The Albanian May 2008

Page 1

NR.5/5

DREJTOR: PETRIT KUÇANA SPECIAL ISSUE

www.gazetaalbania.co.uk Tel: 02082169527 albania7@gmail.com

LONDON

MAY 2008

Britania radikalizon dhënien e vizave shqiptarëve

Fundjavë shqiptare në Birmingham SONILA VJESHTA, shqiptarja e kinemasë

britanike

Teuta Topi: “Ja të fshehtat e jetës PRESIDENCIALE”

Bejme transport mallrash Londër – Shqipëri 07727033937

07817797374

Recovery Service:

Zyra 1 Unit 5, 318 Lincoln Road Enfield EN3 4AA

24 HOURS 7 DAYS Tel: 0208 805 4900 A WEEK Fax: 0208 804 1408 Zyra 2

41 Stoke Newington High St. London N16 8EL

Tel: 0207 249 4015 Fax: 0207 249 3997

100% Mirëpret të gjithë Shqiptarët në Mbretërinë e Bashkuar

A keni patur një Aksident? Ne mund t’ju ndihmojmë Stafi ynë ju ndihmojnë në çdo moment për kompletimin e të gjithë procedurave të aplikimit tuaj. Nëse keni patur: Aksident trafiku, Aksident me Ainicab, Accident në punë ose rreshqitje, apo pengim Atehere mund të aplikoni Stafi yne punon me bazë No WIN, NO FEE ! Zëvendësimi i automjetit – Ne kemi nje game te gjere makinash nga Saloons, Prestige, Hatchbacks, People Carriers and Minicabs. Te gjitha automjetet minicab jane P.C.O. te licensuara me radio adaptors.

Kompensim


LONDON MAY 2008

2

Britania radikalizon dhënien e vizave shqiptarëve NGA MUHAMED VELIU Përsëri ndryshime në ligjin britanik të emigracionit me ndikim direkt në marrjen e vizave për bashkim familjar apo viza martese për emigratët shqiptarë në Angli që aplikojnë në ambasadën britanike në Tiranë. Ndryshimet e fundit e bëjnë pothuajse të pamundur për shqiptarët që kanë jetuar ilegalisht në Angli të paisjen me vizë martese me shtetase bri-

Ndryshon ligji emigracionit. Vështirësi për shqiptarët në bashkimet familjare e vizat e martesës Heqja nënshtetësisë britanike

tanike apo europiane nga Ambasada Britanike në Tiranë. Efektet e këtij ligji po ndjehen dita ditës nga shqiptarët që janë dëbuar nga Anglia apo janë kthyer në mënyrë vullnetare kryesisht për tu martuar me shtetase nga BE apo për të kryer bashkim familjar. Mësohet se amendimet e reja që mbajnë firmën e ministrit Liam Byrne konsistojnë në paragrafin 320 të këtij ligji. Ato prekin personat që kanë qenë në Angli më parë ilegalisht dhe tani aplikojnë për vizë pranë ambasadave të këtij vendi. Nëse personat që kanë marrë leje qëndrimi në Britaninë e Madhe dhe kanë thyer vizën e punësimit apo studentore më shumë se 28 ditë atëherë konsekuencat në marrjen e vizës janë si më poshtë. Një vit qëndrim në Shqipëri dhe më mas aplikim për vizë nëse i përkasin kategorisë së mësipërme dhe janë kthyer vullnetarisht pa shpenzimet e shtetit. Pas pesë vjet qëndrimi në Shqipëri më pas aplikim për vizë nëse e keni lënë Britaninë vullnetarisht por jeni kthyer me shpenzimet e shtetit, për shembull nëpërmjet ndihmës vullnetare të kthimit (assisted voluntary return). Masat rënduese në marrjen e vizës prekin më së shumti ata të cilët janë dëbuar nga Anglia pasi janë kapur nga autoritetet e emigracionit dhe janë cilësuar si emigrantë ilegalë, apo ata që janë dëbuar pasi kanë bërë burg dhe në mbarim të tij me urdhër gjykate janë dëbuar. Atyre u duhet të presin dhjetë vjet. Pastaj mund të aplikojnë për vizë. Teknikisht ky ligj hyn në fuqi më 1 Tetor 2008 por ministria e brendëshme Home Office ka filluar ta aplikojë atë që më 1 Prill, pohojnë burime pranë kësaj ministrie që mbulon edhe çështjet e emigracionit. Sipas faqes online të Ambasadës britanike në Tiranë, mësohet se pasi ky ligj të hyjë në fuqi e drejta apelimit në rast refuzimi do të jetë e kufizuar vetëm në apelim në bazë të ligjit të të drejtave të njeriut dhe ligjit për marrëdhëniet mes racave. Ndryshimet në ligj u japin të drejtë konsujve britanik të vizave të hetojnë edhe rastet kur personat që paraqiten për vizë dhe kanë qenë më parë në Britani me emra apo nacionalitet tjetër. The Albanian ka mësuar se numri refuzimeve për viza martese në Ambasadën Britanike në Tiranë gjatë katër muajve të parë të vitit 2008 ka qenë i lartë.

Shkrimi nuk është opinion i autorit apo The Albanian. Ai është bazuar në ndryshimet e fundit të ligjit të emigracionit si dhe të dhënat që ofron Ambasada britanike në Tiranë përmes faqes së saj online. Të dhënat marra për shkrimin e mësipërm mund ti gjeni në këtë link http://www.britishembassy.gov.uk/servlet/Front?

pagename=OpenMarket/Xcelerate/ShoëPage&c= Page&cid=1050510496145&a=KArticle&aid=1 203953779902 Po ashtu nga konsultimet me ekspertë të emigracionit në Londër dhe lajmet më të fundit nga faqja zyrtare e Home Office http://www.homeoffice.gov.uk/passports-andimmigration/

Zbulimi mashtrimit ka ardhur për vetë fajin e personat mbajtës të pasaportave britanike. Ata i kanë paraqitur në ambasadë certifikata lindjeje të noterizuara në Ministrinë e Punëve të Jashtme të Shqipërinë që vërtetojnë se ata nuk kanë lindur në Kosovë, ashtu siç shkruhet në pasaportat e tyre por në Shqipëri. Kjo është bërë për efekt të sjelljes së bashkëshorteve apo dërgimin e garancive për familjarët për tu paisur me vizë. Të tilla raste janë raportuar nga AmA keni patur një AKSIDENT dhe nuk ka basada Britanike në Tiranë Home Office që ka ngritur një departament të qene FAJI JUAJ? veçantë për hetimin e rateve ku nënshtetësia britanike është marrë me Ne ju ofrojme keto sherbime:mashtrim, një akt i dënueshëm me gjobë dhe burgim. Këto sanksione i parashikon neni 41 i PER AUROMJETIN TUAJ ligjit britanik për shtetësinë të vitit -Zevendesim te automjetit tuaj FALAS 1981. Për këtë çështje pritet një vendim për-Ruajtje e makines se demtuar FALAS fundimtarë nga Home Office e cila do -Vlersim te demit te makines FALAS të këmbëngul deri në gjykata që këtye -Riparim ose mbulim te vleres personave përveç heqjes së nënshtetësisë të përballen me drejtësinë. Proceset e tilla do të marrin në shqyrPer Ju tim përse është bërë mashtrimi,gjend-Ndihme ne te gjitha dokumentet jen familjare, statusin e punës dhe kontributin në shoqërinë Britanike. -Ofrojme zevendesimin e mjetit Deri më tani Home Office ka çuar në -Mbulojme compensimin e demtimit gjykatë një shqiptarë për të cilin ka tuaj vërtetuar se ka përfituar nënshtetësinë me mashtrim. dhe mos harroni ju do te merrni Për të është ngritur akuza për dhënie të 100% te te gjitha pavare deklaratës së falcifikuar kur ka aplikuar për nënshtetësi britanike. te kompensuara nga demtimi Ekspertë të emigracionit e shikojnë këtë rast si një “Test Case” (rast testimi) nga Home Office. Nëse shqiptari e humb këtë rast atëherë për Home Office kjo bëhet një “Case Law” (precedent ligjor) e cila do të merret si shembull për rastet e tjera. Për këtë rast mësohet se avokatët e shqiptarit do të argumentojnë në gjykatë se ai ka dy fëmijë që kanë lindur në Londër dhe se ata si familje kanë dhjetë vjet që jetojnë në këtë vend. Burime nga Home Office pohojnë se ky institucion po përgatit një politikë të re posaçërisht për këto raste pasi e kanë kuptuar se problemi ka qenë më i madh seç e kanë menduar.


LONDON MAY 2008

NDRYSHIME NE RREGULLAT E EMIGRACIONIT TE MBRETERISE SE BASHKUAR Duke filluar nga data 1 Prill 2008, mbi bazen e Paragrafit 320 (7b) te Rregullave te Emigracionit, te gjithe aplikanteve do t’ju refuzohet viza nese ata kane MASHTRUAR ne nje aplikim te meparshem gjate 10 viteve te fundit. Pervec kesaj, aplikanteve duhet t’ju refuzohet viza (per periudhat e specifikuara si me poshte) nese ata : • Kane kerkuar leje qendrimi duke mashtruar • Kane hyre ilegalisht ne MB • Kane qendruar me shume se afati i vizes per me teper se 28 dite (ose per cfaredo periudhe nese jane larguar me shpenzimet e shtetit duke perfshire ketu Programin e Rikthimit Vullnetar apo programe te njejta) ; ose kane thyer kushtet e vizes (p.sh kane punuar ilegalisht).

3

apo debuar nga Mbreteria e Bashkuar. Aplikimet do te refuzohen per periudhat e meposhteme duke marre si pikenisje daten qe aplikanti eshte larguar nga Mbreteria e Bashkuar : • 1 vit nese jane larguar vullnetarisht dhe jo me shpenzimet e shtetit britanik • 5 vjet nese jane larguar vullnetarisht me shpenzimet e shtetit (p.sh nepermjet Programit te Rikthimit Vullnetar); • 10 vjet nese ata jane larguar me force

Megjithate, Ministrat kane bere nje perjashtim ne paragrafin 320 (7b) me qellim qe te nxisin njerezit qe ndodhen ne Mbretrine e Bashkuar ilegalisht per t’u kthyer dhe te kerkojne vize hyrje sipas Rregullave te Emigracionit. Per te perfituar nga ky perjashtim, Oficeri i Emigracionit duhet te bindet qe aplikanti : • Eshte larguar vullnetarisht nga Mbreteria e Bashkuar ne periudhen 17 Mars 2008 (data e shpalljes se ndryshimeve) deri ne 1 Tetor 2008 (data 1/10 e pershire) ; • Nuk eshte perpjekuar te pengoje dukshem rregullat e emigracionit. (Kjo nenkupton qe shkelja e rregullave te emigracionit nga ana nje individi ka qene aq serioze saqe do te ishte refuzuar mbi bazen e paragrafit te vjeter 320 (11) te rregullave te emigracionit. E drejta e ankimit eshte ne perputhje me kategorine e vizes qe kerkon aplikanti. Te gjithe aplikantet do te kene te drejta te kufizuara ankimi mbi bazen a Aktit per te Drejtat e Njeriut apo Aktit te Marredhenieve Racore. ZYRA E VIZAVE AMBASADA BRITANIKE, TIRANE 26 MARS 2008

A keni pasur një aksident?

JR JONES SOLICITORS Avokati Naim Hasani ne sherbim te komunitetit shqiptar ne Angli

Hiqe stresin duke na kontaktuar Shërbim i shpejte dhe miqësor

Tel. Falas

08003761226 TRAZIM NË MINIMUM ZHDËMTIM NË MAKSIMUM Në rast lëndimi personal ju merrni 100% të kompensimit. Shërbimi është falas Ju ofrojmë makina të të gjitha llojeve brenda 24 orësh

448 West Green Road Tottenham N15 3PT

02088897799

Prestigjioze, makina te vogla. Mini Cab dhe Black TAXI Marrje te makinës nga vendi i aksidentit dhe ruajtje e saj

Kontaktoni 24 ore numër emergjencie

07809362252

CHAMPION CLAIM

Ne mund t’ju ndihmojme Per te gjitha ceshtjet e emigracionit 1-Bashkime familjare perfshire bashkeshortet, femijet dhe prinderit 2- Aplikime per VISA martesore dhe VISA per te fejuarit e personave me leje te perhershme qendrimi me Birtani apo me shtetesi Britanike. 3- Leje qendrimi apo hyrje si partner I pamartuar I personave me shtetesi Birtanike apo leje te perhershme qendrimi. Leje qendrimi si student, leje punesimi apo qendrim per experience pune apo si Migrant me Kualifikim te Larte etj. 4- Processe divorcimi dhe ndarja e pasurise per ciftet qe divorcohen. Perfaqesim ne procedurat per mbrijtjen e femijeve. 5- Nse jeni refuzuar nga Home Office si familje per tu perfshire ne Amnesti per arsye te ndryshme. 6- Nese keni pesuar aksidente ne pune dhe aksidente te trafikut rrugor dhe nuk ka qene faji juaj dhe kerkoni kompensim. 7- Kompania operon skemen e ndihmes ligjore falas per ata persona qe nuk jane ne mardhenje pune ose kane te ardhura te vogla.

Address: 58 Uxbridge Road, Ealing London W5 2ST Tel: 02082310440 e-mail nhasani@jrjones.co.uk


LONDON MAY 2008

NGA MUHAMED VELIU lerja e testit të nënshtetësisë britanike i ka kushtuar rëndë një familje emigrantësh shqiptarë nga Birminghami. Ata janë dëbuar nga Anglia për thyerje të rregullave të marrjes së nënshtetësisë britanike. Mashtrimi që familja e Ekrem Isait kishim kryer duke paguar një person tjetër për të kryer testin e nënshtetësisë "Jeta në Britaninë e Madhe" është zbuluar kur ata janë paraqirtur në intervistën përpara marrjes së pasaportës britanike. Duke ngjallur çudi tek oficerët e Home Office që zhvillojnë këtë intervistë ata kishin shkuar të shoqëruar me një përkthyes. Një veprim i tillë ka lënë të kuptohen se ata nuk flasin anglisht dhe si të tillë si është e mundur që ata të kenë kaluar testin e detyrueshëm. Ky dyshim i krijuar ja ka lënë vendin një sërë pyetjesh të tjera më të detajuara nga ku ashkëshortët e familjes Isai pa rrugëdalje kanë deklaruar të vërtetën duke pranuar se nga mos-ditja e anglishtes ata kishin dhënë para për testin. Një veprim i tillë është cilësuar nga autoritetet e emigracionit si thyerje e rregullave të marrjes së nënshtetësisë britanike. Familja Isai mendonte se duke treguar të vërtetën do të mund ta kalonte situatë vetëm me kaq. Nga gëzimi të shkuarit për të marrë pasaportën britanike ata janë dërguar në një qendër ndalimi në Angli. Pas qëndrimit disa ditor atje janë dëbuar për në Shqipëri. Autoritet e emigracionit i kanë thënë atyre nëse dëshirojnë të apelojnë dënimin mund

B

4

Blerja e testit të nënshtetësisë , dëbon nga Anglia familjen shqiptare PRANGOSET SEKSERI SHQIPTAR NË LONDËR. ME QINDRA PERSONA NË SITË PASI PAGUAN PËR KALIMIN E TESTIT

ta bëjnë përmes përfaqësuesit ligjor. MASHTRIMI Grupet kriminale shqiptare në Angli për 700 sterlina, të japin në dorë certifikatën e kryerjes së një testi shtetëror të detyrueshëm përpara përfitimit të nënshtetësinë britanike. Ky mekanizën ka dy vjet që njihet dhe zhvillohet në komunitetin shqiptarë në Angli duke ngjallur shqetësim në autoritetet britanike të emigracionit. Në prangat e policisë ka rënë një shqiptarë 35 vjeçar që besohet se është

njëri prej sekserëve të këtyre testeve. Emri i tij nuk bëhet publik për arsye hetimi. Ai po gjykohet në gjëndje të lirë dhe do të rikthehet në stacionin e policisë për hetime të mëtejshme në muajin shtator. Policia e zonës Sheffield njoftoi se një grup shqiptarësh ishin nën hetim për këtë krim. Besohet se me qindra persona nuk e ka bërë testing, por kanë paguar grupin e shqiptarëve 700 stërlina duke marrë nga ata certifikatën e kalimit të testit. Mësohet se mekanizmi është shumë i thjesht. Mjeshtrit e këtij mashtrimi shkonin në disa qendra me emrat e personave që duhet të kalonin tekstin duke e zhvilluar atë në emër të tyre. Kjo ndodh pasi shqiptarët të cilët duhet të mësojnë pyetjet e testit të quajtur "Jeta në Britaninë e Madhe" nuk e bëjnë një gjë të tillë por gjejnë rrugën më të shkurtër për të paguar sekseserët

e testeve.

jet.

Grupet kriminale shqiptare nuk janë të vetëm në këtë biznes. Ata kanë rekrutuar edhe punonjës të qendrave ku zhvillohen testet duke paguar edhe ata. Një vit më parë katër punonjë të një qendre në zonën Broomhal do të arrestoheshin për krimin e falcifikimit të këtij testi. Tre prej tyre ishin drejtorë që qendrës City Ëide në qytetin e Sheffieldit.

Në ato raste kur ministria e brendshme Home Office ka zbuluar se në qendra të caktuara ka patur abuzime me testin e nënshtetësisë, ka dërguar letra anullimi personave të dyshuar. Përballë një situate të tillë ata duhet ta ripërsërisin testing nga fillimi. Në një prononcim për The Albanian një zëdhënës i ministrisë së brendshme britanike Home Office për këtë çështje tha: "Ne besojmë se testi qytetarisë duhet të jetë i standarteve më të larta. Jemi duke punuar ngushtë me autoritet e ndryshme rregullatore duke investiguar ç'do lloj informacioni që ne marrim në lidhje me shkelësit e procedurave të testit. Nëse në vëmendjen tonë do të vinë provat e duhura, për persona që mundësojnë marrjen e testit në mënyrë jo legjitime, ne do të çojmë para ligjit për ndjekje penale thyesit e tij.”

TESTI Testet e nënshtetësisë u vunë në zbatim në Nëntor të vitit 2005 për të siguruar integrimin sa më të plotë të emigrantëve në Angli. Kalimi testit është një prej elementëve të detyrueshëm për të kaluar në fazën tjetër të aplikimit për nënshtetësi britanike. Testi zgjat 45 minuta dhe ka 28 pyetje përgjigjet e të cilave duhet ti japësh përpara një kompjuteri ku dalin pyet-

Stuart Miller&Co Solicitors SPECIALIST NË ÇËSHTJE TË KOMPLIKUARA DHE TË PROFILIT TË LARTË Specialist in Complex and High Profile Case Work Experienxe in:

Experiencë në:

SERIOUS FRAUD MURDER TERRORISM HUMAN RIGHTALL ASPECTS OF CRIMINAL DEFENCE ALSO MENTAL HELTH

MASHTIME SERIOZE VRASJE TERRORIZEM TE DREJTAT E NJERIUT TË GJITHA ASPEKTET E MBROJTJES LIGJORE SEMUNDJE MENDORE

Telefono tani

24 ORË KËSHILLË LIGJORE FALAS NË STACIONIN E POLICISË

ADRESA 247 HIGH ROAD WOOD GREEN LONDON N22 8HF TEL 02088885225

Free 24’hr Police Station Advice

Call Now

EMERGJENCI TEL: 07980000076


LONDON MAY 2008

A Class Motors Me eksperiencë 10 VJEÇARE NË ANGLI Bëjmë Servisimin, riparimin e të gjitha LLOJEVE dhe MODELEVE të automjeteve

AUTO GARAZHE

BEJMË GJITHASHTU EDHE KONTROLLIN TEKNIK (MOT) Garazhi ynë është i liçensuar për lëshimin e çertifikatës së emotisë

Mos harroni! Si dhe shërbime të tjera: Goma, Balancim, Rregjistrimin e gomave, skanimin e problemeve elektrike, të gjitha riparimet mekanike, saldime etj si dhe larjen e makinave

Nese thoni se keni shkuar nga Gazeta “The Albanian” përfitoni; *10% ZBRITJE *LARJE FALAS te automjetit tuaj

PRONARI AGIM HALILI JU MIREPRET TEL: 020 8459 0077 MOB: 07932 024 665 A CLASS MOTORS 34C Park Royal Road Park Royal NW10 7LN

Amosu Robinshaw Solicitors Firmë e specializuar në fushën e krimeve Stacion Policie Magistrates Court Crown Court Për çdo nevojë tuajën në fushën e veprave penale kontaktoni një ndër avokatet më të mirë në Londër Nick Robnshaw ose juristin shqiptar Nalton Shtembari

Kjo firme punon me fonde nga Ndihma Ligjore (Legal Aid) ose privatisht

Tel: 020 7582 9645 Fax: 020 7820 1815 Nalton:

07801 437 460

Amosu Robinshaw Solicitors Bondway Commercial Centre

71 Bondway Vauxhall London SW8 1SQ

5


LONDON MAY 2008

INVESTIGIM NGA MUHAMED VELIU është kthyer në mit krimi shqiptar në Mbretërinë e Bashkuar apo mbetet vërtet pjesë e realitetit tonë? Ka nga ata që fajësojnë mediat britanike për të kthyerin e shqiptarëve në stereotipa të krimit, të tjerë persona pranojnë se në këtë vend ka emigruar llumi shqiptarëve që kishin aktivitete kriminale në vende të ndryshme evropiane. Ndërkohë ka nga atë të cilët që thonë se krimet e shqiptarëve janë as më shumë as më pak në nivelin e komunitete të tjera. Me të drejtë përballë kësaj situate ku për këtë çështje ka mendime të ndryshme lind pyetja. A janë krimet e shqiptarëve në Angli mit mediatik apo realitet? Për ti dhënë një përgjigje sa më të detajuar kësaj “enigme” The Albanian ndërmori një monitorim të përditshëm proceseve gjyqësor përmes faqes së internetit http://www.hmcourts-service.gov.uk, ku anonçohen listat ditore e proceseve gjyqësore rezultoi se për ç’do ditë gjykatat angleze kanë gjykuar shtetas shqiptarë. Gjatë të gjithë muajit Prill këto gjykata kanë shqyrtuar 35 raste me të akuzuar shqiptarë. Të dhënat janë vetëm për gjykatat e krimeve që njihen si “Crown Courts”. Nëse atyre do ti bashkëngjiten edhe rastet e gjykatave të një shkalle më të ulët “Magistrate Courts” atëherë padyshim numri do të ishte akoma më i madh. Krimet për të cilat janë gjykuar bashkatdhetarët tanë janë nga më të ndryshmet. Duke filluar nga problemet me drejtimin e makinës pa patentë, grabitje me armë, grabitje shtëpish e vijuar me krime më të rënda si përdhunimi, trafiku kokainës, tentativë vrasjes, armëmbajtje pa leje, vrasje dhe trafikim e shfrytëzim personi për qëllime prostitucioni. Një përkthyese shqiptare e cila nuk deshi ti përmendet emri, deklaroi se nuk ka ditë që mos të thirret në stacione policie për të përkthyer të ndaluarit shqiptarë. Ajo shtoi se gjatë karrierës së saj pesë vjeçare si përkthyese të pakta kanë qenë ditët kur nuk është thirrur për të përkthyer nga gjykatat e krimeve në të gjithë Anglinë. Në dhjetë vitet e fundit krimi shqiptarë në Britaninë e Madhe ka qenë aktiv, si pasojë e ardhjes në këtë vend të shumë elementëve kriminal nga vende të ndryshme të Evropës. Shumë raste trafiku prostitucioni kanë zënë faqet e para të shtypit britanik madje shumë prej tyre janë shndërruar në skenarë teledramash në stacionet e

A

6

Krimet e shqiptarëve në Angli, mit mediatik apo realitet? “Krimi shqiptarë në Angli fakte dhe shifra. Gjatë muajt Prill, 35 shqiptarë në gjykatat angleze. Statistikat e Ministrisë britanike të Drejtësisë japin shifrën e 257 shqiptarëve në burgjet angleze nga ku 50 prej tyre të dënuar për shfytëzim prostitucioni” vendit ishull. Sipas një raporti katër vjet më parë të lëshuar nga ministria e brendshme Home Office thuhej se 70% e vajzave që punonin si prostituta në zonën e distriktit të dritave të kuqe SOHO kontrolloheshin nga shqiptarët. Vitin e fundit po vërehet një rritje e rasteve kur grupet kriminale shqiptare janë përfshirë në trafikun e Kokainës. Dy muaj më parë 10 shqiptarë do të prangoseshin në qytetin e Oksfordit. Atyre ju gjetën dy laboratorë kokaine. Ndërsa në disa raste doganierët e portit Ramsgate kanë kapur korrierë shqiptarë që transportonin Kokainë nga Belgjika për në Angli. Sipas ministrisë britanike të drejtësisë në vitin 2007 në burgjet angleze ishin 219 shqiptarë mes tyre 3 gra. Për katër mujorin e parë të 2008 sipas statistikave që ofron kjo ministri numri shqiptarëve në burgjet angleze është rritur. Ky numër tashmë është 257 persona. Po të krahasosh listën e të burgosurve evropian shqiptarët renditen në vendin e dytë me më shumë të burgosur pas polakëve me 402 të burgosur që vuajnë dënime në Angli pas përfshirë shifrat për Skocinë dhe Irlandën. Një situatë e tillë kriminalistike që sa vjen e rritet nuk bën gjë tjetër veçse ia nxin akoma më shumë imazhin shqiptarëve të ndershëm në Britaninë e Madhe. Kësaj çështje të imazhit të keq të shqiptarëve në mediat britanike në librin e tij më të fundit akademiku Gëzim Alpion i ka kushtuar një kapitull të veçantë ku për shqiptarët e krimit shprehet si më poshtë. “Kombi shqiptarë përfshi shumicën e qytetarëve e saj që jetojnë në perëndim duke zbatuar ligjin, kanë shumë se ç’të falënderojnë bashkëpatriotët e tyre të përfshirë në krime, për ndëshkimin jo të drejtë e kolektiv që u bëhet atyre në Perëndim. Disa persona të papërgjegjshëm të botës së krimit, nuk duhet të shikohen si përfaqësuesit e shqiptarëve”.

Ja lista e 35 procese gjyqësor ndaj shqiptarëve Data-1 Prill 2008 Emri-N Murraku Gjykata- Plymouth Magistrate Court Akuzat-Drejtim makine me patentë jo të vlefshme Dënimi-1,700 stërlina gjobë Data-3 Prill 2008 Emri-I. Ferko Gjykata- Southëark Crown Court Londër Akuzat-Kotroll, shfrytëzim, trafikim 2 vajza lituaneze për prostitucion Dënimi-6 vjet burg

Akuzat- Plagosje personi me dashje Dënimi- Seanca gjyqësore e radhës 12Maj 2008 Data-8 Prill 2008 Emri-L. Nika Gjykata- Southëark Crown Court Londër Akuzat-Grabitje me armë Dënimi-9 Maj 2008 Data-9 Prill 2008 Emri-B. Berisha Gjykata- Southwark Crown Court Londër Akuzat-I përgatitur për të shkuar në grabitje Dënimi-14 Maj 2008

Data- 3 Prill 2008 Emri-F. Paca Gjykata-Inner London Crown Court Akuzat- Posedim dhe përdorim psaporte të falsifikuar Dënimi-Seanca radhës 01 Maj 2008

Data-10 Prill 2008 Emri-B. Mazrreku Gjykata- Southëark Crown Court Londër Akuzat-I përgatitur për të shkuar në grabitje Dënimi-14 muaj burg

Data- 4 Prill 2008 Emri-M. Gashi Gjykata-Canterbury Crown Court Akuzat- Trafik 5,5 kg kokainë nga Belgjika Dënimi-Ende i padënuar. Pranoi akuzat.

Data-14 Prill 2008 Emri-A. Shehu Gjykata-Croydon Crown Court Londër Akuzat-Plagosje me qëllim, Thyerje të qetësisë publike Dënimi-Procesi gjyqësor vazhdon

Data- 4 Prill 2008 Emri-A. Boka Gjykata-Canterbury Crown Court Akuzat- Trafik 5,5 kg kokainë nga Belgjika Dënimi- Seanca gjyqësore e radhës 14 Maj 2008

Data-15 Prill 2008 Emri-E. Meta Gjykata-Redbridge Magistrate Court Londër Akuzat-Përdorim prostitute në rrugë për blerje seksi Dënimi-3 muaj heqje patente, £285 gjobë

Data-7 Prill 2008 Emri-E. Selimi Gjykata-Cambridge Crown Court Akuzat-Tentativë vrasje në bashkëpunim, armbajtje paleje Dënimi-I pafajshëm-Dëbuar në Shqipëri, krim të mëparshëm

Data- 16 Prill 2008 Emri- B. Dobrushi, Gjykata-Cambridge Magistrate Court Akuzat-Rrahje të një roje sigurine në një klub nate Dënimi-6 muaj burg

Data-7 Prill 2008 Emri-F. Isufi Gjykata-Wood Green Crown Court Akuzat-Ngacmim seksual, dëmtime banese Dënimi-750 paund kompesim ndaj viktikës Data-7 Prill 2008 Emri-Sh. Krasniqi Gjykata- Snaresbrook Crown Court Londër Akuzat- Përdorim prostitute në rrugë për blerje seksi Dënimi- Sentenca 6 Maj 2008 Data-7 Prill 2008 Emri-G. Meta Gjykata- The Laë Courts Brighton

Data-16 Prill 2008 Emri- D. Canaj Gjykata- Cambridge Magistrate Court Akuzat- Rrahje të një roje sigurine në një klub nate Dënimi-6 muaj burg Data-17 Prill 2008 Emri-E. Elezaj Gjykata-Southëark Crown Court Londër Akuzat-Trafikim, përdhunim,shfrytëzim për prostiticion të një 17 vjecareje Dënimi-2 vjet burg Data-18 Prill 2008 Emri-N. Selini Gjykata- Leeds Crown Court Akuzat-Trafik dhe kontroll personi për prostitucion

Dënimi-4 vjet burg Data-21 Prill 2008 Emri-E. Demucaj Gjykata- Stratford Crown Court Akuzat-Rrahje të një shoferi autobuzi Dënimi-3 vjet burg Data-21 Prill 2008 Emri-L. Popaj Gjykata- Croyden Magistrate Court Londër Akuzat-Prodhim dhe distribucion të dokumentave falce Dënimi- Seanca radhës 23 Qershor 2008 Data-21 Prill 2008 Emri-M. Berisha Gjykata- Croyden Magistrate Court Londër Akuzat-Prodhim dhe distribucion të dokumentave falce Dënimi-Seanca gjyqësore e radhës 23 Qershor 2008

Data-22 Prill 2008 Emri-A. Tafshiu Gjykata- Ëoolëich Crown Court Londër Akuzat-Armbajtje zjarri paleje Dënimi- Seanca gjyqësore e radhës 2 Maj 2008 Data-23 Prill 2008 Emri-Z. Veseli Gjykata- Canterbury Crown Court Akuzat-Rrahje, plagosje personi të qëllimëshme Dënimi- Procesi gjyqësor vazhdon Data-25 Prill 2008 Emri-A. Murtati Gjykata- Westminster Magistrate Court Londër Akuzat-Proces ekstradimi. Dënuar në mungesë për grabitje më armë ne Shqiperi Dënimi-Seanca gjyqësore e radhës 19 Maj 2008 Data-25 Prill 2008 Emri-A. Dega Gjykata- Snaresbrook Crown Court Londër Akuzat-Posedim dhe tentativë shpërndarje Kokaine Dënimi- Seanca gjyqësore e radhës 2 Maj 2008 26-Data-28 Prill 2008 Emri-R. Geca Gjykata- Central Criminal Court Old Bailey Londër Akuzat-Vrasje të shtetasit britanik Lee Rayner Dënimi- Procesi gjyqësor vazhdon Data-28 Prill 2008 Emri-K. Disha Gjykata- Central Criminal Court Old Bailey Londër

Akuzat-Përdhunim të një vajze polake Dënimi- Procesi gjyqësor vazhdon Data-28 Prill 2008 Emri-A. Lala Gjykata- Chelmsford Crown Court Akuzat-Përdhunim Dënimi- Procesi gjyqësor vazhdon Data-28 Prill 2008 Emri-Y. Delaj Gjykata- Southwark Crown Court Akuzat-Rrahje, plagosje me dashje Dënimi- Procesi gjyqësor vazhdon Data-28 Prill 2008 Emri-B. Brahimi Gjykata- Southëark Crown Court Akuzat-Konspiracion në grabitje parkingjesh Dënimi- Procesi gjyqësor vazhdon Data-28 Prill 2008 Emri-F. Musliu Gjykata- Southwark Crown Court Akuzat-Konspiracion në grabitje parkingjesh Dënimi- Procesi gjyqësor vazhdon Data-28 Prill 2008 Emri-A. Ibrahimi Gjykata- Southwark Crown Court Akuzat-Konspiracion në grabitje parkingjesh Dënimi- Procesi gjyqësor vazhdon Data-28 Prill 2008 Emri-E. Hazimi Gjykata- Southwark Crown Court Akuzat-Konspiracion në grabitje parkingjesh Dënimi- Procesi gjyqësor vazhdon Data-28 Prill 2008 Emri-M. Haziri Gjykata- Kingston U Thames Crown Court Akuzat-Grabitje shtëpish,posedim sendesh të vjedhura Dënimi- Procesi gjyqësor vazhdon Data-29 Prill 2008 Emri-F. Oseni Gjykata- Maidstone Crown Court Akuzat-Tre Grabitje Dënimi- Procesi gjyqësor vazhdon


LONDON MAY 2008

7

“Karnavalizmi total i jetës socile”

