Shqiptarja.com

Page 1

“Almedicus” Suplementi për mjekësinë Kanceri i prostatës vret 1 në 36 meshkuj, duhen kontrolle periodike ɽ Faqe 13-20

TAKIMI NE SHBA

ɽ Faqe 5

Berisha takon Hilari Klintonin: E ftova për 100-vjetorin

REFORMA

ɽ Faqe 7

Korrektimi kombëtar, si për¿tojnë partitë e vogla në zgjedhje

LUNCH.COM

ɽ Faqe 12

Ju rrëfej dajën tim Hysni Milloshi: Vdiq i varfër, jetoi si i pasur

Na ndiqni edhe online LEKË 30 SHQIPTARJA.com + Suplementi ALMEDICUS

VITI II - NR. 97 E enjte, 26-04-2012

www.shqiptarja.com

INTERVISTA/ Ish-drejtori i policisë së Dibrës Shemsi Prençi Àet pas dorëheqjes

DOREZOHET SUPERPOLICI: ME MUNDI MAFIA E KROMIT Akuzat e ish-drejtorit: “Njohja e kryeministrit për ma¿en vjen nga brenda shpellave të saj dhe jo nga librat. Strukturat e Policisë së Shtetit të përfshira në ma¿en që shfrytëzon qindra punëtorë në nëntokën e Bulqizës” Editorial Lajmi ɽ Faqe 22-23 EKSKLUZIVE/ FOTO DOKUMENT Shemsi Prençi, dha dje publikisht dorëheqjen nga posti i drejtorit të plicisë së qarkut Dibër, detyrë që e mbante prej disa muajsh. Një një intervistë për “Shqiptarja.com”, Prençi thotë se ishte i detyruar të largohej, sepse kishte humbur betejën me ma¿an e kromit, e cila shtrihet nga Bulqiza, te Policia e Shtetit deri të qeveritarët dhe kryeministri

NGA

Një shtet i kapur nga ma¿a S

TIRANE

LINDITA ÇELA

D

rejtori i Policisë së Qarkut të Dibrës, Shemsi Prençi ka dhënë dje dorëheqjen, që sipas tij është e diktuar nga presioni i ma¿es së kromit në pushtet. Pas përballjes disa mujore, Prençi ka bërë publike... ɽ vijon në faqe 2-3

ARBEN RROZHANI

Vepra e Serras: “Lead”. Me katër pllaka 121.9×121.9×1.9 cm), pole: 60” (152.4 cm) long. Nga Koleksioni i artistit

Foto e bocetit të Visar Obrisë dhe Kai Roman Kiklas, e shpallur Àtuese pas mbylljes së konkurrimit për nj monument kushtuar 100-vjetorit të Pavarësisë

Skandal me veprën e Pavarësisë, i është vjedhur skulptorit me famë botërore Richard Serra Ngjashmëria vizive dhe konceptuale me projektin ¿tues të shpallur nga Berisha LIND “FRYMA E RE DEMOKRATIKE”

Partia e Topit, Oketa e shpall nesër Konferencë për shtyp te selia, afër godinës së PD-së. Nis mbledhja e ¿rmave TIRANE

JAKIN MARENA

P

artia e re “Fryma e Re Demokratike” do të deklarohet nesër zyrtarisht për shqiptarët. Përmes një konference për mediat, kreu i kësaj partie, deputeti Gazmend Oketa do të bëjë deklarimin ɽ Faqe 5 zyrtar, duke...

hemsi Prençi, nuk është i vetmi. Është i radhës. Si për ironi të fatit, emri i tij është ende te lista e të pandehurve të cilët Prokuroria e Përgjithshme i dërgon në Gjykatë, ku gjykohet bashkë me zyrtarë të tjerë të qeverisjes së PD-së për grushtin e shtetit të 13-14 shtatorit 1998. Sepse ka kontribuar për të sjellë edhe me dhunë partinë e Sali Berishës në pushtet. Por partia nuk ka më nevojë për të. Ajo sot ka nevojë për shërbëtorë, policë që i shërbejnë pushtetit dhe levave të tij për të zhvatur të mirat materiale të Shqipërisë. Denoncimi i Shemsi Prençit është direkt: Policia e Shtetit, nga Bulqiza deri te Ministria e Brendëshme është vënë nën hyqmin e ma¿as që po skllavëron minatorët, familjet e tyre dhe po grabit të mirat materiale që sjellin miliona euro për pushtetin dhe vdekje e mizerje për popullin. Denoncime të tilla siç bëri publikisht dje Shemsi Prençi ka botuar disa herë edhe “Shqiptarja.com” në këto pak muaj që ka hyrë në tregun e mediave të shkruara. Një polic ende në detyrë deklaronte se si vidheshin në komisariatin e Kavajës karburanti, gomat e makinave, lekët për lavazhin, deri te letrat për shkresat zyrtare dhe të gjithë e dinin, nga she¿ i komisariatit deri te nëpunësi i thjeshtë. Një tjetër polic në komisariatin numër 3 në Tiranë, denoncoi pak javë më parë se si në qendër të Tiranës, ngjitur me Ministrinë e Drejtësisë, një person i njohur prej të gjithëve, policë dhe prokurorë, ka ngritur një firmë piramidale, duke dhënë fajde, duke mashtruar nevojtarët dhe askush nuk ɽ vijon në faqe 2 e trazon...


2

E enjte, 26 prill 2012

AKTUALITET

ALUIZNI, ish-drejtori I tregon veprimet e jashtëligjshme

sh-zv/drejtori i përgjithshëm i ALUIZNIt, Sokol Hasani, ka rrëfyer me detaje për Vizion Plus skemën, qe sipas tij përdoret ne këtë institucion, për legalizime te jashtëligjshme. Ne regjistra figurojnë me dhjetëra ndërtime disa katëshe, por asnjë prej tyre nuk ekziston ne hartat dixhitale apo fotografimet, qe i janë bere territorit nga ajri. Ish-zv/drejtori Hasani pohon, se ndryshimet e destinacionit te ndërtimeve pa

leje nga lokal ne banese apo anasjelltas, janë me te shpeshtat. Ne kallëzimin penal, qe ai ka bere ne prokurorinë e tiranes shprehet. Vetëm vitin qe kaloi Hasani ka arritur te identifikoje 30 objekte te legalizuara ne shkelje te plote me ligjin. Ai pohon, se abuzimet nuk janë sporadike, por te mire organizuara nga drejtuesit e agjencisë se legalizimeve dhe ato kane marre firmën e te gjithëve. Pas kallëzimeve penale te ish-zv/

drejtorit te përgjithshëm te ALUIZNI-t, njesia task force e prokurorisë se Tiranes ka nisur hetimet. Ne verifikim janë tre objekte dy ne Tirane dhe një ne Durrës, për te cilat Hasani ka depozituar dokumentacionin përkatës, qe implikon disa drejtore drejtorish te ALUIZNI-t. Pas denoncimeve te përsëritura për eprorin dhe koleget e tij, Hasani është liruar pak kohe me pare nga detyra e numrit 2 te ALUIZNI-t.

Flet ish-drejtori i Policisë Dibër, Shemsi Prençi

“Mafia e kromit kreu është në Tiranë” Policia, në shërbim të hajdutëve të pasurisë publike

TIRANE

BIOGRAFIA

LINDITA ÇELA

Shemsi Prençi polic karriere

vijon nga faqja 1 ...largimin e tij duke akuzuar strukturat më të larta të shtetit shqiptar, deri tek kryeministri i vendit në përfshirjen me mafian. Kryepolici me një karrierë të gjatë brënda uniformave blu për herë të parë ka folur hapur jo vetëm për konfliktet brënda Policisë së Shtetit, por dhe për ekzistencën e një mafie që sipas tij favorizohet nga kryeministi Sali Berisha. Kryepolici ka denoncuar ekzistencën e kësaj mafie e që sipas tij, nuk bëhet fjalë për kriminelë oridinerë, por për fije që lidhen deri në krye të shtetit shqiptar. Policë, zyrtarë, pronarë kompanish e deri tek kryeministri Berisha duket kanë lidhje ndërmjet tyre e që për kryepolicin nuk janë gjë tjetër veçse mafia që s'ka atdhe, por vetëm shpellën e krimit. "Kur dëgjova Berishën të fliste për këtë mendova se e ka mësuar nga librat. Por, fatkeqësisht, i gjetur përballë shpellave të mafies më Bulqizë, përballë heshtjes së strukturave të larta të shtetit, deri tek Kryeministri i Shqipërisë, të denoncimeve që unë kam bërë nga thellësia e minus 1400 metrave të eizistencës së shpellave të mafias, e kur këto ranë në vesh të shurdhët kuptova të vërtetën e tmerrshme se njohja e kryeministrit për mafien vjen nga brenda shpellave të saj dhe jo nga librat"-deklaroi gjatë bërjes publike të dorheqjes së tij, Drejtuesi i Parë Shemsi Prençi. Kryepolici tha gjithashtu se disponon dokumenta dhe informacione për ekzistencën e kësaj mafia por shpreson që një dëshmi e tillë të bëhet fillimisht pranë organeve të Prokurorisë së Përgjithshme, tek e cila beson se do të nisë hetimet e të mos jetë e lidhur me shpellat e mafies në pushtet. Në një intervistë për "Shqiptarja.com", ish-drejtori i Policisë së Qarkut Dibër akuzoi strukturat e larta shtetërore se janë implikuar në atë që ai e

S

Shemsi Prençi

quajti "mafia e shpellave", e cila shfrytëzon barbarisht kromin dhe jetën e minatorëve të Bulqizës. Z. Prençi ju dhatë dorëheqjen dhe, nga sa ju keni deklaruar, këtë e bëtë për shkak të mafies së kromit ku janë përfshirë strukturat e Ministrisë së Brëndshme. Për cilat struktura e keni fjalën? Dorëheqja ime vjen si rezultat i një reflektimi dhe përballje të përditshme me mafien e kromit në Bulqizë. Sapo kam marrë detyrën e Drejtorit të Policisë së Qarkut në Dibër, krahas problematikave të tjera në garantimin e rendit në qytet, jam përballur me elementë kriminalë si dhe me zotërues të galerive të kromit, që falë mbështetjes politike vidhnin pasurinë kombëtare. Të gjitha rastet e konstatuara unë i kam denoncuar qoftë në prokurori po ashtu dhe në të gjitha strukturat e hierarkisë së Ministrisë së Brëndshme. Por ajo që unë nuk dija është se të përfshira në këtë segmente ishin dhe strukturat e Policisë së Shtetit. Tashmë e them me bindje se këto struktura janë të përfshira në këtë mafie që sot nëntokën e Bulqizës e ka kthyer në shpella ku shfytëzohen qindra punëtorë, ku jeta e tyre dhe në këtë momente që flasim është e rrezikuar seriozisht. Në kushte, kur asnjë prej strukturave të Ministrisë së Brendëshme nuk ka reaguar në përballje me mafien e kromit jam detyruar të jap

hemsi Prençi, ka qenë pjesëtar Ministrisë së Rendit, prej shumë vitesh, duke shërbyer në drejtori të ndryshme si drejtues. Me gradën Drejtues i Parë, Prençi në 2009 ishte transferuar nga drejtor i policisë së Fierit, në drejtor të forcave speciale. Në zgjedhjet e 8 majit 2011 pati përplasje me zv.ministrin e Brendëshëm, Avenir Peka për përdorimin e Policisë së Shtetit kundër kandidatit të PS-së. Pak muaj më parë, ai u largua nga detyra e drejtorit të forcave speciale, duke u transferuar në Dibër, detyrë që e mbajti deri dje, kur dha dorëheqjen.

dorheqjen. Pasi kam bërë detyrën që më ngarkon ligji duke i denoncuar në të gjitha insitucionet, sot, pa uniformën e policit, mund të flas të vërtetat që unë di në lidhje më këtë krim që po i bëhet pasurisë tonë kombëtare. Mund të flas për ekzistencën e shpellave të mafies, kreu i së cilës është në Tiranë. Ju thoni që keni denoncuar në prokurori ekzistencën e kësaj mafie që vepron në Bulqizë. A mund të më bëni me dije cilat janë kallëzimet që ju keni kryer? Kallëzimet qe ne kemi bërë, në një farë mënyrë vërtetojnë dhe lidhjet e strukturave të Ministrisë së Brëndshme dhe Policisë së Shtetit me mafien e

kromit. Pak ditë më parë në prokurorinë e Peshkopisë është depozituar kallëzimi për tre efektivat e lartë të komisariteve të Drejtorisë së Policisë së Qarkut të Dibrës. Këta oficerë policie janë njerëzit më besnikë të drejtorit të SHKB-së, Astrit Halili. Në emër të uniformës së Policisë së Shtetit kanë ushtruar terror ndaj banorëve duke favorizuar hapur kompani që kanë licencën e shfrytëzimit të kromit. Të gjitha rastet e konstatuara unë i kam informuar periodikisht në SHKB, në Drejtorinë e Përgjithshme të Policisë së Shtetit, por çdo denoncim i imi është përcjellë me indiferentizëm duke më bërë që të bindem që struktura të tilla o janë pjesë e mafies së kromit, ose janë marrë peng prej tyre. Unë në cilësinë e drejtorit të Policisë u kam vënë në dispozicion dokumenta që vërtetojnë inkriminimin dhe veprimtarinë kriminale të oficerëve të policisë dhe kompanive të kromit, por në vend të reagimit të shtetit unë kam pësuar sulmin e një kompanie mediatike që ka interesa të drejtëpërdrejta në galeritë e kromit në Bulqizë. Sot, pa uniformën e policisë së shtetit, unë dola për të folur pikërisht për këto skandale që kanë përfshirë policinë, por dhe të ekzistencës së mafies së kromit. Jam i bindur që kam vepruar drejt sepse tashmë nuk kam më vlerë thënia që "njeriu flet dhe me heshtjen e tij". Z. Prençi në deklaratët tuaj ju flisni për ekzistencën e mafies, e unë nuk besoj se vetëm denoncimi që ju u keni bërë efektivave të policisë së komisariateve që ju drejtonit përbën këtë zinxhir. A mund të më flisni më konkretisht? Nga verifikimet që unë kam mundur të bëj në këtë përballje në një periudhë të shkurtër kohore që unë kam qënë nën drejtimin e Policisë së Qarkut të Dibrës kam konstatuar se në galeritë e Bulqizës janë licensuar kompani, përfaqësuesit e së cilës janë në Ministrinë e Ekonomisë së Tregtisë dhe Energjitikës, të cilët kanë lidhje të ngushta me përfaqësues të

EDITORIAL NGA

ARBEN RROZHANI

Një shtet i kapur nga mafia vijon nga faqja 1 ...Këto denoncime gazeta i botoi pa dhënë emrat e denoncuesve, dhe të të denoncuarve, por të dhënat e sakta iu përcollën ministrit të Brendëshëm Bujar Nishani, që ata të reagonin institucionalisht. Rezultati? Asnjë masë. Mashtruesit dhe zhvatësit e pasurisë publike dhe të qytetarëve janë të lirë të bëjnë ç’të duan dhe në krah kanë strukturat e Policisë së Shtetit dhe të prokurorisë. Denoncimi i ish-drejtorit të Policisë së Dibrës është i përmsave kombëtare dhe duhet trajtuar i tillë. Sepse po vidhen, mbi gjakun e njerëzve, pasuritë kombëtare të vendit, që çojnë shuma marramendëse te qeveritarët dhe njerëzit e lidhur me ta nga pushteti vendor, policia, mediat deri te zyrat e qeverisë. Reagimi ndaj këtyre akuzave nuk mund të jetë asgjë tjetër, veç kundërakuza, që pastaj të harrohet se çka është thënë dhe të vijojë plaçkitja e vendit si më parë, pa u hyrë gjemb në këmbë. Në një vend tjetër, vërtet demokratik, ku pushtetin e ka dhe e kontrollon vërtet populli dhe vota e tij, Shemsi Prençi do të ishte hero dhe të akuzuarit do të kalbeshin burgjeve. Por nuk jemi një vend i tillë dhe Prençi e të tjerë si ai do të enden rrugëve, në pritje të ditës së drejtësisë, që vonon, por nuk harron. www.shqiptarja.com qeverisë, të shtetit shqiptar, për të cilët besoj se dhe do të kemi rast për të folur. Këta njerëz sot nuk kanë të ngopur duke shfytëzuar djersën e baballarëve të fëmijëve të mbetur jetimë në shpellat e krimit në Bulqizë. Z. Prençi, gjatë reagimit të saj Drejtoria e Përgjithshme e Policisë së Shtetit thotë se ju jeni pezulluar nga detyra që ditën e henë. Ju jeni vënë në dijeni pë rkëtë vendim? Jo. Kjo nuk është absolutisht e vërtetë. Një reagim i tillë ka ardhur si rezultat e dorëheqjes sime, por po ju them se është një veprim krejtësisht i kompromentuar. Së pari, qoftë edhe

gojarisht unë nuk jam njoftuar për pezullimin tim nga detyra. Deri mbrëmjen e së mërkurës unë kam qenë në detyrë, madje dhe me misione të ngarkuara nga Drejtori i Përgjithshëm Hysni Burgaj. E kjo është krejtësisht e vërtetueshme. Kjo deklaratë është një hakmarrje për shkak të asaj që unë kam denoncuar publikisht pas dorëheqjes së dhënë e besoj që Prokuroria e Përgjithshme do të hapë hetimet dhe unë jam i gatshmëm të bashkëpunoj me gjithë sa di për ekzistencën e kësaj mafie në Bulqizë ndaj së cilës si Drejtori i Policisë së Shtetit unë rezultova i "dështuar" në eliminimin e saj. Arsyet se përse unë ua bëra me dije.


E enjte, 26 prill 2012

3

AKTUALITET

Kriza ekonomike, V qeveria dorëzohet përpara fakteve

etëm dy-tre vite arriti kryeministri shqiptar të ruajë rritjen e mirë ekonomike, të trashëguar nga pushteti socialist. Prej katër vitesh vendi po njeh vetëm rënie të rrezikshme. Fillimisht ishte Ridvan Bode, i cili ka shkuar në SHBA të kërkojë para, tani është guvernatori Fullani që thotë me gjysëm zëri se jemi në krizë. Në Shqipëri ndikimet e krizës ekonomike botërore dhe veçanërisht asaj

europiane pritet të kushtëzojnë ekonominë vendase, e cila siç deklaroi sot guvernatori i Bankës Qendrore Ardian Fullani, do të rritet me ritme të ulëta gjatë këtij viti. Kërkesa e huaj pritet të japë një kontribut më të ulët. Ndërkohë, orientimi i politikës fiskale drejt konsolidimit të mëtejshëm të parametrave fiskalë, kufizon hapësirat për një stimul të qëndrueshëm fiskal, në mbështetje të rritjes së aktivitetit

ekonomik në vend. Eksportet kanë rënë me 20 përqind, ndërsa importet janë rritur vetëm me 1.2 përqind, dhe kjo dedikuar në një masë të madhe nga blerjet e energjisë. Edhe organizmat ndërkombëtar financiar parashikojnë një rritje të ulët mes 0.5 deri në 1 përqind për vitin 2012, ndërsa qeveria ende i mbetet zyrtarisht një pritshmërie optimiste për një rritje ne 4.3 përqind.

Reagimi i Policisë së Shtetit

Burgaj: Nën hetim, shpërdoroi detyrën

TIRANE

dhe abuzimeve që ka kryer duke ushtruar detyrën si drejtor i Qarkut të Dibrës. "Nga të dhënat e grumbulluara ka rezultuar se, duke qenë në detyrën e Drejtorit të policisë së Qarkut Dibër, Drejtues i parë Shemsi Prençi, ka kryer disa shkelje: ka fyer personelin e Komisariatit të Policisë Bulqizë, ka fyer me fjalë të rënda fyese një përfaqësues të Zyrës së Përmbarimit Mat, ka dhënë masa disiplinore për vartësit në mënyrë tendencioze, ka kryer lëvizje të personelit

D

rejtuesit e Policisë së Shtetit hakmerren ndaj kryepolicit Shemsi Prençit. Pak orë pas deklaratës së dorëheqjes së drejtorit të Policisë së Qarkut të Dibrës, Policia e Shtetit ka reaguar duke bërë publike vendimin për pezullimin e tij nga detyra si dhe nisjen e hetimeve me akuzën e shpërdorimit të detyrës. Sipas një deklarate për shtyp, thuhet se Prençi është pezulluar nga detyra për shkelje të rënda disiplinore

të pamotivuara dhe në kundërshtim me rregulloren e personelit të Policisë së Shtetit, ka kryer veprime arbitrare në kundërshtim me ligjin për sekuestrimin e kamionëve të ngarkuar me mineral kromi, veprime këto të urdhëruara prej tij në cilësinë e Drejtorit të Policisë së Qarkut"-thuhet në njoftimin zyrtare të Drejotrisë së Përgjithshme të Policisë së Shtetit. Sipas njoftimit, në vend të Premçit është emëruar Hasan Gjergjeri.

Kallëzimi penal për tre drejtuesit e policisë së qytetit verior. Abuzuan me detyrën

"Si i shërben mafias policia e Bulqizës" Padia e ish-drejtorit në Prokurorinë e Dibrës për Rakip Hoxhën, Embro Zholin dhe Preni Kushtën, drejtues të Komisariatit të Policisë në Bulqizë. U vunë në shërbim të bizneseve të kromit

TIRANE

LARGIMI I PRENÇIT

LINDITA ÇELA

Braçe: Provë e shtetit të kapur nga mafia

N

ë një kallëzim penal të ishdrejtorit të Policisë së Qarkut Dibër, Shemsi Prençi, akuzohen kryekomisari Rakip Hoxha, Shef i Komisariatit të Policisë Bulqizë, Komisar Embro Zholi, Shef i Seksionit të Hetimit e Parandalimit të Krimit në Komisariatin e Policisë Bulqizë dhe Komisar Preni Kushta, Shef i Seksionit të Rendit në Komisariatin e Policisë Bulqizë. Sipas padisë së siguruar nga "Shqiptarja.com", ata të tre kanë kryer veprën penale të "Shpërdorimit të detyrës" parashikuar nga neni 248 i Kodit Penal. Sipas padisë, përveç rasteve të mosreagimit të policisë për aktet kriminale ndaj shtetasve, është bërë palë me shfrytëzuesit e minierave të kromit. Prençi sjell në vëmendje takimin e 16 marsit 2012, në ambjentet e Komisariatit të Policisë Bulqizë, ku u ngritën shqetësimet e METE, Kompanisë ACR dhe repartit të Inspektim-Shpëtimit. Sipas ish-drejtorit, menjëherë pas takimit fillojnë të lindin shqetësimet e para dhe konkretisht Stacioni Televiziv Neës 24 e trajton takimin si të pa ligjshëm, sikur këtë takim duhet ta thërriste Prefekti i Qarkut dhe se është prejashtuar Komisariati nga ky takim, kur në fakt ky takim u zhvillua brenda ambjenteve të tij dhe me pjesëmarrjen e përfaqësuesve të deleguar nga Shefi i Komisariatit, pasi ky i fundit ishte me leje vjetore të planifikuar. Pas përfundimit të takimit, strukturat përkatëse Poli-

P

Kallzim penal ndaj tre drejtuesve të Komisariatit të Policisë në Bulqizë

core u vunë në zbatim të planit të masave. Shefi i Komisariatit të Policisë Kryekomisar Rakip Hoxha edhe pse me leje, me telefon, në shenjë revolte lidhur me ecurinë disiplinore të filluar ndaj tij, duke kryer veprime penguese, urdhëron Shefin e Sektorit të Rendit Komisar Preni Kushtën që të mos lejojë hapjen e portës hyrëse të Komisariatit për të bërë bllokimin e provës materiale. Po ashtu, Shefi i Komisariatit të Policisë Buqizë nëpërmjet telefonit ka fyer Zëvëndës Drejtorin e Policisë së Qarkut dhe Shefin e Sektorit të Burimeve Njerëzore në DPQ Dibër.(Fakte të përshkruara në informacionet e datave 16.03.2012 dhe 17.03.2012) Reagime të ashpra deri në shkelje të ligjit, kanë ardhur me datë 19.03.2012 nga Komisar Embro Zho-

li të cilit strukturat e Sektorit Kundër Krimit Financiar i kanë kërkuar ndihmë për kompletimin e grupit hetimor lidhur me bllokimin e provave materiale dhe kryrjes së veprimeve proceduriale, por ai ka refuzuar duke thënë që më parë do të komunikoj me Shefin e Komisariatit dhe për 6-orë nuk është kthyer asnjë përgjigje (ky fakt është i cilësuar edhe në raportin e shërbimit të përpiluar nga OPGJ-të e krimit financiar) "Konstatohet se veprimet e drejtuesve të Komisariatit të Policisë Bulqizë Kryekomisar Rakip Hoxha me detyrë Shef Komisariati, Komisar Embro Zholi me detyrë Shef i Seksionit të Hetimit dhe Parandalimit të Krimit dhe Komisar Preni Kushta me detyrë Shef i Seksionit të Rendit, bien në kundërshtim flagrant me ligjin e

as dorëheqjes së drej torit të policisë së Dibrës, Shemsi Prençi, që akuzoi se u detyrua nga mafia e kromit të ndërmerrte këtë veprim, ka reaguar edhe deputeti socialist, Erion Braçe. Sipas këtij të fundit, ky shtet është i kapur nga mafia. Braçe ka thënë se një bisnesmen që ka një grup mediatik në Tiranë, detyroi qeverinë që të largonte Prençin, për shkak të problemeve që i kishte hapur në Bulqizë. "Drejtori i policisë së qarkut Dibër dorëhiqet. Shteti zgjodhi të jetë me "Mafian e Kromit" në Bulqizë. Shteti zgjodhi të tradhtojë "shërbëtorin e tij". Tani Mafia i ka shpellat e lira!", thuhet në një reagim të deputetit socialist. konkretisht me nenin 248 të Kodit Penal pasi ato nuk kanë pranuar t'u marrin kallzim shtetasve të demtuar nga veprat penale, nuk kanë administruar informacion me vlerë lidhur me ngjarjet e ndodhura kohët e fun-

dit, kanë favorizuar autorë të veprave penale si ajo e datës 03.03.2012, duke i bërë presion palës së dëmtuar nga vepra penale, kjo e analizuar në Prokurorinë e Rrethit Gjyqësor Dibër, kanë kryer veprime penguese të strukturave Kundër Krimit Financiar të DPQ Dibër, kanë bashkëpunuar me median Neës 24 duke ekspozuar praktikat e ecurisë disiplinore dhe duke i keqinterpretuar ato dhe kanë fyer drejtuesit e strukturave policore në Drejtori. Per sa më sipër, evidentohet qartë se drejtuesit e Komisariatit të Policisë Bulqizë kanë shkelur haptazi ligjin dhe veprimet a mosveprimet e kryera prej tyre përbëjnë elementë të veprës penale të parashikuar nga neni 248 i Kodit Penal. Në këtë nen parashikohet: Kryerja ose moskryerja me dashje e veprimeve a e mosveprimeve në kundërshtim me ligjin, që përbën mospërmbushje të rregullt të detyrës, nga personi që ushtron funksione publike, kur i kanë sjellë atij ose personave të tjerë përfitime materiale ose jomateriale të padrejta a kanë dëmtuar interesat e ligjshëm të shtetit, shtetasve dhe të personave të tjerë juridik, nësë nuk përbën vepër tjetër penale, dënohet me burgim nga gjashtë muaj deri në pesë vjet dhe me gjobë nga treqind mijë deri në një milionë lekë. Për të gjithë faktet dhe rrethanat e sipërcituara Drejtoria e Policisë së Qarkut Dibër mbështetur në nenin 281 të K.Pr.Penale dhe në nenin 248 të Kodit Penal i kërkon Prokurorisë së Rrethit Gjyqësor Dibër, fillimin e procedimit penal për veprën penale të "Shpërdorimit të detyrës" ndaj personave të kallzuar"-thuhet në kallëzimin Penal të Prençit.


