sqaruar çështjen mes dy grupeve. Hakmarrja e grupit tiranas, kishte vënë në shënjestër I. Fejzullahun i burgosur nëntorin 2005 për trafik prostitucioni me 14 vite burg dhe I. Krasniqin. Për këtë vrasje drejtësia shqiptare do të dënonte E. Sinanin dhe F. Metallën ish eksponentë të njohur të krimit shqiptarë në zonën Hounslow. Arrestimet Krahas suksesit të kontrollit të prostitucionit në Londër si dhe qytete të tjera angleze përfshi Skocinë dhe Uellsin,trafiku drogës ka qenë një dëshirë e madhe për t’u përfshirë nga Shqiptarët të cilët e kanë patur të vështirë të tregojnë muskujt e tyre në këtë biznes përballë, kurdëve që kontrollojnë Heroinën dhe britanikëve e kolumbianëve bosë të Kokainës. Kjo vërtetohet më së miri nga një operacioni disa muaj më parë, i katër forcave policore angleze, që pas një survejimi tre vjeçar arrestuan 8 shqiptarë që kishin ngritur dy laboratorë përzierje të kokainës në qytetin e Oksfordit. Disa vite më parë po këtë qytet do të arrestohej një shqiptarë nga Burreli që njihej me pseudonimin "Buja". Ai u prangos momentin e marrjes në postë të një pakoje të dërguar nga Belgjika ku kishte 6 kile heroinë. Ai do të dënohej dhjetë vjet burg. L. Metani i kërkuar nga drejtësia Italiane për shfrytëzim prostitucioni fshihej në Londër është një tjetër shqiptarë që do të dënohej për tregti droge. Momentin e arrestimit në shtëpi ju gjet gjashtë kile heroinë e presuar gati për tu shitur. Shqiptari nga Lushnja një dhomë të shtëpisë e kishte shndërruar në laborator droge. Nga analizat rezultoi se vetëm 16 përqind e 6 kg drogë të sekuestruar ishte heroinë e pastër. Pjesa tjetër përzierës. Metani u dënua me 6 vite burg pasi pranoi akuzat.


LONDON JULY 2008

Nga Muhamed Veliu Është promovuar në Londër një libër që i kushtohet Shkodrës së djeshme dhe të sotme me titull "Konsullata e Italisë në Shkodër". Libri është shkruar nga dy autore italiane të cilat jetuan për një kohë të gjatë në këtë qytet verior të Shqipërisë. Autoret e librit janë Francesca Leo dhe Laura Davido. Ndërkohë frymëzuesi,shtytësi dhe mbështetësi kërkimeve të tyre ishte ish konsulli Italisë në Shkodër Roberto Orlando tani diplomat në ambasadën Italiane në Londër. Autoret kanë zhvilluar një punë kërkimore dy vjeçare duke hulumtuar arkivat shqiptare dhe ato italiane për të gjetur fotografi të kohës së paraluftës për të krahasur arkitekturën e Shkodrës së djeshme me atë të sotëme. Po ashtu është shfrytëzuar arkivi privat i historianit Artan Lame ku ato kanë gjetur disa foto të rralla nga Shkodra. Libri trajton në mënyrë të detajuar historinë e konsullatës Italiane në Shkodër si ka qënë dhe si është sot pasi është rikonstruktuar duke ruajtur arkitekturën e saj italiane njësoj siç ishte ndërtuar në vitin 1861. Duke krahasuar fotot e kësaj konsulltare gjatë viteve me atë të sotme po ashtu të shumë fotove të qytetit Francesca Leo dhe Laura Davido në mënyrë perfekte demostrojnë se si ky qytet djep i kulturës shqiptare krahas rrënimit ekonomik në këto 17 vjet, po përjeton një tjetër rrënim akoma më të rëndë. Atë të humbjes së vlerave kulturore në veçanti atyre arkitektonike.

PROMOVIMI Libri "Konsullata e Italisë në Shkodër" është promovuar në ambientet e librarisë "Italian Book Shop" në qendër të Londrës. Në fjalën e tij përshëndetëse ambasadori Italisë në Londër Giancarlo Aragona u shpreh se Shkodra është një qytet me rëndësi për histortinë e Shqipërisë. "Roberto Orlando është një nga diplomatët tanë që ka kontribuar shumë për

16

Tre italianë libër Shkodrës dje dhe sot Roberto Orlando ish konsulli Italisë në Shkodër mbështetësi libritpromovuar në Londër. Shqipërinë. Rihapja e konsullatës italiane në Shkodër në veçanti rikonstruksioni saj duke mos ndryshuar asgjë nga arkitektura e saj është padyshim për të tu vlerësuar. Roberto punoi në Shqipëri në kohëtë vështira që ky vend po kalonte. Ishim me fat që kishim një diplomat të tillë atje. Ky libër vlen për tu përgëzuar dhe mbart vlera për të dy vendet tona" është shprehur ai. Vetë iniciuesi këtij libri Roberto Orlando e nisi fjalën përshëndetëse duke thënë se historia e konsullatës së Shkodrës është një histori që na përket të gjithëve. "Pas dy viteve atje Shkodra për mua është një qytet krejt ndryshe në Shqipëri. Është qytet i paradokseve, një qytet im vjetër që nuk duhet harruar se u persekutua rëndë nga ish regjimi komunist. Ky libër vjen pas një pune të gjatë të këtyre dy vajzave të mrekullueshme që u morën me kërkimin e fotove në arkivë, nuk lanë cep të Shkodrës pa shkelur duke e mbledhur kërkimin e tyre në këtë libër" tha Orlando. Më pas për më shumë se 20 minuta dy autoret përmes një videoprojektori kanë paraqitur foto të vjetra të Shkodrës duke i krahasuar ato me ndërtimet e sotëme. Njërin prej këtyre ndërtimeve në mes të qytetit e kanë cilësuar si një ndërtim rus, pa asnjë lloj përshtatje me arkitekturën e vjetër që ka trashëguar Shkodra. Krahas problemeve me arkitekturën autoret në libër flasim edhe për problemet politike, fetare, sociale përfshi kanunin me të cilat ky qyet bashkëjeton dita ditës.

Autorët Roberto Orlando tregon se ideja për të përmbledhur historinë e konsullatës italiane në një libër ishte i dy studenteve italiane Francesca Leo dhe Laura Davido të cilat shkuan në zyrën e tij

E ndërkohë kur harxhohen mijëra euro për spote televizive ku u thuhet të huajve hajde në Shqipëri se Shqipëria është e juaja ta zbuloni, në një promovim libri ku u fol gjatë e gjërë për Shqipërinë, traditën e kulturën askush se prishi terezinë të ishte pjesë e kësaj ceremonie... duke i treguar se kishin ardhur nga Italia për të studiuar arkitekturën italiane të trashëguar nga ky qytet. Studimi që po ndërmerrnin ishte pjesë e dezertacionit për universitetin ku studionin. Ai me kënaqësi ofroi mbështetjen duke u bërë pjesë e librit. Orlando flet me respekt për Shqipërinë. Madje gjatë prezantimit të librit me humor do të lëshonte batutën "Shqiptarët janë më dinakë se napoletanët". Megjithatë ai ka shprehur respekt për vendin tonë duke u treguar të pranishmëve se nëse shkoni në Shqipëri mos rrini pa provuar rakinë që prodhojnë shqiptarët. "Kam nostalgji për Shkodrën. Më ka marr malli për miqtë e mi, rrugët, rrëmujën, jetën që bëjnë shqiptarët padyshim edhe për rakinë" pohon diplomati Italian. Ndërsa Francesca Leo thotë se ka vizituar shumë qytete të Shqipërisë por Shkodra është ndryshe. Ka një histori të pasur me kulturë të veçantë. Për të të qëndruarit për dy vjet në Shqipëri ishte një eksperiencë e rëndësishme. Leo thotë se në përfundim të diplomës nga 110 pikë të mundshme mori 106 ku një rrol të rëndëishëm pati studimi historisë artekturore të Shkodrës.

Indiferentizmi shqiptar... Megjithëse Roberto Olrlando kishte ftuar disa shqiptarë për të marrë pjesë në promovimin e këtij askushi nuk kishte marrë mundimin të vinte përveç dy gazetarëve autorit të këtij shkrimi dhe koleges Ilva Tare. Indiferentizmi ndaj këtij evenimenti ku promovohej kultura e një qyteti për të cilin autorëve të librit u dhimbsej më shumë se vetë shqiptarët tregoi edhe njëherë tjetër se si padashje shqiptarët po bëhen armiq të vlerave të tyre kombëtare. E ndërkohë kur harxhohen mijëra euro për spote televizive ku u thuhet të huajve hajde në Shqipëri se Shqipëria është e juaja ta zbuloni, në një promovim libri ku u fol gjatë e gjërë për Shqipërinë, traditën e kulturën askush se prishi terezinë të ishte pjesë e kësaj ceremonie. Kur bota paguan për veprimtari të tilla shqiptarët refuzojnë të marrin pjesë edhe në ato raste kur të tjerët siç ishte rasti Roberto Orlandos promovojnë Shqipërinë falas.


LONDON JULY 2008

NGA BASHKIM METALIA Shoqata Ardhmëria ka arritur deri tani të ndërmarrë një mision sa kombëtarë aq dhe integrues. Duke ditur se në terren janë dhe një grup shoqatash të tjera që më të vërtete kanë punuar dhe dhënë mjaft për komunitetin. Duke u përqendruar më tepër , duke qenë e kufizuar dhe nga fondet , vetëm në shkollat shqipe për fëmijët shqiptarë , Shoqata Ardhmeria ka treguar një progres të kënaqshëm dhe jehona e punës së saj ka shkuar deri tek qeveria Britanike , apo dhe e shteteve shqiptare të Kosovës dhe Shqipërisë . Kjo e fundit ka kontribuar dhe me mjete didaktike dhe një interesim të vecante ka treguar dhe Ministri i Arsimit te Republikës së Shqipërisë Z.Genc Pollo duke e parë personalisht me vizitën e tij në Londër punë e Ardhmërisë.. Si dhe premtimi i Kryeministrit Berisha për të gjitha ato organizata që ndërmarrin misione të tilla, se do të kenë mbështetje të pa kursyeshme. Me 6 Korrik “Ardhmeria” organizon një Koncert festiv me rastin e mbylljes së vitit shkollor të shkollave shqipe në Londër. Ky lloj organizimi është i përvitshëm dhe përkon dhe me zgjedhjen e Bordit të ri drejtues AGM-it. Ardhmëria dhe stafi i saj e kanë rritur punën bashkë me suksesin duke hapur shkolla shqipe në shumë vende të Lon-

17

Ardhmëria e mbyll me sukses vitin shkollor 2007-2008 drës dhe konkretisht; Shkolla Lewisham, Woolwich, Southwark, Camberwell,Hammersmith dhe se fundmi shkolla Queen's Park ku vetëm kjo shkollë ka 216 nxënës, gjithsej në total numri i nxënësve shkon në 570. Organizimi i këtij manifestimi është i shoqëruar më muzikë dhe ushqime tradicionale shqiptare. Po me 1 Qershor Ardhmëria organizoi me rastin e festës ndërkombëtare të fëmijëve në Batersea Park,ku ishte prgatitur nje program i detajuar sportiv Ne program përfshihej Atletike, futboll, volejboll, lojra popullore me motive tradicionale shqiptare, por ajo që të binte në sy në këtë aktivitet ishte, sepse programi mësuesve dhe organizatorëve të këtij aktiviteti ishte pregaditur dhe për prindërit. Fillimisht u organizuan gara ndërmjet shkollave shqipe sipas zonave ku janë të përqendruara ata, ku dukej interesi mjaft i madh se cila nga shkollat do fitonte garën. Ne futboll fitoi shkolla Camberwell me trajnerin dhe organizatorin kryesor të këtij aktiviteti Z, Hysni Hy-

senaj, në atletikë shkolla Queens Park, në volejboll shkolla Hammersmith, gjithnjë flasim për moshën e rritur, ku shquheshin nxënësjaMergime Behrami, Fllanxa Asani, Sonida Dobra, Fiona Krasniqi, Syhana Hasani, Roni Asani, Lisar Baca, Eljesa Sakiri, Mariglen Hani,Valentina Alija, Tina Geca, e shumë e shumë të tjerë. Spektakël dhe organizim i përkryer nga mësuesja e fëmijëve të vegjël Znj, Esmeralda Shehu, me moshën 7-8 vjecare, Ariola Vishnja, Albana Vata, Kozeta Malo,Donika Stafa, me moshën 9-10 vjecare, Klarita Halili, Flutura Berisha, Valdete Matranxhi, Mirdita Gjonaj, dhe me moshën e rritur profesionistët Valbona Luta, Juli Bicaj, R a g i p Behrami,Anjeza Jashari dhe organizatorët e palodhur Super-

1.H.R.BUILDING SERVICES

Specialising in Plastering and Bricklaying Driveways Block Paving Extensions All Building work undertaken Domestic & Commercial Plastering Plumbing Ofrojmë të gjitha shërbimet që ju nevojiten në fushën e ndërtimit me çmimet më konkuruese dhe cilësi të garantuar

Ne vijmë kudo që ju jeni

40 Primrose Close Luton LU3 1EU ilirthaci@hotmail.co.uk ilirahmati@gmail.com Tel/Fax: 02088074878

Mob: 07886 091213

visor e shkollës Hammersmith Znj Edlira Gjelili, e shkollës Queen's Park dhe Camberëell Znj, Flora Krasniqi e shkollës Leëisham, Greenwich, Merita Halili, dhe aktivistja dhe organizatorja e prindërve Znj, Shkurte Azemi. Nje organizim mbresëlënës ku dominonte shpirti i gares. Gratë zhvilluan disa lojra sportive si Volejboll, atletike, mes prindërve të shkollës Hammersmith dhe Queen's park, gara në volejboll u fitua nga shkolla Queen's Park dhe në atletike nga zona e Hammersmith. këtu patëm rastin të provojmë dhe ushqimet nga më të larmishme Tradicionale shqiptare, si fli, byrek, ëmbëlsira të ndryshme, speca te mbushur me gjizë, mish te thate(pastarma) etj. Të pranishmit i përshëndeti dhe u uroj festën e 1 Qershort nxënësve të të gjithave shkollave shqipe Z, Lutfi Vata ku ai falënderoi të pranishmit në këtë

aktivitet dhe personat e ftuar dhe përfaqësuesit e mediave. Z Vata premtoj qe vitin tjetër “do jenë trefishi i këtyre që janë të pranishëm”, pastaj ai tha se –“kjo është e vetmja rrugë që ne mund ta emancipojmë dhe integrojmë komunitetin tonë në shoqërinë demokratikë të Britanisë së Madhe. Fëmijët dukeshin te qeshur dhe mjaft te gëzuar, sepse me të vërtetë ishte një aktivitet perfekt. Ardhmëria deri tani ka treguar se vepron në kahe të drejat dhe në shërbim të misionit që i ka vënë vetës si detyrë. Shpresojmë se do ta vazhdojë këtë rrugë me sukses, edhe të tjerat si motra të zgjerojnë aktivitetin e tyre në të mirën e komunitetit .

Transport mallrash Angli Shqipëri Kontaktoni Ylli Xhemalin Mob: 07795031702 ( ky numër funksionon edhe në Shqiperi)

Bëjmë falas grumbullimin e mallrave me peshë të madhe Mbledhja bëhet çdo ditë në adresën e mëposhtme Dosti's Barber Shop 34 Westbury Avenue London, N22 6RS


LONDON JULY 2008

NGA MUHAMED VELIU smail Kadare pas fitimit të çmimit "Man Booker International" ka ngjallur interes tek lexuesi britanik dhe si pasojë kërkesën në rritje nga botues të ndryshëm të cilët kërkojnë të botojnë në gjuhën angleze krijimtarinë e tij ndër vite. Kolosi letrave shqipe ka promovuar në Londër përkthimin në gjuhën angleze të librit "Kështjella" ndërkohë që përkthyesi David Bellos ka zgjedhur si titull "The Siege" Rrethimi". Ky është libri i shtatë që përkthehet nga Bellos . Hyrja e Kadaresë në sallën qëndrës kulturore "Mbretëresha Elizabeth" është pritur me ovacione dhe duartrokitje nga shqiptarët e pranishëm dhe adhuruesit britanik. Fillimisht Kadare ka lexuar një fragment nga libri "Kronika në Gur" në mungesë të një kopje atë moment të "Kështjellës" në gjuhën shqipe. Prezantimi kësaj vepre ka nisur në formën e një bashkëbisedimi mes Kadaresë dhe Bellos që drejtonte pyetjet. Kadare fillimisht ka treguar me detaje rrethat në të cilat ai shkroi këtë libër. "Për mua është e pabesueshme që ky libër i shkruar 40 vjet më parë tani të botohet në gjuhën angleze. Ky libër është shkruar nën presionin e autoriteteve të kohës për të shkruar diçka ndryshe nga veprat e mija të mëpërparshme si "Gjenerali Ushtrisë se Vdekur" apo Përbindëshi" ka thënë Ismail Kadare. Një ndër pytjet e drejtuara nga Bellos ishte rreth studimeve të Kadaresë në Rusi për të cilën ai do të ipte këtë përgjigje. "Këto studime ishin shumë të rëndësishme për mua. Shkova atje nga një vend i vogël në një qytet të madh me liri por instituti Gorksi ku unë studiova ishte dezanjuar për të prodhuar

I

18

"Rrethim" anglez për Ismail Kadarenë Pas 40 vitesh nga botimi në shqip promovohet në anglisht libri "Kështjella" shkrimtarë dogmatik. Këtë e kuptova që në fillim. Dëgjoja me vëmendje leksionet e pedagogëve por

kur shkruara bëja të kundërtën e asaj që na mësonin" tha ai. Pyetjet e zgjedhura me kujdes nga Bellos ishin përgatitur në atë mënyrë që Kadare të shpaloste jo vetëm krijimtarinë prej një shkrimtari gjenial por mbi të gjitha edhe marrëdhëniet me diktaturën komuniste në Shqipëri. Kadare ka dhënë një përgjigje të ashpër kur është pyetur të rrëfejë debatim mes tij dhe Nexhmije Hoxhës. Me një ton pak më të lartë se deri ato moment ai duke përdorur ironi ka thënë se "Madame Hoxha është një vrasëse. Ajo e priti këtë kohë për tu më kundërvënë mua përmes një shkrimi në gazetë. Përgjigja ime ishte se shkrimtarët e kanë obligim të jenë të sinqertë dhe të thonë të vërtetën. Ajo është më keq se një krokodil. Ajo është vrasëse. Të tilla akuza nga "Madame Hoxha" kanë qenë të vazhdueshme. E vetmja gjë që nuk kanë thënë ishte "Përse vazhdon të jesh gjallë. Përse nuk ke vdekur". Me interes është dëgjuar Kadare të flasë se si ai mundi të mbijetojë në diktaturë. Sipas penës shqiptare më të suksesshme të gjitha kohërave kishte vetëm dy mundësi të shkruante në ato rrethana që ishin ose të heshtte. Kjo ka thënë Kadare do të kushtonte një errësirë 50 vjeçare literaturës shqiptare prandaj ai zgjodhi këtë të parën. Pas rreth 60 minutave bashkëbisedim Kadare-Bellos ku doli një pah profile një shkrimtari shumë dimensional që shkroi në një periudhë tejet të vështirë u erdhi radha të pranishmëve të drejtojnë pyetje. Kadare ka dhënë një përgjigje të gjatë kur u pyet se cilin nga autorët

Transport mallrash Angli Shqipëri Kontaktoni Ylli Xhemalin Mob: 07795031702

( ky numër funksionon edhe në Shqiperi)

Bëjmë falas grumbullimin e mallrave me peshë të madhe Mbledhja bëhet çdo ditë në adresën e mëposhtme Dosti's Barber Shop 34 Westbury Avenue London, N22 6RS

e shumtë shqiptarë të suksesshëm siç do të pohonte vetë ai ishte I preferuari i tij. Ai nuk përmendi ndonjë emër por i bëri një retrospektivë të përgjithshme shkrimtarëve shqiptarë duke lavdëruar veprat e publikuara nga ata. Sikurse në tre vitet e mëparshme kur Kadare ka qenë pjesë e bisedave me të njëjtën format nuk i ka shpëtuar pyetjes përse ai ka refuzuar disa herë të përfshihet në politikën shqiptare e të japë kontribut në rolin e politikanit. "Është e vështirë t'a shpjegoj tani me detaje. Ka shumë arsye. Disa prej tyre janë private. Nuk ndryshoj mendim se një shkrimtar i mire mund të jetë i tillë si politikan. Dikush mund të thotë se presidenti Halev në Çeki doli një politikan i suksesshëm. Unë mendoj se ai ishte një rast i veçantë. Sipas mendimit tim një shkrimtarë e ka të vështirë të bëhet lider" do të përgjigjej Kadare duke qeshur. Fundi i kësaj mbrëmje në Londër me Kadarenë do të ishte sa emocionale po aq e gjetur. Ambasadori shqiptar në Londër Zef Mazi në praninë e publikut është çuar duke përshëndetur me fjalët. "Ismail është nder për mua dhe vendin që unë përfaqësoj t'ju kemi mes nesh në Londër. Nuk dua të drejtoj ndonjë pyetje pasi shpeshherë jemi takuar dhe kemi biseduar. Paçka se komisionit të çmimit "Nobel" nuk i është mbushur mëndja t'ju japë këtë çmim ju e keni fituar atë duke u kthyer në krenarinë e kombit tonë. Ju jeni padiskutim fitues. Edhe njëherë është nder të ishe me ne në këtë promovim". David Bellos përkthyesi besnik i veprave të Kadaresë nga frëngjishtja në anglisht u shpreh për Shqip se në vitet në vazhdim ai do të përkthejë vepra të tjera të shkruara nga Kadare."Jemi në Londër për të biseduar me botues të ndryshëm në lidhje se cila vepër do të pëlqehet nga ata për ta sjellë në anglisht." Shtoi Bellos. Një varg i gjatë njerëzish do ta prisnin shkrimtarin 72 vjeçar, jashtë sallës ku u zhvillua bashkëbisedimi me ta për të marrë autografe mbi "Kështjellën" tashmë në anglisht publikuar nga shtëpia botuese Cannongate. Disa ditë përpara daljes në treg të kësaj vepre në anglisht gazetat më prestigjioze si The Guardian, Daily Telegraph,Times apo Independent i kanë kushtuar shkrime të veçanta përfshi intervista me Kadarenë për të mësuar më shumë rreth tij e në veçanti për "Kështjellën" me historinë e saj të cilën anglezët do ta lexojnë nën titullin "The Siege".


