The Albanian December 2008

NR.12/5 www.thealbanian.co.uk info@thealbanian.info

Tel: 2082169527

LONDON

“Jam krenar që jam shqiptar”

DECEMBER 2008

30 Nëntor 2008 www.albaniancontacts.com 100% zhdemtim Nuk fiton nuk paguan

“Nuk do të lejojmë që të bëhen pazare me fatin e territoreve të Kosovës” Ekskluzivisht për “The Albanian” presidenti i Kosovës Fatmir Sejdiu faqe 2

A keni patur

AKSIDENT

SERBIA “NJEH” KOSOVËN NË MISS EARTH 2008 faqe 16

tre vitet e fundit?

Ne ju ofrojme keto sherbime: PER AUTOMJETIN TUAJ - Zevendesim te automjetit tuaj FALAS - Ruajtje e makines se demtuar FALAS - Vlersim te demit te makines FALAS - Riparim ose mbulim te vleres

Moisiu

faqe 14

Politikanët shqiptarë i kanë frikë emigrantët

Speciale

faqe 7

Ja sa para kanë siguruar shoqatat shqiptare në MB

QEVERIA BRITANIKE RIAFIRMOI MBËSHTETJEN PËR KOSOVËN E PAVARUR

TIRANA• PRISTINA • SKOPJE • ZAGREB• LJUBLANA • SARAJEVO Eastern Europe is our Speciality Çmimet tona janë më të lirat Call: 020 7625 7660 Seagull Travels Ltd 196 Broadhurst Gardens, London NW6 3AY (Next to ILLYRIA) email:info@seagulltravels.com TEL: 0207 625 7660 Nearest Tube West Hampstead (Jubilee Line)

211 Boundary Road, P l a i s t o w L o n d o n E 1 3 9 Q F www.1stchoiceclaims.com info@1stchoiceclaims.com

T : 0 2 0 8 47 2 1110 F: 0 20 8 47 5 8869 M : 0 7 9 51 3 5 0 0 5 0

PER JU - Ndihme ne te gjitha dokumentet - Ofrojme zevendesimin e mjetit - Mbulojme kompensimin e demtimit tuaj dhe mos harroni ju do te merrni 100% te te gjitha pavare te kompensuara nga demtimi

02072545684 Claim for Accident

1st Choice Accident Claims Nëse keni patur ndonje aksident tre vitet e fundit mos hezitoni te na kontaktoni ne çdo moment Had an accident?

Not your fault

OUR Services *Free Consultation *Loss Of Earnings *Recovery & Storage *Cost Of Repairs *Policy Excess *Hire Charges *Personal Injury *Legal Expenses

LONDON DECEMBER 2008

DREJTOR: PETRIT KUÇANA Zv/Drejtor: BASHKIM METALIA Kryeredaktor: MUHAMED VELIU

NGA BASHKIM METALIA ranzicioni i situatës social-politike në Kosovë , vazhdon ende , dhe çka është më e ndërlikuar dhe plëngprishëse në ecurinë e zhvillimeve integruese te Kosovës, është se Serbia po luan një rol regresiv dhe mjaft të rrezikshëm .

Kosova edhe pse ka një garanci ndërkombëtare, për zhvillimin dhe integrimin e saj , nuk po arrin akoma që të mund instaloj me bazament solid qeverisjen, si atë lokale dhe qendrore.

Politikanët aktivë të shtetit të Kosovës po bëjnë ç’është e mundur që të ndërgjegjësojnë dhe kërkojnë përkrahje të mëtejshme për dhënien fund të këtij absurditeti të pa kuptimtë, duke lënë pezull integritetin dhe zhvillimin e vendit.

Para pak kohësh mbërriti në Londër një delegacion shqiptarë i

T

REDAKSIA Akil Koci, Bejtullah Destani, Daut Dauti, Emanuel Bajra, Majlind Goge, Naim Hasani, Ylli Përmeti, Edvin Lamçe, Blerim Ciroka,

2

Elda Memiaj, Brunilda Sejati, Pranvera Smith, Flori Slatina, Kastriot Dervishi, Enkeleid Omi, Jeni Myftari,Nertila Qarri, Naim Trezhnjeva, Anila Hoxha, Agim Shabani, Ilir Thaçi, Nikolin Nilaj, Behar Nela, Webdesign Marko www.thealbanian.co.uk albania7@gmail.com

Tel/fax:02082169527

INTERVISTË EKSKLUZIVE E PRESIDENTIT TË KOSOVËS FATMIR SEJDIU PËR “THE ALBANIAN”

“Nuk do të lejojmë që të bëhen pazare me fatin e territoreve të Kosovës” Kosovës .Vizita ishte kishte në agjende takime të niveli të lartë.

Delegacioni është kryesuar nga Presidenti Fatmir Sejdiu dhe Hashim Thaçi, me ftese të Kryeministrit Britanik Zoti Gordon Brown.

Në takim ishte i pranishëm edhe Ministri jashtëm Britanik David Miliband.

Takimi u zhvillua në një atmosferë miqësorë dhe qeveria Britanike, riafirmoi edhe njëherë qëndrimin e saj se do të mbështesë pa kursim pavarësinë

e Kosovës. Zoti Brown tha se duhet arrihet në një marrëveshje për misionin e Eulex.

BISEDA ME PRESIDNTIN SEJDIU Mbas takimeve të ngjeshura që pat delegacioni i Kosovës , biseduam me Zotin Sejdiu lidhur me situatën aktuale dhe me rezultatet e këtyre takimeve. “Ashtu si çdo takim tjetër edhe në këtë takim të rangut të lartë, u

bisedua kryesisht për bashkëpunimin dhe përkrahjen e mëtejshme që do të mund të kemi nga Britania, gjë që deri tani e kemi pasur në mënyrë të pakursyer” - u shpreh Presidenti Sejdiu.

Ndër të tjera teme diskutimesh në këto takime ishte dhe ristrukturimi apo rikonfigurimi i UNMIK dhe adaptimin e EULEX në të gjithë territorin Kosovës. “Ne jemi për shtrirjen në të gjithë territorin

Kosovës të misionit civil të EULEXit, i cili edhe ky ka një limit në kohën e qëndrimit në Kosovë.” – tha Presidenti Sejdiu .

Megjithatë ishte kategorik në fjalët e shprehura prej tij se nuk do të ketë ndarje të Kosovës sepse: –“ ... Kosova është e pandashme dhe nuk do të tolerojmë atë , në asnjë mënyrë.... kjo s’ka për të ndodhur kurrë !” (vijon ne faqe 4)

JR JONES SOLICITORS Avokati Naim Hasani ne sherbim te komunitetit shqiptar ne Angli

Ne mund t’ju ndihmojme

Dërgoni lule në të gjithë botën. Mundësia më fantastike për të kujtuar të dashurit tuaj në mëmëdhe apo në botë A ka dhuratë më të çmuar sesa një tufë me lule për të dashurën tuaj në Tiranë apo gjetiu?

TELEFONO: 07788406825

Per te gjitha ceshtjet e emigracionit 1-Bashkime familjare perfshire bashkeshortet, femijet dhe prinderit 2- Aplikime per VISA martesore dhe VISA per te fejuarit e personave me leje te perhershme qendrimi me Birtani apo me shtetesi Britanike.

3- Leje qendrimi apo hyrje si partner I pamartuar I personave me shtetesi Birtanike apo leje te perhershme qendrimi. Leje qendrimi si student, leje punesimi apo qendrim per experience pune apo si Migrant me Kualifikim te Larte etj.

4- Processe divorcimi dhe ndarja e pasurise per ciftet qe divorcohen. Perfaqesim ne procedurat per mbrijtjen e femijeve.

5- Nse jeni refuzuar nga Home Office si familje per tu perfshire ne Amnesti per arsye te ndryshme.

6- Nese keni pesuar aksidente ne pune dhe aksidente te trafikut rrugor dhe nuk ka qene faji juaj dhe kerkoni kompensim.

7- Kompania operon skemen e ndihmes ligjore falas per ata persona qe nuk jane ne mardhenje pune ose kane te ardhura te vogla.

Address: 58 Uxbridge Road, Ealing London W5 2ST Tel: 02082310440 e-mail nhasani@jrjones.co.uk

LONDON DECEMBER 2008

3

A jeni ose a njihni dikë që do të aplikoje për BRITISH CITIZENSHIP apo LEJE TË PERHERSHME QENDRIMI? Nëse PO, u nevojitet të demonstroni njohuritë tuaja për jetën në Mbretërinë e Bashkuar, si dhe të provoni që aftësitë në të folur dhe dëgjim janë adekuate për jetën e përditshme.

Westa ofron kurse të kombinuara trajnimi për gjuhen angleze (ESOL) dhe Citizenship Clases & Exams FINSBURY SOUTHALL BIRMINGHAM CARDIF LEICESTER MITCHAM SHEFFIELD PARK 65A 1-st Floor 5 Upper 409A 569 Carwood Warwick South Road 16 West Boot London North 1-st Floor Green West Road Acedemy Road Southall Street Kocha House Surrey Sheffield Andover Commu- Leicester Birmingham UB1 1SQ Cardif Mitcham S4 7SA nity Centre B11 2LS LE1 2PD Tel CF10 5EP CR4 3AA Andover Tel Tel 02088677430 Tel Tel Tel Estate London N7 01142442488 01217080679 02920492939 01162511687 02086406661 7RY £190 £210 £180 £220 £210 £180 Tel përfshire përfshire përfshire përfshire përfshire përfshire 0207 2721130 koston e koston e koston e koston e koston e koston e £180 përfshire testit testit testit testit testit testit koston e testit

Ju lutem mos harroni të sillni me vete pasaportën dhe një provë adresë për regjistrim PER ME SHUME INFORMACION JU LUTEM KONTAKTONI NE QENDRËN PËRKATËSE WWW.WESTA.CO.UK INFO@WESTA.CO.UK

LONDON DECEMBER 2008 (vijon nga faqe 2)

Sejdiu: “... nuk do të lejojmë në asnjë mënyrë që me fatin e territoreve të Kosovës të bëhen pazare... Kosova është e pandashme dhe nuk do të tolerojmë atë në asnjë mënyrë.... kjo s’ka për të ndodhur kurrë !

Zoti Sejdiu u shpreh se po punon me të gjithë faktorët ndërkombëtarë, miqtë më të ngushtë të Kosovës si SHBA-të dhe MB , për të arritur stabilitetin dhe realizimin e kushteve demokratike në vend.

Këmbëngulja e Presidentit Sejdiu se: -“ nuk do të lejojmë në asnjë mënyrë që me fatin e territoreve të Kosovës të bëhen pazare” , shikohet në prizmin e Planit 6 Pikësh paraqitur nga Serbia në OKB. E tëra nënkupton këtë: ndarje e ngadaltë e territoreve të Kosovës nga ky Plan. Së fundmi ky “projekt” u kundërshtua fuqishëm , duke iu kundërpërgjigjur me një Plan 4 pikësh i cili shpreh shtrirjen e Misionit civil të EULEX në tërë Kosovën.

Në bisedën që zhvilluam me Presidentin Shqiptar të Kosovës u theksua edhe vendosja e trupit diplomatik në 10 vendet e para. Natyrisht është një proces, që kërkon punë dhe sakrifica. Është filluar me 10, me kalimin e kohës ky numër do të rritet . Për momentin këto përfaqësi diplomatike do të përgatisin terrenin diplomatik dhe do të fillojnë sa më shpejt që të jetë e mundur shërbimet publike- argumentoi zoti Sejdiu.

Me tej u shtrua pyetja mbi emigrantët

PREZANTOHET PËRFAQËSIA DIPLOMATIKE E KOSOVËS NË LONDËR NGA BASHKIM METALIA ë 28 Gusht 2008 qeveria e Republikës së Kosovës emëroi kandidatët e Ambasadorëve të Kosovës në 10 vende të botës. Vendet ku Kosova do të përfaqësohet në nivel ambasadorësh janë: Shtetet e Bashkuara të Amerikës, Britania e Madhe, Gjermani, Francë, Itali, Zvicër, Austri, Belgjikë, Shqipëri dhe Turqi.

Ky është një moment historik , pasi fuqizon akoma më tepër pavarësinë e Kosovës Shtet dhe konfirmon edhe njëherë përkrahjen e shteteve perëndimore në mënyrë të veçantë SHBA dhe Britania e Madhe.

Kosova gjendet momentalisht në vështirësi të shumta, duke filluar , me papunësinë; si një nga problemet sociale më seriozet që përballet vendi, korrupsioni , gjendja e rënduar ekonomike, infrastruktura publike, administrata; si ajo e pushtetit vendor dhe ajo lokale, sistemi arsimor etj etj.

Mirëpo ajo çka po e rëndon akoma më tepër këtë situatë është edhe përpjekja e qeverisë dhe e klikave destabilizuese të Beogradit dhe e mbështetësve të saj që të mbaj nën trysni këtë pavarësi të merituar të Kosovës dhe të krijoj një mjegullnaje edhe më të madhe sociale në vend.

Ndaj për tu përballur sa më mirë dhe bindshëm me këto probleme dhe me të tjera , Kosovës i duhet që jo vetëm këto dhjetë përfaqësi diplomatike , por sa më shume që të jetë e mundur.

Sidoqoftë ky është një fillim i mbarë në aspektin diplomatik dhe ka një rëndësi të jashtëzakonshme për Shtetin dhe qytetarët e Kosovës.

Pasi këto përfaqësi janë hapur në vendet kyçe ku diplomatët mund të angazhohen në një sërë aspektesh , si në rrafshin diplomatik së bashku me politikat që e ngërthejnë këtë institucion dhe në shërbimin konsullor, pasi këto vende ku aderojnë përfaqësitë , përbëjnë në gjirin e tyre, një komunitet shumë të madh qytetarësh shqiptarë të Kosovës.

Bie fjala në Britaninë e madhe, mendohet, pasi nuk ka statistika të posaçme , ndodhen mbi 120-150 mijë shqiptarë.

Nga këto shifra gjysma ,(gjithmonë hipotetike kjo shifër) janë qytetarë të Kosovës.

Lipset që ky komunitet të ketë një zë dhe derë ku mund të hapet për hallet dhe problemet e përditshme që mund të kenë.

Siç edhe thamë edhe më lart Kosova përfaqësohet edhe me një seli diplomatike dhe ky është një lajm shumë i mirë .

Në krye të Ambasadës së Kosovës në Londër ,dekretuar nga Presidenti i Republikës u zgjodh Zoti Muhamed Hamiti.

Në numrin e kaluar është bërë dhe CV-ja e Zotit Hamiti , e cila është mjaft e pasur dhe plot përvojë .

Por vallë a do të mund t’i bëjë ballë një sfide të tillë si një përfaqësues diplomatik i shtetit më të ri në botë?

Kohët e fundi i porsaemëruari si Ambasador në Britaninë e madhe , zoti Hamiti, organizoi në ambientet e “Kafe Koha” një takim prezantues me komunitetin shqiptar, aktivistë, anëtarë parlamentit britanik, gazetarë...etj.

Në këtë takim njohjeje zoti Hamiti në fjalën e tij falënderoj pjesëmarrësit dhe vlerësoj këtë moment të zgjedhjes së tij në krye të diplomacisë shqiptare të Kosovës, si historike.

Më tej Zoti Hamiti ravijëzoi agjendën dhe problemet që do të përballet, por me

M se sa është i angazhuar shteti i Kosovës për emigrantë që ndodhen kryesisht në perëndim?

Natyrisht me aq mundësi sa ka pasur Shteti i Kosovës është munduar që të ndihmojë emigrantët dhe them se me hapjen e përfaqësive diplomatike ne do të jemi më afër tyre - shtoi President Sejdiu.

E pra Kosova e djeshme ishte nën kthetrat e një shovinizmi racist , në mes të katër rrugëve ...ndërsa sot Kosova është bërë një arenë betejash diplomatike . Thamë dhe besuam së shekulli XXI e mbylli kapitullin me këtë efori naziste, mirëpo sic duket realiteti flet ndryshe : vallë pse kemi një neonazizëm që përdorë optikën e vjetër...dhe botës së qytetëruar i duhet ti bëjë sehir?

CHARTERED CERTIFIED ACCOUNTANTS Web address: www.davis-co.co.uk email: davis@davis-co.com Davis &Co Chartered Certified Accountants ofron per ju nje seri sherbimesh ne fushen financiare dhe investuese sipas kerkesave te klienteve.

Me reputacion qe ne vitin 1900, klientet tane variojne nga compmanite e medha ne biznese te mesme perfshire firma nderkombetare.

NE GJITHASHTU OFROJME SHERBIME FINANCIARE PER INDIVIDE. •

4

• Taksa personale - Self Assesment Tax Return • Shqyrtim ne detyrimet taxore personale apo biznes.

Tax Enquiry & Investigations • Accounts, personale & kompani.

- Business and Personal Accounts • Consulte financiare & planifikime - Financial / Mortgage Advice & Planning • Fomim kompanie-New Company formation • Vat Returns, Payroll, • Business and personal free initial consultation Office: 0845-644-2070 ( at UK Local Rate) Linda Dajci, Andrew Davis FCCA Cert PFS

Shqip telefono Linden : 07590651797 Hamilton House, 1 Temple Avenue, Victoria Embankment, London, EC4Y 0HA Davis & Co is a trading name of Davis & Co LLP, a Limited Liability Partnership Registered in England & Wales, Registered number OC309721Registered as auditors and regulated for a range of investment business activities by the Association of Chartered Certified Accountants.

mbështetjen e komunitetit shqiptar dhe të ndihmësit të tij si zëvendës ambasador , aktivistin dhe hulumtuesin e shquar zotin Bejtullah Destani, do të mund të korrë suksese të rëndësishme në rrafshin diplomatik.

Fjala e Zotit Hamiti u ndal tek takimet e shumta që ka pasur edhe në këto ditë, dhe ato që do të organizojë në vazhdimësi, për të shtuar mundësi dhe njohje të reja që të mund të krijohen në dobi të komunitetit shqiptar dhe Kosovës.

Më pas fjalën e mori John Grogan , Kryetar i grupit Gjithë-Partiak për Shqipërinë, i cili uroj Zotin Hamiti në detyrën e Ambasadorit të Kosovës, dhe e cilësoi si historik këtë prezantim.

Me tej theksoj dhe disa shembuj dhe modele komunikimi në fushën e biznesit dhe uroj që situata momentale në Kosove të zgjidhet sa më shpejt.

Në këtë takim ishte edhe Ambasdori i Republikës së Shqipërisë Në Londër Zoti Zef Mazi,i cili në vijimësinë e takimit ,përshëndeti të pranishmit dhe në veçanti uroj Ambasadorin Hamiti duke i ofruar ndihmën e tij si diplomat me përvojë , dhe garantoj një mbështetje të pakursyer në misionin diplomatik.

Zoti Mazi shprehu bindjen se diplomacia e Kosovës do të rrisë kapacitetet dhe shërbimet e nevojshme që i duhen qytetarëve dhe Kosovës në tërësi.

Në fakt , Zoti Mazi e theksoj me të madhe se Kosovës nuk i duhet identitet i ri se atë e ka ,por një Shtet me baza të forta dhe stabilitet ekonomiko-politik , për tu integruar sa më shpejt në strukturat e euro-atlantike dhe Bashkimin Evropian.

Takimi u zhvillua i ngrohtë dhe miqësorë.

Ambasadat shqiptare në Londër kanë përballë tyre një sfidë mjaft domethënëse bashkëpunimi dhe mirëkuptimi.

Le t’ia lëmë kohës se si do të rrjedhin ngjarjet dhe zhvillimet!

Por lindin një sërë pyetjesh : A do të jenë në gjendje që dy përfaqësitë diplomatike ti koordinojnë marrëdhëniet mes njëra – tjetrës? A do të shërbejnë dhe a do japin kontributin e tyre në ndihmë të bashkëkombëseve në sinkroni me misionin diplomatik. Çfarë politike do të ndiqet për sa i përket komunitetit shqiptarë? Çfarë strategjie do të ndjek Ambasada e Kosovës në Londër në lidhje me marrëdhëniet e ndërsjella më qeverinë Britanike?

Këto dhe sfida të tjera presim që të japin përgjigje pozitivisht!

Tashmë vetëm sa pritet që të kristalizohet dalëngadalë puna dhe shërbimet e përfaqësisë diplomatike të Kosovës në Londër.

I urojmë Ambasadës shqiptare të Kosovës në Londër dhe Ambasadorit Hamiti punë të mbarë dhe suksese.

LONDËR-TIRANË-PRISHTINE Masterfare the Travel Specialist to Eastern Europe offer cheap Flights with British Airways for the Summer Holidays To

Pristina & Tirana Prices start from £195.00 Terms and Conditions apply For bookings call Jeff at Masterfare

On 0207 420 7333 Office Address: 25 New Compton Street/ London WC2H 8DS Nearest tube stations: Tottenham Court Road (Central & Northern Line) Leicester Square (Piccadilly Line &Northern Line) Covent Garden (Piccadilly Line) Website: www.masterfare.co.uk

0207 420 7333 HARJIT SINGH KANG (MR.) H. S. KANG & CO 13a Station Parade, Barking,Essex.

IG11 8ED. DX 8520 BARKING

Tel : 0208 594 5465 Fax : 0208 594 5475

H. S. KANG & CO.SOLICITORS Ne jemi avokatë me qëndër në Barking Essex dhe Southall Middlesex dhe ofrojme shërbimet ligjore të mëposhtme: EMIGRACION/AZIL: (PËRKUJDESJE EMIGRACIONI; TRAVEL DOCUMENTS; MARTESA; VIZA) DIVORCE/PËRKUJDESJE PER FËMIJËT; (MARRËVESHJE FINANCIARE; MARRËVESHJE PËR FËMIJËT;) MBROJTJE KRIMINALE (ËRFAQËSIME NË STACIONE POLICORE; MAGISTRATES COURT; CROWN COURT) PROBLEME SHTËPIE (PROCEDURA TË ZOTËRIMIT; DISREPAIR; LANDLORD & TENANT) CONVEYANCING; (RESIDENTIAL; COMMERCIAL)

Ne mund t’iu ofrojmë këshilla, asistencë dhe prezantim duke shfrytëzuar ndihmën ligjore kualitative të siguruar nga kontrata që ne mbajmë për Familje, Përkujdesje Fëmijësh, Krime dhe Emigracion, përndryshe ne ofrojmë çmime konkuruese për kualitetin e shërbimeve që ofrojmë.

Për takimin e parë ose për konsultime private ju lutem na kontaktoni në shqip.

Telephone: 020 8594 5465 Mobile: Lucie 07800 756315 E-Mail: hskang_co@hotmail.com Website:hskangsolicitors.com Address:13a Station Parade Barking Essex IG11 8ED Regulated by the Solicitors Regulatory authority

LONDON DECEMBER 2008 Pershendetje e Ambasadorit te RSH ne Britanine e Madhe, Z. Zef Mazi Me rastin e 96 Vjetorit te Pavaresise te Shqiperise Drejtuar gjithe komunitetit shqiptar ne Britanine e Madhe dhe ne Republiken e Irlandes

Te dashur bashkeatdhetare, Te dashur anetare te organizuar ne shoqata te ndryshme te shqiptareve ne Britanine e Madhe, Vellezer dhe motra, Sot Shqiperia feston 96 vjetorin e shpalljes te pavaresise. Kjo eshte nje dite e madhe, nje dite e shenuar ne memorien e kombit tone. Ajo dite ngriti ne pedestalin e mevetesise kombin shqiptar, shtetin e pare te pavarur shqiptar. Sigurisht ajo mbushi me krenari shpirtin e shqiptarit, i cili kishte lenguar, ishte perpjekur dhe kishte luftuar per te qene i lire, i pavarur, i barabarte, njelloj si gjithe kombet dhe popujt e tjere te Evropes.

Shqiperia dhe shqiptaret ne gjithe trojet e tyre amtare ne Ballkan gezuan, por edhe u hidherua ne ate kohe. Gezuan pa mase per pavaresine, te cilen e merituan dhe e fituan. U hidheruan sepse gjysma e kombit dhe e popullit tone u la jashte shtetit shqiptar te sapo mevetesuar. Gjysma e kombit dhe e territorit te banuar historikisht nga shqiptare etnike u la jashte. Te dy gjysmat nuk u ndjene mire: njera sepse i mungonte tjetra, ndersa tjetra sepse u la jashte shtetit shqiptar, dhe iu desh te lengonte nen regjime teper antishqiptare serbe, qe i torturuan, masakruan, dogjen, perzune, ushtruan represion, opresion te papare,u hoqen te gjitha te drejtat njerezore dhe kombetare, u perzune ne gryke te mitrolozit, si ne kohet e pogromeve, ne mase, 1 milion njerez vetem ne vitin 1999.

Por vecanerisht viti 2008, dhe i 96 i pavaresise te Shqiperise, ka qene nje vit i ndritur per te gjithe ne. Shqiperia dhe kombi shqiptar perjetuan dy nga ngjarjet me te medha ne historine e tyre moderne: Kosova shpalli pavaresine e shume deshiruar, per te cilen breza te tere u martirizuan ne altarin e lirise. Pavaresia u njoh rrufeshem nga me te medhenjte e botes, nga demokracite me te medha dhe te forta ne bote, duke filluar nga SHBA dhe Britania e Madhe, Franca, Gjermania, Italia, Kanadaja, Japonia, Turqia, etj.,etj, 52 shtete per 6 muaj, dhe pothuajse i gjithe Bashkimi Evropian. Te tjera do shtohen.

Shqiperia mori ftesen per t'u bere anetare e

NATO-s – aleanca me e madhe, me triumfuese politiko ushtarake dhe e sigurise qe ka njohur njerezimi, bastion i vlerave te shteteve me te fuqishme dhe me demokratike te botes.

Shqiperia ftohet te behet njera prej tyre.

Shqiperia meriton keshtu vleresimin e botes te lire, e botes demokratike, ajo eshte shtet qe ndan me to vlerat e njejta, lirine, demokracine, tregun e lire, levizjen e lire te njerezve, pluralizmin demokratik, stabilitetin politik dhe zhvillimin ekonomik, lirine e fese, te drejtat e njeriut, etj..

Te gjithe ne shqiptaret, ne kete date te shenuar, kemi te drejte jemi ballelart, krenare per vendin tone, per ecurine tone, per cka kemi arritur dhe per ate qe jemi te vendosur te arrijme –anetaresine e plote ne NATO ne vitin samitin e NATOs ne 2009, dhe ne Bashkimin Evropian ne nje te ardhme te afert. Dita e sotme eshte nje symbol i madh qe do te sherbeje qe gjithe shqiptaret, kudo qe jane, te behen edhe me afer njeri tjetrit, te punojne sa me shume dhe sa me mire, te respektohen gjithnje e me shume, te bejne emer gjithenje e me te mire, qe bota te na njohe sa me ndritshem, si i takon nje populli te lashte, me kulture e tradita te lashta dhe shume te vleresuara. Emri i shqiptarit ne bote, me punen e te gjitheve, do te behet, ashtu sic edhe po behet gjithenje e me shume, dhe sic e meritojme, symbol i imazhit te mire, i te mires, i vleres te perbashket qytetare evropiane, i respektit, i pastertise, i nderit.

Me kete rast, ne kete dite te shenuar, duke mos patur mundesi te jem ne sa e sa aktivitete qe organizohen nga shoqatat keto dite, deshiroj te uroj perms ketij mesazhi gjithe bashkeatdhetaret tane qe jetojne dhe punojne ne Britanine e Madhe dhe ne Republiken e Irlandes, shoqatat ne te cilat jane te organizuar ose individet kudo qe jane, Gezuar Festen e Pavaresise,suksese gjithenje e me te medha kombit dhe popullit tone, vendit tone, gjithe shqiptareve. Rrofte Dita e Pavaresise Rrofte populli dhe kombi shqiptar

PËRGËZIME PËR 28 NËNTORIN, DITËN E SHËNUAR NË KALENDARIN SHQIPTAR

Të gjithë shqiptarëve nga të dy shtetet, nga Kosova dhe Shqipëria, të gjithë shqiptarëve nga viset e tjera shekullore, që gjenden me banim në Mbretërinë e Bashkuar, jua uroj 28 Nëntorin, Ditën e Flamurit e të Pavarësisë Shqiptare, që simbolizon afirmimin e veçantisë identitare, krenarinë për sakrificat më sublime që kanë bërë shqiptarët për të ruajtur këtë identitet nëpër furtunat e historisë.

Ky vit, 2008-shi, e bën edhe më të veçantë këtë ditë të shënuar, sepse Kosova doli shtet më vete, dhe u njoh ndërkombëtarisht, pas një lufte brezash për të dalë nga okupimi e për ta afirmuar qenien e vet shtetformuese me identitetin vetanak historik, politik, e kushtetues, tanimë edhe shtetëror.

Mezi presim ditën kur, më 17 shkurt 2009, ta festojmë të gjithë përvjetorin e parë të Pavarësisë së Kosovës me afshin që kanë përjetuar brezat duke festuar 28 Nëntorin.

The Albanian 100 faqe

Dr. Muhamet Hamiti Shef Misioni Ambasada e Republikës së Kosovës në Mbretërinë e Bashkuar Londër

ME RASTIN E VITIT TË RI GAZETA DO TË BOTOJË NJË NUMËR SPECIAL

ME 100 FAQE PJESË E SË CILIT DO TË JENË TË GJITHË SHQIPTARËT NË MBRETËRINË E BASHKUAR. JANË TË FTUAR -TË GJITHA SHOQATAT DHE ORGANIZATAT SHQIPTARE NË MBRETËRINË E BASHKUAR -BIZNESET E VOGLA, TË MESME APO TË MËDHA -TË GJITHË ATA QË PARASHIKOJNË TË ORGANIZOJNË FESTA ME RASTIN E FUNDVITIT -TË GJITHË ATA QË DUAN TË PËRCJELLIN NJË MESAZH PËR KLIENTËT E TYRE QË PREJ NJË VITI I KANË SHËRBYER

DO TË PRINTOHEN SË PAKU

20 000 KOPJE QË DO TË SHPËRNDAHEN FALAS NË TË GJITHË BRITANINË

20 000 kopje falas

Ju ftojmë të bëheni pjesë e këtij projekti The Albanian Newspaper 122 White Hart Lane London N17 8HP

www.thealbanian.info

TEL/FAX:02082169527 Info@thealbanian.info

6

LONDON DECEMBER 2008

SPECIALE “ THE ALBANIAN”

7

Ja sa para kanë siguruar shoqatat shqiptare në MB

NGA MUHAMED VELIU ërmes këtij raporti special për herë të parë “The Abanian” sjell për lexuesit e saj të dhënat rreth fondeve që kanë përfituar shoqatat shqiptare në Mbretërinë e Bashkuar.

Që në fillim duam të theksojmë se përmes këtij shkrimi nuk duam të bëjmë rolin e gjykatësit apo hetuesit nëse këto para janë përdorur në dobi të komunitetit.

Siç edhe dallohet qartë nga opinionet e mbledhura të lexuesve tanë përmes postën elektronike ata ngrinë një shqetësim legjitim se nga këto para shumë pak është përfituar nga ata.

Megjithatë kjo çështje mbetet një debat i hapur nëse kemi të bëjmë me shoqata që këto para i përdorin me efikasitet apo me një grup ekspertësh që dinë se si të përfitojnë këto fonde të majme duke krijuar shpeshherë projekte fantazmë vetëm e vetëm për të punësuar veten e tyre apo të afërmit.

Mekanizmi marrjes së fondeve është kompleks për vetë faktin se në Britaninë e Madhe janë me dhjetëra organizmat bamirësve që japin fonde për komunitet etnike.

Charity Commission është një prej këtyre organizatave që kryen rrolin e rregullatorit për shoqatat e bamirësisë.

Ky komision është edhe njëri prej donatorëve kryesor.

Nga faqa online e këtij organizmi mësohen detajet e hollësishme sa para kanë marrë shoqatat shqiptare, ku dhe si janë përdorur ato.

Në krye të listës si përfituesja më e madhe kë këtyre fondeve qëndron organizata “Albanian Evangelical Mission” e cila ka përfituar 612,773 mijë paund. Nga të dhënat e këtij misioni mësohet se aktiviteti tij shtrihet në Britaninë e Madhe , Shqipëri dhe Kosovë.

Në fakt nëse pyet në komunitetin shqiptarë në MB pothuajse askush nuk ka dijeni apo të ketë përfituar ndonjë

P

ndihmë nga ky mision.

“Albanian Youth Action Limited” është një tjetër organizatë e cila pas tre vite pune nën këtë emër tani e ka ndryshuar atë në “The British Albanian Kosovar Council Limited”.Gjatë periudhës kohore 2003-2005 kjo organizatë ka përfituar plot 577,710 mijë paund të cilat janë përdorur në punësimin full dhe part time të personelit që është marrë me krijimin e aktiviteteve artistike, mësim anglishteje dhe kompjuteri, sport apo mësimin e gjuhës shqipe.

Ndërkohë si përfituesja e tretë më e madhe e fondeve renditet “Shpresa Programme” e cila vetëm në dy vitet 2006-2007 ka siguruar nga “Charity Commission” 439,179 mijë paund.

Gjatë pesë viteve të fundit shuma prej 296,122 paund i është dhënë “Kosova Islamic Centre” duke e renditur atë në vëndin e katërt nga shuma e përfituar.

Kjo është vetëm maja e aisbergut pasi nëse do ti shtonin edhe shumat e marra nga këto shoqata prej donatorëve të tjerë, shumë e përgjithshme do ti kalonte të 10 milionë paundët në pesë vjet.

Por çfarë mendojnë antërarët e komunitetit shqiptarë në MB rreth përdorimit të këtyre fondeve?

Ne morëm opinionet e tyre.

“Ka nga ato shoqata të cilat besoj se i përdorin këto para me efikasitet por nuk duhet anashkaluar problemi atyre të tjerave që kanë përfituar para dhe nuk ja kemi dëgjuar asnjëherë emrin.

Tani del që ato paskan përfituar shuma të mëdha”. thotë Andi Rrugia një aktivist i njohur i komunitetit shqiptarë në Londër i angazhuar në grupimin e Tifozave Kuq e Zi. Refik Isai mbetet i habitur kur i tregojmë shifrën totale të përfituar nga shoqatat. “Unë jetoj në veri në Londrës që prej dhjetë vjetësh. Nuk ka patur

asnjë aktivitet nga këto shoqata. Nuk besoj se këto para janë përdor me eifkasitet” thotë ai.