4

E enjte, 26 prill 2012

POLITIKE

Haxhinasto: Kodi K i ri të sigurojë barazinë e votës

odi i ri zgjedhor duhet të sigurojë barazinë e votës. Sipas numrit dy në LSI Edmond Haxhinasto reforma zgjedhore duhet të ketë në thelb të saj barazinë e votës së qytetarëve shqiptarë. Duke iu referuar afateve të punës së komisionit Haxhinsto është shprehur para mediave se një proces i tillë është i lidhur ngushtësisht me integrimin e vendit, çka e bën çështjen parësore në axhendën

politike. Pas takimit me ministrin e jashtëm të Gjeorgjisë, kreu i diplomacisë shqiptare foli dhe për sa i përket situatës së krijuar në kufirin jugor të vendit me Greqinë ku disa gjyqtarë u kthyhen në kufi nga pala greke. "Ne i kemi dërguar një kërkesë palës greke në lidhje me këtë çështje dhe kur të ketë edhe një përgjigje atëherë ne do të paraqesimin edhe qëndrimin tonë" theksoi Haxhinasto.

Ndërkaq në takimin me homologun gjeorgjian Grigol Vashadze, minsitri Haxhinasto konfirmoi mbështetjen që Shqipëria i jep këtij vendi për t`u bërë pjesë e aleancës euroatlantike. Nga ana e tij ministri Vashadze vlerësoi mbështetjen që i jep vendi ynë Gjeorgjisë për këtë çështje. Po ashtu palët thanë se është rënë dakort për forcimin shumëplanësh mes Shqipërisë dhe Gjeorgjisë.

Ish-kreu i shtetit: Presidenti, shanse të zgjidhet me 71 vota ose zgjedhje të parakohshme

Presidenti, Meidani: Nano artificiale vetëkandidimet "Kandidat konsensual. Qytetari përfaqësohet me zgjedhje direkt" Lajmi

ERJON BRAÇE:

Ish-presidenti Rexhep Meidani tha se gara presidenciale do të mbyllet me një President të zgjedhur në raundin e katërt ose të pestë me 71 vota, ndërsa ka nënvizuar faktin se do të ishte mirë që vendit t'i jepej një president konsensual. Vetëkandidimin e Nanos ai e ka cilësuar si artificial, ndërsa ka nënvizuar se qytetari përfaqësohet vetëm me një President direkt nga populli.

"Kontribuoj për një President uniteti, jo PD"

TIRANE

JAKIN MARENA

I

sh-presidenti Rexhep Meidani ka shprehur qën drimin e tij se vendit i duhet një president konsensual, ndonëse deklaron se është vështirë që ta arrihet një gjë të tillë, duke nënvizuar se në fund të herës kreu i shtetit do zgjidhet në raundin e katërt ose të pestë me 71 vota. Ndërkohë ai e ka cilësuar vetëkandidimin e ish-kreut socialist si pjesë e një loje politike, pavarësisht se në Shqipëri vetëkandidimet janë artificiale. "Është pjesë e një loje politike. Duke qenë e tillë duke munguar akoma bashkëveprimi mes forcave kryesore, presidenti ka shumë shanse të zgjidhet në raundin e katërt ose të pestë, zgjidhja do të jetë nga një shumicë e thjeshtë parlamentare, gjë që ka proleme përsa i përket atij nenit kushtetues që lidhet me përfaqësimin e presidentit si personi kryesor i unitetit të popullit, që bashkon forcat politike jo i ndan ato", deklaroi ish-presidenti Meidani, në lidhje me ambicien së Nanos për të qënë pasues i Presidentit aktual Topi në krye të shtetit. Njëherësh ai në pozicionin e anëtarit të Këshillit Poli-

N

Ambasadori i BE

Sequi: Politika të gjejë konsensus për Presidentin, Fyle në Tiranë më 3 maj D

y ditë përpara se Konferenca e Kryetarëve të përcaktojë zyrtarisht procedurat për zgjedhjen e Presidentit të ri të Republikës, faktori ndërkombëtar në Tiranë bën thirrje për dialog konstruktiv mes partive parlamentare. Ambasadori i BE në Tiranë, Ettore Sequi bën thirrje që kreu i ri i shtetit të zgjidhet sipas aktit themeltar të shtetit. "Presidenti duhet të zgjidhet sipas Kushtetutës. Besoj që forcat politike do të marrin një vendim për zgjedhjen e kreut të ri të shtetit sipas një mënyre konsensuale. Kam besim se Presidenti do zgjidhet në mënyrë gjithëpërfshirëse", tha Sequi, ambasador i BE. Ai është përgjigjur dhe në lidhje me marrjen e statusit kandidat të Shqipërisë për në BE. "Ne jemi në Shqipëri për të ndihmuar për integrimin në Bashkimin Europian. Kjo është një rrugë e vështirë por jo e pamundur", tha Sequi. Deklarata e

tik pranë kryetarit, ose të "urtët" siç cilësohen anëtarët e këtij Këshilli, është shprehur se në lidhje me garën presidenciale s'bëhet fjalë për emra por për proces, e për më tepër për numrat në Kuvend. "S'mund të flas për emra,

Ambasadorit Sequi i paraprin vizitës së një dlegacioni të KE, i cili mbërrin të premten në Tiranë dhe do të mbledhë të djathtët e të majtët në një tryezë për çështjen e korrupsionit dhe heqjes së imunitetit të zyrtarëve të lartë. Sequi i kërkon politikës shqiptare që brenda javës së parë të majit të përfundojnë punën për reformën zgjedhore dhe atë parlamentare. Ai lajmëroi se më 3 maj, Tirana zyrtare do të vizitohet nga kryekomisioneri europian Stefan Fyle pak ditë më pas në Bruskel do të analizohet ecuria e Shqipërisë. "Është e rëndësishme që deri atëherë të ketë arritje për të treguar se gjërat po ecin në drejtimin e duhur. Duhet ende shumë për të bërë derisa KE të japë raportin e progresit në vjeshtën e këtij viti. Në këto muaj do ketë konsultime të rregullta. KE është gati të japë udhëzime në këtë përpjekje të madhe kombëtare", tha Sequi.

s'kam opinon konkret për kandidatë konkretë. Jo se Nano nuk e plotëson kushtin për të kandiduar si president i Republikës, por sepse në fund të fundit duhet vota për t'u bërë president, për tre raundet e para kërkon 84 vota për t'u

bërë president, në raundin e pestë kërkohen 71 vota, nëse këto mund t'i gjejnë mund të jetë president Nano, një kandidat tjetër ose mund të shkojmë në zgjedhje të parakohshme", tha ish-Presidenti Meidani. Për të cilin është

ënkryetari i grupit të PS, Erjon Braçe teksa ka reaguar ndaj medias në lidhje për disa të pavërteta që janë vënë në gojën e tij për mbledhjen e Grupit. "Për Presidentin duhet një proces serioz, përfshirës në Kuvend, që permbush frymën e Kushtetutës duke zgjedhur një President si përfaqësues i unitetit të kombit jo një President të njëanshem e për më keq të pushtetit që e ndan kombin", tha Braçe. Ndërkohë që për 21 janarin, Braçe ka kërkuar "Qëndrimin definitiv të PS për atë krim në kushtet kur ne na janë vrarë 4 vetë, plagosur 10 të tjerë, rrahur e torturuar në rrugë e komisariate mbi 600 vetë, dënuar mbi 120 të tjerë dhe proceduar penalisht 3 deputetë. Jam shumë i interesuar të kontribuoj për një procez të zgjedhjes së Presidentit të Republikës jo të PD". shumë e rëndësishme që mes palëve politike në Shqipëri të mbizotëroje konsensusi për zgjedhjen e kreut të ri të shtetit. Njëherësh Meidani tha se për zgjedhjen e Presidentit duhet respektuar Kushtetuta, pavarësisht se ajo ka probleme

me mënyrën e përzgjedhjes së kreut të shtetit. "Nuk kanë rëndësi emrat e kandidatëve, presidenti duhet të jetë konsensual. Konsensusi, është pjesë e jetës politike shqiptare. Ka një problem me Kushtetutën e mënyrën e përzgjedhjes së presidentit, kërkon mbështetje prej 20 deputetëve të Parlamentit duket sikur çdo gjë është e zgjidhshme, por problemi siç shihet sot s'lidhet shumë me qytetarin, është brenda lojës politike, drejtuesve kryesorë të forcave politike, më duket i pakuptimtë, sepse i tillë është procesi tek ne, dhe vetëkandidimet janë artificiale", thotë Mediani. Për të cilin s'është gjetur zgjidhja për të përfshirë realisht qytetarin, pasi "kjo zgjidhje mundet të arrihej nëse do të kishte një vullnet politik për të bërë një ndryshim kushtetues për këtë përfshirje qytetare për zgjedhjen e presidenit nga populli". Si pjesë e këshillit të të urtëve pranë kryetarit të socialistëve Edi Rama, Meidani refuzon të përgjigjet nëse e ka këshilluar liderin e PS për të mbështetur paraardhësin e tij Fatos Nano në garën për president. "Unë s'kam votë dhe si çdo qytetar shqiptar as të drejtë të japë mbështetjen për njeri apo tjetrin kandidat", tha Meidani. Gara presidenciale ka filluar tashmë, pasi ishkreu i PS, Nano shpalli kandidaturën dhe ka realizuar deri më tani takim me kreun e mazhorancës Berisha, atë të LSI Meta dhe pritet të takohet me kryetarin e PS Rama. Ndërsa Berisha ka deklaruar se kandidat për President do jetë një nga figurat kryesore të PD e zgjedhja sipas Kushtetutës.


E enjte, 26 prill 2012

5

POLITIKE

Kembrixh, Topi: Në P Ballkan, nevojë për qarkullim elitash

residenti Bamir Topi, bashkë me Zonjën e Parë, Teuta Topi dhe i shoqëruar nga Presidenti i "Cambridge Union Society", Majkëll Blek, mbajti dje në mjediset e Universitetit të Kembrixhit, një ligjëratë me temë "Shqipëria, si faktor paqeje dhe stabiliteti në rajon e rruga e saj drejt integrimit euro-atlantik" si dhe të ardhmes së rajonit të Evropës Juglindore. Duke u ndalur në rastin e Kosovës, Topi theksoi se

tashmë ky shtet i ri njihet nga 90 shtete, përfshirë dhe Britaninë e Madhe, ku nevojitet që Serbia të mos vonojë njohjen e Kosovës. Duke u ndalur tek përparimet politike në rajon për stabilitet të qëndrueshëm e afatgjatë, Topi tha se "Forcimi i demokracisë funksionale dhe elementëve të veçantë të saj, siç janë jetësimi i parimit të ndarjes së pushteteve e shtetit efektiv së të drejtës, bashkëveprimi efektiv në luftën kundër

korrupsionit e krimit të organizuar, zgjerimi i demokracisë përfaqësuese qytetare dhe rritja e akteve të përgjegjësisë politike ndaj zgjedhësve, forcimi i besimit të institucioneve politike në publik përmes rotacioneve demokratike të elitave politike etj, përbëjnë paketën kryesore të sfidave me të cilat Shqipëria e shtetet e tjera të rajonit ndeshen e do të vazhdojnë ndeshet gjatë dhjetëvjeçarit të ardhshëm".

Takimi në Uashington

Klinton-Berisha: Shqipëria, partnere e fortë e SHBA, kemi marrëdhënie të thella

TIRANE

N

ë kuadër të vizitës së tij në SHBA, kryeministri Berisha zhvilloi një takim me Sekretaren e Shtetit Hillari Klinton. Në një prononcim të shkurtër për mediat përpara nisjes së takimit, sekretarja Klinton theksoi se Shqipëria mbetet partnere e fortë e SHBA-vë, ndërsa vlerësoi si mjaft të mira marrëdhëniet mes dy vendeve. "Është një nder që presim sot kryeministrin e Shqipërisë. Shqipëria ka qenë partnere e fortë e SHBA në misionin në Afganistan. Kemi një marrëdhënie mjaft të gjerë dhe të thellë. Me kryeministrin Berisha do të diskutojmë mbi një serë çështjes bilaterale", theksoi Klinton. E cila ka prezantuar e para qëllimin e këtij takimi

Sali Berisha dhe Hillari Klinton

përpara mediave të shumta të interesuara për këtë takim të rëndësishëm për një kryetar qeverie të një vendi të vogël siç është vendi ynë. Nga ana e tij kryem-

inistri Berisha ka vlerësuar shumë mbështetjen e SHBA për Shqipërinë, që në lindjen si shtet në fillim të viteve 20të, me njohjen që i është bërë shtetit shqiptar. "Një nga qëllimet e këtij takimi është dhe ftesa për 100 vjetorin e pavarësisë, të cilën shqiptarët e festojnë këtë vit dhe që nuk mund të kuptohet pa pjesmarrjen e SHBA, e cila që në fillimet e shtetit shqiptar ka qënë mbështetësja kryesore për shqiptarët. SHBA ka pasur një rol shumë të rëndësishëm në këtë ngjarje historike. Do të diskutojmë një sërë çështjesh të tjera të interesit të përbahskët për të dyja vendet", ka deklaruar kryeministri shqiptar Berisha në prezencën e sekretares Klinton. Ende nuk është bërë e ditur nëse do të ketë konferencë të përbashkët për shtyp, pas takimit.

Konferenca për shtyp në mesditë, lind "Fryma e re Demokratike"

TIRANE

JAKIN MARENA

P

artia e re "Fryma e Re Demokratike" do të de klarohet nesër zyrtarisht për shqiptarët. Përmes një konference për mediat, kreu i kësaj partie, deputeti Gazmend Oketa do të bëjë deklarimin zyrtar, duke paralajmëruar dhe hapjen e procesit të mbledhjes së firmave të domosdoshme për ta regjistruar këtë parti në Gjykatë sipas ligjit për krijimin e partive politike. Një deklarim zyrtar që do shënojë dhe marrjen jetë të partisë më të re të spektrit të djathtë politik shqiptar, duke u dhënë fund përgatitjeve për disa muaj për organizimin e saj. Burimet saktësojnë se ishte planifikuar për sot të bëhej deklarimi zyrtar nga ana e Oketës, por meqenëse se kreu i shtetit Bamir Topi pas kthimit sot nga vizita në Britani, ku ka marrë pjesë në dhënien e leksioneve në universitetin më të mirë britanik të Kembrixh, do të jetë në një emision televiziv, është shtyrë zyrtarizimi për ditën e nesërme në mënyrë që publiciteti të jetë akoma më i madh. Mësohet se prezent në deklarimin e partisë së re do të jenë dhe Aleksandër Biberaj, ish-zv.President i Asamblesë parlamentare të Këshillit të Evropës, një nga drejtuesit kryesorë të grupit nismëtar të partisë së re të Topit, ish-ministri i Jashtëm

Partia e re e Topit Oketa e shpall nesër Pas deklarimit, do të fillojë mbledhja e firmave Kongresi Por kongresi i shtatorit që do fiksojë dhe forumet e strukturat e reja që do të udhëheqin partinë në sfidën më të afërt elektorale, pritet të bëhet prezent dhe me ngjarje të forta në kampin e djathtë.

Deputeti Gazmend Oketa dhe Presidenti Bamir Topi

Besnik Mustafaj dhe ishkryeministri Aleksandër Meksi si dhe figura të tjera mbështetëse të kësaj partie. Janë përgatitur të gjitha posterat me emrin e ri të partisë, ndërkohë që kanë përfunduar programi dhe statuti i partisë, si dhe është gati ngritja e degëve të saj në të gjithë vendin. Oketa do të flasë para mediave për këtë iniciativë të re politike, qëllimin e saj për

emancipimin e politikës shqiptare dhe futjen e moralit në politikë, si dhe drejtimet kryesore të programit politik të "Frymës së Re Demokratike", e cila do të jetë një parti e qendrës së djathtë në të cilën do të mishërohen idealet e dhjetorit të lëna përgjysmë nga ana e PD së drejtuar nga Berisha. Program i cili do të ketë në preambulën e tij qëndrimin

pranë qytetarit, zgjidhjen e problemit të pronave, të të përndjekurve politikë, reformën në drejtësi, në punësim, arsim, shëndetësi, diplomaci dhe në administratën e vendit, duke i dhënë fund nepotizmit. Njëherësh "Fryma e Re Demokratike", partia më e re e së djathtës shqiptare në statutin e saj parashikon që kreu i partisë të zgjidhet sipas parimit "një

anëtar, një votë" si dhe bashkë me krerët në rrethe të zgjidhen jo më shumë se dy mandate, një formë kjo që siguron rotacionin e elitave dhe eliminimin e krerëve të përjetshëm. Kjo lëvizje e re politike, e cila pritet të mbledhë të pakënaqurit jo vetëm nga radhët e PD, i ka kushtuar një vëmendje të veçantë edhe mendimit ndryshe në parti, duke lejuar frak-

sionet, një lloj përgjigjeje kjo, ndaj akuzave drejtuar veçanërisht PD për mungesë lirie në parti. Por ky ekip drejtues i partisë së re të Topit "Fryma e Re Demokratike" do të shërbejë për drejtimin e saj gjatë etapës së mbledhjes së firmave dhe regjistrimit në gjykatë por dhe prezantimit në publik deri në muajin shtator kur të mblidhet kongresi që do të zgjedhë kryetarin e ri dhe strukturat e forumet drejtuese të partisë. Kryetar i ri do të jetë presidenti aktual Bamir Topi i cili në korrik përfundon mandatin si kreu i shtetit. Nga ana tjetër burimet saktësojnë se në shtator pritet që t'i bashkohen kësaj partie dhe afërsisht 10 deputetë, të cilët "kontributin" e tyre për partinë e Topit pritet ta shprehin që në korrik, duke kufizuar mundësitë e zgjedhjes së njëanshme të Presidentit të ri duke mos votuar për asnjë kandidaturë të PD apo të PS që nuk ka konsensusin e palëve. Pasi ekuilibret në Kuvendin e Shqipërisë përsa i përket votave janë shumë të brishta dhe kreu i ri i shtetit, nëse këta deputetë që mbështesin Topin nuk votojnë asnjë kandidaturë, mund të rrezikojë të mos votohet as me shumicën e thjeshtë prej 71 votash. Duke qënë në këtë mënyrë që në themelim kjo parti e re një pakicë përcaktuese në Kuvend jo vetëm për kreun e ri të shtetit por dhe për qeverisjen e mazhorancës së djathtë. Pasi limiti i votave që lejon qeverisjen është pikërisht numri prej 71 deputetësh.


6

E enjte, 26 prill 2012

POLITIKE

Sot Konferenca e Kryetarëve, diskutohet për kufinjtë detar

D

itën e sotme, përpara se të filloj seanca plenare do të mblidhet Konferenca e Kryetarëve për të përcaktuar punimet në Komisonet e Përhershme Paralamentare. Pritet që në këtë konferencë të diskutohet edhe futja në program e amnedamenteve të Partisë Socialsite për kufinjtë shtetëror të Shqipërisë. Debatet dhe incidentet e fundit në Sarandë në lidhje me kufinjtë

detar. Ditë më parë është kërkuar llogari nëpërmjet një kërkesë të dorëzuar në Komisionin e Sigurisë se a ka një marrëveshje mes Greqisë dhe Shqipërisë për kufinjtë detar. Drafti i dorëzuar nga Partia Socialiste përcakton se "kufiri shtetëror i Republikës së Shqipërisë është i vendosur dhe rregullohet mbi bazën e marrëveshjeve ndërkombëtare të pranuara

nga shteti shqiptar si dhe të traktateve dypalëshe ose shumëpalëshe të lidhura me shtetet e tjera dhe të ratifikuara nga Kuvendi. Partia Socialiste kërkon që projektligji, i cili do të rivendosë kufijtë shtetërorë të Shqipërisë, të shqyrtohet në komisionet parlamentare, brenda muajit mars. Por ky afat siç dihet është shkelur nga Kuvendi i Shqipërisë.

Përfundon shqyrtimi i ligjit për ngritjen e gjykatës së biznesit

Administrativja debate për godinat Xhafaj: Vendosët njeriun tuaj në KLD, s'ka besim Lajmi PD dhe PS i dhanë fund ngërçit dy vjeçar për ngritjen e Gjykatës Administrative. Në prezencë të ministrit të Drejtësisë, Eduard Halimi, PS dhe PD kanë rënë dakort për të ngritur gjykatën, por vetëm atëhere kur të përfundojnë objektet. Subashi tha se gjykatën do ta dekretojë Presidneti.

TIRANE

FERNADA CENKO

K

uvendi i Shqipërisë i jep dorën e fundit ngritjes së Gjykatës Administrative. Relatori i projektligjit, Armando Subashi dhe ministri i Drejtësisë, Eduard Halimi i kanë vënë pikën Gjykatës Administrative, e cila do të fillojë punë sapo të kenë përfunduar objektet e gjykatave. Debatet në këtë seancë ishin të fokusuara në kohën se kur do të startonte punën kjo e fundit. Ministri Halimi tha se ajo mund ta bëjë një gjë të tillë në muajin janar të 2013, ndërsa opozita këmbënguli që gjykata të fillonte nga puna sapo të ishte gati infrastruktura.

DEBATET NË KOMISIONIN E LIGJEVE

Halimi: Do të hapim Gjykatën Administrative në Tiranë dhe seksionet e saj në rrethe. Këto të fundit do të varen nga Gjykata Administrative, deri sa të ndërtohen edhe gjykatat e tjera edhe stafi gjyqësor ndihmës. EURALIUS ka bërë rekomandimet, i cili është shpërndarë. Rusmajli: Doja të bëja një pyetje zoti ministër. Nëse ne operojmë me një logjikë të një aparati "live". Ju thatë për të krijuar kushtet logjistike ka një punë përgatitore në proces, ka një zyrë për buxhetin. Deri në momentin që hyn në fuqi, ato që ngelen pa trajtuar janë Gjykatat Administrative të rretheve, mund të operojmë me

këto me një variant "live", në mënyrë që të strehohen në ambientet e gjykatave ekzistuese. Është ky lloj varianti "live"? Halimi: Sigurisht që ky mund të jetë një variant. Ne kemi filluar së bashku me EURALIUSin një studim mbi numrin dhe akomodimin e gjyqtarëve. Meqë jemi në diskutimin e buxhetit të ardhshëm, unë shpreh besimin se Ministria e Financave do të alokojë një fond të caktuar për adaptimin e 6 gjykatave ekzistuese. Kjo nuk është e vështirë për t'u implementuar në këtë mënyrë. Pra mund të jetë zgjidhje. Subashi: Së pari, thjesht meqë ju referuat raportit të EURALIUS, në fakt besoj se ekspertët janë shprehur qartë. Nëse këtë punë do e nisim mbarë, duhet të ngremë 6 gjykata të pavarura më vete që mos të ketë asnjë lidhje administrative me gjykatat që operojnë në rrethe. Meraku kryesor është ai që ka shteti për shkak të infrastrukturës. Së dyti fillimi i veprimtarisë duhet të shtrijë efektet te ky ligj. Në propozimin që kam bërë, ka të bëjë me rregullimet që duhet të pësojë ligji për Gjykatën e Lartë, dhe kushti i dyti është ngritja e infrastrukturës së nevojshme. Duke ngarkuar Këshillin e Ministrave për të marrë masat e nevojshme

Ne jemi të zhgënjyer nga KLD, edhe aq më tëpër me një anëtar që vendosët aty. Kandidatura jonë ishte më profesionale për në gjyqësor për infrastrukturën, dhe data e hapjes së kësaj gjykate të jetë me dekret të Presidentit të Republikës së Shqipërisë, me propozim të ministrit dhe Këshillit të Lartë të Drejtësisë. Po unë nuk do të doja që të shkojë ministri i Drejtësisë t'i kërkojë Presidentit dekretimin e Gjykatës Ad-

ministrative pa përfunduar infrastruktura e gjykatave. Xhafa: Mua më duket gjithë debati tërësisht absurd. E konsideroj të tillë për arsyen se ne këtu njohim variantin e parë, propozimin e SIGMA-s, (SIGMA është iniciativë e vendeve të OECD-së dhe BE-së, që mbështet vendet që duan të hyjnë në BE në reformat e tyre për administrimin publik-shënim i redaksisë). Ky nuk është një projektligj nga SIGMA, por është i qeverisë. Nuk dua ta kthej këtë në një debat të brendshëm, ndaj me shumë të drejtë është konsideruar absurd ky propozim. Më e rëndësishme është që ata bien dakord për një gjë të kaluar në komision: ngritjen e Gjykatës Administrative në Tiranë, dhe 6 gjykata në rrethe. Ne nuk po bëjmë sikur po ngremë gjykata, por po ngremë një gjykatë që do të funksionojë në tre shkallët e saj. Ka gjëra që do të shtyhen në afat, dhe kjo s'prish punë, vetëm mos të prishim punë se sa të ndreqim. Të gjitha palët ramë dakord për pikën e parë. Rusmajli: E mira është që të përqendrohemi tek ky tekst për nenin 4. Sigurisht që do të hiqen një pjesë e shënimeve të tij. Lidhur me paragrafin e parë ka vërejtje? Nuk ka, miratohet. Paragrafi i dytë, përdoret fjala

së paku është e domosdoshme kjo fjalë? Nisur nga trendi i çështjeve administrative me shumë mundësi mund të kalkulohet se nevoja për të shtuar numrin e gjykatave do i vijë vendit pas 20 vitesh me siguri. Ne, në aq kohë, do e kemi ndryshuar disa herë këtë ligj, ndaj e lëmë këtë. Nuk kemi nevojë të parashikojmë hapësirë ligjore pas 20 vitesh. Rusmajli: Problemi është që fjalia lakonike është më e përshtatshme për këtë, nuk i humb asgjë dispozitës, organizohet në numër dhe për territor me kaq. Halimi: Ka një studim të kryer me ekspertët e ministrisë dhe EURALIUS-it për numrin e gjyqtarëve deri në vitin 2020, tendenca është për globalizimin e drejtësisë, tendenca është drejt uljes së gjykatave, kjo është prioriteti i Belgjikës, Francës, ministrat e rajonit kanë pikë prioritare reduktimin e gjykatave, 6 të tilla janë të mjaftueshme, nëse do të jetë e nevojshme pas vitit 2020 ministri do të vijë e do të propozojë ndryshimin në vitin 2020.