LONDON JULY 2008

19

ORGANIZATA TË Ç’ORGANIZUARA DHE MISIONI I TYRE…! KONTRAST NGA BASHKIM METALIA rioriteti dhe puna me të cilën duhet të merren struktura të ndryshme brendakomunitare , për zhvillimin dhe integrimin e këtij të fundit, në shoqërinë ku ajo aderon , jeton dhe punon , duhet të këtë si objektiv dhe vëmendje të veçantë pikërisht brezat e rinj. Është ndoshta një retorikë e thënë dhe e stërthënë , megjitthatë s’do të ketë aspak një konotacion negativ nëse i trgojmë pikë së pari lexuesit , më pas komunitetit dhe në vijimësi shoqërisë Britanike dhe më tutje akoma , se Shqiptarët dijnë të të kultivojnë dhe japin vlera , dijnë dhe e çmojnë atë , kanë se cfarë të japin nga vetja pse jo, kjo dhe i bën krenarë ! Letargjia e regjimeve shoviniste i ka lënë popujt në errësirën e injorancës dhe maskimin e vlerave kombëtare . Kjo ka sjellë ndikime dhe pasoja të mëdha në arenën ndërkombëtare për sa i përket zhvillimeve sociale , emancipimin dhe integritetin shoqërorë. Mirëpo të arrish të krijosh dhe zbatosh me përpikmëri dhe profesionalizëm kërkesat dhe nevojat imediate që komuniteti yt ka duhet pikë së pari një seriozitet, dhe një vullnet njerëzorë i pastër. Më tej i duhet një punë transparente ku rendimentet e së cilës t’i shijojnë ata për të cilët ke marrë mundimin për tu angazhuar. Kjo temë është sa e lehtë për ta diskutuar aq dhe e domosdoshme që të theksohet dhe të debatohet vazhdimisht. Sipari i kësaj paradigme është ana burokratike , dhe më tej hierarkia e hipokrizive së “intelektualëve” tanë që punojnë pa pushim që të sigurojnë fonde për komunitetin , zot na ruaj se vetëm për këtë se bëjnë, dhe dalin nëpër podiume për të hapur të ekspozuar bujarinë e pakursyer; për të treguar me zell fodullëkun e tyre të pa karar. Ky nuk është një mllef vetëm i imi , nuk është thjesht një e zezë mbi të bardhë , por një thirrje për ndërgjegjësim , të shtresave me një diapazon të mirëfilltë intelektual, prindërve që nuk po tregojnë akoma atë përpjekje të duhur për fëmijët e tyre , për shkollim në gjuhën amtare, shtetit amë, si dhe të gjithë atyre që e ndjejnë peshën e shkronjave shqipe. Sa herë që marrë mundimin të shkruaj diçka mbi ecurinë dhe punë e X apo Y organizate dhe individë të veçante ,

P

nuk mund të mos përmend dhe rendimentin momental të situatës brendakomunitare. E quaj shumë të vështirë dhe cinike që tjetër të proklamosh dhe tjetër të veprosh . Pasi zhgënjimi më i madhe i deritanishëm nuk janë njërzit e thjesht por të ashtuquajturit intelektual , të cilët nuk arritën që të krijojnë një “genuine move” dhe të japin një ritëm bindës në komunitetin shqiptarë këtu në Britani. Rast pas rasti ne i kemi përmendur diku më pak diku më shumë duke elaburuar dhe inkurajuar pse jo me modesti gjithçka që është mundur të organizohet me komunitetin tonë . Mirpo vetëm disa organizata dhe individë kanë arritur që me sakrificë të skajshme të japin shkëndijat e një pune dhe suksesi të prekshëm. subjekti në fjalë mund t ë

Rast pas rast kemi demaskuar, duke qëndruar në anën e së drejtës , dhe misionit tonë, për të sensibilizuar opinionin se diçka funksionon apo jo. Lëvizjet intelektuale nuk mund të mos jenë të panevojshme për sa kohë ekziston potenciali dhe nevoja për ta. Marr shkas për të bërë me dije dhe opinionin shqiptarë si këtu në Britaninë e Madhe ashtu edhe në Shqipëri , Kosovë , Macedoni ,Mal të Zi dhe kudo gjenden shqiptarët, se neve, me gjithë vitalitetin që na karakterizon , na mungon nganjëherë dhe vullneti , insistimi dhe mos përkushtimi i mjaftueshëm. Sepse është shumë e rëndësishme që të kuptojmë momentin dhe situatën në të cilën ndodhet komuniteti ynë në Bri-

tani. Shumë organizata janë themeluar , aq shumë saqë nuk mundesh të bindesh veten se vallë a janë më të vërtetë përkrahës të komunitetit apo...? Kjo më lë të dyshoj dhe nuk arrij të konceptoj se çfarë rendimentesh kanë dhënë deri tani. Megjithatë ky dyshim do të krisatlizojë dalëngadalë gjithçka . Ndaj kategoria për të cilën flas nuk ia vlen as t’ia përmendësh emrin pasi ndoshta i heronjizojmë pa dashje. Më intereson më tepër kategoria e atyre organizatave dhe individëve që kanë dhe vazhdojnë të japin për komunitetin. Them se kjo do te jetë një retorikë pozitive ku gazeta “The Albanian” si media që pasqyron lajmin edhe

ndërveprojnë dhe bashkëpunojnë me njëritjetrin për të dhënë atë çka është më e mira për komunitetin.Ajo çka unë kam citova më lart them se nuk reflekton ndonjë nuancë negative dhe me konotacione thumbuese për të gjitha organizatat...paçka se nuk kam përmendur emra të përveçëm(me kalimin e kohës do të bëhet edhe kjo) Kjo do të thotë se informaliteti i njërës apo tjetrës duhet bërë me dije dhe të mos rrihet gjoksi si proletarë dhe kontribuues i atributeve të pa qenë.

Sipari i kësaj paradigme është ana burokratike , dhe më tej hierarkia e hipokrizive së “intelektualëve” tanë që punojnë pa pushim që të sigurojnë fonde për komunitetin , zot na ruaj se vetëm për këtë se bëjnë, dhe dalin nëpër podiume për të hapur të ekspozuar bujarinë e pakursyer; për të treguar me zell fodullëkun e tyre të pa karar.


LONDON JULY 2008

20

Bar Restorant Prizreni Ju ofrojmë mikpritjen shqiptare Vetëm tek Bar Restorant Prizreni do të gjeni kuzhinën e papërsëritshme shqiptare, kuzhinën mesdhetare si dhe atë të kombinuarën shqiptaro-turke. Nga Prizreni nuk do të mbeteni asnjëherë të zhgënjyer Ejani dhe binduni për këtë

Lumi ju mirepret Të gjitha kampionatet e futbollit LIVE

Ofertë Mish, sallatë Oriz £ 3.50

nëse vërtet dëshironi të pini një kafe të qetë, nëse dëshironi një ambient të këndshëm dhe komod nëse kërkoni cilësi të lartë shërbimi LUMI Ju mirëpret 2 minuta nga stacioni i trenit Seven Sisters

643 Seven Sisters Road London N15 5LE Tel: 07782559849

LUMI

LUMI HAND CAR WASH From

NDËRRIM GOMASH TË REJA DHE TË VJETRA PREJ £9.99 LARJA E MAKINËS SUAJ KUSHTON £3.99

£3.99

Adresa 678 Seven Sisters Road 65-67Stamford Hill London N15 5LE London N16 Tel: 07782559849

Ofertë


LONDON JULY 2008

Netët

TANGINE D’OR

Speci

ale m

21

e DJ a

rab 6 .am-2 pm

E PAPERSERITSHME Nuk do të gjeni ambjent më të mirë për festat tuaja Ditëlindje Fejesa Martesa etj.

Këtu mund të gjeni llojshmëri të ushqimeve të kuzhinës arabe tepër e pëlqyer nga shqiptarët

Adresa 92 Seven Sisters Road London, N7 6AE Tel 020 7700 0134 www.taginedor.co.uk, info@taginedor.co.uk

Fundjaven e fundit te cdo muaji bejme grumbullimin e mallrave ne Birmingham

ALB-UK TRANSPORT TRANSPORT MALLRASH

07727033937

LONDER - SHQIPERI www.alb-uktransport.com

Transportojme mallra per ne Shqiperi *Çmime speciale per pesha të mëdha *Mbledhje falas neper shtepite tuaja per pesha te renda *Hapur cdo te shtune dhe te diele 10 AM-04 PM ne: Safe store 105 Mayes Road Wood Green London N22 6UP

NGJITUR ME SHOPING CENTRE

07817797374


LONDON JULY 2008 >>>>>(vijon nga faqe 5) Pra të gjitha ato përrallat për identitetin e modifikuar mbeten vetëm përralla, dhe jo vetëm kaq, por ato janë edhe të dëmshme. Mimoza Kelmendi : Por tani flitet për një problem tjetër që ka dalë pas krijimit të shtetit të ri shqiptar. A ka Kosova identitet tjetër apo ka identitetin klasik shqiptar? Ismail Kadare: Bëhen shumë përpjekje për këtë gjë, ka shumë doktrina dhe lloj - lloj teoricientësh për të vërtetuar se Kosova ka identitet tjetër. Kjo nuk është gjë tjetër veçse versioni që thashë më parë, versioni se një populli robëria mund tia ndryshojë identitetin. Në qoftëse ne pranojmë që Kosova për shkak të një qëndrimi 70 vjeçar nën sundimin jugosllav paska krijuar identitet tjetër, ky është përsëri siç thashë më sipër një mjerim i madh për popullin tënd. Përse e paska ndërruar? Kosova ka qenë e bashkuar me Shqipërinë përpara. Ka qenë vazhdimi i hapësirës shqiptare. Nuk ka pasur kufinjë gjatë pesë shekujve që fola unë. Gjatë perandorisë otomane ka qenë e njëjta zonë, zonë që administrata turke e quante me emra të ndryshëm, por ka qenë kjo zonë që është sot, pra përse ndryshoi ky identitet për këto 70 vjet ? Përse, ku janë arsyetë, ku është ndryshimi ? E folmja ? E folmja në Kosovë është absolutisht më e afërt disa herë me gjuhën që flitet në përgjithësi në Shqipëri se sa në shumë pjesë, zona të Shqipërisë që kanë dialekte shumë të larguara nga pjesa e përgjithshme shqiptare. Unë kur flas me kosovarët apo kur lexoj shtypin kosovar, gjuha është shumë më e afërt se sa disa gazeta në Shqipëri, si në Gjirokastër, në Shkodër, në Kukës në Elbasan. Pra është tepër natyrale kjo, e megjithatë, do të shtoja se nuk është vetëm gjuha që përcakton identitetin , edhe pse është një nga faktorët themelorë, por është një nga faktorët. Identiteti është edhe historia e përbashkët, është të ndjerit e përbashkët, janë emocionet e përbashkëta si komb , të cilat janë të krijuara gjatë shekujve, gjatë mijëvjeçarëve. Prandaj nuk e kuptoj këtë këmbëngulje për ta deformuar identitetin e shqiptarëve. Një popull mund të jetojë në dy shtete, kjo nuk do të thotë asgjë. Në radhë të parë është e rëndësishme si ndjehet vetë kombi , çfarë kombësie ndjen ai në ndërgjegjen e vet historike, në moralitetin e vet historik. Kjo këmbëngulje, më duket përsëritje e tezave që nuk të çojnë askund.

SHQIPËRINË NUK E NDERON VONESA NË DËNIMIN E KRIMEVE TË KOMUNIZMIT ose dhe e verbër, sipas jush. Sot , ajo duket se është më afër se kurrë pranë shqiptarëve, në Shqipëri, Kosovë dhe Maqedoni. A mjafton kjo? Apo fati për të hyrë në familjen e Bashkimit Evropian e kanë vetë shqiptarët?

Ismail Kadare: Sigurisht identiteti i një kombi ka të bejë më vlerat që bartë kombi por njëkohësisht edhe me gjenet e tij. Por nuk duhet të kemi frikë të themi, siç flasim për vlerat me shumë të drejtë , me kurajo duhet të flasim edhe për gjenet e tyre, për ti korigjuar ato. Ashtu sikurse njerëzit e fortë janë më të aftë të gjejnë mungesat e tyre se sa njerëzit e dobët, të cilët nuk flasin kurrë për mungesat e tyre.

Ismail Kadare: Kjo është pyetje interesante dhe shumë e rëndësishme. Unë jam vetë një evropianist i vendosur ashtu si dhe shumica e shqiptarëve. Por kjo nuk do të thotë se unë çdo gjë që kam bërë ose bën Evropa e shoh në mënyrë të pakushtëzuar, në mënyrë pozitive gjithmonë. Dhe gjithmonë njeriu i bën vërejtje në radhë të parë vendin të vet, zonës së vet ku është shteti i tij dhe kontinentit të vet. Prandaj ne kur i bëjmë vërejtje Evropës, të gjitha këto janë vërejtje që ia bëjmë kontinentit tonë, kontinentit mëmë, ku bën pjesë edhe populli shqiptar, në familjen e popujve evropiane. Pra këtu nuk kemi ndonjë ndjesi të keqe., as ndonjë kompleks. Kjo është e natyrshme. Evropa dihet që për një kohë të gjatë ka pasur një qëndrim që është gjykuar përfillës ose shpërfillës zakonisht për gjithë Ballkanin, sidomos për Shqipërinë. Për fat të mirë prej vitesh ajo është bërë e ndërgjegjshme, ka korigjuar mjaft gjëra në këtë qëndrim, ka korigjuar gjërat themelore. Evropa, Aleanca atlantike, SHBA-të, e ndihmuan kombin shqiptar në mënyrë jashtëzakonisht të vendosur në një luftë të armatosur për të mbrojtur të drejtat e tij. Pra më duket se epoka që ne duhet të ankoheshim në përgjithësi për Evropën ka mbaruar. Sigurisht që tani populli shqiptar ndjehet gjithmonë e më tepër evropian, sepse në një farë mënyre kemi qenë të përjashtuar nga ky kontinent, disa herë jemi përjashtuar nga fati dhe disa herë kemi përjashtuar vehten. Shqipëria komuniste në programin e saj kishte përjashtimin absolut të Evropës dmth. të quheshe evropian në atë kohë do të thoshte të ishe mik me botën perëndimore, dmth. me botën armiqësore. Prandaj për gjysëm shekulli ka qenë faji i Shqipërisë. Sot epoka ka ndryshuar tërësisht për të mirën tonë dhe tani marrdhëniet me Evropën janë themelore për mbarëvajtjen e vendit. A mund të bëjë Evropa akoma? Evropa po bën mjaft. Kuptohet, aksione të tilla, si rivendosja e ekuilibreve në Ballkan është një aksion kolosal që kushtëzohet nga shumë faktorë dhe Evropa i ndjek hap pas hapi . Nuk është e lehtë, por dhe nuk është kaq e vështirë, mjafton të respektohen disa parime bazë të së drejtës universale, të lirisë universale.

Mimoza Kelmendi : Zotëri Kadare ju shpesh keni bërë vërejtje ndaj Evropës, se i ka qëndruar larg shqiptarëve, nuk i ka afruar sa duhet, madje në rastin e dramës së Kosovës shpesh ka qenë e shurdhër

Mimoza Kelmendi : Në kohën që Evropa vërtet po afrohet, duket se shqiptarët e kanë kuptuar sikur vetëm Evropa e ka këtë detyrë. Bie fjala, në Shqipëri vazhdon agonia politike, zvarriten reformat,

Mimoza Kelmendi : Po vlerat shqiptare, zotëri Kadare, a ka të bëjë kjo edhe me identitetin e shqiptarëve?

22

mungesë përgjegjësie në plotësimin e kriterëve që kërkojnë standartet e BE-së etj. Cila është detyra e poltikës shqiptare në këtë drejtim ? Ismail Kadare: Kjo tregon që në Shqipëri ka mbeturina që e trajtojnë Evropën si një hapësirë jo miqësore, ose si një hapësirë të huaj , ose si një hapësirë që na ka borxh gjithmonë dhe duhet të na rregullojë punët tona. Në qoftëse pretendojmë që të jemi një vend europian, në radhë të parë e ndërtojmë ne vetë Evuropën , brenda nesh dhe pastaj në mënyrë të natyrshme integrohemi në Evropë. Mimoza Kelmendi : Zotëri Kadare , veprat e juaja madhore janë krijuar në kohën e një regjimi diktatorial. A ndikon regjimi, sistemi politik, tek krijuesi, pra cilat janë raportet e shkrimtarit me sistemin politik të vendit? Ismail Kadare: Unë mendoj se teprohet gjithmonë ndikimi i një regjimi politik i një shteti , i një diktature apo i një demokracie mbi krijimtarinë letrare. Studjuesit, kritikët e kanë shumë komode të thonë që ndikon. E vërteta është ndryshe. E kam thënë shumë herë se letërsia ka ligjet e saj të cilat nuk përputhen me ligjet shoqërore. Letërsia është shpërfillëse për sistemet shoqërore, politike. Letërsia lind dhe zhvillohet në çdo kohë , në çdo regjim sado i ashpër të jetë, sado i butë të jetë, nuk luan ndonjë rol të madh në zhvillimin e saj. Shumë njerëz e teprojnë me këtë gjë dhe kanë shumë qejf edhe të kapen pas kësaj, pas sistemit shoqëror për të shpjeguar një letërsi . Letërsia mund të jetë e fortë ose e dobët në çdo sistem shoqëror. Mund të jetë e fortë në një regjim të keq dhe mund të jetë e dobët në një regjim demokratik. Shumica e librave që botohen sot , si këtu në Gjermani

ku jemi, ku kemi një sistem demokratik dhe ka letërsi të mirë dhe të keqe apo edhe më të keqe, mediokre fare edhe pse është një sistem nga më të përparuarit në botë. Dhe po të ishte ashtu , që letërsia varet nga sistemi, atëherë gjithë sistemet e përparuara duhet të kishin letërsi të mrekullueshme dhe art të mrekullueshëm dhe sistemet e prapambetuar duhet të kishin të kundërtën. Por nuk është kështu, shpesh ndodh e kundërta. Mimoza Kelmendi : Veprat tuaja kanë në fokus ngjarje historike. Kjo përzgjedhje ka ardhur si rrjedhojë e sisitemit ku jetonit, dhe e keni përdorur ndoshta si sfidë për tu distancuar nga ky sistem? Ismail Kadare: Në rradhë të parë veprat që krijon një sistem janë vepra që i krijon letërsia , ligjet e letërsisë. Në qoftëse unë kam trajtuar tema historike, mund të ketë qenë edhe një shtysë për përpjesëtimin e tyre në veprën time , edhe një shtysë largimi nga aktualiteti, por ato do të krijoheshin edhe sikur regjimi të ishte ndryshe. Pra nuk mund të kushtëzohet gjithçka te një letërsi nga sistemi politik. Edhe ato libra historik fare mirë mund ti kisha shkruar edhe në qoftëse Shqipëria do ishte një shtet borgjez, ndoshta. Mimoza Kelmendi : Kur jemi te diktatura në Shqipëri, zotëri Ismail Kadare, pas kaq vitesh , pas përmbysjes së komunizmit, qeveritë nuk kanë kërkuar falje për viktimat e sistemit komunist. A është normale kjo? Ismail Kadare: Problemi dihet. Këshilli i Evropës, Bashkimi Evropian, i ka kërkuar vendeve të ish Lindjes të dënojë krimet e komunizmit. Unë vetë kam folur disa herë për këtë gjë, disa

herë janë keqkuptuar, janë pritur me nervozizëm. Për fat të keq Shqipërinë nuk e nderon kjo vonesë me dënimin e krimeve të komunizmit. Flitet shumë për korrupsion në Shqipëri. Me të drejtë, mendoj se një nga bazat më të thella të korrupsionit është pikërisht kjo. Dmth, ky mosdënim krimesh nuk është i kotë. Me sa duket ka një korrupsion në bazë , në thellësi, në themele të asaj që ndodh sot në Shqipëri, të ndërsjelltë midis palëve të ndryshme. Që të ketë ende një parlament, siq akuzohet ,flas sipas atyre që shkruhet në shtyp ku ka njerëz të inkriminuar, ose të kenë partitë kryesore politike, ose administrata kryesore në Shqipëri, pra të ketë ende njerëz që nuk duhet të ishin dhe kjo vjen pikërsiht nga shkelja e këtij parimi .Ky është një parim i madh që e pastron një vend , është i detyrueshëm. Por gjenden gjithëfarë lloj alibishë për të mos e kryer këtë detyrë morale që ka Shqipëria përpara Evropës, përpara botës. Dikush mund të thotë që kjo Shqipëri tani është tjetër nga ajo. Por ka mungesa që i bien borxh, jo vetëm sistemit që u varros, por i bien borxh historikisht një shteti. Dhe ky shtet që ka zevëndësuar shtetin e vjetër duhet të kryejë borxhet e tij morale ndaj kombit. Pra dënimi i krimeve duhet të kryhet sa më shpejt, sepse Shqipëria ka mbetur e fundit dhe nuk duhet të mbesi e fundit në këtë gjë. Neve shumë punë na kanë ecur mbarë, kemi ngjarje të gëzueshme, pavarësia e kosovës , Shqipëria kandidate për në NATO, afrimi në BE. Por mosdënimi i krimeve të komunizmit stonon, me këtë vrull , me këtë dëshirë që ka kombi shqiptar për të ecur përpara. Dhe pastaj stonojnë edhe problemet e tjera të brëndshme që e pengojnë atë. Dhe ato janë të lidhura me njëra tjetrën. Ato bllokojnë në mënyrë të ndërsjelltë njëra - tjetrën.