ALBANIAN YOUTH ACTION LIMITED

(për më shumë komente, ose nese deshironi te lini komentin tuaj, mund të vizitoni www.thealbanian.co.uk)

31 GUSHT 2003 £253,695 31 GUSHT 2004 £164,951 31 GUSHT 2005 £159,064 TOTALI £577,710

30 PRILL 2004 30 PRILL 2005 30 PRILL 2006 30 PRILL 2007 TOTALI

£38,973 £28,520 £28,057 £20,329 £116,364

ARDHMERIA LTD 31 MARS 2008 £83,768 TOTALI £83,768

ALBANIAN EVANGELICAL MISSION SHPRESA PROGRAME 31 MARS 2003 31 MARS 2004 31 MARS 2005 31 MARS 2006 31 MARS 2007 TOTALI

£117,130 £117,130 £152,343 £104,539 £121,631 £612,773

31 MARS 2006 £196,138 31 MARS 2007 £243,041 TOTALI £439,179

ALBANIAN COMMUNITY "FAIK KONICA" IN THE UK 31 DHJETOR 2004 31 DJETOR 2005 31 DHJETOR 2006 TOTALI

£3,289 £7,191 £9,818 £20,298

KOSOVA ISLAMIC CENTRE U.K. LTD ALBANIAN MEDICAL TRUST 31 KORRIK 2003 31 KORRIK 2004 31 KORRIK 2005 31 KORRIK 2006 31 KORRIK 2007 TOTALI

£40,197 £40,994 £74,959 £81,642 £58,330 £296,122

31 DHJETOR 2003 31 DHJETOR 2004 31 DHJETOR 2005 31 DHJETOR 2006 TOTALI

£20 £1,391 £6,595 £301 £8,307

ALBANIAN ORPHANS MISSION MIDLANDS ETHNIC ALBANIAN FOUNDATION 30 PRILL 2003

31 DHJETOR 2004 TOTALI

£9,792 £9,792

£485

Nëpërmjet këtij raporti special ne besojmë se po realizojmë misionin tonë të informimit për komunitetin shqiptar në Britaninë e Madhe.

Besojmë se në këtë mënyre do të ndihmojmë edhe më tepër shoqatat shqiptare për të qenë më afër komunitetit, në mënyrë që shqiptarët e këtushëm jo vetëm të informohen, por të shfrytëzojnë edhe më shumë shërbimet e ofruara nga këto shoqata.

LONDON DECEMBER 2008

NGA MUHAMED VELIU ër të katërtin vit radhazi krahas 200 vendeve nga e gjithë bota, Shqipëria merr pjesë në panairin e përvitshëm të udhëtimeve World Travel Market që zhvillohet në Londër.

Shqipëria, në këtë panair është prezantuar nga Agjensina Kombetare te Turizmit, agjenci te ndryshme private, Bashkia e Tiranës dhe parku kombëtarë i Antigonesë.

Stenda shqiptare është konceptuar me disa elementë të veçantë, ku binin në sy disa shkallë të gurta që simbolizonin qytetit antik të Burtintit.

Ndërsa në pjesën e përparme qëndronte një hartë e derdhur në allci ku dominonte ngjyra blu e detit dhe ajo

P

8

Shqipëria në panairin World Travel Market ngjyrë kafe qe simbolizonte relievin malor, ku synohet shtrirja e turizmit.

Këtë vit si logo për stendën shqiptare ishin zgjedhur fjalët "Shqipëria dashuria e re Mediterrane".

"Kemi zgjedhur pikëririsht këto logo për ti thënë vizituesve të stendës tonë, se Shqipëria është pjesë e Mesdheut dhe për ta padyshim që do të përbëjë një dashuri të re ku të ofrohen shumë gjera" tha për “The Albanian” drejtoresha e Agjencisë

Kombëtare të Turizmit zonja Nada Kallciu.

Gjatë një konference shtypi për mediat zonja Kallciu përmes shumë detajeve ka sjellë një tablo të detajuar se çfarë ofron turizmi shqiptarë, çfarë është arritur gjatë këtij viti dhe cila është strategjia që do të ndiqet në vitet në vazhdim. Ndërsa në fjalën e tij për-

shëndetëse ambasadori Shqipërisë në Mbretërinë e Bashkuar Zef Mazi u shpreh se duket qartë interesimi mediave perëndimore dhe në veçanti atyre britanike muajt e fundit të cilat kanë raportuar rreth një Shqipërie interesante dhe atraktive.

Gjatë ditës së dytë të këtij panairi i dyti më i madh në botë pas atij të Berlinit, stenda shqiptare ka ngjallur interes kryesish nga përfaqësues të turizmit prej shteteve si Izraeli, India dhe vendet skan-

dinave.

Shqipëria edhe këtë vit me anë të këtij panairi u përpoq të përcillte mesazhin e një vendi që duhet patjetër të jetë në hartën e turizmit evropian por reklamimi dhe menaxhimi i asaj çfarë ofron Shqipëria mbeten ende larg standardeve të paraqitura nga fqinjën tanë në këtë panair.

A Class Motors Me eksperiencë 10 VJEÇARE NË ANGLI Bëjmë Servisimin, riparimin e të gjitha LLOJEVE dhe MODELEVE të automjeteve

AUTO GARAZHE

BEJMË GJITHASHTU EDHE KONTROLLIN TEKNIK (MOT) Garazhi ynë është i liçensuar për lëshimin e çertifikatës së emotisë

Mos harroni!

Si dhe shërbime të tjera: Goma, Balancim, Rregjistrimin e gomave, skanimin e problemeve elektrike, të gjitha riparimet mekanike, saldime etj si dhe larjen e makinave

Nese thoni se keni shkuar nga Gazeta “The Albanian” përfitoni; *10% ZBRITJE *LARJE FALAS te automjetit tuaj

PRONARI AGIM HALILI JU MIREPRET TEL: 020 8459 0077 MOB: 07932 024 665 A CLASS MOTORS 34C Park Royal Road Park Royal NW10 7LN

LONDON DECEMBER 2008

NGA MUHAMED VELIU e ftesë të kryeministrit Gordon Brown, presidenti Kosovës Fatmir Sejdiu, kryeministri Hashim Thaci dhe ministri punëve të jashtme Skënder Hyseni kanë zhvilluar një vizitë zyrtare tre ditore në Londër.

Takimi mes kryeministrit Gordon Brown dhe David Miliband sekretar shteti për marrëdhëniet me jashtë, janë komentuar në qarqet politike të Londrës si vazhdimi mbështetjes britanike për të forcuar akoma më tepër marrëdhëniet e mira ndërmjet dy vendeve.

Menjëherë pas përfundimit të takimit mes Gordon Brown dhe delegacionit kosovar një zëdhënësi i 10 Douning Street tha për “The Albanian” se gjatë takimit kryeministi Brown ritheksoi edhe njëherë vendosmërinë e Britanisë së Madhe për të ndihmuar stabilitetin e Kosovës si një faktor stabiliteti në Ballkan.

M

"Ata bashkëbiseduan edhe për misionin e ri evropian që planifikon të nis punën në Kosovë. Kryeministri Brawn kërkoj që shqiptarët e Kosovës të përfshihen në bisedime me bashkimin Europian për të arritur një zgjidhje" ka theksuar zëdhënësi Mathju Francis.

Delegacioni i nivelit më të lartë të Kosovës kryesuar nga presidenti Seidiu ka zhvilluar edhe një takim me parlamentarë britanik nga grupi gjith-partiak Britani e Madhe Kosovë. "Është një takim special, pasi nuk ndodh shpesh të kemi në parlament presidentin, kryeministrin dhe ministrin e jashtëm të një vendi. Besoj se nëse do të ishte gjallë ish ministri i jashtëm Robin Kook ai do të ishte tejet i lumtur, të ulej pranë presidentit të Kosovës tashmë shtet" ka thënë në përshëndetjen e tij deputeti Xhon Grogan.

Ndërsa presidenti Fatmir Sejdiu që në fillim ka bërë një falënderim special për monarken britanike mbretëreshën Elisabeta e II, qeverinë britanike dhe në veçanti për ndihëm e pakursyer dhënë prej kryeministrave Bler dhe Brown.

"Për popullin e Kosovës Britania e Madhe është shembulli një ndihme të veçantë gjë e cila nuk do të harrohet kurrë pasi së bashku me 17 shkurt ne i dhamë fund një kapitulli

9

Kryeministri Gordon Brown takon Sejdiun, Thaçin dhe Hysenin Për herë të parë në histori, kryeministri britanik pret presidentin, kryeministrin dhe ministrin e jashtëm të Kosovës historik" është prehur presidenti Seidiu.

Më tej presidenti Kosovës është ndalur gjerësisht duke dhënë shpjegimi se si po zbatohet paketa Ahtisari dhe në veçanti kujdesi që po tregohet ndaj minoriteteve.

Ai është ndalur edhe çështjen më të nxehtë për momentin në Kosovë që ka të bëjë me propozimet e njohura si dokumenti 6 pikësh.

Presidenti Sejdiu edhe njëherë nga Londra me vendosmëri pohoi se 6 pikat e propozuara janë të papranueshme dhe nëse ato do të pranohen do të jemi përpara një rrënimi të asaj që kemi ndërtuar deri me tani me partnerët ndërkombëtar.

Ndërsa kryeministri Thaçi gjatë takimit në parlament ka evidentuar gadishmërinë e kabinetit qeveritar që drejton, për thellimin e reformave siç është kërkuar nga partnerët europian të Kosovës.

Economics" propozimin e tij për një shengen ballkanik, i cili do të sjellë një zhvillim akoma më të madh në rajon.

Problematikat e komuniteteve romë dhe ashkali ka qenë një tjetër kapitull i trajtuar me kujdes nga Presidenti Kosovës gjatë referatit.

"Këto komunitete gëzojnë një integrim të plotë në jetën politike, sociale dhe ekonomike të vendit.

Ndërkohë në vitin e ardhshëm do të nis nga puna pranë zyrës time "Këshilli Konsultativ i Komuniteteve", ka deklaruar ai.

Të pranishmit i kanë drejtuar një sërë pyetjes Presidentit Sejdiu duke u përqendruar në zhvillimet e fundit rreth misionit EULEX dhe refuzimit të planit 6 pikësh, propozuar Qeverisë së Kosovës. Për këtë çështje Sejdiu u shpreh se këto propozime anashkalojnë arritjet e deritanishme të Kosovës të arritura me ndihmën e komunitetin ndërkombëtarë.

Presidenti Sejdiu referat në “London School of Economics” Pas ligjëratës që mbajti në "LSE", Presidenti i Kosovës është pyetur nga një student se për çfarë do të donte ai të mbahej mend, meqenëse është President i parë i shtetit të pavarur të Kosovës. "Si një President që punoi për t'i rikthyer buzëqeshjen fëmijëve të Kosovës", është përgjigjur Presidenti Sejdiu

Nuk ndodh shpesh që salla e konferencave ne "London School of Economics" të mbushet plot me studentë madje edhe të rrinë në këmbë .

Këtë e ka bërë presidenti Kosovë s Dr Fatmir Sejdiu i cili ishte ftuar për të mbajtur një referat.

Përmes duartrokitjeve te gjata të një audience prej më shumë se 400 veta, në "London School of Economics" presidenti Kosovë s Fatmir Sejdiu ka mbajtur një referat, duke ngjalluar

interes të jashtëzakonshëm tek pjesëmarrësit.

Me ftesë nga shoqëria e studentëve shqiptarë në këtë universitet "LSE Albanian Society", Presidenti Sejdiu foli rreth temës "Kosova e pavarur, partnere për paqe dhe stabilitet në rajon".

Fillimisht Sejdiu ka folur për rrugën e gjatë dhe të mundimshme deri tek pavarësia e vendit dhe sfidat që ka tash shteti i ri.

Më pas çështjet ekonomike, papunësia, sistemi arsimimit, ishin pjesë e referatit ku Presidenti Sejdiu solli një panorama të realitetit të sotëm kosovar, duke u shprehur se për shqiptarët në Kosovë nuk ka kthim mbrapa, paçka se Serbia vazhdon rrolin e saj destruktiv.

Po ashtu, Presidenti Sejdiu ka ripërsëritur në "London School of

I pyetur nga një student se për çfarë do të donte ai të mbahej mend, meqenëse është President i parë i shtetit të pavarur të Kosovës, Sejdiu ju ka përgjigjur - "Si një President që punoi për t'i rikthyer buzëqeshjen fëmijëve të Kosovës".

Në ambientet e "London School of Economics" Presidenti Sejdiu u takua me student shqiptarë që studiojnë në këtë shkollë si edhe me Ish Presidentin Alfred Moisiu, i cili ndodhet në Londër në një konferencë për paqen në botë.

Fatmir Sejdiu për shumë vjet ka ligjëruar në Universitetin e Prishtinës.

Ligjërata e tij në LSE, e ktheu atë sërish në mesin e studentëve.

LONDON DECEMBER 2008

10

LONDON DECEMBER 2008

DASMA FEJESA KONCERTE DITELINDJE AKTIVITETE VIDEOKLIPE MAKINA ME QERA ETJ

11

Studio per te gjitha gezimet, tani me sherbimin me te ri. Per te gjithe ata qe marrin sherbimet tona nga gazeta “The Albanian” ne japim nje urim me foto ne numrin e ardhshem te gazetes.

KONTAKTONI VELLEZERIT OMI TEL:07538792157

WWW. ALBAMEDIA-UK.COM

Expreso, Kapuçino, Late, pije alkolike

Parkingu eshte mbrapa kafese, falas

All parties catered for: weddings, birthday parties, private functions, is available for hire.

LONDON DECEMBER 2008

NGA MUHAMED VELIU jë gjykatës britanik ka mëshiruar duke mos e çuar në burg, një shqiptare e cila ishte akuzuar për përfitimin e lejes së qëndrimit (Indefinite Live to Remain in UK) dhe shtetësinë britanike përmes mashtrimit.

Elda Derri ka qenë me fat pasi ka fituar simpatinë e gjykatësit Mr Justice Nick Anley, i cili e ka dënuar atë nën rregulloren e dhënies së masës së dënimit "Discharge Absolute" që është forma më e ulët e një dënimi që reflekton nivel të ulët kriminaliteti.

Megjithatë edhe kjo formë dënimi rregjistrohet si "Criminal Record".

Sipas tij shqiptarja 27 vjeçare nënë e dy fëmijëve nuk mund të burgoset për aq kohë kur ka me dhjetëra raste të personave të cilët kanë fituar nënshtetësinë përmes mashtrimit.

N

"Nuk do të ishte e drejtë për mua të burgosja zonjën Derri e cila është njëra prej shumë personave që kanë mashtruar.

Ajo nuk mund të veçohej nga të tjerët për tu ndëshkuar përpara ligjit"

12

Gjykatësi Mr. Justice Anley mëshiron Elda Derrin Prokuroria britanike e akuzonte se kishte mashtruan në përfitimin e lejes së qëndrimit dhe shtetësinë britanike. "Ështe një fitore

Elda Derri

ka nënvizuar gjykatësi.

Një faktor favorizues në mosdënimin e shqiptares ishte pikërisht dështimi prokurorisë në sjelljen përpara gjykatës të një projekt ligji të ri hartuar nga Home Office për çështje të ngjashme me atë të zonjës Derri.

Pikërisht ekzistenca e një projektligji në formulim e sipër ka qenë pika kyçe e mbrojtjes.

Dy muaj më parë avokati Naim Hasani që përfaqësonte mbrojtjen e zonjës Derri përmes një dëshmie prej 15 faqesh ka sjellë fakte të rëndësishme rreth jetës së klientes së tij, e cila ishte detyruar të gënjente për hir të një jete më të mirë.

Avokati Hasani nuk ka mjaftuar me kaq. Ai ka mundur të kontaktojë "Drejtorinë e Hetimit të Nënshtetësisë së Fituar me Mashtrim" të cilët kanë konfirmuar përmes një letre zyrtare se ata kishin dërguar 70 letra, personave të përfshirë në një mashtrim të tillë.

Gjykatësi Mr Justice Anley ka falenderuar zotin Hasani për sjelljen në dritë të këtyre fakteve të cilat ja kanë bërë atij më të lehtë marrjen e vendimit në këtë cështje.

Elda Derri në përfundim të seancës ka lënë gjykatën me lot në sy nga gëzimi së bashku me bashkëshortin e saj.

padyshim për mua si avokat dhe për klienten time.

Megjithatë duhen pritur hapat e mëtejshëm që do të ndërmarrë Home Office ndaj zonjës Derri" Naim Hasani avokat Ajo i shpëtoi burgosjes për këtë krim që kishte pranuar fajësinë dhe mund të dënohej deri në tre vjet.

E nëse për të çështja kriminale e kësaj histori deri diku është e përfunduar (nëse nuk apelon prokuroria në Gjykatën e Apelit) mbeten ende paqartësi në lidhje me vijueshmërinë e të gëzuarit të lejes së qëndrimit dhe shtetësisë britanike. "Ështe një fitore padyshim për mua si avokat dhe për klienten time. Megjithatë duhen pritur hapat e mëtejshëm që do të ndërmarrë Home Office ndaj zonjës Derri. Jemi në pritje të ashtuquajturës "Neë Policy" nga Home Office për raste të ngjashme pasi në zyrën tonë kemi shumë të tilla" është shprehur për The Albanian avokati Naim Hasani.

Pyetur se çfarë do të ndodhë më tej me statusin e zonjës Derri në Angi një zëdhënëse e "UK Borders Agency" tha. "Ne nuk mund të komentojmë për çështje individuale. Kur zbulojmë se janë shkelur rregullat e emigracionit ne hetojmë me seriozitetin e plotë ndaj atyre individëve".

Zbulimi mashtrimit nga Elda Derri nuk është një çështje klasike që e ka

zanafillën në Ambasadën Britanike në Tiranë. Është thjesht një fat i keq, i kapjes së certifikatës së saj shqiptare në valixhen e të shoqit që po udhëtonte nga Tirana për në Londër.

Ai është shtetas shqiptarë i pajisur me një vizë 6 mujore për të hyrë në Angli në kapacitet si i fejuari i saj. Pasi ka mbërritur në një aeroport anglez ai është ndalur dhe kontrolluar duke ju gjetur certifikate familjare e të fejuarës Elda Derri që provonte se ajo ishte shtetase shqiptare. Bashkëshorti i saj u la i lirë e më pas viza 6 mujore ju anulua.

Home Office përmes një letre i ka kërkuar shpjegime asaj duke marrë një përgjigje më 3 Tetor 2006 ku pranonte se ishte shtetase shqiptare dhe jo Kosova duke treguar arsyet që çuan në deklarimin e saj si shtetase Kosovare. Po ashtu ajo ka parashtruar arsyet përse nuk duhet ti hiqej qytetaria britanike.

Por Home Office ja kaloi çështjen prokurorisë për ndjekje penale duke shënuar rastin e parë të këtij lloji.

Kriminelë shqiptarë me pasaporta Britanike Policia shqiptare dhe në veçanti zyra e Interpol Tiranës, janë të shqetësuar se shumë shqiptarë që kërkohen nga drejtësia shqiptare tashmë janë shtetas britanik falë dhënies së identiteteve të rreme.

I njëjti shqetësim është shprehur edhe nga zyrtarë të policisë britanike në veçanti "Serious Organised Crime Agency" dhe shërbimet policore kundra trafikut të drogës.

Shumë shqiptarë duke patur pasaporta britanike po kthehen në korrierë droge duke transportuar kokainë nga Europa në Angli.

Kështu në Shtator 2007 Mete Gashi vetëm disa muaj pasi kishte fituar shtetësinë britanike, do të kapej në portin Ramsgate me 5,5 kg kokainë që po e transportonte nga Bergjika. Pasi

Avokati Naim Hasani ka pranuar akuzat ai është dënuar me 7 vite burg.

Në Janar 2008 në portin e Doverit do të arrestohej shqiptari me pasaportë britanike Sefer Kamberaj i cili po transportonte 3,2 kg kokainë. Ai pranoi akuzën në gjykatën "Canterbury Crown Court" duke u dënuar me 7 vite burg.

Mir Qylafi një tjetër shqiptarë që kishte mundur të fitonte nënshtetësinë britanike u prangos në Shkurt 2008 duke transportuar 2,2 kg kokainë nga Hollada. Po e njëjta gjykatë do ta dënonte me 6,5 vite burg.

Laciani Artur Kroni që kishte kërkuar azil nën emrin Luan Plakici përdorte pasaportën britanike për të udhëtuar në shtetet e lidjes nga trafikonte në Londër gra dhe vajza për prostitucion.

I cilësuar si "mbreti" prostitucionit në Angli ai është dënuar me 23 vite burg pasi pranoi trafikimin e 60 vajzave për llogari të personave të tjerë.

Vrasësi Afrim Sinani pasi është larguar nga burgu Bënçës në vitin 1997 ku vuante dënimin prej 18 vite burg,mbërrin në Angli në vitin 2000 duke kërkuar azil nën emrin Afrim Pulaj.

Në vitin 2005 fiton qytetarinë britanike pavarësisht se ishte në listën e Interpolin. Edhe Asim Murtati i dënuar ne mungesë me 12 vite burg për grabitje me armë pasi ka mbërritur në Angli në vitin 1999 nën emrin e rremë Arsim Murtaku mundi të fitonte qytetarinë britanike pasi ju garantua leje qëndrimi në Angli.

Sinani dhe Murtati janë kapur nga skuadra ekstradimeve në Scotland Yard pasi u lokalizuar dhe u identifikuan pas një pune gjurmuese nga Interpol Tirana. Ata janë në fazën e apelit të vendimit për ti ekstraduar në Shqipëri.

LONDON DECEMBER 2008

Arrestohet në Portsmouth ish-polici i Beratit, i cili në vitin 1997 ekzekutoi në qendër të qytezës së Poliçanit tre persona. Albert Shima është në prangosur nga policia angleze. Të njoftuar nga kolegët londinezë, oficerët e INTERPOL Tiranës kanë përgatitur me urgjencë dosjen dhe kërkesën për ekstradimin e Shimës. Vrasjen e Kastriot Azizajt, Arjan Shmillit dhe Gëzim Zaimit, ish-polici Shima do e "paguante" me gjakun e të vëllait, Artimon Shima. Ky i fundit u vra të njëjtën ditë nga familjarët e tre viktimave të para të cilët shkuan për t'u hakmarrë.

NGJARJA Ish-oficeri i policisë së Beratit ishte nisur për të shpërndarë ftesat e dasmës së tij në Poliçan, 13 korrikun e vitit 2007. Aty, ai është parë nga Kas-

Prangoset në Portsmouth vrasësi trefishtë triot Azizaj, Arjan Shmilli dhe Gëzim Zaimi, dy prej të cilëve i kishte shoqëruar në polici gjatë kohës që shërbente në Komisariatin e Policisë së Beratit. Duke pretenduar se i kishte keqtrajtuar dhe rrahur gjatë shoqërimit, tre poliçansit i janë sulur Shimës për ta goditur. Ish-polici, duke e parë pisk ka nxjerrë pistoletën. Në debat e sipër ka qëlluar nga tri herë mbi secilin prej tyre, duke i lënë të vdekur në vend. Shima është kthyer menjëherë në shtëpinë e tij në lagjen "30- vjetori", ku u ka treguar familjarëve për ngjarjen. Ka marrë

Trafikuan dhe shfrytëzuan minorenen rumune

14 vite burg në total Valmir Gjetjas dhe Martin Docit

dy motrat e tij më të vogla dhe është larguar nga banesa. Pas largimit të tij, në shtëpi kanë mbetur prindërit e vet, Sulltana e Kamber Shima, motra Elvira dhe vëllai Artimon Shima.

HAKMARRJA Rreth 20 minuta pas largimit, afër shtëpisë janë afruar tre persona me një autoveturë "Benz" me

Shqiptari vdekje fatale pas përplasjes me zjarrfikësen jë emigrant shqiptarë në Angli ka humbur jetën në mënyrë tragjike, pasi makina me të cilën udhëtonte, është përplasur me një makinë zjarrfikëse, e cila po shkonte drejt një objekti ku kishte rënë zjarri.

N

Ilir Isufi 26 vjec, shofer i një makine tip Ford Fiesta vdiq menjëherë, ne vendngjarje pasi u përplas me

V.Gjetja Një organizatë kriminale e përbërë nga tutorë cek, turq dhe shqiptarë, të cilët trafikuan dhe shfrytëzuan për prostitucion një minorene 16 vjeçare janë dënuar nga një gjykatë londineze me 50 vite burg në total.

Dy shqiptarët Valmir Gjetja dhe Martin Doci ishin pjesë aktive e këtij grupi kriminal që kontrollonte disa vajza të trafikuara në Londër dhe qytezën Luton.

Valmir Gjetja është dënuar me tre vite burg ndërsa Martin Doc me 11 vite burg.

16 vjeçarja ju ble trafikantëve Cek nga Martin Doci.

Me ndihmën e dy shtetasve turq Doci do ta shfrytëzonte atë në shtëpitë publike që kontrolloheshin prej tyre.

13

ngjyrë të murrme. Dy prej tyre kanë qëndruar në një distancë jo të largët nga shtëpia dhe njëri prej tyre i është afruar shtëpisë, duke thirrur Albert Shimën. Sulltana i është përgjigjur se ai nuk ndodhej. Ndërkohë, Artimoni duke mos dëgjuar prindërit e tij, të cilët e kanë ndaluar të dilte, ka dalë në rrugë. Pasi janë grindur dhe kanë shkëmbyer sharje, Artimoni është shkëputur dhe është kthyer për të hyrë në shtëpinë e tij, por pasi ka bërë disa hapa është goditur me armë zjarri në pjesën e pasme të shpinës dhe është rrëzuar përtokë. Te nesërmen është kryer varrimi i viktimës dhe disa orë pas varrimit, shtëpia e viktimës është rrethuar dhe kërcënuar nga një numër i madh njerëzish të maskuar. Pjesëtarët e familjes Shima kanë mundur të largohen tek fqinji i tyre dhe më pas janë larguar jashtë qytetit të Beratit, të shoqëruar nga punonjësit e policisë.

makinën zjarrfikese në rrugën A271 në zonën Magham Down, afër Hailsham në jug të Anglisë Sipas policisë lokale, zjarrfikësit po shkonin drejt një banese në të cilën kishte rënë zjarri kur ata u përplasën me makinën e emigrantit shqiptarë.

Susex janë duke hetuar sëbashku me policinë rreth shkakut të aksidentit. Ngushëllimet tona shkojnë me familjen e personit që humbi jetën në këtë incident."

Inspektori Mark Armstrong që udhëheq hetimin e icidentit është shprehur se :

Një zëdhënëse e zjarrfiksave lockal tha se "Skuadra e zjarrfikësve për zonën East

"Një investigim i plotë ka nisur.

Ne jemi duke ndjekur disa pista hetimi".

M.Doci Cekja e cila denoncoi trafikantët dhe shfrytëzuesit e saj shqiptarë gjatë dëshmisë së saj në gjykatë tha se ata e kishin shfrytëzuar në disa qytete të Anglisë.

Gjatë kohës kur ajo shfrytëzohej nga Valmir Gjetja është rrahur sistematikisht madje është kërcënuar me anë të një pistolete që mbahej nga ai.

Ndërkohë ne (8 Nentor 2008) "Serious Organised Crime Agency" në bashkëpunim me policinë e Mancesterit kanë prangosur pesë shqiptarë të përfshirë në trafikun e vajzave shqiptare dhe lindore për prostitucion.

Sipas policisë ky grup kriminal drejtohej nga vëllezërit Lavdrim dhe Xhevdet Cikaj.

www.thealbanian.co.uk

LONDON DECEMBER 2008 NGA MUHAMED VELIU sh-presidenti Alfred Moisiu ka marrë pjesë në Festivalin botëror të Paqes në Londër të organizuar nga Federata Universale e Paqes.

Zoti Moisiu që mban statusin e Ambasadorit të Paqes për Shqipërinë në këtë federatë, ishte njëri prej personaliteteve të shumta botërore si, ishpresidenti Sllovakisë, zoti Kovaç,ishkryeministri Rumanisë Viktor Corba, të cilët morën pjesë në këtë festival.

Ish-presidenti shqiptar ka mbajtur një fjalim në të cilin ka theksuar se sa e rëndësishme është paqja dhe faktorët që e prishin atë.

"Besoj se konfliktet krijohen jo nga popujt, por nga udhëheqësit e tyre.

Janë këta udhëheqës që në kohë të ndryshme kanë shtyrë popujt e tyre të përplasen me njëri tjetrin ku si shkaqe janë përdorur etniciteti, raca apo besimi fetar" tha zoti Moisiu.

Më tej zoti Moisiu është ndalur në rëndësinë që merr rroli udhëheqësit të një shteti në ndërtimin e paqes, jo vetëm brënda vendit të tij, por edhe më gjer.

"Nuk ka popuj të keqinj, por ka liderë të keqij" ka vijuar Moisiu duke theksuar se janë udhëheqësit e vendeve të ndryshme, ata të cilët duhet fajësuar për tragjeditë dhe varfërinë e popujve.

Në këtë festival botërorë të paqes Kosova është përfaqësuar nga zoti Idajet Hyseni i cili u shpreh se " Kosova që një vit më parë është pranuar në këshillin global të Federatës Universale për paqe. Kjo federatë ka lobuar për njohjen ndërkombëtare të Kosovës.

Tashmë që në Kosovë është vendosur paqja dhe ne na duhet ta ruajmë atë."

I

14

Ish-presidenti flet ekskluzivisht për “The Albanian”

Politikanët shqiptarë i kanë frikë emigrantët

Ndërkohë “The Albanian” u takua me zotin Moisiu menjëherë pas përfundimit të Festivalit të Paqes duke i drejtuar atij disa pyetje në lidhje me çështjet e emigrantëve shqiptarë në botë, zgjedhjet e ardhshme elektorale dhe si u ndje ish-presidenti kur nuk e lejuan të vizitonte deputetët grevistë.

-Z.Moisiu. Kodi elektoral u miratua nga parlamenti. Edhe kësaj radhe emigrantët nuk do të përfshihen në votime. Si ish-president ju keni qenë i ndjeshëm ndaj çështjeve të emigracionit. Si e komenti këtë padrejtësi të politikës shqiptare duke i mohuar të drejtën e votës emigrantëve?

-Unë jam shprehur edhe më parë për këtë çështje, ku kam theksuar përfshirja emigrantëve në votime është një ide e mirë, pasi 1/3 e popullit shqiptarë është jashtë. Ata janë një pjesë aktive e shoqërisë që kanë kontakt të vazhdueshëm me demokracinë dhe janë në gjendje të kontribuojnë. Fatkeqësisht kjo është përdorur për demagogji politike. Unë kam ngulur këmbë, që në 2003-shin ku përmes një mesazhi dërguar parlamentit, kërkova që të krijohej ministria apo një komitet shtetëror për emigracionin. Madje atë kohë pata biseduar edhe me kryeministrin Fatos Nano dhe më vonë me zotin Sali Berisha, të cilët nuk e kanë kundërshtuar këtë propozim, por asnjëherë se kanë mbështetur.

-Përse kjo indeferencë e politikanëvë shqiptarë ndaj emigrantëve?

Fatkeqësia është se ata i përdorin emigrantët për demagogji. Shumë pak kanë bërë ndaj tyre. Kam përshtypjen

që politika shqiptare i ruhet emigracionit, për vetë arsyen se kanë një edukatë tjetër dhe me sa duket kjo nuk pëlqehet shumë. Jo vetëm kaq, por janë shumë problem serioze që politika shqiptare nuk tregon kujdes apo s'merret fare. Fatkeqësia e politikanëve shqiptarë qëndron në faktin, se ata kërkojnë për pushtet për pushtet jo për të ndërtuar shtet. Pushteti merret për shtet, ku secili vendos nga një tullë dhe sipas radhës është populli që jep besimin kur vjen koha zgjedhjeve.

-A besoni se një ditë do të marrë fund ky nënvleftësim ndaj emigrantëve?

Unë shpresoj dhe besoj. E cilësoj të domosdoshme që duhet të marrë fund.

Le të ndalemi ju lutem në situatën parazgjedhore në Shqipëri. Të gjithë pyesin a do të këtë zgjedhje me standarte evropiane në 2009? Cili është mendimi juaj? Është evidente që ne jemi ende larg të qënurit të zhvillimit të zgjedhjeve normale në Shqipëri. Ne nuk kemi ende listat apo kartat e identitetit. Kodi është miratuar nga parlamenti, por nuk është një çështje e përfunduar pasi ende nuk e ka firmosur presidenti Topi. Kanë mbetur vetëm disa muaj deri tek data zgjedhjeve të përgjithshme. Ne çalesën

Ish-Presidenti Moisiu duke shprehur vlerësimin e lartë për emigrantët shqiptarë dhe sidomos ata në Britani, shpreh besimin se mërgimtarët do të mund të ruajnë vlerat shqiptare dhe do të integrohen me dinjitet në shoqërinë britanike. më të madhe e kemi patur me listat zgjedhore.

A do të jenë zgjedhjet e 2009-tës të lira dhe pa problem?

Dëshirën e kam që të jenë të tilla.

Mirëpo fakti që po vonohen shumë, problem i regjistrimit të popullatës duhet të jetë i saktë, çështja kartave të identitetit të papërfunduara më bëjnë të them se e kam të vështirë të parashikoj se si do të jenë. Dua të theksoj se çështjen e pajisjes me karta identiteti të shqiptarëve ja kam parashtruar kryeministrit Nano, pas një vizite që pata në Moldavi në vitin 2004. Atje pashë një skemë perfekte por nuk gjeta angazhimin e tij. Janë marrë me tendera e stërtendera. Unë jam i mendimit se nuk ka qënë çështje tenderësh por më shumë një tejzgjatje e qëllimshme.

Duke patur parasysh të gjitha këto problem që ju parashtruat mendoni se Shqipëria rrezikon të zhvillojë zgjedhje të lira dhe sipas standardeve të kërkuara në mënyrë konstante nga BE?

mund të ndalohet aq më tepër që unë shkoja atje për qëllime humane pas i një pjesë të tyre i njihja. Tek ne ndodhin çudirat.

U ndjetë i ofenduar?

Sigurisht që nuk u ndjeva aspak mirë.

Si qytetar shqiptarë unë do të dëshiroja që këto zgjedhje të përmbushin standardet ne kërkuara. Por duke parë problemet që theksova më sipër dhe duke njohur mentalitetin që pushtetarët duan ta mbajnë apo të vinë në pushtet me çdo kusht, prapë kam dyshimet e mia.

Gjatë kohës që ishit president keni "shuar" shumë sherre politike. Nëse në të ardhëmen do t'ju ofrohet mundësia e të qënurit mediator për cështje të ndryshme a do ta pranonit?

Si u ndjetë atë ditë kur nuk u lejuat të vizitonit deputetët në grevë urie?

Në Shqipëri nuk ndodhin të tilla gjëra.