Xhafaj: Ju nuk keni pasur të drejtë pse u vu 10 përqindëshi, por keni sepse e keni parashikuar ku do të katandisej KLDja në periudhën që atë e drejtuat ju. Për këtë keni pasur të drejtë, sepse ju njihnit ata ç'ka mandatuat ju në KLD-ë. Ne besuam se KLD-ja nuk do të katandisej këtu dhe politikat tuaja nuk do vinin këtu. Prandaj u tha që t'i japim hapësirë disa njerëzve që kanë qenë gjyqtarë, por që për 100 e një arsye, dhe ju jeni i bindur se ka shumë të tilla, që një njeri mund të lëvizë përkohësisht dhe t'i rikthehet gjyqësorit, por mbi disa parime. Për fat të keq koha ju dha juve të drejtë, sepse ai institucion që do të duhet ta bënte këtë vlerësim mbi disa parime dhe vlera nuk e bëri. Ne jemi të zhgënjyer nga institucioni dhe ne tërhiqemi nga ajo gjë, sepse pa u rregulluar ky institucion dhe politikat e emërimeve në sistem, nuk mund të ketë vend për dritare të tilla, sepse njerëz të tillë dhe politika të tilla,s dritaren e kthejnë në derë të shqyer.

Kalon ligji

Pronat, rrëzohen amendamentet e Mediut

K

TIRANE

omisioni i veprimtarisë Prodhuese ka miratuar projektligjin për kalimin pa shpërblim të pronave të marra nga ligji 7501. Pas kërkesës së deputetit socialist, Blendi Klosi, për kthimin mbrapsht të ligjit, pasi ishte një ligj me një prapavijë politike dhe jo një ligj integral, Ngjana kërkoi që të votohej, dhe la në tagrin e komisionit të Ligjeve të vendoste për amendimet e sjella nga deputeti i PR, Fatmir Mediu. Deputeti Klosi shtroi pakënaqësitë e veta në këtë komision, duke pohuar edhe një herë se ky projektligj nuk ishte gjithëpërfshirës. Bano: Duke qenë plotësisht dakord me këtë që thatë ju, hedh poshtë ato aludimet

për korrupsion të mundshëm në drejtim të ndarjet së titullit të pronësisë se vendimet do merren në këshilla, dhe madje me votim të cilësuar, kështu që çdo lloj votimi do ketë miratimin e PS-së, të PDsë dhe të përfaqësuesve të tjerë në këshill. Klosi: Ky është një problem shumë i madh dhe ka nevojë për shumë diskutim. Shpreh vullnetin e PS-së për të qenë të përgjegjshëm dhe realë në diskutimin e këtij procesi. Meqenëse ju zoti Bano më thoni që problemet 20 vjeçare nuk i kanë zgjidhur dot politika dhe shteti, pra ka qenë i pafuqishëm, ta zgjidhin me sherre aty në fshat. Në shqetësimin tim ishte problemi i dokumentacionit. Zyra apo kadastra të djegura, informacione të munguara prej shumë e shumë vitesh. Mbi

çfarë do diskutojnë këta këshilltarë që përmendët ju në komuna apo bashki, mbi informacionin e zarfeve që do u shkojnë. Ato nuk janë zarfe me dokumentacione, por janë në mos vendime politike, vendime abuzive. Bano: Shteti janë dhe komunat e bashkitë. Klosi: Nuk doni të zgjidhni problemet, por doni t'i hidhni një batanije për fushatë elektorale. Nuk keni votat në parlament prandaj vini vërdallë. Hiq dhe zotin Mediu, nga 71 vota keni 70. Gjana: Në relacion do t'i propozoja komisionit që meqenëse ne jemi komision që japim mendim, amendamentet e sjella nga zoti Mediu gjykoj se 3 apo 4 prej tyre e kthejnë atë në të kundërt.


E enjte, 26 prill 2012

7

POLITIKE

OSBE, Uollfarth: KQZ A duhet depolitizuar, Topi respekton Kushtetutën

mbasadori i OSBE-së në Tiranë, Eugen Uollfarth, tha dje se KQZ duhet të jetë i depolitizuar. "Duhet të dominojë vullneti i zgjedhësit. Unë do uroja të kishit një KQZ të depolitizuar pasi kemi të bëjmë me një punë teknike. Një përbërje e mirë e KQZ bëhet e mundur nëse jemi në një ambient të depolitizuar. Një KQZ e mirë është ajo e pavarur", tha Uollfarth në një intervistë në ABC NEWS. Ai foli edhe për rolin e

tekonologjisë në zgjedhjet e ardhshme, ku tha se populli do që votat të numërohen siç duhet. Por paralajmëroi se mosbesimi mes palëve nuk mund t'i delegohet elektronikës. "Besimi duhet të krijohet midis njerëzve. Zgjedhjet varen shumë nga besimi mes njerëzve. Kur besimi nuk ekziston nuk mund t'ia delegosh një makinerie. Paisjet mund të ndihmojnë", shtoi ai. Në lidhje me futjen e votimit elektronik në zgjedhjet e 2013 do të ketë numërim

elektronik, ai tha se "është e mundur por varet edhe se si do të shkojë procesi i reformës së kodit zgjedhor. Do të duhet kohë për instalimin, trajnimin e njerëzve. Atëherë kjo është diçka që mund të bëhet. Por koha po vjen e po zvogëlohet sepse procesi i instalimit është goxha kompleks". Në lidhje me punën e Presidentit Topi, ambasadori tha se ai "është një patriot, respekton Kushtetutën, i qëndron Kushtetutës".

Firmos dhe Berisha, Milo e Madhi dërgojnë draftin në Kuvend Lajmi Partitë e vogla parlamentare kanë marrë firmën e Ramës e Berishës e kanë dërguar draftin për korrektimin e sistemit në komisionin e Reformës Zgjedhore, duke pritur instalimin në Kod. Milo e Ndoka janë shprehur optimistë për këtë hap të parë, duke vlerësuar kompromisin.

Korrektim kombëtar për të vegjlit, përfitimet PDK, Ndoka: Eshtë një hap i parë shumë pozitiv

TIRANE

JAKIN MARENA

P

ërpjekja e partive të vogla dhe presioni i tyre ndaj partive më të mëdha ka dhënë frytet e para ditën e djeshme. Përmirësimi i sistemit zgjedhor, nëse gjendet një formulë e drejtë në komisionin e reformës zgjedhore tashmë do të shtojë partitë parlamentare në Kuvend, teksa votat e tyre në zgjedhje me këtë Kod nuk do të kalojnë më në favor të partive të mëdha, por do të mblidhen e do tregojnë drejt numrin e mandateve për të vegjlit. Kështu, partitë e vogla arrijnë të marrin konsensusin e dy partive të mëdha për korrektimin e sistemit zgjedhor. Drafti i paraqitur nga Milo e Madhi i firmosur edhe nga dy krerët kryesorë të politikës, Rama e Berisha u dorezua dje

në Kuvend. Drafti i firmosuar nga kryetarët e 26 partive parlamentare dhe jo parlamentare, mbetet tashmë në dorë të komisionit të reformës zgjedhore për t'u shqyrtuar. Pasi ka dorëzuar pranë këtij komisioni këtë draft, bashkëiniciuesi i këtij propozimi dhe i tryezës së partive politike, kreu i PDS Paskal Milo tha se firmosja e draftit dhe nga krerët e partive të mëdha,

Njoftim punësimi Grupi Mediatik "Free and Fair Media Group"

kërkon: Menaxher shitjesh në fushën e reklamave Kërkesa të nevojshme për aplikuesin: √

Të jetë i pajisur me Diplomë Universitare. Përparësi do të kenë kandidatët të cilët janë të lidhur me fushën e marketingut.

Të ketë eksperiencë pune në pozicione të ngjashme në fushën e medias.

Të ketë aftësi shitëse dhe menaxheriale të larta

Të jetë i komunikueshëm, të dijë të punojë në grup dhe të menaxhojë me efikasitet rrjetin e klientëve të kompnanise.

Preferohet të kete njohuri në gjuhën angleze dhe italiane.

Të njohë programet bazë office dhe njohuri mbi internetin.

Të interesuarit janë të lutur të dërgojnë kërkesën dhe C.V në adresën e e-mailit: marketing@shqiptarja.com

PD e PS është një garanci më shumë për shqyrtimin me seriozitet të draftit nga komisioni. "Fakti që u firmos nga Rama dhe Berisha është një fakt që propozimet tona do të shqyrtohen me seriozitet nga Komisioni i Reformës zgjedhore dhe shpresojmë që të japë një produkt serioz, që do garantojë barazinë e votës dhe përfaqësimin e të gjitha forcave politike që do të ga-

rojnë në zgjedhjet e ardhshme parlamentare", tha ai. Milo e ka cilësuar një zhvillim pozitiv të klasës politike bashkimin e firmave të të gjitha partive të spektrit të djathtë dhe të majtë, për sa i përket ndryshimeve në kodin elektoral. "I gjithë dokumenti përmbyllet me firmat e 26 partive. Ky është një lajm i mire, pasi për herë të parë 26 parti bien dakort për të ndër-

marrë një insiativë politike që nga 1990-ta, jemi me shpresë që do të çojmë një Kod Zgjedhor jo vetëm të drejtë, por do të garantonte zgjedhje të lira dhe të ndershme", u shpreh Milo. Lidhur me afatet e shqyrtimit të propozimeve nga ana e komisionit, Milo shpreson që të merren sa më shpejt në shqyrtim pasi dhe në ditët në vijim shënojnë dhe përfundimin e punës së reformës. Nga ana e tij kryetari i PDK, Ndoka e ka përshëndetur dërgimin në Kuvend të draftit, duke deklaruar se "ky është një hap i parë drejt barazimit të votës me mandatet si dhe leximin e drejtë e të qartë i votës së qytetarëve shqiptarë në mbështetjen që ata japin për secilën parti politike. Drafti propozon korrektimin kombëtar të sistemit zgjedhor. E thënë më konkretisht, tashmë votat në rang kombëtar do mblidhen dhe do prodhojnë mandate, pa kaluar te partitë e mëdha. Kështu, votat që s'plotësojnë mandate në qarqe, mblidhen në rang kombëtar e përllogariten në mandate, sipas formulës së përcaktuar.

?

PYETJE PERGJIGJE

Çfarë përfitojnë të vegjlit nga korrektimi?

Partitë e vogla parlamentare kanë qënë të penalizuara nga sistemi aktual. Pasi nëse për shkak të luhatjes së pragut rajonal nuk arrinin të merrnin një deputet, votat e tyre kalonin në favor të dy partive të mëdha brenda koalicionit. Tani ata barazojnë votat e marra nga votuesit shqiptarë me mandatet e deputetëve.

Si bëhet përllogaritja e mandateve dhe bashkimi i votave?

Përcaktohet nga komisioni i reformës zgjedhore formula e korrektimit kombëtar. Pas kësaj, të gjitha votat nëpër qarqe, bie fjala në Tiranë, nëse mbetet për 1 mijë vota një mandat pa marrë, këto vota bashkohen me ato të Durrësit, për të plotësuar një mandat deputeti. E kështu me radhë, sipas peshës politike.

Kush përfiton?

Kryesisht përfitojnë ato që quhen parti të vogla por dhe partitë e reja politike. Të cilat me sistemin që është i pa përmirësuar mund të ishin "viktima" të rajonalit, i cili sjell një luhatje pragu elektoral sipas qarqeve deri në 20 përqind. Korrektimi kombëtar i mbledh të gjitha votat për partinë e caktuar.

Rama: Diplomaci qesharake

PS: Të shkrihet Ministria e Integrimit

TIRANE

P

S mblodhi pasditen e djeshme tryezën për diplomacinë, në kuadër të programit të ri "Për një Rilindje Shqiptare". Ku gjatë diskutimeve janë evidentuar të metat në këtë shërbim, ndërkohë që ambasadori Rolan Bimo kërkoi shkrirjen e Ministrisë së Integrimit dhe kalimin në drejtori. Kreu i PS, Rama theksoi domosdoshmërinë që shërbimi diplomatik shqiptar të ndahet në mënyrë të prerë nga politika e përditshme, në mënyrë që ky shërbim të jetë në nivelin e aspiratave e detyrimeve të qytetarëve shqiptarë. Shefi i opozitës theksoi se një nga shtyllat e programit të ri të PS është ribashkimi me Europën. Sipas Ramës shërbimi diplomatik shqiptar po bëhet qesharak, pasi është shndërruar në një zyrë pune. "Të ndërtojmë rrugën për ta transformuar shërbimin diplomatik nga një zyrë punësimi e radhës në një

trup e cili t'i shërbejë interesave të Atdheut tonë, t'i shërbejë misionit për të cilin është ngritur. Për këtë arsye ka shumë rëndësi që në reformën që ne po konceptojmë për shërbimin diplo-

matik, të kemi parasysh një strategji të koordinuar me sa më shumë faktorë të tjerë për politikën e jashtme të Shqipërisë. Që një strategji e tillë të mos mbetet një letër e pakthyer në mision dhe veprim real na duhet me patjetër që t'i japim fund shpërdorimit të kapaciteteve njerëzore dhe profesionale në shërbimin diplomatik të Shqipërisë", deklaroi Rama. I cili tha se duhet ndarë diplomacia nga politika. Ish-ministrja e Jashtme Arta Dade ka evidentuar të gjitha mangësitë që ofron shërbimi aktual diplomatik shqiptar, duke propozuar ndryshimin rrnjësor të tij. Kanë dhënë mendimet e tyre dhe diplomatët Albert Rakipi, Paskal Milo, Dritan Hila, Shaban Murati, Roland Bimo por dhe Pirro Misha. Ndërkohë që kanë marrë pjesë diplomatët Bashkim Zeneli, Qazim Tepshi, Agron Tare, ndërsa tryeza është drejtuar nga kryetari i grupit të Punës për diplomacinë, Marko Bello.


8

E enjte, 26 prill 2012

AKTUALITET

P

olicia e Vlorës ka arrestuar një super të kërkuar nga drejtësia Italine. Leonard Myrtaj nga fshati Travllazër të Vlorës është prangosur nga Grupi i Operacioneve Speciale, pasi autoritet Italine e kanë dënuar atë me 16 vjet e 11 muaj burg për akuzat e "Posedimit dhe

Vlorë kapet i dënuari me 16 vite burg nga drejtësia Italine

shpërndarjes së lëndëve narkotike", "Vjedhje", "Rrëmbim personi", "Ushtrim dhune kundër personave të tjerë, "Përdorim i dokumentave të fallsifikuara" dhe "Hyrje e paligjshme në territorin Italian". Mbasi është dënuar dhe ka qënë duke vuajtur dënimin ky shteas së bashku me dy persona të

tjerë, Dritan Rexhepin 31 vjeç dhe Ylli Ndoin 34 vjeç të dënuar për vepra të rënda penale, janë arratisur nga burgu i Vogeras, në Pavia Itali. Pas arratisjes nga burgu, Leonard Myftaraj ka mundur të kthehet në Shqipëri, ku ka gjetur strehim në fsahtin e tij të lindjes.

Julian Lipe paratë që vodhi nga kasaforta i luajti lloto Lajmi Menaxheri i një banke në Tiranë, pasi ka vjedhur lekët nga kasaforta, ka luajtur një shumë prej 90 milionë në bastet sporteve. Këtë shifër Julian Lipe e ka vendosur për fitoren e skuadrës së Milanit, por në fakt fati atë ditë nuk ka qënë me të arrestuarin Lipe.

Bast 90 milionësh me paratë e bankës Task-Forcë, mbyll hetimet për menaxherin e bankës Auditi

TIRANE

Ka qënë auditi i brendshëm i bankës që ka zbuluar vjedhjen. Nga një kontroll i imtësishëm që ata kanë bërë ka rezultuar se bankieri Julian Lipe ka mundur të vjedhë shumën prej 308.976 mijë euro.

ELTON QYNO

J

ulian Lipe, bankieri që arriti të vjedhë nga filiali i bankës ku punonte shumën prej 308 mijë euro, rezulton se të gjitha lekët i ka arxhuar në bastet sportive dhe kazinotë e Tiranës. Gjatë hetimeve të kryera, njësia hetimore Task-Forcë, pranë prokurorisë së Tiranës, ka arritur të provojë se vetëm në një rast i arrestuari Lipe ka humbur 90 milionë lekë pasi ka luajtur në lloto ndeshjen e futbollit që luhej mes skuadrës së Milanit dhe Çezenës. Burime pranë prokurorisë thanë se kjo ndeshje është zhvilluar dy ditë pas ndodhjes së trazirave në 21 janar, ku në një nga pikat e basteve bankieri Julian Lipe ka vendosur 90 milion lekë për fitoren e skuadrës së Milanit. Këto para Julian Lipe ka mundur ti sigurojë nga vjedhja e lekëve në kasafortën e bankës, ku vetëm në një rast ai ka mundur të marë prej andej shumën prej 110 mijë euro. Lipe s'ka mundur të fitojë skedinën vetëm për një gol, pasi kishte vënë fitore për skuadrën e Milanit me tre gola dhe jo me dy të tillë, siç qe rezultati përfundimtar i ndeshjes. Ndërkohë që pjesën tjetër të parave të marra nga banka Lipe, e ka argjuar duke luajtur kazino dhe vendosur skedina të tjera në bastet sportive. Aktualisht çështja në ngarkim të tij është mbyllur dhe se pritet që dosja brenda kësaj jave të dërgohet për shqyrtim gjyqësor në gjykatën e kryeqytetit.

VJEDHJA E KUSHËRIRIT

Menaxheri i një banke në Tiranë Julian Lipe, jo vetëm që është provuar duke vjedhur 110 mijë euro nga kasaforta e bankës, por ai ua

Foto ilustruese pikë bastesh

ka marë lëkët nga llogaria dhe disa prej klientëve të kësaj banke, duke arritur të grabisë në total shumën prej 308 mijë euro. Mes personave të grabitur prej tij është dhe kushëriri i tij A.Lipe, ku nga llogaria e këtij të fundit janë kryer 14 transaksione me karta debiti. Sipas prokurorisë aktiviteti kriminal i të arrestuarit Julian Lipe ka nisur që nga muaji Gusht i vitit 2010. Lipe kishte si zakon frekuentimin në masë të lojërave të fatit si

baste sportive dhe kazinotë, e për shkak të domosdoshmërisë së lekëve për të luajtur në to, ai ka vjedhur shuma financiare në ambjentet e bankës ku punonte. Bëhet fjalë për disa raste, të cilat gazeta "Shqiptarja.com" i disponon të plota.

VJEDHJA E 110 MIJË EURO

Kasaforta e degës së rrugës së Dibrës kërkon një çelës dhe kod për tu hapur (kodi aktivizon sistemin e vonesës së

kohës). Sipas procedurave në kufi kërkohet kontroll i dyfishtë në hapjen e kasafortës. Për pasojë mbajtësi i kodit ishte tilleri kryesor arkëtarja Alida Lango. Sipas procedurave të sigurisë së degës, tellerit kryesor që është përgjegjës për veprimet e kasafortës, i kërkohet të ndryshojë kodin pas ardhjes nga dy ditë të lejës së saj. Si rezultat i kësaj menaxheri i degës së bankës ishte informuar për kodin e kasafortës, gjatë mu-

ngesës së saj të cilin ai e përdori për të kryer përvetësimin. Julian Lipe hyri në degë jashtë orarit të punës të premten e 21 janarit 2011, të dielën në 23 janar dhe duke qënë në dijeni të kodit të kasafortës, përfetësoi një shumë totale të barabartë me 110.133 mijë euro. Për veç datave të mësipërme, Julian Lipe deklaroi se ai kishte hyrë në degë me qëllim përvetësimin e të hollave në kasafortë gjatë orëve të mëngjesit të së hënës në 10 janar 2011 dhe 17 janar. Kështu në ato raste ai mundi të fshihte përvetësimin. Arsyeja e hyrjes në degë dhe përvetësimi i të hollave nga kasaforta ishte, sipas deklaratave, për shkak të zakonit të tij në bastet sportive.

LAJME SHKURT

U arrestua gabimisht, lirohet

Një person i arrestuar nga policia e Lushnjës 20 ditë më parë si i kërkuar ndërkombëtar nga Interpoli, u lirua menjëherë dje në sallën e gjyqit pasi u verifikua se arrestimi është kryer ndaj personit të gabuar. Shtetasi Astrit Gjoni, i arrestuar më 5 prill 2012, siç deklaroi policia asokohe, kërkohej nga Interpoli për pjesëmarrje në organizatë kriminale, shfrytëzim prostitucioni dhe favorizim të trafikut klandestin. Mirëpo avokati i të arrestuarit deklaroi në gjykatë ditën e djeshme se në Shqipëri janë plot 29 veta që kanë emër dhe mbiemër të njëjtë me të arrestuarin. Prokurorja tha se kishte marrë njoftim nga gjykata e Kozencës në Itali se mandat arresti ishte anuluar.

I plas predha në duar, vdes 42 vjeçari Prokuroria e Beratit fillon hetimet për vdekjen e shtetasit Fatos Dyrmishi, 42 vjeç nga fshati Bigas, i cili pak ditë më parë humbi jetën pasi i shpërtheu një predhë në dorë. Hetimet e prokurorisë kanë nisur pas ankesave të banorëve, ndërsa mësohet se janë përqendruar në dy pista, nëse vdekja është aksidentale apo e shkaktuar nga pakujdesia e ushtarakëve, duke qenë se shpërthimi i predhës ka ndodhur shumë pranë një zone ushtarake. Pista e parë, ajo e vdekjes aksidentale lidhet me municionet e mbetura jashtë repartit pas vjedhjes që atij iu bë në vitin 2007, ku krahas armatimeve ka pasur edhe municione të luftës II Botërore.

Kontrabanda e naftës

Akuza, 12 vite burg për të pandehurit

TIRANE

P

rokuroria e Tiranës ka kërkuar 12 vite burg, për 12 të akuzuarit e përfshirë në skandalin e kontrabandës së naftës virgine. Përfaqësuesja e organit të akuzës Danjela Sula ka lexuar në gjyktë pretencën prej 14 faqe, duke kërkuar masën e dënimit më të rëndë për biznesmenin Iliaz Fisheku. Për këtë të fundit prokuroria, kërkoi masën e dënimit me 4 vite burg, ndërkohë që dy vjet kërkoi për të pandehurin tjetër Edmond Ferraj dhe 1 vit heqje lirie për shtetasin Arian Daci. Ndërsa për sa i përket të pandehurve të tjerë si Fadil Abdurramani, Flamur Merkaj, Gazmend Serjanaj, Genci Prençe, Kadri Hajredini, Reshat Aleksi, Vladimir Koteci, Nikollaq Llozi

Prokuroria e Tiranës

dhe Fatmir Kaja për ta prokuroria ka kërkuar dënimin me 6 muaj burg. 12 të akuzuarit si të përfshirë në kontrabandën e naftës virgine, kishin kërkuar dy javë më parë gjykim të shkurtuar duke pranuar autorësinë e krimit. Ndërkohë që për të pandehurit e tjerë si biznesmeni i kompanisë së naftës "Euroil" Hajri Elezaj, menaxheri Bledar Rama, Dashamir Kasaj dhe subjekti juridik "Euroil" Sh.p.k vashojnë gjykimin me procedurë të zakonshme. Në pretencën e prokurorisë thuhet se "Udhëzimet e dhëna nga i pandehuri Iljas Fisheku janë zbatuar me përpikmëri nga drejtuesit e automjeteve fakt ky që provohet me procesverbalet e pyetjes së këtyre personave të administruara në dosje. Në kushtet kur kjo sasi

virgin nafte e ngarkuar në KPTHN Ballsh nuk është eksportuar jashtë vendit dhe nuk ndodhet gjëndje në magazinat e Euroil Sha, konkludojmë se ky nënprodukt ka pasur si destinacion tregun e brendshëm duke u shitur në mënyrë të kundraligjshme si karburant me pasojë dëmtimin e interesave të shtetit dhe të shtetasve të cilëve ju është shitur karburant i një cilësie të ulët në raporte me çmimin me të cilën ai është shitur. Të pandehurit Flamur Merkaj, Genci Prençe, Fadil Abdurrahmani, Kadri Hajredini, Vladimir Koteci, Reshat Aleksi, Gazmend Serjanaj, Fatmir Kaja dhe Nikollaq Llozi kanë pasur dijeni lidhur me aktivitetin kriminal të kryer nga shtetasit Hajri Elezaj, Iljas Fisheku dhe Bledar Rama".