NGA YLLI PERMETI Që nga datat historike, sporti, politika, feja apo homoseksualiteti, qytetari i sotëm gjëndet në një pasivitet të pa parë –përse vallë!? jë ndër çështjet më delikate që shtrohet për diskutim në globalizimin tregëtar, kulturor por dhe atë panpolitikë është edhe çështja e festave kombëtare, qofshin ato derivate të rrymave të ndryshme politiko – revolucionare. Dita e njëzetë e tetë dhe e njëzetë e nëntë nëntorit, kujton te çdonjëri nga ne, përpjekjet e të parëve tanë që lanë jetën dhe sakrifikuan çdo gjë për luftën, së pari, ndaj okupatorëve dhe së dyti, për një shtet demokratik dhe të të drejtave të njeriut. Pyetja që shtrohet “urbi ed orbi” është: ç’do ndodh në të ardhmen e afërt apo të largët, që përshkohet nga e njëjta frymë pax America, qoftë kjo e fundit rracionale apo irracionale. Cilat do jenë kriteret në të cilat, do t’mbështeten shoqëritë qofshin ato të vogla apo të mëdha? Cilat festa do t’iu lëmë pasardhësve tanë, kur shohim se konfeti apo kotijonetë e rrymave politike të cilat janë në mocion të plotë, sa vijnë dhe zvetënohen? Cili do jetë devocioni, dhe për më tepër etnologjia e një kombi? Pra, po të shkoj dikush dhe të vëzhgoi kulturat perëndimore, ajo që zakonisht vihet ré është ankthi që i ka kapluar, në të gjitha sferat e jetës, ato familjare, në pasigurinë bashkëshortore, në atë ekonomike, tradicionale dhe njëra nga më kryesoret është, pasiguria e sovranitetit të shtetit ku jeton çdo kush. Por sikur mos të mungonin këto të fundit, vëmë ré, habitshmërisht që kemi pasiguri dhe në datat historike. Koperniku dikur shkruante, se toka lëviz rreth vetes, dhe të gjithë planetët e tjerë, rreth diellit. Sikur sot shkencëtarët të vërtetonin të kundërtën, pak rëndësi do kishte. Njeriu më i famshëm në shkencat e natyrës, «Hebraiku – Einstein», konfirmoi teoremën e relativitetit në shekullin e XX –me pak fjalë, çdo gjë që n’a rrethon është relative, apo e thënë ndryshe në shqip ″pothuajse″ […]. Tetëmbëdhjetë vjetë tashmë, çdo gjë e lënë pas, vihet në dyshim, dhe debatohet cila datë ka qënë e vërtetë për pavarësinë, apo për çlirimin e shqipërisë nga okupatorët. Është për t’u shqetësuar apo për t’u alarmuar ky fak? Për mua është për të vënë kújen! Dhe ja ku gjënden faktorët rel-

N

ativë (lë vend këtu për të gjetur edhe faktor të tjerë nga ju). Bëhet fjalë për një karnavalizëm total i jetës sociale, i të gjitha virtyteve njerëzore, i zvetënimit të vlerave të njeriut dhe mbivlerësimi i forcës së parasë. Dhe pytja që lind është, përse njerëzit reflektojnë në këtë pafytyrësi të pafund? Le të shohim pra disa prej nënfaktorëve, një nga një, që luajnë rol kryesor në jetën e qytetarit. 1) Është karnavalizuar sporti. Sporti është mbi të gjitha lojë. Si ka mundësi të karnavalizohet loja, duke ditur që vetë loja është “karnavale”[…]. Ja se ç’po ndodhë me sportin në përgjithësi dhe ku ai karnavalizohet. Është sanksionuar që sporti të luhet një herë në javë, dhe lojrat olimpike një herë në katër vjetë, me qëllim që të jetë prezentë gjithmonë në jetën sociale. Deri këtu s’ka asgjë të keqe. Ajo që është për të bërë përshtypje, është gjithë ajo industri, që lufton me mish dhe me thonjë, që të sponsorizoi ″prodhimin″ e saj. Sikur mos të mjaftonte vetëm kaq, sportistët gjatë javës nuk luajnë, dhe vëndin e tyre e marrin qytetarët, duke u aktivizuar në baste, në loto, dhe më the të thash. A – po, harruam karnavalizimin e sportit që bëhet para dhe pas zhvillimit të ndeshjes, me konflikte dhe huliganizëm. Kjo bënë që qytetarët të mendojnë më shumë për sportin sesa pëëëër, fjala vjen, për bashkeshorten, familjen dhe mbi të gjitha për punën që ata kryejnë gjatë javës. Rezultati, asnjë risi apo novacion në sektorin e punës (meqënëse jetojmë në kompeticionin ″noeliberal”). A nuk ju duket e gjithë kjo një karnavalizëm qesharak!!!. 2) Le të shohim një sektor tjetër të jetës sociale. Politika! Eshtë një ndër sektorët më të karnavalizur të politikës “non sense”. Dhe për të cilën tashmë derdhet shumë ngjyrë dhe përdoret termi i ri ″teater politikë″ apo ″top show″, ku marrin pjesë politikanë dhe diskutohen po të njëjtat çështje që diskutojnë në parlament, sikur mos të mjaftonte ky i fundit. Po karnavalizimin tjetër a keni parë? Ai i kryeministrit apo i politikëbërësve të opozitës që kur shkojnë në një lagje të varfër apo diku tjetër, marrin me vehte kamerat. Përse i duan ato!... dihet, për karnavalizëm. Pra karnavalizmi, është shumë i nevojshëm për të gjithë politikanët. Simboli i saj në Shqipëri, është vetë kryeministri. 3) Kush tjetër n’a mbeti për t’u karnavalizuar? Kush tjetër, feja, që nga kisha autoqefale, dhe deri te baballarët e myslymanizmit. Me ç’mënyrë? Dihet, duke hapur institute teologjike, dhe më pas duke u shpërkënduar njerëzit nga “normal” në njerëz me mjekërr, me kapele dhe veshje karakteristike që vetëm në karnavale i sheh. Po orgjitë e manastireve a keni parë? Ata kanë kuptuar edhe karnavalizimet me kamera, s’bëjnë hap

Tirana Prishtina Stamboll

pa to. 4) Gay Pride, (gjermani) ç’ju kujton!...Eshtë karnavalizimi absolut i homoseksualëve, duke dalë të shfrenuar, dhe duke bërë nga veprimet më skandaloze, dhe të gjitha këto në praninë e kamerave, dhe e gjithë kjo në emër të demokracisë. A është kjo për të luajtur mëndsh??? E gjithë kjo skenë, është e përpunuar nga njeriu i sotëm, i cili s’bënë gjë tjetër veçse është kthyer në një spektator apatikë, pasivë, që lë

£198 £195 £130

Te gjitha taksat e perfshira

Rruga me e shkurter per ne vendlindje

gjithçka të kalojë ashtu pa u ndjerë, në jetën e tij personale, familjare, dhe shoqërore. Janë shoqëritë më apatike që ka parë njerëzimi duke mbivlerësuar “kamjen” dhe nënvlerësuar qënien njerëzore. Në këtë kontekst bënë pjesë edhe karnavalizimi i datave hitorike në shqipëri, që nëqoftë se dikush n’a vëzhgonte nga lartë (them në qoftë se!), do t’a përshkruante si lajthitje totale, si skizofreni që ka prekur të madh dhe të vogël. Zgjohuni…dhe gjeni zgjidhjen.

Adresa 9 Grand Parade Green Lanes London N4 1JX 02082110001 02082110050 Adresa 156 Stoke Newington Road

London N16 7XA 02072540066 www.tulipholidays.com info@tulipholidays.com


LONDON MAY 2008

8

Nuk është muri i Berlinit, e as ai kinez… NGA NERTILA QARRI a ku gjendem, në Mbretërinë e Bashkuar. Londra - metropoli i ëndrrave të shumë të rinjve të vendit tim. Metropoli i ëndrrave të mija. Eksploroj qytetin dhe mahnitem me bukuritë e tij. Bukuritë janë të panumërta - por, ka diçka që nuk dua të mbesë pa parë. Ajo diçka ndoshta ia kalon edhe bukurive të këtij mega qyteti. Ajo që unë nuk dua të ndodhë - është që në fund të qëndrimit tim këtu, në MB, të kthehem në Kosovë pa u takuar me bashkëkombës të mi, pa hyrë në rrjedhat e jetës së komunitetit shqiptarë këtu, pa kontribuar qoftë edhe një grimcë në jetën e tyre kulturo-artistike në shtetin e Mbretëreshës. Nuk thonë kot: "Rasti është mbreti i botës". Nga një mik arrita që rastësisht të siguroj adresat elektronike të disa OJQ-ve e gazetave shqipe në MB. Ndërkaq, mu dha rasti të filloja të bashkëpunoja me gazetën "The Albanian" dhe organizatën Edit Durham. Si adhuruese dhe në të njëjtën kohë ushtruese e profesionit të gazetarisë në

J

qytetin tim të lindjes në Gjakovë, nuk e kisha fare të vështirë të shkruaja për gazetën mujore në fjalë. Në të njëjtën kohë mikpritja dhe dëshira e stafit të "The Albanian" për të bashkëpunuar i bëri gjërat edhe më të lehta. Ndjehesha edhe më e motivuar kur krahas botimit të shkrimeve të mia, merrja edhe ftesa për organizime të ndryshme të komunitetit shqiptarë në raste festash e ngjarjesh tjera të shënuara siç ishte shpallja e Pavarsisë së Kosovës. Fatkeqësisht për mua, nuk mundja të mirrja pjesë në disa prej tyre, por me gjithë dëshirë do të cekja një organizim pjesë e të cilit isha edhe unë. Është fjala për organizimin e vikendit të Shkrimtarëve Kreativ nga “Midlands Ethnic Albanian Foundation” (MEAF) dhe shoqata “Edit Durham”, vikend ky I mbajtur në Birmingham. Një organizim i tillë dukej t'ju kishte munguar të gjithë krijuesve pjesëmarrës. Rreth 30 krijues nga vende të ndryshme të trojeve shqiptare, të gjithë të shpërndarë në pjesë të ndryshme të Anglisë u mblodhën së bashku për një vikend - i cili sa ishte vikend pune,

ishte edhe vikend argëtimi. U diskutua për letërsinë, për pengesat që krijuesit letrarë shqiptarë hasin në mërgim, për kënaqësinë apo stresin që sjellë të shkruarit, mvarrësisht nga rrethanat në të cilat shkruajmë e për shumë gjëra të tjera të lidhura me letërsinë. Krijuesit shqiptarë të ndryshëm në moshë, të ndryshëm në eksperiencën lidhur me letërsinë - por të njëjtë në një prizmë: të gjithë dashamirës të fjalës së shkruar dhe artit të letërsisë shprehën lirshëm mendimet e tyre duke hasur në mirëkuptimin e bashkëbiseduesve. Krahas punës nuk munguan edhe shakatë e pijet për shëndet e suksese të të gjithëve. Ajo që më së shumti vlen të ceket është se ai trajnim nuk përfundoj me aq. Entuziazmi i pjesëmarrësve u “dokumentua” me shumë ide për të ardhmen e krijimtarisë letrare shqipe ne MB, ide të cilat u hodhën në letër. U planifikua edhe mënyra e realizimit të tyre. MEAF dhe Edit Durham shprehën dëshirën për përkrahje të mëtutjeshme të këtij grupi krijuesish – për të cilin shpresohet të rritet në numër. Të kemi një klub letrar

shqiptar, takime më të shpeshta të krijuesve, të botohet antologjia e tretë "Lërmëni pak athdhe", të ketë më shumë bashkëpunime në mes artistëve shqiptarë nga të gjitha sferat e artit e shumë ide të tjera hyjnë në planet e këtyre krijuesve dhe Edit Durham e MEAF. Ndërkaq derisa punët për realizim të këtyre planeve janë në progres e sipër, ky grup krijuesish padyshim hyn në listën e miqve të gazetës "The Albanian" që do të ftohen në ndejen e organizuar me rastin e 4 vjetorit të themelimit të gazetës, te shtunën me 17 Maj. Do të mblidhen sërish, bashkë me shumë miq të tjerë, për të festuar së bashku 4 vjetorin e punës së gazetës, njërit ndër gurëve më të qëndrueshëm të “murit” kulturoartistik, gazetaresko -letrar (apo si të doni quajeni), të ndërtuar nga shqiptarët në MB. Nuk thonë kot se "Gurë, gurë - bëhet murë". Ndërkohë, unë nd-

jehem e privilegjuar që jam në mesin e të ftuarve për këtë festë dhe që po e përjetoj ngritjen e këtij “muri” shqiptar në MB. Nuk I ngjan aspak murit të Berlinit apo atij Kinez. Është e kundërta e tyre – është mur transparent me idealin për bashkimin e krijuesve shqiptarë të të gjitha sferave të artit, të cilët për momentin jetojnë në MB. Të gjithë do të festojmë me 17 Maj - e do të ngremë dolli për shumë përvjetorë të tjerë të gazetës "The Albanian", për vazhdimësinë e botimit të saj ndoshta edhe atëherë kur ne të jemi plakur e gjenerata të tjera shqiptarësh do të jetojnë e punojnë në MB.

NiCKS MOTORS Per te gjitha problemet e automjetit tuaj drejtohuni tek ne

*Auto Repairs *Service *Spares 315/332 Cann Hall Rd London E11 3NN Tel:07940770150 / 07956368267


LONDON MAY 2008

9

ORTENZ & CO Are you confused and uncertain as where to get help with your accounting issues? A po paguani më shume se sa duhet taksa? You don’t have to Aeni gjoba për të paguar kundrejt Inland Revenue?

We can sort out the following with best solutions at a reasonable fee • • • • • • • • • • • • •

Self Assessment Tax Return New Business set up Accounts PAYE VAT Management Accounts, monthly or quarterly Company Formation Limited Company Accounts Inheritance Tax Planning Capital Gains Tax Business Plans Cash-Flow Forecast and Projected Profit Tax enquiries by H.M Revenue and Customs

Mendoni përpara se të paguani

ORTENZ & CO ju ndihmon

Plus, free Consultation

Contact: Gentiana Hakia (MAAT) Accountant Tel: 020 8220 1872 Fax: 020 8594 2233 Mob: 07792 610 020 Email: gentaomeri@hotmail.com 32-34 North Street Barking Essex IG11 8AW

*Criminal Law • Human Rights • Specialist Fraud Panel . Extradition . Higher Courts Advocates

CRIMINAL DEFENCE SOLICITORS LEGAL AID CRIMINAL LAW HUMAN RIGHTS SPECIALIST FRAUD PANEL EXTRADITION TERRORISM ROAD TRAFFIC OFFENCES

Experienxe in:

24’hr police station attendance 24 HOURS TELEPHONE

020 7837 3456

Klientëve tanë iu shërbejmë me përkthyes në gjuhen shqipe

NDIHME LEGALE Experiencë në: ÇËSHTJE KRIMINALE TË DREJTAT E NJERIUT SPECIALIST PËR ÇËSHTJE MASHTRIMESH EKSTRADIM ÇËSHTJE TERRORIZMI PËR SHKELJE TË RREGULLAVE TË TRAFIKUT

Higher Courts Advocates Magistrate Court Crown Court

përballë undergroundit në KINGS CROSS

Kati i 1-rë dhe kati i 3-të Euston Road London NW1 2SA TEL: 020 7837 3456 FAX: 020 7837 9696 DX 37905 Kings Cross e-mail: info@bsblaw.co.uk Website: www.bsblaw.co.uk


LONDON MAY 2008

AVOKATIA PRAGASH & MCKENZIE

10

PRAGASH & MCKENZIE SOLICITORS

Office 1: 894 Garrat Lane, Tooting Broadway, London SW17 0NB Office 2: 791a London Road, Thornton Heath, Croyden CR7 6AW

Tel: 020 8682 2332 Fax: 020 8767 8607 E-mail: k.berberi@pmlaw.co.uk Tel: 020 8689 0089 Fax: 020 8684 1840 www.pragashmckenzie.com

Ju lutem mos hesitoni te kontaktoni juristin Shqiptaro-Britanik z. Kastriot Berberi - Legal Consultant Telefono tani: 020 8682 2332 ÇESHTJE EMIGRACIONI - Aplikime per bashkim familjar me bashkshorten, femijen apo prinderit. - Aplikime per viza per te martuarit, fujuarit, bashkejetuesit me persona qe gezojne shetesi britanike apo leje qendrimi te perheshme ne Britani.

- Aplikime per lejim qendrimi te perhershem dhe te perkohshem ne Mbreterine e Bashkuar. - Aplikime per lejim qendrimi ne baze te lejes se punes apo si student. - Aplikime per Dokument Udhetimi (Travel Document). - Aplikime per shetesi Britanike (Naturalisation). SHITJE DHE BLERJE - Shitje dhe blerje prona private apo bisnese. - Kontrata residenciale dhe komerciale. - E drejta per te blere prone apo bisnese. - Mortgage dhe Remargage (borxh bankar i siguruar me prone).

ÇESHTJE FAMILJARE - Divorce. - Ndarje jo ligjore (Seperation). - Urdhera gjykate urgjente. - Perkujdesje per femije. - Pagesa te detyrueshme te prinderit per femijet pas divorvit.

- IMMIGRATION, NATIONALITY AND ASYLUM - CONVEYANCING - CRIMINAL - WELFARE AND BENEFITS - HOUSING / LANDLORD AND TENANT - CIVIL LITIGATION - PERSONAL INJURY - DEBTS - MATRIMONIAL - WILLS, TRUSTS AND PROBATE - EMPLOYMENT etc…

ÇESHTJE BIZNESI - Fillim bisnesi. - Blerje e shitje bisnesi. - Licensa alkoli etj. - Kontrata punesimi.- Transferime kontraktash, etj - Falimentime dhe mbyllje bisnesi. - Neglizhence profesionale. - Padi gjygjsore per mosmarveshje pronash apo bisnesi.

ÇESHTJE PUNESIMI - Perfaqesojme pononjesit ose punedhenesit. - Diskriminime ne pune per arsey racore, fetare, seksi apo aftesise fizike. - Shkarkim i padrejte nga puna.

ÇESHTJE KRIMINALE - Perfaqesime, apelime dhe keshilla ligjore ne rast arrestimi / ndalimi nga policia.

ÇESHTJE AKSIDENTESH

- Demtim personal. - Aksidente ne rruge - Aksidente ne pune. - Neglizhence mjeksore etj.

10 000 kopie “The Albanian” ekziston një mënyrë për të menduar për biznesin tuaj...

Shume biznese i besojnë gazetës suksesin te tyre. The Albanian Newspaper 122 White Hart Line London N17 8HP www.gazetaalbania.co.uk albania7@gmail.com

Tel/fax : 02082169527


LONDON MAY 2008

11

U ka marrë malli për një expreso? Por expreso të vërtetë rrallëkund e gjeni Shqiptarët thonë se Kafe Doro bën expreson më të mirë në Londër

Festat më të paharruara për ju

Ditëlindje Fejesa Martesa

Eja dhe binduni Stafi yne ju mirepret

Expreso, Kapuçino, Late, pije alkolike

Parkingu eshte mbrapa kafese, falas

All parties catered for: weddings, birthday parties, private functions, is available for hire.


LONDON MAY 2008

12

FUNDJAVA E KRIJUESVE SHQIPTARË NË BIRMINGHAM NGA BASHKIM METALIA ë një kafe në veri të Londrës , krijuesit shqiptarë në MB, duke u mbedhur një nga një e filluan ditën e shtune dhe bashkë me të një udhëtim goxha të gjatë. Me vete mbartnin ndjesitë dhe krijimet e tyre artistike të derdhura në vitrinën grafike të Antologjisë; “Lërmëni pak atdhe" dhe të tjerë librave me emrat e tyre në to. Ishte një atmosferë e papërsëritshme dhe me një emocion i veçantë , pasi ishte hera e parë në llojin e vet që po organizohet një fundjave letraro-artistike në mënyre të organizuar, nga krijues dhe autor shqiptarë që jetojnë dhe punojnë në Mbretërinë e Bashkuar. Ishte hera e parë jo se nuk ishin takime të tilla , porse tanimë kishte marrë përmasa të mëdha të një manifestimi, artistik, kundrejt situatës integruese dhe emancipuese të komunitetit shqiptarë në UK. Ky realitet i ri manifestues kishte për qellim të inkuadronte potencialet dhe prurjet e njëpasnjëshme në lëmin letrar dhe artistik të shqiptarëve. Ishte më se e bindshme dhe produktive organizimi dhe faqosja e këtij modeli integrues në hierarkinë e aktiviteteve dhe projekteve të shumëllojta (për fat të keq të paidentifikuara mirëfilli, shumë të tilla) nga individ , aktivistë, dhe personalitete të fushave të ndryshme të jetës. Kështu falë bashkëpunimit

N

dhe mirëkoordinimit të këtij projekti ambicioz dhe për të ardhmen, Fondacioni i MEAF-it (Midlands Ethnic Albanian Foundation) dhe Shoqata

"Edith Durham" organizuan një fundjave letrare me krijues ; poet dhe shkrimtarë shqiptarë që jetojnë dhe punojnë në Britani. Kjo fundjavë do të kalohet në një hotel ku në hollet e së cilit do të zhvillohej dhe takimi. Menjëherë pas akomodimit në Hotelin Harborn Hall, u bë hapja zyrtare nga Organizuesit Dritan Dema, Krytear i MEAF, Petrit Kuçana, Kryetar i " Shoqata Edith Durham" dhe Pranvera Smith, (MEAF Integration Support Officer) , duke uruar pjesëmarrësit për angazhimin e tyre në një debat të tillë letrarë..

"Bashkpunimi i MEAF me "Edith Durham" është një vazhdimësi e vitit të kaluar"- tha z. Dema. Ndërkohë z.Kuçana e konsideroi këtë

bashkëpunim si " një model edhe për organizatat dhe organizma të tjera shqiptare që veprojnë e punojnë në Britani, shembull që duhet të ndiqet më me përkushtim dhe këmbëngulje intelektuale" Zonja Pranvera Smith si punonjësja më re e fondacionit tha ndër të tjera se - " po bëjmë përpjekjet tona në ndihmë të komunitetit , në integrimin e tij në shoqërinë bri-

tanike, etj." Gjithashtu një falënderim të veçantë bëri edhe këshilltarja e MEAF Znj. Merilyn Burrill e cila u ndje e privi-

legjuar që punon me një grup kaq entuziast dhe intelektual shqiptarë.

ulimi dhe ndihmesa që duhet t'u jipet kësaj kategorie në çapat e para të kri-

Më tej shpjegoj dhe hallkat e organizimit dhe punës së MEAF. Ky eveniment letrarë me krijues shqiptarë në Britani përcaktoj atë qasje intelektuale që do ta quaja një lëvizje të qenësishme, jo vetëm me karakter të integrimit shoqërorë por edhe atë letrarë. Debati mbi letërsinë, duke iu referuar krijimtarisë së shqiptarëve në emigracion , evoluimit të letërsisë shqiptare në MB , inkurajimit të brezave të rinj për ta vazhduar këtë rrugë artistike e tregoj më se miri lajtmotivi i sipërmendur. Bie fjala u diskutua për melankolinë letrare të cilën e shtjelloj poetja Alma Verria, u diskutua mbi mënyrat e komunikimit letrarë në përgjithësi dhe atij poetik në veçanti. U lexuan (recituan) poezi nga Antologjia "Lërmëni pak Atdhe" nga të gjithë të pranishmit. Tematikë interesante u bë dhe inkurajimi i krijuesve të rinj si shtysë për ta në rrugën artistike , stim-

jimtrisë së tyre. U fol gjithashtu për mundësitë e zgjerimit të të shprehurit , jo vetë në poezi, por dhe në dramë , prozë, pikturë etj. U soll ndër diskutime ndihma që mund të jipet dhe u munduan të gjinden modalitetet e zgjidhjes së kësaj çështejeje, si në aspektin financiar edhe në anën profesionale në lëmin letrarë. Këmbëngulje pati edhe tek inkurajimi i shkrimit sidomos tek brezat e rinj. U kërkua gjithashtu që komuniteti të ishte një hallkë e pashkëputur , i informuar mbi gjithçka ,dhe aktivitet i çfarëdolloj që ndodh në UK. Debatin letrarë e konsideruan me të madhe një produkt pozitiv. Autori i njëmbëdhjetë librave për fëmijë dhe të rritur z.Naim Berisha e konsideroi, duke debatuar bazuar dhe nga eksperienca e tij dhe formimi intelektual , si një diçka shumë pozitive dhe promovim i vlerave letrare. Edhe z.Fatmir Terziu falënderoi organizuesit e takimit.


LONDON MAY 2008

13

Duke trajtuar temat dhe hierarkinë letrare si një lëmi më vete dhe duke bashkërenduar në suazën e bashkërendimit të këtyre takimeve, Z. Terziu nënvizoj modalitetet e evenimenteve të tilla sesi dhe në ç’baza duhet të zhvillohen ato.

Korrektësia e takimit në fjalë ishte me të vërtetë për tu lavdëruar dhe për tu marrë në konsideratë- ishte absolutisht një MODEL! Me një atmosferë me të vërtetë mbresëlënëse, diskutimi vazhdoi mbi temat e ndryshme nga autorët ku të gjithë dhanë mendimin e tyre të pavarur. Madje u krijuan "Tre grupe pune" ku secili në mënyrën më origjinale parashtruan larmi kërkesash dhe detyrash, përballë njëri-tjetrit, duke krijuar platforma të dobishme për krijuesit dhe të gjithë ata që u nevojitet ndihmë. Si ndaj krijuesve ashtu dhe të tjerë me kapacitete intelektuale në subjekte dhe drejtime të ndryshme. Padyshim, ky takim dhe mënyra organizative, ishte, jo vetëm më i madhi deri më tani, bërë nga krijuesit shqiptarë ,porse ishte dhe mëse praktik , me një agjendë të parapërcaktuar mirë dhe qartë si dhe një shtysë e fuqishme , padyshim për krijuesit dhe vizionarët e artit. Madhësia e këtij evenimenti nuk duhet të nënvizohet vetëm atëherë kur ka pjesëmarrje të madhe , por kur ka cilësi dhe produktivitet. Të gjithë , pa përjashtim ,shprehën pa rezerva kënaqësinë që morën pjesë në këtë fundjavë letrare. Të gjithë e panë si të udhës se takime të tilla janë frytdhënëse, dhe më një rëndësi me të vërtetë të madhe si përsa i përket , fazës integruese të komunitetit shqiptarë , ashtu dhe krijimit të një modeli të ri dhe me vlera , e artit letrare dhe atij në tërësi. Mendimet e shkëmbyera ishin fjala me peshë e gjithsecilit , ku transmetohej dhe trajtohet me çiltërsi dhe individualizëm, kërkesa e kohës dhe momentumi i hapësirës ku jetohet dhe punohet. Do të ishte mëse e domosdoshme që të mbahen aktivitete të tilla dhe të tregojmë nivele të ngritura qytetarie; se ne dimë të debatojmë, dimë të argumentojmë , dimë dhe të punojmë në grup . Krahas kësaj atmosfere të këndshme ,ishte akurduar edhe një çmim special bazuar në konkursin "Krijimi më i

mirë për Pavarësinë e Kosovës" ,organizuar dhe sponsorizuar nga Shoqata "Edith Durham". Fituesi me poezinë më të mirë ishte përzgjedhur të shpallet në këtë takim

Shoqata Edith Durham dhe MEAF treguan se dijnë të organizojnë dhe dijnë të të manaxhojnë kapacitetet intelektuale. Nëpërmjet këtyre aktiviteteve kanë krijuar individualitetin e tyre, misionarizimin dhe një vizion të qartë për të ardhmen.

DY FJALE PËR KËTO DY SHOQATA MEAF është ndërtuar

Dhjetë vjetët e fundit të MEAF-it k a n ë treguar rritje të këtyre përpjekjeve duke afruar vullnetarë dhe aktivistë të devotshëm në shërbim të komu-

Çmimi iu dha z. Nikolin Nilaj me poezinë e tij "KOSOVA" Me fundjavën e krijuesve shqiptarë u krijuan premisa të reja dhe padyshim që meritë kryesore u ngelet organizuesve.

mbi baza vullnetare, duke vënë në mbështetje praktike tek shqiptarët , në problemet e tyre të emigracionit , akomodimit ,çështje dhe këshilla ligjore. Merret me edukimin, mësimin e gjuhës shqipe , anglishtes, organizime të festave kombëtare etj etj. Promovon integrim dhe inkurajon komunitetin shqiptarë për tu mundësuar atyre,potencialet sociale përkrah shoqërisë britanike.

nitetit. Shoqata "Edith Durham" ka dhënë edhe ajo kontributin e saj vullnetarë në promovimin e vlerave dhe qasjeve letraro-artistike. Është angazhuar në organizimin e takimeve letrare me poetë, shkrimtarë ,me shoqata dhe aktivistë të ndryshëm që veprojnë në Britani. Janë mundësuar takime edhe me autor me famë mbarëshqiptare dhe botërorë si ajo me shkrimtarin e njohur shqiptar Fatos Kongolin, Takimet letrare sidomos janë bërë në mënyrë periodike me Klubin e poetëve dhe dashamirës të letërsisë dhe artit në

tërësi. I ka dhënë prioritet dhe një rëndësi të veçantë ,botimit në mënyrë periodike të Antologjisë " Lërmëni pak atdhe" me autor shqiptarë , që jetojnë dhe punojnë në Britaninë e Madhe. Gjithashtu "Edith Durham " ka marrë përsipër që të zhvillojë edhe mësimin e gjuhës shqipe për fëmijët shqiptarë. Ambientet ku zhvillohet mësimi i shqipes, shtohet nga dita në ditë me fëmijë që dëshirojnë që të mësojnë gjuhën amtare. Ky takim në këtë fundjavë të Krijuesve shqiptarë ishte më i madhi në llojin e vet . Urojmë që takime të tilla të zhvillohen më shpesh. www.meaf.org.uk www.edithdurham.com Pjesëmarrës në Fundjavën e Krijuesve shqiptarë në Birmingham. Agim Shabani, Alma Verija, Bashkim Metalia, Behar Nela, Dritan Dema, Fatmir Terziu, Gerhard Pregapuca, Ilir Thaci, Lusi Krasniqi, Marsela Hoxha, Naim Berisha, Nertila Qarri, Nikolin Nilaj, Petrit Kuçana ,Pranvera Smith. Shpresa Vitia, Tauland Omi


LONDON MAY 2008

14

NJË SHQIPTARE 10-VJEÇARE NË LIBRIN E SHKRIMTARËVE TË VEGJËL TË BRITANISË SË MADHE NGA ALEKO LIKAJ hkolla e Evisës ka dorëzuar krijimtari të disa fëmijëve të saj të talentuar për kompeticionin e Shkrimtarëve të Vegjël të vitit 2008 në Britani të Madhe”, - thuhet në letrën e dërguar nga editorja e kompeticionit me adresë në Remus House, të Peterborough, zonja Michelle Afford. Më tej ajo sqaron: “është kënaqësi t’ju lajmërojmë se krijimi i Evisës “Gjëra që mund të gjeni…” është seleksionuar nga juria si fituese e kompeticionit dhe është përfshirë në publikimin e librit “Little Laureates 2008 London” (Laureatët e Vegjël të 2008-ës në Londër). Sipas letrës së dërguar prindërve të vajzës së talentuar 10 vjeçare, Evisa Terziu, mësohet se ky kompeticion është i gjashtëmbëdhjeti i rradhës me tematikë të përmirësuar. Meqënëse kompeticioni ka qenë më i kompletuar, edhe seleksionimi ka qenë më i madh duke gjetur rrugën e botimit dhe

S

mbështetjes për të ardhmen disa talentë britanikë. Në këtë rrugë e para ishte Evisa Terziu, që u nderua edhe me certifikatën “Merit” dhe me motivacionin ‘talent në krijimtari’ duke shtuar ‘ka shkruar një krijimtari distinktive’ dhe

me mjaft të dhëna për të ardhmen e saj në fushën krijuese. Çertifikata është e firmosur nga manaxherja e kompeticionit në fjalë Allison Jones. Kompeticioni i shkrimtarëve të vegjël pasi i ka hapur

udhën Evisës në krijimtarinë e saj, ka përgëzuar së pari shkollën Broadwater në Londër, për këtë dhuratë të çmuar për kompeticionin dhe jo vetëm kaq, siç shprehen Afford dhe Jones, kjo pjesë e përzgjedhur është një eveniment i shquar dhe me domethënie të madhe shtysë për bashkëmoshatarët e saj në Mbretërinë e Bashkuar e më tej për fëmijët e vendlindjes së saj, Shqipërisë. Dhe të parët që i kanë afruar shanset e para talentes së re, Evisa Terziu, janë drejtuesit e revistës “Scribbler!” e vetmja revistë në Angli, Wells, Iralandë e Veriut dhe Skoci, për fëmijët. Revista në fjalë i ka afruar botim të krijimtarisë së Evisës në faqet e saj për çdo numër të saj. Kjo e bën fituesen e këtij kompeticioni akoma më të lumtur dhe më të sigurtë në krijimtarinë e saj për të ardhmen e saj të cilësuar premtuese.

Evisa ka një sërë krijimesh që tashmë me ndihmën e shkollës së saj dhe drejtuesve të revistës do të shohin edhe dritën e botimit. Më pas ato do të përmblidhen në një libër më vete të quajtur “Antologjia e shkrimtarëve të vegjël”. Por talenti i Evisës nuk është vetëm krijimtaria letrare, ajo pak kohë më parë ka fituar një kompeticion tjetër në fushën e kompozimit të grafikës ku realizoi me një mori frutash të krijojë një logo dhe të fitojë kompeticionin e klubit “Star” në Londër. Prindërit e saj, dy intelektualë shqiptarë, Luçiana dhe Fatmir Terziu, ndjehen krenarë për vajzën e tyre.

If so, I would greatly appreciate your help….

THUAJE EDHE TI FJALËN TËNDE…

I am currently undertaking a thesis research project for my Professional Doctorate in Counselling Psychology at the University of East London.

Redaksia e gazetës “The Albanian” fton të gjithë ata që dëshirojnë të bëhen pjesë e misionit tone shumëdimensional.

Are you a Kosovar man aged between 18 and 25? Have you arrived in the UK between 1997 and 2000?

I am investigating young Kosovar men's experiences of adaptation in the UK. I am particularly interested in how people talk about these experiences. If you’re interested and feel you have something to say then I’d like to hear from you. The study will involve an interview and is likely to last up to 1 hour. It will be conducted in English.

