Athenaeum zomer 2022
inhoudsopgave
1
Marylène Patou-Mathis De onzichtbaarheid
van de vrouw 2
Kasper van Ommen en Garrelt Verhoeven Boeken die geschiedenis schreven
3
Kester Freriks en Martijn Storms Grensverkenningen
4
Perpetuareeks
5
Ismail Kadare Kroniek in steen
6
Carson McCullers Op jouw bruiloft
7
Gaston Dorren Zeven talen in zeven dagen
8
Antonio Pigafetta Magellaans reis om de wereld
9
David Salomoni Magellaan
10
F.A. Hayek De weg naar slavernij
11
Edward Shawcross De laatste keizer van Mexico
12
Pierre Hadot De sluier van Isis
13
Jan De Meyer De Weg terug
14
Michel Dijkstra Taoïsme
15
Simon Blackburn Ethiek
16
James Purdy Ik ben Elijah Thrush
17
Franz Kafka Verzameld proza
Verschijningsprogramma
april Johan van de Gronden Het vlindertje van Methusalem Marguerite Yourcenar Het hermetisch zwart Antoine-François Prévost Manon Lescaut Michael Brooks De wortel van de beschaving Tom Holland Heerschappij Arthur Eaton Waar ik ophoud Italo Svevo Een leven mei Michael Young De opkomst van de meritocratie pa Maurice Gilliams Een binnenplaats met gras Annette Portegies Weerspiegeld in een waterglas juni Kester Freriks Grensverkenningen Kasper van Ommen en Garrelt Verhoeven Boeken die geschiedenis schrijven Gaston Dorren Zeven talen in zeven dagen juli Pierre Hadot De sluier van Isis James Purdy Ik ben Elijah Thrush Franz Kafka Verzameld proza augustus Antonio Pigafetta Magellaans reis om de wereld David Salomoni Magellaan Edward Shawcross De laatste keizer van Mexico Jan De Meyer De Weg terug september Marylène Patou-Mathis De onzichtbaarheid van de vrouw Ismail Kadare Kroniek in steen p Carson McCullers Op jouw bruiloft F.A. Hayek De weg naar slavernij pa Michel Dijkstra Taoïsme ed Simon Blackburn Ethiek ed
ed Elementaire Deeltjes pa Paradigma p Perpetuareeks
non-fictie • geschiedenis
1
Krachtig manifest tegen onze patriarchale kijk op de prehistorie Marylène Patou-Mathis
De onzichtbaarheid van de vrouw Van de prehistorie tot nu Vertaling Ilse Barendregt Er is geen bewijs dat de ‘kunstenaars’ van de grotten van Lascaux mannen waren. Zoals er ook geen bewijs is dat alleen mannen op bizons joegen of dat technische vooruitgang in de vroegste landbouw enkel aan mannen te danken is. Wél is duidelijk dat onze kijk op de geschiedenis mannelijk bepaald en patriarchaal is. Toen in de negentiende eeuw de prehistorie voor het eerst als periode werd bestudeerd, werd de blik daarop ontwikkeld door mannen. Zij projecteerden de stereotypen van hun tijd op de oertijd. Vrouwen werden gezien als ‘verweksters’ wier rol beperkt bleef tot het opvoeden van kinderen, huishoudelijk werk en voedsel verzamelen. Dat beeld begint te kantelen dankzij nieuwe ontdekkingen en archeologisch onderzoek naar rolverdeling. Er blijkt geen bewijs te zijn voor een ‘natuurlijke’ hiërarchie tussen de seksen. Patou-Mathis ontmantelt de seksistische vooroordelen die lange tijd het beeld van prehistorische vrouwen hebben bepaald, en werpt zo een nieuw licht op de plaats van deze vrouwen in de geschiedenis.
Prehistorica Marylène Patou-Mathis (1955) is onderzoeksleidster bij het Franse nationaal centrum voor wetenschappelijk onderzoek (cnrs). Ze werkt voor het Muséum national d’Histoire naturelle en is internationaal vermaard om haar onderzoek naar neanderthalers.
De onzichtbaarheiD van De vrouw Marylène Patou-Mathis
van De prehistorie tot nu
Ilse Barendregt vertaalt zowel fictie als non-fictie. Ze vertaalde teksten van o.a. Marguerite Duras, Jonathan Littell, Édouard Louis en Thomas Piketty.