E enjte, 26 prill 2012

AKTUALITET

9

RRAHËN TË RIUN, ARRESTOHEN

PRANGAT ARJAN PRIFTIT

Dy persona kanë rënë në pranga në qytetin e Elbasanit pasi rrahën me sende të forta një 25-vjeçar. Të arrestuarit janë 33-vjeçari Gëzim Gjoshi, banues në lagjen "11 Nëntori" dhe 24-vjeçari Bredion Kurti, banues në lagjen "Aqif Pasha" në Elbasan. Gjoshi dhe Kurti goditën me sende të forta duke i shkaktuar dëmtime të rënda shtetasit I.Shabani, 25 vjeç, banues në fshatin Mengel.

Arrestohet në Londër Arjan Prifti, i cili është dënuar nga drejtësia shqiptare me burgim të përjetshëm. 12 vite në arrati mes Shqipërisë, Italisë dhe Britanisë së Madhe, duke lënë pas arratisë së tij një varg krimesh dhe dënimesh. 43 vjeçari Arjan Prifti me një sërë precedentësh penalë kërkohej nga drejtësia shqiptare pasi ishte dënuar me burgim të përjetshëm për vrasje të shumëfishta.

Shqiptari vrau amerikanin ditën e fejesës

Video e vrasjes nga Redinel Dervishaj FBI, publikon fotot e videon e vrasjes Lajmi Urinimi përpara lokalit të quajtur "Espana" që menaxhohej nga dy shqiptarë mes tyre dhe Redinel Dervishaj është bërë shkak i sherit që më pas solli vrasjes e amerikanit Anthony Lacertosa. FBI-ja ka publikuar disa voto dhe një video që tregon se Dervishaj ka qëlluar shtetasin amerikan në kushtet e vetëmbrojtjes.

SHBA

Z

bulohen fotot e vrasjes së shtetasit amerikan Anthony Lacertosa, nga shqiptari Redinel Dervishaj që njihet si kunati i kreut të bandës së Durrësit Lulzim Berisha. Fotot janë bërë publike nga autoritet amerikane, në të cilat Dervishaj shfaqet duke qëlluar në drejtim të shtetasit Amerikan. Mediat e këtij vendi raportojnë se shkak i këtij sheri është bërë një konflikt banal mes viktimes dhe 35 vejçarit shqiptar, pasi dy shokë të Lacertosës po urinonin para lokalit që administrohej nga Redinel Dervishaj. Nga fjalët sheri ka degjeneruar në përplasje fizike dhe më pas në përdorimin e mjeteve të forta deri tek thikat. Dëshmitarët i kanë treguar dedektivëve të FBI-së se autori i krimit ka qënë nën shoqërinë edhe të një shqiptari tjetër, ku së bashku me të është rrethuar nga një grupe personash mes të cilëve ka qënë dhe viktima Anthony Lacertosa. Lidhur me këtë vrasje aktualisht Redinel Dervishaj, vëllai i Plaurent Dervishajt, personit më të kërkuar nga drejtësia shqiptare, është liruar dy javë më parë nga të gjitha akuzat e ngritura ndaj tij për vrasjen e 34-vjeçarit Amerikan. Ka qenë Gjykata e State Island në Nju Jork, e cila pasi ka administruar dhe ka parë pamjet e kamerave të sigurisë ka vendosur shpalljen të pafajshëm të Dervishajt, pasi sipas saj, dukej qartë që shqiptari e ka qëlluar viktimën Anthony Lacertosa, pasi ky i fundit e kishte sulmuar.

FEJESA NË TRAGJEDI

Ditën kur ka ndodhur ng-

Foto nga kamerat e sigurisë, në momentin e vrasjes

jarja, amerikani Anthony Lacertosa po festonte fejesën e tij në një restorant në Staten Island të Çikagos. Sherri

vdekjeprurës ndodhi kur menaxheri i restorant "Espana", Ridi Zeneli, dhe Redinel Dervishaj, i cili besohet se ka

BALKANS’ INTERNATIONAL EDUCATION FAIR Ne daten 5 Maj 2012, organizohet Panairi Nderkombetar i Edukimit per Ballkanin, (BIEF) ne Tirane, Shqiperi prane Hotel Rogner-Europapark ne Bulevardin ‘Deshmoret e Kombit’. Ky panair perqendrohet ne prezantimin e programeve per Edukimin jashte vendit ofruar talenteve te Shqiperise dhe gjithe Ballkanit. Jane te ftuar te gjithe nxenesit dhe studentet e cdo moshe nga Shqiperia, Kosova, Mal i Zi dhe Maqedonia. Aty ju presin dhe shume surpriza te tjera FALAS. Pjesemarres do te jene vetem shkollat dhe institucionet e huaja te cilat per nje dite do te ofrojne mundesi aplikimi te drejtperdrejt apo thjesht intervistim e takim me aplikante te interesuar per: Kolegje, Universitete, pre-Master, Master, PhD, Internships, Work Experience, Summer Schools, programe specifike dhe bursa studimi. Do te keni mundesi te kontaktoni me Rrjetet e Shkollave per aplikime ne: UK, USA, Canada, Australia, New Zealand, Singapore, Malaysia, Greece, Malta, Germany, Austria, France, Spain, Italy, Turkey etj. Te gjitha shkollat do te kene perfaqesuesin ekzekutiv per regjistrimin e aplikimeve te cilat fillojne me: 9:30 deri me 19:00. Ofrohen mbi 2000 profile akademike dhe rreth 15.000 programe te dedikuara, ne 21 gjuhe te ndryshme. Ju ftojme te shpenzoni nje te shtune ne shoqerine tone ne kete event unik, organizuar per here te pare ne Tirane, Shqiperi. Hyrja eshte falas, veshja ‘si per te Shtune gjuhen Shqipe.

(

qenë i punësuar aty, mbërriti pas restorantit në kamionçinën e Dervishajt për të mbyllur dyqanin. Kur ata dolën në rrugën plot pemë para restorantit, kapën dy vetë të shoqërisë së Lacertosës që po urinonin përpara restorantit. "Kanë shkëmbyer fjalë, njerëzit filluan të shtyheshin dhe të ziheshin dhe shumë vetë të grupit të Lacertozës dolën nga restoranti"-tha një burim për mendiat ameriakne. Sipas tij të paktën 12 vetë rrethuan Zenelin dhe Dervishajn i cili ka humbur një gisht pasi ishte duke lëvizur me shpejtësi krahun si një i çmendur. "I iku mendja. Në një pikë, u duk se qëlloi njërin nga djemtë me grusht"-thotë një nga dëshmitarët që ndodhej në vendin

e thjeshte. Do te asistoheni ne perkthim ne

Cdo koment mund t’a botoni ne: events@ande-lm.com.al JU PRESIM TE PANUMERT. JU FALENDEROJME PARAPRAKISHT!

Viktima Anthony Lacertosa me të fejuarën e tij

e ngjarjes në momentin kur është kryer krimi. Dëshmitarët kanë treguar se gjatë sherrit, Dervishajn e kanë hedhur mbi kofion e një makine të parkuar në rrugë, e cila është arritur të fiksuhet dhe nga kamerat e sigurisë. "Ai e mori shpejt veten dhe u ngrit

në këmnbë, por nuk mund të hapte derën ndaj vrapoi e hyri në restorant, ku mori një thikë kasapi dhe qëlloi në gjoksin e Lacertosës. Ndërkohë që Zeneli mori një armë nga brenda, por qëlloi disa herë vetëm në ajër"-thanë dëshmitarët për mediat amerikane.

Pengmarja në Vlorë

Policia arreston katër autorët P

olicia e Vlorës ka arrestu ar katër persona, të cilët rrëmbyen një person dhe ushtruan dhunë ndaj tij. Uniformat blu të qytetit bregdetar bënë me dije se Vendim Lelaj, 34 vjeç Syrja Lelaj, 58 vjeç, Robert Resuli, 44 vjeç dhe Robert Dhamo 38 vjeç të katërt banues në Vlorë u arrestuan rreth orës 23:30 të së martës. Sipas policisë së Vlorës këta persona në orën 11:30 në vendin e quajtur "Kapelja", katër të arrestuarit në bashkëpunim me njëritjetrin për motive të dobëta kanë hipur me forcë në automjetin tip Mercedes-Benz shtetasin T.D. ndaj të cilit kanë ushtruar dhunë fizike, i kanë marrë aparatin celular që kishte me vete dhe e kanë lënë në hyrje të fshatit Zvërnec. Nga informacionet e mara në rrugë operative fill pas denoncimit të bërë nga familjarët e të riut të marë peng, është arritur të bëhet identifikimi i automjetit dhe më pas të lokalizohet dhe

vendi ku ndodheshin personat e dyshuar. Një grup operacional ka shkuar me shpejtësi në vendin e ngjarjes ku ka bërë arrestimin në flagracë tëb katër shtetase të përmendur më lart. Ndërkohë që gjatë kryerjes së veprimeve hetimore, specialistët e policisë së Vlorës kanë arritur të sekuestrojnë në cilësinë e provës materiale 5 aparate celularë si dhe automjetin tip MercedesBenz ML, me targa AA 252 AP. Të arrestuarit janë nën akuzë për veprën penale "Heqja e paligjshme e lirisë" e kryer në bashkëpunim.


10

E enjte, 26 prill 2012

Abonohu!

Për t'u abonuar ju lutemi kontaktoni me: To Subscribe please contact:

POSTA SHQIPTARE Tel: +355 4 2375598 e-mail: abonime@postashqiptare.al

Agjensia e Abonimeve të Shtypit (TRENOVA)

ADRION Ltd Tel: +355 4 2240018 e-mail: sales@adrionltd.com

Tel: +355 682047825 e-mail: arbentrenova@yahoo.com

Ja si fillohet dita...

origjina e lajmit...


E enjte, 26 prill 2012

11

EKONOMI

Tregu i celularëve, tashmë prej tre vitesh në rënie

S

ipas të dhënave nga Autoriteti i Komunikimeve Elektronike dhe Postare, AKEP, për vitin 2011 xhiroja e operatorëve celularë ishte 39.2 miliardë lekë, me rënie 6.4% krahasuar me një vit më parë. Kompania që ka humbur më shumë terren edhe për vitin 2011 ishte AMC, ndërkohë që në rënie ishte edhe Eagle Mobile, që për vitin 2011 realizoi një

xhiro prej 4.9 miliardë lekësh, me një rënie vjetore prej 6.2%. Vodafone Albania ngelet operatori më i konsoliduar, të paktën për sa i takon aftësisë për të gjeneruar të ardhura. Për vitin 2011, xhiroja e kompanisë kishte vlerën e 20.3 miliardë lekëve, me një rritje minimale prej 0.9%. Edhe Plus Communication ka raportuar një rritje të të ardhurave, por që

nuk shpreh tendencë, pasi, për Plus, 2011 ishte viti i parë me aktivitet të plotë. Për vitin 2011, Vodafone Albania arriti një normë fitimi prej 21%, nga 29% që kishte qënë në vitin 2010. Ndërsa AMC deklaroi një normë fitimi 31%, nga 38% që kishte qënë në vitin e mëparshëm. Ndërkohë, dy operatorët më të rinj në treg ende nuk kanë arritur të sigurojnë fitime.

Buxheti 2012, në tre muaj shpenzimet operative u rritën 43% nga vjet

Berisha mashtroi, investimet -18% Kryeministri deklaroi në fillimin e punimeve të segmentit Tiranë-Elbasan se, ndryshe nga qeveritë e mëparshme, ai përparëson me çdo kusht rritjen e fondeve për investime

Lajmi Fitimet

Gjatë tre muajve të parë të vitit, investimet kanë marrë 17.6 për qind më pak fonde nga buxheti nga një vit më parë. Sipas statistikave të ministrisë së Financave, në të njejtën kohë shpenzimet operative e për mirëmbajtje janë rritur në masën 43.2 për qind

E ardhura nga tatimi mbi fitimin ishte sivjet 5 miliardë lekë deri në fund të marsit, por një vit më parë në këtë periudhë kishte sjellë në arkën e shtetit 6.4 miliardë lekë. Ulja është 22 për qind

TIRANE

GENC KONDI

P

ak ditë më parë, duke folur me rastin e filllim it të punimeve në segmentet e rrugës së re nacionale Tiranë-Elbasan, jashtë tunelit, kryeministri Berisha deklaroi se "ne do të bëjmë gjithçka dhe do të përparësojmë në mënyrë absolute rritjen e investimeve, si kushtin më themelor, sepse rritja jep punësim, jep shtim të të ardhurave, sepse rritja ka potenciale zhvillimi, kurse shkurtimet rregullojnë disa parametra por rrënojnë disa të tjera. Paraardhësit tanë merr-

DEKLARATA

"Rregulli i Felpsit" shkelet nga vetë kryeministri

K

ryeministri Sali Berisha deklaroi në mbledhjen e grupit parlamentar të Partisë Demokratike pak ditë më parë se "unë nuk jam për rritjen e borxhit, por duhet të dallojmë dy gjëra: borxhin që merret për t'u shpenzuar rroga, pensione etj dhe borxhin që merret për investime. Rregulli i artë i Felpsit thotë se duhet të shpenzosh aq sa punon. Nuk duhet të marrësh borxh përveçse për investime. Ne i jemi përmbajtur me seriozitetin më të madh këtij parimi". Koha po tregon se investime po bëhen më pak, por po rriten shumë shpenzimet joinvestuese.

nin borxh për rrogat, për shpenzime operative, etj. As edhe një qindarkë nuk merret borxh për rrogat", tha ai. Shifrat e realizimit të të ardhurave dhe shpenzimeve buxhetore, të përgatitura nga ministria e Financave, përgënjeshtrojnë kryeministrin. Gjatë periudhës janarmars të këtij viti, shpenzimet kapitale, ose investimet, kanë marrë 16.4 miliardë lekë nga buxheti, por një vit më parë, në të njejtën periudhë tremujore, kjo shifër ishte 19.9 miliardë lekë, pra ka pësuar sivjet një tkurrje në masën 17.6 për qind.

TË ARDHURAT

Të ardhurat buxhetore tre

Banka e Shqipërisë

Fullani: Importet masive të energjisë rritën deficitin tregtar

TIRANE

K

ëshilli Mbikqyrës i Bankës së Sh qipërisë vendosi dje të mos ndryshojë normën e interesit bazë, duke e lënë atë në nivelin 4.25%, të caktuar një muaj më parë, pas disa uljesh rresht, për të shmangur rreziqet deflacioniste. Guvernatori i Bankës së Shqipërisë Ardian Fullani deklaroi se zhvillimi ekonomik do vazhdojë të jetë nën potencial, pasi "viti 2012 pritet të jetë nën ndikimin e pafavorshëm të zhvillimit të ekonomisë botërore dhe do të ndikohet nga këto ekonomi". Fullani vlerësoi se "deficiti buxhetor në tremujorin e parë të 2012-ës është 11.5 miliardë lekë, rreth 2.5% më i ulët se në tremujorin e parë të vitit të kaluar". Por, në fushën e shkëmbimeve

tregtare, ka tkurrje të import-eksporteve në terma vjetorë. Sipas tij, eksportet u reduktuan me 20.5% kundrejt vitit të kaluar, ndërsa importet kanë ngadalësuar ndjeshëm rritjen

dhe vlerësohet me rritje 1.8%. "Këto zhvillime janë reflektuar në thellimin e deficitit tregtar, me normë vjetore 21.9%. Ky deficit përcaktohet më së shumti nga shkëmbimet tregtare të energjisë", deklaroi Fullani, duke lënë të nënkuptohet se importi i energjisë nga fillimi i vitit ka qenë faktor kryesor i rritjes së deficitit tregtar, në kushtet e bllokimit të eksportit dhe rritjes së çmimit të energjisë në tregjet e huaja. Guvernatori tha se dobësimi i kërkesës së jashtme, që është reflektuar me rënie të eksporteve në pjesën e parë të vitit, është një ogur i keq për ecurinë e ekonomisë shqiptare gjatë këtij viti. Nga ana tjetër, edhe kërkesa e brendshme vazhdon të jetë e dobët, e ndikuar nga pasiguria e sektorit privat dhe nga ulja e stimulit fiskal.

muajt e parë të vitit kanë qenë vetëm 1.1 për qind më të mëdha se një vit më parë, por afro 30 milionë euro nën planifikimin. Me shenja negative ndaj objektivave kanë qenë gati të gjitha zërat e të ardhurave, me përjashtim të taksave nacionale. Tatimi mbi Vlerën e Shtuar (TVSH) ishte vetëm 0.7% mbi vitin e kaluar, por 1.5 miliardë lekë poshtë planit. Ndërkohë, si një tregues tjetër shumë i fuqishëm i situatës ekonomike të vendit, shërben e ardhura nga tatimi mbi fitimin, që është sivjet 5 miliardë lekë deri në fund të marsit, por një vit më parë në këtë periudhë kishte sjellë në arkën e shtetit 6.4 miliardë lekë. Ulja është në masën 22 për qind.

SHPENZIMET

Në total, rritja e shpenzimeve është pak më e ulët se sa ajo e të ardhurave, në shkallë

vjetore. Këto kanë marrë 0.7 për qind fonde më shumë se në tremujorin e parë të 2011ës. Por, shpenzimet korrente kanë një rritje të konsiderueshme, prej 6 përqindësh, duke kaluar nga 69.5 miliardë, në 73.6 miliardë lekë. Qeveria e ka lëshuar së tepërmi dorën me shpenzimet operative dhe të mirëmbajtjes, ku përfshihen edhe pagat e administratës, që kanë kaluar nga 6.9 miliardë, në 9.8 miliardë lekë të reja, me rritje në masën 43.2 për qind.

DEFICITI

Diferenca midis shpenzimeve e të ardhurave është 2.5 për qind më e ulët krahasuar me një vit më parë, në nivelin e 11.5 miliardë lekëve. Këtu dallohet se financimi i huaj i deficitit është rritur katër herë, duke kaluar nga shifra 1.4 miliardë lekë vitin e kaluar, në 5.7 miliardë lekë gjatë tre muajve të parë të këtij viti. Ndërkohë, shifra e financimit të deficitit me burime brenda vendit (letra me vlerë e të ardhura nga privatizimet) është më e ulët se vjet, por ka tejkaluar planifikimin me 427 milionë lekë. Vetë deficiti buxhetor është rreth 22 milionë euro më i lartë se sa parashikohej nga ministria e Financave për periudhën në fjalë.

Bujqësia

Çmimet e larta, më pak tokë e mbjellë F

ermerët e zonës verilin dore të vendit po shprehin shqetësim për rritjen e ndjeshme të çmimit të punimit të tokës. “Çmimet janë rritur aq shumë, sa është e paleverdisshme ta mbjellësh tokën bujqësore”, thotë fermeri Lemsedin Dina nga fshati Domaj. “Çmimi është një nga shqetësimet kryesore për fermerët, çka ka sjellë që, gjatë këtij viti, të shënohet një rënie e sipërfaqes së tokës bujqësore të mbjellë”, deklaroi, nga ana e tij, drejtori i Drejtorisë Rajonale të Bujqësisë, Arif Rexhmati. Rritja e çmimit i ka detyruar fermerët të kryejnë

punimin e tokës bujqësore me qe’ pune, duke iu larguar punimit të tokës me traktor. . “Me këto çmime, çfarëdo lloj rendimenti që të kapësh, nuk arrin t’i mbulosh shpenzimet e kryera. Kjo bën që shumë fermerë të braktisin punimin e tokës bujqësore”, pohojnë specialistët.


12

E enjte, 26 prill 2012

RUBRIKA Në foto: Hysni Milloshi me gruan Antoneta vdekjen e së cilës e vuajti shumë dhe me fëmijët në një foto të hershme

NGA

Bota këtë punë ka. Nëse do veprosh siç do ajo, do të mendojë se ke bërë detyrën dhe do të injorojë si njeri pa palcë kurrizore. Nëse nuk do pyesësh për të ajo do nxehet me ty dhe do tentojë të të marr fitoret dhe të ngërdheshet me humbjet e tua.

MIRA KAZHANI

Mbesa gazetare, biseda e fundit me dajën e saj Hysni Milloshi

K

ur ishte gjallë nuk mendova kurrë të publikoja një bisedë me të edhe pse mediatikisht ja vlente, por tani që nuk është më mes nesh, Lunch.com i detyrohet një bisede të fundit që ka brenda shumë të tilla me Hysni Milloshin. Ishte një ditë vjeshte kur tek OraNeës, Auloni (gazetar në Rtv Ora Neës) më lajmëroi se poshtë te kafja ishte Hysni Milloshi që më kërkonte. - Eshtë daja im, i thashë kolegut, i cili mbeti i befasuar nga ky informacion. Sa herë që biseda gazetarësh shkonin tek emri yt, unë nxitoja për të thënë se ti ishe daja im i preferuar. E bëja me kast dajë, sepse ti gjithmonë më këshilloje të mos e them këtë, se me gjasë do më pushonin nga puna, ose do më flaknin nga ëndrra për të bërë gazetaren, ngase isha mbesa e atij komunistit, atij të "mallkuarit" që flet shumë ndershëm dhe që deliron se komunizmi dhe Enver Hoxha janë shpëtimi i Shqipërisë. Ku ta dije ti dajë se kapitalizmi një ditë do përgjunjej para kokëfortësisë tënde, e cila në zgjedhjet e fundit pa dashje u bë bukë e ujë për kundërshtarët e tu politik më të mëdhenj, të djathtët. Më kujtohet si sot që më prisje me cigaret e tua të pafundme, ulur në kolltukun e madh dhe nëna ime që është motra jote, lëvizte nëpër shtëpi e shqetësuar për fjalët që po dëgjonte lart e poshtë dhe cigarët e shumta që pije duke të dëmtuar shëndetin. - Eh moj mbesë, nuk është ashtu si po flitet, por jam mësuar unë me përbaltje. Vendimet nuk i marr vetëm, por me shokët e partisë. Ai ishte i nxehur me Ramën dhe disa të tijtë. Por nuk e kishte vetëm me të, kishe një mllef 20 vjeçar me Partinë Socialiste, po aq të madh edhe me Nanon e të gjithë me rradhë. - Kanë 20 vite që më injorojnë! Nuk bëhem kurrë me Berishën edhe pse ai është komunist në të vërtetë, por është nga ata komunistët si Nexhmija e Ramizi, thoje, me atë mënyrën tëndë të qetë dhe dorën që kish nisur të dridhej tek tymosje. S'di pse ai nuk pati kurrë marrëdhënie me familjen Hoxha. Enveri thoshte, nuk i ka bërë ato krime që dalin sot në dritë. Janë punët e servilave dhe lakejve. -Pastaj s'e ke parë ti që sot komunistët që vranë në diktaturë, por mbysin në kapitalizëm, më kthehej e më thoshte shpesh. Jemi ndalur jo rrallë unë dhe ai tek realiteti shqiptar. Një ditë më zure mat kur më pyete: - Më thuaj sa njerëz kanë vdekur në këto 20 vite? Sa tragjedi kanë kapluar familjet shqiptare. Sa janë burgosur, sa kriminelë rrinë rrugëve sidomos nëpër zgjedhje. Shumë më shumë, e thoje duke e zgjatur zanoren U. -Po, të përgjigjesha unë, por njerëzit janë të lirë të zgjedhin rrugën e tyre. Nuk ka përsosje në asnjë sistem. Por ti këm-

Ju rrëfej për dajën tim Hysni Milloshi: Vdiq i varfër, jetoi si i pasur Konfliktet 20-vjeçare të komunistit me Partinë Socialiste. Berisha? Me kinezët ia kaloi edhe Enverit

Në foto: Kryetari i Partisë Komuniste, Hysni Milloshi

bëngulje madje me argument të më bindje se Shqipëria mbetej në kurthin e maskarenjve dhe pazarxhinjëve. Madje nuk u kursyen edhe për ty shifrat e majme dajë, se gjoja mijëra euro kishe futur në xhep në zgjedhjet e 8 majit që të dëmtojë të majtën. Kur humbe jetën në spital, ne u çartisëm, sepse në shtëpinë tënde të varfër, veç fotografisë së gruas tënde të ndjerë, Antonetës, të cilën e deshe përgjithnjë si në një histori filmash dhe një portreti të Enver Hoxhës, figurë të cilën e mitizove ndoshta prej faktit se në këto 20 vjet e keqja e trembur shpërtheu si kolera (më thojë ti shpesh) nuk ka asgjë tjetër. Eshtë një shtëpi e mbushur me letra, librat që shkruaje së fundmi mes tyre një biografi për Enver Hoxhën që ma solle atë mbrëmjë vjeshte tek puna dhe më the duke nënqeshur: - Mos lexo vetëm Fevzon, por lexoje edhe këtë librin tim. - Dajë unë nuk kam lexuar asnjërin, sepse si shumë të tjerë më s'kam ngasje për atë kohë. Lufta me kolerën e sotme është bërë më e ethshme se e shkuara që se kam jetuar. Poezitë e tua dajë, i lexoj e rilexoj me dashuri. Ke shkruar bukur sepse brenda teje ti ishe një qytet i madh perëndimor. Më thoje shpesh që duhet të jetoj e lirë dhe të dashuroj e ridashuroj sa herë të jetë e mundur. Grindeshe shpesh më motrën tënde (nënën time) për ashpërsinë që ajo kishte për jetën e një gruaje.