Deri më tani nuk kanë ndodhur sepse nëse një personalitet le detyrën e shikojnë me sy të shtrembër.

Sigurisht që nuk u ndjeva aspak mirë.

Vetëkuptohet që një ish president nuk

TË LUTEM

LONDON DECEMBER 2008

Nga Bashkim Metalia ....Edh'atij ju thaft po goja, Që përbuz kët gjuhë hyjnore, Që n'gjuh t'huj, kur s'asht nevoja, Flet e t'veten len mbas dore.....

Gjergj Fishta ë 14 Nëntor 1908 , Kongresi i Manastirit vendosi njëzëri që shqiptarët të linin mënjanë alfabetin e Stambollit, atë arab, grek apo sllav, me shkronjat e të cilave shkruhej gjuha shqipe.

150 delegatët shqiptarë hartuan alfabetin shqip me 36 shkronja e ndërthurje shkronjash latine, duke shpallur kështu pavarësinë e kulturës dhe trashëgimisë shqiptare dhe mendimin përparimtarë perëndimore.

Në historinë e një kombi kjo ka një vlerë të jashtëzakonshme dhe një domethënie të qenësishme për shqiptarët; sepse gjuha e tyre e folur deri atëherë, u sendërtua, u formësua një herë e përgjithmonë ,duke u pagëzuar nga ideatorët, dijetarët,dhe përparimtarët shqiptarë të kohës.

Kjo paraqitje e re në të shkruar e shqipes i dha mundësi të reja mëvetësisë dhe zhvillimit të gjuhës dhe kulturës shqiptare në atë kohë dhe vijimësi. Ashtu sikurse gjatë këtyre 100 viteve , gjuha shqipe u gjend përballë furtunave më të egra historike, megjithatë u zhvillua dhe pasurua dhe vazhdon ende ....

Peripecitë nëpër të cilat ka kaluar kanë bërë që gjuha shqipe të pësoj ndryshime të mëdha , për të mos thënë rrënjësore.

Këto ndryshime janë të llojeve të ndryshme , duke filluar që nga përdorimi jo i drejtë gramatikor i saj dhe deri në zëvendësimin e fjalëve shqipe me ato të huaja.

Duke mos shtjelluar anën drejtshkrimore jo pak e rëndësishme,në këtë trajtesë ,por duke u përqendruar në zëvendësimin,dhe shtrembërimin e fjalëve dhe sintaksës shqipe me dashje apo jo, me të huaja, them se ia vlen të paktën t’i kushtojmë vëmendjen e duhur dhe të ngremë zërin për aq sa mundemi.

Në saj të prurjeve të panumërta dhe pa kontroll, gjuha shqipe krahas zhvillimit , po pëson një gërryerje te vazhdueshme dhe me pasoja shumë të mëdha.

Kjo s’është një hallkë e vetme dhe sipërfaqësore e shqetësimit,ndoshta është edhe më e rënduar gjendja kur shikojmë dhe pasojat në kohë , duke analizuar dëmin që po i shkaktohet shqipes.

Pa e vënë re të gjithë ne japim “ndihmën” tonë në këtë shkatërrim që po i bëjmë gjuhës Shqipe.

Të dashur lexues të gazetës “The Albanian”; nuk është vetëm, patriotizmi dhe ana profesionale që më shtyn që të ngre këtë shqetësim .

Për hir të së vërtetës , akademikë dhe studiues të Gjuhës Shqipe , trumbetojnë me të madhe se po shkatërrojmë me vetëdije thesarin e kombit tonë.

Nga vjen ky shkatërrim ?

Nëse do të mundohesha t’i rendisja dhe t’i numëroja një nga një do të më duhej që për çdo rast të ndalesha shumë gjatë .

Megjithatë esenca e trajtesës ka më tepër anën ndërgjegjesuese, pasi media është shembulli më i “mirë” i kësaj renditje .

Si e shkruar dhe ajo pamore,media luan një rol të madh ,ku në vend të

M

15

FOL SHQIP Tashmë, është bërë një shqetësim i ditës dhe një brengë e padurueshme mënyra e (mos)përdorimit të gjuhës Shqipe harrjes nga fjalët e huaja ajo po i shton ato.

A thua se shqipes i mungojnë fjalori, dhe mundësia e të shprehurit !

Media ka ndjekur dhe ndjek një model jo shumë edukues për sa i përket këtij shqetësimi , në saj të maskimit të shqipes me gjuhën e “perëndimit” Kjo situatë i ka përshpejtuar dukuritë negative në kurriz të shqipes pasi lajmi i përcjellur nga media , teknikisht (për median) ka më shumë vlerë nëse zbukurohet me një gjuhë dhe shprehi gjoja moderne.

Harrohet fakti se nëse pasqyrohet në lajmë një aksident (rastësi, papritshmëri ) me pasojë vdekjen ose jo të njeriut fatkeq, thuhet pa një pa dy se kishte pësuar një karambol (goditje) ,ashtu sikurse spikerit (folësit) i duket shumë më shumë e lehtë të përdor fjalë të huaja për tu dukur sa më kontemporan(e) ( bashkëkohor(e)).. .

Vërtetë lajmi ka një rëndësi por nuk mund të lihet pas dore dhe gjuha dhe përdorimi i saj në mënyrë të përsosur të mundshme.

Pothuaj nëntëdhjetë përqind e medias së shkruar dhe pamore shqiptare në Shqipëri, Kosovë ,Maqedoni është e ndikuar nga këmbimi i fjalëve shqipe me ato të huaja, diku të përdorura në mënyrë origjinale, diku tjetër të shqipëruar.

Në kodin etik të medias shqiptare thuhet: “Gazetarët duhet të zbatojnë me kujdes rregullat e gjuhës shqipe dhe të shmangin përdorimin e fjalëve të huaja kur kjo është e mundur” Me keqardhje duhet them se ndodh e kundërta.

Një ndihmë në shkatërrimin e shqipes e japin dhe politikanët tanë duke u shfaqur si elita intelektuale perëndimore...

Nëpër fushata zgjedhore, foltoret ndryshme etj, pa asnjë dyshim se shqipja e përdorur prej tyre është e cunguar, çoroditur dhe aspak e kuptueshme për masën e gjerë.

Që të bëhet një gjë e tillë , pra e kuptueshme, të paktën duhet të dish disa gjuhë të huaja, bie fjalë Anglisht, italisht, frëngjisht, greqisht etj,etj.

Kur tashmë është bërë një temë e ditës kriza financiare duke respektuar edhe termat ekonomik , mirëpo do të ishte e panevojshme të përdoret recesion në vend të /rënie të ekonomike, financiare

etj etj...

Pra politikanët janë aq kontemporanë sa nuk arrijnë të nyjëtojnë as shqipen e tyre...është për të ardhur vërtetë keq; mos vallë nuk kanë shkëlqyer në lëndën e gjuhës shqipe në shkollë?

Vlen për tu theksuar se media është edhe këtu një “ndihmëse”, bashkëfajtore e krimit që i bëhet në të folur apo në të shkruar gjuhës shqipe, nga politikanët tanë.

Po japim disa shembuj te përdorimeve të fjalëve te huaja: Atakohet -sulmohet Access -hyrje Currente- aktuale Asset- pasuri Vulnerable -i pambrojtur Mixuar -përzier Nucleare -bërthamore Contestuar -kundërshtuar Compilation- përmbledhje Boiler -ujëngrohëse Task Force -grup pune Coshient -i vetëdijshëm Artikuluar- i shprehur Barrierat- pengesë Perversitet- banale Paprecedente -i/e paparë Rutine -zakon Evituar -shmangur Donacion- dhurim Negociatat- bashkëbisedime Bum -rritje Intensiv -i shpeshtë Grant -fond Prononcim- deklaratë Drastike -rrënjësor Impakti -ndikimi Rimbursohet- dëmshpërblehet Indicio -tregues Reality-show -shfaqje Implementimin -zbatimin Non stop -pa pushim Komponente -përbërës Workshop-seminar Imperative- e domosdoshme Definitivisht -përfundimisht Progresiste- përparimtare Avancuar -përshpejtuar Obligimet- detyrimet Konfidencial -i fshehtë Lideri -udhëheqësi Investigimin -hetimin Po të shkojmë në një nivel tjetër më të gjerë të komunikimit të përditshëm që bëjmë në familje shoqëri , vërejmë se kjo epidemi sikurse ka depërtuar në deje tona.

Sidomos studentët nëpër auditorë(salla) kafene , janë shumë të pasionuar mbas kësaj të folure kontem-

porane sa ndihesh ngushtë nëse je ti injoranti (i padituri) që s’kupton apo gjuha që flitet ka arritur standardet evropiane dhe ajo që ti di nuk ka atë nivel.

Një krah i fuqishëm i deformimit të gjuhës shqipe janë dhe emigrantët , të cilët kanë futur në fjalorin e tyre një lloj komunikimi të shthurur që as vet ata nuk e dinë tashmë dallimin, duhet të mendohen gjatë për të barasvlershmen në gjuhën shqipe.

Pasi kjo ka ardhur edhe si rezultat i emigrimit prej një kohe të gjatë dhe ngutja për tu integruar sa më shpejt në vendin ku janë , ka bërë që të asimilohet dalëngadalë komunikimi dhe shprehia e lirë në gjuhën amtare.

Bile kjo shkon edhe me tej sa dhe komunikimi familjar bëhet në gjuhe të huaj sidomos në anglisht për ato që janë Angli për qëllime praktike apo integruese me fëmijët e tyre.

Natyrisht është një fenomen(dukuri) shqiptare që shkon deri në degjenerim të skajshëm edhe pse shqipja ka pranuar huazime, kjo s’do të thotë se duhet me doemos të shthurësh komunikimin me fjalë të gjuhëve të tjera kur ato janë në gjuhën tënde.

Po e zhvendosim trajtesën tek emërtimi i lokaleve, dyqaneve, apo bizneseve të ndryshme në gjuhë të huaj dhe kjo është akoma më tmerrshme.

Kjo dukuri vihet re kudo dhe në shumicën e rasteve kjo shihet si një obelisk (përmendore)krenarie dhe qytetarie.

Vlen të përmendet se gjuha shqipe edhe atëherë kur flitet ka një përdorim jo të sakte nga ana gramatikore në të shkruar dhe në të folur.

Pastrimi i gjuhës shqipe është detyrë dhe detyrim moral i shqiptarëve për ta pasuruar por edhe për ta mbajtur të paprekur nga ndërhyrjet e panevojshme.

Ndodhemi në një realitet të hidhur, gjuhëtarët, institucionet dhe të gjithë ata që e kanë ndjenjën e përgjegjësisë duhet të bëjnë diçka për pastrimin dhe

pasurimin e shqipen.

Gjithsecilit do t’ia kishte enda të fliste sa më shumë gjuhë të huaja dhe ti përdorte ato sipas nevojave dhe kushteve që do ti paraqiteshin. Duhet pranuar se shqipja ka ndryshuar dhe vazhdon te ndryshoj, këtë e pohojnë dhe gjuhëtarët shqiptarë , duke u përcaktuar si “ organizëm i gjallë, që ndryshon,lëviz dhe kjo dukuri vihet re shumë ngadalë dhe vetëm atëherë kur ka kthesa shoqërore – politike”.

Normalisht shqipja si dhe vet kombi shqiptarë ndodhet përballë ndryshimeve dhe zhvillimeve të vazhdueshme .

Tashmë mund të futet në komunikim dhe shqipja e internetit si shkalla më e larte e të folurit/shkruarit të saj në këtë bashkëkohësi.

Teknologjia e digjitale(numerike) i ka përshpejtuar më tej dhe më shumë këto ndryshime gjuhësore.

Ky nuk është një shfajësim...pasi edhe vet duhet ta shtrëngoj veten në shumë raste që të shmang përdorimin e fjalëve të huaja në fjalorin tim , nëpër biseda, artikuj , i ndikuar nga kjo teknologji etj .

Gjuhëtaret duhet të bëjnë punën e tyre si nga ana shkencore në rrafshin e gjuhësorë ashtu dhe të kritikojnë pa hezituar ndotjen e thesarit tonë kombëtarë; ndërsa ne duhet ta flasim shqipen shqip.

Nëse e mbrojmë atë nga huazimet e tepruara , përdorimi i fjalëve të huaja, përdorimi i saktë gramatikorë dhe drejtshkrimorë , shkurtimi i fjalëve nga përtaceria jonë, atëherë nuk kemi pse të ankohemi dhe t’i themi bashkëbiseduesit: “të lutem fol shqip” Akademiku shqiptar Rexhep Qosja thot: “Me strukturën e saj gramatikore dhe me thesarin e pasur leksikor, gjuha shqipe është dëshmia më e mirë e prirjes, e fuqisë krijuese, e pasurisë shpirtërore dhe emocionale të popullit tonë. Gjuha, në të vërtetë, është pasuria jonë më e madhe. “

LONDON DECEMBER 2008

16

NGA BASHKIM METALIA 86 vajza nga i gjithë Globi morën pjesë në konkursin e bukurisë njëkohësisht dhe misionare të ruajtjes së ambientit dhe mbrojtjen nga ndotja të Nënës Tokë.

Madje kandidatet e Miss Earth janë konsideruar edhe si diplomatet e mjedisit, ngaqë edhe zanafilla e e këtij spektakli, njëri nga tre spektaklet e bukurisë më të mëdhenj në botë, është ndërtuar mbi këtë bazë ndryshe nga spektaklet e tjera bukurie, pra në mbrojtje të mjedisit dhe planetit tokë në përgjithësi nga ngrohja dhe ndotja e saj.

Ashtu siç dhe është bërë e ditur , në këtë spektakël morën pjesë për herë të parë 2 vajza shqiptare.

Rudina Suti nga Gjirokastra që përfaqësonte Shqipërinë dhe Yllka Berisha nga Prishtina që përfaqësonte Shtetin më të ri në botë , Kosovën.

Rudina Suti dhe bashkëkombësja e saj arritën të përfaqësojnë shumë mirë kombin tonë dhe shumë herë ato ishin në qendër të vëmendjes jo vetëm të bashkëkandidateve, por edhe medias dhe grupit organizator , pasi : "Në shumë raste tek flisnim me kandidaten e Kosovës tone dhe tani dhe me mikeshën time, Yllka Berisha në gjuhën tonë shqipe, tërhiqnim vëmendjen pasi shumica e vajzave konkurrente nuk mund te kuptonin si ne flisnim të njëjtën gjuhë. Ky ishte një shkak për të hapur me gjerë dhe për të biseduar mbi çështjen e kombit tone dhe arsyet se pse ne jemi dy shtete te ndryshme....." shprehet për "The Albanian" ambasadorja e Shqipërisë në Miss Earth 2008 Rudina Suti.

Këto vajza e meritojnë këtë titulli, pra titullin e ambasadores. Është momenti i përfaqësimit dhe nuk është thjeshtë një fjongo që vendoset

SERBIA “NJEH” KOSOVËN NË MISS EARTH 2008 në trupin e tyre që dëshmon përfaqësimin.

“Ishin bisedat e gjata me vajzat, me organizatorët, me stafet, të ftuarit apo edhe ambasadorët si përfaqësues diplomatikë që merrnin pjesë në netët e këtij konkursi, ata që duhet të informoheshin për Shqipërinë, shprehet Rudina, duke shtuar, se kishte nga ata ose ato, që nuk e dinin ku i bie Shqipëria.

Vendi më i bukur i mesdheut, m e plazhet më të mrekullueshme, vendi që ka marrë ftesën për në NATO dhe që së shpejti do të bëhet anëtare e BE-së.

Fronti tjetër i a m basadores shqiptare i s h t e

Serbisht ndonëse ajo di serbisht" "...unë e sqarova atë se e para Yllka dhe unë jemi shqiptare dhe s'ka arsye se pse të dimë serbisht dhe e dyta ajo dhe unë megjithëse jemi Shqiptare të diasporës jemi rritur ne ambiente ku flitet shqip! ..." – i kishte thënë Rudina asaj.

Së bashku me Yllkën kanë arritur që të bindin Miss Serbinë dhe të pozojnë një

shteti më i ri i botës, Kosova.

foto, që është një realitet. Ka arritur ta bindin atë për realitetin e ri, shtetin e Kosovës.

Gjithashtu Rudina ishte munduar në ketë bisedë të gjatë midis tyre, t'i tregonte që të dyja kanë të njëjtën kombësi bile edhe me gjestet e tyre shpesh herë, duke i lavdëruar kostumet tradicionale shqiptare apo duke ndërruar fjongot e tyre ku mbi to shkruhej emri i shteteve shqiptare etj.

Pyetjes se si i përjetoi Rudina këto momente provokuese, ajo iu përgjigj se “Në përgjithësi mund te them se u gëzova për këto biseda, sepse arrita t’i tregoja disa Serbeve se Kosova është Shqiptare dhe ka qenë gjithmonë shqiptare edhe kur ajo ishte pjesë e ishJugosllavisë.

Do desha gjithashtu t'u tregoj se sa e gëzuar isha një dite kur para kandidateve me origjin Serbe dhe organizatorëve te tyre, si dhe disa kandidateve të tjera , unë pash një Shqiponjë(skulpture) në një restorant tek po drekonim dhe thirra me qëllim Yllkën që të bënim një foto të dyja tek shqiponja. I pash mirë se si ata na panë dhe se bashku me Yllkën thirrëm:

Surprizat e Miss-ve!

Sipas Rudinës është zhvilluar një bisedë goxha interesante gjatë kohës së përgatitjes për në natën ku do zhvillohej konkursi me veshjen tradicionale, pasi deri në ato momente nuk ishin shkëmbyer shume biseda me kandidaten Serbe.

Këto biseda sipas Rudinës , i jepnin shkas akoma më tepër , ngritjes lart të krenarisë së saj si shqiptare .

Gjithçka ishte përqendruar tek veshja tradicionale jonë , gjuha dhe aspekte të tjera....

Por një bisedë pak provokuese ndodhi kur kandidatja me origjinë serbe që përfaqësonte shtetin e saj Bosnja dhe Herzegovina i kishte thënë se pse ju të dyja (Rudina dhe Yllka ) nuk flisni Serbisht...

Zlatarevic mendonte – siç na thotë Rudina –" se Yllka ishte e këshilluar nga organizatorët që të mos fliste

"Albania-Kosova, United states of Albania !!!..."

Rudina shprehet se në përgjithësi si dhe cdo garë që bëhet , edhe konkurset e bukurisë kanë kënaqësinë dhe hidhërimin , në vetvete.

Normalisht do të ishte shumë e këndshme nëse zije një vend

vlerësues; por zhgënjimi më i madh do të ishte atëherë kur ti nuk merr atë që meriton, ose ose kur nuk fiton më e mira.

Në një farë mënyre edhe nga reagimet e shfaqura dhe nga rezultatet përfundimtare të Miss Earth 2008 , del se nuk u përvijua vazhdimësia e traditës ; më e bukura e Tokës në mbrojtje të kësaj të fundit.

Pra , megjithëse nuk tregojnë hapur pakënaqësinë , vajzat ,pjesëmarrëse kanë rënë pre e një zhgënimi.

Këtë e tregon fakti i mos futjes në garën e spektaklit final, pasi ishte folur emri i finalisteve në 16 –e, e Miss Greqisë, Grigoria Antoniou , që të sfilonte për më tej .

Rudina nuk harron të përmendë mbështetjen e fuqishme të “ALBAMEDIA”, kompani e cila ka të drejtën ekskluzive të përfaqësimit të Shqipërisë në Miss Earth.

Sidoqoftë kjo ka dhe anën pozitive për kandidatet tona nga Gjirokastra dhe Prishtina Shqipëria si një vend në zhvillim e sipër , kërkon që të rritet interesimi botërorë ndaj saj.

Duke synuar integrimin e saj me të drejta të plota në strukturat e Bashkimit Evropian dhe në NATO, duhet sensibilizim dhe një përkushtim i gjerë dhe në mënyrë të vazhdueshme.

Megjithatë atë çka nuk e bëjnë politika dhe lufta, rol të madh dhe me fryte kanë arti dhe kultura. Po mbi të gjitha si do që të jenë rezultatet e një spektakli të drejta apo jo, e rëndësishme është që Shqipëria të ketë ambasadoren e saj, e cila do ta perfaqesojë atë deri në fund; dhe ku ka më mire se një ambasadore si Rudina Suti e cila zotëron 2 diploma universiteti, flet 4 gjuhë të huaja duke prezantuar shkëlqyeshëm, historinë dhe traditat e vendit tonë.

Nuk ka sesi të jetë ndryshe pasi ambasadorët më të mirë të kombit, padyshim, janë njerëzit që merren me art dhe kulturë.

Sepse nëpërmjet tij(artit) kanë se çfarë të tregojnë dhe japin përpara botës. Marr shkas nga ky konkurs bukurie i radhës që u zhvillua në Filipine, pasi edhe misioni i vajzave shqiptare përveç atij humanitarë , në mbrojtje të mjedisit, ishte edhe sensibilizimi i organizatorëve , medias vendase dhe të huaj se Shqipëria dhe Kosova janë një dhe se shquhen mbi të

gjitha për një harmoni fetare, tradita dhe kultura janë një thesar më vete.

Ajo çka dhe Rudina e flet me shumë pasion ishte, Kosova , ku orë e çast “kishte diçka të këndshme për të thënë për Kosovën tonë dhe shqiptarët “ Anëtarësimi me të drejta të plota në aleancën atlantike dhe Bashkimin Evropian është veçse një proces dhe kjo nuk e pengonte aspak Rudinën që të shpaloste vlerat që Shqipëria ka në këtë konkurs.

Sa më tepër që tregohej për Shqipërinë , Kosovën dhe trojet shqiptare , afërsia dhe ngrohtësia e qëndrimit sa bëhej akoma më e këndshme. “Ndjenim një krenari dhe ngazëllim kur tregonim diçka mbi atdheun tonë” – shprehet Rudina.

Drekat së bashku, bisedat e argumentuara për sa i përket Shqipërisë dhe Kosovës i bindën të paktën nga “ reagimet e tyre pohuese “ se ia kishin arritur qëllimit.

Rudina tha se u krijuan miqësi të reja duke shkëmbyer një përvojë të dobishme. Vajzat shqiptare ,së bashku më ato serbe u miqësuan dhe kaluan shumë mirë me njëra-tjetrën ndryshe nga organizatorët serbë të cilët ishin te distancuar ndaj tyre.

Ato lanë gjithçka mënjanë,atë cka kishte ndodhur në vendet e tyre nga kishin ardhur duke e konsideruar një reminishence të hidhur.

Misioni për një vizion perëndimor përuli politikën dhe keqinterpretimet...

LONDON DECEMBER 2008

NGA EMANUEL BAJRA kishte filluar Bosnja dhe Hercegovina, e vazhdojë Kroacia dhe gjithsesi se Kosova duhet të ndjek shembullin menjëherë pa humbur fare kohë. Kroacia para pak ditësh bëri kërkesën për denoncim të Serbisë për gjenocid dhe krime kundër njerëzimit. Kërkesa është bërë në tribunalin ndërkombëtar të Krimeve të luftës në Hagë dhe si duket rasti është shumë i nxehtë sa që ka bërë që Ministri i Jashtëm i Serbisë të i mërdhijë fytyra dhe të mbetet pa tekst me të dalë në konferencën për shtyp.

Si çdo etni e ish-Jugosllavisë, edhe Kroacia ka bazë të fuqishme ligjore për të proceduar me denoncimin pasi që ka evidencë të mjaftueshme; materiale, gojore, filmore e të tjera të cilat së bashku të mbledhura me kujdes dhe të seleksionuara me një prezantim të fuqishëm të avokatëve më të aftë, bën që Kroacia ta fitojë rastin dhe të kërkojë dëmshpërblim për vrasjen, keqtrajtimin, dhe aplikim gjenocidi ndaj një popullsie civile në rajonin e Sllovenisë Lindore, Dalmacisë si edhe Kninit.

E

17

KOSOVA DUHET TA DENONCOJË SERBINË PËR GJENOCID DHE KRIME TË LUFTËS

Çka është tejet interesantë në këtë procedim të Kroacisë është se Kroacia nuk kërkon vetëm shplarje juridike ndaj popullit Kroat por edhe atij Serb ku në mes të tjerash në denoncim thuhet se “ Minoriteti Serb në Krahinën e Kninit ka qenë ekspozuar një vale të madhe të zhvendosjes e përtërirë nga kërcënimet konstante të ushtrisë Serbe ndaj popullatës Kroate përgjatë viteve 1992,93 dhe 1994”.

Kjo megjithëse do të fitojë një simpati në mesin e gjyqtarëve ( të cilët janë shumë të rezervuar kur të vie puna tek verdiktet në lidhje me rastet Ballkanike ), pasi që e bën Kroacinë legjitime dhe aplikuese të denjë të konventës së Gjenevës të vitit 1958 në të drejtën e mbrojtjes së të drejtave të njeriut dhe minoriteteve në kuadër të sistemit të ish-Jugosllavisë.

Serbia në vitin 2007 kishte fituar rastin e Bosnjës për shumë arsye por që fajin e ndajnë Boshnjakët vetë. E para ishte se prezantimi i rastit nga pala Boshnjake ishte e dobët dhe për shkak të kapitalit të madh evidencues Boshnjak dhe argumenteve të forta me mbulime të stërzgjatura të storieve të dëshmitarëve – bëri që juria të shmang një ‘precedent’ kapital të dënimit të Serbisë me një dënim shumë të madh e që ( politikisht nuk do të ishte i zgjuar të ndërmerrej –siç e mendonin ata ), e dyta natyrisht se shumë theksim iu është bërë prezantimit të rastit me intonacione fetare duke bërë kështu që faji nuk shtrihet vetëm në Serbi por edhe në instancat më të larta organizative Evropiane – kjo ishte një gabim kolosal pasi që e frikësojë՝ Evropën dhe natyrisht pasojat e një ndërmarrjeje të tillë nga ana e gjykatësve ( të cilët të gjithë ishin Evropian ) për një dënim të majmë do të ishin shumë të mëdha e të pa paramendueshme, pasi që gjithçka do të bazohej në premisën se boshnjakët ishin vrarë e masakruar sepse ishin mysliman me bindje fetare.

Serbia kishte arritur që të i shmanget dënimit të madh pasi që kishte argumentuar se ajo në kohën e luftërave të ish-Jugosllavisë nuk ishte njësi e veçantë e saj por pjesë përbërëse e shtetit-federatës Jugosllave dhe se

Ku mbetet Kosova? Ne kemi potencialin më të fuqishëm për të bërë një denoncim të tillë pasi që dëshmitë e kohës së luftës në Kosovë janë shumë më të gjalla e të freskëta dhe i sigurojnë Kosovës një mbështetje institucionale ndërkombëtare si psh ; NATO, EU,EC, OSCE etj. Gabimi që po bëhet është se politika Kosovare dhe e gjithë klasa intelektuale, OJQ-ve, Partive Politike, Institucioneve akademike, studentëve etj. Nuk e shohin si prioritet që do të mund të i dilej fundi. Përpos kësaj ekziston edhe një dembeli kolektive e jona si pasojë e mangësive në mentalitetin tonë juridik. kompetencat e drejtimit të Jugosllavisë kishin rënë në duart e Milosheviçit – jo ligjshmërish. Me të vërtetë një arsye e menduar mirë por që i kishte zënë për së ngushti trupin gjykues.

Paradoksalisht Serbia kishte deklaruar se ky trup gjykues nuk është kompetent të vazhdojë procedimin pasi që nuk njeh rrethanat e zhvillimeve të asaj kohe përderisa luftërat në ish-Jugosllavi kishin filluar në kohën kur ky trup as nuk ekzistonte dhe se Serbia nuk ishte faktor individual shtetërorë por pjesë e federatës dhe qeverisjes kolektive.

Kjo e fundit kishte futur më shumë pa siguri në mesin e jurisë dhe

vërdikti ishte se Serbia nuk duhej të dënohej ‘në bazë të dhënave dhe evidencës që pala denoncuese ka paraqitur’.

Kroacia ka strategji tjetër, ajo punon për së ngushti në një pikë , në atë se shteti Serb sot i ka bazat e formimit si shtet në suaza të të gjitha perogativave ligjore të kushtetutës Jugosllave të vitit 1992 ku Serbia cilësohet si shtet zotërues dhe përçues i të gjitha mekanizmave federativ në federatën e Jugosllavisë – kjo përveç faktit që ndan termin Serbi si njësi e veçantë brenda sistemit të komplikuar kushtetues të Titos e Millosheviçit por e bën të ditur se Serbia ishte manovruese e gjithë aparatit “Ju-

gosllav” gjatë viteve 90-ta – kjo sipas disa dëshmive ndërkombëtare do ta zë Serbinë për së ngushti por se do të garantojë një procedurë më të gjatë juridike për të argumentuar. I urojmë Kroacisë gjitha të mirat dhe fat.

Ku mbetet Kosova ? Ne kemi potencialin më të fuqishëm për të bërë një denoncim të tillë pasi që dëshmitë e kohës së luftës në Kosovë janë shumë më të gjalla e të freskëta dhe i sigurojnë Kosovës një mbështetje institucionale ndërkombëtare si psh ; NATO, EU,EC, OSCE etj. Gabimi që po bëhet është se politika Kosovare dhe e gjithë klasa intelektuale, OJQ-ve, Partive Politike, Institucioneve akademike, studentëve etj. Nuk e shohin si prioritet

që do të mund të i dilej fundi. Përpos kësaj ekziston edhe një dembeli kolektive e jona si pasojë e mangësive në mentalitetin tonë juridik.

Gjërat po ecin shumë ngutshëm, Serbia edhe po përplaset nga të tjerët por edhe nuk po lënë gjë pa na përplasur edhe ne – ajo gati gati se edhe disa ditë do të na denoncojë neve në gjykatat e botës për krime e gjenocid që ajo bëri në tokën e Kosovës ndaj Shqiptarëve dhe në shume raste edhe ndaj popullit të vetë.

Kështu që nuk është larg dita kur befasitë nga Beogradi kapin edhe çmendurinë juridike si kompensim i mallit për çmenduri soldateske të kohës Milosheviciane.Duhet të veprojmë shpejt.

LONDON DECEMBER 2008 NGA PROF. RAMADAN SOKOLI

ihet se "Himnin e Flamurit" e ka kompozuar Ciprion Porumbesku (1853 - 1883) nga Moldavia në gjysmën e dytë të shekullit XIX, kur po studionte në konservatorin e Vienës. Atje, në kryeqytetin e ish-perandorisë austro-hungareze u këndua nga një grup koral i studentëve të shoqatës Rumani June (Rumani e Re) Himni "Pe-al nestin steag", himn që ushtroi një ndikim të madh gjatë përpjekjeve të popullit rumun për pavarësi dhe që më vonë u bë himn kombëtar i tyre. (Pas çlirimit, rumunët e zëvendësuan me një himn të ri).

D

Gjeneza e "Himnit të Flamurit" E armatosën dorën tonë Që të mbrojmë një vend të shtrenjtë E drejta jonë është zotëronjëse Dhe qëllimi jonë i shenjtë.

Po të kërkojmë burimin e motivit të këtij himni, mund të gjendet shumë më larg. Siç do të shihet më poshtë, motivi i këtij himni i ka prindët ndër disa balada kolorsiake të hershme, ndër disa këngë të punës si dhe ndër disa këngë patriotike të traditës gjermane. Gjendet gjithashtu në disa këngë punëtorësh të traditës çekosllavake. Dëshmitë më të hershme për këtë motiv janë hasur në traditat gjermane. Së pari, në një baladë epike të shekullit XVI me titull "Es spielt ein Ritter und einer Magd" (Shembull muzikor Nr.1) Të njëjtin fillim anakruzik me shkapërcim në kuarte, të njëjtin arpezh tonesh në kuintakordin e tonikës që vjen si një këngë apo si himn, motiv të cilin në këto përmasa mund ta gjejmë në vepra madhore sinfonike. Rëndom një motiv i huaj mund të shfrytëzohet me dashje, por si citat, anasjelltas rastis rëndom që një autor pa dashje, e si të thuash pa vetëdije, përsërit diçka të krijuar nga tjetërkush. Ndërkohë për shkak të lajthitjeve të kujtesës pandeh se ka krijuar diçka të re.

Ka edhe raste ku nuk çalon kujtesa, por ndërgjegja e vetë autorit që ngatërron me dashje krijimtarinë e mirëfilltë me punën e kopsistit (fjala krijimtari këtu nuk ka ndonjë vështrim metafizik të shpikjes nga hiçi). Askush nuk lind i ditur, por mëson diku në ndonjë shkollë ose nga ndonjë mjeshtër, duke përfituar nga përvoja si dhe duke pësuar pak a shumë ndikimin e tyre. Elementët e ndikimit të shkollës ose të mjedisit të huaj përligjen deri diku në punimet e autorëve të rinj, por ndërmjet imitimit dhe krijimtarisë së mirëfilltë ka një shkallëzim të gjërë që shkon nga stili origjinal deri tek ajo dobësi që quhet "plagjiaturë". Sesi duhet kunduar rasti në fjalët ndikim i mjedisit të studimeve apo përvetësim i pjesshëm, imitim i vetëdijshëm, reminishencë e rëndomtë, apo diçka tjetër, sikush le ta gjykojë ashtu si t'i duket më e arsyeshme. Gjithsesi Himni i Flamurit kompozuar nga Ciprian Porumbesku qëndron si kompozim, pavarësisht se ndërtimi i gjymtyrës kryesore që përbën gjysmën e temës së parë, është pothuajse i njëjtë me motivin steriotip të atyre këngëve të hershme gjermane që u cekën më lart, dhe se pikërisht nga kjo temë e huazuar zë fill shtjellimi i këtij himni.

Përpjekjet e rilindasve për të shkruar një himn shqiptar

Përpjekje për të shkruar një himn shqiptar ka patur edhe nga poetë dhe muzikantë patriotë, që gjatë Rilindjes

18

Dhe në librin e përjetësisë shkruan Se shumë kombe do humbasin Po Rumania jonë e shtrenjtë Përjetë, përjetë do lulëzojë JA EDHE TEKSTI I MËPOSHTËM SIPAS ASDRENIT RRETH FLAMURIT TË PËRBASHKUAR (ASDRENI) Rreth flamurit të përbashkuar Me një dëshirë e një qëllim Të gjithë atij duk'iu betuar Të lidhim besën për shpëtim.

Prej lufte veç ay largohet Që është lindur tradhëtar Kush është burrë nuk frikohet Por vdes, por vdes, si një dëshmor.

Kombëtare iu digjej zemra dhe shpirti që kombi ynë i stërlashtë të kishte shtetin e vet dhe gjithçka që rrjedh prej tij, si flamurin, himnin kombëtar. Pra, simbolet e një shteti.