Oorspronkelijke titel L’homme préhistorique est aussi une femme. Une histoire de l’invisibilité des femmes | Paperback | 13,5 x 21,5 cm | 320 bladzijden | Omslag: Maud van Rossum | isbn 978 90 253 1345 6 | nur 320 / 680 | 2 24,99 | Verschijnt september 2022
2
non-fictie • wetenschap
De grote waarde van wetenschappelijk onderzoek Onder redactie van Kasper van Ommen, Garrelt Verhoeven
Boeken die geschiedenis schreven Leiden staat als eeuwenoude Europese wetenschapsen cultuurstad bekend om haar universiteit. Aan de hand van vijfentwintig buitengewone boeken die een sterke band hebben met de Leidse academische geschiedenis, wordt in Boeken die geschiedenis schreven een beeld geschetst van de ontwikkeling van de wetenschap. De boeken, geschreven en gepubliceerd vanaf de oprichting van de universiteit in 1575 tot nu, zijn blijvend van invloed geweest op de stad en ver daarbuiten, en zijn tot op de dag van vandaag relevant. Van Galileo Galilei tot Albert Einstein en van Anna Maria van Schurman tot Anton de Kom: het zijn de auteurs, hun boeken en inzichten die ons denken blijven beïnvloeden. Deskundigen
KASPER VAN OMMEN & GARRELT VERHOEVEN
BOEKEN DIE GESCHIEDENIS SCHREVEN
belichten van ieder boek het historische belang, de wetenschappelijke ontwikkeling en de waarde die het gedachtegoed nog altijd heeft.
➻ In 2022 is Leiden European City of Science ➻ Tentoonstelling in Rijksmuseum van Oudheden
Kasper van Ommen (1964) is conservator Oude drukken en bibliofiele uitgaven bij de afdeling Conservatoren bijzondere collecties van de Universitaire Bibliotheken Leiden.
Garrelt Verhoeven (1966) is hoofdconservator van de afdeling Conservatoren bijzondere collecties van de Universitaire Bibliotheken Leiden.
Paperback met flappen | 13,5 x 21,5 cm | 256 bladzijden | geïllustreerd | Omslag: Frederik de Wal | isbn 978 90 253 1479 8 | nur 320 / 615 | 2 27,50 | Verschijnt juni 2022
non-fictie • cartografie
Grenzen in het landschap: zichtbaar, tastbaar, hoorbaar Kester Freriks en Martijn Storms
Grensverkenningen Langs oude grenzen in Nederland Oude kaarten, of ze nu getekend zijn, met de hand ingekleurd of gedrukt, laten een wereld zien die ver weg lijkt. Maar is dat zo? In de Universitaire Bibliotheken Leiden bevindt zich een rijke collectie oude kaarten en atlassen die de Leidse verzamelaar Johannes Tiberius Bodel Nijenhuis honderdvijftig jaar geleden aan de universiteit schonk. Een groot aantal kaarten in deze collectie beeldt grenzen af. Grenslijnen, waterlinies, riviergrenzen, staatsgrenzen, dijken en sloten, zelfs de grens tussen eb en vloed of tot waar klokgelui hoorbaar is. Natuurschrijver Kester Freriks en conservator Martijn Storms brengen de papieren collectie tot leven. Kester Freriks ging door heel Nederland op zoek naar de grenzen van vroeger in het landschap van nu. Hij volgde oude grenslijnen die in het verre verleden getekend zijn, kon ze aanraken en er langslopen. Gaandeweg ontstaat een caleidoscopisch beeld van de omgang van de mens met het landschap.
Grensverkenningen
Hoe kleiner en dichter bevolkt het land, hoe meer
Langs oude grenzen in
grenzen. Ook de ligging van Nederland, deels onder
nederland
de zeespiegel, vraagt om het trekken van grenzen. Na lezing is er maar één conclusie: grenzen zijn
kester freriks & m artijn storms
onlosmakelijk verbonden met het échte Nederland en het Nederlandse landschap. Kester Freriks (1954) schreef een groot aantal romans, essays en natuurboeken. Hij is verbonden aan de Boeken- en Cultuurredactie van nrc. Zijn werk werd bekroond met de Lucy B. en C.W. van der Hoogtprijs voor Literatuur en genomineerd voor de Jan Wolkers Prijs en de Jan Hanlo Essayprijs. Voor Grensverkenningen raadpleegde hij tal van deskundigen, van een strandjutter op Vlieland tot een grensfilosoof in Zeeland.
Martijn Storms (1978) is conservator Kaarten & Atlassen aan de Universitaire Bibliotheken Leiden. Hij schreef tal van artikelen over historische cartografie.
