NR.3/5 DREJTOR: PETRIT KUÇANA www.gazetaalbania.co.uk SPECIAL ISSUE / 164 FONTHILL ROAD LONDON N4 3HP Tel: 02072633661 albania7@gmail.com
LONDON
MARCH 2008
Aida Dumani ylli kosovar i pasarelave britanike
Faqe 12,13,14
Speciale
Kalendari i Kosovës
Jozefina Topalli DO KISHA DASHUR TE KISHA PASUR NJË FËMIJËRI MË TË LUMTUR
Bejme transport mallrash Londër – Shqipëri 07727033937
07817797374 211 Boundary Road, Plaistow, London E13 9QF www.1stchoiceclaims.com info@1stchoiceclaims.com
T:0208 472 1110 F:0208 475 8869 M:079 5135 0050
Të gjithë së bashku në festën e madhe të pavarësisë së Kosovës Të dielën me 9 Mars 2008 ora 12.00 NISIN PREGATITJET PËR
MISS SHQIPTARJA MB 08
1st Choice Accident Claims Nëse keni patur ndonje aksident tre vitet e fundit mos hezitoni te na kontaktoni ne çdo moment
Had an accident?
Not your fault
OUR Services *Free Consultation *Loss Of Earnings *Recovery & Storage *Cost Of Repairs *Policy Excess *Hire Charges *Personal Injury *Legal Expenses
LONDON MARCH 2008
Çasti qiellor NGA PETRIT KUÇANA gron Loxhën nuk mund ta dalloje lehtë në aeroportin e Prishtinës edhe pse mbante një shall të kombëtares në qafë. Shalli ishte bërë i natyrshëm atë ditë. Ashtu si mijëra mërgimtarë ai kishte shkuar për të festuar dasmën e madhe të Pavarësisë së Kosovës dhe dukej se askush nuk shqetësohej aq shumë për vonesën e avionit Prishtinë-Londër me 18 Mars. Shumë prej tyre e dinin se SHBA-ja dhe disa shtete të tjera, kishte njohur Pavarësinë e Kosovës. Ishin momentet e rrokaqiejve...ishte akoma agonia e çastit qiellor. Miqtë gazetarë na njoftonin me telefon për “të rejat e fundit”. Po niseshim për Londër dhe shumë ndjesi përziheshin në Aeroportin e Prishtinës, por në mendje më ishte fiksuar përshëndetja e mikut tim, luani i Koshares siç e kishte cilësuar “The Guardian” në ’99, epror i TMK-së, Hysen Berisha i cili na uroi;- “Mirë se të vini përsëri në shtetin e Kosovës” dhe nga mendja nuk më hiqeshin pamjet kur ushtarët e UÇK-së shkulnin piramidat në kufirin shqiptaro-shqiptar.
A
Prishtina kurrë nuk kishte qenë e tillë si të dielën e madhe... Përpara orës 3.30 kishte një makth të lehtë ndër qytetarë. Vërtet do të ishte sot dita e madhe? A do të shndriste sot dielli shqiptar për t’i dhënë fund eklipsit sllav? Grandi i stërmbushur me gazetarë, media nga e gjithë globi. Lajmi do të merrte dhenë... Por vjen ora e madhe, vjen çasti qiellor... Mbi 200 deputetë shqiptarë të Shqipërisë dhe Kosovës do të ngriheshin në këmbë... Është momenti. Kosova shtet i pavarur.... Globi e kishte emrin Kosovë. Në Prishtinë ishin të gjithë shqiptarët. Jo vetëm ata të Lazaratit por edhe ata nga Pre-
sheva, nga Mali i zi, nga Maqedonia, madje nga Australia e largët. Aty ishin edhe ata që nuk kishin mundur të vinin. Aty ishin deputetët e parlamentit të Shqipërisë, madje të ngritur në këmbë, ishte kryeministri Berisha, presidenti Topi... ata i gjeje në çdo rrugë të Prishtinës bashkë me qytetarët e tjerë në harenë e madhe. Ishin shqiptarë nga të katër anët e globit, Të gjithë frymonin me ëndrrën e realizuar. Kurrë ndonjëherë flamuri kombëtar nuk u valëvit më shumë. Madje dhe ne u ndjemë ndryshe sapo zbritën në aeroportin Gatwick, kur punonjësit e emigracionit na uruan pavarësinë e Kosovës.
II
-Alo, ambasada serbe? -Urdhëroni, me se mund t’iu ndihmojmë. -Ju lutem a mund të më jepni numrin e telefonit të ambasadës së Kosovës në Britani? Ka qenë ky dialogu i një bashkatdhetari tonë me një zyrtar serb, i cili ka zgjedhur mënyrën e tij për të festuar deri në fund pavarësinë e Kosovës, ndërkohë që disa shoqata shqiptare po organizohen për festimin e pavarësisë mu në zemër të Londrës me 9 Mars. Këtë e mora vesh që në aeroport, bashkë me ftesën e kryetarit të MEAF z.Dritan Dema për një aktivitet në Birmingham me krijuesit shqiptarë që jetojnë në Mbretërinë e Bashkuar.
Kosovë Gëzuar Pavarësinë! Të gjithë së bashku në festën e madhe të pavarësisë së Kosovës Të dielën me 9 Mars 2008 Ora 12.00 Në Trafalgar Square Për informacione të mëtejshme ju lutem kontaktoni me organizatorët 0788 197 3711/0795 849 7553/ 0798 455 5046/ 0779 135 9990
NGUSHËLLIM REDAKSIA E GAZETËS “THE ALBANIAN” U SHPREH NGUSHËLLIMET MË TË THELLA, FAMILJES TERZIU PËR HUMBJEN E MË TË DASHURIT TË TYRE SI DHE KOLEGËVE TE ALBANIAN MAIL PËR HUMBJEN E KRYEREDAKTORIT LAVDRIM TERZIU.
I PËRJETSHËM QOFTË KUJTIMI I TIJ!
A keni pasur një aksident? TRAZIM NË MINIMUM ZHDËMTIM NË MAKSIMUM Në rast lëndimi personal ju merrni 100% të kompensimit. Shërbimi është falas Ju ofrojmë makina të të gjitha llojeve brenda 24 orësh Prestigjioze, makina te vogla. Mini Cab dhe Black TAXI Marrje te makinës nga vendi i aksidentit dhe ruajtje e saj
448 West Green Road Tottenham N15 3PT
Tel. Falas
02088897799
Kontaktoni 24 ore numër emergjencie
07809362252
08003761226 CHAMPION CLAIM
Hiqe stresin duke na kontaktuar Shërbim i shpejte dhe miqësor
2
LONDON MARCH 2008
3
LONDËR-TIRANË-LONDËR
Thermalia Travel
THERMALIA'S MESSAGE
Before you buy any tickets to Prishtina Tirana or Sarajevo check our prices first Direct service with British Airways from Gatwick Lowest prices Children's reductions Our prices include: All taxes All service charges Postage All credit/debit card costs All return sectors are changeable at your destination against a fee Sample cost in the lowest class (always subject to availability)
PRISHTINA
TIRANA
SARAJEVO
£172 £172 £145
Thermalia Travel 1A Stanmore Hill Stanmore HA7 4BL 3496
0870 165 9410 MARKANDAN & CO SOLICITORS
Avokati Naim Hasani ne sherbim te komunitetit shqiptar ne Angli
Ne mund t’ju ndihmojme Per te gjitha ceshtjet e emigracionit 1-Bashkime familjare perfshire bashkeshortet, femijet dhe prinderit 2- Aplikime per VISA martesore dhe VISA per te fejuarit e personave me leje te perhershme qendrimi me Birtani apo me shtetesi Britanike. 3- Leje qendrimi apo hyrje si partner I pamartuar I personave me shtetesi Birtanike apo leje te perhershme qendrimi. Leje qendrimi si student, leje punesimi apo qendrim per experience pune apo si Migrant me Kualifikim te Larte etj. 4- Processe divorcimi dhe ndarja e pasurise per ciftet qe divorcohen. Perfaqesim ne procedurat per mbrijtjen e femijeve. 5- Nse jeni refuzuar nga Home Office si familje per tu perfshire ne Amnesti per arsye te ndryshme. 6- Nese keni pesuar aksidente ne pune dhe aksidente te trafikut rrugor dhe nuk ka qene faji juaj dhe kerkoni kompensim. 7- Kompania operon skemen e ndihmes ligjore falas per ata persona qe nuk jane ne mardhenje pune ose kane te ardhura te vogla.
Address: 58 Uxbridge Road, Ealing London W5 2ST Tel: 02082310440 e-mail nhasani@jrjones.co.uk
Për të gjithë ata që duan të abonohen në gazetën “The Albanian” ofrojmë një libër fala nga antologjia “Lërmëni pak atdhe” Për më tepër informacione mund të kontaktoni me redaksisë e gazetës The Albanian Newspaper 164 Fonthill Road Finsbury ParkLondon N4 3HP www.gazetaalbania.co.uk albania7@googlemail.com Tel/fax:0207 2633661
JR JONES SOLICITORS
Ne ju ndihmojme nga ana ligjore ne: * Aplikimet e amnistise per familjaret. Vazhdojme te prezantojme te gjithe ata kliente qe edhe pse mund te perfshihen ne amnisti, nuk kane marre nje pergjigje prej Home Office apo u eshte refuzuar ne menyre te padrejte. * Rihapim lende te reja edhe pse ceshtja juaj e azilit mund t'ju kete perfunduar duke bere prezantime per Leje Qendrimi ne UK jashte ligjeve te emigracionit, duke kompletuar format e posacme te Home Office-it dhe prezantimet e nevojshme nga ana jone. * Aplikimet per azil dhe per shtyrje te afatit te qendrimit n.q.se kini patur leje te qendrimit te meparshme te perkohshme nga Home Office dhe asaj po i afron data e skadences. * Aplikimet e qendrimit per 7 dhe 10 vjet (politika e femijes). * Aplikimet e reja (Fresh Asylum Applications). Nqse ju ka perfunduar lenda ne Home Office dhe departamentet e apeleve dhe kini qofte edhe nje evidence te vetme, mund te rihapim nje lende te re ne Home Office, Fresh Application. * Aplikimet per neneshtetesi britanike deri ne marrjen e pasaportes britanike. * Apelimet kunder refuzimeve te padrejta te neneshtetesise britanike nga Home Office -Liverpool. * Bashkimet familjare. Ju kini lejen e perjetshme te qendrimit ne UK, gruaja dhe femijet tuaj jane jashte teritorrit te Britanise, gezoni te drejten e bashkimit me ta ligjerisht. * Pergatitim sponsorizimet nqse deshironi te sillni ne UK antare te familjes ne cfaredo lloj kategorie, vizitore apo bashkime familjare te perhereshme. * Aplikimet martesore, ceshtjet e divorceve apo nqse deshironi te nderoni emrin tuaj. * Probleme te trafikut rrugor apo kriminal * Conveyancing. Ne ju ndihmojme per te blere shtepi dhe hapur biznese ne UK. * Ndryshe nga avokatet e tjere ne UK, ne u ofrojme kilenteve te rinj keshilla falas deri ne regjistrimin e tyre ne regjistrin e kompanise sone edhe pse nuk operojme skemen e Legal Aid.
Tel; 02085148188 Fax 0208514 8303 845 A Ramford Road Manor Park London E12 5JY Ju lutemi te kontaktoni Z. Klemend Banushi, keshilltarin ligjor shqipfoles te kompanise sone me experience shumë vjecare ne kete fushe.
LONDON MARCH 2008
Nga Muhamed Veliu Foto Alban Bytyqi
ideri LSI-së Ilir Meta gjatë një vizite tre ditore në Londër është takuar me parlamentarë britanik ku ka biseduar për Kosovën dhe marrjen e ftesës së Shqipërisë për anëtarësimin në NATO. Gjatë takimit me ish liderin konservator William Hague që aktualisht drejton marrëdhëniet me jashtë të opozitës Britanike dhe nënkryetarin e kësaj partie Alistar Bird, Meta është ndaluar në rëndësinë që pati shpallja e pavarësisë së Kosovës për shqiptarët e atjeshëm dhe të gjithë rajonin në veçanti. Krahas Kosovës Meta është ndalur në çështjen e marrjes së ftesës së Shqipërisë për tu anëtarësuar në NATO. Bashkëbiseduesit konservator janë shprehur se nëse ata do të vinë në pushtet në zgjedhjet e ardhshme elektorale politika britanike ndaj Shqipërisë nuk do të ndryshë, madje do të tentohet forcimi marrëdhënieve mes dy vendeve. Në ambientet e parlamentit Britanik Meta është takuar edhe me kryetarin e grupit parlamentar për
L
4
Lëvizja Socialiste për Integrim hap degën e Londrës politikën e jashtme deputetin laburist Mike Glibs ku temë kryesore e bisedës ishin zhvillimet në rajon dhe shpallja e pavarësisë së Kosovës. Meta ka falënderuar zotin Gibs për rrolin që Britania e Madhe ka luajtur në zgjidhjen e statusit të Kosovës duke mbështetur aspiratat legjitime të shqiptarëve. Meta së bashku me drejtues të kësaj partie në ambientet e Bar Restorant Koha në Leicester Square zhvilluan edhe një takim me komunitetin shqiptarë. Në fjalën përshëndetëse ai u shpreh se duhet më shumë vëmendje nga shteti për komunitetin shqiptarë në Britaninë e Madhe pasi ai pa u kuptuar është shtuar shumë. Më tej lideri LSI-së ka shpjeguar se kjo parti që nga themelimi i saj dhe në program ka të drejtën e emigrantëve për të votuar në vendet ku jetojnë dhe punojnë. "Politika shqiptare nuk duhet të kujto-
het për emigrantët shqiptarë vetëm në fushata elektorale apo kur ne vijmë të takohemi me ju. Vëmendja ndaj emigrantëve duhet të jetë në mënyrë sistematike dhe të programuar" është shprehur Ilir Meta. Sipas zotin Meta në të ardhmen kjo parti synon shtrirjen e degëve e saj në të gjithë Britaninë e Madhe. "Më shumë se qëllim politik krijimi kësaj dege do të shërbej për të njohur më mirë realitetin dhe problemet e shqiptarëve të Anglisë. Jemi të gëzuar që po ndërmarrim këtë hap në përurimin e degës së LSI-së edhe në Londër" ka komentuar Meta.
LSI bëhet e para parti politike shqiptare që shtrin degët e saj edhe në Britani. Kryetar i degës së re në Londër është zgjedhur inxhinjeri elektronik Agim Neziri.
“The Albanian” 20 000 copies Do you have a message? Lodnon Stone Organizon Mbremjet e Shumpritura Të shtunën me 26 Pril deri me 25 Tetor Te shtunen e mesit dhe te fundit te cdo muaji Tel: 02076268246
Mob: 07891700193
Këngëtari Dionis Delia & DJ.Juli
30
www.gazetaalbania.co.uk Tel: 02072633661 albania7@gmail.com
LONDON MARCH 2008 osova është Serbi”, “Pyesni çdo historian”. Këto janë frazat që shihen në pankartat që valëvisin serbët e inatosur nëpër protesta kundër pavarësisë së Kosovës. Kjo gjë na bën qejfin ne historianëve, se nuk para na pyesin për të dhënë gjykime. Kështu, historia për serbët nisi në fillim të shekullit të 7-të, kur ata u vendosën në Ballkan. Baza e tyre e pushtetit ishte jashtë Kosovës, të cilën ata e pushtuan plotësisht në fillim të shekullit të 13-të. Kështu që pretendimi se Kosova ishte “djepi” i serbëve është i pavërtetë. Ajo që është e vërtetë, është fakti se ata sunduan Kosovën për më shumë se 250 vjet, deri në pushtimin otoman në mes të shekullit të 15-të. Kishat dhe manastiret ortodokse serbe që ndodhen sot në Kosovë, janë pikërisht nga ajo periudhë e historisë. Por nuk ka vazhdimësi mes shtetit serb mesjetar dhe Serbisë së sotme, ashtu siç nuk ka mes Perandorisë Bizantine dhe Greqisë. Kosova mbeti territor otoman, derisa u zaptua nga forcat serbe në vitin 1912. Serbët përdorin frazën “çliruar”, por edhe vetë shifrat e tyre tregojnë se popullsia serbe ortodokse ishte më pak se 25 për qind. Shumica e popullsisë ishte shqiptare, dhe natyrisht që nuk e mirëpriste sundimin serb, kështu që “zaptim” më duket termi i duhur. Por
A është Kosova Serbi?
K
ligjërisht Kosova nuk u përfshi në Mbretërinë Serbo-Kroato-Sllovene në vitin 1912, por ajo mbeti një territor i pushtuar deri në 1918-ën. Më pas u bë pjesë, por jo e shtetit serb, kësaj here e shteti jugosllav. Dhe pas një ndërprerjeje të madhe (Lufta e Dytë Botërore), ajo mbeti pjesë një lloj shteti jugosllav deri në qershor të 2006-ës*, deri në shkatërrimin e së vjetrës Jugosllavi Federale të Millosheviçit, Kosova kishte një status të dyfishtë. Ajo quhej pjesë e Serbisë, por ishte gjithashtu njëra prej njësive të Federatës Jugosllave. Në të gjitha mënyrat praktike, Kosova fitoi dalëngadalë autonominë: kishte parlamentin dhe qeverinë e vet dhe përfaqësohej në mënyrë të drejtpërdrejt në nivel federal, së bashku me Serbinë. Ajo ishte në fakt një prej 8 njësive të sistemit federal. Thuajse të gjitha njësitë e tjera tashmë janë bërë shtete të pavarura. Historikisht, pavarësia e Kosovës e kompleton këtë proces. Ndaj Kosova është bërë tashmë një ish-shtet jugosllav, si çdo historian mund t;ju thoshte.
Historik Kosova ishte njëri nga 4 vilajetet etnike shqiptare, njësi administrative në Perandorinë Turke dhe u nda përfundimisht nga Shqipëria në Konferencën e Londrës në 1913. Një vit më parë, delegatët e saj shprehën vullnetin e Mëvetësimit të Shqipërisë në Vlorë, pas kryengritjeve të mëdha të fundviteve 1878-1911. Kosova u përfshi në Mbretërinë Serbo-Kroato-Sllovene dhe në Jugosllavinë e Pashiçit në vitet 1914-1921. Me dekretin mbretëror të vitit 1914, Kosova quhej “koloni”. Në vitin 1942, Kosova u bashkua nga Italia fashiste me Shqipërinë. Konferenca e Bujanit në 31 dhjetor 1943 - 2 janar 1944 shprehu përsëri vullnetin e Kosovës për bashkimin me Shqipërinë, premtim që u ishte bërë shqiptarëve nga Miladin Popoviçi, udhëheqës komunist serbo-jugosllav dhe kryetari Josif Broz Tito. Ky premtim u shkel në Kuvendin e Prizrenit në 1946, pasi u vranë deputetët e Kosovës dhe u imponua Prishtina si kryeqytet. Deri në fillimvitet 1960 shqiptarët nuk gëzonin asnjë të drejtë as gjuhë, as arsim dhe u dëbuan rreth 400 mijë prej tyre me fushatën e famshme të ish-ministrit të Brendshëm, Rankoviç. Në fund të viteve 60 u lejua Universiteti i Prishtinës, ndërsa në 1974 Kosova u quajt pjesë përbërëse e federatës, duke e udhëhequr atë në vitin 1979 me Mahmut Bakallin, njësoj si republikat e tjera dhe krahina
A Class Motors Me eksperiencë 10 VJEÇARE NË ANGLI Bëjmë Servisimin, riparimin e të gjitha LLOJEVE dhe MODELEVE të automjeteve
AUTO GARAZHE
BEJMË GJITHASHTU EDHE KONTROLLIN TEKNIK (MOT) Garazhi ynë është i liçensuar për lëshimin e çertifikatës së emotisë
Mos harroni! Si dhe shërbime të tjera: Goma, Balancim, Rregjistrimin e gomave, skanimin e problemeve elektrike, të gjitha riparimet mekanike, saldime etj si dhe larjen e makinave
Nese thoni se keni shkuar nga Gazeta “The Albanian” përfitoni; *10% ZBRITJE *LARJE FALAS te automjetit tuaj
PRONARI AGIM HALILI JU MIREPRET TEL: 020 8459 0077 MOB: 07932 024 665 A CLASS MOTORS 34C Park Royal Road Park Royal NW10 7LN
simotër Vojvodina (etnike e Hungarisë). Në 1981, Kosova kërkoi statusin e republikës që përputhej me statutin që gëzonte në federatë. Por të paktën 11 shqiptarë u vranë dhe rreth 700 mijë u përndoqën pas demonstratave të marsit të atij viti. Në mars 1989, Serbia i hoqi autonominë, akt i miratuar në Kuvendin Krahinor, asaj që e quante “Krahina serbe autonome e Kosovës”. Në 19 shtator 1992, me rezolutën 777 të KS-së së OKB-së, territori ku shtrohej Jugosllavia u quajt “Ish-Jugosllavi” dhe ky shtet nuk ekzistonte. Në 9 qershor 1999, KS miratoi rezolutën 1244, që vepronte mbi një shtet që nuk ekzistonte. Por statusi i fundit i Kosovës ligjore ishte ai i vitit 1989: Krahinë autonome me të drejta të barabarta me 6 republikat dhe me Vojvodinën. Rezoluta 1244 nuk e përcakton pjesë të Serbisë, por të “territorit të ish-Jugosllavisë”, madje si frymë dhe jo si akte ligjore. Noel Malkolm është studiues në kolegjin “All Souls” në Oksford. Ai është autori i librit : “Kosova, një histori e shkurtër”.
Amosu Robinshaw Solicitors Firmë e specializuar në fushën e krimeve Stacion Policie Magistrates Court Crown Court Për çdo nevojë tuajën në fushën e veprave penale kontaktoni një ndër avokatet më të mirë në Londër Nick Robnshaw ose juristin shqiptar Nalton Shtembari
Kjo firme punon me fonde nga Ndihma Ligjore (Legal Aid) ose privatisht
Tel: 020 7582 9645 Fax: 020 7820 1815 Nalton:
07801 437 460
Amosu Robinshaw Solicitors Bondway Commercial Centre
71 Bondway Vauxhall London SW8 1SQ
5
LONDON MARCH 2008
NGA MUHAMED VELIU hqiptarët e Britanisë megjithëse mijëra kilomentra larg Prishtinës kanë qenë pjesë e festës të madhe duke festuar në zemër të Londrës. Tremijë shqiptarë kanë skuqur me flamuj kuqezi sheshin Trafalgar duke festuar në mënyrë madhështore, shpalljen e Kosovës shtet të pavarur dhe sovran. Pjesa përpara Galerisë Kombëtare Britanike gumëzhinte nga brohoritjet e shqiptarëve të të gjitha moshave duke ju bashkuan kështu festimeve njësoj sikur të ishin në Prishtinë. Momenti më kulminant ka qenë kur akrepat e orës kanë shënuar 14:00 me kohën e Londrës të gjithë me një zë të përbashkët në anglisht kanë brohoritur “Kosova tani shtet”. Ky moment i jashtëzakonshëm përmes një atmosfere të elektrizuar krijuar nga shqiptarët në këtë shesh në zemër të kryeqytetit britanik ka ngjallur kureshtjen e turistëve dhe vetë britanikëve. Të gjithë pyesnin: “Ç’farë po ndodh? Cila skuadër futbolli ka fituar? Në fakt ishte krejt ndryshe. Mijërat e shqiptarëve po festonin një ditë të shumëpritur të cilën nuk kanë për ta harruar kurrë. Si asnjëherë tjetër të gjithë qeshnin, bënin foto pafund sikur të ishin në mes atyre miliona vëllezërish dhe motrash në të gjithë Kosovën. Të suprizuar nga kjo mbledhje e menjëhershme e shqiptarëve ishin edhe disa policë shërbimi të cilët janë mahnitur nga numri njerëzve që sa vinte e shtohej. Një helikopter policie do të fluturonte mbi kokat e tyre duke kryer disa xhiro për tu mos u dukur më. Mesazhi që ata kanë përcjellë me siguri duhet të ketë qenë i thjeshtë. “Po festohet dhe asgjë më shumë”. “Në ora 14:00 tek Sheshi Trafalgar”. Ka qënë mesazhi i thjeshtë që do të qarkullonte me shpejtësi rrufeje nga njëri shqiptar në tjetrin, përfshi lajmin e dhënë në Top-Channel për këtë manifestim spontan. E tërë rruga që të çonte për në “10 Downing Street” dhe Parlamentin Britanik është bllokuar nga qindra makina nga ku valviteshin flamuj kombëtar. Kamerat e BBC dhe Sky News kanë fiksuar momentet e festimit të shqiptarëve në këtë ditë historike. Madje në një moment Skynews është lidhur direkt me Trafalgar Square duke përcjellë pamje të festës shqiptare. Brenda sheshit Trafalgar krahas shisheve të shampanjës të derdhura lumë, janë derdhur edhe lot gëzimi, që më në fund pas 95 vitesh Kosova bëhet shtet, pa harruar edhe ata të cilët dhanë jetën për këtë ditë. Në veçanti djemtë shqiptarë që lanë Anglinë për t’iu bashkuar UÇK-së duke dhënë jetën për lirinë e Kosovës.
S
Shqiptarët në sheshin Trafalgar të Londrës festojnë paralelisht me Prishtinën
6
Dolli për Kosovën në zemër të Londrës
Brohoritjet nuk kanë patur të sosur për UÇK-n, Hashim Thaçin pa harruar falënderimet për Britaninë e Madhe e cila krahas SHBA ishte arkitekte e pavarësisë së Kovës. të jetës time,sepse të jesh në një vend të huaj dhe të gëzosh për lirinë e një pjese të kombit tënd, është është një shanc që e kanë ëndërruar s h u m ë shqiptarë por që nuk i ipet të I riu Armen Gjalpi me shumë emocion do të deklaronte: “Kam përjetuar mbase momentet më t ë
gëzueshme
gjithëve.
U krijua një atmosferë mbase spontane por me dinjitet shumë të madh ku treguam se jemi njerëz të paqes, njëkohësish duke falënderuar autoritetet bri-
tanike për ndihmën e dhënë në arritjen e kësaj dite historike”. Nuk do të vononte shumë që mijërave të shqiptarëve që kishin nisur festimet ti bashkohej dhe numri një i diplomacisë shqiptare në Londër ambasadori Zef Mazi. Ai ka shtrënguar duart duke u përshëndetur me të pranishmit. “Më bëri shumë përshtypje kjo pjesëmarrje masive e shqiptarëve, përfshi qetësinë e policisë të cilët u treguan mjaft korrekt megjithëse shumë makina të shqiptarëve kishin bllokuar rrugët. Tashmë vjen një kapitull i ri për Kosovën. Në veçanti për politikanët atje të cilët duhet të zhvishen nga emocionet dhe entuziazmi që të jep një ngjarje me të tilla përmasa. Ata duhet tu përgjigjen me ekspetizë dhe njerëzit e duhur teknicientë trumbetimeve të serbëve për shkelje të një sërë ligjesh ndërkombëtare siç ata pretendonin menjërëherë pas shpalljes së pavarësisë të Kosovës”. Ambasadori Mazi do ta vazhdonte festën së bashku me më shumë se 700 të rinj në lokalin Collection ku edhe do ti përshëndeste ata me një fjalim të shkurtër. Të rinjtë shqiptarë kanë hedhur valle pafund ndërsa më të vjetrit kanë kujtuar vitin 1999 kur ata mbidheshin në këtë shesh për ti kërkuar ish kryeministrit Toni Bler të ndalonte spastrimet etkine të shqiptarëve nga Serbët. Por të Dielën e 17 Shkurtit 2008 gjithçka ishte ndryshe. Ata ishin atje të mbledhur në mënyrë spontane, për të kurorëzuar një pritje të gjatë duke u ndjerë pjesë e kapitullit të ri që u hap për Kosovën. Tek sa mban një flamur në dorë e mbi kokë ka një qeleshe me stemën e UÇK Andi Rrugia shprehet se është një moment i veçantë që edhe ai të jetë pjesë e kësaj feste madhështore në sheshin Trafalgar. “Nuk gjej fjalë ta përshkruaj gëzimin. E mira do të ishte të ishim në Prishtinë por megjithatë shqiptarët e Anglisë krijuan një atmosferë të atillë për ta patur zili të gjithë shqiptarët në botë” thotë Rrugia.
Nuk ka qenë vetëm sheshi Trafalgar “pika magnetike” që ka thithur mijëra shqiptar për të gëzuar si asnjëherë tjetër. Veriu Londrës në lagjet Wood Green, Palmers Gree, e më tutje ku jeton në komunitet i madh grekësh dhe qipriotësh, ata kanë patur rastin të dëgjojnë zhurmat e borive të shqiptarëve. Mbase të inatosur mbase të hidhëruar nga lumturia e shqiptarëve nuk kanë mundur të bëjnë asgjë veçse të vihen në rrolin e spektatorit. “Grekët dhe qipriotët që dilnin në dritare për parë se çfarë ndodhte mbetën si pula të lagura. Më bëri shumë përshtypje kur pashë disa vajza me ngjyrë të cilat na u bashkuan grupit tonë duke festuar me ne sapo morën vesh qëllimin e festimit tonë pranë zonës Palmers Green” do të deklaronte emigranti 45 vjeçar Refik Gjata. Në të gjitha ato zona ku jetojnë shqiptarë dhe ka lokale shqiptare mbrëmja e së Dielës, ka nisur e zjarrtë dhe festive. Një prej bareve me emër në Londër Koha, nuk kishte vend ku të hidhje një kokërr molle. Brenda dhe jashtë saj me qindra shqiptarë si asnjëherë tjetër e kanë bërë të tyren të gjithë zonën. Ndërsa bari Collection ku shpesh shkon princi Williams me të dashurën e tij Kate Middleton, ka qenë prenotuar për një festë gjigande nga të rinjtë shqiptarë nën ritmet e muzikës popullore të gjitha krahinave, kanë nisur së festuari. Mblejdhja e shqiptarëve të Anglisë, në sheshin Trafalgar , zona të ndryshme të Londrës apo qytete të tjera, ishte hapja e siparit të një sërë aktivitetesh me festime të cilat do të kulmohen po në këtë shesh me një manifestim madhështor më 9 Mars organizuar nga shoqatat e emigrantëve. Festime ka patur edhe në qendër të Gllasgout përfshi Dublinin ku një grup shqiptarësh kanë dalë duke festuar. E dashur Kosovë, bijtë dhe bijat e tu emigrantë në Britaninë e Madhe ishin me ty, derdhën lot krah më krah duke i uruar njëri tjetrit me fat pavarësinë e njëkohësisht duke u ndjerë me plot kuptimin e fjalës qytetarë të saj në zemër të Londrës.Krenarë mbi të gjitha si asnjëherë tjetër.
LONDON MARCH 2008
7
MANIFESTIM MADHËSHTOR NË ZEMËR TË LONDRËS
NGA BASHKIM METALIA a mbresëlënëse aq dhe për t’u përgëzuar, është takimi i njëpasnjëshëm i një sërë përfaqësuesish dhe aktivistësh shqiptar nga të gjitha trevat shqiptare në Londër. Ndoshta, edhe për ironinë e faktit, vet Konica do të “zhgënjehej” kur do të vërente se nga një godinë në jug të Londrës hynë e dalin pa pushim njerëz disa ditë përpara se sa të zyrtarizohej pavarësia Shtetit më të Ri në planetin e vjetër . Janë shqiptarë më zemër e shpirt, të mbushur me ngazëllim, që po përgatiten të organizojnë një tubim festiv me komunitetin shqiptarë në Britaninë e Madhe. Rutina e këtyre takimeve ishte e frytshme dhe mjaft domethënëse: “ Ky është një moment shumë i rëndësishëm historik që shqiptarët po përjetojnë ” thotë njëri nga aktivistët. Me të vërtetë, një kohë e artë, një ogur i jashtëzakonshëm për fatet e kombit shqiptarë sapo ka trokitur në trojet shqiptare: Kosova pavarur. Zgjedha shoviniste serbe u përmbys e bashkë me të e them me bindje edhe mbeturinat e komunizmit ballkanik.
S
Vetëm pak kilometra nga destinacioni ku u nis dëshmori i kombit Indrit Cara së bashku me shokë të tjerë në betejën e madhe të kombit shqiptar, këta aktivistë u mblodhën, por kësaj radhe për të festuar dasmën e madhe. Përkushtimi i madh dhe ndjenja kombëtare i vuri në lëvizje të gjithë pa përjashtim.
Sipas organizatorëve një numër i madh i anëtarëve të parlamentit britanik kanë pranuar ftesën për të marrë pjesë në manifestim Të gjithë u impenjuan të kontribuojnë në organizimin e këtij manifestimi të madh që do të mbahet në qendër të
Londrës të dielën e 9 Marsit.