LONDON JULY 2008

Nga Ylli Permeti I. Gjurmet e para te demokracise: Kur ne njeren ane ne Shqiperine Posttranzicionale situata politike pershkruhet marramendese/mediokre apo nepotike *ne anen tjeter ne Europen Perendimore situata thellohet midis dy kampeve shoqerore te cilat qe nga lindja e nocionit shtet po kalojne ne stratum-e perhere e me konfliktuale. Kjo ndodh, ne saj te tranzicionit ‘infatilik’ politik qe kalon Europa dekadat e fundit duke patur si zanafill Marrveshjen e Durkirkit. Pra, midis paleve protagoniste te atehershme *ato AngloFranceze. Qellimi’ tyre ishte: Perballimi e agresionit Gjermano-Nazist nese ai terbohesh perseri dhe, asgjesimin e tij bashkarisht. Ky zhvillim, beri qe sot te kemi ne menyre sfidante nje nocion te ri politike: Bashkimin Europian. Keshtu, kemi nje situate te re politke. Pervec deputeteve te shtetit tashme nga rradhet tona duhet te perzgjedhim edhe ata Europiane ose e thene ndryshe: Eurodepudete. Kemi gjithashtu edhe nje tjeter situate te ‘re’ politike te cilen mund t’a quajme kontradiktore ne vetevete. Kontradiktore per arsye se sic edhe shihet qarte; procesi i demokratizimit te shoqerive Europiane por dhe me tej, ende eshte ne fillesat e tij, pavaresisht demagogjise mediatike qe ushtrohet ane e mban globit ne emer te demokracise. Sic edhe e theksoja ne artikullin e kaluar (Homogjeniteti: Mortaja Europiane) demokracia rivendikon ekzistencen e tre komponenteve (drejtesine pozitive; drejtesine natyrale dhe realizmin trashegimtar) qe ne terma epistimologjik/shkencor kane evoluar ne saj te filozofise perendimore dhe jane konsideruar te domosdoshme ne krijimin e shoqerive demokratike. Por, nje kundrim me te hollesishem te nocioneve te mesiperm, do t’u bej ne vazhdim te kesaj esse-je shqyrtuese qe meton te hedh pakez drite ne obskurantizmin global me qellim qe te senzibilizoi sadopak qendrimin e elitave te cilat konceptin demokraci e shohin si arrivizem personal. Rrjedhimisht, nese kjo rezonance eshte e konsiderueshme qytetari i sotem apo i neserm te marr pjese fuqishem ne vendimet shteterore qe prekin interesat e tij ne te gjitha hallkat individuale, familjare, kolektive, bashkiake, komune apo rajonale dhe keshtu te mos cenohet per interes te askujt identiteti gjenealogjik i partikularizmit gjeografik te tij dhe ku evolimi i demokracise ka arritur ne nje pike kritike. Por ky evolim ne terma statal, ka kaluar nga nje gjenerate ne nje gjenerate tjeter dhe, nga nje popull ne nje nje popull tjeter. Keshtu, kemi gjithnje ne mendje qasjen apo qoken e fillimit te demokracise nga ku mundohemi te kuptojme se cfare eshte ne vete-vete demokracia dhe se si ka evoluar ajo. Kete qemtim ineherent te popujve te cilet kane ekzaminuar qe ne lashtesi nocionin demokraci, duhet te vazhdojme dhe t’a perfeksionojme sot, neser dhe ne perjetesi thekson ne studimet e tij filozofike gjermani 1) Edmund Hasserl. Kjo n’a ben qe te ekzaminojme se pari kumtesen qe skeptiket e lindjes se afert mundoheshin te themelonin ne popujte e antikitetit dhe qe ‘zbuluan’ termin

23

Drejte nje demokracie gjitheperfshirese

demokraci. Keshtu, le te shohim gjurmet e para te ketij ekzaminimi nocional dhe se si ai paraqitet ne kohe dhe hapesire. Ne kete bisede, duhet te kemi parasysh antikitetin dhe se behet fjale per me teper se 2500 vjete ose 600 vjete para eres sone; dhe se cfare dhe perse kjo fenomenologji perben ‘shpirtin e zbulimit’ te perjetesise evoluese demokratike. Kjo fenomenologji e gjeneruar nga Edmund Harsserl dhe e mbartur nga 2) Martin Heidegger, i cili e ktheu kete rrezatim filozofik ne ‘fenomenologji revolucionare’ dhe ne vazhdim u pasua nga 3) Klaus Held kerkon me kembngulje trajtim me serioz nga pauperistet politikeberes boteror por njekohesisht rivendikon zgjimin e shqisave ndijuese te qytetareve ane e mban botes ku fundja jane dhe viktimat e ketyre eksperimenteve te mbrapshta. Ky refleksion shfaqet me i nevojshem sesa kurr ne ditet tona, per arsye se demokracia perendimore eshte perceptuar ne rang elitash nga politikanet si nje dhe e vetme (si politike inflacioniste) -pra ne terma statal si hegjemonizem dhe ka marr rrjedhen e nje dukurie qe mund t’a veme re vetem ne shoqerite feudale (por tashme ne version global) dhe ku profesori amerikan emeritus 4) Robert Dahl (nje kritik i ashper i politikes amerikane) e quan me nje term teknik ‘polyarchy’ dhe qe me fjale te tjera do te thote: Pushteti u eshte veshur dy apo tre personave. Ne fakt, ne kuptimin libror ‘polyarchy’ eshte nje term grek dhe ne nje perkthim te lirshem mund te perkthehet si ‘shumeligjeri’; pra *ligje te ushtruara nga disa persona te cilet, proklamojne demokracine si nocion dhe abuzojne ndaj saj. Kjo ndodh per arsye se maxhoranca e politikeberesve mbarenderkombetare nuk e kane kun-

drinuar thellesisht nocionin demokraci dhe se e kane uzurpuar ate ne saj te hegjemonise mediatike ku ata dominojne dhe perfundimisht financojne. E thene me fjale te tjera, interesat shteterore te ushtrohen sipas deshires dhe kostumit qe nje poliarkist predominon. Aritmetikisht, ne dy apo tre persona (ndoshta edhe me shume) te cilet shesin dhe blejne placken e

shtetit kur te duan dhe si te duan. Kjo ndodh ne te gjithe vendet pa perjashtim; i kujtdo kahu politike qofshin ato. Keshtu, burimet epistimologjike filozofike, n’a vijne nga profesore dhe universitete te ndryshem filozofiko-perpunues më me emer ne bote. Por edhe nga mundi qe shume prej tyre, rivendikojne me kembngulje ‘virtytet njerezore’ te cilat i vendosin ne perparesi kundrejte te gjitha vlerave te tjera, ku rrjedha historike ka desafir-

muar, demonstruar negativisht dhe perkembur per hir te inflacionit ekonomik. Te kutohemi, ne kete pike nuk metoj per implementim te politikave deflacioniste, perkundrazi, per ‘politike gjitheperfshirese’, te te gjithe grupeve shoqerore, te te gjithe globit: ashtu sic 5) Kornelios Kastoriadis meton me qemtimet e tij filozofike, ne nje nder sprovate e tij te fundit sic eshte ajo ‘The Imaginary Institution of Society’ ku ne nje perkthim te lire mund t’a perquajme ‘Institucionet e Imagjinuara te Shoqerise’: konkludon per ndryshim total institucional. Por kjo duhet te behet, duke u mbeshtetur pjeserisht ne empirizmin dhe eksperimentimin e nocionit demokraci ne vendet perndimore dhe qe eshte shpranuar apo shperkendejsuar totalisht dhe origjinalisht. Keshtu, deri ketu kemi folur vetem per pikepyetjen e madhe qe shtrohet vertikalisht: pra, ku fillojne gjurmet e para te demokracise dhe si ato materializohen ne prakatike dhe se si cuditerisht demokraci nuk ekziston ne asnje kend te botes ashtu sic babai i filozofise Thales (nje nga shtate te urtet e greqise antike) e kundroi dhe e percoi ne gjeneratat e tjera rreth viteve 600 para eres sone. Kjo magme filozofike u shfaq per here te pare ne Miletus (ne bregdetin perendimor te Turqise se sotme dhe qe sot njihet me emrin Aydin) dhe u perpunua po aty dhe nga ku 100 vjete me vone Heraklitus behet ‘skllav’ i asaj qe te paret e tij kishin

shtjelluar dhe praktikuar. Keshtu, Heraklitus ishte mendimtari i pare qe senderzon shkencen si aktivitet dhe per here te pare kundrinoi jeten bashkiake ne formen e qytetit antik greke dhe qe u quajt per arsye te epersise se gjuhes greke Polis dhe ku demokracia si nocion u shvillua per here te pare. Keto refleksione n’a vijne, nga hulumtime te filozofit 6) Bertrand Russell dhe qe verdikton se ‘filozofia fillon nga epoka e Thales’ dhe se aty duhet te kerkojme rrenjet e saj. Ne fakt, nocioni demokraci ne nje perkthim te lirshem vjen nga kompzita demos (bashki) dhe kratisi (mbaj), pra *bashki-mbaj. Por kjo fenomenologji ne kohe dhe ne zhvillimin historik por edhe dialektik mori nje rendesi me te gjere dhe u ‘kompromentua’ me nocionin shtet i cili ka nje moshe relativisht te re sipas paradigmes qe perjetojme. Paradoksalisht kolonozimi i nje vendi tjeter sic ishte ai i Miletus ne zonen e Jonise se Turqise (Jon) nga greket e atehershem rrezatoi ne drejtesi pozitive dhe i paraprinte domokracise se Athines dhe hedh keshtu themelet per nje nocion qe s’do te vdes kurr deri ne ditet e sotme. Keshtu vatra ‘cogito’ rezulton ne lindjen e afert dhe, do te perbej me pas themelet dhe kontributin baze te demokracise se athines nga ku ‘zbulimi i kesaj bote’ nga greqishtefolesit do te trupezohej me pas ne ‘identitetin kultural politik’ Europian por dhe me tej. Keshtu, ky refleksion i nje ‘bote transedente’ do te jete disertacioni fillestar dhe do te vendos shtyllate e kesaj shkendije filozofike. 1) Ideas Pertaining to a Pure Phenomenology and to a Phenomenological ...By Edmund Husserl 2) The end of philosophy By Martin Heidegger, Joan Stambaugh 3) The Origin of Europe with the Greek Discovery of the World By KLAUS HELD 4) Polyarchy: By Robert Alan Dahl 5) The Imaginary Institution of Society By Cornelius Castoriadis 6) A history of western philosophy By Bertrand Russell  Inflacioni shihet si pozitiv dhe deflacioni shihet si negativ nga epistimologet e ekonomise boterore por mekanizmat ne te cilet ai mbeshtetet kane treguar se jane shume luhates, keshtu kemi gjithnje nje paqendrushmeri dhe pasiguri te ekonomise boterore dhe gjithashtu te qytetareve perberes. Ne kete kuader, asnje ekonomolog pertej Keinsianizmit nuk flet me siguri per te ardhem e ekonomise boterore ose te pakten kane bindje te ndryshme…


LONDON JULY 2008

NiCKS MOTORS Per te gjitha problemet e automjetit tuaj drejtohuni tek ne

24

MENDIMI JUAJ ËSHTË SHUME I VLEFSHËM PËR NE

*Auto Repairs *Service *Spares 315/332 Cann Hall Rd London E11 3NN Tel:07940770150 / 07956368267 MISS SHQIPTARJA MB 2008

1. A mendoni se trajtohen sa duhet problemet e emigracionit? A mendoni se ka akoma tema dhe probleme në lidhje me emigracionin që mund të trajtohen? 2. A mendoni se duhet zgjeruar aktualiteti, pra duke pasqyruar më shumë çfarë ndodh me shqiptarët këtu, apo në diasporë? 3.A mendoni se janë përfshirë sa duhet problemet me të cilat përballen mërgimtarët shqiptarë ne diasporë, konkretisht në Britaninë e madhe? 4. A mendoni se ka informacione të mjaftueshme nga Shqipëria, Kosova apo trojet e tjera shqiptare? 5. A mendoni se është trajtuar mjaftueshëm tema mbi "ambasadorët" më të mirë, që na nderojnë në Mbretërinë e Bashkuar, përfshirë në rubrikën profil? 6. A besoni se do të ishte e rëndësishme shtimi i faqeve për rubrikën opinion? 7. Çfarë mendoni për dosierët, copëzat e panjohura të historisë sonë? 8. Çfarë mendoni për faqen e fëmijëve, apo kuzhinën shqiptare? 8. A mendoni se janë të mjaftueshme 4 faqe në gjuhen angleze? 9. Çfarë do të donit të lexonit më tepër në gazetë? 10. Çfarë mendoni se mund të hiqet? TË NDERUAR LEXUES!

The Albanian Newspaper 122 White Hart Line London N17 8HP www.gazetaalbania.co.uk albania7@gmail.com Tel/fax:02082169527

Ne jemi shumë të interesuar për mendimin tuaj në lidhje me gazetën “The ALBANIAN” Kjo besojmë se do të shërbente më së miri si një barometër për të orientuar më mirë politikën tonë editoriale.

Jeni të lutur që të kontaktoni me redaksinë e gazetës "The ALBANIAN" për të shfaqur mendimet tuaja. Çdo mendim i juaji do të jetë i mirëseardhur. Ne kërkojmë që të jemi sa më afër jush. Na ndihmoni që t'ju ndihmojmë

Do you want to register your company as A company limited by guarantee with the Companies house? Or A company limited by shares with the Companies house? Or A community Interest Company with the Companies house?

ALBA-MEDIA UK dhe MISS ALBANIANS UK Ltd filluan regjistrimet për spektaklin e vitit 2008. Ftohen të gjitha vajzat shqiptare që jetojnë në Mbretërinë e Bashkuar dhe Irlande t’i bashkohen listës për përzgjedhjen e princeshës shqiptare në UK. ALBA-MEDIA UK garanton pjesëmarrjen në evenimentet më të bukura në Shqipëri dhe në botë. Gjithashtu për të gjitha vajzat pjesëmarrëse do japim çmime dhe dhurata fantastike të cilat i mundëson vetëm ALBA-MEDIA UK Për më shumë informacione kontaktoni me koordinatoren ARJOLA CENI në tel. 07843619372 ose alba-media@hotmail.co.uk, www.missshqiptarja.org.uk www.albamedia-uk.com

Do you want to register your charity or community organisation as A charity with the Charity Commission?

In collaborations with The ALBANIAN newspaper we can assist you to get the registration you wish for your company or your charity. If you need this services or more information please email at Albania7@gmail.com , Tel: 07863583420 Or email us on rco.consultancy@gmail.com

INTERCONEXIS CONSULT www.interconexis.com


LONDON JULY 2008

25

Nga Elda MEMIAJ ivorci është një dukuri relativisht e re për shqiptarët, sidomos në vitet pas demokracisë. Kjo jo sepse më përpara nuk ka ekzistuar si problem, por sepse ka qenë shumë pak i përhapur. Sidomos pas demokracisë dhe në disa raste emigrimit në Evropën perëndimore, është vënë re një rritje e dukshme në numrin e divorceve në komunitetin shqiptar. Problematika e tij lidhet ngushtë me dukuritë shoqërore-sociale që e kanë karakterizuar komunitetin shqiptar gjatë kësaj periudhe. Në vitet para demokracisë numri i divorceve qe shumë i ulët. Një rol të rëndësishëm luante dhe politika "sensibilizuese" e pushtetit të atëhershëm kundrejt ruajtjes së dinjitetit dhe marrëdhënieve në cift. Mbase edhe frika nga opinioni ka pasë luajtur një rol parimor në këtë çështje. Të kryeje veprime që të diferenconin nga pjesa më e madhe e shoqërisë qe jo e zakonshme. Nëse merrej vesh se dikush kishte probleme në familje apo në çift, ka patur mjaft raste kur persona të angazhuar me instancat qeverisëse lokale si kryetarët e lagjeve apo komunave ndërhynin për të "pajtuar çiftin". Frika nga pushteti apo edhe nga damkosja e emrit ka mbajtur të lidhur edhe çifte të cilët përndryshe do ishin divorcuar. Mbas viteve ‘90 numri i personave që kërkojnë zgjidhjen e martesës ka ardhur gjithmonë e në rritje. Në Shqipëri gjykatat e rretheve konstatojnë se numri i martesave të lidhura me numrin e divorceve nuk kanë një diferencë shumë të madhe. E njëjta gjë është vënë re edhe në komunitetin shqiptar në MB. Numri i divorceve është relativisht i lartë. Shkaqet kryesore janë tradhtia bashkëshortore dhe problemet ekonomike, si dhe mospërputhja intelektuale midis bashkëshortëve. Njëri nga problemet primare është lidhja me anë të mblesërisë dhe për tu bërë qejfin prindërve. Kur çifti nuk ka pasur kontakte mjaft të afërta më përpara dhe nuk janë njohur me karakterin apo mentalitetin e njëri-tjetrit përpara fejesës, lindin më pas probleme dhe mbarëvajtja e lidhjes martesore dëmtohet. Besiana dhe Albani nga Fieri u njohën nga dëshira e familjeve të tyre të cilët qenë miq, që fëmijët e tyre të krijonin një lidhje martesore. Albani jeton në Britani prej mbi 10 vjetësh, por nuk ja prishi qejfin familjes, të cilët i kërkuan të lidhej në martesë me një vajzë që jetonte në Shqipëri, në qytetin e tij të lindjes. Pa u njohur mirë dhe pa ndjerë për të dashurinë e nevojshme që duhet të ekzistojë tek një çift që po lidh jetën, ai u fejua me Besianën dhe

Divorci

D

&

pasojat

e tij

Cilat janë arsyet që i shtyjnë burrin dhe gruan ta ndërpresin lidhjen martesore? Në komunitetin shqiptar numri i divorceve vjen gjithmonë e në rritje Kush e ka fajin thelbësor për këtë dukuri shoqëria apo individi? "Thë Albanian" sjell disa nga arsyet për ju shumë shpejt më pas u martuan dhe filluan të jetonin në Britani. Kontradiktat dhe problemet ishin të shpeshta që në fillim të martesës. Mospërputhja e ideve dhe diferenca në mentalitet ishin shkaqet kryesore që e çuan lidhjen e tyre martesore drejt shkatërrimit. Por edhe mungesa e ndjenjave të forta dashurore nga ana e djalit qe vendimtare. Mbas më pak se dy

vjetësh dhe shumë mërzitjesh lidhja e tyre martesore mori fund dhe tani jetojnë të divorcuar. Ky s është rasti i vetëm i këtij lloji. Jam mese e bindur se shu-

mica nga ne dëgjojmë përditë raste të tilla, ku çifte të ndryshme janë të lidhur më shumë nga dëshira e familjeve të tyre për ti martuar fëmijët sesa nga dashuria reciproke dhe vendimi individual për tu martuar. Sidomos tek disa familje, dëshira për ti martuar vajzat e tyre është kaq e fuqishme saqë nëse ato fillojnë të kalojnë mbi 25 vjeç i shtyjnë drejt lidhjeve thjesht për ti parë të martuara. Për shkak të rolit vendimtar që ka familja dhe prindërit tek shumë vajza shqiptare, sidomos me prejardhje provinciale, ato pranojnë të lidhen në martesë thjesht për ti bërë qejfin familjes e më pas fatkeqësisht nëse djali i zgjedhur ka karakter komplet të kundërt me të sajin vajza vuan në heshtje ose martesa përfundon në divorc. Edhe më përpara ka pasur mjaft raste të krijimit të martesave me mblesëri. Por çifti martohej mbas një fejese relativisht të gjatë e mbasi çifti njihej më mirë. Tashmë në mjaft raste,sidomos

me djemtë ndodh që familja u gjen një vajzë në atdhe dhe mbasi takohen pak herë kur ai shkon me pushime të shkurtra atje e disa telefonatave fillojnë jetën me dikë që është gati gati i huaj për ta. Kjo sjell divorcin nëse çifti nuk gjen një gjuhë të përbashkët komunikimi apo është më fat të dashurohet dhe të krijojë një lidhje të fortë. Një tjetër arsye mjaft e përhapur për zgjidhjen e martesës është tradhtia bashkëshortore. Kur njëri nga partnerët cënon intimitetin e përbashkët duke tradhtuar dhe partneri apo partnerja e merr vesh, shpesh martesa përfundon. Në komunitetin tonë kjo dukuri e tradhtisë bashkëshortore ndodh shpesh edhe për arsye të shkaqeve të parashtruara më lart. Fatkeqësia më e madhe është kur fëmijët janë të implikuar në këtë çështja, pasi ata vuajnë pasojat e divorcit të prindërve shpesh më shumë edhe sesa vetë prindërit. Divorci i prindërve le tek fëmijët një gjurmë të thellë dhe pasoja psikologjike që shpesh influencojnë vendimet e tyre të mëvonshme në lidhjet që ata vetë do krijojnë në jetë. Gjendja ekonomike luan një rol të rëndësishëm në lidhjen martesore

midis një cifti gjithashtu. Nëse ajo është e keqe atëherë është më e lehtë të lindin kontradiktat që e rrënojnë lidhjen. Sidomos në ato raste kur kjo gjendje shkaktohet për shkak të zakoneve apo veseve të një partneri, i cili i harxhon të ardhurat në kumar apo ka personalitet adiktiv ndaj drogës apo ndaj shpenzimit në veshje sic ndodh më shpesh me femrat të cilat harxhojnë më shumë seç kanë për tu ndjerë më mirë shpesh përkrah shoqeve të tyre të cilat kanë një gjendje financiare më të mirë. Fakte si këto më sipër ndihmojnë të lindin argumentet me bashkëshortët që nganjëherë e çojnë çiftin në divorc. Shkaqet përse një lidhje mund të vuajë janë të shumta,por rritja e divorceve ndodh më së tepërmi mbase nga rëndësia jo e duhur që i jepet martesës në kohët e sotme. Fatkeqësisht martesa nuk nis gjithmonë në baza të shëndosha dashurie të mirëfilltë dhe diskutimi dhe pështjelljeje të përbashkët e përzgjatur në çift. Pasionet e momentit apo edhe ndërhyrja jo e duhur në disa raste e shoqërisë apo familjes tonë siç e parashtruam më sipër, ndihmojnë të krijohen lidhjet martesore të shumë çifteve pa baza të forta në të cilat të ndërtojnë kështjellën e fortë e të patundshme të martesës. Kështu që martesa ngjan më shumë me një shtëpi kashte që do të rrënohet nga stuhia më e lehtë. Në të tilla raste fatkeqësisht,divorci është e vetmja rrugëdalje apo pasojë.