Please get in touch if you think you’d like to participate or just want further information. Alternatively, if you know someone who fits this category, please can you pass on these details. I look forward to hearing from you. Rozina Thaci E-mail: rozinathaci@yahoo.co.uk Tel: 0794 739 3745

Ju mund të dërgoni shkrimet në adresë të redaksisë dhe kujdesuni që shkrimet tuaja: -të përmbajnë një argument të qëndrueshëm dhe një përfundim logjik, -të përçojnë një perspektive e cila të dëshmojë një lidhje të drejtpërdrejtë a të anasjelltë me interesat dhe vlerat e botës shqiptare dhe më tej, -të jenë të ndërtuara mirë dhe mbështetur në shembuj relevante, -të kenë stil, -të jenë të shkruara duke patur në mendje se masa e lexuesve nuk është në korent me të gjitha ngjarjet, pra me një gjuhe shpjeguese dhe të thjeshte, Për më tepë jeni të lutur të kontaktoni me redaksinë e gazetës

The Albanian Newspaper Newspaper in English and Albanian Language based in London 122 White Hart Line London N17 8HP www.gazetaalbania.co.uk albania7@gmail.com Tel/fax:02082169527


LONDON MAY 2008

NGA MUHAMED VELIU FOTO: ALBAN BYTYCI rijimtarisë artistike të akademikut shqiptarë Gëzim Alpion i është shtuar edhe një tjetër libër. Disa ditë më parë është botuar libri i tij më i ri, “Encounters with Civilizations” From Alexander the Great to Mother Tereza”. Libri është ndërtuar me një koleksion esesh të ndryshme shkruar nga Alpion në Shqipëri, Egjipt, Britaninë e Madhe dhe Indi, gjatë periudhës kohore 19932007. Këto ese të zgjedhura me kujdes nga autori shqiptarë i cili punon si lektor në universitetin e Birminghamit, trajtojnë tema historike, kulturore,të medias, çështje sociale dhe politike. Alpion në titullin e librit jo pa qëllim ka zgjedhuar të përdorë emrat e dy personaliteteve sa të ndryshëm po aq të suksesshëm. Atë të Alexander the Great dhe shenjtores shqiptare Nënë Terezës. Që të dy me origjinë nga Maqedoni dhe që të dy shqiptarë të cilët kanë lënë gjurmët e tyre në Indinë e largët. Kapitulli i parë i librit që i kushtohesh Shqipërisë nis me një intervistë imagjinare me Muhamed Ali njeriu që udhëhoqi Egjiptin gjatë periudhës 1805-1848. Kjo vepër e Alpion do të promovohej në Parlamentin Britanik. Përmes një ceremonie të thjeshtë miq, akademikë, studiues të çështje shqiptare u mblodhën për të dëgjuar disa fjalë nga vetë autori rreth veprës së tij më të re. Veprimtaria ishte organizuar në sallën e quajtur “Jubile” nën kujdesin e deputetit John Grogan përfaqësues i grupit gjithë partiak Britani -Shqipëri dhe zotit Alban Bytyci nga “Klubi londinez i lëvizjes Mjaft” “Ne në grupin gjithë partiak Britani Shqipëri jemi të prirur të promovojnë ç’do lloj aktiviteti që mban firmën e anëtarëve të komunitetit shqiptarë në Angli. Ata po japin një kontribut në shoqërinë tonë, kështu është detyra jonë promovimi punës së tyre” tha në fjalën e tij deputeti Grogan. Sekretari i parë i Ambasadës Shqiptare

K

15

Vepra e Gëzim Alpion promovohet në Parlamentin Britanik në Londër zoti Myzafer Alushi u shpreh se tashmë është bërë traditë që vepra të autorëve shqiptarë të promovohen në këtë sallë të parlamentit britanik. “Kjo tregon se intelektualët shqiptarë janë duke dhënë një kontribut të madh në ndërtimin e imazhit pozitiv të vendit tonë këtu në Britaninë e Madhe”, u shpreh ai. Vetë Alpion në fjalën përshëndetëse që në fillim tha se ai e quante veten të nderuar dhe me fat që vepra e tij po promovohej në një vend kaq historik siç është ndërtesa e parlamentit britanik. Më tej në emër të gjithë shqiptarëve që jetojnë e punojnë në Britaninë e Madhe Alpion ka falënderuar qeverinë britanike për ndihmën e dhënë jo vetëm akademikëve shqiptarë por të gjithë njerëzve të thjeshtë për tu integruar në shoqërinë britanike. “Ç’farë Britania ka bërë për shqiptarët nuk mund të krahasohet me atë që kanë bërë vendet e tjera evropiane” ka theksuar Alpion. Kjo vepër e akademikut shqiptarë ka qenë një mundësi e mirë për Klubin Londinez të lëvizjes Mjaft për të përmbushur një pikë të programit të tyre që ka të bëjë me përmirësimin e imazhin e Shqipërisë dhe shqiptarëve në Britaninë e Madhe. Alban Bytyci nga kjo lëvizje bashkorganizatori veprimtarisë do të shprehej se “Ky libër i zotit Alpion padyshim është një vepër e cila përmbush qëllimin tonë për promovimin e aspekteve

pozitive të individëve brenda komunitetit shqiptarë në Britaninë e Madhe.” Gjatë një interviste për Shqip Gëzim Alpion autori librit “Encounters wëith Civilizations” From Alexander the Great to Mother Tereza” shprehet jashtëzakonisht i kënaqur që vepra e tij

anë të këtij libri ti sjellë lexuesit shumë aspekte të kontributit në civilizim që ka dhënë Shqipëria, duke hedhur poshtë shumë ide të gabuara se Shqipëri ka qenë një vend i humbur i izoluar në Ballkan. “Të katra civilizimet e përmendura në libër i kanë dhënë njëri tjetrit.

një ndër shkaqet që imazhi Shqipërisë do të jetë i dobët gjithmonë. Çështja e përmirësimit të imazhit të Shqipërisë është një mision që duhet të merret në dorë nga intelektualët shqiptarë” deklaron Gëzim Alpion. Nga kjo vepër autori Gëzim Alpion veçon dy ese që i ka më shumë për

më e re të promovohet në tempullin e demokracisë botërore siç është parlamentin Britanik. “Për mua si autor është një kënaqësi e madhe që një anëtar i Parlamentit Britanik tregon interes. Unë nuk e shikoj si një interes për veprën time por si një dashamirësi e një politikani britanik ndaj një kulture shqiptare. Është nder për kulturën tonë, për jetën akademike. Jam i lumtur të shikoj kaq shumë njerëz të ardhur nga Shqipëria, Holanda, India përfshi shumë kolegë anglezë të universitetit të Birminghamit të cilët kanë ardhur në këtë promovim dhe interesohen për kulturën e vendit tim.” Më tej Alpion tregon se ideja për ta shkruar këtë libër lindi kur ai po vizitonte Indinë kohë në të cilën ai po bënte kërkimet për librin kushtuar Nënë Terezës. Shtytësi për ta shkruar këtë libër duke përmbledhur ese të shkruara në katër vënde ku Alpion ka jetuar, erdhi nga një profesor kanadez i cili i sygjeroi ndërtimin e librit në këtë formë. Por sipas Alpion ai ka dashur që më

Shqipëria në mënyrë indirekte është ajo bazë nukleare si të thuash e cila që në kohën e Aleksandrit kontribuoi apo gjatë perandorisë Otomane kur shqiptarët bënin karrierë në perëndim sic bëjnë sot në New York. Më vonë pastaj në kohën e Nënë Terezës që dha kontributin e saj në Indi përfshi edhe Muhamed Aliun në Egjipt. Pra, ky ka qenë qëllimi që këto tema dhe ndërtema të ndërthuren me njëra tjetrën me qëllim kryesor të pasqyrimit të kontributit që ka dhënë Shqipëria në civilizimin botëror”. Sipas Alpion jo paqëllim disa ese të tij i kushtohen medias britanike dhe imazhit të ndërtuar prej saj ndaj shqiptarëve që jetojnë dhe punojnë në Britaninë e Madhe. Për këtë Alpion pranon se imazhi Shqipërisë dhe shqiptarëve në Britaninë e Madhe është i ulët dhe se për këtë jo gjithmonë faji duhet tu lihet të tjerëve. “Ky imazh është i ulët pasi klasa politike shqiptare nuk është ende e ndërgjegjësuar për të kuptuar se ç’farë misioni të madh historik ka. Është mazhi i dobët që këta politikanë kanë

zemër. Dialogum me Muhamed Aliun dhe Imazhi Shqipërisë në mediat perëndimore. Të shkruarit rreth Muhamed Aliur për Alpion ka qenë një ngacmim i kahershëm. Ai tregon se gjithmonë është ngacmuar nga fakti se në Egjipt Muhamed Ali është një figurë jashtëzakonisht e respektuar madje për Egjiptianët kur përmendet fjala Shqipëri respekti është në nivelet maksimale. “Ky është një leksion i mirë për politikanët shqiptarë për tu zhgjuar nga gjumi e mësuar nga politikanët e suksesshëm shqiptarë siç është rasti Muhamed Aliut apo të tjerëve. Është e papranueshme,është ofenduese të lexosh komente se Shqipëri është një vend i varfër me kapacitete intelektuale. Ajo që unë theksoj në libër është se Shqipëria është në këtë gjendje që është sot, me këtë imazh të bastarduar falë klasës politike” pohon Alpion. Gëzim Alpion në fund të intervistës thotë se ai do të kishte shumë dëshirë që këtë libër ta botonte edhe në shqip po për momentin ende nuk ka marrë ndonjë ftesë nga botuesit shqiptarë.


LONDON MAY 2008

VËZHGIM

NGA ELDA MEMIAJ jë nga dukuritë më problematike që e kanë shqetësuar shoqërinë shqiptare në MB, ka qenë abuzimi me substancat narkotike apo drogën siç njihet në gjuhën popullore. Sidomos tek të rinjtë është vënë re se kanë filluar të eksperimentojnë me substancat narkotike dhe alkoolin. Kjo dukuri u bë më evidente në shoqërinë shqiptare në periudhën e tranzicionit. Midis gjërave të tjera që filluan të vinë nga kontakti me botën, ishte edhe përballja me abuzimin e substancave narkotike. Me ardhjen në Britani, mjaft shqiptarë u përballën me një mënyrë të re jetese dhe një ndryshim kulturor-social. Arsyeja përse shumë të rinj filluan të provojnë drogën qe dhe për tu adaptuar me jetesën e bashkëmoshatarëve të tyre vendas. Nevoja për tu integruar dhe për tu bërë pjesë e një grupi të caktuar shoqëror qe një shtysë e rrezikshme drejt përdorimit të drogës. Niveli social i familjes dhe edukimi i marrë në djepin familjar ka qenë mjaft i rëndësishëm tek mjaft të rinj. Është vënë re se të rinjtë kanë qenë grupi shoqëror më problematik përsa i përket drogës e sidomos midis djemve të rinj. Ndikim mjaft të madh ka pasur edukimi i tyre në shkolla ku studionin bashkë me të rinj me prejardhje nga vende ku përdorimi i Hashishit është shumë i lartë si psh Jamajka. Influenca shoqërore është shumë e rëndësishme sidomos tek adoleshentët. Megjithatë ka patur edhe raste kur kjo dukuri është vënë re edhe tek grupmosha më madhore. Në raste të tilla kjo ka ndikuar në mënyrë tepër dramatike në familjet e tyre. Arbeni 37 vjeçar nga Tirana erdhi në Londër me të fejuarën në fund të viteve 90-të dhe si të gjithë shqiptarët e ardhur këtu filloi të integrohej në jetën Britanike. Dy vjet më pas, ai dhe e fejuara u martuan dhe shpejt pas kësaj patën 2 fëmijë. Ndërkohë Arbeni kishte filluar punë si ndihmës menaxher në një restorant Italian ku më vonë u bë menaxher. Midis shokëve në punë ai pati edhe kontaktet e para me kokainën. Në fillim i dukej sikur qe diçka të cilën e kishte në dorë, e më pas filloi ta përdorte gjithnjë e më tepër, sidomos sa herë gjërat nuk shkonin ashtu siç duhej në punë apo familje. Filloi të largohej nga gruaja emocionalisht dhe të vinte në shtëpi gjithmonë e më vonë, shpesh në orët e para të mëngjesit pasi kishte dalë gjithë natën duke

N

16

Droga, një mallkim tjetër për shqiptarët në Britani pirë e duke u dëfryer në shtëpitë e shokëve të tij ku mblidheshin e pinin alkool e merrnin sasi të konsiderueshme të kokainës. Kjo përveç problemeve shëndetësore filloi të sillte tek Arbeni dhe familja e tij probleme të mëdha financiare. Kjo solli edhe humbjen e shtëpisë së tyre, kur s kishin fonde të mjaftueshme për të përballuar kredinë bankare mujore. Përveç kësaj më vonë edhe e shoqja e lodhur nga sjelljet e tij dhe problemet e shumta familjare e divorcoi. Mbasi i humbi të gjitha Arbeni u detyruar të shkonte në Shqipëri ku me ndihmën e familjes po mundohet ta lerë drogën. Ka filluar të ketë probleme me zemrën me gjithë moshën e tij të re dhe peshon veç 60 kilogramë. Ka rreth 5 muaj që si ka parë fëmijët e tij që jetojnë me të ëmën në Londër.

Përdorimi i drogës dhe substancave narkotike ka pasur efekte tepër dëmprurëse për shqiptarët në MB. Injoranca ndaj efekteve shkatërruese të saj ka qenë dukuria kryesore problematike Çfarë ka ndodhur dhe si është trajtuar ky problem në komunitet? “The Albanian” sjell faktet rrëqethëse.

rritën me një tjetër filozofi jetese nën sistemin komunist diktatorial. Prindërit tanë janë më tradicionalë n ë mendimet d h e veprimet e tyre, pasojë e ambientit në të cilin u rritën, ku liria e veprimit d h e mendimit qe një

Por siç pohon ai vetë për gazetën tonë, akoma s’ka mundur ti largohet drogës dhe na e tregon historinë e tij për të informuar të tjerët për pasojat e tmerrshme që sjell droga në jetën e përdoruesve dhe të atyre që i rrethojnë. Histori si kjo e Arbenit s janë kaq të rralla midis shqiptarëve. Sidomos tek më të rinjtë ndodhin edhe më shpesh incidente të lidhura me abuzimin e drogës. Mungesa e edukimit ndaj pasojave të drogës në familje, për shkak të faktorëve si mos përballja e prindërve të tyre me drogën më parë dhe mos informimi i duhur social informativ në Shqipëri më parë, kanë sjellë shpesh tek të rinjtë përdorimin e drogës. Kjo sepse familja është baza ku nis edukimi dhe zhvillimi social-psikologjik i fëmijës. Tek ne shqiptarët vihet re një konflikt brezash më i madh se tek popujt e tjerë perëndimorë ku komunikimi prindfëmijë është më i dukshëm. Kjo dukuri është më e përhapur tek të rinjtë e sotëm sepse prindërit e tyre u

ëndërr që sillte pasoja më të mëdha sesa thjesht frika nga opinioni. Megjithatë tek familjet tona vihet re një dëshirë më e madhe për ti ndihmuar fëmijët apo të afërmit tanë kur hasin në probleme. Kjo mbase është një “pasojë” e mirë që ka ardhur si rrjedhim I traditave shqiptare të dashurisë familjare dhe afërsisë fisnore. Problemet e drogës tek shqiptarët janë edhe më komplekse për shkak të num-

rit gjithnjë e në rritje të personave me kombësi shqiptare që merren me trafikimin dhe shpërndarjen e drogës në Britani. Shpesh përballemi në shtypin e ditës me histori ku persona të caktuar që u përkasin bandave të organizuara që merren me drogën dhe prostitucion janë kapur nga autoritet Britanike. Nuk shihet më si sensacion implikimi I shqiptarëve në ngjarje të tilla. Mjaft të rinj përfshihen në krimin e organizuar për të financuar problemin e tyre si përdorues droge. Ata shoqërohen me personat që merren me shpërndarjen e substancave narkotike dhe vëne në rrezik jetën si dhe lirinë e tyre duke kryer akte jo-ligjore. Një rast i tillë është dhe ai i Jovanit nga Vlora i cili për shkak të përdorimit të kokainës dhe hashishit, filloi të shpërndante substanca narkotike për të financuar këtë problem të tij. Ai filloi të shoqërohej me disa persona të cilët merreshin me transportimin dhe shpërndarjen e

drogës nga Hollanda dhe Spanja për në Britani. Kjo qe zanafilla e krijimit të një rutine

nga ai, e cila fillonte me marrjen e sasive të konsiderueshme të drogës nga një pjesëtar i klanit dhe shpërndarjen e tyre në baza të tjera ku pasi ndahej në sasi më të vogla, më pas shpërndahej tek konsumatorët nëpër klubet e ndryshme Londineze nga persona të tjerë dhe nganjëherë edhe nga vetë Jovani. Nga kjo ai përfitonte të holla dhe sasi të vogla droge falas. Tashmë sipas personave me anë të të cilëve ai ka informuar gazetën tonë, Jovani dëshiron të dalë nga kjo vorbull kriminale por e ka shumë të vështirë për shkak të implikimeve me anëtarët e kësaj bande të cilët e shtyjnë të vazhdojë. Ai na tregon edhe për Matildën nga Fieri e cila punon si prostitutë në një flat në qendër të Londrës të drejtuar nga e njëjta bandë. Matilda porsi Jovani kishte ardhur në Britani me studime dhe ishte në vitin e parë të universitetit për menaxhim kur u ngatërrua me njërin nga pjesëtarët e bandës. Ai i mësoi përdorimin e kokainës e shumë shpejt ajo filloi ta përdorte gjithnjë e më tepër. Kjo rezultoi në rënien në mësime dhe më pas e detyroi ti futej prostitucionit për të financuar zakonin e saj, kjo sidomos nga shtytjet e personit me të cilin shoqërohej, për të cilin Jovani preferon të mos japë shumë detaje sepse kjo do të rrezikonte jetën e tij edhe më tepër na thotë. Na shokojnë shumë këto fakte dhe pyesim veten çfarë do të bënim nëse do gjendeshim në situata të tilla. Duhet mjaft kujdes për të mos rënë pre e drogës dhe e implikimeve të tjera që sjell. Megjithatë nuk është aq e lehtë sa duket, ka shumë faktorë që nga edukimi familjar e shoqëror e deri tek faktorët e shumtë psikologjikë që e shtyjnë një njeri të bëhet përdorues i drogës. Është mjaft e rëndësishme që të krijojmë një ambient sa më të shëndetshëm për fëmijët tanë dhe tu rrimë sa më pranë shokëve e të afërmve tanë që vuajnë nga ky problem e ti drejtojmë në instancat e duhura mjekësore për ndihmë. Shpresojmë që krijimi i qendrave sociale ku shqiptarët e Britanisë të diskutonin problemet e tyre si ai i drogës s’do të vonojë. ( Emrat e personave të lartpërmendur janë ndryshuar për shkak të natyrës delikate të këtij shkrimi)


LONDON MAY 2008

NGA EMANUEL BAJRA Kur u bënë thirrjet për konferencën e donatorëve (që shihet si mundësi që Kosova të thithë fondet më të shpërblyeshme ndonjëherë që janë ndarë një shteti të ri), kurrë nuk ishte menduar se do të flitej për fonde të shumave miliardëshe.Kosova do të fitojë jo më pak se dy miliarda euro .Këto fonde është programuar të shpenzohen me projekte të cilat “shumë shpejt” do të mund të shpalosen për publikun – deri më tani mbetet të presim. Në Shqipëri në anën tjetër kemi akoma trende të kthimit në vetvete nga vetvetja, pa asnjë hezitim, fare pa asnjë përtesë elita politike në Shqipëri po ia mpshonë vetvetes, me kataklizmat e kundërshtitë mbi propozimet për ligjin për presidentin si edhe me ligjin për reformat në drejtësi. Tema e Ekonomisë në Shqipëri zë vendin e tretë ose të katërt, akoma Shqipëria si shtet nuk arriti të e paraqes veten si të mirëfilltë për thithje investimesh të jashtme. Ndërsa bota arriti të I përfundojë tri ciklime ekonomike duke përfunduar në recesione të buta e të forta. Ndërsa ekonomitë Shqiptare akoma nuk kanë arrit të formësojnë imazhin e tyre apo sadopak të arrijnë të bëjnë një zhvillim minimal në drejtim të prosperitetit progresiv. Këto dy ekonomi të cilat kanë kapacitetin të ndikojnë në rajon e më gjerë – janë pikërisht duke shkuar në drejtim të kundërt nga zhvillimet si edhe proceset globale. Në Kosovë, në vend se të kemi forcim të individit si bazë për një zhvillim kolektiv dhe prosperitet të gjerë, ecet me ritme të zhvillimit të pasurimit grupor e mafioz. Në Shqipëri në anën tjetër kemi zhvillimin e një ekonomie e bazuar në monopole e që prekin caqet edhe majat e politikës – është për të ardhur keq që këto dy shtete tanimë s’kanë gjetur atë rehatllëkun e vetë ekonomik e më pak politik. Nga zhvillimet e fundit të trendeve financiare duke marrë parasysh këtu valutën e konvertibilitetit, tregjet ndërkombëtare, huamarrja dhe huadhënia e ndërsjellë në mes të institucioneve financiare e bankave – mund te vërejmë se potenciali I madh që kishte ekzistuar jo më vonë se 12 muaj më parë po ikën dhe ajo zbrazëtirë po zëvendësohet me një frikë dhe mungesë optimizmi në kapitalizëm. Nuk është koha të bëhen eufemizma politike a ideologjike në këtë mes por vlen të theksohet se proceset e zhvillimeve ekonomike Brenda sistemit kapitalist po fillon të akumulojë lodhje dhe debakël të pjesërishëm. Në grafikun e paraqitur më poshtë kemi të ilustruar më së miri paraqitjen e një fenomeni të uljes së pasurisë individuale të akumuluar në SHBA e cila diametralisht ndikon thellë në tregjet Evropiane e botërore, pastaj kemi edhe ndikimin e patundshmërive në relacion me rritmet e GDPsë.

17

Ku, kur dhe si do të ndikojë “Credit Crunch” në ekonomitë e dy shteteve Shqiptare ? nivelin e thithjes së fondeve në mënyrë që të rrisë likuiditetin e aseteve dhe kapitalit lëvizës ( kjo u krijon mundësi bankave të rrisin portofolet e veta çka detyrimisht do të thotë se hua-marrja nga institucione tjera është lehtësisht e mundur dhe e rritë riskun e modelimit të kredive për një kohë të gjatë).

Shkruhet shumë në mediat botërore se ndikimi i uljes së vlerës së patundshmërive do të prek të gjitha tregjet botërore veçanërisht vendet që janë në tranzicion e post-tranzicion. Këtu kemi një problem në mesin e shumë problemeve që ekonomitë tona përballen për sa kohë. Pikërisht zhvillimi i ekonomisë së tregut që detyrimisht duhet të operojë me anë te injektimeve bankare, tanimë ka marrë një goditje të fuqishme. Bankat opracionale mikrokreditore në Kosovë e Shqipëri po aplikojnë një grabitje në masë të madhe të klienteles me anë të rritjes së interesave në kamata , tranzaksione minimale, xhirollogari rrjedhëse (ku për një hapje xhirollogarie të thjeshtë lypset një pagesë kontinuele prej dy eurosh). Pastaj kemi angazhimin imponues të kamatave të interesit të lartë në produktet e tjera financiare sic janë ; siguria personale, shtëpiake, kredi personale , të paluajtshmërive, kredi biznesi mikrokredi që janë vitale për ciklin ekonomik në vend. Në Kosovë ky keq-menaxhim i pasurisë individuale ka shteg pikërisht në mungesën e regullatorit financiar e që hezitimet akoma po vazhdojnë e po bëhen endemike. Ndërsa në Shqipëri sistemi bankar është duke ecur në rrugë të sigurt dhe që me ndihmën e likuiditetit të fuqishëm Shqiptarë si rezultat i subvencioneve nga diaspora po e fuqizojnë edhe më shumë sistemin e kredive. Shqipëria për një kohë shumë të shkurtër do të arrije të integrohet në sistemin global të shkëmbimeve të ideve mbi fenomenet financiare dhe ekonomike. Se sa do të sjellë stabilitet në kuptueshmërinë e një kapitalizmi të tillë mbetet të shihet.

Bilanci i pagesave në të dy vendet ka qenë stabil për një periudhë të gjatë dhe kjo është një shtytje e mirë për tërë sistemin bankar pasi që depozita të mira pa prekje në thesarin e rezervat shtetërore ( pa marrë parasysh se tani për tani nuk dihet bilanci i rezervave në Shqipëri a Kosovë ) krijon mundësi për ndërhyrje të mëvonshme në bilancin e kredive të bankave private Shqiptare. Ndërkaq

paraqiten

probleme

vazhdimësinë e fondeve e prurjeve nga diaspora në muajt e dy vitet e ardhshme Shqipëria do të përjetojë një ulje të theksuar ekonomike si edhe ciklimi i kredive do të stagnojë thellësishtë. Kjo do të ndikojë edhe në krijimin e një besueshmërie në sistemin bankar e që do të ketë edhe reperkusione politike duke pa mundësuar kështu vazhdimësinë e reformave të ndërmarra nga qeveritë Shqiptare në vazhdimësi. Qeveria Shqiptare duhet të përshpejtojë reformat ekonomike e në veçanti ato të mekanizmave financiare. Një rregullator i fuqishëm por fleksibil i duhet sistemit financiar Shqiptarë si në Kosovë ashtu edhe në Shqipëri. Në raportin e fundit të FMN-s mbi Stabilitetin Financiar dhe ekonomik global shkruhet se risqet në kreditë ndërkombëtare do të sjellin kontraksione ( Shtrëngime) të forta eko-finan-

ciare por nuk bëhet më specifik se kaq : “ Shumica e vendeve që janë në tranzicion apo po dalin nga ai në veçanti në Evropën Juglindore – po tregojnë një ekspozim të fuqishëm të deficiteve financiare në të ardhmen pasi që të ardhurat e portofolit kapital, borxhit publik po e rëndon edhe më tepër stabilitetin financiar dhe shumë shpejtë këto vende do të ballafaqohen me mbështetje në publik për mbulimin e borxheve të krijuara nga akumulimet e jashtme.” ( FMN – raporti i 2-të i stabilitetit financiar , Prill 2008 ) Pastaj raporti nuk ndalon këtu ai procedon me rekomandimet për një të ardhme të pa parashikueshme për ekonomitë e vendeve në zhvillim . “ Fletorja e balancave të kapitalit ndërkombëtar e institucioneve ndërkombëtare është e tëra e mbështetur në konvertibilitetin e dollarit, hegjfondet, si edhe institucioneve tjera financiare të cilat detyrimisht do ta rrisin çmimin e dollarit duke e shtyre atë në dobësi e kjo do të shtrëngojë edhe më shumë rripin e huamarrjes dhe brenda hua – marrjes nëpër bankat e vendeve në zhvillim.” Shih figurën më poshtë :

Raporti i FMN-së rekomandon se Institucionet financiare të vendeve në zhvillim duhet medoemos të rrisin

Rekomandimi i fundit i FMN-së prek drejtpërsëdrejti komunitetin bankar Shqiptar e Kosovarë dhe shkakton precedent në jetën e ekonomive tona pasi që mungesa e një eksperience të përballimit me këto turbullira financiare do të shkaktojë kriza. Kjo nuk do të thotë se nga kjo fatkeqësi nuk do të kemi fitues e të pasur çmendurisht – vetëm duhet një vëmendje e hollësishme në rekomandimin e fundit që të kuptohet se sa i madh është implikimi – bankat do të rrisin interesin e kamatave, kjo në vendet tona me konsumatorë gjithnjë të uritur për fonde si bizneset e vogla, ekonomitë familjare , bizneset jo zyrtare por tatim-paguese, bizneset e pazareve dhe tezgave – do ta rrisë edhe më shumë interesimin dhe nevojat për huamarrje. Fonde nuk do të ketë pasi që shumica prej bankave nuk kanë portofole të kapitalit ndërkombëtarë të jashtëm dhe në plan afatgjatë këto institucione duhet t'i kthehen autoriteteve qendrore për shpëtim me kërkesa miliardëshe të fondeve për të zhvilluar biznesin pa bankrotuar ose pa u futur nën administrimin e shtetit. Në anën tjetër do të hapen mundësitë e përhapjes së mikro-kredive që kanë karakterin shkatërrues financiar i njohur si Mikro-kredi “ Fast Cash” ku kompani të ndryshme duke i shfrytëzuar rezervat e tyre biznesore arrijnë që të ofrojnë kredi me përcindje mbi 50% me mundësi qasjeje në fonde 24 orë shtatë ditë në javë. Ky sistem do të mund të funksionojë vetëm e ko-ordinuar në bazë të ligjeve non-ekzistente dhe liberalizmit të pjesërishëm të tyre. Kjo në kundërshtim me ligjet ekonomike do të shkaktojë një grumbullim-mal borxhesh publike e që në mënyrë të rrejshme do ta rrisë optimizmin në konsumatorë dhe konsum të brendshëm.


LONDON MAY 2008

18

MEHMET (MUHAMED) ALI PASHA NË BOTIMET DHE DORËSHKRIMET ARABE PROF.DR.BEQIR ISMAILI KAIRO Shoqëria njerëzore ka vlerësuar dhe vazhdon të vlerësojë individët apo sistemet që u ngritën prej tyre, kur ato kanë përcjellë vlera për kombet e tyre apo dhe më gjerë. Jo të pakta janë rastet kur prijës të caktuar, periudhat e sundimit të të cilëve janë etiketuar si periudha të arta, kanë hyrë jo vetëm në histori si njerëz të shquar por, janë afruar në rangjet e mitologjisë, pavarësisht se periudha e sundimit të tyre nuk është prejhistorike. Një nga shkaqet që çon në një fenomen të tillë është se, periudhat që kanë ardhur më pas kanë qenë të një niveli shumë më të ulët politik dhe ekonomik se ato të mëparëshmet. Këtu vlen të përmendim udhëheqësin e shquar të periudhës Abasite në Bagdat, Harun Ar- Rashid, që u përfshi dhe në eposet mitologjike si “Një mijë e një net” etj. Një përngjasim të tillë e gjejmë dhe me themeluesin e Egjiptit të ri, Mehmet Ali Pasha. Shtetet e reja arabe që dolën pas periudhës së Halifatit Osman, e kanë parë Mehmet Ali Pashën dhe periudhën e tij, si një simbol të një shteti të fuqishëm ekonomikisht dhe politikisht si brenda kufinjve po ashtu dhe në sferën ndërkombëtare. Kjo gjë bëri që periudha e tij të merrej si shembulli që duhej arritur. Ndërsa në nivelet politike çështja trajtohej e tillë, në nivelet kulturore e shkencore, personaliteti i tij dhe i shtetit që ai themeloi e udhëhoqi u bë objekt studimesh të mirëfillta. Mehmet Ali Pasha ka zënë vend në librat, studimet e mendimtarëve, studiuesve, gjurmuesve dhe historianëve, duke u bërë një nga më të studiuarit si në aspektin historik dhe në fushën e përkthimit. Por nuk mjaftuan tërë këto shkrime për këtë etapë të rëndësishme historike. Njerëzit e shquar nuk mund ti shmangen dhe respektit të popullit të thjeshtë. Me qindra ngjarje, fakte apo dhe gojëdhëna, filluan të përçoheshin në popull, si nga ata që e përjetuan periudhën e tij të ndritur historike por dhe nga ata që erdhën më pas. Në mjediset popullore Mehmet Aliu u bë simboli i mirësisë dhe i personalitetit. Aq të shumta ishin rrëfimet për të sa që studiues të ndryshëm filluan të merren drejt përdrejt me mbedhjen e këtyre rrëfimeve. Prandaj u shkruan libra të shumtë me shije të veçantë, të cilat u mbështetën në gojëdhënat, deklaratat gojore dhe ato më shkrim, të cilat mbështeteshin në tregimet dhe rrëfimet e gjyshërve dhe të stërgjyshërve që i kishin ruajtur vite më radhë. Njëri nga këta është dhe libri: “Mehmet Ali Pasha i Madh dhe veçoritë e kësaj familje mbretërore”. Ky libër u përpilua nga burime të sigurta që u ruajtën në memorien e njërëzve të asaj periudhe, që kishin mbajtur në mend dhe kishin përjetuar historinë e Egjiptit bashkëkohor. Për secilën familje përshkruhej histori e

veçantë, histori që sot e kësaj dite vazhdon të mësohet nga të vegjëlit dhe të mëdhenjtë, si dhe është mbresëlënëse në zemrat e tyre. Në punën time, jam munduar që të përmbledh titujt e këtyre librave, broshurave, emrave të autorëve, të librave, pa marrë parasysh ishin këto botime apo dorëshkrime, duke u ndalur në historinë e botimeve dhe duke shkuar gjithashtu edhe nëpër shtëpi të ndryshme botuese, e që dihet shumë mirë se gjithë këto nuk gjenden në një vend. Më shumë kam kërkuar në Shtëpinë Botuese Kombëtare të Egjiptit dhe në Arkivën e Aleksandrisë. Nuk mund të them se këtu kam tubuar tërë materialin që ndodhet brenda këtyre librave ose broshurave, porse do ti përmend titujt e librave dhe emrat e autorëve të këtyre librave, në mënyrë që t’ua bëj me dije se janë shkruar shumë libra për Mehmet Aliun dhe kontributin e tij.