Ia vlen të përmendet që në organizimin e këtij tubimi masiv të shqiptarëve të Britanisë së Madhe janë përfshirë , ndoshta për herë të parë në llojin e vet një numër i konsiderushëm aktivistësh dhe përfaqësuesish shqiptarë. Kontributi i tyre ka qenë mjaft i madh duke mbledhur bazën
materiale dhe sensibilizuar opinionin për të kryer me sukses mbarëvajtjen e Manifstimit. Janë mbledhur një konsiderueshme financiare, nga individ dhe biznese shqiptare ne MB, por organizatorët janë tejet të zhgënjyer nga predispozicioni i biznesit shqiptar me aktivitet në UK. Organizatorët na tregojnë se ka patur biznese jo vetëm që nuk denjuan as të na përgëzojnë për këtë iniciativë, por as që provuan të japin as edhe një qindarkë. Megjithatë ka patur mjaft të tjerë që dhanë pa hezitim me mundësitë e tyre një sasi të konsiderueshme parash. Këshilli organizativ i përbërë prej përfaqësues të organizatave shqiptare në MB kanë bërë një punë kolosale për organizimin dhe mbarëvajtjen e këtij tubimi madhështor. Ata kanë arritur të ndërtojnë një strukturë të gjerë bashkëpunimi dhe ndërveprimi duke programuar gjithçka në mënyrë të përpiktë për ecurinë e këtij evenimenti. Kështu që është siguruar leja nga autoritetet lokale dhe policore, janë ftuar
personalitete të shquara britanike; deputet të parlamentit anglez, akademik kryetarë të organizmave të ndryshëm britanike, përfaqësues të instuticioneve të rëndësishme angleze etj. Sipas organizatorëve një numër i madh i anëtarëve të parlamentit britanik kanë pranuar ftesën për të marrë pjesë në manifestim. Janë ftuar edhe përfaqësues të dy shteteve shqiptare. Pritet që ky do të jetë aktiviteti më i madh i organizuar ndonjëherë në Britani. Mesazhi i tyre është duket se është përmbledhur në një fjali të thjeshtë Kosovë gëzuar Pavarësinë. Lutfi Vata, Kryetar Sherif Bllaca, zv-Kryetar Talat Pllana, zv-Kryetar Rexhep Bajraktari, Sekretar Anëtarë Atije Guri, Bejtull Destani, Rozina Thaçi, Ruzhdi Jata, Bashkim Metalia Enkelejd Omi, Arsim Zagragja Abedin Bajraktari, Andi Rrugia
LONDON MARCH 2008
Deklarata e Pavarësisë së Kosovës ë mbledhur në mbledhje të jashtëzakonshme më 17 shkurt 2008, në kryeqytetin e Kosovës, në Prishtinë,
T
Duke iu përgjigjur thirrjes së popullit për të ndërtuar një shoqëri që respekton dinjitetin njerëzor dhe afirmon krenarinë dhe synimet e qytetarëve të saj, Të zotuar për t’u përballur më trashëgiminë e dhembshme të së kaluarës së afërt në frymë të pajtimit dhe faljes, Të përkushtuar ndaj mbrojtjes, promovimit dhe respektimit të diversitetit të popullit tonë, Duke riafirmuar dëshirën tonë për t’u integruar plotësisht në familjen euroatlantike të demokracive, Duke vërejtur se Kosova është një rast special që del nga shpërbërja jokonsensuale e Jugosllavisë dhe nuk është presedan për cilëndo situatë tjetër, Duke rikujtuar vitet e konfliktit dhe dhunës në Kosovë që shqetësuan ndërgjegjen e të gjithë popujve të civilizuar, Mirënjohës që bota intervenoi më 1999 duke hequr në këtë mënyrë qeverisjen e Beogradit mbi Kosovën, dhe vendosur Kosovën nën administrimin e përkohshëm të Kombeve të Bashkuara, Krenarë që Kosova që atëherë ka zhvilluar institucione funksionale, multietnike të demokracisë që shprehin lirisht vullnetin e qytetarëve tanë, Duke rikujtuar vitet e negociatave të sponsorizuara ndërkombëtarisht ndërmjet Beogradit dhe Prishtinës mbi çështjen e statusit tonë të ardhshëm politik, Duke shprehur keqardhje që nuk u arrit asnjë rezultat i pranueshëm për të dyja palët përkundër angazhimit të mirëfilltë të udhëheqësve tanë, Duke konfirmuar se rekomandimet e të Dërguarit Special të Kombeve të Bashkuara, Martti Ahtisaari, i ofrojnë Kosovës një kornizë gjithëpërfshirëse për zhvillimin e saj të ardhshëm, dhe janë në vijë me standardet më të larta europiane për të drejtat të njeriut dhe qeverisjen e mirë, Të vendosur që ta shohim statusin tonë të zgjidhur në mënyrë që t’i jipet popullit tonë qartësi mbi të ardhmen e vet, të shkohet përtej konflikteve të së kaluarës dhe të realizohet potenciali i plotë demokratik i shoqërisë sonë,
Duke nderuar të gjithë burrat dhe gratë që bënë sakrifica të mëdha për të ndërtuar një të ardhme më të mirë për Kosovën, . Ne, udhëheqësit e popullit tonë, të zgjedhur në mënyrë demokratike, nëpërmjet kësaj Deklarate shpallim Kosovën shtet të pavarur dhe sovran. Kjo shpallje pasqyron vullnetin e popullit tonë dhe është në pajtueshmëri të plotë me rekomandimet e të Dërguarit Special të Kombeve të Bashkuara, Martti Ahtisaari, dhe Propozimin e tij Gjithëpërfshirës për Zgjidhjen e Statusit të Kosovës.
1
. Ne shpallim Kosovën një republikë demokratike, laike dhe multietnike, të udhëhequr nga parimet e jodiskriminimit dhe mbrojtes së barabartë sipas ligjit. Ne do të mbrojmë dhe promovojmë të drejtat e të gjitha komuniteteve n ë Kosovë dhe krijojmë kushtet e nevojshme për pjesëmarrjen e tyre efektive në proceset politike dhe vendimmarrëse.
2
Ne pranojmë plotësisht obligimet për Kosovën të përmbajtura në Planin e Ahtisarit, dhe mirëpresim kornizën që ai propozon për të udhëhequr Kosovën në vitet në vijim. Ne do të zbatojmë plotësisht ato obligime, përfshirë miratimin prioritar të legjislacionit të përfshirë në Aneksin XII të tij, veçanërisht atë që mbron dhe promovon të drejtat e komuniteteve dhe pjesëtarëve të tyre.
3
. Ne do të miratojmë sa më shpejt që të jetë e mundshme një kushtetutë që mishëron zotimin tonë për të respektuar të drejtat e njeriut dhe liritë themelore të të gjithë qytetarëve tanë, posaçërisht ashtu siç definohen me Konventën Europiane për të Drejtat e Njeriut. Kushtetuta do të inkorporojë të gjitha parimet relevante të Planit të Ahtisaarit dhe do të miratohet nëpërmjet një procesi demokratik dhe të kujdesshëm.
4
. Ne mirëpresim mbështetjen e vazhdueshme të bashkësisë ndërkombëtare për zhvillimin tonë demokratik nëpërmjet të pranive ndërkombëtare të themeluara në Kosovë në bazë të Rezolutës 1244 të
5
Këshillit të Sigurimit të Kombeve të Bashkuara (1999). Ne ftojmë dhe mirëpresim një prani ndërkombëtare civile për të mbikëqyrur zbatimin e Planit të Ahtisaarit dhe një mision të sundimit të ligjit të udhëhequr nga Bashkimi Europian. Ne, po ashtu, ftojmë dhe mirëpresim NATO-n që të mbajë rolin udhëheqës në praninë ndërkombëtare ushtarake dhe të zbatojë përgjegjësitë që i janë dhënë sipas Rezolutës 1244 të Këshillit të Sigurimit të Kombeve të Bashkuara (1999) dhe Planit të Ahtisaarit, deri në atë kohë kur institucionet e Kosovës do të jenë në gjendje të marrin këto përgjegjësi. Ne do të bashkëpunojmë plotësisht më këto prani në Kosovë për të siguruar paqen, prosperitetin dhe stabilitetin në të ardhmen në Kosovë. . Për arsye të kulturës, gjeografisë dhe historisë, ne besojmë se e ardhmja jonë është në familjen europiane. Për këtë arsye, ne shpallim synimin tonë për të marrë të gjitha hapat e nevojshëm për të siguruar anëtarësim të plotë në Bashkimin Europian sapo që të jetë e mundshme dhe për të zbatuar reformat e kërkuara për integrim europian dhe euroatlantik.
6
. Ne i shprehim mirënjohje Organizatës së Kombeve të Bashkuara për punën që ka bërë për të na ndihmuar në rimëkëmbjen dhe rindërtimin pas lufte dhe ndërtimin e institucioneve të demokracisë. Ne jemi të përkushtuar të punojmë në mënyrë konstruktive me Organizatën e Kombeve të Bashkuara gjersa ajo vazhdon punën e saj në periudhën në vijim.
7
. Me pavarësinë vie detyra e anëtarësisë së përgjegjshme në bashkësinë ndërkombëtare. Ne e pranojmë plotësisht këtë detyrë dhe do t’i përmbahemi parimeve të Kartës së Kombeve të Bashkuara, Aktin Final të Helsinkit, akteve tjera të Organizatës për Siguri dhe Bashkëpunim në Europë, obligimeve ligjore ndërkombëtare dhe parimeve të marrëdhënieve të mira ndërkombëtare që shënojnë marrëdhëniet ndërmjet shteteve. Kosova do të ketë kufijtë e saj ndërkombëtarë ashtu siç janë paraparë në Aneksin VIII të Planit të Ahtisaarit, dhe do të respektojë plotësisht sovranitetin dhe integritetin territorial të të gjithë fqinjve tanë. Kosova, po ashtu, do të përmbahet nga kërcënimi apo përdorimi i forcës në cilëndo mënyrë që është jokonsistente me qëllimet e
8
Kombeve të Bashkuara. Ne, nëpërmjet kësaj Deklarate, marrim obligimet ndërkombëtare të Kosovës, përfshirë ato të arritura në emrin tonë nga Misioni i Administratës së Përkohshme të Kombeve të Bashkuara në Kosovë (UNMIK), si dhe obligimet e traktateve dhe obligimet tjera të ish-Republikës Socialiste Federative të Jugosllavisë ndaj të cilave obligohemi si ish-pjesë konstituive, përfshirë konventat e Vjenës për marrëdhëniet diplomatike dhe konsullore. Ne do të bashkëpunojmë plotësisht me Tribunalin Penal Ndërkombëtar për ish-Jugosllavinë. Ne synojmë të kërkojmë anëtarësim në organizatat ndërkombëtare, në të cilat Kosova do të synojë të kontribuojë për qëllime të paqes dhe stabilitetit ndërkombëtar.
9
Kosova shpall zotimin e saj ndaj paqes dhe stabilitetit në rajonin tonë të Europës Juglindore. Pavarësia jonë e sjell në fund procesin e shpërbërjes së dhunshme të Jugosllavisë. Gjersa ky proces ka qenë i dhembshëm, ne do të punojmë pa pushim për t’i kontribuar një pajtimi që do të lejonte Europën Juglindore të shkojë përtej konflikteve të së kaluarës dhe të farkojë lidhje të reja rajonale të bashkëpunimit. Për këtë arsye, do të punojmë së bashku me fqinjtë tanë për të avansuar të ardhmen tonë të përbashkët europiane.
10
11
Ne shprehim, në veçanti, dëshirën tonë për të vendosur marrëdhënie të mira me të gjithë fqinjtë tanë, përfshirë Republikën e Serbisë, me të cilën kemi marrëdhënie historike, tregtare dhe shoqërore, të cilat synojmë t’i zhvillojmë më tej në të ardhmen e afërt. Ne do të vazhdojmë përpjekjet tona për t’i kontribuar marrëdhënieve të fqinjësisë dhe bashkëpunimit me Republikën e Serbisë duke promovuar pajtimin ndërmjet popujve tanë. Ne, nëpërmjet kësaj, afirmojmë në mënyrë të qartë, specifike dhe të parevokueshme se Kosova do të jetë ligjërisht e obliguar të plotësojë dispozitatat e përmbajtura në këtë Deklaratë, përshirë këtu veçanërisht obligimet e saj nga Plani i Ahtisaarit. Në të gjitha këto çështje, ne do të veprojmë në pajtueshmëri në parimet e së drejtës ndërkombëtare dhe rezolutat e Këshillit të Sigurimit të Kombeve të Bashkuara, përfshirë Rezolutën 1244 (1999). Ne shpallim publikisht se të gjitha shtetet kanë të drejtën të mbështeten në këtë Deklaratë, dhe i bëjmë apel të na ofrojnë përkrahjen dhe mbështetjen e tyre.
12
8
9 LONDON MARCH 2008
Parukier/e Instruktor makine Roje Designer Programues faqesh interneti Teknik/e kompiuterash rregullues satelitësh Muzikant/e DJ Shofer/e Mësues/e privat Etj etj
A jeni?... Përkthyes/e Kuzhinier/e Kamerier/e Banakier/e Punëtor/e Kujdestar/e fëmijësh Bojaxhi Pllasterxhi Hidraulik Mekanik Marangoz Punues kopshtesh Pllakaxhi Murator Elektricist Berber
20 000 Katalogje do të shpërndahennë të gjithë Britaninë e Madhe
Albanian Yellow Pages in the UK
Tel/Fax: 02072633661
Dëshironi të gjeni apo të ndryshoni punë? Dëshironi të gjeni ndonjë punë ekstra?
Me vetëm £30 në vit
vendosni biznes kartën tuaj në albaniancontacts.com Publikimi në web-site bëhet falas
Mos hezitoni te pyesni kontaktono për çdo lloj pyetje qe mund te keni
Britain's first Guide to Albanian Businesses and Services www.albaniancontacts.com info@albaniancontacts.com 164 Fonthill Road London N4 3HP
Tel/fax 02072633661
LONDON MARCH 2008
10
Uron të gjithë shqiptarët GËZUAR PAVARËSINË E KOSOVËS
Bar Restorant Prizreni
Ju ofrojmë mikpritjen shqiptare nëse vërtet dëshironi të pini një kafe të qetë nëse dëshironi një ambient të këndshëm dhe komod nëse kërkoni cilësi të lartë shërbimi
Bar Restorant Prizreni Ju mirëpret Së shpejti tek Bar Restorant Prizreni do të gjeni kuzhinën e papërsëritshme shqiptare Kuzhinën mesdhetare si dhe atë të kombinuarën shqiptaro-turke Nga bar restorant Prizreni nuk do të mbeteni të zhgënjyer Ejani dhe binduni për këtë
Adresa 643 Seven Sisters Road London N15 5LE Tel: 07782559849
Të gjitha kampionatet e futbollit LIVE
2 minuta nga stacioni i trenit Seven Sisters
LONDON MARCH 2008
I pari restaurant Shqiptaro-Turk në Britani
11
Vetem ne CRYSTAL mund te gjeni kuzhinen e munguar Ne ofrojme specialitetet e kuzhines shqiptare, turke & mesadhetare Ju garantojmë cilesinë e lartë, çmimet e arsyeshme dhe sherbimin e kërkuar
Adresa Crystal Restaurant 522 Holloway Road London N7 6JP
ALB-UK TRANSPORT
www.alb-uktransport.com
TRANSPORT MALLRASH
LONDER - SHQIPERI Transportojme mallra per ne Shqiperi *Çmime speciale per pesha mbi 30 Kg *Mbledhje falas neper shtepite tuaja per pesha te renda *Hapur cdo te shtune dhe te diele 10 AM-04 PM ne: Safe store 105 Mayes Road Wood Green London N22 6UP
NGJITUR ME SHOPING CENTRE
07727033937 07817797374
LONDON MARCH 2008
Nëpër gjurmët e historisë KONGRESI I BERLINIT BISMARCK Në vitin 1878, në Kongresin e Berlinit, kancelari gjerman Bismarck deklaroi se Shqipëria nuk ishte asgjë më shumë se "një shprehje gjeografike". Megjithatë, në të njëjtin vit, u themelua Lidhja e Prizrenit. E cila vuri themelet e pretendimeve të para moderne të statusit kombëtar. 28 NËNTOR 1912 SHPALLJA E PAVARËSISË Shpallja e Pavarësisë më 28 Nëntor në Vlorë nuk ishte vetëm një datë për Shqipërinë. Efekti i saj ishte në të gjitha trevat shqiptare në Ballkan. Në shpalljen e pavarësisë në Vlorë morën pjesë dhe përfaqësues të popullit të Kosovës. 22 MARS 1913 NDARJA E KUFIJVE Konferenca e Ambasadorëve në Londër përcakton ndarjen territoriale të vendit. Nga trungu i Shqipërisë u shkëputën krahina të tëra. Krahina e Kosovës me një popullsi autoktone shqiptare iu la Serbisë. 1913-1914 SHIFRAT E TERRORIT Pas ndarjes së territorit, serbët nuk u mjaftuan vetëm me trojet. Në këto vite shënohen dhe shifra më të larta të represionit sllav mbi popullsinë e Kosovës. Sipas historianëve, dëmi që iu shkaktua Kosovës në këto vite ishte më i madh se ai i pushtimit osman.
1920 nis dhe Reforma Agrare e drejtuar nga një ministri e veçantë. Megjithëse u shkelën hapur traktatet ndërkombëtare, përsëri askush nuk u kujtua për të drejtat e shqiptarëve. 7 MARS 1937 TEORIA E SPASTRIMIT Pas 1913-s për shkombëtarizimin e Kosovës, serbët përpunuan një strategji të tërë. Në bazë të teorisë antishqiptare u vu akademiku Vaso Çubrilloviç. 4 DHJETOR 1943 DEKLARATA E TITOS Në Luftën II Botërore Kosova u radhit në krah të Koalicionit Antifashist. Udhëheqësi serb, Tito, pranon se çështja e Kosovës do të zgjidhet në bazë të marrëveshjeve ndërkombëtare. Ndërkohë që koha provoi të kundërtën. 31 DHJETOR 1943 KONFERENCA E BUJANIT Gjatë Luftës së Dytë Botërore patriotë kosovarë u mblodhën në Bujan për të fituar të drejtat e tyre, duke kërkuar shkëputjen nga Jugosllavia. E cilësuar si një Lidhje e Dytë e Prizrenit, Konferenca Bujanit pati jehonë në mbarë botën shqiptare. 1943-1944 PUSHTIMI GJERMAN Një pikë ku duket se historianët ende nuk e kanë thënë fjalën e fundit, është Lufta e Dytë Botërore. Kosova, sipas burimeve historike, pati rreth 80 mijë të vrarë në Luftën e Dytë Botërore.
Kalendari Pas hyrjes së forcave serbe në Kosovë, nis përsëri masakra. Me pretekstin se ishin antikomunistë, gjatë vitit 1945 në gjithë Kosovën numërohen rreth 40 mijë shqiptarë të vrarë. 31 JANAR 1946 KOSOVA NËN SERBI Fundi i Luftës së Dytë Botërore e vendosi përfundimisht Kosovën nën Jugosllavinë. Kushtetuta e Republikës Federative Popullore të Jugosllavisë, miratuar më 31 janar 1946, Kosova u përcaktua si njësi autonome brenda Serbisë. 17 JANAR 1947 KUSHTETUTA SERBE Nën rrethanat e administrimit ushtarak, Kushtetuta e Republikës Serbe i heq të drejtat popullsisë së Kosovës. Këto dispozita kushtetuese caktojnë Kuvendin Popullor të Serbisë si vendimmarrës për Kosovën. 1950 DËBIMET NË TURQI Etiketimi si turq i shqiptarëve nga ana e serbëve, sjelljet mizore të ushtrisë serbe, bënë që të deportoheshin në Turqi mbi 230 mijë shqiptarë. Një spastrim etnik që i kish rrënjët në teoritë raciste të Vaso Çubrilloviçit.
1914 LIGJI SERB I KOLONIZIMIT
7 PRILL 1963 SHQIPTARËVE U NJIHET KOMBËSIA
Shteti serb solli në Kosovë gjatë vitit 1914 rreth 20 mijë serbë. Pjesa dërrmuese e të cilëve kriminelë që u përdorën për të nxitur konflikte me shqiptarët. Pushtuesve iu dhanë toka të shqiptarëve, duke ndryshuar dhe kadastrën e tyre.
Me Kushtetutën e 7 prillit 1963, RFPJ u shndërrua në Republikë Socialiste Federative të Jugosllavisë. Në nenin 111 të saj, Kosova shpallet krahinë autonome. Ndërsa për shqiptarët nuk përdoret më nocioni “pakicë kombëtare”, por “kombësi”. 14 KORRIK 1967 KËRKESAT PËR REPUBLIKË
1 DHJETOR 1918 KRIJIMI I MBRETËRISË SERBO-KROATE Lufta e Parë Botërore do të shënonte dhe krijimin e Mbretërisë SerboKroate-Sollovene, e cila do të kishe brenda saj disa shtete-kombe. Kjo mbretëri do të kishte pjesë të saj dhe Kosovën. VERSAJË 1919 KONFERENCA E VERSAJËS Konferenca e dytë ndërkombëtare që sanksionoi përfundimisht copëzimin e trojeve Shqiptare e la si pjesë të Serbisë krahinën e Kosovës. Një e treta e popullsisë shqiptare mbeti jashtë trungut amë. 1919 REFORMA AGRARE Pas pushtimit serbët u kujdesën që të ardhurit të kishin pronat e tyre. Në vitet
18 SHKURT 1945 USHTRIA JUGOSLLAVE NË KOSOVË Pas largimit të gjermanëve, ushtria jugosllave kërkon vendosjen e administratës ushtarake në Kosovë, me pretekst për “stabilizimin e situatës politike e të sigurisë”. 1 PRILL 1945 MASAKRA E TIVARIT Është një nga masakrat më të mëdha që ju bë të rekrutuarve shqiptarë nga Kosova në përfundimin e Luftës së Dytë Botërore në Tivar, Mal i Zi dhe në rrugën për në Tivar. Numri i të vrarëve mendohet të jetë 1700-4300. 1945 VIKTIMAT E KOMUNIZMIT
12
Përfaqësuesit e Kosovës në Kuvendin e Kombeve të Jugosllavisë, me në krye Fadil Hoxhën, kërkojnë rishikimin e hapësirave kushtetuese për Kosovën. Ata kërkuan bisedime me Beogradin për shpalljen Republikë të Kosovës. 6 TETOR 1968 DEMONSTRATAT E STUDENTËVE Pas refuzimit të kërkesës për Republikë të Kosovës filluan protestat e para të intelektualëve dhe studentëve. Në qendër të kërkesave të saj ishte bërja e “Kosovës Republikë”. 1968 DEMONSTRATA Lëvizja e re arriti të ndryshojë statusin juridik të Kosovës. Në po këtë vit gjuha shqipe u sanksionua me ligj si gjuhë e dytë zyrtare, u la të përdorej
flamuri si simbol kombëtar dhe hapja e Universitetit të Prishtinës. 1974 AUTONOMIA Pas protest a v e , Kushtetuta Jugosllave e 1974-s do t’i j e p t e Kosovës autonominë. Për të parën herë i jepet e drejta që përmes Parlamentit të vet dhe Këshillit Ekzekutiv të nisë në Gjyqin Kushtetues të Jugosllavisë procesi për vlerësimin e konstitucionalizmit dhe ligjshmërisë.
megjithëse kosovarët protestonin në mënyrë paqësore, ushtria serbe vrau mbi 100 persona, 400 të tjerë u plagosën, u helmuan 20 mijë fëmijë.
1989 MILLOSHEVIÇI
23 DHJETOR 1989 THEMELIMI I LDK-SË
Fundi i autonomisë së Kosovës ka një nisje. Dhe për ironi, pikërisht ardhja në krye të Beogradit e Sllovodan Millosheviçit solli një tjetër realitet në Kosovë.
Themelimi i Lidhjes Demokratike e Kosovës nuk është vetëm krijimi i të parës parti politike me mbështetje të gjerë, por edhe të parës lëvizje që iu kundërvu drejtpërdrejtë regjimit komunist në fuqi.
28 MARS 1989 HEQJA E AUTONOMISË
2 KORRIK 1990 DEKLARATA E PAVARËSISË
Qeveria e Beogradit i heq ato pak të drejta që ju dhanë Kosovës në 1974-n. Në këtë mënyrë, Kosova u kthye në pikën e saj më kritike. Në vitin 1989, në Kosovë shpërthyen protestat paqësore.
Më 2 korrik 1990, Parlamenti i Kosovës harton të parën Kushtetutë, ku përcaktohej pavarësia e Kosovës. Ideator i saj ishte kryetari i LDK-së, Ibrahim Rugova.
22 MARS 1990 HELMIMET
9 SHTATOR 1990 KUSHTETUA E KAÇANIKUT
Nacionalizmi serb në Kosovë tregoi anën e tij më të errët. Janë rreth 20 mijë fëmijë shqiptarë që u helmuan gjatë viteve 1988-1900 nga shërbimet sekrete të Serbisë.
Kushtetua e Kaçanikut është i pari dokument i miratuar nga Parlamenti i Kosovës që e njihte atë si shtet të mëvetësishëm me simbolet e tij.
1989-1990 100 TË VRARË Heqja e autonomisë solli protesta në gjithë Kosovën. Gjatë kësaj periudhe,
26-30 SHTATOR 1991 REFERENDUMI Pas shpalljes nga ana e Parlamentit Republikë, Kosovës i duhet të legjitimonte pushtetin e saj. Për këtë qëllim
LONDON MARCH 2008
i Kosovës u mbajt referendumi për shpalljen Republikë të Kosovës. Rezultatet e këtij referendumi u shpallën të pavlefshme nga Beogradi.
Sigurisë të OKB-së arriti për disa javë të ndalë luftimet. Por më vonë ushtria serbe deklaroi se ka vrarë rreth 30 luftëtarë të UÇK-së afër Podujevës.
ushtarak i Serbisë kish planifikuar dërgimin e mbi 200 mijë forcave ushtarake për të mposhtur rebelimin e Kosovës.
24 MAJ 1992 ZGJEDHJET PLURALISTE
6 JANAR 1999 ALARMI I NATO-S
28 JANAR 1999 ASAMBLEJA E KE-SË
Referendumi i shtatorit ishte preludi i zgjedhjeve të përgjithshme parlamentare në Kosovë. Më 24 maj 1992, në Kosovë u zhvilluan zgjedhjet parlamentare dhe ato presidenciale. President u zgjodh doktor Ibrahim Rugova.
Komandanti i forcave të NATO-s në Evropë, Wesli Klark, deklaroi se Kosova po shkon drejt fillimit të luftës civile. Sipas tij, Beogradi ka armatosur policinë me armët më të rënda dhe po shkon drejt Kosovës.
Vetëm pas një seri masakrash dhe kur mediat ndërkombëtare raportuan krimet në Kosovë, komuniteti ndërkombëtar nisi të merrte masa konkrete. Mbledhja e radhës e KE-së dënoi masakrën e Raçakut.
1995 MARRËVESHJA E DEJTONIT
8 JANAR 1999 DEKLARATA
MARS-QERSHOR 1999 DËBIMI BIBLIK
Pas disa vitesh luftë të përgjakshme, ndërkombëtarët ulin në bisedime serbët, boshnjakët dhe kroatët. Marrëveshja u nënshkrua në Dejton (SHBA). Ndërkombëtarët arritën të ulnin gjakrat mes sllavëve, por u anashkalua çështja e Kosovës.
Presidenti i Kosovës Ibrahim Rugova kërkon ndërhyrjen e NATO-s në Kosovë. Rugova edhe njëherë u kërkon ndërkombëtare se pavarësia e
Lufta në Kosovë do të tregonte anën e saj më të shëmtuar në fundin e shekullit modern. Ushtria serbe duke ndërmarrë një operacion të gjerë dëboi nga
28 NËNTOR 1997 USHTRIA ÇLIRIMTARE E KOSOVËS
Më 23 mars kryeministri i Shqipërisë, Pandeli Majko, raporton në Parlamentin shqiptar për masat që do të merren pas dështimit të bisedimeve mes Serbisë dhe Kosovës. Majko deklaron se vendi është gati për luftë.
26 MARS 1999 KRUSHA E VOGËL
shtëpitë e tyre mbi një milion shqiptarë, shumica e të cilëve gra, fëmijë e pleq.
Më 26 mars të vitit 1999, në fshatin Krushë të Vogël, trupat ushtarake serbe kryen një ndër masakrat më të mëdha ndaj popullsisë së pambrojtur kosovare. Përafërsisht njëqind burra u vranë dhe u dogjën nga serbët.
15 JANAR 1999 MASAKRA E RAÇAKUT
14 PRILL 1999 KARVANI I CIVILËVE
Krimi që do të ndërgjegjësonte ndërkombëtarët për atë çfarë po ndodhte në Kosovë ishte masakra e Raçakut. Mëngjesin e 15 janarit në fshatin Raçak, forcat paramilitare serbe sulmojnë fshatin duke vrarë 45 persona mes të cilëve një grua.
Një incident i rëndë në rrugën në rrethinat e Gjakovës ishte bombardimi nga ana e NATO-s e një karvani civilësh. Sipas NATO-s, u mësua se objektivi ishte një karvan ushtarak dhe se përgjegjës për sulmin mbi civilët mund të ishin trupat serbe.
MAJ 1999 RRUGOVA MERRET PENG
PRILL 1999 MASAKRA E SUHAREKËS
27 JANAR 1999 PLANI I SHFAROSJES
Në momentet kur presidenti i Serbisë, Sllobodan Millosheviç, e pa se lufta ishte e humbur, urdhëron të merret peng presidenti i Kosovës, Ibrahim Rugova. Por ndërhyrja e SHBA-së, Italisë, Francës dhe Gjermanisë, bënë që Millosheviçi ta lironte më pas.
Një masakër tepër e dhimbshme ishte edhe vrasja në qytetin e Suharekës, e të paktën njëzet e katër anëtarëve të familjes së gjerë Berisha, duke përfshirë këtu edhe njëmbëdhjetë fëmijë nga mosha gjashtëmbëdhjetë vjeç e poshtë, për shkak se i kishin dhënë dy shtëpi me qira OSBE-së.
Sipas burimeve të raporteve të NATOs, në qershor të vitit 1998 shtabi i lartë
20 MARS 1999 MARRËVESHJA E RAMBUJESË
Kosovës do të ishte zgjidhja më e mirë.
6 MARS 1998 VRASJA E ADEM JASHARIT
18 JANAR 1999 PARLAMENTI SHQIPTAR
Çdo kohë ka heronjtë e vetë. Dhe lufta e Kosovës ka me mijëra të tillë, por emri i Adem Jasharit është një nga ata që spikat më shumë. Ai u vra më 6 mars 1998 nga një sulm i ushtrisë serbe në kullën e Jasharajve.
Në kushtet e një lufte të pashpallur, në Shqipëri po merreshin masa për të përballuar situatën. Parlamenti shqiptar miraton një rezolutë ku kërkon ndërhyrjen e menjëhershme të NATOs në Kosovë.
15 QERSHOR 1998
20 JANAR 1999 KLARK-MILOSHEVIÇ
Kërcënimet e NATO-s e detyruan Millosheviçin të ndërpresë për një farë kohe masakrat në Kosovë. Këshilli i
23 MARS 1999 MAJKO: GATI PËR LUFTË
Nga data 24 deri më 26 mars, trupat policore dhe ato paraushtarake ekzekutuan qindra burra. Vrasjet e kryera në Bellaçerkë dhe në Krushën e Madhe janë renditur midis gjashtë incidenteve të listës së hartuar nga Gjykata Ndërkombëtare për Krimet e Luftës në ish-Jugosllavi.
JANAR 1999 ”TERRORIZMI” SHQIPTAR
23 SHTATOR 1999 ARMËPUSHIMI I RREMË
I dërguari special i Uashingtonit, Riçard Hollbruk, më 22 mars takohet me diktatorin Sllobodan Millosheviç. Hollbruk i kërkon Millosheviçit tërheqjen e trupave nga Kosova. Hollbruk nuk merr përgjigje pozitive nga Millosheviçi dhe NATO përgatitet për luftë.
24 MARS 1999 MASAKRA NË BELLAÇERKË
Në fshatin Prekaz vriten 50 shqiptarë dhe dy serbë nga luftimet mes ushtrisë serbe dhe forcave të UÇK-së. Shumica e të vrarëve nga radhët e shqiptarëve ishin civilë të paarmatosur, gra dhe fëmijë.
Aeroplanët e NATO-s fillojnë manovrat mbi Maqedoni dhe Shqipëri. Ushtria serbe e mori si një kërcënim të hapur dhe nisi një ofensivë edhe më të ashpër për të eliminuar UÇK-në, prandaj hynë ndërkombëtarët në Kosovë.
22 MARS 1999 HOLLBRUK-MILLOSHEVIÇ
Serbët u kishin thënë “jo” bisedimeve në Rambuje. Ndërkohë që krimet në Kosovë vazhdonin nga ushtria serbe. Në këtë situatë NATO ndërmerr sulmin frontal ndaj ushtrisë serbe.
5 MARS 1998 MASAKRA E PREKAZIT
E gjithë lëvizja e armatosur për çlirimin e Kosovës u interpretua nga zyrtarët serbë, ndonjëherë dhe ata rusë, si një lëvizje terroriste.
Është një marrëveshje e firmosur vetëm nga shqiptarët, pasi serbët nuk pranuan ta firmosin. Nga pala shqiptare morën pjesë presidenti Ibrahim Rrugova, Hashim Thaçi, Rexhep Qosja.
24 MARS 1999 SULMET E NATO-S
Kur bisedimet nuk vlejnë më, atëherë e kanë radhën armët. Ushtria Çlirimtare e Kosovës u krijua pas viteve 1995, si përgjigje e represionit serb në Kosovë. Dalja e parë publike e saj u bë më 28 nëntor 1997.
Gjenerali i NATO-s për Evropën, Wesli Klark, takon presidentin e Serbisë, Sllovodan Millosheviç. Pas takimit, Klark në një deklaratë për mediat, e cilësoi Millosheviçin si njeri me mentalitet bunkeri.
13
PRILL 1999
MASAKRA NË TËRNJE Në fshatin Tërnje do të gjenin vdekjen të paktën njëzet e katër persona, duke përfshirë edhe shtatë fëmijë të moshës pesëmbëdhjetë vjeç, madje edhe më të vegjël. Gjatë kohës së bombardimeve, në komunën e Suharekës u vranë 430 vetë. 1999 BILL KLINTON Mes Amerikës dhe shqiptarëve, tashmë ka një lidhje historike që i kalon shekujt. Pas Udro Willsonit, një tjetër president do të bëhej iniciator i shpëtimit të popullit të Kosovës. Bill Klinton do të mbahet mend si Presidenti që mori përsipër kostot e sulmit të NATOs në Serbi. 6 MAJ 1999 VRASJA E FEHMI AGANIT Një nga intelektualët më në zë të Kosovës, gazetar, sociolog, filozof dhe nënkryetar i LDK-së. Vdekja e tij ende nuk është sqaruar. Trupi i 66-vjeçarit, akademikut dhe politikanit kosovar, u gjet i vrarë në rrethana misterioze më 6 maj 1999. 26 QERSHOR 1998 SHBA NJEH UÇK-NË Ushtria Çlirimtare e Kosovës fillimisht u mbaj larg bisedimeve. Për këtë ndikuan dhe qarqet ruso-serbe, të cilat i paraqisnin si fondamentalistë islamikë. Por roli i tyre nuk mund të nënvleftësohej. I dërguari i SHBA-së, Riçard Holbruk, ishte i pari zyrtar i lartë që do ta quante atë faktor dhe do të takohej me ta. QERSHOR 1999 KOSOVA NËN NDËRKOMBËTARËT Që prej përfundimit të luftës së armatosur, Kosova është nën administrimin e Kombeve të Bashkuara. Deri në zgjidhjen përfundimtare të statusit të saj, komuniteti ndërkombëtar ka marrë përsipër administrimin e territorit të Kosovës. 1999 STREHIMI NË SHQIPËRI Peshën më të madhe të eksodit të kosovarëve e mbajtën shqiptarët. Karvanët e gjatë me njerëz u dyndën në kufijtë e shtetit amë. Me mijëra familje shqiptare hapën dyert për popullsinë e Kosovës duke i pritur deri në përfundim të luftës.