LONDON JULY 2008

Nëse dëshironi që të keni një festë të paharrueshme ka vetëm një emër

Bëjmë pronetime të çdo lloj feste, ditëlindje, fejese martese etj Kontaktoni SOFINË tel:

Magic Flute Hall

0777 8192291

4 years “The Albanian”

New SWS Garage Mechanical Services General Servicing Engine repairs Braking Systems, Clutches, Exhaust Electronics, Electrical, Welding Tyres Fitted & Wheels Balanceda

348 Hermitage Road

London N15 5BR Tel:0208809 2221 Fax: 0208809 9111 Mobile: 07976 716 175

Ofrojme sherbime te garantuara Çmime konkuruese Per cdo problem te makines suaj mund te kontaktoni ne cdo kohe apo te vini tek servisi yne. Oferte speciale per shqiptaret Kenaqesia juaj eshte detyra jone

&

Car wash

10 000 kopie “The Albanian” ekziston një mënyrë për të menduar për biznesin tuaj...

Shume biznese i besojnë gazetës suksesin te tyre. The Albanian Newspaper The Albanian Newspaper 122 White Hart Line London N17 8HP www.gazetaalbania.co.uk albania7@gmail.com

Tel/fax : 02082169527

26


LONDON JULY 2008

NGA AKIL KOCI amiz Kelmendi, shkrimtar, publicisti dhe pedagogu ynë i njohur,ka një veprimtari të shquar në artin e dhe kulturën tonë. Kontributi i tij si prozator,publicist dhe pedagog,është madh. Shëmbëlltyra e tij prej letrari,gazetari,pedagogu paraqet një vlerë të dalluar në letrat dhe kulturën tonë ,sepse në veprat e tija shpreh optimizmin duke e shprehur atë në mënyra të ndryshme, por edhe dramën dhe tragjiken duke aspiruar qasjen dhe një lloj analize si përfundim por edhe përkufizim artistik dhe estetik me një ndjeshmëri të caktuar duke u reflektuar si krijues arti i cili me një përkushtim,ligjëron dhe komenton metateksin e ngjarjeve të cilat i trajton jo si drama të pazgjidhura por si universe jetësore dhe krijuese duke u gërshetuar si vrojtore tregimtare si veçori artistike. Nuk më takon mua ta vlerësoj si letrar,,nga se vokacioni i im është krijimtaria muzikore,por me te më lidhin shumë kontakte,ngjarje,takime e biseda lidhur me artin dhe kulturën tonë në përgjithësi. Ramizit ai kam lexuar shkrimet që kur ka qenë student në Beograd. Ai,asokohe, ishte njeri nga themeluesit dhe redaktorët e revistës së parë të ilustruar në gjuhën shqipe, ”Zëri i rinisë”, bashkë me Masar Murtezajin, Gjon Shirokën, Rexhai Surroin etj. Si gazetar i”Rilindjës”, reportazhet e tij jan ë lexuar me ëndje. Për disa vjet me radhë ishte drejtor i Redaksisë së Botimeve të “Rilindjes”,drejtor i Teatrit popullor Krahinor dhe zëvendës-drejtor dhe profesor i letërsisë shqiptare i Shkollës së Lartë Pedagogjike të Prishtinës. Më së fundi,tash dhjetë vjet e sa,themeloi dhe drejton fakultetin e parë privat të gazetarisë në të gjitha trojet shqiptare, Fakultetin e Gazetarisë “Faik Konica”. Nuk është e rastit pse e emërtoi Fakultetin e gazetarisë me emrin e shkrimtarit,gazetarit,poliglotit dhe princit të gjuhës shqipe dhe të letërsisë shqiptare, Faik Konica. Ramiz Kelmendi njihet edhe si propagandist i kulturës shqiptare,sidomos të Shiqpërisë,kur si drejtor i Shtepisë botuese “Rilindja” në kohët ,më të vështira,na sillte libra nga Shqipëria dhe botoi,për herë të parë,kompletet-veprat e plota –të Shekspirit, Sterjo Spasses, Nolit, Jakov Xoxes, Kadaresë,etj.

R

Mund të merret me mend se sa probleme ka pasur nga organet e ndjekjes oër botimin,përhapjen dhe shitjen në rrugë të librave nga Shqipëria. Pos shkrimeve gazetare,mua më kanë lënë përshtypje krijimet letrare nga romanët i tij “ Heshtja e armëve”,”Kur kositën livadhet”,me tematikë nga Rugova,prej nga e ka origjinën Ramizi . Pas citimit të ca fragmenteve nga ato romane nga se kërkoja tema për baletin tim të ri,pas baletit “Sokoli e Mirusha” dhe “Kënga e Rexhës”,Ramizi pak si u habitë ,por priti që të i them ato se si i kisha përjetuar këto dy romane,unë nuk u habita se në te gjeja dhe u ballafaqova me një komunikim artistik,imazhet,tregimet,përshkrimet, prosedeun përbrenda kodit narrativ që paraqitnin portretime dhe skica jo imagjinare por reale nga natyra e cila përjetohet jo si simbolikë e përjetshme, por si një metafizik e realitet të atij ambienti të Bjeshkëve të Rugovës dhe të mentalitetit të trimit malësor që na paraqitet si një mit i magjishëm duke qit në pah qëndresën epike ,por edhe dhëmbjën,këngëtimin nostalgjik si lirikë si kallëzim dhe interpretim estetik dhe artistik. Ramizi pasi dëgjoje këto përjetimet e mija gjatë të lexuarit të këtyre dy romaneve u habitë dhe më tha: “Akil, po këto që mi citove dhe fole për këto dy romanet e mija ,kolegët e mi jo vetëm që nuk dinë, por as nuk janë gjendje kështu ti thonë aq bukur si i tha ti”. Ramizit ia di për nder edhe faktin se askush nuk ka shkruar kritikë më reale dhe më të qëlluar se ai me rastin e vënies në skenë të baletit tonë të parë kosovar,”Sokoli e Mirusha”,me rastin e kremtimit të 30-vjetorit të Teatrit Popullore Krahinor.Ai,pos tjerash,pas titullit “Sokoli e Mirusha në shërbim të perëndeshës terpsihore”,shkruante: “ U tha edhe do thënë edhe më se shfaqja e baletit tonë të parë në Prishtinë,madje pikërisht në ditët solemne të kremtimit të 30-vjetorit të themelimit të teatrit tonë profesion-

RAMIZ KELMENDI , ENERGJI

QË NUK SHTERON Ramiz Kelmendi,sidomos me disa shkrime të tij satirike,si “Letra nga Ulqini” etj., ka treguar guximin qytetar dhe gazetar për të vënë “Pikën mbi i”,si thoshte ai,për të kritikuar dhe thumbuar fenomenet negative,injorantët e sahanlëpirësit dhe veprimet e tyre. Në një takim rasti,zakonisht në KafeGalerinë “Koha”, më tregoi për një ngjarje që i kishte ndodhur me një shok. Të nesërmen,në rubrikën e vet “Çapitje mes rreshtave”, / ”Rilindja” 12.1.1985/,shkruante kështu,që në krye: “Më tha një miku im:”Ore,ke mend të heqësh dorë nga gazetaria,apo,për Zotin,të zuri më e liga:do të mbesim pa ty?” Po pse, ore, ia ktheva me një të qeshur ca si të thartë,sado e dija se ai,gjithandej, ma shihte të madhe që,në vend se të shkruaj tregime,të merresha me letërsi,unë, ja, po margjinosja e po qapisja,demek- po rrahja ujë në havan. S’ do mend se e kishte me më të mirin qëllim. Pastaj vijoi:A po s’e lexove se skipas anketës së madhe dhe të hollësiushme të Lidhjës së Gazetarëve,qenkësh provuar që,mesatarisht,gazetari jetuaka vetëm -37 vjet e

Përvjetor i rëndësishëm për artin dhe kulturën tonë

Ramiz Kelmendi njihet edhe si propagandist i kulturës shqiptare, sidomos të Shiqpërisë, kur si drejtor i Shtepisë botuese “Rilindja” në kohët ,më të vështira,na sillte libra nga Shqipëria dhe botoi,për herë të parë, kompletet-veprat e plota –të Shekspirit, Sterjo Spasses, Nolit, Jakov etj ist,”Sokoli e Mirusha” është jo vetëm një nga sukseset tona më të mëdha në jetën kulturore dhe artistike,por-ende më shumë- një d i t ë me shumë interes dhe jo një d a t ë dinjitoze e rritës dhe

27

e pjekurisë së kulturës sonë. Njësoj si opera,baleti qe ëndërr e jonë e kamotshme,lakmi që e menduam si iluzion të parealizueshëm,si një endërrallë”. Edhe kur ishte drejtor i teatrit Popullore Krahinor të Prisht-

inës,sezonat teatrale edhe sot mbahen në mend.Jo vetëm me skenën e madhe të teatrit,por edhe me dy skena të vogla-Teatrin e Poezisë “Sofra” dhe Kabareun Satirik,të cilat i themeloi dhe realizoi Ramizi për të parën herë.

8 muaj,ndërsa sipas statistikës së Kombeve të Bashkuara,jeta mesatare e gazetarit në mbarë botën qenka-41 vjet e 6 muaj!” Eu,ç’ më friksove e më fute datën ,or burrl! Qesha unë. Po unë paskam mbi dhjetë vjet që-paskam vdekur! Shakahja mënjanë,po,vërtet,mos qofshim në lëkurën të gazetarit!”Ca si pak “stazh” jete na i paskësh caktuar natyrat të gjorit.Po ta jetonin me nderë,me fytyrë,hajdede!Mbase edhe s’ janë pak. Nuk janë pak,në qoftë se nesër,pas vdekjës se gazetarit,si tha njeri syresh,ngrihen fëmijët e tij dhe,pasi të kenë lexuar ç’ ka shkruar i ati të thonë:” Pa shih,pa shih ç’ gënjeshtra që paskesh shkruar babai ynë! Ç’ pleh që paska qenë”Për ndonjë tël tillë edhe 37 vjet janë shumë...? E citova këtë shkrim vetëm e vetëm për t ‘ia bërë me dije Ramizit se s’ paskan qenë të sakta konstatimet e sipërme,ngase ai tashma i mbushi të 77-tat.

www.albaniancontacs.com


LONDON JUNE 2008

NGA MID’HAT FRASHËRI Moti 1928 përfaqson për ne një pesëdhjetëvjetor historik me rëndësi të madhe, fillimin e lëvizjevet që do linin përshtypjen e thellë të tyre me emrin Lidhja e Prizrenit, një lëvizje që zgjoi dhe shkaktoi krijimin e Shoqërisë Shqiptare të Stambollit. Mungesa e botimeve në gjuhën shqipe, si dhe të mospasurit sot në dorën tonë kujtime dhe shënime të shkruara nga ajo kohë, si edhe akoma fakti që Shqipërija atëherë ishte vizituar dhe e vizituarshme prej të huajvet, na bëjnë të mos kemi lëndën e plotë për rikonstituimin e atyre ngjarjeve. Për çdo studim historik mbi këtë pikë, jemi, pra, të shtrënguar të bazohemi mbi kujtimin personal dhe mbi të paka ndihma që na japin do botime fort të kufizuara. Lidhja e Prizrenit lindi nga Lufta ruso-turke e motit 1877-‘78. Rusija fitimtare po përgatitte copëtimin e Turqisë, i impononte konditat e saj, i çkëputte copa toke, disa drejtpërdrejt në favor të saj (në jugë të Kaukasit), të tjerat për shtetet e vegjël të Ballkanit, klientë dhe agjentë të saj. Edhe, në qoftë se për veten e saj merrte thela nga trupi i Turqisë aziatike, prej Ballkanit cënonte dhe tokën shqiptare, për një shtet të krijuar rishtazi dhe vetëm truallin arbënor për të tre shtetet drejpërdrejt fqinjë. Ky trap i çelur befas nën këmbët e shqiptarëvet po zgjonte një reaksion si me thanë fiziologjik, hithte kushtrimin dhe qitte poteren, sipas zakonit jetik të popullit, një praktikë kurdoherë e përsëritur, në çdo rasje: Lidhja e Prizrenit ndoshta në krye ishte edhe ajo një manifestim lokal kundër shkëputjes së tokës në fitim të Serbisë dhe Bullgarisë. Këtu është koha të përmendim se, me fjalën që figuron si titull i këtij artikulli, nuk duam të dëftejmë vetëm përpjekjet që u bënë rrëzë Sharit, po edhe çfaqjet patriotike të Janinës dhe Shkodrës. S’ka dyshim se ay ndryshim që prejektohej në statutin tokësor të Shqipërisë, zgjonte një reaksion identik, një mprojtje instinktive edhe në ato dy qendra të tjera: Rusija më nj’anë po sillte Bullgarinë e Re gjer në Devoll dhe në Drin, m’anë tjatër i falte Serbisë Nishin, Vranjën, Kurshumlinë, Leskovçën, si dhe Malit të Zi – Podgoricën, Shpuzën, Gucinë, Plavën; gjithashtu duke paraparë për Greqinë një dhuratë nga ana e Epirit. Të tre ballët e rrezikut krijonin tri vatra kundrëqëndrimi, prej të cilavet, kuptohet vetiu, dy të veriut do të kishin sipërinë materiale, me shumësin e popullsisë, forcën strategjike të pozitës dhe një farë indipendence relative përkundrejt Turqisë. Po edhe, nga ana tjetër, fuqija moderale dhe intelektuale do t’i binte në pjesë asaj qendre që ishte në jugë. Edhe me të vërtet, kur veriu injoronte gjer më një pikë manevrat e shqahvet, duke qenë lark qendravet të tyre, pra, duke mos i parë me sy (se n’atë kohë propaganda dhe politika luhej në Petërburg dhe jo në Belgrad), Janina ishte një vënt i lirë i veprimeve greke dhe aspiratat e helenismës s’shihnin nevojë të fshiheshin ose maskoheshin. Vetëm Shkodra ndjente drejtpërdrejt shtypjen e Cernogorës prej luftavet të pareshtura ndërmjet dy kombevet. Lufta ruso-turke po ngjante mbas luftimevet të Alemanjës dhe të Italisë për njësinë kombiare të tyre sipas parimevet të kombësisë që kishin

28

Lidhja e Prizrenit filluar të këqyren si një element preponderent në jetën e popujvet dhe të shtetevet. Kështu që, edhe Rusija, e cila bënte një politikë thjesht egoiste për rritjen e saj, edhe ajo Rusi, themi, që ngrinte armët më tepër për parimet fetare, si një zihje nërmjet Kryqit dhe Kuranit, në fund të luftës ishte shtrënguar të dëftejë ide kombiare, të kërkojë copëtimin e Turqisë për fitimin e kombevet të ndryshmë të Rusisë, në emër të njerëzisë, të kombeve, të së drejtës dhe jo vetëm fuqisë. Idetë e reja s’ishin fare të panjohura në Shqipërin e Poshtme: atje kishte gjetur një jeh, një shesh diskutimi epopeja patriotike e Garibaldit, idetë humanitare të Mazzinit. Në Janinë prapë lufta e motit 1870 kishte zgjuar një interes të madh dhe ishte e natyrëshme që çdo që çdo lëvizje, çdo parim i ri, do të ndiqej me një kuriozitet praktik në ato qendra, në të cilat nuk mungonte intelektualisma. E nesërmja e luftës, vajtja e Rusëve në portë të Stambollit dhe imponimi i vullnetit të tyre me traktatin e Shën Stefanit, po vinte në evidencë rrezikun që i kanosej Turqisë, rrojtja e së cilës në Rumeli po bëhej fort e dyshimshme. Ky kërcënim ishte edhe më i posaçmë për Shqipërinë: në qoftë se Imperatorija Otomane po mënjanohej si shtet, trualli arbënor shtihej në rrezik si racë, si komb, edhe bash në një kohë kur bëhej fjalë për të drejtat e popujvet dhe për parimet e njerëzisë. Duhej, pra, që edhe Shqiptarët në kundërqëndrim dhe ankimet e tyre, të mbështeteshin mbi argumenta prej mentaliteti modern. Edhe këtu shfaqet për ne influenca e degës jugore: Në Prizren, populli kompakt dhe me armë në dorë, me ndërgjegje për fuqinë materiale të tij dhe për supremacinë mbi elementin shkja, bazonte shpresat mbi forcën e numurit dhe të drejtën e pronës. Juga, më pak e fortë, po më koshiente e të drejtave të saj si racë dhe si komb, vinte në peshë parimet e rinj që kishin përmbysur sisteme të vjetra. Kjo influencë e delegatit të jugës u manifestua edhe në një mënyrë më definitive, duke i dhënë lëvizjes një karakter të përbashkët, të përgjithshëm, panshqiptar, duke nxjerrë nga forma e rivendikimevet lokale për vatanin e vogël, për vilajetin dhe kazanë; tani mendimet ishin për Shqipërinë e tërë, për mëmëdhenë, për jugën si dhe për verinë, për myslimanët dhe të krishterët, për çdo çip të truallit dhe për