Paperback | 13,5 x 21,5 cm | 224 bladzijden | geïllustreerd | Omslag: Evelien Doornebal | isbn 978 90 253 1463 7 | nur 320 | 2 24,99 | Verschijnt juni 2022 |
3
4
fictie • perpetua
Perpetua
Sinds het begin in 2007 heeft de Perpetuareeks zich bewezen als een gezaghebbende en fraai uitgevoerde bibliotheek van klassieke boeken uit de wereldliteratuur. De eerste selectie van titels werd indertijd bepaald door een jury bestaande uit Maarten Asscher, Kees Fens, Piet Gerbrandy, Arnon Grunberg, Hella S. Haasse en Kristien Hemmerechts. Vervolgens mocht het lezerspubliek suggesties doen voor verdere uitbreiding, met als einddoel een honderdtal boeken. Nu, vijftien jaar later, zijn er intussen meer dan tachtig delen in de serie verschenen en is er ruimte voor enige aanvullende titels, aangezien niet van alle eerder gekozen titels de licentierechten konden worden verkregen. Dat gaf aan de nog in leven zijnde leden van de Perpetuajury de mogelijkheid nog enkele auteurs voor te dragen. Zo zullen in de komende jaren werken van onder anderen Chinua Achebe, Ismail Kadare, K.P. Kaváfis en Toni Morrison aan de reeks worden toegevoegd.
fictie • perpetua
‘ Een monument voor de taaiheid van de mens.’ – Vrij Nederland Ismail Kadare
Kroniek in steen Vertaald door Hans de Bruijn, met een nawoord van Roel Schuijt Een jongetje van een jaar of tien vertelt over de dagelijkse gang van zaken in een oude stad in
Ismail Kadare Kroniek in steen
Albanië. Traditie en magie bepalen er het leven, dat in zijn ogen zowel avontuurlijk als onveranderlijk vrouwen roddelen en de toekomst voorspellen, op de markten en in het abattoir, in een boek dat hij bij zijn grootvader te lezen krijgt en in de verhalen van zigeuners. Onveranderlijk zijn de leefregels, de wisseling der seizoenen en vooral de stad zelf.
Vertaald door Hans de Bruijn
is. Het avontuur lonkt in de salons, waar oude
De Tweede Wereldoorlog breekt deze wereld open. Italiaanse, Griekse en Duitse troepen wisselen elkaar als bezetters af. Engelsen bombarderen de stad en de bevolking vlucht, eerst naar de citadel en later naar het platteland. Ten slotte arriveren de partizanen, en met hun komst breekt een nieuwe tijd aan. Het jongetje kent inmiddels de erotiek en de fascinerende vermogens van de taal – hij wil schrijver worden.
➻ ➻
V erschijnt gelijktijdig met Onenigheid aan de top, de nieuwe roman van Kadare Gezamenlijke promotiecampagne met uitgeverij Querido
Ismail Kadare (1936) is de bekendste schrijver van Albanië. In 1963 brak hij door met De generaal van het dode leger. Kadare ontving vele prijzen voor zijn werk, waaronder in 2005 de International Booker Prize. Zijn werk is wel vergeleken met dat van Gogol, Kafka en Orwell.
Oorspronkelijke titel Kronikë në gur | Gebonden met stofomslag | 13,5 x 22 cm | 240 bladzijden | Omslag: Anneke Germers | isbn 978 90 253 1491 0 | nur 302 | 2 27,50 | Verschijnt september 2022
5
6
fictie • roman
Ik wil met jullie trouwen Carson McCullers
Op jouw bruiloft Vertaald door Molly van Gelder Het gebeurt allemaal in die ene idiote zomer. Frankie Adams, een tomboy van twaalf, zit in de keuken bij Berenice Sadie Brown, de zwarte kokkin, met haar neefje John Henry West (zes), die de hele keuken ondergekliederd heeft met rare kindertekeningen. Ze beseft dat ze nergens deel van uitmaakt, niet van een club, niet van een familie. Ze hoort nergens bij. Voor Frankie, eenzaam en in de war, draait de hele zomer om de bruiloft van haar broer Jarvis. Ze wil er zo graag bij horen dat ze wel verliefd lijkt op zijn
‘Buitenbeentjes, misfits, verdoolde zielen, Carson McCullers wist ze als geen ander te portretteren. […] uitstekende vertaling […] hartverscheurend mooi.’ vpro Gids
trouwerij. Ze hoopt met de beide aanstaanden nog lang en gelukkig te leven… Carson McCullers, die beroemd werd met Het hart is een eenzame jager, schreef een roman over het universele thema van eenzaamheid en verlangen. Net als haar andere boeken is de coming of age van haar hoofdpersoon slechts onderdeel van een groter verhaal over niets minder dan het leven zelf.
CARSON MCCULLERS OP JOUW BRUILOFT Vertaald door Molly van Gelder
Carson McCullers (1917-1967) schreef op jonge leeftijd het boek van haar leven. Iedereen die haar werk leest wordt geraakt door de meesterlijke, melancholieke stijl.
Molly van Gelder vertaalde onder meer Lillian Hellman, Flannery O’Connor, Daniel Woodrell, Alice Sebold, Edna O’Brien en Anne Enright.
