Prospectus Querido Facto - Voorjaar 2023

Querido Facto

Voorjaar 2023

Jonna Bornemark (1973) is hoogleraar filosofie aan de Södertörn-universiteit in Stockholm. Ze is een van de bekendste en invloedrijkste filosofen van Zweden. Van haar boeken worden tienduizenden exemplaren verkocht. Eerder publiceerde ze onder meer over opvoedingsvraagstukken, over vrouwen in de filosofie, over de interactie tussen mens en paard, en over erotiek en lichamelijkheid. ik ben zee en hemel is haar eerste boek dat in een Nederlandse vertaling verschijnt.

Over ik ben zee en hemel ‘Jonna Bornemark onderzoekt manieren om nieuwe vragen te formuleren over de grote onderwerpen van het leven.’ stv Kultur

‘Ze schrijft poëtisch over het ontstaan van het leven in de baarmoeder, en over subjectiviteit en ethiek.’ Läkartidningen ‘Geen enkele ervaring ontsnapt aan haar vergrootglas.’ Aftonbladet

‘Bornemark schrijft verhelderend over de aard van het bestaan en over intermenselijke relaties.’ Svenska Dagbladet

Jonna Bornemark ik ben zee en hemel

Filosofie van de zwangerschap

Zwangerschap, hoewel een heel bijzondere en existentiële menselijke ervaring, is als onderwerp in de filosofie eeuwenlang volkomen onderbelicht gebleven. De meeste beroemde filosofen uit de geschiedenis waren immers mannen, en relatief weinig vrouwelijke filosofen kregen kinderen.

Jonna Bornemark is hoogleraar filosofie én moeder. Ze denkt na over de filosofische implicaties van zwangerschap: de zwangere vrouw beheerst haar lichaam en tegelijkertijd ook niet, ze is passief en tegelijkertijd actief, ze is één en tegelijkertijd twee. Als we deze paradoxale ervaring serieus nemen, wat kunnen we dan ontdekken? We denken vaak dat het leven begint bij de geboorte, dat onze lichamen los van elkaar bestaan en dat we fundamenteel alleen zijn. Maar klopt dat wel? Wat zijn eigenlijk de grenzen van het zelf? Zwangerschap leert ons vragen te stellen en biedt ons een nieuw zicht op wat leven is en welke relatie wij werkelijk met andere levende wezens onderhouden.

Bornemark schrijft over complexe filosofische en praktische onderwerpen op een heel persoonlijke manier, grondig maar toch toegankelijk, en diepgaand zonder ondoorgrondelijk te zijn. Ze probeert de beleving van zwangerschap zo dicht mogelijk te benaderen. Haar overwegingen zijn niet alleen relevant voor alle mensen die een kind hebben of zouden willen krijgen; ze zijn essentieel voor iedereen die geboren is.

Filosofie / Gebonden met stofomslag / 12,5 x 20 cm / 256 bladzijden / € 23,50 / Verschijning mei 2023 / isbn 978 90 214 7766 4 / nur730 en 320 / Oorspronkelijke titel jag är himmel och hav / Vertaling Elina van der Heijden / Omslag Brigitte Slangen / Omslagbeeld Leonardo Da Vinci

Een filosofische verkenning van zwangerschap, leven en de grenzen van het zelf

Katja Hoyer, geboren in de ddr , is een Duits-Britse historicus en journalist. Ze studeerde aan de Friedrich Schiller Universität in Jena en is nu verbonden aan King’s College in Londen en aan de Royal Historical Society. Ze is ook columnist van The Washington Post en schrijft voor The Spectator en Die Welt. Eerder publiceerde ze het uitbundig geprezen Blood and Iron, The Rise and Fall of the German Empire, 1871-1918. Katja Hoyer woont in Sussex, Engeland.

Over Blood and Iron ‘Een even voortreffelijke als onderhoudende studie.’ The Times ‘Katja Hoyer vertelt deze complexe geschiedenis met bewonderenswaardige diepgang en coherentie.’ Financial Times ‘Een scherpzinnige, sprankelende analyse van opkomst en ondergang van het Tweede Duitse Rijk – en een uitnemende introductie tot een cruciale periode uit de Duitse geschiedenis.’ — Tim Blanning, schrijver en emeritus hoogleraar moderne Europese Geschiedenis aan de Universiteit van Cambridge ‘Boeiend, helder en geweldig geschreven. Katja Hoyer heeft vijf decennia complexe en bewogen geschiedenis samengebracht in een handzaam en meeslepend verhaal.’ — Neil MacGregor, voormalig directeur van het British Museum in Londen en het Humboldt Forum in Berlijn