Nga këto vjersha, me pathos po citojmë njërën prej tyre që është:

O flamur i Shqipërisë, Ti je ndera e gjaku i jonë Sot u ngrite në Vlorë Udhërëfyes i trimërisë Mbi ty Shqipja hapi fletët U bashkua me ty Shqipëria Qoft'e lirë si ti përjetë E madhnoftë Perëndia

Sytë si dielli të lëshojnë rreze Shqipninë anembanë shiqoje Prej Tivari e te Preveza Shpejt hap krahët e mbroji

Shqipe ngreje djelmëninë T'ipet zani e kushtrimi Se anmiqtë e Shqipërisë E shkelnë, burra ku ini!

Merr Flamurin ndër thonj shqipe Gjithë trimije të vrullojë Përmbi male, brigje hype Kufinit jashtë armiqtë dëbo!

Këtë vjershë e muzikoi Thanas Floqi, i cili në jetëshrkimin e tij ka shënuar se asokohe e këndonin përditë në Vlorë dhe më poshtë ka shprehur keqardhjen që "s'e përdorëm për himnin e flamurit tonë". Shtojmë se, ndërkohë për këtë flamur janë përshtatur e janë përhapur

edhe këngë të tjera, por asnjëra syresh nuk arriti të zgjidhej si himn kombëtar i miratuar me dekret shtetëror. Përshembull, shih a) Hil Mosi: (Libër këngësh botuar në Vlorë më 1925 f.

80), gjithashtu Gaqo Avrazi dhe Zoi Xoxa, me pëlqimin e Këshillit të Ministrisë, së atëhershme e cila vuri në dispozicion shumën e çmimit, shpalli një konkurs së pari, për tekstin e një himni të ri, duke ftuar për pjesëmarrje (kundrejt një shpërblimi prej 2000 franga ari për fituesin) të gjithë shkrimtarë shqiptarë.

"Lidhja e "Himnit të Flamurit" me një çmim tingëllues të hollash është një frymëzim i pafat"

Më poshtë do të shihet përse u shpall ky konkurs i njëanshëm (vetëm për tekstin) kur dihet se ky himn sa në tekst aq edhe në muzikë nuk është origjinal shqiptar. Rev/"Java", vël. I, 24 prill 1937. "Shumëkush e gjeti të pavend shpalljen e atij konkursi dhe filloi të kritikohej mendimi i komisionit qoftë në biseda të lira andej-këndej qoftë nëpërmjet letrave në redaksitë e gazetave dhe të revistave.

Ndësa shtypi i asohershëm në fillim u rezervua të shkruante: "rreth kësaj pike delikate".

Së pari, guxoi të shfaqte mendimin haptazi revista "Përpjekja shqiptare", e cila në numrin 7 të vitit 1927 f.24. nxorri këtë shënim: "Duhet të pohohet se lidhja e Himnit të Flamurit me një çmim tingëllues të hollash është një frymëzim i pafat. Nuk na e merr mendja se do të gjendet sot një poet shqiptar që të pranojë të shpërblehet me një çmim franga ari për një vepër

të tij që do të caktohet si Himni i Flamurit.

Ky parashikim i redaksisë së asaj reviste nuk u vërtetua, siç do të shihet më poshtë. Sodoqoftë redaksia e revistës së lartpërmendur shfaqte mendimin se Himni i Flamurit nuk mund të ndryshohet, sepse Himni i Flamurit ashtu siç është sot, u bë pronë e kombit. "Iu fut në gjak". Ky himn, i brymosur me ndjenjën patriotike dhe intelektualëve të pragut të Pavarësisë, krijoi kushte dhe rethana historike, duke u ngjizur me këtë frymë patriotike. Prandaj, kështu siç ish sipas tyre i përgjigjej më fort kushteve historike të vendit tonë, kur nevojitej si asnjëherë tjetër bashkimi kombëtar.

MBI FLAMURIN TONË ËSHTË SHKRUAR BASHKIM

Poeti Dr.Lasgush Poradeci, në artikujt e tij, ballafaqoi poezinë e Bersanit (të përkthyer nga vetë ai në gjuhën shqipe), me përshtatjen e Asdrenit.

Mbi flamurin tonë (Zaharia Borsan) Mbi flamurin tonë është shkruar bashkim Bashkim në vetëdije dhe në ndjenja, Dhe nënë hijen e tij të madhërishme Do përballim çdo goditje.

Në luftën e rëndë trembet ai Që vetë është i arratisur Po ne të bashkuar në çdo kohë Do jemi, do jemi mundës.

Në dorë armët, do t'i mbajmë Të mbrojmë atdhenë në çdo kënd.

Të drejtat tona ne si ndajmë Këtu armiqtë s'kanë vend.

Se zoti vetë tha me gojë Që kombe shuhen përmbi dhe.

Po Shqipëria do të rrojë Për të, për të luftojmë ne….

Përpjekjet për një himn origjinal, me ngjyra kombëtare

Gjatë historisë së himnit tonë, ka patur vazhdimisht ide dhe mendime të intelektualëve, që për hir të krenarisë kombëtare, kanë shfaqur vazhdimisht ide për ta patur himnin tonë origjinal, me ngjyra kombëtare dhe të mbështetur në motivet e traditës sonë kombëtare me tekst dhe muzikë. Kjo kërkesë e natyrshme, por dhe e domosdoshme u bë objekt diskutimesh në kuadër të 25-vjetorit të pavarësisë, në vitin 1937. Për këtë arsye, u ngrit një juri, e cila, pasi shqyrtoi vjershat e 76 pjesëmarrësve, zgjodhi vetëm dy syresh, të cilat ia paraqiti Komisionit Qendror. Anëtarët e këtij komisioni u zunë ngushtë, sepse nuk po dinin për cilën nga ato dy poezi të vendosnin.

Siç shkruante me këtë rast gazeta e Korçës (12 gusht 1937) për njërën syresh u shprehën se ishte "një chef d'oeuvre sublime, majestouz", kurse tjetra ishte popullore. E para, kishte fantazi sublime extraordinaire", por ishte shumë e vështirë për veshin e popullit, në vend që tjetra ishte në një gjuhë që mund t'i pëlqejë vulgut, por nuk e dhanë definitivisht mendimin e tyre.

Nuk po zgjatemi me prapaskenat dhe me dallaveret e këtij konkursi, për të cilat nuk heshti as

LONDON DECEMBER 2008 shtypi i asokohshëm (shih Gazeta e Korçës, datë 1 shtator 1937), por po kufizohemi të vëmë në dukje, se pasi u zgjodh, më në fund vjersha e nënshkruar me pseudonimin "Osua i ri" (Beqir Çela), mbetej për të menduar për muzikën e saj. Për këtë qëllim pritej që të vinte një kompozitor i ftuar enkas nga Italia. Me të drejtë redaksitë e disa revistave të lënduara në sedrën kombëtare, u acaruan dhe shpërthyen me një sërë artikujsh interesantë nga kjo pikëpamje. Ja për shembull, se çka shkruante "Gazeta e Korçës" më datën 19 gusht të vitit 1937: "Komisioni për kremtimin e 28 Nëntorit po bën një padrejtësi të madhe ndaj kompozitorëve tanë. Marrim vesh me hidhërim se melodia, muzika, do t'i besohet një të huaji. A nuk është turp që iu japim një shuplakë kaq të fortë kompozitorëve tanë?

Dhe ata të gjorët se meritojnë, se megjithë shpërfilljet dhe dekurajimet prapëseprapë janë munduar të përhapin muzikën ndër ne, t'i japin vendit tonë një faktor qytetërimi. Të paktën, më thosh një mik, të bëjmë një konkurs internacional dhe të pranojmë dhe kompozitorët tanë në atë konkurs, për një këngë apo një himn, por edhe një vepër madhore me përmasa sinfonike. Këto krijime u ekzekutuan gjatë një mbrëmjeje nga orkestra frymore e kryeqytetit.

Pra, ndryshe nga sa thuhet në një enciklopedi të huaj, u ekzekutuan nga një kor vashash shqiptare në prani të vetë autorit (shih Enciklopedia della Musica-Rizzilo Ricordi Milano 1972 vëll.

IV. Fq. 130.) Ekzekutimi u bë në sallën e Bashkisë në prani të komisionit të katër himneve të kompozuara nga konkurentët Luigj Filaj (1898-1978), Kristo Kono (1907-1991) Pjetër Dungu (1907-1989) dhe E.A.Mario (pseudonimi i poetit dhe kompozitorit italian Xhovani Gaeto 1884-1961, autor këngësh shumë të përhapura asokohe nëpër Itali, ndër të cilat spikat veçanërisht ("Legjenda del Pive" kompozuar më 1918) i ardhur enkas nga Italia. Siç parashikohej konkursin e fitoi ky i fundit. Një faksimile e himnit të zgjedhur u botua asokohe në gazetën "Drita" dhe në revistën "Java" Nr.28 të vitit 1937, ku pranë firmës së kompozitorit si për ironi është shënuar qartë edhe data e vitit fashist (E.A. Mario, Tirana 11-octobre, 1937. XV). As me këtë rast nuk heshti "Gazeta e Korçës, e cila shkruante: "Siç duket Himni i Flamurit u pranua nga qeveria dhe pritet të dalë urdhëri përkatës për t'i detyruar shqiptarët ta pranojnë himnin kombëtar. Himni i vjetër që simbolizonte vetëamëshimin për lirinë e atdheut quhet i papërshtatshëm! U bë mirë ose jo, do të gjykojë historia. Neve sot nga shtyllat e kësaj gazete urojmë që shembulli i ndërrimit të himnit kombëtar të mos përsëritet dendur"… Me këtë rast nuk mungoi ndonjë kritikë e butë në drejtim të himnit fitues (shih Luigj Fitaj: Dy fjalë mbi Himnin e ri në revistën "Java" më 31 tetor 1937.

"Himni Kombëtar i Flamurit të bashkuar dhe gjeneza e tij", sipas Poradecit

Pothuajse pesë vjet më vonë, domethënë gjatë vitit 1942, poeti ynë Lasgush Poradeci (ish-sekretar i përgjithshëm i kolonisë shqiptare të Bukureshtit botoi në 14 numra të fletores "Tomorri" artikullin me titull:

Ndër shtyllat e kësaj gazete u botuan edhe këto fjalë të një veterani. "Himni i Flamurit të mos ndërrohet pse ai u thurr në kohën e robërisë kur gjaku shqiptar vlonte për liri, kur populli shqiptar zuri të ndjejë kombësi, njëjësi e vëllazërim". Është me interes të ndalemi e të shoshisim disa ide dhe pikëpamje që u parashtruan edhe aso kohe në shtypin e vitit 1937.

PAK HISTORI NGA FORMIMI I HIMNEVE TË HUAJA

"Himni Kombëtar i Flamurit të bashkuar dhe gjeneza e tij". Përmes këtij artikulli, ai tregonte me ç'kritere e sajoi Asdreni himnin e lartpërmendur pas shpalljes së Hyrrijetit, domethënë më 1908. Ky atdhetar i shquar mbajti me atë rast një fjalim të gjatë dhe nxorri vjershën të frymëzuar të cituar më sipër.

Polemikat për himnin e flamurit në shtypin e kohës vazhduan.

Sidomos në numrat e gazetës "Java", e cila në numrin 21 (gusht 1937) shkruante për këtë çështje: "Një herë bëhet himni. Prandaj ne jemi të mendimit të mos e ndryshojmë se historia nuk ndryshohet"… Dhe në numrin 23 të po atij viti nën titullimn: "A duhet ndryshuar Himni i Flamurit" shtonte: "Eshtë e vërtetë se himni i sotshëm i flamurit tonë është një kopjim i një himni të huaj. Por a thua se kjo formon një asrye të fortë për zëvendësimin e tij?"

Pra edhe redaksia e kësaj reviste e shihte si të panevojshëm zëvendësimin e Himnit të Flamurit, sepse "ky himn ka udhëhequr sa e sa ëndrra dhe entuziazmuar shpirtëra", sepse ka ringjallë kujtime përpjekjesh që përbëjnë një burim për atdhedashur-

inë, sepse ka rrënjë të thellë në zemrat shqiptare dhe këto zemra do të ndjejnë dhimbjen më të madhe kur të lëndohen e të shkulen ato rrënjë". Gjithashtu e një mendjeje me redaksinë e revistës së lartpërmendur ishte edhe Gazeta "Korça", e cila në numrin e 12 gushtit të vitit 1937 shkruante se…është gabim ndërrimi i Himnit të Flamurit me tjetër të ri, i cili disi i mirë qoftë kurr nuk mund të ngjallë atë entuziazëm të flaktë patriotik të të parit. Po kjo gazetë, në numrin e 23 gushtit të atij viti shkruante: "Himni ynë i vjetër i flamurit duhet të mbetet si kujtim historik dhe si simbol i luftërave për liri.

Asnjë himn tjetër nuk mund ta zërë vendin e tij, duke hyrë në shpirtin e popullit, si ka hyrë marshi "Rreth flamurit"…

Dhe do të jetë gabim i madh që kjo këngë e bukur patriotike, e cila që prej 30 vjetësh po entuziazmon zemrat e shqiptarëve të zëvendësohet zyrtarisht me një himn të ri". Për më tepër Gazeta e "Korçës", në numrin e 1 shtatorit të atij viti botoi një artikull të gjatë prej 5 shtyllat nën titullin: "Si varroset një himn që këndohej me një burrëri në kohërat e robërisë dhe të gjakut e vendin e tij e zë një tjetër i thurrur në kohë paqeje".

Dihet se himnet kombëtare janë si të thuash përfaqësimi poetiko muzikor i popujve përkatës, ashtu siç janë stemat dhe flamujt përfaqësimi i tyre figurativ.

Në përgjithësi, gjeneza dhe përhapja e tyre lidhet me ndonjë ngjarje historike të shënuar për jetën e kombit, por ndonëse disa syresh kanë lindur në rrethana lëvizjesh politikoshoqërore të rëndësishëm, krahas himneve origjinale të kompozuara qëllimisht në rrethana të përcaktuara nuk mungojnë himnet e përqafuar më vonë të huazuar nga vende të ndryshme.

Mjafton të përmendim si shembull, në Francë, më 1817 ka patur edhe raste përshtatjesh të tilla si himni i Rusisë cariste kompozuar mbi fjalët e dy strofave të shkruara nga autorë të ndryshëm konkretisht më parë u shkrua strofa e dytë nga P.Cajkovski më 1814 dhe pastaj 20 vjet më vonë, u shkrua strofa e parë nga Aleks Lëoft (1799-1870) me urdhërin e Car Nikollës së parë.

Këtë himn e nxorri jashtë përdorimit Revolucioni i Tetorit më 1917. Vjersha e himnit grek ka qenë shkruar më 1823, ndërsa muzika e tij u kompozua pas afro 20 vjetësh nga Nikolaes Manxaras.

Mund të përmendim shumë himne kombëtare të kompozuar nga autorë të huaj, për shembull himni zyrtar i Spanjës, i cili u zëvendësua pas vitit 1931, ka qenë kompozuar nga një autor anonim gjerman, ndërsa himnin e SHBA e ka kompozuar një autor anglez.

Përveç këtyre mund të përmendim himnin e Bolivisë, kompozuar më 1845 nga italiani Bente Vincenti.

19

Dikur Egjipti pat përshtatur si himn një marsh instrumental të kompozuar më 1871.

Ndër shembuj të njohur mund të përmendin rastin e himnit kombëtar hungarez, i cili dikur zëvendësoi marshin e Rakocit, pas një konkursi të shpallur më 1842 e të fituar nga kompozimi i Franc Erkilit (18101893). Theksojmë se edhe ky kompozim ka qenë zëvendësuar fill pas dy vjetësh nga një tjetër himn i zgjedhur nëpërmjet një konkursi zyrtar.

Disa himne kundruar nga pikëpamja e hijëshisq së tyre nuk paraqesin vlera të mëdha artistike, madje mund të mos kenë shumë vlera as si krijimtari origjinale. I tillë është rasti i himnit polak kompozuar nga Kuprinski, duke shkëmbyer një nga ariet e operas frenge "Le secret" të Y.P.Solie (1796). I tillë është gjithashtu rasti i himnit kombëtar portugez kompozuar më 1822 nga Don Pedro I. Theksojmë se ngrehina e këtij himni shtjellohet porsi ariet e vjetra italiane ku për më tepër dallohet një frazë e tërë (Viva, viva, viva e Rey) krejt e njëjtë me atë të himnit kombëtar grek.

Në miratimin dhe në vlerësimin e disa himneve, kanë ndërhyrë edhe faktorë subjektivë, madje nganjëherë në mënyrë vendimtare. Rëndom vetë efekti i tyre emocionues kushtëzohet më fort nga rrethanat se sa nga cilësitë përkatëse.

Sidoqoftë dihet se shumë himne kombëtare kanë ushtruar ndikime të rëndësishme si në kohë paqeje ashtu edhe në kohë lufte. Bukur e pat thënë Viktor Hygo se, "gjysma e fitoreve franceze i detyrohet Marsejezës".

Me të drejtë mallëngjehen veteranët, luftëtarët e një ideali kur dëgjojnë këngët që dikur këndoheshin në rrethana përpjekjesh historike, sepse ato këngë u kujtojnë ditët e betejave e të flijimeve për liri, u kujtojnë çastet e gëzueshme të fitoreve, sepse në ato këngë gjejnë vetveten dhe shokët e luftës. Edhe tek ne, është e kuptueshme lidhja e disa veteranëve me Himin e Flamurit që i bashkonte "me një dëshirë, me një qëllim". Ky himn që lidhet me rrethana historike aq të rëndësishme për vendin tonë, ashtu si sa e sa këngë patriotike të huazuara pa qenë si një armë e fortë politike.

Sosëm, pothuajse në mbarim të "ekskursionit" rreth historikut të himnit tonë të flamurit, meqenëse ky historik vijon ende. Prej vitit 1956 e këtej, tri herë është shpallur konkurs për një himn të ri, meqë vetë sedra kombëtare kërkon që mospërfaqësohemi me një krijim të huazuar. Mjerisht nuk u zgjodh asnjëri nga konkuruesit e shumtë, sepse kërkohej e pritej diçka më e goditur.

Në këtë dështim ndikuan padyshim edhe ngatërresat e prapaskenat partiake të zgjedhës komuniste.

Sidoqoftë, nëse ndërkohë shpata e Liktorit dhe ylli pesëcepësh u hoqën nga flamuri ynë si simbole të huazuara, vallë a duhet të pranojmë një himn kombëtar tërësisht të huazuar? Urojmë që botimi i këtij shkrimi të shërbejë si nxitje për një himn të ri të kalitur në kullën e zjarrit të përvojës sonë.

Që të jetë zëri kushtrimor i zemrës së popullit tonë e që të përshkohet nga afshi i kësaj zemre të madhe. Shkurt, të jetë i gatuar me intonacione kombëtare që të prekë ndjenjat e dëgjuesve shqiptarë.

LONDON DECEMBER 2008

20

“VLLAZNIA” BAR RESTORANT

A keni menduar se ku do t’a kaloni natën e magjishme të Vitit të Ri ?

PRONETIM VENDESH PER GEZIME FAMILJARE MARTESA FEJESA DITELINDJE TE GJITHA LLOJET E SHERBIMEVE FAMILJARE

Bar Restorant “Vllaznia” është zgjidhja më e përkryer që mund të bëni.

Shërbimi i pakrahasueshëm, shërbimi miqësor dhe familjar.

Ju mund të vini së bashku me fëmijët tuaj, për të festuar Natën e Vitit të Ri nën tingujt e mrekullueshëm të grupit “Tinguj Zemre”.

Për të pronetuar vendin kontaktoni sa më parë.

Vendet janë të limituara

TEL 07958427 954 ADRESA 4 QUEENS PARADE GREEN LANES LONDON N8 0RD

Bar Restorant Vllaznia uron të gjithë shqiptarët

Gëzuar Vitin e ri 2009!

CAPITAL Restorant * Ushqimi më i preferuar për shqiptarët gjendet vetëm tek Capital Restorant * Kuzhine shqiptare dhe turke * Shije e papërsëritshme *Shërbim i shkëlqyer *Çmime tepër konkuruese JENI TË MIRËPRITUR

Fore Street Edmonton London N9 Tel: 0208803 6662

LONDON DECEMBER 2008

Ne kemi gjithçka çfarë i duhet shtëpisë, zyrës apo lokalit tuaj; karrige, tavolina, dollapë, krvate etj etj, të gjitha të cilësisë së shkëlqyer.

Ju mund të zgjidhni sipas preferencës suaj.

Transporti falas kudo që të jeni në Londër

E.U. FURNITURE LTD. Unit 2, The Cromwell Centre, 24-30 Minerva Road London NW10 6HJ Tel: 0208 961 8765 Fax: 0208 965 9651 E-Mail: sales@eufurniture.co.uk

www.eufurniture.co.uk

21

LONDON DECEMBER 2008 Nga DR. MUHAMET PIRRAKU

“EDHE 99 HERË TË RRËZOHEMI, PËRSËRI DUHET TË NGRIHEMI!” PETRO NINO LUARASI (1909). ruga e alfabetit shqip që solli në Kongresin e Manastirit ishte e gjatë, shekullore, dhe e mundimshme. Në thirrjen e Klubit “Bashkimi” të Manastirit për Kongresin, midis të tjerash, konstatohej: “Çështje e Abecesë lipset të jetë fillimi, që pa të nuk do mundim të arrijmë qëllimet tona të larta për mbrothësi të gjuhës!”

Në Vendimin e Komisionit Alfabetin, midis të tjerash u konstatua: “.... me pëlqim të të gjithëve u vendos që të merret abeja e Stambollit e me të bashkë edhe një abece e thjeshtë latine, që të mësohen dhe të përdorën bashkërisht në mes të shqiptarëve.

Mësimi në shkolla do të jetë i shtrënguar e detyrueshëm për të dyja”.

Kongresi i Manastirit vendosi që pas dy vitesh të thirrej një Kongres tjetër, prapë të pagëzuar “gj u h ë s o r “, për çështje të ortografisë dhe për vendosjen definitive për një alfabet kombëtar, kërkesë kjo që nuk e plotësoi Kongresi i Manastirit, i ftuar për atë kërkesë historike të kombit. Kongresi i ardhshëm duhej të mbahej në Janinë, më 23 korrik 910, me rastin e përvjetorit të kërkesës telegrafike ultimative të Kuvendit të Ferizajt, më 10/23 korrik 1908, me të cilën, nga Sulltani, u kërkua kthimi i Kushtetutës konstitucionale të vitit 1876.

Mbështetur në brendinë e të dy rezolutave të nxjerra në Kongres, mund të konstatohet së Kongresi i Manastirit shumë më tepër i kontribuoi çështjes së përgjithshme kombëtare, se sa çështjes së alfabetit, sepse bëri një zgjidhje gjysmake e cila linte shteg për vazhdimin e përçarjes midis shqiptarëve toskë e gegë. Vendimi i sjellë nga komisioni nuk i ka kontribuar, sa është pritur, përparimit të gjuhës dhe të shkollës shqipe, e çka është më keq, ka qenë kundër kërkesave që kishte shtruar thirrja për kongres. Koha ka treguar që ajo ndarje në dy alfabete, ndonëse në rezolutë theksohet së janë të “detyrueshme” për çdo shqiptar dhe shkollë shqip - ka qenë e dëmshme për interesat nacional të popullit shqiptar.

Pa vonua, pas shpërndarjes së kongresit, veçanërisht në Gegëri i gjejmë misionarët e alfabetit kombëtar duke propaganduar për alfabetin latin, atë të dytin në Vendim. Në dokumentacionin numerik nuk mund të gjejmë asnjë gjurmë të prekshme, të propagandës për përdorimin e dy Alfabeteve të Manastirit.

Shtypi kombëtar jashtë sferës së ndikimit “Frashëriot”, madje edhe ai jezuit, përnjëherë nisen t’a reklamojnë dhe t’a sqarojnë alfabetin e dytë, duke paralajmëruar se së shpejti do ti pajisin shtypshkronjat me shkronja të ati alfabeti dhe do ti nxjerrin organet e veta dhe librat shkollore me atë alfabet. Kjo ndikoi që në rreth dy të tretat e popullit shqiptar, Alfabeti i Stambollit - “Frashëriot”, nuk depërtoi fare. Alfabeti latin ishte më i lehtë, më i gdhendur, më i pëlqyer dhe të thuash, për hartimin e një alfabetit të tillë, latin, ishte thirr edhe Kongresi i Manastirit. Ndër të parët dhe me mbështetje, Vendimin e Kongresit të Manastirit e kritikoi publicisti i shquar, Faik Konica, në revistën ”Albania’’

R

22

ROLI I KOSOVËS NË ZGJIDHJEN PËRFUNDIMTARE TË ALFABETIT KOMBËTAR SHQIPTAR numër 1 të vitit 1909. Konica shkroi: “U mbajt në Manastir, me 14 të vjeshtës III, një Kongres i shqiptarëve jon-turq, i vetëbotuar për të zgjidhur çështjen e abesë. Nga që ky “kongres” do të mbetet në faqet më të panerëshme e më të turpshme, është nevojë të deftojë qendresën time në këtë komedie orientale, dhe për këtë punë duhet të nis nga ca më lark...”

Përnjëherë pas Kongresit të Manastirit, klubi revolucionar i fshehtë, i cili vepronte në gjirin e klubit “Bashkimi” të Manastirit e shtoi aktivitetin e vet politik dhe organizativ kryengritës. Në bazë të informacionit të Konsullit austriak në Manastir, të më 30 nëntor 1908, Klubi “Bashkimi” i dërgoi veprimtarët e vet në qendrat e Shqipërisë, në Ohër, Dibër, Prizren, Gjakovë, Pejë, Prishtinë e gjetkë. Nga informacioni i të njëjtit konsull më 7 dhjetor 1908 mësojmë së Klubet e fshehta revolucionare kryengritëse “për Shqipërinë e lirë” u formuan në çdo qytet të Shqipërisë, me detyrë të ndihmonin në ngritjen e ndërgjegjes kombëtare, për lidhjen e shqiptarëve të gatshëm për të kundërshtuar regjimin xhonturk në momentin e përshtatshëm, për autonominë e Shqipërisë. Së këndejmi, sipas historianit J. M. Jovanoviq, “Shqiptarët, më 1909, janë treguar më luftarak, gjersa kërkesat e tyre janë thjeshtë kombëtare dhe të drejtuara kundër të gjithëve që punonin kundër tyre”.

Në kohën ku Qeveria Xhonturke bënte manovra e makinacione në fushë të të drejtave kombëtare shqiptare, aktiviteti kombëtar i shqiptarëve në Vilajetin e Kosovës u shtua shumë. U hapën klube të reja në çdo qytet, me programe thjesht nacionale.

Një ndër detyrat e tyre ishte përhapja e librit dhe të shkrimit shqip në të gjitha viset shqiptare. Kështu, vera e vitit 1909, në çështjen shqiptare paraqet një bumerang për Qeverinë Xhonturke. Në Shqipërinë veriore zhvillohej lufta për autonomi, për shkollë e gjuhë shqipe, për shkronjat kombëtare latine, kurse në Shqipërinë jugore filluan të dalin gazeta kombëtare, të ngritën shoqëri kulturore dhe letrare shqiptare. U ngrit edhe shtypshkronja shqiptare revolucionare me emrin “Bashkim’i Kombit”, në Manastir, e cila posedonte garnitura të alfabeteve të ndryshme dhe, në të, mund të shtypeshin tekste në 13 gjuhë të botës.

Për ta kamufluar qëllimin e vet antishqiptar, Komiteti “Bashkim e Përparim” e nxiti themelimin e një “Klubi Konstitucionar” në Dibër, të quajtur: “Partia Osman e Konstitucionale Shqiptare e Dibrës” dhe të cilit

ja ngarkoi për barrë thirrjen dhe organizimin e Kongresit të Dibrës. Tubimi i inskenuar nga qeveria u pagëzua me emrin “Kongresi Shqiptar i Dibrës” dhe u ftua të mbahej më 10 /23 korrik 1909, me pjesëmarrje të klubeve osmane serbe, bullgare, vllahe etj. “Qëllimi i Kongresit është manifestimi i dëshirës së vërtetë të shqiptarëve ndaj parimit të vëllazërimit, barazisë dhe pajtueshmërisë së tyre me osmanlinjtë e tjerë, pa ndonjë qellim separatist” shkruante gazeta konstitucionale shoviniste serbe osmane, “Vardar”.

Sipas të dhënave më të sakta burimore të konsullit austriak në Manastir, më 19 korrik(1 gusht) 1909, në Kongresin e Dibrës të tubuar më 23 korrik 1909 kanë marrë pjesë përfaqësuesit nga 19 qendra: Stambolli, Manastiri, Selaniku, Elbasani, Korça, Kypryly (Velesi), Janina, Kolonja, Kozana, Florina, Elasona dhe Kastori.

Me pak vonesë arrijnë edhe përfaqësuesit e Shkupit, Mitrovicës, Shkodrës, Vlorës, Janinës, Durrësit dhe të Prizrenit. Sipas konsullit vjenez në Manastir, pas përpjekjeve të mëdha të Riza Beut nga Shkodra dhe të Nexhib be Dragës e të shumë patriotëve të tjerë, Kongresi Konstitucional Osman u shndërrua në “Kongres Kombëtar Shqiptar”.

Kongresi i Dibrës do të mbyllet pa u kurorëzua me rezultatet e planifikuara, të thuash në mënyrë të shkapërderdhur, kurse një konsull rus në tokat shqiptare do të saktësojë se “Kongresi i Vërtet, nga tashti viset shqiptare me shumicë islame do të

bëhen arenë e luftës për alfabetin e shqipes. Në Tiranë, fanatikët islamë dhe qeveria osmane organizuan disa adoleshentë të gjuanin me gurë ithtarët e alfabetit latin për gjuhën shqipe, e në rend të parë goditën hoxhallarët kombëtarë. Për antishqiptarizmin e qarqeve pushtetore nacionaliste turke ka lënë të dhëna të sigurta Konsulli i Serbisë në Stamboll, më 6 shtator 1909. Duke e informuar Ministrinë e Jashtme, shkroi: “se zgjimi kombëtar shqiptar xhonturqve u është shumë i pa dëshiruar...”

Redaktori i gazetës osmane “Tasviri- Efkar” në artikullin me titull “Osmanizmi - Shqiptarët”, botuar më 4 shtator 1909, informonte opinionin se në mesin e shqiptarëve është paraqitur një e keqe - “Nacionalizmi!”. Sipas tij, shqiptarët, “duke i përforcuar më tepër ndjenjat kombëtare se sa ato fetare, dalëngadalë ata do ta lënë pas dore edhe fenë”.

Në kohën kur turqit shovinistë po e prejudikonin vdekjen e shqipes, anë e kënd të tokave shqiptare po zbatoheshin Vendimet e “Kongresit Kulturor- Arsimor” të Elbasanit (2-8 shtator 1909), i cili i kishte çimentuar themelet historike të shkollës shqip dhe të ardhmes së kulturës shqiptare.

Vendimet e Kongresit të Elbasanit patën një mbështetje të fuqishme të Lëvizjes Kombëtare Shqiptare në Vilajetin e Kosovës.

Barrën e organizimit të përpjekjeve shqiptare e bartën Hasan Prishtina, Nexhib Draga, Bajram Curri, Salih Gjuka, Bedri Pejani, Rrok Berisha, Rexhep

Mitrovica e të tjerë dhe për një kohë të shkurtër u hapen shkolla shqipe në Pejë, Prizren, Gjakovë, Gjilan, Mitrovicë, Vushtrri e gjetkë. Edhe intelektualët shqiptarë të Kosovës të punësuar në Stamboll do t’u kushtojnë kujdes Përpjekjeve për shkollë e gjuhë shqipe në Kosovë. Të përmendim vetëm përpjekjet e mjekut kirurg, Zejnel Abedin Gjillanit, i cili, më 25 tetor 1909 organizoi “bisedime qi u përkasin interesave t’Atdheut!”

Nga fundi i vitit 1909, aktiviteti i “Klubit Arsimor Shqiptar” të Vilajetit të Kosovës, të cilin nominalisht e udhëhiqte Bajram be Curri, analfabet, u shtri anë e këndë trojeve shqiptare të Vilajetit, hapi shkolla të reja shqipe dhe e futi mësimin e gjuhës shqipe në Gjimnazin dhe në Normalen e Shkupit.

Ky klub veçantë i rezistoi kërkesës së “Ligjit mbi shoqatat”, për ndërrimin e emrit nga “Klubit Arsimor Shqiptar” në “Klubi Arsimor Osman”.

Për përmasat e Lëvizjes Kombëtare Shqiptare në Vilajetin e Kosovës fliste gjerësisht konsulli i Serbisë në Prishtinë, më 17 dhjetor 1909.

Ai, midis të tjerash, saktësoi: “Në mesin e shqiptarëve po vërehet një pakënaqësi gjithnjë me e madhe dhe Lëvizja sa vjen e po rritet...”. Me 1 dhjetor 1909 ishte kurorëzuar një ndër vendimet më të rëndësishme të Kongresit të Elbasanit - kishte filluar nga puna Normalja e parë në gjuhën shqipe në atdheun shqiptar, në cilën, pa vonuar u regjistruan mbi 100 nxënës, prej të cilëve gati gjysma ishin nga Kosova.

LONDON DECEMBER 2008 Nga fundi i vitit 1909 dhe në fillim të vitit 1910, armiqtë e kombit shqiptar orkestruan një lëvizje të hatashme kundër shkrimit shqip me alfabetin latin, dhe kundër mësimit të shqipes dhe shkollës shqipe për shqiptarët myslimanë. Në gazetat më të njohura të Turqisë: “Tasfir-i Efkar”, “Yon Turk”, “Yeni Asir”, “Sabah”, “Yeni Tanin”, “Yeni Gazete”, “Osmanischer Loyd”, “Tanin”, “Neyr-i Hakikat”, “Igdam”, “Stamboll”, “Rumeli” e të tjera, u nxitën polemika me tone armiqësie në mes të aderuesve të alfabetit arab dhe latin për gjuhën shqipe.

Shumë nga këto polemika, si “sihariqe”, kaluan edhe në faqet e shumë gazetave të huaja: angleze, frënge, ruse, serbe, maqedonase, bullgare, italiane, austriake, greke, por edhe shtypin shqip.

Përçarjet shqiptare në fushë të shkrimit të shqipes i “dhanë dorë” opinionit antishqiptar të flitej haptas për “mos ekzistimin” e kombit shqiptar dhe të gjuhës shqipe. Të përmendim këtu vetëm opinionin e gazetës greke “Atlantis” që dilte në Nju Jork, e cila “ofronte dëshmi” se gjuha shqipe ka të bëjë me gjuhën greke dhe se ajo nuk ekziston si gjuhë e pastër shqiptare.