LONDON MARCH 2008 TADIÇ PËR PAVARËSINË QERSHOR 1999 MARRËVESHJA E KUMANOVËS Pas 74 ditë bombardimesh të NATO-s ndaj forcave serbe dhe pikave strategjike në tërë Serbinë, Serbia dhe Millosheviçi kapitulloi. Ushtria serbe u tërhoq nga Kosova. Të shpërngulurit u kthyen në vatrat e tyre. 10 QERSHOR 1999 ÇLIRIMI I KOSOVËS Ushtria e NATO-s së bashku me UÇKnë, më 10 qershor të 1999-s arritën të çlironin Kosovën. 10 qershori mbahet si data kur ushtria serbe pas më shumë se 100 vitesh u largua nga trojet e Kosovës. 1998-1999 BILANCI I LUFTËS Në përfundim të një luftë frontale që zgjati një vit, bilanci ishte rrënqethës për popullsinë e Kosovës. Forcat militare dhe paramilitare serbe kanë vrarë, ekzekutuar apo masakruar në forma më mizore mbi 15 mijë shqiptarë. 28 TETOR 2000 ZGJEDHJET E PARA NË KOSOVË Prova e parë e aftësive shtet-formuese të Kosovës u pa në zgjedhjet lokale të 28 tetorit 2000. Por më shumë se fitorja e një force të moderuar, rëndësi kishte zhvillimi i zgjedhjeve. Zgjedhjet e para të lira të popullsisë së Kosovës u klasifikuan të rregullta. 2001 ”VETËVENDOSJA” Mbarimi i luftës dhe zgjatja e procesit të negociatave për statusin e Kosovës, bënë që mes popullsisë të krijohen përsëri pakënaqësi. Në këtë linjë ishte dhe krijimi i lëvizjes paqësore “Vetëvendosja”. 2001 KORNIZA KUSHTETUESE Në vitin 2001 nën miratimin e UNMIK-ut forcat politike miratojnë Kornizën Kushtetuese që i lejon autoritet e Kosovës të ndërtojnë institucionet vendore. Njihet e drejta për krijimin e institucioneve vetëqeverisëse, si ato qendrore ashtu edhe lokale. 17 NËNTOR 2001 ZGJEDHJET PARLAMENTARE
Një nga udhëheqësit e luftës së Kosovës, Ramush Haradinaj, u zgjodh kryeministër më datën 3 dhjetor 2004 dhe e mbajti këtë mandat deri më 8 mars 2005. 8 MARS 2005 GJYQI I HARADINAJ Më 8 mars të vitit 2005, Gjykata për Krime të Luftës publikoi aktakuzën për krime lufte ndaj Ramush Haradinajt. Ai të nesërmen shkoi vullnetarisht në Hagë, duke dhënë një shembull të përgjegjësisë politike. 10 NËNTOR 2005 EMËRIMI I AHTISARIT Këshilli i Sigurimit i Organizatës së Kombeve të Bashkuara aprovon emërimin e Marti Ahtisari si përfaqësues special për statusin e ardhshëm të Kosovës.
1 MARS 2006 DORËHEQJA E BAJRAM KOSUMIT Më 1 mars të 2006-s, kryeministri Bajram Kosumi jep dorëheqjen. Edhe kryeparlamentari Daçi detyrohet ta bëjë këtë. Disa ditë më vonë në këtë post zgjidhet, Agim Çeku.
26 MARS 2007 ”PAKOJA AHTISARI” NË OKB Në 26 mars “Pakoja Ahtisari” iu paraqit Këshillit të Sigurimit të
21 NËNTOR 2005 AHTISARI NË KOSOVË Marti Ahtisari viziton Kosovën përherë që pas emërimit si përfaqësues special për statusin e ardhshëm të Kosovës. Ai bën takime me kryeadministratorin e OKB-së, presidentin Rugova, kryeministrin Kosumi, përfaqësues të opozitës dhe minoritetit serb.
tua se Ahtisari ka informuar se do të propozonte pavarësi të kushtëzuar.
se e përkrah pavarësinë e Kosovës dhe se kjo duhet të vijë brenda muajit maj.
10 SHKURT 2007 PROTESTA E “VETËVENDOSJES”
8 QERSHOR 2007 TAKIMI I G8-S
Lëvizja “Vetëvendosje” organizon protestë në Prishtinë kundra pakos së Ahtisarit që ata mendojnë nuk i bien Kosovës pavarësi. Disa nga protestuesit filluan të përleshen me policinë. Vdesin dy protestues.
Më 8 qershor të vitit 2007 përfundon takimi i G8-s. Nuk është arritur marrëveshje për pavarësinë e Kosovës. Rusia vazhdon të jetë pengesa e vetme për pavarësinë e Kosovës. ShBA vazhdon të këmbëngulë se pavarësia është zgjidhja e vetme dhe më e mirë.
12 SHKURT 2007 FATMIR REXHEPI
10 QERSHOR 2007 XHORXH W. BUSH
Ministri Brendshëm i Kosovës, Fatmir Rexhepi, jep dorëheqje pas dhunës në protestat e 10 shkurtit të organizuara nga “Vetëvendosje”, ku vdiqën dy shqiptarë të rinj. Ai thotë se ndjente përgjegjësi morale edhe pse policia as ajo e UNMIK-ut dhe as SHPK, nuk janë nën kontroll të tij. Po këtë ditë, Këshilli për Mbrojtjen e Lirive dhe të Drejtave të Njeriut (KMLDNJ) viziton Albin Kurtin në paraburgim. Ndërkohë që Kurti tregon për keqtrajtim.
Vizita e Presidentit të ShBA-së në Shqipëri, Xhorxh W. Bush nuk do të mbahet mend vetëm sepse ishte e para e një personaliteti të tillë. Duke folur për çështjen e Kosovës, Bush bëri deklaratën historike “se rezultati përfundimtar për statusin e Kosovës është pavarësia”.
10 MARS 2007 TAKIMI I VJENËS
10 SHKURT 2006 SEJDIU-PRESIDENT
Më 10 mars të vitit 2007, në Vjenë të Austrisë mbarojnë bisedimet për statusin përfundimtar të Kosovës mes shqiptarëve dhe serbëve, pa marrëveshje.
Më 10 shkurt 2006, pas rrethit të tretë të votimeve në Kuvendin e Kosovës, Fatmir Sejdiu u zgjodh President i Kosovës. Sejdiu është cilësuar si “dishepulli” i Rugovës.
26 MARS 2007 RAPORTI NË OKB
10 SHKURT 2006 FATMIR SEJDIU Është Presidenti i dytë i Kosovës. Pas vdekjes së Dr. Ibrahim Rugovës, Sejdiu mori votat e Parlamentit të Kosovës për të drejtuar vendin në fazën e fundit të negociatave. 11 MARS 2006 SLLOBODAN MILOSHEVIÇ Nëse ka një njeri, emri i të cilit lidhet me vuajtjet e kosovarëve në fundin e mijëvjeçarit, ai është Sllobodan Milosheviçi, i cilësuar si “Kasapi i Ballkanit”. Vdiq në burgun e Hagës pa e marrë ende dënimin më 11 mars 2006. 21 NËNTOR 2006 VDEKJA E IBRAHIM RUGOVËS
Cilësohen si zgjedhjet e para të përgjithshëm pas luftës. Fitues u shpall LDK-ja e Ibrahim Rugovës. Nga këto zgjedhje doli Parlamenti i parë i Kosovës, i cili nën mbikëqyrjen e misionit të OKB-së në Kosovë, zgjodhi presidentin dhe krijoi qeverinë e Kosovës.
Presidenti i parë i Kosovës, Ibrahim Rugova, vdiq pa e parë të realizuar plotësisht ëndrrën e tij, Kosovën të pavarur. E megjithatë, ai ishte njeriu që dha kontributin më të madh politik për pavarësinë e saj.
2 MARS 2003 ZORAN GJINGJIÇ
2 DHJETOR 2006 MERKEL PËR PAVARËSINË
Kryeministri Zoran Gjingjiç ishte i pari politikan serb që e trajtoi ndryshe çështjen e Kosovës. Por për nacionalistët, politikanë të tillë nuk e siguronin mbijetesën. Gjingjiç u vra në një atentat pak kohë më pas deklaratës.
Kancelaria gjermane, Angela Merkel, pas takimeve me kryenegociatorin Ahtisari dhe presidentin e serb, Tadiç, u shpreh pro pavarësisë së Kosovës. Në këtë mënyrë betejës diplomatike të pavarësisë iu shtua dhe një tjetër aleat i rëndësishëm.
3 DHJETOR 2004 RAMUSH HARADINAJ
Në fillim të dhjetorit, presidenti i Serbisë, Boris Tadiç, do të deklaronte se “Kosova sot ndodhet më afër pavarësisë dhe këtë e di çdo qytetar në Serbi, por ne po përpiqemi që të ruajmë integritetin territorial të vendit tonë”.
3 DHJETOR 2006
Marti Ahtisari, më 26 mars të vitit 2007 i dërgon raportin përfundimtar Këshillit të Sigurimit të OKB-së, ku ai thotë se Kosova duhet të bëhet e Kombeve të Bashkuara për shqyrtim. Marrëveshja parashikon një Kosovë të pavarur shumë etnike. 24 KORRIK 2006 TAKIMI DYPALËSH Takimi i zyrtarëve më të lartë të Kosovës dhe Serbisë në Vjenë të Austrisë. Nuk arrihet asnjë marrëveshje, por Ahtisari e konsideron të suksesshëm për faktin se këta liderë janë takuar sy në sy. 24 JANAR 2007 ASAMBLEJA E KE-SË Asambleja e Këshillit të Evropës miraton rezolutën 1533 në lidhje me statusin përfundimtar të Kosovës. Njëri nga nenet ishte dhe ai për pavarësinë, ku thuhej se Kosova duhet të marrë pavarësi për të siguruar paqe në Ballkan. 26 JANAR 2007 GRUPI I KONTAKTIT Marti Ahtisari më 26 janar të vitit 2007 takohet me Grupin e Kontaktit. Takimi ishte me dyer të mbyllura, por u njof-
14
pavarur.
13 QERSHOR 2007 FLAMURI I KOSOVËS Ekipi i Unitetit shpall konkursin 15ditor për flamurin dhe stemën e Kosovës, ku thuhet se “secili propozim duhet t’i përmbahet frymës dhe përmbajtjes së propozimit gjithëpërfshirës për zgjidhjen e statusit të Kosovës”. 17 NËNTOR 2007 ZGJEDHJET PARLAMENTARE Në Kosovë zhvillohen zgjedhjet parlamentare dhe lokale. Këto zgjedhjet ishin të pestat që nga përfundimi i luftës në vend. U cilësuan si zgjedhjet më model. 19 NËNTOR 2007 Partia Demokratike e Hashim Thaçit del fituese e zgjedhjeve parlamentare në Kosovë me 34 për qind. E dyta renditet LDK-ja e Fatmir Sejdiut. 9 JANAR 2008 RIZGJIDHET SEJDIU Më 9 janar 2008, Fatmir Sejdiu u rizgjodh sërish President i Kosovës. Ndërkohë që më 10 shkurt 2006, Sejdiu u zgjodh President i Kosovës si pasues i Ibrahim Rugovës.
3 PRILL 2007 OKB-AHTISARIT
9 JANAR 2008 THAÇI-KRYEMINISTËR
Fillon shqyrtimi i planit të Ahtisarit në Këshillin e Sigurimit të OKB-së. Pas dyerve të mbyllura është dëgjuar i dërguari special për Kosovën Marti Ahtisari, duke shpalosur planin që pritet t’i japë Kosovës një pavarësi të mbikëqyrur.
Hashim Thaçi, 39 vjeç, betohet si kryeministër i Kosovës në 9 janar 2008, gati dy muaj pasi Partia e tij Demokratike e Kosovës fitoi zgjedhjet parlamentare të 17 nëntorit.
17 PRILL 2007 DEKLARATA E SHBA-SË
Brenda këtyre 35 ditëve Kosova ka qenë nën ethet e ditës së shpalljes së pavarësisë. Ky ka qenë edhe muaji që janë kryer aq shumë negociata e bisedime se sa gjatë 95 viteve të pushtimit serb.
Zëvendësministri i Jashtëm i ShBA-së, Nicholas Burns, në një fjalim para Këshillit për Marrëdhënie me Jashtë në Uashington tha se, Uashingtoni e konsideronte pavarësinë si opsionin më të përshtatshëm për Kosovën. 13 MAJ 2007 REZOLUTA E SHBA-SË Një rezolutë e hartuar nga ShBA-ja iu shpërndahet shteteve anëtare të Këshillit të Sigurimit të OKB-së. Kjo rezolutë çon drejt pavarësisë së Kosovës. ShBA vazhdon të deklarojnë
9 JANAR–16 SHKURT
17 shkurt Pavarësia 17 shkurt është dita e madhe. Plotësimi i datës 28 Nëntor 1912. Në orën 15:00 Kuvendi i Kosovës shpall Kosovën e Pavarur. Ëndrra shekullore plotësohet. Plasin fishekzjarrët dhe lotët e gëzimit. PËRGATITI ANILA HOXHA
LONDON MARCH 2008
NJOHJA E PAVARËSISË SË KOSOVËS NGA SALI BERISHA Duke u bazuar në Deklaratën e Kuvendit të Shqipërisë, datë 21 tetor 1991, në mbështetje të vendimit të Kuvendit të Kosovës të datës 17 shkurt 2008 për shpalljen e Pavarësisë, bazuar në të drejtën e popujve për vetëvendosje, nisur nga parimi i marrëdhënieve të fqinjësisë së mirë, nesër do të thërras mbledhjen e Këshillit të Ministrave për të vendosur ngritjen e marrëdhënieve diplomatike midis Republikës së Shqipërsisë dhe Republikës së Kosovës në rang ambasadorësh. Qeveria e Republikës së Shqipërisë e konsideron krijimin e Shtetit të Kosovës një ngjarje historike, që sanksionon të drejtën e qytetarëve të Kosovës për të vetvendosur dhe që e bën Ballkanin më të lirë, më të drejtë se kurrë në tërë historinë e tij shekullore. Pavarësia e Kosovës i jep fund procesit të shpërbërjes së ish-Jugosllavisë, krijon kushtet e nevojshme për zhvillimin e qëndrueshëm e të gjithanshëm të të gjithë shoqërisë kosovare, përfshirë perspektivën konkrete për integrimin sa më të shpejtë të saj në institucionet europiane dhe euroatlantike. Me shpalljen e pavarësisë, Republika e Kosovës bëhet një aktor i denjë në arenën ndërkombëtare, faktor madhor paqeje dhe stabiliteti në rajon, me orientim të qartë euro-atlantik, faktor i rëndësishëm për paqen, stabilitetin, sigurinë, zhvillimin dhe integrimin e harmonizuar të rajonit të Evropës Juglindore. Qeveria e Republikës së Shqipërisë përshëndet angazhimin e Kuvendit të Kosovës në Deklaratën për Pavarësinë për zbatimin e paketës Ahtisari si dhe ftesën për të mirëpritur praninë ndërkombëtare civile dhe ushtarake të Bashkimit Europian dhe të NATO-s në Kosovë. Qeveria shqiptare përshëndet angazhimin e qartë të autoriteteve zyrtare në Deklaratën Pavarësisë së Kosovës, për ndërtimin në Kosovë të një shoqërie demokratike, laike dhe shumetnike, ku, pavarësisht nga përkatësia etnike, çdo banues i saj ta ndjejë veten qytetar të lirë në shtëpinë dhe pronën e tij të barabartë përpara ligjit, duke garantuar kështu mbrojtjen dhe nxitjen e të drejtave dhe lirive te individit dhe të pakicave kombëtare. Duke konfirmuar angazhimin e plotë për respektimin e kufijve ndërkombëtarë, Qeveria e Republikës së Shqipërisë është e vendosur që marrëdhëniet e fqinjësisë së mirë, të mirëkuptimit dhe bashkëpunimit me Republikën e Kosovës, të ndërtuara historikisht dhe të forcuara në vijimësi, t’i zgjerojë dhe t’i thellojë më tej, duke e shtrirë dhe institucionalizuar bashkëpunimin dypalësh në të gjitha nivelet, në të gjitha fushat me interes të ndërsjellë, nëpërmjet vendosjes së një partneriteti të ngushtë. Në këtë kuadër, Këshilli i Ministrave vendos nesër për ngritjen e përfaqësisë diplomatike të Republikës së Shqipërisë në Prishtinë, në nivel Ambasadori. Qeveria e Republikës së Shqipërisë shpreh bindjen se shtetet anëtare të OKB-së do ta njohin Republikën e Kosovës si një kontribut real shtesë tjetër i tyre në paqen dhe sigurinë në Ballkan, duke respektuar kështu edhe vullnetin e ligjshëm të popullit të saj. Në të njëjtën kohë, Qeveria e Republikës së Shqipërisë konfirmon vullnetin e saj të plotë për marrëdhënie të mira e miqësore me të gjitha vendet e tjera të rajonit, përfshirë dhe Republikën e Serbisë në perspektivën evropiane të vendeve tona.
Letra e Presidentit Bush drejtuar Presidentit të Kosovës Shkëlqesisë së Tij Fatmir Sejdiu President i Kosovës Prishtinë I dashur Zoti President Në emër të popullit Amerikan, unë e njoh Kosovën si një shtet të pavarur dhe sovran. Ju uroj juve dhe popullit Kosovar për ndërmarrjen e këtij hapi të rëndësishëm si pjesë e zhvillimeve tuaja demokratike dhe kombëtare. Në këtë rast historik, unë vë re lidhjen e thellë miqësore dhe të sinqertë që bashkon popujt tanë. Kjo miqësi, e cimentuar gjatë orëve më të errëta tragjike të Kosovës, është bërë më e fortë akoma gjatë këtyre 9 viteve, që nga mbarimi i luftës së Kosovës. Që nga ajo kohë Kosova ka punuar për të rindërtuar shoqërine e saj të copëtuar nga lufta, ka vendosur institucionet demokratike, ka mbajtur zgjedhje të sukseshme për një qeveri të re dhe po shikon drejt prosperitetit. Si një shtet i pavarur, Kosova ka marrë tani përgjegjësinë për destinacionin e saj. Ashtu si edhe në të kaluarën, Shtetet e Bashkuara do të jenë partnerët dhe miqtë tuaj. Ne kërkesën tuaj për të vendosur marëdhenje diplomatike me Shtetet e Bashkuara, ju keni shprehur dëshirën e Kosovës për të arritur standartet më të larta të demokracisë dhe lirisë. Unë plotësisht mirëpres këtë ndjenjë. Në vecanti, unë mbështes angazhimin tuaj multi-etnik si princip i qeverisjes së mirë dhe dedikimin tuaj për të ngritur institucione të besueshme ku të gjithë qytetarët të jenë njësoj të barabartë para ligjit. Unë gjithashtu vë re, se në deklaratën e saj të pavarësisë, Kosova ka marrë përsipër të gjitha përgjegjesitë që i takojnë asaj nga Plani i Ahtisaarit. Shtetet e Bashkuara vlerësojnë këtë angazhim pa kusht për të cuar deri në fund këto përgjegjësi dhe dëshirën e mirë të Kosovës për të bashkëpunuar plotësisht me komunitetin ndërkombëtar përgjatë periudhës së mbikqyrjes ndërkombëtare që ju vet kini pranuar. Shtetet e Bashkuara kanë besim te garancitë që Kosova jep për t'ju përmbajtur me korrektësi kërkesave të dala nga Deklarata e Pavarësisë së Kosovës. Jam i bindur se pranimi i plotë dhe i shpejtë i masave të propozuara nga i dërguari i posacëm i Kombeve të Bashkuara, Ahtisaari, do ta sjellë Kosovën më afër përmbushjes së aspiratave të saj Euro-Atlantike. Duke u bazuar në këto garanci nga Qeveria e Kosovës, kam nderin të pranoj kërkesën tuaj që vendet tona të lidhin marëdhënie diplomatike. Shtetet e Bashkuara mirëpresin ngritjen e përfaqësisë diplomatike të Kosovës në Shtetet e Bashkuara dhe po ashtu kemi planifikuar të bëjmë të njëjtën gjë në Kosovë. Ndërsa Kosova hap një kapitull të ri në historinë e saj si shtet i pavarur, unë shpresoj që do ta thellojmë dhe do ta forcojmë akoma më shumë miqësinë tonë të vecantë. Sinqerisht, George W. Bush
Letra e presidentit francez, Nicolas Sarkozy, dërguar presidentit Sejdiu Zoti President, Nëpërmjet letrës së 17 shkurtit, e keni informuar Francën mbi vendimin që ka marrë Kuvendi i Kosovës më 17 shkurt 2008 për shpalljen e pavarësisë së Kosovës dhe për angazhimin e implementimit të tërësisë së statusit të përgatitur nga i dërguari special i Kombeve të Bashkuara, Martti AHTISAARI, duke përfshirë edhe dispozitat në favor të komunitetit serb dhe thirrjen për një prezencë ndërkombëtare për të mbikëqyrur implementimin e këtij statusi nga Kosova. Ministrat e Punëve të Jashtme të njëzet e shtatë vendeve anëtare të Unionit Evropian, duke pranuar këtë realitet të ri, kanë konfir-
muar sot angazhimin evropian në Kosovë. Kam nderin t’ju informoj që Franca, në pajtim të plotë me këtë deklaratë të Unionit Evropian, si rrjedhojë e pasojave të rezolutës së miratuar nga Kuvendi i Kosovës më 17 shkurt 2008, nga ky moment e njeh Kosovën si Shtet sovran dhe të pavarur. Ju propozoj që dy vendet tona të vendosin marrëdhënie diplomatike. Në pritje të emërimit të një ambasadori, ju propozoj të emëroni znj. Delphine BORIONE, shefe e deritashme e Zyrës së Ndërlidhjes së Francës në Prishtinë, në cilësinë e së ngarkuarës me punë a.i. (ad interim). Uroj që faqja e re, e cila po hapet në mes të Francës dhe Kosovës t’i udhëheqë dy vendet tona drejt zhvillimit të raporteve jo vetëm në aspektin politik, por njëkohësisht edhe në atë kulturor, universitar dhe ekonomik. Përfitoj njëkohësisht nga ky rast
15
Letra e kryeministrit britanik, Brown, dërguar Presidentit Sejdiu
I nderuar President Sejdiu, Në vazhdën e deklaratës së pavarësisë nga Kuvendi i Kosovës, ju përgëzoj me dëshirat më të mira për ju dhe të gjithë qytetarët e Kosovës në këtë kohë historike. Po ju shkruaj për t’ju vënë në dijeni se Qeveria britanike e njeh formalisht Kosovën si shtet të pavarur dhe sovran. Unë mirëpres angazhimin publik dhe të fuqishëm të Qeverisë suaj, që ritheksohet nga Kuvendi i Kosovës në deklaratën e vet për zbatimin e tërësishëm të Propozimit Gjithëpërfshirës të Emisarit Special të OKB-së. Qeveria Britanike do të mbështesë fuqishëm procesin e zbatimit të marrëveshjes që çon në krijimin e një Kosove stabile, multietnike, demokratike dhe prosperuese, e zonja që të shkojë rrugës së integrimit europian dhe euro-atlantik. Pajtimi në mes të komuniteteve të Kosovës, dhe në mes të Kosovës dhe të Serbisë, do të jetë një element i pazëvendësueshëm për stabilitetin afatgjatë të Kosovës dhe të rajonit në përgjithësi. Ju inkurajoj që ta ndiqni këtë objektiv me gjithë zemër, në të gjitha nivelet e qeverisjes në Kosovë, dhe në marrëdhëniet ndërkombëtare të Kosovës. Sekretari i Jashtëm, David Miliband, gjithashtu i ka shkruar Kryeministrit Hashim Thaçi në lidhje me vendosjen e marrëdhënieve formale diplomatike dhe ngritjen e nivelit të Misionit Britanik në Prishtinë në rang të plotë Ambasade. Besojmë se për këtë Qeveria e Kosovës mund të bjerë në ujdi sa më shpejt që të jetë e mundur.
Mbretëria e Bashkuar është krenare për rolin kyç që kemi luajtur në rrugën e gjatë të zgjidhjes së statusit përfundimtar të Kosovës. Tani që po nisim një marrëdhënie të re, pres me gëzim bashkëpunim të ngushtë në mes të vendeve tona, dhe paqe e prosperitet për ju dhe gjithë popullin në Kosovë në të ardhmen. Juaji përzemërsisht, Gordon Brown
t’ju ripërsëris interesin e madh që tregon Franca, me qëllim që pavarësia e Kosovës t’i kontribuojë stabilitetit në Ballkanin Perëndimor. Uroj që implementimi i dispozitave të statusit të avancojë sa më shpejt dhe që Kosova të vendosë raporte të fqinjësisë së mirë me të gjithë fqinjët e vet. Ju lus të pranoni, Zotëri President, shprehjen e konsideratës sime më të lartë. Nicolas Sarkozy
LONDON MARCH 2008 ënsekretari amerikan i Shtetit, Nicholas Burns, ka deklaruar se Shtetet e Bashkuara nuk do ta pranojnë ndarjen e Kosovës. Ai tha se këtë nuk do ta pranojë as Evropa dhe as NATO-ja. Numri tre i Departamentit amerikan të Shtetit i bëri komentet mbrëmë në një forum të organizuar nga Këshilli për Marrëdhëniet me Jashtë në Washington. Burns tha se Serbia e ka humbur përgjithmonë Kosovën dhe e humbi atë në periudhën mars-qershor të vitit 1999, kur ajo u përpoq të dëbojë 1 milion njerëz nga ai vend.
N
"Kur u miratua rezoluta 1244 në qershor 1999, ajo në fakt bëri që Kombet e Bashkuara t’ia merrnin Kosovën Serbisë. Serbia nuk do ta marrë kurrë Kosovën. Që nga qershori 1999 e deri kohët e fundit, pyetja e vetme që është shtruar ka qenë: Cili do të ishte statusi përfundimtar i Kosovës, do të ishte ajo e pavarur apo autonome dhe kur do të ndodhte kjo. U deshën 9 vjet që kjo pyetje të merrte përgjigje dhe rreth një vit më parë Shtetet e Bashkuara erdhën në përfundimin thelbësor se nëse e vononim ende pavarësinë e Kosovës, atëherë mundësia më e madhe do të ishte që kjo të provokonte dhunë dhe mungesë qëndrueshmërie në Ballkan", tha ai. Burns tha se pavarësia ka qenë alternativa e qartë dhe përfundimtare qysh vitin e kaluar kur Presidenti Ahtisaari bëri propozimin e tij.
16
Burns: Serbia nuk do ta marrë kurrë Kosovën Nënsekretari i shtetit vlerësoi lart udhëheqjen në Prishtinë për faktin që ajo tregoi vetëpërmbajtje. "Ne kemi parë në Prishtinë një udhëheqje të jashtëzakonshme e cila u rezistoi një mijë provokimeve me të cilat u përball. Ata e mbrojtën popullsinë serbe, kishat dhe trashëgiminë e tyre. Ata nuk e kaluan lumin Ibër për të shkuar në veri të Mitrovicës ashtu siç dëshironin serbët dhe serbët e Kosovës. Ata janë treguar të përmbajtur".
bllokuar në ambasadë për disa orë me radhë dhe ne nuk e dinim se cili do të ishte fati i tyre. Mu desh të merrja në telefon kryeministrin e Serbisë të cilit i thashë: Hape televizorin te CNN-i dhe shiko se ç’po ndodh me ambasadën tonë! Duhet të dërgosh forcat e policisë atje! Dhe më në fund ata e bënë këtë."
Burns kritikoi ashpër Beogradin për “retorikë sharëse” që, siç u shpreh ai, “të kujton një epokë tjetër në Serbi”. "Të enjten e kaluar ne pamë një sulm huliganësh kundër ambasadës sonë në Beograd. Pamë policinë që të zhdukej dhe situata e krijuar ishte tmerrshme sepse disa diplomatë amerikanë mbetën të
Burns u tregua i prerë në komentet e tij lidhur me zërat se mund të ketë një ndarje të Kosovës. "Mund t’ju them se ne nuk do ta pranojmë ndarjen e Kosovës. As Kombet e Bashkuara, as Bashkimi Evropian dhe as NATO-ja nuk do ta pranojnë atë. Kosova do të jetë e lirë dhe e pavarur në kufijtë e tanishëm dhe këtë njohim ne. Nëse Serbët e Kosovës apo serbët në Beograd mendojnë se ata mund ta ndajnë Kosovën, ata e kanë gabim", tha ai. Burns tha se në Kosovë nuk do të ketë konflikt të armatosur por do të ketë paqe. Kombet e Bashkuara, tha ai, besojnë në tërësinë e tyre se rruga përpara është ajo e paqes dhe e qëndrueshmërisë. Duke iu përgjigjur disa
qëndrimeve të Rusisë pas njohjes së pavarësisë së Kosovës, Burns tha: "Ishim ne ata që qëndruam në Kosovë gjatë 9 viteve të fundit me trupat dhe me paratë tona e të Evropës ndërsa Rusia u largua para katër vjetësh. Ishim ne ata që i kërkuam Kombeve të Bashkuara të emëronin një të dërguar të posaçëm – presidentin Ahtisaari – për të zgjidhur të ardhmen e Kosovës. Pastaj, me kërkesën e Rusisë ne e shtymë njohjen e Kosovës për pothuajse një vit. Bisedimet shtesë nuk dhanë rezultat prandaj ne morëm vendim logjik për të njohur pavarësinë e Kosovës, ashtu si edhe 30 vende të tjera në Evropë si dhe shumë vende në botën myslimane. Mendoj se Rusia është mjaft e izoluar", tha ai. Nënsekretari i shtetit shprehu keqardhje për deklaratat e ambasadorit të Rusisë në NATO, i cili pak ditë më parë kërcënoi për përdorim force lidhur me Kosovën. Ma merr mendja se ky ishte një gabim i tij sepse ai nuk është diplomat profesionist dhe është i ri në këtë detyrë, tha Burns. E megjithatë, shtoi ai, Rusia nuk e përgënjeshtroi deklaratën e tij.
KOSOVA ISLAMIC CENTRE UK URON PAVARËSINË POPULLIT TË KOSOVËS
Welcome to Albaniancontacts.com Britain's first Guide to Albanian Businesses and Services Do not miss out... When you advertise your business or service with albaniancontacts.com you can guarantee value for money. We offer you great customer service and are looking forward to talking to you about advertising your business. Please feel free to contact us using the details below: Albaniancontacts www.albaniancontacts.com 164 Fonthill Road London N4 3HP info@albaniancontacts.com
Tel/fax 0207 2633 661
Albanian Services & Services for Albanians
Në emër të Qendrës Islame të Kosovës në Londër shprehim përgëzimin tonë që t’ju urojmë të gjithë bashkatdhtarëve shqiptarë në Mretërinë e Bashkuar, popullit të Kosovës pavarësinë e Kosovës. Shteti i ri i Kosovës është realizim i një ëndërre shumë shekullore të cilën e ka merituar populli shqiptarë. Ne ju urojmë shqiptareve kudo që janë me rastin e shpalljes së pavarësisë së shtetit më të ri të Europës, Kosovën. Tanimë kemi një energji më të fuqishme dhe gjithsesi do ta kemi më lehtë kultivimin dhe zhvillimin e vlerave tona”. Me këtë rast i urojmë të gjithë komunitetit shqiptare në Mbretërinë e Bashkuar pavarësinë e Kosovës, duke qene mirënjohës dhe falenderues së pari Zotit të Lartësuar , popullit te Kosovës , Ushtrisë Çlirimtare të Kosovës , udhëheqjes politike , miqeve te pupullit shqiptar SHBA , Mbretërisë së Bashkuar dhe të gjitha shteteve të tjera që ndihmuan në realizimin e ëndërrës shekullore të popullit të kosovës i cili ka vuajtur dhe përjetuar gjenocid të vazhdueshem. Shqiptarët janë popull që kanë kulturë të lashtë, traditë dhe vlera, andaj në opinionin më të gjerë njihen si popull i persekutuar nga regjimet e kaluara antishqiptare dhe si kurorëzim i gjithë asaj të kaluare të hidhur është pavarësia e Kosovës. Dhe ne si komunitet i tërë duhet përseri të kontribojmë për angazhimin e mëtutjeshëm në ndërtimin dhe ruajtjen e vlerave te shtetit tonë dhe njëherit duke pasur parasysh se ne duhet të gjithë të kontribojmë në organizimin tonë si komunitet dhe të jemi më të organizuar. Njëherit duke i përshendetur tërë koumunitetin shqiptar në MB apelojmë që t’i bashkangjiten projektit të xhamisë shqiptare në Londër që do të jetë në shërbim të shqiptarëve në Mbretërinë e Bashkuar Kontributet mund të dergohen me cheque ose postal order : Kosova Islamic Centre UK 120 Drummond Street, Euston London NË 1 2HN Ose mund të bëhet pagesa e drejtpërdrejtë në Kosova Islamic Centre & Mosque Fund Account No. 1576219 Sort Code 30-93-68 Për çdo informatë ju lutemi kontaktoni Kosova Islamic Centre UK 120 Drummond Street, Euston , London NW1 2HN Tel :020 73833393 Mob: 07984126034 e-mail: kosova@kicuk.freeserve.co.uk
LONDON MARCH 2008
NGA PRANVERA SMITH & DRITAN DEMA ara vitit 1997 ishte mjaft e vështirë të gjeje shqiptarë me banim në Midlands. Me 24 Dhjetor 1997 rreth 24 shqiptarë nga Shqipëria dhe Kosova, pasi kishin udhëtuar me ditë të tëra nëpër kamionë që transportonin mall në Angli, u vendosen në qytetin e Coventrit, Midlands. Që nga ajo kohë, numri i shqiptarëve erdhi duke u rritur në muajt dhe vitet që pasuan, duke rritur njëkohësisht edhe nevojën dhe domosdoshmërinë për krijimin e një “trupi”, “organet” e të cilit do të bëheshin çelës për të hapur dyert e kyçura të izolimit dhe vetmisë së shqiptarëve të sapoardhur në një botë ku asgje s’përputhej me mënyrën e tyre të jetesës, në një botë ku njerëzit flisnin një gjuhë të huaj si dhe njëkohësisht aty ku zakonet, traditat dhe gjithçka tjetër ishin zhdukur në pluhurin e udhës së tyre të gjatë dhe tejet lodhëse - mërgimit…
P
Midlands Ethnic Albanian Foundation - Fondacioni i Shqiptarëve Etnik në Midland është një organizatë humanitare e regjistruar në Komisionin e Organizatave Humanitare në Angli dhe Uells. Ishte pikërisht 8 Marsi i 1998-es dita e krijimit të Shoqatës Etnike Shqiptare (sot MEAF), në Birmingham. C’farë e bën të vecantë historinë e krijimit të MEAF-it është fakti që krijimi i tij jo vetëm solli pranë dhe u bë strehë emocionale dhe praktike për shqiptarët e Midland-it në shkallë të gjerë, por ai njëkohësisht u bë shkak që dy ndër besimet më të mëdha fetare, kristianët dhe myslimanët vendas, në Birmingham të Midlandi-it te mblidhen së bashku, për të kontribuar në nevojat dhe domosdoshmëritë praktike e financiare për mundësimin e krijimit të tij, nëpërmjet Arqipeshvit të Astonit, të nderuarit John Barton. Pavarësisht nga vështirësitë që dolën, ç’farë spikati qartë gjatë viteve që pasuan ishte dëshira, entuziazmi si dhe përkushtimi jo vetëm i drejtuesve të shoqatës, por edhe i vullnetarëve dhe të gjithë atyre të cilët u përfshinë në jetën dhe veprimtarinë e MEAFit për t’u rritur jo vetëm në moshë por dhe duke arritur pjekurinë, zgjuarsinë dhe gatishmërinë për të qëndruar pranë shqiptarëve, jetës dhe vështirësive të tyre gjatë procesit të përshtatjes dhe integrimit në Angli dhe të jetës së shpejtë dhe dinamike të këtij vendi. Veprimtaritë gjatë periudhës 10- vjeçare të MEAF-it kanë qenë të ndryshme dhe mjaft energjetike, duke filluar nga puna dhe projektet e
ndryshme për moshat e reja, fëmijët e familjeve shqiptare në Midland e deri tek tornomentet e sportit, javët e refugjatëve, të mbushura me larminë e koncerteve dhe aktiviteteve të tjera, ku pjesëmarrja ka qenë mjaft e kënaqshme dhe fjalët inkurajuese si dhe reagimi i publikut shqiptar në to e kanë bërë të mundshme jo vetëm jetesën, por edhe ecjen e suksesshme përpara të MEAF-it.