Katja Hoyer Achter de muur

Oost-Duitsland 1949-1990

In 1990 verdween een land van de wereldkaart. In de eenenveertig jaar die Oost-Duitsland heeft bestaan, was het in Westerse ogen meer een metafoor dan een echte plek, meer het clichébeeld van het grauwe communisme dan een land van echte mensen – met families, vrienden, huizen en werk. Na de eenwording van Duitsland in 1990 werd de geschiedenis van de ddrgepolitiseerd en gebagatelliseerd. Het leek alleen maar over Stasi-agenten, de greep van het partijapparaat en de onvrijheid van de burgers te gaan. De Duitse Democratische Republiek was lange tijd niet meer dan een muur in Berlijn.

In dit aanstekelijk geschreven boek, waarvan de rechten al zijn verkocht aan een groot aantal landen, rekent vooraanstaand historicus Katja Hoyer af met deze achterhaalde perceptie. In Achter de muur presenteert zij voor het eerst een volwaardige, evenwichtige geschiedenis van de ddr– een geschiedenis die enerzijds werd gemarkeerd door wachttorens aan de grens, door geheime politie en brute onderdrukking, maar anderzijds door uitgebreide sociale zorg, ongeëvenaarde gendergelijkheid en afschaffing van klasseprivileges. Er waren burgers die het zwijgen werd opgelegd, maar, betoogt Hoyer, er waren er ook die zich voor het eerst gehoord voelden. Beide verdienen een plaats in het verhaal van de ddr.

Aan de hand van uitgebreide nieuwe research en getuigenissen uit de eerste hand schreef Hoyer een fascinerende geschiedenis van de ddr– een caleidoscoop van verschillende gezichtspunten, gebeurtenissen en verhalen. Van de puinhopen van de Tweede Wereldoorlog tot aan de ineenstorting van de SovjetUnie is dit het ware verhaal van dat andere Duitsland, het Duitsland achter de muur.

het getij Non-fictie / Paperback/ Geïllustreerd / 13,5 x 21,5 cm / 492 bladzijden / € 34,99 / Verschijning april 2023 / isbn 978 90 214 6602 6 / nur320 / Oorspronkelijke titel Beyond the Wall / Vertaling Pon Ruiter, René van Veen en Saskia Wieberdink / Omslag Studio Jan de Boer / Omslagbeeld Muurschildering op het ministerie van Financiën van de ddr / Alamy

De geschiedenis van de ddr – een magistraal boek over de zon- en schaduwzijden van een verdwenen land

Matthijs de Ridder (Apeldoorn, 1979) is literatuurhistoricus en schrijver. Hij bezorgde werk van Louis Paul Boon, Paul van Ostaijen en Gaston B urssens. Ook schreef hij onder meer het bekroonde Aan Borms (over Willem Elsschot, 2007), Rebelse ritmes (over jazz en literatuur, 2012) en Boem Paukeslag (over Paul van Ostaijens Bezette stad, 2021).

Over Boem Paukeslag

‘Over Bezette stad van Paul van Ostaijen is al veel geschreven, maar het beste moest nog komen. Dat is er nu met het boek Boem Paukeslag.’ De Standaard ‘Boem Paukeslag is een volwaardige biografie, niet van een persoon maar van de dertig gedichten uit Bezette stad Matthijs de Ridder verstaat de kunst om gedichten die toch al van de bladzijden af spatten, tot een staat van paraatheid te brengen die zijn weerga niet kent. Honderd jaar nadat zij door Van Ostaijen (en door Oscar Jespers!) aan de openbaarheid zijn prijsgegeven, leven ze als nooit tevoren.’ Tzum ‘Een strooptocht, noemt hij zijn mooie boek, waarin vooral de sterke invloed van de film aan het licht wordt gebracht, op zowel inhoudelijk als vormtechnisch niveau.’ de Volkskrant

Matthijs de Ridder Paul van Ostaijen

De dichter die de wereld wilde veranderen

Paul van Ostaijens leven was in een flits voorbij. Tweeëndertig was de dichter slechts toen hij in 1928 stierf in een Waals sanatorium. Het oeuvre dat hij in zijn korte bestaan bij elkaar schreef, spreekt een eeuw later nog steeds tot de verbeelding. Van Ostaijen joeg de Nederlandse literatuur haast in zijn eentje de razendsnelle en gewelddadige twintigste eeuw binnen. Ieder genre dat hij aanpakte, probeerde hij opnieuw uit te vinden. Die compromisloze houding maakte zijn leven niet gemakkelijk, maar zorgde er wel voor dat hij uitgroeide tot een van de meest geliefde dichters uit de Nederlandse letteren.