Këtu, megjithatë, është me interes shkencor të konstatojmë edhe një fakt historik. Lufta midis dy taborëve për Alfabetin kombëtar të gjuhës shqipe, në një kohë kur ithtarët e alfabetit arab për shqipen dhe gazetat turke po bënin kërdi ndaj alfabetit latin për shqipen, dolën për fushë disa turq - partizanë të flakët të nismës së Sami be Frashrit për shkrimin e gjuhës turke me shkronja latine. Të përmendim këtu vetëm libërthin: “Shkresë mbledhjes së kombit për ndërtim të shkronjave”, të një Dr. Dand nga Musuli, i cili kërkonte që alfabeti latin të merrej edhe për gjuhën turke, me konstatimin e qartë se: “...alfabeti arab nuk vyen as për turqishten as për shqipen”.

Për hir të kërkesave për saktësi historiografike duhet të konstatojmë faktet se, Qeveria Xhonturke, e cila synonte të kthehej në pushtet “nacional turke”, Lëvizjen e alfabetit për gjuhën shqipe vazhdonte ta kualifikonte si “vepër të Austrisë”, njësoj si edhe propaganda prosllave. Për t’i demantuar këto opinione antishqiptare qysh herët ishte ngritur korifeu bashkëkohor i shqiptarizmës, deputeti i Prishtinës, drenicasi i lindur në Vushtrri - Hasan be Prishtina. Ai, si njëri i guximit intelektual dhe i mendimit politik brilant, qysh më 28 shtator 1909, kishte shkruar në gazetën “Tanin”, se Austria e ka protektoratin fetar të krishterë katolik në Shqipëri dhe jo atë arsimor, se shkollat shqipe, si edhe Normalja e Elbasanit, janë kërkesë dhe vepra të shqiptarëve për interesa të jetës së kombit.

Nga fillimi i vitit 1910, kur armiqtë e kombit shqiptar morën nisma për ta nxjerrë përfundimisht alfabetin latin nga kultura shqiptare dhe mësimi i shqipes, veçanërisht Hasan be Prishtina do të sulmohet frontalisht nga një person i nënshkruar: M. B. Elbasanasi, i cili, më 3 janar 1910, në gazetën “Tanin”, e botoi artikullin pamfletik: “Arnautllëku - deputetit të Prishtinës Hasan Beut” ku, në mes tjerash, i shkruante: “... pse nuk u erdhën ndër mend ato rrafshina të gjera ku kini lindur Ju. A mund të hapni atje shkolla të tilla, dhe nëse do t’i hapeshit, ç’do të ngjante...?!?”.

Vërtet, duhet të ritheksohet fakti se këso kohe, e tërë lëvizja kul-

turore dhe arsimore në Kosovë, me reflektim edhe jashtë sajë, ishte nën mbikëqyrjen permanente të deputetit zëlartë, Hasan be Prishtina. Ai, nga Stambolli erdhi në Kosovë, ku vizitoi fshatra e qytete për të bërë zgjedhjen e djelmoshave kosovarë për shkollën pedagogjike në Elbasan. Aktiviteti i tij është përcjellë me kujdes nga xhonturqit, madje do të thirret edhe në hetuesi “për corpus delikt” ndaj “Meshrutijet-it” (konstitucionit).

Këtu duhet të konstatojmë faktin se diplomacia serbe në vijimësi vazhdonte të mbante rolin e kujdestarit për të përfituar nga ngatërresat në fushë të shkrimit të shqipes. Gazeta serbe osmane, “Vardar”, më 17 janar 1910, informonte lexuesit se gazetat e Stambollit:, “Yeni Gazete” dhe “Tanin” tashti e pranonin alfabetin latin për gjuhën shqipe, kurse “Osmanischer Loyd” shkonte edhe më larg propozonte që edhe turqit të ndiqnin rrugën e shqiptarëve për të marrë alfabetin latin për gjuhën turke kombëtare.

Aderuesit e alfabetit arab nga radhët e deputetëve për viset shqiptare, numerikisht ishin më shumë.

Në peticionin dërguar Kryeministrisë, i cili u botua në “Yeni Tanin”, më 19 janar 1910, janë nënshkruar 14 deputet nga Vilajeti i Kosovës, i Manastirit dhe i Shkodrës, midis të të cilëve edhe joshqiptarë.

Këta aderues të alfabetit arab pasi shkruanin se “faktori kryesor që i lidhte shqiptarët me turqit është feja”, konstatonin se “alfabeti është i pandarë nga baza fetare”. Vetëm tri ditë më vonë, më 22 janar 1910, si për flakë pushke, deputetëve të deklaruar për alfabetin arab për gjuhën shqipe iu përgjigj deputeti Hasan be Prishtina: “Çështjen e alfabetit, do ta zgjidhë koha, nëse nuk e ka zgjidhur. Çështja nuk është e një natyre të tillë, si mendojnë disa(...). Ajo mund të zgjidhet vetëm nga pikëpamja atdhetare e jo duke thënë: ‘Ne duam apo nuk duam këtë zgjidhje...”!?

Me 24 janar 1910 do të botohet peticioni i paralajmëruar i deputetëve shqiptarë, ithtarë të alfabetit latin për shqipen. Në këtë dokument dominoi opinioni politik i Hasan be Prishtinës. Përmbajtja e peticionit ishte plot argumente dhe kishte frymë ironike për palën kundërshtare: “...Fjalën vendimtare në këtë çështje duhet ta kenë shqiptarët - ekspert gjuhe, ata që janë shqiptarë edhe për nga gjuha, edhe për nga gjaku(...).

Gjithë puna le t’i lihet zhvillimit të natyrshëm, që është edhe rruga e vetme e cila do ta zgjidhë këtë problem!”.

Me të dhënat relevante mund të konstatohet se e tërë qeveria xhonturke, me një tërbim shovinist, ishte e angazhuar në luftën kundër alfabetit latin për gjuhën shqipe të masave shqiptare islame. Qeveria i vuri në lëvizje spiunët dhe fanatikët islamë kundër çështjes jetësore shqiptare që nuk mund të priste për zgjidhje të mëvonshme e stihike. Komiteti i turqve të rinj “Bashkim e Përparim”, duke vërejtur entuziazmin dhe vendosmërinë e shqiptarëve për rilindje kombëtare, gjë të cilën shqiptarët e arrinin nëpërmes fjalës së shkruar shqipe me alfabetin “latin të perëndimit”, inskenuan një reaksion, “duke hedhur gurin e fshehur dorën”, në mesin e ulemasë shqiptare.

Në shikim të parë, kjo dukej si lëvizje e organizuar nga ana e hoxhallarëve, shehlerëve dhe bejlerëve fanatikë, të cilët u nxorën në ballë të

Gazeta demokratike “Shqypja e Shqypnisë”, më 5 shkurt 1910, shkruante: “Shumë i vlefshmi atdhetar i flakët, deputeti i Prishtinës, Zotni Hasan Prishtina po përpiqet për mbrojtjen e për të mirën e kombit shqiptar…Ky dashamir i bën nderë shumë të madh amës Shqipëri, për të cilën është gati të bëhet theror.

Ky trim, biri i Shqypnis u është shembull me veprat e tija kaq shumë shqiptarëve”. rezistencës kundër alfabetit kombëtar latin. Por, pas shpinës së tyre, realisht, qëndronte një fuqi joshqiptare Komitetit “Itihad ve Tereki” (Bashkimi e Përparimi) dhe i tërë aparati administrativ qeveritar xhonturk. Grushti më i rendë për alfabetin latin, të cilin e menduan xhonturqit, ishte organizimi i mitingjeve protestuese me përmasa të mëdha nëpër qytete dhe fshatrat më të mëdha, për demaskimin e haptë të alfabetit latin dhe të aderuesve të tij. Një mëtim i tillë ishte “Mitingu i alfabetit në Shkup”, mbajtur më 2 shkurt 1910.

Qëllimi i fshehtë i organizuesit të këtij Mitingu ishte: demaskimi para masës shqiptare islame të deputetit të Shkupit, Nexhib be Dragës, përkrahësit më të vendosur të Hasan be Prishtinës. Ndër burimet më reflektuese për këtë ngjarje janë raportet e konsullit serb në Shkup, i cili do të saktësojë: “Po flitet se qëllimi i këtij tubimi ka qenë që Nexhib Dragës t’i merrej mandati, ose të provokohej e të japë vetë dorëheqje. Ka versione që vërtetojnë se këtë miting e kanë inskenuar vetë autoritetet turke, në rend të parë vetë Valiu, Mazhar Beu”.

Në përmbyllje të rezolutës së mitingut, thuhej: “Na, me keqardhje të plotë, i gjykojmë masat e marra të disave nga deputetët tanë, të cilat shpien kah krijimi i jazit, në dobësimin e bashkësisë osmane, e cila është i vetmi shpëtim i popullit tani për tani dhe në të ardhmen”.

Nga fillimi i shkurtit 1910, Serbia e kishte aktivizuar një numër të

agjentëve të cilët evidenconin të gjitha lëvizjet në fushë të alfabetit shqip. Më 4 shkurt 1910 një anonim i shkruante me hollësi konsullit serb në Shkup edhe për “Klubin Arsimor Shqiptar” të Shkupit si dhe për qëndrimin e personaliteteve bartës të rrymave në alfabetin e shqipes, dhe paragjykonte një mbyllje të problemit “me gjakderdhje”. Për përmasat dhe pasojat e Mitingut për Alfabetin arab për shqipen, të mbajtur në Shkup, shkroi gjerësisht, nga vendi i ngjarjes, edhe gazeta serbe-osmane “Vardar”, më 6 shkurt 1910, shkroi: “Të mërkurën e kaluar në “Murat Xhami” të këtushme është mbajtur një miting i madh në të cilin kanë marrë pjesë 6000 muhamedanë me shumicë shqiptare. Si shkas për këtë miting po e përmendin ardhjen nga Stambolli të Nexhib Dragës, deputetit të këtushëm shqiptar, për të propaganduar që alfabetit latin të pranohet nga shqiptarët”.

Pas mitingut në Shkup, ithtarët e të dy alfabeteve kalojnë në aksion, në terren, për të propaganduar në favor të alfabeteve të preferuara.

Veterani i lëvizjes kulturore, mbrojtësi i dinjitetshëm i alfabetit latin për shqipen, Nexhib be Draga, u bë partizani më i spikatur në terren dhe me respekt mund të konsiderohet si motor i dytë, krahas Hasan be Prishtinës, në lëvizjen për alfabetin latin për shqipen në Vilajetin e Kosovës që do të sigurojë fitoren në nivel të kombit.

Përpjekjen e Hasan be Prishtinës në Parlamentin osman me respekt e përjetësoi edhe shtypi shqiptar

23

i kohës. Gazeta demokratike “Shqypja e Shqypnisë”, më 5 shkurt 1910, shkruante: “Shumë i vlefshmi atdhetar i flakët, deputeti i Prishtinës, Zotni Hasan Prishtina po përpiqet për mbrojtjen e për të mirën e kombit shqiptar…Ky dashamir i bën nderë shumë të madh amës Shqipëri, për të cilën është gati të bëhet theror. Ky trim, biri i Shqypnis u është shembull me veprat e tija kaq shumë shqiptarëve”.

Për aktivitetin e Hasan be Prishtinës dhe të Nexhib be Dragës, dhe për luftën e ashpër të ithtarëve të rrymave kryesore në fushë të alfabetit të shqipes, shkroi gjerësisht spuni Spira Haxhi Ristiq, 5 shkurt 1910, i cili, midis të tjerash, saktësoi: “Situata e përgjithshme është kësisoj: Turqit lejojnë hapjen e shkollave shqipe, por me këto kushte: shkollat shqipe të hapura nga shteti, patjetër të përdorin alfabetin arab. Kjo vlen edhe për gjuhën shqipe, e cila ka për t’u futur në gjimnazet shtetërore. Ata nuk kundërshtojnë mësimin e gjuhës shqipe me alfabetin latin në shkollat private. Shqiptarët, ithtarë të alfabetit latin, të trimëruar nga suksesi, që në mënyrë shumë të lehtë ja dolën të hapin shkollat e veta popullore, tani, kërkojnë gjithqysh edhe të lirohen nga alfabeti i papërshtatshëm arab”.

Nga një dokument të proveniencës serbe, i padatuar, por që duhet të jetë i shkurtit 1910, konstatohet se “Para dy muajve, në shkollat turke, në Shkup, është futur gjuha shqipe”. Por kurthet kundër shkrimit të shqipes me alfabet latin kaluan në Termopilen e Shqipërisë, në Kaçanik. Mitingu i Kaçanikut kundër alfabetit latin ishte mitingu i tretë i llojit të tillë, kundër ardhmërisë shqiptare të Vilajetin e Kosovës. Mitingu kundër Alfabetit shqip në Kaçanik është mbajtur pas Mitingut të Shkupit. Informata e “Sabahut” theksonte se “Nga ky miting ka dalë vendimi se” alfabeti latin “është kundër Sheriatit(...). Në këtë miting është manifestuar mosbesimi ndaj Nexhib Dragës deputetit të popullit për Shkupin”.

Nga Vilajeti i Kosovës vala e mitingjeve kundër alfabetit latin në gjuhën shqipe do të bartet në Vilajetin e Manastirit. I pari miting atje u organizua në qendër të vilajetit pikërisht më 6 shkurt 1910. Konsulli austriak në Manastir më 7 shkurt 1910, në mes të tjerash, shkruante: “Si çdo kund, edhe këtu xhonturqit mbajtën një miting kundër alfabetit latin”, kurse në informatën e datës 20 shkurt 1910, do të saktësojë se turqit e rinj fjalën “latin” po e identifikonin me fjalën “katolik”, gjë që po ndikonte fuqimisht në radhët e fanatikëve shqiptarë myslimanë.

Sipas gazetave turke: “Tasfir-i Efkar” dhe “Tanin” të 21 shkurtit 1910, në Mitingun e Manastirit kundër alfabetit latin për gjuhën shqipe kanë marrë pjesë 12000 veta. Këshilli Drejtues i Mitingut i dërgoi telegram Shkodrës, Shkupit, Dibrës, Janinës, Korçës, Elbasanit, Tiranës, Ohrit, Kërçovës, Prilepit dhe Florinës, si dhe Kryeministrisë, Ministrisë së Arsimit, Kryetarit të bashkisë së Manastirit, Kryetari të Mitingut në Shkup dhe deputetit të Manastirit, duke u vu në spikamë se “në asnjë mënyrë nuk do të pranojmë që shqipja të shkruhet me germa latine...!”

Mitingjet kundër alfabetit latin do të organizohen edhe në xhamia të Gjakovës dhe të Elbasanit, por diçka më i suksesshëm doli Mitingu i Ohrit kundër alfabetit latin. Gazeta “Vardar” shkruante: ( Vijon)

LONDON DECEMBER 2008

24

NGA SHIRLEY CLOYES DIOGUARDI

iderët politikë të Kosovës dhe organizatat joqeveritare, që sollën mëse 30,000 njerëz në rrugë më 19 Nëntor për të protestuar planin “gjashtë pikësh” të OKB-së, duhet të përkrahen nga të gjithë ata që u intereson e ardhmja e Evropes Juglindore.

Implementimi i planit gjashtë pikësh – bazuar vetëm në rekomandimet e Beogradit për doganat, kontrollin kufitar, policinë, gjyqësinë, vendet religjioze serbe, dhe vendosjen e EULEX-it në Kosovë—do të cenonte sovranitetin e Kosovës, do të minonte pavarësinë, dhe do të përfundonte shansin për të sjellë paqe dhe stabilitet të qëndrueshëm në Ballkan për shumë dekada të ardhshme. Kundërshtimi ndaj planit gjashtë pikësh ishte mesazhi I duhur që është dashur të dërgohet tek komuniteti ndërkombëtar.

Dhe, le të shpresojmë që nuk është shumë pak shumë vonë.

Korrikun e kaluar, në artikullin tim “Kosova po rrëshqet” kisha thënë se ishte e paqartë se kush ishte në krye të Kosovës, që organizatat ndërkombëtare kishin mandate konfliktuoze ndërmjet tyre, që të gjitha nga to nuk kishin forcën e duhur, dhe që përfundimisht askush nuk ishte në krye të asgjëje. Mandej kisha theksuar po ashtu se Serbia po merrte hapa të rëndësishëm me qeverinë e re qe po I çonte para interesat serbe në skenën e politikës ndërkombëtare. Me ndihmën e Rusisë, Beogradi gati krejtësisht pati sukses në bllokimin e procesit të njohjes së Kosovës, dhe qeveria e Kosovës në vend se t’i merrte gjërat në duart e veta, po përulej para dëshirave të komunitetit ndërkombëtar. Kisha paralajmëruar atëherë që kjo situate po e bënte “mjaft të pamundshme ndonjë përgjigje adekuate ndaj veprimeve serbe për të rrënuar sovranitetin dhe integritetin territorial të Kosovës” dhe se derisa kjo gjendje të ndryshonte, Kosova do të mbetej “e pavarur vetëm me emër.”

Që nga atëherë gjërat veç sa janë përkeqësuar. Kosova po bie nga kreu i agjendës politike ndërkombëtare për shkak të krizës ekonomike në perëndim, zgjedhjeve presidenciale në SHBA, dhe luftërave që po vazhdojnë në Irak dhe Afganistan. Beogradi ka shfrytëzuar këtë vakuum për të minuar vendosmërinë e BE-së për të përkrahur mandatet e parapara me planin e Marti Ahtisarit, Deklaratën e Pavarësisë së Kosovës të 17 Shkurtit, dhe Kushtetutën e Republikës së Kosovës. Vendosmëria e BE-së filloi të shkatërrohet nga frika e vendosjes së EULEX-it nëpër gjithë Kosovën (veçanërisht në veri të lumit Ibër) dhe hakmarrja e mundshme nga Rusia.

L

Në vend të insistimit për vendosje pa kushte të EULEX-it, siç parashihet në planin e Ahtisarit për “pavarësinë e mbikqyrur” të Kosovës, Sekretari i Përgjithshëm Ban Ki-Moon iu përgjigje frikës së BE-së dhe presionit të Serbisë. Ai vuri në pah qëllimin e tij për vendosjen e misionit të BE-së nën UNMIK-un.

Në Tetor, ai bëri thirrje për negociata të reja në mes Prishtinës dhe Beogradit dhe lansoi planin e tij gjashtë pikësh si bazë e këtyre negociatave, plan ky I cili thirrej në Rezolutën 1244 të Këshillit të Sigurimit (rezolutë kjo që e llogaritë Kosovën si “province” të Serbisë dhe jo si shtet të pavarur.) E gjithë kjo është dashur të

TË SHPËTUARIT

E KOSOVËS kuptohet për atë që në të vërtetë është: një strukje i perëndimit tek politikat e para-pavarësisë që I lejojnë Beogradit të ketë fjalën e vet mbi të ardhmen politike dhe ekonomike të Kosovës.

Realitetet shokuese të Planit Gjashtë Pikësh Plani gjashtë pikësh sfidon elementet esenciale të një shteti sovran e të pavarur.

Ky plan do të vendoste EULEX-in nën OKB-në dhe prani e tij në Kosovë do të ishte “neutrale ndaj statusit.” Në realitet, kjo do t’i kundërvihej pavarësisë së Kosovës dhe do të zgjaste betejën serbe për kthim të Kosovën si province të tyre. Pikat doganore 1 dhe 31 nuk do të ishin nën kontrolle të qeverisë së Kosovës e as nuk do të ishin pjesë e buxhetit të konsoliduar të Kosovës. Doganat në veri do të viheshin nën kontrollin e serbëve të Kosovës (dhe përfundimisht Beogradit), dhe të hyrat nga këto pika doganore ekskluzivisht do të përdoreshin nga komunat veriore. Pasi që doganat kontrollojnë rrjedhën e të mirave dhe shërbimeve dhe mbrojtjen e kufijve, kjo do të bënte ndarjen de facto të Mitrovicës një realitet.

Edhe me keq, çdo komunitet me shumicë serbe në Kosovë ka status special nën planin gjashtë pikësh. Kjo nuk përfshinë vetëm komunat e parapara me planin e Ahtisarit, por edhe enklavat serbe të shpërndara nëpër gjithë Kosovën. Në këtë komunitete, policët serbë nuk do t’i përgjigjeshin Policisë së Kosovë por një polici serb me grade të lartë I cili do t’i raportonte një komisioneri policie të OKB-së.

Tutje, gjyqësia do të punonte sipas rregulloreve të UNMIK-ut dhe jo ligjeve të Kosovës, dhe Kisha Ortodokse Serbe e Kosovës do të ishte e lidhur direkt me kishën ne Serbi dhe

do ti jepte llogari qeverisë serbe. Nëse implementohet ky plan, këto pika do të krijonin një sistem paralel të bazuar në ndarje etnike gjë që do të thyente shkrimin dhe kuptimin e planit të Ahtisarit dhe kushtetutën e Republikës së Kosovës. Kjo do të bënte Kosovën më pak shtet se që ka qenë nën UNMIKun dhe një shtet më të komplikuar se Bosnja.

Marrëveshja e Dejtonit e vitit 1995 e ndau Bosnjën në tri territore të veçanta. Ky plan do të hiqte një pjesë të territorit të Kosovës, do të gravuronte pjesën tjetër, duke krijuar kështu një problem madhor. Dhe, brenda natës Kosova do të kthehej në një shtet të dështuar, I paaftë për të përparuar ekonomikisht apo politikisht.

Kosovarët po bartin barrën e dështimit të komunitetit ndërkombëtar për të vendosur EULEX-in. Duke ofruar planin gjashtë pikësh, komuniteti ndërkombëtar do që Serbia të ndihet fitimtare; do që t’u jep shqiptarëve të Kosovës impresionin se ata po përkrahen në mënyrë që të mos ndodhin trazira sociale; dhe do që të thotë se politika e tyre gjeostrategjike e mbrojtës kinse po funksionon. Arkitekt I kësaj strategjie është Përfaqësuesi I

Lartë I BE-së Havier Solana (I cili është përkrahur shumë nga Ministri I Jashtëm francez Bernard Kouchner, I cili në cilësinë e tij si kryesues I radhës së BE-së ka insistuar që Prishtina ta pranojë planin gjatë pikësh). Sikur edhe strategjitë tjera të inspiruara nga Solana në Ballkan, edhe kjo nuk do të funksionojë. Përkundrazi, kjo do të parandalojë të gjithë rajonin nga integrimi në Evropën e bashkuar, dhe bile mund të çojë edhe në konflikt të ri.

Plani I Ahtisarit është I vdekur, dhe Plani Katër Pikësh I Qeverisë së Kosovës nuk mjafton Ka ardhur koha të kuptohet se plani I Ahtisarit ka vdekur; është një shkrim akademik që është I gjallë vetëm në Kushtetutën e Kosovës. Mos të harrojmë se 90 përqind e planit të Ahtisarit ka të bëjë me serbët. Por, është e pamundur që të realizohet mandati i Ahtisarit, që u jep serbëve jo vetëm drejta të barabarta, por më shumë të drejta se secilit nga grupet tjera minoritare në Evropë, nëse serbët e Kosovës e kundërshtojnë atë dhe Beogradi vazhdon t’i kontrollojë ata. Andaj, Zyra Civile Ndërkombëtare, që duhet të zbatojë planin e Ahtisarit, nuk mund të

bëjë një gjë të tillë. Liderët serbë të Kosovës veprojnë pa asnjë lloj lidhjeje me qeverinë në Prishtinë. Kjo I bënë deklaratat e diplomatëve të SHBA-ve dhe BE-së se ata e përjashtojnë ndarjen e Kosovës vetëm fjalë.

Me rënien e planit të Ahtisarit, qeveria e Kosovës, që deri më tani ka vepruar retroaktivisht dhe në pajtueshmëri me komunitetin ndërkombëtar, ka rastin për të shpëtuar Kosovën. Kundërshtimi dhe mospranimi I planit gjashtë pikësh të OKB-së dhe propozimi I planit të saj katër pikësh që thërret për vendosje të menjëhershme të EULEX-it në të gjithë Kosovën dhe që afirmon bashkëpunimin e vazhdueshëm të saj me SHBA-të, BE-në dhe NATO-n, është një fillim I mire, por jo I mjaftueshëm.

Zyrtarët politikë shqiptarë dështuan në kapitalizimin e ndjenjës pro-shqiptare anekënd botës pas luftës, kur patën mundësinë më të madhe për t’iu kundërvënë propagandës serbe, për të shkatërruar strukturat paralele në veri, dhe për të vendosur autoritetin e Prishtinës nëpër gjithë territorin e Kosovës. Nëntë vite pas përfundimit të luftës, euforia fillestare që erdhi si përgjigje ndaj shpalljes së pavarësisë

LONDON DECEMBER 2008 së Kosovës qorroi Kosovën para këtij realiteti. Mungesa e iniciativës nga ana e partive politike të Kosovës, që po mërziteshin më shumë për të ardhmet e tyre politike në zgjedhjet e ardhshme, i mundësuan serbëve të konsolidoheshin edhe më shumë.

25

PROTESTA TE VETVENDOSJES

Hapat e Ardhshëm për Elitën Politike të Kosovës Është koha që qeveria e Kosovës tani duhet të mos pres më që komuniteti ndërkombëtar të marrë timonin por që ajo të marrë hapat e duhur, gjë është dashur të bënte menjëherë pas shpalljes zyrtare të pavarësisë më 17 Shkurt. Disa nga këta hapa përfshijnë: •

Zhvillimin e një kampanje të fuqishme të marrëdhënieve publike në bashkëpunim me aleatë që kanë përvojën dhe ekspertizën e duhur anekënd botës.

Kampanja duhet të promovojë vlerat shqiptare dhe duhet të kundërshtojë propagandën serbe që paraqet shqiptarët si myslimanë ekstremistë dhe Kosovën si vatër të fundamentalizmit në zemër të Evropës. Kjo kampanjë po ashtu duhet të sfidojë komunitetin ndërkombëtar që po vazhdon të kënaq Serbinë dhe po kapitullon para kërcënimeve të saj. Dhe, duhet të kthejë vëmendjen botërore tek viktimat e pafajshme shqiptare dhe boshnjake të luftërave agresive të Milosheviqit. Kampanja po ashtu duhet të insistojë që pranimi I Serbisë në BE duhet të kushtëzohet me respektimin e sovranitetit të Kosovës nga Serbia dhe me dorëzimin e Ratko Mladiqit në Tribunalin e Hagës.

• Marrjen e hapave të domosdoshëm për të vënë veriun nën kontrollin e Prishtinës. Thirrja e qeverisë për vendosjen e EULEX-it në partnership me qeverinë e Kosovës, BE-në, dhe SHBA-të ishte hapi i pare në këtë drejtim.

Mirëpo, qeveria duhet që të vejë rend në kufijtë verior dhe të arrestojë të gjithë kontrabanduesit dhe krerët e strukturave paralele, dhe pastaj t’u ofrojë “karrota” atyre që bashkëpunojnë dhe “shkopinjë” atyre që rezistojnë.

• Ngritjen e çështjes së abuzimit të të drejtave të njeriut nga ana e Beogradit ndaj shqiptarëve në Preshevë, Medvegjë, dhe Bujanoc. Gjersa gjithçka po bëhet për t’i kthyer serbët në Kosovë, asgjë nuk po bëhet për të korrektuar përzënien e shqiptarëve nga Lugina e Preshevës që ndodhi gjatë luftës dhe represionin e vazhdueshëm që ushtrohet ndaj atyre që ende jetojnë atje.

• Thirrjen për të themeluar një universitet shqiptar në Luginën e Preshevës, pasi që tani më veç po ndërtohet një universitet në veri që është një universitet serb.

• Kërkesën që Lugina e Preshevës të bëhet pjesë e Kosovës nëse Beogradi vazhdon të mbajë nën kontroll komunat veriore të Kosovës, Zubin Potokun, Zvecanin, dhe Leposaviqin.

• Thirrjen për zbardhjen e fatit të mëse 2,000 shqiptarëve fati I të cilëve ende nuk dihet që nga lufta.

•

Insistimin në riparimin e dëmeve të bëra nga Beogradi. Është shkuese që gjysma e fondit të privatizimit të ndërmarrjeve shtetërore (në vlerë prej mëse 550 milionë euro) do të shkojnë në Serbi. Duhet të ketë përpjekje maksimale për të ngritur cështjen e dëmeve që Serbia I ka shkaktuar KOsovës gjatë dhjetë viteve të okupimit, para se të diskutohet pjesa e fondeve të privatizimit që kinse I takojnë Serbisë.

•

Insistimin që as edhe një euro të mos I kalojë Beogradit gjersa Serbia të mos njohë pavarësinë e Kosovës.

•

Marrjen me problemet e dhënies fund korrupsionit përmes sundimit të ligjit. Raporti i Paralajmërimit të Hershëm të UNDP-se dhe USAID-it i Shtatorit 2008 tregon se ka rritje në numrin e respondetëve që janë ballafaquar me zyrtare që kanë “kushtëzuar kryerjen e shërbimeve me marrjen e ryshfetit, dhuratave, apo favoreve tjera.” Investimet e huaja kaq të nevojshme për Kosovën do të vijnë vetëm atëherë kur ka sundim të plotë të ligjit. Gjithashtu, qeveria duhet të marrë nën kontroll ndërmarrjet publike dhe të vendosë në to qeverisje korporatave.

• Sfidimin e komunitetit ndërkombëtar që ose të implementojë plotësisht planin e Ahtisarit ose të zëvendësojë atë me demokraci të bazuar në sistemin një person - një vote dhe ne mbrojtjen e të drejtave të minoriteteve sipas standardeve të demokracive perëndimore.

•

Unifikimin e partive politike në kundërshtim të planit gjashtë pikësh të OKB-së. Mos-

marrëveshjet duhet lënë anash në përkrahje të një diplomacie të përbashkët dhe të mobilizimit të qytetarëve për të bërë demonstrata paqësore. Nëse bëhet e nevojshme, edhe liderët e tanishëm duhet të japin dorëheqje në shenjë proteste (nëse vije deri aty).

ÇMIMI I MOSVEPRIMIT PËR KOSOVËN DHE ÇËSHTJEN KOMBËTARE SHQIPTARE Nuk është koha vetëm për elitën politike kosovare që të marrë një qëndrim proaktiv drejtë të ardhmes së Kosovës, por për të gjithë politikanët shqiptar në Ballkan që të ngrihen ndaj Beogradit dhe komunitetit ndërkombëtar— veçanërisht për ata në Shqipëri, për shkak të statusit të saj si shtet sovran me të gjitha mbrojtjet dhe mundësitë që ky status I sjellë. Fatkeqësisht, Tirana shumicën e kohës ka heshtur para planit gjashtë pikësh. Ndërkohë, politikanët shqiptarë në Maqedoni dhe Mal të Zi janë zënë ndërmjet tyre për çështje politike partiake dhe shumë prej tyre janë blerë nga elita qeverisëse sllave në këtë vende. Shumica e diasporës, që ka qenë kontribuuese e madhe materiale dhe politike, thuajse ka rënë në gjumë tani duke menduar se Kosova është pavarësuar dhe asgjë tjetër nuk nevojitet më, duke qenë politikisht e fragmentuar dhe duke qenë e fokusuar në interese individuale të lidhura me vendlindjet respektive të tyre në Ballkan. Çmimi I mosveprimit shqiptar ka qenë ringjallja e kontrollit serbe mbi jetërat e njerëzve të cilët ka dashur krejtësisht t’i përzë apo eliminojë. Që kur lufta përfundoi nëntë vite më pare, problemi shqiptar në mas të madhe ka

qenë problem I marrëdhënieve me publikun të cilit I kanë kontribuar edhe politikanët shqiptarë që kanë dështuar të përgatisin një kampanjë mire të organizuar në emër të viktimave të luftës.

Ne nuk mund të harrojmë se ka shumë pak zyrtarë kyç në BE që e dijnë fare mire se çka përjetuan Bosnja dhe Kosova nën Milosheviqin, I cili bëri katër luftra agresive në Ballkan duke vrarë mëse 300,000 njerëz duke përfshirë edhe 12,000 shqiptarët e Kosovës, dhe duke zhvendosur mëse 4 milionë njerëz.

Kur fushata e bombardimeve të NATO-s kundër Serbisë përfundoi në qershor 1999, Beogradi menjëherë filloi një fushatë të marrëdhënieve publike për krijuar një barazim falso në mes kriminelëve dhe viktimave të luftës. Ajo fushatë vazhdoi edhe gjatë gjykimeve në Hagë të Fatmir Limajt dhe Ramush Haradinajt. Së fundmi, serbët me sukses arritën t’I paraqesin shqiptarët si një grup njerëzish të korruptuar që nuk e meritojnë shtetin. Të veshur me kostume të shtrenjta, zyrtarët serbë janë paraqitur para komunitetit ndërkombëtar si krishterë dhe ekspertë politikë. Ata kanë për qëllim që të paraqesin Kosovën si një shtet të “muslimanëve të udhëhequr nga kriminelët.” Beogradi do që Kosova të eksplodojë që ai mandej të thotë “e shihni, Kosova është një shtet I dështuar.”

Shqiptarët nuk mund të vazhdojnë të jenë pasivë, veçanërisht para kërcënimit të planit gjashtë pikësh të OKB-së. Politikanë shqiptarë duhet të insistojnë që komuniteti ndërkombëtar të respektojë sovranitetin e Kosovës, të njohë faktin se pas gjenocidit që ka ushtruar mbi shqiptarët Serbia ka humbur çdo të drejtë të intereferojë në punët e Kosovës, dhe të përgatisë një shteg përmes të cilit të gjitha shtetet e Ballkanit që I pranojnë vlerat e BE-se do të mund të bëheshin

anëtare të saj. Nëse Kosova ndahet, duhet vënë re se Bashkimi Evropian ka thyer rregullat dhe vlerat e veta, sepse kjo ndarje do të ishte një triumf I dëshirës së Milosheviqit për të krijuar “Serbinë e Madhe” të bazuar në spastrime etnike.

Para se kjo të ndodhë, BE duhet të ketë parasysh se ndarja mund të mos përfundojë me veriun. Nëse komuniteti ndërkombëtar dhe shqiptarët nuk e mbrojnë sovranitetin e Kosovës, serbët nga komunat tjera mund të shpërngulën në veri ose marrin kontrollin e Luginës së Preshevës duke përzënë shqiptarët nga shtëpitë e tyre atje.