Oorspronkelijke titel The member of the wedding | Paperback | 13,5 x 21,5 cm |208 bladzijden | Omslag: Ilona Snijders | isbn 978 90 253 1490 3 | nur 302 | 2 17,50 | Verschijnt september 2022
non-fictie • taalkunde
‘ E en vreemde taal is een puzzel. Ga hem te lijf met speelsheid en imperfectionisme.’ Gaston Dorren
Zeven talen in zeven dagen Een avonturenboek
‘Zeven talen in zeven dagen?’ lês frysk
‘Ja. Zo snel kun je ze leren lezen. Jij ook.’ ‘As if. Hoe dan?’ ‘Je onderschat jezelf. Kijk, je kent Nederlands en je spreekt fatsoenlijk Engels. Je Frans en Duits zijn weggezakt, maar die zitten heus nog ergens in je hoofd. Als je dat in Engeland vertelt, word je als een talenwonder beschouwd!’ ‘Pff, ik, een talenwonder? Je moest me eens zien stuntelen bij de Franse bakker.’
lê português
læs dansk
läs svenska
lee español les norsk leggi l’italiano
‘Maar praten is ook lastig. Ik heb het over lezen. Al die zeven talen lijken sprekend op de vier die je al ‘Hm, oké. Maar waarom zou ik? Google vertaalt alles voor me.’ ‘Google is hartstikke handig – online, en ook voor korte tekstjes die je per se moet snappen. Dan doe je die moeite, dan open je die app. Maar stel je nu voor: je bent op reis en je snápt gewoon veel van de opschriften om je heen, de menukaarten, de krantenkoppen. Da’s een wereld van verschil. Ik
Zeven talen in zeven dagen
)
kent. Het zijn elf zusjes, één grote familie.’
spreek uit ervaring.’ een avonturenboek
Gaston Dorren
Over Babel: ‘Droge kwesties worden, als Dorren ze uitlegt, springlevend.’ – nrc Handelsblad
© Hedy Vermeer
Gaston Dorren (1965) is liefhebber én kenner van vele talen. Zijn boeken zijn verschenen in vijftien daarvan, waaronder het Slowaaks, Galicisch en Vietnamees. Babel werd bekroond met de Onze Taal/anv-Taalboekenprijs 2019.
Paperback | 15 x 21,5 cm | 416 bladzijden | Omslag: Evelien Doornebal | isbn 978 90 253 1025 7 | nur 610 | 2 24,99 | Verschijnt juni 2022
7
8
non-fictie • geschiedenis
Ooggetuige van een ontdekkingsreis
Antonio Pigafetta
De reis van de Spanjaarden naar de Molukken Verslag van een ooggetuige Vertaald door Théo Buckinx Toen Columbus bij toeval Amerika had ontdekt, bleef er een belangrijke vraag over: was het mogelijk om via een westerse doorvaart Indië te bereiken? Met steun van de Spaanse koning rustte de Portugees Ferdinand Magellaan in 1519 een konvooi van vijf schepen uit. Daarmee wilde hij proberen langs een zuidelijke route in de Grote Oceaan terecht te komen. De opzet slaagde – ten koste van vier schepen en vele manschappen. Na het bereiken van de Indische archipel zou ook Magellaan omkomen. In een gevecht met de bevolking van Matan werd hij getroffen door een giftige pijl. De
ANTONIO PIGAFETTA
DE REIS VAN DE SPANJAARDEN NAAR DE MOLUKKEN VERTAALD DOOR THÉO BUCKINX
Italiaanse edelman Antonio Pigafetta overleefde de reis en schreef er een boeiend verslag over. Hij heeft niet alleen oog voor de tumultueuze gebeurtenissen aan boord, maar beschrijft ook zeer aanstekelijk over onbekende landschappen en volkeren.
Théo Buckinx heeft het verhaal van Magellaans ontdekkingsreis in 2001 voor het eerst in het Nederlands vertaald. Hij baseerde zich daarbij op een van de vroegste handschriften. Buckinx vertaalde eerder onder andere werk van Georges Duby, François Rabelais en Markies de Sade.