Nuk ishe fanatik siç ndokush mund të besoj. Më kanë motivuar bisedat me ty sidomos kur më thoje se duhet të lexoj, të shkruaj, dhe të bëj jetën time pa menduar për gjykimin e botës. - Bota këtë punë ka. Nëse do veprosh siç do ajo, do të mendojë se ke bërë detyrën dhe do të injorojë si njeri pa palcë kurrizore. Nëse nuk do pyesësh për të ajo do nxehet me ty dhe do tentojë të të marr fitoret dhe të ngërdheshet me humbjet e tua. Bota është e mjerë kur është shumë e lirë. Ajo vret, të lë pa bukë. - Ja shiko kapitalizmin se ku po shkon. Del kryeministri e përmend Kinën, madje thotë se gjuhë zyrtare do e bëjmë. Pse ç'bëri Enveri më shumë?! Ai më pak! Kinezçe nuk mësoj njeri përvecse i vuri në punë dhe ju shfytëzoj kapacitetet sybishtëve. Nuk kishe sens humori, por zotëroje një ironi të hollë dhe ishe tolerant. Shpesh jam ndjerë e hidhëruar kur gazetër të ndryshëm, gjoja pandehnin se po të vinin në lojë për

mentalitetin e vjetër. Më thoje që e dije se kush e bënte dhe nuk ta hante qeni shkopin por ti më shumë se kushdo, besove në lirinë e medias. I respektoje gazetarët, sepse thoje që ishin e vetmja shpresë e këtij vendi. Mbi të gjitha e dije fuqinë e ekranit dhe gazetës që blihej në mëngjes te tezga. Por mua sërish më ka dhembur kur ti falje kaq shumë sepse jam përballur me të qeshura dhe batuta të ndryshme, por s'do ta bëj më, sepse tani e kuptoj sa shumë ke qeshur ti me këta koleraxhinjtë, humorxhinjtë që natën flenë mbi dyshek me pupla, por në shpirt kanë një mal me gozhdë. Vitet e fundit opinioni për ty u transformua. Ndërsa fytyrat e demokracisë zhvishnin maskat një e nga një, disa të reflektuar nisën të thonë se je i ndershëm dhe se atë "Kasollen e Galigatit" e kishe bërë bukur. I kam ndarë me ty shpesh edhe këto opinione, por ti ishe gjithmonë i njëjti. Kurrë nuk u bëre palë as me ata që të lavdëronin e puthnin dorën në rrugë dhe as me ata që larg të rrinin. Dajë, si nuk të dëgjova një herë të shash dikë! E çuditshme ti nuk kishe mllefe, por kritika, qëndrime dhe besoje në një vlerë që ndoshta mund të mos jetë e kohës, mund të mos jetë as vlerë, por ti kishe aftësinë e idealistit, i cili ushqehet me cigaret e tij. Kam parë jo vetëm unë këto kohë që figura të dashura të kombit që i besojmë idealistë, janë bërë fatkeqësisht, pragmatikë. Shkruajnë reagime, bëjnë reklama, kur ju ofrohet një punë për vajzën apo djalin. Heshtin kur ju kanë shëruar gripin e rëndë, ose kur diçka ju kanë në dorë. Ty të patën në dorë vetëm ndërshmërinë! Dhe shumë më beso, shumë janë gajasur me të. Një zë më thotë se ti si mohikani i fundit po ikën nga ne. Je një humbje më e madhe sesa një burrë, një poet, apo një komunist. I ndershmi i fundit na dha lamtumirën. Duhet të ketë qënë e mundimshme të mos shitesh, të mos ulesh në gjunjë, të zgjohesh pa gruan e dashur në mëngjes dhe të telefonosh Gjergjin (djali i vogël) për ti thënë se sot je më mirë dhe se s'duhet të shqetësohen për të. Zemra më thotë se i bëre të gjitha në këtë jetë sidomos ato që nuk bëre ishin më të fismet se gjithçka. - Shko, Antoneta duhet të të ketë përqafuar tashmë. Sa shumë e ke pritur këtë moment dajë.... P.S Hysni Milloshi ka lindur në Macukull të Matit. Ka shkruar Poezi dhe tekste këngësh ku ka marrë çmime të para, të dyta dhe të treta. Vdiq i varfër, por jetoi si i pasur.


Ja testi që vlereson rrezikun tuaj për diabet!

Grupi i gjakut ‘’flet’’ për ju. Dieta e rekomanduar

M

G

e lajmin se prevalenca e diabetit pritet të dyfishohet në 25 vitet e ardhshme, është një kohë e mirë të mendoni për rrezikun tuaj për të zhvilluar diabet... Faqe 15

A

rupi i gjakut është i lidhur ngushtë me tretjen e ushqimit, me kapacitetin për të reaguar ndaj stresit, me gjendjen mendore, me efikasitetin e... Faqe 17

Botim zyrtar i Fakultetit të Mjekësisë, Universiteti i Tiranës Adresa: Fakulteti i Mjekësisë, Nr371, Cel: 069 63 46688, E-mail: suplementi@almedicus.org

S

SUPLEMENTI MJEKESOR

Nr.12

LMEDICU BOTIM I PËRJAVSHËM I GAZETËS SHQIPTARJA.COM

MESHKUJT MBI 50 VJEÇ, TESTE DEPISTUESE ÇDO VIT

Kanceri i prostatës vret 1 në 36 meshkuj

Kontrollet periodike shmangin përfundimet fatale MIRALD GINA

Faqe 20

‘’Syri dembel’’ duhet kuruar në kohë

A

K

Drejtor: Taulant MUKA Kryeredaktore: Jana NANO Zv/Kryeredaktore: Fjorda KOROMANI Redaksia: Arminda Avdulaj Besiana Balla Blerta Dollaku Dea Qirjaqi Eralda Asllanaj Erklida Sula Isid Xhura

Pediatri

mbliopi nënkupton zhvillimin jo të plotë të shikimit në njërin sy gjatë fëmijërisë. Njihet edhe si “syri dembel”. Zakonisht, korrigjohet nëse trajtohet herët. Trajtimi i vonshëm bën që problemi i shikimit të mbetet permanent. Strabizmi është nga shkaqet më të zakonshme të ambliopisë. Trajtimi konsiston në përdorimin e syrit...

anceri i prostatës ësh të kanceri i dytë më i shpeshtë i diagnostikuar te meshkujt, pas kancerit të lëkurës. Megjithëse sëmundja është e shpeshtë, jo gjithmonë është vdekjeprurëse. Pjesa më e madhe e kancereve të prostatës rriten dhe përhapen ngadalë dhe dikush i diagnostikuar me këtë sëmundje mund të mos ketë asnjë shenjë. Megjithatë, tipat më agresivë të këtij kanceri mund të jenë të dëmshëm nëse nuk trajtohen, prandaj është e rëndësishme të dallohen shenjat paralajmëruese. Duhet të edukoheni mbi mënyrat për të dalluar, trajtuar dhe parandaluar sëmundjen. Çfarë është dhe ku gjendet prostata? Prostata është një gjëndër me madhësinë e arrës, e cila është pjesë... Faqe 14

E ENJTE 26.04.2012

Sport

Kledia Dimroci Mirald Gina Këshilli botues: Departamenti i Shëndetit Publik Enver ROSHI Shërbimi i Endrokrinologjisë, QSUT Agron YLLI Shërbimi i Urgjencës, QSUT Edmond ZAIMI Shërbimi i Nefrologjisë, QSUT Arjana STRAKOSHA Shërbimi i Reumatologjisë, QSUT Argjend TAFAJ Shërbimi i Alergologjisë, QSUT

Etleva QIRKO Shërbimi i Kardiologjisë, Spitali Ushtarak Gerta KOÇEKU Shërbimi i Neurologjisë, Spitali Ushtarak Fatos JAHO Shërbimi i Ortopedi-Traumatologjisë, Spitali Ushtarak Gjergj ÇAUSHI Shërbimi i Tokosikologjisë, Spitali Ushtarak Zyhni SULAJ Biokimi Klinike, QSUT Ndok MARKU Farmaci Leonard DEDJA

Faqe 16

Vdekja e papritur, cilat janë shkaqet?

U

shtrimet fizike dhe trajnimi atletik janë të njohura për përfitimet e tyre shëndetësore sidomos në sistemin e qarkullimit të gjakut (kardiovaskular), por pavarësisht kësaj ndonjëherë ato shfaqin pasoja negative. Ndër këto, fenomeni i vdekjes së papritur të zemrës është më fatali. Nuk kanë qenë të paktë në historinë e sportit, lojtarët...


14

E enjte, 26 prill 2012

WWW.SHQIPTARJA.COM

Shëndeti i burrit MIRALD GINA

K

anceri i prostatës ësh të kanceri i dytë më i shpeshtë i diagnostikuar te meshkujt, pas kancerit të lëkurës. Megjithëse sëmundja është e shpeshtë, jo gjithmonë është vdekjeprurëse. Pjesa më e madhe e kancereve të prostatës rriten dhe përhapen ngadalë dhe dikush i diagnostikuar me këtë sëmundje mund të mos ketë asnjë shenjë. Megjithatë, tipat më agresivë të këtij kanceri mund të jenë të dëmshëm nëse nuk trajtohen, prandaj është e rëndësishme të dallohen shenjat paralajmëruese.

Çfarë është dhe ku gjendet prostata? Prostata është një gjëndër me madhësinë e arrës, e cila është pjesë e sistemit riprodhues të mashkullit. Ajo gjendet përpara rektumit dhe nën fshikëzën e urinës. Prostata rrethon uretrën, tubin e vogël përmes të cilës del urina dhe sperma jashtë trupit, si dhe prodhon lëngun seminal (lëngu i bardhë ku gjendet sperma pas ejakulimit). Simptoma të tjera janë vështirësia për të arritur dhe mbajtur një ereksion, prania e gjakut ose spermës në urinë dhe dhimbja e shpeshtë në pjesën e poshtme të shpinës apo barkut, në ijë apo pjesën e sipërme të kofshëve. Prostata e zmadhuar dhe hiperplazia beninje e prostatës Me kalimin e moshës, qelizat e prostatës kanë tendencën të rriten. Ndërkohë që prostata zmadhohet, ajo shtrëngon uretrën, e cila mund të pengojë fluksin normal të urinës dhe mund të shkaktojë shumë prej problemeve urinare si ato të kancerit të prostatës. Kjo gjendje njihet si hiperplazia beninje e prostatës. Megjithëse kjo sëmundje mund të shkaktojë dhimbje dhe mund të ketë nevojë për trajtim, ajo është një problem i zakonshëm te meshkujt mbi moshën 50 vjeç dhe rrallëherë e rrezikon jetën e tyre.

S

SUPLEMENTI MJEKESOR

LMEDICU

SHOQATA Amerikane e Kancerit rekomandon që meshkujt e shëndetshëm, pa faktorë risku, të kryejnë çdo vit testet depistuese duke filluar që në moshën 50-vjeçare

Kanceri i prostatës vret 1 në 36 meshkuj Kontrollet shmangin përfundimet fatale FAKTORË RREZIKU

Mosha e madhe dhe predispozita gjenetike

K

Ndërkohë që prostata zmadhohet, ajo shtrëngon uretrën, e cila mund të pengojë fluksin normal të urinës Duhet të edukoheni mbi mënyrat për të dalluar, trajtuar dhe parandaluar sëmundjen.

A

SIMPTOMAT QË DUHEN PATUR KUJDES Simptomat më të shpeshta të kancerit të prostatës mund të mos shfaqen deri në stadet e përparuara të sëmundjes. Kur ato shfaqen, me shumë gjasa do të ndikojnë mbi urinimin. Në këto simptoma përfshihen:

Vështirësia në urinim

ërkuesit ende nuk e dinë se çfarë e shkak ton kancerin e prostatës, ose pse dikush e shfaq këtë sëmundje e dikush tjetër jo. Megjithatë, diçka është fare e qartë: sa më e madhe mosha, aq më i lartë rreziku për t’u diagnostikuar me kancer prostate. Megjithëse vetëm 1 në 10 000 meshkuj nën moshën 40 vjeç diagnostikohet me kancer, sipas Fondacionit për Kancerin e Prostatës, kjo shifër arrin në 1 në 38 meshkuj për moshat 40-59 vjeç dhe 1 në 15 për moshat 60-69 vjeç. Rastet në familje Nëse keni babain apo një vëlla që është diagnostikuar me kancer prostate, dyfishohet mundësia juaj për të zhvilluar këtë sëmundje. Përveç kësaj, specialistët mendojnë se meshkujt që trashëgojnë disa ndryshime në gjene apo kromozome të caktuara, mund të jenë më të rrezikuar për të pasur kancer prostate. Flisni me mjekun tuaj rreth historisë familjare për të parë nëse duhet që të depistoheni në moshë më të re.

Vështirësia për të filluar ose ndaluar urinimin Nevoja për të urinuar shpesh, sidomos gjatë natës Curril i dobët i urinës Dhimbja apo djegia gjatë urinimit Rëndësia e zbulimit të hershëm Kanceri i prostatës shpesh ka rritje të ngadaltë e jo gjith-

monë shkakton simptoma që në fillim. Por si ta kapni herët sëmundjen? Filloni me një vizitë te

mjeku. Ai mund t’iu ndihmojë për të vendosur nëse është i nevojshëm një test depistimi. Shoqata Amerikane e Kancerit rekomandon që meshkujt e shëndetshëm, pa faktorë risku, të kryejnë çdo vit testet depistuese duke filluar që në moshën 50 vjeçare. Meshkujt që konsiderohen me risk të lartë, si afro-amerikanët dhe

meshkujt që kanë raste në familje me këtë sëmundje, duhet ta bëjnë këtë konsultim në moshën 45 vjeçare. Ndërsa meshkujt që konsiderohen me risk tepër të lartë (kanë disa të afërm të diagnostikuar me kancer prostate në moshë të hershme), duhet të flasin me mjekun e tyre që në moshën 40 vjeçare.

Depistimi për kancerin e prostatës Nëse mjeku juaj vendos se do të ishte me vlerë kryerja e një testi depistues, ka dy tipa ekzaminimesh që kanë vlerë për depistimin e kancerit të prostatës. Njëri prej tyre është tusheja rektale, ose ekzaminimi rektal digital. Gjatë këtij ekzaminimi, mjeku fut gishtin tregues, të veshur me dorezë dhe të lyer me lubrifikues, në rektum dhe prek prostatën duke kërkuar për zona të forta apo me formë të çrregullt që mund të jenë masa tumorale. Testi tjetër është analiza e gjakut për antigjenin specifik të prostatës, ose PSA. PSA është një proteinë që prodhohet nga gjëndra e prostatës. Mjeku kryen analizën e gjakut për të kontrolluar nivelin e PSA në trup. Një nivel i lartë mund të tregojë praninë e kancerit. Shkaqe të tjera të PSAsë së lartë Pjesa më e madhe e meshkujve të shëndetshëm e kanë nivelin e PSA nën 4 nanogramë për mililitër gjak. Megjithatë, niveli i PSA nën këtë prag nuk eliminon mundësinë e kancerit, ashtu si dhe niveli i PSA mbi këtë vlerë nuk tregon medoemos që keni kancer. Nivelet e PSA mund të rriten në mënyrë të natyrshme me rritjen e moshës, kur gjëndra e prostatës zmadhohet ose nëse ajo është e infektuar apo e pezmatuar. Gjithashtu, përdorimi i biçikletës mund të rrisë nivelin e PSA. Prandaj PSA nuk mund të barazohet me diagnozën e kancerit, ajo është thjesht një orientuese që iu ndihmon ju dhe mjekun për të përcaktuar hapat e mëtejshëm.

Diagnoza dhe trajtimi

A parandalohet kanceri i prostatës? N

dërkohë që testet e depistimit mund të zbulojnë problemet e mundshme, si një masë në prostatë apo nivelet e larta të PSA, është vetëm biopsia ajo që përcakton nëse ka kancer apo jo. Gjatë biopsisë, mjeku fut një age përmes rektumit në prostatë, duke marrë mostra të vogla indi nga diza zona të gjëndrës. Këto mostra kontrollohen për qeliza kanceroze. Pas vendosjes së diagnozës së kancerit të prostatës, hapi tjetër është përcaktimi i shkallës dhe përhapjes së tumorit. Kjo e ndihmon mjekun për të vendosur për trajtimin më të mirë për sëmundjen. Trajtimi është në varësi të llojit

DIETA E REKOMANDUAR Konsumoni më tepër ushqime të varfëra në yndyrna dhe të pasura në fibra, ose ushqime me përmbajtje të acideve yndyrore omega-3, si:

Produktet e sojës Domatet dhe ushqimet që përmbajnë salcë domateje Perimet si brokoli, lulelakra dhe lakra Peshku (salmon, ton dhe sardele) Arrat dhe farat e lirit, si dhe vaji i tyre

Kërkuesit po shqyrtojnë të tjera produkte që mund të ndihmojnë në parandalimin e kancerit të prostatës, si për shembull vera e kuqe, çaji jeshil, medikamente si anti-inflamatorët josteroidë etj.

të qelizave kanceroze, përhapjes së tyre, moshës dhe gjendjes së përgjithshme shëndetësore dhe parapëlqimeve individuale. Do të jeni ju dhe mjeku juaj që do të vendosni nëse do e trajtoni kancerin me ndërhyrje kirurgjikale, rrezatim, terapi hormonale, kimioterapi apo një kombinim të këtyre. Madje, nëse keni një kancer me risk të ulët dhe në stade të hershme, zgjidhet mundësia e “vëzhgimit të kujdesshëm” duke kryer kontrolle periodike për të parë nëse sëmundja përparon apo jo. Mund të ndërmerrni disa veprime që do të ulin gjasat për zhvillimin e kancerit.


A

S

SUPLEMENTI MJEKESOR

E enjte, 26 prill 2012

WWW.SHQIPTARJA.COM

LMEDICU

Diabetologji

QËLLIMI i këtij testi është për të rritur ndërgjegjësimin përmes një metodë të lehtë që mund të përdoret edhe në komoditetin e shtëpisë

Ja testi që vlereson rrezikun tuaj për diabet! Diabeti, dyfishohet në 25 vitet e ardhshme TAULANT MUKA

M

Testi i ri është menduar për çdokënd që dëshiron të dijë rrezikun e tij për të zhvilluar diabet në një të ardhme të afërt, pavarësisht nga raca, përkatësia etnike, pesha, apo historia familjare

Besohet se më shumë se 60 milion të rritur amerikanë kanë diabet ose pre-diabet dhe afërsisht 30 për qind të rasteve janë të padiagnostikuar. Testi i ri është menduar për çdokënd që dëshiron të dijë rrezikun e tij për të zhvilluar diabet në një të ardhme të afërt, pavarësisht nga raca, përkatësia etnike, pesha, apo historia

TESTI PËR DIABET DHE PREDIABET: 1. Sa vjeç jeni? (Nëse jeni më pak se 40 vjeç fitoni zero pikë, 40 deri 49 vjeç merr një pikë, 50 deri 59 vjeç dy pikë, dhe mbi 60 vjeç tre.) 2. Jeni femër ose mashkull? (Nëse jeni femër nuk merrni asnjë pikë; mashkull merrni një). Keni ndonjë pjesëtar të familjes (prind ose vëlla) që ka diabet? (Zero pikë për asnjë;. Një pikë për po) 3. A keni tension të lartë të gjakut, a jeni nën mjekim për tensionin të lartë të gjakut? (Zero pikë për jo; Një pikë për po) 4. A jeni mbipeshë ose obezë? (Zero pikë në qoftë se ju nuk jeni mbipeshë ose obezë, një pikë në qoftë se ju jeni mbipeshë; dy pikë në qoftë se ju jeni obezë, tre pikë, nëse ju jeni shumë obezë.) Individët me një BMI prej 40 ose më shumë (ose me një perimetër të belit prej 1,27 m ose më shumë për meshkujt, 1,245 m ose më shumë për gratë) konsiderohen si shumë obezë. Ata me një BMI mes 30 dhe 39 (ose me një perimetër beli prej 1,01 m deri në 1,245 m për burrat, 35 deri në 1,219 m për gratë) konsiderohen si obezë. Ata me një BMI prej 25 deri 29 (ose një perimetër beli prej 094 m deri 99.1 m për burrat, 0.8 m deri në 86.4 m për gratë) konsiderohen mbipeshë.

e lajmin se preva lenca e diabetit pritet të dyfishohet në 25 vitet e ardhshme, është një kohë e mirë të mendoni për rrezikun tuaj për të zhvilluar diabet dhe pre-diabet në mënyrë që të filloni të merrni masa për ta kontrolluar atë. Një metodë e re e vetvlerësimit, e botuar në një studim

të kohëve të fundit, ju ndihmon të përcaktoni rrezikun tuaj për diabet edhe nëse ju duhet të shihni një mjek për të bërë ekzaminimet të mëtejshme.

15

5. A jeni fizikisht aktiv? (Zero pikë për jo. Zbrisni një pikë nga rezultati juaj i përgjithshëm nëse përgjigja juaj është po.).

Për të llogaritur rezultatin tuaj përfundimtar,

familjare. Qëllimi i këtij testi është për të rritur ndërgjegjësimin përmes një metodë të lehtë që mund të përdoret edhe në komoditetin e shtëpisë, thotë Heejung Bang, autori kryesor i studimit dhe profesor i shëndetit publik në Cornell Medical College. Për të zhvilluar këtë test të ri, studiuesit analizuan të dhëna nga 5,258 pjesëmarrës të moshave 20 e sipër, duke përfshirë rezultatet e glukozës në gjak, të dhënat demografike dhe socioekonomike, përdorimin e kujdesit shëndetësor, historia mjekësore familjare , aktivi-

Matje Indeksi i masës trupore= pesha (në kg)/ gjatësia2 (në metër) Indeksi i masës trupore Pesha normale: 1924,9 Mbipeshë: 25-29,9 Obezitet 1: 30-34,9 Obezitet 2: 35- 39,9 Obezitet 3: 40 ose më shumë

teti fizik dhe rezultatet e testeve laboratorike. Njerëzit të cilët kishin diabet të diagnostikuar ose jo-ishin më sed-

entar dhe më të vjetër në moshë se njerëzit që nuk kishin diabet. Ata gjithashtu ishin më të prekur nga tensioni i lartë i gjakut, kishin më shumë gjasa për një histori familjare me diabet, indekse më të larta të masës trupore, si dhe nivele të larta të kolesterolit. Për të matur riskun tuaj për diabet përgjigjuni pyetjeve të më poshtme. Nëse rezultati juaj është i lartë, ju duhet të merrni masa për të reduktuar faktorët tuaj të riskut- për shembull, të hiqni kilet e tepërta.

mblidhni pikët tuaja nga përgjigjet e të gjashtë pyetjeve. Nëse totali juaj është katër ose më pak, ju jeni në risk të ulët për diabet ose pre-diabet. Nëse totali i pikëve tuaja është pesë ose më shumë, ju jeni në rrezik të lartë për diabet të padignostikuar ose prediabet. Ju duhet të shihni mjekun për ekzaminime të mëtejshme.

Ulni riskun tuaj Lajm i mirë është se ju mund të menaxhoni faktorët tuaj të riskut për diabet tip 2. Hapa të vegjël bëjnë një dallimi të madh të cilat mund t’ju ndihmojnë të jetoni më gjatë, dhe të bëni një jetë të shëndetshme. Nëse ju jeni në rrezik të lartë, hapi juaj i parë është që të shihni mjekun tuaj për të pare nëse keni nevojë për teste shtesë

Mbrojtja nga diabeti

Studimi: As më pak, as më shumë gjumë T

ë fjeturit mjaftueshëm, por jo shumë mund të jetë mbrojtësi juaj kundrejt diabetit tip 2. Në një studim rezultoi se njerëzit që flenë më pak se 6 orë nata ose më shumë se 9 orë ishin 2 fish më të rrezikuar për të zhvilluar diabet ose intolerancë të dëmtuar të glukozës (IDG) në krahasim me ata që bëjnë 7 deri në 8 orë gjumë gjatë natës. Këto rezultate sygjerojnë se kohëzgjatja e gjumit mund të jetë një faktor risku për diabet tip 2 ose IDG.

Për të arritur në këto rezultate u studiuan për 6 vjet 276 persona të moshës 21-64 vjeç, të cilët të gjithë, në fillim kishin metabolizëm normal të glukozës. U vu re se personat që bënin 6 orë gjumë ose më pak gjatë natës ishin 2.78 herë më të riskuar për të zhvilluar IDG ose diabet tip 2 gjatë kohëzgjatjes së studimit ndërsa risku për personat që flinin më shumë se 9 orë nata ishtë 2.54 herë më i lartë. Kur studiuesit rregulluan të dhë-

na për t’i përjashtuar nga ndikimi i peshës së tepërt, si përqindja e yndyrnave në trup, indeksin e masës trupore, lidhja e mësipërme u dobësua duke sygjeruar që obeziteti ishtë një fakor risku i rëndësishëm gjithashtu. Studiuesit vunë re se pagjumësia kronike mund të shkaktojë ndryshime në metabolizmin dhe në sekretimin e hormoneve duke i vënë këta persona në risk për diabet tip 2. Personat që flinin shumë, në

anën tjetër, mund të kishin gjëndje të tjera si probleme në frymëmarrje të lidhura me gjumin që mund të influenconin në riskun për diabet. Ka të dhëna që personat që flinin shumë janë më pak aktiv. Pavarësisht cili është mekanizmi, studiuesit tregojnë se të dhënat sygjerojnë se zakoni i një higjene të mirë gjatë gjumit është elementët kryesor dhe duhet bërë pjesë e sjelljeve tona për të arritur një shëndet të mirë.