Mbi të gjitha, ndarja dhe kontrolli I vazhdueshëm I Beogradit mbi të ardhmen e Kosovës do të shqipëronte fundin e një tentimi mëse 100-vjeçar për të sjellë liri dhe drejtësi për shqiptarët ne Ballkan. Është e rëndësishme të rikujtojmë paralajmërimin e Joe Biden të dhënë më 2002, kur kishte thënë se “ne jemi dëshmitarë të zvogëlimit të dritës mbi një vend (Ballkan) për të cilin na janë dashur mëse 500 vjet për të fokusuar atë dritë.” Ai kishte kërkuar nga shqiptarët që të punojnë për të mos lënë fikjen e kësaj drite që vënë në pah padrejtësitë që iu janë bërë atyre dhe të punojnë zellshëm kundër propagandës serbe që I keqprezanton ata.

Përndryshe, ai kishte thënë se “botës nuk do t’i interesojë nëse shtatë million shqiptarë po persekutohet” dhe se shqiptarët po vazhdojnë të mbesin në histori si figura të shahit që I lëvizin të tjerët.

Ossining, New York 22 Nëntor 2008 *Shirley Cloyes DioGuardi është këshilltare për çështje të Ballkanit pranë Ligës Qytetare Shqiptaro-Amerikane.

LONDON DECEMBER 2008

26

FESTA E FLAMURIT MBLEDH SHQIPTARET NE BIRMINGHAM iten e Diel, me 23 Nentor, shqiptare te te gjitha moshave u mlodhen ne qendren “The Irish Club”, Birmingham per te pekujtuar dhe festuar diten e Pavaresise se Shqiperise.

MEAF – Midlands Ethnic Albanian Foundation, “shtepia” e shqiptareve ne Birmigham dhe Midlands, ishte serish organizatorja e ketij evenimenti. Festa e Flamurit, kjo dite mjaft e vecante dhe domethenese per te gjithe kombin shqiptar ne

D

shkalle boterore mblodhi shqiptare nga te gjitha vendet e Shqiperise, Kosoves dhe trojeve te tjera shqiptare, te cilet jetojne ne Birmingham, ne nje pasdite mjaft te ngrohte familjare dhe shoqerore.

Shoqata shqiptare MEAF, e cila eshte e vetmja shoqate shqiptare ne Birmingham dhe Midlands e organizon kete feste per te dhjeten here, qe prej vitit te pare kur Festa e Flamurit u festua ne vitin 1998, cka shenon dhe fillimin e jetes se kesaj

shoqate.

Momentalisht, kontributi i dhene nga drejtuesi i shoqates z. Dritan Dema sebashku me bordin drejtues, si dhe punonjesja per zhvillim dhe integrim ( Integration Support Officer ), znj. Pranvera Smith dhe vullnetaret e MEAF-it, kane bere qe shoqata te perparoje gjithnje e me shume dhe te arrije e madje te tejkaloje objektivat e saj. “ – Jam shume e lumtur dhe e nderuar qe punoj per kete shoqate, shprehet znj. Pranvera Smith,- ne njefare mundesie mezi po pres qe te vije Janari 2009 kur te ri-hapim shkollat e gjuhes shqiper per femije si dhe grupin e valleve.

Momentalisht po punojme sebashku me vullnetaret tane, te cilet jane te perkushtuar per te na perkrahur ne realizimin e detyrave qe kemi per komunitetitn tone ketu.

Shqiptaret jane te shperndare anekend Birminghamit dhe Midlands-it dhe per ne, t’i sjellin sa me afer njeri tjetrit jo vetem ne festa e gezime, por edhe ne sfidat qe ata ndeshin gjate jetes se perditshme britanike, eshte vertet nje mrekulli dhe privilegj”.

Prinderit e femijeve shqiptare ne Birmingham i jane drejtuar zyres se MEAF-it duke u shprehur se jane te shqetesuar per vete faktin qe femijet e tyre flasin pak ose

MONEY GRAM zgjeron aktivitetin oney Gram tashmë komapia lider e transferimit të parave, ka zgjeruar aktivitetin e saj. Tashmë kushdo mund të nisë para edhe nga qendrat e Thomas Cook.

Kjo falë një marrëveshje të dyanshme, duke e bërë edhe më të lehtë për konsumatorët dërgimin e parave për në vendlindje.

Jo ishte dhe tema themelore e një konference të organizuar nga drejtuesit e Money Granm si dhe përfaqësuesit e thuajse të gjitha mediave të komuniteteve të emigrantëve, u mblodhën në hotel Hilton, Park Lane .

M

Tema e kësaj konference ishte zgjerimii bashkëpunimit të kompanisë Money Gram me Zyrat postare dhe me agjencisë se udhëtimeve të Thomas Cook.

Përfaqësuesit e Money Gram në këtë konferencë treguan para medieve suksesin e kësaj kompanie. Sipas z. John Hempsey, CEO Money Gram Internacional Limited në MB, Money Gram tashmë operon në 325 zona të reja, në total në MB janë 800, të cilat janë shtuar në hartën operative të kësaj kompanie, zgjerim që është pasojë e kontratave të reja me kompaninë e Thomas Cook.

Të ftuar në këtë eveniment ishin Melanie Whitehouse, drejtoresha e shërbimeve financiare të Thomas Cook për MB dhe Irlandën, e cila u shpreh se ishte dëshmitare se si Money Gram po rritej dhe forcohej duke numëruar 180 vende të botës në të cilat kjo kompani ishte e pranishme me shërbimet e saj.

Në këtë konferencë moderatorët dëshmuan se si kjo kompani po arrin jo vetëm të mbijetojë, por edhe të zgjerojë aktivitetin e saj në një krizë të tillë financiare.

Të pranishmit në këtë konferencë u bënë dëshmitarë të projekteve të shumta sidomos ato në shërbim të të pastrehëve, në vendet e varfra.

Drejtuesit e MoneyGramthanë se e kanë shtrirë shërbimin e tyre edhe në shumë shtete, si pasojë e kërkesës, duke dëshmuar kështu se MoneyGram mbetet kompani lider e transferimit të parave. Në vetëm pak minuta gjithkush mund të dërgojë para në çdo vend të botës dhe kostoja e transferimit është më konkurruesja në treg.

aspak gjuhen shqipe. Per ta, te kene mundesine per te perfishire femijet e tyre ne klasa shqip, ku atyre u mesohet gjuha e nenes, si dhe per te marre pjese ne veprimtari te organizuara per shqiptaret eshte vertet dicka e bukur.

MEAF shpreh gatishmerine per ti qendruar prane komunitetit shqiptar. Nese jetoni ne Birmingham apo Midlands dhe keni deshire te perfishiheni ne jeten dhe veprimtarite e shoqates tone, u lutemi te mos hezitoni te na kontaktoni:

MEAF-MIDLANDS ETHNIC ALBANIAN FOUNDATION 1ST FLOOR, ISE RAVENHURST STREET CAMPHILL BIRMINGHAM B12 0HD TELEPHONE 0121 7711631 EMAIL: INFO.MEAF@GMAIL.COM WEBSITE: WWW.MEAF.ORG.UK

LONDON DECEMBER 2008

NGA AKIL KOCI jakova ka pasur shumë këngëtar që nga kohërat më të vjetra, por ne do të përmendim vetëm disa siç janë Ismet Peja,Qamili i vogël, Mazllum Mejzini, Esaz Bicuri, Shkelzen Jetishi dhe shumë e shumë të tjerë pa i harruar edhe ata të vjetrit si janë Ymer Riza, Musa Peja e tjerë po ashtu edhe orkestra që kanë lënë nam në popullin tonë.

Mirëpo ansambli i muzikës së lehtë që ka kultivuar dhe kultivon muzikën qytetare janë Skofiarët,ansambël që edhe sot e gjithë ditën me këngët dhe interpretimet e tyre janë sinonim i këngës së mirëfilltë qytetare dhe lirisht mund të themi se janë sinonim i këngës shqipe Gjakovare dhe në përgjithësi qytetare .

Kur ia nisin këngës,atëherë pranë ëndërrimi ,prandaj meritojnë respektin tonë të madh. Para ca vitesh një mik i imi ma dhuroi një CD pirate me këngët nga ky ansambël i Gjakovës, si gjithnjë dola dhe shitoret nëpër tërë ato shitoret e Londrës mos rastësisht po gjej ndonjë Cd me këngët e tyre të bukura nga repertori i madh i tyre,sepse në kujtesën time të gjatë si redaktorë përgjegjësi radio dhe më vënë i televizionit të Prishtinës gjithnjë me ta incizoja dhe bëja emisione që u pëlqenin nga dëgjuesit dhe shikuesit tanë.

Pra,dola ta kërkojë atë Cd të tyre, sepse thonë në pleqëri ose si jam unë sot në moshën e tretë të jetës që i kaloj në Londër në punë dhe gjithnjë në punë, kujtime nga rinia e ime e hershme vijnë si reminishencë , por mjerisht nuk i gjeta dhe ëndërrimet e mija filluan të shuhen për interpretimet e këtij ansambli kaq të mirë dhe kaq të njohur, edhe pse e kisha atë CD piratë, por disi nuk mund ta mendoja se një ansambël siç janë Skofiarët nuk kanë një ose më shumë CD me këngët e tyre.

Pra në ato shitore të shumta në Londër që pronar janë bashkëvendësit tanë nuk kishte dhe nuk hasa në asnjë CD të ansamblit Skofiaret.

I u drejtova shitësve të Cd me pyetje të rëndomtë,”A keni Cd të ansamblit Skofiarët?” por mora si gjithnjë një përgjigje lakonike,” Or zotrote ,o profesor” mu përgjigj një shitës me këtë përgjigje që bukur moti se kisha dëgjua dhe vazhdoi “Nuk i ha pazari, jo, jo, nuk i ha pazari ato këngë”.

U ktheva i dëshpëruar,por

G

27

A na duhet në trevat shqiptare një festival i muzikës popullore qytetare?

Sot në këtë amullin krijimesh të ndryshme në muzikë me vlera të dyshimta është më se e nevojshme që në trevat shqiptare ta kemi një festival të muzikës qytetare bazuar në melosin tonë të bukur shqiptar nuk u habita me këtë përgjigje,nga se para një viti duke i vizituar shitoret në Prishtinë, Tiranë, Londër dhe qytetet e tjera anë kënd të trevave shqiptare jo vetëm që nuk i gjeta CD e Skofiarëve por u habita me Cd të shumta të “ këngëtarëve të njohur”, me këngë të kompozuar po ashtu nga “kompozitorët” e njohur që nuk i dinë as dy nota muzikore.

Pata shkruar një artikull, por si duket këto fjalë nuk shkuan në veshët e atyre që duhen ndërruar dhe marrë masa për ta rregulluar këtë gjendje të mjerë në tregun gjithë shqiptar.

Atë artikull e pata filluar” Mo Zo’ ma keq”,natyrisht pata fol gjerë e gjatë për këtë problem që është mjaft aktual.

Mirëpo ne të kthehemi ansamblit të Skofiarëve të cilët e kultivojnë atë këngë tonët bukur shqipe,atë këngë që tani e dëgjojmë shumë rrallë si në radio të shumta dhe Televizione nacionale.

Pra, kënga e jonë e bukur është zëvendësuar me melosin bastard të fqinjëve tanë,sepse në mungesë të produksioneve të mirëfillta siç kanë ekzistuar në Tiranë e Prishtinë, tani produksionet e shumta private nuk honepsinë për kualitet dhe botojnë CD me vlera të dyshimta që jo vetëm se nuk e kultivojnë shijen e publikut tonë muzikor por edhe e shkatërrojnë melosin aq të bukur dhe aq të dashur të melosit shqiptarë, natyrisht se rezultati është katastrofal.

Pra,shkatërrohet një vlerë kombëtare e cila na ka përcjellur gjatë tërë ekzistimit të popullit tonë në momente më të vështira që nga Niket Remisiniana Dardani e deri te perandoria okupuese otomane e cila në tërësi e shkatërrojë jo vetëm dinjitetin e popullit tonë ,por na imponoj edhe muzikën e tyre orientale që nuk është dhe kur s ka qenë atribut i popullit tonë e

deri te okupimi serb dhe të tjerë.

Poeti i njohur dhe i madh, por tani i ndjerë sepse vdiq para ca kohe Enver Gjerqeku në një poezi kushtuar këtij ansambli shkruan dhe thotë: janë si dritë ylli n’ qiellin e amshueshëm , jeh fyell n’ këngë të pa kënduar, ngjyrë gjaku në një plagë krenare, këngë e mjellmës n’ frymën e paskajshme, lot i syrit n’ fjalën prush të prekshme.

Pra,për ansamblin Skofiaret mund të flitet me orë të tëra,sepse si i dëgjon tingujt e parë të këtij ansambli çdonjëri kupton se janë Skofiarët e këtë e kanë mbërri duke interpretuar dhe duke kultivuar këngën e vërtetë popullore qytetare shqiptare. Mandolina në duart e formuesit Muharem Mici i cili është edhe këngëtar, është magjike mu si vargu i poetit të cilin e cituam Enver Gjerqekut.

Fis-harmonika e Ryzhdi Sadikut tingëllon si një orkestër e shpesh na përkujton fis-harmonikistat më të mirë francez,kurse kitarja me ritmin e saj i jep tempon,gjallëri dhe rrugëton këngën ,kurse tingëllime e saj në partet solo na përkujton Segovien e famshëm.

Aty është edhe një Elizabetë do të thoshim pa teprime një këngëtare zonjë e vërtetë e muzikës tonë shqiptare. Me zërin e saj të natyrshëm,nazal,gjë që qartë shprehet në rrjedhshmërinë e fjalës dhe melodisë së saj si dhe kantilenes së saj të pasur.

Ajo freskoi Skofiarët gjë që edhe ju ka munguar një këngëtare e tillë kohë në

parë.

Pra,ansambli Skofiarët paraqet një tërësi unike edhe pse janë me numër të vogël, tingëllon si një orkestër dhome,e famshmja Katerina Bauen patë thënë “Muzika e dhomës është një bisedë midis miqsh”.

Prandaj me plotë të drejtë po citojmë fjalët e një gjakovareje anonime “Lum Gjakova që i ka”, e unë do të shtoja” Lum Kosova që i ka”.Po të analizojmë këngët e tyre nuk dimë cilat të i veçojmë, sepse ato kanë në vete kualitete e mëdha të kompozuar prej kompozitorëve më të mirë të kompozitorëve tanë të muzikës së lehtë.

Këngët si janë “A të kujtohen ditët e Majit” dueti Mici-Çarri,”Shumë e gjatë qenka nata”, që e këndon Muharem Mici ,apo atë të cilën këngë e këndon Ryzhdi Sadiku” Të zgjodha të grabita” apo “Vajta kalova” ajo këngë e bukur Arbreshe, kurse perla e këngëve shqipe është pa dyshim “Prandvera në Prishtinë” e kompozitorit të ndjerë Musa Piperkut që zu bë himn i këngëve shqipe.

Pra,njeriu kur i dëgjon këta solista dhe këtë ansambël s ka se si mos ngazëllehet për bukurinë e interpretimit ,të zgjedhjes së këngëve dhe repertorit të madh të tyre.

Dhe në fund të themi se është mëkat që në tërësinë mbar shqiptare nuk kemi një festival me këngë të tilla të këngës qytetare mbarë shqiptare.

Të shpresojmë se në një të ardhme jo të largët të na gëzojnë me një festival të tillë.

LONDON DECEMBER 2008

NGA ELDA MEMIAJ a dhe festa e 28 nëntorit erdhi përsëri. Në Londër ka një traditë shumë të bukur festive, ku organizohen festa të ndryshme patriotike në qarqet shqipe për të kujtuar ditën e pavarësisë mbarë kombëtare dhe ngritjen e flamurit në Vlorë. Si shqiptarë, ndihemi shumë krenarë që bëjmë pjesë në këtë atmosferë të bukur dhe të mbushur me ngjyra kuq e zi, valle e këngë shqipe si dhe takimi dhe bisedat e ngrohta me bashkatdhetarët tanë.

Dhe tradita është ruajtur për një kohë të gjatë. Sidomos nga shqiptarët e Kosovës, të cilët gjithmonë janë karakterizuar nga një patriotizëm dhe atdhe-dashuri shumë e fortë. Mbase për shkak të mohimit të të drejtave të tyre më primare, si gjuha dhe traditat e tyre kombëtare, ata janë kundërpërgjigjur më me furi e pasion për ti ruajtur ato.

Por kohët e fundit vihen re disa ndryshime që e komplikojnë pak çështjen e identitetit mbarë kombëtar dhe i vënë një pikëpyetje të madhe shumë gjërave. Deri në datën 17 shkurt 2008, ne shqiptarët e Kosovës dhe të Shqipërisë kemi qenë të pandarë në festa e gëzime, sidomos në festime të ditëve kombëtare. I përjetonim ato çaste me kënaqësi dhe krenari atdhetare dhe nuk kishim dallim midis nesh.

Kjo sikur ka ndryshuar disi dhe po vihet re një dukuri pak e çuditshme. Shqiptarët e Kosovës, flasim më tepër për brezin e ri të cilët si kanë përjetuar tmerret e luftës,kanë filluar ta quajnë veten e tyre kosovarë dhe jo shqiptarë. Me ndërrimin e flamurit, kur u shpall pavarësia e Kosovës, sikur filloi të ndërronte dhe mënyra sesi e shohin flamurin e kuq me shqiponjë dykrenare që ka qenë deri tanimë simbol i identitetit tonë.

Në një program televiziv, të transmetuar në një nga televizionet kombëtarë në Kosovë të quajtur " O sa

J

28

Dita e flamurit dhe identiteti shqiptar Çdo vit në këtë përvjetor historik festojmë ditën e flamurit Si e presim këtë festë ne shqiptarët e Shqipërisë dhe Kosovës A ruhet i njëjti përkushtim drejt çështjes shqiptare? mirë me qenë shqiptar", një grup të rinjsh të ardhur nga jashtë, flisnin shumë me pasion për flamurin e ri dhe për këtë identitet të ri të pavarur nga ai shqiptar. Pra tani për disa nga shqiptarët e Kosovës, flamuri blu me yjet e verdhë është simboli i Kosovës së lirë dhe të pavarur. Kjo binte pak në kontraditë me ndjenjat e brezave më të vjetër, të cilët e pranojnë këtë flamur si shenjë e njohjes së tyre si komb në Europë, por që në zemër kanë flamurin e kuq për të cilin kanë luftuar.

Dihej dhe pritej që shqiptarët e Kosovës do të mundoheshin me të gjitha mënyrat që të fitonin pavarësinë dhe lirinë kombëtare nga Serbia e egër. Sigurisht që duhen bërë sakrifica për të arritur këtë gjë, por mbase këto sakrifica që po bëhen sikur e tejkalojnë kufirin e normales dhe po cenojnë identitetin kombëtar sepse gjithmonë ruhej një ligj i pathënë se flamuri i vërtetë qe ai i kuq me shqiponjë dhe se ata ishin shqiptarë në radhë të parë e jo kosovarë.

Vihet re se kjo ka ndryshuar

në veprimet dhe në të shprehurin e shumë prej shqiptarëve të Kosovës,sidomos rinisë, bile ka arritur deri aty, saqë në më pak se një vit, shumë prej tyre nuk e quajnë më veten shqiptarë, kur një i huaj i pyet, por kosovarë.

Dhe shumë insistojnë se gjuha e tyre është gegërishtja dhe jo shqipja. Po rritet një brez i ri me fëmijë të cilët po ushqehen me këto imazhe dhe tradita. Nëse në kohët e reprezaljes serbe dhe luftës së dhimbshme ishin traditat shqipe dhe gjuha shqipe që e mbajti "gjallë" popullin e Kosovës nga zhdukja e identitetit kombëtar, mbase në më pak se 10 vjet kohë, për brezin e ri që po rritet do të jetë normal diferencimi midis shqiptarëve të Shqipërisë dhe atyre të Kosovës si dy kombe e popuj të ndryshëm.

Kjo biles ka filluar të ndodhë edhe tani. E vura re në një bisedë me një miken time që është nga Tirana,Shqipëria. Po më thoshte se tek bisedonte me vajzën 8 vjeçare të njërit prej shokëve të të shoqit, i cili vjen nga Prishtina, ajo i fliste në shqip dhe vajza në anglisht. Kur e kishte pyetur se përse nuk i fliste në shqip, e vogla i qe përgjigjur se ajo nuk e kuptonte sepse ato flisnin një gjuhë të ndryshme, ajo gegërisht dhe mikja ime shqip. Kur kjo

e fundit e pyeti se ku i kishte mësuar këto gjëra, vajza i tha se i ati ja kishte thëne.

Dhe nuk është incidenti i vetëm i këtij lloji. Kam dëgjuar mjaft të rinj kosovarë që insistojnë se janë kosovarë e jo shqiptarë. Kam biseduar me miq të mi të huaj, e më ka ndodhur të më thonë se dikush nga Kosova në biseda me ta ka insistuar se nuk është shqiptar por kosovar. Më ka ardhur vërtet keq që disa njerëz nga frika për të ruajtur këtë identitet dhe liri të brishtë të Kosovës dhe sovranitetin e kombit, po na ndajnë ne shqiptarëve nga të dyja anët e kufirit me mure mendimesh dhe ndjenjash.

Të gjithë jemi bashkuar më parë për pavarsinë e Kosovës apo festën e pavarësisë së Shqipërisë. Shumë prej nesh ndihen tani sikur një dorë e padukshme po na rrëmben e hedh në drejtime të kundërta, e mbase në të ardhmen do e shohim njëri-tjetrin si italianët shohin francezët e zemë e jo si vëllezër të një gjaku.

Do të ishte një fatkeqësi e madhe që me dashje apo pa dashje teoria Serbe e ndarjes dhe përçarjes së kombit tonë në dy pjesë që s kanë të bëjnë fare me njëra-tjetrën të fitonte.

Kemi luftuar me shekuj të tërë për të ruajtur këtë gjuhë e këto tradita, a mos

vallë kjo është e vetmja rrugë për të ruajtur pavarësinë e Kosovës?

Mendoj se kjo është një sakrificë shumë e dhimbshme që ne nuk duhet ta përjetojmë, është sikur të të duhet të zgjedhësh midis syve dhe këmbëve, apo sikur të detyrosh një nënë të zgjedhë midis dy bijve të saj.

Jam e bindur që ekziston mundësia për të ruajtur një identitet kombëtar kosovar, ku ndjenja e të qenit shqiptar në të njëjtën kohë ndërthuret harmonishëm dhe rrënjësisht.

Duhet vetëm të gjejmë mënyrën se si të mos humbim rrënjët tona dhe ta shohim të ardhmen si pjesë të pandarë të së kaluarës sonë. Të mos harrojmë se nga vijmë dhe të mos mohojmë gjakun e derdhur në shekuj nga breza të tërë atdhetarësh shqiptarë që u flijuan për çështjen kombëtare.

Në fund të fundit duam apo nuk duam, në vena na rrjedh gjak shqiptar.

LONDON DECEMBER 2008 ritania e Madhe ka hapur dyert për një numër jo të vogël shqiptarësh gjatë viteve të fundit. Jetesa në një vend tjetër, ka bërë që në njëfarë mënyre të venitet jeta aktive që këta personazhe të fushave të ndryshme të krijimtarisë dhe profesioneve nga më aktivet në atdhe. Këto personazhe dashur pa dashur janë “shndërruar” në njerëz që disi i janë larguar ambicieve dhe ëndrrave që kishin në atdhe, për t’iu përshtatur një jetese dhe kushteve që të ofrohen në vend të huaj.

Këta personazhe, kanë më-

B

Nga Xhon L. Uithers, II jë vit më parë si sot pata privilegjin të isha i pranishëm në ceremonitë në Vlorë për të shënuar përvjetorin e nëntëdhjetepestë të pavarësisë së Shqipërisë. Tek shihja Presidentin Topi të ngrinte flamurin shqiptar në sheshin historik të qytetit, mendja më shkoi te heronjtë dhe heroinat e së kaluarës. Këta kishin qenë mbledhur këtu në vitin 1912 në rrethana të kobshme. Ishin mbledhur pa ndonjë ushtri për të luftuar trupat e huaj që pushtonin nga çdo anë. Kishin arritur aty me burime të pakta.

Gjithçka kishin ishte një flamur, endur nga dora e Marigo Posios; kurajë në besimet e tyre; dhe një ide fisnike. Por, në fund, ajo ide do të triumfonte dhe Shqipëria do të ishte e lirë.

N

Sot, do të doja të ndaja përsiatjet e mia personale mbi kuptimin e kësaj dite për mua, një vizitor prej shumë larg. Heraherës, kam parë një foto të jashtëzakonshme nga ditët e hershme të luftës së Shqipërisë për pavarësi. Studiuesit, me sa kam kuptuar, debatojnë nëse është bërë pikërisht më 28 nëntor 1912, ditën kur flamuri krenar i Skënderbeut u valëvit përsëri mbi tokën shqiptare, apo disa ditë më pas, apo edhe një vit më pas. Megjithëkëtë, ajo çka nuk mund të debatohet është që fotografia kap një çast magjepsës në luftën e Shqipërisë për liri dhe që ende përçon, kaq vite më pas, frymën e fuqishme të atyre kohërave.

Fotografia tregon një ndërtesë të thjeshtë dykatëshe me dritare me grila dhe model të pandërlikuar. Pak metra mbi hyrje varet një ballkon i vogël druri mbushur me burra. Një grup i madh vëzhguesish, shumë prej të cilëve kanë qeleshen tradicionale, është mbledhur poshtë. Mbi kokat e tyre tunden flamuj me modele të ndryshme. Pavarësisht faktit që imazhi

29

Promovohet libri “Vibracione të shpirtit shqiptar” të autorit Akil Koci suar të jetojnë një jetë që të ofron stresin e së përditshmes, por njëkohësisht ta ushqejnë shpirtin e tyre dhe të shprehen përmes vazhdimit të “ëndrrës së këputur në mes”, kur ata jetonin një jetë tërësisht të ndryshme nga ajo britanike. Një shtresë e këtyre person-

azheve janë edhe shkrimtarët, poetët, të cilët nuk kanë arritur të gjejnë atë larmi dhe ngrohtësi që kishin gjatë kohës që jetonin në trojet shqiptare.

Për fat të keq, jetesa më e mirë fizike këtu ka sjellë dhe njëfarë varfërie shpirtërore, për vetë faktin që ata gjenden dhe ndjehen të vetmuar dhe të panjohur nga publiku shqiptar që jeton në trojet joshqiptare.

Akil Koci, muzikologu dhe kompozitori shqiptar është një nga këta personazhe që ndonëse jeton larg vendlindjes dhe tokës ku ëndrrat e së ardhmes dhe karrierës së tij panë dritën e suksesit për të parën herë, vazhdon veprimtarinë e tij artistike edhe në Mbretërinë e Bashkuar. Këtë herë ai vjen para publikut

shqiptar me librin “Vibracionet e Shpirtit Shqiptar”, i cili përmban një përmbledhje me kritika dhe veprimtarinë e kompozitorëve të njohur shqiptarë.

Ishte gazeta The Albanian ajo që organizoi përurimin e suksesshëm të këtij libri.

Hapjen e bëri drejtori i gazetës The Albanian në Londër z.Petrit Kuçana i cili përveç të tjerave tha se libri i Profesor Kocit, kompozitorit, muzikologut dhe eseistit na hap horizonte të reja në këtë shkencë deficitare.

Këto studime edhe pse të botuara në shumë gazeta dhe revista janë aktuale me trajtimin e tyre shkencor dhe estetik.

Fjalën e rastit e dha Akademik Kopi Kyçyku i cili në një referim te tijin foli gjerësisht për ketë botim që është botuar nga revista e Shoqatës Shqiptare nga Bukureshti “Librarium Haemus”.

Në një shqyrtim të gjatë ai përveç të tjerash tha se muzikologu dhe kompozitori Koci së pari është " Në

qendër të shtjellimit dhe të analizës së këtij autori është njeriu, në rastin konkret krijuesi në fushën e muzikës dhe paraqitja e personalitetit krijues në këto marrëdhënie përban objektin e studimit.

Së dyti, ai i ka shikuar nga këndi i një përvoje thjesht vetjake, dhe së treti kjo vepër përçon një fill të kuq, sipas të cilës arti muzikor nuk është pasqyrim pasiv dhe fotografik i realitetit dhe as produkt eksluziv i vrojtimit , por zbërthim analitik, sepse përjetësia e artit të vërtetë rrjedh nga vetë natyra e tij e hapur , nga fakti se ajo është art i përsosur”.

Gjatë bisedës me të pranishmit prof.

Koci tregoi për aspektet e ndryshme të krijimtarisë së tij, si dhe planet për të ardhmen, ku po bën gati edhe dy libra të tjerë për botim.

Të pranishmit shijuan një drekë të mrekullueshme të përgatitur nga Bar Restorant “Ginos”. Suksese Prof.

Koci!

Persiatjet e nje amerikani mbi Diten e Pavaresise se Shqiperise i fotos është bardhezi, atmosfera është e qartë: dielli i shkëlqyeshëm, mërmëritja e trazuar e turmës, si dhe pritja në rritje për atë që do të ndodhë pas pak.

Mes atyre që rrinë shtrënguar në ballkon, dalloj sakaq një individ. Flokët dhe mjekra e bardhë si dëborë, të cilat dallojnë mprehtë nga kapela dhe veshja e errët, më thonë menjëherë që është Ismail Qemali, udhëheqësi i kryengritjes, burri që ngriti flamurin në Vlorë dhe bindjet demokratike të të cilit e ngritën aq lart sa u bë Kryeministri i parë i Shqipërisë.

Ka diçka mbresëlënëse në qëndrimin e Qemalit. Ndërkohë që ata përreth tij ose shohin poshtë nga turma ose te njëri-tjetri, Qemali vështron tutje masës së shumtë që është poshtë, drejt diçkaje të largët, thua se po shquan pikërisht atë çast një shenjë, një sinjal, ndoshta ndonjë ogur në horizontin e pasigurt të së ardhmes.

Askush nuk mund ta marrë vesh ndonjëherë se çfarë po mendonte atëherë.

Por e dimë çfarë mendonte më pas kur ish kthyer me mend tek ato ditë të trazuara. Ai pati shkruar: Ka mundësi të thuhet që qysh [ditën e pavarësisë], qeveria mund të mos ketë bërë disa gjëra të caktuara që duhet t‘i kishte bërë, apo që disa prej këtyre gjërave, nuk i bëri mirë. Megjithatë, të jeni të sigurt që bëri gjithçka mundi. Por ka diçka me vlerë të madhe që qeveria e ka bërë dhe që askush nuk mund ta vërë në dyshim: dhe kjo është, që e ka ngritur lart flamurin e lirisë shqiptare.

Fjalët e tij janë të fuqishme, si dhe prekëse. Nuk janë të ndonjë figure mitike, por të një burri prej mishi dhe gjaku, i cili bëri gabime, ishte i ndërgjegjshëm për to dhe, prandaj, ishte edhe i vetëdijshëm për rrugën e gjatë që kishte Shqipëria përpara drejt pavarësisë së mirëfilltë. Brezat e pasmë mund të kujtojnë pozën e tij mitike për t‘u mbështetur nëpër dhjetëvjeçarë lufte, diktature, dhe trazimesh derisa u fitua liria e vërtetë, por është humaniteti i tij për të cilin admirohet vërtet.

Në Shtëpinë e Bardhë në Uashington, D.C., varet portreti i një burri tjetër. Është thatim, veshur elegant, dhe përcjell një kaparosje prej aristokrati. Mbi hundën e tij të gjatë me hark qëndrojnë një palë syze me tel rrotull. Një prej duarve pushon lehtë mbi krahun e karriges; tjetra mban një vëllim të madh me veshje të kuqe. Kokën e ka pakëz të kthyer anash, sikur do të jetë përballë me shikuesin. Por, në sytë e tij është edhe ai vështrimi i largët, që të kujton atë të Qemalit, thua se edhe ai ka humbur në një vizion tutje së tashmes. Ky është Udrou Uillson, Presidenti i njëzetetetë i Shteteve të Bashkuara.

As atë që mendon burri në portret nuk mund ta dimë. Mund të ishte ndonjë prej atyre idealeve të larta që bota do t‘i quante përgjithmonë si "Uillsoniane?" Mund të ishte fjalimi i tij madhështor për popujt e të gjitha kombeve, Katërmbëdhjetë Pikat, mes të cilave bëri thirrje për "garanci ndërkombëtare për pavarësinë politike dhe ekonomike dhe integritetin territorial të një numri shtetesh ballkanike?" Apo mos ishte

premtimi për Shqipërinë, vendi ku unë shërbej tani? Përpara Konferencës së Paqes në Paris në vitin 1919, ai tha: "Kam vetëm një zë…dhe atë zë do ta përdor për të mirën e Shqipërisë".

Ndonjëherë më pëlqen të imagjinoj çfarë do të kish ngjarë nëse këta dy burra mbresëlënës do të ishin takuar.

Nga "Kujtimet" e tij, mësojmë që Qemali udhëtoi në Paris si përfaqësues i bashkësisë shqiptaro-amerikane, pikërisht në atë Konferencë Paqeje ku do të ishte edhe Uillsoni. Megjithatë, nuk dimë nëse u takuan ndonjëherë dhe pak gjasa ka të jenë takuar.

Sa të ndryshëm ishin ata dy burra! Me sa di, nuk kishin ndonjë gjuhë të përbashkët. Për sa kam mësuar, nuk patën komunikuar kurrë drejtpërdrejt, as me letër, as me telegraf. Nuk mund të përcaktoj as nëse ia përmendën ndonjëherë emrin njëri-tjetrit. Megjithatë, besoj që kishin një lidhje më të fortë se dallimet dhe largësitë që i ndanin: lidhja e shpresave, ëndrrave dhe aspiratave të përbashkëta, si dhe përkushtimi i ndërsjellë ndaj lirisë së të ardhmes që ishte tema qendrore kur një tjetër patriot i madh shqiptar, Fan Noli, foli ballë për ballë me Uillsonin në verën e vitit 1918.

Në atë bisedë, kur i thanë që Uillsoni do të ngrinte zërin për Shqipërinë në Paris, Noli pat komentuar: "Ai zë do të mjaftojë për shqiptarët… Do të jenë ngaherë mirënjohës dhe plotësisht të siguruar për të drejtat e tyre". "Mos ua thuaj këtë," ish përgjigjur Presidenti, duke buzëqeshur, "se pastaj do e lënë punën e do squllen… ajo që duhet

është që të punojnë më fort se kurrë më parë".