17
10 vjet MEAF
Jemi shumë krenarë për bashkëpunimin e shkëlqyeshëm që kemi patur gjatë kësaj dekade, me shumë individë dhe organizata jo vetëm shqiptare por edhe të tjera, bashkëpunim i cili ka bërë që organizata jonë të zhvillohet me sukses nga viti në vit.
Ndër organizatat e para shqiptare me të cilat kemi bashkëpunuar mund të veçojme: Bashkësinë Shqiptare ‘Faik Konica’ dhe Albanian Youth Action si dhe gjatë viteve të fundit me Shoqatën “Edith Durham”, Shpresa Programme dhe Ardhmëria UK etj.
Midlands Ethnic Albanian Foundation hin dhe vlerësojnë vlerat, traditat dhe të veçantat e kombit nga i cili ata e kanë prejardhjen. Rritja e MEAF-it ka kaluar nëpër etapa të ndryshme zhvillimi e pjekurie dhe sigurisht që vështirësitë dhe ditët e mjegullta kanë ekzistuar, ashtu siç ekzistojnë në çdo lindje, rritje dhe zhvillimi tjetër në etapat e veta, deri sa arrin ne pjekuri të plotë. Duhet theksuar fakti që me këtë rast MEAF ka arritur t’i përdorë momentet dhe vështirësitë që ka ndeshur për t’i shfrytëzuar ato, me qëllim formimin dhe krijimin e së ardhmes së sigurtë, për të mbetur nje derë e hapur për mbarë shqiptarët jo vetëm në Birmingham, por dhe në zonat përreth.
Falendërojmë Gazetën “The Albanian” dhe “Albanian Mail” për ndihmesën e tyre të pazëvendësueshme që na kanë dhënë gjatë këtyre viteve, në pasqyrimin e veprimtarive tona.
MEAF E ARDHMJA…
Është për t’u përmendur fakti që, që me formimin e Fondacionit, çdo vit është organizuar dhe festuar me sukses festa kombëtarë e
Së shpejti MEAF në bashkëpunim me Shoqatën Edith Durham do të organizojmë ditën e poetëve dhe shkrim-
flamurit, 28 Nëntori, i cili mbart me vete ditën me të shënuar për kombin shqiptar. MEAF e ka ndjerë të domosdoshme angazhimin dhe pjesëmarrjen e nënave dhe grave shqiptare në veprimtaritë e veta duke organizuar festën e nënës, 8 Marsin, si dhe festën e fëmijëve, 1 Qershorin, festa të cilat i kanë dhënë jetës së ketij Fondacioni larminë dhe frymën e vazhdimësisë, duke inkurajuar dhe bërë të mundur pjesëmarrjen jo vetëm të të rriturve, por edhe të të rinjve, brezit të ri të njo-
tarëve shqiptarë në Mbretërinë e Bashkuar, e cila do të zhvillohet në Birmingham. Gjatë këtij aktiviteti, krijues, shkrimtarë dhe poetët shqiptarë të ardhur nga të gjitha anët e Britanisë së Madhe do jenë në gjëndje të mblidhen, dhe të shkëmbejnë eksperiencat e tyre në lidhje me letërsinë dhe vazhdueshmërinë e të shkruajturit dhe krijimtarisë së shqiptarëve të gjendur në mërgim, në MB. Një vëmendje e veçantë gjatë këtij aktiviteti do t’i kushtohet nxitjes dhe inkurajimit të talenteve të rinj për të krijuar në Gjuhën Shqipe. Shumë prindër shqiptarë kanë shprehur shqetësimin për faktin që mësimi i gjuhës shqipe për fëmijët shqiptarë në qytete të ndryshme të Midland-it mungon akoma dhe është e domosdoshme organizimi i klasave shqipe për fëmijët në zona të ndryshme të Midland-it, aty ku shqiptarët jetojnë dhe punojnë. Gjatë këtij procesi ajo
ç’farë n’a inkurajon më së shumti për të krijuar një lidhje me dëshirën dhe pasionin për të vërejtur që fëmijët shqiptarë flasin shqip, është fakti që fëmijët tanë, ashtu si të gjithë fëmijët e tjerë këtu në Angli frekuentojnë shkolla në gjuhën Angleze, kalojnë kohën me miq e shokë Britanikë si the të pakicave të tjera kombëtare, është vërejtur fenomeni i “venitjes” së përdorimit të gjuhës shqipe në komunikimin e përditshëm dhe kjo ka tërhequr vëmendjen e MEAF-it për të bërë hapa reale në organizimin e klasave shqipe përreth dhe pritet që numri i fëmijëve të këtyre klasave të jetë i kënaqshëm. Së bashku me organizimin e veprimtarive të ndryshme, krijimi i grupit të valleve për fëmijët është një projekt tjetër më vete që kërkon këmbëngulje, dëshirë dhe vullnet nga organizusit dhe pjesëmarrësit, të cilat nuk mungojnë. Në të ardhmen e afërt krijimi i këtij grupi do u japë mundësinë fëmijëve shqiptarë jo vetëm të argëtohen dhe të argëtojnë pjesëmarrësit në veprimtari, por edhe të rifreskojnë dhe t’i japin ngjyrat e atdhetarizmit përkushtimit të tyre në këto evenimente. Me rastin e shpalljes së Pavarësisë dhe krijimit të Shtetit të Ri të Kosovës MEAF në një të ardhme të afërme do të organizojë në Birmingham një takim festiv dhe kulturor për të gjithë, për të festuar realizimin e aspiratës dhe ëndrrës shekullore për mbarë shqiptarët kudo në botë. Në komunitetin shqiptar, jo vetëm në Midlands por edhe përtej, ekziston nevoja e krijimit të një grupi të shqiptareve me aftësi të kufizuara (Special Needs Team), i cili do të hapë udhën dhe krijojë mundësi të barabarta për shqiptarët të cilët përjetojnë çdo lloj kufizimi, qoftë fizik, apo mendor. Qëllimi i këtij grupi i cili do të shtrihet në zonën e Midland-it është që të
bashkojë familje dhe individë shqiptarë të cilët në njëfarë mënyre jetojnë të izoluar nga shoqëria përreth për shkak të kufizimeve fizike apo mendore. MEAF ka si qëllim kryesor mundësimin jo vetëm të këtyre individëve por edhe të kujdestarëve si dhe familjeve të tyre e krijimit të një rrethi ku ata mund të shkëmbejnë eksperienca, inkurajojnë njëri-tjetrin, kalojnë kohë sociale së bashku si dhe veprimtari të tjera të ngjashme. Do të jetë kjo një botë ku vetëm ai ose ajo, të cilët e kanë jetuar dhe e jetojnë çdo ditë mund t’a shkëmbejnë dhe kuptojnë më shumë se çdo njëri tjetër për rreth. MEAF dëshiron të vazhdojë të forcojë bashkëpunimin me organizata shqiptare dhe të tjera në mbarë Mbretërinë e Bashkuar qoftë në nivel dypalësh apo shumëpalësh për tu ardhur sa më pranë dhe përmbushur sa më mirë nevojat e komunitetit tonë. Fondacionin e Shqiptarëve Etnikë Në Midland ky përvjetor e gjen më të fortë se kurrë. Para një jave ne kemi punësuar (full-time) Znj. Pranvera Smith si Punonjëse për Integrimin e Shqiptarëve në Birmingham, Midlands. Ky projekt tre-vjeçar i sponsorizuar nga Tudor Trust do të shërbejë si një katalizator për projektimin dhe zhvillimin e projekteve tona të tjera në të ardhmën. MEAF mirëpret kërkesat, sugjerimet si dhe pjesëmarrjen tuaj aktive në të gjithë veprimtarinë e tij. Ju lutemi mos hezitoni të na kontaktoni qoftë përmes postës elektronike (email): info.meaf@gmail.com , telefonit: 0121 771 1631, websitit: www.meaf.org.uk ose duke na shkruar në adresën e mëposhtme:
MIDLANDS ETHNIC ALBANIAN FOUNDATION (MEAF) IST FLOOR PROFESSIONAL DEVELOPMENT CENTRE RAVENSHURST ST CAMP HILL BIRMINGHAM B12 OHD
Jetë të gjatë MEAF! nga
LONDON MARCH 2008
NGA YLLI PËRMETI avarësisht antagonizmave në nivel diplomatik• në lidhje me «Shtetin e Ri të Kosovës» dhe tentimin e dështuar prej kohësh për bllokim të rezolutës 1244 nga Rusia; pavarësisht aderimit tonë apo jo në NATO; pavarësisht dominimit dhe rrugën që zgjodhi elektorati serb properëndimor me rizgjedhjen e ish presidentin Boris Tadiç; pavarësisht (pre)dispozimit të ambasadorit(ve) rus në Bruksel për përsëritje të të njëjtit përkufizim ‘për precedent të drejtësisë ndërkombëtare’; pavarësisht panikut që ka ngërthyer «ultranacionalistët grekë dhe serb» ndaj eksplozionit të tregut të ri vital ballkanik gjithëshqiptar; pavarësisht rëndësisë që merr Shqipëri/Kosovë në skakirën ndërkombëtare; pavarësisht paralajmërimit të anëtarëve të 26 vendeve të BE nga ciniku Branko Cërvenkovski për destabilizim të Maqedonisë mbas shpalljes së pavarësisë së Kosovës; pavarësisht rishfaqjes së dishepullit anakronikë Milosheviçian – Milo Xhukanoviç me orekse të tjera «rithemelimi» të shtetit të tij në Mal të Zi; pavarësisht «nazistëve» grekë• që përherë e më shumë fitojnë dominancë në ‘administratën e shkopit të gomës ndaj emigrantit shqiptar dhe minoritetit Çam në greqi’ – me vënd është të shohim pak më tutje. Pra, përtej kësaj «urrejtje» dhe «kacafytjeje» diplomatike ndaj «kohezionit» shqiptar. Shumë dritëshkurtër pretendojnë me prepotencë, se gjendja e së ardhmes «kombëtare» mund të determinizohet me «vdekje» të gjithëshqiptarizmit dhe «lindje» të gjithëeuropianizmit. Ose e thënë ndryshe, «sovraniteti i shteteve të BE» përkatësisht i politikës së jashtme, në të ardhmen do të jetë i margjinalizuar. Pra, kështu ‘mund’ të përshkruhet• (në kundërshti me realitetin) situata që mbizotëron në mendjet e disa «çaprazëve» por edhe në “pëshpëritjet angështimore” në radhët e BE që vazhdon të kryesohet në politikën e jashtme nga Amerika. Ndër to, sado e habitshme për disa – më e rëndësishmja është fakti që, Europa bashkë më Amerikën• intervenimin ushtarak në ish Federatën Jugosllave• por edhe në shumë shtete të tjera globale – nuk e bënë për arsye se u nostalgjizuan për përpjekjet ndoshta të “vonuara” të shqiptarëve në Kosovë për «pavarësi»; por as për të kënaqur ëndërrimtarët shqiptarë për gjithëshqiptarizëm; as për të shfrytëzuar milionat e fuçive të naftës(...) në Shqipëri; as për t’i treguar aksit mysliman në Lindjen e Mesme që Amerika po çliron një popull me shumicë myslimane (sipas pretendimit mediokër Sllav) – për më tepër: vizita e z.W Bush• karakterizohet si një tentativë ravijëzuese «e pashmangshme»• e asaj që elitarët globalë tashmë e quajnë: ‘si «Klasë e Re» e globalizimit ideologjik’ ose e thënë ndryshe, e «drejta ndërkombëtare» në një vështrim të ri. Në këtë rezonancë të «Erës
P
18
Era e Re dhe Kombi Shqiptar së Re» apo të «globalizimit ideologjik» ekskludohet Amerika, e cila të paktën dekadën e fundit ka “kompromentuar” shkencën historiografike amerikane• me konsekuenca kjo e fundit të avangardoi dukurinë «dimino», edhe në vëndet e tjera të perëndimit• duke «induktuar» objektiv-krijimin e një identiteti historik të «ri», (mjafton të kujtojmë premtimet paraelektorale për krijim të ri identiteti në radhët e elektoratit Sarkozy, i cili shkakton në samitin e kaluar të G8-ës, shtyrjen e njohjes zyrtare të pavarësisë së Kosovës, por edhe vetë z.W Bush – në diskurset e tij të fundit, thekson për «identitet të ri amerikan»’. Identitet i cili, përshkruhet si “dogmë e kufizimit së udhëheqjes shtetërore”. Sipas kësaj dogme• prioritet është: “ruajtja e të drejtave njerëzore e cila është aksiomë universale”, dhe që duhet të ketë përparësi kundrejt të gjitha vlerave të tjera të një “shtet-qeverie”, si psh: atë të «pushtetit shtetëror». Pra siç duket qartë, në bazë të kësaj dogme• pasqyrohen në sytë e popujve «urbis ed orbis»• të gjitha intervencionet elitare tejkombëtare në ish-Jugosllavi dhe në Irak. Pra, e gjithë kjo, para një dekade u quajt nga ideologu anglez Anthoni Giddens «variant i tretë» apo «rruga e tretë». Është e natyrshme që të ngrihen shumë pyetje në lidhje me gjithë këtë «labyrinth» të koklavitur, i cili krijon komfuzio në mendjet e disa jovokacionalistëve, dhe njëra nga më kryesoret është se: cilët mund të jenë këta «promotorë idesh» dhe për ç’arsye Kosova përbën «paprecedencë» të të drejtës ndërkombëtare? Pra, dogmat (siç përmendet edhe më lart) kanë lidhje të ngushtë me ideologjitë (si psh, ideologjitë totalitare) të cilat kanë preokupuar gjithë elitat dhe katalizatorët politikë, shkencor dhe më tej…në të gjithë botën. Që nga antikiteti me prijës Platonin• dhe deri në kohët moderne• me babain filozofik Habermas• ideologjitë kanë qenë shqetësimi kryesor i prijësve ashtu sikurse njëlloj vazhdojnë të jenë edhe sot. Në ditët e sotme• por edhe në të ardhmen – udhëheqësit kanë nevojë si çdo herë në historinë njerëzore për «mentorë»; të cilët kanë luftuar dhe luftojnë me penën por mbi të gjitha me «racionalitetin» e tyre, për «prosperitet politikë» dhe të «drejta njerëzore». Një mentor i tillë «fatal» ishte dhe Karl Marksi i «erës komu-
niste» (siç dhe e njohim nga përvoja që mujshari Enver Hoxha ngjizi në popullin tonë) dhe që diktatura e proletariatit post-zgjodhi për «parzmore» apo «kamuflazh politik». Në ndryshim nga materializimi i të parëve, të dytët janë me afër realitetit, e thënë ndryshe në një novacion – pragmatikë. Pra, të gjithë këta prosperitantë (që përshkruhen më posht) janë idealistët e materializimit të kalkulimeve filozofike të shoqërive nga një epokë «postindustriale» në një epokë «teknokrate» ku vëzhgimet e tyre postempirike të shekullit të XX dhe më tej vazhdojnë të jenë “zbërthimi dhe
përhapja pragmetike-lokale në atë globale”. Këto kalkulime vijnë së pari: të «psesë së madhe», pra, se si u shpërbën federatat artificiale apo konglomeratet ruso-jugosllave që krijuan sisteme totalitare këto të fundit në dëm të diversitetit kompozitiv, pra shtetformime në bazë të ideologjisë. Dhe së dyti: historisë që kundërshton ideologjitë, pra si rrjedhojë utopitë. Ndër ta, në këtë kontekst më shumë pragmatistë sesa ideologjikoutopik, shquhen algjeriani Jacques Derrida me bashkëpendarët e tjerë si:
Michel Foucault, Jacques Lacan, Claude Lévi-Strauss, Jean-Paul Sartre dhe shumë të tjerë, të cilët absorbohen (me dashje apo padashje) gradualisht nga politikanë pa subsrat politikë ose e thënë ndryshe, politikanë që kanë tendencë hegjemonike kundrejt minorancave ku ata mundohen të shtypin dhe diskriminojnë. Më e rëndësishmja, është fakti që këta politikanë të veshur me nomenklaturën demokratike, veprojnë në konkordancë me monizmin, si virtyt ky i fundit i shpirtit anakronik dhe kohabitatit identik, në lidhje me prerogtivat që ata posedojnë, por kryesisht në saj të «pauperizmit politikë» që i përmban në substratin e tyre. Pra këto vlera në të ardhmen do të dezafirmohen pashmangshmërisht. Aktiviteti i paçmuar i «western philosophy» me protagonistë të sipërpërmëndurit ku gjejnë shumë «ithtarë» anë e mbanë botës, por dhe shumë imanentë të tjerë si psh: në dekadën e fundit Anthony Giddens ishte kuintesenca e politikës së Tony Blair, ku frymëzoi gjithë të majtët e dhjetë vjeçarit të fundit duke vijuar me laburistë konsekuentë të veprës së tij “Beyond Left and Right”. Shumë parti të ish tetshes adoptuan këtë linjë, dhe e konsideruan si “shpëtimtare ideologjike” dhe që vazhdon të pasohet nga 27-shia e BE duke zgjedhur variabëlin «qendër». Vini re, një variabël i tillë në Shqipëri është LSI, e cila adopton «pjesërisht» vlera kombëtare por dhe është tepër e ngadaltë në adoptimin e vlerave progresiste europiane. Nëse kjo e fundit, arrin dhe «mishëron» në programin e saj vlera të popullit tonë por edhe filozofinë teknokrate të sipërpërmendur, pra etno-shtetin, ajo do të jetë «avangarduesja e re» e kombit tonë. Nëse jo – ajo do të jetë një impas tjetër komb-formues. Pra, «panaceja» e inkandeshencës impulsive gjëndet aty ku është preminenca e veneracionit të grupit elektoral që partitë duhet të përpunojnë, zgjedhin apo do t’krijojnë nëpërmjet fushatave paraelektorale. Sidoqoftë, kjo është punë e promotorëve partiak apo statecraft-ëve• të cilët duhet të absorbojnë korrente të rinj politikë që zakonisht gjenden në shpirtin e popullit që ata përfaqësojnë dhe që domosdoshmërisht duhet të
kundrohen në kohët etno-krijuese europiane që n’a përshkojnë. Pra më shumë se asnjë herë në historinë e njerëzimit, tashmë kemi nevojë për parime dhe «ligje universale» që duhet të bëhen udhërrëfyes për të gjithë shtetet e vjetër apo të rinjë. Në këtë univers, shfaqet kontaminues dhe disident i politikës «struthciane» globale dhe kryesisht amerikane eruditi Noam Chomsky, i cili dekonspiron me intuitën e tij: manierat politike; shkeljet e të drejtave njerëzore nga politikanët steril të llojit “neokolinialist apo neolibaralistësh”, që mundohen të rikolonizojnë pjesë të tjera të botës, dhe që janë kthyer dekonspirimet e tij objekt diskutimi në auditorët akademik perëndimor. Demokracia është më «pak e keqe» e të gjitha sistemeve që njerëzimi ka praktikuar deri më sot – thekson syri observator i filozofit të madh italian Umberto Eco. Por kjo s’do të thotë që dinamika dhe ndërfaktorët e tjerë ndëretnik ndalojnë së ndërvepruari dhe ndërinfluencuari. Kështu që, edhe vetë demokracia si nocion është në evolim e sipër, ku më shumë dhe ku më pak, kjo është në varësi të faktorëve idiosinkrazik kulturor të një bashkësie etnike. Amerika është i vetmi vend në botë, që ushqen dy variacione politike që respektojnë njëra-tjetrën në maksimum dhe ku përpiqen t’a bëjnë sublime demokracinë nëpërmjet «grupacioneve politike liridashëse» dhe adoptimin rezonabël pragmatik të vlerave të qytetarëve dhe jo përçimit të trajtimit të të drejtave qytetare – në «kompozita neokolonialistësh shumëetnikë dhe federata artificiale» – dukuri që vihEsh/het re në të gjithë botën orientale, dhe ku «favorizohësh mazhoranca» dhe përdhosësh «e drejta e minorancës». Një veçori tjetër, është fakti që në Amerikë «disidentët» janë pjesë e demokracisë dhe jo element të padëshirueshëm apo jashtëqitës. Një precedentë i të drejtës ndërkombëtare e bazuar në ideologji, ishte ish Fedarata Jugosllave, dhe që vazhdon të pasohet nga teokracistët grekë, (kjo përsa i përket Evropës) duke shtypur të drejta civile në skaj, që nga gjykatat, ku qytetari shqiptar dënohet në maksimum dhe ai grekë në minimum, e deri te greqizimi i popullatës me dashje apo padashje. Irredentizmi regjiditues toekracistë grekë, shihet qartë edhe në qëndrimet e shumë politologëve, të cilët ndikojnë popullatën negativisht, kundrejt njohjes së të drejtave ndërkombëtare. Thënë ndryshe, makinacioni propagandistik teokratik që vazhdon të dominojë në massmadia është antishqiptar. Pra, një sëmundje e pakurushme, dhe që shumë filozof i përquajnë, si shoqëri etnocentriste, narciste, mediokre, utopike, pra jashtë natyrës njerëzore. Në ndryshim nga qëndrimi grekë, sërb apo rus, kompromisi social amerikan (si funksion i distopisë) ka
LONDON MARCH 2008
NGA RAMIZ LUSHAJ 1. henjtori Niketë Dardani, figurë e ndritur e botës iliro-shqiptare, lindur rreth vitit 335, poet, muzikan e shkenctar i madh, jurist e fetarë, misionarë për ungjillizimin e gotëve, hunëve e besëve, ka shkruar me dorën e tij “Dardanus sum” ( Jam Dardan ). Ndaj sot, më 17 shkurt 2008, 17 shekuj më vonë, në këtë Ditë të Pavarësisë së Kosovës, dua që kjo thirrje shpirtërore, gjenetike e tokësore, të shpërndahet në eterin e kohës, në të 7 kontinentet e botës. Jam Dardan Pellazgjik, i lindur nga kjo Tokë, me këtë Tokë e për këtë Tokë. Nënat Dardane, siç pohojnë autorë antikë, “i lindnin fëmijët në këmbë”. Për to, “maternitet” ishte Toka. Fëmijët ishin të drejtë si shtiza e Flamurit Shqiptar. Fytyrën e kishin nga Dielli për të dëshmuar përjetësisht se ishin të lidhur shpirtërisht me rrezet e Lirisë. Emri Dardan shtrihet gjeopolitikisht si ylber në 4 shtete ballkanike, por ylberon sot me ngjyrat më të bukura të Pavarësisë nga epiqendra e Tokës deri tek orbita e Diellit. Sot, Ibrahim Rugova, fisnik e sfinks, e ka hequr shallin nga qafa dhe e ka lëshuar si ylber me ngjyrat e Lirisë e Pavarësisë së Kosovës përrreth Globit Tokësor. Sot, Adem Jashari, nga Prekazi historik, po fluturon si Shqiponjë nëpër Qiellin e Pavarësisë së Kosovës. Sot, të gjithë Dardanët, e gjithë Shqiptaria, janë shndrruar në ylber gëzimi e flamur lumturie për Kosovën e Pavarur. Sot, të gjithë Shqiptarët, jemi bërë 17 shkurt... Sot, 17 shkurti është tek të gjithë Shqiptarët, mbi e nëntokë, tek ëndrrat e martirëve të Lirisë dhe tek kontributet e flamurtarëve të Pavarësisë. Sot, në Prishtinë, nuk ka Tribunë për Pavarësinë, sepse Aty, në këtë Tribunë janë të gjithë Shqiptarët e miqtë e kësaj dite e date të shenjtë të Shqiptarëve.
S
2. Shenjtori Niketë Dardani e shkroi para 1700 vjetësh tekstin e Hymnit të Krishtërimit Perëndimor “Te deum, laudeamus”, që, në Shqip, do të thotë: “Ty, Zot, të Lavdrojmë”. Çka, në këtë 17 shkurt 2008, duam të perifrazojmë madhërisht, me mirënjohjen shpirtërore shqiptare: “Ty, Zot, të Lavdrojmë, që i solli Kosovës Pavarësinë !”. Sot, pikërisht sot, në Hotel Grand, rrugë të vështirë, ai derivon nga një optikë tjetër politkëbërëse globale. Pra, kompromisi ka të bëj, me «përzgjedhje vlerash udhëheqëse» që kanë jetëgjatësi, ushqejnë mirëqënie, begati, paqe dhe jo stigmatizim vlerash së pakicave, «agency analoge» e kësaj të fundit, është që në hapësirën mbarëshqiptare ushqehet instiktivisht, tashmë më shumë se kurr në historinë tonë, dëshira apo nqs Ju pëlqen – përfshirje për një gjithëkombëtarizëm etnik.
Dhe me shumë të drejtë, kuadrati: Çamëri; Ulqin; Kosovë; Tetovë duhet të përbëj aksin e kombit. Bashkë me të, dhe nxjerrja në pah e identitetit tonë, rrjedhimisht – rifitimi i «krenarisë kombëtare». Pra, krenari me doza
19
KRUSHQIT E 17 SHKURTIT NE KOSOVEN E PAVARUR në mes të Prishtinës, kanë ardhë edhe martirët e shek. II, dy shenjtorët binjakë, Flori e Lauri, nga Ulpiana antike e historike,( qëndra më e madhe e krishtërimit të hershëm ilir), për ta shenjtëruar këtë ditë nga gurëthemelet e Tokës Dardane e deri në Qiellin Hyjnor të Zotit të Plotfuqishëm dhe të Kohës së sotme e të nesërme. Sot, sipas zakonit të saj të përjetshëm, Shqiponja Shqiptare, po i mban flatrat e kthetrat e hapura në Tokën e Qiellin e Pavarësisë së Kosovës. Sot, si gjithëmonë, Shqiponja e imituar dhe e irrituar e Serbëve, po i mban kthetrat e mbyllura, tradicionalisht të mbyllura, sikur don ende ta mbajnë nën vete Kosovën Sovrane e të Pavarur... 3. Serbët, që kur erdhën në Trojet Etnike Shqiptare, e kanë pasë përshendetje rituale të parë për njëri-tjetrin shprehjen rutinë të nacionalizmit e shovinizmit të tyre primitiv e gjakësor: “Sa ke sundue...”, çka, përndryshe, në rrethanat historike e llogjike, do me thanë: “Sa shqiptarë ke sundue... ( sa shqiptarë ke nën vete) ! ”. Por, Ne, Shqiptarët, kurrë nuk e kemi sulmue Beogradin... Përkundrazi, Serbët, gjithëmonë, e kanë sulmue Prishtinën, Prizrenin, Pejën, Mitrovicën... Ne, Shqiptarët, kurrë nuk iu thamë Serbëve të kapërcejenë Danubin, andej nga erdhën... Përkundrazi, Serbët, edhe nga viti 1830 i Principatës së tyre të Pavarur të Gjergjit të Zi ëndërruan e kërkuan edhe me forcën e armëve ta kenë kufirin e sundimit të tyre deri në lumin Drin... Shqiptarët pellazgjikë, që lindën nga kjo tokë e në këtë tokë, gjithëmonë iu kanë drejtue njani-tjetrit, me shprehjen engjëllore “ Tungjatjeta” ( T’u Zgjattë Jeta), si mikut, mysafirit e shtegtarit... Serbët, kështu, historikisht, që me fjalën e parë përdhendetëse , kërkonin të na rrëmbenin Lirinë në Tokën tonë
Etnike e Jetën e dhënë nga Zoti i Gjithëpushtetshëm, ndërsa ne, Shqiptarët, e donim Lirinë e Jetën edhe për Vete, edhe për të Tjerët... Ky dimension i shpirtit shqiptar i ka marrë sot, më 17 shkurt 2008, përmasat e Pavarësisë së Kosovës... Sa herë që të këndohet Hymni i Krishtërimit, i shkruar nga Shenjtori Niketë Dardani para 17 shekujsh, aty do të jetë edhe mirënjohja shqiptare:
4. Homeri Pellazgjik kurrë nuk ka qënë i verbër teksa i shkruante në shek. VIII-VII poemat epike “Iliada” e “Odisea” dhe i hymnizonte Dardanët. Përkundrazi Homeri i ka pasë sytë si Shqiponja Pellzgo-Iliro-EpiriotoDardane-Arbnore-Shqiptare. Veçse kishte diçka të veçantë në ligjërimin e tij. Kur vrellonte këngët e veta epike i mbyllte sytë e hynte në botën e magjishme e të madhërishme të krijimit, siç bëjnë këngtarët me lahutë tek Cikli i Kreshnikëve. Homeri i përket botës antike shqiptare dhe në rast se ndokush nuk
5. Nga sot, më 17 shkurt 2008, në Kalendarin e Botës, do të shënohet kjo Ditë e Shenjtë e Pavarësisë së Kosovës. Vetë Presidenti i nderuar i Francës, Sarkozi, para pak ditësh, në një shkollë të Francës, iu tha nxënësve që të
njerëzore dhe jo vetëvrasëse. Ashtu siç konferenca e «Lidhjes Shqiptare e Prizrenit» me në krye etatistin Sami – mëtonte me këmbëngulje për kombformimin aq të dëshiruar tonë. Pra, devotshmeria e popullit tonë, ndaj gjithëpërfshirjes së kombit në një të tërë kalon në një situatë tjetër «real politic». Analogjikisht me konceptet totalitare, politika europiane mund të keqinterpretohet nga politikanët tanë apo qytetarët për një «BE» pa kufij dhe pa dallime. Ashtu si «komunizmi enverist» interpretoi botën e atëherëshme si «internacionale». Kjo politikë europiane e një «sovraniteti të ri» shihet në dy qëndrime: a) atë të njohjes dhe insistimit demarkacional të etniteteve (tona) rreth e
përqark (pra, në bazë të historisë dhe jo ideologjisë, apo fesë siç ka ndodhur në të kaluarën) me qëllim që të përpiqen politikanët tanë (dhe europianë) – së pari për integritetin gradual të kombit në një «identitetkomb» duke respektuar etikën e diversitet dhe së dyti: b) atë të integritetit gjitheuropianë, pra kjo vlen të theksohet për të gjithë kombet europian. Ashtu si Naim Frashëri këmbëngulte – për mësimin e vlerave tona dhe të gjuhës tonë së pari, dhe më vonë të vlerave të të tjerëve (por me një ndryshim, atë të adoptimit të vlerave më të mira që ndoshta [...] dhe nëse kanë të tjerët). Pra, rrjedha e politikës pragmatike është në favor të kombit shqiptar. Ky
prelud magmatikë gjithëpërfshirës, është rezultat i jehonës që kanë «bindjet» e mëndjendriturive të mësipërm për rikompilimin e «libertarit civil» ndërkombëtar. Ky është «betimi» që të parët tanë kanë bërë përpara flamurit dhe ky betim duhet të jetë për të gjithë – ne – «moto», brenda dhe jashtë kombit. Pra, përçimi i vlerave tona që shumë politikanë mediokër i kanë konsideruar si «bastarde» por që mrekullisht përbëjnë bazën tonë shoqërore. Kjo duhet të njihet si «mozaikalitet europian» ashtu si rrjedha europiane po vë në jetë – dhe jo hedhje posht të vlerave tona dhe adoptim «orintalizmash apo oksidentalizmash» në mënyrë shabllone• siç është bër për shumë shekuj me radhë,
“Ty, Zot, të lavdrojmë”, që na solle 17 shkurtin e Pavarësisë së Kosovës...
don ta thotë se ishte Dardan nuk mund ta mohojnë se ai Dardanët e hershëm i pa vetëm si Dardanë epik. Dhe diçka me duket e besueshme, anipse edhe përtej realitetit kohor: Homeri kur ligjëronte këngët e tij symbyllur e ëndrrimtar, në dritën e shpirtit të tij vizionar kishte edhe Kosovën e sotme Dardane. Kështu, siç e kemi sot, më 17 shkurt 2008, të Pavarur e Sovrane. Helenët, më saktë Dorët, kur donin t’i cilësonin femrat e tyre në shkallën më sipëriore për bukurinë e madhështinë e tyre, i quanin “Dardane”. Sot, më 17 shkurt 2008, Kosova po “nusëron”, me “Vellon” e Lirisë, Pavarësinë e saj si Dardane e shek. XXI. Nuk ka më “krushq të ngrirë” nga acari rusoserb... Kosova ka “Krushk të Parë” të Pavarësisë: Amerikën e Bushëve e të Klintonëve, Bashkimin Europian, me Mbretëreshën Elisabetë e kryeministrat britanikë, ku veçohet Toni Bler, Presidentin e Republikës Franceze Sarkozi, Kancelaren Gjermane, Merkel, Presidentin e Italisë, Campi, (që këto 5 shtete kolose e kanë në administrim sektorial Kosovën, sipas mandatimit nga OKB). Kosova ka “Krushk të Parë” Isa Boletinin... e Ibrahim Rugovën, Azem Galicën... e Adem Jasharin... Kosova ka “Krushk të Parë” Sali Berishën... Kosova ka mbi 100 shtete të botës, që e kanë njoftuar se do të jenë “krushqë” e lajmëtarë të njohjes së Pavarësisë së saj..
shënojnë në harten e botës edhe shtetin më të ri: Kosovën. Ndërkohë që dihet se Franca ishte ajo që dha kontribute aktive për krijimin e Jugosllavisë artificiale në shekullin e kaluar, në mënyrë që ta pengonte Gjermaninë e Austrinë të dilnin në Bregdetin Adriatik... Sot, 17 shkurti 2008, dëshmon për faktin e lumnueshëm se sa shumë ka ndryshuar Bota, nga Traktati i Shën Stefanit më 1878 deri në Rambuje më 1999, nga Rezoluta 1244 e Këshillit të Sigurimit të OKB deri tek Akti Final i Pavarësisë së Kosovës... Sot po jetojmë në shek.XXI. Sot po përjetojmë Rendin e Ri Botëror... Sot, Kosova, nuk është e vogël me një peshë Pavarësie kaq të madhe e me Miq kaq të Mëdhenj... Sot Kosova është Kosovë. 6. Zoti e solli këtë rastësi të bukur: Dita e Pavarësisë së Kosovës, 17 shkurti 2008, është Ditë e Dielë. Shenjtori Konstandini i Madh, që e shpalli Krishtërimin Fe Zyrtare, me origjinë Dardane, nga Nishi (Naissus) Shqiptar, (dikur kryeqytet perandorak), në vitin 321, para 17 shekujsh, e dekretoi të Dielën si Ditë Pushimi, çka mbetet fuqiplote edhe sot. Kjo m’u kujtua para një jave, teksa Kryeministri i ri i Kosovës, Hashim Thaçi, deklaronte se ky është Wikendi i fundit pa Pavarësinë e Kosovës. Sot, kjo e Dielë, 17 shkurt 2008, ka Shentërinë e saj Shqiptare, Pavarësinë e Kosovës, por ka edhe diçka nga Shenjtëria e Kostandinit të Madh, që e mbante edhe titullin e lartë “Victor” (Fitimtar) dhe, gjatë gjithë jetës së Tij nuk pësoi asnjë humbje. Konstandini i Madh, një nga njerëzit më të mëdhenj të të gjitha kohërave, Dardani më i madh në të gjitha epokat shqiptare, nuk mund ta humbiste as këtë rast fatlum, të shpallej Pavarësia e Kosovës në të Dielen e tij, pas 17 shekujsh nga lindja e mbretërimi i tij, me datën 17 shkurt 2008 të shek. XXI, në orën lokale 17.00.