Gjatë kërkimeve në bibliotekën kombëtare të Egjiptit në Kairo, bibliotekën e Aleksandrisë si dhe bibliotekën e shoqatës së historianëve të Egjiptit, kam gjetur më shumë se 158 libra të madhësive të ndryshme, e në mesin e tyre edhe 18 dorëshkrime, që trajtonin jetën dhe veprën e Mehmet Ali Pashës dhe familjes së tij. Disa prej të cilave do ti përmendim më poshtë, me shqiptimin e tyre në arabisht në mënyrë që studiues të ndrydhëm të kenë mundësinë e hulumtimit. Botimet për Mehmet Ali Pashën dhe familjen e tij, mund të klasifikohen në katër etapa. Etapa e para janë librat e botuar nga viti 1850 e deri më 1951, ku dhe dinastisë së Mehmet Ali Pashës po i vinte fundi. Periudha e dytë 1952 -vit ky që përkon me largimin e familjes mbretërore nga Egjipti- e deri më 1970, librat e shkruar për Mehmet Ali Pashën dhe familjen e tij, në territoret arabfolëse, ishin mjaft të rrallë për të mos thënë të papërfillshëm. Periudha e tretë 1971 -1995 shënon një rigjallërim në fushën studimore për Mehmet Ali Pashën. Kulmin e saj fusha studimore, historiko – politike për të e njohu pas vitit 1995 e në vazhdim, që unë e kam klasifikuar si periudha e katërt. Në këtë periudhë janë përfunduar veprat më të rëndësishme në lidhje me jetën dhe veprën e këtij udhëheqësi të shquar të Egjiptit modern, siç quhet dhe nga vetë egjiptianët sot. Megjithëse për Mehmet Ali Pashën është shkruar shumë, ka akoma pjesë të jetës së tij, ku informacioni është mjaft i pakët ose

mungon fare. Kështu p.sh. për periudhën para se ai të mbërrijë në Egjipt nuk dihet veçse shumë pak, ndërsa për fëmininë e tij nuk dihet thuajse asgjë, gjë që ka lënë shteg për spekullime të ndryshme mbi origjinën e tij, vendlindjen, prejardhjen e secilit prej prindërve etj. Kjo ka bërë që mjaft studiues apo peudostudiues, sidomos ata që janë të mveshur me një pekt të errët të nacionalizmave të sëmura, apo ata që vuajnë për madhështi dhe që të gjithë njerëzit e shquar në rajon apo dhe më gjerë, mundohen që pa tjetër t'a paraqesin prej vendit të tyre. Siç u përmend më lart, periudha e parë e botimeve mbi Mehmet Ali Pashën, karakterizohen nga paraqitja kronologjike e ngjarjeve siç janë psh: librat: “Muhamed (Mehmet) Aliu dhe Gadishulli Arabik” i Autorit Abdurrahim Abdurrahman, botuar në vitin 1875 ne Kairo, ku paraqiten në mënyrë të hollësishme, fushatat që ndërmori Mehmet Ali Pasha me urdhër të Sulltan Osmanit, mbi kryengritësit në Gadishullin Arabik. Diçka të ngjashme do të gjejmë në librin: “Projekti i fushatës së Muhamed Aliut mbi Algjeri”, i autorit Husejn Muhamed Abdullah El Hunejdi botuar më 1941. Por librat kronologjikë përmbledhin në mënyrë të detajuar dhe mënyrën e ndërtimit dhe administrimit të Egjiptit nga Mehmet Aliu pa harruar dhe vetë jetën e këtij titani. Kështu përpjekjet e para do ti gjejmë në vitin 1875 nga Abdurrahman Zeki i cili në librin me titull: “Peruidha e Muhamed (Mehmet) Aliut, 100 faqe nga historia e periudhës së Muhamed Aliut”, i cili pa kuptuar megjithëse me një punim jo

shumë voluminoz ishte bërë shkëndija e historografisë Arabe e veçanërisht Egjiptiane për këtë udhëheqës të shquar. Këtu vlen të përmendim dhe punime të tjera p.sh. libra të tillë si ai i Abdulhalim El Mësrit me titull : “Muhamed Aliu i Madh” apo “Kalendari i Nilit, Periudha e Muhamed Aliut” shkruar nga Emijn Sami më 1936, përkthimin e librit vërtet të vlefshëm dhe voluminoz të Eduart Xhoanit të vitit 1921 me titul: “Egjipti në shekullin e 19, kronologji përmbledhëse e ngjarjeve të banorit të xhenentitMuhamed Ali Pasha”. Ndërkohë që dhe aspektet e ndërtimit të shtetit që e bënë Mehmet Aliun një figurë të shquar kanë zënë vend në botimet e kësaj periudhe. Psh: “Ushtria tokësore dhe detare e Egjiptit në kohën e Muhamed Aliut”, botuar më 1935 nga Omer Tosun, por dhe në fusha të tjera si: Fabrikat dhe shkollat ushtarake në periudhën e Mehmet Ali Pashës, Historia e Arsimit në Egjipt në periudhën e tij, Bujqësia, politika e brendëshme, lëvizjet kombëtare dhe zhvillimi i sistemit të shtetit në Periudhën e Mehmet Aliut, Mehmet Aliu dhe Europa, marrëdhëniet e tij me Hilafetin Osman e shumë fusha të tjera. Periudha e dytë nuk është shquar për ndonjë llojshmëri botimesh apo dhe sasi. Në këtë periudhë vlen të përmenden disa studime të vleshme në fushën e artit siç është libri i Mahmud Muhamed Exh-Xheuherit me titull: “Pallate dhe orendi , nga Muhamed Aliu e deri tek Faruku”, i cili përpiqet të na japë një pamje të trashigimisë kulturore të trashëguar por për fat të keq aspekti ideologjik ka ndikuar në të

(të mos harrojmë se libri është botuar më 1954, vetëm dy vjet pas përzënies së familjes Mbretërore nga ana e nacionalistëve arabë). Pjesa tjetër e botimeve me shumicë është përzier dhe me ideologjinë e kohës, por pa harruar dhe një vlerësim të një prej arritjeve më të mëdha të Egjiptit në periudhën e sundimit të familjes së Mehmet Ali Pashës – Kanali i Suezit. Megjithatë mund të përmendim librin e autorit Albert Horani me titull: “Mendimi Arab në periudhën e rilindjes 1798 – 1939”, apo librin e autorit Abdulkerim ebu Nasër, botuar më 1968 me titull: “Kanali i Suezit, 100 vjet nga Muhamed Aliu deri tek Xhemal Abdun Nasër”, si përpjekje dinjitoze po ta krahasosh periudhën e represionit në të cilën u shkruajtën. Periudha e tretë dhe e katërt janë shumë të ngjashme me njëra tjetrën. Së pari sepse janë zhveshur nga ndikimet ideologjike, janë më pak kronologjike dhe me shumë analitike. Botimet e këtyre dy periudhave përpiqen të analizojnë, të zbulojnë dhe pse jo të kritikojnë, por dhe të nxjerrin në pah fakte historike të pa treguara apo të anashkaluara më parë. Nacionalizmi apo ndjenjat e madhështisë ia kanë lënë vendin të vërtetave historike dhe mendjeve të ftohta deri diku pa komplekse. Disa nga këto libra mbështeten në burimet historike nga gjuhë të ndryshme si nga anglishtja, frengjishtja, turqishtja dhe vetë arabishtja. Librat e shkruara për Mehmet (Muhamed) Aliun në këtë aspekt janë të shumta dhe të llojllojshme. Shumica e tyre edhe pse nuk janë shkruar në gjuhën arabe, janë përkthyer në këtë gjuhë. Akoma dhe sot po përkthehen materiale të ndryshme për këtë temë, në mënyrë që të mësohet kjo etapë e rëndësishme në historinë e Egjiptit. Ne na mbetet të themi se historianët hasën në vështirësi derisa e nxorrën në pah një pjesë mjaft të madhe për të vërtetën e kësaj epoke, sepse atyre iu dashur të krijojnë një lloj barazie mes të kaluarës dhe të tashmes, gjë që ndryshojnë shumë në mes tyre.

Megjithatë është për të ardhur keq që një pjesë goxha e vlefshme e historisë së Mehmet Ali pashës nuk është servirur akoma për lexuesit dhe studiuesit. Këtu kam për qëllim një sasi të konsiderueshme dorëshkrimesh në formë librash dhe fermanësh, të cilat vazhdojnë të pluhurosin raftet ndërkohë që tituj që ata mbajnë janë mjaft intrigues si p.sh.: Fermanë të kohës së Mehmet Aliut në gjuhë arabe dhe osmane si, “Përmbledhje e përkthimeve të fermanëve Esh Shahanije, të lëshuara nga valiu Muhamed (Mehmet) Ali”. Nga këtu shohim se historianët e studiuan palodhshëm duke u


LONDON MAY 2008 bazuar në burimet e reja historike duke u munduar ta nxjerrin në pah të vërtetën dhe të fshehtën rreth Mehmet Aliut, por intersimi i tyre u përqëndrua më shumë tek personaliteti i Mehmet Aliut si themelues i Egjiptit bashkëkohorë, sundues i tij dhe familjen e tij e cila trashëgoi fronin mbretëror. Ai dhe familja e tij patën një ndikim të drejtëpërdrejtë në historinë e Egjiptit. Për këtë u shkruan shumë libra, broshura, u mbajtën sesione shkencore për jetën dhe personalitetin e Mehmet Aliut dhe Egjiptit si shtet. Këto libra u mbështetën në burime të vërtetuara pa marrë parasysh ishin këto deklarata me gojë apo me shkrim, dokumente të shkruara shtypi, dorëshkrime, burime nga përkthime të ndryshme ose nga njerëz që jetuan në kohën e sundimit të tij dhe trashëgimtarëve të tij, që kishin për bazë dokumente të prera. Autorët e këtyre librave dhe vetë librat ngërthenin në vete një faktor shumë të rëndësishëm për përparimin shkencorë të shkencave shoqërore dhe kulturore, prandaj asnjëherë nuk mund të themi se këta autorë shkruan sipas mendjes së tyre apo anuan kah ndonjë personalitet më shumë se sa në ndonjë tjetër, kjo u bë nga shkaku sepse luajtën rolin e dijetarit që më shumë bazohet në burime të sigurta dhe të forta. Nga kjo e shohim rolin e studiuesve në

shkencat shoqërore, ku në histori njihen si dijetarë të shkencave, që nuk u ndalën vetëm me ato që u përshkruajtën shkurtimisht, por e kapën shtjellimin e lëndës në thellësi duke mos anuar kah supozimet e tyre personale apo sipas interesave të njerëzve që jetuan në këtë kohë, gjë që në fund solli një studim objektiv dhe të frytshëm. Kur i kthehemi sferës historike dhe asaj të përkthimit, atë që prezentuan historianët nga mundësitë e tyre në çdo kohë dhe vend, shohim se ky studim hyn në radhën e studimeve më të vështira, sepse kërkon një vërtetim të saktë, një vërtetim të thellë, që kërkon një analizë rreth përkthyesit dhe lidhjes së jetës së tij me të gjitha rrymat që parqiten gjatë jetës së tij, kohës së sundimit të tij dhe shoqërisë e cila ndodhej në atë kohë. Patjetër, kjo do qasje studimi me serozitet sepse luan rol shumë të rëndësishëm, prandaj të gjitha kontrastet që paraqiten kërkojnë një shtjellim të veçantë. Pra historia ka regjistruar heronj të ndryshëm që ia shndritën popullit kohën që jetuan. Kjo gjithashtu është edhe një shkollë për ne sepse na bënë të ditur se njeriu kurrë nuk ka qenë në boshllëk, por një qenie e cila gjithmonë

19

ajnë libra të shumtë për Mehmet Ali Pashën, historinë e jetës, arritjet e tij rreth zhvillimit të Egjiptit, si dhe dështimet që ndodhën ndonjehërë, në këtë rrugë të gjatë e të vështirë.

Nga e gjithë kjo gjejmë se janë botuar dhe shumë libra që përshkruajnë jetën personale të Mehmet Aliut, pra monografi, studime të veçanta për personalitetin e tij, që i bëri të mundur jo vetëm historisë Arabo Egjiptiane të përfitojë në sfera të ndryshme, por edhe asaj botërore pasi rreth kësaj etape u shkruan dhe u përkthyen vepra të shumta.

ka tentuar të veprojë dhe të organizojë jetën në mënyrën më të mirë. Prandaj etapa e sundimit të Muhamed Ali Pashës njihet si periudha kur për

THUAJE EDHE TI FJALËN TËNDE… Redaksia e gazetës “The Albanian” fton të gjithë ata që dëshirojnë të bëhen pjesë e misionit tone shumëdimensional.

Egjiptin u vendos një shkollë e re realiste, shkollë e rrymave të reja mendore që meriton studim. Nga kjo shkencëtarët tentuan të shkru-

Këto arsye, por dhe vlerësimi për njeriun që ideoi një shtet modern dhe të përparuar e të civilizuar, bënë që qeveria Egjiptiane ta shpallë vitin 2005, i cili përkon me 200 vjetorin e ardhjes së Mehmet Ali Pashës në pushtet në Egjiptit, si vit jubilar, duke programuar konferenca studimore, simpoziume, emisione të ndryshme mediatike por dhe, një promovim vlerash me mbështjetjen e institucioneve kryesore në vend.

Ju mund të dërgoni shkrimet në adresë të redaksisë dhe kujdesuni që shkrimet tuaja: -të përmbajnë një argument të qëndrueshëm dhe një përfundim logjik, -të përçojnë një perspektive e cila të dëshmojë një lidhje të drejtpërdrejtë a të anasjelltë me interesat dhe vlerat e botës shqiptare dhe më tej, -të jenë të ndërtuara mirë dhe mbështetur në shembuj relevante, -të kenë stil, -të jenë të shkruara duke patur në mendje se masa e lexuesve nuk është në korent me të gjitha ngjarjet, pra me një gjuhe shpjeguese dhe të thjeshte, Për më tepë jeni të lutur të kontaktoni me redaksinë e gazetës

The Albanian Newspaper Newspaper in English and Albanian Language based in London 122 White Hart Line London N17 8HP www.gazetaalbania.co.uk

ÇDO TË DIELË NË WOOD GREEN LIBRARY NGA ORA 1.30 Shkolla “Edith Durham” 122 White Hart Line London N17 8HP www.edithdurham.com edithdurham@gmail.com

Tel/fax:02082169527

Edith Durham


LONDON MAY 2008

20

Sofra Bar restorant

Ju ofrojmë mikpritjen shqiptare Vetëm tek Bar Restorant Sofra do të gjeni kuzhinën e papërsëritshme shqiptare. kuzhinën mesdhetare si dhe atë të kombinuarën shqiptaro-turke. Nga SOFRA nuk do të mbeteni asnjëherë të zhgënjyer Ejani dhe binduni për këtë

Bar Restorant Prizreni Të gjitha kampionatet e futbollit LIVE

Adresa 421 Green Lanes Harringay N4 1EY nëse vërtet dëshironi të pini një kafe të qetë, nëse dëshironi një ambient të këndshëm dhe komod nëse kërkoni cilësi të lartë shërbimi LUMI Ju mirëpret 2 minuta nga stacioni i trenit Seven Sisters

643 Seven Sisters Road London N15 5LE Tel: 07782559849

LUMI

LUMI HAND CAR WASH From

NDËRRIM GOMASH TË REJA DHE TË VJETRA PREJ £9.99 LARJA E MAKINËS SUAJ KUSHTON

£3.99

Adresa 678 Seven Sisters Road 65-67Stamford Hill London N15 5LE London N16 Tel: 07782559849

Ofertë


LONDON MAY 2008

Netët

TANGINE D’OR

Speci

ale m

21

e DJ a

rab 6 .am-2 pm

E PAPERSERITSHME Nuk do të gjeni ambjent më të mirë për festat tuaja Ditëlindje Fejesa Martesa etj.

Këtu mund të gjeni llojshmëri të ushqimeve të kuzhinës arabe tepër e pëlqyer nga shqiptarët

Adresa 92 Seven Sisters Road London, N7 6AE Tel 020 7700 0134 www.taginedor.co.uk, info@taginedor.co.uk

Fundjaven e fundit te cdo muaji bejme grumbullimin e mallrave ne Birmingham

ALB-UK TRANSPORT TRANSPORT MALLRASH

07727033937

LONDER - SHQIPERI www.alb-uktransport.com

Transportojme mallra per ne Shqiperi *Çmime speciale per pesha mbi 30 Kg *Mbledhje falas neper shtepite tuaja per pesha te renda *Hapur cdo te shtune dhe te diele 10 AM-04 PM ne: Safe store 105 Mayes Road Wood Green London N22 6UP

NGJITUR ME SHOPING CENTRE

07817797374


LONDON MAY 2008

22

Sonila Vjeshta, shqiptarja e kinematografisë britanike NGA MUHAMED VELIU FOTO:PATRICK GOSLING onila Vjeshta mbase në Shqipëri është një emër krejt i panjohur. Në Britaninë e Madhe falë talentit dhe vendosmërisë ajo dalë ngadalë po bëhet një emër gjithnjë e më i njohur në qarqet e kinematografisë së këtij vendi. Ajo është një aktore, tashmë e afirmuar në këtë vend ku jeton që prej nëntë vitesh. Një kërkim i shpejtë në motorrin kërkues Google me emrin e saj, të drejton në dhjetëra faqe online, ku emri saj është prezent. Emrin e aktores shqiptare e gjen në bankën më të madhe me të dhëna për njerzit e artit e quajtur “The Internet Movie Database”. Krahas një foto artistike në këtë faqe të dhënat që dalin janë shumë sinjifikative. Vendlindja Berat-Albania. Por, kush është aktorja shqiptare e kinematografisë britanike e cila preferon të mbajë një profil të ulët larg shkrimeve apo lajmeve në median britanike përfshi atë shqiptare? Vetëm insistimi prej gazetari bën që më në fund pas afro një viti nga shkëmbimi mesazheve të para, ajo të jetë ballë përballë për të t’ju përgjigjur një mori pyetjesh. Sonila vjen në kohë në një pasticeri Italiane të qetë me pak njerëz në një prej lagjeve më të këndëshme të Londrës e quajtur “Angel”. Që në fillim miqërore. “Më në fund ja ku u takuam”. Kjo është batuta e parë shoqëruar nga një buzëqeshje e saj, duke ç’tensionuar menjëherë situatën përballë njeriut të medias, duke dashur të thotë “Më pyet sa më pak dhe saktë. Më pëlqen media por jo të jap intervista”. Megjithatë ajo që në pamje të parë reflekton mirësi të një vajze shqiptare e cila megjithëse ka nëntë vjet në Angli,

S

E PANJOHUR NË SHQIPËRI, TEJET E SUKSESSHME NË BRITANINË E MADHE. PËR HERË TË PARË RRËFIMI EKSKLUZIV I AKTORES QË JETON NË LONDËR. ka studiuar në një shkollë aktrimi angleze, më të shumtën e miqve e ka anglez, ende nuk e ka zhdukur aksentin e një vajze me origjinë nga qyteti 1001 e dritareve. Në botën e kinematografisë ajo nuk është aspak rastësisht. “Që e vogël jam angazhuar në Pallatin e kulturës në Berat, duke recituar vjersha për partinë “ thotë ajo duke qeshur natyrshëm. E më pas vjershave do t’ia linin vendin interpretimet e para në vitin 1996 kur Sonila do të niste studimet në Akademinë e Arteve të Bukura në Tiranë për të cilën kujton se të gjitha vendet ishin zënë dhe ajo mundi të hyjë në këtë shkollë nga listat shtesë. “Edhe sot nuk arrij që ta kuptoj sa me fat isha të hyja në këtë shkollë. Isha e 11-ta që do të pranohesha. Ky është numri i fatit pasi kam lindur me 11 Shkurt.” rrëfen Sonila tek sa shijon një kafe me qumësht Soje. Ky fat nuk është lënë pa u shfrytëzuar nga Vjeshta për tu shkolluar e mbaruar atë me rezultate maksimale. Nuk harron të flasë me shumë respekt për pedagogët në veçanti për njërin prej tyre të madhin Birçe Hasko për të cilin tregon. “Kur shkoj në Tiranë dhe takohem me profesor Birçen ai nuk më lë të paguaj. Është njëri prej atyre që ka bërë shumë për mua në mjeshtërinë e aktrimit. Sonila ishte një ndër vajzat që morën pjesë në bashkëpunimin në Milano dhe me pas u shfaq tek publiku shqiptar gjithashtu, me teatrin eksperimental italian "ATIR". Asaj i ishte besuar me rolin e një prej bakanteve në shfaqjen "Bakantet" të Euripidit të cilën Sonila e përshkruan si një shfaqje fantastike ku me të interpretuan edhe gjashtë shoqet e saj të kursit ardhur nga Tirana. E nëse aktrimi saj dhe kolegëve shqiptarë do të duartrokitej në Itali në Shqipëri publiku e priti pak me sy të hapur këtë pjesë pasi kishte disa skena nudo, dhe tone në koncepte artistike dhe shoqërore kontraverse. Dëshira për të udhëtuar e çon Sonilën në Angli ku ajo kishte disa miq. Ishte viti 1999 kur për herë të parë do të shkelte në këtë vend pa e ditur se për të do të bëhej vendi i realizimit të një ëndrre të madhe. Konsolidimit të saj si aktore. Tani pas më shumë se nëntë vjet me ç’farë ka arritur nuk ka dyshim se ajo ka bërë zgjedhjen e duhur. Megjithëse kishte një

shkollim mjaft të zgjedhur dhe të vlefshëm nga “Fakulteti i Lartë te Arteve” në Tiranë, kjo nuk e ndalon për të ndjekur një ndër shkollat më të mira angleze të aktrimit e predominuar në fushën e teatrit të cilën Sonila e quan si dashurinë e saj të madhe. Edhe për tre vjet të tjera ajo do ti dedikohej kësaj shkolle në qytetin e bukur verior anglez të Mançesterit. Adoptimi me kulturën angleze dhe jetën në këtë vënd përveç shkollës ishte një tjetër aspekt që duhej realizuar për aktoren shqiptare. Arritja kësaj do të realizohej përmes punëve vullnetare në kohën e lirë. “Në mendjen time ishte vetëm një gjë. Të aktroja. Të marrësh vendime të drejta në fushën e artit është e vështirë. Me mbarimin e shkollës në Angli e diplomimin mu desh të gjeja një agjent që do të më prezantonte si aktore. Fillimi është vështirë pasi agjenti që gjeta mundohej të më gjente punë si modele e jo si aktore. Kjo nuk ishte ajo që doja të bëja pasi kisha studiuar për aktore dhe jo modele” tregon Sonila për hapat e parë në industrinë kinematografike britanike ku konkurrenca është e madhe njëkohësisht e egër. Pasi ka lënë Mançesterin ku ka kaluar tre vjet si studente ku krahas studimeve nuk ka lënë pa shijuar jetën e natës plot ngjyra të këtij qyteti ndalesa e ardhshme Londra. Sonila kujton se që në fillim nuk munguan ftesat për intervista nga agjentë të ndryshëm. Vjen momenti intervistës së parë që për të ishte shumë e rëndësishme. Sonila kujton se ishte pikërisht një ditë pas datës 7 Korrik 2005 kur terrorizmi kishte goditur metrotë e Londrës. Kjo nuk e frikësoj apo ndalonte të shkojë në kohë në atë intervistë për të cilën thotë. “Doja të tregoja angazhimin tim maksimal. Intervista shkoi mirë. Ata që më intervistuan më thanë se i ngjaja aktores Sandra Bullock, gjë e cila mund të ishte diçka jo në favorin tim. I thashë me vendosmëri. Unë nuk i ngjaj asaj, megjithatë ajo nuk është aspak e keqe si paraqitje edhe po ti ngjaj. Pata dhe disa intervista të tjera nga të cilat më në fund zgjodha agjenten time e cila punon shumë dhe përpiqet të më gjej sa më shumë rrole. Kështu ajo më siguroi të merrja pjesë provat e filmit “Wanted” ku luan Angelina Joly që do të jetë në kinema së shpejti. Intervistat shkuan mirë, por regjizori Timur Bekmambetov vendosi ta heqë rrolin tim nga filmi dukë më kërkuar ndjesë” vijon së treguari ajo për eksperiencën londineze që pamvarëisht nga

ky mor realizim rroli vendoshmëria e saj mbeti në shkallën maksimale. Filmi i radhës në të cilën do të luante ishte “Charlie White” një produksion britanik me kastë aktorësh të rinj ku Sonila luan rrolin e të dashurës së një modeli, të cilit i nëpër festa i qepën shumë vajza nga pas. Kjo nuk i pëlqen Charlit djalit që kërkon të jetë një Playboy, ta duan të gjithë vetëm e vetëm se ai vjen nga një familje e pasur. Charlie i zhytur thellë në spiralen e Kokainës mahnitet nga bukuria e Skarlet që luhet nga Vjeshta në rrolin e këngëtares evropiane të Popit por ajo nuk është e interesuar në të. Ai i hedh helm në një gotë shampanjë të dashurit duke e vrarë më pas në banjo kjo vetëm e vetëm të bënte të tijën këngëtaren e bukur. Ky film do të fitonte një sërë çmimesh ndër to atë të “Best Feature Digital Film Festival 2005” në Los Angelos USA, “11 Bradford Film Festival””Comonowelth film Festival në Angli”. Tashmë akulli ishte thyer. Ofertat për prova skenike në filma të ndryshme sa vinë e shtohen për aktoren shqiptare si për shembull në një ri-kthim provash për "The Dark Knight" e cila është sekuenca e "Batman Begins" me regjizor Christopher Nolan, te cilin Sonila e takoi personalisht. Gjithashtu konkuroi për Hostel II me regjisor Elia Roth dhe producent Quentin Tarantino. Sonila thotë se pavarësisht nuk ka munduar të luaj në këto filma ajo është e vetëdijshme për vështirësitë në këtë zanat, por ajo prêt e duruar rrolet e tjera, normale për shumë aktor në industrinë e kësaj mjeshtërie. Dhe pritja nuk do të ishte e gjatë. Ka vetëm pak kohë që ajo ka përfunduar se xhiruari rollin goxha

kryesor të Kashës një vajzë polake në teledramën e BBC e quajtur “Belonging”. Kjo është një dramë që ka disa vite që shfaqet në gjigantin mediatik britanik. Sonila kujton se për këtë rroj ju desh të mësonte si të luante poker. “Kasha është një vajzë çamaroke. Jeta e saj është e përkëdhelur financiarisht dhe me vëmëndje prej familjes, me bodygard, e shofer. Ka dëshirë të jetë kudo dhe ti bëj të gjitha. Mu desh disi një kohë e gjatë për tu përshtatur me këtë rol. Më në fund ja dola mbanë. Publiku do ta ndjekë atë në Dhjetor 2008” tregon ajo. Po tani me ç’farë po merret ajo? “Pritja për aktorët është një diçka normale. Jam duke pritur ftesën e radhës nga agjentja ime për ndonjë rrol të mundshëm” përgjigjet ajo. Pavarësisht nga kjo pritjeje ajo ka vite që prêt një ftesë akoma më të rëndësishme të cilën e quan një ëndërr. Të luaj në një film shqiptarë për të cilin thotë. “Do të isha shumë e lumtur të më vinte një ftesë nga regjisorët shqiptare si Gjergj Xhuvani të luaj në filmat e tij. Për mua do të jetë një ëndërr e bërë realitet. Nuk ka dyshim se kjo vajzë shqiptare të arrije ç’do objektiv që ja vë vetes pasi arma e saj më e fuqishte për të shkuar përpara është vendosmëria në rrugën e artit që ka zgjedhur që kur ishte e vogël duke recituar vjersha për partinë. Si pa u kuptuar kanë kaluar më shumë se 60 minuta. Sa më shumë të rrish me Sonila Vjeshtën aq më shumë ke se ç’farë pyet. Është koha për një gotë verë. Ashtu bëjmë. Shkojmë në barin më të afërt. Tashmë kur diktofoni im është i mbyllur ajo nis të pyes për sekretet e gazetarisë. Përsëri duke qeshur përsëri e gjen batutën e radhës duke thënë . “Nuk duhet ti besosh gazetarëve”.Mbase kjo ka qenë edhe arsyeja përse ajo kërkon të jetë larg vëmendjes së tyre. Si do që të jetë një gjë është evidente. Thjeshtësia është tipari kryesor për Sonilën, ndryshe nga koleget e saj aktore kapricoze, gjë e cila e bën atë një të intervistuar më shumë se speciale për cilindo gazetar që do të përballet me të. Mbi të gjitha ajo është një shqiptare e cila në mënyrë të padiskutuar e rreshton atë në krahun e shembujve pozitiv të shqiptarëve të suksesshëm në Britaninë e Madhe.


LONDON MAY 2008

NGA BASHKIM METALIA

lobalizmi dhe ecuria e zhvillimit tërësorë ka kapërcyer nivelin e të menduarit normal, duke dhënë në terren hapësira dhe variante që mund t'i konkurosh , sfidosh dhe të sakrifikosh më shumë sesa mendohet. Lidhshmëria e faktorëve socialpolitik, derivon skemën e jetës dhe e zhvillon atë në hapësirën e gjerë globale duke ngjizur kështu mentalitet të ri dhe një kulturë që pason një sintezë të re eksperimentale. Moduli i vlerësimeve dhe pasqyrimi i kontrasteve në realitet sjell në një farë mënyre ndërgjegjësim , përballje me të( realitetin ) dhe krahasimisht merr qëndrim me ose pa përkrahje për të joshur modelin ose për ta injoruar atë. Logjikisht dhe praktikisht këto "sarkazma" rutinore përvijohen përmes nesh duke i ndjerë ose jo; pasojat e secilës, i vëmë re vetëm atëherë kur biem pre e tyre. Globalizmi nuk është një kafshatë që nuk kapërdihet por një luks i përjetuar ...pjesërisht,herë--herë i shfrenuar, i zvetnuar nga tejngopja ose uria ....dhe më tutje dhe një sfidë e mundimshme për arritje të kërkesave me rëndësi që ky(globalizmi) i proklamon me të madhe ; lirinë e të drejtën popujve dhe kombeve. Historia botërore i ka përjetuar të gjitha format e mundshme të ulje-ngritjeve dhe shkak-pasojave gravitacionale social-politike. Të gjitha këto dukuri dhe zhvillime kanë ballëpërballë një kundërshtar që teston profesionalisht motivacionet e tyre. Profesionalizmi i këtij zhanri i tejkalon përmasat e ndërgjegjes selektive dhe i shtjellon ngjarjet në këndvështrim të misionit që i ka vënë vetës dhe kjo quhet gazetari . Gazetaria është model shoqërorë që sfidon realitetin, e pasqyron atë duke e lakuar vazhdimisht në mënyrën e vet narrative ; informuese për publikun e gjerë. Gazetari dhe profesioni i tij janë një hallkë që nuk kanë vijë ndarëse. "Gazetarët kanë tashmë disa karakteristika të shkencëtarëve , shpesh pa e ditur as vetë këtë. Ajo çka eksplorojnë, midis tyre përmendim : skepticizmin, çiltërsinë, një instikt për operacionalizmin, ndjenjën e paqartësisë të së vërtetës,kursimin.....etj. Plurarizmi demokratik që lë të vërtetë të dalin në shesh nga ndeshjet e shume opinioneve, është një mjedis i mirë , për shkencëtarët dhe gazetarët" - thot Philip Meyer në "Gazetaria e saktë" Pra gazetaria dhe shërbyesit e saj janë veçse pasqyruesit model të realitetit që i rrethon. Duhet ta theksojmë se flasim gjithmonë për gazetari të mirëfilltë. Dhe ajo çka ne perceptojmë si të tillë, pikë së pari na shkon mendja tek vlera

G

23

KATËR VJET " THE ALBANIAN" e lajmit. Gazetaria dhe gazetari realist demaskojnë shkakësinë e ndërlikuar të marrëdhënieve njerëzore... Gjithçka e thënë dhe e stërthënë nga analistë dhe publicistë të njohur për rolin dhe misionin e gazetarisë , do ta lidhja me një arsye më konkrete ; se sa jemi në gjendje që të ruajmë devizën dhe moton e gazetarisë si të tillë? *

* *

Kur është fjala për profesionin e gazetarit dhe gazetarinë në përgjithësi mendja të vete menjëherë tek informacioni , më saktë lajmi dhe cilësia e tij, si dhe rëndësia që ka ky lajm për publikun. Në kushte të pafavorshme të viteve 90-ta shqiptarët emigruan jashtë shtetit për një mirëqenie të tyren. Në vendet që ata zbarkuan u gjendën përballë një sfidë të vërtetë njerëzore. U mungonte pothuaj gjithçka . Duke filluar që nga familja , shoqëria e deri tek fjala dhe e drejta e tyre.. Shqiptarëve u duhej një zë i fuqishëm , një lajmëtarë dhe pasqyrë e kohës. Dhe ky zë nuk mbeti i ngjirur! Në vitin 2004 një grup intelektualësh "të arratisur" nga katrahura e luftërave të pakuptimta në trojet shqiptare, vendosën që të krijojnë një medium informativ më saktë një gazetë dhe ta publikonin atë për bashkëkombësit e tyre me qëndrim në Mbretërinë e Madhe. Padyshim nuk ishte e lehtë që të mirëorganizosh në kushtet e atëhershme një organ mediatik si në aspektet ekonomike ashtu dhe ato sociale. Nga përkushtimi dhe këmbëngulja e këtyre intelektualëve arritën që të nxjerrin në dritë gazetën e pagëzuar "Albania" e cila në ndryshim me kohën e "Albania" të F.Konicës tashmë kishte një kointigjent më të madh të lexuesve shqiptarë... Lajtmotivi ishte i qartë dhe i arsyetueshëm : "Albania" si Gazeta e shqiptarëve në mbretërinë e bashkuar kërkonte që të informonte dhe të mbante një lidhje të gjallë me zhvillimet koherente me vendin amë dhe ato që ndodhnin përreth tyre. Asgjë nuk ishte e lehtë , duke filluar që nga botimi i saj e deri në shpërndarjen e saj nëpër pikat dhe vendndodhjet e shqiptarëve. Duke pasur parasysh ato çka u shtjelluan pak më sipër , mendoj së në kushtet që u ndërtua Gazeta " Albania" në mënyrë të kënaqshme e ruajti

dhe e mbrojti etikën e profesionit duke u përpjekur që të servire atë çka është më e prekshme më e domosdoshme dhe më e kuptueshme për lexuesin e saj . U vendos një marrëveshje e heshtur mes dy palëve dhe u munduan që të kontribuojnë paralelisht në ecurinë dhe integrimin e komunitetit. Gazetarët u angazhuan që ti shërbejnë vetëm lexuesve të tyre, duke e thënë atë të vërtetë të sinqertë. Nuk pranuan asnjë ofertë tunduese për botimin e gazetës,as dhe u ndikuan nga sponsorizuesit (kur ka pasur të tillë) që të deformojnë lajmin ose përmbajtjen e gazetë. Nuk u shfrytëzua për favore personale apo për ndonjë shantazh ndaj dikujt etj Kjo ishte ana profesionale e gazetës. Ndërkohë krahas etikës mediale, gazeta "The Albanian" shërbeu si një nxitëse, udhërrëfyese dhe promotore e shumë aktiviteteve dhe promovimeve , absulitisht të shumta, në një periudhe kohore akoma (katër vjeçare) të shkurtë Nëpërmjet saj u pasqyruan dhe u përcollën tek komuniteti shqiptar, talente të reja ,si në sport , art, dhe në shumë fusha të tjera te jetës. Këto talente të reja , me të drejtë u cilësuan dhe si ambasadorë të vlerave tona kombëtare. Në kërkim të këtyre vlerave, stafi i redaksisë së gazetës, u vu në shërbim të vazhdueshëm që të jetë gjithnjë në kërkim të këtyre talenteve. Në "The Albanian" e gjetën veten dhe botën e tyre te shprehjes dhe komunikimit me publikun shumë gazetarë profesionist, politikanë, poetë,aktorë etj, jo vetëm shqiptrë por dhe të huaj.

Gazeta është cilësuar si një përfaqësuese e denjë e komunitetit shqiptar në MB. Kam parasysh krahas, ndihmës që ka dhënë drejtpërsëdrejti në këtë drejtim , ka arritur që të ndërgjegjësojë shumë praktika jo shumë të qarta dhe produktive brenda komunitare.. Jo vetëm duke i pasqyruar por dhe duke sqaruar , demaskuar në mënyrë publike se modeli që grupe apo individ të caktuar mund të shkaktoj një deformim të integrimit dhe prosperitetit komunitar shqiptar. Asnjëherë nuk është munduar që të anohet me abuzivzëm apo të behët avokati i djallit për një arsye apo tjetër. Asnjëherë nuk ka treguar mungesë maturie, profesionalizmi dhe etike ndaj çdo aventure dhe përpjekje të jashtme që janë munduar, për t’ia ulur reputacionin e gazetës. Katër vjetët e gazetës "The Albanian" karakterizohen nga një punë kolosale e cila frytin e saj e sheh tek komuniteti dhe interesimi që tregojnë për ta pasur një faqe të biznesit të tyre të publikuar . Ana komerciale e saj ka patur dhe do ta ketë mbështetjen sidomos të shqiptarëve dhe jo vetëm , duke formuar kështu një potencial dhe vlerë të mirëfilltë,, do ta quaja ekonomike, të shqiptarëve në MB. Bashkëpunimi dhe proceset nëpër të cilat kanë kaluar nëpër këto katër vjet të "The Albanian" tregojnë për një ecuri dhe sukses të vazhdueshëm në rritje. Duke filluar që me organizatat (shoqatat) shqiptare që veprojnë anë e kënd Britanisë së Madhe ka qenë një

urë lidhëse dhe udhërrëfyese në rang informimi dhe më gjerë . Çdo aktivitet i organizuar prej tyre është pasqyruar dhe dhënë për publikun ashtu siç e kanë organizuar pa e ngjyrosur me laktik të panevojshëm. Do të shtoja këtu se "The Albanian" ka qenë në shumë raste edhe iniciatore dhe ideatore e këtyre aktiviteteve. Modeli pozitiv i krijuar prej këtij potenciali mediatik ka bërë që të përqendrohet vëmendja në ato fenomene që e shqetësojnë më shumë shoqërinë shqiptare në MB. Ka kritikuar dhe demaskuar ato fenomene dhe gjeste ndoshta nganjëherë dhe arrogante për të cilat është bërë jo pak jehonë. Misioni i saj si i çdo media të shkruar dhe vizive, është që të jap dhe të komunikojë me publikun atë çka sheh si vlere dhe antivlerë , pozitive dhe negative ,bashkëpunuese dhe përçarëse etje etj. Ndaj e them me shumë pasion se të jesh një prej atyre që kontribuon në këtë media nuk është vetëm një dëshirë personale , por një obligim qytetarë dhe profesional në shërbim të përcjelljes së informacioneve në hapësirën shqipfolëse dhe më tej. Uroj që misioni i "The Albanian" të përmbushet dhe të krijojë një bazament të fort tek shqiptarët dhe jeta e tyre në MB. Katër vjetori i saj shërben si një nxitje të mëtejshme për stafin dhe bashkëpunëtorët e saj për punuar me devotshmëri e përkushtim në drejtim të informacionit. Jetë të gjatë "The Albanian"!


