‘Ik moet in mijn eentje net zo go
Adopteren als all
oed zijn als een stel samen’
leenstaande Madonna mag adop�ekind Mercy niet meenemen uit Malawi. De rechtbank oordeelde nega�ef, de popster voldeed niet aan de adop�e-eisen. Eerder kon de singlemom David al meenemen uit het land. Helaas is het adopteren als alleenstaande moeder helemaal niet zo makkelijk als Madonna’s zaak doet vermoeden.
Adopteren is voor veel single vrouwen een uitkomst. De wens om kinderen te krijgen is te lang uitgesteld of via de natuurlijke manier niet mogelijk. Het adopteren van een kindje is een oplossing, maar adop�e is een lange weg die men moet bewandelen. Voor singles is die weg extra lang. Veel adop�elanden eisen namelijk een bepaalde huwelijksduur van een stel en daarmee een stabiele rela�e, goedgekeurd door het Ministerie van Jus��e. Aan die ‘eisen’ voldoet de single niet. Als aspirant adop�efouder begint het avontuur met het aanvragen van een beginseltoestemming voor het opnemen van een buitenlands kind ter adop�e (BKA). S�ch�ng Adop�evoorzieningen toetst dan of er wordt voldaan aan de voorwaarden om toegelaten te worden tot de procedure voor deze aanvraag.
Liever kiezen voor het ideale plaatje Moeka* (38), een pedagogisch werkster uit Arnhem, hee� de moeilijkheden van alleenstaandenadop�e aan den lijve ondervonden. Zij wacht al sinds februari 2007 op een voorstel uit China. “Ik weet zeker dat je als alleenstaande moeilijker je beginseltoestemming krijgt dan als stel. Dat hee� de Raad me ook verteld: ik moet in mijn eentje net zo goed zijn als een stel.” De Raad voor de Kinderbescherming toetst de aspirantouder op verschillende punten om in aanmerking te komen voor de beginselverklaring. Zij adviseert vervolgens het Ministerie van Jus��e of de beginseltoestemming mag worden afgegeven. De Raad baseert dat op vier gesprekken waarin de gezinssitua�e en leefomstandigheden worden besproken, daarop schrijven ze een gezinsrapport. Ook Anke (44) uit Leeu-
warden had het gevoel dat ze zich meer moest bewijzen tegenover de Raad. Ze wacht sinds december 2007 op de komst van haar dochtertje uit Haï�. “Ik zag de gesprekken niet als belemmering. Mijn netwerk zit goed in elkaar en ik liet zien dat ik een bewuste keuze heb gemaakt. Dat vindt de Raad erg belangrijk”. Zodra de adop�efouder een BKA-nummer hee� kan deze zich aanmelden bij een van de zeven vergunninghouders om te bemiddelen voor een adop�ekind. De organisa�e probeert dan een match te maken met een adop�ekind en een voorstel te doen naar de adop�efouder. “Ik heb niet het idee dat vergunninghouders hun best doen om meer kanalen warm te maken voor alleenstaanden. Iedereen ziet toch liever een kind bij een vader én een moeder, ze kiezen toch liever voor het ideale plaatje”, vertelt Moeka. S�ch�ng Wereldkinderen is één van de zeven vergunninghouders. “De aanvraag voor adop�e verschilt niet echt voor een alleenstaande. Alleen wordt er in het Raadsonderzoek meer aandacht besteed aan de pedagogische capaciteiten van de aanvrager. En er wordt meer aandacht besteed aan het netwerk van de alleenstaande”, legt Mar�en Miedema uit, medewerkster Communica�e van Wereldkinderen.