Tungjatjeta, Kosovë Dardane! Ma gëzofsh Pavarësinë si shteti i 193-të i OKB-së. dhe që mund t’a quajmë këtë periudhë terri, për popullin tonë – si shekujt e «marrëzisë së shenjtëruar». Pra, shpesh herë edhe sot n’a identifikojnë europianët apo edhe fqinjët tanë në bazë të fesë, grekë apo turq. Këto dukuri shkatërrimtare për individin shqiptar nuk duhet të ndodhin sot, në asnjë mënyrë, pavarësisht vonesës së vetëparjes të individit shqiptar. Ndryshe, brezat që do të vijnë do të n’a «dënojnë» ashtu siç ‘ne’ dënojmë shpesh herë të parët tanë. Që t’i japim fund: «deduktiviteti politik destinon»; për etni-kompiluese të të gjitha gjymtyrëve të kombit. Pra, ngado që t’a kapim tezën-antitezën apo sintezën – «real politic» është me Ne.
LONDON MARCH 2008
Uron të gjithë shqiptarët G Ë Z U A R
Gëzuar Pavarsinë e Kosovës !
All parties catered for: weddings, birthday parties, private functions, is available for hire.
LONDON MARCH 2008
Restorant “Perla” uron të gjithë shqiptarët Gëzuar Pavaresinë e Kosovës! Për ditelindje, fejesa, martesa apo festa të tjera, binduni se do të gjeni vend më të mirë se PERLA I disponueshëm për deri 200 vende Ambjent tepër komod dhe intim. Me dy kate Surprizë e këndshme për çiftet e reja
ORARI Çdo ditë nga ora 11.00 deri në orët e vona FUNJDAVA REZERVON GJITHMONË SURPRIZA; MUZIKE LIVE DHE MENY SPECIALE
21
LONDON MARCH 2008
22
LUMI
Ofertë
Ndërrim gomash të reja dhe të vjetra prej £9.99 larja e makinës suaj kushton £3.99 Vetëm tek Lumi
Adresa 678 Seven Sisters Road London N15 5LE Tel: 07782559849
MISS SHQIPTARJA MB 2008
Do you want to register your company as A company limited by guarantee with the Companies house? Or A company limited by shares with the Companies house? Or A community Interest Company with the Companies house?
ALBA-MEDIA UK dhe MISS ALBANIANS UK Ltd filluan regjistrimet për spektaklin e vitit 2008. Ftohen të gjitha vajzat shqiptare që jetojnë në Mbretërinë e Bashkuar dhe Irlande t’i bashkohen listës për përzgjedhjen e princeshës shqiptare në UK. ALBA-MEDIA UK garanton pjesëmarrjen në evenimentet më të bukura në Shqipëri dhe në botë. Gjithashtu për të gjitha vajzat pjesëmarrëse do japim çmime dhe dhurata fantastike të cilat i mundëson vetëm ALBA-MEDIA UK Për më shumë informacione kontaktoni me koordinatoren ARJOLA CENI në tel. 07843619372 ose alba-media@hotmail.co.uk, www.missshqiptarja.org.uk www.albamedia-uk.com
Do you want to register your charity or community organisation as A charity with the Charity Commission?
In collaborations with The ALBANIAN newspaper we can assist you to get the registration you wish for your company or your charity. If you need this services or more information please email at Albania7@gmail.com , Tel: 07863583420 Or email us on rco.consultancy@gmail.com
INTERCONEXIS CONSULT www.interconexis.com
LONDON MARCH 2008
23
Kosova, gëzimi i përligjur i 17 shkurtit të madh! NGA BLERIM CIROKA "Ma ka lënë gjyshi amanet që, kur Kosova të fitojë pavarësinë të vij këtu e të festoj me ju!" Kështu pohoi djali shqiptar nga Turqia që më 17 shkurt 2008 gjendej në Prishtinë, për të çuar amanetin e gjyshit në vend. Ky ka qenë amaneti që Shqiptarët brez pas brezi kanë ruajtur me besimin e plotë se ajo tokë martire një ditë do të fitojë pavarësinë! Breza të tërë Shqiptarësh kanë lënë amanet jo vetëm luftën për çlirimin e Kosovës por edhe për festimet e kësaj ngjarjeje historike! 17 shkurti i këtij viti as më shumë e as më pak por një 28 nëntor i dytë! Fytyrat e gëzuara që nga fëmijët e deri tek të moshuarit, vallet, hareja, etj., të të gjithë Shqiptarëve anë e kënd botës jepnin mesazhe të qarta se sa shumë e kishin pritur këtë ditë, çdo të thotë të jesh i pavarur për një popull të shtypur, çdo të thotë që gjaku i dëshmorëve dhe përpjekjet e të gjallëve u vlerësuan me çmimin e merituar, me pavarësi! Kishte nga ata që nga gëzimi nuk ngurronin të thoshin se: "kam pas frikë se do të vdisja e nuk do ta shihja Kosovën e pavarur!"
Kishte edhe mënyra të tjera të të shprehurit të gëzimit të asaj dite. Dikush kishte blerë një biletë nga Londra për në Prishtinë 800 sterlina angleze kur dihet se çmimet në kulmin e lëvizjeve shkojnë deri në 500 sterlina. Ndërsa një shqiptar tjetër që jeton këtu në Angli, një ditë pas shpalljes së pavarësisë, më datë 18 shkurt, kishte telefonuar ambasadën serbe që gjendet në Angli duke i pyetur këta të fundit nëse e dinë adresën apo numrat e telefonit të ambasadës së shtetit të ri të Kosovës që gjendet në Angli, veprimin më të cilën i kishte treguar se tashmë ëndrra e tyre ishte prerë përgjysmë dhe ironizuar të gjithë politikën shterpë që ka luajtur deri më sot dhe me një kokëfortësi shoviniste vazhdon të luajë Serbia ndaj çështjes së kryer tashmë, ndaj pavarësisë së Kosovës, politikë e cila po e afron çdo ditë e më shumë vetë Serbinë drejt izolimit, drejt greminës. Të gjithë këto por edhe të tjera mënyra festimi nga shqiptarët tregojnë qartë se sa mirë, se sa të fortë e krenarë janë ndjerë ata me 17 shkurt! Festimi i organizuar
më 17 shkurt dy domethënie thelbësore: e para është se sa e rëndësishme është të shpëtosh nga dhuna shoviniste serbe, të kesh tashmë mundësi të vetëvendosësh për të gjitha të drejtat tuaja, të mos vriten njerëzit pa gjyq e të mos burgosen të pafajshmit, të mos ketë shpërfillje e paragjykime raciste, të kesh mundësinë të jetosh i lirë, se sa të etur për liri ishin shqiptarët e Kosovës, sa e vlerësojnë ata lirinë. Dhe e dyta ishte se shqiptarët nuk mund t`i mbajë kush përdhuni, ata luftojnë e luftojnë deri sa të arrijnë në 17 shkurta! Kjo nuk ishte një ngjarje e festuar vetëm në Kosovë apo Shqipëri! Ishte një festë që u festua në mbarë botën. U ndezën të gjitha kryeqendrat e botës, që nga Amerika deri ne Europë. Shqiptarët më të gëzuar se asnjëherë tjetër, me famuj e qeleshe, me bluza e kapele kuq e zi, duke bërë edhe makinat të vallëzojnë nga gëzimi në këtë ditë, duke bërë që edhe ndërtesat përgjatë rrugës të buzëqeshshin me gëzimin tonë.. E s`ka si të bëhej ndryshe për këtë ngjarje kaq historike, jo vetëm për kombin Shqiptar por edhe për ngadhënjimin e drejtë-
sisë ndaj krimit e shovinizmit milloshevician! Kosova sot, falë atyre përpjekjeve të paimagjinueshme që bëri popull i saj trim, gëzon pavarësinë, shikon nga e ardhmja duke nxënë nga e kaluara, përgjunjëzohet me respekt të veçantë para dëshmorëve të saj të pavdekshëm, i shpreh mirënjohjen të gjitha atyre burrave dhe shteteve që në një mënyrë apo në një tjetër mbështetën këtë ngadhënjim historik mbi shovinizmin serb. Sot shoqëria e Kosovës me të gjithë kapacitetin politik, intelektual, ekonomik dhe administrues të bazuar në një përvojë mjaft të thekur gjatë gjithë këtyre viteve ka filluar ndërtimin e një shteti të mirëfilltë demokratik e të sigurt. Sot Kosova shikon drejt një të ardhmeje të zhvilluar, drejt një të ardhmeje në paqe, ku çdo anëtar i shoqërisë së saj pa asnjë dallim ka vendin e tij. Ajo shikon drejt ndërtimit të një shteti ku mbizotëron drejtësia e siguria, për ndërtimin e një shteti i cili ka marrëdhënie të mira zyrtare me çdo shtet tjetër në rajon e më gjerë. Populli i saj beson tek politikanët që votoi para pak muajsh, beson tek
përgjegjshmëria e tyre. Sot Kosova është vend i të gjithë qytetarëve të saj me të drejta të barabarta. Në këto ditë, më pak se dy javë nga shpallja, shteti i ri i Kosovës i ka hapur dyert e saj të gjitha investimeve që vijnë nga jashtë. Shteti i parë që ka deklaruar në mënyrë të prerë se do të investojë në Kosovë është shteti i Shqipërisë. Shteti i Shqipërisë, i parapërgatitur për Kosovën-shtet, kërkon me çdo kusht që të forcojë, në të gjitha segmentet e jetës, lidhjet me shtetin e Kosovës, me vëllezërit Shqiptarë që deri më tani ishim me kufij e kufizime të ndryshme. Shteti i Shqipërisë kërkon të bëj që kufiri zyrtar të mos ndjehet fare, ashtu sic e kërkojnë faktet historike! Nga këto qëndrime, shpresojmë se ndonjë "intelektual" që kërkon të krijojë një komb të ri, kombin kosovar, duke u bërë kështu më serb se serbët, të kuptojë se vetëm gjithë së bashku si shqiptarë mund të jemi të fortë! Shpresoj se mendjet e tilla do të kuptojnë se vetëm të bashkuar do të kemi mundësi të jemi të fort siç e kërkon koha. T`i bëjmë me dije çdo kujt se ne përjetë jemi një, mbështesim
njeri-tjetrin, dhe kështu me denjësisht do të vazhdojmë rrugën drejt bashkimit euro-atlantik! Padyshim që detyra dalin edhe për diasporën Shqiptare. nëse deri dje Kosova kishte nevojë për ushtarë e të holla për UCKn sot ajo ka nevojë të madhe për investime. Ajo ka nevojë të hapen vende pune e të përshpejtohet në ndërtimin e saj. Çdo ditë e më tepër vihet re serioziteti i qeverisë së Kosovës por edhe i mbështetësve ndërkombëtar, qoftë me kalimin e pushtetit plotësisht në duart e shtetit të ri, qoftë edhe me përfshirjen dhe ruajtjen e tërësisë së Mitrovicës si pjesë e pandashme e Kosovës. Duket se çdo do të shkoj në favor të të gjithë qytetarëve të Kosovës, në favor të paqes në Ballkan dhe të integrimit të tij në bashkimet euroatlantike. Do të kishim shumë, shumë dëshirë që këto ditë t`i përjetonin dhe dëshmorët tanë në këtë botë me ne. Por më gëzon shumë fakti i disa citateve të librave hyjnor ku bindshëm na bëhet me dije se dëshmorët nuk vdesin, ata janë gjallë pavarësisht se ne nuk e kuptojmë plotësisht!
“THE ALBANIAN” KA HYRË NË FAZËN PËRFUNDIMTARE NJËRI NDËR PROJEKTET MË AMBICIOZE TË SHQIPTARËVE NË MBRETËRINË E BASHKUAR. ME DHJETËRA SHËRBIME SHQIPTARE DHE PËR SHQIPTARËT JANË BËRË PJESË E KËTIJ PROJEKTI. N JEMI PËRPJEKUR QË TË JEMI SA MË GJITHËPËRFSHIRËS DHE BESOJMË SE KEMI MUNDUR TË THYEJMË SADOPAK PERCEPTIMET E GABUARA NË LIDHJE ME KOMUNIKIMIN MES SHQIPTARËVE, DUKE U PËRPJEKUR TË PËRÇOJMË MË SË MIRI MESAZHIN QË KY PROJEKT DO TË PËRCJELLË. JANË TË LUTUR TË GJITHË BIZNESMENËT SHQIPTARË TË VEGJËL APO TË MËDHENJ QË KANË DIÇKA PËR TË OFRUAR PËR KOMUNITETIN SHQIPTAR NË BRITANI TË MADHE, (IRLANDË E VERIUT, SKOCI, WELLS ANGLI) QË TË MOS MUNGOJNË NË KËTË PROJEKT. NË FUND TË FUNDIT NE DO TË DËSHMOJMË EDHE SHKALLËN E INTEGRIMIT TONË NË SHOQËRINË BRITANIKE.
BRITAIN'S FIRST GUIDE TO ALBANIAN BUSINESSES AND SERVICES Është nisur një projekt për ata që nuk duan të mbeten anonimë... Një telefonatë nga Ministria e Turizmit të Shqipërisë, pasuar nga të tjera telefonata nga përfaqësues të USAID-it, na bënë të besojmë për një mungesë të madhe tek mërgimtarët shqiptarë në Mbretërinë e Bashkuar. Në të vërtetë përfaqësuesit e Ministrisë së Turizmit, apo koordinatorët e USAID-it kërkonin disa shërbime shqiptare, në mënyrë që të prezantonin Shqipërinë në mënyrën më të shkëlqyeshme të mundshme në panairin e organizuar pak kohë më parë në Londër. Por jo të gjitha shërbimet e kërkuara u gjendën edhe pas njoftimeve nëpër internet... Kjo mungesë që u vu në pah këtë rast, ishte shtysa e parë për të ndërmarrë një iniciativë relativisht të vështirë, por që absolutisht me besimin e madh për ta përfunduar me sukses. Ajo që ne të gjithë e shquajmë dhe pranojmë si mungesë, është mos-ekzistenca e një broshure, përmbledhjeje, katalogu, ku mund të jenë të ekspozuara shërbimet shqiptare. Shpesh ka rastisur që shumë mërgimtarë të pyesin për shumë e shumë shërbime, ashtu sikurse vazhdojmë akoma
të pyesim të afërmit apo miqtë, për një X apo y shërbim, pasi fatkeqësisht pjesa më e madh e shërbimeve shqiptare akoma nuk kanë arritur që shërbimet e tyre t’i ekspozojë në internet, apo që një pjesë e mërgimtarëve nuk e përdorin internetin. Mungesa e një publikimi të tillë, pra një përmbledhjeje e shtypur, ka bërë që të stonojë komunikimi mes nesh si mërgimtarë, apo thënë ndryshe mes shërbimeve dhe konsumatorit. Nuk janë të paktë ata mërgimtarë që telefonojnë në redaksi dhe pyesin për kontaktet e shoqatave të ndryshme shqiptare që veprojnë ne Britani, për të vazhduar më tej me pyetjet për shërbime nga më të ndryshmet. Pra ka një hallkë të komunikimit që mungon. (Shërbimet që ofron gazeta janë vërtet simbolike në krahasim me idenë për gjetjen e një mënyre tjetër komunikimi, ku natyrshëm përfshihen shumë më tepër elementë) Kështu që në momentet e para e quajtëm domosdoshmëri ndërtimin e kësaj ure lidhëse dhe që është drejtpërsëdrejti në shërbim të mërgimtarëve shqiptarë të këtushëm, duke dëshmuar edhe shkallën e parë serioze të integrimit. E vështirë? Mund të thuhet se nuk është shumë e lehtë dhe këtë e konstatuam që në kon-
taktet e para që patëm me disa miq dhe bashkëpunëtorë të gazetës. Madje mësuam se kjo ide paska ekzistuar prej kohësh, por askush nuk e ka marrë përsipër. Nuk është thjesht vetëm shuma e madhe që kërkohet për një publikim të tillë, pasi vërtet kërkohet një kualitet i padiskutueshëm dhe një tirazh vërtet i madh, në mënyrë që mesazhi të arrijë kumbimin e duhur. Problem duket se qëndron në mosndërgjegjësimi në shkallën e duhur të biznesmenëve shqiptarë për rëndësinë e këtij katalogu, guide, apo një tip “Yelloë pages” me shërbimet e këtushme shqiptare apo me bizneset që ofrojnë shërbimet më të mira edhe për konsumatorin shqiptar. Por ne vërtet shpresojmë se duke qenë se pjesa më e madhe e biznesmenëve të këtushëm kanë një kohë jo aq të paktë, nuk kanë nevojë për ndonjë këshillë marketingu në raste të tilla dhe nuk dimë se cila mund të jenë arsyeja për mos qenien pjesë në këtë projekt, që me modesti mund të konstatohet si më të mëdhenjtë e këtushëm. E ndërsa bënim përgatitjet e nevojshme për realizimin me sukses të kësaj ideje u kujtuam sesi rreth katër vjet më parë, së bashku me disa miq aktivistë të komunitetit, ishim pjesë e një grupi që na ishte ngarkuar identifikimi i shoqatave, organizmave apo
grupimeve të shqiptarëve në MB. Atëherë nuk ka qenë shumë e lehtë dhe vetëm identifikimi i shoqatave dhe organizmave shqiptarë, pati marrë një kohë jo aq të shkurtër, por tashmë besojmë se janë kushte krejt të tjera. Shumica e komuniteteve që jetojnë në Britani thuajse e kishin një katalog apo përmbledhje të shërbimeve të tyre, madje në një katalog grek që pamë, mësuam se kishte qenë kryehirësia e kishës së këtushme greke, që kishte ndihmuar drejtpërsëdrejti në botimin e tij. Është e vërtetë që ne nuk kemi ndonjë “kryehirësi”, por duke e quajtur si një nevojë tepër praktike dhe duke besuar së paku në pragmatizmin shqiptar, nuk kemi asnjë pikë dyshimi në suksesin e këtij projekti. Kjo u dëshmua në gadishmërinë e pothuaj të gjitha shoqatave shqiptare në Britani për të qenë pjesë e këtij projekti, ashtu sikurse në ndihmë e përfaqësuesve të Ministrisë së Turizmit të Shqipërisë. Projekti ka nisur natyrisht për ata që nuk duan të mbesin anonimë. Britain's first Guide to Albanian Businesses and Services www.albaniancontacts.com info@albaniancontacts.com 164 Fonthill Road London N4 3HP TEL/FAX 02072633661
LONDON MARCH 2008
NGA BERNAR KUSHNER osova është që tani e tutje një shtet i pavarur. Franca i uron mirëseardhjen në komunitetin ndërkombëtar, pa iu kthyer krahët miqve të saj serbë, megjithatë. Ne jemi të gjithë në të njëjtën dhe të domosdoshmen Evropë. Më kujtohet përshtypja ime e parë, kur arrita në Kosovë, dhjetë vjet më parë: përtej dhimbjes dhe shkatërrimit të një vendi të vrarë nga lufta, përtej plagëve të një populli që kishte provuar mbi shpinë luftën, unë ndjeja, pa e thënë, se po vinte e pashmangshmja. Përfaqësues special i Sekretarit të Përgjithshëm të OKB, unë kisha detyrën të bëja të pamundurën: të bëja që të bashkëjetonin komunitetet e Kosovës, serbë dhe shqiptarë veçanërisht, që ishin vrarë mes tyre; të ndërtoja një Shtet; të gjeja një zgjidhje për problemin e statusit të kësaj krahine që kishte qenë autonome dhe që regjimi i Millosheviçit e shtyu drejt rebelimit. Ne nuk kishim as parapëlqim e as urrejtje, as për njërin e as për tjetrin. Ne e kuptuam shpejt se pajtimi nuk mund të bëhej nga status quo ja. Përplasjet nacionaliste, urrejtjet dhe tensionet kishin lënë gjurmë të pashqitshme. Ne e dinim që do të duheshin domosdo shumë breza dhe ndarja duhet të ishte në tubin këqyrës. Për një kohë shumë të gjatë në Ballkan, Evropa dhe bota kishin asistuar si spektatorë të pafuqishëm gjatë luftërave të pandërprera dhe
K
24
Pavarësi, kjo fjalë e mrekullueshme masakrave. Në Sarajevë, u luftua për vite, pastaj pati ndërhyrje ndërkombëtare në Kosovë, në 1999. Ajo ishte një ndërhyrje pozitive. Viktimat ishin më të pakta sesa në Bosnjë, ku ne pritëm shumë gjatë për të ndërhyrë. Me këmbëngulje, të përcaktuar qartë, me dialog, ne arritëm pak nga pak të vëmë qetësinë në Kosovë, pastaj të nisnim negociata për të ardhmen e një krahine që shfaqej kaq e larguar nga Serbia. Unë isha dhe mbetem i afërt i serbëve që patën kurajën të qëndronin, pakicë, 8%, në një krahinë të dominuar nga shqiptarët, 90%. Që prej verës së fundit, duke parashikuar vështirësitë e lindura nga intransigjenca e secilës prej palëve, Franca donte, me qëllim që gjithçka të ezaurohej, të ofrohej edhe një shans i fundit për negociata katërmbëdhjetëmujore të drejtuara nga z. Ahtisaari. Pesë muaj të kaluara mes Vjenës, Beogradit, Prishtinës, Brukselit dhe Nju Jorkut, Uashingtonit dhe Moskës konfirmuan se gjithçka ishte e pashkulshme. Kjo tentativë e fundit nuk mundi të çojë gjëkundi, por përpjekjet
e pranuara nga komuniteti ndërkombëtar këto vitet e fundit nuk qenë të kota. Ato lejuan që të përpunohej një projekt rregullash i përshëndetur nga shumica e vendeve evropiane. Këtë plan, që synon të sigurojë respektimin e të gjitha komuniteteve dhe ruajtjen e pranisë ndërkombëtare, parlamenti i Kosovës e ka bërë të tijin të dielën, duke pranuar formalisht detyrimin e tij për ta vënë në jetë. Këtë të diel kemi parë të lindë një shtet i ri mbi tokë të Evropës. Ishte konvulsioni i fundit i një federate jugosllave që kishte mundur të bënte të bashkëjetonin aty disa popuj. Ky është një sukses për komunitetin ndërkombëtar dhe një sukses i madh për Evropën. Nëntë vjet turbullira dhe beteja janë një kohë shumë e gjatë për njerëzit dhe shumë e shkurtër për historinë.Kjo është gjithashtu për ne, evropianët, një sfidë. Çfarë duhet të bëjmë? E pranishme që prej dhjetë vitesh në terren për të ndihmuar për të zgjidhur konfliktin dhe për të përkrahur popullatat civike, Evropa do të luajë në Kosovë një rol të vijës së parë.
Ne kemi vendosur të çojmë atje në javët në vijim një mision të policisë dhe të drejtësisë, objektivi themelor i të cilit do të jetë të ndihmojë kosovarët të sigurojnë respektimin e të gjitha komuniteteve që jetojnë në territorin e tyre. Të gjithë kosovarët, cilado qoftë origjina e tyre apo feja e tyre, duhet të kenë mundësi të jetojnë në paqe në shtëpinë e tyre. Sidomos serbët. Ne duhet t`iu japim dorën kosovarëve. Ne duhet gjithashtu t`iu japim dorën serbëve, që në zgjedhjet e fundit dhanë një sinjal në favor të qetësisë dhe të Evropës. Të jemi gati t`i përgjigjemi kësaj thirrjeje. E ardhmja e tyre është Evropa, është Bashkimi Evropian. Simbol i rezultatit të kësaj historie, Sllovenia, vendi i parë që la brutalisht federatën jugosllave, kryeson sot Bashkimin Evropian. Po, kujtoj me emocion ditën kur arrita në Kosovë dhe miqtë e mi serbë e shqiptarë. Më kujtohet
gjithashtu miqësia historike mes Francës dhe Serbisë dhe betejat tona të përbashkëta. Franca do të jetë në anë të Serbisë në rrugën e saj drejt integrimit evropian. Ne do të kthejmë faqen e një historie dhune 15 vjeçare: plaga më e madhe e historisë së re të Bashkimit Evropian. Unë çmoj, si të gjithë evropianët, rëndësinë e kësaj dite dhe përgjegjësitë që peshojnë që sot e tutje mbi Bashkimin Evropian, ashtu edhe mbi udhëheqësit e shtetit kosovar: Pavarësia, Bashkimi Evropian, janë dy fjalë të mrekullueshme. (Autori është ministër aktual i Punëve të Jashtme të Francës dhe ish-shef i UNMIK-ut)
Kosova në fokusin e medias botërore NGA JULIA BABALIA ur ora shënoi 15:30 e datës 17 Shkurt 2008, Kryeministri i Kosovës z. Hashim Thaçi lexoi deklaratën e shumëpritur, që do të miratohej pak minuta më vonë nga Kuvendi i Kosovës No fokusin e medieve botërore do të rikthehej sërish, çështja më e nxehtë e Ballkanit, evinimenti gati unik në llojin e tij, lindja e një shteti të ri. Gjigandët mediatik SkyNeës, BBC, CNN, Rojters si dhe media te tjera lokale dhe ndërkombëtare e ndoqën hap pas hapi duke sërvirur tek publiku edhe detajet më të vogla të lajmit të pritur; Kosova bëhet Shtet i pavarur. “Momenti erdhi të konfirmoj më së fundi te gjitha angazhimet ;të informoj popullin e Kosoves pa dallime si vend i te gjithëve me perspektivë të sigurtë në të gjithë botën dremokratike.” Këto ishin disa nga fjalët e thëna të Kryeministrit të Kosovës z.Hashim Thaci teksa deklaroi Kosovën Shtet të pavarur. Megjithëse kanë kaluar ditë nga bekimi i shtetit më te ri në Ballkan dhe ndonëse Kosova nuk mund të cilësohet më “top neps”, qëndrimi i Rusisë apo i Serbisë vazhdon të prodhojë lajm. Protestat, qëndrimet, komentet, deklarimet vazhdojnë të jenë në fokusin e shumë medieve. Protestat në Beograd, në veri te Mitrovicës e në ndonjë vend tjetër, ende tërheqin vëmendjen e mediave Britanike të cilat nuk rreshtin se komen-
K
tuari Së fundmi Serbia kërkon të formojë ekip avokat të cilët do të ndjekin çështjen në gjykatat ndërkombëtare për vendet që njohin pavarësinë e Kosovës. Por për Serbinë është tepër e vështirë të gjejë një mënyrë që të justifikojë protestat e dhunshme, të mbështetura nga Qeveria, që degjeneruan në djegien, jo vetëm të ambasadës amerikane, por edhe të ambasadave të shteteve të tjera perëndimore. Sikur edhe në fillimin e luftës, tani mediat botërore, ato të cilat duke u nisur dhe vet nga shtetet të cilat kanë mbështetur luftën e Kosovës tanimë i duhet te përballen me një tjetër fakt jo me atë te trajtimit të luftës dhe për të nxjerr në pah makabrat shtazore të serbëve, por i duhet të pasqyrojnë egërsinë njerëzore të cilën ato e përdorin për të rifituar atë çka tashmë e kanë humbur përfundimisht . Duke filluar nga mediat Britanike ato kanë tërhequr vëmendjen e miliona lexuesve me ngjarjet kryesore në Kosovë dhe rrethinat e saj. Duke përmendur britaniken “The Times” e cila nënvizon në një nga faqet e saj, etjen e Serbisë dhe Rusisë dhe gadish-
mërinë e tyre për të ushtruar një forcë brutale ushtarake, nëse forcat e Nato-s tejkalojnë mandatin e tyre të qëndrimit në Kosovë. Ndërsa “The Guardian” pasqyron se është një detyrë për t’ia bërë të qartë të gjithë shtetasve serb .