LONDON MAY 2008

NiCKS MOTORS Per te gjitha problemet e automjetit tuaj drejtohuni tek ne

24

MENDIMI JUAJ ËSHTË SHUME I VLEFSHËM PËR NE

*Auto Repairs *Service *Spares 315/332 Cann Hall Rd London E11 3NN Tel:07940770150 / 07956368267 MISS SHQIPTARJA MB 2008

1. A mendoni se trajtohen sa duhet problemet e emigracionit? A mendoni se ka akoma tema dhe probleme në lidhje me emigracionin që mund të trajtohen? 2. A mendoni se duhet zgjeruar aktualiteti, pra duke pasqyruar më shumë çfarë ndodh me shqiptarët këtu, apo në diasporë? 3.A mendoni se janë përfshirë sa duhet problemet me të cilat përballen mërgimtarët shqiptarë ne diasporë, konkretisht në Britaninë e madhe? 4. A mendoni se ka informacione të mjaftueshme nga Shqipëria, Kosova apo trojet e tjera shqiptare? 5. A mendoni se është trajtuar mjaftueshëm tema mbi "ambasadorët" më të mirë, që na nderojnë në Mbretërinë e Bashkuar, përfshirë në rubrikën profil? 6. A besoni se do të ishte e rëndësishme shtimi i faqeve për rubrikën opinion? 7. Çfarë mendoni për dosierët, copëzat e panjohura të historisë sonë? 8. Çfarë mendoni për faqen e fëmijëve, apo kuzhinën shqiptare? 8. A mendoni se janë të mjaftueshme 4 faqe në gjuhen angleze? 9. Çfarë do të donit të lexonit më tepër në gazetë? 10. Çfarë mendoni se mund të hiqet? TË NDERUAR LEXUES!

The Albanian Newspaper 122 White Hart Line London N17 8HP www.gazetaalbania.co.uk albania7@gmail.com Tel/fax:02082169527

Ne jemi shumë të interesuar për mendimin tuaj në lidhje me gazetën “The ALBANIAN” Kjo besojmë se do të shërbente më së miri si një barometër për të orientuar më mirë politikën tonë editoriale.

Jeni të lutur që të kontaktoni me redaksinë e gazetës "The ALBANIAN" për të shfaqur mendimet tuaja. Çdo mendim i juaji do të jetë i mirëseardhur. Ne kërkojmë që të jemi sa më afër jush. Na ndihmoni që t'ju ndihmojmë

Do you want to register your company as A company limited by guarantee with the Companies house? Or A company limited by shares with the Companies house? Or A community Interest Company with the Companies house?

ALBA-MEDIA UK dhe MISS ALBANIANS UK Ltd filluan regjistrimet për spektaklin e vitit 2008. Ftohen të gjitha vajzat shqiptare që jetojnë në Mbretërinë e Bashkuar dhe Irlande t’i bashkohen listës për përzgjedhjen e princeshës shqiptare në UK. ALBA-MEDIA UK garanton pjesëmarrjen në evenimentet më të bukura në Shqipëri dhe në botë. Gjithashtu për të gjitha vajzat pjesëmarrëse do japim çmime dhe dhurata fantastike të cilat i mundëson vetëm ALBA-MEDIA UK Për më shumë informacione kontaktoni me koordinatoren ARJOLA CENI në tel. 07843619372 ose alba-media@hotmail.co.uk, www.missshqiptarja.org.uk www.albamedia-uk.com

Do you want to register your charity or community organisation as A charity with the Charity Commission?

In collaborations with The ALBANIAN newspaper we can assist you to get the registration you wish for your company or your charity. If you need this services or more information please email at Albania7@gmail.com , Tel: 07863583420 Or email us on rco.consultancy@gmail.com

INTERCONEXIS CONSULT www.interconexis.com


LONDON MAY 2008

25

“N Ë H I M A R Ë N E GREKËRVE”! Një vizitë në qytetin e harruar… NGA EDVIN LAMCE U gjenda në një autobus që nisej nga Saranda për në Himarrë, në orën 14.30. Për rreth 2 orë e 30 minuta më duhej të isha në atë autobus të vjetërruar, prodhim i viteve 70, që ngjitej e zbritej rrugëve të ngushta të bregedetit. Borshi, Porto Palermo , kodra me ullishte dhe brezare, dhe deti poshtë në të majtën time, ishin pamje të mrekullueshme që nuk i kisha zbuluar asnjehre më parë. Kjo sikur ta hiqte shpesh mendjen nga ai udhetim me një autobus të prishur që ende ishte në punë për të transportuar njerzit që jetojnë në vijën Himarrë –Sarandë. Shoferin tonë thatanik dhe që tymoste cigare pa fund, e njinin të gjithë, në cdo kthesë, ai i binte borisë për të bërë më të gjallë atë perlë të natyrës shqiptare, por edhe për të njoftuar pasagjerët që autobusi i tyre ishte afër. Rruga shumë e ngushtë e vështirsonte udhëtimin, dhe ndonjherë për minuta të tëra duhet të prisje pasi një mjeti tjetër dhe autobusit tonë u duhej të shkëmbeheshin në një pikë ku poshte ishte deti, në një humnerë rreth 300 m, në mes një asfalt i gjerë jo më shume se dy metra, dhe lart shpati i malit…Shoferi që harronte të thithte cigaren, dhe që rrotullonte sa majtas dhe djathats timonin, për tu rregulluar mu në buzë të greminës, djersitej deri sa dilte me sukses, dhe vazhdonte rrugën. Në fakt më në fund kjo rrugë nuk do të ishte më e ngushtë dhe e

“Foto e fundit nga ky qytet ishte një shtëpi e vjetër rreth 50 m, mbi bulevard. Në të, një flamur kuq e zi valvitej atë mëngjes për të plotësuar kështu panoramën time për Himarrën shqiptare, ku flitet së shumti greqisht” rrezikshme, Himarra do lidhej me Vlorën dhe me Sarandën me një rrugë të re, skavatorë dhe makina ndertimi kishin nisur punën nga Saranda për të dalë në Dukat të Vlorës, Tabela e punimeve tregonte vitin 2009, vit kur rruga do jetë e zgjeruar dhe e sigurte. Autobusi dhe rruga e veshtirë mes maleve dhe detit, më bëri të mendoj thellë dhe të kuptoj më shumë atë krahinë që në histori, ka qënë ndryshe! Krahinë shqiptare, por e izoluar shumë nga pjesa tjetër, dhe deti me kultrurat që mund të vinë nga andej, është një arsye që Himarra duhet të kuptohet ashtu sic është. Himarra është një krahinë e vecantë gjeografike, e rrethuar nga male të zhveshura në një gji në detin Jon, e fshatrat që shtrihen të gjitha në lartësi dhe deti gjithmonë poshtë… Kur futesh në qytet, kupton shpejt se vërtet Himarra është një vend i harruar, që gjallërohet vëtëm në muajt kur vinë

turistët. Qyteti në një fund prilli, është thuajse bosh dhe shikon njerzit që sapo kanë filluar të rregullojnë dhomat për turistët. Cekane që zhurmojnë dhe njerës që varen nëpër shkallë me furca që lyejnë is ustallarë të vërtetë. E vecanta është se e gjithë familja punon për mirëmbajtjen e ambjenteve, të shtuara në shtëpitë e tyre për viziotërët që shijojnë bregdetin shqiptar në këtë qytet. Në perëndimin e diellit, sheh pleq që rrinë ulur kafeneve të vogla të bulevardit të vetëm që shkon paralel me detin. Ndersa në greqisht sheh të shkruara shumicën e dyqaneve dhe farmacinë, këtë të fundit e kupton nga shenja me gjarpin që sillet në kupë. Po ashtu në rrugë dëgjon njerzit që përshëndeten së shumti në greqisht. Ndërsa shoferi ynë i autobusit, një himariot i vjetër, fliste vetëm shqip, madje edhe kur një pasagjer i zonës i drejtohej në gjuhën greke, ai e kup-

tonte por i përgjigjej gjithmonë në shqip. Ndërsa mua që nuk kisha orë, dhe ora në telefonin tim ishte coroditur nga valët e Ëind Greece, mu desh të pyesja një plakë që ishte në sediljen tjetër. Pyetjes sime: “ sa është ora?”, në shqip, ajo u përgjigj: “Pende”. I cuditur, u gëzova pasi e kisha kuptuar që isha afër, kishin kaluar dy orë e gjysëm dhe tani ne duehet të ishim afër Himarrës. Ora ishte pesë, “pende” sic i thonë në greqisht. Fjalë që unë e di, ashtu sic di rreth 30 fjalë të tjera nga greqishtja. Edhe pse duhet ta falenderoja, dhe shumë mirë mund t’ja ktheja “Efkaristo” pasi e dija dhe këtë fjalë, unë nuk bëra kështu, se di as vetë por ktheva kokën dhe vazhdova soditjen time nga deti! Ndërsa tek ecja në qytet dhe kujtoja ndodhinë me plakën në autobus, mundohesha të kuptoja atë qtytet të vogël, dhe që mua më zgjonte shumë mendime dhe pyetje! Mendimet e mia i prishi një grua rreth të tridhjetave, që duhet të ishte me probleme mendore, kishte zënë vend në trotuar dhe vazhdonte të fliste me vete pa fund fjalë në shqip. Se di as vetë por se kuptoja as vetë, pse në Himarrë duhet të mendoja shumë dhe të kuptoja se c’farë gjuhe flisnin njerzit dhe pse?! Ecja dhe mundohesha të kuptoja gjithcka që mund të shihja, njerzit, qytetin, jetën e Himarrës, në atë ditë të bukur Prilli. U ula për të pirë dicka në një barrestorant buzë detit, dhe që për cudinë time do më duhej të njihesha me një realitet tjetër. Kamarieri muk duk nga trojet jashtë, më kishte thënë : “ne kemi caj t’limonit”, më vonë e mora vesh që pronari i barit ku unë po pija, ishe shqiptar Maqedonie dhe gjthë punonjësit vinin cdo sezon nga Tetova. Tek pija cajin tim, shihja gjithë gjirin e Himarës dhe e kuptoja se pa detin Himarra s’mund të bënte dot, pasi qe e mbyllur nga të gjitha anët me male! Në histori mendova se deti kishte sjellë shumë të mira dhe shumë miq e armiq me anijet e tyre.

Në Himarrë, dëgjohej edhe djalekti gegë, kishte një numër jo të vogël veriorësh që beharit punonin në ndërtimtari, pasi vendasit punonin në vendin fqinjë...Emigrim i brëndshm quhet, por që për mua ishte suprizë. Në Himarë kishte veriorë?!! Dhe kështu ky vend po më shfaqej shumë cuditshëm sa fillova të dyshoj edhe për gazetarinë dhe televizionet shqiptare që ishin marrë shume me Himarrën por që asnjehrë nuk kishin shkruar apo transmetuar për këto detaje që janë shumë më të rëndësishme. Në shtepinë ku do flija gjeta një mikpritje nga ana e të zotërve të shtëpisë, dhoma ime që e kisha marrë me qera vetëm për një natë, lidhej me dy dyer grila me një kopësht të bukur me trendafila, dhe me të mbjella të sezonit qe e zonja e shpisë kujdesej. Ajo quhej Foni, dhe ishte minoritare greke. Nuk e pyeta por ndersa flisnim bashke, shpesh nderpriste, pasi duhet ti kthente “xhuvap”, të bijës në greqisht. Darkën e hengra me një byrek të bërë nga zonja dhe me sallatë jeshile të sapo marrë nga kopshti. Bisedova pak me të edhe për djalin e vëtëm të shtëpisë, i cili studionte në Janinë për mjekësi, më një bursë të mirë të qeverisë greke. Ajo ishte e lumtur pasi i biri ishte duke ardhur për Pashkë. Në fakt kur isha student, e kisha kuptuar që asnjeherë nuk kisha njohur studentë nga Himarra... Në mëngjes duhet të nisesha shpejt me të njejtin autobus drejt Sarandës, kisha lënë cantën dhe kisha zënë një vend në autobus. Veten e gjeta duke shfrytëzuar minuatat e fundit në atë qytet, dhe duke bërë shkrepje në celuloidin tim. Foto e fundit nga ky qytet ishte një shtëpi e vjetër rreth 50 m, mbi bulevard. Në të, një flamur kuq e zi valvitej atë mëngjes për të plotësuar kështu panoramën time për Himarrën shqiptare, ku flitet së shumti greqisht. U ktheva në autobus i lumturuar pasi s’do kisha më shumë pyetje për Himarën!


LONDON MAY 2008

Nëse dëshironi që të keni një festë të paharrueshme ka vetëm një emër

Bëjmë pronetime të çdo lloj feste, ditëlindje, fejese martese etj Kontaktoni SOFINË tel:

Magic Flute Hall

0777 8192291

4 years “The Albanian”

New SWS Garage Mechanical Services General Servicing Engine repairs Braking Systems, Clutches, Exhaust Electronics, Electrical, Welding Tyres Fitted & Wheels Balanceda

348 Hermitage Road

London N15 5BR Tel:0208809 2221 Fax: 0208809 9111 Mobile: 07976 716 175

Ofrojme sherbime te garantuara Çmime konkuruese Per cdo problem te makines suaj mund te kontaktoni ne cdo kohe apo te vini tek servisi yne. Oferte speciale per shqiptaret Kenaqesia juaj eshte detyra jone

&

Car wash

10 000 kopie “The Albanian” ekziston një mënyrë për të menduar për biznesin tuaj...

Shume biznese i besojnë gazetës suksesin te tyre. The Albanian Newspaper The Albanian Newspaper 122 White Hart Line London N17 8HP www.gazetaalbania.co.uk albania7@gmail.com

Tel/fax : 02082169527

26


LONDON MAY 2008 shum edicione të ‘’Akordeve muzikore te Kosovës’’dhe fitues i shtatë ,,Okarinave,,, dhe dy ,,Lyrave të argjendta,, si dhe dy,,P llaketave të arta,,,siç ishin emërtuar atëherë çmimet e këtij festivali. Gjatë asaj kohe merr pjesë në shum festivale të tjera,sçi ishin ato të Opatisë,Shkodrës,Prizrenit,Sarajevës,Tetovës dhe gjakovës. Ka lënë mbi 600 këngë të zhanreve të ndryshme dhe librin ,,Tingujt Gazmor,, për shkollën fillore në bashkëpunim me Gjorgje Smokvarskin. Musa Piperku vdiq me 14 qershor 2005.

Homazh për kompozitorin Musa Piperku I devotshëm në krijimtari, i devotshëm në jetë dhe në marrëdhënje me njerëzit ,Musa Piperku la një trashigimi muzikore të denjë për respekt.Për një kohë të shkurtër ai u bë kompozitori i ynë më i dalluar i këngës shqipe

KËNGA SI SINTEZË FRYMËZIM

NGA AKIL KOCI ompozitori Musa Piperku hyn në radhën e kompozitorëve të parë kosovarë.Shfaqja e tij në skenën tonë muzikore nga fillimi i viteve 70 (krahas Severin Kajtazit,Tomor Berishës, Krist Lekaj,Akil Kocit, Muharem Qenës, Çazim Dushkut,Fahri Beqirit,Esat Rizvanollit,Gjergj Kaçinarit etj.),lidhet me punën që bëri si bashkëpunëtor dhe redaktor në Radio –Prishtinëën e atëhërshme, për të ndjekur një rrugë e cila tashmë ishte përvijuar qartë nga një fond i konsiderueshëm i krijimeve muzikore në gjininë e muzikës zbavitëse te ne. Ai u bashkangjit në ketë rrugë me plotë sukses të plotë dhe shpejt u bë ndër më të dalluarit e kësaj fushe. Musa Piperku u lind më1 gusht të vitit 1945 në Dibër,ku kreu shkollën fillore, për të vazhduar shkollën e mesme muzikore në Prizren e më pastaj edhe Akademinë muzikore në Beograd. Pas diplomimit, u kthye në vendlindje, ku punoi si profesor në Gjimnazin e Dibrës dhe aty zhvilloi aktivitet të dendur, sepse menjëherë formoi orkestrën e mandolinatave dhe korin e shkollës.Zhvilloi një aktivitet të dendure artistik dhe në shoqërinë artistike ‘’Liman Kaba’’ të Dibrës. Gjatë viteve ’71-72 punon si bashkëpunëtor i muzikës në Radio Shkup, kurse në vitin 1973 vjen në Radio Prishtinë. Disa vjet u mor me SHKA “Ramiz Sadiku” të Prishtinës, si udhëheqës artistik i saj. Musa Piperku është pjesëmarrës në

K

Musa Piperku ishte njeri i devotshëm,i qetë,i matur dhe i këndshëm,veti këto që e dallonin prej të gjithë kijuesve tanë. Por temperamenti i tij krijues gufonte me një dinamikë të brendshme, plotë veçanti dhe forcë krijuese. Për një kohë të shkurtër u bë kompozitori më i dalluar i këngës shqipe në të tri zhanret, ate zbavitëse në muzikën e frymës popullore dhe për fëmijë. Edhepse këto zhanre të muzikës zbavitëse nuk konsiderohen,si ,,elitiste,, Musa Piperku bëri që edhe ky lloj i muzikës të ngrihej në një shkallë më të lartë artistike dhe të konsiderohej i respektueshëm.Me ato këngë që krijoi,ai u bë kaq popullor,sa që shumë këngëtarë,grupe dhe shoqëri interpretonin me ëndje këngët e tij. Këngët e Musait dhe tërë puna e tij krijuese paraqet një sintezë të gjërë frymëzimi. Përqë dëgjuesin e këngës së tij, ato ishin melodi të freskëta gjithnë të reja,sepse ai i kompozoj me shije ngase autori mjeshtrisht integroj në kompozimet veta folklorin tonë të pasur. Kjo veçori e të krijimeve të Musa Piperkut ishin ,,modus vivendi,,,sepse këngët e tija ka qenë të kapshme,favorizuese,realiste me ideale të sinqerta të një natyre të qetë por të gëzuar, kurse objekti i këngës së tij ka qenë gjithnjë në shërbim të së bukurës në art, i orientuar nga realja që pasqyronte me besnikëri jetën tonë të përditshme me të gjitha sfidat e saj. Një veçori e tillë i ofronte mundësi çdo këngëtari për interpretim,pasi gama melodike dhe ajo ritmike ishin në shërbim të një natyre të qetë, siç ishte edhe ajo e autorit,në një kohë që ato të

THUAJE EDHE TI FJALËN TËNDE… Redaksia e gazetës “The Albanian” fton të gjithë ata që dëshirojnë të bëhen

27

mbështetura në tabanin kombëtar në traditën tonë të pasur. Musa Piperku ishte një krijues dinjitoz dhe i përkushtuar me tër qenjën e tij ndaj muzikës zbavitëse,popullore dhe ate për fëmijë, të cilave ua kushtojë tërë jetën,duke na lënë një opus shumë të madh. Ate me plotë të drejt mund ta quajmë ,,Mohikan i fundit,, i një muzikë tashmë ,,të perënduar,, e cila, mjerisht,tashmë shumë pak ose aspak kompozohët në Kosovë, sepse tani krijohet një ,,muzikë e re,,, përmes mjeteve elektroakustike. Kompozitorët si e quajnë vetën edhe pa ditur asnjë notë krijojnë këngë të reja duke përdorur bloqe të tëra ritmesh dhe orkestrimesh të llojllojshme duke filluar që nga ritmet orientale e deri te ato latino amerikane që nuk kanë të bëjnë asgjë më këngë e mirëfillët shqipe si thonë tani kritikët muzikor. Pra,Musa Piperku ishte klasiku i fundit i një kënge që mbijetoi mbi 50 vjet në hapësriën tonë muzikore,duke u bërë ballë të gjitha svidave që e kanë përcjellë gjatë tërë kohës ketë krijimtari.Shumë prej nesh

kemi kompozuar muzikë zavitëse dhe kemi krijuar këngë të reja,por Musa Piperku na e ka kaluar të gjithëve,pa ndonjë pompozitet dhe zhurmë,siç dinim të bënim të gjithë ne.

FIGURË E KOMPLETUAR ARTISTIKE Musai ka krijuar shumë këngë, rreth 600 syresh,por emblema e këngës zbavitëse shqipe pa dyshim është ,,Prandvera në Prishtinë,,e cila tashmë ka hyrë në antologjinë e këngëve zbavitëse shqipe të tipit klasik,po e quaj ,,klasikë,, sepse ky është përkufizimi më i saktë i krijimtarisë së këtij kompozitori. Ai ka qenë personalitet i formuar dhe i plotë në profesionin e tij duke na lënë një krijimtari të denjë për respekt.Sa më shumë i dëgjoi këngët e tij,me nostalgji i kujtoj ato ditë që i kemi kaluar kryesisht së bashku në punë dhe në festivale dhe gjithnjë mendojë se sa humbje të madhe kemi për-

pjesë e misionit tone shumëdimensional. Ju mund të dërgoni shkrimet në adresë të redaksisë dhe kujdesuni që shkrimet tuaja: -të përmbajnë një argument të qëndrueshëm dhe një përfundim logjik, -të përçojnë një perspektive e cila të dëshmojë një lidhje të drejtpërdrejtë a të anasjelltë me interesat dhe vlerat e botës shqiptare dhe më tej, -të jenë të ndërtuara mirë dhe mbështetur në shembuj relevante, -të kenë stil, -të jenë të shkruara duke patur në mendje

jetuar të gjithë ikjen e tij,sepse kemi humbur njeriun krijues,që aq shumë e donte dhe e ndjnte muzikën shqiptare. Tani që ai nuk është më,e ndjemë më shumë mungesën e tij,sepse ambienti ynë muzikor dhe i kulturor në përgjithësi akoma kishte nevojë për këtë krijues dhe krijimtarinë e tij,sidomo në këtë kohë,kur përjetojmë krizë serioze të identitetit tonë kulturorë,krizë të vlerave dhe një krizë shumë më të madhe pikërisht në atë fushë që me aq përkushtim e lëvroi Musa Piperku.Nu i shte e rastit që shumë këngë të Musa Piperkut i mbijetuan të gjitha sfidat e zhbërjes dhe degradimit.Prandaj,shembëlltyra e kompozitorit të shquar Musa Piperku tani del në një dritë më të qartë,sepse bëhet fjalë për një figurë të kompletuar artistike në të gjitha aspektet e krijimtarisë muzikor.Dhe ne,ish-kolegët e tij,sikundër edhe Kosova,duhet të jemi krenar që kemi pasur një krijues të tillë.Prandaj,mendoj se,në shenjë të kujtimi dhe nderimi për ketë krijues,do të ishte mirë që,komuna e vendlindjes,Dibra,sikundër edhe Prishtina,ku dha kontributë të madh dhe kaloi vitet më të mira krijuese emrin e Musa Piperkut të emërtojnë ndonjë rrugë ose institucion,sepse ai e meritonte këtë.

se masa e lexuesve nuk është në korent me të gjitha ngjarjet, pra me një gjuhe shpjeguese dhe të thjeshte, Për më tepë jeni të lutur të kontaktoni me redaksinë e gazetës

The Albanian Newspaper Newspaper in English and Albanian Language based in London 122 White Hart Line London N17 8HP www.gazetaalbania.co.uk albania7@gmail.com Tel/fax:02082169527


LONDON APRIL 2008

” INTERVISTË ME KRYETARIN E SHOQATËS “ÇAMËRIA” NË AMERIKË, Z. SALI BOLLATI.

INTERVISTOI BLERIM CIROKA Z. Bollati, dicka rreth prejardhjes suaj Çame? S. Bollati: Kam lindur në qytetin e Paramithisë të Çamërisë Shqiptare më 1937 në shtëpinë time, pranë Kullës Mesjetare të Bollatëve (qëndron edhe sot si i vetmi muze i qytetit) - poshtë kalasë së Ajdonatit (kështu quhej Paramithia). Familja e jonë është nga më të vjetrat, dokumentuar që nga viti 1611. Sipas thënave, stërgjyshi, emrin e të cilit me ka vënë gjyshi Muharrem, ishte Muhtar (drejtues i pushtetit lokal) i Paramithisë dhe Kryetar i Degës së Lidhjes së Prizrenit për Paramithinë.. Gjyshi ishte imam, ndërsa babai im Ibrahim ka luftuar me armë në dorë më 1912-13 kundër invaduesve greke dhe mbeti si mësues në Sarandë deri me 1917, kur u kthye për të ri-ngritur flamurin tonë kuq e zi në Paramithi. Nëna Betula ishte ndër shumë të rrallat vajza që kishte arsim.. Jetonim shumë të lumtur (babai punonte si teknik duhanesh në fabrike), pavarësisht se në vitet 20, me të ashtuquajtur reformë agrare na ishte marrë fshati Selan që ishte çifliku i jonë që zotëronim prej shekujsh.

2. Si u realizua genocidi grek ndaj popullit të pafajshëm Çam dhe çfarë mbani mend nga fëmijëria juaj në Çamëri? S. Bollati: Ashtu siç thashë shtëpia jonë e madhe ndodhet (është edhe sot e banuar nga grekët) në majë të kodrës prej nga shihet e gjithë Paramithia. Pranë kishim edhe familje të krishtera, me fëmijët e tyre luanim gjithë ditën pa asnjë dallim nga njëri-tjetri. Por, me 1940 kur morën në internim babain bashkë me gjithë burrat e tjerë muslimanë, nëna na tha që të mos luanim më me Mihalin dhe Jorgon - komshinjtë tanë. Kur u kthyen nga internimi me 1941 babai me gjithë burrat e tjerë, e kam të ngulitur në mendje ngritjen e Flamurit Kuq e Zi. Në fëmijët këndonim e hidheshim, ndërsa babai me shokët qanin nga gëzimi. Në shkollën shqipe që u hap për herë të parë, Ferhati, vëllai më i madh, ishte nxënësi më i mirë. Më 27 Qershor 1944, në mëngjes zgjohemi të trembur, nga

28

Sali Bollati: “ÇAMËRIA PLAGË PËR ÇDO SHQIPËTAR TË NDERSHËM” breshërit e armëve. Nëna na veshi shpejtë e shpejtë dhe ikëm tek shtëpia e daj Muhametit që ndodhej në qendër, puq me sahatin e qytetit. Aty erdhën e morën zervistat babain 52 vjeçar që bashkë me burrat e tjerë i grumbulluan tek shkolla, i masakruan dhe i vranë. Ne ikëm të tmerruar për në shtëpi. Po aty kishin rrëzuar nga shkallët dhe pushkatuar gjyshin 82 vjeçar. Ndërsa Ferhatin 13 vje ç ar, rrugës për tek shtëpia e hallës e kishin pushkatuar pranë një kaçubeje ku ishte fshehur. Ne me nënën shkuam për tu strehuar bashkë më shumë familje të tjera në ish-Medresenë; aty erdhën dhe e morën edhe nënën time 36 vje ç are që e pushkatuan mbrenda në Xhamin e Bollatëve. Mua, me motrat Qerime, 10 vjeçare, dhe Makbule, 2 vjeçe, së bashku me vëllain e vogël Farukun 5 vjeçar na futën në burg, ku na nbajtën deri në nëntor. Aty nga mungesa e ushqimit dhe papast ë rtia më vdiqen gjyshja, 72 vjeçare, bashkë me motrën 2 vjeçare. Në nëntor bashkë me të tjerët e burgut na hypen në makina dhe mbas një natë në Gumenicë (edhe ajo natë e tmershme nga zervistat), ushtarët angleze na hypën në anije dhe na zbarkuan në Sarandë. Rrugës duke ecur, afër Vlorës, Faruku 5 vjeçar, nga lodhja dhe urija u sëmurë dhe vdiq të nesërmen. Të gjitha këto dhe shumë të tjera për të vetmin faj të tyre se ishin SHQIPTARË

Shqipërisë politikë ndaj kthimit të Çamëve tek pronat e tyre?

3. Sot ku janë të përqendruar më shumë Çamët nëpër botë?

5. A mendoni se pas pavarësimit të Kosovës forcat shqiptare gjithandej kanë më shumë mundësi të përqendrohen tek çështja e Çamërisë?

S. Bollati: Shumica janë në Shqipëri mbi 200.000, ka shumë në Turqi (fatkeqësisht shumica të turqizuar, pavarësisht se Turqia është mike e vërtetë), në Çamëri ose Thesproti siç është emërtimi i sotëm nga grekët, duhet të jenë mbi 100.000 Çame të besimit të krishterë (sa për dijeni me 1877 Dhespoti i Çamërisë përktheu Dhjatën e Re në shqip meqenëse Çamët e krishterë nuk kuptonin asnjë fjalë në meshën greke - S. Muselimi "Istoriko Peripato anas tis Thesprotia" - botim i 1997 në Janinë). Po kështu jemi të shpërndarë në Itali, Gjermani, Kanada dhe ShBA etj. 4. Për tu kthyer tek aspekti politik: sa mendoni se ka bërë shteti i

S. Bollati: Shteti Shqiptar në kohën e mbretit Zog, e ka ngritur vazhdimisht problemin e Shqiptarëve të Çamërisë, kishte n/prefekture të Çamërisë, konvikt “Çamëria”, ku studjonin djem Çame, këndohej :..Në Kosovë e Çamëri, do valojë përsëri Flamuri KUQ E ZI!" Po kështu e ka ngritur vazhdimisht në forumet ndërkombëtare. Por, fatkeqësisht, rregjimi komunist i pas-luftës si rregjim anti-shqiptar, e mohoi plotësisht këtë problem ashtu si edhe për shqiptarët e Kosovës dhe të trojeve të tjera etnike shqiptare. Dhe më e keqja është se duke e mohuar përgatiti një elitë politike që edhe sot, në kohën e mbrojtjes së të drejtave të njeriut, po për interesa të mbajtjes së kolltuqeve nuk duan ta pranojnë se ky është problem kombëtar dhe jo vetëm problem pronash. Kjo megjithëse në 1994-shin parlamenti i Shqipërisë e pranoi genocidin grek ndaj Shqiptarëve të Çamërisë, por për faqe të zezë të qeveritarëve të të gjitha ngjyrave me 2004-shin po ky parlament nuk e miratoi Rezoluten Çame??!! Unë e kam ngritur gjithmonë se mohimi i Çamërisë i lë shteg të hapur pretendimeve bizantinomesjetare të të ashtuquajturit vorioepir siç po bën kryeambasadori i greqisë Janullatos.

S. Bollati: Shumë drejtë, pas Kosovës Shqiptare të Pavarur, jam më se i bindur se edhe me ndihmën e vëllezërve shqiptarë të Kosovës, Maqedhonisë e Malit te Zi, do të zgjidhet patjetër edhe problemi i Çamërisë Shqiptare si Problem Kombëtar, jo vetëm Human, por edhe Politik. Këtu dua të theksoj një të vërtetë shumë domethënëse: Në qoshen time të punës ne bashkinë e New York-ut, mbaja pranë flamurit amerikan dhe flamurin tonë. Kur vinin shqiptarë nga Kosova, Mal i Zi ose nga Dibra, më pyesnin se nga jam. Kur ndëgjonin se jam nga Çamëria, e dinin të gjithë se Çamërinë e kishte pushtuar greku. Po për çudi,

kur vinin të tjerë nga Bureli, Elbsani ose Berati nuk e dinin se ku bie Çameria. Ky është rezultati i edukatës "atdhetare" së kohës se enverit antishqiptar. 6. Sa ka mundur komuniteti Çam të ruaj identitetin kombëtar ndaj asimilimit të vendeve pritëse?

S. Bollati: Në 1991-shin isha një ndër themeluesit dhe organizatorët e Shoqërisë Çamëria. U përpoqëm dhe filluam ta bëjmë të njohur edhe problemin tonë si brenda ashtu edhe në forumet ndërkombëtare. Krijimi i PDI-së, megjithëse me një fare vonese, është organizim i djemëve nga Çamëria që me fillimin duket se zgjidhja edhe e këtij Problemi Kombëtar do të marri zgjidhjen e duhur. Ata po punojnë me shumë përkushtim, kurajo dhe mençuri. Ata arritën për të parën herë ta ngrejnë problemin Çam në Këshillin Europian. Tubimet përkujtimore që organizohen në Qafën e Botës i kujtojnë grekut se Shqiptarët e Çamërisë nuk e harrojnë vendin e tyre. Sa më shumë të bashkëpunojnë me historianë atdhetarë si B. Meta, P. Xhufi, Sh. Delvina etj., e sa më shumë dokumenta me vlerë të paraqesin në is-

titucionet dhe forumet ndërkombëtare, aq më shpejt do zgjidhet problemi ynë. 7. Çfarë mendoni, konkretisht, se duhet bërë zgjidhjen e kësaj Çështjeje? S. Bollati: Problemi ynë nuk është problem pronash. Pra duhet zgjidhur si problem i të Drejtave të Njeriut. Të njihet genocidi grek ndaj popullësisë Çame, të njihet shtetësia që kemi (une kam një çertifikatë lindjeje zyrtarisht të lëshuar nga Bashkia e Paramithisë dhe të vërtetuar nga Bashkia e Gumenicës në 1998-tën) si shtetas grek i besimit musliman (jo kombësia). Shteti grek të çdëmtojë vrasjet dhe reprezaliet që ka ushtruar ndaj popullit të pafajshëm të Çamërisë. të na njohë shtetësinë dhe të gjitha të drejtat e njeriut si pronën, gjuhën, shkollimin, jo më shumë se çbën shteti shqiptar për pakicën greke jo-etnike në Shqipëri 8. Sa e ka arritur qellimin e saj partia PDI-ja, konkretisht? S. Bollati: Përsa i përket lobimit të PDI-së ka bërë një punë të shumë të lavdërueshme në Këshillin e Europës, krahas punës së mëparshme të shoqërisë Çamëria. Ne këtu në ShBA, kemi asistuar në disa takime të Kongresit Amerikan për të drejtat e njeriut, duke paraqitur edhe materiale përkatëse për Genocidin Grek. Por me thënë të drejtën ende nuk kemi bërë aq sa duhet për të njohur opinionin e gjërë për këtë problem. Këtu duhet theksuar vepra e shumë të nderuarve Z. Miranda Vickers dhe James Pettifer, për sudimet dhe publikimet shkencore që bëjnë për problemin Shqiptar në përgjithësi dhe atë Çam në vecanti.