In deze eerste volwaardige biografie van Paul van Ostaijen wekt Matthijs de Ridder ‘zot polleken’ tot leven. De dichter loopt weer rond in Antwerpen, waar hij het al op jonge leeftijd aan de stok kreeg met zijn leraren en niet veel later een trouw bezoeker werd van het bloeiende bioscoopwezen. Hij dwaalt door het Berlijn van de expressionisten en dadaïsten en zwerft door België op zoek naar gezonde lucht voor zijn zieke longen. Met veel enthousiasme en oog voor historisch detail vertelt De Ridder het meeslepende verhaal van een leven dat zich een paar keer in het centrum van de geschiedenis afspeelt.

Als in het najaar van 1914 alle ogen gericht zijn op de belegering van Antwerpen, zit Paul van Ostaijen daar als ambtenaar van de stadsdienst Politie en Militie middenin. Vier jaar later is hij ooggetuige van de novemberrevolutie in Berlijn en drukt hij vervolgens zijn stempel op de internationale avant-garde. Telkens probeert Van Ostaijen zijn beweeglijke tijd met vindingrijke poëzie, scherpe essays en spits vondig proza tot nog wat extra haast te manen. Want als hij één droom heeft, dan is het dat hij met zijn werk de wereld een klein beetje kan beïnvloeden.

Biografie / Gebonden in heelpapieren band / 17 x 24 cm / 704 bladzijden / € 39,50 / Verschijning april 2023 / isbn 978 90 214 7771 8 / nur321 / Omslag Jelle Jespers

Voor verkoop en publiciteit in Vlaanderen: Pelckmans Uitgevers nv, Klantendienst@pelckmans.be, recensies@pelckmans.be

Een indrukwekkend tijdsdocument, een heldere cultuurgeschiedenis en bovenal een eerbetoon aan de dichter die de wereld wilde veranderen

Hans Jürgen Balmes (Koblenz, 1958) is behalve uitgever bij S. Fischer Verlag in Frankfurt ook schrijver en vertaler van poëzie uit het Engels. Hij publiceert onder meer in de Neue Zürcher Zeitung en de Süddeutsche Zeitung. De Rijn speelt al lang een belangrijke rol in zijn bestaan: als kind bevoer hij de rivier in de kano van zijn vader, en hij wandelde – aangetrokken door de sereniteit van de stroom en de dieren die in en rond het water leven – diverse keren naar de plek in de Alpen waar de Rijn ontspringt.

Over De Rijn ‘Een prachtig boek – even veelzijdig en beweeglijk als zijn onderwerp.’ Welt am Sonntag ‘Het is alles tegelijk: geschiedenis, natuur, reisverslag, maar bovenal is het een liefdesbrief van de auteur aan de rivier van zijn leven.’ Frankfurter Allgemeine Zeitung ‘Een poëtisch, rijk en inspirerend boek.’ Neue Zürcher Zeitung ‘Hans Jürgen Balmes gidst ons kundig langs Europa’s grootste rivier. Dit boek weerspiegelt de ervaring van een reis door het landschap: hoe de geest steeds afdrijft en telkens nieuwe vergezichten ontdekt.’ — Nancy Campbell, auteur van 51 woorden voor sneeuw

Hans Jürgen Balmes De Rijn

Biografie van een rivier

De Rijn ontstond miljoenen jaren geleden in het midden van zijn huidige loop, waar zeekoeien zwommen in een tropische zee. Doordat de kustlijn langzaam naar het westen verschoof en het water stroomopwaarts een nieuwe loop vond, werd de rivier allengs langer. De Rijn herbergt nog steeds de oudste dieren van Europa, maar is vanaf de bron tot aan de delta inmiddels ook door mensenhanden gevormd. Geen enkele andere rivier is grens, verkeersader, vluchtweg en voedingsbron tegelijk.

Hans Jürgen Balmes treedt in de traditie van grote natuurschrijvers als Henry David Thoreau, Ralph Waldo Emerson, John Muir en Robert Macfarlane. Hij neemt ons mee op een reis langs de oevers van de Rijn, waar we dichters en schilders ontmoeten voor wie de rivier een inspiratiebron en soms zelfs een obsessie werd. We zien bijzondere bomen en dieren tot leven komen in zijn sublieme beschouwingen. Balmes betovert ons met zijn onuitputtelijke stroom van verhalen en zijn stille overpeinzingen, die tot reflectie uitnodigen. Natuurschrijven op zijn best.