Nga ana tjetër media amerikane “CNN” ka ndjekur hap pas hapi presionet Serbe ndaj Kosovës, dhe duke i shoqëruar ato me një moto; Serbia është një shtet i civilizuar dhe duhet të ndaloj çdo lloj sulmi ndaj pavarësisë së Kosovës. Ato tashmë duhet të mësohen me faktin që Kosova është një shtet i ri ne Evropë, dhe jo më një provincë e Serbisë. Agjensia “Rojter” thekson se tepërmi dhe nënvizon se: Guvernatori i Kombeve te bashkuara Joakim Ruker detyroi Serbinë të pranoj mandatin,ai gjithashtu i thekson se tepërmi Serbisë se forca paqeruajtëse të KFOR-it do të qëndrojnë dhe janë në ngarkim për sigurinë e territoreve Kosovare. Një tjetër vëmendje për mbrojtjen e pavarësisë, është tërhequr nga deklarata e dhënë nga dy senatoret Amerikës Barak Obama, i cili theksoi se do të bashkëpunoj me bashkësinë ndërkombëtare në raste kërcënimi të Rusisë ndaj shtetit të ri të pavarur.Edhe pse Amerika ka qenë një nga shtetet e para që ka pranuar pavarsinë e Kosovës. Por një gjë është e sigurt tashmë Kosova i është drejtuar një perspektive të qartë. Ajo kërkon të përmbushë misionin e saj si një shtet demokratik i integruar plotësisht në strukturat euro-atlantike. Nuk është problem i Kosovës, që Serbia nuk arrin të shkëputet nga e kaluara, dhe të orientohet qartë drejt familjes evropiane të cilës i takon. Kosova e ka përcaktuar rrugën e saj, dhe kurrë nuk ka patur më shumë miq sesa në këto momente. Foto: Serbët Amerikane
duke
djegur
Ambasadën
LONDON MARCH 2008
25
Kosova në kujtimet e brezit tim NGA JENI MYFTARI Brezi im, ai para dhe pas meje, kemi dhe njëkohësisht nuk kemi shumë për të treguar, për Kosovën dhe trevat e tjera shqiptare, jashtë kufijve. Megjithatë unë sot do të mundohem të tregoj se si janë memorizuar Kosova dhe trevat e tjera shqiptare, në ndërgjegjen e shqiptarëve, brenda kufijve të Republikës së Shqipërisë, në periudhën pas Luftës së Dytë Botërore. Kujtimet e mia nuk kanë të bëjnë me politikën që ka ndjekur shteti, por me ndjenjat e bashkëkombësve të mi. Edhe pse kishim mësuar shumë për trimërinë dhe bëmat e shqiptarëve, për Lidhjen e Prizrenit, për Isa Boletinin e Azem Bejten, shumë pak na ishte thënë për masakrat që serbët dhe malazezët kishin bërë në vazhdimësi, në këto treva. Këto masakra përmendeshin shumë përciptazi dhe kujtoheshin vetëm në ndonjë pjesë teatrale, që vihej në skenë kryesisht nga trupat e teatrove të qyteteve të ndryshme. Për Kosovën e pas Luftës së Dytë Botërore, nuk flitej pothuajse fare. Thjeshtë dihej se Kosova ishte tokë shqiptare dhe banohej nga shqiptarë, me të cilët kishim një gjak, një gjuhë dhe ishim një komb dhe ... kaq. Kultura e shqiptarëve të Kosovës, në Shqipëri, pasqyrohej vetëm nga një program javor 30', "Këngë Popullore të Kosovës", që transmetohej çdo të shtunë, në TVSH. Këngëtarë si Nexhmije Pagarusha, Luan Hajra, Shpresa Berisha etj, ishin të preferuarit e shumë e shumë teleshikuesve, që e prisnin me ëndje këtë emision. U desh të vinte viti 1981, me demonstratat e studentëve të Universitetit të Prishtinës, që TVSH-ja të transmetonte, për herë të parë, realitetin e Kosovës dhe për si për ironi, ky realitet merrej nga pamjet që transmetonte RAI 1, apo kanale të tjera televizive italiane. Tashmë që opinioni botëror po ngrinte zërin për dhunën që po ndodhte në Kosovë, shteti shqiptar po kujtohej se paska shqiptarë dhe jashtë kufijve shtetërorë dhe se, duhet të sensibilizohet opinioni i brendshëm, për vëllezërit e tyre, në këto vise. Shqiptarët e atyre viteve, kalonin një gjendje ekonomike tejet të mjerueshme. Edhe pse njerëzit ishin të "lumtur" në shtetin socialist, rrallat e gjata e të pafundme në dyqanet e ushqimeve, bulmetit apo bukës, pasqyronin në fytyrë, lodhjen dhe dhimbjen e brendëshme të këtyre njerëzve të "lumtur". Televizioni ishte akoma një mjet luksi në ato vite dhe mungonte në pjesën dërmuese të popullsisë. Në këto kushte, njerëzit grupoheshin në disa shtëpi të lagjes apo fshatit, për të ndjekur bashkërisht emisionet e TVSH, kanali i vetëm televiziv në Shqipëri, i cili transmetonte nga ora 18.00 deri në orën 23.00-23.30. Nga këto vite më ka mbetur në kujtesë se si shtëpia jonë, e cila kishte një dhomë të vetme, nuk i nxinte të gjithë fqinjët që vinin për të ndjekur ndonjë emision lajmesh, ndonjë film me
Tarzanin apo ndonjë ndeshje futbolli. Në këto kushte, babai e vendoste televizorin në dritaren e dhomës, që shikonte nga oborri i shtëpisë dhe të gjithë uleshin në karrigen që e merrte secili me vete, në oborr. Problemi më i madh ishte në dimër se, bënte ftohtë dhe nuk mund të praktikohej ulja në oborr. Atëherë dhoma jonë e gjumit, mbushej plot me njerëz, të cilët uleshin kudo dhe ne, na duhej të prisnim derisa të mbaronte programi i televizorit, për të ngrënë e për të fjetur. Në këto kushte ishte Shqipëria, kur për herë të parë u dëgjua zëri i studentëve të Universitetit të Prishtinës dhe greva e minatorëve të Trepçës. Ditët e këtyre ngjarjeve ishin të dhimbshme për të gjithë, trysnia e fqinjëve që shihnin lajmet ishte shumë më e madhe. Kanë mbetur të skalitura në kujtesën time prej fëmije, dhimbja dhe trishtimi që shfaqej në fytyrat e
se si në atë kohë, në programin mësimor të shkollave në Shqipëri, u shtuan pesë orë mësimi, për tokat shqiptare jashtë kufijve. Këto pesë orë mësimi përfshinin gjeografinë dhe historinë e asaj pjese të shkëputur të trojeve shqiptare. 5 orë mësimi...!? A mjaftojnë 5 orë për të mësuar historinë dhe gjeografinë e degës së shkëputur nga trungu amë...??? A mjaftojnë 5 orë për t'u mësuar shqiptarëve se gjysma e zemrës së tyre, që ndodhet jashtë kufijve ka këtë apo atë histori. A mjaftojnë 5 orë mësimi për t'u mësuar shqiptarëve se gjysma e shqiponjës së flamurit të tyre, jeton në këto apo ato fusha e shkrepa ...??? Askush nuk u kujdes të trashëgonte lidhjen e gjakut, të gjuhës dhe dashurinë ndërmjet vëllezërve. Ajo jetoi në zemrën e çdo shqiptari, e trashëguar nga lindja e tyre, si pjesë e
njerëzve. Ishte vërtet e dhimbshme tek shihje se si burrat qëndronin të tendosur. Një hije e zezë kishte rënë në fytyrat e tyre, hidhërimi kishte mbërthyer fytin dhe nuk i linte të flisnin apo komentonin gjatë. Pothuajse të gjithë përsëritnin fjalët "qeni serb, e shoftë Zoti e shoftë" dhe dukej se nuk i mbante vendi në vend. Lotët që rridhnin nga sytë e grave dhe të fëmijëve, e rëndonin akoma më shumë momentin. Çdo shkop gome që binte mbi studentët, dukej se godiste ata të cilët qëndronin pas ekranit dhe që shihnin me dhimbje në shpirt, se si trajtoheshin vëllezërit e tyre. Ato studentë që qëndronin në spital të helmuar, dukej se ishin aty pranë nesh, siç i ndjenim para vetes kufomat e atyre djemve dhe vajzave, që nën dhunën e tankeve serbe, humbën jetën në lule të rinisë. Nënat qanin me zë, thua se po numëronin ligjet, në një varrim të përbashkët. Zëri i brendshëm i thirrjes së gjakut të njejtë, ishte më i fuqishëm se sa ndarja që i ishte imponuar shqiptarëve, në vite. Ky zë nuk njihte kufinj. Ai ngrihej me aq forcë sa kapërcente çdo pengesë dhe vinte e zinte vend aty, në pjesën tjetër të zemrës së shqiptarëve, të brenda kufirit. Është vërtetë për të qarë e për të qeshur njëkohësisht, kur kujton
qenies dhe jetës së tyre. Edhe pse lidhja ndërmjet shqiptarëve u masakrua në këtë mënyrë, ajo mbijetoi ashtu si mbijetoi kombi ynë, ndaj çdo dhune e masakre. Edhe pse të huajt na vranë, na prenë e masakruan edhe pse gjaku i bijve më të mirë shqiptarë njomi tokën mëmë, askush dhe asnjëherë nuk mundi ta vrasë kurrë shirtin e lirisë, dashurisë dhe vëllazërisë së shqiptarëve, për njëri tjetrin. Vitet kaluan dhe historia shkroi faqe të shumta për shqiptarët brenda dhe jashtë kufijve. Histori të ndryshme në dukje, por të njëjta në thelb. Kështu do të vinte viti 1998 dhe unë do të isha përsëri dëshmitare okulare, e lidhjes së gjakut të kombit tim. Masakrat e reja të serbëve në Kosovë, do të më gjenin përsëri në qytetin tim të lindjes, në Tiranë, ku sapo isha kthyer nga studimet. Ngjarjet do të përsëriteshin me të njëjtin ndryshim se, këtë herë dhimbjen nuk do t'a përjetoja më nëpërmjet ekranit të vogël të televizorit, por do të bëhesha dhe unë pjesë e saj. Karvanet e pafund të shqiptarëve që hynin nga Kosova, ditë e natë, të cilët të detyruar nga dhuna dhe masakrat e papërshkruara serbe, lanë vatrat e tyre dhe lëvizën kryesisht drejt
tokave të tjera shqiptare, në Shqipëri dhe Maqedoni, e gjeti vendin të papërgatitur për këtë dyndje. Shqipëria, që akoma përjetonte krizën e rëndë ekonomike të shkatuar nga sistemi financiar piramidal, me vetëvrasjet e shumta apo krizat e rënda psikologjike të atyre që, patën humbur çdo pasuri, nuk ishte në gjendje të siguronte as bukën e përditshme. Familje të shumta binin e ngriheshin të uritur. Të rinjtë, në mënyra nga më të ndryshmet, u drejtoheshin kufijve, për të siguruar bukën e gojës, jashtë vendit. Nënat shamizeza, akoma nuk i kishin fshirë lotët e Marsit të 1997, apo atyre ngjarjeve që shkaktoi kaosi i mëvonshëm. Mungesat e gjata të dritave dhe të ujit, e bënin akoma më të rëndë jetën e përditshme. Në këto kushte e gjetën shqiptarët e Kosovës, Shqipërinë, vendin aq shumë të ëndërruar prej tyre. Ai imazhi i "popullit të lumtur", që TVSH apo Radio Tirana, kishin propaganduar për vite e vite, u shemb para syve të tyre, ashtu siç shembet shtëpia e ngritur nga puplat, sapo fryn një puhizë e lehtë. Tashmë shqiptarët e Kosovës, po shihnin të vërtetën lakuriq, pa ngjyrat e retushit socialist. Megjithë këto kushte tejet të vështira, shqiptarët edhe një herë i treguan botës mbarë se dashuria për vëllanë edhe pse larg dhe të ndarë, trashëgohet në gen. Ajo lind bashkë me njeriun. Edhe nëse nuk t'a mëkojnë që në fëmijëri, ajo prapë fle e heshtur brenda teje për t'u zgjuar në një moment të caktuar, atëherë kur plaga që ka zënë cipë, gërvishtet dhe fillon të dhembë. Nuk ka se si te mos emocionohesh kur kujton ato mijëra e mijëra familje shqiptare që, hapën zemrat dhe dyert e shtëpive, për vëllezërit e tyre të ardhur nga Kosova. E pra shqiptarët e Shqipërisë, jetonin e banonin në kushte shumë të mjerueshme, në një sipërfaqe të pamjaftueshme për vetë familjen e tyre, në shtëpi të përbëra nga një dhomë e një kuzhinë, e ndonjë që kishte fat, kishte dy dhoma. Edhe pse në ngushticë, këtë sipërfaqe të pakët e ndanë me vëllezërit dhe motrat e tyre të Kosovës. Shqiptarët e këtej kufirit nuk kishin bukë në shtëpi për fëmijët e tyre por, atë kafshatë të vetme që u ndodhej në magje, e ndanë përgjysëm. Njerëzit i shihje të preokupuar, secili dëshironte të afronte, qoftë dhe ndonjë ndihmë sado të vogël, për vëllezërit e Kosovës. Në atë kohë punoja në KMSH, si Nënkryetare e Departamentit të Gruas. Grupi ynë ishte ngarkuar të monitoronte gjendjen e të ardhurve që ishin vendosur në pronat vakëf të Komuniteti Mysliman, veçanërisht gjendjen e femrave, të cilat ishin bërë objekt i dhunës dhe përdhunimeve çnjerëzore të serbëve. Medreseja e Tiranës, ku dhe jepja mësim, e kishte humbur nocionin e të qenit shkollë. Ambientet e saj ishin mbushur plot me
të ardhur. Orari i punës fillonte në mëngjes herët dhe nuk dihej se kur mbaronte. Mëngjesi na gjente në ambientet ku ishin vendosur të ardhurit, ndërsa mbrëmja në shtëpitë që kishin strehuar familje të shqiptarëve të Kosovës. Angazhimi më i madh ishte në kujdesen për gratë dhe fëmijët, për sigurimin e ushqimit të të zotëve të shtëpisë dhe të ardhurve që ata strehonin. Dihet mirë se, asnjë familje shqiptare, nuk mund të përballonte jetesën për vetë e jo më të siguronte ushqim për ata që kishte strehuar. Lot, dhimbje, përkushtim dhe dashuri, përcillte çdo zemër shqiptari. Kështu krah për krah, të mbështetur tek njëri tjetri, ka mbijetuar shqiptari në shekuj. Djemtë shqiptarë të këtej kufijve, ashtu si vëllezërit e tyre të Kosovës, një shekull më parë, nuk e kursyen gjakun, por u rreshtuan së bashku krah përkrah, në mbrojtje të tokës arbnore dhe të nderit të shqiptarit. Gjaku i Gjeneralit të tri luftërave, Tahir Sinanit me shokë, i derdhur në mbrojtje të tokave shqiptare në Kosovë, tregoi dhe një herë se e vërteta dhe historia janë më kryeneçe se të gjithë ata, që kërkojnë ta mohojnë apo zbehin këtë realitet. Edhe një herë shqiptarët habitën botën, me vëllazërimin e tyre. Edhe një herë gjaku shqiptar, tregoi se çfarëdo që të mundohen të bëjnë armiqtë e kombit, nuk do të mundin t'a ndajnë shqiponjën e flamurit. Edhe pse tani së fundi e kanë imponuar heqjen e këtij simboli të shqiptarisë, nga flamuri i Kosovës, ajo jeton dhe do të jetojë në jetë të jetëve, në zemrën e çdo shqiptari. Kombi nuk njeh kufij dhe politika. Popullit dhe ndjenjës së tij kombëtare, nuk mund t'i imponohesh. Këtë e tregoi qartë 17 Shkurti 2008. Mbarë shqiptarët, brenda e jashtë kufijve, në mërgim e kudo ku u ndodhën nëpër botë, festuan të gjithë së bashku si një trup i vetëm, ditën e ëndërruar prej shekujsh, Pavarësinë e Kosovës. E gjithë Shqipëria u derdh në Tirana që, ashtu si Prishtina, u skuq nga flamujt dhe u ndriçua nga drita e fishekzjarrëve, në shenjë gëzimi dhe solidariteti. Vlora, përjetoi Pavarësinë e saj të Dytë, atë që shqiptarët nuk mundën ta arrin para më se një shekulli, më 28 Nëntor 1912. Në rrugën e Kukësit, kurrë më parë, nuk kanë kaluar më shumë makina, në një ditë të vetme, si më 17 Shkurt. Kurrë ndonjëherë më parë, shqiptarët e Shqipërisë nuk janë dyndur për në Prishtinë, si në këtë ditë. E gjithë Shqipëria, shqiptarët e Maqedonisë, të Malit të Zi dhe diaspora, me mendje dhe zemër kanë qenë atje, në Kosovën nënë dhe kanë festuar ditën e Pavarësisë së përbashkët të shqiptarëve. Edhe pse kemi jetuar të ndarë, kurrë nuk jemi ndier të tillë. E nuk ka se si të mos ndihesh krenar, me këtë popull kaq të mrekullueshëm. Kështu, shqiptarët edhe një herë, u bënë simboli i qëndresës dhe vëllazërisë kombëtare dhe i treguan botës se lidhja e gjakut, është më e fortë se gjithçka tjetër.
LONDON MARCH 2008
26
Nëse dëshironi që të keni një festë të paharrueshme ka vetëm një emër
Bëjmë pronetime të çdo lloj feste, ditëlindje, fejese martese etj Kontaktoni SOFINË tel:
Magic Flute Hall
0777 8192291
www.albaniancontacts.com Mënyra më e mirë për të mos mbetur anonim... Çfarë pret?!...
New SWS Garage Mechanical Services General Servicing Engine repairs Braking Systems, Clutches, Exhaust Electronics, Electrical, Welding Tyres Fitted & Wheels Balanceda
348 Hermitage Road
London N15 5BR Tel:0208809 2221 Fax: 0208809 9111 Mobile: 07976 716 175
Ofrojme sherbime te garantuara Çmime konkuruese Per cdo problem te makines suaj mund te kontaktoni ne cdo kohe apo te vini tek servisi yne. Oferte speciale per shqiptaret Kenaqesia juaj eshte detyra jone
&
Car wash
20 000 kopie “The Albanian” ekziston një mënyrë për të menduar për biznesin tuaj...
Shume biznese i besojnë gazetës suksesin te tyre. Pse nuk e provon edhe ti The Albanian Newspaper 164 Fonthill Road Finsbury ParkLondon N4 3HP www.gazetaalbania.co.uk albania7@googlemail.com
Tel/fax:0207 2633661
LONDON MARCH 2008
NGA EDA MEMIAJ umri i personave që kanë probleme me kumarin apo bixhozin sa vjen edhe rritet në MB. Njëra nga arsyet kryesore për këtë, është edhe liberalizimi i ligjeve të kumarit. Është parë një rritje e konsiderueshme e personave që përdorin dyqanet e basteve dhe për shumë prej tyre kjo është një rrugë nga e cila s mund të dalin dot kollaj. Mendohet se ka rreth 370 mijë persona që kanë probleme me kumarin këtë vit dhe nga studimet e deritanishme mendohet se ky numër po vjen gjithmonë e në rritje. Mendohet se në 5 vitet e ardhshme ky numër do të rritet deri në 700 mijë persona. Para disa muajsh kjo situatë është bërë alarmante edhe me një artikull në faqen e parë të gazetës Independent on Sunday ku flitet se vetëm këtë vit janë shpenzuar rreth 50 milliardë pound në këtë industri. Ky ka qenë një problem gjithmonë e në rritje edhe për komunitetin shqiptar në Britaninë e Madhe. Përveç gjërave pozitive me të cilat shqiptarët janë adaptuar në MB, dhe integrimit të tyre këtu, disa prej tyre kanë filluar të merren edhe me bixhoz. Ky është një problem që po ndikon gjithmonë e më tepër në jetën e tyre e të familjeve të tyre. Jo se në Shqipëri nuk ekzistonin probleme si bixhozi dhe bastet për këta individë, por me ardhjen e tyre këtu shumë prej tyre e kanë parë këtë si një problem që ka ndryshuar jetën e tyre në mënyrë mjaft rrënjësore dhe keqbërëse. Sipas një vëzhgimi rreth dyjavor të gazetës “The Albanian” në Londër është konstatuar se ka një rritje alarmante të numrit të shqiptarëve që merren me bixhoz. Shkuam në dyqanet e basteve Ladbrooke dhe William Hill në zonat me dendësi më te madhe të komunitetit shqiptar siç janë Wood Green, Tottenham, Finsbury Park, Holloway Road, Stratford, Ilford, Barking etj dhe konstatuam se një numër I madh shqiptarësh, shumica meshkuj, I frekuentonin këto vende rregullisht. Sipas burimeve tona të informacionit ky është një problem jo vetëm në Londër por ka pasur ndikim edhe tek shqiptarët që jetojnë në zona jashtë Londrës, si Birmingami dhe Mancesteri. Përdorimi I makinave të ruletës elektronike vihet re të jetë një nga aktivitetet më të preferuara midis shqiptarëve që merren me bixhoz. Shpesh ata lënë rrogat e tyre javore apo fitimet e tyre nëpër këto vende. Kjo ka sjellë një ndikim mjaft negativ në marrdhënjet e tyre me familjet e tyre apo me bashkëshortet e tyre. Arbeni nga Prishtina ka rreth 10 vjet që ka emigruar në MB.Që në fillim ka punuar mjaft e ka mundur të themelojë një kompani ndertimi, tek e cila ka pasë punësuar mbi 20 shqiptarë të tjerë dhe disa të huaj. Biznesi I tij ka pasur një mbarëvajtje të madhe dhe ka qënë shumë I suksesshëm duke I siguruar Arbenit dhe familjess së tij të për-
N
27
BIXHOZI DHE NDIKIMI I TIJ NEGATIV NË JETËN E SHQIPTARËVE NË BRITANI bërë nga bashkëshortja dhe 2 fëmijët një jetesë mjaft komode. Rreth 2 vjet më parë kjo ndryshoi kur ai filloi të frekuentonte dyqanet e basteve dhe ruletat elektronike. Një shumë e konsiderueshme e fitimeve të tij mujore filloi të shkonte drejt këtij aktiviteti të ri. Shumë shpejt ai filloi të përdorte edhe paratë e kursyera nga puna disa vjeçare e firmës së tij për këtë gjë derisa fatkeqësisht I harxhoi të gjitha kursimet e tij. Kjo sigurisht ndikoi edhe në marrëdhëniet me partneren dhe në fillim të këtij viti ata filluan procedurat për divorc. Tani Arbeni jeton në një dhomë të paguar nga shërbimet sociale dhe ka probleme mendore e merr ilaçe për qetësim. Kur e pyesim se çfarë e shtyu në këtë rrugë, thotë se ka pasur edhe mjaft ndikime nga shoqëria që frekuentonin këto qendra bixhozi. Ky rast nuk është i vetmi fatkeqësisht
mjaft djem të tjerë si Marseli nga Tirana vuajnë nga ky problem. Fiksimi I tij me ruletat elektronike i merr Marselit të gjitha lekët që fiton. Ai s ka mundur as të kursejë pak të holla të telefonojë familjen e tij, të cilët të alarmuar për mirëqenien e të birit kanë kontaktuar emisionin " Njerëz të Humbur" të Aida Shtinos. Vetëm mbasi e kanë parë disa shokë të Marselit emisionin, kanë marrë në telefon familjen e tij të cilët kishin muaj të tërë pa asnjë lloj kontakti. Kur e pyesim Marselin se përse është sjellë kështu, thotë se s’bën dot ndryshe, sa herë kalon përpara një dyqani bastesh apo lojërash elektronike, I erren sytë e sikur e tërheq dikush brenda me zor. S'mundet ti shpëtojë dëshirës për të ndjekur atë rutinë që po I shkatërron jetën. Edhe e dashura e ka lënë për këtë arsye thotë. Ajo u përpoq ta ndryshojë, por fiksimi i tij me bixhozin qe më e fortë. Çfarë të trishton më tepër në
Bixhozi, është problem aktual për komunitetin shqiptar në MB. Faktet alarmante dhe shqetësimet që shkaktojnë në familjet shqiptare.Çfarë i shtyn këta njerëz drejt kësaj rruge kaq negative. “The Albanian”, merr faktet dhe flet me njerëzit e prekur nga ky problem bisedë me të është se thotë që ka pasur edhe mendime për vetëvrasje. " E kam menduar, edhe këtë " thotë ai, "ç’më duhet një jetë e tillë". Të vjen vërtet keq që një djalë kaq i ri me jetën
përpara ndihet kështu. Si komunitet duhet të përpiqemi të ndihmojmë njëri-tjetrin aq sa mundemi që gjëra të tilla të mos ngjasin. Është një fatkeqësi e madhe që këta njerëz, humbasin të gjitha çfarë kanë në këtë aktivitet kaq negativ. Fatkeqësia më e madhe është se s'kanë munguar edhe rastet më tragjike ku njerëzit kanë humbur edhe jetën. Rasti më tragjik, ka qenë ai i një familjeje shqiptare të përbërë nga prindërit
dhe katër fëmijë, të cilët jetonin në Tottenham, në veri të Londrës. Burri I ngul thikën gruas në kraharor në nerva e sipër dhe e lë të vdekur në vend, duke I marrë kështu gjënë më të shtrenjtë dikujt jetën dhe duke humbur lirinë e tij, si dhe gruan e familjen e tij. Të katërt fëmijët ngelen jetimë pa nënë, por dhe pa baba në të njëjtën kohë, sepse ai shkon në burg. E sipas familjarëve të tij ai ka ndryshuar shumë qëkur ka filluar të merret me bixhoz, e është bërë mjaft nevrik dhe gjaknxehtë. Më parë ka qenë një burrë i urtë dhe i dedikuar mbas familjes së tij. Vitin e shkuar Top-Channel i kushtoi një dokumentar këtij problemi me titull "Ethet e Ruletës" ideuar dhe realizuar nga Muhamed Veliu, korrespondenti këtij stacioni në Londër. "Ky program u prit shumë mirë. Pati shumë debate në komunitet madje edhe në Shqipëri. Qëllimi i tij ishte sado pak ndërgjegjësimi i atyre që nuk janë prekur nga " v i r u s " . Megjithëse ka
kaluar një vit nga transmetimi këtij dokumentari,më rezulton se gjendja është po aq alarmante sa përpara transmetimit të tij. Është një problem që sa vjen e shtohet. Në spiralen e egër të bixhozit po përfshihen edhe shumë shqiptar të tjerë të cilët nuk e kane patur kurrë ti hynë kësaj rruge por shikojnë shokët miqtë dhe u bashkohen atyre. Kjo është e rrezikshme për komunitetin tonë dhe kërkon vëmendje" u shpreh gazetari Muhamed Veliu. Duhet të ndërgjegjësohemi dhe të ndihmojmë njëri-tjetrin për këto probleme, ka rrugëzgjidhje edhe për gjëra të tilla. Çfarë na mungon shpesh është dikush që e duam e respektojmë të na tregojë rrugën e duhur. Sigurisht është e vështirë të dalësh nga bixhozi por bëhet më e lehtë me ndihmën e njerëzve që do. Si komunitet duhet të ushqejmë frymën e ndihmës reciproke dhe duhet të luftojmë këto zakone të këqija mes nesh që të evitojmë tragjedi më të mëdha. Më poshtë do të gjeni disa site që ndihmojnë me problemet e bixhozit si dhe disa numra telefoni. Nëse ju personalisht jeni të ndikuar nga kjo gjë ju lutem mos hezitoni të kërkoni ndihmë. www.gamblingTherapy.org www.dailystrength.org http://www.gamcare.org.uk/ (tel. 0845 6000 133 )
LONDON MARCH 2008
28
Kuzhina shqiptare
TONY MENU E VECANTE ME RASTIN E PAVARSISE sE KOSOVES TORT ME ARRA DHE ESENCE KAFEJE Përbërsit Pluhur i përzier me arra dhe sheqer për spërkatje 75 gr sheqer 75 gr thelba arrash Buka (spanga) 75 gr gjalp ëmbëlsirash 3 vez mesatare 75 gr sheqer 75 gr miell i bardhë ëmbëlsirash Kremi i kafes 2 të verdha vezësh 75 gr sheqer 4 lug gjellë ujë 175 gr gjalp ëmbëlsirash bllok (pa kryp) 1 lugë gjelle esencë kafeje Mënyra e përgatitjes 1) Ngrohim furrën në temperaturë180 grad C . Në një enë mesatare ngrohim sheqerin në temperaturë shumë të vogël duke e shkrirë dhe valuar deri në atë masë që të karamelizohet por kujdes jo të digjet dhe pastaj e heqim nga zjarri dhe ia hedhim thelbinjtë e arrave dhe menjëherë i zhvendosim nga ena në letër kulinarie gatimi dhe i lëmë të ftohen deri sa të ngurtësohet masa e karamelit me arrat dhe pastaj i kalojmë në mikserin grirës ushqimor dhe i thërrmojmë deri sa të bëhen miell dhe e lëmë menjanë për përdorim më pas 2) Përgatisim bukën (spongen) në një enë mesatare ngrohim në zjarr të ngadaltë gjalpin, pastaj lyejmë me gjalpë të fort enën e tortës dhe përsipër shtresës gjalpit e pudrosim me miell, përziejmë me rrahësin elektrik të ëmbëlsirave vezët dhe sheqerin deri sa të përfitohet një mas e trashë homogjene pastaj ia hedhim miellin pasi e kemi situr dy herë dhe miellin e hedhim nga një lug nga një lug duke e përzierë shumë ngadalë që mos t’a humbin ajrin dhe ne fund ia hedhim 4 lug gjelle miks pluhur me arra dhe e përziejmë me gjalpin e shkrirë dhe ia japim dhe një përzirje të fundit dhe e hedhin në enën e pudrosur me miell duke e niveluar mirë dhe e fusim në furrë dhe piqet për 25 minuta dhe të marrin ngjyrën e kuqrremë ose deri sa kur ju ta provoni me gjilpërën provuse duke e shpuar tortën në mes deri në fund dhe gjilpëra të dalin e shumë e pastër, hiqet nga furra dhe ftohet 3) Përgatisim kremin e kafes në një enë mesatare përziejmë sheqerin dhe ujin së bashku dhe e ngrohim në zjarr shumë të ngadaltë deri sa ky sherbet të arrijë temperaturën brenda në 107 grad C. Ne një enë përzierëse rrahim të verdhat e vezës deri sa të bëhen krem pastaj ia shtojmë sherbetin nga ena duke e përzierë vazhdimisht dhe shpejt deri sa veza dhe sherbeti të bëhen krem pastaj ia shtojmë gjalpin bllok dhe e përziejmë mirë dhe të trashet përzirja dhe në fund ia shtojmë kafen esencë dhe pluhurin e përzier të mbetur të arrive përzihen dhe
njëherë mirë dhe është gati për lyerjen e bukës (sponges) 4) Presim bukën në mes drejt dhe njëjtë në dy pjesë të barabarta dhe shtresën e parë e lyejmë me çerekun kremit dhe pastaj e vendosim shtresën e dyte lart dhe sipër ia hedhim dhe dy çerek tjerë kremi duke e mbuluar mirë të gjithë bukën dhe anash në mënyrë uniformë dhe me trashësi të njëjtë dhe çerekun e fundit e fusim në shtrydhësen ose shiringën e ëmbëlsirave me dalje në formë ylli dhe e dekorojmë me shtrydhje rreth e rreth torten në mënyrë simetrike dhe në fund e spërkatim me sheqer pudër. Lihet të ftohet në frigoriferë dhe ndahet në 10 racione të barabartë dhe shërbehet me të ëmbël aperitiv dhe kafe ose caj TORTË ME COKOLLAT TË SHKRIRE DHE LIKER Përbërsit e recetës Bukë (sponga) 100 gr miell i bardhë 40 gr kakao 1 gjysmë luge kafeje sodë buke 1 maje luge kripë 60 gr gjalpë ëmbëlsirash i shkrirë 4 vezë 150 gr sheqer i imët 1 lug kafeje vanilje esencë Krem Çokollate për mbushje 150 gr çokollata e zezë me përqindje të lartë koko 3 vezë të ndara (vec e verdha, vec e bardha) 90 gr gjalp ëmbëlsirash 1 gjysmë lug kafeje vanilje esencë Çokollat e shkrirë për dekorim 120 gr çokollata e zezë Vanilje krem qumështi për dekorim 300 ml krem qumështi i trash 3 lug sheqer 1 lug kafeje vanilje MËNYRA E PËRGATITJES
1) Ngrohim furrën në 180 gradë C. Pastaj lyejmë me gjalpë enën e pjekjes dhe e pudrosim me miell Në një enë të thellë fillojmë përgatisim e bukës duke përzier vezët dhe sheqerin me rrahësin elektrik të ëmbëlsirave deri në një mas të trashë homogjene pastaj kakaon dhe miellin e situr dy herë e hedhim bashkë me kripën dhe sodën e bukës duke e përzier ngadalë me kremin dhe në fund shtojmë gjalpin e shkrirë duke e përzier prapë dhe e kalojmë në enën e pjekjes duke e niveluar dhe e pjekim në furrë për 35 – 40 minuta në temperaturë 180 grad C ose gaz 4 pas pjekjes e lëmë mënjanë që të ftohet dhe vazhdojmë përgatitjes e pjesës së mbushjes dhe dekorimit 2) përgatisim kremin çokollatë duke e temporuar ose shkrirë çokollatën në banjëmari në zjarr shumë konstant të ngadalshëm shumë thjeshtë në një enë të mbushur për gjysëm me ujë sipër vendoset një enë qelqi zjarrduruese me e madhe se ena dhe brenda hidhet çokollata dhe pas ngrohjes së ujit çokollata shkrihet pastaj përzihet në mënyrë uniformë dhe pasi shkrihet hiqet nga zjarri dhe shumë shpejt ia shtojmë të verdhën e vezëve të rrahura deri sa të trashet mirë pastaj shtojmë gjalpin vaniljen dhe likerin dhe pasi është trashur lihet mënjanë të ftohet në një enë tjetër rrahim të bardhin e vezëve deri sa të na formohet një shkumë shumë e trash dhe po ta kthejmë enën përmbys ajo përbërje
sdo lëvizur fare dhe e përziejmë me përbërjen e çokollatës tjetër shumë ngadalë që mos t `ia humbim ajrin dhe e lëmë në temperaturën e dhomës 3) Përgatisim çokollatën për dekorim duke e shkrirë çokollatën në të njëjtën mënyrë si me lart dhe pasi është shkrirë ashtu siç është e ngrohtë shpërndajmë në një letër të lëmuar kulinarie të madhe dhe shpërndahet në mënyrë uniformë dhe presim të ftohet në temperaturë të dhomës deri sa të ngrihet dhe në fund i presim me format presë të ëmbëlsirave në mënyrë simetrike çdo figurë që dëshironi apo ju vetë mund ta dizajnoni dhe përfundoni tortën tuaj 4) bukën e presim në tre pjesë të barabarta të holla dhe në shtresën e parë e lyejmë 1 çerekun e kremit çokollata për mbushjen pastaj vendosim shtresën e dytë dhe e përsërisim lyerjen dhe 1 çerekun e kësaj mbushje dhe në fund vendosim shtresën e tretë dhe në fund e lyejmë anash dhe lart duke e shpërndarë gjithë mbetjen e mbushjes në mënyrë uniformë 5) dekorojmë me prerjet në forma të ndryshme nga çokollata e ngrirë dhe e prerë sipas dëshirës dhe shijes tuaj 6) Në një enë rrahim kremin e qumështit dhe sheqerit dhe vaniljen deri në masën që të shtrydhet në qesen apo shiringën shtrydhëse me dalje në formë ylli dhe dekorohet në mes nga lart dhe anash me shtrydhje fine të ngjeshura dhe duke krijuar yje në formë simetrike të barabartë në çdo kënd të tortës dhe duke ruajtur uniformitetin me prerjet e çokollatës në forma të ndryshme si gjethe, zemra etj etj. KEKU ME BANANA dhe FISTIQE DHE RUM PËRBËRSIT 125 GR GJALP ËMBËLSIRASH I BUTË NË TEMPERATURË TË DHOMËS 180 GR SHEQER 2 VEZË TË RRAHURA LEHTË 250 GR MIELL I BARDHË 2 LUG KAFEJE SODË BUKE 125 ML QUMËSHT 3 BANANE PASTA E FISTIQEVE 200 GR FISTIQE TË QËRUARA MIRË 5 LUG GJELLE SHEQER PLUHUR 4 LUG GJELLE UJË SHURUPI RUMIT 150 GR SHEQER I TRASH 65 ML UJ 3 LUG GJELLE RUM
të miellit përzihet mirë deri në një sasi kremi dhe në fund shtojmë purenë e bananeve duke e përzier mirë dhe masën e kremit e hedhim në enën pjekëse të përgatitur në fillim dhe e pjekim në furrë për 25 min ndoshta pak me gjatë duke e provuar me gjilpërën kontrolluese me shpim në mes deri sa gjilpëra të dal e pastër pa brumë dhe të marrin ngjyrën e kuqërreme pas pjekjes e heqim nga ena pasi është ftohur dhe e lëmë mënjanë gati për dekorim 2) Përbërësit e pastës së fistiqeve të gjitha së bashku i hedhim tek përzierësi ushqimor dhe i bluajmë për 4 minuta deri sa të kemi një pastë shumë homogjene ngjitëse me ngjyrë jeshile të trash 3) Përgatisim shurupin e rumit për lyerjen e kekut duke përzier në një enë të vogël sheqerin me ujin dhe e vendosim në zjarr të ulët duke e përzier deri sa të trashet për pak minuta pastaj e heqim nga zjarri dhe e lëmë të ftohet dhe ia hedhim rumin duke e përzier mirë 4) Vendosim bukën e bananes në piatancë të zbukurimit dhe sipër dhe
anash e shpojmë me gjilpërë dhe ia hedhim shurupin e rumit në mënyrë që shurupi të hyj në brendësi pastaj në fund e mbulojmë të gjithë sipërfaqen me pastën e fistiqeve duke e lëne pak për shtrydhje ose për dekorim çdo model apo figurë që ju dëshironi me shiringën shtrydhëse. Shërbehet me kafe çaj ose aperitiv të ndryshëm SUXHUK I TROPOJES PËRBËRSIT 1 kg mish vici ose lope i grirë në makinë grirëse Pak dhjamë i tharë dhe i prerë imët 2 qepë të prera imët me thikë jo në makinë 2 speca të djegës të kuq të bluar të tharë Zorrët e vicit të pastruara mirë për mbushje Krip, biber 1 tufë mesatare majdanozi i grirë imët
MËNYRA E PËRGATITJES Mënyra e përgatitjes 1) Në fillim ngrohim furrën në temperature 180 gradë C (gaz 4) pastaj lyejmë enën e kromuar te pjekjes kekit me gjalpë dhe sipër vendosim të prerë sa madhësia e enës letër të lëmuar zjarrduruese kulinarie (baking parchment pepper). Në një në të thellë plastike ose qelqi përziejmë gjalpin dhe sheqerin së bashku për 5 minuta pastaj pak nga pak hedhim vezët duke e përzier mirë duke shtuar miellin e situr vetëm gjysmën dhe sodën e bukës pastaj shtojmë qumështin dhe gjysmën tjetër
Në fillim grijmë mishin në makinë në mungesë e presim imët me thikë të mprehur mirë deri sa të imtësohet mirë pastaj ia shtojmë dhjamin qepët e prera imët bashkë me specin djegës biberin kripen dhe majdanozin, në grykën e makinës vendosim në formë hinke një shishe kokakolë të prerë sipër përzierja e suxhukut kalohet në makinë duke e sjellë dorëzën bluarse shpejt dhe duke e shtyrë masën më një lug druri dhe presioni i shtyrjes mbush
zorrën e lidhur. Zakonisht nxjerrim 4 zorrë me sallam nga 250 gr secila në mungesë të makinës përzierëse e bëjmë topa-topa të vegjël duke i spërkatur me miell. Pas përfundimit të secilës lihet pak hapësirë bosh për ta lidhur dhe e vendosim në shkop druri të thatë sipër zjarrit për ta tymosur ku zgjat një javë . TAVËKOSI ELBASANASE PËRBËRSIT 500 gr mish vici ose qingji 100 gr gjalp 2 vezë të rrahura 150 ml kos 2 lug gjelle miell 50 gr oriz Krip Mënyra e përgatitjes
Mishi i prerë në copa mesatare të rregullta vendoset ne një enë me gjysmë qepë 2 flet dafine 1 presh dhe zihet përgjysmë pas përfundimit zierjes e kullojmë lëngun dhe e lëmë mënjanë dhe mishin e zier e vendosim në tavë dhe e spërkatim me gjalpë dhe e futim në furrë për ta pjekur për 30 min pastaj në një enë e përziejmë për disa munita gjalpin hedhim miellin dhe e përziejmë për disa minuta deri sa të marr ngjyrë të verdhë jo të skuqet pastaj ia shtojmë lëngun e mishit dhe e përziejmë duke e valuar deri sa të trashet lëngu, hiqet nga zjarri dhe ftohet pas ftohjes i hedhet kosi duke e përzier mirë vezët e rrahura, kripë dhe përzihet përsëri. Në një enë të vogël ziejmë orizin përgjysmë dhe pasi mishi hiqet nga furra në fillim ia hedhim orizin gjysmë të zier dhe përzierjen e salcës kosit vezë lëng dhe spërkatet përsëri me gjalpë në fund dhe piqet në furrë deri sa të krijohet një kore apo cipë e kuqe në sipërfaqe normalisht 20-30 minuta dhe është gati të shërbehet si gjellë e dytë duke e shërbyer me verë të bardhë TAVE TIRANASE Përbërësit 500 gr mish vici i prerë në kubike te vogla 1 lug gjelle miell 50 gr gjalpë 2 lug gjelle vaj ulliri 5 lug gjelle gjizë Spec djegës sipas dëshirës Salcë domateje 2 thelpinj hudhër e prerë imët
100 GR GJALPË 3 QEP TË PRERA IMËT 1 LUG GJELLË SALCË DOMATEJE 2 LUG GJELLË UTHULL OSE LËNG LIMONI 4 THELPINJ HUDHRE TË SHTYPURA KRIP, BIBER SIPAS DËSHIRËS MAJDANOZ 1 GJETHE DAFINE MËNYRA E PËRGATITJES
Pasi e kemi larë dhe pastruar mirë krapin ku mirë është që një ditë para përdorimit krapin e mbulojmë me ujë ia shtrydhim një gjysmë limoni një gjysmë qepe 2 gjethe dafine, krip dhe mbulohet deri të nesërmen pastaj e heqim nga lëngu dhe e shpërlajmë dhe e thajmë pritet në feta lyhet me miell mirë e mirë skuqet në tigan në temperaturë shumë të lartë që të marrin ngjyrë dhe vendoset në tavë në lyrën e mbetur skuqet qepa e grir holl hudhrat salca domates uthulla kripa biberi hidhet ujë sa të valojë përzihet sa të përfitohet një salcë shumë e lidhur por pak e hollë pastaj hidhet sipër peshkut të vendosur në tavë i shtohet fleta dafinës dhe futet në furrë për 30 minuta pas pjekjes hidhet majdanozi i grirë imët sipër për dekorim dhe sipas dëshirës të çdo thel krapi vendoset nga një ulli i zi dhe kjo tavë shërbehet me verë të bardhë që dëshironi FERGESE ME DOMATE DHE SPECA TE DURRESIT PER GILANIN PËRBËRSIT 60 GR MIELL 60 GR GJALPË 150 ML QUMËSHT 100 GR DJATHË I GRIRË IMËT 2 QEPË MESATARE 6 SPECA MESATAR TË PRERË NË KATROR TË VEGJËL 4 DOMATE TË QËRUARA (DUKE I PJEKUR NË FURRË PËR 10-15 MINUTA QËROHEN MË SHUMË LEHTËSI) 3 THELPINJ HUDHRA TË SHTYPURA SPEC DJEGËS, PIPER, KRIP 100 GR GJIZ 25 GR GJALPË MËNYRA E PËRGATITJES
Krip piper Mënyra e përgatitjes Në fillim skuqim mishin e prerë në gjalpë dhe vaj ulliri dhe lihet mënjanë, në lyrën e mbetur hidhet mielli duke e përzier për 3 minuta deri sa të zverdhet pastaj shtohet speci djegës gjize salcë hudhrat dhe krip nëse është e nevojshme dhe pak lëng mishi që të kemi një salcë sa më homogjene pastaj në tavat prej dheu ku dalin 4 racione në fillim vendosim mishin e skuqur dhe sipër shtojmë salcën dhe e spërkatim dhe me pak gjalpë dhe në fund i fusim në furrë deri sa të ngjizet bashkë, mishi dhe salca dhe është gati të shërbehet TAVË PESHKU PËRBËRËSIT 1 KRAP MESATAR I PRERË NË UNAZA 3 LUG GJELLË MIELL
Në një enë shkrijmë gjalpin dhe e përziejmë miellin deri sa të marr ngjyrë dhe duke lëshuar një aromë të mirë dhe lihet gati për përdorim të më vonshëm pastaj në një tigan skuqen qepët e prera imët dhe shtohen specat e prerë në katrorë të vegjël pasi janë skuqur mirë ia u hedhim domatet e qëruara dhe të prera imët dhe vazhdon skuqia duke i hedhur specin djegës kripën, piperin dhe hudhrat gjizën pak ujë dhe i lëmë të fillojë të valojë, pastaj në enën e miellit të skuqur në fillim hedhim qumështin dhe e përziejmë mirë deri sa të kemi një salcë beshamell të lidhur. Në një tavë të thellë shtrojmë ne fund perime e skuqura dhe lart ia hedhim salcën beshamell dhe e nivelojmë mirë dhe sperkasim me gjalpin e shkrirë dhe djathin e grirë sipër dhe e fusim në furrë për ta pjekur 20 minuta dhe pas pjekjes shërbehet menjëherë me sallat jeshile.