Oorspronkelijke titel Le voyage et navigation faict par les Espaignolz és Isles de Mollucques | Paperback | Geïllustreerd | 15 x 20 cm | 168 bladzijden | Omslag: De Designpolitie | isbn 978 90 253 1483 5 | nur 320 | 2 20 | Verschijnt augustus 2022
non-fictie • geschiedenis
9
Reis mee naar een onbekende wereld
David Salomoni
Magellaan De eerste reis rond de wereld Vertaald door Etta Maris In augustus 1519 verlaten vijf schepen met aan boord 237 mannen de haven van Sevilla. Ze maken deel uit van een expeditie die werd gefinancierd door de Spaanse keizer Karel v. Gezagvoerder is Ferdinand Magellaan, een Portugees. Het doel van de expeditie is aan te tonen dat de Molukken, belangrijk vanwege kostbare specerijen, tot Spanje behoorden. De missie zou drie jaar duren. Geteisterd door stormen, tegenslag, achterdocht, verraad, wreedheid, muiterij, honger en wanhoop bevaart de vloot zeeën die Europeanen nooit eerder hadden gezien. De bemanning komt in contact met onbekende volkeren en culturen, zoals de Patagoniërs van Vuureiland en de inwoners van Polynesië. Magellaan overleeft de reis niet. Slechts één van de vijf schepen komt in september 1522 aan in Spanje. Aan boord achttien uitgemergelde mannen. Een van hen was Antonio Pigafetta, een Italiaanse kroniekschrijver die gedurende de hele reis aantekeningen heeft gemaakt en wiens verhaal zich in de jaren daar-
david salomoni
magellaan de eerste reis om de wereld vertaald door etta maris
na verspreidde over Europa.
De Italiaanse historicus David Salomoni onderzoekt aan de universiteit van Lissabon de ontdekkingsreizen van de Portugezen en Spanjaarden in de vijftiende en zestiende eeuw. In dit boek combineert hij de beroemde reis van Magellaan met verschillende aspecten van ontdekkingsreizen in het algemeen en belicht deze uitvoerig, waarbij hij feiten koppelt aan levendige beelden.
Etta Maris vertaalt al dertig jaar literaire fictie en populair wetenschappelijke non-fictie uit het Italiaans. Ze vertaalde onder meer Niccolò Ammaniti, Michele Serra en Paolo Sorrentino. Vorig jaar verscheen bij Athenaeum haar vertaling van de Dantebiografie van Alessandro Barbero.
Oorspronkelijke titel Magellano. Il primo viaggio intorno al mondo | Paperback | Geïllustreerd | 13,5 x 21,5 cm | 236 bladzijden |Omslag: De Designpolitie | isbn 978 90 253 1461 3 | nur 320 | 2 22,50 | Verschijnt augustus 2022
10
non-fictie • paradigma
Nieuwe vertaling van een van de invloedrijkste politieke boeken van de vorige eeuw F.A. Hayek
De weg naar slavernij Vertaling Huub Stegeman, voorwoord Merijn Oudenampsen De weg naar slavernij heeft velen geïnspireerd, maar minstens even zoveel mensen tot woede gedreven: politici, filosofen, economen, gewone lezers; niemand blijft onberoerd onder Hayeks klassieker. Het boek verscheen oorspronkelijk in 1944 en bevat een vurige waarschuwing tegen de gevaren van een overheid die de productiemiddelen in handen heeft. Volgens Hayek leidde het model van een krachtige centrale overheid met grote economische controle naar de verschrikkingen van nazi-Duitsland en fascistisch Italië en niet, zoals velen dachten, naar een utopische samenleving waarin de lasten worden verdeeld. In de afgelopen zeventig jaar heeft De weg naar slavernij zich bewezen als een tijdloos werk dat nog steeds van invloed is op het politieke, filosofische en economische discours en de discussie over de relatie tussen individuele vrijheid en overheidsbemoeienis blijft voeden.
F.A. Hayek (1899-1992) ontving in 1974 mede de Nobelprijs voor de Economie. Hij was een vooruitstrevend denker in Monetaire Theorie en een principieel voorstander van liberalisme in de twintigste eeuw. Huub Stegeman vertaalde onder andere werk van Michael Young, William Nordhaus en Joseph Stiglitz. Merijn Oudenampsen (1979) is socioloog en politicoloog. Hij is als postdoc verbonden aan de Universiteit van Amsterdam, waar hij onderzoek doet naar de politieke geschiedenis van het neoliberalisme in Nederland.
Oorspronkelijke titel The Road to Serfdom | 13,5 x 21,5 cm | Paperback | 288 bladzijden | Omslag: De Designpolitie | isbn 978 90 253 1427 9 | nur 320 / 754 | 2 24,99 | Verschijnt september 2022
non-fictie • geschiedenis
11
‘ E en van de monsterlijkste ondernemingen in de annalen van de internationale geschiedenis.’ – Karl Marx Edward Shawcross
De laatste keizer van Mexico Hoe een Habsburgse aartshertog een rijk moest stichten in de Nieuwe Wereld Vertaling Arian Verheij Op 19 juni 1867 wordt keizer Ferdinand Maximiliaan door een vuurpeloton ter dood gebracht. Zijn laatste woorden luiden: ‘Lang leve Mexico, lang leve de onafhankelijkheid.’ De executie is de climax van een buitengewoon machtsspel. De Oostenrijkse aartshertog, telg uit het illustere geslacht Habsburg en broer van de Oostenrijkse keizer Frans Jozef, was door Napoleon iii in Mexico op de troon gezet. In plaats van de hem voorgespiegelde heldenontvangst wachtte hem een burgeroorlog waar hij niet tegen opgewassen was. In het drama dat zich ontrolde spelen de wereldleiders van het moment een hoofdrol en blijkt Mexico
Edward Shawcross
het beslissende slagveld voor de wereldwijde machtsbalans tussen conservatieven en liberalen, monarchisten en republikeinen, het Oude Europa en de opkomende macht van de Nieuwe Wereld: de Verenigde Staten. In zijn debuut beschrijft Edward Shawcross meeslepend deze vrijwel onbekende tragedie waarvan de gevolgen voelbaar waren tot in de twintigste eeuw.