9. Çfarë lobimi kemi pasur deri tani ne zyrat diplomatike te perëndimit dhe ShBA-ve për zgjidhjen e çështjes Çame? S. Bollati: Shoqëria shqiptare nëpërmjet Shoqërisë Çamëria, PDI-së, Institu-


LONDON MAY 2008

NGA DAUT DAUTI

ur në Kosovë është ora 7:30 e mbrëmjes, në Londër është 6:30. Për mua është pjesa më e rëndësishme e ditës që e pres me padurim, për arsye se në këtë kohë fillojnë lajmet kryesore të RTK. E tërë neuroza e dështimit që përjetoj gjatë ditës më rregullohet në këtë pjesë të mbrëmjes që më vjen sikur t'i isha nënshtruar terapisë në klinikën më të famshme psikiatrike të Londrës. Ulem para televizorit, ngjitem për ekran, dhe e kthej televizorin kah RTK-ja, duke mos e bërë aspak hesap as BBC-në. Gjatë kohës sa zgjasin lajmet, unë ekzaltohem nga gazetaria kosovare e RTK-së dhe mahnitem nga deklaratat e kryetarit, kryeministrit dhe “zëdhënës”-kryeministrit të Kosovës. Gjatë 30 minutave të ardhshme në dhomë mbretëron qetësi absolute, se kështu e do puna. Të gjithë atë që dëshirojnë të qëndrojnë me mua, duhet t'i përshtaten regjimit tim. Të mos pipëtijnë dhe të mos i heqin sytë nga ekrani. Kush nuk e do këtë regjim, ngjitet një kat më lart. Kjo është për mua aq e rëndësishme sa që këtë punë e dinë edhe fqinjët e mi. Këtë e dinë mirë edhe fqinja ime e parë, Lucy (Lusi) e cila pak para orës 6:30 (7:30 në Kosovë), del në oborrin e saj, e merr qenin dhe dy macet e saja dhe i fut brenda në mënyrë që të mos lehin apo mjaullijnë rastësisht. Me siguri, Lucy, disi ia mbyll gojën edhe papagallit të saj, i cili ka origjinë diku nga Karaibet. Njësoj veprojnë edhe fqinjët e mi të tjerë që i kam në anën e majtë. Mareku dhe gruaja e tij e bukur Barbara, vetëm një herë i janë nënshtruar qortimit dhe vërejtjeve të mia të egra. Gjithmonë e kam ditë që polakët janë

K

tit te Studimeve Çame dhe Gazetes "Çameria-Vatra amtare" si edhe medias shqiptare , duke filluar nga viti1991, ka filluar të njihet pak a shumë me problemin Çam. Këtu nuk duhet lënë pa kujtuar problemin e emigrantëve të shumtë shqiptarë që ndodhen për punë në Greqi. Prania e tyre atje paraqitet si "justifikim" që problemi Çam të mbetet në hije të politikës shqiptare dhe ngritjes se nevojshëm të tij si gjatë vizitave të autoriteteve greke në Shqipëri dhe aq më pak në arenën ndërkombëtare. Kështu që roli dhe vepra e PDI-së është për tu lavdëruar dhe shpresëdhënëse. 10. Ka raste që disa artikullshkrues të ndryshëm, Çamët i identifikojnë si muslimanë. Sa i përshtatshëm është ky qëndrim dhe pse? S. Bollati: Përsa i takon fesë, fatkeqësisht edhe për mungesë kulture, Çamët në shumicën e rasteve paraqiten si të masakruar dhe dëbuar nga trojet e tyre etnike se ishin muslimanë. Në fakt, popullësia e Çamërisë Shqiptare në dy shekujt e fundit, ka qenë pothuajse gjysëm për gjysëm e besimit musliman dhe e krishterë. Kemi bashkëjetuar në mirëkuptim me njëri-tjetrin, pa probleme. Eshtë për tu nënvizuar fakti se në muslimanët i thërisnim Çamët e kr-

Vazhdon njohja... shumë të kulturuar. RTK mund të kritikohet për shumë çka, por ata lajmet i fillojnë me kohë. Sapo filluan lajmet qendrore dhe ja lajmi kryesor: "Vazhdon njohja e shtetit të Kosovës, shtetit më të ri në botë. Sot republikën tonë të pavarur e ka njohur edhe Republika e Naurusë…" Wow (d.mth. heu!), bëra jo vetëm nga gëzimi, por edhe pak nga kureshtja, e më shumë nga inati që nuk kisha dëgjuar kurrë për këtë vend. Menjëherë pas Ishujve Marshall, edhe Nauru-ja krisi. Me siguri që udhëheqësia jonë kosovare është ndier krenare edhe një herë, por unë kurrë nuk besoj që Fatmir Sejdiu, Hashim Thaqi dhe Jakup Krasniqi me shokë, që gëzohen më shumë se unë kur Kosovën e njohin shtetet e huaja. Ekzaltohem dhe bërtas nga gëzimi. Lucy, Marek-u dhe Barbara, siç e kam zbuluar së voni, mendojnë se unë gjatë kësaj kohe shikoj reprezentacionin e Kosovës duke luajtur futboll dhe se gëzohem kur ndonjë lojtar i yni shënon gol. Tashti kur e kam hequr flamurin e mëparshëm dhe e kam vendosur flamurin e ri, aty te antena satelitore në oborr, fqinjëve të mi u kam krijuar konfuzion pa hesap. Nejse, le ta vrasin mendjen edhe ata. Fqinjët e mi kanë të drejtë të mendojnë çka të duan, por unë kam vendosur të mos u tregoj kurrë se çfarë shikoj në TV në këtë kohë të mbrëmjes dhe cila është domethënia e flamurit të ri. Tek e fundit, pasi që jetojmë në një shtet me traditë demokratike shumëshekullore, kemi të drejtë të mendojmë çka të duam. Sapo fillova të mendoj për gjestin korrekt apo veprimin e duhur politik të Republikës së Nauru-së, krisi telefoni dhe gruaja ime brofi në këmbë për t'u përgjigjur. Ajo i di rregullat. Unë nuk flas as në telefon gjatë kësaj kohe. Ajo, nga korridori hyri në dhomë duke ma bërë me dije se është thirrje

me rëndësi. "Anglisht" tha ajo, se për shqip, kot e kanë ata që më thërrasin se nuk flas në këtë gjuhë në këtë termin. "Richard"-i më tha gruaja me gjysmë zëri dhe me plot kujdes për të mos më trazuar. Duke e vrarë mendjen për Nauru-në, e kapa telefonin pa patur idenë se kush është Richard-i. Nuk më kujtohej asnjë Richard në ato momente

ishterë- "ROMEI". Të kuptohemi, pra të krishterët nuk ishin greke, por të kishës orientale me drejtues papatin e Romës, pra Romei, ashtu siç janë edhe sot arbëreshët e Italisë. Sipas kushteve të Perandorisë Osmane, ashtu siç ndodh zakonisht edhe sot, më të privilegjuarit konsideroheshin ata të besimit muslimanë dhe si pasojë ata zotëronin edhe pronat më të mëdha. Kështu që kisha greke për të vënë në jetë pretendimet bizantine, se çdo ortodoks është grek, filloi t`i quajë ortodoksit shqiptarë të Çamërise “greke”, duke na quajtur ne muslimanët shqiptarë si “turq”. Dhe për realizimin e megalide-së mesjetaro-bizantine, autoritetet greke që pushtuan padrejtësisht Çamërinë Shqiptare në 1913-tën, u përpoqën me të gjitha mënyrat: shkëmbimet e popullatës, vrasjet, shpronësimet, ndalimin e gjuhës shqipes dhe genocidin e ushtruar më 1944-1945, të arrijnë të dëbojnë me dhunë mbi 30.000 shqiptarë të besimit Islam, synim që shqiptarët Çam të krishterë t`i asimilonin dhe kështu të arrinin aty që sot të ngrejnë në të gjitha format dhe mjetet dinake karakteristike greke, absurditete për të ashtuquajtur "minoritet etnik grek" në vendin tonë.

Paramithi me 28 qershor 1944, krahas vrasjeve dhe masakrave ndaj Çamëve muslimanë është masakruar dhe pushkatuar nga zervistat edhe i krishteri Çam z. Spiro Calluka. Ai u pushkatua se fliste shqip dhe gjithmonë e kudo e kishte treguar vehten se ishte shqiptar. Pra e thënë me pak fjalë, dëbimi nga trojet tona etnike, është "mbuluar" me dallimet fetare, dhe të ashtuquajtur "bashkëpuntorë",në një kohë që vetë zervistat dhe qeveria kuislinge e Ralisit, ishin bashkëpuntorë të gjermaneve. Për të vërtetuar se cfarë quhet sipas grekëve bashkëpunim, po ju them se në vitin 1949, kur po përfundonte lufta civile në Greqi, komunistat grekë në bashkëpunim me enveristat shqiptarë erdhën në Shqipëri për të rekurtuar Çamët në atë luftë midis grekeve.

Një gjë tjetër dua të përmend këtu, në

gëzimi. Por, e dini tashmë,që kur nuk e njihni njeriun në telefon, vazhdoni bisedën taktike deri sa arrini te pika ku vërtetoni nëse ju kujtohet apo jo personi. Njësoj bëra edhe unë. Dhe, m’u kujtua Richard-i, me të cilin kishim studiuar bashkë, gati dy dekada më parë. Gjithmonë kam menduar se ai është nga Australia, eventualisht nga Zelanda e Re. "Jam Richard Stephan-i." dhe vazhdoi "Urime pavarësia" më tha me anglishten e tij me theks australian apo me atë të Zelandës së Re. ‘Kafe dynja’, thoshte gjyshja ime në këso raste. Miku im më qortoi shoqërisht që kisha harruar se ai është nga Nauru-ja. Në fakt, unë e kam ditur që Richard-i është nga Nauru-ja, por kam menduar se Nauru-ja është ndonjë fshat në Australi apo në Zelandë të Re. Pastaj, vazhduam bisedën deri sa u kryen edhe lajmet e dyta të RTK-së. Mësova aq shumë fakte nga miku im i cili tashti më dukej si vëlla pasi që shteti i tij

Çamët refuzuan, ata u shprehen se mund të luftojnë atje vetëm me flamurin shqiptar. Ata nuk shkuan të luftojnë midis grekëve. Dhe si "shpërblim" qeveria komuniste e Tiranës internoi mbi 600 burra Çame për 9 muaj në Gramsh. Ndërsa komunistat greke që u mundën dhe u shpërndanë në ishvendet komuniste, u lejuan në vitet 70 të kthehen në Greqi, të marrin edhe

kishte njohur shtetin tim. Por, më shumë u gëzova për arsye se aktiviteti i qeverisë së Kosovës ka shënuar edhe një sukses ne bindjen e shteteve për të njohur Kosovën e pavarur. Në gjuhën shtetërore, kësaj pune i thonë aktivitet i suksesshëm diplomatik. Merreni me mend, Nauru-ja, ish-koloni britanike, pastaj territor australian, sot është një shtet i pavarur që ka 21 km katrorë territor, me 13.048 banorë. Me fjalë tjera, me territor dhe banorë sa Isniqi apo pak ma e vogël se Zhegra. E veçanta e këtij shteti është se nuk ka kryeqytet. I ka tri vendbanime të shpërndara në ishull qe kur e përthekon ka 30 km, si tri mëhalla që i ka Isniqi, se Zhegra ka më shumë. Nauru-ja sot radhitet ndër shtetet e varfra, si Kosova, por nuk ka qenë gjithmonë e këtillë. Deri para disa viteve popullsia e kësaj ujdhese-shtet ka qenë më e pasura në botë. Kanë eksportuar aq shumë fosfate, sa që naurujasit janë pasuruar tej mase. Në një moment iu ka rënë ndërmend që të importojnë edhe fuqi punëtore. Nga ky moment, naurujasit janë shtrirë nën hije të palmave dhe të vetmen punë që kanë bërë ka qenë numërimi i parave. Kanë blerë kerre të shtrenjta sportive. Kurrë nuk e kam kuptuar nevojën e naurujasve për vetura aq të shpejta kur në tërë vendin e tyre kanë vetëm 30 km asfalt, dhe ku shpejtësia maksimale është e kufizuar në 35 km në orë. Sa keq që situata me Fatmir Limajn është ndryshe, se edhe ai do të shtrihej në plazh dhe do të bënte kokrrën e qejfit si gjithë qytetarët tjerë të këtij vendi mik. Nuk duhet lënë pa përmendur se shefi i stacionit të vetëm të policisë - që ka vetëm 19 policë - nget Lamburgini. Merreni me mend tashti se çfarë vetura kanë patur të tjerët. Të mos flasim për qeverinë. pensione të formojnë edhe partinë e tyre komuniste (ata sot protestojnë kundër Kosoves Shqiptare të Pavarur). Pra, kush luftoi me armë në dorë kundër demokracise greke nuk quhet bashkëpuntorë me armikun per te vetmen arsye se është i krishterë, pra grek. Këto janë disa nga konceptimet moderne të demokracisë antike greke?! 11. Krahas atyre qe kemi shikuar permes tv apo internetit Çfare mund te na thoni rreth Çameve qe sot jetojne ne Çameri? S. Bollati: Dihet që gjuha është një nga karakteristikat dalluese të një kombi. I nderuari Prof. B. Meta, në librin e botuar në 2002, "Tensioni Greko-Shqiptar", midis të tjerash nënvizon se ambasadori shqiptar gjatë vizitës në Gumenicë me 1972, bisedon me kryetarin e asaj bashkie shqip. Ai i thotë se këtu ka shumë fshatra që flasin shqip, bile ka pleq që nuk dijne të flasin greqisht, në Kastrize ka mbi 1800 banorë që flasin vetëm shqip. Ndërsa kryetari i Prevezës i thotë gjithashtu që në prefekturën e tij ka mbi 40 fshatra që flasin shqip. Dhe për "shqiptarizmën" e enveristave, këto të vërteta u deshën t`i zbulohen shqiptarëve vetëm me 2002. Bile vajza ime Betula (mban

29

Por, një ditë kur u harxhuan fosfatet dhe kur nuk kishin çfarë të shesin më, kishte krisur gazepi. Popullsia qe ngritur në këmbë dhe e hidhëruar me qeverinë, kishte djegur ndërtesën e burgut pasi që kjo ishte e vetmja ndërtesë që njihej si pronë e qeverisë. Tashti duket se gjërat do të ndryshojnë edhe në Nauru. Ky ishull, ish-parajsë, ka gjasa të bëhet normal. Kështu ka premtuar në zgjedhjet e fundit Marcus Stephan-i, i cili tashti është kryetar i këtij shteti. Marcus Stephani, para se të bëhej kryetar ka qenë kampion në tërë Republikën e Nauru-së, për ngritjen e peshave të rënda. Në lidhje me ardhmëninë e vendit të vet, ai i ka deklaruar BBC-së: "Jemi duke bërë aq sa mundemi për t'u larguar nga kjo situatë e rëndë. Jeta më nuk do të jetë e mirë si përpara, por do të ndërtojmë një jetë të rehatshme". Kush e di, ndoshta edhe ne mund të përfitojmë nga shkëmbimi i përvojave. P.sh. mund të provojmë që kryetar të shtetit të Kosovës ta bëjmë Aziz Salihun. Ndoshta naurujasit do të na mësonin si t'ia shesim Serbisë apo Rusisë pluhurin e KEK-ut në vend të fosfateve, pasi që ata duket se kanë përvojë në këtë biznes. Për në fund, gati harrova, që kryetari i Republikës së Nauru-së është axha i mikut tim Richard Stephen-it "S'do të thotë gjë kjo punë. S’del gjë prej kësaj pune", më tha Richard-i. E krahasova këtë fakt me mua dhe situatën e Kosovës. Sikur Fatmir Sejdiu të ishte axha im, unë garant do të bëhesha ambasador i Kosovës në Britani të Madhe. Por, kjo nuk vlen për Richardin, për arsye se shteti i tij është më i vogël dhe më i dobët se shteti im, Kosova. Nauruja nuk ka mundësi të ketë asnjë ambasador, kurse ne do t'i kemi së paku 20. Kështu ka thënë krye-aristokrati, Skënder Hyseni, të cilit unë i besoj pa marrë parasysh se çfarë thotë. Asnjëherë më parë nuk jam ndier i fuqishëm sikur këtyre ditëve të fundit. Kurrë nuk e kam ditur që Kosova është kaq e madhe dhe kaq e fuqishme. Thank you Marshall Island and God Bless you Republic of Nauru.

emrin e nënës time që u masakrua nga grekët me 1944), mbas kthimit nga shërbimi (ish-punonjëse e ministrisë së jashtme), më thotë e mallëngjyer se ata që takuam në Pargë e Prevezë, flisnin shqip duke na thënë mos u besoni këtyre palogrekëve. Kjo ishte më 1996n. Pra sot, me plotë gojë, kemi të drejtë të themi se atje vazhdojnë të jetojnë shqiptarë Çame të besimit të krishterë, që fatkeqësisht ju ndalohet te flasin gjuhën e tyre shqipe në publik. Dhe qeveritarët e sotëm në Tiranë duke pasur frikë për kolltuqet, jo vetëm heshtin por as nuk e ngrejnë zërin për të drejtat humanitare të tyre, por me lëshimet që bëjnë rrisin orekset mesjetare të grekëve për gjasmë të drejtat e minoritetit të tyre në Shqipëri. Dhe kjo quhet "miqësi strategjike"??!. Sa do të vazhdojë ky turp??! Kam shumë besim se Kosova Shqiptare e Pavarur dhe SHBA-të me gjithë vendet e vërteta demokratike do ta mbështesin zgjidhjen e kësaj të drejtë e të pamohueshme. Së shpëjti do njihet dhe, qeveria greke do të detyrohet ta pranojë se, ndaj Shqiptarëve të Çamërisë ka kryer genocid dhe si pasojë do njohë të drejtat e minoritetit Shqiptarë në Çamëri.


LONDON MAY 2008

30

Blue EYES Ambientet më komode që mund t’i keni vizituar ndonjëherë Hyrja falas nga ora 9-11 PM

HAPUR 6 DITE TE JAVES NGA ORA 9.00 AM DERI NE ORET E VONA E HENA PUSHIM

Nen shoqerine e vajzave me te bukura SHERBIM I PAKRAHASUESHEM ÇMIMET ME KONKURUESE PER ÇDO LLOJ FESTE, DITELINDJE, FEJESA, MARTESA, PARTY ETJ ETJ

South Way WembleyHA 9 0HB

Ngjitur me stadiumin e Wemblit Tel: 0208 795 2424 Mob: 07855781966

Nga data 15 Maj Surprizë

164 Fonthill Road London N4 3HP

07515866678



LONDON MARCH 2008

32

BESA E MALËSIVE kundër komunizmit NGA KASTRIOT DERVISHI 12 nëntori i vitit 1943 ishte një ngjarje e shënuar për Malësinë e zonës së Shkodrës. Në rrethanat e krijuara ku Italia fashiste kishte kapitulluar, komiteti i 14 shtatorit 1943 kishte shpallur pavarësinë e vendit he Kuvendi Kombëtar i 1943-t kishte rrëzuar vendimet e asamblesë së 12 prillit 1939, rreziku i komunizmit në vend shihej shqetësim i madh. Qeveria e sapokrijuar e Rexhep Mitrovicës dhe Këshilli i Naltë i kishin pozitat e brishta. Rreziku i komunizmit në vend, ishte shqetësues. Nuk kishte dyshim se prapa të ashtuquajturës “lëvizje Nacionalçlirimtare” nuk ishte gjë tjetër veçse Partia Komuniste që ishte në lidhje me armiqtë shekullorë të Shqipërisë. Për të gjitha këto u hartua kjo besëlidhje që botohet në numrin e sotëm të gazetës. Ajo u shpërnda në formë broshure, dhe ky material është marrë nga dosja gjyqësore në ngarkim të një personi, i gjykuar sigurisht për arsye politike.

Program-veprimi në bazë të besëlidhjes së Malcis Madhe, Rranxave dhe Postribës Formula e betimit: Betohem n’emën të Perëndisë, mbi nderin tem dhe mbi flamurin kombëtar se do ta zbatoj me përpikni të gjitha pikat e besëlidhjes dhe të programveprimit të Malcisë së Madhe, të Rrancave e të Postribës, për mbarëvajtjen e vendit, për nderimin e gjakut të derdhun prej të parëve tanë për liri dhe për të mirën e të mbarën e atdheut. Sot ditën e premte 12 nanduer 1943, u mblodhën ne Koplik paria e popullit të Malcis, Madhe, të Rranxave dhe të Postribes, të cilët në bazë të Besëlidhjes, caktuen program-veprimin që vijon:

1 Tue njofte në misët e Këshillit të Naltë të Regjencës elitën e patriotizmës shqiptare, tue qenë të bindun se ata kane për të dijtë me i ruejte ma së miri interesat tona kombëtare, tue ju mbeshtetë thirrjes së tyne, shpallë në fletoren “Kombi”, nr. 20 datë, 30 tetor 1943 dhe programit të Qeverisë shpallë në fletoren "Kombi” nr. 24, date 8 nëntor 1943, Malsia e Madhe, Rranxat dhe Postriba vendosen me njoftë dhe me bashkëpunue me Qeverin Shqiptare pa ju shmange pikave të besëlidhjes dhe këtij program-veprimi;

2 Tue marrë parasysh se veprimtaria e Partisë Komuniste: terrorizëm, vrasje, premje rrugash, grabitje e plaçkitje, bashkëpunim me fqinjët tonë, përtej kufinit, në kundërshtim flagrant me interesat tona kombëtare (si qe kalimi i nji çete nëpër Theth të Shalës për në Mat te Zi), u vendos qi të gjith pjestarët e ksaje partie te ftohen me u largue me të mirë nga Malcija e Madhe, Rranxat dhe Postriba mbrenda nji afati prej 10

Akti i 12 nëntorit 1943 që ndalonte edhe gjakmarrjen Betohem n’emën të Perëndisë, mbi nderin tem dhe mbi flamurin kombëtar se do ta zbatoj me përpikni të gjitha pikat e besëlidhjes dhe të program-veprimit të Malcisë së Madhe, të Rrancave e të Postribës, për mbarëvajtjen e vendit, për nderimin e gjakut të derdhun prej të parëve tanë për liri dhe për të mirën e të mbarën e atdheut. ditësh, d.m.th. deri me datën 22 nanduer 1943. Në rasë se nuk largohen brenda afatit të caktuer, çdo bajrak do të parashofi me i largue me forcë. Kush ndeshë, përcjell, mban a përkrahë pjesëtarë të Partisë Komuniste, bjen në faj të katundit, katundi në faj të bajrakut e bajraku në faj të bajraqeve të tjera të Malcis Madhe, të Rranxave e të Postribës. Nëse ndonji bajrak i mban dhe nuk bindet me përzanë, ka me qene përgjegjës dhe bajraqet e tjera do ta shtrëngojnë me forcë e me i largue. Nëse ndonji bajrak nuk mundet me i shtypë çetat komuniste, ka për të kërkue ndihmën e bajrakut ma t’afërm e, po nevoja, edhe ndihmën e bajraqeve të tjera. Komunistat vendas ftohen m'e lanë rrugën e gabueme qi kanë ndjeke deri tash. Na jemi gati me u a shtri dorën vllaznisht per nji bashkëpunim sa ma të sinqertë për të mirën e të mbarën e Atdheut. Nëse ndonji komunist vendas e mohon idenë e përfaqësueme, ai do të betohet në prani të bajrakut, do të lëshoje nji deklaratë dhe do paraqesë dy dorëzanës. Dorezanës do të jenë njata qi, t’i pranojë dhe t' i kërkojë bajraku. Por në qoftë se komunistat vendas ngulin kambë në rrugën e deritashme, do të pësojnë fatin e të tjerëve si u shpjegue ma nalt. Të njëjtat masa do të merren kundra çdo personi a partie që zhvillon aktivitet antikombëtar si propagandë serbo-malazeze, etj.

3 Për me mujtë me përballue çdo mësymje të jashtme të fqinjve tanë, për

rastesh, aj qi vret nuk asht përgjegjës as nuk bjen në gjak, mbasi vepron n’interes të popullit dhe t’Atdheut, në përshtatje me ligjët e R. M. K në fuqi.

5 Ndalohet zbrazja e armëve për qef. Në rsate festash, dasmash etj, mund të shprazet një sasi e pakët armësh, tue lajmue dhe tue marrë pëlqimin e parisë së bajrakut.

6 Ne rasë se sulmohet kufiai, bajraku i sulmuem ka me lajmue me shkrim bajrakun ma të aferm e ky ka me kushtrimue bajraqet e tjera me qitje pushkesh te kufizuemë dhe me ramje të kumbonve. Bajraqet e ndryshme kane

9 Ne rast se ndonji prej parise së Malcis Madhe, te Rranxave e te Postribes nuk mundet me u paraqite nder mbledhjet e ndryshme, do te dergojne nji perfaqsues te vetin tue i dhanë letër përfaqsimin e tue mos harrue me shënue edhe kto fjalë: Deklaroj se kan me qene të pranueme edhe prej meje te gjitba vendimet: sido që pranohen prej përfaqësuesit tem.

10 Ne se vritet ne Malci te madhe, Rranxa e Postribe a kudo njeti, ndonji pjestar i Malcis, i Ranxave e i Postribes prej Partis Komuniste a çdo rryme tjetër, bajraku i të vramit e me te të gjitha bajraqet e tjera do t'hakmerren. 11) Malcija e Madhe, Rranxat dhe Postriba janë gati dhe do të ftojnë me bashkëpunue të gjithë vllaznit shqiptare e veçanërisht Shkodren me nenprefektura të saja, qi t'i përgjegjen frymës se BESELIDHJES dhe këtij PROGRAMVEPRIMI. Ky programveprimi pranohet me zane të përbashkëta prej paris së popullit të Malcis. Madhe, të Rranxave e të Postribës dhe përforcohet me vula, dhe nënshkrime si edhe me nji betim solemn mbi flamur kombtar e arme, kopja e të cilit i bashkangjitet këtij program veprimi.

të ndaluar çdo propagandë të brendshme edhe për të qenë gati me marrë pjesë në të ardhshmen në çdo veprim që ta kërkojë e mira e Atdheut, vendoset organizimi ushtarak – vullnetar- vendas i Malësisë së Madhe, i Rranxave dhe i Postribës me parinë e vet në krye, si mbas një organike që do të përpilohet.

4 Tue marrë parasysh propagandën e madhe që po zhvillohet gjatë vijës së kufinit, parashihet plotësimi i batalionit të Rojës M. K.. Deri me krijimin e këtij batalioni është detyrë kombëtare e çdo pjesëtari të Malcisë me ndalue çdo propagandë e kontrabandë. Kush ka për të nxanë kontrabandë, malli ka për të mbetë i tij. Kontrabandë konsiderohet njajo që kalon e nxehet pa autorizim të rregullt të autoriteteve në vijë të kufinit ujë e tokë. Kush ka për të nxanë propagandista, ka për të pasë mirënjohjen dhe falnderimin e Malcis Madhe, të Rranxave e të Postribës, si edhe atë t’atdheut e për ma tepër ka për t’u propozue për një shpërblim. Për vrasje qi mund të bahen në kso

Për te mujte me ndalue aktivitetin e propagandistave nder ne, vendoset me ndihmue autoritetet ne kontrollimin dhe kapjen e tyne. Për kët qëllim caktohen si vende ndalimi dhe kontrollim mjetesh udhtimi: Kopliku, Dedajt (Shkrel), Bajza ehe Tuzi.

Nënshkruhet nga:

me u nise simbas nji plani qi do të caktohet.

7 Tue marre parasysh kohen kritike nëpër të cilën po përshkohet vendi i jonë e për të mujte me ba nji bashkim sa ma te ngushtë, vendoset qi çdo bajrak të lidhin besë e të ndalojë marrjen e gjaqeve deri 10 ditë mbas mbarimit të luftës. Porsa të kryhet ky veprim me randsi, besa ka me u lidhe edhe ndermjet bajraqeve të tjera.

8

-Krerët e Hotit -Krerët e Koçës -Krerët e Fundës (Luarë – Ledini) -Krerët e Grudës -Krerët e Tuzit -Krerët e Reçit -Krerët e Vranës e Vllanës -Krerët e Lohës -Krerët e Rrjollit -Krerët e Koplikut -Krerët e Kastratit -Krerët e Buzës së Ujit -Krerët e Postribës -Krerët e Shkrelit -Krerët e Tripeshit Major Mul Delia, major Dodë Nikolla, kapiten Llesh Marashi, kapiten Gjelosh Luli


LONDON MAY 2008

NGA FLORI SLATINA eatri “Aleksander Moisiu” i Durrësit, sikurse Teatri Kombëtar, teatri i Shkodrës, i Korçës, Fierit apo Vlorës, me një bërthamë të mirë aktorësh ka shënuar në historinë e tij një periudhë të suksesshme në artin tonë skenik. Nga ky teatër kanë dalë disa breza të shquar aktorësh, të cilët vit pas viti krijuan fizionominë e vërtetë të këtij arti magjik. Së bashku me trupën e varietesë, një nga më të njohurat në shkallë vendi, që prej 37 vjetësh gëzon “statusin” trupë profesioniste, në përbërje të së cilës ishin regjisori "Artisti i Popullit" Gjergj Vlashi, “Mjeshtri i madh” Haxhi Rama, aktorët Spiro Strati, Meropi Xhoja, Enver Likmeta, Ramazan Njala, Aleksandër Pepa, Hadil Hasa, Aleks Llazari, Marie Dema, Lumturi Dashi, Eli Tirana, Roland Koça e Muharrem Hoxha etj, kanë një kontribut të çmuar edhe në filmin artistik. Janë afro 20 aktorë të kësaj trupe që janë angazhuar në filmin shqiptar herë pas here, duke bërë në total rreth 150 personazhe, ku pa dyshim, në majën e këtyre artistëve qëndrojnë aktorët e shquar Guljelm Radoja, Mirush Kabashi, Vangjel Heba, Xhevdet Feri, Marta Burda, Liri Lushi, Lyfti Hoxha, Spiro Urumi, Nikolin Xhoja etj. Le t’i marrim me radhë këtë artistë të shquar një pjesë e të cilëve nuk jetojnë më por kanë mbetur të pavdekshëm, pikërisht nga ky sukses e kjo pjesëmarrje e tyre në filmin shqiptar.

T

Durrsakët e filmit shqiptar Aktoret e estrades dhe teatrit "Aleksander Moisiu" ne filmin shqiptar në galerinë e tij 8 role, por ka mbetur në kinemanë tonë për dy role nga më të bukurit e saj, atë të Xha Beqos te filmi “Kapedani” dhe Përparimtarin tek “Çifti i lumtur”. Por me mjeshtëri të lartë janë interpretuar edhe rolet e tjera si kuzhinieri te “Horizontet e hapura”, Magazinieri “Udhëtim në pranverë”, baca Leka te “Thirrja” apo rolet e tjera në filmat “Furtuna”, “Ndërgjegjja”, Në prag të jetës”. Ka një kontribut të madh në teatrin e Durrësit pasi ka qenë themelues e shtylla qendrore e tij. 4. Vangjel Heba “Artist i merituar”, një artist i kompletuar, me një karrierë të gjatë e të suksesshme në teatrin “Aleksandër Moisiu”, me mbi 22 role në filmin artistik, ku shquhet për interpretimin të gjallë, të besueshëm e me nivel të lartë artistik, veçanërisht në rolet e tij në rolet e Vasilit “Furtuna”, Murrashi te “Toka jonë”, Aliu te “Malet me blerim mbuluar”, Fane Mërtiri “Gurët e shtëpisë sime”, dom Gjoni “Thirrja”, Dr. Sokrati te “Botë e padukshme”, etj. U nda nga jeta para disa ditësh.

1 Guljelm Radoja “Artist i merituar”, një aktor i shquar, me një karrierë të suksesshme në teatrin “A. Moisiu”, por edhe në Teatrin kombëtar. Ka interpretuar në filmin shqiptar mbi 35 role, që nga fillimi i viteve 70. Ndër rolet e tij më të suksesshme janë fotografi te “Shtigje lufte”, tenente Gurabardhi “Në fillim të verës”, Stefan Bardhi te “Mësenjtorja”, gjeneral gramafoni te “Gjeneral Gramafoni”, Lym Kepi te “Nëntori i dytë”, Petro te “Kush vdes në këmbë”, prifti te “Kthimi i ushtrisë së vdekur”, i huaji te “Dashuria e fundit”, etj. Karakteristikë është se shumica janë role kryesore, të vlerësuara edhe me çmime e medaljone.

33

5 Xhevdet Feri “Artist i merituar”,, përveç angazhimit disa roleve në teatrin e Durrësit, ka interpretuar në filmin shqiptar mbi 15 role, kryesisht role të para, duke u vlerësuar me çmime për interpretimin e tij. Shquhet për rolet e tij si Marko “Vëllezër dhe shokë”, Pali “Besa e kuqe”, Agroni “Hijet që mbeten pas”, Martini te “Treni niset në shtatë pa pesë”, “Gjon Kodri te “Vitet e pritjes”, Trimi “Përrallë nga e kaluara”, Sako te “Dasma e Sakos”, etj. Së fundi interpreton edhe në filmin Koha e kometës” të Fatmir Koçit. Për filmin ka kontribut edhe si drejtor i QKK.

2

6

Mirush Kabashi “Artist i merituar”, përveç rolit mjeshtëror të Sokratit në teatër, si dhe disa roleve në teatrin e Durrësit, ka një kontribut të çmuar në filmin artistik, duke interpretuar në mbi 20 filma. E ka nisur karrierën në një film televiziv “Zani partizani”, e më pas shkëlqeu në disa role, ku veçojmë Shazivarin tek “Koncert në vitin 36”, njeriu me shishe “Emblema e dikurshme”, piktori “Ne vinim nga lufta”, Nikollaqi te “Karnavalet”, Bakja te “Gëzhoja e vjetër”, Brahushi te “Dora e ngrohtë”, Lithani “Kohë e largët”, Maku te “Zëvëndësi i grave”, 3 etj. Nikolin Xhoja “Artist i popullit”, ka

Spiro Urumi “Artist i merituar”, një aktor i shquar i teatrit “Aleksandër Moisiu”, me një kontribut të çmuar në dhjetëra role. Ka interpretuar mbi 15 role në filmin shqiptar, duke nisur nga roli i H. Fulcit në filmin “Vitet e para”. Më pas ka interpretuar me sukses Markalleshin tek “Ilegalët”, Dago te “Mysafiri”, zoti Maman “Ne vinin nga lufta”, “Abdurrahman Harizi “Asgjë nuk harrohet”, konsulli “Pranverë e hidhur”, investitori i huaj te “Fundi marrëzisë”, etj.