LONDON MARCH 2008
original shish shack
29
Rregullim satelitesh dhe antenash Kontaktoni ASTRITIN
*Shija e kuzhinës Shqiptare *Specialitete të shumllojshme *Çmimet konkuruese *Tradita e ushqimit shqiptar
07949298764
TEL: 020 75619838 181 Seven Sister Road Finsbury Park London N4 3NS A M B J E T E
S P E C I A L E
Welcome to Albaniancontacts.com Britain's first Guide to Albanian Businesses and Services Do not miss out... When you advertise your business or service with albaniancontacts.com you can guarantee value for money. We offer you great customer service and are looking forward to talking to you about advertising your business. Please feel free to contact us using the details below: Albaniancontacts www.albaniancontacts.com 164 Fonthill Road London N4 3HP info@albaniancontacts.com
0207 2633 661
NiCKS MOTORS Per te gjitha problemet e automjetit tuaj drejtohuni tek ne
*Auto Repairs *Service *Spares 315/332 Cann Hall Rd London E11 3NN Tel:07940770150 / 07956368267
LONDON MARCH 2008
Netët
TANGINE D’OR
Speci
ale m
30
e DJ a
rab 6 .am-2 pm
E PAPERSERITSHME Nuk do të gjeni ambjent më të mirë për festat tuaja Ditëlindje Fejesa Martesa etj.
Këtu mund të gjeni llojshmëri të ushqimeve të kuzhinës arabe tepër e pëlqyer nga shqiptarët
Adresa 92 Seven Sisters Road London, N7 6AE Tel 020 7700 0134 www.taginedor.co.uk, info@taginedor.co.uk
Penge Food Centre
Gjithçka që i duhet një kuzhine shqiptare Ofrojmë të gjitha produktet për kuzhinën shqiptare që nga sallami i Kosovës dhe të gjitha llojërave të tjera, ëmbësira, fruta të freskëta.
Ne jemi të lumtur që shqiptarët vijë nga e gjithë Londra për të blerë në supermarketin tonë.
Çmime speciale, shumëllojshmëri dhe kualitet të padiskutueshëm. Ejani dhe binduni se kemi gjithçka çfarë ju kërkoni për kuzhinën tuaj.
Penge Food Centre uron të gjithë shqiptarët Gëzuar Pavarsinë e Kosovës!
197-199 High Street Penge London SE20 7PF tel. 02087784090
Mënyra e vetme për të mos mbetur anonim... www.albaniancontacts.com TEL: 02072633661 info@albaniancontcts.com
Albanian yellow pages in the UK
shqiptar në Mbretërinë e Bashkuar
Ka startuar njëri ndër projektet më të mëdha të komunitetit
Kontaktoni me ne... Mbase mund te perfitoni hapesire FALAS
Nuk keni as £30?
Vendoseni biznes kartën tuaj me vetëm £30 në vit LONDON MARCH 2008
31
LONDON MARCH 2008
Rubrika Ambasador NGA MUHAMED VELIU ida Dumani një fotomodele shqiptare e cila jeton në Skoci është ylli i ri i pasarelave britanike të modës. Që prej katër vitesh kur për herë të parë në Gllasgow u ngjit në pasarelë, 20 vjeçarja me origjinë nga Prishtina njeh vetëm sukses. E menaxhuar nga një agjenci modelesh në Glasgow përveç interesit të kompanive të veshjeve Aida ka ngjallur interes edhe në qarqet e kinematografisë angleze, duke i besuar një rrol në një film. E planifikuar disa javë më parë, intervista jonë nuk është aspak e lehtë. Preokupimet e shumta përfshi shkollën në mënyrë të veçantë pjesëmarrja në evenimentin më të rëndësishëm të modës në Londër "London Fashion Week" janë disa nga arsyet për ta shtyrë intervistën disa herë. Gjëja e parë që të bën përshtypje tek modelja Dumani është shqipja e pastër që ajo flet, pavarësisht se është larguar nga Kosova për në Skoci kur ishte vetëm 11 vjeçe. Megjithëse tashmë e njohur për mediat skoceze apo britanike që ka shkruar për yllin e ri shqiptarë të modës, ajo është shumë pak e njohur si në vendlindje apo Shqipëri. Më shumë se sa për bukurinë Aida flet se çfarë mund të bëjë me të. "Bukurinë time le ta vlerësojnë të tjerët" shprehet ajo në fillim të bisedës. Ajo gjatë një rrëfimi të gjatë tregon se dëshira për t’u marrë me mode i ka lindur që kur ishte 12 vjeçe gjatë prezantimit të kulturës shqiptare në Glasgow. Ndërsa daljen e parë në një pasarelë do ta provonte kur ishte vetëm 16 vjeçe. Nuk ka qenë askushi që mund të zbulonte talentin e saj për të reklamuar veshjet por këmbëngulja e saj, të cilën Aida e ka ende të freskët. "Së bashku me një shoqe shkova të bëj disa foto profesionale të cilat ja dërgova një agjencie modelesh. Ata që në ditën e parë kur më intervistuan më ofruan një kontratë të punoja ekskluzivisht për ta. U habita. Isha e lumtur por që atë moment lindte përgjegjësia për të hedhur hapa të sigurtë në botën e madhe modelimit. Nuk u nxitova ta firmosja kontratë. Mu desh të kontrolloja reputacionin e kësaj agjencie e pastaj të vendos" kujton ajo. Nuk do të vononte që Dumanit ti besohej puna e parë si modele. Për fat ishte një fillim i mbarë pasi ftesa për ta përdorur si modele vinte nga gazeta më e madhe Skoceze "The Herald". Për disa ditë me radhë duke reklamuar veshje të dizenjusve të ri nga Skocia, fotot e saj do të pushtonin këtë gazetë në seksionin e modës. Kjo ka shërbyer si reklama më e mirë për Aidën e cila do të përzgjidhej për të marrë pjesë në evenimentin më të rëndësishëm të modës "London Fashion Week" që është ëndërr e ç'do modeleje. Për të tretin vit ajo prek këtë pasarelë që është një arritje për të
A
32
Aida Dumani ylli kosovar i pasarelave britanike duke hapur më shumë dyer për tu bërë një modele me famë. Në 2006 modeleja shqiptare që është 1,87 e gjatë u përzgjoz nga kompania angleze Olanik për të paraqitur veshjet e saja. "Isha e emocionuar pasi nuk kisha shumë eksperiencë në pasarelë. Por kur e pashë se bashkë me mua dhe vajzat e tjera ishte edhe supermodelja britanike Lily Cole kjo më bëri të ndjehem mirë. Ishte një inkurajim për mua. Gjithçka shkoi mirë." thotë Aida për pjesëmarrjen e saj të parë në "London Fashion Week". Këtë pjesëmarrje ajo e cilëson njësoj sikur të kishte fituar një Bingo. "Nuk kishte gëzim më të madh. Nuk e imagjinoja që do të shkelja në atë pasarelë ku kanë shkelur modelet më të mira në botë. Ishte një ëndërr". Në dy vitet e tjera emocionet ishin më të vogla. Stilistja Marie Vachvogel e cila vesh Victoria Beckham apo të Siena Miller në 2007 do të përzgjidhte Dumanin për paraqitjen e koleksionit të saj.
"Dua të njihem në botë si një supermodele nga shteti i quajtur KOSOVË"
Disa javë më parë në "London Fashion Week 2008" komapania Chloe bën të sajën modelen shqiptare duke e veshur me një fustak klasik. Për të modelja më e preferuar është braziliania Giesel Bundchen. Ndërsa industrinë e modës në Britani e shikon si jashtëzakonisht të madhe me hapësira ku ti mund të japësh maksimumin nëse ke përmasat trupore të duhura të cilat për Aidën janë gjatësia 1,78 cm, flokë kafe dhe sy kafe të hapur. Organizimi punëve deri tek detajet më të vogla që mund të duken si të parëndësishme për të është e veçanta e pasarelave britanike të modës. E quan një punë të lehtë që zgjat dy ose tre orë dhe paguhet mirë. Me shaka e pyesim atë nëse tani pas gjithë këtyre eksperiencave ajo ka filluar të paguhet mirë. "Jo edhe aq shumë" përgjigjet ajo duke shtuar se për momentin është e kënaqur nga pagesat që merr por thekson se nuk është një tip personi i rendur pas pagesave të majme. Ofertat për të punuar si modele nuk i
kanë munguar edhe nga një agjenci
Prishtinalija që mahniti "London Fashion Week" mode në Tokjo agjentët e të cilës udhëtuan deri në Glasgow për tu takuar me të. Aida e ka refuzuar ofertën e tyre për të cilën thotë. "Jam e lidhur ngushtë me familjen. Nuk mund të jetoj pa ta. Ndoshta më vonë do të konsideroja së punuari në New York apo Milano dhe vetëm nëse atje do të kisha dikë të afërt". Aida krahas së punuarit si modele është edhe një studente në një kolegj lokal për biznes dhe turizëm. Disa ditë më parë në Edinburgh ajo do të ishte pjesëmarrëse në dy sfilata për kompaninë Harvey Nichols. Dy emra të njohur të modës pjesëmarrëse në këtë aktivitet si Cristian Dior dhe Fendi do t'ja besonin veshjet e tyre Dumanit. Tashmë ajo është bërë fytyrë e njohur tek menaxherët e Harvey Nichols të cilët për ç'do vit e ftojnë të jetë pjesëmarrëse në këtë aktivitet. Gjatë bisedës e pyesim Aidën se cila është arritja më e madhe për të si modele për të cilën ajo jep këtë përgjigje. "Do të quaja një arritje të madhe timen deri më tani zgjedhjen vitin e shkuar si modelja e vitit nga agjencia në të cilën unë punoj e cila quhet "Superior Model Management". Po ashtu marrja pjesë në sfilatën e parë të Emporio Armanit në Skoci ku pas një audicioni me vajza nga të
gjitha agjencitë e modës në Glasgow, më zgjodhën vetëm mua". Po aq e suksesshme sa në pasarelat e modës e reja shqiptare ka treguar të jetë edhe në kinematografi. Në vitin 2005 asaj ju besua një rol në serialin "Flash market Close" ku interpretonte një vajze kosovare. "Kur agjencia më dërgoi për provat e para në këtë film nuk më treguan që rroli ishte i një vajze nga Kosova por një vajze nga Europa Lindore. Producentët e filmit më treguan se për ç'farë rroli bëhej fjalë. Pas prove më thanë se do të më kontaktonin pas një jave. Më telefonuan dhe më treguan që më kishin pranuar. U gëzova pa masë. Besoj se më zgjodhën mua pasi përputhesha me rolin e një vajze emigrante që vritet nga një britanik racist" rrëfen ajo. Sipas saj ishte një rastësi të luante në këtë film pasi nuk i ka shkuar mendja kurrë të merrte pjesë në një projekt kinematografik. Kjo eksperiencë i ka pëlqyer pohon ajo por jo edhe aq shumë krahasuar me daljen në pasarelë si modele. Gjashtë muaj pas aktrimit në këtë film do të vinte oferta e radhës për të cilën Aida nuk do të pranonte. Po përse? "Më kërkuan të luaja në serialin Taggard por roli që më ofruan nuk më pëlqeu. Kërkuan nga unë të luaja rrolin e një të burgosure e cila do të përdhunohej dhe kishte disa skena ku unë dukesha nudo" tregon ajo arsyet përse e refuzoi këtë rrol. Ky refuzim ishte në vazhdën e një deklarate të sajën për një gazetë skoceze e cila kur e pyeti nëse do të pozonte nudo për revistën Playboy u përgjigj. "Kurrë". Ajo suksesin e deritanishëm e përshkruan jo vetëm në saj të këmbënguljes dhe dëshirës për tu bërë një super modele Kosovare por edhe të prindërve. Sidomos të menaxheres së agencisë zonjës Kimberley. Nuk harron të falënderojë të gjithë
shqiptarët në Glasgow që e kanë mbështetur dhe inkurajuar. Pamvarësisht se ajo është duke ngjitur me shpejtësi shkallët e sukesit si modele Aida pohon se ajo është një vajzë e thjeshtë e cila nuk dëshiron të shikohet nga shoqëria si një person VIP. Mezi pret që të marrë ftesën e parë për tu ngjitur në një pasarelë mode në Prishtinë apo Tiranë. "Ka vite që e pres e një ftesë të tillë por që fatkeqësisht nuk ka ardhur ende tek unë. Shpesoj që ajo ditë të vi shpejt, aq më tepër tani që Kosova është e pavarur. Më intrigon shumë fakti të di të shikoj ta prek vetë se cili është ndryshimi mes sfilatave të këtushme me ato të atjeshmet." pohon ajo duke folur me shumë pasion për vendlindjen të cilën gjatë këtyre 9 viteve në Skoci ka mundur ta vizitojë vetëm dy herë. Më shumë se suksesin e saj personal si modele Aida për të ardhmen ka një synim akoma më të madh. Të njihet në të gjithë botën si supermodelja që vjen nga shteti Kosovës. Në mendjen e saj e tashmë e ardhmja është projektuar. Aida tregon se duke parë që në botë nuk janë shumë vajza nga Kosova që merren me modë ajo e ka dëshirë të madhe të punojë për gjidandët e modës duke ngritur lart emrin e Kosovës dhe mos të njihet si deri më tani si një modele me vend origjine ish Jugosllavinë. Ajo ka të drejtë. Momenti i duhur ka ardhur që shteti më i ri në Botë të ketë princeshën e tij në botën e modës. Aida Dumani me këtë sukses të deritanishëm ka provuar që është e denjë ta realizojë një mision të tillë.
LONDON MARCH 2008
PËRGATITI PRANVERA SMITH ozefina Topalli, gruaja që ka nën komandë 141 burra shqiptarë, ata më të zgjedhurit, deputetët e Parlamentit të Shqipërisë. Po çfarë fshihet pas pamjes së saj tepër tërheqëse, pas fjalëve zyrtare apo fjalimeve politikë? Në këtë intervistë ajo zbulon disa të pathëna tepër interesante.
J
Do doja të dija marrëdhëniet e tua me të shkuarën lidhur me fëmijërinë dhe udhën për të arritur ku jeni momentalisht në jetë dhe shoqëri. Kam përjetuar një fëmijëri të realizuar në një familje të fortë, me kushte që nuk të japin mundësi llastimi, përkundrazi me mungesa të mëdha, dhe pa shpresë perspektive. Ne fakt, kjo ndoshta në një farë mënyre të ndihmon edhe për të qenë më racionale në kërkesat e tua, për të bërë atë lëvizje për të cilën, edhe unë si çdo njeri e stimuloj për të ndërtuar një të nesërme. Kështu ndërtohet edhe një bazë e shëndetshme mes të shkuarës, të tashmes dhe të ardhmes, gjë që të motivon për të shfrytëzuar çdo sekondë të ditës dhe të shkëput nga e djeshmja për të kapur në kohë të nesërmen.
JOZEFINA TOPALLI: DO KISHA DASHUR TE KISHA PASUR NJË FËMIJËRI MË TË LUMTUR shtëpisë, për të thënë fjalën time, për të vrarë mendjen në gjetjen e zgjidhjeve për të dalë nga situata të ndryshme etj… Pra ky sens ka ardhur duke u zhvilluar tek ti… dhe duke funksionuar gjithnjë e më shumë me kalimin e viteve…? Sigurisht me kalimin e viteve ka ardhur duke u rritur gjithnjë e më shumë përgjegjshmëria tek unë, dhe shpesh mendoj se edhe një pjesë e asaj që tashmë është formuar tek unë është si rezultat i këtij kultivimi.
POLITIKA MË KA KALITUR VULLNETIN Po arrij të kap disa shenja ambicieje
Ke ndonjë armë tënden sekrete për këtë? -Mendoj se nuk është e vështirë për të kuptuar se vullneti dhe puna janë armët më të fuqishme për këdo, pavarësisht dhuntive që të jep natyra. Pra ty nuk të ka ndodhur asnjëherë të dorëzohesh para vështirësive sado të mëdha, për t’ia dalë mbanë diçkaje që ke menduar se është në dorën tënde? Më së shumti e kam fjalën për problemet që sjell angazhimi në politikë… -Momente lodhjeje apo edhe zhgënjimi natyrisht që më ka ndodhur të përjetoj shpesh herë. Por këto kanë arritur të krijojnë efekte të tilla dobësie vetëm në fillimet e para të politikës, por më pas do thoja se vetë politika ma ka kalitur këtë vullnet dhe durim për t’i -Shkoj në zyrën time dhe direkt kontrolloj komentet që transmetojnë stacione të ndryshme televizive, pasi gjithnjë jam e interesuar për titrat që japin mediat, dhe ndërkohë porosis një kafe. Menjëherë mbas situatave të acaruara vijnë edhe të tjerë, kryetarë grupesh apo deputetë të cilët përpiqen të japin argumentet e tyre. Ne fakt ky ritual ndodh të përsëritet edhe disa herë brenda një séance.
Kështu ka funksionuar gjithmonë tek ti? Mua nuk më ka penguar të jem optimiste për të nesërmen as fëmijëria, apo rinia ime e vështirë.
Të ka ndodhur ndonjëherë që në këto “5-minutëshat” të kesh dëshiruar të jesh vetëm me veten tënde?
Si i ke përjetuar këto rrethana, apo mungesa perspektive? Pavarësisht mungesave, fëmijëria ime ka qenë shumë e bukur dhe e rrethuar me dashuri. Kërkesa e llogarisë në familjen time më ka kultivuar në një farë mënyre disiplinën e cila më ka udhëhequr dhe orientuar gjithnjë në jetë.
-Nuk mundem ta kem asnjëherë këtë"luks", pavarësisht dëshirës.
KAM “LUFTUAR” GJITHNJË TË JEM E PARA
-Në një farë mase po. Por nuk e merrja dot me mend se mund të kalonim deri në skena të turpshme. Di që në parlament mund të bëhen debate shumë të forta, të krijohen temperatura shumë të nxehta por duke ruajtur gjithmonë secili vendin e vet dhe figurën e deputetit. Nuk e mendoja krejt kështu, pasi bilbilat nuk i kisha parë kurrë në
Përpara se të merrje të tillë pozicion e dije se sa e madhe ishte shkalla e vështirësisë?
Ne familjen tuaj, ju ishit tre fëmijë në familje? -Po. Unë isha fëmija i dytë. Mbaj mend se në atë kohë jetonim vetëm me pensionin e babait, pasi edhe nëna ishte pa punë. Kështu që shpesh jemi ndeshur edhe me vështirësi mbijetese, ka ndodhur të mos kemi as lekë për të blerë bukën të nesërmen…e në të tilla kushte ndjeja shpesh përgjegjësi të ndihmoja nënën në punët e shtëpisë, apo të gjeja mënyrën të kontribuoja me gjithë mundësitë e mia në familje. Kështu me sa kuptoj të është kultivuar edhe sensi për të marrë përgjegjësi? -Sigurisht. Që e vogël ka nisur të më zhvillohet ky sens. Që fëmijë ndjehesha përgjegjëse për gjërat perreth meje… për t’u marrë me punët e
33
tek ti… është kështu? -Ndoshta po. Nuk e di nëse ishte e lindur apo e imponuar tek unë nga vetë ajo kohë. Dhe ende sot nuk arrij ta ndaj… Me këtë do të thuash se ti je ende një grua ambicioze…? -Do thoja se kur i përkushtohem diçkaje kam vërtetë shumë ambicie për t’ia dalë mbanë me shumë sukses. Dhe në raste të tilla unë përkushtohem me mendje, me zemër, me kohë dhe me sakrificë. Dhe gjithnjë jam e mendimit se në çdo lloj rrethane duhen bërë përpjekje maksimale për të dhënë më të mirën.
çuar gjërat deri në fund.
NDJEJ KEQARDHJE PËR IMAZHIN QË PËRCJELLIM Si ia del të menaxhosh situatat problematike në parlament? Disa herë detyrohem të ndërpres seancën, duke menduar se do ta kuptojnë, por kjo për fat të keq ndodh rrallë. Jam kurioze te di se çfarë ndodh me ty në çastet kur thua: “5 minuta pushim”?
asnjë vend të botës, dhe as nuk e imagjinoja se deputetët mund të ishin aq të paparashikueshëm duke hipur edhe mbi tavolina e karrige. Këtë s’e kisha parë gjëkundi… A mendon se të paturit një kryetare femër mund të ketë njëfarë ndikimi… ndryshe nga të qenit burrë? -Nuk e di. Nuk besoj. Ndoshta duhej t’i frenonte pak ky fakt, normalisht, por ndodhi ndryshe. Dhe mua shpesh më vjen keq për ta, por ajo që më dhëmb është se kështu dëmtohet së tepërmi imazhi i Shqipërisë. Kjo të dhëmb më shumë prej faktit që je në një pozicion të tillë? -Jo. Ka lidhje me ndjesitë që kam për vendin tim. Kjo sepse përgjatë një viti të tërë unë kam vizituar mbarë Europën për t’u thënë atyre se kanë një perceptim të gabuar për Shqipërinë, duke përpjekur të prezantoj një popull të kulturuar dhe me tradita, me studentë që shkollohen jashtë dhe kthehen me mendje të hapur, me kulturë perëndimore, dhe se ato duhet të votojnë marrëveshjen e stabilizim.
LONDON MARCH 2008
NGA BASHKIM METALIA QERSHORI 2008 ËSHTË DHE KOHA KUR BUKUROSHET SHQIPTARE DO TE SHPALOSIN HIRET E TYRE PËRBALLË PUBLIKUT SHQIPTAR
ashmë për të katërtën herë po bëhen përgatitjet për organizimin e spektaklit të bukurisë ; Miss Shqiptarja në MB. Një eveniment mjaft i rëndësishëm i jetës kulturore dhe artistike për të gjithë shqiptarët në Mbretërinë e Bashkuar. Miss Shqiptarja në MB e ka fituar tashmë eksluzivitetin e vet falë përkushtimit dhe punës dedikuese të Alba-Medias. Punë kjo që e tregon dhe e konkretizon suksesshëm , jo vetëm interesimi i bukurosheve shqiptare, për të qenë pjesë e sfidës konkuruese por dhe emancipimi, integrimi i shpejtë i shoqërisë shqiptare në Mbretërinë e Bashkuar , si një nga komunitetet më të reja në ishull. Qershori 2008 është dhe koha kur bukuroshet shqiptare do te shpalosin hiret e tyre përballë publikut shqiptar. Tashmë regjistrimet kanë filluar dhe interesimi i vajzave ka qenë i kënaqshëm theksojnë organizuesit e spektaklit . Në kontaktet që patëm me ta, ne i pyetëm dhe në lidhje me vendin dhe mënyrën organizuese dhe me sa u konstatua , spektakli i Natës finale të Miss Shqiptarja në MB do të organizohet në natyrë të hapur. Dhe me këtë kishin parasysh shfaqja do të organizohet në një nga parqet më të përshtatshme të Londrës . Me të vërtetë një rast i ndryshëm dhe unik në llojin e vet. Kjo mënyre organizimi i jep mundësi të gjithëve të mar-
T
34
NISIN PREGATITJET PËR
MISS SHQIPTARJA MB 2008 rin pjesë në mënyrë masive , pasi dhe hyrja në këto”ambjente” është falas dhe pa asnjë detyrim tjetër financiar për spektatorët. Ndërkohë që skena do të improvizohet me mjeshtri me parametrat e kërkuara për spektakle të tilla nga profesionistë të fushës. Gjithashtu nga burime te ndryshme është mësuar se një spektakël i tillë pra Miss Shqiptarja në MB mund të organizohet edhe nga persona të tjerë akoma të pa identifikuar institucionalisht , por që bëjnë përpjekjet për diçka si kjo. Akoma e pa publikuar porse diçka po rëmohet në këtë aspekt Ne pyetëm një nga drejtuesit e AlbaMedias z.Enkeled Omi për këtë informacion duke na sqaruar se –“Ekskluziviteti i Miss Shqiptarja në MB është i Alba-Media-s dhe se askush nuk ka të drejtë të sabotojë apo të krijojë shantazhe të kësaj natyre . Aktivitetin e saj Alba-Media e ka filluar që më 2005 dhe ka treguar një progresivitet të shpejt në lidhje edhe me organizimin e konkursit të bukurisë. Shtojmë këtu se Alba-Media ka një
kontratë të rregullt me Miss Earth International dhe Miss Shqipërinë . Megjithëse se edhe neve na ka rënë në vesh një gjë e tillë shpresojmë të mos jetë i vërtetë. Dhe ,nëse një gjë e tillë “zyrtarizohet” atëherë ne do të reagojmë në rrugë ligjorë dhe institucionale.” Për organizimin e këtij spektakli bukurie Alba- Medias nuk i ka munguar edhe ndihma dhe përkrahja si nga ana financiare ashtu dhe profesionale . Vlen të përmendet këtu sponsorizuesit e Maney gram, Thermalia travel dhe gazeta The Albanian etj. Alba-Media mirëpret kontribues dhe sponsorizues të tjerë në ndihmë të këtij spektakli. Asgjë më bukur dhe më të qenësishëm se të ketë organizime të tilla nga shqiptarët e Britanisë së Madhe. Kultura dhe emancipimi I shoqërisë sonë në Britani shton vlera dhe respekt të ndërsjelltë . Do t’i quaja mjaft produktive dhe me brum, të çfarëdolloj, qofshin ato artistike apo jo, rëndësi ka kultivimi i këtyre vlerave dhe cilësive kombëtare në një tërësi të mirëfilltë bashkëkohore.
Spektakle të tilla bukurie janë një shembull mjaft i mirë dhe tërësisht i vlerësuar si nga pjesëmarrësit ashtu dhe opinioni publik . A l b a Media dhe organizatorët e saj I b ë j n ë thirrje të gjitha vaj z a v e shqiptare të intere- Shpresa Vitia Miss Shqiptarja MB 2007 suar për të m a r r ë këtë rast ndoshta ju do të jeni vajza që pjesë në paradën e bukurisë se do t’ia “rrëmbeni” kurorën Shpresa regjistrimet kanë filluar. Vitisë - Miss Shqiptarja në MB 2007 Bukuroshe shqiptare mos e humbisni
LONDON MARCH 2008
Fuqia e Mujit Cikli i kreshnikëve ose këngët epike për agët e Lugjeve të Verdha, është cikli më i gjerë dhe më i pasur që kemi trashëguar në legjendën epike shqiptare. Ky cikël është ruajtur mjaft i plotë dhe ka figuracion dhe larmi të madhe artistike. Këndohet kryesisht në Veri. Në këtë cikël tregohen bëmat e Gjeto Basho Mujit, heroi kryesor, të vëllait të tij, Sokol Halilit dhe të tridhjetë agëve, të cilët jetojnë në Lugjet e Verdha. Përshkrimi i personazheve është i mbinatyrshëm; ata kanë fuqi të madhe, flasin me orët, luftojnë me mazdrake (topuz), gjaku i tyre derdhet si lumë, i kanë mustaqet nga një pash, e hedhin topuzin me aq forcë sa, ngrihet pluhur nëntë pash lart etj.
Fuqia e Mujit Lum e lum për t’lumin Zot, Nu’ jem kanë e Zoti na ka dhanë! Kurr ish’ kanë Muja djalë i ri, M’a kish çue baba n’rrogë te nji zotni; Çoban lopësh zotnija e ka ba, Për gjith' ditë bjeshkët, Muja tu’i kërkue; Për gjith' ditë ndër gurra t’u u freskue, Për gjith' ditë ndër mriza tuj pushue,
Edhe unë dua të mësoj shqip
Rrugë as shtek pa njoftë nuk ka lanë. M’i çon lopët gjithherë ku s’i’n kanë ‘I natë lopët çobanit i paskan hupë E tu shpija nu’ ka mujtë me dredhë Buzë nji shkambit m’u ndalë asht ngushtue. Asht ulë djali aty për me fjetë Paj dy djepa aty ki’n qillue; E kan marrë brimën e tuj kjajtë. M’asht avitë Muja me i shikjue Po i pajton tuj i pëkundë E t’dy djepat i ka vun në gjumë. Bardhë si drita, dy Zana atëherë kanë ardhë -Ty, qysh të thonë – Mujon e kan pvetëZo’! ç’të ka pru n’kët vend e shka t’ka tretë! Muja atëherë shka u ka thanë: -Rrogtar lopësh un kam qillue Për gjith ditë kto bjeshkë i kam kërkue Mue rreziku sot ka ardhë me më ndeshë; M’kan hupë lopët, e askund s’kam mujtë me i gjetë. Ktu m’xu nata e u ungja për me fjetë, S’mylla sy prej vajit, qi kam ndie Ishin kanë tuj kajtë këta dy fmi Kurrkund çarje fmia nu’m’kan lanë.
A dëshironi të mësoni privatisht, Gjuhë Shqipe? Për të gjithë te interesuarit, me metoda bashkëkohore dhe ilustrime elektronike. A dëshironi të mësoni privatisht, Arabisht, Telawa & Tejweed, mësime islame, etj.? Për fëmijët e moshës deri në 14 vjeç dhe për vajza dhe gra të të gjitha grupmoshave. Ofrojmë profesionalizëm dhe mësimdhënie me metoda bashkëkohore. Të interesuarit të kontaktojnë redaksinë e gazetës The Albanian, ose të telefonojnë në numrin: 07880835008.
35
M’u kan dhimtë e jam hudhë me i pajtue I pajtova e sa grima n’gjumë i kam vdue Po Zo’! shka jeni me gjithë kët dritë? -Zana jemi, Mujo, tuj shëtitë, -Tuj u sjellë na njerzvet me u ndihmue, Ti ç’farë ndere, Mujo, po na lypë? Qi dy djepat na i ke vu në gjumë? A don forcë, Mujo, me qindrue?