De laatste keizer van Mexico Hoe een Habsburgse aartshertog een rijk moest stichten in de Nieuwe Wereld
Vertaald door Arian Verheij
Edward Shawcross is historicus. Hij studeerde aan de Universiteit van Oxford en promoveerde aan de Universiteit van Londen, na te hebben gewerkt in Frankrijk, Korea en Colombia. Hij is gespecialiseerd in het Franse imperialisme in Latijns-Amerika. Arian Verheij vertaalde werk van onder anderen Martha Nussbaum, Joseph Stiglitz, Tom Holland en Daniel Klein.
Oorspronkelijke titel The last Emperor of Mexico. The Dramatic Story of the Habsburg Archduke Who Created a Kingdom in the New World | Paperback | Geïllustreerd | 13,5 x 21,5 cm | 352 bladzijden | Omslag: Brigitte Slangen | isbn 978 90 253 1220 6 | nur 320 / 680 | 2 27,50 | Verschijnt augustus 2022
12
non-fictie • filosofie
We zijn niet enkel omgeven door natuur, we zijn zelf natuur Pierre Hadot
De sluier van Isis Een geschiedenis van het idee van de natuur Vertaling Ellis Booi Een aforisme van Heraclitus, ‘De Natuur houdt ervan zich te verbergen’, houdt de westerse filosofie al bijna vijfentwintig eeuwen bezig. De Franse filosoof Pierre Hadot schreef in 2004 een geschiedenis van de westerse filosofie in het perspectief van dit aforisme en het beeld van de sluier van Isis. Moet de mens zich heer en meester maken van de natuur, of kan niemand de sluier van de geheimen van de natuur oplichten, behalve de dichter en de kunstenaar? Pierre Hadot neemt de lezer mee op een boeiende en leerzame reis door de westerse filosofie om te ontdekken wat natuur betekent en hoe de mens zich daartoe verhoudt. Een thema dat sinds Hadot dit boek schreef alleen maar actueler is geworden.
➻ Voor het eerst in het Nederlands vertaald
Pierre Hadot (1922-2010) was een Frans filosoof, gespecialiseerd in klassieke filosofie. Hij was leermeester van Michel Foucault, een gepassioneerd pleitbezorger van filosofie als levenskunst en blies de interesse in de klassieke filosofie nieuw leven in door haar niet alleen te zien als een manier van denken, maar ook van leven. Eerder verscheen onder meer Filosofie als een manier van leven. Ellis Booi is vertaalster Frans, en vertaalde eerder onder meer Mona Chollet (Heksen), Achille Mbembe (Een politiek van vijandschap) en Benoît Rondeau (Soldaat van Hitler).
pierre hadot
de sluier va n i s i s
Een geschiedenis van het idee van de natuur
verta ald door ellis booi
Oorspronkelijke titel Le voile d’Isis. Essai sur l’histoire de l’idée de nature | Paperback | 384 bladzijden | Omslag: Evelien Doornebal | isbn 978 90 253 1465 1 | nur 323 / 730 | 2 24,99 | Verschijnt juli 2022
non-fictie • filosofie
Een werkelijk diepzinnige beschouwing van een nog immer actueel fenomeen Jan De Meyer
De Weg terug Chinese kluizenaars en het daoïsme Gedurende meer dan tweeduizend jaar hebben Chinese daoïsten zich teruggetrokken uit het dagelijks leven om zich in stilte als kluizenaar te wijden aan geestelijke rust, onthechting en eenvoud. Hun aandeel in de geschiedenis lijkt marginaal, maar is dat allerminst. Talrijke keizers deden een beroep op de ‘verheven heren’ omdat uit hun teruggetrokken levenshouding een sterk commentaar op het ambtelijk apparaat sprak en zij door hun weigering een bestuurlijke rol op zich te nemen boven de massa uitstaken. Hun overtuiging dat wuwei (‘niet-ingrijpen’, zich
de weg terug C hinese kluizenaars en het daoïsme
jan de meyer
bevrijden van door van buiten opgedrongen motiveringen) leidend dient te zijn in het leven inspireert nog steeds. En de grote thema’s die hen bezighielden – bijvoorbeeld: hoe bewaar ik mijn integriteit en autonomie in een wereld die van elk individu totale inzetbaarheid eist – hebben na al die eeuwen niets aan actualiteit ingeboet. Jan De Meyer duidde de levens van talrijke van deze anachoreten en vertaalde klassieke teksten over hun leven in afgelegen bergen en grotten, wat leidt tot diepzinnige kennis van een fenomeen dat in een overvolle wereld die iedere dag nieuwe prangende kwesties lijkt op te werpen alleen maar relevanter wordt.