16

E enjte, 26 prill 2012

WWW.SHQIPTARJA.COM

Sportet dhe zemra ANRI KODHELAJ

U

shtrimet fizike dhe trajnimi atletik janë të njohura për përfitimet e tyre shëndetësore sidomos në sistemin e qarkullimit të gjakut (kardiovaskular), por pavarësisht kësaj ndonjëherë ato shfaqin pasoja negative. Ndër këto, fenomeni i vdekjes së papritur të zemrës është më fatali. Nuk kanë qenë të paktë në historinë e sportit, lojtarët të cilët kanë gjetur vdekjen në fushën e lojës. I fundit ndër ta ishte edhe Piermario Marosini, italiani 25 vjeçar, i cili humbi jetën më 14 prill 2012 si pasojë e një arresti kardiak. Për syrin e publikut të gjerë këto vdekje në fushën e sportit duken të çuditshme dhe enigmatike, por në vetvete ato mbartin disa shpjegime të mirëfillta mjekësore. Çfarë është vdekja e papritur e zemrës tek sportistët?

S

SUPLEMENTI MJEKESOR

LMEDICU

FUTBOLL Nuk kanë qenë të paktë në historinë e sportit, lojtarët të cilët kanë gjetur vdekjen në fushën e lojës. I fundit ndër ta ishte edhe Piermario Marosini

Vdekja e papritur e sportistëve, ja shkaqet Vëmendje shenjave paralajmëruese të trupit tuaj SHENJAT SHQETËSUESE Në më tepër se një të tretën e vdekjeve të papritura ka patur shenja paralajmëruese të cilat janë neglizhuar. Disa prej tyre janë: 1. Vilani (Kllapi, gjendje të fikti, humbje ndjenjash), krizë ose konvulsione (tkurrje të forta dhe të përsëritura të muskujve duke çuar në dridhje të pakontrolluara të trupit). 2. Vilani ose kriza nga emocione të forta, qofshin këto nga gëzimi apo hidhërimi. 3. Marrje mendsh veçanërisht gjatë sforcimeve. 4. Dhimbje gjoksi si në qetësi ashtu edhe në sforcim. 5. Palpitacione (goditje të zemrës jashtë rradhës së ritmit normal, lehtësisht të perceptueshme nga vetë individi).

Meqënëse zemra pushon së rrahuri, sportisti shumë shpejt shembet në tokë, humbet vetëdijen dhe shkon drejt vdekjes Vdekja e papritur e zemrës është rezultat i dështimit të zemrës për të kryer funksionin e saj bazë: pompimin (hedhjen) adekuat të gjakut në aortë e më tej në të gjithë shtratin arterial të organizmit. Në 60% të rasteve vdekja e papritur ndodh gjatë ose menjëherë pas përfundimit të aktivitetit fizik. Meqënëse zemra pushon së rrahuri, sportisti shumë shpejt shembet në tokë, humbet vetëdijen dhe shkon drejt vdekjes. Sipas llogaritjeve statistikore 1 në 200 000 sportistë gjatë kryerjes së aktivitetit fizik zhvillojnë çrregullime të ritmit të zemrës, të cilat çojnë në vdekje të papritura. Meshkujt preken 9 herë më shumë se femrat nga këto luhatje të rënda e të menjëhershme. Është vënë re një prekje më e shpeshtë tek afroamerikanët sesa në racat apo grupet e tjera etnike. Ky fenomen nuk është aspak përzgjedhës pasi ai mund të sulmojë si të rinjtë ashtu edhe të moshuarit, si amatorët ashtu edhe profesionistët. Në gamën e gjerë të sporteve, më të prekurit janë lojtarët e basketbollit, futbollit dhe regbisë. Cilat janë shkaqet më të shpeshta? Nën moshën 35 vjeçare,

A

6. Ulje e rezistencës fizike. Këputje trupore dhe lodhje më shpejt se shokët e tjerë të stërvitjes. 7. Pamundësi për të përballuar të njëjtin ritëm me të tjerët për shak të shkurtimit të frymëmarrjes.

SHKAQET KRYESORE 1. Kardiomiopatia Hipertrofike. Kjo është një sëmundje me ‘’trashje’’ të ekzagjeruar të muskulaturës së zemrës e cila mund të shkaktojë probleme serioze të ritmit dhe bllokim të rrjedhjes së gjakut. Kjo sëmundje gjenetikisht e trashëgueshme zhvillohet gradualisht ndër vite. 2. Anomali të lindura të arterieve koronare, ku ato nuk ndjekin skemën normale të degëzimit të tyre. Për pasojë zemra nuk furnizohet në mënyrë uniforme, duke bërë që disa zona të saj të vuajnë pamjaftueshmërinë e gjakut. 3. Miokarditi. Është një sëmundje inflamatore e muskujve të zemrës e cila zakonisht shkaktohet nga një virus. 4. Kardiomiopatia e dilatuar. Ajo përfaqëson hollimin e mureve të zemrës dhe zmadhimin e saj duke e bërë zemrën të paaftë për të hedhur gjakun në aortë me fuqinë e duhur. 5. Sindromi Marfan. Ky është një sindrom i trashëgueshëm që prek valvulat e zemrës, muret e arterieve të mëdha, sytë dhe skeletin. Në përgjithësi vihet re tek atletët me shtatlartësi të pazakontë sidomos nëse ata janë shumë më të gjatë se pjesëtarët e tjerë të familjes. mbizotërojnë problemet strukturore të muskujve, valvulave dhe arterieve të zemrës. Këto anomali janë të trashëguara dhe të vështira për tu diagnostikuar. Nga ana tjetër, vdekjet e papritura mbi moshën 35 vjeçare vijnë si pasojë e sëmundjeve të arterieve koronare (arteriet që ushqejnë zemrën me gjak), ku dominon ateroskleroza (ngushtim nga brenda i arterieve si pasojë e depozitimit të kolester-

olit në murin e tyre). Kërkimet sugjerojnë se shkaku kryesor është humbja e ritmit të rregullt të zemrës. Si pasojë zemra nuk tkurret normalisht, por bën disa përpjekje “përpëlitëse” për të pompuar sadopak gjak drejt organeve, ku më jetiku është truri, i cili është njëkohësisht edhe më i ndjeshëm ndaj mungesës së gjakut të oksigjenuar. Këto përpjekje të dëshpëruara të zemrës njihen në

gjuhën mjekësore si fibrilacioni ventrikular. Cili është trajtimi? Rikthimi i ritmit normal të zemrës realizohet nëpërmjet një aparature të quajtur defibrilatori automatik i jashtëm. Ky i fundit është një paisje elektronike portative, i cili nëpërmjet aplikimit të rrymës elektrike mbi kraharor (në atë zonë ku projektohet zemra) bën të mundur rifillimin e

punës së saj duke shmangur kështu aritmitë jetëkërcënuese. Në kuadër të trajtimit rekomandohet që : 1. Në çdo aktivitet sportiv duhet të jetë domosdoshmërisht i pranishëm personeli mjekësor i specializuar për të menaxhuar të tilla situata kritike. 2. Nuk duhet kurrsesi të mungojë në çdo ambjent sportiv një aparat defibrilatori dhe një specialist i kulifikuar për ta përdorur atë. 3. Trajnerët dhe ekipi sportiv të jenë të trajnuar në teknikat e dhënies së ndihmës së shpejtë. Si mund të parandalohet vdekja e papritur e zemrës ? Në shumicën e rasteve, por jo gjithnjë, shkaktarët e vdekjes së papritur të zemrës mund të kapen në kohë dhe të parandalohen falë shfaqjes së hershme të shenjave. Procedurat parandaluese përfshijnë: 1. Screening. Kontrolle periodike (vjetore) mbi parametrat fizik dhe kardiak.

2. Ekzaminimet laboratorike për zbulimin e pranisë së ndonjë virusi të mundshëm në gjak. 3. Informim mbi historinë familjare të sportistit. Si përfundim mund të themi se aktiviteti fizik është një aleat i fortë i shëndetit dhe

mirëqënies së njeriut nëse ushtrohet RREGULLISHT. Ai mundëson pakësimin e riskut për aterosklerozë, infarkt miokardi (nekrozë e muskulit të zemrës) dhe vdekje të papritur të zemrës. Prandaj stërvituni me mençuri, nënshtrojuni ekzaminimeve fizike, këshillojini ushtrimet tuaja me specialistin dhe kushtojuni vëmendje shenjave paralajmëruese të trupit tuaj.


A

S

SUPLEMENTI MJEKESOR

E enjte, 26 prill 2012

WWW.SHQIPTARJA.COM

LMEDICU

Jeto shëndetshëm

17

GRUPI I GJAKUT është i lidhur ngushtë me tretjen e ushqimit, me kapacitetin për të reaguar ndaj stresit, me gjendjen mendore dhe me efikasitetin e sistemit imunitar

Grupi i gjakut ‘’flet’’ për ju Ushqimet që rekomandohen KLEDIA DIMROÇI

G

rupi i gjakut është i lidhur ngushtë me tretjen e ushqimit, me kapacitetin për të reaguar ndaj stresit, me gjendjen mendore, me efikasitetin e metabolizmit dhe të sistemit imunitar.

GRUPI O: NË RISK PËR ULÇERA TË STOMAKUT Ka një sjellje të udhëhequr nga instikti, kanë kapacitetin e lidershipit, energjik dhe me përqëndrim të lartë. Janë tepër produktiv, në kushte stresi mund të arrijnë skajet ekstreme të karakterit te tyre, nën stres prodhojnë shumë

Duke patur një tendencë për një nivel të ulët faktorësh koagulimi, kjo ju rrit rrezikun për hemoragji. Ju nevojitet vitaminë K , si një element i rëndësishëm katekolamina ( hormonet përgjegjës për stresin). Motoja e tyre është “lufto ose mbathja”, janë më të predispozuar ndaj sjelljeve të dhunshme, nervozohen shpejt, herë pas here janë depresivë e të mërzitur. Ndër ta është edhe mania e lojës, kërkimi i ndjesive të forta, kënaqësia e rrezikut, abuzimi me substanca eksituese dhe impulsiviteti. Karakteristikat: Mendja- trupi: Kanë tendencë të zhvillojnë nivele të larta të katekolaminës, kjo ndodh kryesisht në fazat e stresit. Tretja: Këto persona kanë një superprodhim i lëngjeve gastrike, nivele të larta enzimatike të fosfatit alkalin të zorrëve. Metabolizmi: Kanë nivele të ulta të faktorëve koagulues, metabolizmi është i projektuar për një përdorim më efikas të kalorive. Ushqehuni në mënyrë korrekte:

GRUPI AB

Grupi më i ri i gjakut 5% e popullatës Karakteristikat e këtij grupi gjaku: Personat me grup gjaku AB kanë një intituitë për të parë përtej kufijve të shoqërisë. Ata janë shumë të dhënë pas besimeve të tyre, por në të njëjtën kohë kanë dëshirë të marrin edhe aprovimin e të tjerëve, çka krijon konflikte shpeshherë. Karakterizohen si persona emocionalë, pasionantë, të besueshëm, miqësor duke ndërthurur në personalitetin e tyre karakteristika të grupit A dhe B/ Ushqimi: Kufizoni mishin dhe pulën për shkak të aciditetit të ulët të stomakut Konsumoni sa më shumë ushqime që përmbajnë vitaminën A Shmangni lëngjet me gaz. Vezët ndihmojnë në shtimin e masës muskulare si pasojë e përmbajtjes së lartë të proteinave. Perimet e furnizojnë trupin tuaj me fibra dhe antioksidues. Boronica, qershia favorizojnë rritjen në peshë Ananasi rivendos ekuilibrin e ujit të pranishëm në organizëm. Shmangni kafeinën dhe alkoolin, pasi kafeina mund të jetë e rrezikshme sepse rrit adrenalinën dhe noradrenalinën që tek individët e

grupit O janë të larta. Ushqimet: Mishrat dhe shpendët: Për individët me grupin e gjakut O janë thelbësore.

Kush nuk konsumon mjaftueshëm është në rrezik për disa sëmundje si diabeti, sëmundje të zemrës por edhe mbipeshë. Peshk dhe fruta deti: Janë burim proteinash për grupin tuaj, shmangni të përdorni prodhime ose ushqime të mbingrira sepse ato përmbajnë më shumë poliamina sesa të freskëtat. Koagulimi gjakut: Duke patur një tendencë për një nivel të ulët faktorësh koagulimi, kjo ju rrit rrezikun për hemoragji. Ju nevojitet shumë vitaminë K , si një element i rëndësishëm i këtij procesi. Për këtë konsumoni shumë spinaq, lakër, rrepa. Duhet të shmangni hudhrën, kontraceptivët oral, pasi rrisin rrezikun e aksidenteve hemorragjike në organizëm.

GRUPI B

M

Grupi juaj i gjakut u shfaq për herë të parë në rruzullin tokësor kur njerëzit prehistorik e braktisën jetën e vetmuar të një gjuetari dhe filluan të mblidheshin në bashkësi të organizuara. Keni nivele të larta të kortizolit (hormon përgjegjës për stresin), jeni tip që i fshihni ankthet, i bëni gjithmonë qejfin të tjerëve, shqetësoheni shumë për probleme pa rëndësi. Këshilla për ushqimin Kufizoni përdorimin e sheqerit, kafeinës, alkoolit. Janë substanca që rrisin stresin dhe ngadalësojnë metabolizmin. Mund t’i lejoni vetes maksimumi një filxhan kafe çdo 6 orë.

Për ju mëngjesi duhet të jetë mbreti i vakteve. Mos hani shumë mish, pasi keni aciditet të ulët dhe mungesë squfuri alkalin në zorrë e kjo çon tretjen në vështirësi.

Kufizoni konsumin e pulës dhe të gjelit të detit në jo më shumë se 2-3 herë në javë.

Përdorni qumështin, prodhimet e fermentuara kanë

Kini kujdes mbipeshën bani me vete një fuqi gjene tike e cila ju lejon një fleksibilitet të jashtëzakonshëm dhe ju dhuron një kapacitet superior që t’ia dilni mbanë në çdo situatë me ndryshime të thella. Keni tendenca të prodhoni në situata stresuese me shumë kortizol nga çfarë duhet. Prekshmëria ndaj viruseve është e lartë. Ja disa nga ushqimet që ju shkojnë përshtat: Arra e zezë ndihmon në uljen e përqëndrimit të poliaminave në organizëm Misri, thekra e gruri rrisin masat dhjamore Qepët janë antioksidantë, kanë veti antitumorale Frutat spostojnë ekuilibrin e ujit

GRUPI A Kompetitivë dhe të fiksuar pas punës. Kujdes stresin!

trupor nga përqëndrime të larta jashtëqelizore në brendaqelizore Erëzat ndikojnë në nivelin e bakterieve në pjesën thelbësore të kolonës Konsumoni verë të kuqe, por jo duhan dhe birrë Vitamina C, B1 e B6 duhet të merren vazhdimisht në trajtën e tabletave suplementare apo nëpërmjet ushqimeve. Ato mbajnë veprimin e gjendrave mbiveshkore si tampon kundër tepricës së kortizolit Eliminoni nga dieta pulën, misrin, kikirikat, mund ti zëvendësoni me drithërat Anashkaloni nevojën për karbohidrate duke konsumuar 6 vakte te vogla

një efekt probiologjik pasi rrisin florën bakteriale në zorrë duke krijuar kështu një mbrojtje imunitare shumë të fortë.

Hani fasule, për ju përbën burimin më të rëndësishëm vegjetal me proteina.

Konsumoni shumë fruta dhe perime. Përdorni arra dhe fruta të thata. Për shëndetin e sistemit kardiovaskular janë një ilaç shumë i mirë.

Pini çaj jeshil për të forcuar sistemin tuaj imunitar. Konsumoni ushqime të pasura me vitaminë A si

karrotat, spinaqi, brokoli, për të stimuluar prodhimin e squfurit alkalin në zorrë.

Kosi, duhet përdorur 2-3 herë në javë. Prodhimet e fermentuara të sojës dhe salca e

sojës kryesisht janë thesare të vërteta për ju, janë antioksidues, përmirësojnë nivelin e thithjes se hekurit në organizëm. Vitamina B12 është tepër e rëndësishme për vegjetarianët e grupit tuaj.


18

E enjte, 26 prill 2012

WWW.SHQIPTARJA.COM

Dietologji

S

SUPLEMENTI MJEKESOR

LMEDICU

KONSUMI i frutave dhe perimeve me ngjyra të ndryshme sjell vitamina dhe minerale për organizmin tonë, thelbësore për shëndetin. Sa më shumë ngjyra , aq më e lartë sasia e lëndëve ushqyese.

Ju sjellim “ylberin” në pjatën tuaj

TE DHENAT Karakteristika të frutave dhe perimeve në varësi të ngjyrës së tyre

Frutat dhe perimet në varësi të ngjyrës

Ngjyra kafe Lëndët fitokimike: lignanet. Gjenden në farat e susamit, thekër dhe në drithëra të tjera. Përfitimet nga ushqimet me ngjyrë kafe Ndihmon funksionimin normal të lëkurës, duke përfshirë dhe flokët e thonjtë; shmang rrudhat e parakohshme. Redukton riskun e kancerit të kolonit. Ngjyra e kuqe

ARMINDA AVDULAJ

Lëndët fitokimike: likopeni, anticianinat,

K

flavonoidet, acidi oleik. Gjenden te domatja, manaferra, qitro e kuqe, shalqini, molla e kuqe, speci i kuq, qershitë, rrushi i kuq, dardhat e kuqe, shega dhe luleshtrydhet. Përfitimet nga ngjyra e kuqe përfshijnë: Ndihmon në parandalimin e kancerit të gjirit, prostatës dhe vezoreve, si dhe në parandalimin e sëmundjeve të zemrës. Lehtësim i simptomave premenstruale.

a vite tashmë që reko mandohet konsumi i pesë ose gjashtë racione frutash dhe/ose perimesh në ditë. Me një racion kuptojmë dy fruta të vogla, një të madhe ose një filxhan mesatar me fruta si rrushi apo qershitë. Me anë të konsumit të frutave dhe perimeve me ngjyra të ndryshme përftojmë vitamina dhe minerale për orga-

Ngjyra jeshile

Lëndët fitokimike: indole, polifenole, luteinë, beta-

sistosterol. Këto lëndë gjenden te brokoli, lakra, avokado, sallata (të gjitha llojet), bizelja, kivi, molla jeshile, rrushi jeshil, pjepri, dardha jeshile, asparagu, bathë, spinaqi, speci jeshil dhe kungulli. Përfitime nga ushqimet me ngjyrë jeshile: Reduktim i riskut për kancer të vezoreve, të gjirit dhe prostatës. Ruajtje e fortësisë së kockave dhe dhëmbëve si dhe ruajtje e të parit.

Lëndët fitokimike janë përgjegjëse për ngjyrën dhe shijen e bimëve. Këto lëndë përbëhen nga më tepër se 600 substanca kimike natyrale nizmin tonë, thelbësore për shëndetin. Sa më shumë ngjyra të përmbajnë pjatat tuaja, aq më e lartë do të jetë sasia e lëndëve ushqyese. Rëndësia e përfshirjes së frutave dhe perimeve në dietë qëndron në faktin se këto janë

A

ushqime të plota, të pasura me fibra, vitamina dhe enzima dhe me përparësi karshi ushqimeve të përpunuara pasi nuk përmbajnë substanca konservuese dhe produkte kimike artificiale. Nga e marrin ngjyrën

bimët? Lëndët fitokimike janë përgjegjëse për ngjyrën dhe shijen e bimëve. Këto lëndë përbëhen nga më tepër se 600 substanca kimike natyrale të cilat mund të ndahen në katër kategori.

Antioksidantë: shmangin dëmtimin e qelizave nga radikalet e lirat si dhe luftojnë problemet e zemrës. Lëndë dezintoksikuese: ndihmojnë trupin që të eliminojë lëndët toksike. Modulatorë hormonalë:

imitojnë veprimin e disa prej hormoneve të trupit. Ndihmojnë në rregullimin hormonal. Rregullatorë qelizorë: frenojnë ose kontrollojnë rritjen e qelizave “të padëshiruara” për organizmin.

Ushqimet “vjollcë”

Armët që ndihmojnë kundër plakjes L

ëndët fitokimike: antocianina, kercitina, reveratroli, përbërje fenolike. Këto lëndë gjenden te rrushi, patëllxhani, manaferra, qepa vjollcë, panxhari, kumbulla, fiqtë, rrushi i thatë dhe lakra ma ngjyrë. Përfitimet nga ushqimet me ngjyrë vjollcë: Të pasura me minerale, ulje e kolesterolit dhe mbrojtje kundrejt sëmundjeve të zemrës. Rregullim i presionit arterial dhe parandalim i plakjes qelizore, antioksidantë të përkryer që ndihmojnë në luftimin kundër plakjes. Mbrojtje karshi disa lloje kanceri dhe ndihmon kujtesën si dhe funksionimin e mirë të rrugëve urinare. Rrushi Për 100 gram përmban vetëm 77 kilokalori. Ndihmon në tretje dhe ka efekte laksative. Përmban kali-

NGJYRA E BARDHË Lëndët fitokimike: përbërje sulfuroze, ajoenë. Këto lendë gjenden te qepa, hudhra, preshi, bananja, dardha, hurmat e Arabisë, lulelakra, xhenxhefili, kërpudha, rrepa e bardhë, misri. Përfitimi nga ushqimet me ngjyrë të bardhë Nxitje e prodhimit të enzimave që eliminojnë lëndët kancerogjene, përforcim i përgjigjes kundër infeksioneve bakteriale, ulje e presionit arterial dhe kolesterolit dhe reduktim i formimit të pllakave aterosklerotike brenda arterieve. um.

Qepa

ngjyrë vjollcë Antioksiduese e fuqishme. Stimulon prodhimin e rruazave të bardha të gjakut. Manaferra Përmban vitaminë C, E dhe kalium. Ndihmon në procesin e cikatrizimit, frenon mutacio-

net qelizore dhe ndihmon në rigjenerimin e lëkurës. E pasur me fibra. Panxhari Ka veti antioksiduese dhe përmban acid folik. Një gotë me lëng panxhari çdo ditë ndihmon në rastet me probleme hepatike ose renale. I kombinuar me karrotën dhe selinonë ka veti kurative.

Patëllxhani Ka veti antioksiduese, ndihmon në eliminimin e substancave të dëmshme për organizmin. Ka veti diuretike dhe laksative. Kumbullat e zeza Rekomandohen në rastet e konstipacionit për efektet e saj laksative.

NGJYRA E VERDHË DHE PORTOKALLI Lëndët fitokimike: beta-karoteni, kercitina, luteina, zeaksantina, limoneni. Këto lëndë takohen te karrota, papaja, pjepri, speci i verdhë, misri, portokalli, pjeshka, limoni, mandarina, qitro, patatja dhe mango. Përfitimet nga ushqimet me ngjyrat portokalli dhe e verdhë

Ulje e nivelit të

kolesterolit, mbrojtje kundrejt kancerit dhe sëmundjeve të zemrës.

Përforcim i sistemit

imunologjik, reduktim i rrezikut për kataraktë dhe degjenerim makular në sy.

Veprim

antioksidant.

Grup i pasur me vitaminë C.


A

S

SUPLEMENTI MJEKESOR

E enjte, 26 prill 2012

WWW.SHQIPTARJA.COM

LMEDICU

Ju merren mendtë?

19

SËMUNDJA MENIERE karakterizohet nga kjo triadë simptomash: episode të vertigos, zhurmë në vesh (tinitus) dhe humbje të dëgjimit

Kur bota rrotullohet përreth jush... Shkaku më i shpeshtë, inflamacioni i veshit KUJDES

JOHANA VRUHO

Kur duhet të kërkoni ndihmë

N

ëse iu duket sikur am bjenti përreth po lëviz ose po rrotullohet, ose e kundërta ju rreth ambjentit, atëherë ka shumë mundësi të keni vertigo. Kjo është një simptomë që shkaktohet thuajse

Ç

do shenjë apo sim ptomë e vertigos justifikon vlerësimin e mjekut. Pjesa më e madhe e rasteve janë të padëmshme dhe mund të trajtohen lehtësisht me barna. Konsultohuni me mjekun për cdo shenjë dhe simptomë të re për të përjashtuar shkaqet serioze që mund të kërcënojnë jetën tuaj.

Shkak tjetër është inflamacioni i veshit të brendshëm, i njohur ndryshe si labirintiti. Karakterizohet nga fillimi i papritur i vertigos dhe mund të shoqërohet me humbje të dëgjimit gjithmonë nga probleme të trurit dhe veshit të brendshëm. Nuk duhet ngatërruar me atë që në terminologjinë anglosaksone quhet ´´dizziness´´ (marramendje) e që pershkruhet si një iluzion i lëvizjes. Ky i fundit mund të jetë tregues i problemeve të natyrave të ndryshme, si për shembull: çrregullime kardiovaskulare, kriza paniku, frika nga lartësitë, dhimbje qafe. Nga se mund të shkaktohet? Vertigo beninje paroksizmale e pozicionit është forma më e shpeshtë e vertigos. Ajo karakterizohet nga ndjesia e lëvizjes, e inicuar kjo nga lëvizje të papritura të kokës apo lëvizje të kokës në një drejtim të caktuar. Nuk ka nevojë për medikamente, mjaftojnë disa manovra të thjeshta të kryera nga mjeku specialist. Ndonjëherë mund të ketë kriza vertiginoze të cilat vështirësojnë qëndrimin në këmbë, me diskomfort, nauze dhe të vjella. Kjo gjëndje mund të zgjasë disa ditë. Shkak tjetër është inflamacioni i veshit të brendshëm, i njohur ndryshe si labirintiti ose neuriti vestibular. Karakterizohet nga fillimi i papritur i vertigos dhe mund të shoqërohet me humbje të dëgjimit. Shkaku më i shpeshtë është një infeksion viral ose bakterial i veshit të brendshëm.