çdo individ që fliste gjuhën shqipe. Ishte, mbase hera e parë, që lulja e kuptimit të kombësisë po zinte rrënjë në shkrepat e Arbërisë dhe kuptohet vetiu se, bima e re do të zhvillohej me gjithë ngjyrat e saj: nga e sotmja në të ardhmen ishte një i vetëm çap për t’u bërë. Dhe dita e nesërme zuri të preokupojë Lidhjen dhe degët e saj më tepër se gjendja e keqe e ditës: duhej siguruar jeta e kombit dhe mëmëdheut, duke i bërë këtë komb dhe këtë mëmëdhe t’u njihen të drejtat e tyre, të respektohen më një mënyrë baras me të drejtat e atyre popujve në favor të të cilëve këkohej të shqyhet trualli shqiptar. Kushtrimi dhe poterja e zakonevet të vjetra po transformohej në një aksion diplomatik; brenga e thjeshtë dhe instinktive e katundit po merrte formën e një aspirate kombiare dhe patriotike, me një qok më të lartë dhe natyrisht më të largët. Në shumë njerëz Lidhja e Prizrenit mund të paraqitet si një prej atyre kryengritjeve që populli ynë e ka pasur kurdoherë në vetij të tij, sidomos në shekull të nëntëmbëdhjetë, me Ali Tepelenën dhe Bushatllinë, si edhe më pas tyre. Por, ndryshimi qëndron mbi pikën që, në këto lëvizje ishte për shtytkë iniciale aktiviteti i një njeriu të vetëm, duke u mbështetur mbi tendenca lokale të nevojshme prej sirkonstencavet të ditës; këtë radhë iniciativa merresh prej popullit dhe qëllimi ndehej mbi tërë Shqipërinë etnografike, mbi ditën e veprimit, si dhe mbi kohën e ardhme. Lidhja donte moscopëtimin e Shqipërisë; por edhe kërkonte që toka arbënore të njihej si Shqipëri, të caktoheshin të drejtat e saj, t’i respektohej jeta; me një fjalë, një vënt autonom, me administratë dhe sundim të përshtatur. Ishte një interprizë kolosale, me vështirësi të panumurta, së

brëndëshmi dhe së jashtmi, në trup të popullit dhe më tepër akoma, nga ana e sunduesit të Stambollit. Turqija, në fillim të lëvizjes dëfteu një kënaqësi duke parë te shqiptarët një mbrojtës të integritetit tokësor të Imperatorisë Otomane. Por aspiratat nacionaliste dhe autonomiste të Shqiptarëvet, mbase dhe më tepër se nga çdo gjë – kolaborimi i gjithë Shqipërisë dhe i gjithë elementevet fetarë, e bënë Turqinë që të shihte te zgjimi i malavet tanë një armik më të madh se nga ushtritë ruse ose lakmitë e shtetevet të Ballkanit. Edhe fuqija brutale turke s’mënoj të manifestohet në Ulqin si dhe në Kaçanik. Mentaliteti turk në atë kohë nuk pranonte një ide nacionaliste, një aspiratë të përbashkët dhe një bashkim i shqiptarëve; politika e sulltanit qe bazuar mbi ndarje dhe çarje. Shpresa e sundimit ishte ngrehur mbi antagonizëm ndërmjet toskëve dhe gegëve, të krishterëve dhe myslimanëve. Pranonte që malsorët tanë të luftonin për shtëpinë dhe kullotat e tyre, po jo për një etnitet moral që i thonë mëmëdhe. Padyshim, s’do të mungojnë njerës që nuk njohin rrjedhjen e punëvet, ose janë lëshuar në rrëketë e thënievet prej fqinjësh të interesuar dhe besojnë ose kanë besuar që Lidhja është një krijim i qeverisë turke. Sa tham’ më sipër, janë një përgjigje për të tillë. A mund të thuhet se veprimi i Lidhjes mbeti shtërpë? Një veprim, një përpjekje është kurdoherë pjellore; është lindja dhe nisja e një eksistence të re, edhe në qoftë se nuk rrëfehet sish një rezultat imediat. Në këtë botë sforcimi për t’arritur një qëllim ka mbase një rëndësi dhe një vleftë më të madhe se nga qëllimi vetë. Një luftim i sotmë është kapitali i magazinuar për kohën e arthme, një fuqi e mbetur e gjallë ushtrohet në çdo minutë dhe shfaqet me forcë në

ditë nevoje. Edhe kështu, Lidhja, tërë duke pasur si pemë vonimin e caktimit të kufisë në Epir për favorin e Greqisë dhe pastaj shpëtimin e asaj cope të madhe të Shqipërisë, pati edhe fitimin më të madh akoma të pregatitë një jetën tonë kobiare, t’u japë një kuptim të ri aspiratavet të popullit. Që nga ajo ditë, vërtet fillon shpresa e një shpëtimi, e një jete më të lumtur, në formë të caktuar; që atëhere merr trajtë të kthjelltë ideja e përfytyruar prej fjalës Shqipëri; mbryhen dhe gatuhen aspiratat për një qok të shënuar. Lokalisma dhe kantonisma i lënë vend patriotizmës; tendencat ndarëse dhe mërgonjëse fillojnë të peshojnë drejt një pike të vetme; krahinat dhe elementet që e kishin kujruar veten e tyre të ndarë dhe të huaj nga njëri-tjatri nisin të njësohen të ndjehen solidarë. Me një fjalë fiset bëhen komb. Kjo mbryjtje e shpirtit dhe dëshiravet, krijimi i këtij karakteri të ri, nuk bëhej dot pa një edukatë perseverente dhe të gjatë, bazuar mbi stërvitjen morale dhe intelektuale. Edhe një pemë jo më pak’ e çmueshme e Lidhjes së Prizrenit, qe për ne krijimi i “Shoqërisë e të shtypurit shkronja shqip”. E harruar, e përbuzur, si një patois, e shikuar jo si një vegël qytetërimi, po mbase si një ndalesë përparimi, shqipja, me themelimin e Shoqërisë së Stambollit nis të bëhet e gjallë dhe shpirtdhënëse, të jetë një organ për të dhënë ide dhe aspirata, të zgjojë ndjenja dhe të frymëzojë mendime. Ç’shohim sot, ç’presim nga ardhmja, ç’kemi të drejtë të kërkojmë nga pritmi, buron nga Shoqërija Letrare, lindur nga lëvizja e Lidhjes së Prizrenit.


LONDON JULY 2008

NGA VALMIR ELEZI Në mbajtjen e kësaj Konference vlerësoj se, ndikuan dy ngjarje të rëndësishme, ndër të shumta që kanë mundur të ndikojnë në këtë drejtim. E para, mbajtja e Mbledhjes së II të Partisë Komuniste të Jugosllavisë, më 1928 në Drezden. Dhe, e dyta, thirrja e kësaj Konference ishte bazuar në parimet e Kartës së Atlantikut. Më 1912 është shpallur pavarësia e Shqipërisë, që për shqiptarët nënkuptonte pavarësimi i të gjitha tokave shqiptare dhe inkuadrimi i tyre në një shtet të vetëm. Por, ajo që ndodhi më 1913, na bën të kuptojmë se, pavarësimi nuk do të vlente, ndër të tjera, edhe për shqiptarët e Kosovës. Në këtë kontekst pamundësia e shqiptarëve për t’iu kundërvënë një vendimi të tillë, dhe për të dalë mbi atë vendim do të bënte që një numër i madh i popullatës dhe i tokave shqiptare të mbesin jashtë shtetit shqiptar. Kjo gjë nuk do ta qetësonte asnjëherë këtë pjesë të popullatës. Në themel të të gjitha lëvizjeve të shqiptarëve të asaj kohe qëndronte bashkimi i trojeve shqiptare në një shtet të vetëm shqiptar. Problemi i bashkimit kombëtar të popullit shqiptar nuk doli për herë të parë përpara udhëheqjes së Partisë Komuniste të Jugosllavisë pas fitores mbi fashizmin. Kjo parti, duke e ndier këtë gjendje, edhe më herët ishte ndalur dhe kishte njohur, sigurisht, me objektivat që i kishte vënë vetes, të drejtën e popullit shqiptar për bashkim kombëtar. Në Kongresin e IV të PKJ që u mbajt në Drezden, më 1928, u trajtua në mënyrë të drejtpërdrejt edhe problemi kombëtar i popullit shqiptar në Jugosllavi dhe u nënvizua se, për të ‘’duhej të zbatohej parimi i vetëvendosjes deri në shkëputje’’. Me këtë rast u theksua se, realizimi i këtij parimi do të çonte në “shkëputjen e pakicës shqiptare’’ (Ali Hadri, “Politika kombëtare e PKJ në Kosovë”, Prishtinë, 1974, f. 76). Poashtu në Drezden, në këtë mënyrë PKJ kishte shpallur qëndrimin e vet dhe në themel të këtij programi - qëndrimi (që do të theksohej në prag dhe deri kah fundi i Luftës së II Botërore) qëndronin karakteri kundërfashist dhe nacionalçlirimtar i luftës. Sipas këtij programi, PKJ, shpalli se do të luftonte për barazinë midis popujve dhe për të drejtën e tyre për të vetëvendosur pas triumfit mbi fashizmin. Në këtë mënyrë shqiptarët e Kosovës kishin parë ‘’një dritë në fund të tunelit’’ dhe se, ishin bashkangjitur në luftë kundërfashizmit të cilën e udhëhiqte PKJ, në këtë pjesë, të cilën gjë e dëshironte kjo parti pasiqë në këtë mënyrë do të inkuadronte në radhat e saj mijëra luftëtarë shqiptarë. Thirrja e Konferencës së Bujanit, zhvillimi dhe vendimet që ajo mori, ndër tjerash, ishin të mbështetura në parimet e politikës aleate kundërfashiste të shprehura veçantërisht në Kartën e Atlantikut. Historia na tregon se, ky dokument është firmosur më 14 gusht të vitit 1941 në Argjentinë nga përfaqësuesit e ShBA dhe të Britanisë së Madhe, respektivisht nga presidenti amerikan i asaj kohe Franklin Rusvelt dhe kryeministri anglez Winston Churchill, që kishin për synim krijimin e një aleance kundërfashizmit. Këto vende formuluan

29

KONFERENCA E BUJANIT DHE KOSOVA parimet demokratike që do të viheshin në themel të marrëdhënieve ndërkombëtare dhe theksuan se, asnjë modifikim, ose ndryshim territorial nuk do të bëhej pa pëlqimin e shprehur lirisht nga popujt e interesuar dhe se, çdo popull do të kishte të drejtën të zgjidhte lirisht formën e qeverisjes së tij. Në këtë dokument që nuk do të kishte karakter univerzal por, do të ishte e vlefshme vetëm për vendet dhe popujt evropianë. Kësisoj, edhe PKJ që ishte vënë në krye të Luftës Kundërfashiste në Jugosllavi, kurrsesi nuk kishte se, si t’i shmangej platformës aleate të shpallur në Kartën e Atlantikut. Konferenca e Bujanit u mbajt për tre ditë rresht, nga data 31 dhjetor 1943 deri më 2 janar të vitit 1944, në fshatin Bujan të Malësisë së Gjakovës, ku pjesëmarrës, përpos shqiptarëve, ishin edhe disa serbë e malazez. Në këtë Konferencë u bë konstituimi i Këshillit Nacionaçlirimtar me 51 anëtarë dhe i kryesisë së tij prej 9 anëtarësh në përpjestim të drejtëpërdrejtë me përbërjen nacionale të Kosovës e Rrafshit të Dukagjinit. Krijimi i këtij organi të lartë vërteton njohjen faktike të njësisë së Kosovës si e barabrtë me njësitë e tjera dhe e pavarur nga çdonjëra prej tyre në kuadrin e Jugosllavisë. Dokumenti më i rëndësishëm i kësaj Konference ishte Rezoluta, e cila ishte miratuar njëzëri nga të gjithë pjesëmarrësit. Kjo Rezolutë ishte një akt me fuqi konstituive dhe me garanci ndërkombëtare. Tre elemente qenësore të Rezolutës në të cilat mbështetej e drejta për vetëvendosje e popullit shqiptar në Kosovë ishin, elementi etnik, historik dhe politik. Përcaktimet politike në Rezolutën e Konferencës së Bujanit kishin hasur në reagime të ashpra të kreut politik jugosllav, që qëllim kryesor ishte menjanimi i mundësisë për zgjidhjen e çështjes së Kosovës jashtë Jugosllavisë. Menjëherë pas mbarimit të Luftës së II Botërore, udhëheqja e PKJ, pasi realizoi copëtimin e territoreve shqiptare ndërmjet republikave të ndryshme brenda Federatës Jugosllave, diskutimin e problemit e përqendroi në rrugët që duheshin ndjekur për të penguar afirmimin e kombëtar të këtij populli dhe mbajtjen me dhunë brenda kuadrit të kësaj federate. Partia Komuniste e Jugosllavisë dhe udhëheqësit e saj e hodhën poshtë Konferencën e Bujanit, shkelën mbi parimet e vetëvendosjes pasi duke i ardhur fundi i Luftës në Koalicionin Kundërfashist (fitues), filloi me furi lufta e nëndheshme, “Lufta e Ftohtë” e cila do të kishte krejtësisht parime të tjera nga ato të aleancës. Saqë, siç shkruante komentatori i ngjarjeve politike të pasluftës së II Botërore, Walter Laqueur, “për botën në përgjithësi pak rëndësi kishte nëse kufiri midis Polonisë dhe Çekosllovakisë ose midis Hungarisë dhe Rumanisë

do të mbështetej në kufijtë etnikë apo do të ndiqte ndonjë linjë tjetër” (Walter Laqueur, “Evropa në kohën tonë 1945 – 1992”, përktheu nga anglishtja në shqip Gëzim Arapi, Shtëpia Botuese ‘’Dituria’’, Tiranë 1996, f. 29). Aneksimi i Kosovës në kuadrin e Republikës së Serbisë u paraqit si një rrugë që do të ndikonte në forcimin e “vëllazërim – bashkimit”. Por, a thua vallë se, mund të ndërtohej diçka e tillë duke dëmtuar të tjerët?! Them se, kjo është e ngjashme si ‘’të ndërtosh mure të kështjellës prej rëre’’! Aneksimi i dhunshëm (siç e quan profesori im, Arsim Bajrami) i Kosovës u bë më 8 shkurt të vitit 1945, nga dy dokumente ‘’tejet sekrete’’, Enver Hoxha & njëri nga ta me numër 31, ku Miladin Popoviçi Mareshali i Jugosllavisë, Tito, kishte urdhëruar që në Kosovë e Metohi të vendoset e të shtrihet Administrimi Ushtarak, që do të ishte organ i pushtetit ushtarak e shtetëror në këtë krahinë dhe detyra kryesore e këtij pushteti do të ishte ‘’shpartallimi i forcave kundërrevolucionae’’. N ë Kosovë “forcat kundërrevoluPolitika që u ndoq nga PKJ cionare’’ arrinin në 30 mijë veta (Lefter Hasi, ‘’Ripushtimi i Kosovës, pas mbarimit të luftës u përshkua nga shtator 1944 – korrik 1945”, Tiranë një konstante e pandryshuar antishqiptare. 1994, f. 161). Shtypja kombëtare, shfryAneksimi i Kosovës në përbërje të Republikës së Serbisë, bëri që PKJ të tëzimi ekonomik, diskriminimi i shqip‘’tradhëtoi’’ të thënat e saj para dhe tarëve në krahasim me popujt e tjerë të gjatë Luftës së II Botërore. Por, ish – Federatës Jugosllave kanë qenë prapëseprapë, pavarësisht nga parullat dhe mbetën edhe këto ditë shkaqet e udhëheqjes jugosllave për ‘’barazinë kryesore të luftës së shqiptarëve në në mes të popujve’’, “vëllazërim – këto vise për realizimin e të drejtave bashkim” ndërmjet tyre, në praktikë kombëtare. Andaj, siç thoshte profesori populli shqiptar ndieu dhe provoi i ndjerë, Fehmi Agani, në një Sesion rrjedhojat e një politike që ishte në Shkencor të mbajtur në Tiranë me kundërshtim të plotë me këto pohime. rastin e 50 vjetorit të Konferencës së

Dokumenti më i rëndësishëm i kësaj Konference ishte Rezoluta, e cila ishte miratuar njëzëri nga të gjithë pjesëmarrësit. Kjo Rezolutë ishte një akt me fuqi konstituive dhe me garanci ndërkombëtare. Tre elemente qenësore të Rezolutës në të cilat mbështetej e drejta për vetëvendosje e popullit shqiptar në Kosovë ishin, elementi etnik, historik dhe politik. Përcaktimet politike në Rezolutën e Konferencës së Bujanit kishin hasur në reagime të ashpra të kreut politik jugosllav, që qëllim kryesor ishte menjanimi i mundësisë për zgjidhjen e çështjes së Kosovës jashtë Jugosllavisë. Bujanit se, kërkesat politike të shqiptarëve, qofshin kërkesa për zgjerim e thellim të autonomisë ose ato për Republikën e Kosovës (1968, 1981), kërkesa për mbajtjen e autonomisë kur kjo ishte e rrezikuar më 1988-1989, si dhe kërkesa për pavarësi të plotë të Kosovës, në kohën kur hegjemonizmi serb rrënoi autonominë dhe pushtoi Kosovën, të gjitha këto kërkesa me të njëjtën të drejtë gjejnë jo vetëm inspirim, por, edhe mbështetje në Konferencën e Bujanit dhe në vendimet e saj.


LONDON JULY 2008

30

Ne kemi gjithçka çfarë i duhet shtëpisë, zyrës apo lokalit tuaj; karrige, tavolina, dollapë, krvate etj etj, të gjitha të cilësisë së shkëlqyer. Ju mund të zgjidhni sipas preferencës suaj.

Transporti falas kudo që të jeni në Londër

E.U. FURNITURE LTD. Unit 2, The Cromwell Centre, 24-30 Minerva Road London NW10 6HJ Tel: 0208 961 8765 Fax: 0208 965 9651 E-Mail: sales@eufurniture.co.uk

www.eufurniture.co.uk

CAPITAL Restorant * Ushqimi më i preferuar për shqiptarët gjendet vetëm tek Capital Restorant * Kuzhine shqiptare dhe turke * Shije e papërsëritshme *Shërbim i shkëlqyer *Çmime tepër konuruese JENI TË MIRËPRITUR

Fore Street Edmonton London N9 Tel: 0208803 6662



LONDON MARCH 2008

32

XHOANA NANO: “DUKE DASHURUAR NJERIU BËHET MË I MIRË” PËRGATITI PRANVERA SMITH a pret si një zonjë e vërtetë shtëpie, në zyrën e saj, pranë stadiumit “Selman Stërmasi”, ku është edhe qendra e kompanise “Joy travel”, që ajo drejton në Shqipëri që nga viti 1999. Është e veshur me një fustan sportiv ngjyrë bezhë, me bizhu të kombinuara bukur, që për të kanë një simbolikë të veçantë: Ia ka dhuruar bashkëshorti i saj për 30 vjetorin. Ndërkohë që nis një bisedë e çlirët, pa skenar dhe regjistrues, duket sikur ajo, ish gruaja e parë e Shqipërisë, ndërron rolet me interlokutoret e saj, duke u kthyer në psikologe dhe gazetare. E përmes këtij komunikimi, përpiqemi të hyjmë dhe ne në rrezatimin e shpirtit të kësaj gruaje, e lindur për të qenë një zonjë, në mënyrë natyrale dhe, pa dyshim, edhe me meritë. Xhoana, vajza e një kimisteje dhe një psikologu, tashmë ka 8 vjet që rri krahas politikanit Fatos Nano, njeriut që ka njohur gjithë trajektoret e ekstremeve në politikë. Me bashkëshortin e saj thotë se ka qenë e pashmangshme “alkimia”, për shumë koincidenca: ndajnë të dy të njëjtin mbiemër, janë njohur në fillimin e mileniumit të ri, dhe mbi të gjitha kanë të njëjtin shpirt dhe linjë perceptimi. Në shtatë vite të jetës së tyre të përbashkët çifti që modernizoi mentalitetin e shqiptarëve vazhdon të ketë të njëjtën ndjesi, të njëjtën dëshirë për të qenë bashkë dhe pse jo dhe për të zgjeruar familjen….

N

Jeni një person që keni arritur gjithçka, falë aftësisë tuaj. Sot keni

një familje të mrekullueshme, një biznes dhe një pozicion shoqëror të admirueshëm. Ju ndodh ta ktheni kokën pas? -Njeriu është produkt i së kaluarës. Mendoj se nëse nuk vlerësohet eksperienca nuk ecet përpara. Njeriu duhet ta kthejë kokën pas në mënyrë që të analizojë të shkuarën dhe të vlerësojë të gjitha ato ngjarje që e sollën tek kjo e tashme. Si janë marrëdhëniet tuaja me të? -Si nëna me djalin. Ka një marrëdhënie të veçantë mes nënës dhe birit të vet. Tani që ai është rritur, përpiqem ta trajtoj si shok. Si e përjetuat të bërit nënë? Ishit akoma e parritur në atë kohë? -Jam bërë nënë kur isha 20 vjeçe. Qe një çast i mrekullueshëm dhe i veçantë, por dhe përgjegjësi në një moshë të re. Më ka ndihmuar shumë gjyshja në rritjen e djalit. Për të ishte një kënaqësi e madhe. Klajdi ka qenë në një moshë të vogël kur ju u lidhët me Fatos Nanon. Një moshë kur fëmijët nuk janë as të rritur, por as të vegjël për të mos kuptuar. Si e ka pritur ai lidhjen tuaj? -Lidhja ime me Fatosin ka qenë një lidhje ndjenjash. Mendoj se ka qenë aftësia që ai shfaqi, të na tërhiqte të dyve me natyrën e tij. Duken shumë rastësi të bukura..., si në përralla. Duke iu kthyer fillimit, jam kureshtare të di si lindi marrëd-

hënia mes jush? -Të dy e kemi mbiemrin Nano. Nuk jemi kushërinj (qesh)... dhe ndërsa ne po përpiqeshim t’ia shpjegonim njëritjetrit këtë kuptuam se diçka alkimike ndodhi mes nesh vetëm brenda pak çastesh. Ishte destin. Tashmë ju jeni pjesë e kësaj familjeje. Jeni ndjerë e pranuar lehtë edhe nga familja e bashkëshortit tuaj? -Babai i Fatosit, Bushku siç i thërrasim me përkëdheli ne familje, në fillim ka pasur një reagim pakëz te ashpër. Ishte normale të ndodhte kjo gjë. Tashmë gjërat kanë ndryshuar sepse kemi të bëjmë me një burrë shumë të mençur. Ai është 92 vjeç. Sot kuptohemi shumë dhe e duam shumë njëri tjetrin. M’u krijua përshtypja se ju jeni gjithnjë e udhëhequr nga një dritë besimi. A e shikoni deri larg dritën që ju udhëheq? Si gjithë brezi im, i lindur dhe rritur para 90-ës, kulturën fetare e kemi marrë vetëm nga gjyshërit. Unë besoj tek Zoti. Pikërisht në fillim të demokracisë kam studiuar Biblën, sepse unë i përkas besimit ortodoks dhe më pas dhe Kuranin, për të gjetur ndryshimet përkatëse dhe për të krijuar besimin personal. Unë besoj tek morali i fesë, e cila është një rregullatore e mirë e shoqërisë dhe e moralit njerëzor. Në edukimin tuaj çfarë roli ka luajtur nëna juaj? -Mamaja ime ka qenë e “rreptë”, por e drejte. “Meraku” i saj më i madh, ka qenë që unë, gjatë fëmijërisë dhe adoleshencës, të mos e mbivlerësoja paraqitjen time. Ajo më thoshte gjithnjë: ”Ti je një vajzë e zakonshme! Bile ke shumë defekte!” Atëherë më dukej një gjë shumë e çuditshme dhe më krijonte d i s a pikëpyetje rreth vetes. Por mendoj se kjo ishte thjesht një m ë n y r ë edukimi. Nuk më linte shumë para pasqyrës. Por kam qenë një vajzë shumë e urtë e pa