Jan De Meyer (1961) is sinoloog en literair vertaler. Hij schreef Leyuan. De tuin van het geluk en Wat kan ik leren van de taoïsten? en vertaalde onder meer de daoïstische klassieken Liezi en Wunengzi (‘Nietskunner’). Zijn boek De deugd en de weg behoorde volgens de Volkskrant tot de beste boeken van 2021.
Paperback | 288 bladzijden | 13,5 x 21,5 cm | Omslag: Evelien Doornebal | isbn 978 90 253 1302 9 | nur 320 | 2 22,50 | Verschijnt augustus 2022
13
14
non-fictie • elementaire deeltjes
Elementaire Deeltjes
Michel Dijkstra
Taoïsme ‘Kijk, je kunt het niet zien; luister, je kunt het niet horen; tast, je kunt het niet aanraken.’ Taoïstische teksten zoals deze uit de Daodejing blinken uit in gewilde obscuriteit. Over Lao Zi, de mythische stichter van het taoïsme, wordt dan ook gezegd dat hij zich
Elementaire Deeltjes · 78
TAOÏ SME
toelegde op het verborgen blijven. Dit elementaire deeltje belicht de duisternis van deze Chinese filosofie aan de hand van de belangrijkste taoïstische auteurs en gedachten. Tegelijkertijd wordt de onpeilbaarheid van het taoïsme gerespecteerd, want: ‘De Weg (Tao) die genoemd kan worden, is niet de permanente Weg.’
ichel Dijkstra is beschikbaar voor interviews ➻ M en lezingen
·Michel Dijkstra·
Michel Dijkstra (1982) is onafhankelijk geleerde op het gebied van oosterse filosofie en westerse mystiek. Hij schreef onder andere In alle dingen heb ik rust gezocht: de weg naar eenheid van Meister Eckhart en zenmeester D0̄gen (2019).
Paperback | 11,5 x 17,7 cm | 144 bladzijden | Omslag: Duif & Bode | isbn 978 90 253 1264 0 | nur 320 | 2 12,50 | Verschijnt september 2022
non-fictie • elementaire deeltjes
Simon Blackburn
Ethiek Vertaald door Huub Stegeman Mensen zien zichzelf graag als morele wezens, maar klopt dat zelfbeeld eigenlijk wel? De wetenschap leert ons dat we genetisch geprogrammeerd zijn tot egoïstisch gedrag en volgens scepticisme, relativisme en
Elementaire Deeltjes · 79
ETHI EK
nihilisme berust uiteindelijk geen enkel moreel oordeel op goede gronden. Simon Blackburn gaat in op de grote vragen rond geboorte, dood, geluk, verlangen en vrijheid, laat zien hoe we over de betekenis van het leven kunnen denken, en waarom we alledaags gemoraliseer beter kunnen vermijden. Terloops behandelt hij de belangrijkste ethische theorieën uit de geschiedenis van de filosofie en wijst lezers de weg in tijden van wantrouwen en misinformatie.
·Simon Blackburn·
Simon Blackburn is hoogleraar filosofie aan Trinity College, Cambridge. Hij maakte naam met zijn levendige manier van schrijven en spreken over ethisch-filosofische kwesties.
Paperback | 11,5 x 17,7 cm | 144 bladzijden | Omslag: Duif & Bode | isbn 978 90 253 1492 7 | nur 320 | 2 12,50 | Verschijnt september 2022
15
16
fictie • roman
Een diamant die nog niets van zijn glinstering heeft verloren James Purdy
Ik ben Elijah Thrush Vertaald door Harm Damsma Met illustraties van Charlotte Schrameijer De hoogbejaarde en puissant rijke Millicent De Frayne is al een eeuwigheid hopeloos verliefd op een even
James Purdy
oude maar vitale mimekunstenaar, dichter en schilder. Zijn naam is Elijah Thrush. Tussen beiden heeft zich een haatliefdeverhouding ontwikkeld, die mede zo complex is omdat hij op zijn beurt al zijn liefde reserveert voor zijn achterkleinzoon, die niet kan praten maar communiceert door middel van vogelgeluiden. Zij laat haar onmogelijke liefde volgen door Albert Peggs, een uit een gehucht in Alabama afkomstige zwarte adonis die verstrikt raakt in het web dat de oude mensen voor elkaar weven. Ook hij raakt in de ban van de kunstenaar. Wie is Elijah Thrush? Wat wil hij? Purdy schetst New York als een dystopie, maar vertelt geen louter tragische geschiedenis. In deze parabel toont hij zijn lezers de vele facetten van intermenselijke betrekkingen, van de hartstocht en de wreedheden en de pijn die onlosmakelijk verbonden zijn aan het leven op aarde. Daarnaast is zijn verhaal met vlagen hilarisch en soms zelfs kluchtig: de achtervolgingen, de per-
IK BEN ELI JAH THRUSH VERTALING HARM DAMSMA ILLUSTRATIES CHARLOT TE SCHRAMEIJER
soonsverwisselingen, een ontvoering en ontsnappingspogingen zijn even absurd als komisch.