7 Marta Burda “Artist i merituar”, një aktore që karrierën e nis në Teatrin Kombëtar, por që u dallua për nivel të

Miranda, Shpresa te “Skëterrë 43”, Linda te “Një ndodhi në port”, Liliana te “Ku po xhirohej një film”, gruaja e Martinit “Të paftuarit”, si dhe në filmat “Vrasje në gjueti”, “Kronikë e një nate” etj.

12

lartë në teatrin “Aleksandër Moisiu”. Ka interpretuar në film mbi 15 role, ku shquhet për interpretime të saj në filmat “Nusja dhe shtetrrethimi”, Balonat”, “Dorina”, “Përtej mureve të gurta”, “Radiostacioni”, “Agimet e stinës së madhe”, “Zëvëndësi i grave”, etj. U nda nga jeta në vitin 1995.

8 Liri Lushi e nisi karrierën e saj me një rol qendror në filmin “Thirrja”, atë të sekretares së Partisë. M pas interpretoi me sukses edhe në filmat “Zonja nga qyteti”, Dorina te “Dorina”, “Blerta “Yje mbi Drin”, Dila “Rruga e lirisë”, si dhe në filmat “Kush është vrasësi”, “Këtu bën ftohtë”, “Vals i ngrirë në Prishtinë” etj. Në teatrin “A. Moisiu” ka interpretuar afro 20 vjet duke interpretuar afro 50 role. Prej disa vitesh jeton në mërgim. Lufti Hoxha “Artist i merituar”, ka qenë një nga figurat qendrore të teatrit të Durrësit, duke interpretuar në mbi 80 role, por ka interpretuar edhe në film mbi 13 role, duke u angazhuar që në vitin 1963 te “Detyrë e posaçme”. Më pas ka pasur sukses në filmat “Ilegalët” në rolin e të dehurit, Ndueja te “Thirrja”, krushku te “Dollia e dasmës sime”, babai i Tilit te “Shoku ynë Tili”, hamalli te “Nata e parë e lirisë”, Leko te “Vetmi” etj.

10 Xhelal Tafaj ka interpretuar mbi 10 role në filmin shqiptar, por është nga aktorët bazë të teatrit të Durrësit, me një galeri të madhe rolesh. Në film e ka nisur karrierën me rolin e ushtarit italian te “Tomka dhe shokët e tij”. Ndër rolet e tjera veçojmë Fationi te “Mysafiri”, Tranieri “Shokë të një skuadre”, Rreshteri “Pranverë e hidhur”, Kristaq Bushi te “Kronikë e një nate” etj.

11 Violeta Dede, u shfaq në filmin shqiptar në rolin e Shpresës në filmin “Shpërthimi” dhe më pas interpretoi mbi 12 role, ku shquhet veçanërisht për rolet e saj në filmat “Gëzhoja e vjetër”

Fadil Hasa “Artist i merituar”, një aktor i shquar i Estradës së Durrësit, me një kontribut të jashtëzakonshëm në këtë estradë, i mirënjohur anembanë vendit. Ka interpretuar në film pak role, por janë të paharrueshme rolet e tij në komeditë “Zëvëndësi i grave”, në rolin e magazinierit”, dhe së fundi roli në komedinë “Mao ce Dun”.

13 Muharrem Hoxha, përveç aktivitetit të madh në teatrin e Durrësit, ka interpretuar edhe në disa filma në role të vegjël para viteve 90, si p.sh te filmi i tij i parë “Lundrimi i parë”, por me sukses në filmat televizivë, kinokomedi të Arian Çuliqit, si p.sh komshiu “Pak fresk sonte”, e më pas “Fundi i marrëzisë”, “Gjithë fajet i ka paraja”, “Dashuri me krisma”, etj.

14 Aishe Stari “Artist i merituar”, me një sukses të madh në estradën e qytetit të Durrësit, me qindra role në skeçe e parodi, por e angazhuar edhe në filmin shqiptar me mbi 5 role, ku veçohen filmat “Udhëtim në pranverë”, “Fije që priten”, “Fundi i marrëzisë”, “Dashuri me krisma” etj.

15 Ali Bega, një aktor dramatik i teatrit të Durrësit, por ka interpretuar mbi 7 role në film, si p.sh në filmat “Zani partizani”, “Dorina”, “Intendenti”, “Si gjithë të tjerët”, “Dhe vjen një ditë”, “Gurët e shtëpisë sime”, “Rrethi i kujtesës” etj. Në vitet 90 u shkëput nga teatri e jeton në emigracion.

16 Hysen Bashhysa si aktor i Durrësit ka interpretuar dhjetëra role në teatër, duke qenë aktiv edhe sot. Në film ka pesë role, duke filluar nga filmi “Një udhëtim i vështirë”, “Në pyjet me dëborë ka jetë”, “Dorina”, Gjurmë në kaltërsi”, “Vals i ngrirë në Prishtinë”.

17 Rozeta Feri, si aktore e Durrësit ka interpretuar, përveç teatrit, edhe 5 role në film përkrah bashkëshortit, Xhevdetit, disa role si p.sh në filmin “Dhe vjen një ditë”, “Vitet e pritjes”, “Tradhti bashkëshortore”, “Gjoleka, djali

Abazit” etj.

18 Pëllumb Deçolli , si aktor komik, ka interpretuar me sukses mjaft role në teatër, por ka interpretuar disa role pikantë në filmin shqiptar, duke nisur me rolin në filmin “Goditja”, por veçohen rolet e tij në filmat “Karnavalet” dhe “Dy herë mat”.

19 Drita Nikolla ka interpretuar disa role në teatrin “Aleksandër Moisiu”, por në film shumë pak. Mbahet mend për një role qendror në filmin “Eja”, atë të nënës.

20 Meropi Xhoja ka interpretuar në film tre role të vegjël, nënën tek filmi “I teti në bronx”, po nënën në filmin “Dorina” si dhe një rol të vogël në filmin “Kapedani”.

21 Spiro Strati, i dalluar në dhjetëra role, skeçe e parodi në varietenë e Durrësit, është angazhuar në film në dy role të vegjël, një në filmin “Udhëtim në pranverë” dhe tjetrin në filmin televiziv “Plumba perandorit”.

22 Ramazan Njala, ka interpretuar në film vetëm një rol në kinokomedinë “Cirku në fshat”.

23 Edhe Milto Profi ka një rol të vogël në filmin televiziv “Dorina”, film që u bë sipas ekranizimit të dramës me të njëjtin titull, ku interpretuan të gjithë aktorët e teatrit “Aleksandër Moisiu”. Regjisorët e filmit shqiptar e kanë pasur shumë të lehtë angazhimin e këtyre artistëve, pasi teatri i Durrësit, ashtu sikurse ai i Korçës, i Vlorës, i Shkodrës, kanë qenë një bazë shumë e mirë për ta. Përveç aktorëve që u përmendën më lart ka pasur edhe të tjerë që kanë interpretuar në role të ndryshme, sikurse ka mjaft aktorë të tjerë durrsakë që nuk kanë qenë pjesë e trupës së teatrit apo varietesë së Durrësit. Sot Teatri dhe Varieteja po kalojnë momente të vështira, edhe pse herë pas here gjallërohen na ndonjë shfaqje sa për të thënë se jemi ende gjallë. Nuk ka më atë shkëlqim. Regjisorja Driada Dervishi i është bashkangjitur trupës me sukses, duke huazuar edhe aktorë të tjera nga Tirana apo rrethet. Suksesi në Maqedoni i kësaj trupe është provë se ky teatër apo ajo trupë e varietesë mund të ngjallet e të jetë edhe një herë në lavdinë e dikurshme.


LONDON MAY 2008

PERGATITI PRANVERA SMITH Gruaja e parë e vendit, zonja Teuta Topi është vetëm 46 vjeç, punon në sektorin e politikave rurale në Ministrinë e Bujqësisë dhe është një grua shumë e rezervuar, që nuk i pëlqen aspak dritat e protagonizmit, krejt ndryshe nga bashkëshorti i saj me të cilin ka 30 vite njohje. Por ndërkohë mbi këtë familje ka vite që qarkullojnë dhe shumë thashetheme. A është një familje thjesht skematike që e ka ruajtur formatin e saj për hir të karrierës politike, apo kemi të bëjmë me një thashethemnajë që shumë herë ndërtohet si aureolë e profesionit të lakmuar të politikës? Kemi realizuar këtë intervistë me zonjën Topi, për të treguar të fshehtat e familjes presidenciale, por njëkohësisht dhe për të shuar kuriozitetin e të gjithëve, nëse është një familje e shëndetshme apo jo?

qenit gjithnjë e shigjetuar. Mendoj se duhet të jem e tillë vetëm atëherë kur duhet të jem, dhe kur më takon, për gjëra shumë të rëndësishme. Nuk më pëlqen që jeta ime e përditshme të dalë në treg. Do më pëlqente t’i fshihesha kësaj dukshmërie. Nëse më parë vija në punë dhe isha e pavështruar nga shikimi i të tjerëve, tashmë dhe kjo gjë më është kthyer në problem. Kanë shkuar gazetarët dhe tek vëllai, tek babai, tek fqinjët. Më duket e ekzagjeruar. Është një situatë që nuk përcillet këndshëm tek unë. Por tani jetojmë në demokraci dhe liria e fjalës ekziston. Duke qenë në një pozicion të tillë ka dhe shumë thashetheme ndaj jush. Si ndjeheni përballë të tilla faktesh? -Është e vërtetë që rreth nesh ka shumë thashetheme. Edhe kur Bamiri u fut në politikë janë përhapur shumë fjalë dhe thashetheme. Meqë bashkëshorti im e kishte me dëshirë futjen në politikë, kam bërë një pakt me të dhe me veten, për t’i pranuar dhe thashethemet si pjesë e profesionit të politikës. Çdo

-Për mua familja me gjithë komponentët e saj janë gjithçka. Kur më pyesin se si është martesa, gjithnjë përgjigjem: Martesa është si dëshiron ta kesh, dhe varet shumë nga mençuria e gruas. Nëse do ta drejtosh mirë arrin ta kesh të suksesshme, nëse do t’i japësh drejtim të gabuar e nis për tek negativja. Për mua kryesorja në jetë janë Bamiri dhe vajzat e mia. Janë qëllimi kryesor i jetës sime. Po të meta a ka yt shoq? Apo është momenti që thuhen vetëm të mirat.. -Tani në këtë moment nuk më duket se ka. Ka gjëra shumë të parëndësishme që nuk mund t’i klasifikosh si të meta. Ai më qetëson dhe mua. Por ai ka luajtur një rol të rëndësishëm në jetën time, duke më ndryshuar dhe natyrën. Unë kam qenë një vajzë shumë e mbyllur. Sot që flas më shumë, që jam më e shoqërueshme janë meritë e tij dhe e hapjes së tij mentale dhe sociale. Duke ndenjur me të kam ndryshuar dhe unë. Ndoshta dhë zëri më është ngritur pakëz si volum. A ka diçka në natyrën tuaj që do të donit ta ndryshonit? -Nuk e di. Nuk besoj. Unë nuk kam qenë ndonjëherë natyrë që dua të dukem. Nuk e kam të preferuar këtë. Ndoshta kjo ka qenë dhe fakti që nuk kam patur shumë shumë dëshirë që

Teuta Topi: Ja të fshehtat e jetës PRESIDENCIALE “kur thashethemet kanë ngacmuar vajzën time, mund t’ju them se ka qenë një grusht shumë i rëndë për mua” -Në rini, po. Tani kanë ardhur duke u zbehur. Duke qenë se bashkëshorti juaj ka qenë gjatë gjithë kohës në qendër të vëmendjes dhe sidomos një burrë i

kalon krizat. Nuk besoj në këto teori që ju thoni. Dashuria për mua mbetet e përjetshme. Si mund t’i kapërcesh krizat? -Jeta është e gjatë dhe njeriu duhet të jetë i fortë për të kapërcyer dhe vështirësitë në çift. Familja është një institucion i rëndësishëm që duhet respektuar dhe ruajtur.

Bashkëshorti juaj duket një natyrë e butë, e qetë, një njeri shumë karizmatik. Ndoshta me këto veti ju ka bërë për vete që në fillim?

Në fakt, flitet shumë se ka patur kriza në familjen tuaj. A ka ndonjë të vërtetë në këtë mes?

-Kështu ka qenë gjithmonë, i qetë dhe i arsyeshëm. Njeri që e ka mbajtur gjithnjë fjalën në angazhimet që ka marrë, si brenda familjes ashtu dhe si person në përgjithësi. Ne kemi 31 vjet që jetojmë bashkë. Jemi njohur në një kohë kur kemi qenë shumë të rinj. Unë kam qenë 15 vjeç dhe ai 19 vjeç.

-Jo. Ata që janë përfolur kanë arritur dhe në veshin tim. Me thënë të drejtën nuk e kam vrarë mendjen, as unë dhe as Bamiri. Në përgjithësi njerëzit priren të deformojnë realitetin.

Duke qenë përballë gjithë këtij interesimi bombastik nga ana e mediave, gjithë këto të thëna rreth familjes tuaj... Çfarë ju shkakton e gjitha kjo? -Më shqetëson shumë, me thënë të drejtën. Unë ndihem më e emocionuar tani që flas me ju, sesa kur Bamiri bëri betimin dhe mori detyrën e tij si president. Tani, dashur pa dashur jemi kthyer në qendër të vëmendjes. Por unë nuk e pëlqej shumë dukjen, dhe të

34

karrierë e ka një lloj risku. Por kur thashethemet kanë ngacmuar vajzën time, mund t’ju them se ka qenë një grusht shumë i rëndë për mua. Që keqdashja të arrijë deri tek fëmija, mendoj se është një teprim që nuk e përtyp dot asnjë prind. Le pastaj unë, që jam shumë e lidhur me vajzat. Dukeni një bashkëshorte shumë e lumtur, që lëvdoni vajzat, që lëvdoni bashkëshortin. Mos vallë është diçka ideale, shumë e bukur për të qenë e vërtetë?

Bamiri të ishte president. Po tek Bamiri çfarë do donit të ndryshoje? -Ndoshta ndonjë gjë, por është më mirë ta mbaj për vete dhe t’ia them vetë. A prireni ndonjëherë të jeni grua posesive, ta kontrolloni burrin tuaj ku është dhe çfarë po bën? -Jo shumë. E pyes, por jo shumë. Nuk jam tip ngacamane. Pastaj im shoq ka natyrë të hapur, dhe pa e pyetur nis e tregon vetë. Keni xhelozi për njëri tjetrin?

pashëm ka sjellë ndonjëherë probleme mes jush? -Jo se kam parë ndonjëherë si problem pamjen e tij. Në sytë e mi, ai ka qenë gjithnjë i mrekullueshëm, sepse e kam dashuruar që kur kam qenë ende e re. Në kohën kur ka ndodhur kjo nuk isha shumë e njohur me jetën. Nënat tona nuk kishin bërë shumë biseda siç bëjmë ne me vajzat tona. Them që i kam kaluar me sukses edhe xhelozitë për partnerin. Disa teori thonë se një dashuri zgjat tre vjet. Në të shtatën fillojnë krizat…Sa ka zgjatur kjo e juaja? -Unë mendoj se një grua e zgjuar, i

Po kur keni dëgjuar thashetheme për bashkëshortin si i keni prituar dhe përjetuar? Shqetësimi kryesor i Bamirit kam qenë unë. Për vete nuk i kam marrë kurrë seriozisht gjërat. E njoh shumë mirë Bamirin dhe kam shumë besim tek ai. Qarkullojnë zëra se jeni të ndarë, dhe pse nuk jeni të divorcuar zyrtarisht. A mund të pranoni me zë të lartë që jeni një çift i shëndetshëm, me një marrëdhënie normale? -Marrëdhënia jonë shkon mirë dhe jetojmë me njëri tjetrin normalisht. Jemi shumë të lidhur si familje, në të gjitha komponentët.


LONDON MAY 2008

CIKLI I KRESHNIKËVE Cikli i kreshnikëve ose këngët epike për agët e Lugjeve të Verdha, është cikli më i gjerë dhe më i pasur që kemi trashëguar në legjendën epike Nga Jeni Myftari shqiptare. Ky cikël është ruajtur mjaft i plotë dhe ka figuracion dhe larmi të madhe artistike. Këndohet kryesisht në Veri. Në këtë cikël tregohen bëmat e Gjeto Basho Mujit, heroi kryesor, të vëllait të tij, Sokol Halilit dhe të tridhjetë agëve, të cilët jetojnë në Lugjet e Verdha. Përshkrimi i personazheve është i mbinatyrshëm; ata kanë fuqi të madhe, flasin me orët, luftojnë me mazdrake (topuz), gjaku i tyre derdhet si lumë, i kanë mustaqet nga një pash, e hedhin topuzin me aq forcë sa, ngrihet pluhur nëntë pash lart etj. Martesa e Halilit Fort po shndrit njaj diell e pak po nxeh! Ç'po e merr fryma rrapin e Jutbinës! Borë e madhe paska ra, randojnë ahet për me u thye. Kan' cetinat vetëm kreshtat, ushtojnë lugjet prej orteqesh, prej orteqesh kah po bijnë ndër gropa. Kan' ra vashat me gja1 n'lumë, kan' gjet lumin ngri akull, kan' nis vashat me lyp krojet, kan' gjetë krojet tanë ngri hej! Ka dalë Muji me kreshnikë, a thue ndeshet me ndoj gja malit. Sa shpejt diellin ma zu reja! Shpejt ma endi njei pëlhur t'gjanë e t'gjatë, e ia ka veshun majat rreth e rrotull. Që kur janë kap trimat-o te lumi, kaq përzi i ka fryma e plajm e re. Askurr' nji shoshojnë trimat s'po e njohin, ngrinë trimat, u sharruen, por n'breg t'lumit - kulla e Mujit, t'tanë për darkë Muji i ka ndalë. Kqyr ç'ka bani Gjeto Basho Muji; E ka vu një barrë dru t'vogël n'zjarr, treqind vetë priher m'u nxeh. Sa shpejt fryma burrave u ka ardh', sa shpejt gjaku trimave po u nxehet! Kan' marrë llafin e po llafiten2, kan' marrë gazin e po gazmojn', kan' nisë trimat Mujin, po pyesin: -N'vatër tande, Muje, kemi qillue, mos na ki randë Muje për nji fjalë. Qysh Halilin s'e martove?! Jan' martue krejt mosha e tij, djemt'e tyne n'loj të tanë kan' dal'. A t'u dhimbsen paret për me i dhan'? A t'u dhimben dasmat për me i ba? Tutna djalin dikush po na e rre3, shpesh e shpesh po bie n'Kotorre t'Reja, rob të gjallë djalin po e zan'', le konakun, Muje, po ta fikin, ma zi fisin, Muje, po ta koritin. -Faqebardh', more shokë,ju qofshi se mir' hallin po ma ditki, burra!. Ju t'pavllazën shokë s'keni qillue, kujt po i dhemb dasma për vlla t'vet? Ky edhe s'asht or burra cub4 flligshish, Mir' e njihni se asht daji trimnishAtëher' djali ka nis' me fol': -Kah kam vlla e kah kam motër, vdeksha para n'u martofsha, se gjith' grat' e Krahinës ku jan', se gjith' vashat e Jutbin's ku jan', bash si motra qe po m'duken. Dheu m'ka mblue e fat s'i qita vedit,

35

Edhe unë dua të mësoj shqip

po s'e mora Tanushën e kralit. E un' Tanushën vet' e kam pa, gja ma t'mir' s'sheh njeri, nën kët' diell. Vetulla e saj e drejt' si fiskaja, shtegu i ballit, si shtegu i malit, kur merr hana me prendue. Syni i saj, si kokrra e qershis', e ka qerpikun, si krahu i dallndyshes. Fytyra e saj, si kuqet molla n'degë, hunda e drejt-o si kalemi i Tushës. Goja e vogël si lulja që shpërthen, dhambët e bardhë si gurëzit e lumit, fill mbas shiut, kur po i shndrit dielli. Qafa e saj, si qafa e pëllumbit, shtati i saj porsi shtat cetine. Mishi i dorës posi rremi i shemshirit5, Por n'qafe m'paci mori Bjeshkët e Nalta, kurrrkund nji shteg që nuk m'a latë, për me dalë deri në Krajli!Sa mir' nama bjeshkët m'i paska gjue6! Sa shpejt deti ka ndigjue! E e ka çue nji frym' t'fort', e e ka çue nji frym' t'nxeht'. Bijn' orteqet nëpër gropa, ushtojnë malet si prej motit! Por tri dit' e ma s'ka zgjat'. A shkri bora e ka ra n'lum'. Por tri jav' e ma s'ka zgjat'. Ç'ka e ka ba lumi at' t'bardh? T'bardhët e bjeshkëve krejt e ka mbytë n'det. Ç'po këndojne bilbilat n'mal, ç'po lodrojn' f'mija n'fush'. -Shpejt me dal' te t'bani7, se ka shpërthye ahi!Atëher' djali Mujit i ka than': -Qetash gjokun8, Muje, ti me ma dhan'. Atëher' djali i ka kcye9 gjokut n'shpin': -T'mir' u pafshim! -Mujit i ka than'. Ka marr' rrugën për krali. Dy her' djalin kurrkush s'e ka pa. Kalojn' male e kalojn' lugje, Kalojn' breshte10 e kalojne ashte11, kalojn' dit' e kalojn' net. -Ç'ka ka hana që s'po del? Kan' pyet bilbilat e malit. Pritni pak more zogjt e malit, ju me k'ndue tjetër punë s'keni. Hana sonte ka ndodh' zan', ka nji ndore12 me përcjell'.Q'atëher' djali sa kish ra n'breg t'lumit, ka lidh' gjogun brenda n'nji imshte13. Imshta ishte tan' ahishte. Vetë shatorret14 nëpër muzg të natës po i lyp Kur ka mbrrit' te çadra e kuqe, ka zan' vend përmbas nji lisi, rranjët e lisit shpërnda n'lum'. Sa urtisht djali që po e msyn15. Ma ka nxjerr thikë ma t'mprehtën, Kamba-doras asht avit'16. -Po kët fytyr' ku e ka pa, që po më gjet17 me të Halilit?Ma gjatë djali s'ka durue: -Po je a njeri që ke besë? -T'u thafshin krahët more djalë i ri se fort thellë që paske hy!. Hajde mbrenda, djalo; - po i thot' se ja vdesim të dy përnjiher', ja të dy kemi me pshtue18!Atëher' djali mbrenda ka hy, e ka marr' vasha për dore. Shpejt e shpejt te nj'odë19 i prin, i ka zgjedh' nji palë petka20 ma t'mirat, krejt si çikë21 djali po ngjan. N'breg t'detit, përmbi shkamb, dymbëdhjetë katesh kulla e naltë, kurrkund shoqen nuk e kishte. Treqind hapash kulla e gjan', t'tana ballet guri t'lëmue,

anash krejt guri t'latue22. Latue shkambi prej mermeri, aty gurrat me flladitë23, aty kopshti me u mahitë24, aty velat me valzue25, me valzue për shpin' t'detit. Me Halilin brenda kan' hy. Sa fort shpejt kralica26 gati asht ba!. Kur ka pa sokol Halilin, a dredhë27 mbrapsht si dridhet gjarpni, edhe derën e ka shkrepë28, Fill te krali29 paska shkue. -T'kan' ardh' cubat e Jutbinës e ty kullat t'i kan' zaptue, erzin30 marrë, çikat çnjerëzue31! Krali shpejt qenka shtrëngue, t'dy prej krahu krajli i ka kapë, n'burgje t'thella Halilin e ka ndrye32, rrugën e madhe Tanushës ia ka dhan'. Mirë po e ndal Jovani33 e po e pyet: -Ç'asht ky vaj34 Tanushe lum motra? - i thot'Se kso35 britme kurrë nuk kemi ndi36! -Rob kan' zan' Halilin e Mujit, e mue rrugët baba m'i ka dhan', ma për t'gjallë te shpia mos me kthye!. Nji fjalë Mujit te dera me ia çue, me i ra mbrapa Halilit sa ma parë, ndryshe djali n'burgje t'u ka kalb! E ka gjet' nji njeri t'besës, menjiher' Mujit natën ia ka nisun. N'nestret37 nadje38 djali asht kape te kulla, nji ka nji punët ia kallzon Mujit. T'madhe burri paska nisë me qeshë: -A t'kam thanë taraku39 i Kotorrit, se Kotorret kan' me t'hangër kryet?. Ka dalë trimi n'beden t'kullës, me nji kushtrim ka thirr' Jutbinë e Krahinë. -S'kam ç'ka u them more agët e mi veç m'koriti sokol Halili. Me u shtrëngue burra si të mundni, se dita e vdekjes ma e vështirë nuk vjen! Kan' ba ashtat trimat me ushtue, kan' ba lumin trimat m'u turbullue, kan' ba gjoket trimat me flutrue, e t'jan' kape te Kotorret e Reja. Nëpër ranë t'detit Muji i ka shpërnda: -Vër40 me gojë mos guxojë kush me ba. Se shum' njerëz qenkan mbledhë n'Kotorre! Me kushtrim krali i ka thirrë Midis logut41 asht nji djalë i ri, hekrat duersh bugagitë42 kambësh, ai asht Halil aga i ri. Mbarë Kotorret me atë po qeshin: -A po e sheh Halil, vdekjen me sy? Kurrë ma ngushtë43, Halil, a thue ke qen? Kuvend burrash djali paka shtrue. -S'asht ngushtë njeriu deri n'ditë të vdekjes -Fjalën e mbrame44 n'paç me e folë se ty jeta m'at hu t'u ka sosë!. -Pesë dekika45 liri me më dhanë: Tjetër t'mirë ne t'parët s'na kan' lanë, kurrnji nesh mos me vdekë në shtrat, por me shpatë m'u pre t'uj këndue.Edhe duert mirë ia shpengojnë46, ia kan' dhan' lahutën n'dorë. Kurrkush djaloshin vesh s'e ka marrë, krejt po e këndon kangën n'gjue47 t'parëve. Qaty48 Muji nëpër fushë ka dalë, e e ka ba nji piskamë49 të madhe. Jan' shembë kullat gjer n'themele, u trand50 deti me hy brenda, Kan' gjëmue51 malet si për mot t'lig52! Kurrnji trimat nuk po e lan' me ikë. Luftë e rreptë aty qe po bahet, Me dhambë trimat duen shoshojne me shkye53, me dhambë gjoget duen shoshojnë54 me e marrë. Notojnë kurmat55 thellë n'det, notojnë trupat nëpër gjak.

Hiç s'po lodhet Gjeto Basho Muji, sa thellë trimi m'paska hy!. Muji djalin e ka shpengue, a turrë djali si i tërbue, gjallë me dorë kralin e ka zan', me shpin n'hu ditët i mbaroi. Qatëherë56 burrat kan' rrok unat57, shpejt qyteti ka marr' zjarr, ka marr' zjarr krejt në fund e n'majë. Sa fort Muji m'asht tërbue! Aspak dhimbë trimi s'po ka, as për kullat që rrënohen, as për t'vdekun që shkrumbohen!. Tri herë dielli ka prandue58, tri herë hana ka ague59, kurrkund zjarri me pushue. 1. Gja – bagëti. 2. Llafiten – bisedojnë. 3. Rre – gënjen. 4. Cub – njeri i keq. 5. Shemshir – lloj druri. 6. Gjue – gjuajtur. 7. T'bani – stan në bjeshkë. 8. Gjogun – kalin. 9. Kcye –kërcyer, hipur. 10.Breshte - pyll me bredha. 11.Ashte - pyll me ahe. 12.Ndore - në mbrojtje. 13.Imshte - ahishte me drurë të rinj. 14.Shatorret – çadra të kampit ushtarak. 15.Msyn – sulmon. 16.Avit – afruar. 17.Gjet – ngjan. 18.Pshtue – shpëtuar. 19.Odë – dhomë. 20.Petka – rroba, veshje. 21.Çikë – vajzë. 22.T'latue – të gdhendur. 23.Flladitë – freskon. 24.Mahitë - për të kaluar kohën 25.Me vallzue - për të lundruar 26.Kralica – mbretëresha 27.Dredhë – tërhequr. 28.E ka shkrepë – e ka hapur me forcë. 29.Krali – mbreti. 30.Erzin – nderin. 31.Çnjerëzue – çnderuar. 32.Ndrye – mbyllur. 33.Jovani – një mik. 34.Vaj – e qarë. 35.Kso – kështu. 36.Ndi – dëgjuar. 37.N'nesret – të nesërmen. 38.Nadje – në mëngjes herët. 39.Taraku - dem, mëzat. 40.Vërr me gojë – të pipëtijë (të bëjë zë, zhurmë). 41.Logut – luginë, fushë. 42.Bugagitë – prangat. 43.Ngushtë – vështirësi. 44.E mbrame – e fundit. 45.Dekika – minuta. 46.Shpengojnë – lirojnë. 47.N'gjue – në gjuhë. 48.Qaty – aty (në atë vend). Vijon>>


LONDON MAY 2008

36

Kuzhina shqiptare NGA NAIM TREZHNJEVA TONY

Sup me speca të kuq dhe lentils Përbërësit e recetës 15 ml vaj gjelle 1 qep mesatare e grirë imët 1 spec I djegës pa fara 1 lug kafeje xhinger I grirë imët 1 lug kafeje natmeg pudër 3 speca të kuq pa far ate prera ne fije gjatësore 150 gr lentils(me ngjyrë portokalli me formë si fara speci) te zbutura në ujë të ftohët për 10 min 300 ml lëng zarzavatesh 100 ml krem kokosi(ose qumësht kokosi) 500 ml ujë I valuar Krip dhe piper Mënyra e përgatitjes së recetës Në fillim ngrohim vajin në një tenxhere të thellë dhe I kaverdisim qepët ne zjarr te ngadaltë pastaj shtojmë specin e djegës xhingerin natmegin dhe I gatuajmë për afro 15 minuta pastaj shtojmë specat e kuq lentilin dhe I përziejmë për 1 minuta. Pastaj shtojmë lëngun e zarzavateve dhe te gjithë përbërësit I ziejmë dhe për 15- 20 minuta. Në një enë të veçante përziejmë kremin e kokonatit me ujin e valuar dhe e përziejmë mirë deri sa të tretet mirë dhe e leme mënjane. Përbërësit e supës nga tenxherja I hedhim në mikserin ushqimor dhe i procesim ne shpejtësi mesatare për 3 minuta deri sa të formohet një masë kremi. Pastaj masën e kthejmë prapë në tenxheren që ishte dhe ja shtojmë tretësirën e kokonatit dhe e ri-ngrohim në zjarr të ngadaltë dhe për 10-15 minuta deri sa të lidhen mirë përbërësit dhe është gati për servirje me bukë të thekur dhe me spërkatje të majdanozit të gjelbër sipër. Gjoks pule e mbështjelle me proshutë vici ose derri dhe borzilok aromatik E shërbyer me pure patatesh nga Shishtaveci Perbërsit e recetës 4 fileta gjoks pule pa lëkure 8 proshuta vici te prera holl për mbështjellje 1 tufë borzilok aromatik me gjethe të mëdha 50 ml vaj ulliri 50 gr gjalpë 600 ml lëng mishi pule nga numri 1 I gazetës 100 ml krem I trash qumështi 1 tufë qepë të njoma shumë të reja te prera imët Krip dhe piper Për purenë e patates ! kg patate shishtaveci të qeruara dhe të prera në katrash 50 gr gjalp120 ml qumësht Piper dhe krip Mënyra e përgatitjes së recetës Ngrohim furrën në temperaturë 220 G celsius dhe në një tenxhere me ujë të val-

uar futim patatet e prera me krip dhe piper për ti zier për 20-25 min. Shtrijmë 2 fletët e proshutës të ngjitura njëra me tjetrën në dërrasën prerëse te mishit dhe mesin e tyre e mbulojmë me gjethet e berzilkut te freskët dhe pasi i kemi spërkatur filetot e gjoksit me krip dhe piper I vendosim sipër gjetheve në mes të fletëve të shtrira dhe i mbështjellim me kujdes duke I shtrënguar fort në mënyrë që në mes të fletës së proshutës dhe sipërfaqes së filetos së pulës te mbulohen tërësisht gjethet e borzilokut në mes në mënyrë që ta ruajnë ngjyrën dhe të mos digjen gjatë pjekjes. Ne një tigan të kromuar hedhim vajin e ullirit dhe gjalpin dhe e kaverdisim pasi të filloj të kërcej, hedhim filetot e mbështjella dhe i skuqim nga 4 minuta në çdo anë deri sa të marrin ngjyrën e kuqërreme pastaj i kalojmë në tavën e pjekjes dhe i futim në furrë duke I pjekur për 12-18 minuta. Në një tenxhere mesatare valojmë lëngun e mishit të pulës dhe e shtërrojmë për gjysmë pastaj ja shtojmë qepët e njoma dhe kremin e trash të qumështit dhe e përfundojmë duke e përzier mirë me krip dhe piper sipas dëshirës dhe e lëmë në një anë. Patatet për purenë pasi janë zier, I shtypim me shtypsin e puresë duke ua hedhur gjalpin në fillim dhe duke I shtypur prapë pastaj ja shtojmë qumështin dhe nëse duhet shtuar edhe pak kripe dhe piper në fund e përziejmë mire që të mos ngelet as një dramcë. E shërbejmë në piatanc duke e vendosur purenë në mes të pjatës dhe e presim fileton në mes në mënyrë diagonale dhe e vendosim në të dy anët e puresë në mënyrë që të duket qartë prerja dhe mbushja e gjetheve jeshile në mes dhe në fund e spërkatim me salcën e kremit qumështit dhe qepëve të njoma dhe në fund spërkatet me bishta qepësh të njoma të prera imët diagonalisht. `Paj me mbushje salmoni karkaleca dhe spinaq Përbërësit e recetës 500 gr salmon I freskët Lëkura dhe lëngu I nji portokalli të vogël 1 lug kafeje dill I prerë imët(dill esht erëz aromatike) 200 gr spinaq I freskët 50 gr krem djathi(Philadelphia) 25 gr gjalpë 50 gr qepë të njoma të prera imët 50 gr karkaleca të freskët të qëruar dhe gatuar 1 vezë e rrahur Brumi trash (pastry) 450 gr miell I bardh me % të lart gluteni 300 gr gjalpë 320 ml ujë I ftohët nga frigoriferi

duke përzier në një enë të thellë miellin e situr me gjalpin dhe e përziejmë me majat e gishtërinjve deri në mas përsheshi dhe pastaj ja shtojmë ujin duke e përzier mirë dhe e rrahim duke e shtypur për sipërfaqe të tavolinës së gatimit dhe pasi të formohet një mas e lidhur mirë e futim ne frigorifer dhe lemë deri sat a përgatitim mbushjen. Për mbushjen presim salmonin në dy fileta të njëjta dhe ja heqim lëkuren pastaj përziejmë lëngun e portokallit me millin dhe e lyejmë salmonin mirë që të marinohet për 1 orë. Nxjerrim brumin nga frigoriferi dhe e ndajmë ne 2 pjesë te barabarta dhe çdo kulaç te brumit e hollojmë në formë drejtkëndëshi dhe njërën pet për shtresën e poshtme I shtrijmë në tavë të lyer me gjalpë dhe I futim në furrë për ti pjekur afro 15 minuta në temperature 200 gradC deri sa të marrin ngjyrën e kuqërreme dhe e lëmë mënjanë që të ftohen. Ziejmë spinaqin për 2- 3 minuta pastaj e shtrydhim dhe e përziejmë me kremin e djathit, në një tigan kavërdisim qepët për 3-4 min pastaj shtojmë lëkuren e portokallit dhe karkalecat e gatuar. Mu në mes te petës së pjekur vendosim salmonin e marinuar me sipërfaqen e lëkurës së hequr nga ana e poshtme. Sipër shtrojmë spinaqin me djathin pastaj shtrojmë karkalecat dhe qepët e kaverdisura dhe ne fund e mbulojmë me fileton e dytë te salmonit me pjesën e lëkurës hequr lart në mënyrë simetrike qe mbushja të jetë mu ne mesin e të dy filetave dhe ne fund hollojmë petën e dytë dhe e mbulojmë salmonin duke e vendosur petën sipër petës së pjekur dhe duke e mbuluar tërë mbushjen në mes pastaj e lyejm me vezen e rrahur mirë me furçe dhe e futim në pjekje duke e shpuar nga lart petën në mes në dy vende dhe piqet për 40 minuta në temperature 200 gradC .Shërbehet I ngrohtë I prerë në thela dhe shoqërohet

me sallat jeshile mikes

Petanik ose lakror I hapur me zarzavate mesdhetare Përbërësit e recetës Brumi për petën 150 gr miell I bardh normal 75 gr gjalp 5 lug kafeje ujë I ftohët nga frigoriferi Mbushja 2 speca të kuq të prera në shirita të imët 1 kungull jeshil I prerë në gjysëm rrathë të vegjël 1 kungull I zi mishi I prerë në katrash dhe me madhësi të kungullit jeshil 3 lug gjelle vaj ulliri 2 thelbinj hudhre të shtypur 1 tuf majdanoz I prerë imët 250 ml krem qumështi I trash 150 gr djathë kaçkavall I grirë në rende Krip dhe piper Mënyra e përgatitjes së recetës Në fillim sitim miellin dhe e përziejmë me gjalpin e prerë në copa kubike të vogla dhe e shtupim ne miell me majat e gështrinjëve deri sa të bëhet një përshesh dhe pastaj ja shtojmë ujin duke e përzier me një lug metalike deri sa të lidhet masa dhe atëherë e ngjeshim sipër tavolinës me të dy shuplakat deri sa të na formohet nji mas brumi si kulaç për hollim. Në një tavë të thellë hedhim të gjitha zarzavatet e prera dhe I spërkatim me vaj ulliri krip dhe piper dhe I futim në furrë dhe I pjekim për 30 -35 min në temperature 220 G Celsius deri sat ë zbuten dhe të marrin ngjyrën e kuqërreme. Spërkatim me miell sipërfaqen e tavolinës dhe e hollojmë brumin sa për masat e një tepsie mesatare dhe e shtrijmë ne këtë tepsi të lyer me gjalpë dhe shpojmë me piru për gjatë gjithë sipërfaqes e mbulojmë sipër me letër të bardh kulinarie dhe sipër letrës vendosim guraleca të rrumbullakët porcelani ose ne mungesë fasule te vjetra apo oriz dhe e futim në pjekje për 12 min në temperature 200 gradC. Përgatitim tretësirën për mbushjen duke rrahur vezët mirë pastaj shtojmë kremin e qumështit majdanozin e grirë krip piper gjysmën e djathit dhe ju japim dhe një përzierje duke I lan mënjan. Pasi piqet peta hiqet nga zjarri I hiqet letra me guralecët e porcelanit dhe në fund spërkatet gjysma e djathit kaçkavall të mbetur dhe sipër djathit shtrohen zarzavatet e pjekura duke I shperndarë në mënyrë uniforme pastaj në fund hidhet përzierja me vezë dhe krem qumështi dhe futet në furrë për tu pjekur për 30 minuta në temperature 190 gradC dhe pas pjekjes pritet në racione dhe shërbehet për apetaizer me sallat që dëshironi Bukë e ëmbël me banane