probleme. Ndoshta ka ndikuar situata juaj familjare për këtë? -Isha një vajzë që e ndieja shumë përgjegjësinë mbi vete. Pikërisht e udhëhequr nga kjo ndjenjë mora dhe vendimin për të ndryshuar statusin tim. Kështu hodha një hap shumë të rëndësishëm, por ndoshta pak të nxituar...Mora një vendim serioz ne një moshe jo serioze. Martesa e parë ishte e dështuar. E megjithatë duket se keni qenë një vajzë shumë kurajoze për faktin se nuk keni pranuar të mbani një lidhje fallso. Ndoshta shumëkush në vendin tuaj do t’i nënshtrohej fatit...? -Mendoj se lidhja shpërbëhet kur njerëzit janë të ndryshëm me njëritjetrin. Dhe pse shumë femra i nënshtrohen fatit, kjo nuk është në natyrën time. Aq më tepër për fëmijët, nuk është aspak e shëndetshme që të jetojnë në një ambient ku prindërit nuk duhen me njëri -tjetrin dhe kur e përditshmja e tyre është mosmarrëveshja dhe grindja. Asnjëherë nuk e kam pranuar formalitetin për hir të opinionit. Pa dashuri nuk mund të jetojë një lidhje. Gjithnjë në jetë gjërat i kam bërë me dashuri. Mendoj se njeriu mbi të gjitha nuk mund të shtiret dot me veten. Jeni më shumë natyrë e brishtë apo e fortë? -Duke u rritur shpejt mendoj se kam mësuar të jem në formën e duhur sipas situatave:edhe e brishtë edhe çelik. Gjithnjë atëherë kur duhet. Takimi me Fatos Nanon sa e ndryshoi jetën tuaj? -Duke dashuruar njeriu bëhet më i mirë. Duke dashuruar një njeri si ai, pa dyshim që dhe rrjedha e jetës merr kthesa të forta. Kam fituar më shumë eksperiencë, kam njohur më mirë vetveten dhe pa dyshim dhe jam rritur pak më shumë. Kur u njoha me Tosin kisha një djalë 7 vjeç, kisha një biznes që tashmë ka ndryshuar në vite dhe kualitet. Ngarkesat janë më të mëdha dhe përgjegjësitë gjithashtu. Mendoj se të rrish në krah të Fatos Nanos të ndryshon ekzistencën. Çfarë pëlqen ai tek ju? -Duhet të pyesni atë. Gjithsesi unë mendoj se ne kemi hyrë në botën e njëri tjetrit. E shprehni shumë dashurinë? -Më pëlqen ta shfaq dashurinë time pa rezerva. Kam hyrë në jetën e njerëzve

më të afërt duke e kuptuar psikologjinë e tyre... Politikanët dhe familjet e tyre bëhen shumë herë pjesë e vorbullës së keqdashjeve për interesa të caktuara. Si jeni ndjerë përballë sulmeve të tyre? -Duke qenë njeri shumë i ndjeshëm dhe i vërtetë, vitet e para më kanë prekur shumë keqdashjet. Bota e politikës më dukej shumë e egër. Ndërsa vija nga bota e biznesit, ku marrëdhëniet janë të drejtpërdrejta, politika ishte një planet tjetër. Si e keni përjetuar trysninë e keqdashjeve? -Të “regjet” lëkura (qesh). Fillimet ishin të vështira. Por kisha në krah një njeri që qeshte dhe merrte gjithnjë me humor gjithë çfarë thuhej. Dhe pas kësaj kohe çfarë vlerësoni më shumë tek ai? -Pa dyshim sinqeritetin. Është gjithnjë i vërtetë. Statusi ka ndryshuar, por karakteri jo. A ka qenë ndonjëherë problem për ju diferenca që keni në moshë? -Nuk ka qenë asnjëherë problem për mua. Dhe kur kam qenë në shkollë të mesme, më dukeshin shumë kalamaj moshatarët e mi. Fakti që ai ishte i martuar kur u njohët, ju ka sjellë ndonjë çast dileme? -Nuk besoj. Ai kishte një martesë te konsumuar. Nuk isha unë shkaku. Ai ishte bosh. Mendoj se kur je i dashuruar, nuk mund të biesh kurrë në dashuri me dikë tjetër. Ne u njohëm në çastin e duhur... Si janë marrëdhëniet me familjen e tij të parë, sidomos me fëmijët e tij? -Tani janë normalizuar. Fatosi është një baba i shkëlqyer dhe marrëdhëniet me ta i ka shumë të mira. Sot ata janë dy fëmijë që kanë dalë në jetë dhe që e kuptojnë zgjedhjen e babait të tyre. Keni menduar të keni fëmijë së bashku? -Fëmija është pjesë e jetës dhe frut i dashurisë. E kemi menduar. Është një gjë e dëshirueshme nëse vjen. Dhe djali im, Klajdi ka dëshirë të ketë ndonjë vëlla ose motër.


LONDON JULY 2008 (vijon nga numri i kaluar) Kështu nuk acarohet tabani i flokëve. 179-Përpiqu të mos përdorësh solucione që përmbajnë alkool për flokët pasi ai than lëkurën. 180-Përpiqu t’i shmangesh stresit dhe të flesh gjumë të rregullt, pasi pagjumësia dhe stresi shtojnë zbokthin. 181-Në rastin kur zbokthi është në sasi të vogla, mund të përdorni rregullisht një shampo të zakonshme kundër zbokthit, sa herë që lani flokët. 182-Kur zbokthi është në sasi mesatare, duhet përdorur çdo dy ditë një shampo e veçantë që përmban lëndë që mbysin këpurdhat. 184-Kur zbokthi është në sasi shqetësuese, është nevoja e përdorimit të një mjeti efektiv siç janë shampoja “Fungoral” apo trajtuesi i zbokthit “Gentinor”.

KËSHILLA PËR SHËNDETIN 197-Përdorni gjatë ditës majdanoz të freskët. 198-Përdorni shpëlarës antibakterial. 199-Duhet të konsumoni të paktën dy herë në ditë kos të freskët. 200-Duhet të shpëlani gojën me sodë.

213- Krijo një stil jete. Balanco detyrimet duke i dhuruar vetes kohën e mjaftueshme për t’u qetësuar. Ushqehu mirë, mos pi duhan dhe limito sa të mundesh konsumin e alkoolit. 214- Mbaj afër miq të mirë: Njerëzit

AKNET PËR TË LUFTUAR PUÇRRAT NË FYTYRË: 185-Mos ndërhyni me duar në puçrra ose pika të zeza, sepse janë shenja inflamacioni. Shtypja është e rrezikshme nëse ndërhyrja bëhet në mënyrë të gabuar. Kjo lloj traume nuk bën tjetër veçse përkeqëson gjendjen e lëkurës. 186-Trajtoni fytyrën me produkte cilësore, me përbërës organikë si: Kamomil, kamfor, kalendula, etj. 187-Përdorni fruta e ushqime të freskëta. 188-Merrni vitamina A, C, E. 189-Mos përdorni sapunë kundër yndyrës. Në këto raste gjëndrat reagojnë duke prodhuar yndyrë në sasi. 190-Përdorni drithëra, vaj ulliri, kos, fruta, perime, prodhime deti. 191-Pini shumë ujë (pa gaz). Është mënyra më e mirë për të hidratuar lëkurën. 192-Kujdes nga flokët e gjatë. Në kushtet e një higjiene të keqe ato mund të jenë bartës bakteriesh dhe në kontakt me lëkurën keqësojnë gjendjen e saj duke stimuluar infeksionet. VESHET SI TË LUFTONI INFEKSIONIN E VESHËVE: 193-Trajtimi fillimisht i infeksionit konsiston në pastrimin apo bërjen lavazh të kanalit të veshit dhe kjo ndihmon në heqjen dhe shpërndarjen e grumbullit të infeksionit të mbledhur në zona të caktuara. 194-Më pas nëpërmjet një fitili, deri në mesin e veshit, arrihet që të shpërndahet i gjithë pezmatimi i mbledhur. 195-Njëkohësisht duhet bërë edhe trajtimi mjekësor në të cilin hidhen antibiotikët në vesh për të trajtuar dhe kuruar zonën në të cilën më parë ishte mbledhur pezmatimi dhe që kishin çuar në ënjtjen e veshit. 196-Është e rëndësishme që të shmanget marrja e ilaçeve qetësuese vetë në farmaci, pa rekomandim, sepse ato nuk ndikojnë në përmirësimin e situatës, vetëm sa mund ta rëndojnë dhe më shumë. AROMA E KEQE KËSHILLA PËR TË ULUR AROMËN E PAKËNDSHME TË FRYMËMARRJES:

gjiret. 228- Të vegjlit duhet të pinë shpesh por pa e tepruar. 229- Gjatë pirjes krijojini foshnjës mundësi të pushojë nga pak. 230- Nëna që ka fëmijën në gji duhet të marrë sa më shumë lëngje. 231- Ushqimi i nënës duhet të sigurojë elementet e nevojshme. 232- Sa më shumë të pijë fëmija, aq më tepër qumësht prodhon gjiri. 233- Fëmijës deri në gjashtë muaj nuk i jepen ushqime jo të lëngshme. 234- Nëna që ka fëmijën në gji duhet të shmangë stresin, shqetësimet. GASTRITI KËSHILLA PËR TË EVITUAR: 235-Mos përdorni alkool. 236-Mos përdorni duhan. 237-Mos përdorni në mënyrë sistematike aspirina, ibrufen , naporxen etj. 238-Mos përdorni në mënyrë të sistematike kortizonë.

201- Duhet të përdorni vaj mesteje. 201- Të konsumoni farat e koprës. 202-Të konsumoni gjatë ditës çimçakiz me manjolia.

SYTË SI TË MOS I DËMTOJMË SYTË KUR JEMI PARA KOMPJUTERIT: 203-Sfondi përtej ekranit të mos jetë asnjëherë krejt i errët. 204-Të mos ketë reflekse në ekran. 205- Kontrasti dhe drita e ekranit të rregullohen në vlera mesatare. 206- Ekrani duhet të jetë rreth 50-60 cm larg syve. 207- Mundësisht të përdoret filtër për ekranin kundër reflekseve. 208- Të shpluhuroset shpesh ekrani. 209- Gjatë punës para kompjuterit është mirë që disa herë në orë të shkëputet shikimi nga ekrani përreth një minutë. 210- Të rrotullohen sytë në ambientin përreth ose të paktën çdo një orë të bëhet një pushim prej 15 minutash.

STRESI DISA TEKNIKA PËR TË SHMANGUR STRESIN E PANEVOJSHËM: 211- Menaxho kohën. Programimi dhe organizimi i kohës suaj mund t’ju bëjë më shumë produktivë. 212- Strategjitë për të përballuar. Përpiqu të dallosh mënyrat e sjelljes që ndikojnë në stres dhe gjej mënyrat për t’i reduktuar.

që kanë një rrjet të fortë shoqëror që i mbështet dhe që janë shumë të aftë të përballojnë ndryshimet e jetës. 215- Ndrysho mënyrën e të menduarit. Thuaju “stop” mendimeve që të shkaktojnë stres. 216-Zgjidhi problemet duke punuar dhe krijo intimitet me orenditë e zyrës apo shtëpisë, që të jenë sa më të këndshme për syrin. LINDJET PARA KOHE DISA KËSHILLA PËR KUJDESIN NDAJ FËMIJËVE PREMATURË: 217- Mbajtja e temperaturës së trupit në shifrat normale. 218- Ushqyerja e kujdesshme sipas mundësive dhe nevojave të fëmijës. 219- Ruajtja nga sëmundjet dhe infeksionet. 220- Temperatura e fëmijës duhet ruajtur në limitin 36-37 gradë. 221- Temperatura e ambientit ku qëndron fëmija duhet 23-25 gradë. 222- Në stinët e nxehta temperatura nuk duhet t’i kalojë 27 gradë. 223- Dhoma e fëmijës duhet të ketë lagështirë të mjaftueshme. 224- Ajri i dhomës ku rri fëmija duhet të ndërrohet vazhdimisht. 225- Veshjet dhe mbulesat nuk duhet ta shtrëngojnë fëmijën.

RËNIA E FLOKËVE KUJDESI QË DUHET TË TREGONI PËR TË PARANDALUAR FENOMENIN: 239-Kontrolloni stresin. 240-Mbani një dietë të shëndetshme. 241-Pini të paktën 2 kilogramë ujë në ditë. 242-Konsumoni fruta, perime, me anë të së cilave merrni vitaminat, proteinat dhe mineralet e nevojshme. 243-Evitoni sa më shumë konsumimin e yndyrnave shtazore duke i zëvendësuar me ato vajore. 244-Evitoni ushqimet e skuqura. ULÇERA USHQIMET QË KUROJNË SËMUNDJEN: 245-Banania jo e pjekur. Ajo favorizon shërimin e ulcerës gastroduodenale të lehtë. 246-Duhet të ndiqet një ushqim i ekuilibruar, i pasur në zarzavate dhe fruta që të kenë vitamina C, e njohur kjo për mbrojtjen e mukozës së stomakut. 247-Në të kundërtën duhen kufizuar proteinat shtazore dhe dhjamërat. 248- Mishi, peshku ose veza duhen marre vetëm një herë në ditë. 249-Duhet përdorur çaji nga bima e njohur e Bar-Bletës.

USHQIMI ME QUMESHT KËSHILLA PËR NËNAT QË KANË FËMIJËN NË GJI:

CERMA /PËRDHESI KËSHILLA PËR TË LEHTËSUAR DHIMBJET E SËMUNDJES:

226- Jepini fëmijës sasinë e nevojshme të qumështit. 227- Jepini fëmijës qumësht nga të dy

250- Këshillohet pirja sa më shumë e ujit dhe lëngjeve të ndryshme për të lehtësuar nxjerrjen e acidit urik nga

33

trupi. 251-Duhet pasur parasysh se, nëse vuajmë nga sëmundjet e zemrës, duhet të këshillohemi me mjekun për sasinë e lëngjeve që konsumojmë. 252-Rënia në peshë është e rëndësishme për të pakësuar rrezikun e shfaqjes së sëmundjes. 253-Sasia e proteinave në ushqim ndikon në një farë mënyre në sasinë e acidit urik në gjak. 254-Por edhe një dietë koncize nuk mund të sjellë uljen e acidit urik në gjak në të njëjtën mënyrë si mjekimi.

OSTEOPOROZA KËSHILLA PËR TË LUFTUAR SËMUNDJEN QË NË FËMIJËRI: 255-Për të luftuar shfaqjen e osteoporozës është e nevojshme ajo që hamë. Për këtë duhet të ndiqet një dietë ushqyese e balancuar me një përbërje kalorike, të përshtatshme me nevojat fiziologjike të individit. 256-Dieta duhet të përmbajë një gram proteinash për çdo kile të organizmit tonë. 257-Duhet të përmbajë një përbërje të duhur yndyrash dhe karbohidratesh që nuk duhen të jenë më tepër se 55-60% të kalorive totale. Po që duhen marrë çdo ditë. 258-Po ashtu rekomandohen sasi të larta kalciumi, potasi, magnezi dhe sasi të pakta sode. 259-Vitamina D është nga ana tjetër një përbërës i rëndësishëm për asimilimin e kalciumit dhe për këtë duhet marrë me dietë apo me tableta. 260- Përveç kësaj vitaminat: A, C, E, K dhe minerale të tjera si fosfori, fluori, hekuri, zinku dhe bori janë të nevojshëm për një metabolizëm normal të kockave dhe mund të merren falë një ushqyerjeje të larmishme dhe korrekte. 261-Së fundmi rekomandohet eliminimi i alkoolit, kafeinës dhe pijeve të gazuara. Këto të fundit duket se e rrisin më shumë riskun për fraktura te gratë që i konsumojnë.

LEMZA KËSHILLA PËR TË NDALUAR LEMZËN E SHPESHTË: 262-Duhet të pish ujë ose të hash një lugë sheqer sapo të zëre lemza. 263-Faktori psikologjik arrin të ndalojë lemzën si p.sh me anë të tërheqjes së vëmendjes, bën që të ndalojë shtëllunga e ajrit. 264- Ndalesa e frymëmarrjes, pirja e ujit të ftohtë me gllënka të vogla, vendosja në qafë e një cope akulli, vendosja e një borse akulli në bark, gudulisja e hundës për të provokuar një teshtimë, marrja e frymës thellë, duke ndjekur një ritëm të rregullt janë disa nga mënyrat e ndalimit të lemzës. 265- Lemza mund të zërë edhe një fëmijë të porsalindur dhe mund të ndalohet duke e marrë në krah, i mbështet kokën në shpatull dhe i bie lehtë në kurriz, në mënyrë që t’ia nxjerrsh ajrin që ndoshta i ka dilatuar stomakun ose ezofagun. 266-Një mënyrë tjetër është edhe frymëmarrja dhe nxjerrja në një qese letreje. Në këtë mënyrë rritet sasia e CO2 në organizëm. 267-Mjekët kryesisht rekomandojnë ngrënien e një luge sheqer pa ujë. (Vijon në numrin e ardhshëm)


LONDON JULY 2008

34

Kuzhina shqiptare produktet e qumështit.

QOFTE MIKSE TE RRUBULLAKTA TE SHERBYERA ME SALCE DOMATEJE Për qoftet

TONY BUK MISRI Përbërësit e recetës Kulaçka e hollë për bluarje 50 gr miell ë imët i bardhë misri 1 lugë gjelle vaj ulliri 100 ml ujë Brumi 150 gr miell misri ë kuq me imtësi mesatare 260 ml ujë i vaket 2 lug kafeje maja e imët e tharë 100 ml ajkë qumështi e rrahur 150 gr miell misri maiza 350 gr miell gruri i imët me përqindje të lartë gluteni 1 lugë e gjysme kafeje kripë Vaj ulliri për lyerjen e tepsisë Miell për spërkatje

Përbërësit e recetës 250 gr mish i grirë derri 250 gr mish i grirë viçi 250 gr mish i grirë lope 2 vezë të mëdha të rrahura 150 gr djathë 5 thelpinj hudhre te shtypura 50 gr thërrime buke 1 tufë e madh majdanoz i grirë imët 150 ml vaj ulliri për skuqje Krip dhe piper Salca e domates 2 lug gjelle vaj ulliri 1 qep e madh e prerë imët 4 thelpinj hudhre te shtypura 2 vazo 250 gr domate te konservuara 2 gjethe dafine 1 tufë e vogël majdanoz i prerë imët Gjysmë lug spec djegës vetëm farat Kripë, piper 1 lugë gjelle basil i prerë imët

Mënyra e përgatitjes së recetës Mënyra e përgatitjes së recetës Për kulaçkën e hollë, në fillim ngrohim ujin dhe pastaj shtojmë miellin e misrit dhe e përziejmë deri sa të valojnë dhe te përftohet një masë pa dramca dhe pastaj ne një pjatë të sheshtë, të lyer me vaj ulliri e shpërndajmë në mënyrë të njëjtë përgjatë gjithë sipërfaqes dhe na formohet një kulaçkë e rrumbullakët pastaj e mbulojmë ashtu siç është e nxetë me një pjatë tjetër me madhësi të njëjtë që të mbyllet hermetikisht dhe e lëmë të ftohet. Përgatisim brumin në fillim, pasi është tharë kulçka e thërmojmë dhe e bluajmë imët ne mikserin ushqimore, pastaj brenda shtojmë majanë, ajkën e qumështit, 260 ml ujë dhe i përziejmë dhe njëherë deri sa të kemi një brumë të hollë pa dramca. Në një enë të thellë përziejmë të gjitha llojet e miellit për brumin, kripën pastaj shtojmë vajin dhe përzierjen e kulaçkave nga mikseri ushqimor i përziejmë mirë dhe e lëmë këtë brumë të qetësohet për 5 minuta pastaj lyejmë duart me vaj ulliri dhe brumin e rrahim sipër tavolinës me pëllëmbët e dorës për 1 minutë dhe pastaj na përfitohet një formë brumi e rrumbullakët e kthejmë në enën që ishte e mbulojmë dhe e lëmë edhe për 10 minuta pastaj e rrahim dhe njëherë këtë brumë sipër tavolinës së lyer me vaj ulliri. Pastaj e kalojmë prapë ne enën e thellë qe ishte e mbulojmë dhe këtë proces e përsërisim çdo 15 minuta për 3 herë me radhë dhe ne fund pas këtij procesi te gjatë e lëmë të fermentohet brumin për 30 minuta Në një peshqir te larë mirë e spërkatim me miell të mjaftueshëm, pastaj brumin e kalojmë nga ena sipër sipërfaqes së peshqirit të spërkatur me miell pastaj i lidhim 4 cepat që të mbulojmë brumin plotësisht dhe përfundimisht e lëmë në një vend te freskët qe te fermentohet dhe për 1 orë. Ngrohim furrën ne temperaturën 220 gradë C pastaj ne një tepsi copat e bukës së lyer me gjalpë dhe të spërkatur me miell e hedhim brumin nga peshqiri dhe e ngjeshim duke i dhënë formën që dëshirojmë dhe e presim me thikë diagonalisht në siperfaqie qe te kemi vija te bukura pas pjekjes pastaj e fusim në furrë dhe e pjekim 40 – 50 minuta deri sa buka te marr ngjyrë të kuqerreme pasi pjekët e zhvendosim nga tepsia dhe e lëmë të ftohet dhe kjo bukë eshtë shumë e përshtatshme te serviret me produktet dhe nën-

