HET SIGMAPLAN
EEN PLAN VAN IEDEREEN
Patrik Peeters
25-02-2016
STORMVLOEDEN IN HET ZEESCHELDEBEKKEN HEBBEN NIET ALTIJD BESTAAN
Slechts vanaf de 9e eeuw gaat het getijde zich landwaarts doorzetten in de Honte en de Belgische Schelde die ermee in verbinding staat. J.J. Peters
Stormvloeden in Zeescheldebekken Hebben niet altijd bestaan
Stormvloeden in Zeescheldebekken Hebben niet altijd bestaan • Overheersende invloed van de maan
Stormvloeden in Zeescheldebekken Hebben niet altijd bestaan • Rond de aarde lopende getijgolf • Getijgolf ontstaan in Zuidelijke Ijszee
2,5 d
Stormvloeden in Zeescheldebekken Hebben niet altijd bestaan • Langs Schotland om en het Kanaal
Stormvloeden in Zeescheldebekken Hebben niet altijd bestaan
800 BER Antwerpen Bonapartedok
Antwerpen
cm TAW
springti j
springtij
Waterstand
doodt ij
doodt ij
-200 03-APR
07-APR
11-APR
15-APR
19-APR
23-APR
27-APR
01-MEI
Stormvloeden in Zeescheldebekken Hebben niet altijd bestaan gemiddeld HW en LW 7 6 5 4
Tij-amplitude
doodtij LW doodtij HW
3
springtij LW springtij HW
2 1 0 0 Vlissingen -1
50 Hansweert
100 Antwerpen afstand in km
150 Dendermonde
Gent
Stormvloeden in Zeescheldebekken Hebben niet altijd bestaan
Stormvloeden in Zeescheldebekken Hebben niet altijd bestaan • Stormopzet
Stormvloeden in Zeescheldebekken Hebben niet altijd bestaan • Scheldekaaien blank door springtij (GVA, 06/12/13) • Als alles tegenzit - regen, windrichting, storm, de stand van de maan - en samenvalt met het springtij in de Noordzee, dan mogen ze in Antwerpen beginnen hozen. (Knack, 10/01/15) • Bovendien lopen die millimeters jaar na jaar op. "Geen enkel land zal zijn dijken verhogen vanwege enkele millimeters", zegt Rietbroek. "Maar die kleine hoeveelheden hopen zich over enkele decennia al op tot verschillende centimeters. Onder dergelijke omstandigheden kan de kans op een springtij snel toenemen.“ (HLN, 26/01/16)
Stormvloeden in Zeescheldebekken Hebben niet altijd bestaan
PLAN OLIVIER Bewust van het belang en de dringende noodzaak passende maatregelen te treffen, heb ik het bestuur de opdracht gegeven dit plan, goedgekeurd door de Ministerraad op 18 februari 1977, spoedig te verwezenlijken. De heer Louis Olivier, minister van Openbare Werken
Plan Olivier (1977) Veiligheid van Zeescheldebekken tegen stormvloed
Collectie S.M.A.K. 1977, Lawrence Weiner
Plan Olivier (1977) Veiligheid van Zeescheldebekken tegen stormvloed • Nav. het stormtij op 2 januari 1976 • In de jaren ‘60 en ‘70 zijn op wiskundig model berekeningen uitgevoerd naar het indeukend effect op stormvloedhoogwaters uitgeoefend door gecontroleerde overstromingsgebieden. • Bepaling hoogte waterkeringsmuur Antwerpen • HW Buitengewoon stormtij 1/2/1953 • + 0,50 m Hoger niet mogelijk … • Jaren ‘70: Invoering TAW • NKD +7,85 m wordt TAW +7,77 m • NKD +8,35 m wordt TAW +8,27 m Hoogte waterkeringsmuur vandaag: TAW +8,35 m
NKD +7,85 m NKD +8,35 m
NOTA VAN JULI 1990 De geaktualiseerde berekeningen hebben uitgewezen dat in 1977 aangenomen opties voor de verwezenlijking van het Sigmaplan nog steeds geldig zijn, en dat derhalve op dezelfde wijze moet worden verder gewerkt. ir. E. Taverniers, ir. P. Kerstens, ir. E. Casteleyn
Nota van juli 1990 Reeds uitgevoerde werken hebben nut bewezen! • Nav. de zware stormtijen op 27 en 28 februari 1990 • Vergelijkende proeven op wiskundig en fysisch model • Drietrapsgetijden als afwaartse randwoorden
Stijgende tak van Dalende tak stormtij jan 1976 voorafgaand aan stormtij jan 1976
Nota van juli 1990 Reeds uitgevoerde werken hebben nut bewezen! • Tevens wordt deze weg als fiets- en wandelweg opengesteld voor het publiek en krijgt aldus een gewaardeerde rekreatiefunctie. • …, waardoor traçéverbetering en zichtbaarheid ten behoeve van de scheepvaart gerealiseerd worden.