Sëmundja Meniere që karakterizohet nga kjo triadë simptomash: episode të vertigos, zhurmë në vesh (tinitus) dhe humbje të dëgjimit. Vertigo mund të shfaqet në individë që ankojnë për dhimbje koke, me kriza që nëse nuk kurohen mund të zgjasin disa orë. Shoqërohen me nauze e të vjella. Pacienti nuk duron dot zhurmat, dritën, aromat. Neuroma akustike është një variant i tumorit të indit nervor që mund të shkaktojë vertigo. Simptomat përfshijnë

vertigo, zhurmë në vesh vetëm në njerën anë si dhe humbje të dëgjimit. Vertigo mund të shkaktohet edhe nga ulja e fluksit të gjakut në bazën e trurit. Hemorragjia cerebelare karakterizohet nga vertigo, dhimbje koke, vështirësi në ecje dhe paaftësi për të parë në drejtim të anës nga ku rrjedh gjak. Si rezultat, sytë e pacientit fiksohen nga ana e sëmurë. Ecja është gjithashtu e dëmtuar. Trauma të kokës dhe dëmtime të qafës mund të shkak-

tojnë vertigo. Kjo zakonisht kalon vetë. Migrena, formë e rëndë e dhimbjes së kokës mund të shkaktojë gjithashtu vertigo. Vertigo zakonisht pasohet nga dhimbja e kokës. Ka shpesh histori të mëparshme të episodeve të ngjashme, por janë probleme që nuk zgjasin. Komplikacionet e diabetit mund të shkaktojnë arterosklerozë. Dëmtimi i arteries shpie në pakësimin e fluksit të gjakut në tru duke shkaktuar simptomat e vertigos.

SHENJA DHE SIMPTOMA

Dhimbje koke Vështirësi në të folur dhe dëgjim Lëvizje jonormale e syve Temperaturë më shumë se 38ºC Të vjella që nuk pushojnë Ju bie të fikët Vështirësi për të ecur Vetëdije e alteruar Veç këtyre ju duhet të kërkoni ndihmë menjëherë nëse keni vertigo që zgjat për disa minuta ose më shume dhe nëse :

Jeni i moshuar Keni histori të mëparshme për insult Keni faktorë risku për insult si: presion i lartë i gjakut, diabet, jeni duhanpirës .

Mjekimi i vertigos

Trajtimi është në varësi të diagnozës V

ertigo trajtohet me medika mente që merren nga goja, intravenë ose që vendosen në lëkurë (adezivë). Format e veçanta të vertigos që mund të kërkojnë trajtim shtesë janë: Infeksioni bakterial i veshit të brendshëm kërkon trajtim me antibiotikë. Sëmundja Meniere, vec trajtimit simptomatik mund të kërkojë uljen e sasisë së kripës në dietë si dhe mjekim me diuretikë. Rehabilitimi vestibular: Rehabilitimi vestibular është një terapi e re që i lejon mjekut specialist otorinolaringolog të trajtojë ata pacientë që kanë probleme kronike me humb-

OBJEKTIVAT E REHABILITIMIT

Të përmirësojë mprehtësinë e pamjes gjatë lëvizjeve të shpejta të kokës.

Të përmirësojë ekuilibrin e

pacientit, ecjen dhe kryerjen e ushtrimeve dinamike.

Të përmirësojë gjëndjen e jen e ekuilibrit. Eshtë një terapi funksionale, objektivi i së cilës është të rikthejë funksionin e dëmtuar dhe jo të shërojë sëmundjen. Kjo pasi nuk është në gjëndje të ndërhyjë në mekanizmat fizpatologjikë dhe agjentët shkaktarë. Rehabilitimi

përgjithshme fizike.

Të pakësojë handikapin dhe paaftësinë nga prishja e ekuilibrit.

Të përmirësojë cilësinë e jetës.

vestibular përfshin kombinime ushtrimesh të ndryshme. Ato konsistojnë në lëvizje të kokës dhe syve në pozicionin ulur dhe në këmbë. Pacientët gjithashtu mund t’i realizojnë këto edhe në shtëpi pasi të jenë udhëzuar nga mjeku. Sipas një studimi të Akademisë Amerikane të Neurologjisë ata që vuajnë nga vertigo mund të lehtësohen edhe nëse i kryejnë këto manovra në kushtet e shtëpisë. Studimi përfshiu 70 persona të cilët kishin patur vertigo prej mesatarisht 8 javësh. Gjysma e këtyre performuan manovrën në fjalë, e njohur si manovra Epley. Pas një jave u vu re se 90 % e tyre nuk kishin më simptoma.


20

E enjte, 26 prill 2012

WWW.SHQIPTARJA.COM

Okulisti për fëmijët DEA QIRJAQI

A

mbliopi nënkupton zh villimin jo të plotë të shikimit në njërin sy gjatë fëmijërisë. Njihet edhe si “syri dembel”. Zakonisht, korrigjohet nëse trajtohet herët. Trajtimi i vonshëm bën që problemi i shikimit të mbetet permanent. Strabizmi është nga shkaqet më të zakonshme të ambliopisë. Trajtimi konsiston në përdorimin e syrit ambliopik (dembel) duke bllokuar pamjen e syrit tjetër. Çfarë është ambliopia? Ambliopia është një gjëndje e dobësimit të shikimit të njërit sy nga mospërdorimi i tij në femijëerinë e hershme. Në shumicën e rasteve, preket vetëm njëri nga sytë, por mund të ndodhë që të afektohen të dy. Shpesh quhet syri dembel. Humbja vizive në ambliopi nuk mund të korrigjohet nga vendosja e syzeve. Si zhvillohen rrugët vizive? I porsalinduri mund të shohë. Megjithatë, me rritjen e tyre, rrugët vizive vazhdojnë zhvillimin nga syri në tru. Truri mëson si të interpretojë sinjalet vizive që vijnë ky sytë. Zhvillimi viziv vazhdon deri në moshën 7-8 vjeç. Më pas, rrugët e shikimit dhe pjesët e trurit të përfshira në shikim formohen plotësisht dhe nuk mund të ndryshojnë. Nëse, për ndonjë arsye, një fëmijë nuk mund të përdor njërin ose të dy sytë normalisht, atëherë shikimi nuk zhvillohet plotësisht. Kjo rezulton në shikim të varfër të quajtur ambliopia. Ambiopia zhvillohet për çfarëdo arsye që mund të prek syrin. Në fakt, ambliopia është një problem i zhvillimit të trurit sesa i vetë syrit brënda. Çfarë çrregullimesh mund të shkaktojnë ambliopi? Janë disa shkaqet që shkaktojnë ambliopi. Tre më kryesoret janë: Strabizmi (strabismus) Strabizmi është gjëndja ku sytë nuk shohin në të njëjtin drejtim. Kur një sy shikon drejt, syri tjetër rrotullohet nga brënda, nga jashtë, lart ose poshtë. Meqë sytë nuk janë të drejtë (në një drejtim) ata fokusohen në objektiva të ndryshme. Truri injoron sinjalet nga njëri sy, për të evituar shikimin e dyfishtë. Kjo do të thotë që vetëm njëri sy përdoret për t’u fokusuar tek objektet. Rastet më të shumëta të strabizmit ndodhin në fëmijërinë e hershme – koha kritike kur truri mëson të shohë. Në disa raste të strabizmit,

A

S

SUPLEMENTI MJEKESOR

LMEDICU

I PORSALINDURI mund të shohë. Megjithatë, me rritjen e tij, rrugët vizive vazhdojnë zhvillimin nga syri në tru. Truri mëson si të interpretojë sinjalet vizive që vijnë nga sytë

“Syri dembel’’ duhet kuruar në kohë Trajtimi i suksesshëm para moshës 6-7 vjeç

e qartë mund të çojë në ambliopi duke qenë se truri nuk zhvillon rruget e shikimit. Kjo njihet si ambliopi nga mungesa e stimulit. Përshembull, katarakti në retinën e syrit ose një korne e cikatrizuar lejon Trajtimi i vonshëm bën që problemi i shikimit nuk dritën të të mbetet permanent. Strabizmi është nga bjerë në shkaqet më të zakonshme të ambliopisë fundin e syrit. Prandaj, është e ai që fokusohet, bëhet domi- rëndësishme që katarakti të hiqet sa më shpejt të jetë e nant. mundur. Edhe një qepallë e Çrregullime të tjera që rënë mund të shkaktojë ambliopi nëse mbulon konprishin pamjen e qartë Çdo çrregullim tjetër gjatë siderueshëm syrin aq sa të fëmijërisë që ndalon vizionin pengojë shikimin e plotë. vizioni në secilin sy është normal. Në këto raste, syri që është mësuar të fokusohet ndryshon herë pas here. Për pasojë, rrugët vizuale zhvillohen nga të dy sytë. Gjithsesi, njëri sy,

Sa e shpeshtë është ambliopia? Rreth 1 në 25 fëmijë zhvillojnë ambliopi në nivele të ndryshme. Ambliopia është patologjia që trajtohet më shpesh nga okulistët e fëmijëve. Pse është e rëndësishme ambliopia? Nëqsoftëse keni ambliopi permanente, ju nuk shihni mirë nga njëri sy edhe pse nuk keni probleme nga tjetri. Edhe me ambliopi të lehtë, syri ka vështirësi në perceptimin e thellësisë (nuk shikon qartë të tre dimensionet). Nuk mund të kryeni disa punë nëse keni shikim të pamjaftueshëm në njërin sy. Gjith-

ashtu, kur keni vetëm një sy të shëndoshë, rrezikoni të keni probleme nëse dëmtoni ose vrisni syrin e shëndoshë. Prandaj këshillohet gjithmonë trajtimi i patologjisë nëse e kap në kohë.Ambliopi nënkupton zhvillimin jo të plotë të shikimit në njërin sy gjatë fëmijërisë. Njihet edhe si “syri dembel”. Zakonisht, korrigjohet nëse trajtohet herët. Trajtimi i vonshëm bën që problemi i shikimit të mbetet permanent. Strabizmi është nga shkaqet më të zakonshme të ambliopisë. Trajtimi konsiston në përdorimin e syrit ambliopik (dembel) duke bllokuar pamjen e syrit tjetër. Çfarë është ambliopia? Ambliopia është një gjëndje e dobësimit të shikimit të njërit sy nga mospërdorimi i tij në femijëerinë e hershme. Në shumicën e rasteve, preket vetëm njëri nga sytë, por mund të ndodhë që të afektohen të dy. Shpesh quhet syri dembel. Humbja vizive në ambliopi nuk mund të korrigjohet nga vendosja e syzeve. Si zhvillohen rrugët vizive? I porsalinduri mund të shohë. Megjithatë, me rritjen e tyre, rrugët vizive vazhdojnë zhvillimin nga syri në tru. Tru-

ri mëson si të interpretojë sinjalet vizive që vijnë nga sytë. Zhvillimi viziv vazhdon deri në moshën 7-8 vjeç. Më pas, rrugët e shikimit dhe pjesët e trurit të përfshira në shikim formohen plotësisht dhe nuk mund të ndryshojnë. Nëse, për ndonjë arsye, një fëmijë nuk mund të përdor njërin ose të dy sytë normalisht, atëherë shikimi nuk zhvillohet plotësisht. Kjo rezulton në shikim të varfër të quajtur ambliopia. Ambiopia zhvillohet për çfarëdo arsye që mund të prek syrin. Në fakt, ambliopia është një problem i zhvillimit të trurit sesa i vetë syrit brënda. Çfarë çrregullimesh mund të shkaktojnë ambliopi? Janë disa shkaqet që shkaktojnë ambliopi. Tre më kryesoret janë: Strabizmi (strabismus) Strabizmi është gjëndja ku sytë nuk shohin në të njëjtin drejtim. Kur një sy shikon drejt, syri tjetër rrotullohet nga brënda, nga jashtë, lart ose poshtë. Meqë sytë nuk janë të drejtë (në një drejtim) ata fokusohen në objektiva të ndryshme. Truri injoron sinjalet nga njëri sy, për të evituar shikimin e dyfishtë. Kjo do të thotë që vetëm njëri sy përdoret për t’u fokusuar tek objektet. Rastet më të shumëta të strabizmit ndodhin në fëmijërinë e hershme – koha kritike kur truri mëson të shohë. Në disa raste të strabizmit, vizioni në secilin sy është normal. Në këto raste, syri që është mësuar të fokusohet ndryshon herë pas here. Për pasojë, rrugët vizuale zhvillohen nga të dy sytë. Gjithsesi, njëri sy, ai që fokusohet, bëhet dominant.

Korigjimi i çrregullimit

Alternativat e trajtimit të ambliopisë Korrektimi i çrregullimit të syrit të dëmtuar Gabimet e përthyerjes si miopia ose hipermetropia mund të korrigjohen me syze. Katarakti trajtohet me operim. Përmirësimi i shikimit pas vendosje së syzeve per refraktaritet kërrkon 4 – 6 muaj. Të bësh syrin e prekur të funksionojë Trajtimi kryesor i ambliopisë është kufizimi i përdorimit të syrit të shëndoshë. Për pasojë, kjo forcon syrin e afektuar të punojë. Nëse bëhet herët në fëmijëri, vizioni përmirësohet gradualisht, deri në një nivel normal. Trajtimi i ambliopisë realizohet me mbulimin e syrit të shëndoshë me një copë të butë, me anë ngjitëse që e lejon të fiksohet rreth syrit.

Mbulimi i syrit quhet edhe okluzion. Kohëzgjatja e trajtimit me okluzion varet nga mosha e fëmijës dhe nga graviteti i patologjisë. Ai vazhdon deri sa shikimi të normalizohet. Zakonisht duhet të bëni kontroll çdo 3 muaj. Nëse vizioni është

normal dhe i qëndrueshëm për 6 muaj, mund të ndaloni trajtimin. Nëse fëmija juaj ka kaluar katarakt, këshillohet që trajtimi të zgjas deri në moshën 7 vjeç. Por gjatë kohës se trajtimit duhet të bëhen periudha pushimi në mënyrë që syri tjetër të mos bëhet ambliopik nga mospërdorimi. Mesatarisht, okluzioni mbahet 2 deri ne 6 orë në ditë. Fëmija do të ndiqet zakonisht deri në moshën 8 vjeç për t’u siguruar që syri i trajtuar përdoret akoma dhe nuk do të kthehet ambliopik përsëri. Tjetër lloj trajtimi është edhe hedhja e pikave në sy ose përdorimi i syzeve. Pikat në sy përdoren për errësimin e shikimit në syrin e mirë, në vënd të okluzionit. Ato janë të dobishme kur fëmija refuzon të pengojë syrin. Pasi pikat janë hedhur në

sy shikimi erresohet, dhe rivjen gradualisht pas një farë kohe. Fëmijës mund t’ia hidhni pikat në sy ose për çdo ditë ose në fundjavë. Në fillim, mund ta keni të vështirë ta mbani fëmijën për t’i derdhur pikat në sy, por ambjentoheni me kalimin e kohës. Përdorimi i tyre është më estetik sesa vendosja e okluzionit. Këto pika zakonisht përmbajnë atropinë. Ajo mund të ketë efekte anësore si irritimi i syrit, skuqje të lëkurës, takikardi (rritje e ritmit të zemrës) dhe hiperaktivitet. Një tjetër alternativë është vendosja e syzeve që pengojnë shikimin nëpërmjet syrit të shëndoshë. Një lente e zyzeve pluhuroset në mënyrë që të mos shihet përmes saj. Natyrisht, ju duhet të bindni fëmijën që të mbaj syzet.


E enjte, 26 prill 2012

21

ZBAVITJE

HOROSKOPI Hajduti i keq pa shokë... shumë

Mban mjekër? Lere taksinë

Gjumashi ka memorie më të fortë

P

T

K

ak vjet më parë, një grabitës bankash u fut në një agjenci bankare në Barcelonë, kuptohet me qëllim që ta grabiste, por duke vendusur që grabitjen ta bënte krejtësisht i vetëm. Dhe kështu, pasi hyri në bankë dhe ngjeti momentin e përshtatshëm nxorri menjëherë nga xhepi I brendshëm pistoletën dhe duke ua drejtuar arkëtarëve i urdhëroi t’i dorëzonin të gjitha paratë e arkës. Por këta të fundit, duke e parë se grabitësi nuk kishte asnjë bashkëpunëtor, morën zemër dhe jo vetëm që nuk iu bindën, por e paralajmëruan të largohej sa më parë, ndryshe, do t’i hidheshin të gjithë së bashku, do da lidhnine do t’ia dorëzonin policisë. Kur e pa vendosmërinë e arkëtarëve, banditi u bind se nuk bëhej më shaka dhe pa u thënë më asnjë gjysmë fjale, futi armën në brez dhe ia mbathi me të katra...

ë gjithë ata që kanë zgjedhur për profesion taksistin në Casablanca të Marokut, kanë gjetur belanë me autoritetet më të larta të këtij qyteti të madh, të cilat kanë nxjerrë një urdhëresë disi të çuditshme, pasi i detyron shoferët e takisve të rruajnë mjekrën. Në ¿llim kju u duke si diçka e pabesueshme dhe u mor si me të qeshur, por kur për shkelje të këtij urdhëri, administrata lokale u hoqi licensën plot 84 shoferëve, të cilët vazhdonin të mbanin mjekrën si më parë, atëherë shoferët e kuptuan se ishte mirë që më parë të shkonin te berberi. Në urdhëresën e mësipërme thuhet në fakt se shoferët e taksive duhet të jenë veshur si perëndimorët, sa më elegantë, të pastër dhe pa mjekër. Por si alternativë, u ka lënë shoferëve që të vishen me rrobat tradicionale, tunikë, kësulë dhe papuçet karakteristike për këtë vend.

ush tha se gjumashët e përtacët, ata që e kanë shumë të vështirë të ngrihe nga dysheku në mëngjes, trashen aq shumë nga gjumi i tepërt sa nuk mbajnë fare mend? Lajme të mira për ta, vijnë nga përteej oqeanit, nga mësohet se ljo nuk qenka aspak e vërtetë. Kështu, sipas një studimi të kryer nga ekspertë dhe studiues amerikanë në Harvard University, orët më të mira për të fjetur janë dy orët e fundit të gjumit, para zgjimit në mëngjes. Sipas ekspertëve të universitetit në fjalë, orët e zgjimit në të cilat njeriu mund të mbajë mend shumë mirë ato që ka mësuar një ditë më parë, janë pikërisht ato të fundit, para zgjimit. Prandaj në një fare mënyre, ata këshillojnë që është mirë të bësh pak “gjumashin” në mëngjes, jo vetëm për t’u rikuperuar plotësisht energjitë, por edhe për të kujtuar më së miri gjërat e një dite më parë.

SUPER FJALEKRYQ 1

2

3

4

5

20

6

7

21

8

9

22

23

30

31

37

38

44

64

72

ɷ HORIZONTAL

1. Eshtë bota e palestinezëve. 6. Makeba që qe këngëtare. 10. Një ëmbëlsirë. 13. Një shoqëri sipërmarrësish. 20. Ishte lundërtari i skëterrës. 22. Në hyrje të apartamentit. 23. Përfundojnë përtej. 25. Një kapo… partie. 28. Fillojnë plani¿kimin. 29. Një gjuajtje në rugby. 30. Eshtë bashkjetesë e dy specieve të ndryshme. 31. Fillon nga… rruga në zarf. 34. Zihen për… atentate. 36. Dhjetë në… New York. 37. Gjysmë inerte. 38. Ka shumë poligami. 39. Eshtë sport me… unaza. 41. Inicialet e Clapton. 42. Eshtë si plloçë. 44. Një është Jon. 45. Fillojnë mirë. 46. Luftojnë për titull. 47. Laska aktore. 49. Një pikë në kushetutë. 50. Të fundit në minder. 51. Binjaket në klasa. 52. Eshtë art i të folurit. 53. Fillojnë turnin. 54. Ai i Venerës është strabizmi. 56. Në krye të grupit. 57. Stanley i... Dhe njeriu krijoi Satana-n. 58. Eshtë fatale pa zë.

41

42

74

79 86

D E P

A K E

76 82

89

90

91

P O L

I

A L A D

D O R I

N

I

I

S A M

M O R A

D E K A B R

S

T A

M A N

E L E M E N T A R E

U

K A P

I

N A U S P R O U S

I

T A L

T

I

T E T

I K A A

T E

T U E S T

C

H E L L

L

K R

I

I

I K E T

I K O N A

T

L A G J F

T A D

R

I

V E R A

I

V E

E P

M A R T E S

I

T E T

P

I

N E G A T A R T

S

T

I D

K E

C E R A G R A M

K E D

N A

I

G A M I

I

I

I

I

I

R R

R R E Z E T

A

T

T E N

O R

H E L

E R

K A P

S K E N A R

T E T

A N O A

F E S

I

D O N I

I

S

X H E P A T

I K

Akrepi

”U hoq dhembi u hoq edhe dhëmbja” thotë një fakë e urtë popullore e kjo shprehje vlen shumë për ju sot. Mesazhi është i qartë, e keqja duhet shkulur sa më parë, me gjithë koston e lartë.

Shigjetari

Nuk do të mungojnë mundësitë e mira për të ¿tuar, por kujdes sepse mund të bini pre e ndonjë mashtrimi, ngaqë shpesh në raste të tilla tregoheni naivë. Afërdita rindez pasionet në dashuri.

Bricjapi

Atmosferë pak e çuditshme kjo e sotmja për ju, pasi nga një moment zymtësie e apatie gati, mund të ktheheni menjëherë në një gjendje gazmore dhe shkujdesjeje.Evitoni të hiqeni mënjanë.

Ujori

Nuk do të mungojnë shanset për ju, por duhet të dini se nëse nuk e kapni momentin e përshtatshëm Àuturimthi, zor që mundësi të tilla t’ju paraqiten herë tjetër. Mundohuni të ruani vetëkontrollin.

Peshqit

Afërdia është në një pozicion të favorshëm por është Marsi ”provokatori” që ju bën të bëni një zgjedhje që do të rezultojë e g a b u a r. E d h e n ë momente më të mira ka diçka që nuk ju pëlqen.

92

10. Ka banka pa para një e tillë. 11. Ku¿zojnë elemente. 12. Janë të ndarë në paragrafë të tillë. 13. Nxirret nga pepita. 14. Eshtë një peshë… e veçantë. 15. Fillojnë ilustrimet. 16. Kush bën një… bën favor. 17. Opera e Verdi-t. 18. Fillojnë romanin. 19. Eshtë ajo që është prezente. 21. Amos e Strange Little Girl. 24. Garner, protagoniste e Alias. 26. Ellington e jazz-it. 27. Teliti regjisor. 32. Janë kampet pa… fjetje. 33. U pasua nga Mubarak. 35. Eshtë celulare me Vodafone.

1. Ai automobilistik mund të jetë fatal. 2. Emri i parë i Fassbinder. 3. I hedh i dorëzuari. 4. Një Robert për miqtë. 5. La mbetur mister. 6. Eshtë edhe ajo ce-ce. 7. Inicialet e Altmam. 8. Eshtë trupi i të… vrarit. 9. Një gur… zbukurimi.

R

83

96

ɷ VERTIKAL

R O T H

Peshorja

Parashikohet një periudhë mjaft pozitive për të gjithë ata që studiojnë, pasi do të jenë nën efektet pozitive të një Merkur që stimulon pikërisht krijueshmërinë. Më të kursyer në energji.

70 77

89. Nëna e Horacit. 90. Mund të kërcejnë së larti. 93. Kim Rossi aktor. 94. Copland kompozitor i famshëm. 95. Një pëlhurë sintetike. 96. Janë ndeshje… të fundit.

S O L

A M

Virgjëresha

Priten rezultate pozitive në aktivitetin tuaj të përditshëm, por në planin sentimental ka diçka që nuk shkon. Nëse keni diçka për të fshehur në këtë aspekt, duhet ta shumëzoni për njëqind kujdesin.

49

69

PERGJIGJET E NUMRIT TE DJESHEM K

Luani

Shumë prej jush nuk ndjeheshit edhe aq në formë, por ja që tani, me ’kombinimin” AfërditëMars, si e magji do t’ju rikthehet humori. Aq më tepër që gjërat shkojnë mirë edhe në ekonomi.

19

61

95

60. Kush i kalon… del jashtë. 61. Në fund të ndeshjes.. 62. Një fjalë si tutje. 63. Atje shkon ai që... kthehet. 64. Ente Sociale Ekonomike. 66. Në fund të barkut. 68. Janë dinakët. 69. Film i Robert Altman. 71. Kanë vartës. 73. Janë ,asat pa ku¿j. 75. Janë kapo kozakë. 77. Një fazë gjumi. 78. Qe faraon i famshëm. 80. Eshtë drithë. 82. Janë shtetet e ndara nga feja. 84. Nolde piktor. 86. Ai i orës dëgjohet në qetësi.

Gaforrja

Keni shumë nevojë të përmirësoni raportet me të tjerët, por me Merkurin në ”opozitë” sigurisht që nuk do të jetë edhe aq e lehtë. Duhet të evitoni sa më shumë lojrat e rivalitetit.

55

81

88

94

48

68

75

80

87

67

18

Binjakët

Mundohuni të mos lini pas dore impenjimet tuaja, e në mënyrë të veçantë ato që kanë të bëjnë me profesionin tuaj. Eshtë momenti t’i tregoni ”dhëmbët” atyre që mundohen t’ju nënvleftësojnë.

43

60

66

73

17

Demi

Sot do të jetë Merkuri ylli juaj i mirë, ai që do të nxisë jo vetëm ambicien tuaj në planin profesional, por edhe jetën në shoqëri, e nuk është çudi që sot të keni një njohje të re e të këndshme.

29 36

54

59

65

16

35

47

58

93

15

28

53

63

85

14

27

34 40

78 84

26

33

57

62

13

25

32

52

56

12

46

51

71

24

11

39

45

50

10

Dashi

Sot mund të vihet re një lloj rënie e gjallrisë ndërsa humori do të jetë i alternua, për shkka të një hëne që duket më ”tekanjoze”. Asnjë shqetësim, është vetëm çështjeje kohe.