Përziejmë në një ene te madhe të gjithë përbërësit për qoftet përveç vajit për skuqje pasi i kemi përzier mirë me dy pëllëmbët dhe me spërkatje te miellit iu japim formën dhe mundësisht me madhësi të njëjtë dhe duke i ngjeshur mirë pastaj në një enë të madhe ngrohim vajin dhe i skuqim mirë deri sa te marrin ngjyrën e kuqerreme pasi përfundon skuqja me ndihmën e lugës me vrima i zhvendosim nga vaji dhe i lëmë të kullojnë dhe vazhdojmë përgatitjen e salcës. Për salcën e domates ne fillim ngrohim vajin pastaj hedhim qepet hudhrat i kavërdisim për 2 minuta pastaj hedhim domatet e konservuara, fletët e dafinës, majdanozin, specin djegës, piper, kripë dhe i ziejmë për 30 – 40 minuta deri sa salca të trashet ne fund zhvendosim gjethet e dafinës dhe shtojmë basilin dhe i shërbejmë në pjatë supe të thellë PAJ PULE ME PETE DHE UJE TE NXEHTE Perberesit e recetes 275 gr miell gruri i bardhë ¼ luge gjelle kripe 4 luge gjelle margarine perimesh 120 ml ujë 500 gr gjoks pule i pastruar dhe i prerë në kubike te vogla 200 gr salçiçe të prera në kubike 1 qepe e grire 2 thelpinj hudhre te shtypura Kripe dhe piper 1 luge gjelle xhelatine 150 ml lëng mish pule Mënyra e përgatitjes së recetës Sitim miellin dhe kripen në një ene. Ngrohim margarinën, hedhim ujin dhe e përziejmë bashke. Pastaj hedhim miellin dhe e ziejmë derisa të behet një mase e trashe, duke e përzier me luge druri. E heqim nga zjarri ngadalë dhe e mbështjellim me celefon të holle dhe leme te ftohet për 30 minuta. Pastaj e hapim 2/3 e masës ne një pete dhe e vendosim ne një tepsi te vogël duke rregulluar qoshet e tepsisë me dore. Presim

mishin e pulës ne copa te vogla shtojmë salçiçet pak kripe dhe piper dhe i përziejmë mire. Shtojmë qepen, hudhrat dhe i përziejmë mire, pastaj hedhim masën ne tepsi mbi pete duke e hapur mire ne sipërfaqe. Pastaj hapim petën tjetër sipër, duke rregulluar qoshet e tepsisë me ujë. Pastaj lyejmë sipërfaqen me veze dhe piqet ne temperature mesatare per rreth 1 ore e gjysme. Ne fund shkrihet xhelatine ne lëngun e pulës dhe kur masa fillon te mpikset bëjmë një vrime ne mes te petës me një pirun dhe hedhim lëngun . EMBELSIRE ME COKOLLATE TE BARDHE Përbërësit e recetës Për spongen duhen: 5 veze 125 gr sheqer 125 gr miell gruri i bardhe 150 ml liker ose lëng frutash Për çokollatën e bardhe duhen: 250 gr çokollatë e bardhë 120 ml krem qumështi 220 gr gjalpë pa kripe Për custard duhen: 100 gr niseshte 120 gr sheqer

2 luge gjelle esence vanilje 300 ml krem qumështi 400 ml qumësht 2 te verdha vezësh

Mënyra e përgatitjes se recetës Për spongën përziejmë te gjithë përbërësit me një përzierës metalik elektrik Piqet ne një tepsi mesatare për 20-25 minuta deri sa te marre një ngjyre te kuqërremtë dhe te shkëputet nga tepsia. Pastaj e heqim nga tepsia dhe e leme te ftohet dhe e presim për se gjeri ne tri shtresa. Pastaj shkrijmë çokollatën dhe e leme te ftohet, hedhim gjalpin dhe kremin e qumështit ne një tenxhere e përziejmë ngadalë deri sa te shkrihet e mbulojmë me celefon dhe e leme te ftohet. Përgatisim custardin kështu: Hedhim niseshtenë, sheqerin dhe esencën e vaniljes ne një tenxhere , gradualisht shtojmë kremin e qumështit, te verdhen e vezës dhe qumështin. I leme te ziejne ne nje nxehetesi te ngadalësuar duke e përzier deri sa te trashet. Vendosim ne një pjate shtresën e poshtme te spongës, duke e lyer me liker ose me lëng frutash dhe me custedin e përgatitur. Përsërisim te njëjtën gjë edhe me shtresën e dyte te spongës, pastaj vendosim shtresën e fundit sipër dhe e mbulojmë me çokollatën e shkrire. Pastaj presim disa copa çokollate dhe e zbukurojmë sipër dhe anash. Ju beftë mirë


LONDON JULY 2008

Eposi i kreshnikëve PËRGATITI: JENI MYFTARI posi i kreshnikëve (ose Cikli i kreshnikëve) është një epos legjendar i përbërë nga këngë të ndryshme epike, ku këngët kryesisht shoqërohen me lahutë. Zonat ku eposi këndohet janë të shumta në Shqipërinë e sotme e më gjerë. Mendohet se ai është i pranishëm në zonat si Malësia e Madhe, Dukagjin, Has e shumë rrethe të tjera si dhe në zonat e Kosovës, si Pejë, Gjakovë, Prizren, Deçan, Rahovec e të tjerë. Në qendër të këtij eposi, qëndrojnë dy vëllezërit Muji dhe Halili. Në epos tregohen historitë e të dy vëllezërve, dhe ka edhe një këngë ku përfshihet vajtimi i Ajkunës për birin e saj Omerin (aktualisht kënga "Ajkuna qan Omerin" ose e njohur ndryshe edhe si "Vaji i Ajkunës") Vargjet e përdorura në këtë cikël janë të tipit 6, 8, 10, 14 dhe 16 rrokësh. Si këngë të mbështetura në notat modale diatonike, këngët zakonisht këndohen me gjysmë zëri ose e thënë ndryshe me gjysmë toni. Çdo këngë e eposit shoqërohet me lahutë, duke u përshtatur sipas llojit të vargut. Mendohet se eposi e ka origjinën e tij në fillimet e dyndjeve sllave në territorin e Ballkanit. Teksti i këngëve të ndryshme tregon për betejat e dy vëllezërve me grupe sllave, duke e bërë këtë cikël më shumë një rrëfim të rezistencës së popullsisë etnike aty, kundrejt fiseve sllave. Në këto luftime, Muji dhe Ajkuna humbasin Omerin. Ky epos epik ngjason shumë në formimin e tij epik, me "Iliada" dhe "Odisea" dhe është Eposi i kreshnikëve, një epos me vlera etnokulturore. Mendohet se këngët, në shumicën e rasteve këndoheshin për "miqtë e ardhur" si një mënyrë dëfrimi. Pa dyshim këto këngë nuk mund të mungonin në festat e ndryshme të malësorëve. Jo shpesh por jo dhe rradhë herë, studiuesit debatojnë mbi këtë epos. Një mendim se Ajkuna është në të vërtetë gruaja e Omerit, dhe jo nëna, nuk është shumë i përhapur, edhe pse një mendim i tillë ekziston. Sado i pabazuar të jetë ky mendim, do të duhej një analizë e thellë nga persona të specializuar në këtë fushë për të mbështetur këtë mendim. Për momentin ideja më e saktë është se Ajkuna ishte nëna e Omerit dhe gruaja e Mujit duke u mbështetur te kënga elegji "Ajkuna qan Omerin", që është një vajtim tipik i një nëne për të birin e saj. Një debat tjetër jo shumë i përhapur është origjina e eposit. Pak persona shprehen se Muji dhe Halili janë boshnjakë. Megjithatë një mendim i tillë do të ishte pa bazë, sepse cikli vetë flet për luftërat e popullit etnik shqiptar kundra të ardhurve sllavë. Në të vërtetë Eposi i kreshnikëve është një epos i pasur me këngë të shumta. Disa nga këngët më të njohura të

E

35

Edhe unë dua të mësoj shqip

këtij eposi janë; Fuqia e Mujit, Martesa e Mujit, Ajkuna qan Omerin, Martesa e Halilit, Muji e tri zanat e malit, Halili pret Pajo Harambashin.

1. Përhapja gjeografike, kërkimet dhe studimet Eposi i kreshnikëve është i përhapur kryesisht në trojet veriore të banuara prej

shqiptarëve1, sidomos mbi lumin Drin: nga bregdeti veriperëndimor deri në krahinat verilindore, duke përfshirë Krajën, Malësinë e Madhe, Dukagjinin, Nikaj-Mërturin, Malësinë e Gjakovës etj. Këngë të këtij cikli këndohen dhe në jug të Drinit, sidomos në Pukë, Lumë e Dibër. Ndonjë subjekt haset dhe në Lezhë, Krujë dhe krahinat veriore të Elbasanit e Librazhdit, që ka arritur aty nëpërmjet lëvizjeve të popullatës malësorëve, të zbritur nga fillimi i shekullit të njëzetë e këtej, si edhe të shqiptarëve të Kosovës të shpërngulur nga Kosova e të vendosur deri në rrethet Elbasan, Durrës, Lushnje e Fier. Dhe sot e kësaj dite aty jeton një cikël i gjerë poetik, sa i lashtë e madhështor nga ana ideore e artistike, aq edhe kompleks e kompakt. Në shkencë ai njihet me emërtimin eposi i kreshnikeve ose cikli i Mujit2 dhe i Halilit3, kurse në popull këngë kreshnikësh, këngë të Mujit e të Halilit, këngë të moçme trimash, këngë lahute etj. Ky epos, që përbën një pjesë të rëndësishme të epikës legjendare shqiptare në

pergjithesi, jeton jo thjesht si një relikt i nderuar dhe i çmuar etnokulturor, por kryesisht për mesazhin e madh që sjell rezistencën në emër të lirisë, të së drejtës e të dinjitetit, si dhe për vlerat e larta artistike është mjaft elokuente bindja e thellë e malësorëve se "Kangët e kreshnikëve e burrnojnë njerin, e bajnë trim, i shtien zemër të durojë plumbin, gjakun, luftërat ku treten meshkujt". Ja pse, sipas dëshmive të bartësve popullorë e të studiuesve, këto janë kënduar tradicionalisht e janë dëgjuar me kënaqësi e nderim të veçantë, jo vetëm ndër kuvendet e gjera popullore, ndër dasma e festa të tjera apo pranë oxhakut të kullave karakteristike malësore, netëve të gjata të dimrit, por edhe para fillimit të një beteje, madje edhe në zjarrmin e luftës. Ja pse shtëpia pa lahutë, shtëpia ku s'këndoheshin këngë kreshnikësh, konsiderohej si "shtëpi e lanun", që s'meriton respekt. Për vetë rrethanat e disfavorshme historiko-shoqërore të së kaluarës –luftrat e vazhdueshme, niveli i ulët arsimor, zhvillimi i ulët ekonomik etj.-, që kanë kushtëzuar edhe gjendjen e shkencave shqiptare në atë kohë, interesi për eposin e kreshnikëve është i vonë. Po të përjashtonim një fragment të shkurtër që botoi albanologu i njohur Gustav Majer (G. Mayer) më 1896 ("Albanesiche Studien" VI), mund të thuhet se mbledhja dhe botimi i këtij eposi realisht filloi në krye të shekullit të njëzetë, sidomos në vitet '20. Ndër botimet kryesore të gjertanishme mund të përmenden: "Epika legjendare", vellimi I dhe II (1983,1996), "Chansonnier epique albanis" (antologji frengjisht, 1983) "Këngë kreshnike" (Prishtinë, 1974). Krahas botimeve me materiale faktike, filluan edhe studimet e eposit të kreshnikëve. Në fillim ato qenë kryesisht shënime të thjeshta e mbresa, që erdhën duke u thelluar e u zgjeruar disi gjatë viteve '30, për të arritur sot një nivel mjaft të kënaqshëm. Kurorëzimi i gjithë kësaj pune studimore u bë me simpoziumin "Epika heroike shqiptare", (Tiranë, 20-22 tetor 1983), ku morën pjesë edhe mjaft studiues të huaj. Materialet e këtij simpoziumi u botuan të plota në përmbledhjen "Çështje

të folklorit shqiptar", vëll. II dhe III (1986).

2.Tiparet kryesore Eposi i kreshnikëve i ka të gjitha tiparet e zhanrit, por edhe veçoritë specifike, që lidhen me klimën historiko-shoqërore e kulturore ku lindi, u rrit, u maturua e jeton. Së pari, ai ka tri veçorite kryesore të një eposi: Epizmin, frymën heroike dhe legjendaritetin.

Epizmi Eposi i kreshnikeve e pasqyron jetën në formë tablosh të gjera "objektive". Frymëmarrja e gjerë është e pranishme në çdo ind të tij: në përleshjet dhe dyluftimet homerike, në madhështinë e heronjve dhe të botës që i rrethon, në përmasat e larta dhe tradhtitë tronditëse, në ndjenjat dhe mendimet e thella (Muji, p.sh., kur mendohet "shikon barin kah po rritet"), në gjatësinë e poemave (mesatarisht dalin me 200, por edhe me 500 apo 1000 vargje), në gjatësinë e vargjeve (pëlqehet më shumë dhjetërrokëshi i bardhë - nje varg me mundësi të gjera shprehese)5 etj. Epitetin objektiv e vemë në thonjëza, sepse rapsodi shtiret sikur vetëm tregon objektivisht si kanë ndodhur ngjarjet, kurse në fakt ai mban një qëndrim të caktuar, qoftë edhe duke e lënë atë të nënkuptuar. Në të njëjtën kohë, në epos janë të pranishëm, me shumicë, edhe detajet, situatat, trajtimet, personazhet e një reference lirike: dashuria midis vëllezërve e shokëve, dhimbja e humbjes së një personi të dashur, gëzimi i takimeve miqësore, ngjyrat plot shkëlqim të një peizazhi dhe lektisja para tij, portreti i një vashe etj. Një shembull tepër shprehës lirizmi është edhe vajtimi i thekshëm i Ajkunës, gruas së kryetrimit, mbi trupin pa jetë të djalit të saj të vetëm. Veçse edhe këtu gjithçka përthyhet nëpërmjet prizmit epik, ruan përmasat epike dhembja e thellë e nënës, mallkimi i saj i fuqishëm, keqardhja e elememtëve të natyrës dhe e bishave të malit: Qyqe vetëm rrugën paske marrë, / Kan zan vend yjt vajin me e ndie!/ Kur ka dale nder Lugje të Verdha, / Atherë nana hanën ka mallkue: / - T'u shkrimtë drita ty, o mori hanë, / Që s'na çove atë natë nji fjalë, / Në Lugje, t'Verdha shpejt me dalë, / Bashkë me hy n'nji varr me djal! . . . >>>>>>> (Vijon)


LONDON JULY 2008

Estetikë

36

FUSTANET… & XHINSET E REJA!!! ashmë vera ka filluar edhe këtë vit prandaj para se të dilni shopping në dyqanet që sapo kanë filluar uljet e çmimeve, ose para se të planifikoni gardaroben të cilën do t’a merrnit me vete në pushimet e verës, është mirë që të merni d isa këshilla mode. Lucy Yeomans editoja e revistës së famshme të modes Bazaar këshillon se mënyra më e thjeshtë për të veshur fustanet që këtë verë po pushtojnë vitrinat e dyqaneve, është t’i kombinosh me aksesorë të ndryshëm. Kështu qe mund te ngjani bukur jo vetëm gjatë ditës, por edhe gjatë mbrëmjes. Ajo thotë: “ndryshoni vetëm aksesorët; të tjerë ditën dhe të tjerë në mbrëmje, ndërkohë që fustani mund të jetë i njëjti. Por mos harroni takat nëse fustanin do e vishni në mbrëmje. Shtëpitë e modës si Alberta Ferretti dhe Lanvin në pasarelat e tyre të fundit kanë veshur xhaketa të çdo lloj ngjyre mbi fustanet, prandaj mbani mend edhe këtë version për mbrëmjet e freskëta të verës. Aksesoret duhen të jenë sa më mat luk është e mundur sepse ata glam me diamante nuk preferohen shume këtë vere. Përsa i përket make up-it apo flokëve, mundohuni të keni krehje sa më të thjeshta dhe ngjyra domosdo natyrale që t’i afroheni këtij luku. Fustani i Kim Kardashian që veshi në premierën e Sicko në LA është një shembull i këtij luku. Ky fustan shumngjyrësh është shumë femëror dhe do dukej njësoj bukur si ditën dhe në mbrëmje.

T

13 RREGULLA TE DOMOSDOSHME •

Për rrobat me ngjyra të hapura për-

dor aksesore dhe këpuce me ngjyra natyrale. • Fustane me volume dhe të gjate, mos i prefero nëse nuk ke gjatësinë e duhur ose përdor taka shumë të larta. • Mos kërko çdo pjesë të stinës vetëm pse janë në mode; silueta jote duhet të jetë ajo që të zgjedh dhe jo ti vetë.

vishi me taka të larta, përndryshe këmbët ngjajnë të shkurtra dhe nuk komplimentojne trupin. • Rripat të jenë të gjerë dhe varëset të gjata. • Ngjyrat sa më të ndezura dhe të mprehta për një luk sa më modern.

• Xhaketat dhe jelekët vishi mbi rroba të ngushta të pjesa e lartme, mëngët dhe gjokset. • Këpucët pak ekstravagante por jo shumë të gjëra ose të trasha. • Thjeshtëso flokët dhe tualetin sa të mundesh.

• Një print çdo herë mjafton jo më shumë se kaq njëkohësisht. • Mos bëj miks xhinse të errëta me ato të zbardhura, këtë stinë prefero të zbardhurat. • Mos ik për markën, por mendo nëse veshja të shkon. • Kur gjen një palë xhinse që të puthen me trupin tënd, atëherë bli dy palë.

Pantallonat me mes të shkurtër

Clarins ka një seleksionim të ri produktesh të cilat mbrojnë fytyrën juaj nga ndryshimi i klimës. Zakonisht ndodh që kur ndryshon klimën hormonet e trupit ngatërrojnë fuksionimin e tyre dhe kjo ndikon te lëkura. Atëhere, para se të mbyllni valixhet juaja dhe të lagroheni me pushime vizitoni raftet e Clarins dhe provoni linjën Hydra Quench që përmban një serum intensiv, një krem të pasur dhe të trashë që është i posaçëm për klima të ftohta, një xhel-krem të freskët dhe një losion të posaçëm për

klima të ngrohta. Për qerpikë brilantë maskara më e rekomanduar për këtë seksion është ajo e Clinique “Lash Poëer Mascara”, e cila ndalon qerpikët të bashkohen por mban gjatë gjithë ditës dhe hiqet shumë lehtë me pak ujë të nxehtë. Derisa ngjyrat e rrobave janë ato të ndezurat për këtë stinë, atëherë dhe ngjyrat e tualetit janë po ashtu të ndezurat. Ngjyra flori ishte ajo më e përdorura në tualetin e pasarelave dhe kampanjat e Prada, Versace, Missoni, Dior dhe John Galliano. Floriri ishte i kombinuar me gjithçka. Një grim I lehtë mbi lëkurën e nxirë nga dielli duket e mrekullueshme. Për buzët përdorni rozë të çelura, të kuqe mat ose pse jo dhe portokalli ashtu siç pasarelat e Louis Vouitton, Bottega Veneta dhe Miu Miu kishin bërë. Lip gloset janë ato që janë rikthyer, përdorini shumë këtë verë dhe mbyllni në sirtaret tuaja buskuqet mat. Thonjtë të shkurtër dhe rrumbullakë afërsisht si të meshkujve. Thonjtë katrore harrojini për këtë stinë. Ngjyrat jo shumë të ndezura por edhe rozat e ëmbla nuk do dukeshin keq. RUDINA. S


LONDON JULY 2008

37

“Kosova’s Independence under International Law – a Factor of Peace and Stability in the Balkans” By H.E. Mr. Zef Mazi* et me first thank the Oxford International Study Center and St. Anthony’s College for having organized and hosted this event and invited me to share some views on Kosova’s independence under international law and its impact as a factor of peace and stability in the Balkans. It is indeed a pleasure to be here today, in this world renown university and study center. This famous city is in my view the production machine of a guaranteed top quality educated future generation. Let me now turn to the topic of my presentation today. The solution of the Kosova status has, at various intensities, dominated the political and diplomatic negotiations over almost two decades now. It actually became a key issue, figuring high on the agenda of the international community and its major players after, in particular, what happened in the period 1998-99. The keen and sole focus of interest has been in bringing lasting peace, security and prosperity in the Balkans, the SouthEastern Europe and, consequently, Europe as a whole. Much noise and opposition continues to be raised by Serbia, which is understood. So does also one permanent member of the Security Council, which appears to be difficult to understand, on the pretext that the solution proposed as “the best, most viable and long-lasting”, violates international law, the UN Charter, various legal frameworks, etc., and impair the territorial integrity of a state. This noise actually falls short of sound legal, moral and other arguments. Here in Oxford is the right venue and audience to try to analyze certain key international documents that actually provide the right solid basis to come to the right conclusions. We believe the right decisions have been taken based on those right conclusions I just referred to. Let me try to address some of these issues that provide indeed a full legal justification for Kosova’s right to selfdetermination, i.e., independence. It is not a novelty to say that much has been written about the international legal principle of self-determination. (See e.g. Ved Nanda: The New Dynamics of Self Determination: Revisiting Self Determination as an International Law Concept: a Major Challenge in the post Cold War Area, 3 ILSA J Ind’l & Comp L 443 (1997), Note 1) This is well established in international law as opinion juris (Frederic L. Kirgis, Jr. The degrees of self determination in the UN Ear, 88 AJIL 304 (1994) citting, Frederic L. Kirgis, Jr. Custom on a slid-