‘Best moeilijk als singlemom’ Het ontbreken van een partner kan voor sommige vrouwen juist de reden van adop�e zijn. Bijvoorbeeld voor Marianne (45) uit Leidschendam. Zij hee� sinds �en maanden haar adop�ekind thuis: Bertho, een jongetje uit Haï�. “Tja, ik wilde al�jd al kinderen, maar de prins op het wi�e paard kwam niet voorbij. Ik oriënteerde me op andere manieren van
zwanger worden, toen ik een berichtje tegenkwam over alleenstaandenadop�e. Ik heb me meteen ingeschreven”, vertelt de lerares basisonderwijs. Marianne kon des�jds kiezen uit Haï� of China. “Van een kindje uit China weet je niets over zijn achtergrond, van een kindje uit Haï� meestal wel. Daarom heb ik daarvoor gekozen”, legt ze uit. Ze vindt het moeilijk om als ‘singlemom’ haar kind op te voeden. “Je staat er alleen voor, Bertho wordt vaak wakker en als je dan met z’n tweeën bent is het iets makkelijker! Je kunt je niet even terugtrekken.” Dat de vrouwen hun kind een vader-figuur ontnemen zien ze niet als een belemmering. “Ik zou een kind zeker een vader en moeder gunnen. Maar op dit moment ben ik alleen en heb ik een sterke kinderwens. In mijn netwerk zi�en ook vrienden die een vaderrol kunnen vervullen. Tegenover dit taboe staat een onderzoek uit Amerika. Daaruit bleek dat adop�ekinderen met één ouder zich heel goed ontwikkelen. Vooral door de één op één situa�e. Er is alle aandacht voor het kind en zijn ontwikkeling”, legt Anke uit. •Sinds 1998 is het mogelijk om als alleenstaande te adopteren, maar zijn er slechts enkele landen waaruit men een kind kan adopteren als single vrouw. Lesotho, Haï� en Nigeria zijn drie landen die openstaan voor adopterende singles. Ook China en Amerika bieden op�es, maar vaak via een zelf-doe procedure (waarbij de toekoms�ge ouder alles zelf moet uitzoeken en verzorgen). Voor mannen is het bijna onmogelijk om te adopteren, behalve via een zelf-doe procedure. Dat er maar zo ‘weinig’ keus is voor singles ligt aan de eisen die de landen zelf opstellen.•
Twee ouders vormen beter vangnet Toch geniet alleenstaandenadop�e bij weinig landen de voorkeur. Volgens vergunninghouder Wereldkinderen zijn de kanalen voor alleenstaandenadop�e op dit moment bijna geheel gesloten. “Voorheen boden we China en Haï� aan, maar dat is niet meer. Het adopteren door een alleenstaande geniet bij weinig landen de voorkeur”, vertelt Miedema. “Adop�ekinderen zijn kwetsbare kinderen die bovengemiddelde opvoedcapaciteit vragen, de meeste landen zien daarom twee ouders als een beter vangnet. Bovendien zijn er meer ouderparen dan adop�ekinderen, de landen die selecteren hebben ruime keus.” Wereldkinderen maakt volgens Miedema geen onderscheidt tussen paren of alleenstaanden. “Als zij aan de voorwaarden voldoen, kunnen ze gewoon meedraaien.” Dat neemt niet weg dat de voorwaarden voor de landen makkelijk waren. “Toen China nog bij de op�es hoorde bijvoorbeeld, moesten de vrouwen een gemiddeld bruto inkomen van 45.000 euro per jaar hebben. Dat is een behoorlijk inkomen voor een alleenstaande”.
Misschien kinderloos blijven Voor Madonna zou dat bruto-inkomen geen probleem zijn, toch krijgt de popster haar Mercy niet mee uit Malawi. Zij moet net als de andere aspirantmoeders wachten tot haar procedure netjes is afgewerkt. Anke kan waarschijnlijk in juli afreizen naar Haï� om haar dochter op te halen, Marianne hee� haar zoon al bij haar. Moeka wacht echter op een nieuwe goedkeuring van de Raad, haar procedure verloopt traag. “Ik hoop over �en jaar een kindje te hebben maar ben daar niet meer zeker van. Door de lange en onzekere procedure in China bereid ik me er momenteel emo�oneel op voor dat misschien al�jd kinderloos blijf, en dat is niet makkelijk. Ik wilde ooit graag
Adoptieprocedure “Als je wordt toegelaten tot de procedure moet je zes verplichte bijeenkomsten bijwonen om zo vast te stellen of je een weloverwogen keuze maakt en je hierop voor te bereiden. Dan volgt een gezinsonderzoek van de Raad voor Kinderbescherming”, vertelt een medewerker van Stichting Adoptievoorzieningen. Deze Raad adviseert het Ministerie van Justitie of de beginseltoestemming mag worden afgegeven. De Raad baseert dat op vier gesprekken waarin de gezinssituatie en leefomstandigheden worden besproken, daarop schrijven ze hun gezinsrapport. “Op basis van het rapport besluit Justitie of de beginseltoestemming wordt afgegeven. Dan ben je al ruim 1,5 jaar met de procedure bezig”, aldus Stichting Adoptievoorzieningen. Zodra de adoptiefouder een BKA-nummer heeft kan deze zich aanmelden bij een van de zeven vergunninghouders om te bemiddelen voor een adoptiekind. De organisatie probeert dan een match te maken met een adoptiekind, dan komt het voorstel naar de adoptiefouder. “Als de ouder het voorstel accepteert, wordt de procedure in gang gezet om het kind naar Nederland te laten komen. Dat kan nog tussen de één en vier jaar duren”, vertelt Adoptievoorzieningen. Meer info? www.adoptie.nl
twee kindjes adopteren maar door de lange procedure�jd zal dat niet meer lukken. Financieel was dat ook erg las�g geworden, ik weet niet of ik nog een procedure kan betalen. Je moet het toch allemaal in je eentje bij elkaar sparen.” * Moeka’s naam is op haar verzoek gefingeerd.
Lezen over adoptie?
Het adoptieboek, stap voor stap: Geeri Bakker Het is het ‘bevallen en opstaan’ voor aanstaande adoptieouders: hoe bereid je je voor op adopteren, dat lees in je in dit boek. Met het vliegtuig geboren: Liesbeth Groenhuijsen Verhalen over het adoptiekind Sinta. Het boek helpt adoptiekinderen hun vragen te verwoorden en op zoek te gaan naar een antwoord. Love You Like Crazy Cakes: Rose Lewis Een ‘must have book’ voor alleenstaanden die vanuit China adopteren. Maar ook geschikt voor singles die uit andere landen adopteren. Het beschrijft het verhaal van een alleenstaande vrouw die een kindje uit China adopteert, van weeshuis tot thuiskomst.