Ne fillim përgatitim brumin

Përbërësit e recetës

250 gr miell I bardh ëmbëlsirash (self raising flour) ½ lug kafeje sodë buke 100 gr gjalpë I prerë në kubike të vogla 100 gr sheqer I imët ëmbëlsirash 4 banane 2 vez 100 gr arra të thërrmuara 2 lug gjelle qumësht panda(condensed milk) 1 maj gështrinjësh kiks spais(mixed spice) 1 lug kafeje e vogël vanilje lëng Mënyra e përgatitjes së recetës

Ngrohim furrën në temperature 180 gradC lyejm nji tepsi katrore me gjalpë dhe e spërkatim me miell pastaj në nji en të thellë sitim miellin dhe sodden mik spajsin ,ne një enë të dytë përziejmë sheqerin dhe gjalpin bashkë dhe I përziejmë mirë deri në masën krem pastaj shtojmë bananet e shtypura imët dhe vezët e rrahura mirë vaniljen dhe qumështin panda dhe I përziejmë dhe njiherë mirë . Në këtë përzierje hedhim millin me përbërësit e tjerë dhe e përziejëë mirë dhe me kujdes qe milli të tretet plotësisht pastaj në fund shtojmë arrat dhe e hedhim në enën e pjekjes e nivelojmë dhe e futim në furrë duke e përfunduar pjekjen për 1 or pas pjekjes e ftohim dhe e presim ne feta mesatare dhe është gati për tu shërbyer me çaj dhe kafe Ëmbëlsirë me molla dhe manaferra Përbërësit e recetës 2 pako peta të ngrira të kollajshme për tu holluar 6 mollë 1 limon lëngu 2 lug gjelle gjalpë 75 gr mjaltë trumëze 1 maj gishti kripë 1 vezë 1 lug kafeje kanellë 2 lug gjelle sheqer Pak miell për spërkatje kur ta holloni petën Mënyra e përgatitjes së recetës Në fillim ngrohim furrën ne temperature 200 gradC. Lexojmë etiketat e përdorimit të paketës së petave dhe organizojmë përgatitjen e ëmbëlsirës duke filluar me qërimin dhe prerjen e mollëve ne copa të vogla me madhësi të njëjtë të gjitha dhe I lyejmë në lëngun e limonit dhe I kaverdisim në gjalpë në një tigan alumini per 5 minuta deri ne ngjyrën e kuqërreme. Pastaj shtojmë mjaltin dhe kripen dhe I transferojmë ne furrë për ti pjekur dhe për 15 minuta pastaj I shtypim me piru ne pure dhe I lemë mënjanë të ftohen dhe pasi ftohen I përziejmë me manaferrat. Ne një enë të vogël rrahim vezën sheqerin dhe kanellën pastaj ne sipërfaqen e tavolinës spërkatim me miell dhe e hollojmë petën qe është e gatshme dhe e ndajmë ne katër drejtkëndësha të barabartë dhe në një tepsi të lyer me gjalpë I vendosim dhe I lyejmë me furçe me përbërjen e vezës dhe shpërndajmë ne mënyrë te barabartë mbushjen ne dy petat qe janë shtruar dhe me dy petat e tjera I mbulojmë në mënyrë simetrike duke I lyer me tretësirën e vezës duke e spërkatur me sheqer dhe kanell sipër dhe I futim ne furrë për ti pjekur afërsisht 25 minuta shërbehen me akullore.


LONDON MAY 2008

“Të kemi shëndetin” themi shpeshherë kur përballemi me probleme të vogla a të mëdha në jetën e përditshme. Se shëndeti fizik e mendor janë ato çka e bëjnë të plotë trupin e njeriut e vetë jetën. Sigurisht, sëmundjet mund të kurohen në spitale e klinika mjekësore, por, nëse do ishte e mundur, parandalimi është rruga më e sigurt për një jetë të gjatë e të shëndetshme. Por dhe në ato raste kur dikush është prekur nga një sëmundje e caktuar, ekzistojnë procedura të thjeshta që mund të ndiqen në kushtet e shtëpisë, të cilat ndihmojnë në mos përkeqësimin e gjendjes. Çelësi është gjithnjë tek informacioni.Specialistët e shëndetësisë kanë deklaruar se 35 për qind e sëmundjeve në trupin e njeriut shfaqen nga mungesa e njohurive. Jo pak herë është vërtetuar se janë vetë njerëzit ata që e dëmtojnë kolesterolin, që krijojnë probleme me mushkëritë, që acarojnë funksionimin e mëlçisë apo që nuk kujdesen aq sa duhet për mirëqenien organike. Në shumë raste këshillat vlejnë për të evituar shfaqjen e një sëmundjeje të caktuar dhe në raste të tjera për ta kuruar atë.

KËSHILLA PËR SHËNDETIN 17- Mundohuni të jeni korrektë me ushqimin, hani nga të gjitha llojet, por me kufi. ANEMIA Çfarë duhet të konsumojnë ane-

31-Përdorni ujë mineral. 32-Hani sa më shumë fruta me vitaminë C dhe A. 33-Sa herë që ndjeheni të lodhur përdorni paracetamol ose medikamente të tjera me përmbajtje

MIGRENA Këshilla për të evituar dhimbjen: 48-Kontrolloni tensionin çdo ditë, pasi luhatjet e tij janë shkak për shfaqjen e krizave të migrenës. 49-Kuroni dhimbjet e dhëmbëve, dhimbjet e syve, sinozitet apo bllokimin e hundëve, pasi ato bëhen shkak për migrenë kronike edhe pas këtyre sëmundjeve. 50-Evitoni zemërimin, emocionet e forta, shokimet, çlironi tensionet, çlirohuni nga streset. 51-Evitoni mbilodhjen, ndryshimin e rutinës, çrregullimet e gjumit, çrregullimet seksuale. 52-Mos qëndroni në vende me zhurmë të lartë, në ambiente me drita të zbehta si dhe ambiente me lagështirë.

ZEMRA Si të luftoni sëmundjet kardiake 1-Pakësoni ushqimet me yndyrë, shtoni perimet dhe frutat e freskëta në dietën tuaj. 2-Bëni çdo ditë të paktën 30 minuta ecje. 3-Bëni çdo ditë të paktën 15 minuta ushtrime. 4-Konsumoni një gotë verë të kuqe në ditë. 5-Evitoni, alkoolin, duhanin.

DIABETI Ushqimet që duhet të konsumojnë pacientët:

Kolesteroli Këshilla për të ulur kolesterolin 6-Për të ulur përqindjen e lartë të kolesterolit nuk duhet të pini cigare dhe nëse pini, mundoheni ta ulni numrin e tyre deri sa ta ndaloni krejtësisht. 7-Merruni me ushtrime fizike në mënyrë të rregullt. Mbani një peshë ideale (pesha ideale është ajo që keni pasur kur keni qenë 25 vjeç). 8- Favorizoni më tepër konsumin e peshkut se sa të mishit. 9-Përdorni më shumë vajin e ullirit se sa gjalpin në përgatitjen e vakteve. 10-Kujdes me ëmbëlsirat e ndryshme, sepse bëhen gjithnjë me shumë vezë, po ashtu duhet të largoni nga ushqimet tuaja gjalpin, djathin, sallamet e ndryshme.

OBEZITETI Si të mposhtini mbipeshën 11- Duhet të lëvizni duke caktuar kohë për aktivitete çdo ditë. 12- Zgjidhni ushqimin cilësor, duke i dhënë organizmit gjithçka për të cilën ai ka nevojë. 13- Yndyrat dhe sheqernat kanë shije të mirë dhe ju nevojitet një masë e caktuar e tyre çdo ditë. 14- Balanconi dietën tuaj, të gjitha ushqimet mund t’i vendosim në dietë të shëndetshme. 15- Planifikoni një meny të shumëllojshme gjatë ditës. 16- Planifikoni të kaloni 5-10 minuta relaks çdo mëngjes.

46-Evitoni zhurmat e larta, të magnetofonit, televizorit. 47-Për t’u qetësuar, qëndroni në qetësi të plotë dhe në një ambient të mbyllur, dhe në errësirë për të paktën 30 minuta.

mikët 18-Anemikët duhet të konsumojnë fruta me vitaminë C. 19-Anemikët duhet të konsumojnë spinaq dhe barëra jeshile. 20-Fiku, shalqiu dhe luleshtrydhja, efikase për t’u trajtuar. 21-Anemikët duhet të pinë 150 gram lëng karotash në ditë. 22-Çajin, kakaon dhe kafen duhet t’i marrin tri orë përpara se të hanë, pasi ndryshe vështirëson tretjen. 23-Pacientët duhet të pinë çdo ditë 150 ml lëng të rrepës së kuqe, para buke. 24-Këshillohet të konsumohet sa më shpesh domatja. 25-Të sëmurët duhet të marrin gjithashtu, çdo ditë 10-15 fruta të mandarinës për një kohë prej 20-25 ditë.

REUMATIZMA Si ta kurojmë reumatizmëm 26-Bëni dy herë në javë ushtime gjimnastikore të lehta. 27-Merrni here pas herë (një herë në dy ose tre muaj) tableta multivitaminë. 28-Jetoni në ambiente që nuk janë të ftohta. 29-Bëni plazh çdo vit dhe e rëndësishme është që të shtriheni në rërën e mëngjesit dhe pasdites. 30-Pini sa më shumë çarja me bimë jeshile.

paracetamoli.

SPONDILIATROZA Si të evitojmë dhimbjet

53-Pacientët me diabet duhet të kontrollojnë peshën. 54- Duhet të kufizojnë sheqernat e rafinuara. 55- Duhet të rrisin sasinë e fibrës në dietë. 56- Yndyrat duhet të jenë vajra me një lidhje dyfishe. 57- Duhet t’i shtojnë dietës së tyre arra. 58- Efikase edhe bajamet.

34-Çdo mëngjes duhet të bëni të paktën 15 minuta ushtrime për muskujt e qafës. 35-Duhet të bëni në darkë dush me temperaturë mesatare. 36-Duhet të evitoni stresin dhe dëgjimin e televizorit me zë të lartë. 37-Pirja e çajrave të ndryshëm, veçanërisht me mente, bën mirë për sëmundjen. 38- Ecja, shëtitjet pasditeve ndihmojnë për një gjumë më të mirë. 39-Zgjedhja e dyshekut, e jastëkut duhet të jetë e kujdesshme, në mënyrë që ato të përshtaten me masën e qafës. 40-Kurimi i sëmundjes ka për bazë kortizonin. 41-Për të hequr dhimbjen nuk duhet të pini asnjëherë paracetamol dhe aspirina.

59-Mospërdorimi i alkoolit është këshilla numër një e specialistëve të shëndetësisë për të evituar pankreasin. 60-Femrat dëmtohen më shpesh sesa meshkujt nga sëmundja, pasi stomaku i tyre e ka më të vështirë tretjen e ushqimeve, për këtë arsye atyre u këshillohet të përdorin sa më pak kripë, yndyrna. 61-Për të luftuar sëmundjen e pankreasit këshillohet një jetë sa më e qetë, pa strese dhe çrregullime nervore.

SINOZITI Këshilla për sëmundjen

VESHKAT Si të evitoni sëmundjet e veshkave:

42-Evitoni diellin në pikun e vapës. 43-Mbani gjithmonë syze edhe në dimër, edhe në verë 44-Përdorni sa më shumë ushqime me fibra. 45-Në rast se ju fillojnë dhimbje është mirë që të konsumoni menjëherë kafe.

62-Evitoni kripën e tepërt. 62-Pini sa më shumë lëngje. 64-Konsumoni çaj nga trëndafili i egër. 65-Konsumoni lëng kumbulle. 66-Pini më shumë se 1 litër e gjysmë ujë mineral në ditë.

PANKREASI Këshilla për të mos u dëmtuar pankreasi:

37

MUSHKËRITË Si të ndihmoni mushkëritë: 67-Përdorni sa më shumë produkte me mish. 68-Shëtisni të paktën 1 orë në ditë në një pyll të mbushur me pemë dhe në ajër të pastër. 69-Mos përdorni duhan. 70-Mos jetoni apo flini në një dhomë me duhanpirës. 71-Përdorni sa më shumë lëngje dhe supëra. 72-Çdo ditë duhet të konsumoni një gotë verë, preferohet e kuqe. 73-Peshku dhe nënproduktet e tij janë shumë efikase për “mirëqenien” e mëlçive.

GURËT NË TËMTH Si të luftoni shfaqjen e gurëve në tëmth: 74- Duhet të konsumoni çaj rigoni. 75- Për kurimin e sëmundjes, përveç bimës shërbejnë edhe gjethet e thara në hije. 76- Përdoreni erëza në ushqime. Përveç shijes së mirë, parandalojnë sëmundjet. 77- Përdorni sa më pak ushqime të skuqura dhe kripë. 78- Pini sa më shumë lëngje dhe ujë natyral. KRIZAT E BARKUT Evitoni dhimbjet e barkut me: 79-Përdorni ushqime të pasura me hekur. 80-Mish, peshk, shpretkë. 81-Vezë, perime, fruta. 82-Fruta që përmbajnë vitaminë C etj. 83-Kafe, çaj, kakao apo edhe lëngje të tjera, që përmbajnë kafeinë, duhet t’i marrin dy orë para ose pas ushqimit. 84-Hurmat janë tepër efikase për të trajtuar dhimbjet e barkut. MËLÇIA Ushqimet që kurojnë dhe dëmtojnë mëlçinë: 85-Përdorimi i 20-40 gramëve alkool në ditë dëmton mëlçinë. 86-Mosha është një ndër faktorët kryesorë të dëmtimit të mëlçisë, pasi sa më e vogël që të jetë mosha e konsumatorëve të alkoolit aq më të rënda janë dëmtimet. 87-Predispozicioni gjenetik është një ndër faktorët kryesorë të shfaqjes së sëmundjes. 88-Këshillohet konsumimi i produkteve të mishit. 89-Këshillohet përdorimi i rrepave të kuq, lakrës së kuqe dhe broklës. 90-Këshillohet të mos pihen shumë kafe gjatë ditës, të mos konsumohet birra dhe lëngjet me gaz. DIETA DHE SHËNDETI Si të mbash oreksin nën kontroll: 91- Edhe pse frutat e thata nuk përmbajnë yndyrë dhe kalori, është mirë t’i konsumosh. 92- Buka bën pjesë tek karbohidratet të cilat janë një burim shumë i rëndësishëm energjie për organizmin. 93- Gjatë ditës duhet të konsumohen tre vaktet kryesore: Mëngjesi, dreka dhe darka, dhe dy deri në tre vakte të ndërmjetme: Paradite, pasdite. (VIJON)


LONDON MAY 2008 TIRANA, Albania, Roads, railways, ports and airports are being upgraded in Albania, where investment in infrastructure has dramatically increased, despite the challenges posed by poverty. IPS asked Albania's minister for transport Sokol Olldashi to discuss why the country's ambitious bid to link itself with Europe's trade and tourism routes is so important to this previously isolated nation.

38

ALBANIA BOOSTS TOURISM INDUSTRY BY BUILDING ROADS, PORTS

How important is transport infrastructure investment for Albania? It is the most important investment in the country. During the communist period our infrastructure was very poor, especially in the road and railway sector, and now we are trying to catch up. Compared to 2004 we are investing six times more in road infrastructure. In 2004 we spent 65 million euros, and in 2008 we will invest 470 million. Isn't this is a huge strain for the budget? How do you find funds for this? We've had a very good fiscal performance in the last few years. Incomes are increasing. We took important measures against corruption, and this has helped the state budget. We are privatizing and we have a 6 percent GDP growth, and all this while lowering taxes. We have lowered the tax on labor; we are applying a 10 percent flat tax, which is very attractive for investors. We also receive loans from several banks. Which sectors are benefiting from these large investments? We have increased investments in all sectors of infrastructure: ports, aviation, railways. We are building the basic network of roads in the country starting from the north-south axis, which will soon be completed and connect Greece to Montenegro through Albania. The road to Macedonia is already built, and the biggest project will connect us to the border with Kosovo. The highway is under construction right now and represents the greatest infrastructure project, because the terrain is very difficult, going through various mountains, and there will be 12 kilometers of tunnel and 25 bridges. The section connecting to Kosovo has been highly controversial. Your predecessor was accused of approving the project before the cost was known, and critics say the tender was not open, and costs could increase again. It was a fully transparent project. Everything was done in consultation with different foreign institutions. International bodies evaluated the offers, and five big companies from abroad were part of the tender, with none of them having even a single remark against the process. Are you also developing smaller roads that will lead to so far inaccessible beaches deemed important to making the most of the country's tourism potential? We are building several of them, connecting the north-south axis to the sea, such as the one connecting Vlora to Saranda along the coast, and which has

only touristic purposes. What do you expect to gain from all these improvements in infrastructure?

It will serve many purposes: industry growth, to facilitate the movement of people and goods, boost tourism and bring development to the most remote parts of the country. In April we will start a very important project for tourism and agriculture, which will consist of building 4,000 kilometers of rural roads; this will be a huge step forward in solving the problems of rural areas. Will this stop the massive movement of the population from rural to urban centers? It will slow it down but not stop it. When in the early 1990s communism collapsed, we had 73 percent of the population living in rural areas; now this number is down to 50. The tendency will be to come closer to the European average. Albanian roads are considered very unsafe and constitute a big public health issue. This is a very complex problem. It's not enough to just take easures to make roads safer. If we look at statistics and compare ourselves to other countries

in the region, our numbers are quite average. In my view our weakest point is the procedures for licensing new drivers. We have to improve the control and quality of driving schools. Almost 80 percent of road accidents occur during the day, in good weather conditions and on our best roads, so it's mostly a problem of speeding. I Driving is still quite a novelty for most Albanians. This can have an influence. We must consider that motorization among Albanians is still low for European standards, but traffic will increase permanently in future years together with the rate of motorization. We have 10 vehicles per 100 inhabitants, and I believe the European average to be at around 60 per 100 inhabitants. But this increased rate of motorization is catching some cities off guard and causing traffic congestion and environmental problems. We are also helping the local governments invest in city infrastructure. For example, in Tirana we are cooperating with the city authorities to financially assist them in important infrastructural projects, such as the building of a ring road.

ing this?

The railway sector is not very developed in Albania, many cities cannot be reached by train and there are hardly any international connections. Are you interested in improv-

We are investing in ports, increasing their capacity for instance by modernizing our main port in Durres. We are even considering building a new port in the Durres area to prepare for the fu-

There is only an international connection with Montenegro. It is true that the conditions of the railway system are very poor: The railway is not electrified, and during the transition period, investment in the sector has been negligible. But regarding our connection to Macedonia, our lines, though in poor condition, go until 3 kilometers of the border; the problem is on their side. We are working with the European Commission to reform the sector aiming at investing and improving infrastructure after having a clear view of what will be done with the railway sector in this country. We are evaluating some expressions of interest in reaching a concession areement by companies from the Czech Republic, witzerland and Italy, but this has to be carefully evaluated because Brussels is not pushing too much for a full concession of the railways. We need to find a balance between our obligations to the European Community standards and our need to accelerate investment in the railway infrastructure. Are ports a more pressing priority?

ture needs of the country. This port only has capacity for 11 million metric tons per year, and we estimate that in 20-25 years this won't be sufficient. Are there any plans to build more airports? The Mother Theresa Tirana Airport is very successful: The number of passengers increased by 30 percent in one year. But we are studying the possibility for a new airport in the south, in Saranda, which would be a touristic one. Developing tourism has been defined as a strategic goal for Albania, but poor infrastructure and long travel hours are not helping in attracting tourists to areas outside Tirana. In recent years tourism has been increasing. Last year there was an increase of close to 40 percent. Obviously infrastructure is a very important factor in attracting tourists but not the only one. We have some problems, but we are the cleanest country in the region if you look at coastlines. Industrial pollution is very low, 80 percent of the sea coast is fully virgin, as God made it, and in the south it is especially beautiful. Moreover this is a very quiet country with very low criminality. There are no places where you cannot walk or drive at night, and I believe Albanians are the most hospitable people in the region.


LONDON MAY 2008

Last year St-Tropez, this year... Saranda. Cathy Packe joins easyCruiseOne as the ship visits the Albanian Riviera for the first time – and is swept away by the experience ALAMY Tower at Butrint Just before noon local time two days ago, a sleek navy-and-white ship, with a discreet but distinctive orange stripe along its side, glided towards the Albanian port of Saranda: easyCruiseOne had arrived, bringing the era of lowcost cruising to this former Stalinist enclave. The harbour hardly looked able to cope; we docked, after much shouting of instructions from the Greek crew to Albanian port workers, at a concrete platform under a crane that looked ready to hoist us ashore. Although the hydrofoil that links Saranda with Corfu was moored alongside us, the place appeared better equipped to deal with freight than human cargo. The town, as far as any of us could see from the deck, looked only partially built. Half-constructed hotels and apartment buildings dotted the landscape, though with little sign of life. Visiting Albania was the main attraction for many of the passengers on this voyage – but we were not here for Saranda. We'd docked in southern Albania's biggest town to visit Butrint, an archaeological site a few miles to the south. A Greek city from around the fifth century BC, it was developed by the Romans and later occupied by Byzantines, Bulgarians, Venetians, French and Ottomans before being abandoned in the 18th century. The road from Saranda to Butrint was built for a visit by the Soviet leader Nikita Khruschev in 1959, who recommended turning the ancient city into a submarine base. Luckily, it has been excavated and is protected. A walk around the site reveals a city of considerable size. Building began at the top of the hill with an acropolis larger than the one in Athens, and over

39

A cruise with no frills, but lots of thrills the years construction continued downhill. There are walls from the Greek times, a Roman bathhouse, a vast early Christian basilica, a tower and castle that were the work of the Venetians. Most of the remains are shrouded in vegetation, which gives them an ethereal quality, as if covered in green dustsheets. Saranda was the fourth stop on our voyage, a trip that otherwise concentrates on Greece's westernmost islands – Ithaca, Paxos, Zakynthos and Kefalonia are all on the itinerary. In most places we were offered an excursion, although there was no obligation to do anything, other than, perhaps, enjoy a beer or a coffee in a local café. But in addition to Albania, the route included a few mainland stops that gave us the chance to .............................. explore some of Greece's cultural highlights. Monday's port was Itea, a typical, if uninspiring Greek harbour town; its selling point is that it is a half-hour bus ride from Delphi, one of the most important religious centres of ancient Greece and the place to which pilgrims from all over the Greek empire came to consult the oracle. Shortly after we docked, an air-conditioned coach took us up to the site. There Christina, a local guide, took us through the museum, explaining the importance of the god Apollo and the origins of the many statues on display. She then took us to the ruins, identifying each building and then leaving us on our own to explore the vast Temple of Apollo and the theatre and stadium higher up the hill. The spectacular countryside was

bathed in sunshine, tall, dark green cypresses standing out against the dustier olive trees and red rocks. Some passengers made their own way to Delphi, preferring the challenge of the local bus for a fare of €3.20 (£2.60) rather than the excursion price of €55 (£44). They arrived too late to see the museum, but they did manage to visit the Temple of Athena, lower down the valley. Price was the main attraction for many of the 78 passengers on the cruise. Joan, a widow from Manchester, appreciated not having to pay a hefty single supplement for a cabin. Nick and Stephanie were backpackers from Canada. They'd concluded that an easyCruise was the cheapest way to see the Greek islands; the fare they paid worked out at around £10 each a night – and that included transport as well as accommodation. The basic price of an easyCruise buys a cabin for the 11-night trip. Standard cabins are ensuite; an outside cabin costs extra, as does a superior room, which comes with a sofa, bathroom products and slippers. Four couples had bagged luxury cabins on the top deck, with private balconies. But the rules are egalitarian: you get what you pay for. There is an extra charge if you want your cabin cleaned, or need clean sheets or towels. There's a bar, a laundry service, and a spa where massages, facials and pedicures can be booked. You can buy a meal package – a continental breakfast and a three-course lunch or dinner – for €12 (£9.60) a day. This suited some people; others preferred to eat ashore, eating on the ship when the fancy took them, or when the

local restaurants didn't appeal. Plenty was thrown in for free: a hot-tub on deck (extremely popular), dolphins beside the ship, and gorgeous scenery as the ship sailed through the islands of the Ionian Sea. On the first morning most of us turned out on deck to witness easyCruiseOne slide into the narrow Corinth canal from the Saronic Gulf to the Gulf of Corinth, towed by a tug. The first attempts at building a canal through the narrow strip of land that joins the Peloponnese to mainland Greece were made by the Roman emperor Nero; it was eventually completed more than 1,800 years later, in the late 19th century. The canal is some four miles long, spanned by bridges; at the far end is a road that sinks down into the water when a ship is sailing out, rising again to let cars cross on their way in and out of modern Corinth. But watching the canal come and go was a rare opportunity to view the world from the water. The key to an easyCruise is that very little time is spent at sea – at least during waking hours. On most days the ship sets sail between two and five in the morning, arriving at the next destination before midday. So there was time for a long lie-in and a leisurely breakfast before going ashore to explore. The ship is relatively small (a maximum of 200 passengers), so she can dock at small ports. In Ithaca, we moored at Vathy, an attractive if sleepy little port. Excursions were offered, but most of us preferred to go off on our own. We were too early for the island's bus service, which doesn't start until

May, so one group hired a car while another booked the services of a local taxi. Some easyCruisers went hiking, up steep hills and through fields of wild flowers and breath-taking scenery to the Arethousa spring. Ithaca is believed by some experts to have been the home of Odysseus, and this is where his swineherd is supposed to have brought his pigs to drink. The most adventurous hired scooters and roared off. When we reached Paxos the following day, most were inclined to relax and enjoy the picturesque surroundings of Gaios harbour. The town has a pleasant little square lined with tavernas and bars, although most were deserted. We'd come to Greece ahead of the summer season, and there was an air of anticipation as hotel owners spruced up their properties in readiness for the tourist invasion. In Corfu, by comparison, there were a few more visitors and opportunities to pick up bargains in Corfu Town. This maiden Albanian cruise of easyCruiseOne ends in Athens next Thursday. There are places to visit before then, including the ruins of Mycenae. But midway through the cruise, reactions seem positive. Dana Herbst, a retired naval officer from Florida, speaks for many of the passengers. He is on his 201st cruise, and is loving it. "The ports of call are different," he says, "and the crew are all fun people. This is an adventure." TRAVELLER'S GUIDE The Independent

http://www.albaniantourism.com/


LONDON MAY 2008

NGA PETRIT KUÇANA

dërsa kujton motivet që katër vite më parë na shtynë fuqishëm për zbatimin e një projekti të detajuar për pasjen e një gazete shqiptare në Britaninë e Madhe , na bien ndërmend fjalët e një rilindësi që i shkruan një miku të tij; “Kësaj here po shes orën e dorës dhe do të botoj gazetën, herë të tjera zoti e bëftë mbarë”. Tek askush më mirë se stafi që themeluam gazetën “The Albanian” nuk marrin më shumë kuptim këto fjalë. Ne vendosëm që të hapim gazetën kur kishim shumë pak kontakte në numrat tanë të telefonit, kur akoma nuk kishim mësuar mirë Londrën, aq më tepër qytetet e tjera të Britanisë, kur njihnim vetëm tre apo katër biznesmenë shqiptarë në të gjithë Britaninë, dy apo tre shoqata, shumë pak

N

kontakte dhe lidhje... Vërtet shumë nga ne befasohemi nga guximi që patëm për hapjen e një gazete, por në fund të fundit ishim të vendosur për këtë dhe ja sot pas katër vitesh bindemi se bëmë atë që duhet bërë. Me një staf tepër profesionalist dhe me bashkëpunëtorë tejet të shumtë “The Albanian” vjen në këtë 4-vjetor në formatin e një gazete ambicioze, që në historinë e gazetarisë shqiptare në Mbretërinë e Bashkuar u regjistrua si gazeta e gjashtë e shqiptarëve në MB, por e vetmja që rezistoi pa u mbyllur. Shumëdimensionaliteti i misionit që pati dhe ka kjo gazetë, u implementua gjatë këtyre katër viteve duke arritur në një stad, ku vërtetë jemi krenarë që bashkëpunëtorët ndjehen të lumtur që janë bërë pjesë e gazetës, pjesë e misionit që saj. Cili isht ai gazetar, apo intelektual që mori apo merr mundimin për të shkruar dy rradhë dhe që ka për të thënë diçka nuk iu bashkëngjit misionit të gazetës “The Albanian”? Që në krye të herës pamë që “The Albanian” u shndërrua në një shkollë gazetarie, unike në llojin e saj. Natyrisht që katër vite nuk janë edhe aq shumë për një media, por duke parë rolin që luajti “The Albanian” besojmë se zë një vend të merituar në historikun e medias shqiptare në Britani dhe më gjerë. Lexuesit për këto katër vite, janë dëshmitarët e transformimeve rrënjësore që ka pësuar gazeta jonë, (kujtomë që numri i parë ishte vetëm me 16 faqe), por natyrisht që iu përsh-

tat edhe zhvillimit dhe integrimit të komunitetit shqiptar në Mbretërinë e Bashkuar. Brenda trekëndëshit misional informim, edukim, argëtim jemi përpjekur që të ofrojmë më të mirën e mundshme tek lexuesi ynë. Por pas katër vjetësh shohim që fenomeni i tëhuajsimit është dobësuar ndjeshëm, prandaj kemi vendosur që të shohim në sy realitetin, edhe të mirën edhe (gjysëm) të keqen, pra për të mos i hyrë në hak informimit, mbase për t’i lënë më shumë ndikim edukimit. Pra kemi menduar se “faqet e zeza” deri diku do të shërbejnë si edukim. Pas katër vitesh gazete pa asnjë lajm të zi në gazetë, mendojmë se shkalla e integrimit të lexuesve është në masë të tillë që nuk do të ndikohen për humbjen e identitetit, por thjesht do të edukohen. Përsa i përket rubrikave të tjera besojmë se kemi gjetur ekuilibrin më të mirë të mundshëm. Kjo është vënë re edhe nga testet e herëpashershme që iu bëhen lexuesve. Në rrugën katër vjeçar të konsolidimit si gazetë, tashmë kemi hyrë në një fazë ku “nuk kërkojmë më Boss për gazetën” siç na sygjeronte miku ynë Bejtullah Destani në numrin parë. Përkundrazi jemi kthyer në partnerë suksesi të shërbimeve që iu ofrohen komunitetit. Pra kaluan katër vjet me “The Albanian”. Një histori e tërë brenda përbrenda historikut të gazetës. Misioni ynë vazhdon.

Gëzuar!

Përvjetori

I

Përvjetori

II

Përvjetori

III

40


Turn static files into dynamic content formats.

Create a flipbook
Issuu converts static files into: digital portfolios, online yearbooks, online catalogs, digital photo albums and more. Sign up and create your flipbook.