L

ing scale, 81 AJIL 146 (1987), note 21). As one noted international legal scholar, Thomas Franck, stated in his “Postmodern Tribalism and the Right to Secession”, “a minority within a state, especially if it occupies discrete territory, may have a right to secede roughly analogous to a decolonization right – if it is persistently and egregiously denied political and social equality as well as the opportunity to retain its cultural identity.” Furthermore, “severe deprivations of human rights often leave no alternative to territorial separation”, writes Ved Nanda (supra note 1, at 443). Such has been the problem that has confronted the people of Kosova. As stated above, not only does international law recognize a right to secede, under certain circumstances, but numerous international legal scholars hold that under certain circumstances, it is well justified. In a host of articles and books on the subject of self-determination, it is generally maintained by the authorities that a right to secede is not automatic or guaranteed but, under certain circumstances, secession may be warranted, and that a blanket rejection of the right to secede – as one or two states are actually trying to do and, even worse, encourage others to follow suit - is improper. In addition, legal authorities hold generally that certain criteria must be satisfied before a claim for secession may be granted, such as 1) identifying the group claiming the right of self-determination (Ved Nanda, Self determination under international law: validity of claims to secede, 13 case W Res J, Int’l L. 257, 275 (1981), and what right is it; 2) what is the nature and scope of their claim; 3) what are the reasons behind the group’s claim, and 4) the degree of the deprivation of basic human rights. These criteria encompass both objective and subjective elements. The objective criteria are: a common racial background, ethnicity, language, religious, history and cultural heritage; another important objective factor is the defined group’s territory and clearly de-

fined, recognized and recognizable borders. The subjective criteria are: to what extent do the individuals within the group perceive themselves collectively as a people and, lastly, the degree which the group seeking self-determination can form a viable political group. From all the angles one would wish to look at the above criteria, they turn out to be both proven applicable and unique to Kosova; they made very apparent the viability of Kosova’s self-

quoting this simply to illustrate that in certain capitals the thinking is unfortunately still back at the time when the UN was dealing with and adopting declarations to ensure that the process of decolonization and independence moved ahead. Indeed, for years now, the Committee on Decolonization is no longer existent under the UN committee structures. That and what followed is relevant to the Kosova situation, too. In the

determination bid and, therefore, the decision for secession – i.e., independence. Very briefly something on self determination under the UN: the history of self-determination traces its roots to the Peace of Westphalia (1648); much later President Wilson proclaimed the concept to the League of Nations (1919), yet it did not become part of international instruments until with the United Nations in the 1950s. In 1960, the Declaration on the Granting of Independence to Colonial Countries and Peoples stated, “all peoples have the right to self-determination; by virtue of that right they freely determine their political status and freely pursue their economic, social and cultural development”. However, self-determination in that Declaration was aimed solely at decolonization. It contained a clause prohibiting the disruption of the national unity and territorial integrity of a state (See Micaela Pomerance, The United States and Self Determination: Perspectives on the Wilsonian Conception, 70 am.J Int’l L. 1( 1976). I am

1970s the General Assembly unanimously adopted the Declaration on Principles of International Law Concerning Friendly Relations. (Indeed, the Kosovar Unity Team offered to the Serb side, during the negotiations, a document on principles of friendly neighborly relations that was turned down by the Serbs!) One of the principles of the UN Declaration is that of “equal rights and self-determination” of peoples, stating that, “all peoples have the right freely to determine, without external interference, their political status and pursue their economic, social and cultural development, and every state has the duty to respect this right in accordance with the provisions of the Charter” (supra note 1 at 269). A state owes a duty, under this Declaration, towards a people claiming the right of self-determination, “to refrain from any forcible action which deprives peoples… of their right to self-determination and freedom and independence. In their actions against and resistance to such forcible action in

pursuit of the exercise of their right to self-determination, such peoples are entitled to seek and receive support in accordance with the purposes and principles of the Charter”. Further, a state seeking protection “must be possessed of a government representing the whole people belonging to the territory without distinction to race, creed or color”. The key word here is, “government representing the whole people”. In the absence of compliance with the aforementioned, a government is in violation of and, therefore, is not entitled to protection from any action which would dismember or impair… (its) territorial integrity or political unity. Belgrade has not been in compliance in this regard. In the Kosova situation, the Belgrade Government, through its application of decades upon decades of continuous and programmed oppression, violations of all kinds of human and other rights, including through the application of martial law and taking away the rights of the Kosovars solely because of their ethnicity, violates the Declaration quoted above. Therefore, as logic follows, Belgrade should not expect its “proclaimed territorial integrity” to be protected. To look at it another way, a state that does not have a government that represents all the people, has impliedly waived its right to territorial integrity, the way it perceives it and, as such, has no right to seek international protection from secession. The Kosovars’ fight for freedom, resulting from the Serbs’ protracted brutality culminating in the eviction of 1 million people from their homes, the destruction and razing to the ground of thousands upon thousands of households and entire villages, has been rightly assessed in terms of self-defense. On the other hand, the action of the Serbs against the Kosovars should be looked at under the General Assembly’s definition of aggression: “[N]othing in this definition … could in any way prejudice the right to self-determination, freedom and independence, as derived from the Charter, of peoples forcibly deprived of that right and referred to in the Declaration…, particularly peoples under colonial rule and racist regimes … nor the right of these peoples to struggle to that end and receive support in accordance with the principles of the Charter and in conformity with the above mentioned Declaration” (G.A. Res. 3314, 29 UN GAOR, Supp (No 31) 142 UN Doc. A/0631 (1974). We know that while the Declarations and other instruments were


LONDON JULY 2008 looked at the context of colonial rule (which, as a matter of fact, can be said was the case with Kosova, too, though not declared as such), the principles and rights that the UN sought and seeks to protect remain the same, whether a colony or repressive regime. In the case of Kosova, the logical interpretation of the right to receive support must be construed as international community recognizing the Kosovar Albanians’ legitimate right to self-determination, i.e. secession, in other words - independence. To rehash history and specific events is not the purpose of this presentation. What has happened is known by all and I need not re-elaborate. It is important to note, however, that since its inception as such case, Kosova and its people have suffered and were subjected to the brutal whim of those in power. It is of paramount importance, therefore, to separate the sui generis situation of Kosova from the rest of the self-determination movements, which certain capitals and/or individual politicians evoke not infrequently by mistakenly trying to draw parallels. Until 1989, when Kosova was stripped of the autonomy in violation of the Constitution of that country which does not exist, it was an autonomous entity with a political status equal to the other six republics, meaning that a Kosovar Albanian headed, as has been the case, the Federal Republic as part of the rotating presidency. The nature and scope of the claim of the Kosovars and the reasons for their claim are all tied together into a simple answer: acts of aggression have been committed upon them on a daily basis over a very long, protracted period of time which, Professor Nanda, as early as 1981, in his Self Determination Under International Law: Validity of Claims to Secede, has described as, “there must be little hope that any action short of separation would satisfy the sub-group’s (.i.e. Kosovars) desire for effective participation in the value process”. Although all the elements do overlap, the human rights issue is the final test, defined as “to what extent a group suffers subjugation, domination and exploitation … and to what extent the individual members are deprived of the opportunity to participate in the value processes of a body politic because of their group identification”. In this respect Professor Nanda writes again, “Severe deprivations of human rights often leave no alternative to territorial separation. The world community must respond effectively and efficiently to the consequences of such separation. There is a growing recognition of the close link between human rights and international peace and security”.

mental human rights „watch-dog“. These are official documents prepared by an international institution and made available to all its participating states. A look at these published documents would be beneficial to those who still may have some doubts on the above. In short, not only does this type of behavior rise to the level of crimes against humanity, but it also violates all the human rights instruments in force. It is fair to say Kosova met its burden under the “human rights deprivation” test. But let me get a bit closer to our days and try to see several other aspects of international law. Kosova is an issue of vital importance for Albania. The final urgent settlement of the status of Kosova was necessitated by the developments and the reality on the ground there and was dictated by the interests of stability and security in the region and in Europe. It is only normal, therefore, that Europe too had and has a vital interest in securing lasting peace, prosperity and cooperation in its territory. All should be interested, in fact, to ensure that peace, stability, prosperity prevails everywhere in Europe. Opposing a settlement along these lines would only leave room for any interpretation, including a lack of interest to have a lasting, peaceful and secure Europe. That is why coherence, the unity of purpose between the USA and EU on this matter and the move to

recognize Kosova’s independence, was a visionary determining factor, highly valued, warmly applauded by Kosova and its people and all those who share the same interest. Let me return to the specificity of the case. We continue to hear that Kosova is not specific and should not be treated as a sui generis case. Indeed, other cases continue to be named which, given what was said above, bear no comparison whatsoever with the Kosova issue. As many international community members and all but one member of the Contact Group have indicated, including the firm conviction of President Ahtisaari, a totally unbiased international personality who mediated the talks, we firmly believe, it is a sui generis case for a number of reasons:

I was only referring to the most notable minds of the international law and the relevant documents recalling, in this regard, what has seen on TV screens - thousands of thousands of refugees tracking hundreds of miles on foot to flee the rapes, the murders, the beatings, the plundering and burning of homes and the mass destruction of entire villages - horrendous, massive and planned human rights violations, in Kosova. Let me mention at this junction two books, 300 plus pages each, on the human rights situation in Kosova in the pre-war period and during the war, compiled and published by ODIHR of Firstly, because there were the OSCE, the European inter-govern- specific circumstances that relate to this

specific issue as, I hope, clearly outlined above, and as will be again underlined below, under a number of international law documents. Added to them is the non-consensual, indeed the violent, break-up of the former Yugoslavia, through bloody wars that were provoked by one constituent element of a country in the name of the unity and integrity of a(nother) whole country. Secondly, it resulted in massive violence, repression and mass expulsions of people from their homes and territories. I believe all would still have fresh in their mind’s eyes images of trains loaded with tens of thousands of people, almost a million Kosovar Albanians in total, half of whom found refuge in neighboring Macedonia and half in Albania. They were actually expelled at gun point, like in the time of pogroms, bringing live pictures of the 1940s. Thirdly, this followed protracrted, constant, premeditated, programmed, all kinds of massive human rights violations over decades and decades, by the state apparatus until only 9 years ago. These events culminating in 1999, as a package, shaped what wwe saw in February 2008, namely, declaration of independence and recognition of it. [That whole situation led to the intervention of NATO through a resolution of the Security Council. There was a debate over legality versus legitimacy of the intervention. I am refraining

from entering into further discussion about legality versus legitimacy, because this is not the scope of my presentation and has already been dealt with very eloquently by others before me. We believe, however, that the decision was both legitimate and legally grounded, the action that followed was also fully legitimate and grounded.]

opinions on the break up of the SFRY, says about that country which the 1974 constitution was construed to serve and defend, and upon which the whole domestic legislation of that country was built, and I quote from Legal Opinion No 8 of that Commission, “The SFRY has ceased to exist”. If a state ceases to exist, automatically, all legal instruments of that state, beginning with the 1974 constitution, and including Kosova’s relationships with it, have, together with that country and its constitution, also ceased to exist! Reference to constitutional arrangements and legality, therefore, do not have much ground and can hardly serve as justification. Further, after the Dayton Accords, which actually left Kosova out of the package, though it is not my inttention to deal with the reasons why that was the case, the Rambuillet process started, a document was drafted, not endorsed by Belgrade, which stated, amongst other things, that „the settlement of the future status of Kosova will be based on the expressed will of the people of Koasova“. It led afterwards to Resolution 1244 of the Security Council, which was tailor-made to serve that specific period and to offer only a framework for the temporary solution of the Kosova issue until the final status was settled. This said, however, United Nations resolutions are not sacro sanct or cast in iron. They are compiled by people and are supposed to be amended,

as may be necessary, by people once circumstances change or warrant this. My personal view is that Resolution 1244 has long served its days, it has become redundant and been overtaken by events and developments, also from the legal point of view: Firstly, because UNSC Res. 1244 makes reference to FRY (Federal Republic of Yugoslavia), and Kosova, directly and indirectly, as part of it. Just as the SFRY „had ceased to exist“, according to Badinter‘s stated Legal Opinion No 8, quoted a moment ago, so has the FRY ceased to exist, this time without a Badinter Commission report. Why? In 2005 the FRY ceased to exist by legally becoming the State Union of Serbia and Montenegro.

Let me try to draw attention to a particular legal aspect referred to very frequently. If, according to international law, reference is made to what were the legal aspects of the break up of the Socialist Federative Republic of Yugoslavia (SFRY) and what resulted afterwards, what comes into play is the constitution of that country, the socalled 1974 constitution. A UN international commission – known after the UNSC Res. 1244, as a legal name of its chairman as the Badinter framework, does not make any mention Commission – established to give legal of or indirect reference to it. It therefore

38

does not recognize this new reality. That „state union“ also „has ceased to exist“ following the referendum in Montenegro, which gave the tiny Balkan country independence and which was immediately recognized by the international community. With Montenegro’s independence ended the process of each and every single southern Slav nation happily going independent. Still UNSC Res. 1244 does not recognize this new reality, nor does it make reference to it, or to Serbia alone, but refers to a Federation which has legally and practically „ceased to exist“ two times, in two different forms, and within a matter of only a few years. Notwithstanding this, the UNSC Res. 1244 was not even revisited or taken up for discussion as having, if not lived its days, at least having reached a point that warrants amendment. To make this missing process and what look even funnier, there still are certain capitals that continue to refer to the UN and UNSC Res. 1244 as the legal framework to settle the question of the final status of Kosova, including by calling for further negotiations, which in fact sounds ridiculous, at least to my ears. UNSC resolution 1244 place no limits on the scope of that status outcome. Paragraphy 11(a) states very clearly that the substantial autonomy which Kosova was to enjoy within the FRY (alive when that resolution was adopted) was an interim outcome „pending a final settlement“. As if this were not enough to invalidate references to this resolution, Serbia adopted in 2006 a constitution which some hastened to applaud. Just as Milosevic unilaterally stripped Kosova of its former autonomy in 1989, ignoring 2 million Albanians in Kosova, the 2006 constitution stipulates, by a unilateral decision in Belgrade, that Kosova is part of Serbia, again totally ignoring the will of 2 million people of Kosova, as if they were nonexistant. In addition, that constitution was changed and adopted unilaterally by the Government of Serbia in the middle of the status process excluding any future for Kosova outside Serbia. It thus effectively and unilaterally ended any chance of a negotiated settlement. This political behaviour and decision, a perfect repetition of the past, puts a big question mark on the whole issue of the legality of that constitution with regard to Kosova. Politically, too, the argument is very week, indeed,and can hardly be defended. The elected Kosovar representatives were absolutely right to say „that Constitution had nothing to do with and would not affect the issue of Kosova, thus ignoring it. The international community could not be party to a settlement that was opposed by over 90 percent of a territory’s population. Apart from anything else it would be contrary to the Security Council’s overriding priority of upholding peace and security. [Since UNSC Res 1244, a number of governments in Belgrade have tried to wrestle with the legacy of Milosevic’s war crimes. They may be right to argue that they should not be punished for those crimes. But equally, they have a duty to resolve the problems caused by those crimes and Milosevic, and they must accept that the legacy of protracted oppression and violence, culminating in the Milosevic era, has made it impossible for Kosova to return to any


LONDON JULY 2008 control by Belgrade.] Let me also remind that another international commission set up by the former UN Secretary General, Koffi Annan, under the co-chairmanship of the then Swedish Prime Minister and Judge Goldstone, the first head of the International Criminal Tribunal on the former Yugoslavia (ICTY) in the Hague. This commission was composed of 11 renowned international laywers from all major countries. It analysed the whole dynamics and developments in Kosova in the last 100 years or so, and came up in the end with five possible alternative conclusions. After analysing and considering invalid the first four alternatives, the report comes to the fifth conclusion as the only viable one for the solution of the status of Kosova: “conditional independence”, or supervised independence, as it is called today, because, as it said, among other things, “with all what has happened in Kosova, there is no way Kosova could return to any kind of Serbian rule”. And I would say, there are no double standards when it comes to the interpretation or implementation of the OSCE’s fundamental document – the Helsinki Final Act, as Serbia and the Russian Federation claim. Athough the OSCE is only a regional organization under Chapter VIII of the Charter of the United Nations, reference is made by them to only one paragraph of the Final Act, „territorial integrity and sovereignty of states“ [in order to justify their position against Kosova’s independende]. May I recall that there is also another paragraph in that same Final Act that evokes the right of self-determination of peoples, to which referrence was made above under a host of United Nations documents. This principle has in fact a universal character, whereas the principle of non-violent change of borders, i.e., limiting only the means used, has only a non-universal character. Suffice to mention that in 1988 the United Nations numbered 147 states, whereas in 1998 the figure reached 180 states, to illustrate this process of continuous border changes. Why Kosova’s independence would contribute to and benefit long lasting peace, security and stability in the Balkans? As it would be evident from the above, I would assume, the conflict between the Albanians and the Serbs has not been an institutional or constitutional conflict, it has not been a conflict between democracy and dictatorship, it has not been a conflict between various ideologies, it has not been a purely historical conflict to determine solely historical truths. Nor has it been a conflict between one person, e.g., Milosevic, as some would try unconvincingly to simplify the issue, and a people, but it has been a conflict between two peoples and nations, two distinct cultures, languages, traditions and historical identities, at the root of which, basically, lied and lies political reasons: this conflict has been between efforts on the part of the Serbs to preserve their domination over the Albanians, and efforts on the part of the Albanians for freedom, for political state independence. Hence, the best and only lasting solution has been the one that is in conformity with, guarantees and consolidates fundamental values, such as, freedom, justice, equality, peace, security, etc. Of all options, independence is the one that would garantee all these values. Kosova has experienced all forms of autonomy, none has secured

peace and security but has produced troubles. No autonomy would have guaranteed lasting piece, security and stablity. Any form of autonomy would have only preserved a limbo situation of insecurity, “an untenable situation”, as the December 2007 EU Declaration has stated. [ T h e Serbs, as history has proven, have not demonstrated that they can coexist, on an equal footing, and I wish to underline the “equal footing”, with other peoples and cultures. This was the case with the Croats and Slovenes in the Kingdom of SerbsSlovenes-Croats before WWII, during which the efforts of the Serbs for domination led to bloody political events. That was the case again with the SFRY after WWI, that was the case with the FRY in the last decade. Serbs have all along tried with all manner of means to dominate others and place them in an unequal position. Amongst the constituent nations of the former SFRY, all except for the Albanians and the Hungarians, have been southern slav nations and peoples. History has proven that there has not been one single southern-Slav nation and people that wanted to live with or under another southern-Slav nation. Through wars most of them, and peacefully a couple of others, all went their own ways to independence. Rightly so, such independence was recognized by the international community. Why, in the end, should a non-Slav nation, the Kosova Albanians, be denied the same right when the development of events has been such, and all international documents have spoken loudly in favour of their right to become independent?!] A solution is a real one when it is legitimate, and a solution would be legitimate when it represents the free will of the people. That is exactly what has been the case with Kosova’s independence. It would therefore guarantee lasting peace and security in the region also because it would, technically, in addition to all other elements, bring about a so-called “equilibrium of forces” (not necessarily and only in the classical sense of arms control), but in a much broader sense - it would bring about equality in the status of peoples and nations, and it would therefore bring about emancipating consequences. The independence of Kosova

would, in the medium and long-term, play an important emancipating role for the Serbs, too. Balance in power associated with equality in status between the Albanians and the Serbs would help the Serbs finally free themselves from the conviction that they possess enough power to keep other peoples under domination and to deserve a status that is higher than and dominant on others. Let me recall in this regard a saying by Tito’s right-hand ideologist and adviser, Milovan Gilas, who is quoted to have said that, “Serbia would never become democratic until it would take off from its neck the yoke of Kosova”. Unbalanced force and inequality among peoples and nations, as well as the lack of democratic emancipation of Serbs, in particular when it comes to the question of Kosova, are among the most powerful sources of instability for peace and security in the Balkans. Kosova’s independence is a principal factor to achieve democracy in all its values and elements that accompany this political process. It serves the further democratization of Kosova and Serbia. It will ultimately free Serbia from the myths of the past and lead it to where it deserves to be – in the main trend of Euro-Atlantic integration processes. Albania has saluted very warmly the readiness of the United

States, the European Union, and this great country – the United Kingdom – for their great efforts and clarity to come to a coherent and unified position in favour of Kosova’s independence and to assist in the implementation of the status settlement. We can only hail the political decision taken by the EU to sent the EULEX mission to Kosova. This is in fact an endorsement and in implementation of the Ahtisaari package proposal which overwhelmingly was believed to be the best package. Albania, like many other countries, saw no alternative to that package proposal. It saw it as the only solid, viable and practical proposal and the only one that has the chance to be implemented with success. This is what the Kosova authorities are actually doing – implement it to the letter. (Actually almost 70 % of it deals with the protection of the rights of Serbs in Kosova.) To make sure this is the case, Kosova adopted yesterday, in the presence of all the diplomatic community accredited to Prishtina, the new Cosntitution of Kosova. This laid the solid fouhndation for the future of a democratic, multiethnic, peaceful and prosperous Kosova that is going to live in peace and good relations with all its neighbours.

39

Kosova independent when all conditions were indeed ripe for that and the right decision was taken by the biggest and most powerful world democracies to recognize it! This was based on a simple logic in international relations: when, for the solution of an issue pending solution and under international administration and supervision, there is no consensus, a solution has to be found and a decision has to be made to provide that solution. Recognition is a political act not subordinate to or dependent on international law. It solely depends on the political will of individual sovereign states. There is still some stubborn persistance in trying to create obstacles. These obstacles will be gradually overcome. History will prove that this was the right decision, just as it has proved, in hundred of ways, that attaching Kosova to Serbia almost 100 years ago was a wrong decision. I thank you all for your indulgence and attention.

*Ambassador of Albania to the United Kingdom of Great Britain and Northern Ireland and to the Republic of Ireland

Oxford International Study Center To conclude my presentation, St Anthony’s College, Oxford Univerthe right decision was taken to declare sity


LONDON JULY 2008

40


Turn static files into dynamic content formats.

Create a flipbook
Issuu converts static files into: digital portfolios, online yearbooks, online catalogs, digital photo albums and more. Sign up and create your flipbook.