Nota van juli 1990 Reeds uitgevoerde werken hebben nut bewezen!
Nota van juli 1990 Reeds uitgevoerde werken hebben nut bewezen! • Op het terrein experimenteren met open steenasfalt (OSA) als bekleding voor overloopdijken
UITZETTING OCEANEN VEEL GROTER DAN GEDACHT
De zeespiegelstijging stijgt veel sneller door de thermische uitzetting van de oceanen dan tot nog toe werd aangenomen. De Morgen, 26/01/16
Uitzetting oceanen Veel groter dan gedacht! • Tijmeetnet
Uitzetting oceanen Veel groter dan gedacht! • Tijmeetnet
Uitzetting oceanen Veel groter dan gedacht! • Langjarige tij-evoluties
Uitzetting oceanen Veel groter dan gedacht! • 10-jarig gemiddelde tij-amplitudes 10-jarig gemiddeld TV 6.00 1901-1910 1911-1920 1921-1930 1931-1940 1941-1950 1951-1960 1961-1970 1971-1980 1981-1990 1991-2000
5.50
5.00
4.50
4.00
3.50
3.00
Melle
Uitbergen
Schoonaarde
Dendermonde
St.-Amands
Tielrode
Temse
Schelle
Antwerpen
Liefkenshoek
Prosperpolder
Bath
Hansweert
2.00
Terneuzen
Vlissingen
2.50
1.50 0
20
40
60
80
100
Afstand tot Scheldemonding langs rivieras (km)
120
140
160
GEACTUALISEERD SIGMAPLAN Voor veiligheid en natuurlijkheid in het bekken van de Zeeschelde ir. Leo Meyvis, ir. Willy GrarĂŠ en ir. Wim Dauwe
Geactualiseerd Sigmaplan (2005) Veiligheid en natuurlijkheid • Nav. nieuwe inzichten en visies, oa. nieuwe veiligheidsbenadering
Hoogwaterstand
Overschrijdingsfrequentie
Risico = ÎŁ kans x Schade
Geactualiseerd Sigmaplan (2005) Veiligheid en natuurlijkheid • Nieuwe topografische en bathymetrische gegevens, oa. DHM Vlaanderen
Geactualiseerd Sigmaplan (2005) Veiligheid en natuurlijkheid • 1D – (quasi) 2D numerieke modellen
Geactualiseerd Sigmaplan (2005) Veiligheid en natuurlijkheid • 1D – (quasi) 2D numerieke modellen
Geactualiseerd Sigmaplan (2005) Veiligheid en natuurlijkheid • 1D – (quasi) 2D numerieke modellen
Geactualiseerd Sigmaplan (2005) Veiligheid en natuurlijkheid • 1D – (quasi) 2D numerieke modellen lange-termijn simulatie-resultaten Antwerpen 780 730
HW Antwerpen model [cm TAW]
680 630 580 530 480 430 380 330 280 280
330
380
430
480
530
580
HW Antwerpen meting [cm TAW]
630
680
730
780
Geactualiseerd Sigmaplan (2005) Veiligheid en natuurlijkheid • Composietrandvoorwaarden TAW +7,4 m TAW +7,0 m = 7,4; 6,6 TAW +6,7 m = 7,4; 6,6; 6,1 8
7
6
m TAW
5
4
3
2
1
T2500 Composiet afw aartse randvoorw aarde Vlissingen 'anno 2000
Geactualiseerd Sigmaplan (2005) Veiligheid, toegankelijkheid en natuurlijkheid
Uitvoering schaalmodelstudies
Geactualiseerd Sigmaplan (2005) Veiligheid, toegankelijkheid en natuurlijkheid
In situ overslag-, overloop en bresproeven
Geactualiseerd Sigmaplan (2005) Veiligheid, toegankelijkheid en natuurlijkheid
Geactualiseerd Sigmaplan (2005) Veiligheid, toegankelijkheid en natuurlijkheid
Modellering sedimentbeweging
Geactualiseerd Sigmaplan (2005) Veiligheid, toegankelijkheid en natuurlijkheid
Inzet vaarsimulatoren
Patrik Peeters
patrik.peeters@mow.vlaanderen.be