Ismail Qemali do t‘i kishte kuptuar mirë fjalët e Presidentit. Do ta kish rrokur kuptimin e Uillsonit se liria nuk është një ngjarje e veçantë, që ndodh një herë e pastaj lihet pas dore, por, përkundrazi, një vazhdimësi përpjekjesh dhe vigjilence dhe lufte. Dy burrat do kishin rënë në një mendje se vetësundimi nuk është krijimi, aq më pak atribut i qeverive apo pronë e elitave, por e drejta në lindje e popullit si i tërë, ushqyer, mbështetur dhe ruajtur vetëm me anë të vullnetit të tyre. Dhe mund të kishin arritur në përfundimin që mësimi i tyre i përbashkët për ne, shqiptarë dhe amerikanë njësoj, është që demokracia nuk ka të bëjë vetëm me çka është sot, por edhe me çka mund të jetë nesër.

Ose, siç mund ta shprehte ai që do jetë së shpejti Presidenti amerikan, "Po, ne mundemi!" Pra, 28 nëntori është vërtet një ditë për ne, shqiptarët dhe miqtë e shqiptarëve së bashku, që të kujtojmë kampionët e pavarësisë së Shqipërisë ata që vazhdojnë të na frymëzojnë me sakrificën dhe kurajën e tyre për ta bërë këtë vend të lirë. Është edhe një ditë që ne t‘ia ripërkushtojmë veten idealeve - lirisë, demokracisë, të drejtave të patjetërsueshme të njerëzve - të cilave ata u kushtuan jetën. Por, në fund, ndoshta është më së shumti një ditë që të gjithë ne të bëjmë atë që bënë heronjtë e mëdhenj të së shkuarës dhe të ngremë vështrimin drejt horizontit.

GËZUAR DITËN E PAVARËSISË!

LONDON DECEMBER 2008

30

Stafi “The Albanian” uron të gjithë shqiptarët; Gëzuar VITIN E RI 2009!

Njoftojmë të gjithë lexuesit tanë se përpara festave të fundvitit redaksia e gazetës “The Albanian” do të përgatisë një numër special me 100 faqe, pjesë e së cilit do të jenë të gjithë shqiptarët në Mbretërinë e Bashkuar.

Janë të ftuar -Të gjitha shoqatat dhe organizatat shqiptare në Mbretërinë e Bashkuar -Bizneset e vogla, të mesme apo të mëdha -Të gjithë ata që parashikojnë të organizojnë festa me rastin e fundvitit -Të gjithë ata që duan të përcjellin një mesazh për klientët e tyre që prej një viti i kanë shërbyer Do të printohen së paku 20 000 KOPJE që do të shpërndahen FALAS në të gjithë Britaninë Ju ftojmë të bëheni pjesë e këtij projekti The Albanian Newspaper 122 White Hart Lane London N17 8HP www.thealbanian.info Tel/fax:02082169527 info@thealbanian.info

LONDON DECEMBER 2008

100 vite te lumtura per Bekim Ahmatin

Mob: 07792699238 / 07855301505 www.albamedia-uk.com

Ky urim vjen ne 10 vjetorin e Bekimit nga babi Alia, mami Xhevahirja, vellai Burimi dhe motra e dashur Shqiponja.

Gjithashtu te gjithe te pranishmit ne feste urojne Bekimin ne ditlindjen e tij.

Mbremja u mundesua nen Tingujt e Zemres dhe syrin e Alba-Media's

32

100 vite te lumtura per

Xhelal Nikaj

Nje surprize e bukur nga bashkeshortja Valbona dhe kunati Tori per ditelindjen e Xhelal Nikajt, ne nje pritje madheshtore nga te gjithe dashamiresit ne restorant dhe ku Xhelali nuk dinte asgje deri ne momentin qe u prit ne restorant nga te gjithe ku per nje moment Xhelali mbeti i shokuar nga pritje e kendshme.

Urime dhe u befsh 100 vjec urojne babain e tyre femijet Jorgena, Dajana dhe Aleni

Cafe D’oro uron shqiptarët “Gëzuar festën e Flamurit” Driveways Block Paving Extensions All Building work undertaken Domestic & Commercial Plastering Plumbing Ofrojmë të gjitha shërbimet që ju nevojiten në fushën e ndërtimit me çmimet më konkuruese dhe cilësi të garantuar

Ne vijmë kudo që ju jeni

76 Paycroft Way London N9 9XZ info@1hr-bs.com ilirahmati@gmail.com Tel/Fax: 02088074878

Mob: 07886 091213

Sa e vështirë është që të gjesh një kafe në Londër?

Shumëkush mund të thotë që është e lehtë pasi në Londër ka shumë kafene.

Mirëpo shumë shqiptarë e përdorin shprehjen se X-kafene bën kafe të paparë. Aq më tepër expreso. Mjafon që të bësh një vizitë tek Caffe D’oro, për të kuptuar se pse aty ka vetëm shqiptarë Nuk ka vend në Londër e bën ekspreson më të mirë thonë shqiptarët që ruajnë nostalgjinë e ekspresove të Shqipërisë.

Nuk janë të pakta rastet kur aty shiptarët organizojnë festat e tyre pikërisht tek “Caffe D’oro”, pasi ambientet e kësaj kafeje janë më të mëdhatë dhe më të mirat e mundshme për dasmat e “mëdha” shqiptare.

“E pse jo këtu mund të bëhen edhe festa të ndryshme, pasi është shumë e lehtë që të merresh vesh edhe me pronarin”-thotë Iliri një konsumator shqiptar i cili shton se nuk ka vend në Londër që mund të gjejnë në këto kushte, për çmimin, shërbimin, dhe vendin. Nëse vërtet dëshironi një kafe të shijshme, një party të mahnitshme, një festë të paharrueshme, Caffe D’oro është një ndër shanset më të mira. Parkingu është shumë afër. Ky lokal është i pajisur me licensen e alkolit dhe të muzikës. Mos e humbni rastin. Caffe D’oro ju mirepret.

PER PRONETIME 02088844 888

LONDON DECEMBER 2008

PERGATITI PRANVERA SMITH Valbona Selimllari -Vazhdon të ruajë sharmin e një gruaje të bukur ndonëse kanë kaluar 16 vjet që kur ajo u zgjodh Misi i parë shqiptar në evenimentin “Miss Albania “.

- Ju keni diçka të brendshme që rrezaton dhe i tërheq të tjerët. Cilat janë karakteristikat e veçanta që ju ia njihni mirë vetes?

-Le të themi se mirësia është një nga virtytet e mia të forta. Unë mendoj se jam njeri i mirë, korrekte me të tjerët, e dashur në shoqëri. Është pak e sikletshme të flasësh për veten në këtë mënyrë. Unë do thosha se tek njeriu ekzistojnë të gjitha: si e mira dhe e keqja. Njerëzit janë të krijuar në këtë formë. Kam përshtypjen se përgjithësisht më zotëron e mira.

Mendoni se kjo paqe me mirësinë reflektohet edhe në pamjen tuaj të jashtme?

-Ndoshta. Kur bëhej “Miss Albania” të gjithë më thërrisnin Nënë Tereza.

Unë jam kjo që jam. Unë kam lindur kështu. S’kam lindur perfekte.

Gjithsesi në këto vite keni ndryshuar. Çfarë keni bërë për të përsosur vetveten?

-Përsosja vjen në mënyrë natyrale.

Njeriu ndryshon me jetën që kalon.

Të transformon jeta sociale. Unë nuk kam bërë gjë për të ndryshuar.

Ndryshimet kanë ardhur vetë me rritjen.

Keni pasur ndonjëherë beteja të vështira?

-Edhe kam pasur. Unë jam njeri shumë i fortë dhe di t’i përballoj sfidat. Me mirësi, me butësi di t’i përballoj. Në përgjithësi jam një femër e fortë.

Thatë se shfaqeni tek të tjerët me të mirat dhe të këqijat që ke. Nëse ne

33

E PARA MISS ALBANIA, VALBONA SELIMLLARI

“Unë nuk vishem me taka në punë, por me atlete” kemi perceptuar anët e mira të këqijat tuaja cilat janë?

-Duhet të jetosh me mua për t’i njohur. Unë jam pak nevrike dhe impulsive. Sa jam e mirë, e durueshme dhe e butë aq jam dhe impulsive.

Ju keni qenë dhe vazhdoni të jeni grua e bukur. A ka ndonjë histori simpatike lidhur me suksesin tuaj në shoqëri?

-Nuk mund ta them, sepse unë nuk e konsideroj veten shumë të bukur. Unë jam një vajzë si shumë të tjera. Po të dalësh në rrugët e Tiranës dhe do gjesh vajza që ke qejf ti shohësh, të kënaqet syri sepse janë të bukura pa fund. Njerëzit janë të predispozuar të më shohin thjesht se unë jam një emër që jam lancuar dikur. Mendoj se vetëm ky është ndryshimi. Unë mendoj se jam një vajzë e këndshme, simpatike, me mënyrat e veta, e pranueshme tek njerëzit. Nuk mendoj se suksesin e kam vetëm nga pamja e jashtme, mendoj se më shumë vlerësohet personaliteti.

E kthejnë akoma çunat kokën kur

ecni në rrugë?

-I perceptoj dhe tani pëlqimet e njerëzve. Por mendoj se është vetëm kurioziteti se jam Misi i parë. Goca të bukura ka plot. Ato kthejnë kokën sepse shohin Valbonën. Shpeshherë më ndalojnë rrugës dhe më thonë: ”Valbona , po ti nuk ke ndryshuar!

“Kjo gjë mua më lumturon. Është një kënaqësi që njeriu e përfton dashje pa dashje. Por mendoj se është kuriozitet.

Në shoqëri keni zënë gjithnjë vendin e liderit?

-Nuk e kam këtë kompleks. Në përgjithësi në shoqëri kam pasur një vend të konsiderueshëm. Dhe kjo ka ndodhur shumë shpejt, dhe nuk ka lidhje me missin. Unë që kur kam qenë fëmijë kam qenë tip shumë i shkathët, me shumë personalitet që i jepja drejtim gjërave. Në një farë mënyre drejtoja si gocat dhe çunat e lagjes. Ka ardhur në mënyrë natyrale drejtimi.

A i keni arritur gjërat lehtësisht në jetë?

-Kam punuar për t’i arritur. Unë nuk vishem me taka në punë, por me atlete. Unë nuk shkoj për tu dukur në punë, po për të punuar. Këtë gjë e kam bërë gjatë gjithë jetës.

Përgjithësisht e ndiqni modën?

-Nuk e ndjek fare. Veshjet që vesh unë nuk kanë të bëjnë me tendencat e sezonit. Unë vesh ato që më shkojnë mua në trup, që më rrinë mirë dhe më pëlqejnë. Nuk dua t’ia di fare nëse është në modë ose jo.

Qani ndonjëherë?

-Sigurisht që qaj. Jam njeri si gjithë të tjerët. Përgjithësisht lotoj në gëzimet e mia dhe të të afërmeve. Jam njeri që nxjerr shumë lot gëzimi.

Jeni penduar për ndonjë gjë që keni bërë në jetë?

-Nuk pendohem. Kur gjërat i dua, i bëj dhe nuk pendohem. Nuk kam kaluar gjëra për të cilat të pendohem.

Ka gjëra që nuk do doja ti kisha bërë.

Besoj se kjo u ndodh të gjithëve.

Me kë i keni më të mira marrëdhëniet?

-Me të gjithë. Unë kam konceptin se për fat njeriu mund të jetë i pasur dhe po për fat mund të jetë i varfër. Për mua ka vlerë njeriu dhe jo gjërat që ai zotëron. Njeriu përfaqësohet nga karakteri jo nga pasuria. Personalisht kam marrëdhënie shumë të mirë me pastruesen, me atë që fshin rrugën.

Me çdo njeri. Çdokush ka në jetë fatin e vet. Për mua të jesh presidente apo roje është njëlloj. Këtë vlerësim e kam prej familjes sime. Jam edukuar me respektin ndaj qenies njerëzore me çdo lloj petku qoftë ai...

LONDON DECEMBER 2008

34

Kuzhina shqiptare e recetës dhe të barabartë pasi ka disa lloje peshku dhe midhje, e servirim me bukë të thekur ose oriz dhe e dekorojmë dhe zbukurojmë me majdanoz të freskët .

BUKË FSHATI ME DJATHË DHE ULLINJ

Përzërja mbështjellëse e filetës

300 gr thërrmija buke të bluara imët ne mikserin ushqimor 1 thelb hudhre e shtypur 100 gr majdanoz I prerë imët Piper I kuq për dekorim Mënyra e përgatitjes së recetës

TONY

SUPË PRANVERORE PESHKU ME MIDHJE DHE KALLAMARE Përbërësit e recetës 700 gr fileto peshku të bardh pa hala(çdo lloj peshku) 500 gr midhje me guaskë të pastruara mirë 350 gr kallmare të prera në rrathë të hollë 6 qepujka (ose dy qep mesatare të prera imët) 3 thelpinj hudhre të shtypur 1 lug gjelle lëkura portokalli të gërvishtur 2 lug gjelle vaj ulliri 10 domate të qëruara të prera imët ose(2 konserva domate të gatshme) 2 lug kafeje salcë domatje e koncentruar 1 lug kafeje taim(thyme) 500 ml lëng peshku 1 tufë majdanoz I grirë imët për dekorim Piper dhe krip Bukë e thekur për servirje MËNYRA E PËRGATITJES SË RECETËS Baza e supës është lëngu .Tregtuesit e peshkut kanë mbetje kockash gjatë përdorimit dhe tregtimit të peshkut dhe mund ti merrni falas,dhe duhet ti pastroni mirë e mirë . Në një tenxhere të thellë hedhim kockat qepët e prera trashë, karota ,presh të prerë në rrathë të mëdhenj, fletë dafine dhe kokrra piperi , mbulohen me ujë dhe vendosen në zjarr për 2 orë para përgatitjes së supës ,pastaj kullohet në mënyrë që kur të fillojmë gatimin lëngu të jetë gati dhe duke valuar. Në fillim presim fileto e peshkut në copa kubike mesatare pastaj midhjet I hedhim në tenxhere me 50 ml ujë ose verë dhe një qepujkë dhe I ziejmë për 10 minuta deri sa të hapen I zhvendosim nga guaska dhe I lëmë mënjan, kullojmë lëngun dhe e bashkojmë me lëngun e peshkut që kemi përgatitur në fillim, prej kallamarin në rrathë të hollë dhe lëmë mënjane. Në të njëjtën tenxhere hedhim qepujkat dhe vajin I kaverdisim për 4 min pastaj hedhim hudhrën piperin, kripen pastaj shtojmë domatet e grira imët pa lëkura, salcën e domates tajmin dhe lëvoren e gërvishtur të portokallit dhe vazhdojmë zierjen deri sa të trashet lëngu .Hedhim lëngun e peshkut dhe e lëmë të marr vale për 3 min dhe në ketë pikë baza është gati.

Pastaj hedhim midhjet peshkun dhe kallamarin dhe e valojmë në zjarr të ngadaltë për 10 min .Pasi supa të jetë gati dhe ka përfunduar zierja plotësisht përzihet mirë në mënyrë që ta racionoj në racione dhe kubiket të jëne të përziera mikes nga të gjithë përbërësit

Përbërësit e recetës 2 lugë gjelle vaj ulliri 1 qepë e kuqe e madhe e prerë imët 375 gr miell I bardh me % të lart gluteni 1 lug kafeje krip gjelle 1 lug gjelle majdanoz I grirë imët 1 lug gjelle basil (ose oregano në pamundësi) 1 lug kafeje piper I shtypur imët 100 gr djathë I bardh I fort I prerë në kubike të vogla 4 domate të vogla të prera imët 30 gr ullinj të zinj të prerë për gjysmë 1 lug caji maja e imët(far buke) ose 16 gr e freskët 220 ml ujë I vakët

Në fillim përgatisim përzierjen për mbështjelljen e filetave pasi e kemi grirë bukën shtojmë hudhrën dhe majdanozin dhe ju japim dhe një përzierje

ne mikserin ushqimor që të përzihen mirë dhe e hedhim në një pjatë të gjere, pastaj 4 filetat e qengjit të marinuara me kripë dhe piper I lyejmë mirë në vezët e rrahura. Pastaj I kalojmë në përzierjen e thërrmijave duke I rrotulluar në të katër anët dhe I lëmë mënjane. Në një tigan të madh ngrohim vajin dhe hedhim filetat e lyera me përbërësit mbështjellës të recetës the I skuqim 3-5 min në çdo anë dhe pasi marrin ngjyrën të kuqërremtë dhe I vendosim në tavën e pjekjes dhe përfundojmë pjekjen në furrë për 20 min.

mirë. Ndajmë 100 ml mënjan për dekorim dhe në te njëjtën enë me kremin e mbetur hedhim lakrën dhe e gatuajmë për 3-4 min jo më shumë .Në fillim servirim orizin duke i dhen formën me të shtypur në filxhan çaji, pastaj filetat e prera diagonalisht në anë të orizit ngjitur me fileton lakrën jeshile dhe në fund e spërkatim me salcën e mbetur dhe e pudrosim me piper të kuq për dekorim ËMBËLSIRË ME PURE MOLLE DHE PORTOKALLI TË FRESKËT Përbërësit e recetës Për petën e ëmbëlsirës 150 gr miell I bardhë ëmbëlsirash 75 gr sheqer 3 të verdha vezësh 75 gr gjalpë pa krip I prerë në kubike të vogla dhe I fort 1 lug çaji vanilje esence Pureja e mollës 1 kg molla të qëruara dhe prera në kubike të vogla 5 lug gjelle sheqer Lëvorja e gërvishtur e 2 portokallieve

Mënyra e përgatitjes së recetës

Sipërfaqja dekoruese Në fillim ngrohim furrën në temperaturë 220 gradë C me qellim që ta ngrohim kuzhinën në tërësi pasi buka fermentohet më shpejt. Kaverdisim qepen për 4 minuta jo më shumë deri sa të zbutet dhe I lëmë të ftohet pastaj në një ene plastike të thellë sitim miellin hedhim kripen, majanë ose farën e bukës, piperin ,majdanozin, basilin , djathin, domatet, ullinjtë dhe qepen e gatuara. I përziejmë mirë me miellin ,pastaj hedhim ujin dhe e përziejmë mirë me lug druri deri sa masa e brumit të jetë e formuar plotësisht. Në një tepsi mesatare të thellë katrore të lyer me vaj hedhim brumin dhe e nivelojmë , pastaj e lyejmë me vaj ulliri sipërfaqen e brumit dhe e mbulojmë me plastmas të tejdukshëm kuzhine duke e lëne të fermentohet për 45 min deri sa masa e brumit të dyfishohet .Heqim ngadalë plastmasin e tejdukshëm dhe e futim në furrë që të piqet për 30 minuta deri sa të formoj kore në sipërfaqe dhe të marr ngjyrën e kuqërreme të theksuar Serviret me supra dhe sallatra të ndryshme .

FILETO QENGJI ME ORIZ DHE LAKRA Përbërësit e recetës 4 fileta qengji 2 vezë të rrahura 3 luge caji vaj ulliri 600 ml lëng mish pule I freskët 25 gr gjalpë 140 gr oriz 500 ml krem qumështi I trash 1 qep e vogël e prerë imët 2 thelpinj hudhre të shtypura 1 lug kafeje piper I bluar 1 laker jeshile e preër në shirita shumë të hollë

3 portokall të qëruara dhe të prera në thela të holla pa fara 6 lug gjelle reçel kajsie I ngrohte dhe I përzier mirë Mënyra e përgatitjes së recetës

Në një tenxhere valojmë lëngun e mishit të pulës pastaj hedhim gjalpin pak kripë piper dhe pasi të marrë valë hedhim orizin dhe e gatuajmë për 15 – 20 min në zjarr shumë të ngadalshëm deri sa të zihet plotësisht. Në një tenxhere tjetër mesatare h e d h i m kremin e qumështit dhe e valojmë ia s h t o j m ë hudhrat qepen piperin pak krip dhe gatuajmë ngadalë për 5 min duke e përzier deri sa të trashet

Në një enë plastike sitim miellin pastaj shtojmë gjalpin dhe e përziejmë dhe e shtypim me majat e gishtërinjve deri sa të lidhet gjalpi me miellin pastaj shtojmë sheqerin vaniljen dhe të verdhat e vezës e përziejmë deri në formën e brumit të but pastaj e hollojmë me holluesen e petave duke e spërkatur me miell, dhe në një enë porcelani të rrumbullakët me diametër 20 cm të lyer me gjalpë e shtrojmë petën ekzakt sa madhësia e enës pastaj e mbulojmë me letër zjarrduruese kulinare dhe sipër letrës vendosim guralecë apostafat qeramikë për pjekje sa të mbulohet perimetri I enës për të ushtruar peshë mbi petën dhe e futim në furrë në temperaturë 190 gradC dhe e gatuajmë për 15 min. Pastaj ja heqim letrën me guralecët qeramikë dhe e lëmë në furrë dhe për 5 min pastaj lihet mënjane të ftohet. Në një tenxhere mesatare hedhim mollët sheqerin dhe gërvishtjen e lëkurave të portokallit dhe I ziejmë deri sa të formohet pureja dhe pastaj ashtu siç është e ngrohët e kalojmë në sit dhe me ketë pure e mbushim petën e pjekur më par dhe e lanë mënjan të ftohet dhe presim portokallet ne thela te njëjta simetrike dhe I shtrojmë duke I renditur njëra pas tjetrës sipër puresë së ftohur dhe në fund e lyejmë me furçë çdo thel portokalli me reçel të ngrohët kajsie deri sa të shkëlqejnë dhe serviret e ftohët me akullore vanilje duke e zbukuruar me gjethe jeshile minti

JU BËFTË MIRË TONY

LONDON DECEMBER 2008

35

NJË KOMB - NJË GJUHË Përgatiti: JENI MYFTARI

GJUHA SHQYPE Porsi kanga e zogut t’verës, qi vallzon n’blerim të prillit; porsi i ambli fllad i erës, qi lmon gjit e drandofillit; porsi vala e bregut t’detit, porsi gjâma e rr’fes zhgjetare, porsi ushtima e nji tërmetit, njashtu â gjuha e jonë shqyptare.

Ah! po; â e ambël fjala e sajë, porsi gjumi m’nji kërthi, porsi drita plot uzdajë porsi gazi i pamashtri; edhe ndihet tue kumbue; porsi fleta e Kerubinit, ka’i bien qiellvet tue flutrue n’t zjarrtat valle t’amëshimit.

Pra mallkue!, njai bir Shqyptari, qi këtë gjuhë të Perëndis’, trashëgim që ja la i Pari, trashëgim s’ia len ai fmis; edhe atij ju thaftë, po, goja, qi e përbuz këtë gjuhë hyjnore; qi n’gjuhë t’huej kur s’asht nevoja, flet e t’vetën e len mbas dore.

Në gjuhë shqype nanat tona shi prej djepit na kanë thanun, se asht nji Zot, qi do ta dona; njatë qi jetën na ka dhanun, edhe shqyp na thanë se Zoti për shqyptarë Shqypninë e fali, se sa t’enden stina e moti, do ta gzojnë kta djalë mbas djali.

Shqyp na vetë, po pik ma para, n’agim t’jetës kur kemi shkue, tue ndjek flutra nëpër ara, shqyp ma s’pari kemi kndue; kemi kndue, po armët besnike, qi flakue kanë n’dorë t’shqyptarëvet, kah kanë dekë me besë jetike, kah kanë dekë kta për dhe t’Parvet.

Pra shqyptarë çdo fes qi t’jini, gegë e toskë malci a qyteta, gjuhën t’uej kurr mos ta lini, mos ta lini sa t’jetë jeta, por për te gjithmonë punoni; pse sa t’mbani gjuhën t’uej, fisi juej, vendi e zakoni, kanë me u mbajt larg kambës s’huej.

Npër gjuhë shqype bota mbarë ka me ju njoft se ç’fis ju kini, ka me ju njoft ju për shqytarë; trima n’za, sikurse jini.

Prandaj pra n’e doni fisin, mali, bregu dhe Malcija prej njaj goje sod t’brohorisin: Me gjuhë t’veten; Rrnoft Shqypnia!

GJERGJ FISHTA

NJË NATË NGA NETËT PA GJUMË Zgjohu, Kosovë! Zgjohu nana ime e dashur, balli dhe emri im i shkelun.

Zgjohu oj, a po e ndjen vajin tim?

A po sheh si t’i kam ngulë sytë mu n’zemër, mu n’shpirt si t’kam hedhur duart rreth belit për të përqafuar unë, ashti yt?

GËZUAR FESTËN E FLAMURIT Zgjohu, Kosovë!

Nga degët e mia t’thyera kush po dahet, këtë catër kush po e le? Ç’janë këto gjurmë gjaku që po shtohen nëpër fytyrën tande, këta varre e murrana që po sillen vërdallë rreth shtëpisë sime?...

Zgjohu, Kosovë! Zgjohu, nana ime e dashtun, balli dhe emri im i shkelur, zgjohu, Kosovë!...

Sonte vetëm mbeta e n’derë t’oborrit askush ma s’po m’troket, askush ma, thua vdekur jam e harruar në këto troje e suka gjaku.

Thua më është e shkrimbun hisja E mbyllun dera e konakut...

Zgjohu, Kosovë, flakë e hershme e ashtit tim t’pëllcitun.

Bota n’ty le të kallet.

ALI PODRIMJA GJUHA JONË Vëllezër shqipëtarë!

Të prekim urtësinë, Të zëm' udhën e mbarë, Të ngjallim Shqipërinë.

Shqipëria ka qënë Edhe po do të jetë, Po sot në ditët tënë Të metë të mos ketë.

E ka nderuar Zoti Gjithënjë Shqipërinë, Ish fort mirë qëmoti, Do bëhet dhe taninë.

Sa ishte trimëria N'atë kohë të vjetrë, Kish emër Shqipëria, Sa s'kish nonjë vënt tjetër.

Sa burra kordhëtarë Ka nxjerrë Shqipëria Më pastaj e më parë, Q'i shkruan historia!

Ajo ish koh' e zjarrtë Dhe kish mundime tepër,

Po sot pëndë dhe kartë Na duhet, nukë tjetër.

O burra, shqipëtarë, Të marrim dituritë, Se s'është koh'e parë, Tani lipsetë dritë.

Të shkruajm' gjuhën tënë, Kombin ta ndritojmë, Gjithë ç'është e ç'ka qënë Ngadalëzë ta mësojmë.

Pa shihni ç'gjuh' e mirë!

Sa shije ka e hije, ç'e bukur' edh'e lirë, Si gjuhë perëndie.

Shum'e bardhë kjo ditë Për gjithë shqipëtarët, Do na sjellë një dritë, Që s'e kishin të parët.

Kjo dritë do na bjerë Të gjitha mirësitë Dhe gjithë do t'i ngrerë Dëmet e marrëzitë.

Si lum kush zë të mbjellë, Lum kush vë këtë pemë!

Se kjo ka për të pjellë, S'mbulohetë me remë.

NAIM FRASHËRI POEM KOSOVAR (Fragment) Jam shqiptar e Kosovar, Zot e krenar, Zot e bujar, Mbi këtë Dhe q'e kam si fe, e kam Vatan!

E kam Atdhe!

Unë jam këtu nga moti, kur vetë Zoti E bëri fushën fushë e malin mal.

Sa mban e gjitha Shqeheri, Ish Iliri!

Kur nga një det, në tjetrin det, Isha Zot vetë!

Unë jam këtu e këtu do të jem den babaden, Gjer sa mali të bëhet hi e hiri mal përsëri.

MITRUSH KUTELI

AFORIZMA DHE FJALË TË URTA -Gjuha bashkon kombin. (Jug) -Gjuha dhe njerëzit janë tapia e vendit. (Jug) -Gjuha ruhet atje ku shkruhet. (Korçë) -Një nënë nuk na ka bërë, po një vend kemi të tërë. (Berat) -Toskë e gegë- pemë nga një degë. (Gjirokastër) -Bukuria e njeriut përbëhet nga bukuria e fjalës që flet. (S. Frashëri) -Mendimet e larta gjinden në fjalë të shkurtëra.

(S. Frashëri) -Pasurinë mund ta vjedhin, por diturinë jo. (Hafiz Ali Korca) -Një punë e bukur është më e dobishme, se një mijë fjalë të bukura. (S. Frashëri) -Trupi shërohet me të punuar, mendja me të mësuar. (N. Frashëri) -Shqiponja fluturon në qiell, po folenë e bën në male. (Labëri) -Besa e shqiptarit si purteka e arit. (Jug) -Shqiptari djalin e pren por besën s'e then.

(Kosovë) -Duaj atdhenë si shqiponja folenë. (Jug) -Duaje vatanin, në dash me krisë dushmanin.

(Korishë – Kosovë) -Kush ka vdekë për atdhe, nuk ka vdekë, por ka le. ( Shkodër) -Kur të jesh në vend të huaj, dita të duket muaj.

(Podrime) -Njerëzit e zgjedhin punën, ndërsa puna i vlerëson njerëzit. (N. Frashëri) -Njeriu është i lirë vetëm atëherë kur i shërben së vërtetës. (S. Frashëri) -Fol vetëm për ato gjëra që i njeh, për të tjerat hesht. (S.Frashëri) -Balta e vendit tënd është m'e ëmbël se mjalta.

(Vlorë) -Bijë vendi - pikë argjendi. (Berat) -E mira s’ka tavan, e liga s'ka taban. (Kosovë) -Çdo hi në vatrën e tij. (Jug) -Dheu yt të ngreh. (Drenicë) -Ma mirë me luejtë nga mendja, se nga trolli i të parëve. (Guci) -Mbroje atdhenë si shqipja folenë. (Jug) -Fjalë pak e punë shumë. (Dibër) -S'ka skaje dituria e urtia e njeriut. (Tiranë) -Shtëpia me dy të këqija, duhani dhe rakia.

(Prizren) -Ai që e ka provue din edhe me të mësue.

(Kosovë) -Burri s'matet me pëllëmbë por me fjalë në kuvend. (Skrapar) -Kur ngordh gjarpri, ngordh dhe helmi i tij. (Jug)

Edhe unë dua të mësoj shqip -Pushka don pushkën. (Tropojë) -Amanetin se mban toka brenda. (Shkodër) -Besa asht ma e fortë se vdekja. (Krujë) -Pyka e vet e shkyn lisin. (Kosovë) -Burri lidhet për fjale, kali për kapistre. (Elbasan) -Dita e mirë, që menatë njihet. (Arbëreshe) -Gjuha e ka rrënjën në zemër. (Veri) -Kur fjala del nga zemra, godet në zemër. (Berat) -Rrena (gënjeshtra) a nana e tana të këqijave.

(Kavajë) -Gjuha dredhon, se mendja e mëson.

(Gjirokastër) -Trimi që lëvdohet, nuk të vret. (Kosovë) -Mendja është në majë të gjuhës. (Shkodër) -Fjala dhe plumbi kur dalin s'kthehen më. (Guci) -Gjuha eshtra s'ka por eshtra thyen. (Kurvelesh) -Një fjalë që e dinë dy veta, e di e gjithë bota.

(Elbasan) -Po fole shumë, sikur xhevahire të thuash, kakërdhi bëhen. (Korçë) -Për një pe, për një gjilpërë, vate dëm një punë e tërë. (Jug) -Ç'ka shtëpia, të mos marrë vesh fqinjëria. (Skrapar) -E thëna dhe e bëra janë larg. (Dibër) -Mëngjesi është më i mençur se nata. (Tiranë) -Mendjemadhi niset mbi kalë, kthehet më këmbë.

(Korçë) -Sëpatës, bishë mos iu ban. (Dibër) -Ai që e ka mizën në kapuç, e ka vjedh bletën.

(Kosovë) -Fjala e drejtë është e shkurtër, fjala e shtrembër është e gjatë. (Tetovë) -Mos pyet si vdiq, po pyet si rrojti. (Jug) -A don e s'din, a din e s'don. (Dibër) -Ai që të kallzon të bën nder, ai që të pyet të qet në hall. (Tropojë) -E di qeni ku fle lepuri. (Arbëreshe) -Mëso sa je i ri, se kur plakesh s'ke dobi. (Ferizaj) -Druri i thatë nuk drejtohet. (Kosovë) -Ruaje fjalën kur t'i vijë radha. (Sarandë) -Kush i vogël e i qërtuar, i madh e i lavdëruar.

(Arbëreshe) -Ari në zjarr provohet, miku në rrezik kuptohet.

(Vlorë) -Kush vete paftuar, e gjen sofrën pa shtruar. (Arbëreshe) -Miku nuk vjen për thelë e lëng, po për fjalë e për kuvënd. (Krujë) -Bukuria pa dituri, dru e thatë pa stoli. (Sarandë) -Ma mirë me konë nji ditë e sokol, se njiqind vjet e orl. (Veri) -I riu ka fuqi, plaku mençuri. (Jug)

LONDON DECEMBER 2008 oksieri shqiptar Kreshnik Qato, aktualisht kampion bote në versionin WBF, në intervistën e tij ekskluzive për "boxalb.com" është shprehur i bindur se do të kalojë me sukses edhe provën amerikane kur më 20 dhjetor të këtij viti do të përballet me Devid Estrada në "Howard U Burr Arena" të Uashingtonit në Shtetet e Bashkuara.

B

Për të qenë sa më i përgatitur për duelin e radhës, Qato ka angazhuar si pjesë të stafit të tij trajnerin anglez Spenser Fearon, këshilltar teknik i Denny Williams, ndërsa për sparing partner ka kampionin aktual të Evropës (versioni EBA) dhe njëkohësisht mbajtës i brezit WBA International, britanikun Anthony Small.

-Pas një karriere 7-vjeçare ne ringun profesionist evropian, tani jeni para debutimit në ringun prestigjioz amerikan. Si ndihet Kreshniku para kësaj?

Qato: Karriera ime si boksier profesionist i ka pasur hapat e para ne ringun anglez, aty ku nuk më ka munguar kurrë përkrahja e komunitetit të bashkuar shqiptar.

Katër prej ndeshjeve të mia i kam zhvilluar në Shqipëri me salla të tejmbushura dhe brohoritje të zjarrta, e tani po i drejtohem ringut amerikan dhe shpresoj që edhe atje të mos më mungojë mbeshtetja e tifozëve shqiptarë si dhe e flamujve kuq e zi që janë valëvitur

egbi është një ndër sportet më të vjetër në kontinent dhe gëzon popullaritet në shumë vende të botës. Edhe pse është shumë pak i njohur në vendin tonë (ky sport nuk është praktikuar asnjëherë), tashmë edhe Shqipëria mund të krenohet se ka një sportist të sajin në këtë disiplinë. Bëhet fjalë për 15-vjeçarin Olsi Krasniqi, një djalosh shumë të talentuar, që brenda një kohe shumë të shkurtër ka arritur të firmosë kontratë profesioniste dhe të bëhet pjesë e përfaqësueses angleze U-16. Në fund të tetorit 2007, Krasniqi kishte marrë pjesë në grumbullimin e Kombëtares së moshave britanike në regbi dhe me paraqitjen e tij arriti të siguronte një vend në skuadrën me 19 lojtarë, e cila do të përgatitet për ndeshjen kundër Francës pas festës së Pashkëve.