Naam: Anke Wijbenga (44) Beroep:casemanager in een asielzoekerscentrum Woonplaats: Leeuwarden Keuzeland van adop�e:Haï� Wacht al sinds december 2007 op de komst van haar dochter.
Naam: Marianne de Winter (45) Beroep: leerkracht basisonderwijs Woonplaats: Leidschendam Keuzeland van adop�e: Hai� Kindje is er al 10 maanden, na een wach�jd van anderhalf jaar.
Waarom adop�e? Na een rela�e van vij�ien jaar en helaas geen kinderen, ontdekte ik dat ik als alleenstaande ouder zou mogen adopteren. Ik heb al�jd al een kind uit een ander land een andere toekomst willen bieden. Pleegzorg is niet mijn ding, want de instan�es blijven over je schouder meekijken. En het feit dat pleegkinderen op zeker moment weer weggaan, valt mij behoorlijk zwaar. Ik ben mij in 2005 gaan verdiepen in de adop�eprocedure en heb besloten me aan te melden.
Waarom adop�e? Tja, wilde al�jd al kinderen en die prins op het wi�e paard kwam hier maar niet voorbij. Was me op andere manieren van zwanger worden aan het orienteren toen ik een berichtje tegenkwam dat het sinds mogelijk was voor alleenstaanden om te adopteren. Ik heb me meteen ingeschreven. Ook omdat je nog minstens anderhalf jaar moest wachten voordat er iets ging gebeuren, ik had dus nog alle �jd om erover na te denken.
Waarom Haï�? Alleenstaande ouders konden kiezen uit Nigeria, China, Amerika en Haï�. Nigeria moet je twaalf weken verblijven en met China had ik geen klik. Ik vind dat Amerika ook in staat zou moeten zijn voor hun kinderen te zorgen. Mijn hart ging uit naar Haï� vanwege de armoede en de overvolle kindertehuizen. Er is ook veel bekend over de achtergrond van een kind uit Haï�, dat maakt zelfs een familiebezoek in de toekomst mogelijk. Hoe reageerde je omgeving? Dat was erg wisselend. Vrienden en collega’s waren meteen enthousiast, vonden het bij mij passen. Mijn ouders hebben erg aan het idee moeten wennen. Vooral mijn moeder, omdat ze vond dat ik zo kort na een scheiding met het traject ging starten. Maar na bijna anderhalf jaar kan ook zij niet meer wachten op haar kleinkind van ver.
Waarom Haï�? Er was weinig keus: Haï� of China. Een Afrikaans land was erg onzeker. Van een kindje uit China weet je niets over zijn/haar achtergrond, van een kindje uit Haï� wel. Daarom heb ik daarvoor gekozen. Hoe reageerde je omgeving? Iedereen erg posi�ef, alleen een oom van 78 jaar was wat nega�ef, hij moest er erg aan wennen, sowieso dat ik alleenstaand was en ging adopteren. Dat hoorde niet. Nu is hij een grote fan van Bertho! Hoe vul je de vaderrol op? Nou, kijk eens hoeveel eenoudergezinnen er tegenwoordig zijn… Bertho doet het harts�kke goed. Ik heb veel contact met bijvoorbeeld een neef waar Bertho zich aan kan spiegelen.
Naam: Moeka (38) Beroep: Pedagogisch werker Woonplaats: Arnhem Keuzeland van adop�e: China Wacht al sinds februari 2007 op een voorstel. Waarom adop�e? Helaas ging het in de liefde niet zoals ik gehoopt had en werd ik steeds ouder en voelde mijn biologische klok �kken. Dat ik kinderen wilde wist ik zeker, met of zonder man. Omdat er ook voor adop�e een lee�ijd komt dat je te oud bent om te mogen adopteren en omdat ik niet een hele oude moeder wilde worden heb ik besloten om een adop�eprocedure te starten toen ik 32 jaar was. Ik ben achteraf blij dat ik toch in mijn eentje de beslissing heb genomen om de procedure vast op te starten. Ik denk dat het heel zwaar gaat worden maar ik weet zeker dat ik het kan. Waarom China? De belangrijkste reden was dat China het land is waar momenteel de meeste adop�ekinderen vandaan komen. De kans dat mijn kind later andere kinderen met een soortgelijk verleden tegenkomt is dan ook groot en het leek mij voor mijn kind pre�g om het gevoel te hebben niet de enige te zijn die geadopteerd is uit een bepaald land. Hoe reageerde je omgeving? De mensen in mijn omgeving zijn er ook langzaam ingegroeid. Ze moesten eerst even aan het idee wennen maar vinden het nu harts�kke leuk en staan helemaal achter mijn plannen. Momenteel hebben mensen zo iets van, was China de beste keus, omdat het zo lang duurt en onzeker is. Maar dat heb ik zelf natuurlijk ook.