James Purdy (1914-2009) schreef talrijke romans, verhalen, toneelstukken en gedichten. Hij brak in Nederland door met De gewaden der levenden en In een ondiep graf. Purdy was een van de lievelingsschrijvers van Jonathan Franzen, Susan Sontag en Johan Polak.
Harm Damsma heeft als vertaler een enorme staat van dienst. Hij vertaalde samen met Niek Miedema onder meer werk van David Mitchell, Hillary Mantell en Colson Whitehead en klassiekers als Ivanhoe en A Clockwork Orange.
Oorspronkelijke titel I am Elijah Thrush | Paperback | Geïllustreerd | 12,5 x 20 cm | 192 bladzijden | Omslag: Ron van Roon | isbn 978 90 253 1474 3 | nur 302 | 2 15 | Verschijnt juli 2022
fictie • verzameld werk
Eén schrijver. Eén vertaler. Eén stem.
Franz Kafka
Verzameld proza Vertaald door Willem van Toorn Franz Kafka (1883-1924) studeerde rechten in Praag en werkte vervolgens voor een verzekeringsmaatschappij. Voornamelijk in de nachtelijke uren schreef hij een volstrekt uniek oeuvre bij elkaar dat van grote invloed is geweest op de literatuur en de beeldende kunst van de twintigste eeuw en daarna. Voor het eerst verschijnt het verzamelde proza van Kafka in een unisono vertaling: topvertaler en Kafkakenner Willem van Toorn baseerde zich daarbij op de handschriftedities. Dichter bij Kafka kan de Nederlandse lezer niet komen.
‘Kafka schiep zijn romans uit mythische elementen in zijn eigen geest, en de gegevens waar bij zijn onderzoek zijn blik op viel werden vervormd als stralen in een veld van zwaartekracht.’ – E.L. Doctorow ‘Een boek moet een bijl zijn voor de bevroren zee in onszelf.’ – Franz Kafka
Gebonden met stofomslag | 16 x 24 cm | 1120 bladzijden | Omslag: Ilona Snijders | isbn 978 90 253 1486 6 | nur 302 | 2 49,99 | Verschijnt juli 2022
17
Athenaeum–Polak & Van Gennep Weteringschans 259 1017 xj Amsterdam info@uitgeverijathenaeum.nl www.uitgeverijathenaeum.nl 020 76 07 210 Uitgever Sander van Vlerken s.van.vlerken@singeluitgeverijen.nl Managers marketing & sales: Nienke Faber n.faber@singeluitgeverijen.nl Jesse Hoek j.hoek@singeluitgeverijen.nl Vertegenwoordigers Nandi Penning 06 15 23 95 60 n.penning@singeluitgeverijen.nl Willem Verduijn 06 50 68 51 97 w.verduijn@singeluitgeverijen.nl
Verkoop en marketing Vlaanderen l&m books Hessenstraatje 3 bus 6 2000 Antwerpen www.lmbooks.be Marc Grossen marc@lmbooks.be +32 472 98 01 02 Ilse Schollaert ilse@lmbooks.be +32 474 34 81 07 Pers en promotie Vlaanderen l&m books Inge Janssens inge@lmbooks.be +32 497 42 14 42
Verkoop binnendienst 020 76 07 222 verkoop@singeluitgeverijen.nl Publiciteit Kasper Bockweg 020 76 07 229 k.bockweg@singeluitgeverijen.nl Aanvragen recensie-exemplaren & beeldmateriaal publiciteit@uitgeverijathenaeum.nl
Athenaeum—Polak & Van Gennep maakt onderdeel uit van Singel Uitgeverijen
Prijzen en verschijningsdata in deze prospectus zijn onder voorbehoud. De illustraties in deze prospectus zijn voor zover mogelijk opgenomen in overleg met de rechthebbenden; wie verder rechten kan doen gelden wordt verzocht contact op te nemen met de uitgever om alsnog in een regeling te voorzien. Vormgeving: Marjan Landman Omslagbeeld: © De Designpolitie