R

Djaloshi është formuar si sportist në kolegjin "Feltham Community", që gëzon një rekord të shkëlqyer në "prodhimin" e talenteve. Përveç përfshirjes në Kombëtaren U-16, të martën, ai ka nënshkruar edhe kontratë profesioniste me ekipin Harlekuins Regbi Ligë Ugby League. Lajmin e ka bërë të ditur sajti zyrtar elektronik i klubit londinez. "Jemi të lumtur t‘ju njoftojmë se kemi nënshkruar kontratë

36

Qato: "Nuk do zhgënjej askënd" gjatë të gjithë kohës në ndeshjet e mia.

Para një fakti të tillë sigurisht që ndjehem i emocionuar pasi kjo do të jetë një përballje e parë në ringun amerikan, por me stërvitjen intensive që jam duke zhvilluar them se nuk do të zhgënjej askënd.

kundërvihet në luftim të afërt ose të mbyllur, gjë e cila i përshtatet shumë mirë përgatitjes dhe përvojes sime. E kemi pasur të vështirë për të siguruar video të tijat, gjë e cila nga ana e Estradës për të siguruar video të miat ka qenë shumë e lehte pasi unë i kam të publikuara në internet pa rezervim.

-Kjo përballje në SHBA do të jetë e para dhe e fundit, apo keni plane të tjera në kontinentin amerikan?

-Si po shkojnë përgatitjet për këtë duel. Me cilin trajner po stërviteni, me kë po bëni sparing, etj. ?

Qato: Për momentin nuk mundem që të them e fundit pasi unë besoj në forcat si dhe në stërvitjen e përkushtuar që po bëj e nëse çdo gjë mbyllet me sukses pse të mos kthehem sërish.

-Kundërshtari juaj është një boksier me përvojë në ringun amerikan, a keni ndonjë informacion për të dhe a keni arritur që ta studioni sadopak mënyrën e tij të boksimit?

Qato: Kjo është e vërtetë, Estrada është një boksier me përvojë në ringun amerikan. Për momentin trajnerët e mi në koordinim me kohën time jemi duke u marrë me studimin në imtësi të teknikes së tij nga regjistrimet që na janë vënë në dispozicion.

Në shumicën e rasteve ai është boksier që preferon luftimin e hapur ose në distancë dhe me sa kemi konstatuar ai vihet në vështirësi nëse kundërshtari

Qato: Përgatitjet për këtë duel janë marrë mëse seriozisht, edhe pse kam afërsisht shtatë muaj pa boksuar unë kam qenë gjatë të gjithë kohës në kontakt me ringun dhe seancat stërvitore.

Për momentin jam futur në rrjedhën e stërvitjes intensive, e kësaj rradhe ka ndryshim në përgatitjen time pasi nuk po shkoj në kampin stërvitor në Francë siç kam shkuar për të katër ndeshjet e fundit por po përgatitem në Londër nën bashkëpunimin e dy trajnerëve të mi që kam pasur që në hapat e para në boksin profesionist si dhe me një trajner të ri i cili i është bashkuar stafit tim që prej tre javesh.

Ai është Spenser Fearon i cili është edhe këshilltari teknik i Denny Williams. Këtu ia vlen të falenderoj sponsorin tim 'Yldon' që më bëri të mundur që stafit tim t'i shtohet edhe një keshilltar teknik që ka goxha përvojë. Një prej partnerëve të rregullt të

sparingut që ja vlen të përmendet është Anthony Small (WBA International

champion) pasi stërvitemi në të njejtën palestër.

Shqiptari, një nga talentet e sportit popullor britanik, grumbullohet në përfaqësuesen U-16 me të riun Olsi Krasniqi, i cili së fundi është ftuar nga përfaqësuesja U-16 e Anglisë", thuhet në njoftimin e klubit. "Sportisti shqiptar, së bashku me Darren Red, tjetër talent i afruar në skuadër, ka firmosur kontrata 3vjeçare". Sipas faqes zyrtare të klubit, fillimisht Krasniqi do të aktivizohet me ekipin U-16 të Harlequins, ndërkohë që do të jetë nën vëzhgim të vazhdueshëm për t‘u bërë pjesë e skuadrës U-18.

Menaxheri i Harlekuins Regbi Ligë për paraqitjen e lojtarëve, Fil Xhons, është dukur shumë i kënaqur me afrimin e të riut shqiptar. "Është diçka shumë e mirë që klubi është duke menduar për sportistët e rinj. Kemi zbuluar dhe afruar në skuadër një lojtar që premton shumë.

Jam i sigurt se ai, por edhe të rinjtë e

Ligën e Regbit", tha Xhons. Ai beson se Krasniqi ka një talent të jashtëzakonshëm, edhe pse detyra e tij në fushë nuk është nga më të lehtat. "Olsi kënaqet duke luajtur në një pozitë jo shumë të preferuar nga të rinjtë e tjerë, në rolin e mbrojtësit, ku gjithmonë ka dyluftime. Ai zotëron një teknikë të ashpër në ndërhyrje, duke dominuar përplasjet me kundërshtarët", theksoi menaxheri i Harlekuins Regbi Ligë.

Xhons nuk është munduar të fshehë as kënaqësinë e tij, që 15-vjeçari shqiptar është bërë ftesë e përfaqësueses angleze të moshave. "Më bëhet qejfi si për Krasniqin, ashtu edhe për Red, pasi ata janë shumë të përkushtuar në këtë sport dhe dëshirojnë që të jenë të suksesshëm me çdo kusht në Ligën e Regbit". Përpara se të nënshkruante kontratë profesioniste, Krasniqi ishte pjesë e shkollës së Harlekuins Regbi Ligë, ndërsa më parë ka luajtur edhe për Uest London Sharks. tjerë që kemi në skuadër, do të tërheqin

vëmendjen e rivalëve tanë në Super

www.albaniancontacts.com

LONDON DECEMBER 2008 A CRITIQUE OF SOCIAL CONFUSION AND CHAOS

BY EMANUEL BAJRA * * * * The idea that standard of living is directly inter-connected with the falling or rising of wages, GDP, employment and people mobility that effects directly in the economic performance which in turn effects the society’s behaviour , it’s as valid as anyone would have thought that in 2008 we would have it better than ever before in generations.

A recent typical British experience is the economic prosperity that the nation has enjoyed. This economic prosperity has been built since ever the reduction of commonality principles of economics and the introduction of Adam Smith’s theory of ‘laissez – faire’. Together with a massive expansion of the ideas of Thatcherism and Monetarism, it was said that individualism overtook the nation over one idea , that of “sharing values”.

Consequently communitarians responded by forming or strengthening Unions for which no one would show a sense of care and leadership. Over the years since the emergence of the NHS as a state national establishment and till the laws of reforming the benefit system, we have seen excessive changes not only on policy but also public attitudes toward taking responsibilities of individual or group economies. This in itself was a perception and then became a practical principle that plagued the nation consistently.

Some would not agree that today, British nation is a nation that is built on individual self-esteem and choice-based-system-democracy. A nation that enters new challenges of global society and challenges that we face domestically. These complexities are being tarnished as a result of many haphazard in the global developments, not only in terms of economics, but politics and markets together with international relations. Britain has become not only a melting pot of different nationalities and different ethnicities but an asset of ideas melting pot for which the nations all over the world attempt to compete. Nevertheless Britain is in a brink of sustaining growth but in meantime encouraging extremism of different forms. One of the forms that come to mind is the extremism of collective rejection of ideas about multiculturalism and boosting and accumulative global ideas, and the other is the extremism of ethnic minorities that accumulates in different forms, another is the refusal to adapt and the other is the idea to remain vigilant in the new environment.

These two extremes are set against a clear tradition of unique way of living in harmony amongst different communities. Nonetheless there is one concerning issue here; that of class divide, employment distribution, overall economic performance and wealth distribution. The reason I have included all issues into a concerning one is that the mini-issues make-up for the big ones with all its complexities. Class divide is a long-standing issue that runs back more than hundred years in the times

37

The Politics of post-modern society in UK, 21st century ambition and perception of Queen Victoria’s reign. Class in Britain is set against a background of social and economic factors that never acquired to find resolve. Lower levels of education amongst the working class population of Britain together with a profound negligence on the part of the aristocracy, held beliefs that the class system or divide is natural. For obvious reasons, this became dangerous as it set a precedent in terms of sociological thinking of today’s Britain.

Social provision has slightly improved since that time; today we do not find an analogy of Aristocratic negligence.

Today aristocracy is on the move – the rich do not spend much time in the country, leisure has taken over and replaced a monotonous living life of the rich in the past. This is an important factor because by spending more time abroad, the experience of observing different cultures distracts the attention to concerns at home. Of course we should also include here the profit – ridden mentality of the most of the rich which plays an important life-preoccupations programme.

The list of preoccupations goes on. Logically the view that we hold towards class has also changed over time. For some the idea of class, lower, middle or higher class is old fashioned and we should look at the perception what makes a modern person confirms to the society its belongingness! Far from disagreeing with the view held, the challenge that we should overcome here isn’t just a perception but a ‘circumstance’ that different groups of our society belong to, interact or acquire help and resolve, what do we mean by this ? Well, clearly we all agree that we do belong to a certain group of society for which we could call it a privileged group, a rich group, a group that is in constant need of state support etc. When we confirm to ourselves that this belongingness’ is only temporary – its an illusion built on a system that keeps the poor ‘busy’ whether that is through a programme of ‘closing doors’ or ‘discouraging’ the poor to integrate in the areas where they are not “supposed” to be, such as political or economic representation activity or governance directly.

The issue of the poor isn't just a problem of 'access’ but it’s an issue of need for society to have a certain identity. Identity comes with assurances that society provides, in turn modern society turned into a “not fit for purpose” or “ fit for purpose” only for certain group of people. The wealth gap amongst the poor and the rich and the middle class is an issue that has been going on for a very long time.

The issue is not settled as a result of compliance and ignorance amongst the elite and the governing class over the centuries that ought to have tried to avoid opening the subject of fractions amidst the different classes over the time – for the simple fact that the issue in itself is sensitive to the British Society and mentality its still prolonging understanding of it.

We don't have to go longer here than the 80's Britain under the Thatcher Government to try and realize the impact that this legacy has had in the British Society, but there again, in my view, it is important to understand that in certain specific period of time history needs to be looked upon with care as the danger of its repetition serves only the interests of those that argue differently.

When we talk about the standard of living, we are automatically engaging in a process of research that does not have a constitutional restriction necessary. My aim is to engage in this process with one ultimate objective to reveal the true bearings of politics and economics behind the sufferings of people, their misfortune, their misrepresentation, their devalued hard-work, background or any other contribution to the society. I am going to talk about the things that I have observed, gone through myself, my own personal experience and reflection and of course, my favourite task – that of future and optimism about it.

The affluent Society the causes of future poverty, chaos, anarchy, divide and “human rights” violation.

If there is any future – that one will be bleak, unpredictable and terrifying for the humanity – according to the present circumstances. Only some facts of our daily routine will set us apart from the events of our captured imagination; we produce too much and we waste too much, in another economic term, we tend to have concentrated so much on the values of demand and supply that we have forgotten about the human cost of it all.

Some might argue that this is a very difficult case to be proven and economically day-by-day we are proving to have gone well beyond our natural capacity to withhold .If our organism tells us that we only need 1000-2000 calories a day, why are we taking on more than that??? Is it greed the only answer that we could find or are there any other causes behind all this?

The answer lays right at the heart of our social metabolism as human beings over the course of thousands of years. We have overeaten our-

selves to unbelievable levels much acquired food-production has left us acquiring more, exceeding our capacity to swallow, digest and waste. In a way this 'freedom of produce and consume' has worked and in the meantime reproduced more levels of acquiring more hunting for more, The question that we should really ask is ; why do we all want to eat more , waste more , have more and not accept to die ? Why we tend to minimise the risks of such undertaking when science has always proved to us that this is damaging and repercussions we want to think about ourselves that we are free and ready to do anything with our organisms, society and our lives? It’s in our genes, some would argue and we can't change it, because the status-quo is too dangerous to change otherwise.

Our modern development is unprecedented we are more inclined to develop quickly and progressively only if we have the means to sustain by materialistic means to do it. This phenomenon is the same all around the world, you cannot find any changes anywhere, we in Britain say that we have prosperity, we own it and we cherish it – but what we are failing to understand is that we are not prepared to contemplate the consequences of our 'today' doing and 'prosperity' by asking the fundamental question of why we want to be prosperous and have more.

It is very important to maintain here the level of inequality that exists in all areas of our society in Britain today. In one hand we have enjoyed or rather are enjoying a prosperous period of time in the living memory, in contrast to what our ancestors have lived, we are doing well and continue to raise expectations and levels of wealth per capita. But the overwhelming majority of the population in the country agree with the level of status-quo that exists and no one would even bother to attempt and change it for good. The mentality of society spreads into completely different modes of egoistic pleasures, high ambitions for higher jobs, personal interest of the individual over the group, acquiring statue rather than meaning in life, materialism at its knack without the un-thoughtful consequences of its doing, then we have the affluence not just in looking good, our appearance and other personal interests, meaning of self-preservation or asking questions about our surrounding has been lost completely down the road , you can easily apart. In one side you have seen the inequality in appearance without having to contemplate the contrast in personal income, living standards etc.

You will notice that walking down the streets of Britain, the word “difference” is the analogy for a general need to feel the difference. In one side of the road you'll have people driving high-powered new motor-cars, whose bank accounts run astronomical figures, and on the other side you have people or individuals that are actually struggling with daily lives, or are malnutrition or looking for jobs or jobless

– the contrast is there in the streets.

Therefore we need to look at the households – how much optimism there is or if any exists! Well surely not much when you have parents worrying about their children's future at an early age, teenagers setting their own laws and ways, some parents having lost control over their children because of life pressures, family breakdown precipitating to record levels of divorce, crime and binge drinking, then comes the much talked about knife crime, where you have teenagers finding enough time to themselves in going around stabbing people – what worse curse could you get than this. Britain is not falling apart, but Britain is getting angry and sick.

If we go a little bit further than this and look at the nations psyche in terms of our attitude towards basic values of society such as ; dignity, family values, love for one another, education, hardwork, respect, we could contemplate re-looking our bleak future with resentment and self-hate. There are many people today who view the ills of society as a result of contemporary war amongst the youth because they need to do something with their lives. Many youngsters you encounter today in the streets of Britain happened to be disillusioned with the whole system. These youngsters indisputably have far more in their disposal today than their parents have in the past generations – they see themselves as they are trying to fitin in some form of responsibility without any clue to the future consequences.

Well the real question that we should ask ourselves is; do we understand the system ourselves? or are we used to be told that there are some faults with their system > it is always good to remind to ourselves and to try and think about issues that have most of the time preoccupied us in our youth – its an obvious good start, as by understanding what we have always wanted in our old age we can some closer to an arrangement of our priorities as such. Parents are not angels in a sense that they can be responsible for their kid’s demise. Clearly there is a failure in the “magic” circle of the family, parents learning to argue all the time, splitting-up, divorced etc. all of these factors will have a profound effect not only in the idea that we are becoming a society of ‘family breakdown’ but also having to face further consequences for the future of our children we are being recognised as lethargic, consequential and complacent.

Most of us in modern time would define many of the problems concerning our society as consequences that were predicted would occur from the past. I.e. many are also convinced that social problems are a continuation of economics gone badly wrong or mismanaged. *(Pieces of a book not yet born)

LONDON DECEMBER 2008

38

BY Shirley Cloyes DioGuardi

Kosova’s political leaders and the nongovernmental organizations that brought 30,000 people into the streets on November 19 to protest the UN’s “six point plan” should be supported by everyone who cares about the future of Southeast Europe. The implementation of the six-point plan—based solely on Belgrade’s recommendations about customs, border control, police, the judiciary, Serb religious sites, and the deployment of EULEX in Kosova—would threaten Kosova’s sovereignty, undermine its independence, and end the chance for lasting peace and stability in the Balkans for decades to come. Rejecting the sixpoint plan was the right message to send to the international community.

Let us hope that it is not too little too late.

Last July, I said in “Kosova Adrift” that it was unclear who was in charge in Kosova, that international organizations had conflicting mandates, that all of them lacked teeth, and that no one seemed to be responsible for anything. In addition, I emphasized that Serbia was making gains with a new government that was doing well and advancing its interests on the international scene. With the help of Russia, Belgrade had almost completely succeeded in blocking Kosova’s recognition process, and the Kosova government, instead of taking charge, was bowing to the wishes of the international community. I warned that this situation made it “highly unlikely that any response would be made to Serbia’s efforts to undermine the sovereignty and territorial integrity of Kosova” and that until this changed, Kosova would remain “independent in name only.”

Since then, things have gotten worse. Kosova is slipping out of the international community’s top agenda, because of the economic crisis in the West, the U.S. presidential election campaign, and the ongoing wars in Iraq and Afghanistan. Belgrade has taken advantage of the vacuum by undermining EU resolve to support the mandates outlined in the plan proposed by former UN Envoy Martti Ahtisaari, Kosova’s declaration of independence on February 17, and the Constitution of the new Republic of Kosova. EU resolve began to break down out of fear about deploying EULEX throughout the whole territory of Kosova (in particular north of the Ibar River) and possible retaliation from Russia.

Instead of insisting on the unconditional deployment of the EULEX mission, as put forth in the Ahtisaari plan for Kosova’s “supervised independence,” UN Secretary General Ban Ki-moon responded to EU fears and Serbian pressure. He signaled his intention to place the EU under UNMIK. By October, he was calling for new negotiations between Belgrade and Prishtina and proposing a six-point plan as a basis for negotiations that reinvoked UNSC Resolution 1244 (a resolution that recognizes Kosova not as an independent state, but as a “province” of Serbia). This should have been recognized immediately for what it is: a retrenchment of the West to pre-independence policy

SAVING KOSOVA making that permits Belgrade to have a say in Kosova’s political and economic future.

The Shocking Realities of the Six-Point Plan The six-point plan challenges the essential elements of a sovereign and independent state. It would place EULEX under the UN and deploy it as a “status neutral” entity. In effect, this would contravene Kosova’s independence and permit Serbia to prolong its battle to reclaim Kosova as a province. Customs Gates number 1 and 31 would not be under the control of the central government in Prishtina or part of Kosova’s consolidated budget. Instead, customs in the north would be placed under the control of Kosova Serbs (and ultimately of Belgrade), and the proceeds would be used exclusively for the northern municipalities. Since customs governs the flow of goods and services, defense, and the protection of borders, this amounts to making the de facto partition of Mitrovica a reality.

Worse still, any Kosova Serb majority community has a special status under the six-point plan. This includes not just the municipalities designated under the Ahtisaari plan, but Serb enclaves scattered throughout Kosova. In these communities, the police will not report to the Kosova police, but to a high-ranking Kosova Serb policeman reporting to a UN police commissioner. In addition, the judiciary would operate under UN regulations, not Kosova’s, and the Kosova Serbian Orthodox Church would be linked to the church in Serbia and accountable to the Serbian government.

If implemented, these provisions would create an ethnically-based, parallel system that violates the letter and the spirit of Ahtisaari and the constitution of the Republic of Kosova. It would make Kosova less of a state than it was under UNMIK and Resolution 1244 and one that is more convoluted than Bosnia. The Dayton agreement of 1995 divided Bosnia into three distinct territories. This plan would take away some of Kosova’s territory, carve up the rest, and turn it into a deeply entangled mess. Overnight Kosova would become a failed state, unable to progress politically and economically.

Kosovars are bearing the burden of the international community’s failure to deploy EULEX. In offering the six-point plan, the international community wants Serbia to feel as if it is winning; it wants to give Kosovar Albanians the impression that it is backing them to suppress the possibility of social unrest; and it wants to claim that its geopolitical de-

fense policy for the region is actually working. The architect of this strategy is EU High Representative Javier Solana (who has been shamelessly supported by French Foreign Minister Bernard Kouchner, who in his capacity as chair of the EU Council of Ministers has insisted that Prishtina accept the six-point plan). Like other Solana-inspired strategies in the Balkans, it will not work. It will prevent the entire region from being integrated into a united Europe, and it can lead to renewed conflict.

The Ahtisaari Plan Is Dead, and the Kosova Government’s Four-Point Plan Is not Enough It is time to recognize that the Ahtisaari plan is dead; it is an academic paper that is only alive in the Kosova Constitution. Let us not forget that 90 percent of the Ahtisaari plan is about Serbs. But it is impossible to carry out the Ahtisaari mandate, which gives Serbs not only equal rights but more rights than any minority group in Europe, if Kosovar Serbs reject it and Belgrade still controls them. And so, the International Civilian Office, which is supposed to implement the Ahtisaari plan, cannot do it. Kosova Serbs leaders are operating without even a semblance of responding to the government in Prishtina. This makes the official statements from U.S. and EU diplomats that they reject the partition of Kosova mere lip service.

With the demise of the Ahtisaari plan, the Kosova government, which until recently has been largely reactive and compliant in the face of the international community, has an opportunity to save Kosova. Its rejection of the UN “six-point plan” and its proposal of a

“four-point plan,” which calls for the immediate deployment of EULEX in all of Kosova and affirms Kosova’s ongoing cooperation with the United States, and European Union, and NATO, is a good start, but it is not enough.

Albanian political officials failed to capitalize on the pro-Albanian sentiment worldwide after the war, when they had the greatest opportunity to counter the Serbian propaganda campaign, to dismantle Serb parallel structures in the north, and to establish Prishtina’s authority over the entire territory of Kosova. Nine years after war’s end, the initial euphoria in response to Kosova’s declaration of independence blindsided Kosova to this reality. Lack of initiative on the part of Kosova’s political parties, who were worrying more about their political futures and the next election, enabled Serbs to consolidate their reality on the ground.

Next Steps for Kosova’s Political Elite It is time for the Kosova government to stop waiting for the international community to take the lead and to take steps that they should have taken right after the official declaration of Kosova’s independence on February 17. Some of them include:

•

Developing a fullfledged public relations campaign in cooperation with their allies who have the requisite professional expertise around the world. The campaign should promote Albanian val-

ues and especially counter the Serbian propaganda campaign portraying Albanians as a Muslim, potentially fundamentalist state in the heart of Europe that is run by criminals and incapable of governing itself. It should challenge the international community for continuing to appease Serbia and to capitulate in the face of its threats. And it should return the world’s focus to the Albanian and Bosnian victims of Slobodan Milosevic’s decade-long wars of aggression. The campaign should also insist that Serbia’s admission to the European Union be contingent on Belgrade’s respecting Kosova’s sovereignty and handing over Ratko Mladic to The War Crimes Tribunal in The Hague.

• Taking steps to establish Prishtina’s control over the north. The government’s call for the deployment of EULEX as a partnership of the Page 4/Saving Kosova/Cloyes DioGuardi Kosova government, the EU, and the United States was a first step in this direction. But the government should also lay it on the line with the Kosova Serb leadership by taking over the northern border, arresting the smugglers and the heads of illegal parallel structures, and then offering

LONDON DECEMBER 2008 “carrots” to the Kosova Serb leaders if they cooperate and “sticks” if they resist.

• Raising the issue of Belgrade’s human rights abuses against the Albanians in Presheva, Medvedje, and Bujanoc.

While everything is being done to return Serbs to Kosova, nothing is being done to correct the expulsion of Albanians from the Presheva Valley during the war and the ongoing repression of Albanians who reside there.

• Calling for the establishment of an Albanian university in the Presheva Valley, since a university in now being built in the north that is a Serb university.

• Demanding that the Presheva Valley become part of Kosova, if Belgrade keeps its grip on the northern municipalities of Zubin Potok, Zvecan, and Leposavic.

scale effort to raise the issue of how much Belgrade should receive, when it was Serbia that occupied Kosova for a decade and drained it economically.

•

Insisting that not one euro be handed over to Belgrade until Serbia recognizes Kosova’s independence.

The Price of Inaction for Kosova and the Albanian National Cause

Dealing with the problems of ending corruption through robust rule of law.

USAID’s September 2008 early warning report shows an increase in the number of respondents reporting public officials who “conditioned performing their services by asking for bribes, gifts, and other favors.”

Urgently needed foreign investment will come to Kosova only if rule of law is in force. Also, the government needs to take over publicly owned enterprises and to enforce corporate governance.

It is not only time for the Kosovar political elite to take a proactive stance towards the future of Kosova, but for all Albanian politicians in the Balkans to stand up to Belgrade and the international community—especially those in Albania, because of its status as a sovereign state with all of the protections and opportunities that this status confers. Regrettably, Tirana has been largely silent in the face of the sixpoint plan. Meanwhile, Albanian politicians in Macedonia and Montenegro have been hopelessly locked in intra-party power struggles, and many have been thoroughly co-opted by the governing Slav elite. Much of the diaspora, which has provided moral and material support for the past two decades, has grown complacent (thinking that Kosova is independent, and so nothing more needs to be done), politically fragmented, and busy pursuing individual interests related to their places of origin in the Balkans.

The price of Albanian inaction has been the resurgence of Serbian control over the lives of the peoples that it tried to expel or exterminate.

Since the war ended nine years ago, the Albanian problem has been to a great extent a public relations problem that Albanian politicians have contributed to by failing to develop an or-

•

• • Calling for an account of the 2,000 persons still missing from the war.

•

Insisting on war reparations from Belgrade. It is shocking that half of the proceeds of the privatization for formerly state owned enterprises (in the amount of some 550 million Euros) will go to Serbia. There should be a full-

t's been a wild ride for Arta Dobroshi. One minute she's dodging Serbian hatchet-men on the streets of Pristina, running, literally, for her life; the next minute she's on the red carpet in Cannes, in a little black number, and being battered by flashbulbs and hailed as an arthouse queen by two award-winning Belgian provocateurs, the Dardenne brothers. "It's strange, but it feels very normal to me, like a natural progression, and not odd at all," says the 28-year-old Dobroshi, about her star-making role in the latest Cannes prizewinner by the Dardennes, The Silence of Lorna.

Here the Kosovo-Albanian actress plays Lorna, a Balkan immigrant living in Liège and hopelessly entangled in a crooked marriage scam involving Russian mobsters, Belgian junkies and a homicidal twist. Typically, and even for those already familiar with the directors' unforgiving oeuvre, it's a punishing work, and bristling with a bracing social pessimism that's matched only by Lorna's own tragic disintegration — from wannabe entrepreneur to penniless victim in 105 painful minutes.

"I was Lorna in every scene, every day, from 6am all day long," Dobroshi says, describing how, after three auditions, she got the role, was given a mere two weeks to learn French (Lorna speaks French to her Belgian junkie husband, played by Jérémie Renier), and then thrust into the production spotlight for five long months.

"I lived like Lorna, I started thinking like her, and dreaming like her," she

I

Disagreements should be put aside in support of shared diplomacy and mobilizing the citizenry to conduct peaceful demonstrations. If necessary, the current leaders should resign from their positions in protest.

Challenging the international community to either enforce the Ahtisaari plan or replace it with a democracy based on one person-one vote and protection of minority rights, consistent with the standards of Western democracies.

•

Unifying the political parties in opposition to the UN’s six-point plan.

ganized campaign on behalf of the victims of the war. We cannot afford to forget that there are very few key officials in the European Union who know firsthand what Bosnia and Kosova endured under Slobodan Milosevic, who waged four wars of aggression in the Balkans, killing more than 300,000, including more than 12,000 Kosovar Albanians, and displacing 4 million.

When the NATO bombing campaign against Serbia ended in June 1999, Belgrade immediately began an intensive public relations campaign to create a false parity between the perpetrators and the victims of the war.

That campaign continued throughout the trials in the War Crimes Tribunal in The Hague of Fatmir Limaj and Ramush Haradinaj. More recently, the Serbs have succeeded in portraying Albanians as a corrupt and incompetent group who do not deserve a state.

Dressed in expensive suits, Serbian officials have been presenting themselves to the international community as Christians and as political experts.

They are intent on creating a picture of Kosova as a nation of “Muslims run by criminals.” Belgrade wants Kosova to explode so that it can say, “You see, Kosova is a failed state.”

Albanians can no longer afford to remain passive, especially in the face of the threat posed by the UN’s six-point plan. Albanian politicians must insist that the international community honor Kosova’s sovereignty, recognize that Serbia through its genocidal war against Albanians has forfeited its right to intervene in the affairs of Kosova, and provide a road to EU membership for all states in the Balkans that are prepared to accept the European Union’s values. If Kosova is parti-

39

tioned, it should be noted that the European Union will have been complicit in the violation of its own values, because such a land grab would mark the triumph of Slobodan Milosevic’s quest for a “Greater Serbia” built on ethnic cleansing. Before this happens, it would behoove the EU to consider the fact that partition also might not end with the north. If the international community and Albanians do not defend the sovereignty of Kosova, Serbs from other municipalities might either flock to the north or wrest control of the Presheva Valley and expel Albanians from their homes there.

Above all, partition and Belgrade’s continuing control over Kosova’s future would spell the end of the more than 100-year struggle to bring freedom and justice to Albanians in the Balkans. It is worth remembering Senator Joe Biden’s warning in 2002, when he said that, “We are already witnessing the dimming of the spotlight on an area [the Balkans] that it has taken five hundred years to focus the spotlight on.” He implored Albanians to work to keep the spotlight on the gross injustices against Albanians that must be remedied in the region and to counter the propaganda that misrepresents them. Otherwise, he said, “the world will not care if seven million Albanians are being persecuted” and Albanians will continue to remain history’s “pawns that can be moved on the chessboard by others.”

Ossining, New York November 22, 2008 Shirley Cloyes DioGuardi is Balkan Affairs Adviser to the Albanian American Civic League.

Arta Dobroshi: from Kosovo with grim determination When Arta Dobroshi was asked to play a Balkan refugee, she didn't hesitate: she was one Arta Dobroshi as Lorna in the Dardenne brothers' bleak film The Silence of Lorna says. "I never met people, I stayed on my own, like Lorna, and at the end of every day's shooting I went straight to my room — I didn't drink, I didn't socialise, nothing."

The movie, she says, is the culmination of a career that began when she acted for the first time in a drama class in North Carolina at the age of 15. She had been sent there, as a year-long exchange student, by her desperate parents who were trying to shelter her from the sufferings of ethnic Albanians under Slobodan Milosevic's repressive Serbian-controlled regime. However, despite being moved from North Carolina to Tirana to Norway, she eventually returned to Pristina and faced a country defined by state brutality, sporadic massacres and Kosovan retaliations.

She kept herself sane, and alive, she says, thanks to the promise of popular culture. "We lived two lives," she explains. "One life was normal, where we went out with friends, had parties and watched the movies that the rest of the world was watching. The other life was one where you had to be careful not to get killed. It was two extremes, and we tried to look to this normal part and avoid the other. Yes, we went to protests and we ran from the police, but we also listened to U2 and went to rock concerts."

During this time, from 1997 to 2002, she attended the Pristina Academy of Dramatic Art, and earned her stripes in productions of A Midsummer Night's Dream and Almir Bukvic's Aristotle in Baghdad. She also appeared in short films and some features, and recorded

a song to commemorate the notorious massacre and mutilation of Albanians at Racak. "I was friends with the com-

poser, and I'm not exactly Britney Spears," she says. "But when he asked me to do it, I couldn't say no."

Dobroshi was in Sarajevo, performing in a downtown theatre, when the Dardennes' casting agent came calling, but she is now based in Brussels, where she lives with her boyfriend, a Belgian cameraman. She says that she is under no pressure to rush out her follow-up movie to The Silence of Lorna.

"In the past I never accepted offers of soap operas or sitcoms," she says.

"Even though sometimes I was in a bad way, financially, I said, 'No! I need to follow my dream, and follow what I have in my heart.' It's what got me here in the first place."

Kevin Maher From The Times

LONDON DECEMBER 2008

Me 1 prill 2008 Home Office realizoi një Memorandum që ndikoi në ndryshimin më të madh në sistemin e emigracionit në Britaninë e Madhe në 45 vitet e fundit

Dita e fundit 1 Tetori ka kaluar por ju mund vazhdoni të aplikoni përsëri Nuk ka rëndësi se sa kohë këni në Britani apo mbi çfarë baze. Tani është koha të kërkoni ndihmë ligjore nga specialistët tanë të emigracionit. Është shansi të shfrytëzoni rastin Ne kemi staf të kompletuar me ekspertë ligjorë dhe specialistë të të gjitha fushave, përkthyes etj që do të jenë në shërbimin tuaj.

Mos rreziko deportimin Vepro tani duke na kontaktuar Për konsultime falas

Fluturo nga ke ardhur....... Ose

THE ALBANIAN Immigration Department

Stafi i ligjeve Uche, Bashir & Yomi McLee & Co Solicitors Regent House, 24-25 Nutford Place, Marble Arch, London W1H 5YN. Tel: 020 7569 3085 ose 0207569 3103 email:-uche@mcleeandco.com yomi@mcleeandco.com

The Albanian Immigration Department

Ofron sherbime per:

Specialist të dëmtimeve përsonale Aksidente rrugore, rrëzime apo rrëshqitje, dëmtime në punë, neglizhencë mjeksore, produkt përgjegjësie, si dhe çdo lloj dënimi tjetër

40

Mbiqendrim, leje te perhershme qendrimi, Viza studentore, Leje pune, Azil, Tier1 HMSP, viza per bashkime familjare ose partnere te pamartuar, Apele per aplikime Evropiane, Shtetesi britanike, Rishikim çeshtje, levizje dhe deportim e shume te tjera

Apliko për një pasaportë Britanike

Konsultime falas Tel: 020 7569 3097

Eshte koha te veproni A keni qendruar me shume sesa e keni patur vizen apo keni hyre ilegalisht ne Britani? Tani eshte koha te rregulloni qendrimin tuaj Pas Tetorit 2008 ju mund te perballeni me rregullat per 10 vjet mos-lejim hyrje në Britani Home Office ka vendosur te marre masa te ashpra kunder te gjithe ilegaleve pavaresisht rrethanave

Ne marrin te gjitha çeshtjet e emigracionit

Mos rreziko deportimin kontaktoni McLee& Co Solicitors Regent House, 24-25 Nutford Place, Marble Arch, London W1H 5YN. Tel: 020 7569 3085 ose 0207569 3097

Rregullat e emigracionit janë duke ndryshuar Per konsultime kofidenciale dhe falas kontaktoni: Uche, Bashir ose Yomi në 020 7569 3085