A don luftë, Mujo, me luftue? A don gja, Mujo, a don mall? A don,dije, Mujo a don gjuhë? Lyp shka të duesh, Mujos të i kan thanë. Kqyr Muji atëherë ç’ka qitë e ka thanë: -Shpesh po m’ngucin çobanija Shum inad çobajt si më kanë. Paj me forcë me ja u kalue un due Njana shoqes Zanat atëhere i kan thanë: -Tamel gjiut Mujit për me i dhanë. Tamël gjiut i kan dhanë me pi Me tri pika djalin m’a kan ngi. E i ka falë Zoti kaq fuqi, Sa me e luejtë shkambin ma t’madhin. -Kape gurin! - Zanat i kan thanë, Njimi okësh e ma guri ish’kanë. E ka kap gurin njimi okësh Badihava peshue me duer e ka; Der n’nye t’kamës veç e s’mujt ma. Njana shoqes Zanat atëhere i kanë thanë: -Edhe do tamël Mujos me i a dhanë. E ka marrë tamlin Muji e e ka pi, E ka kapë gurin me e peshue Deri në gju ai gurin e ka çue E ka ugjë prap n’tokë e ka pushue. Kqyre Zana sa mirë ka thanë: - Edhe pak gji Mujos me i'a dhanë. I ka dhanë prap gji për me pi, Sa don Zoti t’i ka dhanë fuqi
E e ka marrë gurin me e peshue, Deri në shogë (brez) gurin e ka çue. E kan pa Zanat e kan kqyrë, Njana tjetrës prap të i kan thanë: - Opet (prapë) Mujit gji lypet me i dhanë. E ka marrë Muji gji me pi O! se ç’po i ep edhe Zoti fuqi, Kenka ba si me kanë drangue. Ka marrë gurin me e peshue, N’çep të krahit Muji e ka vendue Njimi okësh gurit i ka qindrue. Njena shoqes Zana ç’ka i ka thanë: -Tjetër gji Mujit mos me i dhanë: Pse tjetër gji Mujit për me i dhanë E batis dyrnjan ana-m’anë. Atëherë Zanat Mujin po e zhgjertojnë, Se sa t’vogël qi po flasin: Përmbi krye hana tuj i shkue Përmbas shkambit hija tu’u zgjatue. Sa miqsisht me të kan kuvendue Kqyre Zanat, Mujit, shka i kan thanë: -Probatin na, Mujo, duem me të xanë: Fol ti, Mujo tash qysh po thue?-Tu t’jem ngusht, Zanat, me m’ndihmue!E ka falë Zoti sabahin Fërk e fërk Muji kanka çue I ka gjet lopët e në shpi ka shkue N’fushë t’Jutbinës Muji kur a ra, Bytym shokët e mbledhun i ka pa. Se me Mujin aty i’n kenë msue Me i a mujtë Mujit tuj ladrue Kqyre sëri Muji shka ka ba: I a ka nisë me çobaj me ladrue Send ma t’fortin me dorë e ka kapë Pesë konope përpjetë i ka dhanë As kurrkush me folë nuk po flet Se me thue kur po i bjen. Dekun n’tokë gjinden po i qetë Prej zotnis – tha – Mujit asht largue Prej zotnis – burri kur asht da Ka dredhë n’shpi - tha – nanën për me e pa. *Tha – I a ka nisë Muji tuj punue *Tha – I a ka nisë Muji tuj luftue! E n’sa lufta Muji si po bjen, Ai gjith herë me nderë si po del. * "Tha" – shpesh poeti popullor, kur reciton dhe vargut i mungon rrokja, për të plotësuar vargun, shton fjalën “tha”. Vazhdon ... PERGATITI JENI MYFTARI
LONDON MARCH 2008
36
THE PROSPECTS FOR A PROSPEROUS STATE OF KOSOVA BY EMANUEL BAJRA he day has come and gone, gone with the wind as no one one would actually expected. Kosova has earned its independence in a hard way, no other country has actually succumbed so much to the idea that one day there will be a fulfilment of a national aspiration based on collective freedom and full independence in modern times. But as usual with the intricacies of the international law that is not going to happen as yet.
T
After all the joy and celebration, the new state is going to be facing great challenges beginning with the economic prospects for a developed economy domestically and in the diplomatic level with the higher degree, facing distractions from Russia and Serbia by not letting the new state to install diplomacy at the UN. This in itself is a serious issue as it will prolong the prospects for stability in the region. The issue of foreign representation is very important because without it we will suffer diplomatically and the voice for quest for development and integration will be diminished giving Serbia the edge in many important issues. One important issue must be clarified by the international community that the injection of aid-only policy will not work, as the state of Kosova even before during the longhaul of 60’s and 70’s received aid by the federal government in the form of capital and indirect and direct investments in the country. This policy only created solid base for further erosion of deteriorating public economics which in turn inflamed political conflicts. What is needed now is that the new state needs support and assistance in the area of cutting unemployment, strengthening the financial sector, tax system, controllable public spending and refined policies from the central and local governments that would answer the problems of the population as
a whole. The State of Kosova must not let go off the hand of good governance and rapid economic growth. Economic crimes must be urgently tackled, corruption is the main headache that has impinged itself deep in the heart of governance and the business. Business groups need to settle themselves in a more disciplinary and regulatory reform in order to produce results and be productive. Further to assisting a progressive economic system, Kosova needs to apply a rigorous welfare policy which will ensure that its own population receives enough not only to make ends meet and self-sufficiency but also to guarantee a prosperous future for all. Economic blockades that Serbia will inevitably incur against Kosova must be taken not just as a warning shot but also as an epitaph for a deteriorating trouble amongst Serbs in Kosova proper and Serbia, where nationalists will play their card and the moderates will incur more losses in the ground. Kosova has got itself a long and challenging road to progress and economic prosperity, the way to move things forward is to look at the deep dissatisfactions amongst the Albanian and ethnic minorities population and conduct a testing doctrine that would identify main issues that needs to be resolved. It is imperative that these solid and deterministic steps needs to be followed :
1) Statistics on the population to be drawn immediately so the issues that arise can easily be addressed. 2) A direct integration of the Albanian Diaspora as a whole offering them a 25% stake in the governance and decision-making organisms. 3) A thorough look at the financial structure, fiscal regulation, taxation and revenue. 4) Identify potential eco-
BLAIR IN KOSOVA
nomic infrastructure in the whole areas particularly Agriculture, mineral resources, foodproduction and financial services. 5) Kosova has got a good financial services sector and it needs to be developed further by de-regulating the service sector but in the other hand by regulating the procurement and legislative systems. 6) An urgent need to re-establish welfare institutions in meantime encouraging a programme “come back to work” which would work within the constitutional and free-market framework. 7) Strengthening exports by promoting domestic products through organised bilateral relations with countries in vital economic interests such as : Montenegro, Croatia, Slovenia, Austria, Germany, US, Hungary, Switzerland, Latin America, Africa and Middle East and other Muslim countries. 8) Offering incentives to small businesses , tax breaks up to 6 months -%, access to foreign markets through transport liberalisation, flexible small business takeovers and discounts at an offering state bond prices to successful businesses. Those that are not successful apply urgent loan injection up to 1'000 million Euro. 9) Create a comfortable environment for foreign take-overs of domestic corporates by flexing the state muscles but keeping regulation as a conditional trade-
mark. 10) Compile a 6-monthly economic-fiscal budget for the state and yearly budgetary debates and proposals by engaging experts and the public into the system. 11) Make voting a constitutional obligation.
There is no doubt that economics isn't the only issue that blinds us in our vision to look ahead. An important battle is that of diplomacy and international acceptance.Much is left to be wished for and much more will be very difficult to overcome in the years ahead. Kosova is situated in a very strategic position in the Balkans as much trust has been put on our American allies, nevertheless much of our reforming obligations must do it ourselves. Kosova is entering a new phase – that of a 21st century foggy war. It was the cold war that actually created conditions for Kosova with comeuppance whereas the new war between the western allies and Russia and China together with some former communist Slavic remnants is setting a struggle for Kosova and the international community. It would be very useful if the internal political stability in Kosova is maintained with a savouring momentum that has kept our resistance for a very long time. Now , we Kosovars have to realise that we are living a different epoch and a different century – an era were the respect and fair treatment of our Serb compatriots is vital, an era where our past must remain our past and not define our future, an era where our future is set to go ahead with struggle, hard-work, more sacrifices and prevailing with success in the EU and Euro-Atlantic integration. There are many voices that
are being raised now that suggest that a different form of Kosova's unification to its biological part of the body is immediate and will happen soon- we have got to bear that in mind that any unification will not serve as a precursor to our development and progress if its taken immediately, but a gradual spiritual, cultural, material and economic unification is compulsory and not to be used patriotically just because we are Albanians and we are a powerful factor in the region. It is very important to understand that it is imperative that we openup to a market economy that reflects the successes of western powers and emerging powers in the region. Forgetting that our neighbouring countries are entering the troubling seasons needs to be taken seriously and consciously accepting that what is their fate its also our development or stagnation. We cannot allow that just because we have gained what we have fought for was right , not to let ourselves only be spectators of our neighbours cataclysm – we must engage in assisting the situation by ensuring that we are doing more for the minority rights and we are willing to co-operate with the neighbours and promote good relations and economic progress of the region in order to speed our way ahead to EU integration . All the premise that our nations in the Balkans are looking for is that prosperity is guaranteed and a better future is reachable within a very short period of time, why not take-up our cause and positive intentions to sublimely high levels and surprise the world that we are a region that can produce peace, stability, economic progress and economic management , why not ? It seems that Serbs have a different agenda , but as far as we are concerned – we will build a prosperous region.Let's work and see!
LONDON MARCH 2008
onvened in an extraordinary meeting on February 17, 2008, in Pristine, the capital of Kosovo, Answering the call of the people to build a society that honors human dignity and affirms the pride and purpose of its citizens, Committed to confront the painful legacy of the recent past in a spirit of reconciliation and forgiveness, Dedicated to protecting, promoting and honoring the diversity of our people, Reaffirming our wish to become fully integrated into the Euro-Atlantic family of democracies, Observing that Kosovo is a special case arising from Yugoslavia's non-consensual breakup and is not a precedent for any other situation, Recalling the years of strife and violence in Kosovo, that disturbed the conscience of all civilised people, Grateful that in 1999 the world intervened, thereby removing Belgrade's governance over Kosovo and placing Kosovo under United Nations interim administration, Proud that Kosovo has since developed functional, multi-ethnic institutions of democracy that express freely the will of our citizens, Recalling the years of internationally-sponsored negotiations between Belgrade and Pristina over the question of our future political status, Regretting that no mutually-acceptable status outcome was possible, in spite of the good-faith engagement of our leaders, Confirming that the recommendations of UN Special Envoy Martti Ahtisaari provide Kosovo with a comprehensive framework for its future development and are in line with the highest European standards of human rights and good governance, Determined to see our status resolved in order to give our people clarity about their future, move beyond the conflicts of the past and realise the full democratic potential of our society, Honoring all the men and women who made great sacrifices to build a better future for Kosovo,
C
Approves KOSOVA DECLARATION OF INDIPENDENCE 1. We, the democratically-elected leaders of our people, hereby declare Kosovo to be an independent and sovereign state. This declaration reflects the will of our people and it is in full accordance with the recommendations of UN Special Envoy Martti Ahtisaari and his Comprehensive Proposal for the Kosovo Status Settlement. 2. We declare Kosovo to be a democratic, secular and multi-ethnic republic, guided by the principles of non-discrimination and equal protection under the law. We shall protect and promote the rights of all communities in Kosovo and create the conditions necessary for their effective participation in political and decision-making processes. 3. We accept fully the obligations for
Kosovo Declaration of Independence Kosovo contained in the Ahtisaari Plan, and welcome the framework it proposes to guide Kosovo in the years ahead. We shall implement in full those obligations including through priority adoption of the legislation included in its Annex XII, particularly those that protect and promote the rights of communities and their members. 4. We shall adopt as soon as possible a Constitution that enshrines our commitment to respect the human rights and fundamental freedoms of all our citizens, particularly as defined by the European Convention on Human Rights. The Constitution shall incorporate all relevant principles of the Ahtisaari Plan and be adopted through a democratic and deliberative process. 5. We welcome the international community's continued support of our democratic development through international presences established in Kosovo on the basis of UN Security Council resolution 1244 (1999). We invite and welcome an international civilian presence to supervise our implementation of the Ahtisaari Plan, and a European Union-led rule of law mission. We also invite and welcome the North Atlantic Treaty Organization to retain the leadership role of the international military presence in Kosovo and to implement responsibilities assigned to it under UN Security Council resolution 1244 (1999) and the Ahtisaari Plan, until such time as Kosovo institutions are capable of assuming these responsibilities. We shall cooperate fully with these presences to ensure Kosovo's future peace, prosperity and stability. 6. For reasons of culture, geography and history, we believe our future lies with the European family. We therefore declare our intention to take all steps necessary to facilitate full membership in the European Union as soon as feasible and implement the reforms required for European and Euro-Atlantic integration. 7. We express our deep gratitude to the United Nations for the work it has done to help us recover and rebuild from war and build institutions of democracy. We are committed to working constructively with the United Nations as it continues its work in the period ahead. 8. With independence comes the duty of responsible membership in the international community. We accept fully this duty and shall abide by the principles of the United Nations Charter, the Helsinki Final Act, other acts of the Organization on Security and Cooperation in Europe, and the international legal obligations and principles of international comity that mark the relations
n the 26th of February the editor of The Albanian Newspaper staff headed by Mr.Petrit Kucana Director and Emanuel Bajra Columnist enjoyed the privilege of an invitation by the ‘Labour Friends of Turkey’ a parliamentary Labour Party and community led lobby group promoting Anglo-Turkish relations in the UK. Amongst the attendees of this highly important event were Rt.Hon. Jack Straw MP (Justice Minister and Lord Chancellor), Rt.Hon.Harriet Harman MP (the deputy leader of The Labour Party), Rt. Hon.Hazel Blears MP ( Communities and local government Secretary , Chairman of the Labour Party). The reception was received by a very well informed group of people who have linked interests with the AngloTurkish relations, business people, Law Lords, MEP’s and MP’s. After a short introduction by the main organiser Cllr.Nilgun Canver the Rt. Hon. Joan Ryan MP in whose chair and initiative this reception was held, invited a panel of significant speakers to take stage. First to give a speech was the Rt.Hon. Jack Straw MP , who emphasised the greater
O
among states. Kosovo shall have its international borders as set forth in Annex VIII of the Ahtisaari Plan, and shall fully respect the sovereignty and territorial integrity of all our neighbors. Kosovo shall also refrain from the threat or use of force in any manner inconsistent with the purposes of the United Nations. 9. We hereby undertake the international obligations of Kosovo, including those concluded on our behalf by the United Nations Interim Administration Mission in Kosovo (UNMIK) and treaty and other obligations of the former Socialist Federal Republic of Yugoslavia to which we are bound as a former constituent part, including the Vienna Conventions on diplomatic and consular relations. We shall cooperate fully with the International Criminal Tribunal for the Former Yugoslavia. We intend to seek membership in international organisations, in which Kosovo shall seek to contribute to the pursuit of international peace and stability. 10. Kosovo declares its commitment to peace and stability in our region of southeast Europe. Our independence brings to an end the process of Yugoslavia's violent dissolution. While this process has been a painful one, we shall work tirelessly to contribute to a recon-
12. We hereby affirm, clearly, specifically, and irrevocably, that Kosovo shall be legally bound to comply with the provisions contained in this Declaration, including, especially, the obligations for it under the Ahtisaari Plan. In all of these matters, we shall act consistent with principles of international law and resolutions of the Security Council of the United Nations, including resolution 1244 (1999). We declare publicly that all states are entitled to rely upon this declaration, and appeal to them to extend to us their support and friendship.
ciliation that would allow southeast Europe to move beyond the conflicts of our past and forge new links of regional cooperation. We shall therefore work together with our neighbours to advance a common European future. 11. We express, in particular, our desire to establish good relations with all our neigh-
Text of a Letter from the President to the President of Kosovo His Excellency Fatmir Sejdiu President of Kosovo Pristina Dear Mr. President: On behalf of the American people, I hereby recognize Kosovo as an independent and sovereign state. I congratulate you and Kosovo's citizens for having taken this important step in your democratic and national development. On this historic occasion, I note the deep and sincere bonds of friendship that unite our people. This friendship, cemented during Kosovo's darkest hours of tragedy, has grown stronger in the 9 years since war in Kosovo ended. Kosovo has since worked to rebuild its war-shattered society, establish democratic institutions, hold successful elections for a new government, and foster prosperity. As an independent state, Kosovo now assumes responsibility for its destiny. As in the past, the United States will be your partner and your friend. In your request to establish diplomatic relations with the United States, you expressed Kosovo's desire to attain the highest standards of democracy and freedom. I fully welcome this sentiment. In particular, I support your embrace of multi-ethnicity as a principle of good governance and your commitment to developing accountable institutions in which all citizens are equal under the law.
37
bours, including the Republic of Serbia with whom we have deep historical, commercial and social ties that we seek to develop further in the near future. We shall continue our efforts to contribute to relations of friendship and cooperation with the Republic of Serbia, while promoting reconciliation among our people.
I also note that, in its declaration of independence, Kosovo has willingly assumed the responsibilities assigned to it under the Ahtisaari Plan. The United States welcomes this unconditional commitment to carry out these responUS presidnet in ALBANIA sibilities and Kosovo's willingness to cooperate fully with the international community during the period of international supervision to which you have agreed. The United States relies upon Kosovo's assurances that it considers itself legally bound to comply with the provisions in Kosovo's Declaration of Independence. I am convinced that full and prompt adoption of the measures proposed by U.N. Special Envoy Ahtisaari will bring Kosovo closer to fulfilling its Euro-Atlantic aspirations. On the basis of these assurances from the Government of Kosovo, I am pleased to accept your request that our two countries establish diplomatic relations. The United States would welcome the establishment by Kosovo of diplomatic representation in the United States and plans to do likewise in Kosovo. As Kosovo opens a new chapter in its history as an independent state, I look forward to the deepening and strengthening of our special friendship. Sincerely,
George W. Bush
HAPPY BIRTHDAY LABOUR FRIENDS OF TURKEY need for strengthening the Anglo-Turkish relationship and explained the genesis of his constant support for Turkey’s Accession to EU. RT. Hon.Harriet Harman MP expressed her support for the association and asked for the support of all the communities to continue the dialogue, community cohesion and good relations with each other. Rt. Hon. Hazel Blears MP stressed the need to furthering the contribution made by the Turkish community in the UK . Hon. Hazel Blears MP Turkey and promised that she will lend her support to making sure that the Turkish community and other communities are heard.
The event was a very successful one where the opportunity to encounter important figures amongst the Turkish Community , politicians and other business or public figures was fantastic. For the summary a nice service of cocktail was convened for the guests.
Nilgun Canver chair of Labour Friends of Turkey
LONDON MARCH 2008
PREARED BY BEJTULLAH DESTANI DIRECTOR OF THE CENTRE FOR ALBANIAN STUDIES
Walter Divini Peckham, (18831979) has been His Britannic Majesty’s Government, Vice Consul, in Uskub. Enclosure in No. 507 Vice-Consul Peckham to Sir R. Paget Sir, Uskub, February 18, 1913
Since the three occasions last year (No, 8 of the 16th November, No. 9 of the 25th November, and No. 15 of the 14th December) on which I had the honour to express to you my opinions on the future of Albania, two new factors have caused me to modify to a certain extent my views as expressed therein, and I would now express my considered judgment on the matter. First, we in Kossovo understand that the Powers are agreed in principle that there is to be an Albanian State. I would point out that this modifies the application of such statements of mine as "an Albanian is probably infinitely easier to denationalize than a Greek or a Slav." If Albania has no past, it at least now has some sort of future to look forward to. Just as the Macedonian Greek or Bulgar has had a Greece and a Bulgaria to look to as a foyer of national ideas, so in future the Albanian left out 293 from the new principality will have his foyer of irredentist ideas. I would quote but two points:— (1.) There has always been a certain doubt as to how Albanian should be written, admitting that the alphabet is to be a Latin one, there are four or five variations of the Latin character in use. When the new State has fixed its official alphabet it is to-be expected that this will become the alphabet of all Albanians, redeemed and unredeemed. Past experience in Macedonia shows what a rallying-point an alphabet can be. (See my despatch No. 9 of the 25th November, 1912.) (2.) The national flag of Albania will no more be a thing of mildly historic interest, it will be admitted into the company of the flags of the nations. If Skodra, passes into Montenegrin hands it will not be forgotten that the Albanian flag floated, over it during the siege. Second, we have seen enough of Servian methods of administration to gain a more accurate idea of how the nonSerb in Servia will be treated. Chauvinism and racial: and religious intolerance are bad foundations for the reconciliation of a conquered people. I have already (No. 6 of the 3rd February) quoted some instances of how: Islam has been treated in Uskub, though I have no information on the subject I have little doubt that the same
38
Serb masacre in Kosova sort of thing has been going on in Prizrend and Prishtina. Towards the catholic the Servian attitude is at least as severe. Local Albanian Catholics have told me that the Servians insist on regarding them as "Shvabs" (Austrians). I had already predicted (No. 8 of the 16th November, 1912) that cryptoChristian villages would declare themselves, and noted the beginning of the process (No. 9 of the 25th November). This has, I believe, stopped, owing to Servian intolerance— "If you want to become Christian, you must become Orthodox." This has actually happened to a group of five or six villages in Istukla karie, kaza of Gilan, which about twenty years ago, in Hafiz Pasha's time, became nominally Moslem, and now rashly assumed that under a Christian Government they might safely declare themselves Catholic, again. It also appears that the sign of the Cross, made Latin fashion, excites the fury of the Orthodox Serb. A Catholic of my acquaintance expressed the opinion: that it was better to be a Moslem than a Catholic under the Servians. I heard of one case where a Catholic Albanian of Gilan wished to join the Orthodox Church. The priest, from ignorance or bigotry, insisted on re-baptising him, as though he was not a Christian already. I have already said (No. 8 of the 16th November, 1912) that Albanian nationalism is at present but a spark, but the wind of persecution may fan it into a flame. That wind has already begun to blow. The creation of a State from, the seemingly unpromising materials to hand is an experiment; to give it a chance of success the experiment should be made
on a reasonably large scale. I assume that the Powers having decided on the creation of an Albania, are prepared to provide for the occupation and administration of the country, and to secure a settled and orderly Grovernment till such time as the Albanian is capable of managing his own affairs. If they are not, it would be much better to partition Albania among the victorious States. On ethnic grounds, the claim of the Albanian Provisional Government to Uskub and Kyoprulu seems to me as weak as the claim of Servia to Prisrend, the Albanian south of the Shar being in a very distinct minority. The other Albanian ground for claim is that "the Albanians came here last summer" (in my despatch No. 68 of the 15th August, 1912, I suggested that the object of the Albanian occupation was to peg out a claim). The south Kossovo Albanians are the advance guard of the Albanian movement, and are either recent immigrants or "made" Albanians, i.e., Albanised. Turks or Albanised Islamised Slavs, as under the Ottoman Government it paid a Moslem in this part of the world better to call himself an Albanian rather than a Turk. The political importance of these people in the future, if Servia annexes Uskub, will- be due rather to the possibility of the local Albanian and the local Bulgar combining against the Servian Government, a combination which I have some reason to believe is being negotiated (see my despatch No, 3, Confidential, of the 28th January). On the one hand, Hassan Bey, in April of last year, assured me (my despatch No. 31 ofthe 28th April to Salonica) that the Albanians had come to an un-
derstanding with the-Bulgar revolutionary committees; on the other, I know that feeling ran very high, between Albanian and Slav (including Bulgar) in the Kalkandelen valley last September (see my despatch No.76 of the 24th September to Salonica). My own opinion is that hatred of the Serb will dominate all other motives and that the events of September last will be forgotten, if not forgiven. In this context I would note the existence of a group of Orthodox Albanian villages near the head waters of the Vardar, immigrants from Dibra way. Up to the war these villages insisted that they were Albanian, in spite of energetic Serb propaganda. It remains to be seen whether they will make common cause with the Exarchist and the Albanian Moslem against the Serb, or whether the advantages of making their peace with the dominant element will be too much for their attachment to their national traditions. The Albanian of mid-Kossovo, as I have already noted (my despatch No. 49 of the 9th July, 1912, to Salonica) falls into two divisions, the east and the west. Of these, the east is either naturally more tranquil or is more easily overawed owing to greater facilities for transport of troops. Also ethnically it has been Albanised later than the
west. I used to infer from the absence of clan names on the map east of the Adriatic watershed that the people were Albanised Serbs, but have been assured that the bulk of them are colonies from farther west, and still preserve the name of the parent clan. Mixed among them are doubtless many "made" Albanians. There are beyond doubt villages of Catholic Serbs or even Croats which have described themselves as Albanian for precisely the same reason as the Turk in south Kossovo, because it paid them to do so. The West Albanian, on the other hand, has been at home on the Adriatic slope for very much longer, and if he has in the course of time absorbed Slav elements the process of digestion has been much more complete. The clan organization exists on that side, and the tribesmen are in closer contact with the unmixed Albanian Vilayet of Skodra. The foyer of last year's revolt was Dyakova, the Ipek Albanians have proved themselves turbulent under the Turk, and are likely to prove even more turbulent under the Serb or the Montenegrin. (Recently an Albanian of my acquaintance remarked to me, "If only it was summer there would be 100 bands out in Kossovo." "And when the snow melts? "I asked." Then a rifle will be worth £ T.50." The Servians disarmed Albania pretty thoroughly, but I hear that rifles are already beginning to come in from Austria.)
LONDON MARCH 2008 My object in quoting ethnology is not the same as that of the Serb apologist; the argument of the latter is "These people were Serbs and ought to be Serbs, therefore they shall be Serbs," ignoring the important fact that, however much their facial angle or their Slavas prove them Serb by race, so long as their national feeling unites them to Albania, they are for practical purposes Albanians and their strength goes to support the Albanian cause. I quote the cases of "made" Albanians rather because I consider that they will perhaps be easier to denationalize than the Albanian pur sang, whereas the Serb appears to consider that they have never really been Albanised. I would also note another case, of what strikes me as lack of clear thinking on the part of the Serb. There are, I take it, two theories of nationality current. The old, a survival from the days of absolutist government, looks on a given territory as the State, and the inhabitants as a sort of accessory. The newer looks on the people as the principal and the territory they inhabit as the accessory. This theory, besides producing Home Rule questions in various countries, is responsible for causes of political friction like Schleswig-Holstein and Alsace-Lorraine. It is the theory which called Italy into being, and it is the theory which the Servians themselves invoked in the Bosnian crisis four years ago. But the two theories are somewhat incompatible, "Bosnia should be ours because the Bosnians are Yugo-Slavs" does not quite square with "We do not care if these misguided people do call themselves Albanians, we have conquered Prizrend, we will annex Prizrend, and these people have got to be Serbs." Ideally, I have no doubt that the frontiers of Albania should include Prishtina and Vuchitern. The frontier I would suggest is a compromise which, while giving Albanians a reasonably large part of the country inhabited by Albanians, does not altogether leave out of the reckoning the dead of Kumanovo and Mardare. I would assign to Albania that part of the province of Kossovo which drains into the Adriatic, including the towns of Ipek, Dyakova, and Prizrend. I need hardly insist on the advantages of such a frontier from the geographical, economic, and military points of view. It is easy to delimit, easy to police, is the least likely to produce incidents between frontier guards, and puts the heaviest handicap on smuggling. It leaves to Servia the historic battlefield of Kossovo Polys, the monastery of Gradnitza, the more civilized part of the Kossovo Albanians, and the railway. It leaves to Albania the four kazas of Ipek, Dyakova, Prizrend, and Luma, with an Albanian population in an overwhelming majority. I have, at times, expressed to Servians my opinion that it is not in the interests of Servia to annex large masses of population which is not only non-Serb but bitterly anti-Serb. The general answer I have had to this is that Stevan Dushan had Prizrend, which seems to me of about the same political importance as the fact that William the Conqueror was born at Ealaise. It is also, in my opinion, in the commercial interest of the Powers to make Albania as large as reasonably may be. I assume that the Capitulations will, for the present, at least, be maintained in Albania. I am certain that if they are not formally abolished in the provinces annexed to
Servia they will meet with such systematic obstruction as will render them n u g a t o r y. Now, when the Capitulations go, the foreign business man is inevitably edged out of the market, by fair means or foul, witness Thessaly. It seems to me, therefore, in the interest of the Powers to keep under the Capitulations, as large an area as possible out of the wreck of Europ e a n Turkey. One objection to this frontier remains, the existence of a certain number of Serb villages on the Adriatic slope. The remedy I propose for this may seem bizarre, suggesting the days of the great and notable as napper rather than the twentieth century. Half the difficulty of the Balkan question consists in the fact that the ethnographical map does not consist of broad masses of colour, but is a patchwork, or rather a mosaic (see "Turkey in Europe," pp. 15 and, 16). I would provide that the Servian and Albanian Governments shall conclude a convention for the exchange, under European supervision, of non-homogene population at the expense of the two Governments, all the Serb population being removed from Albania, and an equal quantity of Albanians from new Servia. The population of Albania has suffered much from war and reprisals, and there might well be room in the new Albania for the great bulk of the east Albanian's (no hindrance being put in the way of, (any non-homogene emigration from Servia). This would leave Prishtina sanjak comparatively empty, but the natural fertility of the Slav peoples would soon remedy that, and in the long run Servia would have a thoroughly Serb province instead of an irredentist one, not to mention the gain to Europe in general from measures tending to secure the peace of the Balkans. I HAVE, &C. W. D. PECKHAM. VICE CONSUL
Memorandum on Massacres of Albanians Statements of Catholic Cure of Uskub. [Vice-consul's comments in square brackets.] Uskub district.—Immediately after the Servian occupation of Uskub some
Catholic nursing sisters went to the military hospital to dress wounds. The first day there were 132 wounded Albanians, the next 80, the next 30, the next 20. The services of the sisters were soon dispensed with. The men removed from hospital were taken and thrown into the Vardar. - About the 27th October three Albanians were bayoneted near one of the Vardar bridges. - About the 6th November the priest passed along the street leading to the station at 10 P.M., and noticed much blood which had not been there at 8: 30 p.m. Early next morning a dead horse was brought in a motor to account for the blood. The truth was that ciomitajis in the Hotel London had shot an Albanian in the street. [The proprietor of the Hotel London, where Mr. Gahen at one time stayed, avowed himself to be a chetnik, and on one occasion told Mr. Gahen that he was just back from four weeks in the Luma country.] - Some eighty corpses of Albanians were found at Kisela voda [close to Uskub], and many more behind the citadel. - At the beginning of the occupation soldiers entered the house of Albanian in Uskub, violated his wife, beat him till he told where his two daughters (aged 14 and 16) were, and then violated them. One Chicherich, a chetnik, remarked to a friend in the hearing of a priest, "We have not eaten or drunk for 48 hours , we have been busy looking for Albanians to kill." [In Uskub town, it appears.] In a village near Kumanovo, Servian soldiers fired the houses to drive out the inhabitants who were hidden in the roofs. As the women came out they were shoot; to save powder the children were bayoneted. A Servian soldier recounted this in the presence of the priest, not knowing who he was. Kalkandelen - On the first day of the
occupation soldiers, chetniks, and local Serbs killed eighty-five Albanians in house-to-house raids. Gostivar - Six Albanians were killed, and the town paid a ransom of £ T. 200. Dibra - Some 120 soldiers who had gone out to loot were killed by the Albanians; to avenge this the Servians burned twenty-four villages. The number of Albanian dead is unknown. Ferisovich - M. Gavrilovich, ex-Servian consul at Uskub, states that 1,200 Albanians were killed on the 24th October. The Servian soldiery met a Catholic, Zef Paletoni, in the streets and ordered him to cross himself Orthodox fashion. Being somewhat drunk he was unable to do so, and was shot. An Albanian woman took her dead husband's Mauser and killed five soldiers. Even now, three, four, or five Albanians are being killed every night in Ferisovich; men are enticed into houses with the promise of food and are there beaten. Soldiers and officers rob the peasants of their money as they come back from market. [The Servians made precisely the same complaint against the Albanians in September last (see my despatch No. 74 of the 17th September to Salonica).] Parties of Albanians who go out to collect fuel are surrounded by soldiers in the woods and shot down. In Ferisovich and in Prizrend men are put in prison for speaking to the Catholic priest. - At Terstenik 30 Albanians were killed; at Smira, 32; at Verban, 20; at Kamenoglava, a village of 50 families, all the men were killed. In these cases the men were forced to come out to greet the Servian troops, and were then tied together and shot. Their bodies were buried shallow and subsequently eaten by dogs. Prishtina - On or about the 23rd October, on the admission of a Servian military doctor, some 5,000 Albanians were killed. They were tied together
39
and mowed down by machine-gun fire. [I have heard confirmation of extensive Albanian massacres at Prishtina from the Albanian army doctor mentioned in my despatch No. 17 of the 28th February. He stated that Albanians were placed between hurdles and machine-guns turned on them.] In the village of Shala, of fifty families, all the men were killed, two of them being hung to trees by the arm till they died. Prizrend - Four hundred Albanians were killed in the first three days of the occupation. Their bodies were not allowed to be buried. By the New Year 2,000 had been killed in the town alone. Nashets - with the exception of two or three houses the village has been destroyed and the men massacred. At Lutoglava the soldiers entered a house and would violate a woman, her husband killed them, and was promptly killed himself. Three families were massacred. At Gilansa four families were exterminated. In Prizrend district thirty Catholic muhtars (head men of villages) were tied together and shot. General Yankovich forced the head men of villages to address a letter of thanks to King Peter. Luma.—Four hundred Luma Albanians surrendered and were brought to Prizrend, where they were put to death at the rate of about fifty a-day. On the -authority of a man who was with the Servians, thirty-two villages were razed, and their inhabitants—men, women, and children—shot. The Servians lost eight battalions in Luma. [This document is the Property of His Britanic Majesty’s Government] ARCHIVES (This material is taken from the archives of The Centre for Albanian Studies, W.D. Peckham file)
LONDON MARCH 2008
4ARIFA Tp REJA Tp ULpTA PpR Np 3HQIPpRI +OSOVp
$pRGONI SHUMA DERI ‚ PpR VETpM ‚ -ENYRA E SIGURTp DHE E SHPEJTp PpR Tp DpRGUAR DHE PRANUAR PARA KUDO Np BOTp 0ARATp TUAJA TRANSFEROHEN BRENDA MINUTASH
$pRGONI NGA
/SE Np lDO VEND Qp KA SHENJpN -ONEY'RAM‡
4ELEFON FALAS /SE VIZITONI WWW MONEYGRAM CO UK 0pRVEl TARIFAVE Qp ZBATOHEN PpR TRANSFERIM MUND Tp ZBATOHET EDHE NJp TARIFp PpR KONVERTIM MONEDHE E CAKTUAR NGA -ONEY'RAM OSE PIKAT FUNKSIONUESE Tp SAJ
-UND Tp VARET NGA ORpT E FUNKSIONIMIT Tp PIKpS DHE RREGULLAT LOKALE 4- ˆ -ONEY'RAM !LL RIGHTS RESERVED
40