het getij Literaire non-fictie / Gebonden met stofomslag / Geïllustreerd in kleur met kaarten en schilderijen / 13,5 x 21,5 cm / 512 bladzijden / € 37,99 / Verschijning mei 2023 / isbn 978 90 214 5976 9 / nur320 / Oorspronkelijke titel Der Rhein / Vertaling Elbert Besaris / Omslag Brigitte Slangen / Omslagschilderij Barend Cornelis Koekkoek

Van de Alpen tot aan de Noordzee: Hans Jürgen Balmes wandelt met ons langs de Rijn, neemt ons miljoenen jaren mee terug in de tijd en dringt door in de ziel van het landschap

Christa Meindersma is jurist en werkte in Tibet als tolkvertaler voor het Zwitserse Rode Kruis. Ze was senior politiek adviseur van de Verenigde Naties en onderhandelaar bij vredesbesprekingen in conflictgebieden. In diverse media voert ze als deskundige het woord over China, Tibet en buitenlandse zaken. De rode kogel is haar eerste boek.

Christa Meindersma De rode kogel

Berichten uit bezet Tibet

Christa Meindersma is zesentwintig als Chinese soldaten haar tijdens een vreedzame betoging in Lhasa beschieten. Met twee kogelgaten in haar lichaam wordt ze naar een ziekenhuis gebracht. Daar wordt het pas echt eng: is de operatie bedoeld om haar leven te redden of wil men haar, de ongewenste westerling, juist laten sterven in een hospitaalbed? Ze overleeft.

Deze gebeurtenis bepaalt haar levenslange verbondenheid met de Tibetanen en de Dalai Lama. In De rode kogel vertelt Meindersma over de Tibetanen die haar op enig moment in haar leven hebben geraakt: een activist, een spion, een minnaar, een non, een politiek gevangene, een dichter, een leraar, de Dalai Lama. De rode kogel is ook haar persoonlijke zoektocht naar wat het betekent om te overleven en vrij te zijn als anderen worden verdrukt en gedood.

Meindersma’s boek is vaak intiem, soms absurdistisch en altijd ontroerend. ‘Vertel de wereld over ons, over de Chinese wreedheden,’ smeekten de Tibetanen haar. Met De rode kogel lost ze deze belofte in.

Non-fictie / Paperback / Geïllustreerd met foto’s / 13,5 x 21,5 cm / 320 bladzijden / € 24,99 / Verschijning maart 2023 / isbn 978 90 214 7768 8 / nur 320 / Omslag Sander Patelski / Omslagfoto Christa Meindersma

‘Een indringend, persoonlijk verslag van veertig jaar strijd voor Tibet. De beschieting van Christa Meindersma toont de bruutste kant van de Chinese bezetting. Je leest haar boek ademloos.’ Pim van Galen, journalist

Guus Kuijer Het geminachte kind

Met een voorwoord van Arnon Grunberg

Kinderlijkheid en volwassenheid worden doorgaans als tegenpolen beschouwd. Volwassenen proberen alle eigenschappen van het kind-zijn zo snel mogelijk kwijt te raken. Hierdoor groeien volwassenen en kinderen steeds verder uit elkaar.

Op scholen wordt weten belangrijker geacht dan vragen. Onwetendheid wordt niet gezien als een begin van onderzoeken, vragen zijn niet belangrijk, alleen antwoorden tellen. Onze cultuur vindt dat er maar één waarheid is en probeert iedere vorm van nieuwsgierigheid uit te bannen.

Niet dat kinderen per se beter zijn dan volwassenen. Zeker niet. Maar er is één groot verschil tussen volwassenen en kinderen: kinderen hebben geen macht. Als iemand macht wil verwerven, is er dus maar één oplossing: afstand doen van de kinderlijkheid. Maar zo verlies je meer dan je wint, betoogt Guus Kuijer.

Het geminachte kind verscheen voor het eerst in 1980 en is nog steeds zeer actueel. Arnon Grunberg, onlangs vader geworden en bewonderaar van het werk van Guus Kuijer, voorzag het boek van een voorwoord.

‘Kuijers schotschrift leest nog altijd als een uiterst relevante kreet uit het hart. Datgene wat hij in 1980 signaleerde, is alleen maar erger geworden, hoewel de doemstemming van de economische crisis van eind jaren zeventig, begin jaren tachtig inmiddels heeft plaatsgemaakt voor een vloedgolf van welvaart.

Het geminachte kind heeft niets aan actuele betekenis ingeboet, integendeel.’

De Groene Amsterdammer

Literaire non-fictie / Paperback / 12,5 x 20 cm / 120 bladzijden / € 15,00 / Verschijning februari 2023 / isbn 978 90 214 7772 5 / nur320 / Omslag Brigitte Slangen / Omslagtekening Mance Post

Verschijningsprogramma