I I

M I

J

E T

N A T A

O R E K S

E E R

E T

E K

T E T

I

A M

M

I

D E

N A R E T

36. Ishte komunikata komuniste. 39. Eshtë pjesë e gjuhës. 40. Një sigël… eksplozive. 43. Fillojnë sefte. 46. Eshtë si paudhësi. 48. Janë zanat të dikurshme. 51. fare pa fe. 52. Janë të varura në stacion. 54. Janë kodra rëre. 55. Një pjesë e tematikës. 56. Një fjalë për tjetër vend. 57. Një element me simbol Cr. 59. Fillojnë luftën. 60. U vra nga Belerofonti. 61. Eshtë përgjigja…¿tuese. 63. Pirat pa zë. 65. Në hyrje të sallës. 67. Eshtë dëmi. 68. Janë dy në një Àetë. 70. Një satelit i Uranit. 72. Ngroh vezë në furrik. 74. Inicialet e Banderas. 76. Lindi Akilin. 79. Udhëhoqi Marshimin e Madh. 81. Demek s’ka ku¿j. 82. Lejon me jo. 83. Ai dhe ajo. 84. Në fund të ndeshjes. 85. Ku¿zojnë mjetet. 88. Në krye të trupave. 88. Kapen në ku¿j. 91. Janë tek në tufë. 92. Fund tuneli


22

E enjte, 26 prill 2012

KULTURE

Fakti

KOPJIMI Vepra "Lead" e Serrës mban përsipër një shkop, vepra e pavarësisë mban një gjysmë çatie. Koncepti është i njëjtë për të dyja veprat: njerëzit të kalojnë përmes skulpturës, e cila vendoset direkt në tokë. Të dyja veprat ofrojnë mesazhe si një libër i hapur...

SKANDAL ME VEPRËN E PAVARËSISË

I është vjedhur skulptorit me famë botërore Richard Serra Ja fotot që tregojnë ngjashmërinë si nga ana vizive dhe në koncept

Mbi autorin

TIRANE

DHURATA HAMZAI

V

epra e pavarësisë është e vjedhur. Projekti i Visar Obrisë dhe gjermanit Kai Roman Kiklas e shpallur të martën, fituese nga Kryeministri Berisha ngjan si dy pika uji me veprën e skulptorit me famë botërore Riçhard Serra. Ndërkohë që vepra "Lead" e Serrës mban përsipër një shkop, vepra e pavarësisë mban një gjysmë çatie. Koncepti është i njëjtë për të dyja veprat: njerëzit të kalojnë përmes skulpturës, e cila vendoset direkt në tokë. Të dyja veprat ofrojnë mesazhe si një libër i hapur. Vepra e kopjuar është me materiale të rënda, po ashtu është menduar të bëhet edhe fituesja. Si u zbulua ky fakt?! Pas një denoncimi të artistit të njohur Fate Velaj, i cili shprehet se është vjedhur vepra e tij "Dyert e Europës"" e ekspozuar në 2009-n në Pogradec, ne zbuluam se vepra fituese në fakt ngjante më së shumti me veprën e skulptorit të famshëm Richard Serra. Për fituesin e bocetit të Monumentit të Pavarësisë, miratuar dy ditë më parë nga Komiteti Shtetëror dhe Kryeministri Berisha, gjetëm argumente të forta të cilat konfirmojnë mungesën e origjinalitetit të kësaj vepre dhe njëkohësisht kopjimin e stilit dhe konceptit unik të Riçhard Serra-s. Ndërsa këto dy ditë është kthyer në batutë publike fjala e Kryeministrit Berisha, që u soll edhe si kritikë arti kur tha që "Në rryma të caktuara besohet se kryqëzimi i linjës vertikale me horizontale jep harmoninë më të përsosur.", ne zbuluam jo vetëm "rrymën e caktuar" për të cilën e kishte fjalën, por edhe përfaqësuesin më të denjë të asaj rryme, R.SERRA-n. Dhe, jo pak të befasuar, zbuluam edhe imazhet nga është kopjuar në të vërtetë koncepti i Monumentit të Pavarësisë. Kjo shprehje prej kritiku nuk kishte lidhje

Memoriali i Richard Serra-s, i ngritur për genocidin nazist në Berlin

Kush është Riçhard Serra? R

ichard Serra është një nga artistët më të njo hur të brezit të tij. Ai ka ngritur skulptura që kanë ndryshuar me vepra arti qytetet dhe peizazhet e tyre. Ai ka prodhuar obeliskë të mëdhenj, skulptura specifike që kanë të bëjnë me arkitekturën e qytetit dhe i ka vendosur ato në gjithë Globin, që nga Islanda në Zelandën e Re. Serra është prezantuar me madhështi në Muzeun e Arteve Moderne në San Francisko, dhe kohët e fundit në Menil Collection në Houston, në vitin 2012. Por para këtyre prezantimeve ka bërë bujë kudo me të tjera projekte të rëndësishme ku nuk harrohet vepra "Promenade", një grup skulptural me pesë elemente çeliku që zgjatet 17 metra , për monumenti e ngritur në "Grand Palais" në Paris (2008); për aktivitetin "Richard Serra Sculpture: 40 vjet" që u bë në

Museum e Arteve Moderne në Nju Jork (2007); dhe për një nga instalacionet gjigante që titullohet "The Matter of Time" në Guggenheim Bilbao (2005). Serra lindi në 1939 në Sana Françisko. Serra ishte biri i një babai spanjoll dhe një nëne ruse. Ai ka bërë punë të rënda që të arrinte të ardhura për të ndjekur studimet. Pasi ndoqi Universitetin e Kalifornisë në Berkeley dhe Santa Barbara nga viti 1957 deri në 1961 ai shkoi të studionte në Letërsi Angleze në Universitetin e Kalifornisë, Berkeley, dhe më vonë në Universitetin e Kalifornisë, Santa Barbara, gjatë viteve 1957 dhe 1961. Kështu ai studioi si piktor në Universitetin e Jalës, Nevv Haven, që nga 1961 deri në 1964, duke kompletuar studimet e tij atje. Në vitin 1964 dhe 1965 Serra udhëtoi drejt

Akuza

Fate Velaj: Vepra që mbështet qeveria është kopje e veprës sime A rtisti shqiptar Fate Velaj u ka shkru ar miqve në rrjetin social Facebook se vepra e artistit kosovar Visar Obrija dhe atij gjerman Kai Roman Kiklas është kopje e monumentit "The gates of Europe" ( Dyert e Europës), që vetë Velaj ka ideuar dhe vendosur në qytetin e Pogradecit në qershorin e vitit 2009. "Disa miq nga Ti-

fare me bocetin në fjalë, por ashtu ia donte puna të fliste, sepse vetë Kryeministri Berisha nuk ka si ta dijë se nga kopjojnë artistët. Juria me siguri e ka ditur, sepse nuk ka asnjë artist të karrierës që të mos njoh një

rana me nisën sot këto dy foto të një versioni të ri të monumentit të pavarësisë që mendohet të ngrihet në Tiranë. Ata më shkruanin se është gati 90% e veprës sime të artit "The gates of Europë" pjesë e konceptit tim "Europa Boulevard-100 steps to Europe", të cilën unë e zbatova në Pogradec dhe u inaugurua në 20 qer-

nga prijësit e modernizmit në artin skulptural. Visar Obrija dhe Kai Roman Kiklas, njëri artist nga Kosova dhe tjetri nga Gjermania kanë pohuar se janë frymëzuar nga banesa tradicionale shqiptare. Me për-

Parisit dhe Europës. Gjatë kësaj periudhe ai shpenzoi shumë por fitoi eksperienca të reja, duke qëndruar për rreth një viti në Florence dhe pastaj bëri disa udhëtime përmes Evropës Perëndimore dhe asaj Lindore, drejt Turqisë dhe Afrikës Veriore. I njohur si skulptor minimalit, Serra ka bërë revolucion në artin skulptural. Në vitin 1966, ai bëri një skulpturë me materiale jo tradicionale me copa qelqi dhe gome. Kështu Serra e kishte nisur punën e tij me artin abstrakt dhe i bënte këto punë në muret e studios ose në sheshe të hapura. Kështu ai u njoh si konstruktor minimalist që ngre objekte metalesh të rënda një pjesë e materialeve janë të mara në natyrë. Për vite me radhë ai ngriti vepra të cilat sillnin koncepte të reja, por edhe ishin impresionuese për sa I përket vëllimit dhe materialit. Veprat e tij sillnin në dritë një art abstrakt . skulpturat e mjediseve ishin një proces I vazhdueshëm ku një pjesë e madhe e tyre kanë populluar mjediset qytetëse dhe parqet. Ai ishte si një arkitekt që dinte t'i përshtaste skulpturat e tij sipas mjedise dhe shesheve që u përkisnin në konceptin fillestar. Serra ishte një zbulues i relativitetit të gjallë dhe shprehës të skulpturës me materiale të rënda, në funksion të lëvizjeve dhe shëtitjeve në sheshet publike.

shor 2009 e që nga personalitetet më të larta të Europës (Barosso, Kertezs, Ferrero Waldner, Faymann,,,etj) . Kjo u quajt si koncepti më i shkëlqyer në Europë në përmbushjen e slloganit të EU "Ta bashkojmë Europën nëpërmjet kulturës"", shkruan Velaj në materialin që shoqëron fotot e veprës së tij të ndërtuar në vitin 2009. Në përgjigjet e komenteve të miqve të tij në Facebook, artisti dhe piktori Fate Velaj deklaron se vepra që mbështet nga qeveria është thuajse

jashtim të disa detajeve që artistët i kanë paraqitur në emër të pavarësisë, çdo gjë tjetër ishte e ngjashme. Dy skulptura "vertikale" metalike në të njëjtin pozicion dhe distancë, të cilat, jo vetëm janë bërë me koncep-

kopje e njëjtë e monumentit të tij. "Suksese unë apo ata të tjerët që do bëjnë diçka si unë? Unë e kam përjetuar suksesin tim qysh në 20.6.2009", shprehet ai. Fate Velaj emigroi nga Vlora drejt Austrisë në korrik të vitit 1991. Më shumë se 20 vjet më pas ai u nderua nga presidenti i Parlamentit Europian me titullin "Qytetar Europian", pas zbatimit të projektit të tij "100 hapa drejt Europës" në disa qytete të Shqipërisë, si Vlora, Pogradeci apo Tirana.

tin që të kalojnë qytetarët, por me një ndryshim të vogël, që në vend të një shkop "Horizontal", u vu gjysmëçatia. Duke parë gjithë krijimtarinë e Riçhard Serra-s, vumë re se nuk është kopjuar vetëm ana vizuale

e skulptorit të famshëm amerikan. Atij i është vjedhur edhe koncepti i tij tepër autentik. Ferra njihet si skulptori që ka vendosur monumente dhe statuja në gjithë globin, përfshi që nga skulpturat e parqeve deri te


E enjte, 26 prill 2012

23

KULTURE

Australi

Gjendet libri i tëvdekurve në papirus E

shtë zbuluar papirusi i personaliteteve më të rëndësishme të Egjiptit, kur ky vend ishte në lulëzim. Historiani dhe egjiptologu i British Museum, Taylor pohon se një zbulim i tillë ndodh vetëm njëherë në jetë. Gjatë një ekspozite në një muze australian, Taylor rastësisht zbuloi disa fragmente të "Librit të të Vdekurve" të faraonit Amenhotep. Janë disa copa të papirusit me hieroglifë që janë karakteristik për faraonin Amenhotep. Amenohtep ishte arkitekti kryesor i Egjiptit të lashtë, dhe konsiderohet njeriu më I rëndësishëm për konstruktimin e Tempullit të Madh në Karnak - afër qytetit të sotëm

Vepra e Serras: "Lead". Me katër pllaka 121.9×121.9×1.9 cm), pole: 60" (152.4 cm) long. Nga Koleksioni i artistit

Luksor - që është ndër vendndodhjet më të vizituara arkeologjike në Egjipt. Dr. Taylor tha se: "Shumë

shpejt kuptuam se vërtet ekzistonin shumë fragmente të "Librit të të Vdekurve", të këtij njeriu tejet të rëndësishëm. Në vitin 1913 muzeu ia dorëzoi fragmentet një donatori që deshi të mbetej anonim. Taylor pohoi se pjesë të tekstit të Amenhotep janë të shpërndara nëpër shumë institucione, siç janë Muzeu i Arteve të Bukura të Bostonit, British Museum dhe Muzeu Metropolitan në New York. Ekzemplarët e gjetur në Australi do të fotografohen, me qëllim që të zbulohet se në cilën pjesë të tekstit bëjnë pjesë, ndërkohë që vetë Taylor beson se i gjithë teksti mund të jetë i gjatë deri në 20 metra.

Londër

"Henri i VI" luhet në gjuhën shqipe Çelet Festivali i Shekspirit, 448-vjetori i lindjes

K

Foto e bocetit të Visar Obrisë dhe Kai Roman Kiklas, e shpallur fituese pas mbylljes së konkurrimit për nj monument kushtuar 100-vjetorit të Pavarësisë

Boceti fitues i Visar Obrisë dhe Kai Roman Kiklas, i shpallur fitues i konkursit për 100vjetorin e pavarësisë, do të marrë çmimin prej 35 mijë eurosh. Kjo shumë jepet vetëm për konceptin fitues, ndërsa ngritja e monumentit do të ketë kosto tjetër. Deri më tani, edhe pse është shpallur vepra fituese, nuk dihet vendi se ku do të ngrihet ky monument.

në Britani, deri në vitin 1992, ku janë bërë të famshme tri nga skulpturat më të larta në galerinë Gagsina të Londrës dhe disa skulptura të tij gjenden edhe në parqet e Oborrit mbretëror. Në

Si u zbulua ky fakt?! Pas një denoncimi të artistit të njohur Fate Velaj, i cili shprehet se është vjedhur vepra e tij "Dyert e Europës"" e ekspozuar në 2009-n në Pogradec, ne zbuluam se vepra fituese në fakt ngjante më së shumti me veprën e skulptorit të famshëm Richard Serra.

spirin e madh, ndër anglezët më të njohur në tërë botën. Drejtori artistik i Teatrit Globe, Tom Bird thotë se nuk është e vështirë të ndjekësh veprat e Shekspirit edhe nëse nuk e flet apo kupton gjuhën e folur nga aktorët. Njerëzit në mbarë botën nuk mendojnë për të vetëm si një poet anglez, por e mendojnë atë si pjesë të kulturës botërore. Festivali global i Shekspirit do të vazhdojë deri në muajin nëntor, ndërkohë në datën 12 dhe 13 maj Teatri Kombëtar i Shqipërisë do të luajë në Londër shfaqjen 'Henri i VI' në teatrin Globe të Londrës.

Drejtësia

Fitues i 35 mijë eurove

memorialët. I njohur si skulptor modern minimalit, Serra ka bërë revolucion me artin e tij. Ai është unik për realizimin e skulpturave në mënyrë të tillë që të kalojnë qytetarët. Zbritjet nga piedestali drejt e në tokë, vëllimet abstrakte, efektet e ndriçimit dhe realizimi në metale të rënda janë një shenjë e origjinalitetit dhe personalitetit artistik të Richard Ferre-s. Rrugëzat nëpër memorialë dhe skulptura janë shpikje e tij, por edhe stili i veçantë, për të cilët kritikët thonë se "Riçhard Serra është një artist që i jep lëvizje emocionale edhe skulpturës së derdhur në metalin më të fortë". Serra është kudo i famshëm, pothuajse gjysmën e ekspozitave të tij vetjake e ka çelur

a filluar në Londër Festivali Botëror i Shekspirit, bardit të famshëm anglez, i cili mbushi 448-vjetorin e lindjes. Gjatë ditëve të këtij festivali, që organizohet edhe në kuadër të Lojërave Olimpike të verës në Londër, 34 vepra të dramaturgut anglez William Shakespeare do të luhen për herë të parë në 37 gjuhë të ndryshme të botes, përfshirë edhe në gjuhën shqipe nga Teatri Kombëtar i Shqipërisë. Veprat e Shekspirit do të luhen në teatrin e famshëm Globe Theatre në brigjet e Tamizit që është një debat me teatrin origjinal të Shekspirit ndaj dhe festivali është quajtur 'Globe to Globe'. Përveç shfaqjeve në gjuhë të ndryshme të botës, në kuadër të këtij festivali do të shfaqen veprat e tij edhe në qytete të ndryshme britanike. "Mbreti Lear" do të luhet në bjellorusisht, 'Hamleti' në Lituanisht, 'Otello' do të riinterpretohet në hip-hop, dhe "Henri i VI" në gjuhën shqipe. Këto performanca poliglotike janë dhurata më e bukur e botës për Shek-

muzetë e Nju Jorkut janë disa nga veprat e tij më madhështore. Por ai shfaqet edhe në "Grand Palais" në Paris me veprën madhështore "Promenade". Serra është një nga skulptorët më të famshëm që njihte natyrën specifike të qyteteve dhe historisë së secilit për të përshtatur edhe veprat. Ai thoshte "Unë zbuloj historinë e secilit dhe pastaj mund ta mbuloj veprën time me atë histori". Muzetë e artit ekzibicionist në gjithë botën mbajnë shumë skulptura të Serrës. Serra njihet edhe si krijues i memorialit 1987, "Berlin Junction" që është një memorial që tregon për humbjen e jetës gjatë kohës së gjenocidit nazist. Skulptura u instalua fillimisht në Filarmoninë e Berlinit në vitin 1988.

Një libër i çmuar në mozaikun e literaturës juridike shqiptare

L

ibri "Drejtësia kush tetuese në zhvillim" u promovua dje Hotel Tirana nga Instituti i Librit dhe i Promocionit "Toena". Autori Sokol Sadushi ka sjellë me këtë libër trajtime teorike dhe të praktikës së gjykimit Kushtetues. Ai shprehet se "Drejtësia kushtetuese, si një mbrojtëse e mirë e kushtetutshmërisë, ndihmon për institucionalizimin e një demokracie funksionale në përputhje me shtetin e së drejtës, synon kufizimin e pushtetit, si dhe garanton respektimin e lirive dhe të drejtave të shtetasve." Sipas tij, drejtësia kushtetuese nuk ka për qëllim të pengojë organet e pushtetit publik në ushtrimin e veprimtarisë për të cilën janë ngarkuar, por të zgjidhë çdo mosmarrëveshje juridike me orientim drejt

standardeve kushtetuese. Ajo mund të veprojë mirë vetëm brenda një sistemi të qëndrueshëm shoqëror dhe politik, ku kushdo është i gatshëm të respektojë vendimet e organeve që ushtrojnë kontrollin gjyqësor të kushtetutshmërisë. Gjatw këtij promovimi u theksua që drejtësia kushtetuese u është besuar gjyqtarëve kushtetues,

të cilët duhet të jenë mbrojtësit e guximshëm dhe energjik të parimeve kushtetuese dhe të të drejtave të njeriut. Detyrë e tyre është të bindin shoqërinë se vendimet që marrin qëndrojnë larg konsideratave politike dhe bazohen në standardet dhe vlerat kushtetuese. Vlerësime per librin janë bërë edhe nga studiues të ndryshwm si Kathleen Imholz, Prof. Dr. Enver Hasani, si dhe Prof. Dr. Luan Omari, i cili shkruan se: "Origjinaliteti i tematikës, gjerësia e shtjellimit të saj, pasuria e informacionit, mprehtësia e gjykimeve, stili i qartë dhe arsyetimi logjik, bëjnë që ky libër i Sokol Sadushit të vlerësohet si një gur i çmuar në mozaikun e literaturës juridike shqiptare."


24

E enjte, 26 prill 2012

LAJME NGA BOTA ɷ Obama e Romney, tentativat për votuesit Kandidati republikan për president Mitt Romney po e drejton vëmendjen te zgjedhjet e përgjithshme të nëntorit pas ¿toreve të arritura dje në 5 shtete për garat brenda Partisë Republikane. Ai është tani në një avantazh të madh ndaj dy pretendentëve të tjerë, Neët Gingrich dhe Ron Paul. Ndërkohë, Presidenti Barack Obama ishte mbrëmë në një program televiziv argëtues për të folur mbi çështje të arsimit. Zoti Obama theksoi rëndësinë për të mbajtur të pandryshuara normat e interesit për kreditë studentore. Episodi u regjistrua gjatë vizitës së zotit Obama në Universitetin e Karolinës së Veriut në Chapel Hill. ɷ Greqi, zbulohen 200 mijë raste mashtrimi me pensionet Autoritetet greke njoftuan se kanë zbuluar në dy vjet rreth 200 mijë raste mashtrimesh të pensioneve dhe të për¿timeve shoqërore. Greqia, sipas Ministrisë greke të Punës, shpreson që të kursejë rreth 800 milionë euro nga zbulimi i skemave të mashtrimeve të ndodhura. Në kategoritë e pensionistëve, të cilëve u është ndërprerë ndihma ¿nanciare janë edhe disa mijëra pjesëtarë të pakicës greke. ɷ Anan: Situata në Siri, ende jashtë kontrollit I dërguari i Kombeve të Bashkuara për Sirinë, Ko¿ Annan, thotë se situata atje vazhdon të jetë “e papranueshme” dhe shprehu shqetësim lidhur me njoftimin e mediave se trupat siriane kanë sulmuar rajone të banuara nga civilë, pas vizitës atje të vëzhguesve të Kombeve të Bashkuara. Ekipi i vëzhguesve ndodhet në Siri në kuadrin e planit 6-pikësh të ndërmjetësuar nga zoti Annan, i cili i tha Këshillit të Sigurimit të OKB-së se “premtimet e vetme që të besueshme janë ato që mbahen”. ɷ Pakistan, çaktivizohet bomba në trenin e pasagjerëve Policia e Pakistanit tha se ka çaktivizuar një bombë në një tren pasagjerësh në veriperëndim të vendit. Zyrtarët thanë se roja ka gjetur bombën në një çantë në trenin që udhëtonte nga Karaçi në Peshauar. Policia që ka kryer çaktivizimin, tha se bomba përmbante 13 kilogramë eksplozivë. Rasti i sotëm vjen një ditë pas shpërthimit në një stacion të Lahores, ku humbën jetën 3 persona. ɷ Serbi, shtohen vetëvrasjet, nxitet debati Pesë përpjekjet për vetëvrasje në dy ditë në Beograd në ¿llim të këtij muaji nxitën një debat të gjerë në lidhje me ndikim në shoqërinë e një numër në rritje të njerëzve të dëshpëruar, si dhe opsionet në dispozicion për t’i ndihmuar ata. Serbia është e 13 në botë në bazë të numrit të vetëvrasjeve për frymë; 1,400 vetëvrasje në vit janë më shumë se dy¿shi i nivelit të raportuar në vitet 1970. Greqia është tronditur kohët e fundit nga vetëvrasjet publike dhe të dhënat nga ministria e shëndetësisë sugjeruan një rritje prej 40% në pesë muajt e parë të vitit 2011, krahasuar me një vit më parë.

Redaksia & Marketing Rruga: “Dervish Hima”, Tre kullat, kulla e dytë, Tiranë mobile: +355 69 60 60 421 marketing: +355 69 60 60 419

Së shpejti...

Studiot e prodhimit A1 Rruga: “Aleksandër Moisiu” ish-Kinostudio Shqipëria Sot

televizioni më i ri informativ në Shqipëri

origjina e lajmit... Jemi Jeminjë njëgrup grupmediatik mediatiki i pavarur pavarurnga ngaçdo çdoparti partinënëtëtë cilin cilinrregullat rregullatprofesionele profesionele tëtëinformacionit informacionitmbizotërojnë mbizotërojnë mbi mbiluftërat luftëratpolitike politike

Lajmi në High Definition

Mund ta ndiqni A1-Report në këto televizione kabllore: NE SHQIPERI Televizoni MRM Intel Media Inkusat TVM Devolli Vjosa Toshkez Bradsat Erzeni Luna Mariuxho Permeti Irla Policani Elbasan North & South Kombi

Qyteti Korçë Fier Pogradec Devoll Vlore Lushnje Elbasan Shijak Kavaje Bulqize Permet Berat Berat Elbasan Fier

• Alba Malltezi Drejtore e Përgjithshme e Free and Fair Media Group

Lushnja Prrenjas Alfa Kabell Cakran Kucova Lapardhaja Brado Orikumi Asparag Mati Kukesi Orexh Maqellara Multivizion Tata Junior Divjaka M&G Ura Vajgurore Saranda Digital

Lushnje Prrenjas Tirane Fier Kucove Berat Elbasan Vlore Rrogozhine Mat Kukes Fier Diber Kavaje B.Curri Lushnje Elbasan Berat Sarande

Pupa Roskovec HB-CA Eri A&A Iliria Reci KGM S3 Ju-al Mamurras Manastiri Belshi ARD&NET

VALË UHF NË PREFEKTURAT: TIRANE-DURRES-LEZHE-FIER

NE MAQEDONI Multimedia Maqedoni Telenet Maqedoni Skupi Cable Maqedoni

• Anila Basha Drejtore e Shqiptarja.com • Arben Rrozhani Kryeredaktor

Lushnje Fier Peshkopi Ballsh Berat Lezhe Tirane Kruje Lac Fier Elbasan Fier

KANALI 158

Politika: Jakin Marena Sociale: Esmeralda Keta Ekonomia: Genc Kondi Kronika: Elton Qyno

Kulturë: Admirina Peçi

KANALI 50

Do na ndiqni në të gjithë Shqipërinë, Maqedoni, Kosovë, Itali, Greqi dhe në pjesën tjetër të Europës

Design: Altin Aliaj Genti Manelli Website: Suela Gera Indrit Maraku

Departamenti i Marketingut: Cel: +355696060419 marketing@shqiptarja.com

Shpërndarja: Saimir Zenelaj Cel: +355696060418

Redaksia: Rruga: “Dervish Hima” tre kullat, kulla e dytë-Tiranë. E-mail: redaksia@shqiptarja.com - Website: www.shqiptarja.com - Mobile: +355696060421 - Shtypur në shtypshkronjën: A.K shpk, Rruga 5 Maji, Tiranë


Turn static files into dynamic content formats.

Create a flipbook
Issuu converts static files into: digital portfolios, online yearbooks, online catalogs, digital photo albums and more. Sign up and create your flipbook.